BG Duong Loi CM Cua Dang CSVN

1

HC VIN CNG NGH BU CHNH VIN THNG

BI GING

NG LI CCH MNG CA NG CNG SN VIT NAM

TS. Trn th Minh Tuyt

H ni - 2013

2

LI NI U Vi mc ch gip sinh vin ch ng hc tp trong chng trnh o to theo tn ch

v qua nng cao cht lng o to, Hc vin quyt nh bin son v hiu chnh bi ging tt c cc mn hc trong chng trnh. Cun bi ging ny ra i trong hon cnh v c hiu chnh theo hng sau: V hnh thc, trong tng chng chng ti ra mc ch v ti liu hc tp sinh vin c th t hc; v ni dung, chng ti b sung vn kin i hi ng ln th XI (2011) vo phn ni dung tng thch v a cc s liu mi thi im trc thm i hi XI vo phn kt qu thc hin ng li.

Tp bi ging ny gm c chng m u v 8 chng bm st theo chng trnh mn hc m B gio dc v o to ban hnh. Chng 1: S ra i ca ng CSVN v Cng lnh chnh tr u tin ca ng; chng 2: ng li u tranh ginh chnh quyn (1930-1945); chng 3: ng li khng chin chng thc dn Php v quc M xm lc (1945 1975); chng 4: ng li cng nghip ha; chng 5: ng li xy dng nn kinh t th trng nh hng XHCN; chng 6: ng li xy dng h thng chnh tr; chng 7: ng li xy dng vn ha v gii quyt cc vn x hi; chng 8: ng li i ngoi.

Mc d ht sc c gng song Bi ging ny chc chn khng trnh khi nhng thiu st nn rt mong nhn c nhng gp ca ng nghip v bn c, s phn hi ca sinh vin chng ti c th tip tc hon thin n trong tng lai. Xin chn thnh cm n!

Ngi bin son.

3

MC LC

LI NI U ...................................................................................................................... 2 MC LC ............................................................................................................................ 3 CC T VIT TT ............................................................................................................ 6 CHNG M U: I TNG, NHIM V V PHNG PHP NGHIN CU MN NG LI CCH MNG CA NG CNG SN VIT NAM ......................... 7

1. I TNG V NHIM V NGHIN CU ............................................................. 7 1.1. i tng nghin cu ............................................................................................. 7 1. 2.Nhim v nghin cu ............................................................................................. 8

2. PHNG PHP NGHIN CU V NGHA CA VIC HC TP MN HC ... 8 2.1. Phng php nghin cu: ....................................................................................... 8 2. 2. ngha ca vic hc tp mn hc ......................................................................... 9

CHNG 1: S RA I CA NG CNG SN VIT NAM V CNG LNH CHNH TR U TIN CA NG ................................................................................. 11

1. HON CNH LCH S RA I NG CNG SN VIT NAM ........................... 11 1.1. Hon cnh quc t cui th k XIX u th k XX.............................................. 11 1. 2. Hon cnh trong nc ......................................................................................... 13

2. HI NGH THNH LP NG V CNG LNH CHNH TR U TIN CA NG ............................................................................................................................. 22

2. 1. Hi ngh thnh lp ng ...................................................................................... 22 2. 2. Cng lnh chnh tr u tin ca ng ............................................................... 23

3. NGHA LCH S CA S RA I NG CNG SN VIT NAM .................. 24 CHNG 2: NG LI U TRANH GINH CHNH QUYN (1930-1945) ............. 27

1. CH TRNG U TRANH T NM 1930 N NM 1939 ............................... 27 1.1. Trong nhng nm 1930-1935 ............................................................................... 27 1. 2. Trong nhng nm 1936-1939 .............................................................................. 31

2. CH TRNG U TRANH GINH CHNH QUYN T NM 1939 N NM 1945 ................................................................................................................................ 33

2.1. Hon cnh lch s v s chuyn hng ch o chin lc ca ng .................... 33 2. 2. Ch trng pht ng Tng khi ngha ginh chnh quyn .................................. 35

CHNG 3: NG LI KHNG CHIN CHNG THC DN PHP V QUC M XM LC (1945-1975) ............................................................................................ 42

1. NG LI XY DNG, BO V CHNH QUYN V KHNG CHIN CHNG THC DN PHP XM LC (1945-1954) ............................................................... 42

1.1. Ch trng xy dng v bo v chnh quyn cch mng (1945-1946) .................. 42 1.2. ng li khng chin chng thc dn Php xm lc v xy dng ch dn ch nhn dn (1946 - 1954) ............................................................................................... 46 1.3. Kt qu, ngha lch s, nguyn nhn thng li v kinh nghim lch s ............... 49 2. NG LI KHNG CHIN CHNG M, CU NC, THNG NHT T

QUC (1954-1975) ......................................................................................................... 51

4

2.1. ng li trong giai on 1954-1964 ................................................................... 51 2.2. ng li trong giai on 1965-1975 ................................................................... 55 2.3. Kt qu, ngha lch s, nguyn nhn thng li v bi hc ................................... 57

CHNG 4: NG LI CNG NGHIP HA ............................................................. 61 1. CNG NGHIP HA THI K TRC I MI (1960 - 1986) ........................... 61

1.1. Ch trng ca ng v cng nghip ha ............................................................ 61 1.2. Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn ............................................................ 63

2. CNG NGHIP HA, HIN I HA THI K I MI .................................... 64 2.1. Qu trnh i mi t duy v cng nghip ha ....................................................... 64 2.2. Mc tiu, quan im cng nghip ha, hin i ha .............................................. 67 2. 3. Ni dung v nh hng cng nghip ha, hin i ha gn vi pht trin kinh t tri thc ........................................................................................................................ 68 2. 4. Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn ........................................................... 69

CHNG 5: NG LI XY DNG NN KINH T TH TRNG NH HNG X HI CH NGHA......................................................................................................... 73

1. QU TRNH I MI NHN THC V KINH T TH TRNG ........................ 73 1.1. C ch qun l kinh t Vit nam thi k trc i mi ......................................... 73 1.2. S hnh thnh t duy ca ng v kinh t th trng thi k i mi ................... 76

2. TIP TC HON THIN TH CH KINH T TH TRNG NH HNG X HI CH NGHA ............................................................................................................... 80

2.1. Mc tiu v quan im c bn .............................................................................. 80 2. 2. Mt s ch trng tip tc hon thin th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha .................................................................................................................... 82 2. 3. Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn ........................................................... 85

CHNG 6: UNG LI XY DNG H THNG CHNH TR .................................. 88 1. NG LI XY DNG H THNG CHNH TR THI K TRC I MI

(1945-1986)..................................................................................................................... 89 1.1. H thng chnh tr dn ch nhn dn (giai on 1945 - 1954) ............................... 89 1. 2. H thng chuyn chnh v sn (giai on 1955 - 1975 v 1975 - 1986)................ 90 1. 3. nh gi s thc hin ng li xy dng h thng chuyn chnh v sn ............ 91

2. NG LI XY DNG H THNG CHNH TR THI K I MI .............. 92 2. 1. i mi t duy v h thng chnh tr ................................................................... 92 2. 2. Mc tiu, quan im v ch trng xy dng h thng chnh tr thi k i mi . 93 2. 3. nh gi s thc hin ng li .......................................................................... 96

CHNG 7: NG LI XY DNG PHT TRIN NN VN HO V GII QUYT CC VN X HI ....................................................................................................... 99

1. QU TRNH NHN THC V NI DUNG NG LI XY DNG, PHT TRIN VN HA .......................................................................................................... 99

1. 1. Thi k trc i mi ......................................................................................... 99 1. 2. Trong thi k i mi ....................................................................................... 102

2. QU TRNH NHN THC V CH TRNG GII QUYT CC VN X HI ............................................................................................................................... 110

2. 1. Thi k trc i mi ....................................................................................... 110

5

2.2. Trong thi k i mi ........................................................................................ 111 CHNG 8: NG LI I NGOI .......................................................................... 116

1. NG LI I NGOI THI K T NM 1975 N NM 1986 .................. 116 1. 1. Hon cnh lch s .............................................................................................. 116 1. 2. Ni dung ng li i ngoi ca ng ............................................................ 117 1. 3. Kt qu, ngha, hn ch v nguyn nhn ......................................................... 119

2. NG LI I NGOI, HI NHP KINH T QUC T THI K I MI. 120 2.1. Hon cnh lch s v qu trnh hnh thnh ng li .......................................... 120 2. 2. Ni dung ng li i ngoi, hi nhp kinh t quc t ..................................... 125 2. 3. Thnh tu, ngha, hn ch v bi hc kinh nghim.......................................... 128

6

CC T VIT TT

1. Quc t Cng sn - QTCS 2. Cch mng Thng 10 Nga - CMT 10 Nga 3. Hi Vit nam cch mng thanh nin - Hi VNCMTN 4. Ban chp hnh Trung ng - BCH TW 5. Vit Nam Dn ch Cng ha - Vit Nam DCCH 6. Cch mng dn tc dn ch nhn dn - Cch mng DTDCND 7. Ch ngha x hi - CNXH 8. X hi ch ngha - XHCN 9. Ch ngha t bn - CNTB 10. T bn ch ngha - TBCN 11. Cng nghip ha - CNH 12. Hin i ha - HH 13. Lc lng sn xut - LLSX 14. Quan h sn xut - QHSX

CHNG M U

I TNG, NHIM V V PHNG PHP NGHIN CU MN NG LI

CCH MNG CA NG CNG SN VIT NAM

7

CHNG M U

I TNG, NHIM V V PHNG PHP NGHIN CU MN NG LI CCH MNG CA NG CNG SN VIT NAM

1. I TNG V NHIM V NGHIN CU

1.1. i tng nghin cu 1.1.1. Khi nim ng li cch mng ca ng Cng sn Vit nam

ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam l khi nim ch h thng quan im, ch trng, chnh sch v mc tiu, phng hng, nhim v v gii php ca cch mng Vit nam do ng Cng sn ra trong qu trnh lnh o cch mng Vit nam - ng li cch mng c th hin qua cng lnh, ngh quyt ca ng. - ng li cch mng ca ng rt ton din v phong ph, bao gm ng li i ni v ng li i ngoi c ra k t khi ng ra i: + C ng li chnh tr chung, xuyn sut c qu trnh cch mng nh: ng li c lp dn tc gn lin vi ch ngha x hi, ng li kt hp sc mnh dn tc v sc mnh thi i, ng li i on kt dn tc + C ng li cho tng thi k lch s nh: ng li cch mng dn tc dn ch nhn dn; ng li cch mng x hi ch ngha, ng li khi ngha ginh chnh quyn (1939-1945), ng li cch mng min Nam( 1954-1975), ng li i mi t 1986 n nay + C ng li cch mng vch ra cho tng lnh vc hot ng nh: ng li cng nghip ha, ng li xy dng nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha, ng li pht trin vn ha- vn ngh, ng li i ngoi, ng li hi nhp kinh t quc t - S lnh o ca ng l nhn t hng u quyt nh mi thng li ca cch mng Vit nam. S lnh o ca ng l thut ng hm cha vic ng ra ng li v t chc qun chng thc hin ng li. Nh vy, trong hot ng lnh o ca ng, vic hach nh ng li l cng vic quan trng hng u. - ng li cch mng ca ng ch c gi tr ch o thc tin khi gii p ng yu cu ca x hi. Ni mt cch khc th thc tin l hn th vng ng li. ng li ng s tc ng tch cc n thc tin v ngc li, nu sai lm s dn n nhng tn tht, thm ch tht bi. Qua , ng li quyt nh v tr, uy tn ca ng i vi quc gia dn tc, tc ng n vic xc nhn vai tr lnh o ca ng vi ton dn tc. S ng, sai ca ng li s dn n s thnh, bi ca cch mng, s sng cn ca ng. V vy, ng li ca ng phi c hoch nh trn c s vn dng mt cch sng to l lun ca ch ngha Mc- Lnin, t tng H Ch Minh vo iu kin c th ca Vit Nam, trn c s xc nh r yu cu, nhim v ca cch mng Vit Nam v xu th pht trin ca th gii.

CHNG M U



8

1.1.2 . i tng nghin cu ca mn hc: i tng ch yu ca mn hc l s ra i ca ng v h thng quan im, ch trng, chnh sch ca ng trong tin trnh cch mng Vit Nam t cch mng dn tc dn ch nhn dn n cch mng x hi ch ngha c th hin qua vn kin, cng lnh, ngh quyt ca ng. Mn ng li cch mng ca ng Cng sn Vit Nam c mi lin h mt thit vi mn Nhng nguyn l c bn ca ch ngha Mc - Lnin v mn T tng H Ch Minh.

1. 2.Nhim v nghin cu - Mt l: Lm r s ra i mang tnh tt yu ca ng Cng sn Vit Nam ch th

hoch nh ng li cch mng Vit nam. - Hai l: Lm r ni dung ng li, qu trnh hnh thnh, b sung v pht trin

ng li cch mng ca ng. Trong nhim v ny cn lu 3 nhim v c th nh sau:

+ Phi phn nh trung thc ni dung ng li. ng li c th hin qua cc vn kin nhng phi hiu c thc cht mi phn nh ng ni dung ng li, t tng ch o ca ng li. + Phi phn nh ng qu trnh hnh thnh, pht trin n hon thin ca ng li. Phi bm st qu trnh y khng ri vo nhn thc sai lm v lc hu khi ng li c nhng thay i nht nh. Ni dung c th thay i cc mc khc nhau nhng u phi da trn nhng cn c hp l v phi c l gii mt cch r rng.

+ Trong h thng ng li cch mng ca ng c bit cn lm r ng li trong thi k i mi v coi l ni dung trng tm.

- Ba l: Lm r kt qu thc hin ng li ca ng trn mt s lnh vc c bn trong tin trnh cch mng Vit nam. Sau , ch ra ngha thc tin v ngha l lun; ngha i vi dn tc v ngha quc t ca ng li qua v ng li ang hin hnh. ng thi cng khng n trnh nhng hn ch, sai lm bc l r trong thc tin sa cha v rt ra nhng bi hc kinh nghim.

