проbase.ukgfa.kz/wp-content/uploads/2014/04/РП... · Web viewдөңгелек үстел, ауызша сұрау. Студенттердің өзіндік жұмысы: презентация,

ҚРДСМ «Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы» ШЖҚ РМК «Гигиена-1, дене шынықтыру және валеология» кафедрасы

044 -59/28-(77

Еңбек гигиенасы

ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ФАРМАЦЕВТИКА АКАДЕМИЯСЫ

«Гигиена-1, дене шынықтыру және валеология» кафедрасы

«БЕКІТЕМІН»ОӘТЖ жөніндегі проректор

м. ғ.д. Анартаева М.Ұ.______________________

«______» _________ 2013ж.

ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ

Пән, пән коды: Еңбек гигиенасы, EG 5303

Мамандық: 051102- «Қоғамдық денсаулық сақтау»

Оқу сағатының көлемі (кредит) -360 сағат/ 8 кредит

Оқу курсы мен семестрі : V- курс, 9-10 - семестр


044 -59/28-(77


2013 ж.

Жұмыс бағдарламасы ҚР ДСМ №731 17.09.2010 жылы бекітілген «Еңбек гигиенасы» пәні бойынша типтік оқу бағдарламасы негізінде «Гигиена-1, дне шынықтыру және валеология» кафедрасымен құрастырылды.

Жұмыс бағдарламасы «Гигиена-1, дне шынықтыру және валеология» Кафедра мәжілісінде талқыланды.

Хаттама № «_11_» _19.06 . 2013 ж.

Кафедра меңгерушісі м.ғ.к., доцент ________________ Долтаева Б.З

ОҚМФА қоғамдық денсаулық сақтау және медико-профилактикалық пәндер бойынша жүйелік әдістемелік комиссия мәжілісінде қаралды.

Хаттама № « 11 » 21.06. 2013ж.

Комиссия төрайымы м.ғ.к., доцент м.а. _______________ Бейсембаева З.И

Әдістемелік кеңесте мақұлданды.«___»________2013ж

Хаттама №_____


044 -59/28-(77


2.Бағдарлама:

2.1. КіріспеЕңбек гигиенасы – еңбек жағдайларының гигиеналық әсерлерін және

жұмыскерлердің жұмысқа қабілеттілігі мен денсаулығына әсерін, сонымен қатар еңбек жағдайларының жағымсыз әсерлерін ескертудің тәжірибелік шараларын және ғылыми негіздерін өңдейтін ғылым. Еңбек гигиенасының негізгі мазмұны болып созылмалы сырқаттардың үдеуін, жұмыскерлердің еңбек ету жағдайында жарақаттанулар мен олардың асқынуларын, жарақаттау және сырқаттарды медициналық алдын-алу болып табылады.

Еңбек гигиенасы «Қоғамдық денсаулық сақтау» мамандығы бойынша бакалаврлардың біліміне қажетті, профилактикалық медициналық ғылыми саласының бірі.

2.2. Пәннің мақсаты: еңбек гигиенасы саласында мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалауды жүргізу бойынша қоғамдық денсаулықты сақтау маманын даярлау.

2.3. Оқытудың міндеттері: ҚР Конституциясының, «ҚР халықтың денсаулығын қорғау туралы»

Заңының, «ҚР еңбекті қорғау туралы» заңының, «Қоршаған ортаны қорғау туралы» заңының және басқа құқықтық және нормативтік актілерінің негізгі ережелері енген санитарлық дәрігерінің ісін реттеуші Заңдылық актілер туралы білім беру;

денсаулықты қорғау және қоғамдық денсаулық жағдайын бағалауды үйрету;

еңбек гигиенасының теориялық және тәжірибелік негіздері туралы білім беру;

гигиеналық әдістерін, оның ішінде физиологиялық, токсикологиялық және өндірістік ортаны және еңбек процесінің факторларын зерттеу әдістерін оқыту;

профилактикалық шараларды дәрістеу және олардың тиімділігін бағалау тәжірибесін үйрету;

әр түрлі еңбек түрімен айналысатын тұрғындардың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығымен қамтамасыз етуді ұйымдастыру;

улану және жарақаттау, сонымен қатар тұрғындар арасындағы жұмыскерлердің кәсіптік аурушаңдығының алдын-алу, жалпы аурушаңдығын төмендетуге мүмкіндік ететін, факторларының қауіптерін


044 -59/28-(77


анықтау мақсатында жүргізілетін мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық шаралары туралы білім беру;

бақылау объектілерінде алдын-алу шараларының жүйесін өңдеу мақсатында еңбек процессінің факторларының және өндірістік ортаның жағдайын талдауға және бағалауға үйрету;

өндірістік ортаның және еңбек процессін зерделеу үшін зертханалық және аспаптық зерттеулерді жүргізу әдістерін үйрету;

ведомствалық кәсіпорындарда және баска объектілерге ағымды санитарлық қадағалауды жүргізуді;

есепке алу-есеп беру құжаттарын дұрыс рәсімдеуді; салауатты өмір салтының негіздерін және принциптерін насихаттауды; өндірістік мекемелерде кәсіптік қауіптілікті бағалауды үйрету.

2.4 Оқытудың соңғы нәтижесі:Студент білуі тиіс: ҚР халыктың денсаулығын қорғау, еңбекті қорғау, қоршаған ортаны

қорғау туралы заңдарды, еңбек гигиенасы саласында санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің мамандар ісінің құқықтық негіздерін, құқықтық және нормативтік құжаттарын;

еңбек гигиенасы бөлімінің құжаттарын; жұмысшы тұрғындардың денсаулық көрсеткіштерін есептеу және

талдау әдістемесін; өндірістік мекемелерде кәсіптік қауіптілікті есептеу әдістемесін; жұмысшылар организміне қауіпті және зиянды өндірістік факторлар

әсерінің маханизмдерін, өндіріске тәуелді және кәсіптік аурулар түрлері, медициналык-әлеуметтік сараптама сұрақтарын;

ұлттық денсаулық сақтауды ұйымдастыру, соның ішінде санитарлық-эпидемиологиялық қызметті ұйымдастырудың негізгі принциптерін, еңбек етуші тұрғындарды медицина көмегімен қамтамасыз ету жүйесіне еңбек гигиенасы саласындағы маманының орны мен рөлін;

алғашқы және кезеңді медициналық бақылауды ұйымдастыру және жүргізу ережелерін;

түрлі жұмыс түрлерінде еңбектің және тиімді режимін ұйымдастыру негіздерін;

жұмысшы организмін өндіріс ортаның қолайсыз факторлар әсерін анықтау және алдын алудың гигиеналық және салауатты шараларды ұйымдастыру мен жүргізу принциптерінің негіздерін;

өндірістік ортаның зиянды заттарын, физикалық химиялық және биологиялық факторларын гигиеналық нормалау негіздерін;

і стей алуы тиіс: еңбек гигиенасы саласында маманның кәсіби іс-әрекетін

регламенттейтін нормативті-құқықтық құжаттарды рәсімдеуді;


044 -59/28-(77


еңбек гигиенасы саласында мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау басқармасының әртүрлі деңгейінде бақыланатын шешімді қабылдауды;

мемлекеттік және орыс тілінде еңбек гигиенасы бойынша медициналық, есеп-қисаптық, іскерлік құжаттармен жұмыс жасауды;

санитарлық-эпидемиологиялық жағдай шиеленіскенде әртүрлі объектілердің санитарлық-гигиеналық жағдайын бағалауды;

өнеркәсіп мекемелеріндегі кәсіптік деңгейін жұмыстың ауырлығы, серпінділігі және баска да зиянды өндіріс факторларды ескере отырып бағалауды;

қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың әсерінің төмендеуі бойынша алдын-алу шараларының тиімділігін бағалауды;

жеке процесстер бойынша хронометражды зерттеу жүргізу және санитарлық-гигиеналық сипаттама жасауды;

еңбек жағдайына және өндіріске толығымен гигиеналық баға беруді; еңбек іс-әрекеті процессінде организмнің қызметтік жағдайын

зерттеу әдістері мен жұмыс принципін талқылауды; еңбек гигиенасы саласында ағымды және ескертпелі санитарлық

қадағалауды іске асыруды; өндірісте жарақаттануды, сырқаттануды және кәсіби улауды талдап,

зерттеу және тіркеуден өткізуді; мемлекеттік стандарттарды ескере отырып санитарлық–техникалық

қондырғылардың тиімділігін гигиеналық бағалауды, құралдармен жұмыс істеуді;

тұрғындар арасында салауатты өмір салтын өткізуде өндірістік ортаның және организмнің өзара әсерлесу заңдылықтарын біле отырып, кәсіптік аурулар мен өндірістік жаракаттардың алдын-алуды.

машықтануы тиіс: компьютерлік технологияны қолдана отырып еңбек гигиенасы бойынша

есеп-тіркеу құжаттарын рәсімдеуді; еңбек гигиенасы саласында мемлекеттік ағымды және ескертпелі

санитарлық-эпидемиологиялық қадағалауды іске асыруды; әртүрлі өндірістік объектілердің жобалау құжаттарына сараптама

жүргізуді; өндірістік ортаның қолайсыз факторларының әсер етуіне байланысты,

еңбек етуші тұрғындардың денсаулық жағдайын бағалауды; МСЭК еңбек гигиенасы бөлімінің жұмыс жоспарын құрастыруды; әртүрлі өндіріс орындарында кәсіби қауіптілікті бағалауды.

2.5 Реквизитке дейінгі: жалпы гигиена, экология және тұрақты даму, қоғамдық денсаулық, кәсіптік аурулар, тағам гигиенасы, коммуналды


044 -59/28-(77


гигиена, балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. 2.6 Реквизиттен кейінгі: магистратура пәндері.

2.7 Тақырыптық жоспар: тақырып, әр сабақтың өткізілу түрі мен ұзақтылығы (дәріс, тәжірибелік, семинар, зертханалық, өзіндік жұмыс)

2.7.1 Дәрістің тақырыптық жоспары№ Тақырыбы Өткізлу түрі Сабақтың

ұзақтылығы (сағат

түрінде)1-ші семестрКредит №1

1 Еңбек гигиенасы. Пәні, мазмұны, міндеттері, әдістері.

Кіріспелік 1

2 Еңбек гигиенасы саласындағы ағымдағы және ескертпелі санитарлық қадағалау

Шолу 1

3 Өндірістік зияндылықтарды (микроклимат, шу және діріл, ультрадыбыс, инфрадыбыс, өндірістік улар, төмен және жоғары атмосфералық қысым) және өндірістік жарықтандыру, желдету, жылытуды гигиеналық бағалау.

Шолу 1

Жалпы сағаты: 3Кредит №2

4 Еңбек гигиенасындағы өндірістік физикалық факторлар және оларды бағалау. Өндірістік микроклимат.

Шолу 1

5 Өндірістік шу, діріл, инфрадыбыс. Гигиеналық нормалау және алдын-алу шаралары.

Шолу 1


6 Өндірістік аэрозольдер. Өндірістегі шаңдану және газдануды гигиеналық нормалау мен бағалау және олардьң алдын-алу әдістері.

Шолу 1

7 Өндірістік желдету, қолайлы еңбек жағдайын жасаудағы оның маңызы.

Шолу 1



044 -59/28-(77


8 Еңбек ету үдерісі барысында (ОЖЖ, қан жүйесі, жүрек-қантамырлар, бұлшықет, тыныс алу ағзалары) жекелеген ағзаларға еңбек ету үдерісінің әсер етуін гигиеналық-физиологиялық зерделеудің қазіргі кездегі әдістері.

Шолу 1

9 Еңбек жағдайын гигиеналық-физиологиялық бағалау: еңбектің ауырлығы және кернеуі, зияндылығы және қауіптілігі.

Шолу 1

10 Еңбек жағдайы бойынша өндірісті аттестациялау.

Шолу 1

Жалпы сағаты: 3Барлығы 1- ші семестр 10

2- ші семестрКредит №5

1 Өнеркәсіптегі ескертпелі санитарлық қадағалау, кезеңдері.

Шолу 1

2 Өндірістік нысанның құрылысын жобалау және салу, жобаны гигиеналық сараптау.

Шолу 1

3 Қосалқы ғимараттар және бөлмелер жобасын сараптау (әкімшілік және тұрмыстық ғимараттар).

Шолу 1

4 Өндірістік құралдар және жаңа технологиялық үдерістердің жобасын гигиеналық сарапталуы.

Шолу 1


5 Көмір өнеркәсібіндегі еңбек гигиенасы. Мәселелік 16 Металлургия өнеркәсібіндегі еңбек

гигиенасы.Мәселелік 1

7 Машина құрылысы өнеркәсібіндегі еңбек гигиенасы.

Мәселелік 1


8 Құрылыс материалдары өндірісіндегі еңбек гигиенасы.


9 Ауыл шаруашылығындағы еңбек гигиенасы.


10 Жасөспірімдер және әйелдердің еңбек гигиенасы.



044 -59/28-(77



11 Жұмыскерлердің денсаулық жағдайын кешенді бағалау. Кезеңді және алдын-ала медициналық тексеру.

Шолу 1

12 Өндірістегі аурушаңдық. Еңбек етуші тұрғындардың аурушаңдығын және денсаулық жағдайын талдау.


13 Аурушандықты және кәсіптік улануларды тексеру, тіркеу және есебі.

Шолу 1

Жалпы сағаты: 32-ші семестр 13Барлығы 23

2.7.2 Тәжірибелік сабақтың тақырыптық жоспары

№ Тақырыбы Өткізілу түрі Сабақтың ұзақтылығы

(сағат түрінде)

1-ші семестр

Кредит №1 1 Пән, мазмұны, міндеттері,

әдістері. Еңбек туралы заң. Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік санитарлық қадағалау. Қазақстан Республикасының №193-IV «Денсаулықты қорғау жүйесі және тұрғындардың денсаулығы туралы» кодексі. ҚР санитарлық-эпидемиологиялық қызметінің функциясы және құрылысы. Заңдар еңбек гигиенасы саласында қоғамдық денсаулықты қорғау бакалаврының негізгі іс-әрекеті ретінде.

Теориялық сұрақ-тарды талқылау,заңды құжаттармен танысу және жұмыс жасау.

2

2 Еңбек гигиенасы саласындағы ағымды және ескертпелі санитарлық қадағалау.

Теориялық сұрақ-тарды талқылау,заңды құжаттармен

2


044 -59/28-(77


танысу және жұмыс жасау.

3 Еңбек гигиенасы бөлімінің құжаттары. Құжаттардың түрлері, оларды жүргізу тәртібі. Еңбек жағдайы бойынша, кәсіптік аурулар және олардың материалдық зардабы туралы мемлекеттік статистикалық есепті ұйымдастыру.


2

4 Еңбек гигиенасы саласындағы санитарлық-гигиеналық әдістер: зертханалық-аспаптық және санитарлық – статистикалық әдістер, сауалнама әдісі.


2

5 Жарықтандыру, ауаның қозғалысы, жылуды өлшеу құралының құрылысы және жұмыс істеу қағидалары. Желдетуді бағалау, жұмыс орындарындағы химиялық заттарды, шаңдарды, ауа сынамаларын алу нүктелерін талдау ережесі.

Зертханалықсабақ, кіші топпен жұмыс

2

6 Жұмыскерлердің денсаулық жағдайы өндірістік факторлардың әсер етуінің байланысы және еңбек жағдайын бағалаудың негізгі статистикалық әдістері.

Кіші топпен жұмыс, пікір-талас

2


1 Еңбек гигиенасындағы өндірістік физикалық факторлар және оларды бағалау. Өндірістік микроклимат: микроклимат көрсеткіштері бойынша еңбек жағдайының жіктелуі және адам ағзасына микроклиматтың әсерін бағалау.

Кіші топпен жұмыс, жағдайлық есептерді шешу

4

2 Өндірістік шу, діріл, инфрадыбыс, ультрадыбыс. Адам ағзасына ультрадыбыстың және инфрадыбыстың әсер етуіне гигиеналык бағалау және оларды

Кіші топпен жұмыс, тестілеу

4


044 -59/28-(77


анықтау әдістері. Жекелеген өнеркәсіптер мысалында шығу себептері. Гигиеналық нормалау және алдын-алу шаралары.

3 Шудың есту ағзасына, жүйке жүйесінің функциональдық жағдайына, жүрек –қантамырлар және организмнің басқа жүйелеріне әсері. Шу патологиясы. Гигиеналық нормалау және алдын-алу шаралары.

Пресс-конференция 2

4 Өндірістік дірілдің сипаттамасы. Негізгі кәсіптік зияндылық көздері және жұмыс түрлері. Діріл әсерінен болатын аурушаңдықтың ерекшелігі. Діріл ауруы. Жұмыс орындарындағы діріл әсерінен төмендету жолдары және алдын-алу шаралары. Қазақстан өнеркәсіптеріндегі діріл әсерінің жағдайынан болатын кәсіптік сырқаттылықтың күйі.


2


1 Өндірістік аэрозольдер: түсінігі және жіктелуі. Өндірістегі шаңдану және газдануды гигиеналық нормалау мен бағалау және олардың алдын-алу әдістері.


4

2 Аэрозольдер мен шанданудың түзілуіне байланысты негізгі жұмыс түрлері. Фиброгенді әсерлі аэрозольдердің қасиеттері. Гигиеналық нормалаудың қағидалары. Жұмыскерлердің денсаулық жағдайы және аэрозольдер құрамын анықтаумен байланысты зерттеулер әдістемесі және нәтижесін бағалау. Кәсіптік аурушаңдықтың алдын-алу.

Теориялық сұрақ-тарды талқылау, кіші топпен жұмыс

4

3 Өндірістік токсикология Кіші топпен жұмыс, 4


044 -59/28-(77


негіздері. ШБҚД және ШРЕК өңдеу мен бекітудің гигиеналық қағидалары және оларды анықтау әдістемесі. Негізгі өндірістік улардың токсикологиясы. Ауыл шаруашылығында улы химикаттарды қолдану ерекшеліктері. Улы заттардың қауіптілік классы және әртүрлі өндірістердің ерекшелігіне байланысты алдын-алу шараларының кешенді өндеу.

жағдайлық есептерді шешу

4 Қолайлы еңбек жағдайын жасаудағы өндірістік желдетудің маңызы. Желдетуге қойылатын гигиеналық талаптар. Желдету құрылымдарының жіктелуі, олардьң әсер ету принциптері және нәтижелі критериялары. Жұмыс орындарында желдетуді дұрыс ұйымдастыру және гигиеналық нәтижесі.


2


1 Еңбек психофизологиясы және физиологиясының негіздері. Еңбек жағдайын гигиеналық-физиологиялық бағалау. Еңбек психофизиологиясының және физиологиясының қазіргі кездегі өзекті мәселелері. Еңбек ету барысында (ОЖЖ, жүрек-тамырлар, бұлшықет, тыныс алу, қан жүйелері) жеке ағзалар жағдайына еңбек процессінің әсерін зерделеудің қазіргі кездегі гигиеналық-физиологиялық әдістері. Нәтижелерін бағалау.


2

2 Жұмыс орнын ұйымдастырудың физиологиялық негіздері. Еңбек жағдайын гигиеналық-физиологиялық бағалау: еңбектенушілердің ағзалары мен жүйелері жағынан


4


044 -59/28-(77


өзгерістерін, еңбектің кернеулігін және ауырлығын бағалау және әртүрлі еңбек жағдайлары арасындағы байланыстарын анықтау.

3 «Еңбек жағдайының зияндылық керсеткіші бойынша бағалаудың гигиеналық критерийі және қауіпті өндірістік орта, еңбек процессінің ауырлығы және кернеулігі» жіктелуі. Алдын-алу шаралары кешенін өндеу. Өндірістік мекемелерде кәсіптік қауіптілікті бағалау.


4

4 Өндірісті еңбек жағдайы бойынша аттестациялау.

Пресс-конференция 2

Жалпы сағаты: 12Барлығы 1-ші семестр 50

2-ші семестрКредит №5

1 Өндірістің ескертпелі санитарлық қадағалауы, ЕСҚ кезеңдері.

Теориялық сұрақ-тарды талқылау, заңды құжаттармен танысу және жұмыс жасау.

2

2 Құрылысқа жер учаскесін бөлу әдістемелері, жер учаскесін бөлу туралы қорытындысын құрастыру. Әртүрлі типтегі құрылыс объектілері жобалауға тапсырма құрастыру.

Теориялық сұрақ-тарды талқылау, заңды құжаттармен танысу және жұмыс жасау.

2

3 Өндірістік құрылыс нысанының құрылысын және жобалауын, жобаны гигиеналық сараптау. Жарықтану және атмосфералық ауаға бөлініп шығатын қалдықтарды, өндірістік желдетуді гигиеналық сараптау.

Зертханалық сабақ, кіші топпен жұмыс

4

4 Қосалқы ғимараттар және бөлмелер жобасын сараптау (әкімшілік және тұрмыстық ғимараттар). Өндірістік құралдар

Заңды құжаттармен танысу және жұмыс жасау, кіші топпен жұмыс

2


044 -59/28-(77


және жаңа технологиялық процесстердің жобаларын гигиеналық сараптау.Жалпы сағаты: 10

Кредит №61 Ағымды санитарлық кадағалау.

Өнеркәсіптегі ағымды санитарлық қадағалауды ұйымдастыру.Көмір өнеркәсібіндегі еңбек гигиенасы. Негізгі кәсіптік топтар. Денсаулыққа негізгі қолайсыз факторлардың әсер етуі. Таукен жұмысшыларының ауру-шаңдығы. Еңбек жағдайын жақсарту бойынша шаралар.


2

2 Металлургия өндірісіндегі еңбек гигиенасы. Негізгі кәсіптік топтар. Денсаулыққа негізгі қолайсыз факторлардың әсер етуі. Таукен жұмысшыларының ауру-шаңдығы. Еңбек жағдайын жақсарту бойынша шаралары. Машина құрылысы өнеркәсібіндегі еңбек гигиенасы. Құю өндірісі. Ұсталау-тығыздау цехы. Термиялық цехтары. Механикалық цехтар. Денсаулыққа негізгі қолайсыз факторлардың әсер етуі. Жұмысшылардың аурушаңдығы. Еңбек жағдайын сауықтыру шаралары.


4

3 Химия өнеркәсібіндегі еңбек гигиенасы. Негізгі кәсіптік топтар. Негізгі қолайсыз факторлар. Денсаулық жағдайына әсер етуі. Жұмысшылардың аурушаңдығы. Еңбек жағдайын сауықтыру шаралары.


4

4 Өндірістік жарақаттану. Алдын-алу шаралары.


2


044 -59/28-(77



1 Құрылыс материалдары өндірісіндегі еңбек гигиенасы. Негізгі кәсіптік топтар. Негізгі қолайсыз факторлар. Денсаулық жағдайына әсер етуі. Жұмысшылардың аурушаңдығы. Еңбек жағдайын сауықтыру шаралары.


2

2 Ауыл шаруашылығындағы еңбек гигиенасы. Негізгі кәсіптік топтар. Ауылшаруашылығы объектілеріндегі еңбек гигиенасының қолайсыз факторлары. Агроөнеркәсіп комплекстеріндегі (шаруа фермерлік шаруашылығы) және кіші өндірістік объектілердегі еңбек гигиенасыньң ерекшеліктері.


4

3 Медицина қызметкерлерінің еңбек гигиенасы. Негізгі қолайсыз факторлар. Денсаулық жағдайына әсер етуі. Медицина қызметкерлері еңбегінің ерекшеліктері. Аурушаңдық. Еңбек жағдайын сауықтыру шаралары.


4

4 Жасөспірімдер және әйелдердің еңбек гигиенасы. Өнеркәсіп салаларындағы әйелдер еңбегінің концентрациялану дәрежесіне байланысты топтастыру. Өндірістік ортаның кейбір химиялық және физикалық факторларының әйелдер ағзасына әсер ету ерекшеліктері. Әйелдердің еңбекке қабілеттілігінің және аурушаңдығының негізгі сұрақтары. Қазіргі жағдайдағы әйелдер еңбегін қорғау және


2


044 -59/28-(77


гигиенаньң негізгі бағыты және санитарлық нормалар.

5 Өндірістік ортаның кейбір химиялық және физикалық факторларының жасөспірімдердің ағзасына әсер ету ерекшеліктері. Қазіргі жағдайдағы әйелдер еңбегін қорғау және гигиенаның негізгі бағыты және санитарлық нормалар.

Кіші топпен жұмыс, дөңгелек үстел

2


1 Енбек етушілер денсаулығын кешенді бағалау. Алдын-ала және кезеңді медициналық қарау. Кезеңді медициналық қарауды ұйымдастырудағы еңбек гигиенасы бойынша санитарлық дәрігердің рөлі.

Заңды құжаттармен танысу және жұмыс жасау, пікір-талас

2

2 Өндірістегі аурушаңдық. Еңбек етуші тұрғындардың аурушаңдығын және денсаулық жағдайын анализдеу. Жоғары аурушаңдықтың себебін анықтау. Өндірістік мекемелерде кәсіптік қауіптілікті бағалау.


2

3 Негізгі көрсеткіштердің есебі, мәліметтерді жинау және топтастыру, іріктеулерді анықтау. Қазіргі кездегі аурушаңдықты статистикалық өңдеудің әдістері.


2

4 Аурушаңдықты және кәсіптік улануларды тексеру, есепке алу және тіркеу.


2

5 Жалпы және кәсіптік аурущаңдықты төмендету бойынша шараларды ұйымдастыру. Алдын алу шараларының нәтижелігін бағалау.


3

Жалпы сағаты: 11Жалпы сағаты-2 ші семестр 47Барлығы: 97


044 -59/28-(77


2.7.3 Студенттің өзіндік жұмысының тақырыптық жоспары№ Тақырыбы Өткізілу түрі Сағат

саны1-ші семестр

Кредит №1 1 Қазакстан Республикасының №193-IV

«Денсаулықты қорғау жүйесі және тұрғындардың денсаулығы туралы» кодексі.

Презентация, реферат,MSQ форматында тест тапсырмаларын жасау,жағдайлық есептерді құрастыру,кросворд, ғылыми атақты мақалаларға талдау жасау, интеллектуалды карта, альбом.

2

2 Өндірістік объектілерді тексерудің қорытындысын және хаттамаларының актілерін толтыру тәртібін және еңбек гигиенасы бөлімінің басқа құжаттарымен жұмыс істеуі.

2

3 Өндірістік микроклиматты сипаттайтын көрсеткіштер, оларды гигиеналық бағалау.

2

4 Өндірістік жайлардың жұмыс орнындағы газдану және шаңдануға ауа сынамаларын алу тәртібі және бағалауы. Шу және діріл деңгейін өлшеу.

2

5 Өндірістік жарықтандыру, зерттеу әдістері және гигиеналық нормалау.

2

6 Жұмыс орындарындағы электромагниттік өрістерді гигиеналық бағалау. Олардың ағзаға әсер етуі және алдын–алу шаралары.

3

7 Санитарлық- гигиеналық зертханасының жұмысын ұйымдастыру.

3

8 Еңбек гигиенасы зертханасының қазіргі кездегі құрал жабдыктары, санитарлық – гигиеналық зерттеулердегі жаңа әдістер.

3

9 ҚР МСЭК облысындағы жаңа нормативтік құжаттардың маңызы.

2

10 Еңбек гигиенасының заңдық 2


044 -59/28-(77


құжаттары.11 Еңбек етуші тұрғындардың денсаулық

жағдайын бағалаудағы есеп-тіркеу құжаттарының статистикалық рөлі.

2

12 Еңбек гигиенасындағы зертханалық зерттеулердің техникасы.

2

13 Санитарлық-гигиеналық зертхана жұмысындағы қауіпсіздік техникасы және еңбекті ұйымдастыру.

3

Жалпы сағаты 30Кредит №2

1 «Шулы» технологиялық үдерістерді төмендету және шу көздерін төмендетудегі қазіргі кездегі енгізулері.


3

2 Өндірістік дірілді төмендетудегі ғылымньң жетістіктері.

2

3 Жұмыскерлердің жалпы және кәсіптік аурушаңдығыньң алдын-алудағы жұмыс орындарында шу және діріл көздерін төмендетудің маңызы.

3

4 Агломерациялық фабрикалардағы еңбек гигиенасы.

3

5 ГРЭС еңбек гигиенасы. 36 Кәсіптік сырқаттылыктьң алдын-алу.

Есту ағзасыньң ЖБК.3

7 Жұмыс орнындағы инфра- және ультрадыбыстардың әсер етуінің алдын-алу шаралары.

3

8 Еңбек етуші тұрғындардың есту ағзасыньң кәсіптік аурушаңдығы деңгейін динамикалық бақылау.

3

9 Қазақстандағы кәсіптік діріл аурушандығы деңгейін динамикалық бақылау.

3

10 Аралық бақылау- 8 апта Әңгімелесу, тестілеу

4

Барлығы 30


044 -59/28-(77


Кредит №31 Еңбек гигиенасындағы

нанотехнологиялар.Презентация, реферат,MSQ форматында тест тапсырмаларын жасау,жағдайлық есептерді құрастыру,кросворд, ғылыми атақты мақалаларға талдау жасау, интеллектуалды карта, альбом.

3

2 Орталық Қазақстанға көмір өнеркәсібінің маңызы.

2

3 Еңбек гигиенасы бойынша реферат құрастыру үшін ғылыми әдебиеттермен жұмыс істеу.

2

4 Еңбек гигиенасы бойынша ғылыми-зерттеу жұмысының жоспарын құрастыру.

2

5 Лактау-бояу өндірісіндегі еңбек гигиенасы.

2

6 Еңбек гигиенасының негізін салушы Қазақстан ғалымдары.

2

7 Қазақстанның қазіргі кездегі агроөнеркәсіптерінде улы химикаттарды қолдануы.

3

8 Сирек кездесетін сусымалы және жер металдарын өндіру.

2

9 Химиялық қосылыстардьң қауіптілігін және уыттылығын бағалау

2

10 Орташа ауысымдық ШРЕК-тің бұзылмауын бақылау.

2

11 Улы химикаттармен жұмыс істеушілердің аурушаңдығының және денсаулық жағдайының анализі.

2

12 Аэрация. Механикалық желдетудің нәтижелігінің есебі.

2

13 Технологиялық процессті және токсиокологиялық бағалауды өндеудің кезеңдері.

2

14 Технологиялық процессті және токсиокологиялық бағалауды өндеудің кезеңдері.

2

Барлығы 30Кредит №4

1 Құрылысшылардың еңбек гигиенасы. Презентация, реферат,

2


044 -59/28-(77


MSQ форматында тест тапсырмаларын жасау,жағдайлық есептерді құрастыру,кросворд, ғылыми атақты мақалаларға талдау жасау, интеллектуалды карта, альбом.

2 Тігін фабрикалары жеңіл өнеркәсібіндегі жұмыс істейтін әйелдердің еңбек гигиенасы.

3

3 Ғылыми қызметкерлердің еңбек гигиенасы.

2

4 Еңбек гигиенасының әлеуметтік-гигиеналық аспектілері

2

5 Автотранспорт жүргізушілерінің еңбек гигиенасы.

3

6 Мәдени жұмыскерлерінің еңбек гигиенасы.

2

7 Биологиялық жас. Зерттеу әдістемелері, функционалдық сынамалар.

2

8 Биологиялық ритмдер және еңбек. 29 Медицина қызметкерлері еңбегінің

кернеулігі және ауырлығы.2

10 Физикалық еңбек: зерттеу әдістемелері және бағалау.

2

11 Ақыл-ой еңбегі: зерттеу әдістемелері және бағалау.

2

12 Корректуралық сынамалар: түрлері және тағайындалуы.

2


4

Жалпы сағаты 30

Кредит №51 Қазақстанның үлкен өнеркәсіптік

қалаларындағы экология мәселелері.Презентация, реферат,MSQ форматында тест тапсырмаларын жасау,жағдайлық есептерді құрастыру,кросворд, ғылыми атақты мақалаларға

3

2 Климаттың жылынуы және оның қоршаған ортаға әсер етуі.

3

3 Қазіргі кездегі өнеркәсіптік қала тұрғындарының денсаулығы.

2

4 Орталық-Қазақстан аймағында экологиялық жағдайдың нашарлау мәселелері.

3

5 Өндірістік ортаның ластануымен байланысты еңбек етуші тұрғындардың денсаулық жағдайын бағалаудың

2


044 -59/28-(77


критериялары және әдістері. талдау жасау, интеллектуалды карта, альбом.

6 Еңбек етуші тұрғындардың тыныс алу ағзаларының кәсіптік аурушаңдығы деңгейін динамикалық бақылау.

2

7 Өнеркәсіптік объектінің жобасын сараптау.

2

8 Әкімшілік және тұрмыстық ғимараттың жобасын сараптау.

2

9 Түсініктеме хат: негіздеме бөлімдері, маңызы.

2

10 Әртүрлі құрылыс объектілерінің жобалауға тапсырыс құрастыру.

2

11 Дәріхана мекемелерінде және фармацевтикалық өнеркәсіптердегі еңбек гигиенасы.

4

12 Өнеркәсіптік өндіріс территориясын жақсартудың гигиеналық маңызы.

3

Жалпы сағаты 30Кредит №6

1 Кіші бизнес өндірісін дамытудағы еңбек гигиенасының казіргі кездегі тенденциялары.


3

2 Өндірістік жағдайларда қолданылатын қазіргі кездегі жасанды жарықтандырудың кемшіліктері мен артықшылықтары.

2

3 Қазіргі кездегі ғимараттардағы желдету жүйелерінің ерекшеліктері. Жұмыстың нәтижелілігін бағалау, гигиеналық нормалау.

2

4 Әкімшілік ғимараттарда ауаны кондиционерлеу. Денсаулыққа әсері.

2

5 Кәсіптік іріктеу. Принциптері және критериялары.

2

6 Қорғасын өндірісіндегі еңбек гигиенасы.

3


044 -59/28-(77


7 Резинотехника өнімдері өнеркәсіптегі еңбек гигиенасы.

3

8 Полимерлер өндірісіндегі еңбек гигиенасы.

3

9 Полимерлер өндірісіндегі еңбек гигиенасы.

3

10 Жаңа құрылыс материалдарын гигиеналық бағалау және олардың тұрғындар денсаулығына тигізетін әсері.

3


4

Жалпы сағаты 30

Кредит №71 Қазіргі кездегі құрылыстарда полимер

материалдарын қолдану. Гигиенальқ бақылау және полимерлерді бағалау.


3

2 Өнеркәсіптік құрылыс облысындағы еңбек гигиенасының қазіргі кездегі тенденциялары.

2

3 Казіргі кездегі адамдардың тұрмысында және жұмыс орындарындағы электромагниттік сәулеленулер.

2

4 Стоматология кабинеті қызметкерлерінің еңбек гигиенасы.

3

5 Телефон және ұялы байланыс қызметкерлерінің еңбек гигиенасы.

3

6 Электромагниттік өріс көздерін санитарлық қадағалаудың әдістемелері.

2

7 Электромагниттік өріс көздерінің тұрғындар денсаулығына тигізетін зиянды әсерін төмендету бойынша шаралар.

2

8 Ағаш өңдеу өнеркәсібіндегі еңбек гигиенасы.

3

9 Компьютер орталығының 2


044 -59/28-(77


жарықтануына, жылуына, ауа ортасына, желдетуіне, микроклиматына қойылатын талаптардың ерекшеліктері.

10 Ғылыми қызметкерлердің, оқытушылардың еңбек жағдайын гигиеналық бағалау.

3

11 Зейнеткер жасындағы және зейнет алдындағылардың еңбек жағдайын гигиеналық бағалау.

2

12 Теміржол транспортындағы еңбек гигиенасы.

3

Барлығы 30

Кредит №81 Өндірістік ортадағы жұмыс орындарын

қорғаудың қазіргі кездегі мәселелері.Презентация, реферат,MSQ форматында тест тапсырмаларын жасау,жағдайлық есептерді құрастыру,кросворд, ғылыми атақты мақалаларға талдау жасау, интеллектуалды карта, альбом.

2

2 Жұмыс жайларындағы инфрадыбыс деңгейінің қазіргі кездегі нормативтерінің гигиеналық маңызы.

2

3 Дәріхана мекемелері және фармацевтикалық өнеркәсіптердегі еңбек гигиенасы.

2

4 Басқару аппараты қызметкерлерінің еңбек гигиенасы.

3

5 Гипокинезия және гиподинамия еңбек процесінің факторы ретінде. Алдын –алу жолдары.

2

6 Өнеркәсіптік территорияларды көгалдандырудың маңызы.

2

7 Еңбектің вахталы әдісін ұйымдастыру. Оның ерекшеліктері.

2

8 Кезеңді медициналық қарауды ұйымдастырудағы еңбек гигиенасы дәрігерінің рөлі.

2

9 Өндірістегі аурушаңдықты зерделеудің негізгі көрсеткіштерінің есебі, анықтамаларды топтастыру және жинау, таңдаулардың анықтамасы.

2

10 Өндірістегі УЕҚЖ сырқаттылығын динамикалық зерттеудің анализі.

2


044 -59/28-(77


11 Қазіргі кездегі статистикалық көрсеткіштерді өңдеу әдістері. Компьютерлік статистикалық бағдарламалар.

3

12 Аурушаңдық көрсеткішін төменде бағытталған шаралар нәтижелілігін бағалау. Өндірістегі сауықтыру шараларын ұйымдастыру.

2

13 Аралық бақылау-15 апта Әңгімелесу, тестілеу

4

Жалпы сағаты 30Барлығы 240

2.8. Оқыту мен сабақ берудің әдістері:

Дәрістер: шолу, кіріспе және мәселелік.

Тәжірибелік сабақтар: теориялық сұрақтарды талқылау, заңды құжаттармен танысу және жұмыс жасау, зертханалық сабақ, кіші топпен жұмыс, пікір-талас, жағдайлық есептерді шешу, пресс-конференция, тестілеу, дөңгелек үстел, ауызша сұрау.

Студенттердің өзіндік жұмысы: презентация, реферат, MSQ форматында тест тапсырмаларын жасау, жағдайлық есептерді құрастыру, кроссворд, ғылыми атақты мақалаларға талдау жасау, интеллектуалды карта, альбом.

2.9. Білім алушылардың білімі мен дағдыларын бағалау әдістері: Ағымды бақылау: тестілеу, ауызша сұрау, жағдайлық есептерді шешу,

тәжірибелік дағдыларды бағалау. Аралық бақылау: әңгімелесу, тестілеу. Қорытынды бақылау: компьютерлік тестілеу және тәжірибелік

дағдыларды бағалаудан тұратын емтихан. 2.10. Ұсынылатын әдебиетНегізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы


044 -59/28-(77


және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.


044 -59/28-(77


2.11 Қосымша № 1 үлгі

Реквизитке дейінгі, реквизиттен кейінгі және бір-бірімен шектеспәндермен білім берудің келісу хаттамасы

Келісілетін пәндер Материалдың пропорциясын және оны баяндау ретін өзгерту туралы ұсыныстар

және т.б.

Келісімге қатысқан кафедралардың

мәжіліс хаттамаларының

нөмірлері мен күндері

1 2 3Жалпы гигиена Гигиена әдістері, еңбек гигиенасы мен

физиологиясының негіздері, кәсіби аурулардың алдын алуы.

Хаттама № _____

2013ж.Каф. меңгерушісі:

Экология және тұрақты даму

Халық денсаулығына қоршаған орта ластануының қауіптілік дәрежесін есептеу. Қоршаған орта ластануына және халықтың денсаулық жағдайы-на болжамды баға беру.



Қоғамдық денсаулық

Денсаулық көрсеткіштері, зерттеу және бағалау әдістері. СӨС негіздері.

Хаттама № ___________________ 2013ж.Каф. меңгерушісі:

Кәсіптік аурулар Кәсіби аурулар, клиникасы және емдеу жолдары.

Хаттама № _____ 2013ж.Каф. меңгерушісі:

Тағам гигиенасы Өндірістік мекемелерде емдік-профилактикалық тамақтануды ұйымдастыру және қадағалау.



Коммуналды гигиена

Қоршаған орта факторлары. Елді мекендерді жоспарлау. Микроклимат, ауа алмастыру және жарықтандыру..



Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы

Жасөспірімдердің еңбек гигиенасы. Кәсіптік бағыттау, кеңес беру және іріктеу.



Магистратура пәндері.


044 -59/28-(77


Кафедра меңгерушісі м.ғ.к., доцент Долтаева Б.З.

Бағдарламаны дайындаған оқытушы Тойжанов Б.Қ.


044 -59/28-(77


Үлгі 2

2014-2015 оқу жылының жұмыс бағдарламасына толықтырулар мен өзгерістер

«Еңбек гигиенасы » пәні бойынша жұмыс бағдарламасының 2.4. бөліміне келесі өзгертулер енгізілді:

2.4. Оқытудың соңғы нәтижесі Дублин

дескрипторларОҚМФА-да әзірленген мамандық

құзыреттілігі

Пәнді оқытудың нәтижесіТұжырымдама

бойынша оқытудың нәтижелері

А Зерттеліп отырған саладағы алдыңғы қатарлы білім элементтерін қоса алғанда, сол сала бойынша білімі мен түсінігін көрсете білу.

Жаратылыстану ғылымдары саласындағы құзыреттілік

-Еңбек гигиенасы саласындағы ағымдағы және ескертпелі санитарлық қадағалауды біледі;-еңбек гигиенасындағы өндірістік физикалық факторларды және оларды бағалауды біледі; (Өндірістік микроклимат, өндірістік шу, діріл, инфрадыбыс, ультрадыбыс, аэрозольдер,өндірістік улар, жоғары және төмен ауа қысымы.)-гигиеналық нормалауды және алдын-алу шаралар туралы біледі;- өндірістік вентиляция, жарықтану, жылу және олардың қолайлы шарттарды жақсарту туралы біледі;-еңбек психофизологиясы және физиологиясының негіздерін біледі;-еңбек ету процесі барысында (ОНЖ, қан жүйесі, жүрек-қантамырлар, бұлшықет, тыныс алу ағзалары) жекелеген ағзаларға еңбек ету процесінің әсер етуін гигиеналық-физиологиялық зерделеудің қазіргі кездегі әдістерін біледі.-көмір өнеркәсібіндегі, металлургия өнеркәсібіндегі, машина құрылысы өнеркәсібіндегі, құрылыс материалдары өндірістегі еңбек гигиенасын біледі;

Р1Р13

Р17Р18Р21


044 -59/28-(77


-еңбек жағдайы бойынша өндірісті аттестациялауды, жұмыскерлердің денсаулық жағдайын кешенді бағалауды біледі;-кәсіптік улануларды, өндірістік жарақаттануларды біледі; -аурушандықты және кәсіптік улануларды тексеру, тіркеу және есептерді жүргізу жұмыстарын біледі;-өндірістік ортаның физикалық, химиялық, биологиялық факторлардың, зиянды заттардың гигиеналық нормалаудың негіздерін біледі;-жұмыс орнын ұйымдастыру бойынша физиологиялық негіздерін(еңбектің кернеулігін және ауырлығын) біледі.

Кәсіпкерлік құзыреттілігі

Санитарлық дәрігердің жұмысын реттеуге арналған заңды қужаттардың негізгі ережелерін біледі.

Р20

«Денсаулық адвокаты» құзыреттілігі

Азаматтардың денсаулығын қорғау, еңбекті қорғау туралы, санитарлық, ҚР табиғат қорғау заңдылықтарын, мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет мамандарының негізгі құқықтық қызметін және еңбек гигиенасы аймағындағы нормативті-құқықтық құжаттарды біледі.

Р22

«Ғылыми зерттеулер дағдыларының» құзыреттілігі

Ғылыми әдебиетпен жұмыс істеу ережелерін, ақпараттарды талдау қағидалары және тапсырмаларды шешуді, ақпараттарды өзгертуді және оның ережелерін жүргізуді біледі.

Р16

«Компьютерлік және ақпараттық» құзыреттілігі

-Exel, Vikrosoft Word, Power Point, заманауй ақпараттық және компьютерлік технологияларды біледі;

Р10


044 -59/28-(77


-желілік технологияларды, дерекқорларды, заманауи компьютерлік құралдарды қолданып кәсіптік ақпараттарды әртүрлі көздерде қайта өңдеудің сақтаудың,алу құралдарын және тәсілдерінің негізгі әдісін біледі.

«Коммуникативтік дағдылар» құзыреттілігі

Қоршаған адамдармен қарым-қатынас жасау дағдыларын меңгерген, ұжымда жұмыс істей алады. Әлеуметтік маңызы бар мәселелерге және үдерістерге талдау жасай алады.

Р4

В Осы білімі мен түсінігін кәсіби деңгейде қолдана білу


-Мемлекеттік және орыс тілінде еңбек гигиенасы бойынша медициналық, есеп-қисаптық, іскерлік құжаттармен жұмыс жасауды баға бере алады;-санитарлық-эпидемиологиялық жағдай шиеленіскенде әртүрлі объектілердің санитарлық-гигиеналық жағдайына баға бере алады;-еңбек жағдайына және өндіріске толығымен гигиеналық баға бере алады;-еңбек іс-әрекеті процессінде организмнің қызметтік жағдайын зерттеу әдістері мен жұмыс принципін талқылайды;-еңбек гигиенасы саласында ағымды және ескертпелі санитарлық қадағалауды іске асырады;-өндірісте жарақаттануды, сырқаттануды және кәсіби улауды талдап, зерттеу және тіркеуден өткізеді;-мемлекеттік стандарттарды ескере отырып санитарлық–техникалық қондырғылардың тиімділігін гигиеналық бағалауды, құралдармен

Р17


044 -59/28-(77


жұмыс істей алады;-тұрғындар арасында салауатты өмір салтын өткізуде өндірістік ортаның және организмнің өзара әсерлесу заңдылықтарын біле отырып, кәсіптік аурулар мен өндірістік жаракаттардың алдын-алуда білімін қолданалады.


