Bil-210 Bilgisayara Giri

Teknoloji, Bilgi ve Bilgisayarn Tarihi

BIL 110 Bilgisayar Girirt. Gr. Dr. Ahmet Cengizhan DiricanBilgisayar Mh. Bl.

12nsanlar;BeslenmekBarnmak,Gvenliklerini salamak, Salk,gibi yaamsal ilemlerini daha rahat ve gvenli bir biimde gerekletirmek amacyla teknoloji gelitirmektedirler. Yani teknolojiTeknoloji (1/2)insan gereksinimleri, istekleri ve amalar ile ekillenmektedir.

3nsan doduu andan itibaren bir eyler renme abas iindedir. Bu durum, insann yaamn srdrmesi iin yapmas gereken doal ve zorunlu bir davrantr. nsan bunu yaparken evresindeki birok nesneden, canldan ve doa olaylarndan etkilenmektedir. Bylece insanlar yeni dnceler ve yeni fikirler gelitirir. Bu da yeni bilgilerin ve buna bal olarak yeni teknolojilerin domasna neden olur.Bu teknolojilerden biride bilgisayar teknolojileridir. Teknoloji (2/2)Bilgisayarn Ksa TarihiBilgisayar, bilindii gibi amzn zellikle de 1970li yllardan sonra- en nemli ve en ok kullanlan teknolojik unsurlarndan biridir.

45Bilgisayarn tarihi gnmzden yaklak 5000 sene evveline dayanmaktadr. Bilgisayar tarihi bilgi ileme, hesaplama ve depolama ilemleri zerinde gelime gstermitir. Bunun nedeni eski alardan beri, baka bir deile insanlarn birbirleri ile olan ilikilerinden itibaren sz edilen ilemler de gelime gstermitir. Bu ilikilerin banda ticari ilikiler gelmektedir. reticinin, rn miktar, retim alan, retim maliyeti vb., tketicinin alm gc gibi deikenler, ticareti etkileyen en nemli noktalardr ve bilinmesi gereken nemli bilgilerdir. Ancak btn bu deikenler srekli olarak deiir. Bu nedenle de ticaretle uraanlarn bilgisayarn geliiminde de nemli yere sahiptir. Bilgisayarlar ilk olarak hesaplama ilemi zerine gelitirilmilerdir. Hesapmala htiyac6Bizim ilk hesap makinemiz ellerimizdi. Zamanla ayn dili konumayan Tccarlar ve dierleri arasnda el-say dili geliti. akl talaryla saylarn belli gruplara ayrlmasna "akl Ta Yntemi" dendi. Ama bu yntemle iin ounu insan yapyordu. Bu sralarda tanabilir bir akl ta aleti yapma dncesi ortaya kt. Bundan Abaks gelitirildi. in, Eski Yunan ve Roma'da deiik tr abaksler kullanld. Gnmzde de Asya'nn birok yresinde Abaks kullanlmaktadr. alma mant olarak dndmzde ilk bilgisayar olarak nitelendirilebilecek olan ara abakstr.

lkel Hesaplama Yaklamlar

715.yydan itibaren dnyann ticari, kltrel, politik ve askeri merkezi Avrupaya kaymaya balamtr. Bilimsel almalar Avrupada odaklanmaya ve yaylmaya balamtr. Avrupal bilim adamlar eitli alanlardaki bilimsel almalar iin, giderek artan bir younlukta aritmetik ilemler ile ilgileniyorlardr.rnek Mekanik Hesaplayclar;Pascaline: 1642, Blaise Pascal, FRStep Reckoner :1671, Gottfried von Leibniz, DLeibniz Wheel (+,-, *, /, karekk alma): 1673, Gottfried von Leibniz, DDifference Engine (Baz fonksiyonlar): 1830, Charles Babage, UK

lk Mekanik HesaplayclarAritmetik; matematiin saylar arasndaki ilikiler ile saylarn problem zmede kullanm ile ilgilenen dal.[1] Aritmetik kavram ile genellikle saylar teorisi, lme ve hesaplama (toplama, karma, arpma, blme, s alma, kk alma) kastedilir.[1] Bununla birlikte baz matematikiler daha karmak eitli ilemleri de aritmetik bal altnda deerlendirirler7

1642-1854: lk Mekanik Hesaplayclar (2/2)8

Difference Engine (Baz fonksiyonlar):