2. PHNG PHP NGHIN CU V NGHA CA VIC HC TP MN HC

2.1. Phng php nghin cu: - Phng php hiu theo ngha chung l con ng, cch thc v bin php t ti

mc ch. - Phng php nghin cu ca mn hc ny c hiu l con ng, cch thc nhn thc ng n nhng ni dung c bn ca ng li ca ng v hiu qu, tc ng ca n trong thc tin cch mng Vit Nam.

CHNG M U



9

2.1.1. Phng php lun chung:

- Phi da trn th gii quan, phng php lun khoa hc ca ch ngha Mc- Lnin. C th:

+ Nghin cu trn c s ca ch ngha duy vt bin chng v ch ngha duy vt lch s thy c s pht trin khch quan trong qu trnh nhn thc cng nh trong qu trnh ch o thc tin cch mng ca ng.

+ Nghin cu trn quan im lch s c th, t ng li cn nghin cu trong bi cnh lch s ra i nh gi n mt cch khch quan. Trnh vic thot ly hon cnh, hin i ha hon cnh lch s khng dn ti nhng sai lm trong nh gi, nhn nh.

+ Phi th hin tnh ng trong nghin cu lch s. Tnh ng l nhng quan im, nhn thc, nh gi lch s theo quan im ca mt giai cp nht nh, th hin li ch ca giai cp . V th, cng mt s kin lch s nhng cc giai cp khc nhau s c cch nhn nhn, nh gi khc nhau. y l s khc bit gia khoa hc t nhin v khoa hc x hi.

- Phi da trn cc quan im c ngha phng php lun ca ch tch H Ch Minh v cc quan im ca ng.

2.1.2. Phng php nghin cu c th khc ca khoa hc x hi:

- Phi vn dng nhiu phng php nghin cu nh phng php lch s v phng php lgic, quy np v din dch, phn tch v tng hp, ng i v lch i, c th ha v tru tng ha, so snhi vi mi ni dung c th cn phi vn dng phng php nghin cu ph hp.

- Trong cc phng php k trn, phng php lch s v phng php logic l nhng phng php ht sc quan trng trong nghin cu ng li cch mng ca ng.

+ Phng php lch s da trn vic bm st cc s kin lch s theo trnh t thi gian s gip ta th hin c tnh c th, s phong ph, sinh ng ca lch s.

+ Phng php lgic l phng php nghin cu cc hin tng trong hnh thc tng qut nhm vch ra bn cht, tnh tt yu, tnh quy lut, xu hng pht trin gia nhng thng trm, b bn ca lch s.

V vy, trong nghin cu ta phi kt hp mt cch hi ha c 2 phng php , trnh ri vo thi cc ny hay thi cc khc dn n trng hp thy cy m khng thy rng hoc ngc li.

2. 2. ngha ca vic hc tp mn hc

- Trang b cho sinh vin nhng hiu bit c bn v s ra i ca ng, v ng li ca ng trong cch mng dn tc dn ch nhn dn v cch mng x hi ch ngha, c bit l ng li ca ng trong thi k i mi. Vic nm vng nhng ni dung s nng cao

CHNG M U



10

nng lc t duy c th t gii p, ng x v kin nh trc mt s vn thng gp trong i sng chnh tr phc tp.

- Bi dng cho sinh vin nim tin vo s lnh o ca ng, cng c lp trng chnh tr, trung thnh vi l tng ca ng, c nh hng phn u theo mc tiu, l tng v ng li ca ng; nng cao thc trch nhim cng dn trc nhng nhim v trng i ca t nc. - Sinh vin c c s vn dng kin thc chuyn ngnh ch ng, tch cc gii quyt nhng vn kinh t, chnh tr, x hi...theo ng li, chnh sch ca ng. l ngi Vit Nam th ai cng phi thc hin php lut ca nh nc v ng li ca ng. Quyn li v trch nhim ca tng ngi khng ra ngoi qu o . V vy, nghin cu v hc tp ng li cch mng ca ng l vn thit thc vi tt c mi ngi.

CHNG 1: S RA I CA NG CNG SN VIT NAM V CNG LNH CHNH TR U TIN CA NG

11

CHNG 1

S RA I CA NG CNG SN VIT NAM V

CNG LNH CHNH TR U TIN CA NG

A. MC TIU Sinh vin cn nm c nhng ni dung ch yu sau: - Bi cnh quc t v tc ng ca n i vi Vit nam. - S chuyn bin v kinh t, chnh tr - x hi Vit nam di tc ng ca chnh sch

thng tr ca thc dn Php - S b tc v ng li cu nc v giai cp lnh o trong phong tro gii phng

dn tc cui th k XIX, u th k XX. - Qu trnh la chn con ng gii phng dn tc ca Nguyn i Quc. - Vai tr ca Nguyn i Quc trong s ra i ca CSVN. - Ni dung v ngha ca Chnh cng ng cng sn Vit nam do Nguyn i Quc

son tho. - ngha lch s ca s ra i ca ng Cng sn Vit nam.

B. NI DUNG ng Cng Sn Vit Nam ra i nm 1930 l sn phm tt yu ca lch s, l kt qu

chun b cng phu v mi mt ca lnh t Nguyn i Quc. S kin y to ra bc ngot ln cho cch mng Vit nam. Ngay ti hi ngh thnh lp, ng thng qua Cng lnh cch mng sng to do Nguyn i Quc son tho. Chng ny cung cp cho chng ta nhng kin thc v mt s kin trng i - s ra i ca ng CSVN - ch th hoch nh ng li cch mng Vit nam.

1. HON CNH LCH S RA I NG CNG SN VIT NAM

1.1. Hon cnh quc t cui th k XIX u th k XX

1.1.1. S chuyn bin ca ch ngha t bn v hu qu ca n

- T na sau th k XIX, CNTB phng Ty chuyn nhanh t giai on t do cnh tranh sang giai on c quyn (giai on quc ch ngha).

- n u th k XX, ch ngha quc hon thnh vic phn chia th trng th gii. S thng tr ca ch ngha quc dn n nhng thay i ln:

+ i sng ca cc nc thuc a b thay i mnh m c v kinh t, c cu x hi v thc dn tc. S phn ng gy gt ca cc nc thuc a lm cho phong tro chng


12

ch ngha quc, ginh c lp cho cc dn tc thuc a tr thnh vn c tnh cht thi i, thnh mt dng thc cch mng mi.

+ Xut hin 2 mu thun mi ca thi i l mu thun gia quc v quc v thuc a v mu thun gia cc nc thuc a v quc. Nhng mu thun ny ngy cng pht trin mnh m, i hi phi c gii quyt v chnh l tin cho cc cuc chin tranh th gii v cch mng v sn.

1.1.2. nh hng ca ch ngha Mc-Lnin

- Vo gia th k XIX, phong tro u tranh ca giai cp cng nhn chng ch ngha t bn pht trin mnh i hi phi c h thng l lun khoa hc vi t cch l v kh t tng ca giai cp mnh. Ch ngha Mc-Lnin ra i nhm p ng yu cu .

- Vi khu hiu v sn cc nc lin hip li, ch ngha Mc- Lnin dn n s hnh thnh cc t chc cng nhn quc t nh: Quc t I (1864-1876), Quc t II (1889-1923), Quc t III (1919-1943).

- Mun ginh c thng li trong cuc u tranh, giai cp cng nhn phi lp ra chnh ng ca mnh1 v ch ngha Mc - Lnin tr thnh mt trong nhng yu t quan trng dn ti s ra i v l nn tng t tng ca cc ng Cng sn nhiu nc trn th gii, trong c ng Cng sn Vit Nam.

1.1.3. Tc ng ca cch mng Thng Mi Nga

- Sau khi cch mng Thng Mi Nga thnh cng (1917), Nh nc X Vit ra i m ra mt thi i mi - thi i qu t ch ngha t bn ln ch ngha x hi. T , ch ngha Mc-Lnin t l lun tr thnh hin thc.

- Cch mng Thng Mi Nga l mt s kin mang tm vc quc t v c ngha lch s to ln:

+ CMT 10 Nga to ra m hnh cch mng mi do giai cp v sn lnh o cho rt nhiu dn tc i theo.

+ CMT 10 Nga cn mang ngha ca cuc cch mng gii phng dn tc nn m ra trc mt cc dn tc b p bc mt thi i cch mng chng quc, thi i gii phng dn tc2.

1.1.4. S ra i ca quc t cng sn thng 3/1919:

- Thng 3/1919, Quc t Cng Sn c thnh lp v thc y mnh m phong tro cng sn v cng nhn quc t theo con ng cch mng trit .

1 Xem li gio trnh Nhng nguyn l c bn ca ch ngha Mc-Lnin, chng VII, phn Vai tr ca ng Cng sn trong qu trnh thc hin s mnh lch s ca giai cp cng nhn, H, 2009, tr 370.

2 H Ch Minh: Ton tp, Nxb CTQG, H, 2000, t 8, tr 562


13

- QTCS vi khu hiu V sn cc nc v cc dn tc b p bc on kt li l t chc quc t duy nht lc quan tm, gip v ch o phong tro cch mng gii phng dn tc thuc a nn t chc ny c nh hng ln ti phong tro cch mng .

- i vi Vit Nam, QTCS c vai tr quan trng trong vic truyn b ch ngha Mc-Lnin, trong vic thnh lp ng Cng sn Vit Nam v c ch trng, ng li ca ng ta trong mt thi gian nht nh. Nguyn i Quc nhn mnh vai tr ca t chc ny i vi Vit nam nh sau: An nam mun cch mnh thnh cng th phi nh tam quc t3.

Tnh hnh th gii y bin ng nh hng mnh m n Vit nam.

1. 2. Hon cnh trong nc

1.2.1. X hi Vit nam di s thng tr ca thc dn Php

Nm 1858, thc dn Php n sng xm lc Vit nam. Triu nh nh Nguyn u hng tng bc v n ngy 6/6/1884 phi k hip nh Pactnt vi 19 iu khon chnh thc tha nhn s cai tr ca thc dn Php trn t Vit nam.

* V chnh sch cai tr ca thc dn Php: Sau khi nh chim Vit nam, thc dn Php thit lp b my thng tr thc dn v thi hnh y chnh sch cai tr nh sau:

- V chnh tr: + Thi hnh chnh sch chuyn ch vi b my n p nng n. + Tc b quyn lc i ni, i ngoi ca chnh quyn phong kin nh Nguyn, duy

tr ch cai tr trc tip t trung ng n c s, bin quan li phong kin tr thnh b nhn, tay sai.( V d: Php cng nh Thanh k Cng c phn chia bin gii Vit Trung vo nm 1887 ).

+ Thi hnh chnh sch chia tr. Kt qu ca chnh sch cai tr v chnh tr bin nc ta thnh mt x thuc a,

dn ta l vong quc n, T quc ta b giy xo di gt st ca k th hung c4. - V kinh t: + Tip tc duy tr phng thc sn xut phong kin cng vi vic thit lp mt cch

hn ch phng thc sn xut TBCN phc v cho chnh sch khai thc thuc a ca Php. + Thi hnh chnh sch kinh t c quyn bin Vit nam thnh th trng tiu th

hnh ha ca Php, dng hng ro thu quan ngn chn hng ha ca cc nc khc. + Tin hnh 2 cuc khai thc thuc a ( 1897-1914 v 1919-1929) Vit nam vi

trng tm l khai thc ti nguyn v cp rung t lp n in.

3 H Ch Minh: Ton tp , t 2, tr 287. 4 H Ch Minh: Ton tp, t 10, Tr 2


14

+ nh ra nhiu th thu v l nh vo ngi lao ng khin i sng ca nhn dn v cng kh cc.

Kt qu ca chnh sch cai tr kinh t l kinh t Vit nam vn b km hm trong vng lc hu v ph thuc nng n vo kinh t Php.

- V vn ha: thi hnh chnh sch ngu dn d b cai tr. Kt qu ca chnh sch vn ha phn ng trn l trn 90% dn s Vit nam m ch. * V tnh hnh giai cp: Di tc ng ca chnh sch cai tr ca thc dn Php, trong

x hi Vit nam din ra s phn ha ca cc giai cp c v s ra i ca cc giai cp, tng lp mi. C th nh sau:

- Giai cp a ch, phong kin: + Xt di gc chnh tr th giai cp a ch phong kin c s phn ha nh sau:

Mt b phn a ch phong kin cam tm lm tay sai cho thc dn Php duy tr quyn li ca mnh. Mt b phn khc nu cao truyn thng yu nc v tinh thn bt khut ca dn tc ng v pha nhn dn chng Php.

+ Xt di gc kinh t th giai cp a ch phn ha thnh 3 b phn l tiu, trung v i a ch, trong i a ch thng ng hn v phe quc cn trung v tiu a ch vn c tinh thn dn tc.

- Giai cp nng dn: Cng vi giai cp a ch, nng dn l giai cp tn ti lu i Vit nam. y l thnh phn chim tuyt i a s (90%) trong x hi Vit nam.

+ Giai cp nng dn b bn cng ha v ph sn hng lot do b quc v a ch chim ot rung t, nn su cao thu nng, nn cho vay nng li v vic mt ma lin min do thin tai

+ Giai cp nng dn cng c s phn tng thnh ph nng, trung nng, bn nng v c nng.

Bn cnh cc tng lp, giai cp i din cho x hi Vit Nam truyn thng, nhng giai cp mi cng c s pht trin v phn ho ngy cng r rt hn.

- Giai cp cng nhn: + Nguyn nhn hnh thnh: L sn phm trc tip ca 2 cuc khai thc thuc a ca

thc dn Php Vit nam. + V s lng: n ht cuc khai thc thuc a ln 2 (1929) giai cp cng nhn Vit

nam t con s 22 vn, chim 1,1% dn s Vit nam, trong ch yu l cng nhn m v cng nhn n in.


15

+ V c im: Giai cp cng nhn Vit nam va c nhng c im chung ca giai cp cng nhn quc t 5 va c nhng c im ring bit, c th. l:

1. Phi chu ba tng p bc bc lt ( quc, phong kin, t sn bn x) nn tinh thn cch mng ca h rt cao, mi th dn tc gn lin vi mi th giai cp.

2. H u xut thn t nhng ngi nng dn b bn cng ho nn c mi quan h gn gi, trc tip v mu tht vi nng dn. y l c s khch quan thun li hnh thnh khi lin minh cng-nng.