Мемлекеттік санитарлық қадағалау органдарымен өзара қарым-қатынас механизімі кезінде білімін қолдана алады, кәсіптік аурулардың алдын-алу бойынша қауіп факторын анықтау мақсатында жүргізілген,уланулар және жарақат, жұмысшы тұрғынның жалпы аурушаңдығын төмендетуге мүмкіндік беретін кәсіпорындардың қызметік мәселе бойынша

Р20


-еңбек гигиенасы аймағындағы кәсіптік қызметті реттемелейтін нормативті-құқықтық құжаттарды қолдана алады;- ҚР денсаулық сақтау саласы бойынша, қоршаған ортаны қорғау, еңбекті қорғау бойынша заңдылықтарды қолданады.

Р19


-Жұмысшылардың денсаулығын қорғау, қоршаған ортаны, еңбекті қорғау сұрақтары бойынша ғылыми әдибиеттермен жұмыс жасай алады;-әдебі мағлуматтарға сын көзбен шолу жасаялады; -өндірістік физикалық зерттеуде заманауи аппаратарды қолданады;-ғылыми зерттеулердің тақырыбын өзектілігін және жаңалықтарын түсінеді;-ғылыми конференцияларда таңдамалы тақырыптар бойынша қатыса алады;

Р17


044 -59/28-(77


-ғылыми зерттеулердің жаңалығын тақырыбын және өзектілігін талқылайды.


Желілік технологияларды,дерекқорларды,заманауи компьютерлік құралдарды қолданып кәсіптік ақпараттарды әртүрлі көздерде қайта өңдеудің сақтаудың,алу құралдарын және тәсілдерінің негізгі әдісін қолдана алады.

Р7


Әлеуметтік қызмепен, МСЭҚ қызметкерлерімен, әріптестерімен, қарым-қатынас жасауда, басқару аппараттарымен және өнеркәсіптік, өндірістік нысан жұмысшыларымен тілдесу кезінде қызметтік этиканы қағидаларын қолдана алады.-жұмысшылардың денсаулығын және қоршаған ортадағы еңбек қорғау мәселелерін талқылау бойынша өзінің сыни ойларын білдіреді;-қорытынды жасау үшін өзінің сыни ойларын білдіреді;- жұмысшылардың денсаулығын және қоршаған ортадағы еңбек қорғау мәселелерін талқылау бойынша халық алдында сөйлей алады.

Р2

С Дәйектемелер құрастыру және зерттеп отырған саласындағы проблемаларды шешу.


-Зиянды және қауіпті өндірістік факторлардың жұмысшылар ағзасына әсер етуін және өндірістік зиянды және қауіпті факторларды төмендететін алдын алу шараларының тиімділігін тұжырымдайды және дәлелдей алады.- Санитарлық-гигиеналық және эпидемияға қарсы шараларды жүргізгенде меншікті шешімін ұсыныс, қосымша, нұсқама түрінде тұжырымдайды.

Р8


Жеке үдерістер бойынша хронометражды зерттеулер жүргізу және санитарлық-

Р17


044 -59/28-(77


гигиеналық мінездеме жасауды тұжырымдай алады.


Өзінің жұмысында Қазақстан Республикасының Кодексін, халық денсаулығы жайында және денсаулық сақтау жүйесі, Қ.Р санэпидқадағалау ережесін, санитарлық-эпидемиологиялық қызмет саласында нормативті-құкықтық және заңнамалық құжаттарды меңгерген және орынды қолдана біледі.

Р14


Жұмысшылардың денсаулығына өндірістік зиянды факторлардың әсерін анықтауда сенімді ақпарат алу үшін адамдармен жалпы тіл табысуға дайындалған.

Р4


Еңбектік қызмет үдерісі кезінде ағзаның қызметік жағдайын зерттеу әдісін және жұмыстың негізгі қағидаларын дәлелдейді (аргументтейді). Халықаралық стандартталған санитарық-техникалық құрылғыларды гигиеналық бағалауды және құрылғылармен жұмыс істей алады.

Р16


Компьютерлік және мультимедиялық технологиялар білімі негізінде кәсіптік қызметте садық білім беру ресурстарын қолдана алады, алынған ақпараттарды диаграмма және кесте түрінде көрсету, әртүрлі ақпараттық реурстармен жұмыс істеу дағдыларын меңгерген.

Р10

Д Әлеуметтік, этикалық және ғылыми көзқарастарды ескере отырып, пайымдаулар жасауға қажет ақпараттар жинауды және интерпретациялауды жүзеге асыру


-Еңбек гигиенасы аймағындағы жеке ой пікірін жүзеге асырып реферат, презентация, жоба түрінде рәсімдеп тәжірибелік қызметті жүзеге асырады; -адам және зиянды өндірістік факторлардың, өндірістік процесстердің арақатынасы бойынша жүйесін түсіндіре алады;

Р3


044 -59/28-(77


-әр түрлі өндірістік кәсіп орындарында кәсіпкерлік қауып қатерді түсіндіре алады.


-Еңбек гигиенасы саласында мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау басқармасының әртүрлі деңгейінде бақыланатын шешімді қабылдауды;-мемлекеттік және орыс тілінде еңбек гигиенасы бойынша медициналық, есеп-қисаптық, іскерлік құжаттармен жұмыс жасауды;

«Денсаулық адвокат» құзыреттілігі

Қ.Р конституциясында айтылған санитарлық дәрігердің қызметін реттейтін, заңнамалық актілердің, КРЗ ҚР еңбек кодексін, ҚРЗ халық денсаулығы жайында және денсаулық сақтау жүйесі кодексті Қ.Р үкіметінің қаулылары және басқа да нормативті-құқықтық актілердің негізгі ережелерін қолдана алады.

Р19


-Аурушаңдықты және жарақатты, кәсіптік уланулардың тексерулерін және талдауларын есептеуді жүзеге асырады;- өнеркәсіпте өнірістік қауіпсіздігі бойынша кәсіптік аурулар деңгейін төмендету және ЕҒҰ-да ұсынстар еңгізуде білімін қолдана алады; -еңбек гигиенасы бойынша өтетін ғылыми конференцияға қатысу үшін ғылыми докладтар мен статьяларды өдеу дағдыларын меңгерген.

Р17


Еңбек гигиенасы аймағында интернет платформаларда және интернет порталдарда ақпаратты алуда өңдеуде заманауи әдістерді меңгерген.

Р2

Коммуникативтік дағдылар

Кәсіптік мазмұнды логикалық және дәлелденген (аргументтелген) талдауларды

Р3


044 -59/28-(77


көпшілік алдында сөйлеуге, пікір-талас жүргізуге қабілетті.

Е Ақпаратты, идеяларды, проблемаларды және шешімдерді мамандарға да, маман еместерге де жеткізе білу қабілеттерінің болуын көздейді


-Өндірістік процессінің ауырлығына, зияндылығына, қауыптілігіне қарай , жұмыс уақытын және демалыс уақытын нормативтік-құқықтық қужаттар бойынша хабарлайды.

Р7


Еңбек гигиенасы саласы бойынша білім және тәжірибелік дағдыларын меңгере отырып жұмысшылардың ағзасына өндірістік зиянды факторлардың алдын-алу жұмыстарын үйымдастыра алады. Өндірістік, тұрмыстық және қоғамдық ғимараттарды салуға және жөндеуге сараптама жүргізуге қабілетті.

Р17


-Еңбек гигиенсы бойынша заманауй желілік технологияларды және білімін қолдана отырып кәсіби ақпараттарды әртүрлі көздерден алу, сақтау және өңдеудің негізгі әдіс- тәсілін хабарлайды және компьютерлейді.

Р7


Еңбек гигиенасы бөлім мамандығы бойынша практикалық және ғылыми қызметті салыстыруды, электронды және баспа түріндегі тасымалдаушылардағы ғылыми әдебиеттермен жұмыс жасай алады.

Р9


Еңбек гигиенасы бойынша заманауй желілік технологияларды, компьютерлік құралдарды және білімін қолдана отырып кәсіби ақпараттарды әртүрлі көздерден алу, сақтау және өңдеудің әдіс тәсілін хабарлайды (жеткізе алады).

Р10

Коммуникативтік дағдылар

-Әңгімелесушіге қажетті әсерді жасауға, онымен

Р8


044 -59/28-(77


байланыс орнатуға, қолдау көрсетуге дайын және қабілетті-ұйымшыл жұмысшы ұжымда қарым қатынас жасайды, қақтығыстарды аурусыз жеңе біледі;- өзінің қызығушылығын сәтті қорғайды;- аудиториямен жұмыс жасай алады.

Оқытудың дербес зейінін әрі қарай жалғастыру

Магистратура пәндері

Жұмыс бағдарламасы кафедра мәжілісінде қайта қаралған және мақұлданған«19 » 05.2014ж № 11 хаттама

кафедра меңгерушісі, м.ғ.к., доцент: Б.З. Долтаева

ОІБК срапшысымен тексерілді: Б.О. Торланова

Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.

VІІІ. Бақылау-сұрактар:1.Жұмысшылар ағзасына өндірістік дірілдің тигізетін әсерін төмендететін қазіргі шараларды айтып беріңіз?2.Шет елдерде өндірістік дірілдің әсерін төмендету аясындағы соңғы ғылым жетістіктерін айтып беріңіз?3.Қазақстанда өндірістік дірілдің әсерін төмендету аясындағы соңғы ғылыми жетістіктерді айтып беріңіз?4.Жұмысшылар ағзасына өндірістік дірілдің әсерін төмендету бойынша шаралардың түрлері қандай?

№2.16.


044 -59/28-(77


І. Тақырыбы: Жұмыскерлердің жалпы және кәсіптік аурушаңдығының алдын – алудағы жұмыс орындарында шу және діріл көздерін төмендетудің маңызы.

ІІ. Мақсаты: Жұмыскерлердің жалпы және кәсіптік аурушаңдықтың алдын-алудағы жұмыс орындарында шу және дірілді төмендетін шараларды өндірудің маңызын оқыту.

ІІІ. Тапсырма:1. Жұмысшылардың жалпы және кәсіптік аурушаңдықтың алдын-алу үшін жұмыс орындарында шу мен дірілдің деңгейін төмендететін шараларды ендірудің маңызын зерделеу.2. Жұмысшылардың жалпы аурушаңдығын және еңбекке уақытша жарамсыздықтан болған аурушаңдықтар бойынша өндірістерде енгізілген шу мен дірілді төмендететін шаралардың тиімділігін бағалау.3.Тақырыпты зерделеу қорытындысы бойынша презентация түрінде слайдтар дайындалу.

IV. Орындау түрі: Презентация, реферат, MSQ форматында тест тапсырмаларын жасау,жағдайлық есептерді құрастыру,кросворд, ғылыми атақты мақалаларға талдау жасау, интеллектуалды карта, альбом.

V. СӨЖ-ді орындау және бағалау критерилері (1,2 қосымшаны қараңыз)

VI. Тапсыру мерзімі: 2-7 апта

VІІ. Әдебиеттер: Негізгі

1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва,2008.-592с.2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.-Омск. 1995.-1050с.2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга-низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо-бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.


044 -59/28-(77


6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.- 66с.7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.

Қазақ тіліндеНегізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.

VІІІ. Бақылау-сұрактар:1.Жұмыскерлердің жалпы аурушаңдығынан және еңбекке уақытша жарамсыздығынан туындаған аурушаңдықтың алдын-алу жұмыс орындарында шуды төмендетуге енгізілген шаралардың маңызын айтып беріңіз?2.Жұмыскерлердің жалпы аурушаңдығын және еңбекке уақытша жарамсыздығынан туындаған аурушаңдықтың алдын-алуда жұмыс орындарында дірілді төмендетуге енгізілген шаралардың гигиеналық маңызын айтып беріңіз?3.Кәсіптік және жалпы аурушаңдық дегеніміз не?4.Шуды төмендететін шараларды атаңыз?5.Дірілді төмендететін шараларды атаңыз?6.Шуды және дірілді төмендететін шаралармен жалпы және кәсіптік аурушаңдықтың арасындағы байланысты анықтаңыз?


044 -59/28-(77


№2.17.

І. Тақырыбы: Агломерациялық фабрикалардағы еңбек гигиенасы.

ІІ. Мақсаты: Агломерациялық фабрикалардың өндірістік факторлар байланысты туындаған кәсіптік ауруларды және еңбек жағдайын зерделеу.

ІІІ. Тапсырма:1. Агломерациялық фабрикалардың еңбек гигиенасынан танысу.

2. Агломерациялық фабрикалардың еңбек жағдайына гигиеналық баға беру.3. Агломерациялық фабрикалардағы қолайсыз өндірістік факторларды анықтау.4. Агломерациялық фабрикалардағы жұмыскерлердің жалпы және кәсіптік аурушаңдықтың деңгейін бағалау.5.Тақырыпты оқу қорытындысы бойынша презентация түрінде слаидтар дайындау.





1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва,2008.-592с.2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.-Омск. 1995.-1050с.2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга-низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо-бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии.


044 -59/28-(77


Учебное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.- 66с.7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.


VІІІ. Бақылау-сұрактар:1.Агломерациялық фабрикалардағы еңбек жағдайының гигиеналық сипаттамасы қандай?2. Агломерациялық фабрикалардағы қолайсыз өндірістік факторларды гигиеналық бақыла қалай жүргізіледі?3. Агломерациялық фабрикалардағы жұмыскерлердің кәсіптік аурушаңдығына баға беріңіз?4.Агломерациялық фабрикаларда қолайсыз әсер ететін өндірістік факторлардың алдын – алу шаралары қандай?

№2.18.


044 -59/28-(77


І. Тақырыбы: Су Электр Станциясындағы (СЭС) еңбек гигиенасы.

ІІ. Мақсаты: СЭС-ғы өндірістік факторларға байланысты туындаған кәсіптік ауруларды және еңбек жағдайын зерделеу.

ІІІ. Тапсырма:1. СЭС -ның еңбек гигиенасымен танысу.2. СЭС -ға еңбек жағдайына гигиеналық баға беру.3. СЭС -ғы қолайсыз өндірістік факторларды анықтау.4. СЭС – жұмыскерлерінің жалпы және кәсіптік аурушаңдықтың деңгейін анықтау.5.Тақырыпты оқудың нәтижесі бойынша ғылыми реферат дайындау.





1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва,2008.-592с.2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.-Омск. 1995.-1050с.2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга-низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо-бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.- 66с.7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-


044 -59/28-(77


методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.


VІІІ. Бақылау-сұрактар:1. СЭС -ң еңбек жағдайын гигиеналық сипаттамасын айтып беріңіз?2. СЭС -ғы қолайсыз өндірістік факторларды гигиеналық бағалау қалай жүргізіледі?3. СЭС -ң жұмысшылардың кәсіптік және жалпы аурушаңдығын айтып беріңіз?4. СЭС -ң өндірістік факторлардың қолайсыз әсерінің алдын алу шаралары қандай?

№2.19. І. Тақырыбы: Кәсіптік сырқатылықтың алдын – алу. Есту мүшесінің ЖҚЗ.

ІІ. Мақсаты: Студенттерді өндірісте дамитын кәсіптік аурулардың түрлеріне қарай алдын – алу шараларын ұйымдастыру және жүргізуді үйрету, қауіпсіз еңбек жағдайын қамтамасыз етуге бағытталған алдын – алу шаралары жүйесінің


044 -59/28-(77


бір элементі ретінде – жеке бас қорғаныштық заттарын оқып үйрену.

ІІІ.Тапсырма:1. ШИ – 01В аспабымен жұмыс орындарында шу тәртібін тексеру.2. Жұмыс орындарындағы шу тәртібіне гигиеналық баға беру. Негізгі шу көздерін бөлу.3. Жұмыс орындарын санитарлық тексеру хаттамасын толтыру.4. Шу патологиясын тудыратын қауіп факторларын анықтау.5. Есту мүшесіне шудың қолайсыз әсерін төмендету бойынша алдын – алудың кешенді шараларын жасау.





1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва,2008.-592с.2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.-Омск. 1995.-1050с.2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга-низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо-бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.- 66с.7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое


044 -59/28-(77


пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.Қазақ тіліндеНегізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.

VIII. Бақылау: тест тапсырмалары.

1. Ультрадыбыс толқындарының таралу тәсіліне қарай ... ультрадыбысты бөледі.а) жанасанатын және ауалықв) бірінші реттік және екінші реттікс) қолды және стационарлықд) сулы және конвенциялықе) жалпы және жергілікті2. Ультрадыбыс тербелісінің шығу көзінің типі бойынша ... көздерін бөледі.а) стационарлықв) автоматтандырылғанс) жылжымалыд) ауалықе) жанасатын3. Ультрадыбыс тербелісінің спектралды сипаттамасына қарай ультрадыбыс ... болып бөлінеді.а) төменгі ***, орташа жиіліктегі, жоғары жиіліктегів) өте жоғары жиіліктегі, жоғары жиіліктегі, орташа жиіліктегі


044 -59/28-(77


с) микротолқынды, ультрақысқа толқынды, ультрамикротолқындыд) орташа жиіліктегі, жоғары жиіліктегі, ультрамикротолқындые) инфрадыбыс, ультрамикродыбысты, микродыбыс4. 16-дан 63 кГц ультрадыбыс толқындары ... деп аталады.а) төменгі жиіліктегів) орташа жиіліктегіс) жоғары жиіліктегід) өте жоғары жиіліктегіе) ультрамикро жиіліктегі5. Ультрадыбыстық тербелістердің сәулелену тәсіліне қарай ... шығатын ультрадыбыстың көздерін ажыратады.а) магнитострикциондық және пъезоэлектрлік генаторданв) импульсивті және ауалық генераторданс) тұрақты және тұрақсыз күшейткіштенд) ауыспалы және қолды электрлі құралдардане) стационарлық және жылжымалы генератордан6. Ультрадыбыстық тербелістердің генерирлену тәртібіне қара ... ультрадыбысты бөледі.а) тұрақты және импульстів) үзілмелі және тұрақтыс) жанасатын және ауалықд) қолды және стационарлықе) стационарлық және жылжымалы7. Ауалық ультрадыбыстың нормаланатын көрсеткіштері ... болып табылады.а) бір октавалық жолақта дБ-мен берілген дыбыс қысымының деңгейів) үштен екі октав дБ-мен берілген дыбыс толқынының деңгейіс) бір октавалық жолақта Гц-нен берілген дыбыс қысымының кернеулігід) бір октавалық жолақта В/м2 берілген дыбыс тербелісінің деңгейіе) диапазоны 10кГц – 500 мГц аралығындағы акустикалық тербелістер8. Ультрадыбыс – бұл:а) диапазоны 20 кГц – 1000МГц аралығындағы акустикалық тербелістердің аясыв) диапазоны 16 – 20000 Гц аралығындағы механикалық тербелістердің аясыс) диапазоны 20 Гц жиіліктен төмен механикалық тербелістерд) қарқындылығы мен жиілігі әртүрлі, уақыт бойынша ретсіз өзгеретін дыбыстардың жиынтығые) құралдың күрделі механикалық тербе*** қозғалыстары9. Инфрадыбыстар спектрдің сипатына қарай ... болады.а) кең жолақты, тоналдыв) кең жолақты, импульстіс) тұрақты, импульсивтід) тұрақты, тұрақсызе) ауалық, жанасатын10. Инфрадыбыс уақытына сипатына қарай ... деп бөлінеді.а) тұрақты және тұрақсыз


044 -59/28-(77


в) үзілмелі және тұрақтыс) кең жолақты және тоналдыд) ауысымды және орташа тәуліктіке) сағаттық және минуттық11. Инфрадыбысты өлшеу ... қолдану арқылы жүргізіледі.а) шу өлшегіштів) виброметрдіс) радиометрдід) термометрдіе) актинометрді12. Цехтарда инфрадыбысты өлшейтін нүктелерді бір-бірінен ... қашықтықта таңдайды.а) 20м артық болмайтынв) 20м кем болмайтынс) 10м артық болмайтынд) 5м кем болмайтыне) 15м кем болмайтын13. Ультрадыбыс тудыратын эффектілер, шартты түрде ... деп бөлінеді.а) механикалық, физикалық – химиялық, термиялық, кавитациондықв) физикалық, химиялық, биологиялық, психикалықс) физиологиялық, микробиологиялық, морфологиялықд) техникалық, технологиялық, энергетикалық, инженерліке) тұрақты, тоналды, импульсті, жанасатын14. Медициналық ультрадыбыс көздерімен жұмыс істейтіндер ... болатын ультрадыбыстың әсеріне ұшырайды.а) тербеліс жиілігі 20 Гц – 20,0 МГц және қарқындылығы 50-160дБв) тербеліс жиілігі 10Гц – 10,0 МГц және қарқындылығы 40 – 150 дБс) тербеліс жиілігі 30 Гц – 30,0 МГц және қарқындылығы 60-170 дБд) тербеліс жиілігі 40 Гц – 40,0 МГц және қарқындылығы 70 – 190 дБе) тербеліс жиілігі 50 Гц – 50,0 МГц және қарқындылығы 80 – 200 15 Шудың нәтижесінде туындайтын кәсіби ауруға ... жатады. а) кәсіби саңыраулық б) кәсіби улану в) жүйке ауруларының дамуы г) діріл ауруы ) кессон ауруы 16 Шығу тегіне байланысты шаңның жіктелуі: а) органикалық, бейорганикалық б) конденсация және дезинтеграция аэрозолі в) микроскопиялық, ультрамикроскопиялық г) токсикалық, аралас д) ауылшаруашылық, өндірістік 17 Шаңнан қорғанудың санитарлық-техникалық шараларына ... жатады. а) желдету жүйесін жақсарту


044 -59/28-(77


б) технологиялық үдерісті автоматтандыру в) жұмысшыларды респиратормен қамтамасыз ету г) санаторлық - курорттық емдеу жұмыстарын жақсарту д) шу деңгейін азайту 18 Улы заттардан қорғанудың өндірістік шараларына ... жатады. а) өндірісті автоматтандыру б) өндірістегі зиянды заттарды регламенттеу в) техника қауіпсіздігін сақтау г) жұмысшыларды медициналық бақылаудан өткізу д) 40-45 дейінгі адамдарды жұмысқа қабылдамау19 Органикалық шаңның жіктелуі: а ) металдық, минералдық б) табиғи, жасанды в) өсімдік, жануар г) ірі және ұсақ бөлшекті д) конденсация және дезинтеграция аэрозолі

№2.20. І. Тақырыбы: Жұмыс орындарындағы инфра және ультра дыбыстардың әсер етуінің алдын – алу шаралары.

ІІ. Мақсаты: Инфра және ультра дыбыстардың қолайсыз әсерінің алдын алу шараларын меңгеру.

IV. Өткізу түрі:

ІІІ.Тапсырма:1. Инфрадыбыс пен ультрадыбыстар бойынша нормативтік актілермен танысу.2. №841 03.12.04 «Бөлмелердегі, қоғамдық ғимараттардың аймағындағы шу деңгейінің гигиеналық нормативтерімен» таныстыру.3. Инфрадыбыстың жұмысшылар денсаулығына тигізетін әсерін төмендетудің алдын – алу шараларын жасау.4. Ультрадыбыстың жұмысшылар денсаулығына тигізетін әсерінің алдын – алу шараларын жасау.





044 -59/28-(77



1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва,2008.-592с.2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.-Омск. 1995.-1050с.2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга-низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо-бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.- 66с.7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.Қазақ тіліндеНегізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал.


044 -59/28-(77


Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.

VІІІ. Бақылау-сұрактар:1. Инфрадыбыс және ультрадыбыс дегеніміз не?2. Ультра және инфра дыбыстың физико-гигиеналық мінездемесін айтып

беріңіз?3. Ультра және инфра дыбыс деңгейі және спекторын өлшеу қалай

жүргізіледі?4. Ультра және инфра дыбыстың негізгі көздерін айтыпберіңіз?5. Ультра және инфра дыбыстың қолдану аймақтарын айтып беріңіз?6. Ультра және инфра дыбыстың адам ағзасына жағымсыз әсерін

төмендетудің қандай іс-шаралары бар?

№2.21. І. Тақырыбы: Еңбек етуші тұрғындардың есту мүшесінің кәсіптік аурушаңдығы деңгейін динамикалық бақылау.

ІІ. Мақсаты: Еңбек етуші тұрғындардың есту мүшесінің кәсіптік аурушаңдығы деңгейін динамикалық бақылау әдістемесін меңгеру.

ІІІ.Тапсырма:1. ҚР ДСМ № 12 қараша 2009 жыл №705 бұйрығы « Инфекциялық және паразитарлық, уәсіптік аурулардың және тұрғындар улану жағдайларын тексеру тәртібін бекіту» бұйрығымен жұмыс істеу.2. Еңбек кодексімен және медициналық тексеруді өткізу бойынша заңды құжаттармен танысу.3. Еңбек етуші тұрғындардың есту мүшелерінің кәсіптік аурушаңдықтың деңгейіне динамикалық бақылау жүргізу әдістемесін бағалау.4. Еңбек ететін тұрғындардың есту мүшелерінің кәсіптік аурушаңдықтың деңгейіне динамикалық бақылау жүргізу бойынша презентация дайындау.





044 -59/28-(77



1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва,2008.-592с.2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.-Омск. 1995.-1050с.2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга-низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо-бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.- 66с.7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.Қазақ тіліндеНегізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал.


044 -59/28-(77


Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.

VIII. Бақылау: тест тапсырмалары.

1. ... адамдарды шуы қарқынды цехтарға жұмысқа қабылдауға болмайды.а) жасы 35-тен жоғарыв) 18-23 жастағыс) 25-35 жастағыд) 20-30 жастағые) жасы 20-тан жоғары2.Шудың есту мүшесіне әсерінен ... дамиды.а) кохлеарлы невритв) кондуктивті кереңдікс) шуға бейімделуд) нейросенсорлық кереңдіке) отосклероз3.Шудың әсер етуі кезінде еңбекке жарамдылыққа сараптама жүргізу ... байланысты болады.а) еңбек жағдайынав) еңбек өтілінес) есту қызметін *** дәрежесінед) мамандыққае) жұмысшының жасына4. Шудың ағзаға тигізетін қолайсыз әсерін дәлелдейтін функционалдық диагностиканың оңтайлы әдісі ... болады.а) тоналды шегті аудиометрияв) реоэнцефалографияс) электроэнцефалографияд) ультрадыбыста доппле***графияе) тетрополярная реография5. 1 метрге дейін сыбырлап сөйлегенді есту кезінде этнологиясы шу болғанда есту қызметін жоғалтудың дәрежесін көрсетіңіз:а) ІҮ дәрежев) ІІ дәрежес) ІІІ дәрежед) І дәрежее) Ү дәреже6. Шу жүйелі түрде әсер еткенде алдымен ... дамиды.а) нейропатия


044 -59/28-(77


в) кардиологиялық синдромс) Рейно синдромыд) гипертониялық синдроме) астено-вегативті синдром7. Шуға ағза ұзақ әсер еткенде ... дамиды.а) кохлеарлы невритв) бет жүйкесінің невритіс) серозды эпитимпанитд) іріңді мезотимпаните) бет жүйесінің салдануы8. Жоғары жиіліктегі шудың әсеріне ұшырайтын жұмысшыларды тексерудің ақпараттық әдісі:а) отоскопияв) аудиометрияс) энцефалографияд) ларингоскопияе) электроэнцефалография9. Шудың ағзаға кері әсері шудың ... байланысты болады.а) физикалық көрсеткіштерінев) гигиеналық нормағас) шығу көзінед) шығу көзінен нысанға дейінгі қашықтыққае) дыбыс қысымына10.Шу тудыратын арнайы емес бұзылыстарға жатады:а) ОЖЖ қызметінің бұзылысыв) жарғақша тінінің керілуіс) есту мүшесі қызметінің бұзылысыд) есту мүшесінің ақауые) кереңдіктің дамуы

№2.22. І. Тақырыбы: Қазақстандағы кәсіптік діріл аурушаңдығы деңгейін динамикалық бақылау.

ІІ. Мақсаты: Қазақстандағы жұмыс істейтін тұрғындардың кәсіптік діріл аурушаңдығы деңгейін динамикалық бақылау әдісін меңгеру.

ІІІ.Тапсырма:1. ҚР ДСМ № 12 қараша 2009 жыл №705 бұйрығы « Инфекциялық және паразитарлық, уәсіптік аурулардың және тұрғындар улану жағдайларын тексеру тәртібін бекіту» бұйрығымен танысу.2. Еңбек кодексімен және медициналық тексеру заңды құжаттармен жұмыс істеу.


044 -59/28-(77


3. Жұмыс істейтін тұрғындарда діріл ауруынан болатын кәсіптік аурушаңдықтың деңгейін динамикалық бақылау әдістемесін бағалау.4. Қазақстанда діріл ауруынан болатын кәсіптік аурушаңдықтың деңгейін динамикалық бақылау бойынша презентация дайындау.





1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва,2008.-592с.2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.-Омск. 1995.-1050с.2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга-низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо-бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.- 66с.7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.Қазақ тілінде


044 -59/28-(77


Негізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.

VIII. Бақылау: жағдайлық есептер:Науқасқа 35 жас, 13 жыл тракторист болып жұмыс істейді. Сыздап ауырғанға, алақан мен саусақтардың жансыздануына, қолдарының тез шаршағыштығына, бас ауруына, ұйқысының бұзылуына шағымданады. Объективті түрде анықталды: қолдары көкшіл-цианозды түс, ісінген. Қолқап типі бойынша алақандары беткейінің сезімталдығының төмендегені және шынтақ бұлшық еттерінің рефлекторлық қозғыштығы артқан. Капилляроскопия кезінде цианозды фонда тырнақ ойысы капилярларының спазмы анықталды. Алақан және қол сүйектерінде ұсақ жарықтанулар анықталды, олар склероздық дұғамен (валикпен) қоршалған.Тапсырма:1.Аурудың дамуына қандай кәсіптік зиянды фактор себепкер болды және неліктен?2.Науқастың диагнозын анықтаңыз?3.Науқастың еңбек жарамдылығына сараптама жүргізіңіз.4.Жұмысшының денсаулық жағдайын жақсарту шаралары.

№2 есеп. Шахта бұрғышысында діріл ауруының алғашқы белгілері анықталып, жұмысшы шахта үстіне дәнекерлеуші ретінде ауыстырылды.Тапсырма:1.Еңбек жағдайына гигиеналық баға беріңіз.2.Науқастың еңбекке жарамдылығына сараптама жүргізіңіз. Жұмысшының денсаулық жағдайын ескеріп, жұмыс дұрыс таңдалған ба?3.Берілген жағдайда жұмысшы денсаулығын жақсартудың қандай шараларын қолдануға болады?


044 -59/28-(77


№3 есеп. Емханаға 38 жастағы Н. деген науқас келіп қаралды. Ол алақан мен саусақтардың ауруына, әсіресе салқын мезгілде ұюына шағымданды. Ауырғанына 3 ай болған. 10 жылдан бері бульдозерші болып жұмыс істейді. Қарағанда: қолдарында сыртқы өзгерістер байқалмайды. Неврологиялық тұрғыдан – саусақ ұштарының гипестезия типі бойынша сезімталдығы азғана бұзылған. Капилляроскопия жасағанда – тырнақ ойысы капиллярларының ойқын емес спастикалық жағдайы анықталды.Тапсырма:1.Бульдозершінің еңбек жағдайының гигиеналық сипаттамасын беріңіз.2.Науқастың денсаулық жағдайын бағалаңыз.3.Аурудың қандай түрі екенін анықтаңыз.4.Берілген жағдайда гигиеналық, алдын-алу және қалпына келтіру іс-шараларын ұсыныңыз.

№4 есеп. Ер адам, 43 жаста, 10 жыл бойы бетонды дірілмен нығыздаушы болып жұмыс істейді. Емханаға келіп, басының үнемі ауруына, басының айналуына, сезімталдықтың артуына, тітіркендіргіштікке, аяғының сыздап ауруына, ұюына, нашар сезінуге, тахикардияға, ауаның жетіспеуіне, өлімнен қорқу сезіміне, есте сақтаудың нашарлауына, жылағыштыққа, ұйқысының бұзылуына, аяқ саусақтарының бозаруына, диффузды терлегіштікке шағымданды.Тексеру барысында анықталды: ангиополиневропатиялық белгілер, әсіресе аяқтарында, дірілді сезінудің бұзылуын, салдану, сіңірлі рефлекстердің баялауына, трофикалық бұзылыстарға (аяқ саусақтарындағы терінің жұқаруы, бұлшық еттер гипотрофиясы), артериалдық қысымның қалыптан шамалап көтерілуі.Тапсырма:1.Диагноз қойып, кәсіптік аурудың кезеңін анықтаңыз.2.Аурудың дамуына алып келген кәсіптік зиянды фактор қандай және неліктен?3.Бұл жағдайда қандай құжаттар толтырылады?4. Берілген жағдайда гигиеналық, алдын-алу және қалпына келтіру іс-шараларын ұсыныңыз.

№2.23.I.Тақырыбы: Қорытынды бақылау: коллоквиум.

II . Мақсаты: өткен тақрыбтардан материалдарды алу

ІІІ.Тапсырма:1. ҚР ДСМ 12 қараша 2009 ж №705-і «Тұрғындардың жұқпалы және


044 -59/28-(77


паразитарлы кәсіптік аурушаңдығы, улануы бойынша тексеру ережелерін бекіту» бұйрығы бойынша кіші баяндама жасау.2. Еңбек Кодексінің мазмұны және жұмыс орнындағы шудың, дірілдің, ультра және инфрадыбыстың медийиналық тексеру бойынша нормативті құжаттар.3. Кәсіптік аурушаңдылық және улану тізімін үйрету.4. Өтіп кеткен оқу материалдарын қайталау.




VІІ. Әдебиеттер: Негізгі 1. Гигиена труда. Учебник/ под.ред. Н.Ф. Измерова, В.Ф.Кириллова – М., ГЭОТАР- Медиа, 2008г. – 592с.2. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда (под ред. В.Ф. Кириллова). – М., Медицина, 2008г.- 416с.3. Гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР-МЕДИЦИНА, 2008г.- 608с.4. Общая гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР-МЕДИЦИНА, 2008г.- 606с.5. Алексеев С.В., Усенко В.Р. Гигиена труда. М.: Медицина, 1988г.- 576с.6. Гигиена./Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.- 668с.7. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред. д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А.- Караганда, 2008г.-562с.

Қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.- Омск. 1995г.- 1050с.2. Медицина труда. Учебник / под ред. Измерова Н.Ф./2008.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата м его влияния на организм работающих. Под ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое пособие. 9965- 406-50-2.- Караганда, 2005.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие.- Караганда, 2008.-80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией. Под ред. Сраубаева Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У.- Караганда, 2010.- 66с.


044 -59/28-(77


6. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.-73с.7. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 68с.8. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 72с.9. Предупредительный санитарный надзор. Учебно- методическое пособие. Шайзадина Г.Н. – Астана, 2010.- 50с.

Қазақ тілінде:Негізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы. Тоғызбаева К.К. - Алматы. 2010.-366 б. Қосымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оқу- әдістемелік құрал. - Қарағанды. ҚММА баспаханасы. – 2007.- 80 б. 2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шынтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке еңбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оқу әдістемелік құрал.- Қарағанды. ҚММА баспаханасы.-2007.-44 б.

VIII .Бақылау – тест тапсырмалары:

1. Дыбысты оқшаулау – қоршаудың … қабілеті. а) ауа және соққы шуының дыбыстық энергиясын төмендету в) ауа және соққы шуының дыбыстық энергиясын күшейту с) шағылысқан дыбыс толқындарының энергиясын төмендету д) шағылысқан дыбыс деңгейінің энергиясын ұстап қалу е) көлік шуының дыбыстық энергиясын жұту2. Дыбысты жұту …үшін жасалады. a) шағылысқан дыбыс толқындарының энергиясын төмендету в) шағылысқан дыбыс тербелісінің энергиясын күшейту c) шағылысқан дыбыс деңгейінің энергиясын ұстап қалу д) ауа шуының дыбыстық энергиясын төмендету e) соққы шуының дыбыстық энергиясын жұту3. Шуды санитарлық бағалау … әдісімен жүргізіледі. a) құралмен тексеру жене есептеу в) есептеу және графикалық c) физикалық,физико-математикалық д) химиялық,статистикалық е) тәжірибелік және зертханалық4. Санитарлық қадағалаудың … түрлері болады. a) ескертпелі, ағымды в) айлық, жылдық


044 -59/28-(77


c) жаппай, жекелеген д) ағымды, маусымдық e) маусымдық, күнделікті5. Шу деңгейін өлшеу үшін … аспаптары қолданылады. a) шу өлшегіш, ШИВ-1 в) діріл өлшегіш, актиномер с) люкметр, радиометр д) термограф, термометр e) бутирометр,ТУФ-2006. Шуды өлшегеннен кейін алынған мәліметті өндеу үшін … алынады. a) 3 нүктенің орташа шамасы в) 2 нүктенің орташа шамасы с) 3 нүктенің бастапқы шамасы д) 3 нүктенің соңғы шамасы е) 4 нүктенің үшінші шамасы 7. Нысанды шудан қорғау шараларына ... кіреді.а) қорғаушы конструкцияның дыбыс оқшаулауын арттырув) сәулеттік -жоспарлау шараларыс) қаланы салу және құрылыстық- акустикалық әдістерд) санитарлық- техникалық жабдықтардыарттыру әдістеріе) инженерлік- техникалық ұйымдастыру тәсілдері8. Егерде өлшеуден кейін алынған нәтижемен жеке нүктелердің айырмашылығы ... асса, онда өлшеуді қайта жүргізеді.а) 3,0 дБАв) 3,0 Гцс) 3,0 В/мд) 3,0 км/че) 3,0 м/с9. Тұрақсыз шуды өлшеу уақыты ... қажет.а) 30 минуттан кем болмауы в) 30 минуттан артпауыс) 20 минуттан аспауы д) 25 минуттан аспауые) 15 минуттан кем болмауы10. Тұрақты шуды өлшеу ... жүргізіледі.а) әр нүктеде 3 реттен кем емес, 3-5 минут бойыв) әр нүктеде 3 реттен көп емес, 3-5 минут бойы с) әр нүктеде 2 реттен кем емес, 3 минут бойыд) әр нүктеде 2 реттен кем емес, 3 минут бойые) әр нүктеде 3 реттен кем емес, 5 минут бойы11. Шуды өлшеу хаттамасына ... ұсынылады.а) өлшеу нүктелерін көрсеткен сызбав) шудын негізгі көздерін көрсеткен сызбас) өлшеу жүргізген нүктелер көрсетілген қосымша


044 -59/28-(77


д) шудың қосымша көздерін сипаттайтын акте) шу көздерін тексеру актісі12. Шудың денгейін өлшеу негізінде ... толтырылады.а) хаттамав) актс) нұсқамад) мәлімдемее) баянат13. Көлік шуын ... аралықта өлшейдіа) сағат 8-ден 10-ға дейін және 16-дан 19-ға дейінгів) сағат 9-дан 10-ға дейін және 17-ден 20-ға дейінгіс) сағат 7-ден 9- ға және 18-ден 21-ге дейінгід) сағат 6-дан 9-ға дейін және 17-ден 19-ға дейінгіе) сағат 10-нан 12-ге дейін және 19-дан 22-ге дейінгі14. Егер шудың негізгі көзін анықтау қиын болса, микрофонды... бағыттайды.а) тігінен жоғары қарайв) тігінен төмен қарайс) көлденеңд) оңға қарайе) солға қарай15. Өлшеу кезінде микрофон көзіне қарай бағытталып, өлшеуді жүргізуші адамнан ... ұстау қажет.а) 0,5м кем емесв) 0,5 көп емесс) 1,0м кем емесд) 1,0м көп емесе) 1,5м көп емес16. Шуды төмендетуге жоспарланған шаралардың тиімділігі үшін ... әдісі кең қолданылады.а) есептікв) химиялықс) физикалықд) аспаптықе) геометриялық17. Шуға қарсы шараларды тұтас іске асыру негізгі ... бағыт бойынша жүргізіледі.а) 3в) 2с) 4д) 5е) 618. Шуға қарсы шаралардың бірінші бағыты ... бағытталғана) шу көзіне в) шудың көзінен қорғалатын нысанға дейін таралуын жолына


044 -59/28-(77


с) шудың қорғау нысандарынад) қоршаған ортаның шумен ластануын бағалауғае) адам ағзасын шудың тигізетін кері әсерімен қорғауға19. Шу тудырған орташа емес өзгерісіне ... жатады.а) ОЖЖ қызметінің бұзылысыв) құрақ пердесінің керіліуі с) есту мүшелері қызметінің бұзылуыд) есті мүшелерінің ақауларые) кереңдіктің дамуы20. Шудың ағзаға кері әсері ... түрінде көрінедіа) арнайы және арнай емес өзгерістерв) морфологиялық және функционалдық өзгерістерс) қалпына келетін және қалпына келмейтін өзгерістерд) есту мүшелерінің қызметінің жақсаруые) қан элементтері пішінінің бұзылуы21. ... қабілетімен инфрадыбыс айтарлықтай арақашықтыққа тарайды.а) Кедергіні айналып өтув) Биологиялық ағзаға енус) Серпімді ортада тербелуд) қатты ортада тербелуе) Жиіліктегі спектр22. пайда болу кезінде инфрадыбысты төмендетудің конструктивті шараларына ... жатады.а) оқшаулау және жұтув) жоспарлы орналастыруларс) санитарлық тексерулерд) жеке бас қорғаныштық заттарые) еңбек пен демалу тәртібін ұйымдастыру23. Өндірістік жағдайда инфрадыбыс әсер еткенде еңбек пен демалудың ... енгізу тәртібі қолданылады.а) әр 2 сағат сайын 20-минуттың үзілістів) әр 1,5 сағат сайын 10 минуттың үзілісті с) әр 2,5 сағат сайын 15 минуттың үзілістід) әр 1 сағат сайын 5 минуттың үзілістіе) әр 3 сағат сайын 30 минуттың үзілісті24. Инфрадыбыстың әсер ету жағдайында есту мүшесін қорғау үшін ... қолдану ұсынылады.а) құлақ қап (наушники)в) арнайы белдеулерс) комбинизондард) дәрумендере) қолқаптар25. Инфрадыбыстың әсер ету жағдайында жұмыс істейтіндер медициналық тексеруді ... өтулері қажет.