Leibniz Wheel (+,-, *, /, karekk alma):1671 ylnda Gottfried von Leibniz, zaman alc ve rutin aritmetiksel ilemleri kendisinin yerine yapacak bir makine tasarlamtr. Leibnizin gelitirmi olduu ara, tekrarl toplama ilemlerini yaparak, iki saynn arpmn bulabiliyordu. Bunun dnda karma, blme ve karekk alma ilemlerini de gerekletirebiliyordu. Bu aracn ad Step Reckonerd ve hibir zaman yaygn bir kullanm olmamtr. Leibniz, bilgisayarn temel alma prensibi olan ikili sistemin de nclerindendir.

Bu sisteme gre, derecelendirilmi bir tekerlein, eitli pozisyonlar, farkl basamaklara karlk geliyordu. Tekerlein gerektii kadar dndrlmesi ile, sonular elde ediliyordu.

891943te yapmna balanan ENIAC adl bilgisayar 1946 ylnda tamamland. ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer) mali kaynaklar Pentagon tarafndan karlanan bir deneme almas olarak balamtr. ENIAC, 30 ton arlnda, yaklak 18.000 vakum tp, 1500 rle, 70.000 diren ve 10.000 kondansatrden meydana gelen ve 10 x 15 m yani 150 metrekarelik bir alan kaplayan dev bir makine idi. ENIACn almas iin 700 KWlk gce gereksinim vard. Bu makine on haneli 5000 sayy bir saniye iinde toplayabiliyordu. Mekanik hesap makinelerinden 1000 kat daha hzlyd ve o gne kadar elde edilen en byk ilem hznn (Mark-1) yaklak 20 katna sahipti. Tmyle elektronik olarak alan ilk bilgisayar, ENIACtr. ENIAC (Tmyle elektronik olarak alan ilk bilgisayar)

ENIAC, 6 bayan operatr tarafndan programlanyordu. Programla yntemi ise elle taklp karlan filer, kablolar ve kumanda edilen dmelerdi.ENIAC, tam 8 yl boyunca (1947-1955) hizmet verdi. Ancak alma masraflar kendisinden sonra gelitirilen ocuklar, EDVAC ve ORDVACdan fazla olmaya balaynca, 2 Ekim 1955 ylnda saat 11:45'de elektrik balantlar kesildi. Bylece dnyann ilk elektronik bilgisayar grevini tamamlam olarak tarihteki yerini ald.

910ENIACtan sonra benzer ilkelerle yaplan ilk bilgisayar UNIVAC-1 (Univesal Automatic Computer) olmutur. ENIACn tasarmclar tarafndan yaplan UNIVAC-1, 1951de tamamland ve ABD Saym Brosuna satld. 1952 ve 1953te , 1954 ve 1955te yedi, 1956da onbe ve 1958de de bir adet retildi ve satld. Buradan da anlalaca gibi UNIVAC-1 ticari olarak retilen ilk bilgisayardr. Ayrca 1954te General Electrice satlan Univac, i dnyasna giren ilk bilgisayar olmutur. UNIVAC (Ticari olarak retilen ilk bilgisayar)

Universal Automatic Computer UNIVAC-1111954te bilgisayar retiminde vakum tpleri yerine silikon entegre devreler kullanlmaya balad. Bylece bilgisayar boyutlar ciddi oranda klrken buna karn hzlar artmaya balad.Vakm Tplerden Silikona

121969da IBM dnyann ilk kiisel bilgisayarn gelitirme almalarn balatt. Bu bilgisayar SCAMP olarak adlandrld. 1970de birok bilgisayar firmas kendi sistemlerini piyasaya srd. Bunun yan sra farkl yazlm ve donanm reticileri kendi gelitirmi olduklar RAM, yazc ve mikro ilemcileri piyasaya srmlerdir.1971de Intel, ilk mikro ilemci olan Intel 4004 gelitirdi. 1971de John Blankenbaker ilk kiisel bilgisayar (PC) olan Kenbak I gelitirdi. 1971de bir mikroip zerinde 15.000 transistr bulunan ilk mikro ilemci Texas Instruments tarafndan gelitirildi. 1972de C programlama dili gelitirildi.1972de UCLA niversitesinde ilk kez bilgisayarlar aras iletiim gerekletirildi.ilk kiisel bilgisayar131975te Bill Gates Microsoftu kurdu ve lk bilgisayar maazas California Santa Monicada ald.1977de Apple bilgisayar kuruldu. (Apple Macintosh)1980de Microsoft, UNIX iletim sisteminin lisansn alarak kendi XENIX iletim sistemini piyasaya srmtr. 1980de ABDde kullanlan bilgisayar says 1.000.000 ykseldi.1981de Commodore firmas, 1 milyondan fazla sat yapan VIC-20 ev ve ofis bilgisayarn retti.1981 de IBM ilk kiisel bilgisayarn retti (IBM 5150). Bylece IBM uyumlu bilgisayar mimarisi ortaya kt. Microsoft, Apple,Commodore,