3. Ra i trc giai cp t sn dn tc. 4. Ni b thun nht, khng c tng lp cng nhn qu tc nn khng chu nh hng

ca ch ngha cng on, ch ngha ci lng. 5. Giai cp cng nhn Vit Nam ra i v pht trin trong iu kin thun li khi giai

cp cng nhn Nga lm nn CMT 10, QTCS thnh lp v lnh t Nguyn i Quc bt u truyn b ch ngha Mc-Lnin vo Vit Nam nn trng thnh nhanh chng v nhn thc.

- Giai cp t sn: + Ngay t khi ra i, do chnh sch c quyn v chn p ca t bn Php v cc t

bn ngoi kiu nn t sn Vit nam khng th pht trin c. Do , th lc kinh t v a v chnh tr ca giai cp ny rt nh b v yu t.

+ Trong qu trnh pht trin, giai cp t sn Vit nam phn thnh 2 b phn l t sn mi bn v t sn dn tc. T sn mi bn l nhng nh t sn ln, hp tc kinh doanh vi quc Php nh lm cai thu, lm i l cung cp nguyn vt liu hoc phn phi hng ha ca PhpV c quyn li kinh t v chnh tr gn lin vi quc thc dn nn t sn mi bn thng l tng lp i lp vi dn tc. Cn t sn dn tc bao gm nhng nh t sn va v nh. H b t bn Php chn p nn h cng c tinh thn chng quc v phong kin v l mt lc lng cch mng trong phong tro gii phng dn tc.

- Giai cp tiu t sn: + Giai cp tiu t sn ngy cng tr nn ng o, bao gm nhiu b phn khc nhau:

tiu thng, tiu ch, cng chc, hc sinh, sinh vin Trong , gii tr thc v hc sinh l b phn quan trng ca tng lp tiu t sn.

+ Nhn chung a v kinh t ca h rt bp bnh, lun b e do ph sn, tht nghip. + H c tinh thn yu nc nng nn, li b quc v phong kin p bc, bc lt v

khinh r nn rt hng hi tham gia cch mng.

5 Xem li gio trnh Nhng nguyn l c bn ca ch ngha Mc-Lnin, chng VII, phn 2. Nhng iu

kin khch quan quy nh s mnh lch s ca giai cp cng nhn, tr 365.


16

+ c bit, tng lp tr thc vi c im u thi, mn th v c kh nng tuyn truyn tt nn h l mt lc lng cch mng khng th thiu trong cuc u tranh v c lp, t do ca dn tc.

* V mu thun x hi : - Mu thun vn c trong lng x hi Vit nam phong kin l mu thun gia nng

dn v a ch phong kin khng mt i m vn tip tc tn ti v tr nn gay gt. - Bn cnh , xut hin ln mt mu thun mi bao trm ln tt c l mu thun gia

ton th dn tc Vit nam vi quc Php xm lc. - Hai mu thun c bn y phn nh bn cht ca ch thuc a na phong kin v

quy nh nhim v ca cch mng Vit Nam trong tng lai l chng quc ginh c lp dn tc v chng phong kin ginh quyn dn ch cho nhn dn, ch yu l rung t cho nng dn. Trong 2 nhim v th chng quc, ginh c lp dn tc l nhim v hng u.

* Tm li: Chnh sch cai tr ca thc dn Php tc ng mnh m n x hi Vit nam v lm cho:

- Tnh cht x hi thay i: X hi Vit nam t mt x hi phong kin c lp tr thnh x hi thuc a - na phong kin.

- C cu giai cp trong x hi thay i. l s ra i ca cc giai cp, tng lp mi nh cng nhn, t sn, tiu t sn. y l mt lc lng cch mng mi cho mt cuc cch mng mi trong tng lai.

- Mu thun x hi thay i. Xut hin mu thun mi l mu thun dn tc vi quc v mu thun tr thnh mu thun bao trm.

1.2.2. Phong tro yu nc theo khuynh hng phong kin v t sn cui th k XIX- u th k XX

Cui th k XIX, d triu nh nh Nguyn u hng thc dn Php nhng nhn dn ta t th h ny n th h khc, di s lnh o ca giai cp ny hay giai cp khc lin tc vng ln chng bn cp nc. Ni bt nht l phong tro yu nc theo khuynh hng phong kin v t sn.

* Phong tro yu nc theo khuynh hng phong kin: - Phong tro Cn Vng (1885-1896): - Khi ngha nng dn Yn Th (1884-1913) * Phong tro yu nc theo khuynh hng dn ch t sn: Xt v phng php, trong

phong tro dn ch t sn di s lnh o ca cc s phu yu nc c 2 xu hng:

- Xu hng bo ng ca Phan Bi Chu v phong tro ng Du(1904-1908) - Xu hng ci cch ca Phan Chu Trinh


17

- Ngoi ra, trong thi k ny Vit nam cn c nhiu phong tro u tranh khc nh: Phong tro ng Kinh Ngha Thc (1907); phong tro ty chay t sn Hoa Kiu (1919) i cc ci cch t do, dn ch.

- T trong phong tro u tranh, cc t chc ng phi ra i: ng Lp hin (nm 1923); Vit nam ngha on (nm 1925), ng Thanh Nin cao vng (nm 1926); Tn Vit cch mng ng (nm1927), Vit nam quc dn ng (nm 1927) Trong s cc ng phi , Tn Vit cch mng ng v Vit nam quc dn ng c nh hng ln nht.

* Tm li: - C th ni, cc phong tro cu nc di s lnh o ca cc giai cp, ng phi

khc nhau t lp trng phong kin n lp trng t sn, tiu t sn qua kho nghim ca lch s u tht bi v thiu mt ng li ng n.

- Cch mng Vit nam ang ng trc cuc khng hong trm trng v con ng cu nc, v giai cp lnh o. Lch s t ra nhim v phi tm ra con ng cch mng mi, giai cp lnh o mi ph hp vi xu th pht trin ca thi i v ph hp vi c im ca x hi Vit nam.

1.2.3. Phong tro yu nc theo khuynh hng v sn.

* Nguyn i Quc chun b cc iu kin v chnh tr, t tng v t chc cho s vic thnh lp ng cng sn Vit nam.

- S lc qu trnh tm ti con ng cu nc mi ca Nguyn i Quc (1911-1920).

+ Ngy 5/6/1911 ngi thanh nin Nguyn Tt Thnh ri bn nh Rng (Si Gn) ra i tm ng cu nc. Ngi khng dng li phng ng nh cc v tin bi m sang phng Ty, n tn hang ca k th tm con ng cu nc khc .

+ Trn hnh trnh bn ba khp nm chu bn bin, Nguyn i Quc tm tm hiu k cc cuc cch mng in hnh trn th gii nh cch mng M (4/7/1776) v cuc cch mng Php (14/7/1789). Ngi nh gi cao t tng t do, bnh ng, bc i v quyn con ngi ca cc cuc cch mng nhng cng nhn thc r hn ch ca n. Ngi cho rng l nhng cuc cch mnh t bn, cch mnh khng n ni, ting l cng ha dn ch nhng k thc trong th n tc lc nng dn, ngoi th p bc thuc a6. T , Nguyn i quc khng nh con ng cch mng t sn khng th a li c lp, hnh phc cho nhn dn cc nc ni chung, cho nhn dn Vit nam ni ring.

6 H Ch Minh: ton tp, t 2, tr 270.


18

+ Nm 1917 khi tr li Php, Nguyn i Quc thnh lp t chc Hi nhng ngi Vit nam yu nc ti Php. Khi cch mng thng 10 Nga bng n v thng li, Ngi ng h CMT10 ch theo cm tnh t nhin cha hiu ht tm quan trng lch s ca n7.

+ u nm 1919, Nguyn i Quc gia nhp ng x hi Php. Thng 6/1919, thay mt Hi nhng ngi Vit nam yu nc ti Php Nguyn i Quc gi ti hi ngh Vcxay bn Yu sch ca nhn dn Vit nam gm 8 im, i chnh ph Php thc hin cc quyn t do dn ch Vit nam. Nhng yu cu chnh ng v cp thit khng c chp nhn v Ngi rt ra kt lun: Nhng li tuyn b ca ch ngha quc, ch ngha Uynxn ch l tr bp bm, cc dn tc mun c gii phng ch c th da vo sc lc ca chnh bn thn mnh8.

+ Thng 3/1919 Lnin thnh lp Quc t Cng sn (Quc t III). Nh vy, lc ny trong phong tro cng nhn quc t cng tn ti Quc t II v quc t III. Cc ng X hi ca giai cp cng nhn cc nc ng trc s la chn: tin v i theo quc t no, i theo con ng no? ng X hi Php t chc m Nguyn i Quc ra nhp t u nm 1919 v bn thn Nguyn i Quc cng ng trc s la chn .

+ ng lc , ti i hi ln II ca QTCS (khai mc ngy 10/7/1920) Lnin c bn S tho ln th nht v vn dn tc v thuc a(tc phm ny cn c gi l Lun cng Lnin). Nguyn i Quc c c bn Lun cng Lnin trn t bo Nhn o s ra ngy 16,17/7/1920. Lun cng p ng ng nguyn vng tha thit m Nguyn i Quc ang p : t do cho ng bo, c lp cho t quc. T Ngi hon ton tin theo Lnin, tin theo Quc t th III9. Ngi rt ra kt lun: "mun cu nc v gii phng dn tc khng c con ng no khc ngoi con ng cch mng v sn"10.

+ Thng 12/1920 ti i hi ng X hi Php (cn gi l i hi Tua) ny ra cuc tranh lun gay gt v vic ra nhp Quc t III hay li Quc t II. Nguyn i Quc b phiu gii tn ng X hi sng lp ng cng sn Php v gia nhp Quc T th III. Vi s kin ny, Nguyn i Quc t mt ngi yu nc tr thnh ngi cng sn u tin ca dn tc Vit Nam, t mt chin s gii phng dn tc cha c khuynh hng r rng thnh mt chin s gii phng dn tc theo ch ngha Cng sn.

Nh vy, tri qua cuc hnh trnh di y gian kh, Nguyn i Quc la chn con ng cch mng v sn gii phng dn tc mnh, kp thi p ng nhu cu bc thit ca dn tc mnh l tm ra mt con ng cch mng mi.

7 H Ch Minh : Ton tp , Sdd, t 10, tr126.

8 H Ch Minh : Ton tp , t 1, tr 416. 9 H Ch Minh: Ton tp, t 10, tr 127

10 H Ch Minh: Ton tp, t 9, tr 314.


19

- Nhng hot ng cch mng ca Nguyn i Quc t 1921 n 1929: y l giai on Nguyn i Quc xc tin mnh m vic nghin cu l lun gii phng dn tc theo hc thuyt Mc- Lnin truyn b vo Vit Nam v tng bc chun b t tng, chnh tr v t chc cho vic thnh lp ng Cng sn Vit Nam.

+ T 1921 n thng 6/1923, Nguyn i Quc hot ng trong ng Cng sn Php. T nm 1921, trong cc bi bo v ng Dng ca mnh, Nguyn i quc t vn : ch cng sn c p dng c chu ni chung v ng Dng ni ring khng? V Ngi a ra mt lun im mi m, y sng to ch ngha cng sn thm nhp vo Chu d dng hn vo chu u11 sau khi phn tch nhng iu kin lch s v x hi c th . T , Ngi khng nh: Cch mng gii phng dn tc thuc a c tnh ch ng, c lp v c th thnh cng trc cch mng chnh quc, gp phn thc y cch mng chnh quc tin ln.

Trong nhng nm hot ng Php , Nguyn i Quc vit tc phm Bn n ch thc dn Php sau ny c in Pari vo nm 1925. Bn n ch thc dn Php khng ch l bn co trng n thun m ch ra con ng thc hin bn n l cuc u tranh t gii phng. Tc phm t nhng vin u tin to nn tng cho ng li cch mng gii phng dn tc ca ng ta12.

+ T thng 7/1923 n thng 10/1924 Nguyn i Quc hot ng Lin X - trung tm ca phong tro cng sn quc t v tip tc b sung, pht trin l lun v cch mng thuc a. Trong thi gian ny, Ngi cn vit nhiu bi cho bo S tht ca ng cng sn Lin X v tp ch Th tn quc t ca Quc t Cng sn. Trong cc bi bo, bi pht biu ca mnh trong giai on ny, Nguyn i Quc cp n 3 vn . Th nht: Tng cng mi quan h gia phong tro cng nhn cc nc quc vi phong tro cch mng cc nc thuc a. Th hai: Vai tr quan trng v s cn thit phi t chc, lnh o giai cp nng dn cc nc thuc a. Th ba: Vai tr c bit quan trng ca ch ngha dn tc: ch ngha dn tc l mt ng lc ln ca t nc13.

+ T 11/ 1924 n 2/1930 Nguyn i Quc hot ng Qung Chu (Trung Quc), nhiu nc khc v tch cc chun b cc iu kin thnh lp ng Cng sn Vit Nam.

chun b v mt t chc cho s ra i ca ng Cng sn Vit Nam, thng 6/1925, sau khi v n Qung Chu - Trung Quc, Ngi thnh lp Hi Vit Nam cch mng thanh nin .

chun b v t tng - chnh tr cho vic thnh lp ng, lnh t Nguyn i Quc vch ra nhng phng hng c bn v chin lc v sch lc ca cch mng gii

11 H Ch Minh: Ton tp, t1, tr36.

12 L Th Lng: ng li u tranh ginh chnh quyn(1930-1945), H, 2008, tr 27. 13 H Ch Minh: Ton tp, t 1, tr 466.


20

phng dn tc Vit Nam trong tc phm ng kch mnh( c in nm 1927). Ni dung c bn ca tc phm ng Kch mnh nh sau:

Th nht: Khi phn tch tnh cht ca cc cuc cch mng in hnh nh cch mng M (1776), cch mng Php (1789), Nguyn i Quc kt lun: cch mng Php, cch mng M l cch mng khng n ni, ch c cch mng thng Mi Nga l thnh cng trit v dn chng s nhiu c hng ci hnh phc, t do, bnh ng. V vy, cch mng Vit nam cn i theo con ng cch mng trit - con ng cch mng v sn. Tnh cht ca cch mng Vit nam s l cch mng gii phng dn tc - mt b phn ca cch mng v sn, m ng tin ln CNXH.