044 -59/28-(77


а) 24 айда 1 ретв) 6 айда 1 ретс) жылына 2 ретд) кварталаны 1 рете) 24 айда 2 рет26. Инфрадыбыс әсер ететін жағдайда жұмыс істейтін жұмысшылардың медициналық тексеруін өткізу кезінде ... қатысуы қажета) лордәрігерв) гинекологс) стоматологд) фтизиатре) кардиолог27. Ағзаға инфрадыбыстың әсер етуінің скринингтік тест ретінде ... шағымы пайдаланылады. а) есту жолында қышу мен жағымсыз сезіміне в) әлсіздік пен бастың айналуынас) жүрек айну және ауызда сілекейдің бөлінуінед) іштің аймағының күрт ауырсынуына е) есту жолында шудың және күю сезіміне28. Жанаспалы ультрадыбыстың жоғары жиіліктегі көздерімен жұмыс істейтіндерге ... пайдалану ұсынылады.а) мақтадан жасалған қолқаптардыв) бір реттік қолқаптардыс) целофаннан жасалған қолқаптарды д) медициналық қолқаптардые) стерильденген қолқаптарды29. Жұмысқа қабылдау кезінде медициналық- биологиялық скрининг ...кезеңде жүргізіледі.а) 2в) 3с) 4д) 5е) 630. Медициналық –биологиялық скринингтік 1- кезеңі ... таңдау деп аталады.а) әлеуметтікв) медициналықс) экологиялықд)экономикалықе) статистикалық31. Медициналық –биологиялық скринингтік 2- кезеңі ... таңдау деп аталады.а) медициналықв) әлеуметтікс) экологиялықд)экономикалық


044 -59/28-(77


е) статистикалық32. Ультрадыбыстың әсер ету жағдайында жұмысқа қабылдауда жүргізілетін медициналық- биологиялық скрининг кезінде ... қауіп факторлары есепке алынады.а) индивидуалдық және өндірістікв) ұжымдық және кәсіптікс) экономикалық және экологиялықд) химиялық және физикалықе) әлеуметтік және медициналық

33. Өндірістік ультрадыбыстық қондырғыларда 20 КГц жиілікте дыбыс қысымының рұқсат етілген денгейі ... дБ болады.а) 100в) 80с) 250д) 40е) 20034. Ультрадыбыстың ұсақтағыш әсері ... құбылысынан болады.а) кавитация в) гравитацияс) термоизоляция д) ионизация е) дыбысты изоляциялау35. Өндірістік ультрадыбыстық қондырғыларда 40 КГц жиілікте дыбыс қысымының рұқсат етілген денгейі ... дБ болады.а) 110в) 200с) 250д) 60е) 18036. Дыбыс қысымының денгейі 18, 20, 22, 24 кГц жұмыс жиілігінде ... және одан жоғары өзгереді.а) 80-нен 120 дБ дейінв) 100-ден 120 дБ дейінс) 200-ден 250 дБд) 60- тан 80 дБ дейіне) 180-нен 210 дБ дейін37. Инфрадыбыстың естілетін ультрадыбыстың жиілік диапозонынан өзіне тән ерекшелігі :а) толқын ұзындығының үлкен және тербеліс жиілігінің аз болуыв) толқын ұзындығының кіші және тербеліс жиілігінің аз болуыс) толқын ұзындығының үлкен және тербеліс жиілігінің үлкен болуыд) толқын ұзындығының кіші және тербеліс жиілігінің үлкен болуые) толқын ұзындығының орташа және тербеліс жиілігінің орташа болуы


044 -59/28-(77


38. Инфрадыбысты тербеліске өте сезімтал ... болып табылады.а) жүрек-қан тамыр, жүйке және вестибулярлы жүйелерів) қанқа- буын, тыныс алу, жүрек – қан тамырлар жүйелеріс) жүйке, тыныс алу жүйелерінің және асқазан ішек жолдарының мүшелерід) зәр шығару, иммундық, эндокриндік жүйелеріе) вестибулярлы, эндокриндік, тныс алу жүйелері39. Инфрадыбыс - ... диапозонындағы төменгі жиілікті акустикалық тербелістер аясы.а) 20 Гц төменв) 20МГцс) 30 Гцд) 100 Гц жоғарые) 40 МГц40. ... адамдарды шуы қарқынды цехтарға жұмысқа қабылдауға болмайды.а) Жасы 5-тен жоғарыв) 18-23 жастағы с) 25-35 жастағы д) 20-30 жастағые) Жасы 20-дан жоғары41. Шудың есту мүшесіне ... әсерінен дамиды.а) кохлеарлы невритв) кондуктивті кереңдікс) шуға бейімделуд) нейросенсорлық кереңдіке) отосклероз42. Шудың әсер ету кезінде еңбекке жарамдылыққа сараптама жүргізу ... байланысты болады.а) еңбек жағдайына в) еңбек өтіліне с) есту қызметін жоғалту дәрежесінед) мамандыққае) жұмысшының жасына43. Шудың ағзаға тигізетін қолайсыз әсерін дәлелдейтін функционалдық диагностиканың оңтайлы әдісі ... болады.а) тоналды шекті аудиометрияв) реоэнцефалография с) электроэнцефалография д) ультра дыбысты допплерография е) тетрополярлы реография44. 1 метрге дейін сыбырлап сөйлеуді есту кезінде этиологиясы шу болған есту қызметін жоғалтудың дәрежесін көрсетіңіз :а) ІҮ дәрежев) ІІ дәрежес) ІІІ дәреже


044 -59/28-(77


д) І дәрежее) Ү дәреже45. Шу жүйелі түрде әсер еткенде алдымен ... дамиды.а) нейропатияв) кардиологиялық синдромс) рейносиндромыд) гинергониялық синдроме) астено-вегетаивті синдром46. Шудың ағзаға ұзақ әсер етуінен ... дамиды. а) кохлеарлы невритв) бет жүйкесінің невриті с) серозды эпитимпанитд) іріңді мезотимпаните) бет жүйесінің салдануы47. Жоғары жиіліктегі шудың әсеріне ұшырайтын жұмысшыларды тексерудің ақпараттық әдісі :а) отоскопияв) аудиометрияс) энцефалографияд) ларингоскопияе) электроэнцефалография48. Шудың ағзаға кері әсері шудың ... байланысты болады.а) физикалық көрсеткіштеріне в) гигиеналық нормасынас) шығу көзінед) шығу көзінен нысанға дейінгі қашықтыққае) дыбыс қысымына49. Ағзаға шу тудыратын арнаый емес бұзылыстарға - ... жатады.а) ОЖЖ қызметінің бұзылысыв) жарғанша тінінің керілуіс) есту мүшесі қызметінің бұзылысы д) есту мүшесінің ақауые) кереңдіктің дамуы50. Микроклимат – бұл :а) жекелеген территориядағы немесе жабық бөлмедегі метеожағдай жиынтығы в) белгілі бір территориядағы көп жылдық тәртіпс) атмосфералық ауаның физикалық қасиеті мен химиялық құрамыд) ауаның және қоршаған беткейлердің температурасые) атмосфералық ауадағы әртүрлі газдар қоспасының жиынтығы.51. Қыздыратын микроклимат ... сипатталады.а) жұмыс орындағы микроклимат көрсеткіштері комфорт аймағының жоғарғы шегінің артыуменв) ауаның және қоршаған беткейлердің температурасыс) ағзаның жылу реттеу үрдістерінің күштенуін тудырмайтын микроклимат


044 -59/28-(77


көрсеткіштерінің жиынтығымен д) ағзада дискомфорттық жылу сезінуді тудырмауымене) тіндерде алмасу, тотықсыздану үрдістерінің артуына және жылуды өндірудің азаюына алып келуімен52. Конвекция, радиация, булану, кондукция – бұл :а) жылу беру жолдарыв) жылыдуң түзілу жолдарыс) сәулелену түрлерід) химиялық реактивтің түрлеріе) заталмасудың түрлері53. Өндірістен дене температурасын өлшеу үшін ... қолданылады. а) электротермометр, инфрақызыл термометр, жылу өлшегіш в)метаскоп, инфрақызыл сәуле шашқыш, шу өлшугіш с) жылу өлшегіш, шартәріздес термограф, термограф д) электронды термогигрометр, термоанемометр е) электротермометр, актинометр, радиометр 54. Жылулық тепетеңдікті бағалау... әдістерінен жүргізіледі. а) құралдық және есептеу в)математикалық және статистикалық с)физиологиялық және морфологиялық д) химиялық және физикалық е) биологиялық және микробиологиялық 55.Суммарлы конвекциялық және радиациалық жылу беруді анықтау үшін... қолданылады. а)жылу өлшегіштер в) инфрақызыл термометрлер с) электрлі термометрлер д) термографтар е) катотермометрлер 56. Өкпе мен тері жамылғысы беткейлерінен булану арқылы жылу жоғалту қатынасы ауаның ... тәуелді болады а)температурасына в) ылғалдылығына с) қысымына д) жылдамдығына е) иондалуына 57. 10° С температурада өепе мен тері жамылғысы беткейлерінен булану арқылы жылу жоғалтудың қатынасы ... құрайды. а) 1:2 в) 1:3с) 1:4д) 1:5е) 1:6 58. Өндірістік көздерден жылу сәулесінің бөліну қарқындылығын өлшеу үшін ...


044 -59/28-(77


қолданылады. а) актинометрлер және радиометрлер в) электрометрлер мен инфрақызыл термометрлерс) жылу өлшегіштер мен метеоскоптард) шартәрізді термометрлер және аспирациялық психрометрлере) электронды термогигрометрлер және термоанемометрлер 59. Ағзаның инфрақызыл сәулелерден қызып кетуінің алдын алу үшін ... қарастырылады. а) ауалы себезгі (душ)в) ауа ағыныс) ауа қалқасы(навес)д)ауа бассейніе)сулы процедура 60. Демалыс кезінде жұмысшылар болатын, салқын әрі таза ауа берілетін қоршаулармен бөлінген цехтың жеке бөлігін ... деп атайды. а) ауа оазисі в) ауа себезгісі с) ауа ағыны д) ауа қалқасы е) ауа бассейні 61. Кранның, пультпен басқару кабиналарының метеожағдайын қалыпқа келтіру үшін... қолданылады. а) ауаны кондицирлеу в) ауа оазисі с) ауа себезгісі д) аэрация е) тікелей желдету 62. Ультрадыбыс тербелісінің шығу көзінің типі бойынша...көздерді бөледі. а) стационарлық в) автоматтандырылған с) жылжымалы д) ауалық е) жанасатын 63. Ультрадыбысты тербелісінің спектралды сипаттамасына қарай ультрадыбыс... болып бөлінеді. а) жиілігі төмен, орташа жиіліктегі, жоғары жиіліктегі в) өте жоғары жиіліктегі, жоғары жиіліктегі, орташа жиіліктегі с) микротолқынды, ультрақысқа толқынды, ультрамикротолқынды д) орташа жиіліктегі, жоғары жиіліктнгі, ультрамиеротолқынды е)инфрадыбыс, ультрамикродыбысты, микродыбысты 64. 16-дан 63кГц ультрадыбыс в) орташа жиіліктегі с)жоғары жиіліктегі д) өте жоғары жиіліктегі


044 -59/28-(77


е) ультрамикро жиіліетегі 65. Ультрабыбысты тербелістердің сәулелену тәсіліне қарай... шығатын ультрадыбыстың көздерін ажыратады. а) магнито стрикциондық және пьезоэлектрлік генатордан в)импульсивті және ауалық генератордан с) тұрақты және тұрақсыз күшейткіштен д) ауыспалы және қолды электрлі құралдардан е) стационарлық және жылжымалы генератордан 66. Ультрадыбысты тербелістердің генерилену тәртібіне қарай ультрадыбыс... деп бөлінеді. а) тұрақты және импульсті в) үзілмел және тұрақты с) жанасатын және ауалық д) қолды және стационарлық е) стационарлық жіне жылжымалы 67. Ауалық ультрадыбыстың нормаланатын көрсеткіштері... болып табылады. а) үштен бір октавалық жолақта дБ-мен берілген дыбыс қысымының денгейі в) үштен екі октавалық жолақта дБ-мен берілген дыбыс толқынының денгейі с) үштен бір оетавалық жолақта Гц-пен берілген дыбыс қысымының кернеулігі д) бір октавалық жолақта В/м2 берілген дыбыс тербелісінің денгейі е) диапазоны 10кГц...500мГц аралығындағы акуатикалық тербелістер 68. Ультрадыбыс- бұл:а) диапазоны 20 кГц- 1000мГц аралығындағы акустикалық тербелістердің аясыв) диапазоны 16-20000 Гц аралығындағы механикалық тербелістердің аясыс) диапазоны 20 Гц жиіліктен төмен механикалық тербелістерд) қарқындылығы мен жиілігі әртүрлі, уақыт бойынша ретсіз өзгеретін дыбыстардың жиынтығые) құралдардың күрделі механикалық тербелмелі қозғалыстары69. Инфрадыбыс- бұл:а) диапазоны 20 Гц жиіліктен төмен механикалық тербелістерв) диапазоны 16- 20000 Гц аралығындағы механикалық тербелістердің аясыс) диапазоны 20 кГц- 1000мГц аралығындағы акустикалық тербелістердің аясыд) қарқындылығы мен жиілігі әртүрлі, уақыт байынша ретсіз өзгеретін дыбыстардың жиынтығые) құралдардың күрделі механикалық тербелмелі қозғалыстары70. Инфрадыбыстар спектрдің сипатына қарай... болады.а) кең жолақты, тоналдыв) кең жолақты, импульстіс) тұрақты, импульсивтід) тұрақты, тұрақсызе) ауалық, жанасатын71. Инфрадыбыс уақыттық сипатына қарай деп бөлінедіа) тұрақты және тұрақсызв) үзілмелі және тұрақты


044 -59/28-(77


с) кең жолақты және тоналдыд) ауысымды және орташа тәуліктіке) сағаттық және минуттық 72. Инфрадыбыс өлшеу... аспабын қолдану арқылы жүргізіледі.а) шу өлшегішті в) виброметрдіс) радиометрдід) термометрдіе) актинометрді73. Цехтарда инфрадыбысты өлшейтін нүктелерді бір- бірінен ... қашықтықта таңдайды.а) 20 м артық болмайтынв) 20 м кем болмайтынс) 10 м артық болмайтынд) 5 м кем болмайтын е) 15 м кем болмайтын74. Ультрадыбыс тудыратын эффектілер, шартты түрде ... деп бөлінеді.а) механикалық, физикалық- химиялық, термиялық, кавитациондықв) физикалық, химиялық, биологиялық, психикалықс) физиологиялық, микробиологиялық, морфологиялықд) техникалық, технологиялық, энергетикалық, инженерліке) тұрақты, тоналды, импульсті, жанасатын75. Медициналық ультрадыбыс қөздері мен жұмыс істейтіндер ... болатын ультрадыбыстың әсеріне ұшырайды.а) тербеліс жиілігі 20Гц-20,0 МГц және қарқындылығы 50- 160 дБб) тербеліс жиілігі 10Гц- 10,0 МГц және қарқындылығы 40- 150 дБс) тербеліс жиілігі 30 Гц – 30,0 МГц және қарқындылығы 60- 170 дБд) тербеліс жиілігі 40 Гц- 40,0 МГц және қарқындылығы 70- 190дБе) тербеліс жиілігі 50 Гц- 50,0 МГц және қарқындылығы 80- 200 дБ76. Жалпы дірілді гигиеналық бағалау ... дейінгі диапазон жиілігімен сипатталады.а) 2-ден 63Гц-кев) 3-тен 63Гц-кес) 1-ден 61Гц-ке д) 4-тен 62Гц-кее) 5-тен 60Гц-ке77. Жалпы діріл жиілік спектріне қарай ... болып бөлінеді.а) төмен жиілікті, орташа жиілікті, жоғары жиіліктів) ультражиілікті, микрожиілікті, микротолқындыс) өте жоғары жиілікті, жоғары жиілікті, төмен жиіліктід) орташа толқынды, қысчқа толқынды, ультрақысқа толқындые) ұзын толқынды, орташа толқынды, микротолқынды78. 1-ден 4 Гц-ке дейінгі тербеліс жиілігі ... жатады.а) қысқа жиіліктегі дірілге


044 -59/28-(77


в) орташа жиіліктегі дірілгес) жоғары жиіліктегі шуғад) қысқа жиіліктегі ЭМӨ-кее) орташа жиіліктегі ЭМӨ-ке 79. 8-ден 16 Гц-ке дейінгі тербеліс жиілігі ... жатады.а) орташа жиіліктегі дірілгев) төмен жиіліктегі дірілгес) жоғары жиіліктегі дірілгед) төмен жиіліктегі ЭМӨ-ке е) орташа жиіліктегі ЭМӨ-ке80. 31,5-тен 63 Гц дейінгі тербеліс жиілігі ... деп аталады.а) жоғары жиіліктів) орташа жиіліктіс) төмен жиіліктід) өте жоғары жиіліктіе) ультра жиілікті81. Кең жолақты және синусоидалды діріл – бұл діріл ... қарай бөлінуінен болады.а) спектрінің сипатынав) жиілік диапозонына с) ағзаға әсер етуіне д) шығу тегіне е) шығу көзінен ара қашықтығына82. Адам ағзасына әсер етуіне қарай діріл ... болып бөлінеді.а) жалпы және жергіліктів) аймақтық және ғаламдықс) жалпы және жекелегенд) арнайы және арнайы емесе) кең жолақты және синусоидалды83. Тұрақты және тұрақсыз деп бөліну дірілдің ... қарай жүргізіледі.а) уақыттық сипаттамасынав) спектр сипатынас) жиілік диапозонынад) адам ағзасына әсер етуінее) шығу тегіне84. Тұрақты дірілде виброжылдамдықтың деңгейі 10 минут ішінде ... артық өзгереді.а) 5 дБ-денв) 16 дБ-денс) 26 В/м-денд) 6 м/с-тане) 16 Гц-тен85. Тұрақсыз дірілде виброжылдамдықтың деңгейі 10 минут ішінде ... артық өзгереді.


044 -59/28-(77


а) 5 дБ-дан артықв) 6 дБ-ден кемс) 16 дБ-ден артық д) 16 дБ-ден кеме) 26 дБ-ден артық86. Діріл дегеніміз ...а) энергиясы басқа денелердің қасындағы бөлшектеріне берілетін серпімді денелердің қажетсіз механикалық тербелісів) энергиясы бір дененің басқа бөлшектеріне берілетін қатты денелердің қажетсіз механикалық тербелісіс) серпімді ортаның бөлшектерінің механикалық тербелісід) қандай да бір күштің әсерінен бөлшектердің толқын тәріздес тербелісі е) серпімді денелердің әртүрлі бөлшектерінің механикалық тербелісінің жиынтығы.87. Діріл ... фаторға жатады.а) физикалықв) химиялықс) биологиялықд) экологиялықе) өндірістік88. Діріл тербеліс көзінің ... адамға берілуімен білінеді.а) механикалық энергиясыныңв) кері энергиясыныңс) механикалық тербелістіңд) тербелмелі жылдамдықтыңе) ауырсыну сезімінің89. Дірілдің қарқыны ... өлшенеді.а) дБв) В/мс) м/сд) Гце) км/сағ90. Оператор адамға берілуі бойынша ... дірілді береді.а) жергілікті және жалпыв) спектральды және уақыттықс) жергілікті және аймақтықд) тұрақты және тұрақсыз е) жанасатын және конвекциялық91. Діріл ... белгілері бойынша жіктеледі.а) берілу тәсілі, уақыттық және спектралдыв) бағыты, спекрталды және жиілікс) сипаты, механиклық және физикалық д) виброжылдамдық, тербелмелі және қозғалмалы92. Жергілікті дірілдің көздері ... болып табылады.


044 -59/28-(77


а) қол машинасы, механикаландырылған құралдарв) ауылшаруашылық және өндірістік тракторларыс) өздігінен жүретін және тіркемелі машиналард) металл және ағаш өңдейтін станоктар е) қоғамдық көліктер және жеңіл көліктер

Жағдайлық есептер:№1 есеп:Ауылшаруашылығымен машиналарын жөндеу шеберханасында психрометр Ассма*** құрғақ термометр бойынша ауа температурасы 180С тең, ылғалды термометр бойынша ауа 120С, ауаның қозғалыс жылдамдығы 0,08м/сек, ауаның салқындату қабілеті 7 кал/см2/сек болды. Жұмысшылар жылы киінбеген, жеңіл жұмыс жасауда.Сұрақтар:1. Жұмысшыларға микроклиматтың тигізетін әсеріне кешенді баға беріңіз.2. Микроклиматты бағалаудың әдістерін атаңыз.3. Метеожағдайды өлшеу үшін қандай аспаптар қолданылады?4. Жұмысшылардың ағзасына метеожағдайдың қолайсыз әсерінің алдын алу.

№2 есеп.Жұмысшы – сылақшылар құрғақ термометр бойынша ауа температурасы 170С, ауа қозғалысы 0,4 м/сек, ауаның абсолютті ылғалдылығы 16мм сынап бағанасы, радиациялық температурасы 260С болатын бөлмеде жұмыс жасауда.Сұрақтар:1. Температура көрсеткіші бойынша жұмысшылардың жылулық жағдайына жоғарыда берілген бөлме микроклиматының тигізетін әсерін кешенді әсері қандай?2.Ауаның салыстырмалы және абсолюттік ылғалдығын анықтау тәсілдері.3.Бөлмеде ауа қозғалысы жыдамдығының рұқсат етілетін шамалары қандай?4.Адам ағзасына метеофакторлардың тигізетін әсерін бағалаудың кешенді әдістерімен салыстырғанда результирлеуші температура тәсілінің артықшылығы неде?

№3 есеп.Өндірістік бөлмеде орташа температура 180С-тең, сыртқы және ішкі қабырғалар қасында температура 3-40С, температураның тігінен өзгерісі 2-30С аралығында,

ауаның салыстырмалы ылғалдылығы 63%, ауаның қозғалыс жылдамдығы 0,6 м/сек болды.Сұрақтар:1.Өндірістік бөлмедегі эффективті температураны анықтаңыздар.2.Жұмысшылардың жылулық жағдайына баға беріңіз.3.Жоғарыда берілген өндірістік бөлменің температуралық тәртібін Сіз қалай


044 -59/28-(77


бағалайсыз?4.Берілген бөлменің микроклиматын бағалауда қолданылатын аспаптар.

№4 есеп.Тоқыма цехында қыс мезгілінде ауаның температурасы 180С, ауаның салыстырмалы ылғалдылығы 68%. Сыртқы қабырғалары ылғалды. Ауа қозғалысының жылдамдығы 0,3 м/сек.Сұрақтар:1.Тоқыма цехтың микроклиматына баға беруіңіз.2.Қабырғаның ылғалдануының себептері қандай?3.Цехтағы жұмысшы әйелдердің жылулық жағдайына баға беріңіз.

№5 есеп.Наубайхана 10 жұмысшының тері жамылғысының температурасы өлшенді. Өлшеу уақыты маусым айы, ауа температурасы 280С, салыстырмалы ылғалдылығы 35%, ауа қозғалысының жылдамдығы 0,1 м/сек, маңдай терісінің орташа температурасы 350С, кеудесінікі 39,50С, алақандікі – 35,60С.Сұрақтар:

1. Наубайхананың температуралық тәртібін анықтаңыз.2. Тері жамылғысының әртүрлі бөліктерінің орташа температураларының

көрсеткіштері бойынша жұмысшылардың жылулық жағдайын бағалаңыз.3. Микроклиматты кешенді бағалау әдістерін атаңыз. Ол әдістердің қайсысы

абсолютті, қайсысы субъективті?4. Жұмысшыларға микроклиматтың тигізетін әсерін кешенді бағалаңыз.

№6 есеп. Шектеулі рұқсат етілген мөлшерден аспайтын, электромагниттік өріс радиожиілігі арқылы ағаштарды кептіруін ағаш өңдеу комбинатында жүрізіледі.

Жұмысшылардың ағзасында электромагниттік өрісін кері әсерін алдын –алуда қорғаныс экранын қандай материалдан дайындайды?

№7. есеп. 42 жастағы слесарь цехта токар станогында ірі заттар дайындауға, дайындау еңбектілігі, қол және педальдық тетікті қолдана отырып жұмыс істейді. 5 жыл өткен соң жұмысшыда остеоартоз дамыды.

Бұл ауруда қандай алдын алу шараларын қолдануды ұсынасыз?

№8 есеп. Химиялық өндіріс орнында жұмысшы материал өнімдерінің өлшеуші және полимерлік өнім синтезін камераға жүктеуші, дозалау жұмысымен айналысуда. Жұмысшы акушер-генекологиялық дәрігерге қаралуында жүкті екендігі белгілі болды. Жұмысшы мен болашақ баланың денсаулығына химиялық факторлардың кері әсер көрсетпеуіне қандай алдын-алу шараларын қолдану керек?


044 -59/28-(77


№9 есеп. Жеке компьютерде құжаттарды басып шығарумен, мәтін терумен және өзгертумен айналысатын компьютер жинағының операторы. Оның жұмыс күнін ұзақтығы 8 сағат.

Қызметшіге акушер-гинеколог дәрігері жүктілік диагнозын қойды.Жұмысшы мен оның болашақ сәбиінің ағзасына кері әсерін тигізетін өндірістік факторлардың алдын-алу үшін қандай іс-шаралар қолдану керек?

№10 есеп. Радиоактивтілік станцияның қысқа толқынды сәулелену бөлмесінде персоналды қорғау үшін қаралады: жұмыс орындарын қорғасын шынылармен экрандау, арнайы сырт киім мен көзілдірікті қолдану, операторлардың жұмыс күнін қысқарту.

Қосымша қандай іс-шаралар енгізу қажет?

№11 есеп. Химиялық комбинатта 20 жылдық жұмыс өткелі бар жұмысшы кіші жамбас ауруы мен зәр шығару ауырсынумен цех дәрігеріне қаралды. Лабораториялық зерттеуде зәрде микрогематурия байқалады. Цех дәрігері зәр шығару өзегінің ісігі деген диагноз қойды.

Бұл кәсіптік аурудың туындауына өндірістік заттың қандай түріне жанасу келеді? VIII. Бақылау – сұрақтары:

1.Өндірістік метеорологиялық жағдайы (микроклиматтың түрлері – комфорттық, қыздыратын және салқындататын).2.Адам ағзасының жылу алмасуына микроклиматтың тигізетін әсері.3.Комфорттық микроклиматтық жағдайдағы адамның жылулық жағдайы.4.Қыздыратын микроклимат жағдайында адамның жылулық жағдайы.5.Салқындатын микроклимат жағдайында адамның жылулық жағдайы.6.Өндірістік микроклиматты гигиеналық қалыптандыру.7.Конфенциялық жылытатын өндірістік бөлмелердің микроклиматына қойылатын гигиеналық талаптар.8.Сәулелік жылыту жүйелерімен жабдықталған өндірістік бөлмелердің микроклиматына қойылатын гигиеналық талаптар.9.Жабық жылытылмайтын бөлмелердің және ашық территориялардағы жұмыс орындарының микроклиматын қалыптандыру.10.Микроклимат көрсеткіші бойынша еңбек жағдайының жіктелуі.11.Қолайсыз микроклиматтың жағд** тигізетін әсерінің алдын алу.12.Адам ағзасының қызып жетуінің алдын алу.13.Адам ағзасына суық тиюдің алдын алу.


044 -59/28-(77


14 Өндірістік шудың гигиеналық сипаттамасы. Шудың жіктелуі.15 Өндірістік шудың көздері және оларды гигиеналық бағалау.16 Инфрадыбыс, оның гигиеналық сипаттамасы.17 Өндірісте жұмыс орындарындағы инфрадыбыстың көздері.18 Адам ағзасына инфрадыбыстың тигізетін қолайсыз әсерінің медициналық – биологиялық көрсеткіштері.19 Өндірістік жағдайда инфрадыбысты нормалау.20 Өндірісте ультрадыбыстың шығу көздерін гигиеналық бағалау.21 Жұмысшылар ағзасына ультрадыбыстың тигізетін әсері.22 Адам ағзасына ультрадыбыстың әсер етуінің негізгі типтері.23 Адам ағзасында ультрадыбыстың тудыратын эффектісі.24 Ультрадыбысты гигиеналық нормалау.25 Инфрадыбысты және ультрадыбыстың тигізетін әсерінің алдын алу шаралары.26 Өндірістік діріл, оның гигиеналық сипаттамасы.27. Өндірістік дірілдің жітелуі.28. Жергілікті діріл, оның жіктелуі.29. Дірілді бөлетін жұмыс** негізгі көздері мен түрлері.30. Негізгі діріл қауіпті мамандықтардағы еңбек жағдайының гигиеналық сипаттамасы.31. Дірілдің әсер етуінің физиологиялық механизмдері. Діріл ауруы.32. Жергілікті діріл әсерінің доза – эффективті тәуелділігі.33. Жергілік діріл әсер етуінің алдын – алу.34. Жалпы дірілдің жіктелуі.35. Жалпы дірілдің биологиялық әсері.36. Діріл бұзылыстарының қалыптасу кезеңдері.37. Жалпы дірілдің кері әсерінің алдын – алу.38. Дірілді гигиеналық нормалау.39. Діріл бөлетін негізгі кандай көздерді білесіз.40. Діріл қабілеті бар еңбек шартының гигиеналық мінездемесі.41. Дірілдің физиологиялық механизімге әсері. Діріл ауруы.42. Жергілікті дірілдің әсерін алдын алу қалай жүргізіледі.43. Жалпы дірілге сипаттама жазыңыз.44. Жалпы дірілдің биологиялық әсері.45. Дірілдік бұзылыстардың қандай кезеңдерін білісіз.

Кредит №3№3.24.І. Тақырыбы: Еңбек гигиенасындағы нанотехнологиялар.

ІІ. Мақсаты: Нанотехнология туралы, еңбек гигиенасындағы жаңа факторлар , нанобөлшектердің өте сирек кездесетін қасиеттері туралы білім беру.


044 -59/28-(77


ІІІ.Тапсырма:1. Нанотехнологияның, наноматериалдардың, нанобөлшектердің адам ағзасына әсерін оқып білу. 2. Нанобөлшектердің сирек кездесетін қасиетін анықтайтын, факторларды оқып білу,3. Реферат материалдарын жинап, өңдеп, жазу.





1. Гигиена труда. Учебник/ под.ред. Н.Ф. Измерова, В.Ф.Кириллова – М., ГЭОТАР- Медиа, 2008г. – 592с.2. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда (под ред. В.Ф. Кириллова). – М., Медицина, 2008г.- 416с.3. Гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И.Румянцева.-М.:ГЭОТАР-МЕДИЦИНА, 2008г.- 608с.4. Общая гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР- МЕДИЦИНА, 2008г.- 606с.5. Алексеев С.В., Усенко В.Р. Гигиена труда. М.: Медицина, 1988г.- 576с.6. Гигиена./Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.- 668с.7. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред. д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А.- Караганда, 2008г.-562 с.8. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда: учеб. Пос./ под ред. В. Кириллова. – М., 2001. – 59. Руководство по гигиене труда Т. 1: практикум / под ред. Н.Ф. Измерова. – М., 1987. – 2 экз.10.Руководство по гигиене труда. Т.2: практикум / под.ред. Н.Ф. Измерова. – М., 1987. – 2 экз.Қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.- Омск. 1995г.- 1050с.2. Медицина труда. Учебник / под ред. Измерова Н.Ф./2008.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата м его влияния на организм работающих. Под ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое


044 -59/28-(77


пособие. 9965- 406-50-2.- Караганда, 2005.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие.- Караганда, 2008.-80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией. Под ред. Сраубаева Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У.- Караганда, 2010.- 66с.6. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.-73с.7. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 68с.8. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 72с.9. Предупредительный санитарный надзор. Учебно- методическое пособие. Шайзадина Г.Н. – Астана, 2010.- 50с.

Қазақ тілінде:Негізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы.Тоғызбаева К.К. – Алматы. 2010.-366 б.2. Гигиена: Жоғары оқу орындарына арналған оқулық / Ү.И.Кенесариев және т.б.- Алматы: 2010ж - 656 б. Қосымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оқу- әдістем.елік құрал. – Қарағанды. ҚММА баспаханасы. – 2007.- 80 б. 2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шынтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке еңбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оқу әдістемелік құрал.- Қарағанды. ҚММА баспаханасы.-2007.-44 б.

VІІІ. Бақылау-сұрактар:1. Нанотехнология туралы түсінікке анықтама беріңіз?2. Нанобөлшектерге анықтама беріңіз?3. Нанобөлшектердің сирек кездесетін қасиетін анықтайтын факторларды айтып беріңіз?4. Наноқұрылымдардың жіктелуін айтып беріңіз?5. Көміртекті нанобөлшектер нені ұсынады?6. Фуллерендер дегеніміз не?7. Көміртекті нанотүтікшелер нені ұсынады?8. Темір тотықты нанобөлшектерді айтып беріңіздер?9. Нанобөлшектердің ағзада бөлінуі қалай жүреді?10. Нанобөлшектерді өндірудің негізгі әдістерін айтып беріңіз?


044 -59/28-(77


11. Жұмысшылар денсаулығы үшін нанотехнологияның қауіпсіздік мәселелерін айтып беріңіз?12. Нанотехнология өндірісінің дамуына байланысты пайда болған еңбек гигиенасының мақсаттары қандай?

№3.25.І. Тақырыбы: Орталық Қазақстан үшін көмір өнеркәсібінің маңызы.

ІІ. Мақсаты: Орталық Қазақстандағы көмір бассейнінің экономикалық

маңызы, Қазақстанның энергетикалық тәуелсіздікке ие болып, Евро- Азиялық жылу- энергетикалық кешеніне бірігуі туралы студенттерге білім

беру.

ІІІ. Тапсырма: 1. Қазақстанның көмір өнеркәсібі туралы материалдар жинау,оны өңдеу, оқу және қосымша әдебиеттермен жұмыс жасау. 2. Реферат жоспарын құру, тақырып сұрақтарын тереңірек талдау. 3. Рефератты презентациясымен даярлау.





1. Гигиена труда. Учебник/ под.ред. Н.Ф. Измерова, В.Ф.Кириллова – М., ГЭОТАР- Медиа, 2008г. – 592с.2. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда (под ред. В.Ф. Кириллова). – М., Медицина, 2008г.- 416с.3. Гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И.Румянцева.-М.:ГЭОТАР-МЕДИЦИНА, 2008г.- 608с.4. Общая гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР- МЕДИЦИНА, 2008г.- 606с.5. Алексеев С.В., Усенко В.Р. Гигиена труда. М.: Медицина, 1988г.- 576с.6. Гигиена./Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.- 668с.7. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред. д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А.- Караганда, 2008г.-562 с.8. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда: учеб. Пос./ под ред.


044 -59/28-(77


В. Кириллова. – М., 2001. – 59. Руководство по гигиене труда Т. 1: практикум / под ред. Н.Ф. Измерова. – М., 1987. – 2 экз.10.Руководство по гигиене труда. Т.2: практикум / под.ред. Н.Ф. Измерова. – М., 1987. – 2 экз.

Қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.- Омск. 1995г.- 1050с.2. Медицина труда. Учебник / под ред. Измерова Н.Ф./2008.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата м его влияния на организм работающих. Под ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое пособие. 9965- 406-50-2.- Караганда, 2005.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие.- Караганда, 2008.-80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией. Под ред. Сраубаева Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У.- Караганда, 2010.- 66с.6. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.-73с.7. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 68с.8. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 72с.9. Предупредительный санитарный надзор. Учебно- методическое пособие. Шайзадина Г.Н. – Астана, 2010.- 50с.


VIII. Бақылау сұрақтары: 1. Қазақстандағы көмір өнеркәсібінің пайда болуын айтып беріңіз?2. Табиғаты органикалық пайдалы қазбаларды өңдеу үшін қажетті


044 -59/28-(77


энергетикалық потенциал жайында айтып беріңіз?3. Қазақстандағы көмір қоры қандай?4. Қазақстандағы болашағы бар көмір қорлары жайында айтып беріңіз? 5. Қазақстан көмірін экспорттау жайында айтып беріңіз?6. Қазақстанның экономикасында маңызды роль атқаратын Орталық Қазақстанның өнеркәсіп аймағы, оның ішінде Қарағандының көмір өнеркәсіптері, Теміртаудың, Балхаштың темір кешендері, Жезқазғанның кен орындары жайында айтып беріңіз?

№3.26.

І . Тақырыбы: Ғылыми әдебиеттермен жұмыс, еңбек гигиенасынан реферат құрастыру.

ІІ. Мақсаты: Студенттерді өз бетінше теориялық және тәжірибелік жұмыс істеуге үйрету, ғылыми зерттеулердің жаңа әдістерімен таныстыру, ғылыми әдебиеттермен жұмыс жасауды, керек ақпараттарды дұрыс іздестіруді үйрету.

ІІІ.Тапсырма:1. Қажетті ақпаратты іздестіру, ғылыми әдебиеттермен жұмыс істеу.2. Аудитория алдында сөйлетіп үйрету, баяндамамен, рефератпен жұмыс істеуге машықтандыру.3. Өз бетінше реферат жазу, анықтамалық әдебиеттермен жұмыс істеу, библиография құрастыру, каталогпен пайдаланып үйрену.




VІІ. Әдебиеттер: Негізгі 1. Гигиена труда. Учебник/ под.ред. Н.Ф. Измерова, В.Ф.Кириллова – М., ГЭОТАР- Медиа, 2008г. – 592с.2. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда (под ред. В.Ф. Кириллова). – М., Медицина, 2008г.- 416с.3. Гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И.Румянцева.-М.:ГЭОТАР-МЕДИЦИНА, 2008г.- 608с.4. Общая гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР-


044 -59/28-(77


МЕДИЦИНА, 2008г.- 606с.5. Алексеев С.В., Усенко В.Р. Гигиена труда. М.: Медицина, 1988г.- 576с.6. Гигиена./Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.- 668с.7. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред. д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А.- Караганда, 2008г.-562 с.8. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда: учеб. Пос./ под ред. В. Кириллова. – М., 2001. – 59. Руководство по гигиене труда Т. 1: практикум / под ред. Н.Ф. Измерова. – М., 1987. – 2 экз.10.Руководство по гигиене труда. Т.2: практикум / под.ред. Н.Ф. Измерова. – М., 1987. – 2 экз.


Қазақ тілінде:Негізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы.Тоғызбаева К.К. – Алматы. 2010.-366 б.2. Гигиена: Жоғары оқу орындарына арналған оқулық / Ү.И.Кенесариев және т.б.- Алматы: 2010ж - 656 б. Қосымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оқу- әдістем.елік құрал. – Қарағанды. ҚММА баспаханасы. – 2007.- 80 б.


044 -59/28-(77


2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шынтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке еңбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оқу әдістемелік құрал.- Қарағанды. ҚММА баспаханасы.-2007.-44 б.

VIII. Бақылау сұрақтары: 1. Шетелдік және отандық әдебиеттермен жұмыс істеу?2. Библиографияны дұрыс құрастыру қалай жүргізіледі?3. Кітапханадан қажетті әдебиетті қалай іздеу керек? 4. Әдебиеттің мазмұнымен қалай тереңірек танысуға болады? 5. Рефератпен жұмыс істеу жоспары қалай құралады?6. Алғашқы және кейінгі ақпарат көздері. Кітапханалық қор. Интернетпен жұмыс. Каталогтар мен картотекалар. Каталогтардың жіктелуі: алфавиттік, жүйелік, пәндік, кезекті баспа каталогтары. Библиографиялық нұсқаулар жайында айтып беріңіз?7. Анықтамалық әдебиеттермен жұмыс жасау.Керекті әдебиеттерді, ақпарат көздерін іздестіру әдістері мен реті жайында айтып беріңіз?

№3.27.І. Тақырыбы: Еңбек гигиенасынан ғылыми- зерттеу жұмыстарының жоспарын құру.

ІІ. Мақсаты: Студенттерде таңдаған мамандықтары бойынша кәсіби және әлеуметтік біліктіліктерін жетілдіріп отыруға, ғылыми –зерттеу жұмыстарында шығармашылық потенциалдарын көтеріп отыруға дұрыс бағыт беру.

ІІІ.Тапсырма:1. Ғылыми- зерттеу әдістемесін тәжірибеде қолдану.2. Студенттердің ғылыми- тәжірибелік конференцияларында, басқа да ғылыми шаралардың ұйымдастырылуына, өткізілуіне қатысу. 3. Ұжымдық ғылыми -зерттеу жұмыстарының дағдыларын меңгеру.4. Жасалынған ғылыми зерттеу жұмыстарының нәтижелерін жазбаша түрде (аннотация, реферат, эссе, презентация, аналитикалық шолу, шығармашылық ғылыми зерттеу жұмысы), ауызша түрде ( баяндама) рәсімдей білу керек.




044 -59/28-(77




1. Гигиена труда. Учебник/ под.ред. Н.Ф. Измерова, В.Ф.Кириллова – М., ГЭОТАР- Медиа, 2008г. – 592с.2. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда (под ред. В.Ф. Кириллова). – М., Медицина, 2008г.- 416с.3. Гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И.Румянцева.-М.:ГЭОТАР-МЕДИЦИНА, 2008г.- 608с.4. Общая гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР- МЕДИЦИНА, 2008г.- 606с.5. Алексеев С.В., Усенко В.Р. Гигиена труда. М.: Медицина, 1988г.- 576с.6. Гигиена./Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.- 668с.7. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред. д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А.- Караганда, 2008г.-562 с.8. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда: учеб. Пос./ под ред. В. Кириллова. – М., 2001. – 59. Руководство по гигиене труда Т. 1: практикум / под ред. Н.Ф. Измерова. – М., 1987. – 2 экз.10.Руководство по гигиене труда. Т.2: практикум / под.ред. Н.Ф. Измерова. – М., 1987. – 2 экз.

Қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.- Омск. 1995г.- 1050с.2. Медицина труда. Учебник / под ред. Измерова Н.Ф./2008.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата м его влияния на организм работающих. Под ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое пособие. 9965- 406-50-2.- Караганда, 2005.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие.- Караганда, 2008.-80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией. Под ред. Сраубаева Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У.- Караганда, 2010.- 66с.6. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.-73с.7. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 68с.8. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно- методическое пособие.


044 -59/28-(77


Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 72с.9. Предупредительный санитарный надзор. Учебно- методическое пособие. Шайзадина Г.Н. – Астана, 2010.- 50с.Қазақ тілінде:Негізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы.Тоғызбаева К.К. – Алматы. 2010.-366 б.2. Гигиена: Жоғары оқу орындарына арналған оқулық / Ү.И.Кенесариев және т.б.- Алматы: 2010ж - 656 б. Қосымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оқу- әдістем.елік құрал. – Қарағанды. ҚММА баспаханасы. – 2007.- 80 б. 2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шынтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке еңбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оқу әдістемелік құрал.- Қарағанды. ҚММА баспаханасы.-2007.-44 б.

VIII. Бақылау сұрақтары: 1. Студенттердің еңбек гигиенасынан ғылыми зерттеу жұмыстарының міндеттері мен мақсаттары қандай?2. Студенттердің еңбек гигиенасынан ғылыми зерттеу жұмыстарының мазмұны мен түрлері қандай?3. Еңбек гигиенасы саласында жасалынған ғылыми теориялық және эмпериялық ( тәжірибеге ғана негізделген) зерттеулердің нәтижелерін бағалау, ғылыми әдебиеттерді шолу және сараптау жайында айтып беріңіз?4. Еңбек гигиенасының мамандық саласы мен бөлімдерін ескере отырып, теориялық және тәжірибелік зерттеулерді жоспарлау қалай жүргізіледі?5. Ғылыми зерттеу жұмыстарының негізгі сатылары. Ғылыми зерттеу жұмыстарының нысаны, міндеті мен мақсаты. Ғылыми еңбектердің негізгі құрама бөлімдері: зерттеу, зерттеу нәтижелерін баяндау, редакциялау, жайында айтып беріңіз? Жұмыстың жаңалығы. Қорытындылармен дәлел келтіру. 6. Ғылыми зерттеу жұмыстарын рәсімдеуге бағыт беретін методикалық нұсқаулар. Ғылыми жұмысты рәсімдеу ( титул парақты, мазмұнын, кіріспе бөлімін, негізгі бөлімді, қорытындыны, әдебиеттермен жұмысты, қосымша) жайында айтып беріңіз?

№3.28.І. Тақырыбы: Лак бояуларымен жабындау өндірісіндегі еңбек гигиенасы.

ІІ. Мақсаты: Бояу жұмыстары өндірісінде жұмысшылардың қауіпсіздіктерін қамтамасыз ету мақсатында бояумен жұмысты дұрыс


044 -59/28-(77


ұйымдастыру және өткізу үшін студенттерге қажетті білім беру.

ІІІ.Тапсырма:1. Лак материалдарына жалпы сипаттама беру.2. Лак материалдарымен жұмыс өндірісінің технологиялық процесімен танысу. 3. Лак бояуларын жағу технологиясын сипаттап беру.4. Лак бояуларының негізгі қасиеттері.5. Лак бояуларының алуан түрлілігін талдай білу.






Қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.- Омск. 1995г.- 1050с.


044 -59/28-(77


2. Медицина труда. Учебник / под ред. Измерова Н.Ф./2008.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата м его влияния на организм работающих. Под ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое пособие. 9965- 406-50-2.- Караганда, 2005.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие.- Караганда, 2008.-80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией. Под ред. Сраубаева Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У.- Караганда, 2010.- 66с.6. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.-73с.7. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 68с.8. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 72с.9. Предупредительный санитарный надзор. Учебно- методическое пособие. Шайзадина Г.Н. – Астана, 2010.- 50с.


VIII. Бақылау сұрақтары: 1. Лак бояуларының жалпы сипаттама беріңіз?2. Лак бояулары өндірісінің технологиясын айтып беріңіз?3. Лак бояуларын жағу жұмыстарының технологиясы жайында айтып беріңіз?4. Лак бояуларының алуан түрлілігін айтып беріңіз?5. Лак бояуларын сақтау тәртібі мен нормаларын анықтау қалай жүргізіледі?6. Зияндылығы аздау лак бояуларын қолдану жайында айтып беріңіз?7. Технологияның жаңа дамыған түрін қолдану ( өндіріс процесстерін автоматтандыру, қиын ауыр жұмыстарды механизациялау, бақылау процесстерін автоматтандыру).


044 -59/28-(77


8. Жарылу қауіпсіздігі мен өрт қауіпсіздігі қамтамасыз етілген, оптималды санитарлық гигиеналық еңбек жағдайы сақталған бояу, сырлау әдістерін қолдану қалай жүргізіледі?9. Жұмыс орындарын ұжымдық қорғану құралдарымен жабдықталу жайында айтып беріңіз?10. Жұмысшыларды жаңа жеке қорғану құралдарымен жабдықтау жаайында айтып беріңіз?11. Жарылу қаупі мен өрт шығу қаупі бар лак бояуларын жарылу қауіпсіздігі мен өрт қауіпсіздігі бояуларына ауыстыру жайында айтып беріңз?

№3.29.І. Тақырыбы: Қазақстандағы еңбек гигиенасының негізін салушы ғалымдар.

ІІ. Мақсаты: Қазақстандағы гигиенист ғалымдар туралы, еңбек гигиенасының, кәсіби аурулар гигиенасының негізін салушы ғалымдар туралы білім беру .

