7/30/2019 BEYNN ZELLKLER VE ETKS

1/17

BEYNN ZELLKLER VE ETKS

7/30/2019 BEYNN ZELLKLER VE ETKS

2/17

7/30/2019 BEYNN ZELLKLER VE ETKS

3/17

Beynin Geliimi vezellikleri

Beyin, merkezi sinir sisteminin en nemliblm olarak, kafatasnn iinde saklbulunur. Bylelikle de d koullardan vedarbelerden korunmu olur.Evrimselgeliimi itibariyle beynin en eski blm,dier blmler tarafndan neredeysetamamen rtlm olan ana beyin dir

7/30/2019 BEYNN ZELLKLER VE ETKS

4/17

Beynin yaps ve geliimi zerindeki almalar ok gerilere gitmemektedir. lk almalarda uzmanlar, hafzakayb, ccelik, fel gibi hastalklardan len kiilerinbeyinlerinden aldklar kesitlerde incelemeler yapmlar

ve beynin hangi blmlerinin hangi grevleristlendiklerini bulmulardr. almalar, paralanan hastabeynin, salkl olanla karlatrlmas esasnadayanmaktadr. zel laboratuvarlarn ve tekniklerin sonyllarda gelimesiyle, beyin zerinde somut deneyler

yaplmaya balanm, zihinlerde zm bekleyen birok sorunun cevab verilmitir

7/30/2019 BEYNN ZELLKLER VE ETKS

5/17

Uzmanlar tarafndan yaplan aratrmalara gre beynimizyaklak bir milyar nrondan (sinir hcresi) oluuyor. Bilgilerin nronlara yklenebilmesi renmedir.

Nronlara yklenen bu bilgilerin bulunduklar yerdenarlabilmesi ise hatrlama dediimiz sretir. Nronlarayklenmi olan bilgi kmeleri arasnda balantnnolumas zekay ortaya karr. Hafza , renebilmeyi vehatrlamay bilmeyi kapsar.

Vcut hcrelerimizin nemli bir blm belirli bir sreiinde lmekte ve yerlerine yenileri yaplmaktadr. Beyinhcreleri ise varlklarn srdrmektedir.ocukluumuzdan kalma birok bilgiyi hatrlamamznnedeni de budur. Beyin hcresinin lmesi demek onuntad bilginin mr boyu kaybedilmesi demektir. Beyin kapasitesi beyindeki nron says ve bu nronlararasndaki bilgi iletebilme younluu demektir. Beynin ihtiya duyduu en temel iki kaynak oksijen veglikozdur. Bol oksijen beynin etkili almasn salar vebeyin etkili almaya devam ederse etkinlik derecesisrekli artar. Glikoz ise doru beslenme ile karlanr.

7/30/2019 BEYNN ZELLKLER VE ETKS

6/17

Beynin simlendirilmi BlmlerininGrev Ve Fonksiyonlar

Beyincik(Kk Beyin):Ensemizinarkasna denk gelen blgede yeralr. Btn istemli ve istemd(otomatik) kas hareketlerinin

koordine edilmesindensorumludur. Motorik dzenlemeve denge merkezidir.Vcudunduruu ile iskelet kaslarnnkaslma derecesini dzenler.Duyuorganlarndan gelen tm impulslarve byk beyinden gelen tmemirler, beyinciktetoplanr.Emirleri ve impulslarikoordine eden beyincik, sonucukaslara iletir.

7/30/2019 BEYNN ZELLKLER VE ETKS

7/17

Talamus: Ac, scaklk ve belirli dier duyusal deiiklikler(impulslar) talamus iersinde duyu olarak benlik kazanr.Gelen

uyarlarn iyi,kt olarak deerlendirilebilmesi iin beyin korteks(d beyin) inin ilgili merkezlerine iletilir. Ayrca korkuve sevinduygularnn alglanmas da talamusta olmaktadr. Hipotalamus: Talamusun altnda yer alr. vcut scakl, sudengesi, itah, karbonhidrat ve ya metabolizmas, uyku, vcutarl ve heyecan mekanizmalarndan sorumludur.Bu blmdeoluacak en ufak aksaklk, direkt lmle sonulanr. Hipofiz:Hipotalamusun grevini yerine getirm esine yardmcolur.Hemen hemen tm hormonal dengeyi ynetir. Cinsel

davranlar belirler, tiroid, sindirim organlar almalarnynlendirir. Stres reaksiyonlarnn bir blmnn ynetilmesi,etkilerinin saptanmas ve gri beyin hcrelerine (korteks=d beyin)yollanmas da hipofizin grevleri arasndadr.

7/30/2019 BEYNN ZELLKLER VE ETKS

8/17

Epifiz:Talamusun st yzeyinde, yuvarlak yapl bir bezdir. Beyinyarm krelerinin arasnda yer alr.Epifiz salgs yumurtalklarnilevlerini ya dorudan ya da hipofiz zerindeki etkisi nedeniyledolayl olarak etkiler. Ayrca, insann gnlk yaam ritmini ayarlar,gece ve gndze, k deiimlerine kar tepki gsterir.

7/30/2019 BEYNN ZELLKLER VE ETKS

9/17

stten bakld zaman beyninikiye ayrld grlmektedir.Beynin sol yarmkresi, akl

yrtme, dil becerileri, analitik dnme, detaylar seme gibigrevleri stlenmiken, sayarmkresi ise sentezci dnce,btn grme, beden dilini

anlama, renkleri alglama vb.ilemlerle ykmldr. Herhangibir olayda beynimizin biryarmkresi ile aklyrtmek yerine, her iki yarmkreyi deaktif hale getirerek aklyrtrsek, renmeperformansnda beklenmedik art gzlemlenir.