Th hai: Bn v lc lng cch mng: "Cch mng l vic chung ca c dn chng ch khng phi l vic ca mt hai ngi", vic gii phng dn tc ch yu l do nhn dn ta t lm ly, trong cng nng l gc ca cch mng.

Th ba: Bn v on kt quc t: Cch mng Vit nam l mt b phn ca cch mng th gii, v vy cn c s gip ca quc t.

Th t: Bn v phng php cch mng: Phi gic ng v t chc qun chng cch mng, lm cho qun chng hiu r mc ch cch mng, on kt nh giai cp p bc mnh.

Th nm: Bn v vai tr ca ng: cch mng mun thng li th trc ht phi c ng cch mng trong th t chc lnh o dn chng, ngoi th lin lc vi giai cp v sn v cc dn tc b p bc trn ton th gii. ng c vng th cch mng mi thnh cng. ng mun vng phi c ch ngha lm nn tng. Ch ngha chn chnh nht l ch ngha Lnin14.

Nh vy, tc phm ng Kch mnh trc tip chun b v t tng chnh tr cho vic thnh lp ng v l c s hnh thnh nn Chnh cng vn tt sau ny.

* S pht trin ca phong tro yu nc theo hng v sn: Vic truyn b ch ngha Mc- Lnin vo phong tro cng nhn v phong tro yu nc lm dy ln cc cuc u tranh mnh m, c bit l cuc u tranh ca giai cp cng nhn.

- Trc nm 1919, phong tro cng nhn mang tnh cht t pht, ch yu di cc hnh thc s khai nh: b trn tp th, ph giao ko, t ln tri, nh cai k sau pht trin thnh nhng hnh thc: bi cng, biu tnh cc quy m nh. V d nh cuc bi cng ca 200 cng nhn vin chc ngnh Lin hip thng mi ng Dng (1907)

- T nm 1919-1925 giai cp cng nhn pht trin mnh m v s lng, cht lng. Phong tro dn mang tnh t gic. Nhiu cuc bi cng ln n ra

14 H Ch Minh: Ton tp, t2, tr 257.


21

- T nm 1926-1929, phong tro cng nhn pht trin mnh m hn di s lnh o v hot ng ca hi Vit nam cch mng thanh nin.

- Song song vi cc cuc u tranh ca giai cp cng nhn l phong tro u tranh ca nng dn.

- iu cn ni y l phong tro cng nhn v phong tro nng dn c tc dng h tr ln nhau. Nng dn quyn tin ng h cng nhn hoc che ch, m bc cng nhn khi phi v thn qu tm lnh ch khng b

* S ra i ca cc t chc cng sn Vit nam. Cui nm 1928-1929, phong tro cng nhn v phong tro yu nc pht trin mnh

m v mang tnh thng nht trong c nc i hi phi c s lnh o thng nht ca mt ng cch mng. Vit nam cch mng thanh nin hon thnh nhim v lch s l chun b cho s ra i ca ng Cng sn nc ta v gi y khng cn ph hp lnh o phong tro. Xu th thnh lp mt ng cng sn chn mui.

- Phong tro V sn ha (1928) ca HVNCMTN din ra mnh m nht Bc K, lm cho phong tro cch mng y pht trin si ni hn, yu cu thnh lp ng Cng sn v th cng xut hin sm hn. Cui thng 3/1929, ti 5D - Hm Long- H Ni mt s hi vin tin tin ca Hi VNCMTN k b Bc K lp ra chi b cng sn u tin Vit Nam gm 7 ngi do ng ch Trn Vn Cung lm b th chi b.

- Thng 5 nm 1929, ti i hi ln th nht Hi VNCMTN Hng Cng - Trung Quc, on i biu k b Bc K ngh gii tn t chc Thanh Nin v thnh lp ng Cng sn. Nhng ngh khng c chp nhn nn on i biu Bc K rt khi i Hi v nc.

- Ngy 17/6/1929, ti 312 Khm Thin, H Ni, i biu cc t chc cng sn min Bc hp i hi v quyt nh thnh lp ng Dng cng sn ng, thng qua Tuyn ngn, iu l ng, xut bn bo Ba Lim, c ra BCH T lm thi ca ng. S ra i ca ng Dng Cng sn ng l s kin t ph chnh thc kt thc vai tr ca Hi VNCMTN.

- Trc tnh hnh , mt s hi vin tin tin ca Vit Nam cch mng thanh nin Trung K v Nam K cng vch ra k hoch thnh lp t chc cng sn.

+ An Nam cng sn ng: Trc s ra i ca ng Dng Cng sn ng v nhu cu ca phong tro cch mng, cc ng ch trong VNCMTN hot ng Trung Quc v Nam K thnh lp An Nam cng sn ng vo thng 8/1929.

+ ng Dng cng sn lin on: S ra i ca ng Dng cng sn ng v An Nam cng sn ng tc ng mnh m n s phn ho ca Tn Vit cch mng ng. Nhng ng vin tin tin ca t chc ny tch ra lp cc chi b cng sn, xc tin chun b m i hi thnh lp ng. Thng 9/1929 h ra tuyn t v vic thnh lp ng Dng cng sn lin on.

Nh vy, ch trong mt thi gian rt ngn, Vit nam ra i 3 t chc Cng sn.


22

2. HI NGH THNH LP NG V CNG LNH CHNH TR U TIN CA NG

2. 1. Hi ngh thnh lp ng

- Bi cnh lch s ca Hi ngh thnh lp ng: + Yu cu bc thit ca thc tin phi hp nht 3 t chc Cng sn lm mt v s tn

ti cng lc 3 t chc Cng sn lm cho lc lng cch mng b phn tn, ng li khng thng nht.

+ Ch th ca QTCS. Ngy 27/10/1929 Quc t Cng sn gi cho nhng ngi cng sn ng Dng ti liu V vic thnh lp mt ng Cng sn ng Dng, trong ch r: "Cc t chc cng sn phi chm dt s chia r cng kch ln nhau ng thi xc tin vic hp nht thnh mt chnh ng duy nht ng Dng".15

+ Vai tr ca lnh t Nguyn i Quc. Trc tnh hnh , Nguyn i Quc vi t cch l phi vin ca Quc t Cng sn t Xim v Trung Quc( ngy 23/12/1929) ch tr hi ngh hp nht thnh lp ng ti Cu Long (Hng Cng -Trung Quc). Thnh phn hi ngh hp nht gm c 1 i biu ca Quc t Cng sn l Nguyn i Quc, 2 i biu ca ng Dng Cng sn ng (Trnh nh Cu, Nguyn c Cnh), 2 i biu ca An Nam Cng sn ng (Chu Vn Lim, Nguyn Thiu) v 2 i biu ngoi nc (L Hng Sn v H Tng Mu).

- Ni dung Hi ngh: + Hi ngh tho lun v nht tr vi nm im ln theo ngh ca Nguyn i Quc

v quyt nh hp nht cc t chc cng sn thnh mt ng v ly tn l ng Cng sn Vit nam. S ng vin ca ng khi mi thng nht hai t chc cng sn c i biu d hi ngh l 310 ngi16.

+ Hi ngh tho lun v thng qua cc vn kin: Chnh cng vn tt, sch lc vn tt, iu l tm tt v chng trnh tm tt ca ng do Nguyn i Quc son tho. Nhng vn kin ny hp thnh Cng lnh cch mng u tin ca ng ta - Cng lnh Nguyn i Quc.

+ Hi ngh quyt nh ra bo, tp ch ca ng Cng sn Vit nam. - Ngy 24/2/1930, ng Dng Cng sn lin on chnh thc gia nhp ng Cng

sn Vit nam. ng Cng sn Vit nam hon tt vic hp nht ba t chc cng sn Vit Nam lm mt.

15 ng Cng sn Vit Nam: Vn kin ng ton tp, sdd, 1998, t 1, tr 614

16 ng CSVN: Bo co gi QTCS, vn kin ng ton tp, Nxb CTQG, H, 1998, t2, tr 21.


23

2. 2. Cng lnh chnh tr u tin ca ng

* Ni dung Cng lnh: Tuy ch vn tt nhng cc vn kin do Nguyn i Quc son tho xc nh mt cch c h thng cc vn c bn ca cch mng Vit nam:

- V phng hng chin lc ca cch mng Vit nam: Lm "t sn dn quyn cch mng v th a cch mng i ti x hi cng sn".

- V nhim v ca cch mng t sn dn quyn v th a cch mng: trn 3 phng din chnh:

+V chnh tr: nh quc ch ngha Php v bn phong kin, lm cho nc Vit nam hon ton c lp; dng ra chnh ph cng nng binh; t chc ra qun i cng nng.

+ V kinh t: Th tiu ht quc tri, thu ht sn nghip ln ca quc Php t bn giao cho chnh ph cng nng; tch thu ht rung t ca quc lm ca cng v chia cho dn cy ngho; min thu cho dn ngho; thi hnh lut ngy lm 8 gi

+ V vn ho, x hi: Dn chng c t do t chc; nam n c bnh quyn; ph thng gio dc theo hng cng nng ho.

Nhng nhim v trn y th hin y yu t dn tc v dn ch, chng quc v chng phong kin trn tt c cc lnh vc chnh tr, kinh t, vn ha-x hiTrong , chng quc, ginh c lp dn tc l nhim v hng u.

- V lc lng cch mng: cng lnh xc nh i vi tng giai cp: + Cng nhn: ng phi vn ng v thu phc c ng o cng nhn lm cho giai

cp cng nhn lnh o c dn chng. + Nng dn: ng phi thu phc c ng o nng dn, da vng vo nng dn

ngho lnh o h lm cch mng rung t. + ng phi li ko c tiu t sn, tr thc, trung nng i v pha giai cp v sn,

li dng hoc trung lp ph nng, trung, tiu a ch v t sn Vit nam. B phn no ra mt phn cch mng th phi nh Trong khi lin lc vi cc giai cp phi thn trng, khng i vo con ng tho hip.

Nh vy, lc lng cch mng theo quan im ca Nguyn i Quc l ht sc rng ri.

- V lnh o cch mng: giai cp v sn l lc lng lnh o cch mng Vit nam. ng l i tin phong ca giai cp v sn lnh o cch mng Vit nam u tranh nhm gii phng ton th ng bo b p bc, bc lt.

- V quan h quc t: Cch mng Vit nam l b phn ca cch mng th gii. ng phi lin kt vi nhng dn tc b p bc v qun chng v sn trn th gii, nht l vi qun chng v sn Php.

* ngha ca Cng lnh: - y l Cng lnh cch mng u tin ca ng Cng sn Vit nam.


24

- Cng lnh xc nh ng 2 nhim v chng quc v chng phong kin ca cch mng Vit Nam trn c s thu hiu 2 mu thun c bn ca x hi thuc a na phong kin nn gii quyt v p ng ng nhng nhu cu bc xc ca lch s lc .

- Cng lnh cng xc nh ng trong mi quan h gia 2 nhim v th chng quc l nhim v hng u v thc hin nhim v nng n th lc lng cch mng phi ht sc rng m. y l s sng to ln ca Nguyn i Quc xut pht t s thu hiu yu cu v c im ca mt x hi thuc a- phong kin. Th tng Phm Vn ng sau ny nhn xt: Vo thi im y (tc nhng nm 20-30), h thng lun im ca H Ch Minh mi m n k l, kh lng tng tng v m ra mt hng pht trin mi cho dn tc Vit nam.

- Tuy nhin, do iu kin lch s, Cng lnh ch dng vn tt nn nhiu vn cha c gii thch c th. Nhng vn s c b sung, c th ha trong cng cuc lnh o u tranh ginh chnh quyn ca ng giai on sau.

3. NGHA LCH S CA S RA I NG CNG SN VIT NAM

- S ra i ca ng cng vi cng lnh chnh tr ca ng nh du bc ngot v i trong lch s cch mng nc ta, chm dt thi k khng hong v ng li v giai cp lnh o ca phong tro yu nc Vit Nam sut 2/3 th k; m ra cho dn tc ta mt thi k mi - thi k nhn dn Vit Nam tin hnh cuc u tranh cho c lp, t do v ch ngha x hi di s lnh o ca ng Cng sn.

- S ra i ca ng cng sn Vit nam nm 1930 l kt qu tt yu ca lch s u tranh dn tc v u tranh giai cp nc ta trong thi i mi. N chng t rng giai cp v sn nc ta trng thnh v sc lnh o cch mng17.

- ng cng sn Vit nam l sn phm ca s kt hp ch ngha Mc-Lnin vi phong tro cng nhn v phong tro yu nc Vit nam. y chnh l quy lut ra i ca ng Cng sn Vit nam.

- ng Cng sn Vit Nam ra i l kt qu ca s vn ng, ca s chun b k lng v cc mt chnh tr, t tng v ca t chc ca lnh t Nguyn i Quc, ca s on kt nht tr ca nhng chin s tin phong v li ch giai cp v dn tc.

- S ra i ca ng lm cho cch mng Vit nam thc s tr thnh mt b phn khng kht ca cch mng th gii .

- Hi ngh hp nht cc t chc cng sn Vit Nam quy t ba t chc cng sn thnh mt ng Cng sn duy nht theo mt ng li chnh tr ng n to nn s thng nht trong ng li lnh o cch mng c nc v truyn thng on kt ca ng ta.

17 H Ch Minh: Ton tp, Sdd, t10, tr 8


25

CU HI N TP

1. c im ni bt ca th gii v Vit nam cui th k XIX u th k XX nh hng ti cch mng Vit nam?

2. Hu qu ca chnh sch cai tr ca thc dn Php Vit nam? 3. Cc phong tro yu nc theo khuynh hng phong kin v dn ch t sn Vit

Nam cui th k XIX u th k XX v nguyn nhn tht bi? 4. Qu trnh tm ng cu nc ca lnh t Nguyn i Quc? 5. Nguyn i Quc chun b iu kin v t tng chnh tr v t chc cho s ra

i ca ng Cng sn Vit nam nh th no? 6. Qu trnh ra i ca cc t chc cng sn Vit nam? 7. Ni dung Cng lnh chnh tr u tin ca ng v ngha lch s ca n? 8. Cc yu t hnh thnh ng Cng sn Vit nam v ngha lch s ca vic thnh

lp ng?