ІІІ.Тапсырма:1. Берілген тақырып бойынша керекті әдебиеттермен жұмыс істеу.2. Қазақстан аймағында гигиена саласының дамуы бойынша керекті материалдар жинау.3. Қазақстанда еңбек гигиенасының өзекті мәселелерін шешуге өз үлестерін қосқан ғалым гигиенистер туралы ақпараттар жинау, олардың еңбектерімен танысу.





1. Гигиена труда. Учебник/ под.ред. Н.Ф. Измерова, В.Ф.Кириллова – М., ГЭОТАР- Медиа, 2008г. – 592с.2. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда (под ред. В.Ф. Кириллова). – М., Медицина, 2008г.- 416с.3. Гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И.Румянцева.-М.:ГЭОТАР-МЕДИЦИНА, 2008г.- 608с.


044 -59/28-(77


4. Общая гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР- МЕДИЦИНА, 2008г.- 606с.5. Алексеев С.В., Усенко В.Р. Гигиена труда. М.: Медицина, 1988г.- 576с.6. Гигиена./Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.- 668с.7. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред. д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А.- Караганда, 2008г.-562 с.8. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда: учеб. Пос./ под ред. В. Кириллова. – М., 2001. – 59. Руководство по гигиене труда Т. 1: практикум / под ред. Н.Ф. Измерова. – М., 1987. – 2 экз.10.Руководство по гигиене труда. Т.2: практикум / под.ред. Н.Ф. Измерова. – М., 1987. – 2 экз.


Қазақ тілінде:Негізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы.Тоғызбаева К.К. – Алматы. 2010.-366 б.2. Гигиена: Жоғары оқу орындарына арналған оқулық / Ү.И.Кенесариев және т.б.- Алматы: 2010ж - 656 б.

Қосымша:


044 -59/28-(77


1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оқу- әдістем.елік құрал. – Қарағанды. ҚММА баспаханасы. – 2007.- 80 б. 2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шынтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке еңбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оқу әдістемелік құрал.- Қарағанды. ҚММА баспаханасы.-2007.-44 б.

VIII. Бақылау сұрақтары: 1. Гигиена негізгі профилактикалық ғылым жайында айтып беріңіз? 2. Гигиенаның даму тарихын айтып беріңіз?3. Гигиенаның өз алдына дербес ғылым болуы жайында айтып беріңіз?4. Қазақстандағы гигиена және санитарлық эпидемиологиялық қызметтің дамуы қалай болды?5. Қазақстандағы ең алғаш пайда болған гигиенист дәрігерлер жайында айтып беріңіз?6. Қазақстанның гигиенист ғалымдары, олардың еңбек гигиенасынан жазған қандай жұмыстарын білесіз?

№3.30.І. Тақырыбы: Қазақстанның қазіргі агроөнеркәсіптік кешендерінде улы химикаттарды қолдану.

ІІ. Мақсаты: Студенттерге Қазақстанның агроөнеркәсіптік кешендерінде қолданылатын улы химикаттар туралы, агроөнеркәсіп экономикасында қолданылатын негізгі түсініктер туралы білім беру.

ІІІ.Тапсырма:1. Қазақстандағы агроөнеркәсіп кешендерінің жағдайымен танысу.2. Агроөнеркәсіп саласындағы экономиканың негізгі заңдылықтарымен, қызмет ету саласымен танысу.3. Агроөнеркәсіп саласында қолданылатын улы химикаттар түрі және саны туралы материал жинау.4. Берілген тақырып бойынша әдебиеттермен жұмыс істеу, керекті материалдарды жинау және талдау.






044 -59/28-(77




Қазақ тілінде:


044 -59/28-(77


Негізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы.Тоғызбаева К.К. – Алматы. 2010.-366 б.2. Гигиена: Жоғары оқу орындарына арналған оқулық / Ү.И.Кенесариев және т.б.- Алматы: 2010ж - 656 б. Қосымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оқу- әдістем.елік құрал. – Қарағанды. ҚММА баспаханасы. – 2007.- 80 б. 2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шынтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке еңбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оқу әдістемелік құрал.- Қарағанды. ҚММА баспаханасы.-2007.-44 б.

VIII. Бақылау сұрақтары: 1. Агроөнеркәсіп кешенінің құрамына қандай салалар кіреді?2. Агроөнеркәсіп кешеніне кіретін екінші саласына толық сипаттама беріңіз?3. Агроөнеркәсіп кешеніне кіретін үшінші саласының негізгі қызметі қандай?4. Ғылыми зерттеу әдістерінің қайсысы негізгі әдіс болып табылады?5. АӨК ақырғы өнімі дегеніміз не?6. АӨК экономикалық тиімділігін есептеу үшін қандай көрсеткіштер қолданылады?7. АӨК әлеуметтік тиімділігін қалай анықтауға болады?8. Ауылшаруашылығында қандай пестицидтер қолданылады?9. Улы химикаттарды қолдану саласында СЭС-тің жұмысы жайында айтып беріңіз?10.Улы химикаттармен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік шаралары жайында айып беріңіз?

№ 3.31.І. Тақырыбы: Дара және сирек кездесетін металл түрлерін өндіру.

ІІ. Мақсаты: Қазақстандағы табиғи ресурстар туралы, пайдалы қазбалар туралы, металл кен орындарының дамуы туралы білім беру.

ІІІ.Тапсырма:1. ҚР Үкіметінің 30.10.2010ж. №1144 «Қазақстанда 2010-2014 жылдарда металл кен орындарын дамыту туралы бекітілген бағдарлама » қаулысымен танысу. 2. Берілген тақырып бойынша керекті материалдар жинау, өңдеу, әдебиеттермен жұмыс жасау, реферат жоспарын құру.3. Реферат жазу.

IV. Орындау түрі: Презентация, реферат, MSQ форматында тест


044 -59/28-(77


тапсырмаларын жасау,жағдайлық есептерді құрастыру,кросворд, ғылыми атақты мақалаларға талдау жасау, интеллектуалды карта, альбом.




1. Гигиена труда. Учебник/ под.ред. Н.Ф. Измерова, В.Ф.Кириллова – М., ГЭОТАР- Медиа, 2008г. – 592с.2. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда (под ред. В.Ф. Кириллова). – М., Медицина, 2008г.- 416с.3. Гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И.Румянцева.-М.:ГЭОТАР-МЕДИЦИНА, 2008г. 608с.4. Общая гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР- МЕДИЦИНА, 2008г.- 606с.5. Алексеев С.В., Усенко В.Р. Гигиена труда. М.: Медицина, 1988г.- 576с.6. Гигиена./Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.- 668с.7. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред. д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А.- Караганда, 2008г.-562 с.8. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда: учеб. Пос./ под ред. В. Кириллова. – М., 2001. – 59. Руководство по гигиене труда Т. 1: практикум / под ред. Н.Ф. Измерова. – М., 1987. – 2 экз.10.Руководство по гигиене труда. Т.2: практикум / под.ред. Н.Ф. Измерова. – М., 1987. – 2 экз.

Қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.- Омск. 1995г.- 1050с.2. Медицина труда. Учебник / под ред. Измерова Н.Ф./2008.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата м его влияния на организм работающих. Под ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое пособие. 9965- 406-50-2.- Караганда, 2005.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие.- Караганда, 2008.-80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией. Под ред. Сраубаева Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У.- Караганда, 2010.- 66с.6. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.-73с.


044 -59/28-(77


7. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 68с.8. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 72с.9. Предупредительный санитарный надзор. Учебно- методическое пособие. Шайзадина Г.Н. – Астана, 2010.- 50с.


VIII. Бақылау сұрақтары: 1. Қазақстанның табиғи ресурстар қоры жайында айтып беріңіз?2. Қазақстанда сирек кездесетін элементтер өндірісі жайында айтып беріңіз?3. Түсті металл өндірісін экономикалық бағалау жайында айтып беріңіз?4. Түсті металл өндірісі саласының ерекшелігі жайында айтып беріңіз?5. Түсті металлургияның минералды шикізат базасы қанша?6. Түсті металл өндірісінің технологиясы қандай?7. Қазақстандағы қара және түсті металлургия жайында айтып беріңіз?

№3.32.І.Тақырыбы: Химиялық қосылыстардың қауіптілігі мен улылығын бағалау.

ІІ. Мақсаты: Өндірістердегі химиялық заттардың қауіптілік және улылық дәрежесін сипаттайтын параметр негіздері, заттарды санитарлық- гигиеналық қалыптастыру үшін қолданылатын токсикологиялық зерттеулер әдісі туралы студенттерге білім беру.

ІІІ.Тапсырма:


044 -59/28-(77


1. Шартында токсикологиялық зерттеулерден алынған химиялық заттардың мәліметтері берілген жағдаяттық есептерді шығару.2. Жедел және созылмалы әсер ететін заттардың улы және қауіптілік класын анықтау, қосымша параметрлерді есептеу.3. Белгілі бір химиялық затты қауіптілік класына ШРЕК мөлшерімен туралау негіздері.





1. Гигиена труда. Учебник/ под.ред. Н.Ф. Измерова, В.Ф.Кириллова – М., ГЭОТАР- Медиа, 2008г. – 592с.2. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда (под ред. В.Ф. Кириллова). – М., Медицина, 2008г.- 416с.3. Гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР-МЕДИЦИНА, 2008г.- 608с.4. Общая гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР-МЕДИЦИНА, 2008г.- 606с.5. Алексеев С.В., Усенко В.Р. Гигиена труда. М.: Медицина, 1988г.- 576с.6. Гигиена./Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.- 668с.7. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред. д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А.- Караганда, 2008г.-562с.

Қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.- Омск. 1995г.- 1050с.2. Медицина труда. Учебник / под ред. Измерова Н.Ф./2008.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата м его влияния на организм работающих. Под ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое пособие. 9965- 406-50-2.- Караганда, 2005.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие.- Караганда, 2008.-80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией. Под ред. Сраубаева Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У.- Караганда, 2010.- 66с.


044 -59/28-(77


6. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.-73с.7. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 68с.8. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 72с.9. Предупредительный санитарный надзор. Учебно- методическое пособие. Шайзадина Г.Н. – Астана, 2010.- 50с.


VIII. Бақылау – сұрақтары: 1. Өнеркәсіптік токсикология дегеніміз не? Өндірістердегі химиялық факторларды айтып беріңіз?2. Ағзаға түсетін зиянды заттар биотрансформациясының қандай жолдарын білесіз?3. Өнеркәсіптердегі химиялық заттардың ағзаға әсер ету заңдылықтары қандай? Ағзадан зиянды заттардың бөліну жолдары қандай?4. Зиянды заттардың улылығына, қауіптілігіне байланысты жіктелуі. Заттардың улы әсері олардың химиялық құрылысына, физикалық- химиялық қасиеттеріне, концентрациясына және басқа да факторларға байланыстылығы жайында айтып беріңіз?5. Жедел және созылмалы уланулар. (құрамдастырылған, бірлескен, кешенді әсер) дегеніміз не?6. Негізгі зиянды заттар тобының токсикологиялық гигиеналық сипаттамасы қандай?7. Жұмыс аумағы және атмосфералық ауадағы зиянды заттар ШРЕК-ң гигиеналық маңызы қандай?

Тақырып бойынша тест сұрақтары1-ВАРИАНТ

1. ... – өндірістік орта мен еңбек үрдісінің адам денсаулығына әсерін


044 -59/28-(77


зерттейтін, еңбек жағдайын жақсарту жөнінде алдын алу шараларын жасайтын ғылым. а) Еңбек гигиенасыб) Қоршаған орта гигиенасыв) Экологияг) Коммуналдық гигиенад) Тағам гигиенасы 2. ... , еңбек құқығын регламенттейтін құжат.а) Конституцияб) СанЕмН в) Дипломг) Лицензияд) Еңбек кітәпшасы3. DL50 (CL50) — бұл шама ... . а) топтағы 50% тәжірибедегі жануарлардың өліміне әкеледі б) әсер еткенде 50%-дан көп тәжірибедегі жануарлар өледів) әсер еткенде 50%-дан аз тәжірибедегі жануарлар өледіг) жедел эксперимент нәтижесі ескеріліп, статистикалық әдіспен есептелген, оны қолданса жануарлардың 50%-ы өлуі мүмкінд) қолданылса барлық эксперименттегі жануарлар өледі4. Созылмалы әсер ету аймағы - ... қатынасы.а) DL50 -ң LimAC -геб) LimAC -ң DL50 -гев) LimCH -ң LimAC - гег) LimCH -ң CL50 -гед) LimAC -ң LimAC –ге5. ... - бұл агрегатты қалыптағы, теріден жақсы өтетін зат.а) Газ б) Був) Сұйықтықг) Паста тәріздід) Шаң 6. Суда жақсы етирін улардың ағзадан негізгі бөліну жолы ... .а) өкпе арқылыб) бүйрек арқылыв) асқазан арқылыг) тері қабаты арқылыд) шырышты қабық арқылы7. ... арқылы ағзаға түскен удың әсерін оның дозасы емес, қоюлығы анықтайды.а) Асқазанб) Тері қабатыв) Өкпег) Шырышты қабық


044 -59/28-(77


д) Бүйрек8. Аэрозольдердің әсерін зерттеу үшін ... енгізу әдісі қолданылады.а) ингаляциялықб) тамыр арқылыв) бұлшық ет арқылыг) іш қуысы арқылыд) тері асты арқылы9. ... – удың жедел әсерін сипаттайтын көрсеткіш.а) DL50 ; LimAC б) LimCH ; KCUMв) KCUM ; ZACг) ZBL ; KCUMд) ZCH ; ZAC10. ... – шоғырлану (кумуляция) деңгейіне әсер ететін, анықтаушы факторлар.а) Қоюлық (концентрация), экспозиция, биоортада ерігіштікб) Молекулярлық салмақв) Атомдық салмақг) Ұшпалылықд) Әсер ету уақыты11. Өндірістік жағдайда жоғары температураның әсерінен улы заттардың сіңірілуі (сорбция) ... .а) тыныс жүйесі арқылы күшейеді б) тыныс жүйесі арқылы азаядыв) тері қабаты арқылы азаядыг) екі есе азаядыд) асқорыту жүйесі арқылы азаяды12. Ағзада химиялық қосылыстардың басқа түрге айналуы, дезинтоксикациялануы үшін ... маңызы зор. а) бүйрек, бауыр, өкпеніңб) ішкі секреция бездерініңв) көкбауырдыңг) жүректіңд) ұйқы безінің 13. Жинақталу (кумуляция) кэффициенті - … қатынасы. а) DL100 -ң DL50 -геб) DL84 -ң DL16 -ғав) LimAC-ң LimCH -кег) қайта енгізілген DL50 -ң бір рет енгізілген DL50 -ға д) CL50 -ң LimAC -ке14. Жедел әсер аумағы - … қатынасы. а) DL50 -ң LimACб) LimAC -ң DLв) LimAC -ң CL


044 -59/28-(77


г) LimAC -ң LimCHд) LimCH -ң CL15. ... өндірістік улардың ағзаға түсу жолы болып табылады. а) Ас қорыту жүйесіб) Тыныс жолдарыв) Зақымданбаған тері қабатыг) Зақымданған тері қабатыд) Көздің шырышты қабығы16. ШРЕК бекітерде ... концентрациясы бастапқы деп қабылданады. а) жедел улану шақыратынб) DL100в) DL50г) созылмалы тәжірибеде табалдырықтыд) CL5017. ... созылмалы улану сатурнизм деп аталады. а) Қорғасынменб) Сынаппенв) Мырышпенг) Аммиакпенд) Күкіртпен18. ... созылмалы улану меркуриализм деп аталады.а) Қорғасынменб) Сынаппенв) Мырышпенг) Аммиакпенд) Күкіртпен19. ... қорғасынмен созылмалы улануға тән.а) холинэстеразаб) порфирин алмасуының бұзылуыв) пневмокониоздың дамуыг) силикоздың дамуыд) силикатоздың дамуы20. Жағармайдың ағзаға әсері ... пайда болуына әкеледі.а) ұйқышылдыққа, масайрауғаб) қаназдыққа, лейкозғав) аяқ қол дірілінег) асқазанның бұзылуына, іштің түйілуінед) энцефалопатияға, ретикулоцитозға

№.3.33.

І.Тақырыбы: Орта ауысымдық ШРЕК-ң сақталуын бақылау.


044 -59/28-(77


ІІ. Мақсаты: Жұмыс аумағы ауасындағы зиянды заттарды бақылау жұмыстарын ұйымдастыруға қойылатын талаптар туралы студенттерге білім беру.

ІІІ.Тапсырма:1. Ауа сынамаларын алу әдістерін меңгеру, оларға талдау жасау, өндіріс ғимараттарындағы ауаның зиянды химиялық заттармен ластану деңгейін анықтау.2. Жағдаяттық тапсырма мәліметтерін пайдалана отырып, аспирациялық әдістің көмегімен ауадағы шаңдану деңгейін есептеу, алынған нәтижені керекті нормативтермен салыстырып, қорытынды беру.3. «Өнеркәсіптік токсикология және еңбек гигиенасы негіздері» бөлімі тақырыптарының біріне баяндама дайындау, оны талдау.






Қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.- Омск. 1995г.- 1050с.2. Медицина труда. Учебник / под ред. Измерова Н.Ф./2008.-520с.


044 -59/28-(77


3. Методика изучения производственного микроклимата м его влияния на организм работающих. Под ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое пособие. 9965- 406-50-2.- Караганда, 2005.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие.- Караганда, 2008.-80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией. Под ред. Сраубаева Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У.- Караганда, 2010.- 66с.6. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.-73с.7. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 68с.8. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 72с.9. Предупредительный санитарный надзор. Учебно- методическое пособие. Шайзадина Г.Н. – Астана, 2010.- 50с.Қазақ тілінде:Негізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы. Тоғызбаева К.К. - Алматы. 2010.-366 б. Қосымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оқу- әдістемелік құрал. - Қарағанды. ҚММА баспаханасы. – 2007.- 80 б. 2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шынтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке еңбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оқу әдістемелік құрал.- Қарағанды. ҚММА баспаханасы.-2007.-44 б. VIII. Бақылау – сұрақтары: 1. Физикалық зиянды факторларды айтып беріңіз?2. Жұмыс аумағы ауасындағы зиянды заттар құрамының көрсеткіштерін айтып беріңіз?3. Өндірістердегі химиялық факторлар атаңыз?4. Репродуктивті жүйеге әсер ететін өндірістік өндірістік уларды білесіз?5. Өндірістік улардың әсерініен болған өзгерістерді айтып беріңіз?6. Репродуктивтік денсаулық дегенді қалай түсінеміз?7. Репродуктивтік токсиканттар, репродуктивті органдарға қалай әсер етеді?8. Алысқа әсер ету (отдаленный эффект) жайында айтып беріңіз? 9. Химиялық заттардың гонадатропты әсері қандай?10. Өнеркәсіптік улардың эмбриотроптық әсері қандай?11. Эмбриотоксикалық әсер жайында айтып беріңіз?12. Химиялық заттардың тератогенді әсерін айтып беріңіз?13. Химиялық заттардың мутагендік немесе генотоксикалық әсерін айтып беріңіз?


044 -59/28-(77


14. Жұмыс аумағы ауасын гигиеналық қалыптастыру принциптері қандай?15. Нормативтерді бекіту сатылары айтып беріңіз?16. Орта ауысымдық және максималды бір реттік концентрацияларды айтып беріңіз?

Тақырып бойынша тест сұрақтары

1. Орта жылдық концентрацияны ... үшін қолдануға болады.а) қоршаған ортаның максималды ластану деңгейін анықтауб) шұғыл тәуекел (риск) әсерін есептеув) орта шамалық жүксалмақты анықтауг) созылмалы улану тәуекелін (риск) есептеуд) өзгеше әсер тәуекелін (риск) есептеу2. Халық денсаулық жағдайына ... факторлар ықпал жасайды.а) әлеуметтікб) тұқым қуалаушылықв) медициналықг) антропогендікд) табиғи3. Өндірістік ғимарат көлемі бір жұмысшыға ... болу керек. а) 4,5м3-ден кем емес б) 10м3 в) 15м3г) 12,5м3д) 30м3 4. ... – бұл санитарлық заң бұзушылықтың жауапкерлік түрлері.а) Экономикалық, әкімшілік, қылмыстықб) Қылмыстық, әкімшілікв) Тәртіптік, әкімшілікг) Тәртіптік, экономикалық, әкімшілікд) Экономикалық, қылмыстық, тәртіптік, әкімшілік5. Алғашқы медициналық қаралудан ... өтулері керек.а) созылмалы аурулары бар адамдар б) қолайсыз жағдайда, қауіпті жұмыс істейтін адамдар в) арнайы тізбеге кірген, зиянды заттар мен қолайсыз өндірістік факторлары бар қауіпті жұмысқа кірген адамдар г) өнеркәсіпке қайтадан жұмысқа қабылданған адамдард) әкімшілік қызметке қабылданған адамдар6. Жұмыс аумағы ауасындағы өнеркәсіптік шаңның құрамы ... қалыптастырылады. а) шаңның жалпы салмағы бойыншаб) шаң фракцияларының салмағы бойыншав) ауада қалқып жүрген шаң бөлшектерінің саны бойыншаг) шаңның респирабельді бөлшектерінің саны бойынша


044 -59/28-(77


д) еркін кремний тотығының құрамы бойынша7. ... – зиянды факторлардың кешенді әсері деп аталады.а) Шу мен діріл әсер етуіб) Түсу жолдары бір, бірнеше химиялық қосылыстардың бір уақытта әсер етуів) Бір химиялық қосылыстың әртүрлі концентрацияда әсер етуіг) Ыстық микроклимат пен ауыр физикалық жұмыстың әсер етуід) Әртүрлі жолмен түскен бірнеше химиялық қосылыстардың бір уақытта немесе кезектесіп әсер етуі 8. ... кәсіпорындық шаңның канцерогендік әсері бар.а) Құрамында еркін кремний тотығы барб) Құрамында көмір барв) Құрамында әк тастары барг) Құрамында ұнтақ бард) Құрамында дәндері бар9. ... – адам және қоршаған орта үшін химиялық қосылыстардың қауіптілік көрсеткіші болып табылады.а) Заттың ұшқыштығы мен улылығыб) Заттың суда ерігіштігів) Заттың майда ерігіштігіг) Заттың түрін өзгерткіштігід) Заттың хош иістенуі10. Орта ауысымдық концентрация дегеніміз - ... .а) 8- сағаттық жұмыс ауысымындағы орташаландырылған концентрацияб) 12- сағаттық жұмыс ауысымындағы орташаландырылған концентрацияв) 24- сағаттық жұмыс ауысымындағы орташаландырылған концентрацияг) Бір апталық жұмыс ауысымындағы орташаландырылған концентрацияд) 6- сағаттық жұмыс ауысымындағы орташаландырылған концентрация11. Химиялық заттар агрегатты қалпы бойынша ... болуы мүмкін. а) газ тәрізді, бу тәрізді, аэрозоль түрінде б) органикалық, неорганикалықв) нейротроптық, гепатотроптықг) нефротоксикалық, кардиотоксикалықд) қатты, сұйық12. Химиялық заттар химиялық құрамы бойынша ... болуы мүмкін.а) газ тәрізді, бу тәрізді, аэрозоль түріндеб) органикалық, неорганикалық, элементорганикалықв) нейротроптық, гепатотроптықг) нефротоксикалық, кардиотоксикалықд) қатты, сұйық 13. Максималды ШРЕК- ... .а) технологиялық процесс кезінде араға 15мин. уақыт салып алынған сынамалардың орташа шамасының максималды концентрациясы б) 8- сағаттық жұмыс ауысымындағы орташаландырылған шектеулі концентрация


044 -59/28-(77


в) қысқа уақыт аралығында өлшенген химиялық сараптама мәліметтерінің максималды концентрациясы г) химиялық заттардың максималды концентрациясы нәтижелері д) химиялық заттардың орта ауысымдық концентрация нәтижелері 14. Қатты әсер ететін заттарға арналған максималды ШРЕК- ... . а) технологиялық процесс кезінде араға 15мин. уақыт салып алынған сынамалардың орташа шамасының максималды концентрациясы б) 8- сағаттық жұмыс ауысымындағы орташаландырылған шектеулі концентрация в) қысқа уақыт аралығында өлшенген химиялық сараптама мәліметтерінің максималды концентрациясы г) химиялық заттардың максималды концентрациясы нәтижелері д) химиялық заттардың орта ауысымдық концентрация нәтижелері 15. Қауіптілігі 1-сынып зиянды заттарды бақылау жиілігі ... болу керек.а) 10 күнде бір реттен кем емесб) айына бір ретв) алты айда бір ретг) үш айда бір ретд) екі жылда бір рет16. Қауіптілігі 2-сынып зиянды заттарды бақылау жиілігі ... болу керек.а) 10 күнде бір реттен кем емесб) айына бір ретв) алты айда бір ретг) үш айда бір ретд) екі жылда бір рет17. Қауіптілігі 3-сынып зиянды заттарды бақылау жиілігі ... болу керек.а) 10 күнде бір реттен кем емесб) айына бір ретв) алты айда бір ретг) үш айда бір ретд) екі жылда бір рет18. Қауіптілігі 4-сынып зиянды заттарды бақылау жиілігі ... болу керек.а) 10 күнде бір реттен кем емесб) айына бір ретв) алты айда бір ретг) үш айда бір ретд) екі жылда бір рет19. ӘШҚД- әсер ету шамамен алынған қауіпсіз деңгей ... .а) жұмыс аумағы ауасындағы зиянды заттар құрамының уақытша шамамен алынған гигиеналық нормативі б) күнделікті ( демалыс күндерінен басқа) 8сағат шамасында және аптасына 40сағаттан аспайтын уақыт жұмыс істеген кезде, жұмыс үрдісінде денсаулық жағдайында ауытқулар тумайдыв) әсер етуі кезінде адам ағзасында физиологиялық өзгерістер туғызатын


044 -59/28-(77


жұмыс аумағы ауасындағы заттардың ең аз концентрациясы г) жұмысшы ағзасындағы зиянды заттар деңгейід) организмдегі кейбір мүшелердің биологиялық қызметін өзгертетін, ағзада физиологиялық ауытқулар туғызатын ең аз концентрация 20. Жұмыс аумағы ауасындағы зиянды заттар ШРЕК- сы дегеніміз ... .а) жұмыс аумағы ауасындағы зиянды заттар құрамының уақытша шамамен алынған гигиеналық нормативі б) күнделікті ( демалыс күндерінен басқа) 8сағат шамасында және аптасына 40сағаттан аспайтын уақыт жұмыс істеген кезде, жұмыс үрдісінде денсаулық жағдайында ауытқулар тумайдыв) әсер етуі кезінде адам ағзасында физиологиялық өзгерістер туғызатын жұмыс аумағы ауасындағы заттардың ең аз концентрациясы г) жұмысшы ағзасындағы зиянды заттар деңгейід) организмдегі кейбір мүшелердің биологиялық қызметін өзгертетін, ағзада физиологиялық ауытқулар туғызатын ең аз концентрация21. Биологиялық ШРЕК-сы дегеніміз ... . а) жұмыс аумағы ауасындағы зиянды заттар құрамының уақытша шамамен алынған гигиеналық нормативі б) күнделікті ( демалыс күндерінен басқа) 8сағат шамасында және аптасына 40сағаттан аспайтын уақыт жұмыс істеген кезде, жұмыс үрдісінде денсаулық жағдайында ауытқулар тумайдыв) әсер етуі кезінде адам ағзасында физиологиялық өзгерістер туғызатын жұмыс аумағы ауасындағы заттардың ең аз концентрациясы г) жұмысшы ағзасындағы зиянды заттар деңгейід) организмдегі кейбір мүшелердің биологиялық қызметін өзгертетін, ағзада физиологиялық ауытқулар туғызатын ең аз концентрация22. Зиянды әсерінің табалдырығы дегеніміз ... . а) жұмыс аумағы ауасындағы зиянды заттар құрамының уақытша шамамен алынған гигиеналық нормативі б) күнделікті ( демалыс күндерінен басқа) 8сағат шамасында және аптасына 40сағаттан аспайтын уақыт жұмыс істеген кезде, жұмыс үрдісінде денсаулық жағдайында ауытқулар тумайдыв) әсер етуі кезінде адам ағзасында физиологиялық өзгерістер туғызатын жұмыс аумағы ауасындағы заттардың ең аз концентрациясы г) жұмысшы ағзасындағы зиянды заттар деңгейід) организмдегі кейбір мүшелердің биологиялық қызметін өзгертетін, ағзада физиологиялық ауытқулар туғызатын ең аз концентрация23. Спецификалық әсердің табалдырығы дегеніміз ... .а) жұмыс аумағы ауасындағы зиянды заттар құрамының уақытша шамамен алынған гигиеналық нормативі б) күнделікті ( демалыс күндерінен басқа) 8сағат шамасында және аптасына 40сағаттан аспайтын уақыт жұмыс істеген кезде, жұмыс үрдісінде денсаулық жағдайында ауытқулар тумайдыв) әсер етуі кезінде адам ағзасында физиологиялық өзгерістер туғызатын


044 -59/28-(77


жұмыс аумағы ауасындағы заттардың ең аз концентрациясы г) жұмысшы ағзасындағы зиянды заттар деңгейід) организмдегі кейбір мүшелердің биологиялық қызметін өзгертетін, ағзада физиологиялық ауытқулар туғызатын ең аз концентрация24. Өнеркәсіптік токсикология- … .а) өндірістерде зиянсыз және қауіпсіз еңбек жағдайын жасау мақсатында, ағзаға әсер ететін химиялық факторлардың әсерін зерттейтін еңбек гигиенасының бір бөліміб) аурудың алдын алу жөніндегі негізгі ғылымв) балалар мен жасөспірімдер ағзасына қоршаған ортаның әртүрлі факторларының әсерін зерттейдіг) аурухана ішілік орта факторларының науқастар мен медициналық қызметкерлерге әсерін зерттейдід) бұл иондаушы сәулелердің адамға әсер ету жағдайын, түрлерін және салдарын зерттейтін және адам денсаулығын қорғауға бағытталған шараларды дайындайтын ғылым25. Гигиена- ... .а) өндірістерде зиянсыз және қауіпсіз еңбек жағдайын жасау мақсатында, ағзаға әсер ететін химиялық факторлардың әсерін зерттейтін еңбек гигиенасының бір бөліміб) аурудың алдын алу жөніндегі негізгі ғылымв) балалар мен жасөспірімдер ағзасына қоршаған ортаның әртүрлі факторларының әсерін зерттейдіг) аурухана ішілік орта факторларының науқастар мен медициналық қызметкерлерге әсерін зерттейдід) бұл иондаушы сәулелердің адамға әсер ету жағдайын, түрлерін және салдарын зерттейтін және адам денсаулығын қорғауға бағытталған шараларды дайындайтын ғылым26. Балалар және жасөспірімдер гигиенасы- … .а) өндірістерде зиянсыз және қауіпсіз еңбек жағдайын жасау мақсатында, ағзаға әсер ететін химиялық факторлардың әсерін зерттейтін еңбек гигиенасының бір бөліміб) аурудың алдын алу жөніндегі негізгі ғылымв) балалар мен жасөспірімдер ағзасына қоршаған ортаның әртүрлі факторларының әсерін зерттейдіг) аурухана ішілік орта факторларының науқастар мен медициналық қызметкерлерге әсерін зерттейдід) бұл иондаушы сәулелердің адамға әсер ету жағдайын, түрлерін және салдарын зерттейтін және адам денсаулығын қорғауға бағытталған шараларды дайындайтын ғылым27. ЕПМ гигиенасы- ... .а) өндірістерде зиянсыз және қауіпсіз еңбек жағдайын жасау мақсатында, ағзаға әсер ететін химиялық факторлардың әсерін зерттейтін еңбек гигиенасының бір бөлімі


044 -59/28-(77


б) аурудың алдын алу жөніндегі негізгі ғылымв) балалар мен жасөспірімдер ағзасына қоршаған ортаның әртүрлі факторларының әсерін зерттейдіг) аурухана ішілік орта факторларының науқастар мен медициналық қызметкерлерге әсерін зерттейдід) бұл иондаушы сәулелердің адамға әсер ету жағдайын, түрлерін және салдарын зерттейтін және адам денсаулығын қорғауға бағытталған шараларды дайындайтын ғылым28. Радиациялық гигиена- … .а) өндірістерде зиянсыз және қауіпсіз еңбек жағдайын жасау мақсатында, ағзаға әсер ететін химиялық факторлардың әсерін зерттейтін еңбек гигиенасының бір бөліміб) аурудың алдын алу жөніндегі негізгі ғылымв) балалар мен жасөспірімдер ағзасына қоршаған ортаның әртүрлі факторларының әсерін зерттейдіг) аурухана ішілік орта факторларының науқастар мен медициналық қызметкерлерге әсерін зерттейдід) бұл иондаушы сәулелердің адамға әсер ету жағдайын, түрлерін және салдарын зерттейтін және адам денсаулығын қорғауға бағытталған шараларды дайындайтын ғылым29. … - жұмыс аумағы ауасындағы әсер етудің шамамен алынған қауіпсіздеңгейі.а) ӘШҚДб) ШРЕКв) ШРЕДг) Зиянды әсер табалдырығыд) Спецификалық әсер табалдырығы30. … - 8- сағаттық жұмыс ауысымындағы орташаландырылған шектеулі концентрация. а) ШРЕКб) Орта ауысымдық концентрацияв) ӘШҚДг) Зиянды әсер табалдырығыд) ШРЕД31. … - күнделікті ( демалыс күндерінен басқа) 8-сағат шамасында және аптасына 40-сағаттан аспайтын уақыт жұмыс істеген кезде, жұмыс үрдісінде денсаулық жағдайында ауытқулар тумайды. а) ШРЕКб) Орта ауысымдық концентрацияв) ӘШҚДг) Зиянды әсер табалдырығыд) ШРЕД

№3.34


044 -59/28-(77


І.Тақырыбы: Улы химикаттармен жұмыс істейтіндердің аурушаңдығы мен денсаулық жағдайын сараптау.

ІІ. Мақсаты: Улылық дәрежесі және кумуляциялық қасиеті жоғары, жұмысшылар денсаулығына қатер төндіретін пестицидтер туралы білім беру.

ІІІ.Тапсырма:1. Улы химикаттар туралы толық мағлұматты білу, олардың денсаулыққа төндірер қаупін дұрыс бағалау. 2. Минералды тыңайтқыштар мен пестицидтердің улылық дәрежесін білу, олармен жұмыс істеу барысында уланудан алдын алу шараларын ұйымдастыру.3. Сауықтыру шараларын жоспарлау, жұмысшылардың денсаулығын сақтау мақсатында оларды өндірістерге енгізу.






Қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.- Омск. 1995г.- 1050с.2. Медицина труда. Учебник / под ред. Измерова Н.Ф./2008.-520с.


044 -59/28-(77


3. Методика изучения производственного микроклимата м его влияния на организм работающих. Под ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое пособие. 9965- 406-50-2.- Караганда, 2005.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие.- Караганда, 2008.-80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией. Под ред. Сраубаева Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У.- Караганда, 2010.- 66с.6. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.-73с.7. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 68с.8. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 72с.9. Предупредительный санитарный надзор. Учебно- методическое пособие. Шайзадина Г.Н. – Астана, 2010.- 50с.


VIII. Бақылау – сұрақтары: 1.Пестицидтер, олардың жіктелуін айтып беріңіз?2.Өсімдіктерді қорғау мақсатында, химиялық заттарды қолдану бағытында СЭС-тің жұмысын айтып беріңіз?3. Пестицидтерді қолдану амалдары мен әдістері қандай?4. Минералды тыңайтқыштардың, улы химикаттардың улылық дәрежелерін айтып беріңіз?5. Улы химикаттардың жұмысшылар ағзасына түсу жолдары қандай? Политропты әсері жайында айтып беріңіз?6. Пестицидтермен жұмыс істеу барысында қандай қауіпсіздік шаралары бар? 7. Улы химикаттармен жедел уланудың белгілері қалай пайда болады?8. Улы химикаттармен созылмалы уланудың белгілері қалай пайда болады?9. Жаңа технология, аппаратура, жаңа пестицид түрлерін енгізу сатысындағы алдын ала санитарлық қадағалауды айтып беріңіз?10. Ауылшаруашылық өндірісі нысандарына жүргізілетін ағымдық санитарлық


044 -59/28-(77


қадағалауды айтып беріңіз?11. Улы химикаттармен жұмыс істейтіндерге ұйымдастырылатын медициналық тексерулер жайында айтып беріңіз?

Тақырып бойынша тест сұрақтары 1-ВАРИАНТ

1. Жәндіктермен күресуге ... қолданылады.а) инсектицидтерб) гербицидтерв) фунгицидтерг) акарицидтерд) лимацидтер2. Арамшөптермен күресуге ... қолданылады.а) инсектицидтерб) гербицидтерв) фунгицидтерг) акарицидтерд) лимацидтер3. Қозқұйрықтармен күресуге ... қолданылады. а) инсектицидтерб) гербицидтерв) фунгицидтерг) акарицидтерд) лимацидтер4. Кенемен күресуге ... қолданылады.а) инсектицидтерб) гербицидтерв) фунгицидтерг) акарицидтерд) лимацидтер5. Ұлулармен күресуге ... қолданылады.а) инсектицидтерб) гербицидтерв) фунгицидтерг) акарицидтерд) лимацидтер6. Өсімдіктердің бактериялармен, бактериялық аурулармен күресуге ... қолданылады.а) бактерицидтерб) зооцидтерв) овицидтерг) арбороцидтерд) репелленттер


044 -59/28-(77


7. Кеміргіштермен күресуге ... қолданылады.а) бактерицидтерб) зооцидтерв) овицидтерг) арбороцидтерд) репелленттер

8. Жәндіктердің жұмыртқасын жою үшін ... қолданылады.а) бактерицидтерб) зооцидтерв) овицидтерг) арбороцидтерд) репелленттер9. Жағымсыз ағаш сүрегі және бұталарды жою үшін ... қолданылады.а) бактерицидтерб) зооцидтерв) овицидтерг) арбороцидтерд) репелленттер10. Жәндіктерді үркіту үшін ... қолданылады.а) бактерицидтерб) зооцидтерв) овицидтерг) арбороцидтерд) репелленттер

2-ВАРИАНТ1. Химиялық құрамы бойынша пестицидтер ... бөлінеді.а) неорганикалық қосылыстарға, органикалық заттарға б) күрделі және қарапайым заттарғав) бір валентті және екі валентті заттарғаг) еритін және ерімейтін заттарғад) улы және улылығы аз дәрежелі заттарға2. Пестицидтердің гигиеналық жіктелуіне сәйкес, 1-сыныпқа жататын орташа өлтіретін шама көлемі ... құрайды.а) 50мг/кг дейінб) 50-100мг/кгв) 100-1000мг/кгг) 1000мг/кг көбірекд) 1000мг/кг азырақ3. Пестицидтердің гигиеналық жіктелуіне сәйкес, 2-сыныпқа жататын орташа өлтіретін шама көлемі ... құрайды.а) 50мг/кг дейін


044 -59/28-(77


б) 50-100мг/кгв) 100-1000мг/кгг) 1000мг/кг көбірекд) 1000мг/кг азырақ4. Пестицидтердің гигиеналық жіктелуіне сәйкес, 3-сыныпқа жататын орташа өлтіретін шама көлемі ... құрайды.а) 50мг/кг дейінб) 50-100мг/кгв) 100-1000мг/кгг) 1000мг/кг көбірекд) 1000мг/кг азырақ5. Пестицидтердің гигиеналық жіктелуіне сәйкес, 4-сыныпқа жататын орташа өлтіретін шама көлемі ... құрайды.а) 50мг/кг дейінб) 50-100мг/кгв) 100-1000мг/кгг) 1000мг/кг көбірекд) 1000мг/кг азырақ6. Сақтаулы пестицидтердің көлеміне байланысты, улы химикаттар қоймасынан санитарлық қорғаныс зонасы ... арақашықтықты құрайды.а) 200-1000м-дейінб) 100-500м-дейінв) 100-1500м-дейінг) 50-500м-дейінд) 50-1000м-дейін7. Химиялық заттар қоймасын жинау ... өткізіледі.а) екі аптада бір ретб) айына бір ретв) үш айда бір ретг) алты айда бір ретд) жылына бір рет8. Пестицидтерді ыдыстарға бөлетін бөлме температурасы ... болу керек.а) 16-230 Сб) 10-160 Св) 20-300 Сг) 30-400 Сд) 10-150 С9. Пестицидтерді ыдыстарға бөлетін бөлменің салыстырмалыылғалдылығы ... болу керек.а) 75%б) 80%в) 85%г) 90%


044 -59/28-(77


д) 95%10. Пестицидтерді ыдыстарға бөлетін бөлмедегі ауаныңқозғалыс жылдамдығы ... болу керек.а) 0,3м/сб) 0,5м/св) 1,5м/сг) 2,0м/сд) 2,5м/с 3-ВАРИАНТ1. Бидайды құрғақ улау кезіндегі жұмыс ұзақтығы ... құрайды. а) 4 сағаттыб) 5 сағаттыв) 6 сағаттыг) 7 сағаттыд) 8 сағатты2. Улы химикаттар қоймасында ... артық жұмыс істеуге болмайды. а) тәулігіне екі сағаттанб) тәулігіне үш сағаттанв) тәулігіне алты сағаттанг) тәулігіне сегіз сағаттанд) 24 сағаттан3. Пестицидтермен уланудың ... түрлері болуы мүмкін. а) жедел және созылмалыб) жеңіл және ауырв) ашық және жасырынг) қарапайым және күрделід) жеңіл және өлтіретін4. ... - удың үлкен дозасының бір рет әсер етуі.а) Жедел улануб) Созылмалы уланув) Дәрімен улануг) Қарапайым улануд) Ауыр улану5. ... – улы заттың аз мөлшерде ұзақ уақыт әсер етуі.а) Жедел улануб) Созылмалы уланув) Дәрімен улануг) Қарапайым улануд) Ауыр улану6. ... – құрамында сынабы бар пестицидтерге жатады.а) Гранозан,меркуранб) Багудин, хлорофосв) Гептахлор, хлор


044 -59/28-(77


г) Қорғасын, хлорд) Күкірт, мыс7. ... – күкірт органикалық пестицидтерге жатадыа) Гранозан,меркуранб) Багудин, хлорофосв) Гептахлор, хлорг) Қорғасын, хлорд) Күкірт, мыс8. ... – хлор органикалық пестицидтерге жатадыа) Гранозан,меркуранб) Багудин, хлорофосв) Гептахлор, хлорг) Қорғасын, хлорд) Күкірт, мыс9. Пестицидтер кумуляциялық дәрежесі бойынша ... болады.а) өте жоғары, айқын, бірыңғай, әлсізб) өте тұрақты, тұрақты, бірыңғай тұрақты, әлсіз тұрақтыв) өте қауіпті, қауіпті, әлсіз қауіптіг) қатты, орта, әлсіз айқынд) улылығы жоғары, улылығы аз10. Пестицидтер улылық дәрежесі бойынша ... болады.а) өте жоғары, айқын, бірыңғай, әлсізб) өте тұрақты, тұрақты, бірыңғай тұрақты, әлсіз тұрақтыв) өте қауіпті, қауіпті, әлсіз қауіптіг) қатты, орта, әлсіз айқынд) улылығы жоғары, улылығы аз11. Пестицидтер сорылу (резорбция) бойынша ... болады.а) өте жоғары, айқын, бірыңғай, әлсізб) өте тұрақты, тұрақты, бірыңғай тұрақты, әлсіз тұрақтыв) өте қауіпті, қауіпті, әлсіз қауіптіг) қатты, орта, әлсіз айқынд) улылығы жоғары, улылығы аз12. Пестицидтер ұшқыштығы (летучесть) бойынша ... болады.а) өте жоғары, айқын, бірыңғай, әлсізб) өте тұрақты, тұрақты, бірыңғай тұрақты, әлсіз тұрақтыв) өте қауіпті, қауіпті, әлсіз қауіптіг) қатты, орта, әлсіз айқынд) улылығы жоғары, улылығы аз13. Пестицидтер тұрақтылық дәрежесі бойынша ... болады.а) өте жоғары, айқын, бірыңғай, әлсізб) өте тұрақты, тұрақты, бірыңғай тұрақты, әлсіз тұрақтыв) өте қауіпті, қауіпті, әлсіз қауіптіг) қатты, орта, әлсіз айқынд) улылығы жоғары, улылығы аз


044 -59/28-(77


14. ... – ауыл шаруашылығында әртүрлі дақылдардың ауруымен күресугеқолданылатын химиялық заттар.а) Микротыңайтқыштарб) Суперфосфаттарв) Пестицидтерг) Карбамат туындыларыд) Фенолдың нитротуындылары15. Пестицидтермен жұмысқа ... дейінгілер жіберілмейді.а) 18 жасқаб) 15 жасқав) 16 жасқаг) 14 жасқад) 17 жасқа

№3.35.І.Тақырыбы: Аэрация.Механикалық желдетудің тиімділігін есептеу.

ІІ. Мақсаты: Желдету қондырғыларының жұмыс тиімділігін, ауа алмасу еселігін бағалау, өндірістік желдету жүйесін жақсартуға ұсыныстар даярлай білу.