7/30/2019 BEYNN ZELLKLER VE ETKS

10/17

DavranDavran temelde programlanm, yeme, ime,iftleme, kama ve uyku gibi zelliklerdenmeydana gelir. lkel canllarda igd olarak isimlendirilen davranlar, belli iaretleryaratlmasyla start alr ve otomatik davranlarortaya koyar.H olanlan ve holanlmayanduygulardan oluan deerler, o canlda temelbilin alannn domasna neden olur.

7/30/2019 BEYNN ZELLKLER VE ETKS

11/17

Gelien hayvanlarn beyinleri incelendiinde, beynin evrimlemesiile birlikte eylemlere duygular katma ilkesinin de artgrlmektedir.Duygularn ie karmalar zelliklerini deitirmi vegelitirmitir. Bilin haline gelen duygular, insanlarda, dnmek,

planlamak, kyaslamak, fikir retip gelitirmek, karar vermek,gzlemleyip sonu karmak gibi son derece karmak ilemleringerekletirilebilmesine yardmc olur.

Duygusal hayatmzn en eski kk, koklama duyusuna dayanrvekokuyu alp inceleyen, koku lobudur. Koku lobundan, duyguya yolaan eski merkezler gelimeye balayp beyin sapnn ba ksmnevreleyecek kadar geniledi.

Kokular byk lde hatrlatma gcne sahiptir.rnein, bazanahtar kokular, kiilerin ocukluundaki birok olayn yenidenhatrlanmasn salar. Bundan baka beyindeki nronlar arasndayeni balantlarn kurulmas ile oluan beyin a, daha ncedendepolanm bilgilerle balant kurulup yeni karmlarn ortayakonmasn salar.

Birtakm yeni dnce ve duygularn olumas ve bunlarn farknavarlmas da insanda benlik bilincinin hissedilmesi sonucunu dourur.

7/30/2019 BEYNN ZELLKLER VE ETKS

12/17

nsan Beyninin En MkemmelHali 5 Yl Sryor

22 yanda mkemmel haline ulaan beyin fonksiyonlar , 27 yandan itibaren azalmaya balyor.

Yaplan bir aratrmaya gre insan beyninin 27 yandan sonra de getii belirlenmitir. Ayrca yaplan baka bir aratrmaya gre aktif olmann beyni koruduu saptanmtr.

7/30/2019 BEYNN ZELLKLER VE ETKS

13/17

Eitimde nsan Ve Beyin Geliimi rencilerin olumlu duygularnn harekete geirilmesi,hem beyin hem de performans motivasyonu iin nemtamaktadr. Erken yalarda beyine yaplan tm uyarlarsinir hcrelerinin organizasyonun olumasna olanak tanmaktadr.

0-1 ya anadil0-2 ya duyular (5 duyu)1-4 ya mantk ve matematik 0-10 ya yabanc dil

0-10 ya mzik Bu dnemler nem tayan ve geliimde etkisi olandnemlerdir. Bu dnemlerde tm yatrmlar beyneyaplmaktadr

7/30/2019 BEYNN ZELLKLER VE ETKS

14/17

Beyni belli bir forma sokmak ciddi sorumluluk getirmektedir.

Sonuta; eitim beyin geliimi ile dorudan ilikiliolduu kadar eitimcilerin etkisi altndadr. Bunedenle de eitimin ciddi ve bilinli yaplmasbilime saygl yaklalmas gerekmektedir.

7/30/2019 BEYNN ZELLKLER VE ETKS

15/17

nsan Beyninin Bilinmeyen Srlar

7/30/2019 BEYNN ZELLKLER VE ETKS

16/17

nsan beyninin arl ortalama 1.3 kilogramcivarndadr.Beyniniz lmeye balamadan nce en fazla 4 ile 6 dakikaarasnda oksijensiz kalabilir.Beyninizde tam 100 milyar sinir hcresi bulunuyor.

nsan beyninin yzde 10unu kullanyor deyimi yanltr.Beynin her blgesinin bir ilevi vardr.Her insan doduunda ayn sayda beyin hcresinesahiptir. Bu say alt yanda maksimum seviyeye ular.

Yeni doan bir bebein beyni doduktan sonraki ilk yldatam kat byr.

Dokunma duyusu ilk oluan duyudur. Anne karnndaoluur.Beyninizi srekli altrmak gerekir;nk beyinselaktiviteler beyi nde yeni sinir hcrelerinin olumasnsalar.

7/30/2019 BEYNN ZELLKLER VE ETKS

17/17

Beslenmenin beyne olduka yararl etkisi vardr. New

Yorkta yaplan bir aratrmada le yemeinde yapaysoslar ve takviyeler kullanmayanlarn IQ seviyelerinindierleine gre yzde 14 daha yksek olduunu ortayakoyulmutur.Beyin vcuduzdaki en yal organdr.Bir eyler hatrladmz ve yeni dnceler yarattmzher an beynim izde yeni balantlar kuruluyor.Koku yoluyla edindiimiz bir hatramz, beynimizdekurulan en duygusal balantdr.

Beynim izin en dinlendii an uykuda oduumuz anlardr.