VN THO LUN

1. Chng minh: ng Cng sn Vit nam ra i u nm 1930 l mt tt yu ca lch s.

2. Nhng im sng to trong Cng lnh chnh tr u tin ca ng do Nguyn i Quc son tho.

3. Vai tr ca lnh t Nguyn i Quc trong s kin thnh lp ng.

TI LIU HC TP

a. Ti liu bt buc: 1. B gio dc v o to: Gio trnh ng li cch mng ca ng Cng sn Vit

nam ( Ti bn c sa cha), Nxb CTQG, H, 2011, tr 17- 43. 2. B gio dc v o to: ng li cch mng ca ng Cng sn Vit nam ( ti

liu phc v dy v hc Chng trnh cc mn L lun chnh tr trong cc trng i hc, cao ng). Nxb i hc kinh t quc dn, H, 2008, tr 7- 8.

3. cng theo tn ch ca mn hc ng li cch mng ca ng Cng sn Vit nam do b mn Mc - Lnin - Hc vin cng ngh bu chnh vin thng bin son.

b. Ti liu tham kho: 1. Chnh cng ng Cng sn Vit nam. L Mu Hn: Cc cng lnh cch mng

ca ng cng sn vit nam, Nxb CTQG, H, 2001. tr 77- 81. 2. H Ch Minh ton tp (2000), Bn n ch thc dn Php, Tp 2, Nxb. Chnh tr

quc gia, H Ni, tr. 21-128.


26

3. H Ch Minh ton tp (2000), ng cch mnh, Tp 2, Nxb. Chnh tr quc gia, H Ni, tr. 257-318.

4. L Mu Hn (1990), H Ch Minh vi ngn c c lp dn tc trong Cng lnh u tin ca ng, Tp ch Lch s ng, s 5, tr. 18.

5. Trnh Nhu (2000), Nguyn i Quc vi s kin thnh lp CSVN, Tp ch Lch s ng, s 3, thng 3, tr. 30-34.

CHNG 2: NG LI U TRANH GINH CHNH QUYN (1930-1945)

27

CHNG 2

NG LI U TRANH GINH CHNH QUYN (1930-1945)

A. MC TIU

Sinh vin cn nm vng nhng ni dung ch yu sau: - Nhng ch trng ln ca ng thng qua cc vn kin ni bt trong giai on

1930-1945: + Lun cng chnh tr ca ng Cng sn ng Dng thng 10/1930. + Ngh quyt Hi ngh Trung ng 6 ( thng 11/1939). + Ngh quyt Hi ngh Trung ng 8 ( thng 5/1941). - Ni dung v ngha ca vic chuyn hng ch o chin lc ca ng giai on

1939- 1941. - Qu trnh chun b u tranh ginh chnh quyn giai on 1941- 1945. - Bi cnh lch s v qu trnh thc hin Cch mng thng Tm . - Thng li, ngha v bi hc kinh nghim ca cch mng Thng Tm.

B. NI DUNG Ngay sau khi ra i, ng Cng sn Vit Nam bt u s nghip lnh o nhn dn

ta u tranh nh ch thc dn v phong kin, ginh c lp dn tc m trc ht l phi ginh chnh quyn v tay nhn dn t kin to nn mt x hi mi tt p hn cho dn tc, hnh phc hn cho nhn dn. Cuc u tranh gian kh y din ra trong 15 nm v kt thc bng thng li ca cch mng Thng Tm. Chng ny cho chng ta hiu: lm th no m mt ng non tr c th lm nn k tch lch s .

1. CH TRNG U TRANH T NM 1930 N NM 1939

1.1. Trong nhng nm 1930-1935

1.1.1. Hi ngh BCH TW ln th nht thng 10/1930 v bn Lun cng chnh tr ca ng

* Bi cnh lch s ca Hi ngh: - Do hu qa ca cuc khng hong kinh t th gii 1929-1933, mu thun v kinh t

gia mt bn l nhn dn Vit nam v mt bn l thc dn Php, tay sai ngy cng tr nn su sc

-. S n p d man ca thc dn Php sau tht bi ca cuc khi ngha Yn Bi do Quc dn ng tin hnh ngy 9/2/1930 y mu thun v chnh tr gia dn tc Vit Nam v quc Php ln cao.

- S pht trin mnh m ca phong tro cch mng sau khi ng CSVN ra i m nh cao l phong tro X-Vit Ngh Tnh.


28

- Thng 4/1930, sau thi gian hc tp Lin X, ng ch Trn Ph c QTCS c v nc hat ng v thng 7/1930 ng ch c b sung vo BCH TW lm thi v c phn cng cng thng v Trung ng chun b ni dung cho k hp Trung ng ln th nht.

- T ngy 14 n ngy 30/10/1930, Hi ngh BCH TW ln th nht din ra ti Hng Cng - Trung Quc do ng ch Trn Ph ch tr. Hi ngh thng qua mt s ni dung c bn sau:

+ Phn tch tnh hnh hin ti v nhim v cn kp ca ng. + Thng qua Lun Cng chnh tr ca ng, iu l ca ng do ng ch Trn Ph

son tho sau khi nh gi li nhng ni dung c bn ca Hi ngh hp nht thng 2/1930 v bn Cng lnh chnh tr u tin ca ng do Nguyn i Quc son tho.

+ Quyt nh i tn ng CSVN thnh ng Cng sn ng Dng.

+ C ra BCH TW chnh thc v c ng ch Trn Ph lm Tng b th. Nh vy vic thng qua bn Lun cng Chnh tr do ng ch Trn Ph son tho l mt trong nhng ni dung c bn ca Hi ngh ny.

* Ni dung ca Lun cng - V mu thun x hi: l mu thun giai cp din ra gay gt ng Dng gia mt bn l th thuyn, dn cy v cc phn t lao kh; mt bn l a ch phong kin, t bn v quc.

- V phng hng chin lc ca cch mng ng Dng: + Lc u cch mng ng Dng l mt cuc cch mng t sn dn quyn, c tnh

cht th a v phn . T sn dn quyn cch mng l thi k d b lm x hi cch mng.

+ Sau khi cch mng t sn dn quyn thng li s tip tc pht trin, b qua thi k t bn m tranh u thng ln con ng x hi ch ngha.

- V nhim v ca cch mng t sn dn quyn: nh phong kin, thc hnh cch mng rung t trit v nh quc ch ngha Php, lm cho ng Dng hon ton c lp. Trong hai nhim v ny, Lun cng xc nh: Vn th a l ci ct ca cch mng t sn dn quyn v l c s ng ginh quyn lnh o dn cy.

y l s cao vn u tranh giai cp. - V lc lng cch mng: + Cng nhn v nng dn l 2 ng lc chnh ca cch mng, trong giai cp v sn

va l ng lc chnh, va l giai cp lnh o cch mng, dn cy (nng dn) l lc lng ng o nht v l ng lc mnh ca cch mng.

+ T sn thng nghip th ng v phe quc v a ch chng li cch mng, cn t sn cng nghip th ng v pha quc gia ci lng v khi cch mng pht trin cao th h theo quc.


29

+ Trong giai cp tiu t sn, b phn th cng nghip th c thi do d; tiu t sn thng gia th khng tn thnh cch mng; tiu t sn tr thc th c xu hng quc gia ch ngha v ch c th hng hi tham gia chng quc trong thi k u.

+ Ch c cc phn t lao kh th mi i theo cch mng m thi. - V phng php cch mng: Phi ra sc chun b cho qun chng v con ng v trang bo ng. V trang bo ng ginh chnh quyn l mt ngh thut, phi tun theo khun php nh binh.

- V quan h gia cch mng Vit Nam vi cch mng th gii: Cch mng ng Dng l mt b phn ca cch mng v sn th gii, v th giai cp v sn ng Dng phi on kt gn b vi giai cp v sn th gii, trc ht l giai cp v sn Php, v phi mt thit lin lc vi phong tro cch mng cc nc thuc a v na thuc a nhm m rng v tng cng lc lng cho cuc u tranh cch mng ng Dng.

- V vai tr lnh o ca ng: s lnh o ca ng Cng sn l iu kin ct yu cho thng li ca cch mng. Mun vy:

+ ng phi c ng li chnh tr ng n, c k lut tp trung, lin h mt thit vi qun chng.

+ ng l i tin phong ca giai cp v sn, ly ch ngha Mc-Lnin lm nn tng t tng, i biu chung cho quyn li ca giai cp v sn ng Dng, u tranh t c mc ch cui cng l ch ngha cng sn.

* ngha ca Lun cng - Lun cng chnh tr khng nh li nhiu vn cn bn thuc v chin lc cch mng m Chnh cng vn tt v Sch lc vn tt nu ra. - Lun cng c th ha mt s vn ca cch mng Vit nam nh phn chin lc v phng php cch mng. - Bn cnh mt thng nht c bn gia Lun cng chnh tr vi Chnh cng vn tt v Sch lc vn tt c mt khc nhau: + Lun cng chnh tr khng nu ra c mu thun ch yu l mu thun gia dn tc Vit nam vi quc Php, t khng t nhim v chng quc ln hng u. + Lun cng khng ra c mt chin lc lin minh dn tc v giai cp rng ri trong cuc u tranh chng quc xm lc v tay sai. - Nguyn nhn ch yu ca nhng mt khc nhau: + Lun cng chnh tr cha tm ra v nm vng nhng c im ca x hi thuc a, na phong kin Vit nam l vn c lp dn tc bao trm ln ht thy . + Do nhn thc gio iu, my mc v vn dn tc v giai cp trong cch mng thuc a v chu nh hng trc tip khuynh hng t ca Quc t Cng sn v mt s ng cng sn khi cha coi trng vn dn tc, qu nhn mnh nhim v u tranh giai cp.

y chnh l nhng im hn ch ca Lun cng so vi Chnh cng.


30

- T nhng im hn ch , Hi ngh Ban Chp hnh Trung ng thng 10/1930 khng chp nhn nhng quan im mi, sng to, c lp t ch ca Nguyn i Quc c nu trong Chnh cng vn tt v Sch lc vn tt v i n quyt nh th tiu Chnh Cng vn tt. Thc tin cch mng Vit nam sau ny s khng nh tnh ng n ca Chnh cng v dn dn khc phc nhng im hn ch ca Lun cng.

1.1.2. Ch trng khi phc t chc ng v phong tro cch mng

- Va mi ra i, ng pht ng c mt phong tro cch mng rng ln, m nh cao l X vit Ngh Tnh.

- Khi cao tro pht trin mnh, ch th ra sc khng b, n p hng dp tt phong tro cch mng Vit Nam v tiu dit ng Cng sn ng Dng. Lc lng cch mng b tn tht nng n. - Trc nhng kh khn, tn tht ca phong tro cch mng ng Dng, QTCS c ng ch L Hng Phong lc ny ang hc tp, hot ng ti Lin X tr v phng ng khi phc li phong tro cch mng. Theo Ch th ca Quc t Cng sn, ng ch L Hng Phong cng mt s ng ch ch cht trong v ngoi nc t chc ra Ban lnh o Trung ng ca ng. Thng 6/1932, Ban lnh o Trung ng cng b Chng trnh hnh ng ca ng Cng sn ng Dng. - Chng trnh hnh ng ca ng khng nh: kinh nghim 2 nm u tranh trong cao tro cch mng 1930-1931 dy ta rng con ng gii phng c nht ch l con ng v trang u tranh ca qun chng18. chun b cho cuc v trang bo ng sau ny, ng phi ra v lnh o qun chng u tranh ginh nhng quyn li thit thc hng ngy, ri dn a qun chng tin ln u tranh cho nhng yu cu chnh tr cao hn. + khi phc phong tro, ng ch trng t chc cc hi cng khai nh: Hi cy, hi cy, hi bng, hi c sch bo - nhng hip hi m ci tn ca n hon ton khng mang mu sc chnh tr nhng qua nhng t chc hp php ny, qun chng c tp hp v phong tro dn nhen nhm tr li. . + tuyn truyn cho ch ngha Mc- Lnin v ng li ca ng mt cch kho lo, cc cuc bt chin cng khai mang tn Duy vt hay duy tm, Ngh thut v ngh thut hay ngh thut v nhn sinh din ra v thu ht c s quan tm ca ng o tng lp tr thc. - c s ch o ca QTCS, thng 3/1934, Ban lnh o hi ngoi ( hay cn gi l Ban ch huy ngoi) ca ng Cng sn ng Dng c thnh lp do ng ch L Hng Phong ng u, hot ng nh mt Ban chp hnh trung ng lm thi n cui nm 1934, h thng t chc ng c phc hi. Cc x y Nam K, Trung K, Bc K c ti lp; X y Lo c thnh lp vo thng 9/1934. Ban lnh o hi ngoi lin lc c v ch o c cc x y. Trc tnh hnh , Ban lnh o hi ngoi quyt nh triu tp i hi ng ln th nht ng Cng sn ng Dng.

18 Vn kin ng ton tp, t 4, tr12


31

- Thng 3-1935, i hi i biu ln th nht ca ng hp Ma Cao (Trung Quc). + Ni dung i hi: i hi khng nh thng li ca cuc u tranh khi phc phong

tro cch mng; ra ba nhim v trc mt, trong nhim v quan trng nht l cng c, pht trin ng; bu ra BCH TW ng do ng ch L Hng Phong lm Tng b th.

+ ngha ca i hi: Th nht: i hi nh du thng li ca cuc u tranh khi phc t chc ng. Th hai: i hi th hin bn lnh chnh tr ca ng. Trong iu kin b khng b c

lit nhng ng vn gi vng ch kin cng. + Hn ch ca i hi: Bn cnh ngha lch s trn th i hi ng I vn cn

nhng hn ch sau: Th nht: i hi cha tng kt c nhng kinh nghim lnh o u tranh ca

ng t khi thnh lp, c bit cha rt ra c bi hc sau cao tro cch mng 1930-1931. Th hai: i hi khng nhy cm vi thi cuc nn chnh sch ca i hi Ma Cao

vch ra khng st vi phong tro cch mng th gii v trong nc lc by gi 19. Th ba: i hi cha khc phc c t tng t khuynh, vn ng trn lp trng

ca Lun cng ph phn Chnh cng.