ІІІ.Тапсырма:1. Табиғи және жасанды желдету жүйелеріне баға беру. Бөлмедегі ауа алмасу еселігін есептеу.2. Механикалық желдету тиімділігін есептеу.3. Өндірістік желдету жүйелерінің тиімділігін арттыруға ұсыныстар дайындап келу.





1. Гигиена труда. Учебник/ под.ред. Н.Ф. Измерова, В.Ф.Кириллова – М., ГЭОТАР- Медиа, 2008г. – 592с.2. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда (под ред. В.Ф.


044 -59/28-(77


Кириллова). – М., Медицина, 2008г.- 416с.3. Гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР-МЕДИЦИНА, 2008г.- 608с.4. Общая гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР-МЕДИЦИНА, 2008г.- 606с.5. Алексеев С.В., Усенко В.Р. Гигиена труда. М.: Медицина, 1988г.- 576с.6. Гигиена./Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.- 668с.7. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред. д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А.- Караганда, 2008г.-562с.

Қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.- Омск. 1995г.- 1050с.2. Медицина труда. Учебник / под ред. Измерова Н.Ф./2008.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата м его влияния на организм работающих. Под ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое пособие. 9965- 406-50-2.- Караганда, 2005.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие.- Караганда, 2008.-80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией. Под ред. Сраубаева Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У.- Караганда, 2010.- 66с.6. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.-73с.7. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 68с.8. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 72с.9. Предупредительный санитарный надзор. Учебно- методическое пособие. Шайзадина Г.Н. – Астана, 2010.- 50с.



044 -59/28-(77


VIII. Бақылау – сұрақтары: 1.Өндірістік желдету түрлері қандай түрлері бар?2. Аэрация Табиғи желдету дегеніміз не?3. Механикалық желдетуді айтып беріңіз?4. Жалпы көлемді желдетуді айтып беріңіз?5. Енбелі механикалық желдетуді айтып беріңіз?6. Жергілікті енбелі желдетуді айтып беріңіз?7. Зоналды желдетуді айтып беріңіз?8. Жергілікті сормалы желдеткішті айтып беріңіз?9. Кондиционерлеу, механикалық желдету қондырғыларын тексеру сызбаларын айтып беріңіз?10. Желдету жүйелерінің тиімділігін анықтау және бағалау қалай жүргізіледі?

Тақырып бойынша тест сұрақтары 1-Вариант 1. ... ауаны алмастырғыш, арнайы қоздырғыштардың тарту көмегімен іске асыратын.(желдеткіштер, компрессорлар, сусорғыштар, электорлар)А) Жергілікті желдеткіш(жергілікті су сорғыш)Б) Жалпы алмастыратын желдеткішВ) Локализдайтын желдеткіш Г) Механикалық желдеткіш Д) Жергілікті ағын желдеткіш2. ___ механикалық желдеткіш, жұмысшылардың белгіленген жұмыс орны үшін ауа беруге арналғанА) Жергілікті желдеткіш(жергілікті су сорғыш)Б) Жалпы алмастыратын желдеткішВ) Локализдайтын желдеткіш Г) Механикалық желдеткішД) Жергілікті ағын желдеткіш 3. ... ___ жайларға ауа беру үшін арналған механикалық желдеткіш.А) Жергілікті желдеткіш(жергілікті су сорғыш) Б) Жалпы алмастыратын желдеткішВ) Локализдайтын желдеткіш Г) Механикалық желдеткішД) Жергілікті ағын желдеткіш4. ... ___ ауа алмастырғыш, ішкі және сыртқы (қызуы) ауаның немесе желдің әсерінен не олардың біріккен әрекетінен жеке салмағының түрлілігінің әрекетінен іске асырылатын.А) Жалпылай келіп түсетін ауаны алмастырғыш желдеткіш, ауа тазартқышБ) Ауаны жалпылай алмастырғыш аспалы желдеткіш, ауа тазартқыш


044 -59/28-(77


В) Табиғи (аэрация) желдеткіш Г) Апаттық желдеткіш, ауа тазартқышД) Локализдеуші желдеткіш, ауа тазартқыш5. ... ___ бөлмедегі зиянды ауаны желдетіп, апат кезіндегі жағдайда тазартуға арналған механикалық ауаны айдағыш, тазартқыш, желдеткіш.А) Жалпылай алмастырғыш келіп түсетін ауа тазартқыш, желдеткішБ) Аспалы ауа айдағыш, желдеткішВ) Табиғи (аэрация) ауа тазартқышГ) Апатты ауа тазартқыш, тазартқыш Д) Локализациялық вентиляция6. Ауаны тазартатын және жылудың ылғалдылығына бақылау жасйтын, құрылғыға реттеу жасу үшін жабдықталған, сондай-ақ ауа беретін жабдықтармен жабдықталған ауа айдатқыш ауа шығаратын торымен ауа тазартқыш.А) Ауа айдағыш жүйе Б) Ауа тазартқыш агрегатВ) Әуелік аспалы (ауа шашыратқыш)Г) Әуелік (душы) су шашыратқышД) Құрастырылған жергілікті су сорғыш7. Бір жайдан екіншісіне ауаның ағып өтуі ашық жер арқылы сыртқы ауаның келуін тоқтату үшін арналған жалпақ құйылып ағыпА) Желдеткіш жүйеБ) Желдеткіш агрегатВ) Әуелік (әуелікжылыту) аспалы Г) Әуелік (душы) су шашыратқышД) Құрастырылған жергілікті сорғыш8. … оның қатты қызып кетуін ескерту мақсатында жұмысшыға бағытталған ауаның ағып түсуі.А) Желдеткіш жүйеБ) Желдеткіш агрегатВ) Әуелік (әуелікжылыту) аспалы Г) Әуелік (душы) су шашыратқыш Д) Құрастырылған жергілікті сорғыш9. … аспалы жергілікті желдеткіш элементі, технологиялық жабдықтарға конструктивті шығатын және солармен бірге жабдықталатын.А) Желдеткіш жүйеБ) Желдеткіш агрегатВ) Әуелік (әуелікжылыту) аспалы Г) Әуелік су шашыратқыш, бүркелішД) Жергілікті құрастырылған шығарып тастағыш 10. Ауаның технологиялық өлшемдерін және талап етілетін тазалығын сақтайтын ұйымдастырылған ауа алмастырғыш, тазартқыш. А) Желдеткіш Б) Жарықтандырғыш


044 -59/28-(77


В) Ауа тазартқыш Г) ЖылуД) Сумен қамтамасыз ету11. … өндіріс жайларындағы табиғи және механикалық желдеткіштің ұйымдастырылған іс-әрекетімен ауаны тазарту және ауа беру. А) Ауа алмастырғыш Б) ЖелдеткішВ) Әуелік су бүркегіштік Г) Аэрация12. … жұмысшы аймағындағы әуелік қоршаған ортаның талап етілетін өлшемдерін қамтамасыз ету мақсатын желдеткіштік шапшылайтын судың ағуын қалыптастыру үшін арналған құрылғы. А) Ауаны бөлгіш Б) Әуелік (әуелік-жылыту) аспалыВ) Әуелік су бүркегіш, шашыратқыш Г) Жергілікті құрастырылған сорғышД) Аспалы шахта13... бөлімдегі бір жайдан екіншісіне ашық тұрған қақпаның саңылауы арқылы ауаның сыртқа енуін тоқтату үшін арналған жалпақ ағыспен шапшып ағатын жүйе.А) Ауаны бөліп таратушы Б) Әуеде (әуе - жылуы) бүркеу В) Әуеде шашыратып су себу Г) Жергілікті құрылымдық соруД) Аспалы шахта

14 ұмыс орнына бағытталған оның қызып кетуін ескерту мақсатында, ауаның шашыранды ағыны ...

А) Ауаны бөліп таратушы Б) Әуеде (әуе - жылуы) бүркеуВ) Әуеде шашыратып су себу (душ) Г) Жергілікті құрылымдық соруД) Аспалы шахта

15... – жергілікті аспалы желдеткіштің элементтері, конструктивті технологиялық құрал-жабдықтарға кіреді және солармен бірге жабдықталады.

А) Ауаны бөліп таратушы Б) Әуеде (әуе - жылуы) бүркеуВ) Әуе су сепкішіГ) Жергілікті құрылымдық сору Д) Аспалы шахта

2- нұсқа1. ... жылуалмастырушы, жылуды жылу тасушы ауаға арналған жүйедегі жылыту және желдеткіштің ағымы.


044 -59/28-(77


А) Калорифер Б) Вентилятор - желдеткішВ) Жылытқыш Г) Жылу Д) Дефлектор2 Бөлмедегі немесе жайдағы ауаның қоршаған ортасын берілген өлшемдерден автоматты түрде (қызып кетуден немесе суып кетуден немесе ылғалды құрғатып жіберуден тазарту)А) Ауа ауыстырғышБ) Әуе жылуыВ) Ауаның желдетілуі Г) Ауа ауыстырғыштың қысқалығы Д) Ауалау, аэрация

3... – бөлмені, жайға құрылыс деңгейіне берілетін немесе шығарып тастайтын ауаның сағаттық көлемінің қарым-қатынасы.

А) Ауа ауыстырғышБ) Әуе жылуыВ) Ауаның желдетілуі Г) Ауа ауыстырғыштың қысқалығы Д) Ауалау, аэрация

4... жылу жүйесі, қызған ауа жайды жылытуға берілетін жылутасығыштыққа қызмет етеді.

А) Ауа ауыстырғышБ) Әуе жылуы В) Ауаның желдетілуі Г) Ауа ауыстырғыштың қысқалығы Д) Ауалау, аэрация

5...- қызған ағын ауа біруақытта пайдалану үшін жалпы ауыстырғыш желдеткіштің жылу тасығыштыққа қызмет ететін жылу жүйесі.

А) Ауа ауыстырғышБ) Әуе жылуыВ) Ауаның желдетілуі Г) Ауа ауыстырғыштың қысқалығы Д) Ауалау, аэрация 6.Инженерлік құрал-жабдықтар жиынтығының көмегімен жағдайдағы талапқа сай температура тәртібін қамтамасыз ету. А) Ауа ауыстырғышБ) Әуе жылуыВ) Ауаның желдетілуі Г) Жылыту Д) Ауалау, аэрация

7.Технологиялық және желдеткіштің тастамаларын тазалау үшін құрал-жабдықтар.

А) Газды тазартатын құрылғы


044 -59/28-(77


Б) ТозаңұстайтындарВ) Ауа тазартатын сүзгіштер Г) Электр сүзгіштер Д) Материалдан жасалған сүзгіштер

8.... – тозаңбасқан ауа тастамаларын тазалау үшін құрылғы.А) Газдытозаңды тазалайтын құрылғыБ) Тозаң ұстайтындар В) Ауа сүзгіштері (фильтр) Г) Электр сүзгіштер Д) Материалды

9.Жайдағы аспалы желдеткіштің шығарып тастаған ауасын бөлшектеп немесе толығымен қайтару.

А) Қайта айналыс жасау Б) Жылу қуаттылығы В) Алыстату Г) Ауалау (аэрация)Д) Ауаны ауыстыру10. Аэрацияны цехтағана қабылдауға болады.А) Үлкен тозаңның бөлінуіменБ) Органикалық ерітінділерменВ) Кузнечниктік Г) Улы химикаттармен Д) Органикалық емес ерітінділермен11. ауаның желдеткіш жүйесі негізгі тағайындаудан тәуелсіздігі бөлімдерге бөлінеді.А) Комфортты технологиялық Б) Жыл бойына және мезгілдік.В) Жергілікті және орталықтық Г) Автономдық, автономдық емес Д) Ұйымдастырылған және ұйымдастырылмаған. 12. Ауаның желдеткіш жүйесі жұмыстың жалғасуына байланысты жыл сайын бөлімдерге бөлінеді.А) Комфорттық және технологиялықБ) Мерзімдік және жыл бойына В) Жергілікті және орталықтық Г) Автономдық және автономдық емес Д) Ұйымдастырылған және ұйымдастырылмаған.13. Ауаның желдеткіш жүйесі шығарылуынан және орналасқан жеріне байланысты қызмет көрсететін жайға бөлінеді.А) Комфорттық және технологиялықБ) Мерзімдік және жыл бойына В) Жергілікті және орталықтық Г) Автономдық және автономдық емес Д) Ұйымдастырылған және ұйымдастырылмаған.


044 -59/28-(77


14.Ауаның желдеткіш жүйесі орналасқан жеріне байланысты жылу көзі бөлінеді.

А) Комфорттық және технологиялықБ) Мерзімдік және жыл бойына В) Жергілікті және орталықтық Г) Автономдық және автономдық емес Д) Ұйымдастырылған және ұйымдастырылмаған.15. Ауаның жылдамдығы желдеткіштің саңылауында мыналардың көмегімен өлшенеді. А) Қанатты анемометрдің Б) Желдің гуіліненВ) Гигрометрдің Г) Гигрографтың Д) Термометрдің.

№3.36.І.Тақырыбы: Технологиялық үрдіс сатыларын өңдеу және токсикологиялық бағалау.

ІІ. Мақсаты: Химиялық заттардың улылық дәрежесіне баға беру, өндірістік ортада олардың әсер ету деңгейін шектеу туралы білім беру.

ІІІ.Тапсырма:1. Технологиялық үрдіс сатыларын, оларға токсикологиялық баға беруді, технологиялық өңдеу сатыларын, токсикологиялық баға беру сатыларын біліп келу.2. «Халықтың санитарлық эпидемиологиялық амандығы»; «Денсаулық сақтау туралы заң негіздері»; «Еңбек туралы заң негіздері» осы заңды құжаттармен танысып, оқып келу.3. Жаңа технологиялық процесс және жабдықтарды бекіту жобасына қатысу.






044 -59/28-(77




Қазақ тілінде:Негізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы. Тоғызбаева К.К. - Алматы. 2010.-366 б. Қосымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оқу- әдістемелік құрал. - Қарағанды. ҚММА баспаханасы. – 2007.- 80 б.


044 -59/28-(77


2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шынтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке еңбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оқу әдістемелік құрал.- Қарағанды. ҚММА баспаханасы.-2007.-44 б.

VIII. Бақылау – сұрақтары: 1. Өндірістік ортаның қандай зиянды факторларын білесіз?2. Химиялық факторлар әсер ететін еңбек жағдайын бағалаудың гигиеналық критериилері қандай?3. Технологиялық процессті, жабдықтарды бағалау жүргізу?4. Химиялық қосылыстардың қауіптілігі мен улылық дәрежесін бағалау?5. Технологиялық және химиялық өңдеудің қандай сатылары бар?6. Токсикологиялық бағалау сатылары?7. Токсикологиялық зерттеуді айтып беріңіз?8. Токсикометрияның негізгі параметрлері, анықтау әдістерін айтып беріңіз?

№3.37.І.Тақырыбы: Тәжірибедегі жануарлардың функционалдық жағдайын бағалау әдістері.

ІІ. Мақсаты: Тәжірибедегі жануарлардың функционалдық жағдайын бағалау және талдау әдістері туралы студенттерге білім беру.

ІІІ.Тапсырма:1. Тәжірибедегі жануарлардың функционалдық жағдайын бағалау әдістерін және жұмыс принциптеріне талдау жасау. 2. Еңбек гигиенасы саласынан мемлекеттік алдын ала және ағымдық санитарлық эпидемиологиялық қадағалау жұмыстарын өткізе білу.3. Химиялық заттардың қауіптілік сыныбын ескере отырып, әртүрлі өндіріс орындарының ерекшеліктерін ескеріп алдын алу шараларының кешенін жасай білу.





044 -59/28-(77





Қазақ тілінде:Негізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы. Тоғызбаева К.К. - Алматы. 2010.-366 б.


044 -59/28-(77


Қосымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оқу- әдістемелік құрал. - Қарағанды. ҚММА баспаханасы. – 2007.- 80 б. 2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шынтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке еңбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оқу әдістемелік құрал.- Қарағанды. ҚММА баспаханасы.-2007.-44 б.

VIII. Бақылау – сұрақтары: 1. Өнеркәсіптік уларды токсикологиялық бағалаудың негізгі принциптерін атаңыз?2. Жұмыс аумағы ауасындағы зиянды заттар ШРЕК айтып беріңіз?3. Зиянды әсер табалдырығын айтып беріңіз?4. Зиянды заттардың қауіптілік сыныптары?5. Токсикометрияның негізгі параметрлері, анықтау әдістері қандай? 6. Орташа өлтіретін концентрацияны (средняя смертельная) айтып беріңіз?7. Жедел интегральды әсер ету табалдырығын айтып беріңіз?8. Жедел таңдамалы әсер ету табалдырығын айтып беріңіз?9. Жалпы улылық созылмалы әсер ету табалдырығы дегенімізне?10. Алыс уақытта әсер ету табалдырығы дегеніміз не?11. Тәжірибедегі жануарлардың функционалдық жағдайын бағалау әдістері қандай?

Кредит №4№4.38.І. Тақырыбы: Құрылысшылардың еңбек гигиенасы.

ІІ. Мақсаты: Студенттерді құрылысшылардың еңбек гигиенасымен таныстыру.

ІІІ. Тапсырма:1. Құрылыстың негізгі жағымсыз факторларын бақылау.2. Құрылысшылардың аурушаңдығын сараптау.3. Еңбекті сауықтыру шараларына сипаттама. 4. Оқыту қорытындысы бойынша реферат дайындау.





044 -59/28-(77



1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва, 2008г. – 592 с. 2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник. Алматы. 2009г. – 668 с. 3. А.М.Большаков, В.Г. Маймулов. Общая гигиена. Учебник. Москва. 2006г. – 729 с.4. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред. Д.м.н., проф.Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. – Караганда, 2008г. – 562 с. 5. Руководство по практическим занятиям по гигиене труда. Под ред.проф. В.Ф.Кириллова. москва. 2008 г.Қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3 т. – Омск. 1995 г. – 1050 с. 1. Медицина труда. Учебник под ред.Измерова Н.Ф. 2008 г. – 520 с.2. методика изучения проиводственного микроклимата и его влияния на

организм работающих. Под ред. К.м.н. Жакеновой С.Р. учебно-методическое пособие. 9965-406-50-2- Караганда, 2005-56 с.

3. галаева А.И. производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. Караганда, 2008 г. – 80 с.

4. предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией. Под ред. Сраубаева Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У. – Караганда, 2010 г. -66 с.

5. гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. алматы. 2010 г. – 73 с.

6. гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010 г. – 68 с.

7. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010 г. – 72 с.

8. Шайзадина Г.Н. – Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010 г. – 50 с.

VIII. Бақылау формасы – тақырып бойынша сұрақтар.1. Жұмыс орнына қойылатын гигиеналық талаптарды атаңыздар?2. Құрылыстың негізгі жағымсыз факторлары дегеніміз не?3. Құрылысшылардың аурушаңдығы дегеніміз не?4. Қандай индивидуалды қорғаныс заттарын білесіз?5. Аурушаңдық профилактикасы дегеніміз не?6. Еңбек және демалыс ұйымдарының гигиеналық талаптарды атаңыз?7. Медициналық тексеру дегеніміз не?


044 -59/28-(77


8. Еңбекті жақсарту бойынша қандай іс-шараларды білесіздер?

№4.39.І. Тақырыбы: Тігін фабрикасындағы жеңіл өндірістік жұмысшыларының еңбек гигиенасы.

ІІ. Мақсаты: Тігін фабрикасындағы жеңіл өндірістік жұмысшыларының еңбек гигиенасымен студенттерді таныстыру.

ІІІ. Тапсырма:1. Өндірістік үрдістің талаптарына, жабдықтармен материалдарға сипаттама

беру.2. Жұмысшылар орнындағы ұйымның эргономикалық талаптарын бағалау.3. Санитарлық-тұрмыстық қамсыздандыру талаптарын сараптау. 4. Оқыту қорытындысы бойынша баяндама дайындау.





Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва, 2008г. – 592 с. 6. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник. Алматы. 2009г. – 668 с. 7. А.М.Большаков, В.Г. Маймулов. Общая гигиена. Учебник. Москва. 2006г. – 729 с.8. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред. Д.м.н., проф.Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. – Караганда, 2008г. – 562 с. 9. Руководство по практическим занятиям по гигиене труда. Под ред.проф. В.Ф.Кириллова. москва. 2008 г.Қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3 т. – Омск. 1995 г. – 1050 с. 9. Медицина труда. Учебник под ред.Измерова Н.Ф. 2008 г. – 520 с.10.методика изучения проиводственного микроклимата и его влияния на



044 -59/28-(77


11.галаева А.И. производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. Караганда, 2008 г. – 80 с.

12.предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией. Под ред. Сраубаева Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У. – Караганда, 2010 г. -66 с.

13.гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. алматы. 2010 г. – 73 с.

14.гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010 г. – 68 с.

15.Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010 г. – 72 с.

16.Шайзадина Г.Н. – Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010 г. – 50 с.

VIII. Бақылау формасы – тақырып бойынша сұрақтар.1. Өндірістік үдерістің, жабдықтар мен материалдарға қойылатын

талаптарды атаңыздар?2. Жұмысшылар орнындағы ұйымдардың қандай эргономикалық талаптарын

білесіз?3. Рационалды еңбек режимі және демалыс ұйымдарының талаптарын

атаңыздар?4. Микроклиматқа қойылатын қандай талаптарды білесіз?5. Шу мен дірілден қорғау бойынша талаптарды атаңыздар?6. Жылыту және желдету талаптарын білесізбе?7. Қандай жарықтандыру талаптарын білесіздер?8. Санитарлық-тұрмыстық қамтамасыздандыру талаптарын атаңыздар? 9. Жеке қорғаныс заттарына не жатады?

№4.40І. Тақырыбы: Ғылыми әріптестердің еңбек гигиенасы.

ІІ. Мақсаты: Ғылыми әріптестердің еңбек гигиенасын қарастыру.

ІІІ. Тапсырма:1. Ғылыми қызметкерлердің фопмалаушы аурушаңдығын, қауіп факторын

бақылау.2. Ғылыми қызметкерлердің денсаулық жағдайын сараптау.3. Ғылыми қызметкерлердің еңбек режимін және демалыс талаптарын

бағалау. 4. Оқыту қорытындысы бойынша презентация дайындау.


044 -59/28-(77






1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва, 2008г. – 592 с.

2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник. Алматы. 2009г. – 668 с.

3. А.М.Большаков, В.Г. Маймулов. Общая гигиена. Учебник. Москва. 2006г. – 729 с.

4. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред. Д.м.н., проф.Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. – Караганда, 2008г. – 562 с.

5. Руководство по практическим занятиям по гигиене труда. Под ред.проф. В.Ф.Кириллова. москва. 2008 г.

Қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3 т. –

Омск. 1995 г. – 1050 с. 2. Медицина труда. Учебник под ред.Измерова Н.Ф. 2008 г. – 520 с.3. методика изучения проиводственного микроклимата и его влияния на









044 -59/28-(77


VIII. Бақылау формасы – тақырып бойынша сұрақтар.1. Ғылыми қызметкерлердің формалаушы аурушаңдығының қандай қауіпті

факторларын білесіздер?2. Өндірістік ортаның санитарлық-гигиеналық сипаттамасы атаңыз?3. Ғылыми қызметкерлердің еңбегінің әлеуметтік-психологиялық

ерекшеліктері қандай? 4. Ғылым қызметкерлерінің денсаулық жағдайын бағалауға сипаттама

берініз?5. Қажумен күресу шараларын атаңыздар?6. Еңбек және демалыс режимі дегеніміз не?7. Денсаулық сақтау мен нығайтуға бағытталған қандай іс-шараларды

білесіз?

№4.41.І. Тақырыбы: Еңбек гигиенасының әлеуметтік-гигиеналық аспектісі.

ІІ. Мақсаты: Еңбек гигиенасының әлеуметтік-гигиеналық аспектісін бақылау.

ІІІ. Тапсырма:1. Жұмысшлардың денсаулығын және өмірін сақтауды қамтамасыз етуді

бақылау.2. Еңбекті қадағалау талаптарын бақылап басқаруды сараптау. 3. Жеке және ұжымдық қорғаныс орта жұмысшыларын

қамтамасыздандыруды бағалау. 4. Оқу қорытындысы бойынша презентация дайындау.









044 -59/28-(77













VIII. Бақылау формасы – тақырып бойынша сұрақтар.

1. Қызметкерлер денсаулығын және өмірін сақтауды қамтамасыз ету ерекшелігі қандай?

2. Қызметкерлер денсаулығының бұзылыстары және бақытсыз жағдайлардың алдын алу шаралары қандай?

3. Еңбек күзетін мемелекеттік басқаруды кім жүргізеді?4. Еңбек күзетінің талаптарын бақылап басқару кім жүргізеді?5. Еңбек шартының экспертизасы дегеніміз не?6. Жұмысшылардың өндірістегі бақытсыз жағдайлардан және кәсіптік

аурулардан міндетті әлеуметтік сақтандыру шараларын атаңыздар?7. Зиянды немесе қауіпті жұмыстардың еңбек шарттарын тәркілеу қалай

жүргізіледі?8. Жұмысшылардың жеке және ұжымдық қорғаныс заттарын кім

қамтамасыздандырады?


044 -59/28-(77


№4.42.І. Тақырыбы: Автотранспорт жүргізушілерінің еңбек гигиенасы.

ІІ. Мақсаты: Автотранспорт жүргізушілерінің еңбек гигиенасын оқыту.

ІІІ. Тапсырма:1. Автотранспорт жүргізушілерінің еңбек талаптарын бақылау. 2. Автотранспорт жүргізушілеріне жағымсыз факторларды сараптау. 3. Еңбек режиміне және демалысқа сипаттама. 4. СӨЖ қорытындысы бойынша тест тапсырмаларын құрастыру.















044 -59/28-(77







VIII. Бақылау формасы – тақырып бойынша сұрақтар.

1. Жұмыс аймағының ауасына және микроклиматына қойылатын талаптарды атаңыздар?

2. Шудың, ультрадыбыс пен дірілдің рұқсат етілген деңгейі қандай?3. Автокөлік кабинасының жарықтануына қойылатын талаптарды

атаңыздар?4. Демалыс және еңбек режимінің талаптарын білесіз бе?5. Қоршаған ортаны қорғауға қойылатын талаптарды атаңыз? 6. Санитарлық-тұрмыстық және медико-профилактикалық қызметтің қандай

талаптары бар?7. Автокөлікті жөндеу жұмыстарының орындалу жөнінде қандай талаптар

бар? 8. Жүргізушінің тамақтануы қандай?

№6.І. Тақырыбы: Мәдениет саласы қызметкерлерінің еңбек гигиенасы.

ІІ. Мақсаты: Мәдениет саласы қызметкерлерінің еңбек гигиенасын үйрету.

ІІІ. Тапсырма: 1. Мәдениет саласы қызметкерлерінің жұмыс орнына қойылатын

талаптарды үйрену.2. Демалыс және еңбек режиміне сипаттама.3. СӨЖ қорытындысы бойынша тест тапсырмаларын құрастыру.



044 -59/28-(77



















VIII. Бақылау формасы – тақырып бойынша сұрақтар

1. Жұмыс орнындағы қандай эргономикалық талаптарды білесіздер?


044 -59/28-(77


2. Еңбек және демалыс режимін рационалды ұйымдардың талаптары қандай?

3. Микроклимат денгеніміз не?4. Жылу және желдеткіш талаптарын атаңыздар?5. Жарықтандыру дегеніміз не?

№4.44.І.Тақырыбы: Биологиялық жас. Зерттеу әдістемелері функционалдық сынамалар.

ІІ. Мақсаты: Студенттерді биологиялық жас түсінігімен және зерттеу әдістерімен таныстыру.

ІІІ.Тапсырма:1. Биологиялық жас бойынша физикалық жұмысқа қабілеттілігін анықтау.2. Спирография бойынша биологиялық жасты анықтаудың әдісі3. Антропометрмен биологиялық жасты анықтаудың әдісі;





1. Гигиена труда. Учебник/ под.ред. Н.Ф. Измерова, В.Ф.Кириллова – М., ГЭОТАР- Медиа, 2008г. – 592с.2. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда (под ред. В.Ф. Кириллова). – М., Медицина, 2008г.- 416с.3. Гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР-МЕДИЦИНА, 2008г.- 608с.4. Общая гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР-МЕДИЦИНА, 2008г.- 606с.5. Алексеев С.В., Усенко В.Р. Гигиена труда. М.: Медицина, 1988г.- 576с.6. Гигиена./Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-


044 -59/28-(77


668с.7. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред. д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А.- Караганда, 2008г.-562с.



VIII. Бақылау – сұрақтары:

1. Биологиялық жастың анықтау критерийлерін айтып беріңіз?2. Биологиялық жасты анықтаудың қандай әдістері бар?3. Биологиялық жас және конституция жайында айтып беріңіз?4. Ер мен әйелдің биологиялық жасы жайында айтып беріңіз?5. Морфологиялық кәмелет жайында айтып беріңіз?


044 -59/28-(77


№4.45.І. Тақырып: Биологиялық ырғақ және еңбек.

ІІ. Мақсаты: «Биологиялық ырғақ және еңбек түсінігімен студенттерді таныстыру.

ІІІ.Тапсырма:1. Физикалық еңбекке қабілеттілікке байланысты биологиялық ырғақты анықтау2. Спирография бойынша биологиялық ырғақты анықтау әдістері.3. Антропометрмен биологиялық ырғақты анықтау әдістері.






Қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.- Омск. 1995г.- 1050с.2. Медицина труда. Учебник / под ред. Измерова Н.Ф./2008.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата м его влияния на организм работающих. Под ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое


044 -59/28-(77


пособие. 9965- 406-50-2.- Караганда, 2005.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие.- Караганда, 2008.-80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией. Под ред. Сраубаева Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У.- Караганда, 2010.- 66с.6. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.-73с.7. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 68с.8. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 72с.9. Предупредительный санитарный надзор. Учебно- методическое пособие. Шайзадина Г.Н. – Астана, 2010.- 50с.


VIII. Бақылау сұрақтары:1.Биологиялық ырғақты анықтау критерилерін айтып беріңіз?2.Биологиялық ырғақты бағалаудың қандай әдістері бар?3.ОЖЖ еңбекті реттеу қағидасын айтып беріңіз?4.Биологиялық ырғақ және конституция нені білдіреді?5.Ер мен әйелдің биологиялық ырғағына анықтама беріңіз?6.Морфологиялық кәмелетті айтып беріңіз?

№4.46.І. Тақырыбы: Медицина қызметкерлерінің ауырлығы мен тежеулігі.

ІІ. Мақсаты: Студенттерді медицина қызметкерлерінің спецификалық еңбек түрімен таныстыру.

ІІІ.Тапсырма:1. ҚР №19»Денсаулық сақтау жүйесі мен халық


044 -59/28-(77


денсаулығы»18.09.2009ж.кодксімен танысу.2.Санмтарлық-эпидемиологиялық қызмет салаларымен танысу.3. Тест тапсырмаларын шешу.




VІІ. Әдебиеттер: Негізгі 1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва,2008.-592с.2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.-Омск. 1995.-1050с.2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга-низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо-бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.- 66с.7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.Қазақ тіліндеНегізгі:


044 -59/28-(77


1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.

VIII. Бақылау сұрақтары:

1.Облыстық денсаулық сақтаудағы мемлекеттік саясаттың принципін айтып беріңіз?2.Санитарлық эпидемиологиялық сараптау, тексеру тәртібі және қорытынды беру тәртібі қалай жүргізіледі?3.Облыстық денсаулық сақтаудың құқығы мен міндеттерін айтып беріңіз?4.Медициналық қызыметкерлердің еңбегін қорғаудағы нормативті құжаттарды айтып беріңіз?

Тест тапсырмалары1.Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы ҚР Кодексі ...

қабылданды.| 18.09.2009ж| 25.10.2010ж| 01.02.2011ж| 15.06.2006ж| 30.08.2007ж2.ҚР Кодексінің № ... статьясында «Мемлекеттік саниатарлық-

эпедимиологиялық қадағалау туралы ережесі» берілген.| 21| 45| 30| 13| 203.Кодекске сәйкес санитарлық-эпидемиолгиялық қызметке өкілетті қызметтік


044 -59/28-(77


тұлғаға ... жатады.| ҚР бас мемлекеттік санитарлық дәрігері| денсаулық сақтау департаментінің директоры| аурухананың бас дәрігері| ветеринарлық санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау комитетінің

директоры| емхананың бас дәрігері4.ҚР Кодексіне сәйкес санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органының

лауазымды тұлғасы...құқылы.| ҚР заңнамасын бұзу фактісі бойынша жеке тұлғаларды санитарлық-

эпидемиологиялық қызмет органдарын шақыруға| медициналық көмек сапасын арттыруға| медициналық көмек тәртібін бекітуге| денсаулық сақтау субьектілерінің жұмысын бағыттауға| тегін дәрілік препараттарын камтамасыз етуге5.ҚР Кодексіне сәйкес санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органының

лауазымды тұлғасы...құқылы.| ҚР Үкіметі бекіткен тәртіпке сай кейбір жеке нысандарда карантинді

белгілеуге| медициналық жұмысты лицензиялауға| медициналық көмектің барлық түрлерін көрсетуге| мекемені аккредитациялауға| медициналық реабилитацияны жүргізуге 6.ҚР Кодексінде көрсетілген актіден басқа санитарлық-эпидемиологиялық

қызметтің лауазымды тұлғалары әкімшілік заң бұзушылыққа сәйкес ...актісін толтырады.| санитарлық-эпидемиологиялық тексеру| жер телімдерін бөлу| жобаны қарау| мемлекеттік бақылау| санитарлық қорғау аймағын ұйымдастыру7.ҚР Кодексіне сай санитарлық-эпидемиологиялық сараптаманы ...жүргізеді.| мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органдары| стандарттау комитеті| медициналық ЖОО жалпы гигиена кафедрасы| сертификаттау комитеті| ҒЗИ8.Санитарлық –эпидемиологиялық сараптама ...жүргізілмейді.| тағамдық азық-түлік жеуге жарамсыз болған жағдайда| химиялық заттармен залалданған жағдайда| бактериялармен залалданған жағдайда| жаңа өнімдерге| жаңа технологиялық құралдарға9.Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет тексеру және


044 -59/28-(77


санитарлық –эпидемиологиялық сараптау нәтижесінде ...санитарлық-эпидемиологиялық қорытынды береді.| білім беру мекемелеріндегі оқу-еңбек жүктемесі мен сабақ тәртібіне | республикалық мақсаттағы ғылыми медициналық бағдарламаға| денсаулық сақтау саласына енгізгелі отырған ғылыми медициналық

әдістемеге| медициналық көмектің сапасына| дәрілік препараттың тиімділігіне10.Санитарлық-эпидемиологиялық сараптама нәтижесінде...беріледі.| санитарлық-эпидемиологиялық қорытынды| санитарлық-эпидемиологиялық нұсқаша| санитарлық-эпидемиологиялық қаулы| сараптама актісі| шешім

№4.47.І:Тақырыбы: Физикалық еңбек. Зерттеу мен баға беру әдістері.

ІІ.Мақсаты: Студенттерді физикалық еңбек түсінігімен және зерттеу мен баға беру әдістерімен таныстыру.

ІІІ.Тапсырма:1. Физикалық еңбекті зерттеу2. Физикалық еңбек кезіндегі ауырлық бойынша энергия жұмсауды анализдеу3. Денсаулыққа байланысты іс-шара жасау





1. Гигиена труда. Учебник/ под.ред. Н.Ф. Измерова, В.Ф.Кириллова – М., ГЭОТАР- Медиа, 2008г. – 592с.2. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда (под ред. В.Ф. Кириллова). – М., Медицина, 2008г.- 416с.3. Гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР-МЕДИЦИНА, 2008г.- 608с.


044 -59/28-(77


4. Общая гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР-МЕДИЦИНА, 2008г.- 606с.5. Алексеев С.В., Усенко В.Р. Гигиена труда. М.: Медицина, 1988г.- 576с.6. Гигиена./Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.- 668с.7. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред. д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А.- Караганда, 2008г.-562с.


Қазақ тілінде:Негізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы. Тоғызбаева К.К. - Алматы. 2010.-366 б. Қосымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оқу- әдістемелік құрал. - Қарағанды. ҚММА баспаханасы. – 2007.- 80 б. 2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шынтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке еңбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оқу әдістемелік құрал.- Қарағанды. ҚММА баспаханасы.-2007.-44 б. VІІІ. Бақылау сұрақтары:1. Физикалық еңбек түсінігіне анықтама беріңіз?


044 -59/28-(77


2. Физикалық еңбекті регламенттеуді айтып беріңіз?3. Энергия жұмсау бойынша физикалық еңбек мінездемесін айтып беріңіз?4. Физикалық еңбек кезіндегі энергия жұмсау нормасын айтып беріңіз?5. Физикалық еңбектің денсаулыққа әсері қандай?6. Демалу мен еңбектің рационалдық тәртібіне баға беріңіз?7. Алдын-алу шараларын айтып беріңіз?

№4.48.

І.Тақырыбы: Ақыл ой еңбегі: зерттеу әдістері және оны бағалау.

ІІ. Мақсаты: студенттерді ақыл ой еңбегімен, зерттеу әдістерімен таныстыру.

ІІІ.Тапсырма:1. Ақыл ой еңбегінің түрлерін уйрену.2. Ақыл ой еңбегін зерттеудің әдістерін талдауды.3. Қажудың денсаулыққа әсерін бағалау







044 -59/28-(77




VІІІ Бақылау сұрақтары: 1.Ақыл ой еібегіне анықтама беріңіз?2.Ақыл ой еібегінің түрлерін айтыңыз?3.Ақыл ой еңбегін зерттеу әдістері?4.Ақыл ой еңбегін бағалау қалай жүргізіледі?5.Ақыл ой еңбегінің денсаулыққа әсерін айтыңыз?6.Ақыл ой жұмысы кезіндегі жүйкелік-эмоционалдық күштемені айтыңыз?7.Ақыл ой күштемесі кезіндегі қажуды алдын- алуды айтыңыз?


044 -59/28-(77


№4.49І. Тақырыбы: Корректуралық тәжірибелер. Түрлері және ұсыныстары.

ІІ. Мақсаты: Студенттерді корректуралық тәжірибелердің түрлерімен және оның ұсыныстарымен таныстыру.

ІІІ.Тапсырма:1 тапсырма. Корректуралық тәжірибені жүргізу әдістерін үйрену.2 тапсырма. Корректуралық тәжірибе түрлеріне сипаттама беру.3 тапсырма. Корректуралық тәжірибе нәтижелерін сараптау.





1) Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва, 2008г. – 592 с.

2) Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник. Алматы. 2009г. – 668 с.

3) А.М.Большаков, В.Г. Маймулов. Общая гигиена. Учебник. Москва. 2006г. – 729 с.

4) Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред. Д.м.н., проф.Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. – Караганда, 2008г. – 562 с.

5) Руководство по практическим занятиям по гигиене труда. Под ред.проф. В.Ф.Кириллова. москва. 2008 г.





044 -59/28-(77








VІІІ Бақылау сұрақтары: 1. Коррект тәжірибе жүргізу әдістері қандай? 2. Бурдон әдісі дегеніміз не? 3. А.Г.Иванов-Смоленской дегеніміз кім?4. «Көру көлемін анықтау» дегеніміз не?5. «Жады түрлері» қандай әдістері бар? 6. Нәтижелерді өңдеу қалай жүргізіледі

№4.50.І. Тақырыбы: Аралық бақылау: коллоквиум.

ІІ. Мақсаты: Өткен тақырыптар бойынша материалдарды бекіту.

ІІІ.Тапсырма:1. Физикалық еңбекке қабілеттілікке байланысты биологиялық ырғақты анықтау.2.Спирпграфиямен биологиялық ырғақты анықтау.3. 18.09.09 №193-4 Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы ҚР Кодексімен танысу.4. Денсаулықты сақтауға бағытталған іс-шараларды айтып беру.



044 -59/28-(77










Қосымша:10.Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3 т. –

Омск. 1995 г. – 1050 с. 11.Медицина труда. Учебник под ред.Измерова Н.Ф. 2008 г. – 520 с.12.методика изучения проиводственного микроклимата и его влияния на








VІІІ Бақылау сұрақтары: бақылау сұрақтары, тест тапсырмалары.1.Биологиялық жасты анықтаудың критерилерін атаңыз?2.Биологиялық жасты анықтаудың қандай түрлері бар?


044 -59/28-(77


3.Биологиялық жас пен конституцияны айтып беріңіз?4.Ер мен әйелдің биологиялық жасын айтып беріңіз?5.Морфологиялық кәмелет жайында айтып беріңіз?6.Биологиялық ырғақты анықтаудың критерилерін жайында айтып беріңіз?7.Биологиялық ырғақты анықтаудың қандай әдістері бар?8.Еңбек қызметін орталық жүйкелік реттеудің қағидаларын айтып беріңіз?9.Биологиялық ырғақ және конституция нені ұсынады?10.Ер мен әйелдердің биологиялық ырғағына анықтама беру?11.Морфологиялық кәмелет жайында айтып беріңіз?12.Корректуралық сынаманың тәжірибелік әдісі?13.Бурдон әдісі нені ұсынады?14Ивонова-Сомоленского әдісі нені ұсынады?15.Көру алаңын анықтау нені білдіреді?16.Назар концентрациясын қалай анықтайды?17.Зерттеу нәтижелерін талдау қалай жүргізіледі?18.Денсаулық сақтау аймағындағы мемлекеттік саясат қағидаларын айтып беріңіз?19.Санитарлық-эпидемиологиялық сараптама, тексеру реті және қорытынды беру қалай жүргізіледі?20.Денсаулық сақтау аймағындағы құқықтар мен міндеттерді аытып беріңіз?21.Медициналық қызметкерлердің еңбегін қорғау аймағындағы нормативті құжаттарды айтып беріңіз?

Тест тапсырмалары1.Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы ҚР Кодексі ...

қабылданды.| 18.09.2009ж| 25.10.2010ж| 01.02.2011ж| 15.06.2006ж| 30.08.2007ж2.ҚР Кодексінің № ... статьясында «Мемлекеттік саниатарлық-

эпедимиологиялық қадағалау туралы ережесі» берілген.| 21| 45| 30| 13| 203.Кодекске сәйкес санитарлық-эпидемиолгиялық қызметке өкілетті қызметтік

тұлғаға ... жатады.| ҚР бас мемлекеттік санитарлық дәрігері| денсаулық сақтау департаментінің директоры| аурухананың бас дәрігері| ветеринарлық санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау комитетінің


044 -59/28-(77


директоры| емхананың бас дәрігері4.ҚР Кодексіне сәйкес санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органының

лауазымды тұлғасы...құқылы.| ҚР заңнамасын бұзу фактісі бойынша физикалық тұлғаларды санитарлық-

эпидемиологиялық қызмет органдарын шақыруға| медициналық көмек сапасын арттыруға| медициналық көмек тәртібін бекітуге| денсаулық сақтау субьектілерінің жұмысын бағыттауға| тегін дәрілік препараттарын камтамасыз етуге5.ҚР Кодексіне сәйкес санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органының


белгілеуге| медициналық жұмысты лицензиялауға| медициналық көмектің барлық түрлерін көрсетуге| мекемені аккредитациялауға| медициналық реабилитацияны жүргізуге 6.ҚР Кодексінде көрсетілген актіден басқа санитарлық-эпидемиологиялық

қызметтің лауазымды тұлғалары әкімшілік заң бұзушылыққа сәйкес ...актісін толтырады.| санитарлық-эпидемиологиялық тексеру| жер телімдерін бөлу| жобаны қарау| мемлекеттік бақылау| санитарлық қорғау аймағын ұйымдастыру7.ҚР Кодексіне сай санитарлық-эпидемиологиялық сараптаманы ...жүргізеді.| мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органдары| стандарттау комитеті| дәрігер-эпидемиолог| сертификаттау комитеті| ҒЗИ8.Санитарлық –эпидемиологиялық сараптама ...жүргізілмейді.| тағамдық азық-түлік жеуге жарамсыз болған жағдайда| химиялық заттармен залалданған жағдайда| бактериялармен залалданған жағдайда| жаңа өнімдерге| жаңа технологиялық құралдарға9.Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет тексеру және

санитарлық –эпидемиологиялық сараптау нәтижесінде ...санитарлық-эпидемиологиялық қорытынды береді.| білім беру мекемелеріндегі оқу-еңбек жүктемесі мен сабақ тәртібіне | республикалық мақсаттағы ғылыми медициналық бағдарламаға| денсаулық сақтау саласына енгізгелі отырған ғылыми медициналық


044 -59/28-(77


әдістемеге| медициналық көмектің сапасына| дәрілік препараттың тиімділігіне10.Санитарлық-эпидемиологиялық сараптама нәтижесінде...беріледі.| санитарлық-эпидемиологиялық қорытынды| санитарлық-эпидемиологиялық ұйғарым| санитарлық-эпидемиологиялық қаулы| сараптама актісі| шешім

2-ші семестрКредит №5

№5.1.І. Тақырыбы: Қазақстанның үлкен өнеркәсіптік қалаларындағы экология мәселелері

ІІ. Мақсаты: Қазақстанның үлкен өнеркәсіптік қалаларындағы экология мәселелерімен таныстыру

ІІІ. Тапсырма: 1. Қазақстанның үлкен өнеркәсіптік қалаларындағы экология мәселелерін қарастыру2. Қазақстанның үлкен өнеркәсіптік қалаларындағы тұрғындар денсаулық жағдайын жақсарту бойынша шараларды ұйымдастыру мен жүргізу3. Үйренуден кейін реферат жазу









044 -59/28-(77



10.Руководство по практическим занятиям по гигиене труда. Под ред.проф. В.Ф.Кириллова. москва. 2008 г.










Негізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.

Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.


044 -59/28-(77


6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б

VIII. Бақылау формасы – тақырып бойынша сұрақтар 1. Қазақстанның үлкен өнеркәсіптік қалаларындағы экология мәселелері жайында айтып беріңіз?2. Қазақстанның үлкен өнеркәсіптік қалаларындағы тұрғындардың денсаулық жағдайы қандай?3. Қазақстанның үлкен өнеркәсіптік қалаларындағы экологиялық тоқыраудың қазіргі ерекше белгілерін атаңыз?4. Жағдайды жақсарту бойынша қандай халықаралық ұйымдарды білесіз?

№5.2

І. Тақырыбы: Климаттың жылынуы және оның қоршаған ортаға әсер етуі.

ІІ. Мақсаты: Климат жылынуы және оның қоршаған ортаға әсер етуіне баға беру

ІІІ.Тапсырма:1. Климаттың жылынуы және онңы қоршаған ортаға әсер ету мәселелерін үйрету.2. Жердің әлемдік жылылануы және ауа-райының өзгеруін бағалау3. Үйренуден кейін тест сұрақтарын құрастыру





1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва,2008.-592с.2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.-Омск.


044 -59/28-(77


1995.-1050с.2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга-низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо-бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.- 66с.7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.Қазақ тіліндеНегізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.

VIII.Бақылау сұрақтар:1. Ауа райының жылылануы және оның қоршаған ортаға әсері қандай?2. Әлемдік жылылануы және ауа-райының өзгеруі жайында айтып


044 -59/28-(77


беріңіз?3. Ауа-райының жылылануының адамның өмір сүруінің экологиялық жағдайларына әсер етуі қандай?4. Ауа-райының әлемдік жылынуының алдын алу бойынша шараларды атаңыз?

№5.3

І.Тақырыбы: Қазіргі кездегі өнеркәсіптік қала тұрғындарының денсаулығы

ІІ.Мақсаты: Қазіргі кездегі өнеркәсіптік қала тұрғындарының денсаулығын қарастыру

ІІІ.Тапсырма:1. Қазіргі кездегі өнеркәсіптік қала тұрғындарының денсаулығын бағалау.2. Аурушаңдықты тіркеу және талдау3. Үйренуден кейінгі презентация жасау





1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва,2008.-592с.2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.-Омск. 1995.-1050с.2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга-низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо-бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и


044 -59/28-(77


нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.- 66с.7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.


VIII.Бақылау сұрақтар:

1. Қазіргі кездегі кәсіптік қала тұрғындарының денсаулығы қандай?2. Өнеркәсіптік қалаларының тұрғындарының денсаулығына қоршаған орта факторлары әсері қандай?3. Аурушаңдықты тіркеу және талдау дегеніміз не?4. Өнеркәсіптік қалаларының қоршаған ортасын қорғау жайында айтып беріңіз?5. Тұрғындар денсаулығына әсер ететін өндірістік қалалардың қоршаған ортасының сапасын бақылау түрлері қандай?


044 -59/28-(77


№5.4І. Тақырыбы: Орталық –Қазақстан аймағында экологиялық жағдайдың нашарлау мәселелері

ІІ. Мақсаты: Орталық Қазақстан аймағында экологиялық жағдайдың нашарлау мәселелерімен таныстыру

ІІІ.Тапсырма:1. Орталық –Қазақстан аймағында экологиялық жағдайдың нашарлау мәселелерін қарастыру2. Орталық –Қазақстан аймағында экологиялық жағдайын жақсарту шараларының тиімділігін бағалау3.Үйренуден кейін тест сұрақтарын құрастыру





1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва,2008.-592с.2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.-Омск. 1995.-1050с.2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга-низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо-бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.-


044 -59/28-(77


66с.7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.


VIII.Бақылау сұрақтар:1. Орталық –Қазақстан аймағында экологиялық жағдайдың нашарлау мәселелері жайында айып беріңіз?2. Су ресурстарын тиімсіз пайдалануы және ластануы жайында айтып беріңіз?3. Жер ресурстары және қазбаларын тиімсіз пайдалануы жайында айтып беріңіз?4. Орталық -Қазақстан аймағының қалдықтармен ластану деңгейі қандай?5. Орталық –Қазақстан аймағында экологиялық жағдайын тұрақтандыру бойынша шараларды атаңыз?


044 -59/28-(77


№5.5І.Тақырыбы: Өндірістік ортаның ластануымен байланысты еңбек етуші тұрғындардың денсаулық жағдайын бағалаудың критериялары және әдістері

ІІ.Мақсаты: Өндірістік ортаның ластануымен байланысты еңбек етуші тұрғындардың денсаулық жағдайын бағалаудың критериялары және әдістерімен таныстыру.

ІІІ.Тапсырма:1. Өндірістік ортаның ластануымен байланысты еңбек етуші тұрғындардың денсаулық жағдайын бағалаудың критериялары және әдістерін үйрету.2. Тұрғындар денсаулық жағдайын бағалау критериилерін бағалау3. Үйренуден кейін презентация жасау IV. Орындау түрі: Презентация, реферат, MSQ форматында тест тапсырмаларын жасау,жағдайлық есептерді құрастыру,кросворд, ғылыми атақты мақалаларға талдау жасау, интеллектуалды карта, альбом.




1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва,2008.-592с.2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.-Омск. 1995.-1050с.2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга-низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо-бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.-


044 -59/28-(77


66с.7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.Қазақ тіліндеНегізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.


1. Өндірістік ортаның ластануымен байланысты еңбек етуші тұрғындардың денсаулық жағдайын бағалаудың критериялары және әдістері жайында айып беріңіз?2. Жұмыс істейтін тұрғындар денсаулық жағдайын бағалау критериилері қандай?3. Өндірістік ортаның ластануымен байланысты еңбек етуші тұрғындардың аурушаңдығын талдау жайында айып беріңіз?4. Еңбек етуші тұрғындардың аурушаңдығын тіркейтін құжаттарды атаңыз?

№5.6

І.Тақырыбы: Еңбек етуші тұрғындардың тыныс алу ағзаларының кәсіптік


044 -59/28-(77


аурушаңдығы деңгейін динамикалық бақылау.

ІІ.Мақсаты: Еңбек етуші тұрғындардың тыныс алу ағзаларының кәсіптік аурушаңдығы деңгейін динамикалық бақылаумен таныстыру.

ІІІ.Тапсырма:1. Еңбек етуші тұрғындардың тыныс алу ағзаларының кәсіптік аурушаңдығы деңгейін динамикалық бақылауын үйрету.2. Соңғы 5 жылдағы еңбек етуші тұрғындардың тыныс алу ағзаларының кәсіби аурушаңдық деңгейін динамикалық бақылауына салыстырмалы талдау жүргізу3. Үйренуден кейін презентация





1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва,2008.-592с.2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.-Омск. 1995.-1050с.2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга-низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо-бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.- 66с.7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.


044 -59/28-(77


8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.



1. Еңбек етуші тұрғындардың тыныс алу ағзаларының кәсіптік аурушаңдығы деңгейін динамикалық бақылау қалай жүргізіледі?2. Кезеңдік медициналық бақылаудың мақсаты?3. Соңғы 5 жылдардағы еңбек етуші тұрғындардың тыныс алу ағзаларының кәсіби аурушаңдық деңгейін динамикалық бақылауын салыстырмалы талдау жайында айтып беріңіз?4. Өндіріс цехтарындағы еңбек жағдайын сауықтандыру бойынша шараралрды атаңыз?

№5.7.І. Тақырыбы:Өнеркәсіптік объектінің жобасын сараптау.

ІІ. Мақсаты: Өнеркәсіптік объектінің жобасын сараптаумен таныстыру.


044 -59/28-(77


ІІІ.Тапсырма:1. 2010 жылы «Құрылатын және қайта құрылатын объектілерді ескертпелі санитарлық қадағалау жағдайы және күшейту бойынша шаралар туралы»04.02.01999.жылғы №51бұрықпен танытыру.2. Құрылыстық өндірістік объектінің жобасымен танытыру.3.Құрылыстық ондірістік объект бойынша санитарлық-эпидемиологиялық қорытынды жазу.








Қосымша :1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3 т. –

Омск. 1995 г. – 1050 с. 2. Медицина труда. Учебник под ред.Измерова Н.Ф. 2008 г. – 520 с.3. Методика изучения проиводственного микроклимата и его влияния на


4. Галаева А.И. производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. Караганда, 2008 г. – 80 с.

5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаева Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У. – Караганда,

2010 г. -66 с. 7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-

методическое пособие. Тогузбаева К.К. алматы. 2010 г. – 73 с.8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое

пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010 г. – 68 с. 9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и


044 -59/28-(77


реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010 г. – 72 с.

10. Шайзадина Г.Н. – Предупредительный санитарный надзор. Учебно- методическое пособие. Астана, 2010 г. – 50 с.

Қазақ тіліндеНегізгі :


VIІІ. Бақылау сұрақтар :1.Құрылыстық өндірістік объектінің жобасын гигиеналық сараптау қалай жүргізіледі?2.Құрылыстың бас жоспары және эскиздік жобасын айтып беріңіз?3.Өндіріске берілетін жердің жобасын жоспарлау қалай жасалады?4.Өндіріске деп белгіленген жер телімдеріне тексеру қалай жүргізіледі?5.Құрылыстың санитарлық-эпидемиологиялық қортындысының үлгісі қандай?

№5.8.І. Тақырыбы: Әкімшілік және тұрмыстық ғимараттық жобасын сараптау.

ІІ. Мақсаты: Әкімшілік және тұрмыстық ғимараттың жобасын сараптаумен таныстыру.

ІІІ.Тапсырма:1. Бас жоспардағы әкімшілік және тұрмыстық ғимараттарды орналастырылуын


044 -59/28-(77


үйрену.2. Ғимараттардың жобалануына, құрылысына, қайта құрылысына қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптарды сипаттау.3.Санитарлық-эпидемиологиялық қорытынды сараптамасын жазумен танысу.












10.Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаева Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У. – Караганда,







044 -59/28-(77




VІІІ. Бақылау-сұрактар:

1. 23.07.2010ж. №533 бұйрықтың санитарлық ережесі «Денсаулық сақтау объектілеріне қойылатын санитарлық -эпидемиологиялық талаптар». Осы бұйрықта не айылған?

2. ҚР №3 02.02.2001 ҚНмЕ «Қоғамдық ғимараттары мен қондырғылар» осы құжат жайында айтып беріңіз?

3. Бас жоспарда әкімшілік және тұрмыстық ғимараттарды орналастыру тәртібі қандай?

4. Ғимараттың қондырғыларына, мазмұнына және бөлінуіне қойылатын талаптар қандай?

5. Жеке бөлмелерді сумен қамтамасыз етуге, кәріз жүйелеріне қойылатын талаптар қандай?

6. Тұрмыстық бөлмелердің жарықтандыру және желдету жүйелерінің жобалануына қойылатын талаптар қандай?

7. Санитарлық-эпидемиологиялық қорытынды безендіру түрі?

№ 5.9.І.Тақырыбы: Түсініктеме хат: негіздеме бөлімдері, маңызы.


044 -59/28-(77


ІІ. Мақсаты: Түсініктеме хат: негіздеме бөлімдерімен және маңызымен таныстыру.

ІІІ.Тапсырма:1. Объектінің құрылысы бойынша бас жоспарды архитектуралық -жоспарлық шешімдерді өңдеу.2. Технологиялық шешемдерді өңдеу3. Инженерлік қамтамасыз етілуін қарастыру4. Құрылыс жүріп жатқан кездегі қоршаған ортаға әсер ететін зиянды заттарды азайту бойынша шаралар өңдеу








Қосымша :11.Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3 т. –

Омск. 1995 г. – 1050 с. 12.Медицина труда. Учебник под ред.Измерова Н.Ф. 2008 г. – 520 с.13.Методика изучения проиводственного микроклимата и его влияния на


14.Галаева А.И. производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. Караганда, 2008 г. – 80 с.



методическое пособие. Тогузбаева К.К. алматы. 2010 г. – 73 с.


044 -59/28-(77


8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010 г. – 68 с.





VІІІ. Бақылау-сұрактар:1. Түсініктеме хаттың мазмұны қандай?2. Түсініктеме хаттың негізгі бөлімдерінің қайсысын білесіз?3. Құрылысқа берілетін объектінің негізгі белгілерін айтып беріңіз?4. Жер телімінің бас жоспары.5. Архитектуралық -құрылыстық шешімдер, және оның маңызы.6. Технологиялық шешімдер, және оның маңызын айтып беріңіз?7. Инженерлік қамтамасыз ету, жүйелері, желісі?8. Құрылыс жүріп жатқан кездегі қоршаған ортаға әсер ететін зиянды

заттарды азаайту бойынша шараларды айтып беріңіз?9. Құрылысты ұйымдастыру жайында айтып беріңіз?10.Сметалық құжаттар жайында айтып беріңіз?

№5.10.І.Тақырыбы: Әртүрлі құрылыс объектілерінің жобалауға тапсырыс


044 -59/28-(77


құрастыру

ІІ. Мақсаты: Әртүрлі құрылыс объектілерінің жобалауға тапсырыс құрастырумен таныстыру

ІҮ. Өткізу түрі: дөңгелек үстел

ІІІ.Тапсырма:1. Өндірістік мақсаттағы объектілерді жобалау тапсырмаларды құрастыру2. Құрылыс тапсырмаларының жобалау құжаттары мен материалдарын үйрену3. Құрылыс тапсырмаларының бөлімдік сипаты мен құрылыс түрлерін сипаттау IV. Орындау түрі: Презентация, реферат, MSQ форматында тест тапсырмаларын жасау,жағдайлық есептерді құрастыру,кросворд, ғылыми атақты мақалаларға талдау жасау, интеллектуалды карта, альбом.




10.Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва, 2008г. – 592 с.

11.Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник. Алматы. 2009г. – 668 с.

12.Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред. Д.м.н., проф.Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. – Караганда, 2008г. – 562 с.

Қосымша :16.Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3 т. –

Омск. 1995 г. – 1050 с. 17.Медицина труда. Учебник под ред.Измерова Н.Ф. 2008 г. – 520 с.18.Методика изучения проиводственного микроклимата и его влияния на


19.Галаева А.И. производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. Караганда, 2008 г. – 80 с.


2010 г. -66 с.


044 -59/28-(77


7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. алматы. 2010 г. – 73 с.

8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010 г. – 68 с.


10. Шайзадина Г.Н. – Предупредительный санитарный надзор. Учебно- методическое пособие. Астана, 2010 г. – 50 с. Қазақ тіліндеНегізгі :


VІІІ. Бақылау: сұрактар1.Өндірістік мақсаттағы объектілерді жобалау тапсырмалары қалай жасалады?2.Өнеркәсіп құрылысына арналған құжаттар құрамы қандай?3.Құрылыс тапсырмаларының жобалау құжаттары мен материалдарды айтып беріңіз?4.Тұрғын –азаматтық мақсаттағы объектілерді жобалау тапсырмаларын айтып беріңіз?

№5.11.І.Тақырыбы: Дәріхана мекемелерінде және фармацевтикалық өнеркәсіптердегі еңбек гигиенасы

ІІ. Мақсаты: Дәріхана мекемелерінде және фармацевтикалық


044 -59/28-(77


өнеркәсіптердегі еңбек гигиенасымен таныстыру

ІІІ.Тапсырма:1. Фармацевтикалық өндірстегі технологиялық үдерістердің гигиеналық сипаттамасымен таныстыру 2. Дәрілік заттардың және зиянды химиялық заттардың әсерімен таныстыру. 3. Ағзаға дәрілік заттардың және зиянды химиялық заттардың әсерімен таныстыру.





1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку әдістемелік құрал. -Қараганды.КММА баспаханасы. - 2007. - 80 б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылкасын Ж. Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинагы. Оку әдістемелік құрал -Қарағанды.КММА баспаханасы. - 2007. - 44 б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оку әдістемелік құрал /Тогызбаева КК- - Алматы, 2010, 85 б.4. Желдетуді ескертпелі және ағымды санитарлық қадағалау. Оқу әдістемелік құрал/ Е.Н.Сраубаев., С.Р.Жакенова., Н.У.Шинтаева. Караганды. КММА баспа-ханасы.- 2010. - 66 б.5. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оку әдістемелік құрал /Тогызбаева КК- -Алматы, 2010, 28 б.6. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал /Тогызбаева КК--Алматы, 2010, 60 б.7. Казакстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оку әдістемелік құрал/Тогызбаева КК- - Алматы, 2010, 36 б.


1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:


044 -59/28-(77


1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.

VІІІ. Бақылау: сұрактар:1.13.08.2010ж №636 бұйрықтың «Дәрілік заттар, медициналық мақсаттағы өнімдер және медициналық техникаларға қаралу аймағындағы объектілерге қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар» осы бұйрықта не айтылған?2.Негізгі технологиялық үдерістердің гигиеналық сипаттамасы қандай?3.Дәрілік препараттардың дайындық операциялары қанадй?4.Дәрілік заттарды алу үдерісін айтып беріңіз?5.Дәрілерді өндірудегі еңбек жағдайын анықтайтын өндірістік факторлар?6.Синтетикалық дәрілік заттар өндірісін айтып беріңіз?7.Кәсіби зияндылықтарды айтып беріңіз?8.Ағзаға зиянды хиимиялық заттардың әсерін қандай? 9.Дәріханалар қызметкерлеріне қойылатын санитарлық - гигиеналық талаптар қанадай?10.Дәріханалар қызметкерлерінің денсаулық жағдайы?11.Фармацевтикалық өндірістегі еңбек жағдайын сауықтандыру бойынша шараларды айтып беріңіз?

№5.12 І.Тақырыбы: Өнеркәсіптік өндіріс территориясын жақсартудағы гигиеналық маңызы

ІІ. Мақсаты: Өнеркәсіптік өндіріс территориясын жақсартудаың гигиеналық маңызымен таныстыру.


044 -59/28-(77


ІІІ.Тапсырма:1. Өнеркәсіптік өндіріс территориясын жақсартуға арналған гигиеналық талаптар2. Өндірістік тұрмыстық және атмосфералық шайынды суларды тазарту қондырғыларына қойылатын талаптар3. Өндірістік жарықтандыру мен желдетуге қойылатын гигиеналық талаптар.






VІІІ. Бақылау-сұрактар:1. Жер телімдеріне қойылатын гигиеналық талаптарды атаңыз?2. Инсоляцияға және табиғи желдетуге қойылатын гигиеналық талаптар қандай?3. Санитралық -қорғаныс аймақтарына қойылатын гигиеналық талаптары қандай?4. Өндірістік , тұрмыстық және атмосфералық шайынды суларды тазарту


044 -59/28-(77


қондырғылардың жұмысы қандай?5. Өндірістік және қосымша ғимараттарды жоспарлауға қойылатын санитарлық талаптар қандай?6. Бөлмелердің ішкі жоспарлануына және қондырғыларды орналастыруға қойылатын талаптар қандай?7. Өндірістік жарықтандыру мен желдетуге қойылатын гигиеналық талаптар қандай?8. Санитарлық –тұрмыстық бөлмелер? 9. Өнеркәсіптік өндіріс территориясын қорғау бойынша шараларды атаңыз?

Кредит №6 №6.13.

І.Тақырыбы: Кіші бизнес өндірісін дамытудағы еңбек гигиенасының қазіргі кездегі тенденциялары

ІІ.Мақсаты: Студенттерді кіші бизнес өндірісін дамытудағы еңбек гигиенасының қазіргі кездегі тенденцияларымен таныстыру

ІІІ.Тапсырма:1. Кіші бизнес түрлерін қарастыру2. Кіші бизнес жетістіктері мен кемшіліктері3. Қоршаған ортаға бизнес әсерін сипаттау





1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва,2008.-592с.2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.-Омск. 1995.-1050с.


044 -59/28-(77


2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга-низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо-бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.- 66с.7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.



1. Кіші бизнес түрлерін атаңыз?2. Кіші бизнес ұйымдарының негізгі аспектілерін атаңыз?3. Кіші бизнесті дамыту мәселелері қандай?


044 -59/28-(77


4. Өнеркәсіптің мәні қандай?5. Қызметі мен ерекшелігі қандай?6. Ортаның экономикалық дамуында кіші бизнестің қызметі

қандай?7. Қоршаған ортаға бизнестің әсері әсері қандай?

№6.14.

І. Тақырыбы: Өндірістік жағдайларда қолданылатын қазіргі кездегі жасанды жарықтандырудың кемшіліктері мен артықшылықтары

ІІ. Мақсаты: Студенттерді өндірістік жағдайларда қолданылатын қазіргі кездегі жасанды жарықтандырудың кемшіліктері мен артықшылықтарын таныстыру

ІІІ. Тапсырма: 1. Жасанды жарықтандыру құралын сипаттау 2. Жасанды жарықтандырудың кемшіліктері мен артықшылықтарын

сараптау3. Жасанды жарықтандыру құралының денсаулыққа әсерін бағалау







13.А.М.Большаков, В.Г. Маймулов. Общая гигиена. Учебник. Москва. 2006г. – 729 с.



Қосымша:


044 -59/28-(77


19.Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3 т. – Омск. 1995 г. – 1050 с.

20.Медицина труда. Учебник под ред.Измерова Н.Ф. 2008 г. – 520 с.21.методика изучения проиводственного микроклимата и его влияния на








Негізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б

VІІІ. Бақылау-сұрактар:1. Жасанды жарықтандыру құрылғыларының түрлерін айтып беріңіз?2. Жасанды жарықтандыру құрылғыларының жеткіліксіздігінің себебі не?3 .Жасанды жарықтандыру құралын сипаттаңыз?


044 -59/28-(77


4 .Жасанды жарықтандырудың кемшіліктері мен артықшылықтарын сараптау қалай жүргізіледі?5. Жарықтандыпудың тепе теңдіг дегеніміз не?.

№6.15. І. Тақырыбы: Қазіргі кездегі өндірістік ғимараттардағы желдету жүйелерінің ерекшеліктері. Жұмыстың нәтижелігін бағалау, гигиеналық нормалау

ІІ. Мақсаты: Қазіргі кездегі өндірістік ғимараттардағы желдету жүйелерінің ерекшеліктерін оқыту

ІІІ. Тапсырма: 1. Қазіргі кездегі өндірістік ғимараттардағы желдетуді қарастыру2. Желдету жүйелеріне гигиеналық талаптарды бағалау.3. Жұмыстың эффективтілігін бағалау











Омск. 1995 г. – 1050 с. 29.Медицина труда. Учебник под ред.Измерова Н.Ф. 2008 г. – 520 с.


044 -59/28-(77


30.методика изучения проиводственного микроклимата и его влияния на организм работающих. Под ред. К.м.н. Жакеновой С.Р. учебно-методическое пособие. 9965-406-50-2- Караганда, 2005-56 с.








VIII. Бақылау формасы – тақырып бойынша сұрақтар 1. Қазіргі кездегі өндірістік ғимараттардағы желдетудің ерекшкліктері қандай?2. Желдету жүйелеріне қойылатын гигиеналық талаптарды бағалаңыз?3. Желдетудің тиімділігіне санитарлық-гигеналық баға беріңіз?4. Желдетуді тексерудің сызбанұсқасы қандай?5. Тұрғындардың денсаулығына әсері қандай?


044 -59/28-(77


№6.16.І. Тақырыбы: Әкімшілік ғимараттарда ауаны кондиционерлеу. Денсаулыққа әсері.

ІІ. Мақсаты: Әкімшілік ғимараттарда ауаны кондиционерлеу және денсаулыққа әсерін оқыту

ІІІ. Тапсырма: 1. Ауаны кондиционерлеуде санитарлық-гигиеналық талапты сипаттау2. Әкімшілік ғимараттарда жылу және салқындату мен қамтудың жаңа

әдісін сараптау 3. Денсаулыққа әсерін бағалау














044 -59/28-(77









VIII. Бақылау сұрақтары: 1. Ауаны кондиционерлеуде санитарлық -гигиеналық талаптарды атаңыз? 2. Әкімшілік ғимараттарда ауаның оптималды өлшемдерін атаңыз? 3. Әкімшілік ғимараттарда жылу және салқындату мен қамтудың жаңа әдісі қандай? 4. Кондиционердің артықшылықтары мен кемшіліктері жайында айтып беріңіз? 5. Жұмыстың эффективтілігін бағалаңыз? 6. Денсаулыққа әсері қандай?


044 -59/28-(77


№6.17.

І.Тақырыбы: Кәсіптік іріктеу. Принциптері және критериялары

ІІ.Мақсаты: кәсіптік іріктеу критериялары мен принциптерін оқыту

ІІІ.Тапсырма:1. Қызметкерлерді жинау әдісі.2. Критерияларын іріктеу мен принциптерін сараптау.3. Іріктеу әдісінің ақиқаттылығын бағалау.





1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва,2008.-592с.2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.-Омск. 1995.-1050с.2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга-низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо-бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.- 66с.7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.


044 -59/28-(77


8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.Қазақ тіліндеНегізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.


1. Қажетті кандидаттардың қоры ретінде қызметкерлерді жинақтау қалай жүргізіледі?2.Қызметкерлерді жұмысқа баулу түрлерін атаңыз?3. Қызметкерлерді жинау әдісі қандай?4. Критерияларын іріктеу мен принциптерін сараптау түрлерін атаңыз?5. Іріктеу критерияларына қойылатын талаптар қандай?6. Критерияларын іріктеу әдісінің анықтамасы қандай?7. Қызметкерлерді іріктеудің негізгі технологиясы жайында айтып беріңіз?

№6.18.І. Тақырып : Қорғасын зауытындағы еңбек гигиенасы


044 -59/28-(77


ІІ. Мақсаты : Студенттерді қорғасын зауытындағы еңбек гигиенасымен таныстыру

ІІІ.Тапсырма:1.Желдету мен жылуға қойылатын талаптар.2.Ауа сынамасын алу әдістері.3.Қызметкерлерді әдістемелік-профилактикалық қызмет жасау.












5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаева Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У. – Караганда,



пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010 г. – 68 с.


044 -59/28-(77






VIІІ. Бақылау сұрақтар :1.Өндірістік уланулардың қандай түрлерін білесіз?2.Желдету мен жылтуғ қойылатын талаптар қандай?3.Технологиялық процесстер мен жабдықтарға қойылатын талаптар қандай?4.Қорғасын өндірісіндегі аурущаңдық деңгейі қандай?5.Қоршаған ортаға бақылау жургізу жайында айып беріңіз? 6.Жеке қорғаныс пен жеке гигиенаны айып беріңіз?7.Еңбекті қорғау туралы жүргізілетін іс-шараларды айтып беріңіз?

№6.19.1.Тақырып: Резинотехника өнімдері өнеркәсіптегі еңбек гигиенасы.

ІІ. Мақсаты : резинотехника өндірісіндегі еңбек гигиенасын меңгеру.

ІІІ.Тапсырма:1.Резинатехникалық заттар алатын шикізатқа баға беру.


044 -59/28-(77


2.Өндірістегі резинатехникалық заттардың құрал жабдықтарына қойылатын талаптар.3.Өндірістің қауіпті факторларынан қорғанатын заттарға қойылатын талаптар.



















044 -59/28-(77




VІІІ. Бақылау сұрақтар :1.Резинатехникалық заттар алатын шикізаттарды атаңыз?2.Каучуктің қандай түрлерін білесіз?3.Резина қоспаларын айтыңыз?4.Электроқондырғыларына қойылатын талаптар қандай?5.Өндірістегі резинатехникалық заттарға және құрал жабдықтар түріне қойылатын талаптар қандай?6.Өндірістің қауіпті факторлары және техникалық қауіпсіздік іс-шараларын айтыңыз?7.Өндірістің зиянды факторлары және өндірістік санитарлық іс-шараларды айтыңыз?8.Жарылғыш, жанғыш қауіптілігі дегеніміз не, сипаттап беріңіз?

№6.20.

І.Тақырып: Полимер өндірісіндегі еңбек гигиенасы.

ІІ. Мақсаты : полимер өндіру кезіндегі еңбек гигиенасымен танысу.

ІІІ.Тапсырма:1.Еңбек шарттарының ерекшеліктері.2.Жұмыс зонасының ауасынан сынаманы алу әдістемесі3.Қызметкерлерге әдістемелік-профилактикалық қызмет көрсету.


044 -59/28-(77






1Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва, 2008г. – 592 с. 2.Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник. Алматы. 2009г. – 668 с. 3.Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред. Д.м.н., проф.Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. – Караганда, 2008г. – 562 с. Қосымша :4.Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3 т. – Омск. 1995 г. – 1050 с. 5.Медицина труда. Учебник под ред.Измерова Н.Ф. 2008 г. – 520 с.6.Методика изучения проиводственного микроклимата и его влияния на организм работающих. Под ред. К.м.н. Жакеновой С.Р. учебно-методическое пособие. 9965-406-50-2- Караганда, 2005-56 с. 7.Галаева А.И. производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. Караганда, 2008 г. – 80 с. 8.Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.9. Под ред. Сраубаева Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У. – Караганда,







1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:


044 -59/28-(77


1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.

VІІІ. Бақылау сұрақтар :1.Технологиялық үдеріс мінездемесін айтып беріңіз?2.Еңбек шартының ерекшелігі қандай?3.Жұмысшылар денсаулығына еңбек шартының әсері қандай?4.Жұмыс аумағындағы ауа жағдайына бақылау қалай жүргізіледі?5.Қондырғылар мен технологиялық үрдіске қойылаын талаптар қандай?6.Желдету жүйесіне қойылатын талаптар?7.Жұмысшылардың аурушаңдығы қандай?8.Жеке қорғаныс заттары жайында айтып беріңіз?9.Емдік-алдын алу шаралары жайында айтып беріңіз?

№6.21.1.Тақырыбы: Шағын бизнестің өндірістік объектілеріндегі еңбек гигиенасы

ІІ. Мақсаты : Шағын бизнестің өндірістік объектілеріне еңбек гигиенасын үйрету

ІІІ.Тапсырма:1.Шағын бизнесті ұйымдастырудың негізгі аспектілері 2.Вентиляция мен жарықтандыру системасына қойылатын талаптар3.Ортаның экономикалық дамуындағы шағын бизнестің алатын орны




044 -59/28-(77










Қазақ тіліндеНегізгі :1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.


044 -59/28-(77


3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.

VІІІ. Бақылау сұрақтары :1.Шағын бизнестің қандай түрлерін білесіз?2.Шағын бизнесті ұйымдастырудың негізгі аспектілерін айтып беріңіз?3.Сумен қамту системасына қойылатын қандай талаптар бар?4.Желдету мен жарықтандыруға қойылатын талаптар қандай?5.Тамақ өндірісі объектілеріне қойылатын гигиеналық талаптар қандай?6.Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі.

№6.22.І.Тақырыбы: Жаңа құрылыс материалдарына баға беру мен оның жергілікті халықтың денсаулығына тигізетін әсері

ІІ. Мақсаты : жаңа құрылыс материалдарына гигиеналық баға беруді қарастыру.

ІІІ.Тапсырма:1.Жаңа құрылыс материлдарына гигиеналық баға беру2.Құрылыс материалдары мен оның жергілікті халықтың денсаулығына әсері3.Иісі бойынша анықтау мен 6-баллдық шкаланы бағалау





1Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва, 2008г. – 592 с.


044 -59/28-(77


2.Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник. Алматы. 2009г. – 668 с. 3.Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред. Д.м.н., проф.Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. – Караганда, 2008г. – 562 с. Қосымша :4.Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3 т. – Омск. 1995 г. – 1050 с. 5.Медицина труда. Учебник под ред.Измерова Н.Ф. 2008 г. – 520 с.6.Методика изучения проиводственного микроклимата и его влияния на организм работающих. Под ред. К.м.н. Жакеновой С.Р. учебно-методическое пособие. 9965-406-50-2- Караганда, 2005-56 с. 7.Галаева А.И. производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. Караганда, 2008 г. – 80 с. 8.Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.9. Под ред. Сраубаева Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У. – Караганда,







1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.


044 -59/28-(77


6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.

VІІІ. Бақылау сұрақтары :1.Бұйрық № 628 ҚР ДСМ 11.08.2010ж. «Өнеркәсіптің бірнеше салаларына санитарлық-эпидемиологиялық талаптарына» санитарлы ережелерді бекіту туралы. Осы бұйрықта не айтылған?2.Құрылыс материалдарының жаңа түрлерін айтып беріңіз?3.Материалдардың экспулатацилық-техникалық қасиеті жайында айтып беріңіз?4.Негізгі кәсіптік топтарды айтып беріңіз?5.Негізгі қолайсыз факторларды айтып беріңіз?6.Жаңа құрылыс материалдарының денсаулыққа әсері қандай?7.Еңбек шарттарын жақсарту үшін қандай шаралар жүргізіледі?

№6.23.I.Тақырыбы: Аралық бақылау: коллоквиум.

II . Мақсаты: өткен тақрыбтардан материалдарды алу

ІІІ.Тапсырма: 1.Ауаны кондиционерлеуде санитарлық-гигиеналық талапты сипаттау2.Әкімшілік ғимараттарда жылу және салқындату мен қамтудың жаңа әдісін сараптау 3.Қазіргі кездегі өндірістік ғимараттардағы желдетуді қарастыру4.Кіші бизнес түрлерін қарастыру5.Кіші бизнес жетістіктері мен кемшіліктері6.Фармацевтикалық өндірстегі технологиялық үдерістердің гигиеналық сипаттамасымен таныстыру 7.Дәрілік заттардың және зиянды химиялық заттардың әсерімен таныстыру. 8.Объектінің құрылысы бойынша бас жоспарды архитектуралық -жоспарлық шешімдерді өңдеу.9.Технологиялық шешемдерді өңдеу10.2010 жылы «Құрылатын және қайта құрылатын объектілерді ескертпелі санитарлық қадағалау жағдайы және күшейту бойынша шаралар туралы»04.02.01999.жылғы №51бұрықпен танытыру.11.Құрылыстық өндірістік объектінің жобасымен танытыру.




044 -59/28-(77


VI. Тапсыру мерзімі: 8 апта

VІІ. Әдебиеттер: Негізгі 1. Гигиена труда. Учебник/ под.ред. Н.Ф. Измерова, В.Ф.Кириллова – М., ГЭОТАР- Медиа, 2008г. – 592с.2. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда (под ред. В.Ф. Кириллова). – М., Медицина, 2008г.- 416с.3. Гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР-МЕДИЦИНА, 2008г.- 608с.4. Общая гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР-МЕДИЦИНА, 2008г.- 606с.5. Алексеев С.В., Усенко В.Р. Гигиена труда. М.: Медицина, 1988г.- 576с.6. Гигиена./Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.- 668с.7. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред. д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А.- Караганда, 2008г.-562с.


Қазақ тілінде:Негізгі:


044 -59/28-(77


1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы. Тоғызбаева К.К. - Алматы. 2010.-366 б. Қосымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оқу- әдістемелік құрал. - Қарағанды. ҚММА баспаханасы. – 2007.- 80 б. 2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шынтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке еңбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оқу әдістемелік құрал.- Қарағанды. ҚММА баспаханасы.-2007.-44 б.

VІІІ. Бақылау-сұрактар: 1.Ауаны кондиционерлеуде санитарлық -гигиеналық талаптарды атаңыз? 2.Әкімшілік ғимараттарда ауаның оптималды өлшемдерін атаңыз? 3.Әкімшілік ғимараттарда жылу және салқындату мен қамтудың жаңа әдісі қандай?

4.Кондиционердің артықшылықтары мен кемшіліктері жайында айтып беріңіз?

5.Жұмыстың эффективтілігін бағалаңыз? 6.Денсаулыққа әсері қандай? 7.Қазіргі кездегі өндірістік ғимараттардағы желдетудің ерекшкліктері

қандай? 8.Желдету жүйелеріне қойылатын гигиеналық талаптарды бағалаңыз? 9.Желдетудің тиімділігіне санитарлық-гигеналық баға беріңіз? 10.Желдетуді тексерудің сызбанұсқасы қандай? 11.Тұрғындардың денсаулығына әсері қандай? 12.Кіші бизнес түрлерін атаңыз? 13.Кіші бизнес ұйымдарының негізгі аспектілерін атаңыз?

14.Кіші бизнесті дамыту мәселелері қандай?15.Өнеркәсіптің мәні қандай?16.Қызметі мен ерекшелігі қандай?17.Ортаның экономикалық дамуында кіші бизнестің қызметі

қандай?18.Қоршаған ортаға бизнестің әсері әсері қандай?

19.13.08.2010ж №636 бұйрықтың «Дәрілік заттар, медициналық мақсаттағы өнімдер және медициналық техникаларға қаралу аймағындағы объектілерге қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар» осы бұйрықта не айтылған?

20.Негізгі технологиялық үдерістердің гигиеналық сипаттамасы қандай? 21.Дәрілік препараттардың дайындық операциялары қанадй? 22.Дәрілік заттарды алу үдерісін айтып беріңіз? 23.Дәрілерді өндірудегі еңбек жағдайын анықтайтын өндірістік факторлар?


044 -59/28-(77


24.Синтетикалық дәрілік заттар өндірісін айтып беріңіз? 25.Кәсіби зияндылықтарды айтып беріңіз? 26.Ағзаға зиянды хиимиялық заттардың әсерін қандай? 27.Дәріханалар қызметкерлеріне қойылатын санитарлық - гигиеналық

талаптар қанадай? 28.Дәріханалар қызметкерлерінің денсаулық жағдайы? 29.Фармацевтикалық өндірістегі еңбек жағдайын сауықтандыру бойынша

шараларды айтып беріңіз? 30.Түсініктеме хаттың мазмұны қандай? 31.Түсініктеме хаттың негізгі бөлімдерінің қайсысын білесіз? 32.Құрылысқа берілетін объектінің негізгі белгілерін айтып беріңіз? 33.Жер телімінің бас жоспары. 34.Архитектуралық -құрылыстық шешімдер, және оның маңызы. 35.Технологиялық шешімдер, және оның маңызын айтып беріңіз? 36.Инженерлік қамтамасыз ету, жүйелері, желісі? 37.Құрылыс жүріп жатқан кездегі қоршаған ортаға әсер ететін зиянды

заттарды азаайту бойынша шараларды айтып беріңіз?38.Құрылысты ұйымдастыру жайында айтып беріңіз?39.Сметалық құжаттар жайында айтып беріңіз?

40.Құрылыстық өндірістік объектінің жобасын гигиеналық сараптау қалай жүргізіледі? 41.Құрылыстың бас жоспары және эскиздік жобасын айтып беріңіз? 42.Өндіріске берілетін жердің жобасын жоспарлау қалай жасалады? 43.Өндіріске деп белгіленген жер телімдеріне тексеру қалай жүргізіледі? 44.Құрылыстың санитарлық-эпидемиологиялық қортындысының үлгісі қандай?

Кредит№7№7.24.І.Тақырып:Қазіргі кездегі құрылыстарда полимер материалдарын қолдану. Гигиеналық бақылау және полимерлерді бағалау.

ІІ.Мақсаты:Студенттерді қазіргі кездегі құрыслыстарда полимер материалдарын қолдануды таныстыру.

ІІІ.Тапсырма:1.Адам ағзасына жаңа полимер материалдарының әсерін оқыту.2.Қазіргі кездегі құрылыстарда полимер материалдарын қолдануын бағалау.3.Полимерді бағалау және гигиеналық қадағалау әдісі.4.Оқытудың қорытындысы бойынша реферат дайындау.



044 -59/28-(77






Қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.- Омск. 1995г.- 1050с.2. Медицина труда. Учебник / под ред. Измерова Н.Ф./2008.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата м его влияния на организм работающих. Под ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое пособие. 9965- 406-50-2.- Караганда, 2005.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие.- Караганда, 2008.-80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией. Под ред. Сраубаева Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У.- Караганда, 2010.- 66с.6. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.-73с.7. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 68с.8. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и


044 -59/28-(77


реконструкции промышленных предприятий. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 72с.9. Предупредительный санитарный надзор. Учебно- методическое пособие. Шайзадина Г.Н. – Астана, 2010.- 50с.


VIII.Бақылау сұрақтар:1.Құрылыстарда жаңа полимер материалдарын қолдану мәселелері жайында айтып беріңіз?2.Құрылыстарда полимер материалдарын гигиеналық бағалау түрлері қандай?3.Лабаратория жағдайын зерттеу әдісі қандай?4.Адам ағзасына жаңа полимер материалдарының әсер қандай?5.Поллимерді бағалау және гигиеналық қадағалау әдісі қандай?

№7.25.І. Тақырып: Өнеркәсіптік құрылыс аймағындағы еңбек гигенасының қазіргі кездегі тенденсиялары. ІІ.Мақсаты: Өнеркәсіптік құрылыс аймағындағы еңбек гигенасының қазіргі кездегі тенденсияларын қарастыру.

ІІІ.Тапсырма:1. құрылыс өндірісі аймағындағы еңбек шарттарын оқыту.2. жұмысшылардың аурушаңдылығы.3. құрылыс өндірісі аймағындағы жаңа бағыттар.4. қорытынды бойынш презентация дайындау.



044 -59/28-(77





1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва,2008.-592с.2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.-Омск. 1995.-1050с.2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга-низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо-бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.- 66с.7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.

Қазақ тіліндеНегізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал


044 -59/28-(77


Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.


1. Құрылыс өндірісі аймағындағы еңбек шарттары жайында айтып беріңіз?2. Жұмысшылардың аурушаңдылығы дегеніміз не?3. Жұмысшылар аурушаңдығын алдын алу іс шшаралары дегеніміз не?4. Құрылыс өндірісі аймағындағы жаңа бағыттар қандай?

№7.26.І. Тақырып: Қазіргі кездегі адамдардың тұрмысында және жұмыс орындарындағы электромагниттік сәулеленулер.

ІІ.Мақсаты: студенттерді қазіргі кездегі адамдардың тұрмысында және жұмыс орындарындағы электромагниттік сәулеленулер таныстыру.

ІІІ.Тапсырма:1.Қазіргі кездегі адамдардың тұрмысында және жұмыс орындарындағы электромагниттік сәулеленуін бағалау.2.Адамға электромагниттік сәулеленудің кері әсерінен әдісін оқыту.3.Оқу қорытындысы бойынша тест құрастыру.





1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва,2008.-592с.


044 -59/28-(77


2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.-Омск. 1995.-1050с.2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга-низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо-бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.- 66с.7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.

Қазақ тіліндеНегізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы.


044 -59/28-(77


Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.


1.Адамдардың жұмыс орындарындағы электромагниттіксәулеленудің адам ағзасына әсері қандай?2.Адамдардың тұрмысында электромагниттік сәулеленуінің әсері қандай?3.Электромагниттік сәуле қабылдау қауіпі бар, азаматтардың денсаулық жағдайына баға беріңіз?4.Электромагниттік сәулеленуді гигиеналық қадағалау дегеніміз не?

№7.27.І.Тақырып:Стаматология кабинеті қызметкерлерінің еңбек гигиенасы.

ІІ.Мақсаты: Стаматология кабинеті қызметкерлерінің еңбек гигиенасын оқыту.

ІІІ.Тапсырма:1.Стоматологиа кабинетінің қызметкерлерінің еңбек гигиенасының жағдайын үйрету.2.Кәсіптік аурушаңдықты сипаттау.3.Еңбекке сауықтыру іс шараларын құрастыру.4.СӨЖ қорытындысы бойынша презентация дайындау.





1. Гигиена труда. Учебник/ под.ред. Н.Ф. Измерова, В.Ф.Кириллова – М., ГЭОТАР- Медиа, 2008г. – 592с.2. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда (под ред. В.Ф. Кириллова). – М., Медицина, 2008г.- 416с.3. Гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И.Румянцева.-М.:ГЭОТАР-МЕДИЦИНА, 2008г.- 608с.4. Общая гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР-


044 -59/28-(77


МЕДИЦИНА, 2008г.- 606с.5. Алексеев С.В., Усенко В.Р. Гигиена труда. М.: Медицина, 1988г.- 576с.6. Гигиена./Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.- 668с.7. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред. д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А.- Караганда, 2008г.-562 с.8. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда: учеб. Пос./ под ред. В. Кириллова. – М., 2001. – 59. Руководство по гигиене труда Т. 1: практикум / под ред. Н.Ф. Измерова. – М., 1987. – 2 экз.10.Руководство по гигиене труда. Т.2: практикум / под.ред. Н.Ф. Измерова. – М., 1987. – 2 экз.

Қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.- Омск. 1995г.- 1050с.2. Медицина труда. Учебник / под ред. Измерова Н.Ф./2008.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата м его влияния на организм работающих. Под ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое пособие. 9965- 406-50-2.- Караганда, 2005.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие.- Караганда, 2008.-80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией. Под ред. Сраубаева Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У.- Караганда, 2010.- 66с.6. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.-73с.7. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 68с.8. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 72с.9. Предупредительный санитарный надзор. Учебно- методическое пособие. Шайзадина Г.Н. – Астана, 2010.- 50с.Қазақ тілінде:Негізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы.Тоғызбаева К.К. – Алматы. 2010.-366 б.2. Гигиена: Жоғары оқу орындарына арналған оқулық / Ү.И.Кенесариев және т.б.- Алматы: 2010ж - 656 б. Қосымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оқу- әдістем.елік құрал. – Қарағанды. ҚММА баспаханасы. – 2007.- 80 б. 2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шынтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы


044 -59/28-(77


және жеке еңбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оқу әдістемелік құрал.- Қарағанды. ҚММА баспаханасы.-2007.-44 б.

VIII. Бақылау сұрақтары:1. Стоматология кабинетінің қызметкерлерінің еңбек гигиенасының жағдайын бағалаңыз?2.Қолайсыз факторлар (діріл,шу, көру және эмоционалды күш) алдын алу шараларын атаңыз?3. Стоматология кабинетінің жұмыс орнындағы микроклиматына қойылатын талаптарды атаңыз? 4.Стоматология кабинетінің қызметкерлеріне кәсіптік факторлардың әсері жайында айтып беріңіз?5.Кәсіптік аурушаңдықты сипаттау дегеніміз не?6.Кәсіптік тексеру дегеніміз не?7.Еңбекке сауықтыру іс шараларын құрастыру.

№7.28. І.Тақырып: Телефон және ұялы байланыс қызметкерлерінің еңбек гигиенасы.

ІІ.Мақсаты:студенттерді телефон және ұялы байланыс қызметкерлерінің еңбек гигиенасымен таныстыру.

ІІІ.Тапсырма:1.Ұйымның жұмыс орны2. телефон және ұялы байланыс қызметкерлерінің кәсіптік аурушаңдығы 3.Оқу қорытындысы бойынша тест құрастыр4. еңбек және демалыс режимі.






044 -59/28-(77


1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва,2008.-592с.2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.-Омск. 1995.-1050с.2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга-низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо-бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.- 66с.7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.

Қазақ тіліндеНегізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-


044 -59/28-(77


Алматы, 2010ж.-60б.6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.


1.Телфон бөлмесіне қойылатын талаптар қандай?2.Ұйымның жұмыс орнын ұйымдастыру тәртібі қандай?3.Қауіпті және зиянды өндірістік факторларды атаңыз?4.Телефон және ұялы байланыс қызметкерлерінің кәсіптік аурушаңдығы жайында айтып беріңіз?5. Қауіпсіз жұмыспен қамтамасыз етуді ұйымдастыру тәртібі қандай?6.Адам ағзасына ұялы телефондардың зиянды әсері қандай?7.Ұялы байланыстың әсерінен электромагниттік сәулеленуге ұшырау қаупі қандай?8. Демалыспен еңбек тәртібі дегеніміз не?

№7.29.

І. Тақырып: Электромагниттік өріс көздерін санитарлық қадағалаудың әдістемелері.

ІІ.Мақсаты: студенттерді Электромагниттік өріс көздерін санитарлық қадағалаудың әдістемелері мен таныстыру.

ІІІ.тапсырма:1.Электромагниттік өріс көздерін санитарлық қадағалау әдістемелерін үйрету2.Электромагниттік өріс параметрінің өлшеу қағидаларын бағалау.3.Оқу қорытындысы бойынша презентация дайындау.





1. Гигиена труда. Учебник/ под.ред. Н.Ф. Измерова, В.Ф.Кириллова – М., ГЭОТАР- Медиа, 2008г. – 592с.2. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда (под ред. В.Ф.


044 -59/28-(77


Кириллова). – М., Медицина, 2008г.- 416с.3. Гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И.Румянцева.-М.:ГЭОТАР-МЕДИЦИНА, 2008г.- 608с.4. Общая гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР- МЕДИЦИНА, 2008г.- 606с.5. Алексеев С.В., Усенко В.Р. Гигиена труда. М.: Медицина, 1988г.- 576с.6. Гигиена./Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.- 668с.7. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред. д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А.- Караганда, 2008г.-562 с.8. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда: учеб. Пос./ под ред. В. Кириллова. – М., 2001. – 59. Руководство по гигиене труда Т. 1: практикум / под ред. Н.Ф. Измерова. – М., 1987. – 2 экз.10.Руководство по гигиене труда. Т.2: практикум / под.ред. Н.Ф. Измерова. – М., 1987. – 2 экз.

Қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.- Омск. 1995г.- 1050с.2. Медицина труда. Учебник / под ред. Измерова Н.Ф./2008.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата м его влияния на организм работающих. Под ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое пособие. 9965- 406-50-2.- Караганда, 2005.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие.- Караганда, 2008.-80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией. Под ред. Сраубаева Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У.- Караганда, 2010.- 66с.6. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое К.К. – Алматы, 2010.-73с.7. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 68с.8. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К.– Алматы, 2010.- 72с.9. Предупредительный санитарный надзор. Учебно- методическое пособие. Шайзадина Г.Н. – Астана, 2010.- 50с.

Қазақ тілінде:Негізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы.Тоғызбаева К.К. – Алматы. 2010.-366 б.2. Гигиена: Жоғары оқу орындарына арналған оқулық / Ү.И.Кенесариев және


044 -59/28-(77


т.б.- Алматы: 2010ж - 656 б. Қосымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оқу- әдістем.елік құрал. – Қарағанды. ҚММА баспаханасы. – 2007.- 80 б. 2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шынтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке еңбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оқу әдістемелік құрал.- Қарағанды. ҚММА баспаханасы.-2007.-44 б.

VIII. Бақылау сұрақтары:1.Электромагнит өріс түрін атаңыз?2.Электромагниттік өріс көздерінің адам денсаулығына әсері қандай?3Электромагниттік өріс көздерін санитарлық қадағалау әдістері қандай?4.Электромагниттік өріс көздерін дозиметрлік қадағалау дегеніміз не?5.Нормативтік-методикалық құжаттар дегеніміз не?

№7.30.І.Тақырып: Тұрғындар денсаулығына электромагниттік сәулеленулердің негативті әсерін төмендету шаралары.

ІІ.Мақсаты: студенттерді тұрғындар денсаулығына электромагниттік сәулеленулердің негативті әсерін төмендету шараларымен таныстыру.

ІІІ.Тапсырма:1.Тұрғындар денсаулығына электромагниттік сәулеленулердің негативті әсерін төмендету шаралары оқыту.2.Электромагниттік сәулеленулерден қорғану шаралары.3.Оқу қорытындысы бойынша 4.СӨЖ қорытындысы бойынша презентация дайындау.






044 -59/28-(77


1. Гигиена труда. Учебник/ под.ред. Н.Ф. Измерова, В.Ф.Кириллова – М., ГЭОТАР- Медиа, 2008г. – 592с.2. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда (под ред. В.Ф. Кириллова). – М., Медицина, 2008г.- 416с.3. Гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И.Румянцева.-М.:ГЭОТАР-МЕДИЦИНА, 2008г.- 608с.4. Общая гигиена /Под ред. акад. РАМН Г.И. Румянцева. - М.: ГЭОТАР- МЕДИЦИНА, 2008г.- 606с.5. Алексеев С.В., Усенко В.Р. Гигиена труда. М.: Медицина, 1988г.- 576с.6. Гигиена./Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.- 668с.7. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред. д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А.- Караганда, 2008г.-562 с.8. Руководство к практическим занятиям по гигиене труда: учеб. Пос./ под ред. В. Кириллова. – М., 2001. – 59. Руководство по гигиене труда Т. 1: практикум / под ред. Н.Ф. Измерова. – М., 1987. – 2 экз.10.Руководство по гигиене труда. Т.2: практикум / под.ред. Н.Ф. Измерова. – М., 1987. – 2 экз.Қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.- Омск. 1995г.- 1050с.2. Медицина труда. Учебник / под ред. Измерова Н.Ф./2008.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата м его влияния на организм работающих. Под ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое пособие. 9965- 406-50-2.- Караганда, 2005.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие.- Караганда, 2008.-80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией. Под ред. Сраубаева Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У.- Караганда, 2010.- 66с.6. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.-73с.7. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 68с.8. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно- методическое пособие. Тогузбаева К.К. – Алматы, 2010.- 72с.9. Предупредительный санитарный надзор. Учебно- методическое пособие. Шайзадина Г.Н. – Астана, 2010.- 50с.Қазақ тілінде:Негізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы.Тоғызбаева К.К. – Алматы. 2010.-366 б.


044 -59/28-(77


2. Гигиена: Жоғары оқу орындарына арналған оқулық / Ү.И.Кенесариев және т.б.- Алматы: 2010ж - 656 б. Қосымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оқу- әдістем.елік құрал. – Қарағанды. ҚММА баспаханасы. – 2007.- 80 б. 2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шынтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке еңбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оқу әдістемелік құрал.- Қарағанды. ҚММА баспаханасы.-2007.-44 б.

VIII. Бақылау сұрақтары:1. Тұрғындар денсаулығына электромагниттік сәулеленулердің жағымсыз әсері қандай?2.Қорғану іс-шараларын атаңыз?3.Электромагниттік сәулеленулерден қорғану шараларын атаңыз?4.Электромагниттік сәулеленулерден қорғану әдісітерін атаңыз?

№7.31.1.Тақырыбы: Ағаш өңдеу өндірісіндегі еңбек гигиенасы

ІІ. Мақсаты : студенттерді ағаш өңдеу өндірісіндегі еңбек гигиенасымен таныстыру

ІІІ.Тапсырма:1. ҚР ДМ 11.08.2010 жылдан «Өндірістің бірқатар салаларына қойылатын санитарлы-эпидемиологиялық талаптар» санитарлы ережелерді бекіту жайлы №628 бұйрығын оқып-үйрену2.Жылу, желдету, жарық, шу және дірілге қойылатын талаптарды үйрену3.Жұмысшыларға медико-профилактикалық қызмет көрсетуді сипаттау4.Тест тапсырмаларын орындау





1Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва, 2008г. – 592 с. 2.Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник. Алматы. 2009г. – 668 с.


044 -59/28-(77


3.Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред. Д.м.н., проф.Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. – Караганда, 2008г. – 562 с. Қосымша :4.Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3 т. – Омск. 1995 г. – 1050 с. 5.Медицина труда. Учебник под ред.Измерова Н.Ф. 2008 г. – 520 с.6.Методика изучения проиводственного микроклимата и его влияния на организм работающих. Под ред. К.м.н. Жакеновой С.Р. учебно-методическое пособие. 9965-406-50-2- Караганда, 2005-56 с. 7.Галаева А.И. производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. Караганда, 2008 г. – 80 с. 8.Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.9. Под ред. Сраубаева Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У. – Караганда,









044 -59/28-(77


VІІІ. Бақылау сұрақтары :1.Ағаш өңдеу өндірісіне қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар жайында айтып беріңіз?2.Технологиялық процестер мен құралдарды бағалаудың қандай түрлері бар?3.Технологиялық процестер мен құралдарға қойылатын қандай талаптар бар?4.Өндіріс ортасы факторының қауіптілігін айтып беріңіз? 5.Желдетуге және жылыту ға қойылатын қандай талаптар бар?6.Жарыққа қойылатын қандай талаптар бар?7.Шудан, дірілден, қорға қорғану шараларын айып беріңіз?8.Жұмыс орнына қойылатын гигиеналық талаптарды айтып беріңіздер?9.Қандай жеке қорғаныс заттарын білесіз?10.Еңбек пен демалысты ұйымдастыруға қойылатын қандай гигиеналық талаптар бар?11.Санитарлы-тұрмыстық қамтамасыздандыруды айтып беріңіз? 12.Жұмысшыларға медико-профилактикалық қызмет көрсету жайында айтып беріңіз?

№7.32.І.Тақырыбы: Компьютер орталықтарындағы микроклимат, жарық, желдету, ауа ортасын жылытуға қойылатын ерекше талаптар.

ІІ. Мақсаты : Компьютер орталықтарындағы микроклимат, жарық, желдету, ауа ортасын жылытуға қойылатын ерекше талаптармен студенттерді таныстыру.

ІІІ.Тапсырма:1. ПК бар бөлмелерге қойылатын талаптарды оқып, үйрену 2. Компьютер орталықтарындағы микроклиматқа, жарыққа, желдетуге қойылатын талаптарды оқып, үйрену 3.Тест тапсырмаларын орындау






044 -59/28-(77









1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-


044 -59/28-(77


Алматы, 2010ж.-60б.6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.

VІІІ. Бақылау сұрақтары :1.ПК бөлмелеріне қойылатын санитарлы-эпидемиологиялық талаптарды айтып беріңіздер?2.ПК жұмыс істеуге арналған бөлмелерге қойылатын санитарлы-эпидемиологиялық талаптарыды айтып беріңіз?3.Микроклимат және құрамындағы аэроиондарға қойылатын санитарлы-эпидемиологиялық талаптарды айтып беріңіз?4.Жұмыс аймағындағы ауадағы зиянды химиялық заттарға қойылатын санитарлы-эпидемиологиялық талаптарды айтып беріңіз?5.Жарыққа қойылатын санитарлы-эпидемиологиялық талаптарды айып беріңіз?6.Компьютер орталықтарындағы электромагнитті өрістердің дәрежесін гигиеналық тұрғыда баға беру жайында айтып беріңіз?7.Компьютерлердің адам денсаулығына әсері жайында айтып беріңіз?8.Еңбек және демалыс ұйымдастыру тәртібін айтып беріңіз?

№7.33.І.Тақырыбы: Оқытушылар, ғылыми қызметкерлердің жұмыс жағдайларын гигиеналық тұрғыдан бағалау. Жүйкеге күш түсіру ерекшеліктері

ІІ. Мақсаты : Студенттерді оқытушылардың ғылыми қызметкерлердің жұмыс жағдайларын гигиеналық бағалау және жүйкеге эмоционалды күш түсірудің ерекшеліктерімен таныстыру.

ІІІ.Тапсырма:1.Педагогтардың ауруын қалыптастыратын факторларды оқып, үйрену. 2.Оқытушылармен ғылыми қызметкерлердің еңбектерінің ерекшеліктерін талдау. 3. Денсаулықты сақтау және жақсартуға бағытталған іс-шараралар жүйесін негіздеу4.Тест тапсырмаларын орындау




044 -59/28-(77











1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу


044 -59/28-(77


әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.

VІІІ. Бақылау сұрақтары :1.Педагогтардың ауруын қалыптастыратын қауіп факторларын айып беріңіз?2.Ғылыми қызметкерлердің ауруын қалыптастыратын қауіп факторларын айтып беріңіз?3.Оқытушылардың өндірістік ортасының санитарлы-гигиеналық сипаттамасын айтып беріңіз?4.Оқытушылар мен ғылыми қызметкерлердің еңбектерінің әлеуметтік –психологиялық ерекшеліктерін айтып беріңіз?5.Оқытушылар мен ғылыми қызметкерлердің денсаулық жағдайын бағалау қалай жүргізіледі?6.Ғылми қызметкерлердің және оқытушылардың аурушаңдығына байланысты еңбекке жарамсыздығын айтып беріңіз? 7.Денсаулықты сақтау және жақсартуға бағытталған іс-шараларды айтып беріңіз? №7.34.І.Тақырыбы: Зейнет пен зейнет алды жастардағы тұлғалардың еңбек жағдайын гигиеналық бағалау

ІІ. Мақсаты : Студентттерді зейнет және зейнет алды жастардағы

ІІІ.Тапсырма:1 Үлкен жастағы қызметкерлердің еңбегін бағалау2 Еңбек қабілеттілігі төмен тұлғалар үшін еңбекті қорғау 3 тест тапсырмаларын орындау;




VІІ. Әдебиеттер:


044 -59/28-(77


Негізгі








1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.


044 -59/28-(77


5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.

VІІІ. Бақылау сұрақтары :1.Үлкен жастағы жұмысшылардың қызметіндегі мәселелерді айтып беріңіз?3.Зейнет және зейнет алды жастың жас ерекшеліктерін құқықтық реттеу?4.Үлкен жастағы қызметкерлердің жас ерекшеліктері қандай?5.Зейнет және зейнет алды жастардағы аурушаңдық жайында айтып беріңіз?6.Еңбек қабілеттілігі төмен тұлғалар үшін еңбекті қорғау.

№7.35.І.Тақырыбы: Теміржол транспортындағы еңбек гигиенасы

ІІ. Мақсаты : Студенттерді теміржол транспортындағы еңбек гигиенасымен таныстыру

ІІІ.Тапсырма:1 Темір жол транспортына қойылатын талаптардыы оқып, үйрену2 Физикалық фактор көздерімен жұмыс жағдайларына баға беру3 Темір жол транспортына қойылатын гигиеналық талаптар





1Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва, 2008г. – 592 с. 2.Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник. Алматы. 2009г. – 668 с. 3.Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред. Д.м.н., проф.Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. – Караганда, 2008г. – 562 с. Қосымша :


044 -59/28-(77


4.Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3 т. – Омск. 1995 г. – 1050 с. 5.Медицина труда. Учебник под ред.Измерова Н.Ф. 2008 г. – 520 с.6.Методика изучения проиводственного микроклимата и его влияния на организм работающих. Под ред. К.м.н. Жакеновой С.Р. учебно-методическое пособие. 9965-406-50-2- Караганда, 2005-56 с. 7.Галаева А.И. производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. Караганда, 2008 г. – 80 с. 8.Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.9. Под ред. Сраубаева Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У. – Караганда,





10. Шайзадина Г.Н. – Предупредительный санитарный надзор. Учебно- методическое пособие. Астана, 2010 г. – 50 с. Қазақ тіліндеНегізгі :


VІІІ. Бақылау сұрақтары :1.28.07.2010ж №551 бұйрық. Санитарлы ережелер «Жолдаушы вагондарына қойылатын санитарлы-эпидемиологиялық талаптар»Осы бұйрықты не


044 -59/28-(77


айтылған?2.Вагон қондырғыларына қойылатын талаптар қандай?3.Сумен қамтамасыз ету, жарық жылу және желдетуге қойылатын талаптарды айтып беріңіз?4.Теміржол транспортының желдетілуіне, жарықтандырылуына қойылатын талаптарды айтып беріңіз?5.Физикалық фактор көздерімен жұмыс істеуге қойылатын талаптарды айтып беріңіз? 6.Жолаушы вагондарын рейске дайындау талаптарын айып беріңіз?7.Жолаушы вагондарына қойылатын қандай санитарлық-эпидемиологиялық талаптарды білесіз? 8.Теміржол транспорты жұмысшыларының техника қауіпсіздігін айтып беріңіз?9.Жұмысшылардың медициналық тексеру қалай жүргізіледі?

Кредит №8

№8.36.І. Тақырыбы: Өндірістік ортадағы жұмыс орындарын қорғаудың қазіргі кездегі мәселелері.

ІІ. Мақсаты: - Өндірістік ортадағы жұмыс орындарын қорғаудың қазіргі кездегі мәселелерімен таныстыру.

ІІІ.Тапсырма:1. Өндірістік ортадағы жұмыс орындарын қорғаудың қазіргі кездегі мәселелерін қарастыру.2. Үйренуден кейін тест сұрақтарын құрастыру.





1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва,2008.-592с.2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.қосымша:


044 -59/28-(77


1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.-Омск. 1995.-1050с.2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга-низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо-бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.- 66с.7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.


VIII.Бақылау: сұрақтар


044 -59/28-(77


1. Өндірістік ортадағы жұмыс орындары дегеніміз не?2. Өндірістік ортаны қорғау әдістерін атаңыз?3. Өндірістік ортадағы жұмыс орындарын қорғаудың қазіргі кездегі мәселелері қандай?

№8.37.

І.Тақырыбы: Жұмыс жайларындағы инфрадыбыс деңгейінің қазіргі кездегі нормативтерінің гигиеналық маңызы.

ІІ.Мақсаты: - Жұмыс жайларындағы инфрадыбыс деңгейінің қазіргі кездегі нормативтерінің гигиеналық маңызын үйрету.

ІІІ.Тапсырма:1. Жұмыс жайларындағы инфрадыбыс деңгейінің қазіргі кездегі нормативтерінің гигиеналық маңызын қарастыру.2. Тақырыпты үйренгеннен кейін тест сұрақтарын құрастыру.





Негізгі:1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва,2008.-592с.2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.-Омск. 1995.-1050с.2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга-низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо-бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.


044 -59/28-(77


5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.- 66с.7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.Қазақ тіліндеНегізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.

VIII.Бақылау: сұрақтар 1. Инфрадыбыс дегеніміз не?2. Жұмыс жайларындағы инфрадыбыс деңгейі қанша?3. Жұмыс жайларындағы инфрадыбыс деңгейінің нормативтерін атаңыз?4. Жұмыс жайларындағы инфрадыбыс деңгейінің қазіргі кездегі нормативтерінің гигиеналық маңызы қандай?

№8.38.І.Тақырыбы: Дәріхана мекемелері және фармацевтикалық өнеркәсіптердегі еңбек гигиенасы.


044 -59/28-(77


ІІ.Мақсаты: - Дәріхана мекемелері және фармацевтикалық өнеркәсіптердегі еңбек гигиенасымен таныстыру.

ІІІ.Тапсырма:1. Дәріхана мекемелері және фармацевтикалық өнеркәсіптердегі еңбек гигиенасын қарастыру.2. Тақырыпты үйренгеннен кейін реферат жазу





1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва,2008.-592с.2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.-Омск. 1995.-1050с.2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга-низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо-бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.- 66с.7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие.


044 -59/28-(77


Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.Қазақ тіліндеНегізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.


1. Фармацевтикалық өнеркәсіптер туралы түсінікке анықама беріңіз?2. Дәріхана мекемелері туралы түсінікке анықтама беріңіз?3. Фармацевтикалық өнеркәсіптердегі еңбек гигиенасына анақтама беріңіз?4. Дәріхана мекемелері, өнеркәсіптердегі еңбек гигиенасына анықтама беріңіз?

№8.39.

І.Тақырыбы: Басқару аппараты қызметкерлерінің еңбек гигиенасы.

ІІ.Мақсаты: басқару аппараты қызметкерлерінің еңбек гигиенасын үйрену.

ІІІ.Тапсырма:1. Басқару аппараты қызметкерлерінің еңбек гигиенасын қарастыру.2. Тақырыпты үйренгеннен кейін реферат жазу.

IV. Орындау түрі: Презентация, реферат, MSQ форматында тест тапсырмаларын жасау,жағдайлық есептерді құрастыру,кросворд, ғылыми


044 -59/28-(77


атақты мақалаларға талдау жасау, интеллектуалды карта, альбом.




1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва,2008.-592с.2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.-Омск. 1995.-1050с.2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга-низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо-бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.- 66с.7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.Қазақ тіліндеНегізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы


044 -59/28-(77


және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.

VIII. Бақылау: сұрақтар

1. Басқару аппараттарының түрлері қандай? 2. Басқару аппараты қызметкерлерінің еңбек гигиенасына анықтама беріңіз?

№8.40.І.Тақырыбы: Гипокинезия және гиподинамия еңбек процесінің факторы ретінде. Алдын –алу жолдары.

ІІ.Мақсаты: - гипокинезия және гиподинамия еңбек процесінің факторларымен таныстыру. - алдын –алу жолдарын үйрену.

ІІІ.Тапсырма:1. Гипокинезия және гиподинамия еңбек процесінің факторларын қарастыру.2. Алдын –алу жолдарын қарастыру.3. Тақырыпты үйренгеннен кейін презентация жасау.






044 -59/28-(77


1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва,2008.-592с.2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.-Омск. 1995.-1050с.2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга-низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо-бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.- 66с.7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.Қазақ тіліндеНегізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.


044 -59/28-(77


6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.

VIII. Бақылау: сұрақтар

1. Гипокинезия анықтамасын айтып беріңіз?2. Гиподинамия анықтамасын айтып беріңіз?3. Гипокинезия еңбек процесінің факторы ретінде?4. Гиподинамия еңбек процесінің факторы ретінде? 5. Алдын –алу жолдары?

№8.41.

І.Тақырыбы: Өнеркәсіптік территорияларды көгалдандырудың маңызы.

ІІ.Мақсаты: өнеркәсіптік территорияларды көгалдандырудың маңызын бағалау.

ІІІ.Тапсырма:1. Өнеркәсіптік территорияларды көгалдандырудың маңызын бағалау. 2. Тақырыпты үйренгеннен кейін презентация жасау.





1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва,2008.-592с.2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.-Омск. 1995.-1050с.2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга-низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо-


044 -59/28-(77


бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.- 66с.7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.Қазақ тіліндеНегізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.


1. Өнеркәсіптік территорияларды абаттандырудың мақсаты?2. Өнеркәсіптік территорияларындағыды жасыл желектер маңызы неде?3. Өнеркәсіптік территориялады көгалдандырудың маңызын бағалаңыз?

№8.42.


044 -59/28-(77


І.Тақырыбы: Еңбектің вахталы әдісін ұйымдастыру. Оның ерекшеліктері.

ІІ.Мақсаты: еңбектің вахталы әдісін ұйымдастыру және оның ерекшеліктерімен таныстыру.

ІІІ.Тапсырма:1. Еңбектің вахталы әдісін ұйымдастыру және оның ерекшеліктерін қарастыру.2. Тақырыпты үйренгеннен кейін реферат жазу.





1. Измеров Н.Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва,2008.-592с.2. Гигиена. Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009г.-668с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008г.-562 с.қосымша:1. Санитарные нормы и правила по гигиене труда промышленности. 3т.-Омск. 1995.-1050с.2. Медицина труда. Учебник /под ред. Измерова Н.Ф./, 2008г.-520с.3. Методика изучения производственного микроклимата и его влияния на орга-низм работающих. Под.ред. к.м.н. Жакеновой С.Р. Учебно-методическое посо-бие. 9965-406-50-2.-Караганда, 2005г.-56с.4. Галаева А.И. Производственные аэрозоли, их гигиеническая оценка и нормирование. Методы исследования и профилактика пылевой профпатологии. Учебное пособие. - Караганда, 2008г. - 80с.5. Предупредительный и текущий санитарный надзор за вентиляцией.6. Под ред. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У - Караганда, 2010г.- 66с.7. Гигиена труда в ведущих отраслях промышленности РК. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 73с.8. Гигиена труда при работе с видеотерминалами. Учебно-методическое пособие. Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 68с.9. Предупредительный санитарный надзор при новом строительстве и реконструкции промышленных предприятий. Учебно-методическое пособие.


044 -59/28-(77


Тогузбаева К.К. Алматы. 2010г. - 72с.10. Шайзадина Г.Н - Предупредительный санитарный надзор. Учебно-методическое пособие. Астана, 2010г. - 50с.Қазақ тіліндеНегізгі:1. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оқу құралы Тоғызбаева К.К. Алматы. 2010ж.- 366б.Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку-әдістемелік құрал. Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 80б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова С.Р., Шинтаева Н.У., Жарылқасын Ж.Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинағы. Оку-әдістемелік құрал Қарағанды. КММА баспаханасы. 2007ж.- 44б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оқу әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.- Алматы, 2010ж.-85б.4. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-28б.5. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкциясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-60б.6. Қазақстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оқу-әдістемелік құрал. Тоғызбаева К.К.-Алматы, 2010ж.-36б.


1. Еңбектің вахталы әдісін ұйымдастыру тәртібін атаңыз?2. Еңбектің вахталы әдісін ұйымдастырудың ерекшеліктері қандай?

№8.43.I.Тақырыбы: Кезеңді медициналық қарауды ұйымдастырудағы еңбек гигиенасы дәрігерінің рөлі.

ІІ. Мақсаты: Кезеңді медициналық қарауды ұйымдастырудағы еңбек гигиенасы дәрігерінің рөлі.

ІІІ.Тапсырма:1. Кезеңді медициналық тексерудің мақсатымен анысу;

2. Кезеңді медициналық тексерудің тәртібімен танысу;

3. Кәсіппен байланысы бар ауруларды бекіту тәртібімен танысу;

4.Өндірістік факторлардың зиянды заттарымен жанасуына қарсы

көрсеткіштердің жалпы медициналық тізімен танысу;


044 -59/28-(77






1. Измеров Н. Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва, 2008.-592 с.2. Гигиена. /Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009 г. - 668 с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008. -562 с.4. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оку құралы Тоғұзбаева К.К. Алматы. 2010.- 366 б.

Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку әдістемелік құрал. -Қараганды.КММА баспаханасы. - 2007. - 80 б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У., Жарылкасын Ж. Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинагы. Оку әдістемелік құрал -Қарағанды.КММА баспаханасы. - 2007. - 44 б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оку әдістемелік құрал /Тогызбаева КК- - Алматы, 20і0, 85 б.4. Желдетуді ескертпелі және ағымды санитарлық қадағалау. Оқу әдістемелік құрал/ Е.Н.Сраубаев., С.Р.Жакенова., Н.У.Шинтаева. Караганды. КММА баспа-ханасы.- 2010. - 66 б.5. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оку әдістемелік құрал /Тогызбаева КК- -Алматы, 2010, 28 б.6. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкңиясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал /Тогызбаева КК--Алматы, 2010, 60 б.7. Казакстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оку әдістемелік құрал/Тогызбаева КК- - Алматы, 2010, 36 б.

VІІІ. Бақылау сұрақтары : 1.Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2009 жылдың 16 қарашасындағы «Міндетті медициналық тексерулер жүргізілетін зиянды өндірістік факторлар, мамандықтар тізімін, міндетті медициналық тексерулерді


044 -59/28-(77


жүргізу ережелерін бекіту туралы» № 709 Бұйрығының негізгі ережелерін айтып беріңіз?2.Кезеңді медициналық тексерудің мақсаты қандай?3.Медициналық тексеру тәрібі қандай?4.Аурушаңдылық пен кәсіптің байланысының тәртібін айтып беріңіз?5.Жұмысқа жіберу, зиянды және қауіпті өндірістік факторлардың медициналық қарсы көрсеткіштердің жалпы тізімі?

№8.44.I.Тақырыбы: Өндірістегі аурушаңдықты зерделеудің негізгі көрсеткіштерінің есебі, анықтамаларды топтастыру және жинау, таңдаулардың анықтамасы.

ІІ. Мақсаты: Өндірістегі аурушаңдықты зерделеудің негізгі көрсеткіштерінің есебі, анықтамаларды топтастыру және жинау, таңдаулардың анықтамасы.

ІІІ.Тапсырма:1.Өндірісте аурушаңдықты анықтауда, аурушаңдықтың негізгі көрсеткіштерін

таңдаумен таныстыру.

2.Өндірісте аурушаңдықты анықтауда, аурушаңдықтың негізгі көрсеткіштерін

жинаумен таныстыру.

3.Өндірісте аурушаңдықты анықтауда, аурушаңдықтың негізгі топтастырумен

таныстыру.

4.Өндірісте аурушаңдықты анықтауда, аурушаңдықтың негізгі көрсеткіштерін

есептеумен таныстыру.





1. Измеров Н. Ф., Кириллов В.Ф. Гигиена труда. Учебник. Москва, 2008.-592 с.2. Гигиена. /Кенесариев У.И., Тогузбаева К.К. и др., Учебник Алматы. 2009 г. - 668 с.3. Руководство по санитарной экспертизе в области гигиены труда. Под ред


044 -59/28-(77


д.м.н., проф. Сраубаева Е.Н., Белоног А.А. - Караганда, 2008. -562 с.4. Еңбек гигиенасы бойынша тәжірибелік сабақтардың жетекші құралы: Оку құралы Тоғұзбаева К.К. Алматы. 2010.- 366 б.

Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку әдістемелік құрал. -Қараганды.КММА баспаханасы. - 2007. - 80 б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У., Жарылкасын Ж. Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинагы. Оку әдістемелік құрал -Қарағанды.КММА баспаханасы. - 2007. - 44 б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оку әдістемелік құрал /Тогызбаева КК- - Алматы, 20і0, 85 б.4. Желдетуді ескертпелі және ағымды санитарлық қадағалау. Оқу әдістемелік құрал/ Е.Н.Сраубаев., С.Р.Жакенова., Н.У.Шинтаева. Караганды. КММА баспа-ханасы.- 2010. - 66 б.5. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оку әдістемелік құрал /Тогызбаева КК- -Алматы, 2010, 28 б.6. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкңиясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал /Тогызбаева КК--Алматы, 2010, 60 б.7. Казакстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оку әдістемелік құрал/Тогызбаева КК- - Алматы, 2010, 36 б.VІІІ. Бақылау сұрақтары :

1. Өндірісте аурушаңдықтың негізгі көрсеткіштерін таңдау қалай жүргізіледі?2. Негізгі көрсеткіштерді жинау қалай жүргізіледі?3. Аурушаңдықтың негізгі көрсеткішерін есептеу қалай жүргізіледі айтып

беріңіз?4. Өндірістік факторлар және қауіпті, зиянды заттары адам ағзасына қалай

әсер етеді?

№8.45.I.Тақырыбы: Өндірістегі УЕҚЖ сырқаттылығын динамикалық зерттеудің анализі.

ІІ. Мақсаты: Өндірістегі УЕҚЖ сырқаттылығын динамикалық зерттеудің талдауымен таныстыру.

ІІІ.Тапсырма:1 Өндірісте УЕҚЖ аурушаңдылығын талдау.

2 Өндірісте УЕҚЖ аурушаңдылығына динамикалық бағалау


044 -59/28-(77


3 Тест тапсырмаларын шешу.







VІІІ. Бақылау сұрақтары :1.Уақытша еңбекке қабілеттілікті айтып беріңіз?2.Өндірісте УЕҚЖ аурушаңдылықты айып беріңіз?3.Өндірісте УЕҚЖ аурушаңдылық динамикасын айтып беріңіз?


044 -59/28-(77


№8.46.I.Тақырыбы: Қазіргі кездегі статистикалық көрсеткіштерді өңдеу әдістері. Компьютерлік статистикалық бағдарламалар.

ІІ. Мақсаты: Қазіргі кездегі статистикалық көрсеткіштерді өңдеу әдістері. Компьютерлік статистикалық бағдарламалармен таныстыру.

ІІІ.Тапсырма:1 Аурушаңдық көрсеткішерін өңдеудің заманауи статистикалық әдістерімен

таныстыру.

2 Компьютерлік статистикалық бағдарламалармен таныстыру

3 Тест тапсырмаларын шешу.






Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку әдістемелік құрал. -Қараганды.КММА баспаханасы. - 2007. - 80 б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У., Жарылкасын Ж. Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинагы. Оку әдістемелік құрал -Қарағанды.КММА баспаханасы. - 2007. - 44 б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оку


044 -59/28-(77


әдістемелік құрал /Тогызбаева КК- - Алматы, 20і0, 85 б.4. Желдетуді ескертпелі және ағымды санитарлық қадағалау. Оқу әдістемелік құрал/ Е.Н.Сраубаев., С.Р.Жакенова., Н.У.Шинтаева. Караганды. КММА баспа-ханасы.- 2010. - 66 б.5. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оку әдістемелік құрал /Тогызбаева КК- -Алматы, 2010, 28 б.6. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкңиясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал /Тогызбаева КК--Алматы, 2010, 60 б.7. Казакстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оку әдістемелік құрал/Тогызбаева КК- - Алматы, 2010, 36 б.VІІІ. Бақылау сұрақтары :1.Зерттеу бағдарламасы қалай жасалады?2.Материалдарды топтау қалай жүргізіледі?3.Материалдарды өңдеу қалай жүргізіледі?4.Талдау, шешім, ұсыныс.5.Статистикалық зерттеудің мақсаты мен міндеттерін айтып беріңіз?6.Нысан және зерттеу бірлігі?7.Тіркеу белгілері және оның топтарын айтып беріңіз?8.Материал жинау бағдарламасын айтып беріңіз, орыны және зерттеу көлемі?9.Статистикалық жиынтықты қалыптастыру қалай жүргізіледі?10.Материалдарды талдау және өңдеу бағдарламасының тәсілін айтып беріңіз?

№8.47.I.Тақырыбы: Аурушаңдық көрсеткішін төменде бағытталған шаралар нәтижесілігін бағалау. Өндірістегі сауықтыру шараларын ұйымдастыру.

ІІ. Мақсаты: Аурушаңдық көрсеткішін төменде бағытталған шаралар нәтижесілігін бағалау. Өндірістегі сауықтыру шараларын ұйымдастыру.

ІІІ.Тапсырма:1 Аурушаңдық көрсеткішін төмендетуге бағытталған негізгі іс-шаралармен таныстыру.2 Өндірістегі сауықтыру іс-шараларын бағалауды.3 Тест тапсырмаларын орындау.




044 -59/28-(77






VІІІ. Бақылау сұрақтары :1.Талдау, шешім, ұсыныс.2.Статистикалық зерттеудің мақсаты мен міндеттерін айтып беріңіз?3.Нысан және зерттеу бірлігі?4.Тіркеу белгілері және оның топтарын айтып беріңіз?5.Материал жинау бағдарламасын айтып беріңіз, орыны және зерттеу көлемі?6.Статистикалық жиынтықты қалыптастыру қалай жүргізіледі?7.Материалдарды талдау және өңдеу бағдарламасының тәсілін айтып беріңіз?8.Статистикалық зерттеудің мақсаты мен міндеттерін айтып беріңіз?9.Өндірісте сауықтыру іс-шараларының ұйымдастырылуын айтып беріңіз?


044 -59/28-(77


№8.48.І.Тақрып: Аралық бақылау: коллоквиум

ІІ.Мақсаты: Өткен такырыптар бойынша материалдарды бекіту.

ІІІ.Тапсырма:1 Физикалық жұмысқа қабілеттілігі бойынша биологиялық жасты анықтау. 2 Спиорграфия бойынша биологиялық ырғақты анықтау.3 Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы ҚР №193-4 18.0909 Кодексімен танысу.4 Денсаулықты сақтауға бағытталған іс-шараларды айту.






Косымша:1. Жарылқасын Ж.Ж., Өндірістік токсикология негізі. Оку әдістемелік құрал. -Қараганды.КММА баспаханасы. - 2007. - 80 б.2. Сраубаев Е.Н., Жакенова СР., Шинтаева Н.У., Жарылкасын Ж. Ж. Жалпы және жеке енбек гигиенасы бойынша есептер жинагы. Оку әдістемелік құрал -Қарағанды.КММА баспаханасы. - 2007. - 44 б.3. Бейнетерминалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы. Оку әдістемелік құрал /Тогызбаева КК- - Алматы, 20і0, 85 б.4. Желдетуді ескертпелі және ағымды санитарлық қадағалау. Оқу әдістемелік құрал/ Е.Н.Сраубаев., С.Р.Жакенова., Н.У.Шинтаева. Караганды. КММА баспа-ханасы.- 2010. - 66 б.


044 -59/28-(77


5. Жеке өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оку әдістемелік құрал /Тогызбаева КК- -Алматы, 2010, 28 б.6. Өндіріс кәсіпорындарының реконструкңиясы мен жаңадан құрылыс салыну кезіндегі санитарлық сақтық қадағалау. Оку әдістемелік құрал /Тогызбаева КК--Алматы, 2010, 60 б.7. Казакстан Республикасының ірі өнеркәсіп салаларындағы еңбек гигиенасы. Оку әдістемелік құрал/Тогызбаева КК- - Алматы, 2010, 36 б.

VIII.Бақылау тест сұрақтары: ~Синтетикалық дәрілік заттар кәсіпорындардағы сауықтыру шараларының ең

тиімді әдістеріне ... жатады. | жоспарлау шалары | жеке бас қорғаныс заттары | алғашқы шикізатты стандарттау | тиімді тамақтану | тиімді еңбек тәртібі~Өндірістік объектілерді жоспарлауға қойылатын санитарлық-

эпидемиологиялық талаптар ... бұйрықпен анықталады. | 08.07.2005ж. №334 | 04.02.1999ж. №51 | 18.08.2004ж. №629 | 08.07.2005ж. №343 | 23.07.2010ж. №533~Жобалық құжаттағы «жағдайлық жоспар» дегеніміз ... | жобаланатын объектінің бар қоршаған объектілер мен өзара орналасуын

сипаттайтын сызба. | соғылатын объект территориясымен түгелдей бейнеленген | ғимараттың жеке бөліктері немесе элементтерінің сызбалары. | құрылысқа берілетін учаскенің сипаттайтын жобаның текстті бөлігі. | ғимараттың сыртқы бейнесін көрсететін сызба.~ Жобалық-сметалық құжаттар 2 ... өңделеді. | деңгейде | категорияда | кезеңде | айналымда | түрде~ Соғылып жатқан объектінің сызбасындағы жоспардың маштабының ...

бұрышында көрсетіледі. | оң жақ төменгі | сол жақ төменгі | оң жақ жоғары | сол жақ жоғары | оң жақ және сол жақ төменгі


044 -59/28-(77


Қолдануға берілетін ғимаратты қабылдау кезінде санитарлық қызмет таңдамалы түрде ... өлшемдерін жүргізеді. | шу деңгейінің | жылыту құралдарының қысымы | жылыту кернеулігі | ауалық кубатура~ Түсіндірмелі хатқа ... жатады. | негізгі техникалық-экономикалық көрсеткіш | тарихи ескерткіштерді орналастыратын карталы -сызбасы | жобаланатын территорияның орналастыру сызбасы | ауыл-шаруашылық өндірісінің сызбасы | территорияны қазіргі кездегі орналастыру жоспары ~ Еңбек интенсивтiлiгiнiң бiрiншi тобына ... жатады. | тәулiгiне 2550-2800 ккал энергия шығынын жұмсайтын

ақыл-ой еңбегiмен айналысатын қызметкерлер | тәулiктiк энергия шығыны 2700-3000 ккал болатын, жеңiл

жұмыс iстейтiн еңбеккерлер | тәулiктiк энергия шығыны 2900-3200ккал болатын,

орташа ауыртпалықты жұмыспен шұғылданатын жұмысшылар | тәулiктiк энергия шығыны 3450-3700ккал болатын ауыр

физикалық жұмыспен шұғылданатын жұмысшылар | тәулiктiк энергия шығыны 3900-4300 ккал болатын, өте

ауыр физикалық жұмыспен айналысатын жұмысшылар ~ Еңбек интенсивтiлiгiнiң бесiншi тобына ... жатады. | тәулiктiк энергия шығыны 3900-4300 ккал болатын, өте

ауыр физикалық жұмыспен айналысатын жұмысшылар | айтарлықтай физикалық күштi қажет етпейтiн жартылай

механикаландырылған жұмыста iстейтiн жұмысшылар | орташа ауыртпалықты, бiрақ күштенуi жоғары физикалық

жұмыста iстейтiн еңбеккерлер | жеңiл бiрақ, күштенуi жоғары физикалық жұмыста iстейтiн

еңбеккерлер | творчестволық қызмет атқаратын адамдар ~ Шектен тыс қажуды жою үшiн жүргiзiлетiн негiзгi шаралар: | ұзақ демалу | анаболикалық стероидты препаратты қабылдау | қызмет түрiн ауыстыру | ауа ваннасын қабылдау


044 -59/28-(77


| полидәрумендi препарат қабылдау ~ Еңбек интенсивтiлiгiн бағалайтын негiзгi материалға ...

жатады. | жасы мен жынысы туралы берiлген мәлiмет | энергия шығыны | сауалнамаға жауап | жасы мен жынысына байланысты негiзгi зат алмасу

деңгейi | хронометраждық бақылау

~ Ландольт сақинасы ..... қолданылады. | анық көрудiң тұрақтылығын өлшеу үшiн | ой еңбегiне қабiлеттiлiктi анықтауда | көздiң электрлiк сезiмталдығының шарықтау шегiн

анықтауда | көру-моторлы реакция жылдамдығын анықтауда

| нысанның жеткiлiктi жарықтану дәрежесiн анықтауда

1.Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2009 жылдың 16 қарашасындағы «Міндетті медициналық тексерулер жүргізілетін зиянды өндірістік факторлар, мамандықтар тізімін, міндетті медициналық тексерулерді жүргізу ережелерін бекіту туралы» № 709 Бұйрығының негізгі ережелерін айтып беріңіз?2.Кезеңді медициналық тексерудің мақсаты қандай?3.Кезеңді медициналық тексеру тәртібін айтып беріңіз?4.Кәсібіне байланысты аурушаңдықты бекіту тәртібін айтып беріңіз?5.Өндірістің зиянды , қауіпті, заттарымен байланысты жұмысқа жіберуге жалпы медициналық қарсы көрсеткіштер жиынтығы?6.Уақытша еңбекке қабілетсіздікті айтып беріңіз?7.Өндірісте УЕҚЖ аурушаңдығын айтып беріңіз?8.Өндірісте УЕҚЖ аурушаңдығының динамикасын айтып беріңіз?9.Уақытша еңбекке қабілеттілікті айтып беріңіз?10.Зерттеу жобасы және бағдарламасы қалай жасалады?11.Материалдарды жинау қалай жүргізіледі?12.Материалдарды өңдеу қалай жүргізіледі?13.Талдау, шешім, ұсыныс.14.Статистикалық зерттеудің мақсатымен міндетін айтып беріңіз?15.Нысан және зерттеу бірлігі.16.Белгілерді және оларды топтастыруды тіркеу жайында айтып беріңіз?17.Материалдарды жинау ьағдарламасын айтып беріңіз. Орыны, уақыты және зерттеу көлемі?18.Статистикалық жиынтықты топтастыру қалай жүргізіледі?19.Материалдарды талдау және өңдеу тәсілін және бағдарламасын айтып беріңіз?


