BİLGİ HİZMETLERİ MEVZUATI BBY 404 Ders Sorumlusu Yrd. Doç. Dr. Özgür Külcü

*

BLG HZMETLER MEVZUATIBBY 404

Ders SorumlusuYrd. Do. Dr. zgr KlcBBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*DERSN ERTemel mevzuat gelerialanlarn hak, ykmllk ve sorumluluklarKamu alanlarn ilgilendiren mevzuatzel kesim alanlarn ilgilendiren mevzuatMali mevzuatKtphane ve dier bilgi merkezleri trlerine ynelik mevzuatBBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*DERSN AMACIBBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

Bu dersin sonunda renci;bir kamu veya zel kesim alan olarak sahip olduu hak, ykmllk ve sorumluluklar; bilgi merkezlerine ynelik mali ve dier mevzuat anlar ve yorumlar hale gelir.

*DERSN KAYNAKLARIBBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuatelik, A. (2001).Bilgi hizmetleri ve mevzuat. Ankara:NAK.Gzbyk, . (2001). Ynetim hukuku. Ankara: Turhan Kitabevi.Kahramanolu,S.; nvar, M.(2002). Aklamal devlet memurlar kanunu. Ankara: Nobel.T.C. Anayasas.(2005). Ankara: Sekin Yaynevihttp://www.basbakanlik.gov.tr e-mevzuat

*DERLENDRME YNTEMBBY 404 Bilgi Hizmetleri MevzuatDerse devam (%5), seminer (%25), 1 ara snav (%20), final snav (%50).

*TERMNOLOJK OLARAK MEVZUATMevzuat, Trke Szlkte bir lkede yrrlkte olan yasa, tzk, ynetmelik vb.nin tm olarak tanmlanmaktadr. Bir baka tanmda ise bir memleketteki veya bir konudaki yasalarn, tzk, ynetmelik vb.nin tmdr (Meydan Larousse). Mevzuat terimi iin Karalayn (2001,66) da mevzuat yani yasal hukuk kaideleri anayasa, kanunlar, kanun hkmnde kararnameler, tzkler, kararnameler ve ynetmeliklerdir demektedir. Bu kapsamda anayasa da mevzuat kapsamnda deerlendirilmektedir.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*MEVZUAT KAPSAMIMevzuatla ilgili olarak Trke Szlkte yrrlkte olan ifadesine karlk, eitli idare hukuku otoritelerinin meri mevzuatdan (yrrlkteki ve eski tarihli mevzuat) sz etmeleri mevzuat sadece yrrlkte olanlarla snrlamann yeterli olamayacan gstermektedir. BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*MEVZUAT KAPSAMIMevzuat terimi kamu ynetimi hukuku (idare hukuku)nda hukuk kaynaklar olarak bilinen anayasa, yasa, tzk, ynetmelik terimlerini kapsad iin bir bakma, hukuk kaynaklar terimi ile e anlaml olarak dnlebilir.

Farklar, mevzuatn yalnzca yazl hukuk kaynaklarn iermesi, hukuk kaynaklarnn ise yazl kaynaklarn yan sra gelenek hukuku gibi kaytsz kaynaklar da kapsamasdr (Gzbtk, 1995; Karayaln, 2001).BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*MEVZUAT KAYNAKLARI

Bir lkedeki tm yazl hukuk kaynaklarn kapsayan genel mevzuatn yan sra , belli konulara ynelik mevzuattan da sz edilebilir.

Turizm mevzuat, bankaclk mevzuat, deniz tamacl mevzuat, memurlara ynelik mevzuat, bilgi hizmetleri mevzuat gibi. BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*MEVZUATIN NEMMevzuat, ynetici ya da igren olarak kamu kesiminde alan kiilere gerek dorudan, gerekse dolayl olarak ilgilendirmektedir.

Kamu grevlilerinin mevzuat hakknda bilgi sahibi olmalar ilerindeki baarlar asndan byk nem tar.

zellikle ynetici konumunda bulunanlar iin bu durum bir zorunluluktur. nk mevzuata aykr yaplan ilemlerin geriye evrilmesi ve hatta tzel yaptrmlar iermesi olaandr.

grenler de en azndan haklarn ve sorumluluklarn bilmek asndan kendilerini ilgilendiren mevzuat izlemek durumundadrlar.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*BLG HZMETLER MEVZUATIBilgi Hizmetleri mevzuat nedir sorusuna verilecek yant, bilgi hizmetlerine ynelik etkinlikleri ilgilendiren yasa ve ynetmeliklerdir biiminde olabilir.