1. 2. Trong nhng nm 1936-1939

1.2.1. Hon cnh lch s

* Tnh hnh th gii: - T u thp k 30, mt s nc trn th gii nh c, , Ty ban Nha, Nht

ra i ch ngha pht xt - mt nn chuyn chnh c ti, tn bo. - Cc th lc pht xt th gii lin kt thnh khi Trc( Trc Bclin- Tokyo-

Rm). Chng tuyn b chng QTCS, tiu dit Lin x v phong tro cch mng v sn th gii. - Trc tnh hnh , i hi VII ca Quc t Cng sn hp ti Mtxcva (25/ 7/1935- 20/8/1935) di s ch tr ca G.imitrp. (on i biu ng Cng sn ng Dng do L Hng Phong dn u). i hi nhn mnh cc vn sau y: + K th ch yu v nguy him trc mt ca nhn dn th gii cha phi l ch ngha quc ni chung m l ch ngha phtxt. + Nhim v trc mt ca giai cp cng nhn v nhn dn lao ng th gii lc ny cha phi l u tranh lt ch ngha t bn, xy dng ch ngha x hi, m l chng ch ngha phtxt, chng chin tranh, bo v dn ch v ha bnh, bo v Lin X

+ V t chc: thc hin nhim v cp bch , giai cp cng nhn cc nc trn th gii phi thng nht hng ng ca mnh, phi thnh lp mt trn nhn dn rng ri chng phtxt v chin tranh.

19 H Ch Minh: Ton tp, Sdd, t 6, tr 155.


32

+ i vi cc nc thuc a v na thuc a, mt trn dn tc thng nht chng quc c tm quan trng c bit.

Nhng quan im mi ca i hi VII QTCS ph hp vi yu cu cp bch ca thi cuc l chng ch ngha pht xt, chng chin tranh v tc ng mnh m n ch trng, chnh sch ca cc ng Cng sn trn th gii, trong c ng Cng sn ng Dng. - Sau i hi VII QTCS, cc ng Cng sn ra sc phn u thnh lp mt trn nhn dn rng ri chng pht xt. c bit, ti Php mt trn Bnh dn Php c thnh lp (bao gm ng Cng sn, ng x hi v ng Cp tin) v ginh thng li trong cuc tng tuyn c v ng ra thnh lp chnh ph mi. Chnh ph ny thng qua mt s chnh sch tin b i vi cc nc thuc a nh: th t chnh tr phm, ni rng mt s quyn dn sinh dn chS kin chnh tr trn Php c tc ng trc tip n tnh hnh ng Dng. * Tnh hnh trong nc:

- ng Cng sn ng Dng phc hi v bc vo thi k cch mng mi. - Hu qu ca cuc khng hong kinh t th gii 1929-1933 tc ng xu n i sng

ca tt c cc giai tng trong x hi. Trong khi , bn cm quyn phn ng ng Dng vn ra sc v vt v khng b nhn dn. V vy, mi giai tng trong x hi lc ny u mong mun cuc sng c ci thin, dn ch c thc hin. y l c s ng ta pht ng cao tro cch mng i cc quyn dn sinh, dn ch.

1.2.2. Ch trng v nhn thc mi ca ng

* Ch trng mi ca ng: Xut pht t c im tnh hnh ng Dng v th gii, vn dng Ngh quyt i hi VII ca Quc t Cng sn, Ban chp hnh Trung ng ng Cng sn ng Dng hp Hi ngh ln th 2 ( 7/1936), ln th 3 (3/1937), ln th 4( 9/1937) v ln th 5( 3/1938) v ra nhng ch trng mi, i quyn dn sinh, dn ch . * Nhn thc mi ca ng v mi quan h gia hai nhim v dn tc v dn ch, phn v phn phong trong cch mng ng Dng: Nhn thc mi th hin trong vn kin Chung quanh vn chin sch mi cng b thng 10-1936 .

- Ni dung ca nhn thc mi: Trong vn kin ny, ng nu mt quan im mi: "Cuc dn tc gii phng khng nht thit phi kt cht vi cuc cch mng in a L thuyt y c ch khng xc ng. Nu nhim v u tranh chng quc l cn kp cho lc hin thi, cn vn in a tuy quan trng nhng cha phi trc tip bt buc th c th tp trung nh quc ri sau mi gii quyt vn in a.20. l nhn thc mi ph hp vi tinh thn trong Cng lnh cch mng u tin ca ng, bc u khc phc hn ch ca Lun cng chnh tr thng 10-1930. Tuy nhin, nhn thc mi ng n cha c khng nh mt cch chc chn v l lun, cha c thc hin trn thc tin. C th

20 ng Cng sn Vit nam: Vn kin ng ton tp, t6, tr 152.


33

ni: Chung quanh vn chin sch mi chm n, h m tng mi v s cp thit ca cch mng gii phng dn tc21. V vy, c th coi y l bc m chun b cho s chuyn hng chin lc quyt lit ca ng nm 1939.

- ngha ca nhn thc mi: + C th ni rng, cc Ngh quyt ca Ban Chp hnh Trung ng trong thi k ny

nh du bc trng thnh ca ng v chnh tr v t tng, th hin bn lnh v tinh thn c lp t ch, sng to ca ng khi gii quyt ng n mi quan h gia mc tiu chin lc v mc tiu trc mt, gia lin minh cng nng v mt trn dn tc rng ri, gia dn tc v giai cp, phn v phn phong; khi ra cc hnh thc u tranh linh hot chun b cho cuc u tranh cao hn v c lp, t do.

+ Nh nhn thc mi , cao tro cch mng 1936-1939 u tranh i cc quyn dn sinh, dn ch c m ra.

Tm li: Nhn chung t 1930 n 1939, ng li cch mng ca ng c bc pht trin ng k v chin lc v phng php cch mng trong iu kin vn chnh quyn cha t ra mt cch trc tip.

2. CH TRNG U TRANH GINH CHNH QUYN T NM 1939 N NM 1945

2.1. Hon cnh lch s v s chuyn hng ch o chin lc ca ng

2.1.1 . Tnh hnh th gii v trong nc

* Tnh hnh th gii: - l s bng n ca chin tranh th gii ln 2 vi s kin ngy 1/9/1939 pht xt

c tn cng Ba Lan. y l kt qu tt yu ca nhng mu thun khng th iu ha ca ch ngha quc. Khi chin tranh bng n, s tn vong ca mi quc gia l vn nng bng ca tt c cc nc v cc ng phi chnh tr. - bn Php, mt trn Bnh dn Php tan v, ng Cng sn Php b t ra ngoi vng php lut. Chnh ph phn ng alaie ln thay. Chnh ph mi ph b ton b chnh sch dn ch ca mt trn Bnh dn trc , thi hnh mt lot bin php n p lc lng dn ch trong nc v phong tro cch mng thuc a. * Tnh hnh trong nc:

- S tham chin ca Php lm cho tnh hnh ng Dng bin i su sc. Thc dn Php thi hnh chnh sch Cai tr thi chincc k tn bo. C th:

+ V chnh tr: tng cng n p, ban b lnh thit qun lut, pht xt ha b my nh nc.

+ V kinh t: tng cng bc lt, thc hin chnh sch kinh t ch huy phc v cho chin tranh.

21 Trnh Nhu :V tc phm Chung quanh vn chin sch mi, Tp ch Lch s ng thng 8/2002: tr 12.


34

+ V qun s: Tng cng bt lnh. Hn 7 vn ngi Vit nam c a sang Php lm bia n.

Tt c nhng iu lm cho mu thun vn c ca x hi ng Dng l mu thun gia quc Php v cc dn tc ng Dng cng thm gy gt v thc y nhanh qu trnh cch mng. chnh l c s ng ta pht ng cao tro gii phng dn tc. - Li dng lc Php thua c, ngy 22/9/1940, pht xt Nht nhy vo ng Dng. Ngy 23/9/1940, ti H Ni, Php k hip nh u hng Nht, nhn dn ta ri vo cnh mt c hai trng. iu lm cho kht vng c lp cng tr nn chy bng.

2.1.2. Ni dung ch trng chuyn hng ch o chin lc

S chuyn hng ch o chin lc ginh chnh quyn ca ng c hnh thnh, pht trin qua Hi ngh Trung ng 6 (thng 11/1939), hi ngh Trung ng 7 (thng 11/1940 v c hon thin ti Hi ngh Trung ng 8 (thng 5/1941) vi nhng ni dung chnh sau y:

- Mt l: t nhim v gii phng dn tc ln hng u. + ng ta xc nh c mu thun ch yu ng Dng ni chung v nc ta ni ring l mu thun gia dn tc b p bc v quc Php- Nht. V th trong lc ny nu khng gii quyt c vn dn tc gii phng, khng i c c lp, t do th chng nhng ton th dn tc cn chu mi kip nga tru m quyn li ca b phn, giai cp n vn nm cng khng i li c22. + tp trung cho nhim v hng u l gii phng dn tc th vn rung t li xung v tr th hai v phi phc tng nhim v gii phng dn tc. ng nhn mnh: ng trn lp trng gii phng dn tc, ly quyn li dn tc lm ti cao, tt c mi vn ca cch mng, k c vn in a cng phi nhm vo mc ch y m gii quyt23.

+ Trong hon cnh c bit khi dn tc ta ri vo cnh mt c hai trng, ti hi ngh Trung ng 8( thng 5/1941), ng ta xc nh Cuc cch mng ng Dng hin ti khng phi l cuc cch mng gii quyt hai vn : phn v in a na, m l cuc cch mng ch gii quyt mt vn gii phng dn tc. V vy, cch mng ng Dng lc ny l cch mng dn tc gii phng24Vic xc nh nhim v duy nht - gii phng dn tc y l s pht trin ln mt tm cao mi, trong mt hon cnh mi ca t tng chng quc l nhim v hng u.

- Hai l: ng quyt nh thnh lp mi nc ng Dng mt mt trn dn tc ring nhm khi dy tinh thn dn tc mnh m v pht huy tnh t lp, t cng ca cc dn tc. Vit nam mt trn l Mt trn Vit minh. Cc t chc qun chng ca mt trn u ly tn l Cu quc (Cng nhn cu quc, nng dn cu quc, ph n cu quc, thanh nin

22 ng cng sn Vit nam: Vn kin ng ton tp, t7, tr 113. 23 ng cng sn Vit nam: Vn kin ng ton tp, t6, tr 539.

24 ng Cng sn Vit Nam: Vn kin ng ton tp, t7, tr118-119.


35

cu quc, thiu nhi cu quc) thu ht tt c mi ngi dn yu nc tham gia cng cuc gii phng dn tc. - Ba l: Quyt nh xc tin chun b khi ngha v trang, coi vic chun b khi ngha v trang l nhim v trng tm ca ng v nhn dn ta trong giai on hin ti. + chun b khi ngha v trang, u tin phi xy dng lc lng v trang v cn c a cch mng. ng quyt nh duy tr lc lng v trang Bc Sn v thnh lp cc i du kch hot ng v trang; xy dng cn c a Bc Sn - V Nhai, cn c a Cao bng

+ ng xc nh hnh thi khi ngha Vit nam l i t khi ngha tng phn tin ti Tng khi ngha.

- Bn l: Khng nh vic sau khi cch mng thnh cng, Vit Nam s tch ra khi lin bang ng Dng thnh lp mt nc ring v th ch chnh quyn trong tng lai ca Vit Nam l th ch dn ch cng ha- mt chnh ph chung cho mi giai tng trong x hi. Cn Lo v Campuchia c th lin kt thnh lin bang hay tch ring ty . Mi dn tc u c quyn t quyt. Bn cnh , Ban Chp hnh Trung ng cn c bit ch trng ti cng tc xy dng ng nhm nng cao nng lc t chc v lnh o ca ng, ng thi ch trng gp rt o to cn b, cn b lnh o, cn b cng vn, nng vn, binh vn, qun s v y mnh cng tc vn ng qun chng.

2.1.3. ngha ca s chuyn hng ch o chin lc

- ng li cch mng gii phng dn tc, t nhim v gii phng dn tc ln hng u pht huy cao tim nng, sc mnh ca ton dn tc v tr thnh ngn c tp hp lc lng dn tc trong cuc u tranh ginh c lp.

- S chuyn hng ch o chin lc l s k tc v pht trin hon chnh t tng gii phng dn tc c vch ra trong Cng lnh thng 2/1930 ca lnh t Nguyn i Quc v chng t tnh ng n ca t tng .

- S chuyn hng chin lc nh du s trng thnh trong nhn thc ca ng ta v mi quan h gia 2 nhim v dn tc v giai cp, phn v phn phong mt nc phong kin - thuc a.

- S chuyn hng chin lc ng n vi phng chm ly quyn li dn tc lm ti cao l mt trong nhng nguyn nhn c bn dn n thng li ca cch mng Thng Tm.

2. 2. Ch trng pht ng Tng khi ngha ginh chnh quyn

2.2.1 . Pht ng Cao tro khng Nht, cu nc v y mnh khi ngha tng phn

a) Pht ng Cao tro khng Nht, cu nc - Bi cnh lch s:

+ Vo cui 1944- u 1945, Chin tranh th gii ln th hai bc vo giai on kt thc. Pht xt c ang ng trc s thm bi.


36

+ chu , Pht xt Nht lm vo tnh trng nguy khn. Trn mt trn Thi Bnh Dng, Nht b Anh nh li khi Min in, qun M b ln Philippin.

+ Ti ng Dng, mu thun Nht-Php ngy cng din ra gay gt. Qun Php ng Dng ang ch c hi qun ng minh b vo s ni dy c chim ng Dng nh c.