044 -59/28-(77


Қосымша №1CӨЖ-ді орындау: Реферат - тақырыбы, мақсаты мен міндеттері, мазмұны, өзектілігі,

сұрақтар, кортынды мен ұсыныстан тұрады. Реферат көлемі 5-8 бет, Мазмұны - кіріспе, нөмер тізбесі және бөлімдер атаулары, қорытынды, ұсыныс, қолданылған әдебиеттер беріледі. Кіріспе 1-2 беттен тұрады, онда тақырып, мақсаты, міндеттері, өзектілігі көрсетіледі.Әдебиетке шолу 3-5 бет, онда студент авторлар айтқан ой пікір, ұсыныстарды өзі бағалайды. Қорытынды міндеттерге сәйкес 2-5 пункттен жасалады. Реферат жазуға қойылатын талап: сауаттылық, нақтылық, материалды баяндауда логикалық ойлау реттілігі, фактілер келтіріліп, нұсқа әрі дәлділік болу керек. Формат А4 Times New Roman, шрифт 14, шеті жоғары, төмен, оң жағы- 2 см, сол жағы - 3 см;

Реферат бағалау баяндаудың нұсқалығы, нақтылығы, реттілігі, мәселені жақсы білуі, кәсіби дайындығы, сұрақтарға жауап беруі бағаланады.Презентация - оған қойылатын талаптар: Стиль - безендірудің бір тұтас стилі, презинтациядан көңіл аударатын стиль болмау керек және қосымша ақпарат мәтін мен суреттен көп болмау керек; Фон - салқын тон таңдалу керек (жасыл, қара көк); Түсті қолдану- бір слайдта үштен артық түс қолданылмау қажет; Анимациялық эффектілер - мүмкіндігінше компьютерлік анимацияны қолданыңыз, бірақ ол слайдтан көңіл аудармайтын болу керек, ақпаратты көрсету; Ақпараттың мазмұны - қысқа сөз бен сөйлем қолдану, тарау аттары аудиторияның көңілін аудартатындай болуы керек; Бетте орналасу тәртібі -ақпарат көлденеңінен орналасу керек, негізгі ақпарат экранның ортасында орналасуы керек, атаулар суреттердің астында орналасуы керек; Шрифтер- тараудың атаулары үшін – 24 кем емес;Ақпараттар үшін – 18 кем емес, Ақпаратты бөлу үшін қалың шрифт, курсив қолданылады; Бөлу әдістері - Рамкалар, шекаралар қолданылады: Әртүрлі түсті шрифтер, белгі, сурет, диаграмма, сызбалар қолданылады; Ақпарат көлемі - бір слайдты көп ақпаратпен толтырудың қажеті жоқ; Слайд түрлері - әртүрлі слайд жасау үшін мәтін, кесте, диаграммалар қолдану қажет. Бір тақырыпқа 15 слайд дайындау керек. Мультимедиалық презентацияны бағалау критерилері: мазмұны СӨЖ-дің мақсатын ашуы қажет, анықтамалар, түсініктер қысқа, нақты, толық мәлімет беретіндей болу керек. Презентация мәтіні - қатесіз, ғылыми терминдерді қолдану, кейінгі ақпарат пен қамтамасыз етілуі тиіс. Тест сұрағын құрастыруға қойылатын талаптар: адекваттылық,мәтіні түсінікті, қарапайым, күрделілігі бірінші деңгейдегі, бір дұрыс жауап болу қажет. Тест сұрақтар түрінде құрастырылмайды. Тақырып бойынша 20 тест тапсырмасын құрастыру керек.Жағдайлық есептерді құрастыруға қойылатын талаптар:жағдайлық есеп берілген тақырыпқа сай, қосымша материалдарды қолдануға мүмкіндік беретін, өзекті, қойылған сұрақтар (3-4) нақты әрі толық болуы шарт.


044 -59/28-(77


Жағдайды сипаттау, берілген сандар мен фактілер түсікті, нақты болуы керек. Құрастырылатын жағдайлық есептің саны 5-тен кем емес.

Қосымша №2 Бағалау критерилері:

Бақылау түрі Бағалау Бағалау критерийлері

Рефераты дайындау және қорғау безендірілуі

Өте жақсыБағалауға сай:А (95-100); А- (90-94)

Қорғау кезінде ешқандай қателер, түсінбеушіліктер жібермесе қойылады. Пән бойынша теориялар, концепциялар мен бағыттарға сүйеніп, оларды бағалап, басқа пәндердегі ғылыми жетістіктерді қолданса. Текстті компьютерде басып, тақырып бойынша глоссарий жазса, мазмұны менбезендірілуі рефератты жазу талаптарына сай, қолданылған әдебиеттер көлемі жеткілікті және соңғы жылғы шығарылымдағы болса қойылады.

ЖақсыБағалауға сай:В+(85-89); В (80-84); В- (75-79).

Студент қорғау кезінде дөрекі қате жібермей, қағидасыз түсінбеушіліктер не болмашы қате жіберіп, оны студенттің өзі жойса, оқытушының көмегімен бағдарламаны материалдарды жүйелендірсе қойылады. Текстті компьютерде басып, тақырып бойынша глоссарий жазса, рефератты жазуда мазмұны мен безендірілуінде болмашы қателіктер жіберілген болса қойылады.

ҚанағаттанарлықБағалауға сай:С+ ( 70-74);С ( 65-69); С-(60-64); D+( 50-54)

Егер студент жауап беру кезінде қағидасыз түсінбеушіліктер не қате жіберіп, тек оқытушы ұсынған оқу әдебиеттерімен шектелсе, материалдарды жүйелендіруде үлкен қиындықтарға тап болса


044 -59/28-(77


қойылады. Рефератты жазуда мазмұны мен безендірілуінде айтарлықтай қателіктер жіберілсе, текстті қолмен жазса, реферат мазмұны алынған тақырыбына мүлдем сай келмесе және пайдаланылған әдебиеттер тізімі өте аз немесе интернет желісінен дайын материалды алған болса қойылады.

ҚанағаттанарлықсызБағалауға сай:Р (0-49)

Реферат мазмұны алынған тақырыбына мүлдем сай келмесе пайдаланылған әдебиеттер тізімі өте аз немесе интернет желісінен дайын материалды алған болса қойылады.

Тақырып бойынша презентация

Бақылау түрі Баға Бағалау критерийі

Тақырып бойынша презентация

безендіру

Өте жақсы:

А (95-100%);

А- (90-94%)

бағаға сәйкес

Баға қойылады: егер де студент

презентация кезінде ешқандай қателік пән дәлсіздік жібермесе. Тақырып бойынша теорияларды, концепция мен бағыттарды білсе және оларға баға бере білсе, ғылыми жетістіктерді келтіргенде. Мазмұны мен безендірілуі презентацияға қойылатын талапқа сай болғанда.

Тақырып бойынша дайындалған слайдтар саны 15-тен кем емес болғанда.

Жақсы:

В+(85-89%);

В ( 80-84%);


Презентация кезінде айтарлықтай емес қателік пен айтарлықтай емес дәлсіздік жіберсе немесе қағидалық


044 -59/28-(77


В- (75-79%).


қателік жіберіп, оны студент өзі түзесе, материалды оқытушының көмегімен жүйелей білгенде. Мазмұны мен безендірілуінде презентацияға қойылатын талаптан сәл ғана ауытқу болғанда. Тақырып бойынша дайындалған слайдтар саны 15-тен кем емес болғанда.

Қанағаттанар-лық:

С+ ( 70-74%);

С (65-69%);

С-( 60-64%);

D+(50-54%)



презентация кезінде айтарлықтай дәлсіздік жібергенде немесе қағидалық қателік жіберіп, оқытушы айтқан негізгі әдебиттермен ғана шектелгенде,

материалды жйелей алмағанда,

Мазмұны мен безендірілуінде презентацияға қойылатын талаптан айтарлықтай ауытқушылық болғанда. Презентацияның мазмұны тақырыпқа сай келмегенде. Дайындалған слайдтар саны 15-тен кем болғанда.

Қанағаттанар-лықсыз

F ( 0-49%)



презентация кезінде айтарлықтай қағидалық қателік жіберіп, ғылыми терминологияны қолдана алмаса, жауап бергенде айтарлықтай логикалық қателіктер жібергенде. Тақырыптың мазмұны толық ашылмағанда. Мазмұны мен безендірілуінде презентацияға қойылатын талаптан


044 -59/28-(77


ауытқушылық болғанда. Дайындалған слайдтар саны 15-тен кем болғанда.

Тест тапсырмасын дайындау

Бақылау түрі Баға Бағалау критерийіТест

тапсырмасын дайындау

Өте жақсы:

А ( 95-100%);

А- (90-94%)


Баға қойылады: егер тест тапсырмаларының саны 20-дан кем емес, мерзімге сай өткізілгенде. 1Тесттің мәні мазмұнды. Тест тапсырмалары нақты, дұрыс, әрі дәл құрастырылған. Берілген жауаптары бір типті және адекватты. Жауабының алгоритмі бар, жауабы дұрыс белгіленген.

Жақсы:

В+( 85-89%);

В ( 80-84%);

В- ( 75-79%).


Баға қойылады: егер тест тапсырмаларының саны 20-дан кем емес, мерзімге сай өткізілгенде. Тесттің мәні мазмұнды. Тест тапсырмалары нақты, дұрыс, әрі дәл құрастырылған. Кейбір берілген жауаптары бір типті және адекватты емес. Алайда студент өз қателігін өзі анықтады. Жауабының алгоритмі бар, жауабы дұрыс белгіленген.

Қанағаттанар-лық:

С+ ( 70-74%);

С (65-69%);

С-(60-64%);

D+( 50-54%)


Баға қойылады: егер тест тапсырмаларының саны 20, мерзімге сай өткізілгенде. Тесттің мазмұнды қате. Тест тапсырмалары дұрыс емес, әрі нақты құрастырылмаған. Кейбір берілген жауаптары бір типті емес. Жауабының алгоритмі бар, жауабы дұрыс белгіленбеген.

Қанағаттанар-

лықсыз

Баға қойылады: егер тест тапсырмаларының саны 20 аз болғанда, тест тапсырмасы дұрыс


044 -59/28-(77


F (0-49%)


құрастырылмаған, мазмұнсыз, жауап варианттары бір типті емес, жауап алгоритмі жоқ. Дұрыс жауаптың 50% дұрыс белгіленбеген.

ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ФАРМАЦЕВТИКА АКАДЕМИЯСЫ

«Гигиена-1, дене шынықтыру және валеология» кафедрасы

БАҚЫЛАУШЫ-ӨЛШЕГІШ ҚҰРАЛДАР

Пән: «Еңбек гигенасы»

Мамандық: 051102 «Қоғамдық денсаулық сақтау»

Курс: 5


044 -59/28-(77


2014-15 оқу жылы

5 курс қоғамдық денсаулық сақтау мамандығы студенттеріне «Еңбек гигиенасы» пәнінен емтихан тест сұрақтары.

~Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы ҚР Кодексі ... қабылданды.| 18.09.2009ж+| 25.10.2010ж| 01.02.2011ж| 15.06.2006ж| 30.08.2007ж~ҚР Кодексінің № ... статьясында «Мемлекеттік саниатарлық-

эпедимиологиялық қадағалау туралы ережесі» берілген.| 21+| 45| 30| 13| 20~Кодекске сәйкес санитарлық-эпидемиолгиялық қызметке өкілетті қызметтік

тұлғаға ... жатады.


044 -59/28-(77


| ҚР бас мемлекеттік санитарлық дәрігері+| денсаулық сақтау департаментінің директоры| аурухананың бас дәрігері| ветеринарлық санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау комитетінің

директоры| емхананың бас дәрігері~ҚР Кодексіне сәйкес санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органының

лауазымды тұлғасы...құқылы.| ҚР заңнамасын бұзу фактісі бойынша физикалық тұлғаларды санитарлық-

эпидемиологиялық қызмет органдарын шақыруға+| медициналық көмек сапасын арттыруға| медициналық көмек тәртібін бекітуге| денсаулық сақтау субьектілерінің жұмысын бағыттауға| тегін дәрілік препараттарын камтамасыз етуге~ҚР Кодексіне сәйкес санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органының


белгілеуге+| медициналық жұмысты лицензиялауға| медициналық көмектің барлық түрлерін көрсетуге| мекемені аккредитациялауға| медициналық реабилитацияны жүргізуге ~ҚР Кодексінде көрсетілген актіден басқа санитарлық-эпидемиологиялық

қызметтің лауазымды тұлғалары әкімшілік заң бұзушылыққа сәйкес ...актісін толтырады.| санитарлық-эпидемиологиялық тексеру+| жер телімдерін бөлу| жобаны қарау| мемлекеттік бақылау| санитарлық қорғау аймағын ұйымдастыру~ҚР Кодексіне сай санитарлық-эпидемиологиялық сараптаманы ...жүргізеді.| мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органдары+| стандарттау комитеті| дәрігер-эпидемиолог| сертификаттау комитеті| ҒЗИ~Санитарлық –эпидемиологиялық сараптама ...жүргізілмейді.| тағамдық азық-түлік жеуге жарамсыз болған жағдайда+| химиялық заттармен залалданған жағдайда| бактериялармен залалданған жағдайда| жаңа өнімдерге| жаңа технологиялық құралдарға~Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет тексеру және

санитарлық –эпидемиологиялық сараптау нәтижесінде ...санитарлық-


044 -59/28-(77


эпидемиологиялық қорытынды береді.| білім беру мекемелеріндегі оқу-еңбек жүктемесі мен сабақ тәртібіне+ | республикалық мақсаттағы ғылыми медициналық бағдарламаға| денсаулық сақтау саласына енгізгелі отырған ғылыми медициналық

әдістемеге| медициналық көмектің сапасына| дәрілік препараттың тиімділігіне~Санитарлық-эпидемиологиялық сараптама нәтижесінде...беріледі.| санитарлық-эпидемиологиялық қорытынды+| санитарлық-эпидемиологиялық ұйғарым| санитарлық-эпидемиологиялық қаулы| сараптама актісі| шешім~Микроклимат көрсеткіштерін санитарлық дәрігер...бағалайды. | санитарлық нормасы мен ережесіне сәйкес+| стандартқа сәйкес| тәулік мезгілін ескере отырып| жұмысшылардың санына байланысты| климаттық жағдайларды ескере отырып~Температураның динамикадағы өзгерісін зерттеу үшін..қолданылады.| термограф+| термометр| гигрограф| аспирациялық термометр| сулы термометр~Өндірістегі жылулық сәулелену көздерінің жиілігін өлшеу

үшін...қолданылады.| актинометр мен радиометр +| термометр мен гигрометр| барометр мен динамометр| актинометр мен спирометр| радиометр мен аспиратор~Беткейлік температураны ... өлшейді.| электрлі термометрмен+| термографпен| радиометрмен| актинометрмен| электрлі гигрометрмен ~Микроклиматты интегралды бағалау үшін... қолданылады.| ортаның жылулық жүктеме индексін+| денсаулық индексін| орта индексін| зертханалық зерттеу көрсеткіштерін| жылулық тепе-теңдік индексін


044 -59/28-(77


~Ортаның жылулық жүктеме индексі адам ағзасына қосарланған ...әсерімен сипатталады.| температураның,ылғалдылықтың,ауа қозғалысының жылдамдығының және

сәулеленудің+ | температураның, ылғалдылықтың және ауаның химиялық құрымының| ылғалдылықтың, жылулық сәулеленудің және температураның| ауа қозғалысы жылдамдығының, ылғалдылық пен ауаның химиялық

құрамының| әр түрлі беткейлердің жылулық сәулеленуінің және температураның ~Микроклиматты ...өлшеу қажет.|технологиялық үдерістің біркелкі жағдайында жұмыс ауысымының

басында,ортасында,соңында+| жұмыс ауысымының басында| жұмыс ауысымынң соңында| түскі үзіліс кезінде| демалыс күндері~Жұмысты отырып атқарғанда температура, ылғалдылық, ауа қозғалысының

жылдамдығының өлшемдері еденнен ... биіктікте жүргізіледі. | 1м+| 2,5м | 1,5м | 2,5м | 3,0 м~Жұмысты тұрып атқарғанда температура, ылғалдылық, ауа қозғалысының

жылдамдығының өлшемдері еденнен ... биіктікте жүргізіледі.| 1,5м+| 2,0м| 2,5м| 1,0м| 0,5м~Жұмыс аумағындағы вертикал бойынша температура айырмасын анықтау

үшін еденнен ... биіктікте қосымша өлшеу жүргізу қажет.| 0,1м +| 0,4 м| 0,6 м| 0,8 м| 0,2 м~Қоршаулы конструкциялардың ішкі беткейлерінің температурасы...жағдайда

өлшенеді. | жұмыс орны олардан 2м қашықта болған+| жұмыс орны олардан 5м қашықта болған| жұмысшылар арнайы киімсіз жұмыс істеген| бөлме ішіндегі температура 20ºС-тан жоғары болған| бөлме ішіндегі температура 20ºС-тан төмен болған


044 -59/28-(77


~ Отырып және тұрып жұмыс атқарғанда әр беткейдегі температура биіктіктің екі денгейінде өлшенеді : | 0,1 және 2,0 (отырып), 0,1 және 1,5 (тұрып)+|1 мен 2м биіктікте (отырып) және 3м(тұрып)жұмыс |жұмыс столынан 0,5м биіктікте(отырып) және 3м (тұрып) жұмыс |2м биіктіке(отырып) және 3м (тұрып) жұмыс |3м биіктікте(отырып) және 4м (тұрып)жұмыс ~Инфрақызыл радиациасының интенсивтілігін ... өлшейді.|адам денесінің сәулеленуге ұшырайтын беткейінің деңгейінде+|жұмыс аусымының басында адам денесінің сәулелену денгейін есепке

алмағанда|жұмыс аусымының соңында адам денесінің сәулелену денгейін есепке

алмағанда|жұмыс орнында адам денесінің сәулелену денгейін есепке алмағанда|түскі үзіліс кезінде адам денесінің сәулелену денгейін есепке алмағанда~Микроклиматты тексеру нәтижесі бойынша... толтырылады.|хаттама+|акт|ұйғарым|қорытынды|түйіндеме~Жұмыс орнындағы микорклиматтың тиімді көрсеткішін қамтамасыз ету

үшін температура аутқуы ... аспауы тиіс.|2ºС +|3 ºС|4 ºС|5 ºС|6 ºС~Егер жұмыс орнындағы температура қалыпты жағдайдан төмен болса, ондай

... микроклиматқа жатады. |салқындатқыш +|қыздырғыш|әмбебапты|бейтарапты|жоғарғы~ Температура төмендегенде ауа қозғалысының жоғары жылдамдығы ... |салқындату әсерді күшейтеді.+|салқындату әсерді төмендетеді.|инфрақызыл сәуленің әсерін күшейтеді.|ультрақызыл сәуленің әсерін төмендетеді.|бөлмедегі шаңның мөлшерін төмендетеді.~Егер жұмыс аусымы барысында жұмысшыға әртүрлі(ыстық және салқын)

микроклимат әсер етсе,онда оларды... бағалаған жөн.|бөлек+


044 -59/28-(77


|бірге|кезеңімен|қосарланған түрде|жұмыс аусымының басында және соңында~Микроклимат көрсеткіштеріне... жатады.|температура,ылғалдылық,ауа қозғалысының жылдамдығы,қоршаған

ортадағы заттардың жылулық сәулесі+|температура,ылғалдық,діріл|ауа қозғалысының жылдамдығы,шаң мөлшері|қоршаған ортадағы заттардың жылулық сәулесі,иондық сәулелер|ультракүлгін және инфрақызыл сәулелер~Атмосфералық қысым өзгерісін үздіксіз тіркейтін құралға... жатады.|барограф+|термограф|гигрограф|кардиограф|барометр~Ауаның ылғалдылығы... байланысты.|ауадағы су буларының мөлшеріне+|ауадағы шаң мөлшеріне |технологиялық үдерістерге|жұмысшылар санына|тәулік уақытына~Ылғалдылықты сипаттау үшін қолданылатын түсініктер :|абсолютті,максимальды,салыстырмалы ылғалдылық,қанығу тапшылығы,шық

нүктесі+|абсолютті,максимальды,салыстырмалы,минимальды ылғалдылық|абсолютті,салыстырмалы, ылғалдылық тапшылық ылғалдылығы|максимальды және минимальды ылғалдылық|қанығу тапшылығы мен жылдамдығымен~Атмосферадағы ауа қозғалысы.... сипатталады.|қозғалыс бағыты мен жылдамдығымен+|қозғалыс жиілігімен|абсолютті және салыстырмалы көрсеткішермен|күші және жылдамдылығымен|жиілігі және күшімен~Желдің бас бағытын... анықтайды.|жел раушанымен+|кесте арқылы|сызба арқылы|елді мекеннің картасымен|құралдар арқылы~Өндірістік микроклиматтың түрлеріне... микроклимат жатады.|бейтарап,ыстық,салқын+


044 -59/28-(77


|тиімді және бейтарап|оң және теріс|жылытатын және салқындататын|біріншілік және екіншілік~Ауадан сынама алу үшін... қолданады.|аспираторды+|барометрді|люксметрді|гигрометрді|метеометрді~Бөлме шаңдауының зерттеу нәтижесін... бағалайды.|жұмыс аумағындағы ауаның құрамындағы шаңды ШРЕК-пен салыстыра

отырып+|кестемен салыстыра отырып| зертқаналық зерттеуден соң| жұмыс аумағындағы ауаның құрамындағы шаңды ШРЕД-пен салыстыра

отырып| жұмыс аусымынан соң~Ауадан сынама... биіктікте алынады.|еденнен 1,5м +|әртүрлі |еденнен 0,5 м|еденнен 1,0 м|еденнен 2,0 м~Ауа ортасының санитарлық сапасы жанама түрде ... мөлшері арқылы

бағалайды.|көмірқышқыл газының+|шаңның|азоттың|ауадағы микроағзалардың|инертті газдардың~Жұмыс аумағындағы ауаның құрамындағы зиянды заттарды ... салыстыру

арқылы бағаланады.|орташа ауысымдық, максимальды бір реттік концентрация және ШРЕК- мен

+|максимальды концентрацияларды өлшеу және ШРЕК -мен|орташа аусымдық концентрацияларды өлшеу және ШРЕК -мен|минимальды және максимальды концентрацияларды|абсолютті және салыстырмалы өлшемдерді~Зиянды заттарды орташа ауысымдық мөлшері дегеніміз - ...|8 сағаттық жұмыс ауысымындағы зиянды заттардың орташа мөлшері. +|4 сағаттық жұмыс ауысымындағы зиянды заттардың орташа мөлшері .|1 адамға есептелінген зиянды заттардың орташа мөлшері.|жұмыс аусымындағы орташа мөлшер.


044 -59/28-(77


|зиянды заттардың минимальды мөлшері.~ Орташа аусымдық мөлшер арқылы ... бақылайды.|фиброгенді және канцерогенді әсері бар аэрозольды+|ауадағы шаң мөлшерін|көмірқышқыл газының мөлшерін|жеңіл аэрозольдарды|ұшқыр заттарды~ Ауа сапасын бағалауда ... ескереді.|технологиялық үрдістің сипатын, температуралық тәртіпті, бөлінетін зиянды

заттардың мөлшерін+|жұмысшылардың санын|бөлменің ауданын|көмірқышқыл газы мен инертті газдардың мөлшерін|желдету тәртібі мен температураны~ Ауадан сынама алудың стационарлы әдісін ... бағалауда қолданады.|желдету жүйесінің тиімділігін гигиеналық+|зиянды заттарды|фиброгендік әсері бар заттарды|ЕПМ ауасын залалсыздандыру тиімділігін гигиеналық |ұшқыр заттарды~ Ауадан сынама алудың стационарлы әдісін.... бағалауда қолданады.|жұмыс аумағындағы ауаны ластаушы көздерді гигиеналық+|зиянды заттарды|фиброгендік әсері бар заттарды|ЕПМ ауасын залалсыздандыру тиімділігін гигиеналық|ұшқыр заттарды~ Ауадан 1 сынама алудың ұзақтығы...байланысты.| жұмыс аумағындағы ауаның құрамындағы заттарға+| 1 аусымдағы жұмысшылар санына| жыл мезгіліне| тәулік мезгіліне| технологиялық үдерістің ерекшелігіне~ Қауіптілігі 1 классқа жататын ауаны бақылау...жүргізіледі.| кем дегенде 10 күнде 1 рет+| күн сайын| апта сайын| ай сайын| 3 айда 1 рет~ Қауіптілігі 2 класқа жататын ауаны бақылау...жургізіледі.| 1 айда 1 рет+| 3 айда 1рет| апта сайын| 6 айда 1 рет| күн сайын


044 -59/28-(77


~ Қауіптілігі 3 класқа жататын ауаны бақылау кезеңдігі ...1 ретті құрайды.| айына+| 6 айда| жылына| маусымда| 5 айда~Қауіптілігі 4 классқа жататын ауаны бақылау кезеңділігі ...1 ретті құрайды.| 6 айда+| айына| маусымда| жылына | 10 күнде~ Зиянды заттардың орта аусымдық концентрациясын ...өлшейді.| негізгі кәсіби жұмысшылар үшін ғана емес,қосалқы қызметкерлер үшін де+| ластаушы көздердің жанында | жұмыс аусымының басында және соңында| жұмыс аусымының ортасында| 10 күнде 1 рет~Шуды өлшеген кезде...| шу көздерінің барлығы қосылып тұруы тиіс.+| шу көздерінің барлығын өшіріп қойған жөн.| жұмысшылар құлақтарын тығындауы қажет.| жұмысшылар бөлмеден шығып кетуі қажет.| жасанды жарық көзін өшіру қажет.~ Шуды әр нүктеде... өлшеу қажет.| кем дегенде 3 реттен+| 2 реттен| кем дегенде 1 рет| 5 реттен| бірнеше реттен~ Шуды өлшеген кезде микрофонды жұмыс орнындағы еденнен ... биіктікте

ұстау қажет.| 1,5м+| 0,5 м| 1,0 м|3,0 м

|2,0 м~ Тұрақты жұмыс орнындағы шу деңгейін бағалау үшін өлшемдер ...

жүргізіледі.| тұрақты,белгіленген орынға сәйкес нүктелерде+

| үш нүктеде| 0,5 және 1м биіктікте| жұмыс үстінде| айына 2 рет


044 -59/28-(77


~ Тұрақты емес жұмыс орнындағы шу деңгейін бағалау үшін өлшемдер ... жүргізіледі.| жұмысшының жиі келетін жұмыс аумағындағы нүктеде+

| 0,5 және 1м биіктікте| айына 2 рет| үш нүктеде| санитарлық норма мен ережеде көрсетілген нүктелерде~ Шуды өлшеу нәтижесін…түрінде көрсетеді.| хаттама+

| акт| қорытынды| түйіндеме| ұйғарым~ Жұмысшыға жағымсыз әсер ететін шу деңгейі…байланысты.| атқарылатын жұмыстың ауырлығы мен қуатына+

| еңбек өтіліне | жұмысшының жынысына| жұмысшылардың санына| бөлменің ауданына~Жергілікті дірілдің нормаланатын көрсеткішіне…жатады.| жиілік сипаттамасы+

| уақыт сипаттамасы| спектрлік сипаттамасы| діріл деңгейі| дірілдің интегралды көрсеткіші~ Уақыт сипаттамасына байланысты діріл...болып бөлінеді.| тұрақты және тұрақты емес +

| бір мезеттік және тұрақты| импульсті және ағымды| интегралды және координирленген| өзгергіш және аусымды~ Люксметрмен жұмыс істеу барысында қойылатын талап:...| фотоэлементке құрылғылардан кездейсоқ көлеңке түспеуі қажет+

| фотоэлементті тіке қоймаған жөн| өлшеу күндіз жүргізілуі қажет| өлшемді 3 рет жүргізген жөн| фотоэлементке жарық тікелей тусуі қажет~ Бөлмедегі жасанды жарық деңгейін...өлшейді.| түнде+

| күндіз| кешке| таңертең| қыстың күні~ Табиғи жарық деңгейін бағалау үшін...есептейді.


044 -59/28-(77


| ТЖК+| шағылысу коэффициентін| сіңірілу коэффициентін| жарық көрсеткішін| жарықтың табиғи көрсеткішін~ К ... жоғары болғанда,нысанның фонынан (к) контрастыны айыру үлкен деп

есептелінеді.| 0,5-тен+

| 0,2-ден| 0,1-ден| 0,7-ден| 1,0-ден~ К ... болғанда,нысанның фонынан (к) контрастыны айыру орташа деп

есептелінеді.| 0,2-0,5+

| 3,0| 5,0| 1,0| 0,001~ К ... болғанда,нысанның фонынан (к) контрастыны айыру төмен деп

есептелінеді.| 0,2-ден аз+

| 1,0| 3,0| 10,0| 0,5~ Табиғи жарыққа баға бергенде ... ескерілмейді.| жылтырау көрсеткіші+

| қабырғаның түсі| ТЖК| терезе әйнектерін тазарту кезеңдігі| жарықтың түсуі( жанынан,төбеден)~ Жасанды жарыққа баға бергенде ...ескерілмейді.| терезе әйнектерін тазарту кезеңдігі+

| жарық көздері| жарықтану жүйесі| шамдардың түрі| жарықтану қондырғыларының жағдайы~ Меншікті қуат әдісін ... үшін қолдануға ұсынылады.| жарықтануды шамалап анықтау+ | қыздыру шамының қуатын есептеу

|люминесценттік шамның қуатын есептеу|барлық шамның көздерінің қуатын қосып есептеу|минимальды жарықтануды құрастыру


044 -59/28-(77


~Нүктелік әдісті ... үшін қолданады.|қыздыру шамының жарықтануын бағалау+

|қыздыру шамының қуатын есептеу|люминесценттік шамның қуатын есептеу|барлық жарық көздерінің қуатын қосып есептеу|минимальды жарықтануды құрастыру~ Терезелердің орналасуына байланысты табиғи жарық бөлінеді : |жаны, жоғарғы+

|жоғарғы,төменгі|қосарланған,аралас|вертикалды, горизонталды |жергілікті,жалпы~Табиғи жарық.... көлемі нормаланады.|салыстырмалы+

|абсолютті|шынайы|геометриялық|арифметикалық~Тұрғын бөлмелердегі ТЖК...... аралығында болады.|0,5-1%+

|5-10%|1-2%|2-3%|0-1%~Геометриялық әдістің көмегімен ... анықтайды.

|жарық және тереңдеу коэффициенттерін, түсу және саңылау бұрыштарын+|ТЖК, түсу бұрышын|нысанның өлшемін, саңылау бұрышын|шамның қуатын, тереңдей коэффициентік|есік пен терезенің бағытталуын, жарық коэффициентік~Жарық коэффициентін анықтау үшін....|терезенің әйнектелген ауданын өлшейді+|терезенің ауданын өлшейді.|қабырғаның ауданын өлшейді|шамның қуатын анықтайды.|жұмысшылардың санын анықтайды.~Жарықтанудың сандық көрсеткішіне ... жатады.| жарық+ | ТЖК | ЖК| шамның қуаты| жарық ағыны~Өндірістік бөлмелердегі табиғи жарық ... байланысты.| жыл және тәулік мезгіліне+


044 -59/28-(77


| шамдардың санына|шамдардың қуатына| шамдардың тазалығына| шамдардың жарықтануына~Газды разядтаушы шамдардың артықшылығына ... жатады.| жоғары деңгейде жарықпен қамтамасыз етуі+| түсті өзгертуі| қолдану барысында тиімсіздігі|жарық ағыны деңгейінің төмен болуы| арзан болуы~Люминесценттік шамдардың кемшілігіне ... жатады.| түсті өзгертуі+| қолданудағы тиімділігі| шу шығармауы| қымбат болуы| қолдану барысындағы қиындылық~Газды разрядты шамдар ... болады.| төменгі және жоғары қысымды+| үлкен және кішкене| жергілікті және жалпы мақсаттағы| дыбысты және дыбыссыз| әмбебеп және қарапайым~Кез келген ЭМӨ айналасы ... аймаққа бөлінеді.| 3+| 5 | 6| 4| 7~Мекемедегі ЭМӨ көздеріне бақылауды ... жүргізеді.| мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органдары+| стандарттау және сертификаттау мекемесі| ішкі істер бөлімі| ЕПМ | прокуратура~ЭМӨ деңгейін бақылайтын негізгі әдіске ... әдіс жатады.| аспаптық+|статистикалық | санитарлық-химиялық| органолептикалық| физиологиялық~Электромагниттік толқын диапазондары ... байланысты.| толқынның жиілігі мен ұзындығына+| толқынның қуатына| шығу көздеріне


044 -59/28-(77


| тәулік мерзіміне| ағынның тығыздығына~ЭМӨ толқынының сипатын ... анықтауға болады.| техникалық паспортпен танысқан соң+|өлшеген соң| зерттеуден соң| құрылғымен танысқан соң| ЭМӨ көздерінің жұмыс істеу барысында~ЭМӨ бақылауға арналған әрбір нүктелерде өлшемді ... жүргізеді.| әртүрлі биіктікте 3 реттен+| 2 рет| 1 рет| 0,5 және 1м биіктікте бірнеше рет| 6 рет~ЭМӨ өлшеу барысында барлық қондырғыларды ... қажет| жұмыс тәртібіне сай қосу+| апатты тәртіп жағдайына сай қосу | өшіру| максималды тәртіпке сай қосу| минимальды тәртіпке сай қосу~ЭМӨ-ті шағылыстыратын экрандар ... жасалады.| металдардан+| синтетикалық талшықтардан| пластмассадан| алюминий қоспаларынан| полимерден~Қорғаныш киімдеріне ... жатады.| комбинзон, капюшоны бар күртке, жилет, алжапқыш, бетті қорғайтын

заттар, қолғап, аяқ киім+| зарарсыздандырылған халат, қалпақ, резеңке қолғап, аяқ киім| қорғасындалған алжапқыш, қолғап, теріден тігілген аяқ киім| жилет, көзілдірік, 4 қабатты маска, қолғап| комбинезон, көзілдірік, респиратор, резеңке қолғап, аяқ киім~Жұмыс орнындағы ұжымдық қорғаныс заттарының тиімділігін ... тексереді. | кем дегенде 2 жылда 1 рет+| жыл сайын| жылына 2 рет| ай сайын| 5 жылда 1 рет~Жұмыс орнындағы жеке қорғаныс заттарының тиімділігін ... тексереді.| кем дегенде жылына 1 рет+|2 жылда 1 рет| жылына 2 рет| ай сайын


044 -59/28-(77


| 5 жылда 1 рет~Радиожиіліктегі электромагниттік сәуле әсер етпейтін жұмысқа ...

ауыстырылады.| жүкті әйелдер+| климакс кезеңіндегі әйелдер| созылмалы ауруы бар адамдар| асқазан –ішек трактысында патологиясы бар адамдар| артық салмағы бар жұмысшылар ~Радиожиіліктегі ЭМӨ әсеріне ... сезімтал.| ОЖЖ, көру мүшесі, жыныс бездері+| асқазан-ішек трактысы, жүрек-қан-тамыр жүйесі| паренхиматозды мүшелер| өкпе, бауыр, тері| дененің ашық жерлері~Радиожиіліктегі ЭМӨ-тің клиникалық көрінісіне ... синдромдары тән.| астеникалық, астеновегетативті, гипоталмус+| иммундық жетіспеушілік| астеноневротикалық, диспептік| вазовегативті, гепатолиеналық| диспептік, гипертензиялық~Электромагниттік сәуледен қорғанудың тиімді әдісіне ... жатады.| ауа ылғалдылығын 65-75%-ға жоғарылату+| жеке қорғаныс заттарын пайдалану| бөлме температурасын жоғарылату| бөлмені таза ұстау| арнайы таблеткаларды қолдану~Инжелерлік техникалық шараларға ... жатады.| қондырғыларды тиімді орналастыру+| санитарлық қорғау аймақтарын ұйымдастыру| жеке қорғаныс заттарын қолдану| тиімді еңбек тәртібі| бөлме температурасын жоғарылату~Санитарлық қорғау аймақтарында ... рұқсат етілмейді.| демалыс аймағын орналастыруға+| ауылшаруашылық дақылдарын егуге| көгалдандыру жұмыстарын жүргізуге| абаттандыру жұмыстарын жүргізуге| салынған тұрғын үйлерді пайлануға~Электромагниттік сәуледен қорғайтын ұжымдық заттар ... болады.| стационарлы және жылжымалы+| қарапайым және күрделі| жеке және біріктірілген| оқшау және жеке| бірен-саран немесе кешенді


044 -59/28-(77


~Электромагниттік сәуле жағдайында жұмыс істейтін жұмысшыларға кезеңді медициналық тексеру ... жүргізіледі.| 12 айда 1 рет+| 6 айда 1 рет| 24 айда 1 рет| ай сайын| маусым сайын~ Электромагниттік сәуле жағдайында жұмыс істейтін жұмысшыларды

медициналық тесеруге ... қатысады.| терапевт, невропотолог, офтальмолог+| травматолог, гастроэнтеролог, гинеколог| терапевт, хирург, рентгенолог| кардиолог, стоматолог, нейрохирург| невропотолог, эндокринолог, пульмонолог~ Дыбысты оқшаулау – дегеніміз бұл қоршаудың … қабілеті.| ауа және соққы шуының дыбыстық энергиясын төмендету+| ауа және соққы шуының дыбыстық энергиясын күшейту| шағылысқан дыбыс толқындарының энергиясын төмендету| шағылысқан дыбыс деңгейінің энергиясын ұстап қалу| көлік шуының дыбыстық энергиясын жұту~ Дыбысты жұту …үшін жасалады. | шағылысқан дыбыс толқындарының энергиясын төмендету+ | шағылысқан дыбыс тербелісінің энергиясын күшейту | шағылысқан дыбыс деңгейінің энергиясын ұстап қалу | ауа шуының дыбыстық энергиясын төмендету | соққы шуының дыбыстық энергиясын жұту~ Шуды санитарлық бағалау … әдісімен жүргізіледі. | инструменталдық құралмен тексеру жене есептеу+ | есептеу және графикалық | физикалық,физико-математикалық | химиялық,статистикалық | эксперименталдық және зертханалық~ Санитарлық қадағалаудың … түрлері болады. | ескертпелі, ағымды+ | айлық, жылдық | жаппай, жекелеген | ағымды, маусымдық | маусымдық, күнделікті~ Шу деңгейін өлшеу үшін … аспаптары қолданылады. | шу өлшегіш, ШИВ-1+ | діріл өлшегіш, актиномер | люкметр, радиометр | термограф, термометр


044 -59/28-(77


| бутирометр,ТУФ-200~ Шуды өлшеу мәліметтін өнделінген соң … алынады. | 3 нүктенің орташа шамасы+ | 2 нүктенің орташа шамасы | 3 нүктенің бастапқы шамасы | 3 нүктенің соңғы шамасы | 4 нүктенің үшінші шамасы ~ Нысанды шудан қорғау шараларына ... кіреді.| қорғаушы конструкцияның дыбыс оқшаулауын арттыру+| сәулеттік -жоспарлау шаралары| қаланы салу және құрылыстық- акустикалық әдістер| санитарлық- техникалық жабдықтардыарттыру әдістері| инженерлік- техникалық ұйымдастыру тәсілдері~ Егерде өлшеуден кейін алынған нәтижемен жеке нүктелердің

айырмашылығы ... асса, онда өлшеуді қайта жүргізеді.| 3,0 дБА+| 3,0 Гц| 3,0 В/м| 3,0 км/ч| 3,0 м/с~ Тұрақсыз шуды өлшеу уақыты ... қажет.| 30 минуттан кем болмауы +| 30 минуттан артпауы| 20 минуттан аспауы | 25 минуттан аспауы| 15 минуттан кем болмауы~ Тұрақты шуды өлшеу әр нүктеде ... жүргізіледі.| 3 реттен кем емес, 3-5 минут бойы+| 3 реттен көп емес, 3-5 минут бойы | 2 реттен кем емес, 3 минут бойы| 2 реттен кем емес, 3 минут бойы| 3 реттен кем емес, 5 минут бойы~ Шуды өлшеу хаттамасына ... ұсынылады.| өлшеу нүктелерін көрсеткен сызбасы+| шудын негізгі көздерін көрсеткен сызбасы| өлшеу жүргізген нүктелер көрсетілген қосымшасы| шудың қосымша көздерін сипаттайтын актісі| шу көздерін тексеру актісі~ Шудың денгейін өлшегенде негізінде ... толтырылады.| хаттама+| акт| нұсқама| мәлімдеме


044 -59/28-(77


| баянат~ Көлік шуын ... аралықта өлшейді| сағат 8-ден 10-ға дейін және 16-дан 19-ға дейінгі+| сағат 9-дан 10-ға дейін және 17-ден 20-ға дейінгі| сағат 7-ден 9- ға және 18-ден 21-ге дейінгі| сағат 6-дан 9-ға дейін және 17-ден 19-ға дейінгі| сағат 10-нан 12-ге дейін және 19-дан 22-ге дейінгі~ Егер шудың негізгі көзін анықтау қиын болса, микрофонды... бағыттайды.| тігінен жоғары қарай+| тігінен төмен қарай| көлденең| оңға қарай| солға қарай~ Өлшеу кезінде микрофон шу көзіне қарай бағытталып, өлшеуді жүргізуші

адамнан ... қашықтықта ұстау қажет.| 0,5м +| 0,3 | 1,0м | 1,0м | 1,5м ~ Шуды төмендетуге жоспарланған шаралардың тиімділігі үшін ... әдісі

кеңінен қолданылады.| есептік+| химиялық| физикалық| аспаптық| геометриялық~ Шуға қарсы шараларды тұтас іске асыру ... бағытта жүргізіледі.| 3+| 2| 4| 5| 6~ Шуға қарсы шаралардың бірінші бағыты ... бағытталған.| шу көзіне+| шудың көзінен қорғалатын нысанға дейін таралуын жолына| шудың қорғау нысандарына| қоршаған ортаның шумен ластануын бағалауға| адам ағзасын шудың тигізетін кері әсерімен қорғауға~ Шудың әсерінен пайда болған арнайы емес өзгерістеріне ...| ОЖЖ қызметінің бұзылысы+| құрақ пердесінің керіліуі | есту мүшелері қызметінің бұзылуы


044 -59/28-(77


| есті мүшелерінің ақаулары| кереңдіктің дамуы~ Шудың ағзаға кері әсері ... түрінде байқалады.| арнайы және арнай емес өзгерістер+| морфологиялық және функционалдық өзгерістер| қалпына келетін және қалпына келмейтін өзгерістер| есту мүшелерінің қызметінің жақсаруы| қан элементтері пішінінің бұзылуы~... қабілетімен инфрадыбыс айтарлықтай арақашықтыққа тарайды.| Кедергіні айналып өту+| Биологиялық ағзаға ену| Серпімді ортада тербелу| қатты ортада тербелу| Жиіліктегі спектр~ Пайда болу кезінде инфрадыбысты төмендетудің конструктивті

шараларына ... жатады.| оқшаулау және жұту+| жоспарлы орналастырулар| санитарлық тексерулер| жеке бас қорғаныштық заттары| еңбек пен демалу тәртібін ұйымдастыру~ Өндірістік жағдайда инфрадыбыс әсер еткенде еңбек пен демалудың ...

тәртібіне енгізу қолданылады.| әр 2 сағат сайын 20-минуттың үзілісті+| әр 1,5 сағат сайын 10 минуттың үзілісті | әр 2,5 сағат сайын 15 минуттың үзілісті| әр 1 сағат сайын 5 минуттың үзілісті| әр 3 сағат сайын 30 минуттың үзілісті~ Инфрадыбыстың әсер ету жағдайында есту мүшесін қорғау үшін ... қолдану

ұсынылады.| құлақ қап (наушники)+| арнайы белдеулер| комбинизондар| дәрумендер| қолқаптар~ Инфрадыбыстың әсер ету жағдайында жұмыс істейтіндер медициналық

тексеруді ... өтулері қажет.| 24 айда 1 рет+| 6 айда 1 рет| жылына 2 рет| кварталаны 1 рет| 24 айда 2 рет~ Инфрадыбыс әсер ететін жағдайда жұмыс істейтін жұмысшылардың


044 -59/28-(77


медициналық тексеруін өткізу кезінде ... қатысуы қажет|ориноларинголог+| гинеколог| стоматолог| фтизиатр| кардиолог~ Ағзаға инфрадыбыстың әсер етуінің скринингтік тест ретінде ... шағымы

пайдаланылады. | есту жолында қышу мен жағымсыз сезіміне +| әлсіздік пен бастың айналуына| жүрек айну және ауызда сілекейдің бөлінуіне| іштің аймағының күрт ауырсынуына | есту жолында шудың және күю сезіміне~ Жанасп


044 -59/28-(77


Documents

проbase.ukgfa.kz/wp-content/uploads/2014/04/РП... · Web viewдөңгелек үстел, ауызша сұрау. Студенттердің өзіндік жұмысы: презентация,