Bilgi hizmetlerini salayan destein maddi ve manevi boyutlar olduunu dile getiren akn (1986, 15);

mali kaynak, personel, ara gere ve binay maddi destek kapsamnda deerlendirmektedir. Manevi destek ise bilgi merkezinin hizmetlerinde gzetecei amalar ve bu amalara ulamada izlenecek politikalarn nasl olmas gerektii konusunda aydnlatc zellie sahip, bilgi merkezlerini dorudan ya da dolayl olarak ilgilendiren yasa ve ynetmeliklerle gerekleebilir. BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*LKEMZDE BLG HZMETLERNE DNK MEVZUATTrkiyede bilgi hizmetlerinde grevli personelin tanm, grev ve yetkilerine ilikin ayrntl bir yasal dzenlemenin bulunmaynn pek ok soruna yol at ve meslein statsn olumsuz ynde etkiledii ska ne srlmektedir.

Ancak dorudan bir yasal dzenlemenin olmay konuya ilikin hi yasal dzenlemenin olmad anlamna gelmemektedir.

rnein bir lkeni anayasas dahi ierdii hkmler nedeniyle bilgi hizmetleri zerinde dorudan etkili olabilir.

Soysal (1997) yasa olgusu ve ktphane kurumu hakkndaki yazsnda 1961 Anayasas hazrlk almalar srasnda Anayasa n Tasars alarak hazrlanan metinde TRTnin yan sra mze, devlet konservatuarlar, devlet opera ve tiyatrolar ile ktphanelere zerklik verilmesi ynndeki eilimi ve buna kar olan grleri ele almaktadr. BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*BLG HZMETLERNE DNK YASAL DZENLEME ALIMALARIte yandan kurumsal bazda dzenlemeler sz konusudur. rnein Milli Ktphane ve Meclis Ktphanesinin kendi ktphane hizmetlerine ilikin yasal dzenlemeleri vardr. eitli tarihlerde Halk Ktphaneleri Yasas ya da genel bir Ktphane Yasas karlmas iin ktphanecilerin eitli giriimleri olmutur. Bunlardan ilk akla geleni 23-25 ubat 1988 tarihinde Ktphaneler ve Yaymlar Genel Mdrlnn giriimiyle yaplan yasal dzenlemeler,standartlama konusundaki komite toplantlardr. 8 ayr komitede 60 uzmann katlmyla iki yasa ve alt standart tasla hazrlanmtr. Yasa taslaklar:Halk Ktphaneleri KanunuKtphaneler Aras birlii KanunuBBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*BLG HZMETLERNE DNK YASAL DZENLEME ALIMALARI23-25 ubat 1988 tarihinde Ktphaneler ve Yaymlar Genel Mdrlnn giriimiyle hazrlanan standart taslaklar da aadaki alanlar kapsamaktadr.

Kitap (koleksiyon)Personel ve insan gc planlamasKtphane malzemesiTefti/donatm- i mimariBasl malzemeBina ve ktphane planlamasBte BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*BLG HZMETLERNE DNK YASAL DZENLEME ALIMALARI

Olumlu saylabilecek bu taslaklar, gerekli yasal sre tamamlanamad iin yrrle konamamtr.

En son 1997de Trk Ktphaneciler Derneinin hazrlad Bilgi ve Belge Hizmetleri Yasa Tasars Kltr Bakanlna sunulmu ve sonu alnamamtr. BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*BLG HZMETLERNE DNK YASAL DZENLEME ALIMALARI

Bununla birlikte bilgi hizmetlerini dolayl olarak ilgilendiren eitli yasal dzenlemeler sz konusudur.

Bu yasalardan en nemlilerinden birisi, kamu sektrnde bilgi hizmetleri sektrnde alanlarn nemli bir blmnn tabi olduu; 657 sayl Devlet Memurlar Kanunu ve bu yasal dzenlemeye dayal olarak kartlan,

tzk ve ynetmelikler, devlet memuru olarak bilgi merkezleri ve ktphanelerde alan profesyonelleri etkilemektedir. BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*BLG HZMETLERNE DNK YASAL DZENLEME ALIMALARIMevzuat konusunda dikkate alnmas gereken nemli bir nokta, mevzuattaki deiim ve yeniliklerdir.

eitli toplumsal ve ekonomik etkenlere bal olarak, mevzuatta da eitli yenilik ve deiikliklere gereksinim duyulmaktadr.

zellikle 1982 Anayasasndan sonra Trk kamu ynetimi anlaynda nemli deiiklikler olmu ve bu anlay memur kesiminde de yank bulmutur.

