BH II - Bošnjačko Prozno Stvaralaštvo

8/10/2019 BH II - Bonjako Prozno Stvaralatvo

1/29

BOS NSKOHERCEGOV K

KNJIEVNOST

USTROUG RSKOG PERIOD


2/29

BONJAKO PROZNO STVARALATVO

Bonjaka knjievnost se periodizacijskikonstituira, prema karakteristikama

duhovnih i drutvenih kretanja, u okviru

etiri sekvence, formalno razliitogdrutvenog, politikog i kulturnog obiljeja

Od druge polovine XIX stoljea, nastuparazdoblje preporoda i proces evropeizacije


3/29


Spori razvoj i izvjesno kanjenje uizgraivanju osobnog i specifinogknjievno-stilskog izraza uslovljeno je, prije

svega, nepovoljnim historijskim tokovima itekim egzistencijalnim uslovima u kojimasu ivjeli i stvarali bonjaki pisci u tomvremenu.


4/29


Ali, bez obzira na sve potekoe na koje suu svom knjievnom radu nailazili, oni suizgraivali autentian knjievno-stilski izraz

na osnovama:

narodnog stvaralatva,

alhamijado-knjievnosti i

knjievnosti na orijentalnim jezicima, uduhu religije i tradicije Bonjaka u BiH.


5/29


Pripovijetka i roman, koji se u ovom perioduraaju u bonjakoj knjievnosti uglavnom sutematski usmjereni prema aktuelnimzbivanjima.

Zahvatili su tematiku iz ivota Bonjaka nakonaustrougarske okupacije i probleme koji suproistekli iz nunosti evropeizacije nainaivota.

Ta djela odiu kritikom zastarjelih drutvenihinstitucija i jasnom tendencijomprosvjetiteljskih i pounih tonova.


6/29


Meu proznim knjievno-umjetnikimdjelima Bonjaka koji su stvarali u dobaaustrougarske vladavine, na prelazu dva

stoljea, najznaajnija su ostvarenja

Edhema Mulabdia (Zeleno busenje),

Osman- Aziza (Bez nade),

Abdurezaka Hifzi Bjelevca (Minka),

te pripovijetke emsudina i Nafije Sarajli


7/29


Nafija Sarajli(18931970)

Diskretna

prosvjetiteljska kritika

inertnosti i

neinventivnosti

bonjakog ovjeka.

Konativnost

najznaajnija u njenimTemama


8/29


Pisala u cilju pobuivanja altruistikih irodoljubivih kvaliteta Bonjaka

Karakteristike tema: poetinost,

impresionistiki pejzai, slikanjekarakteristinih ljudskih osobina,humanistiki protest protiv zaostajanja...

Sve teme su koncizne i vrste forme..


9/29

EMSUDIN SARAJLI ( 18871960)

Bibliografija:

Razija, 1908

Vjetar, 1917

Samo dva brata, 1920

Iz bosanske romantike, 1931

Uputa za poetni rad u mektebima, 1933

Mi i blinji Istok, 1935

Zarasli putovi, 1944


10/29


Sarajlievu knjievnu djelatnost do 1918.godine, Rizvi je podijelio na tripripovijedaka dijela:

1. Faza prevashodnog knjievno-drutvenogangamana

2. Faza slobodnog, lirsko-emocionalnog

kazivanja u prvom planu 3. Faza ratne pozadinske psihoze, sa dosta

tmurnih, naturalistikih elemenata


11/29


RazijanajpoznatijaSarajlieva pripovijest

Romantino-ljubavna

novela Dva plana:

Prviromantini

Drugi - socijalni


12/29


Razija, prototipnove ene

Ljubavni trokut

I

Propadanjebegovskih porodica

IseljavanjeII


13/29


Pripovijest zapoinje impresionistikim slikamaSarajeva i odmah se nastavlja kontrastnom

slikom neprosvijeenosti Bonjaka(38)

Prvi susret mladia sa Razijom (45) Kontrast Razijaostale mahalske djevojke,

ismijavanje enske zaostalosti ( 115)