+ m ngy 9/3/1945, Nht o chnh Php c chim ng Dng. Qun Php nhanh chng u hng qun Nht. Chnh ph Nht tuyn b trao tr c lp cho Vit Nam v dng ln chnh ph b nhn Trn Trng Kim. - Ch trng ca ng: Ngy 12/3/1945, Ban Thng v Trung ng ng ra Ch th Nht-Php bn nhau v hnh ng ca chng ta. Bn ch th th hin r ch trng ca ng ta trong bi cnh lch s . Ni dung c th nh sau: + Ch th xc nh nguyn nhn cuc o chnh:

Th nht: Do mu thun gia 2 k th cng xm lc ng Dng. Th hai: Nht phi h Php tr ci ha b Php nh sau lng khi qun ng minh

b. + Ch th xc nh k th ca cch mng ng Dng: Sau cuc o chnh, pht xt Nht l k th chnh, k th c th, trc mt v duy nht ca nhn dn ng Dng. V vy, phi thay khu hiu nh ui pht xt Nht-Php bng khu hiu nh ui pht xt Nht. + Ch th nhn nh v tnh th cch mng: S bin vo m 9/3/1945 to ra mt cuc khng hong chnh tr su sc, nhng iu kin khi ngha cha thc s chn mui. Tuy vy, hin ang c nhng c hi tt lm cho nhng iu kin tng khi ngha nhanh chng chn mui.

+ Ch th xc nh nhim v trc mt: pht ng mt cao tro khng Nht, cu nc mnh m, lm tin cho cuc Tng khi ngha, thc y cc iu kin khi ngha nhanh chng chn mui. + Ch th xc nh phng chm u tranh lc ny l: pht ng chin tranh du kch, gii phng tng phn, m rng cn c a. + Ch th d kin nhng iu kin thun li thc hin tng khi ngh trong ng c bit ch n trng hp qun ng minh vo ng Dng v s thc lch s xy ra ng nh th. Tm li: Ch th Nht- Php bn nhau v hnh ng ca chng ta l vn kin quan trng c ngha ch o c th thc y tnh th cch mng chn mui nhanh chng v gp phn vo thng li ca cch mng Thng Tm nm 1945. b) y mnh khi ngha tng phn, ginh chnh quyn b phn - T gia thng 3/1945 tr i, Cao tro khng Nht cu nc din ra rt si ni, mnh m v phong ph c v ni dung v hnh thc. - Ngy 16/4/1945, Tng b Vit Minh ra ch th v vic t chc y Ban gii phng dn tc.


37

- Gia lc Cao tro khng Nht cu nc ang dng ln mnh m, ngy 15/5/1945, Ban Thng v Trung ng ng triu tp Hi ngh qun s cch mng Bc K ti Hip Ho (Bc Giang). Hi ngh nhn nh: tnh th t nhim v qun s ln trn tt c cc nhim v quan trng v cn kp trong lc ny. Hi ngh quyt nh thng nht cc lc lng v trang sn c thnh Vit Nam gii phng qun; quyt nh xy dng 7 chin khu trong c nc v ch trng pht trin hn na lc lng v trang v na v trang - Trong thng 5, 6/1945, cc cuc khi ngha tng phn lin tc n ra v nhiu chin khu c thnh lp c ba min. khu gii phng v mt s a phng, chnh quyn nhn dn hnh thnh, tn ti song song vi chnh quyn tay sai ca pht xt Nht. - Thng 5/1945, H Ch Minh v Tn Tro (Tuyn quang) chun b i hi Quc dn. Ngi ra ch th thnh lp Khu gii phng. Ngy 4/6/1945, khu gii phng chnh thc c thnh lp. - Gia lc phong tro qun chng trong c nc ang pht trin mnh m th nn i din ra nghim trng cc tnh Bc B v Bc Trung B. Xut pht t li ch sng cn trc mt ca qun chng, ng kp thi ra khu hiu Ph kho thc, gii quyt nn i. Ch trng p ng ng nguyn vng cp bch ca nhn dn ta, v vy trong mt thi gian ngn, ng ng vin c hng triu qun chng tin ln trn tuyn cch mng.

2.2.2. Ch trng pht ng Tng khi ngha

a) Bi cnh lch s: Chin tranh th gii ln th hai bc vo giai on kt thc: - chu u, ngy 8/5/1945, pht xt c k hip c u hng khng iu kin vi

phe ng minh. - Chu , pht xt Nht ang i gn n ch tht bi hon ton. Ngy 14/8/1945

chnh ph Nht ra tuyn b u hng ng minh. - ng Dng, tuyn b u hng ca chnh ph Nht lm cho qun Nht ng Dng hong s, chnh ph tay sai nh rn mt u. Trong lc , lc lng cch mng c u th rng ln c nng thn v thnh th. Tnh th cch mng trc tip xut hin.

- Tuy nhin, vn ginh chnh quyn phi ht sc gp rt nh mt cuc chy ua nc rt vi qun ng minh. * Ch trng ca ng:

- Hi ngh Tn tro ca BCH TW ng (13 - 15/8/1945): Hi ngh nhn nh: C hi rt tt cho ta ginh chnh quyn c lp ti v quyt nh:

+ Pht ng ton dn tin hnh Tng khi ngha trong c nc, ginh chnh quyn t tay pht xt Nht v tay sai trc khi qun ng minh vo ng Dng vi nguyn tc tp trung- thng nht-kp thi.

+ Quyt nh thnh lp y ban khi ngha ton quc do ng ch Trng Chinh lm trng ban. Ngay m 13/8/1945, y ban khi ngha ra qun lnh s 1, h lnh tng khi ngha.


38

+ Phi nh chim ngay nhng ni chc thng. nhng ni ginh c chnh quyn phi thnh lp y ban nhn dn v ly 10 chnh sch ln ca Vit Minh lm c s cho chnh sch i ni.

+ V i ngoi, thc hin chnh sch thm bn, bt th, trit li dng mu thun gia Anh - Php v M - Tng; cn trnh th cng mt lc phi i u vi nhiu k th, phi tranh th s ng h ca nhn dn cc nc Lin X, Trung Quc, Php

- Tip theo, i hi Quc Dn cng c triu tp vo ngy 16/8/1945. i hi quyt nh:

+ Nht tr tn thnh quyt nh Tng khi ngha ca ng Cng sn ng Dng. + Thng qua 10 chnh sch ln ca Mt trn Vit Minh. + Lp chnh ph lm thi do H Ch Minh lm ch tch + Quyt nh Quc ca, Quc k ca Vit nam.

Tm li: Nhng ch trng v quyt nh trn ca ng hon ton ph hp vi hon cnh lch s quc t v trong nc. V vy, ch trng nhn c s ng h mnh m v nhanh chng ca nhn dn c nc em sc ta m gii phng cho ta25. b) Din bin ca cch mng Thng Tm::

- Vi tinh thn d c phi t chy c dy Trng Sn cng kin quyt ginh cho c c lp, trong vng na cui 8/1945 cuc khi ngha v c bn thnh cng trong phm vi c nc, chnh quyn thuc v tay nhn dn. Tiu biu nht l:

+ Khi ngha H Ni din ra vo ngy 19/8/1945 + Khi ngha Hu din ra vo ngy 23/8/1945 + Khi ngha Si Gn din ra vo ngy 25/8/1945 y l nhng thng li c tnh cht quyt nh lm tan r lc lng v c quan u

no ca k th. - Ngy 25/8/1945, H Ch Minh cng Trung ng ng v y ban gii phng dn tc

v n H Ni. - Ngy 30/8/1945, ti Hu, Bo i lm l thoi v v giao np n, kim cho i din chnh ph lm thi nc Vit Nam Dn ch Cng ha - Ngy 2/9/1945, ti cuc mt tinh ln Qung trng Ba nh, H Ni, thay mt Chnh ph lm thi, Ch tch H Ch Minh trnh trng c bn Tuyn ngn c lp, tuyn b vi quc dn ng bo, vi ton th th gii: Nc Vit Nam Dn ch Cng ho ra i.

2.2.3. Kt qu, ngha, nguyn nhn thng li v bi hc ca cuc Cch mng Thng Tm

a) Kt qu v ngha - i vi dn tc:

25 H Ch Minh: Ton tp, t3, tr554.


39

+ Vi thng li ca Cch mng Thng Tm, nhn dn Vit Nam p tan xing xch n l ca ch ngha quc trong gn mt th k trn t nc ta, chm dt s tn ti ca ch qun ch chuyn ch ngt nghn nm, lp nn nc Vit nam Dn ch Cng ha - nh nc do nhn dn lao ng lm ch.

+ Cch mng Thng Tm nh du s i i ca mt dn tc. Nhn dn Vit nam t thn phn n l tr thnh ngi dn nc c lp, lm ch vn mnh ca mnh. Nc ta t mt nc thuc a tr thnh mt nc c lp v t do. ng Cng sn Vit nam t ch phi hot ng b mt, khng hp php tr thnh mt ng cm quyn v hot ng cng khai.

+ Thng li ca Cch mng Thng Tm nh du bc pht trin nhy vt trong lch s ca dn tc Vit nam, m ra k nguyn mi - k nguyn c lp dn tc gn lin vi ch ngha x hi.

+ Cch mng Thng Tm l minh chng hng hn cho vai tr lnh o ca giai cp cng nhn Vit nam vi i qun tin phong l ng Cng sn. y l mt cuc cch mng gii phng dn tc in hnh do ng Cng sn lnh o, l thng li u tin ca ch ngha Mc- Lnin mt nc thuc a.

- V mt quc t: + Cch mng Thng Tm nng cao v th quc t ca dn tc Vit nam. Ln u tin

mt dn tc nhc tiu t gii phng khi ch quc, thc dn. + Cch mng Thng Tm thng li chc thng mt khu quan trng trong h thng

thuc a ca ch ngha quc, m u thi k suy sp v tan r khng g cu vn ni ca ch ngha thc dn c26 trn th gii.

+ Thng li ca Cch mng Thng Tm c v mnh m phong tro gii phng dn tc trn th gii

+ Vi thng li ca Cch mng Thng Tm, ng v nhn dn gp phn pht trin l lun ca ch ngha Mc- Lnin v cch mng gii phng dn tc cc thuc a, v cch kt hp ng n quyn li ca dn tc vi quyn li ca giai cp. b) Nguyn nhn thng li

- Nguyn nhn khch quan: cch mng Thng Tm n ra trong hon cnh quc t thun li khi k th trc tip ca nhn dn ta l pht xt Nht u hng, bn Nht ng Dng v chnh ph tay sai hoang mng cc .

- Nguyn nhn ch quan: + l s lnh o ng n, ti tnh ca ng Cng sn ng Dng. + l kht vng c lp, t do; ch u tranh ca c dn tc Vit Nam, l kt qu

ca 15 nm u tranh gian kh ca ton dn tc di s lnh o ca ng.

26 Ch ngha thc dn c l khi nim ch vic cc nc t bn en qun i trc tip i xm lc nc khc, sau xa b nn c lp ca nc , dng ln b my cai tr trc tip ca mnh, c th dng giai cp thng

tr c lm tay sai.


40

c) Bi hc kinh nghim: Cch mng thng Tm li cho ng ta v nhn dn Vit nam nhiu bi hc qu bu, gp phn lm phong ph thm kho tng l lun v cch mng gii phng dn tc v khi ngha dn tc. C th l nhng bi hc chnh sau y:

- Mt l: Ging cao ngn c c lp dn tc, kt hp ng n hai nhim v chng quc v chng phong kin. - Hai l: Ton dn ni dy trn nn tng khi lin minh cng nng. - Ba l: Li dng mu thun trong hng ng k th.

- Bn l: Kin quyt dng bo lc cch mng v bit s dng bo lc cch mng mt cch thch hp p tan b my nh nc c, lp ra b my nh nc ca nhn dn.

- Nm l: Nm vng ngh thut khi ngha, ngh thut chn ng thi c. - Su l: Xy dng mt ng Mc - Lnin sc lnh o tng khi ngha ginh

chnh quyn.

CU HI N TP

1. Qu trnh nhn thc v pht trin ng li cch mng ca ng ta trong giai on 1930-1939? 2. Nhn thc mi ca ng ta v ng li cch mng Vit nam trong giai on 1936-1939?

3. Hon cnh lch s v ch trng chuyn hng ch o chin lc cch mng ca ng trong giai on 1939-1945?

4. Kt qu, ngha, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim ca cuc cch mng Thng Tm nm 1945?

VN THO LUN

1. Hy chng minh: Trong giai on cch mng 1939-1945, ng ta nhn thc v gii quyt ng n mi quan h gia hai nhim v dn tc v giai cp, phn v phn phong. 2. Bi hc v ngh thut chp thi c trong cch mng Thng Tm.

TI LIU HC TP

A. Ti liu bt buc: 1. B gio dc v o to: Gio trnh ng li cch mng ca ng Cng sn Vit

nam ( Ti bn c sa cha), Nxb CTQG, H, 2011, tr 44 -76. 2. B gio dc v o to: ng li cch mng ca ng Cng sn Vit nam ( ti liu

phc v dy v hc Chng trnh cc mn L lun chnh tr trong cc trng i hc, cao ng). Nxb i hc kinh t quc dn, H, 2008, tr 8- 17.

3. cng theo tn ch ca mn hc ng li cch mng ca ng Cng sn Vit nam do b mn Mc - Lnin - Hc vin cng ngh bu chnh vin thng bin son.

B. Ti liu tham kho:


41

1. Lun cng chnh tr ca ng cng sn ng dng. L Mu Hn: Cc cng lnh cch mng ca ng cng sn vit nam, Nxb CTQG, H, 2001, tr 82 -100.

2. L Mu Hn (2002), Tr tu v sc mnh ca ng, ca dn tc- ci ngun thng li ca Cch mng thng Tm, Tp ch Cng sn, s 23, thng 8, tr. 18-24.

3.V Quang Hin (2002), Bn thm v tnh cht ca Cch mng thng Tm, Tp ch Lch s qun s, s 4, thng 7- 8, tr. 60-62.

4. Vn To (2005), Cch mng thng Tm - Thng li ca ng li chin lc, sch lc ch ng v sng to ca ng, Tp ch Cng sn, s 16, tr. 13-17.

5. Hong Minh Tho (2000), Ngh thut th v thi trong Tng khi ngha Cch mng thng Tm nm 1954 ca H Ch Minh, Tp ch Ngh thut qun s, s 4, tr. 1-3.