1982 Anayasasnn yapsndaki eilimlerin, daha sonraki mevzuat deiikliklerine belirgin olarak yansd grlmektedir.

1990l yllarda ise durum deimeye balamtr.

oulcu demokrasinin gerei olan memurlara sendika konusu gibi alanlar tartma konusu olmutur. BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*MEVZUAT KAPSAMIBilgi Hizmetleri ve Mevzuat

Mevzuat, bilgi hizmetleri iin acaba nasl bir neme sahiptir?

Bu sorunun yantlanabilmesi iin ncelikle politika, bilgi politikas, ulusal bilgi politikas gibi kavramlara deinmek gerekmektedir.

Politika, bir amac gerekletirmeye ynelik eylemelere yne veren ilke ve stratejiler olarak tanmlanmaktadr.

BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Bilgi Hizmetleri PolitikasBilgi politikas da, bilgi kaynaklar, hizmetleri ve sistemlerinin gelitirilmesi ve kullanlmas iin gerekli plan ve stratejilerin tasarmna klavuzluk edecek politikalar demeti olarak tanmlanabilir (Montviloff, 1990).

Bilgi politikalar kurumsal, ulusal, blgesel ve uluslar aras dzeyde uygulamaya sokulabilir.

Bunlardan ulusal dzeydeki planlara Ulusal Bilgi Politikas ad verilmektedir.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Bilgi Hizmetleri PolitikasBilgi sistemleri ile ilgili olarak ulusal bir politika saptanmasnn temel varsaym udur:

Eer kamu ve zel sektrdeki planlamaclara, karar verme organlarna, yneticilere ve aratrmaclara konularyla ilgili doru ve gnce bilgi saplanabilirse verimlilikleri ve etkinlikleri artacak, bu durumdan da btn toplumsal kesimler olumlu ynde etkilenecektir. BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Bilgi Hizmetleri PolitikasMcClure (1999)de bilgi politikasn bir toplumda bilginin retimi, eriimi ve kullanmna yn veren her trl karar, yasa dzenleme ve yorumlarn toplam olarak tanmlamaktadr.

Bu tanmdan da anlalaca zere bilgi politikas pek ok bileenleri olan bir kavramdr ve bir kamu politikas olarak ele alnmaldr. nk:Bilginin retimi, ynetimi, datm ve eriiminde nemli bir etkiye sahiptir.Bireylerin ya da toplumun politik, ekonomik ve toplumsal tercihlerini etkiler.Bilgi merkezlerinde bilginin nasl ynetilecei, organize edilecei ve kullanlacan dzenler.Bilgi teknolojilerini kullanmn etkiler.Toplumdaki tm dier sistemleri etkileyen bir st sistemdir.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Bilgi Hizmetleri PolitikasWeingarten (1989) ve Rowlands (1996)da bilgi politikas ile ilgili olarak benzeri grleri dile getirmektedirler.

Yalnzca bilgi politikasnn saptanmas kendi bana yeterli bir konu deildir.

Bu politikann uygulanabilmesi iin bilgi politikas aralarna gereksinim duyulur.

Bu aralar bilginin nasl toplanaca, ynetilecei, korunaca, eriilecei, yaymlanaca ve kullanlacan belirler. BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Bilgi Hizmetleri PolitikasBalca bilgi politikas aralar unlardr: Yetkili resmi makamlarca karlan her trl yasa, ynetmelik ve dier dzenlemeler, ksaca konuya ilikin mevzuat bu kapsamda dnlr.

Demek ki bilgi politikas ve mevzuat arasnda byle bir iliki vardr.

Yani bilgi politikasnn uygulanabilmesi iin konuya ilikin mevzuatn uygulamaya konulmas zorunludur.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Bilgi Hizmetleri PolitikasTarihsel srete bakldnda bilgi hizmetlerine ynelik mevzuatn bilgi kaynaklarn korumadan kullanmaya doru bir evrim geirdii gzlenir.

Koruma anlaynn egemen olduu dnemlerde bilgi kaynaklarnn sadece korunmas n panda olduundan ilgili dzenlemelerde bu konuya nem verilmitir.