Teki uvjeti kolovanja za ene (125) Pouka o potrebi enskog obrazovanja (131)

Iseljavanje (150)


14/29


Dvije osnovne namjere pisca : romantinompriom da zabavi i moralnim poukama dapodui Bonjake

Drutveno-angairana literatura

Kontrast i paradoksosnovi na kojimaSarajli gradi svoje pripovijesti

Dosljedno ispunjava preporodni zahtjev dapie isto bosanskim jezikom


15/29

ABDUREZAK HIFZI BJELEVAC

(18861972)

Pojavio se prvo lirskim ostvarenjima koje je

pisao po uzoru na Baagia, ali su mu prviozbiljniji radovi propovijetke i crtice, u

kojima su vidljivi tragovi dotadanjetradicije, romantika i lirizam.

Zbirka simbolistikih pria Sliice i profili

(1911) prvi mu je ozbiljniji i obuhvatnijiliterarni rad.


16/29


(18861972)

Bjelevac se sutinski: ambijentom,formom, izrazom, psihologijom linosti, isenzibilitetom razlikuje od cjelokupne do

tada napisane bonjake proze. Fabulom u svojim romanima on je

nadvladavao tradicije vjersko-narodnosne

erotske izolacije, mada je slijediosentimentalno-romantinim tonomdotadanju tradiciju


17/29


(18861972)

Bjelevac je prvi, koji svojim pripovijetkama

koje se ne dogaaju samo u Bosni, ve i uIstanbulu, vicarskoj, Parizu, Atini... izlazi

van zaviajnih granica nosei kosmopolitskeoznake.

Njegovi romani nose dokumentaristiku

oznaku, jer prikazuju i aktuelna deavanja(mladoturski pokret)


18/29

Minka

Minka

Sahur

bey

Lina

Nadi-

beg

Behet-beg


19/29

Minka

Roman o Emini-Minki Zuhri, ini sezasebnim u epohi koja je popularizirala

literaturu prosvjetiteljskog angamana.

U njemu se radnja premjeta sa kolektivnog,povijesno "pokrenutog" prostora u ljubavnu

dramu ene

Pria o eni i njenom doivljaju povijesti.


20/29

Minka

Struktura romana, formirana na bazi

realistine pripovijesti koja je "osvjeena"romantiarsko-sentimentalnim i

avanturistikim zapletima, ali u konaniciovjerena elementima psiholokog romanarealistikog tipa".


21/29

Minka

Trolana struktura romana:

ISudbonosni zapleti i ivotna razoarenja

IIDeavanja u Carigradu u atmosferimladoturske revolucije

IIIBosansko-muslimanska stvarnost,dekadenca begovskih porodica, oronulost

feudalnog svijeta


22/29

Minka

Povijest Minkine emancipacije daje se u

rasponu od nesretne udaje za Nadi-bega,

preko neuspjelog braka sa Bahri-begom,

kako bi zavrila izvjeem da Minka"nijenala sree u svijetu, jer Sahur-bey je

poginuo u balkanskom ratu, a ona umrla u

bolnici, vrei slubu bolniarke u

Carigradu".


23/29

Minkin brak sa Nadi-begom


24/29

Minka

Lina Jagdieva utjelovljenje realneene

Njen status jojomoguavaneposredniji kontakt

sa drutvenom

stvarnosti


25/29

Minka

POENTA :


26/29

Propagiranje ideje

graanskog drutva!


27/29

BEZ NADE (Osman- Aziz)

ivotmuslimanskih

porodica

Asimilacija i

negiranjestranca

Propadanje

begovskihporodica

Dolazak

okupatora

Novi uvjeti

ivota

Uzdizanje novih

drutvenihslojeva


28/29


29/29

PARALELIZMI U ROMANIMA

BEZ NADE IZELENO BUSENJE

BEZ NADE

ulsa - Ajia

Alaga - Muharemaga

ZELENO BUSENJE

Hilmo - Ahmet

Alaginca -

Muharemaginca

Documents

BH II - Bošnjačko Prozno Stvaralaštvo