141981de Adam Osborne ilk tanabilir bilgisayar gelitirdi. 1981 ylnda piyasaya srd 11 kilo arlndaki ilk tanabilir bilgisayarla nemli bir ticari baar elde eden Osborneun adn tayan irketi, ar ve disiplinsiz ekilde bymesinin ardndan 2 yl sonra iflas etmiti. Osborneun 1982de ayda 10 binden fazla satan portatif diki makinesi byklndeki bilgisayar o dnemde byk beeniyle karlanmt. 1986da ABDde bilgisayar kullanm 30.000.000 ulat.lk Tanabilir Bilgisayar

Osborne 1151989da Poqet firmas MS-DOS ile alan ilk cep bilgisayarn tantt.1989da bir bilgisayarn tamas gereken tm zellikleri barndran ve pillerle alan notebook tr bilgisayarlar piyasaya srld.1991de ilk internet uygulamas gerekletirildi. 1992-3 PDA (Personel Dijital Assistant) tr bilgisayarlar retilmeye balad.lk Cep Bilgisayarlar

Poqet Cep bilgisayarlar16PDAlar

PDA Personel Dijital Assistant

Daha kk, Tanabilir, Dokunmatik, Hareket Alglaycl Bilgisayarlar17

Bilgisayar NesilleriTeknolojide olan gelimeler belirli bilgiler birikmesi niteliinde olduundan bilgisayar tarihi eski tarihlerde yaplm olanlarn zerine son 62 yl ierisinde hzl gelimeler gstermitir. Bilgisayarlarn bu sre ierisindeki geliimi aadaki gibi kuaklara ayrlmtr.181819lk programlama dili makine dilinde yazlmaya baland ve bilgiler bellekte saklanyordu. Bu devrede gelitirilen bilgisayarlarn en byk dezavantaj kaba, byk ve hantal olan vakum tpleridir.

Birinci Kuak Bilgisayarlar (1946-1959)191945 ile 1956 arasndaki yllara tekabl eden bilgisayarlardr ki, II. Dnya Sava artlarnn srete belirgin bir rol olmutur. Ezcmle Alman mhendis Konrad Zuse, 1941de uak ve roketler iin Z3 olarak adlandrlan bilgisayar; buna mukbil mttefik kuvvetler bilgisayar almasna hz vermi ve bu balamda ngilizler, Almanlarn mesajlarn zmek iin Colossus adl gizli kodlar krabilme zellii olan bilgisayar, BM irketiyle alan Howard Hathaway Aiken Mark 1i; yine sava artlarnda gelien bir dier bilgisayar Amerikan Hkmeti Pensilvanya niversitesi ile ortaklaa ENAC tasarlamlardr.

20lk dnemde kullanlan Vakum Tplerinin yerine transistrler kullanlmaya baland. Bununla beraber daha hzl ve daha az elektrik harcamaktayd. ASSEMBLER makine dili kullanlmaktayd. Bu dnem bilgisayarlarna yazclar, tape birimleri, disk birimleri, iletim sistemi ve eitli programlar eklendi.kinci Kuak Bilgisayarlar (1959-1964)201959 ile 1964 arasndaki geliim ve deiimi havi bilgisayarlardr. Bu evrenin belirgin hususiyeti; vakum tpler yerine transistorlarn bilgisayarda kullanlmasdr. Transistor, yar iletken malzemeden imal edilmi elektronik devre elemandr. Transistorlarn vakumlu tplere oranla enerji verimleri yksektir. Ayrca bir tp belirli bir snma sresi gemeden almad hlde, transistorlar gerilim uyguland gibi alyordu. Boyut olarak tplerden ok daha kk ve portatif olan ve mr tplerden 5 kat daha fazla olan transistorlar bu evrede belirgin bir rol stlenmitir.1960l yllarn balarnda niversitelerde ve iyerlerinde ikinci nesil bilgisayarlar kullanlmaya baland. Bu dnem bilgisayarlarna yazclar, tape birimleri, disk birimleri, iletim sistemi ve eitli programlar eklendi. Ayrca yine bu dnemde bilgisayarn geliimine paralel yeni meslek guruplar teekkl etti: Programc, bilgisayar sistem uzman ve sair kinci nesil bilgisayarlara en nemli rnek IBM 1401dir.