Gnmzde ada ynetim ise bilgi hizmetlerini olabildiince fazla kii ve gruba ulatrmak biiminde gelitii iin mevzuatta da bu amal yenilikler ve gelimeler gzlemlenmektedir. BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Bilgi Hizmetleri Politikasrnein bilgi hizmetleri konusunda gncel bir tartma alan olan vatandalarn devlet kurumlarnda retilmi olan bilgiye erime hakk ABDde Bilgi zgrl Yasas (Freedom of Information Act) da yer almtr.

Danimarka, Norve, Avusturya, Fransa ve Hollanda da benzeri yasalar yrrle girmitir.

lkemizde de Bilgi Edinme Hakk Kanunu 2003de yrrle girmitir. BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*AVRUPA BRL SRECNN BLG VE POLTKALARINA ETKS

AB srecinin bilgi ve belge ynetimi almalarnn geliimine dolaysyla bilgi politikalarna etkisi asnda, nceleri ulusal dzeyde zamanla AB erevesinde gelitirilen yasal dzenlemelerin zerinde durulmasnda yarar vardr.

Bu erevede Veri Koruma Yasas ad altnda gelitirilen dzenlemeler dikkat ekmektedir.


*AVRUPA BRL SRECNN BLG VE POLTKALARINA ETKS: Data Protection Act)Avrupada ilk Veri Koruma Yasas (Data Protection Act) 1973 ylnda svete kabul edilmitir. Bu yasa bilgi/belge ynetimi ve bilgi/belge koruma almalarn dorudan etkilemitir. Gelitirilen dzenleme, yurttalarn elektronik ya da basl formatta belgelere serbest eriimine imkan salam ve bilginin mahremiyeti hakknda ilkeleri ortaya koymutur. Avrupa boyutunda 1981 ylnda Avrupa Konseyi Veri Koruma Konvansiyonunun (European Comissions Data Protection Convension) gerekletirdii ilk toplantda alnan kararlarn ardndan, pek ok Avrupa lkesinin kendi ulusal veri koruma yasasn kardna deinilmektedir.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*AVRUPA BRL SRECNN BLG VE POLTKALARINA ETKS: Data Protection Act)90l yllarla birlikte ierlerinde Almanya, Avusturya, Belika, Danimarka, Hollanda Lksemburg ve Norvein de bulunduu pek ok Avrupa lkesi, benzer yasal dzenlemeler karmlardr.

te yandan ngiltere, spanya ve Portekizin de yer ald baz Avrupa lkelerinde kartlan veri koruma yasalarnn, anayasal gvenceye alnd ve olduka salam temellere oturtulduu zerinde durulmaktadr.

Gelitirilen dzenlemeler ierisinde 1984 tarihinde ngiliz Parlamentosu tarafndan kabul edilen Veri Koruma Yasasnn, bilgi ve belge ynetimi almalarna olduka ayrntl biimde yer verdii ifade edilmektedir (European, 1998; Stephens, 1998, s.73). BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*AVRUPA BRL SRECNN BLG VE POLTKALARINA ETKS: Data Protection Act)Avrupa genelinde veri koruma yasas ad altnda kabul edilen dzenlemelerde aadaki balklar zerinde durulmaktadr:Yasal dzenlemeler genel olarak retilen bilgi ve belge kaynaklarna serbest eriimi, aklanmas ve ynetimine dnk ilkeler ele almaktadr.Baz lkelerdeki yasal dzenlemeler sadece kamu kesimini kapsarken, kimi dzenlemeler kamu ve zel kesimin tamamn iine almaktadr.Dzenlemelerde bilginin gncellii ve yenilenebilirlii zerinde zellikle vurgulanmaktadr. kartlan dzenlemelerde bilgiye izinsiz eriimin engellenmesi, amalanmaktadr.Dzenlemelerin tamamna yaknnda, kiilerin kendileri hakknda tutulan kaytlara eriiminin nndeki engellerin kaldrlmas dile getirilmektedir. Yine bu kapsamda yanl ya da eksik tutulan bilgilerin dzeltilmesi talebinde bulunma hakk ve gerei konusundaki yaptrmlar vurgulanmaktadr (European, 1998; Stephens, 1998, s. 74). BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*AVRUPA BRL SRECNN BLG VE POLTKALARINA ETKS: Data Protection Act)Bu kapsamda AB de, birlik ierisinde bilginin serbest dolam zerine bir ynetmelik kartmtr. kartlan ynetmelik genel olarak aadaki unsurlar zerinde durulmaktadr:Ynetmelik ortam ne olursa olsun kiisel bilgilerin yer ald tm kaynaklar kapsamaktadr. Kiisel bilgilere, yaplandrlm formatlaryla belgelere, kolay eriim salamak iin dosyalama sistemlerinin gelitirilmesi gerektiine deinilmektedir.Ynetmelikte organizasyonlarn ve veri ileyen kurumlar; kiilerin etnik kkeni, politik duruu, dini inanlar, ticari ilikileri hakknda bilgi toplamas yasaklanmaktadr. Baz lkelerdeki dzenlemeler gibi, kiilerin kendileri hakknda tutulan bilgilere eriim iin var olan sisteme herhangi bir yelik kayd yapmalarna gerek olmad, byle bir istek geldiinde ilgili kurumun bunu dorudan deerlendirmeye almas gerektii zerinde durulmaktadr. AB tarafndan kartlan Ynetmelik, kiisel verilerin sadece kullanm deil, zerine yrtlen tm almalar kapsamaktadr. Ynetmelik veri ileme, salama, kaydetme, organizasyon, depolama, eriim, danma, kullanm, yaym ya da gerekliyse imha uygulamalarn iine almaktadr (European,1998; Stephens, 1998, s.75) (AmEx. EDS May Face European Privacy Lawsuits, Ineractive Week, July 1 1998).BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*AVRUPA BRL SRECNN BLG VE POLTKALARINA ETKS