CHNG 3: NG LI KHNG CHIN CHNG THC DN PHP V QUC M XM LC (1945-1975)

42

CHNG 3

NG LI KHNG CHIN CHNG THC DN PHP

V QUC M XM LC (1945-1975)

A. MC TIU

Sinh vin cn nm c nhng ni dung ch yu sau y: * V giai on khng chin chng Php - Bi cnh t nc sau khi Cch mng thng Tm. - Ch trng khng chin kin quc trong giai on 1945 -1946. - Qu trnh hnh thnh v ni dung ng li khng chin chng Php (1946- 1954). - Kt qu, ngha, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim ca cuc khng

chin chng Php. * V giai on khng chin chng M, cu nc - Bi cnh t nc sau nm 1954. - Qu trnh hnh thnh ng li khng chin chng M. - Kt qu, ngha, nguyn nhn thng li v bi hc kinh nghim ca cuc khng

chin chng M cu nc.

B. NI DUNG

Sau cch mng Thng Tm, dn tc Vit Nam phi bc vo 2 cuc khng chin thn thnh l khng chin chng Php v khng chin chng M ginh v bo v nn c lp dn tc. ginh c thng li trong cuc i u vi k th mnh, iu kin tin quyt l ng ta phi c mt ng li khng chin ng n, ph hp vi bi cnh lch s. Chng ny gip chng ta nhn thc c vn ht sc quan trng .

1. NG LI XY DNG, BO V CHNH QUYN V KHNG CHIN CHNG THC DN PHP XM LC (1945-1954)

1.1. Ch trng xy dng v bo v chnh quyn cch mng (1945-1946)

1.1.1. Hon cnh lch s nc ta sau Cch mng Thng Tm

Sau khi cch mng Thng Tm thnh cng, nc Vit Nam dn ch cng ha non tr ng trc bi cnh va c nhng thun li c bn, va c nhng kh khn chng cht. a) Nhng thun li ca cch mng Vit nam:


43

- Trn th gii, h thng x hi ch ngha do Lin X ng u hnh thnh, phong tro gii phng dn tc ang dng cao mnh m.

- trong nc, chnh quyn cch mng cng c mt s thun li nht nh: + H thng chnh quyn cch mng c thit lp t trung ng n a phng. + Lng tin v s ng h rt ln ca nhn dn dnh cho ng, mt trn Vit Minh v

H Ch Tch. + S pht trin mnh m ca lc lng v trang nhn dn. + S lnh o sng sut, ti tnh ca ng v H Ch Tch.

b) Nhng kh khn ca cch mng Vit Nam: Chnh quyn non tr phi i u vi nguy c gic ngoi xm, gic i, gic dt

- Kh khn u tin v cng l ln nht ca cch mng Vit nam lc ny l s hin din ca cc qun i nc ngoi trn t Vit nam. Cc qun i nc ngoi d khc nhau v mu da, ting ni nhng ging nhau d tm mun thn tnh nc ta, mun y chng ta tr v cuc sng n l27.

- Kh khn th hai l cc t chc phn ng ngi Vit nh "Vit quc", "Vit cch", i Vit da vo cc th lc bn ngoi chng ph cch mng. Chng i ci t chnh ph thnh chnh ph lin hip, lp ra chnh quyn phn ng mt s ni nh Mng Ci, Yn Bi, Vnh Yn

- Kh khn th ba l kh khn v mt kinh t. Ch mi tip qun mt di sn kinh t ngho nn, lc hu, li b chin tranh tn ph nng n.

- Kh khn th t l kh khn v mt vn ha- x hi. Hu qu ca chnh sch ngu dn ca thc dn Php l 95% dn s khng bit ch. Cc t nn x hi ht sc nng n.

- Kh khn th nm thuc lnh vc ngoi giao. Lc ny, cha c mt nc no trn th gii cng nhn v t quan h ngoi giao vi Vit nam dn ch Cng ha.

C th ni rng, vn mnh dn tc lc ny nh ngn cn treo si tc. T quc lm nguy!

1.1.2. Ch trng khng chin kin quc ca ng

Trong hon cnh ht sc kh khn , nhm thc hin 3 nhim v dit gic i, gic dt v gic ngoi xm, ngy 25/11/1945 Ban Chp hnh Trung ng ra Ch th Khng chin kin quc. Ni dung bn ch th nh sau:

- Nhn nh tnh hnh th gii v trong nc, ch r nhng thun li v kh khn ca cch mng Vit nam.

27 V Nguyn Gip: Nhng nm thng khng th no qun, Nxb CTQG, H, 2001, tr 35.


44

- Xc nh tnh cht ca cch mng ng Dng lc ny vn l cuc cch mng dn tc gii phng. Khu hiu ca ta lc ny vn l "Dn tc trn ht, T quc trn ht".

- Xc nh k th chnh ca ta lc ny l thc dn Php xm lc, phi tp trung ngn la u tranh vo chng.

- Xc nh nhng nhim v cp bch ca nhn dn ta lc nay l "cng c chnh quyn, chng thc dn Php xm lc, bi tr ni phn, ci thin i sng cho nhn dn".

- Xc nh cc bin php c th thc hin cc nhim v . Ch th Khng chin kin quc gii quyt kp thi nhng vn cp bch ca cch

mng Vit nam v ra chin lc, sch lc cch mng khn kho trong tnh th v cng him ngho ca nc nh.

1.1.3. Kt qu, ngha v bi hc lch s

a) Kt qu thc hin Cuc u tranh thc hin ch trng khng chin kin quc ca ng ta giai on

1945-1946 din ra rt quyt lit v chnh quyn cch mng ginh c nhng kt qu ht sc to ln trn mi lnh vc:

- V chnh tr - x hi: + Ngy 6/1/1946, t chc cuc tng tuyn c bu ra Quc hi - c quan quyn lc nh

nc cao nht ca nc Vit Nam Dn ch Cng ho. + Ngy 2/3/1946, Quc hi hp k th nht bu H Ch Minh gi chc Ch tch

Chnh ph v trao quyn cho Ngi lp chnh ph chnh thc. + Ti k hp th hai (thng 11/1946), Quc hi thng qua Hin php ca nc Vit

nam Dn ch Cng ho v khn trng bu Hi ng nhn dn v U ban hnh chnh cc cp.

+ Cng trong thi gian ny, Mt trn dn tc thng nht c m rng, a n s ra i ca cc on th yu nc nh: Hi Lin hip quc dn Vit Nam (thng 5/1946), Tng Lin on Lao ng Vit Nam, Hi Lin hip Ph n Vit Nam.... ng Dn ch Vit nam, ng X hi Vit nam c thnh lp nhm on kt nhng ngi yu nc Vit nam.

+ Xy dng v pht trin cng c bo v chnh quyn cch mng nh qun i, cng an, ta n. Cui nm 1946, lc lng qun i thng trc mang tn Qun i quc gia Vit nam c 8 vn ngi. Ngy 22/2/1946 Cng an v c thnh lp. Vic v trang qun chng cch mng, qun s ho ton dn c thc hin rng khp.

- V kinh t, vn ho: + Thc hin bi b thu thn v cc th thu v l khc ca ch thc dn c; tin

hnh tch thu rung t ca quc, Vit gian chia cho nng dn ngho; chia li rung t cng mt cch cng bng, hp l; gim t 25%; gim thu, min thu cho nng dn vng b thin tai; ch trng cho m li cc nh my do Nht li, tin hnh khai thc m, khuyn khch kinh doanh..ng v chnh ph ku gi nhn dn tch cc tng gia sn xut y li


45

nn i. ng ng vin nhn dn t nguyn ng gp cho cng qu hng chc triu ng v hng trm kilgam vng. Nn ti chnh c lp tng bc c xy dng.

+ ng vn ng ton dn xy dng nn vn ha mi, xa b mi t nn vn ha n dch ca thc dn, xa b cc h tc lc hu, pht trin phong tro bnh dn hc v chng nn m ch, dit "gic dt". Mt nm sau Cch mng Thng Tm c 2,5 triu ngi bit c, bit vit.

- V bo v chnh quyn cch mng: + Ngay t khi thc dn Php n sng nh chim Nam B, thng v Trung ng

ng nht tr vi quyt tm khng chin ca X u Nam B v kp thi lnh o nhn dn min Nam ng ln khng chin. Sc mnh ca c dn tc lm tht bi m mu nh nhanh thng nhanh ca thc dn Php.

+ Cng vi vic t chc khng chin min Nam, ng ta thc hin sch lc li dng mu thun trong ni b k th phn ho chng, trnh tnh th ng u cng mt lc vi nhiu k th. b) ngha ca nhng thnh qu u tranh ni trn l:

- Lm tht bi m mu xm lc ca cc th lc quc, a cch mng vt qua tnh trng th trong, gic ngoi.

- bo v c nn c lp ca t nc, gi vng chnh quyn cch mng. - xy dng c nhng nn mng u tin v c bn cho mt ch mi- ch

Vit Nam Dn ch Cng ho.

- chun b c nhng iu kin cn thit, trc tip cho cuc khng chin ton quc trong tng lai. c) Nguyn nhn thng li:

- C c nhng thng li to ln , trc ht l do ng ta c ng li ng n. C th l ng lm c nhng vic sau:

+ nh gi ng tnh hnh nc ta sau Cch mng Thng Tm. + kp thi ra ch trng khng chin, kin quc ng n. + xy dng v pht huy c sc mnh ca khi i on kt ton dn tc + li dng c mu thun trong hng ng k th tp trung mi nhn vo k

th nguy him nht. - l nh s ng h to ln v lng tin mnh m ca nhn dn ginh cho ng, chnh

ph v H Ch Tch. d) Bi hc kinh nghim trong hoch nh v ch o thc hin ch trng khng chin kin quc giai on 1945-1946 l:

- Phi pht huy sc mnh i on kt dn tc, da vo dn xy dng v bo v chnh quyn cch mng.


46

- Phi trit li dng mu thun trong ni b k th, cha mi nhn vo k th chnh, coi s nhn nhng c nguyn tc vi k ch cng l mt bin php u tranh cch mng cn thit trong hon cnh c th.

- Phi tn dng kh nng ho hon xy dng lc lng, cng c chnh quyn nhn dn, ng thi cao cnh gic, sn sng ng ph vi kh nng chin tranh lan ra c nc khi k ch bi c.

1.2. ng li khng chin chng thc dn Php xm lc v xy dng ch dn ch nhn dn (1946 - 1954)

1.2.1. Hon cnh lch s

- ng v Chnh ph nc Vit nam Dn ch Cng ho t r thin ch, c gng lm nhng vic c th nhm y li chin tranh, nhng vi d tm cp nc ta mt ln na, thc dn Php thi hnh chnh sch vic ri, tng cng khiu khch v ln chim.

Ngy 18/12/1946 chng gi Ti hu th cho ta vi nhng i hi ngang ngc v n nh thi gian o chnh l ngy 20/12/1946 nu chnh ph ta khc t nhng iu kin do chng t ra.

- Trong thi im lch s , Trung ng ng v H Ch Tch quyt nh pht ng ton dn khng chin v m cuc tng giao chin lch s trc khi thc dn Php thc hin mn kch o chnh qun s H Ni ginh th ch ng. Vo lc 20 gi ngy 19/12/1946, mnh lnh khng chin c pht i, tt c cc chin trng trong c nc ng lot n sng. Cuc khng chin chng thc dn Php trn phm vi ton quc bt u. Nhn dn c nc ng ln theo Li ku gi ton quc khng chin ca H Ch Tch.

- Nhn dn Vit nam bc vo cuc khng chin chng Php vi nhng thun li v kh khn sau y:

+ Thun li: Th nht: Ta c sc mnh ca cuc chin tranh chnh ngha khi tin hnh cuc chin

tranh ginh v bo v c lp dn tc. Th hai: ta cng c s chun b nht nh v mi mt nn ta tin hnh chin tranh

vi s ch ng. + Kh khn: Th nht: Nn kinh t ca ta lc cn rt lc hu v km pht trin, cha th p ng

ni nhu cu ca cuc chin tranh quy m, hin i. Th hai: Lc lng qun s ca ta yu hn ca ch vi v kh th s; qun i cha

c hun luyn, o to k cng, bi bn trong khi qun i Php l qun i chnh quy, qun i nh ngh li c trang b v kh ti tn, hin i.

Th ba: Cuc chin tranh bt u khi ta b bao vy bn pha, cha c nc no cng nhn v gip .


47

Nhng c im ca s khi u v cc thun li, kh khn ni trn l c s ng ta xc nh ng li cho cuc khng chin.

1.2.2. Qu trnh hnh thnh v ni dung ng li khng chin

ng li khng chin ca ng c hnh thnh tng bc qua thc tin i ph vi m mu, th on xm lc ca thc dn Php.

* ng li khng chin trong giai on 1946-1950 : - Cc tc phm th hin ng li: + Li ku gi ton quc khng chin ca H Ch Tch (19/12/1946) + Ch th Ton dn khng chin ca BCH TW ng( 12/12/1946) + Tc phm Khng chin nht nh thng li ca Tng b th Trng Chinh. - Ni dung ng li: + Mc ch khng chin l: "nh bn thc dn phn ng Php xm lc nhm ginh

c lp v thng nht. + Tnh cht ca cuc khng chin:Tnh dn tc gii phng v tnh dn ch mi. + Chnh sch khng chin: on kt ton dn, xy dng thc lc v mi mt, on kt

quc t (c vi nhn dn Php) chng bn thc dn Php phn ng. + Phng chm tin hnh khng chin: ton dn, ton din, trng k v t lc cnh

sinh Ton dn khng chin c ngha l thc hin m hnh cuc chin tranh nhn dn,

mi ngi dn l mt chin s, mi lng xm l mt pho i pht huy sc mnh ca c dn tc trong cuc chin tranh ginh c lp.

Ton din khng chin c ngha l nh ch trn tt c cc phng din: qun s, chnh tr, kinh t, vn ha, ngoi giao trong qun s l hng u bi chin tranh l mt cuc sc v mi mt nn phi tin hnh cuc chin tranh ton din l mt l ng nhin. Hn na, cuc chin tranh ton din c kh nng pht huy sc mnh tng hp ca c dn tc.

Trng k khng chin c ngha l nh lu di. Ta tin hnh cu

Documents

BG Duong Loi CM Cua Dang CSVN