21Transistrler bir araya getirilerek Entegre Devreler yapld. lk Merkezi lem birimi CPU yapld.nc Kuak Bilgisayarlar (1964-1970)211964-1970 aras zaman dilimini kapsayan bu evrede; vakumlu tplerden daha avantajl olsalar dahi fazla miktarda s yaydklar iin transistorlar, makinenin hassas i paralarnn abuk bozulmasna sebep oluyordu. Ama kuartz bu sorunu zd. Kuartz bugn alternatif tpta da kullanlan deerli bir tatr. Radyasyonu engelleyici bir zellii vardr.1958 ylnda Texas Instruments mhendislerinden Jack Kilby tmleik devreyi (Integrated Circuit (IC)) gelitirdi. Tmleik devre (IC), kuartzdan yaplm kk bir silikon disk zerinde 3 elektronik bileenden meydana gelir. Bu dnem, pek ok parann monte edildii ip syesinde bilgisayarlar hzl bir ekilde klmeye balad. Yine bu dnem, iletim sistemi erevesinde alternatif programlarn oald dnemdir.

22lem ve kontrol birimlerinin tmnn bir arada bulunduu chipler gelitirildi.Boyutlat klrken fiyat dt.lk kiisel bilgisayar retildi.LAN (Local Area Networks) ve WAN (Wide Area Network) gelitirildi.ok kk ve tanabilir bilgisayarlar yapld.Internet hayatn her alanna girdi ve yaygnlat.Drdnc Kuak Bilgisayarlar (1970 - )221970den gnmze kadar olan evre... Bu evrede iplere, binlerce bileen monte edildi. Boyutlar kldke kld. Bu dnemde bilgisayarlarn boyutlar daha da kld gibi, fiyat cinsinden ederi de azald, ucuzlad.

1971 ylnda ntel 4004 ipini retti. 1981de evde, iyerinde, okulda kullanlmak suretiyle bilgisayarlar gnlk hayata girdi.

Bu dnem, kiisel bilgisayarlarn(Personal Computer -PC-) balang dnemidir. 1981de kiisel bilgisayar adedi 2 milyonken 1982de 5.5 milyon, 1992de bu say 65 milyon olmutur. Ayrca BM PC ile Apple rekabeti de bu dnemde ( 1984) balar.

Bu dnemde, aralarnda mesafe bulunan(170 Metreye kadar ) bilgisayarlar birbirine balayan adna LAN denilen a sistemi gelitirildi. LANn alm: Local Area Networktur. Trkesi: Yerel Alan A. Ayrca aralarnda coraf bir uzaklk mevzubahis olan yerlerde konumlanm (mesel iki ehir veya iki lke) bilgisayarlar birbirine balamak iin WAN a gelitirildi. nternet dediimiz olgu, WANn rndr. Neticede WAN ile bal olan bilgisayarlar, mevcut bilgisayarlarda bulunan btn verileri kullanabilir.

Yine bu dnemde dizst ve cebe sabilecek kadar kk bilgisayarlar yapld, gelitirildi.

nternetin insan hayatna girmesi ve yaygnlamasyla bilgisayarn nemi kat kat daha da artt.

23Yapay zeka yapma ynnde almalar yaplmaktadr.Yerel depolama ve ileme yerine global hizmet alm (Cloud Computing)Yeni etkileim tekniklerinin yaygnlamasDokunmaKonumaHareketDnerek iletiimBilgisayarlarn insanlara duyarl ve uyumlu hale gelmesi.Bilgisayarlarn insanlarla diyalog iinde tpk bir asistan veya i arkada eklinde almas..Beinci Kuak Bilgisayarlar (, ?)23