te yandan AB ierisinde baz lkeler, kendi gereksinimleri dorultusunda zellikle elektronik belge ve ariv almalarna dnk eitli uygulamalar gerekletirmilerdir.

Olduka gncel olan ilgili almalar AB perspektifinde elektronik belge ynetimi konusunda artan ilginin bir baka gstergesidir. BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Bilgi Politikalar zerine Gncel TartmalarMevzuat Dersi kapsamnda devletin sorumluluunu gndeme getiren ve gncel tartma konusu olan baz alanlar unlardr.

Yurttalarn bilgi gereksinimlerinin nasl karlanacazel yaamla ilgili bilgilerin korunmas Hangi tr bilgi ve belgelerin nasl yaymlanaca letiim sistemlerinin dzenlenmesiOkul, ktphane, dokmantasyon ve enformasyon merkezi, belge ynetimi ve ariv birimlerinin desteklenmesi Dnce ve ifade zgrlnn boyutlarEntelektel mlkiyetin nasl korunacaSnrlar tesi veri aknn nasl salanaca (Oppenheim ve Eisenschitz 1994), bu konuda patene, veri gvenlii telif haklar vb.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*ABDde Bilgi Hizmetleri PolitikasTrkiyede ulusal bilgi politikalarna yn verecek bir kuruluun bulunmay nemli bir eksikliktir. Bu noktada Devlet Planlama Tekilat ve Babakanlk dareyi Gelitirme Bakanl n plana kmaktadr.

ABDdeki NCLIS (National Commission on Library and Infromation Science) rnei dikkat ekicidir.

NCLIS ABD Kongresinin ktphane ve bilgi hizmetlerinin ulusal kalknmada oynayabilecei rol grerek, bu konuda srekli bir yap oluturulmasna ynelik giriimiyle 1970de kurulmutur.

Halkn bilgi gereksinimleri konusunda veri toplamak, bu verileri deerlendirmek, bilgi gereksinimlerinin karlanmasna ynelik planlar yapmak, ABD Bakan ve Kongreye bu arada kamu ve zel kurululara danmanlk yapmak, NCLISn temel grevleri arasndadr.

n nemli ilevleri de ynetim kademeleri karsnda bilgi hizmetlerini temsil etmektir.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*ABDde Bilgi Hizmetleri PolitikasNCLIS, Kongre Ktphanesi yneticisi dahil, be yl ierisinde seilen 15 yeden olumaktadr.

Bunlardan en az birinin bilgi teknolojisi konusunda uzman olmas gerekmektedir.

yelerden bei dorudan ktphanecilik konusunda uzman kiilerden, dierleri de yurttalarn bilgi gereksinimlerini karlamaya dnk uzmanlk alanlarndan gelen temsilcilerden olumaktadr.

Komisyon ylda 4-5 kez toplanarak gndemindeki konular karara balamaktadr. nsan gc ve mali kaynaklar yeterli miktarda salanmaktadr.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*ABde Ktphane Hizmetleri Politikas ve EBLIDAMevzuat konusu bilgi hizmetlerinde hemen her dnemde nemli bir konu olagelmitir.

Trkiyenin de ye olduu Avrupa Konseyi, EBLIDA (European Bureau of Library, Information and Documentation Association) ile birlikte hazrlad Avrupada Ktphane Mevzuat ve Politikas Klavuzu, Avrupa Konseyinin Kltr Komitesi tarafndan 1999da benimsenmi ve IFLA tarafndan da onaylanmtr. BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*ABde Ktphane Hizmetleri Politikas ve EBLIDABu klavuz bilgi hizmetleri mevzuat konusunda yeni bir bak as getirmekte, bilgi hizmetlerinin demokratikleme srecindeki yerini vurgulayarak, var olan mevzuatta kkl deiiklikler nermektedir.

ye lkelerin de bilgi hizmetlerine ilikin mevzuat ve politikalarn yeni ilkelerle uyumlu hale getirmeleri istenmektedir (Council of Europe, 2000).

Klavuzda mevzuat deiiklii nerilen drt alan bulunmaktadr:

fade zgrl ve bilgiye serbest eriimUlusal kitap ve bilgi politikalar ierisinde ktphanelerKtphaneler ve bilgi endstrileriKltrel mirasn korunmasBBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*ABde Ktphane Hizmetleri Politikas ve EBLIDAKlavuzda yukardaki konularla ilgili olarak belirtilen 60 nerinin bazlar unlardr:Bilgi merkezlerinde derme gelitirme, bilgi profesyonelinin ticari ve politik etkilerden uzak, kullanc temsilcileri ile ibirlii ierisinde bamsz mesleki kararna dayanmaldr.Yurttalara salanan ktphane hizmetlerinde rk, milliyet, din, kltr, politika, ya fiziksel ve renme zr ve cinsiyet ayrm yaplmamaldr.Kamu kaynaklarndan finanse edilen temel bilgi kaynaklar, aralar ve hizmetleri kullanclara cretsiz olarak verilmeli ve deme glerine baklmakszn herkese eit olarak salanmaldr. Bilgi merkezleriniherkesin kullanmna uygun biimde tasarlanmal,n hizmet birimleri grme, iitme ve dier tr engellilerin gereksinimleri iin olanaklar bulunmaldr.Ktphane mevzuat, bir ulusal bilgi politikas temelinde, her tr bilgi merkezi iin gerekli yasal koullar ve mesleki uygulamay gvence altna almaldr.


*ABde Ktphane Hizmetleri Politikas ve EBLIDAUlusal ve uluslararas bilgi deiimini kolaylatracak teknik standartlar ile iletiimle ilgili standartlar, olabildiince abuk uygulamaya konmaldr.

Hkmetler telif haklar ve benzeri konularda ktphanelerin ilevlerini yasal bir temele oturtmaldrlar.

Hkmetlerin devlet kurulularnca retilen bilgiye eriim iin gereini yerine getirmeleri gerekmektedir.

lkede retilen yaynlarn ulusal merkezde toplanmas iin zorunlu yasal dzenlemeler yaplmaldr.

Grld gibi, mevzuat konusundaki ada gelimeler ok eitli boyutlar gndeme getirmektedir. Trkiyede ABye katlma srecinde bu gelimeleri takip etmesi gerekli grlmektedir.


*1.2. TEMEL MEVZUAT GELER Trk kamu hukukunda mevzuat kapsamna giren yasal metinler syle sralanmaktadr:AnayasaYasaMilletler aras antlamalarKanun hkmnde kararnamelerTzkYnetmelikler

Genel emirler, sirkler, tembihname, koordinasyon karar, prensip karar, tebli, tamim ve talimatlar da dier dzenleyici ilemler olarak mevzuat kapsamnda yorumlanmaktadr.


*ANAYASA

Anayasa bir devletin eklini, kiilerin hak ve devlerini, devlet organlarn ve bu organlar arasndaki ilikileri belirten temel yasadr.

Anayasa hkmleri yasama, yrtme, yarg organlar, idare makamlar ve dier kurulu ve kiileri balar.


*ANAYASATrkiyede halen yrrlkte olan 1982 Anayasas, Kurucu Meclis tarafndan hazrlanm ve halkoyuyla kabul edilmitir.

Anayasa Genel Esaslar, Temel Haklar ve devler, Cumhuriyetin Temel Organlar, Mali ve Ekonomik Hkmler, eitli Hkmler, Geici Hkmler, Son Hkmler gibi yedi ksm ve 177 maddeden olumaktadr (T.C. Anayasa)


*ANAYASATBMM gerektiinde Anayasada deiiklikler yapabilir.

Bunun iin en az ye tam saysnn te birinin teklif ve bete ounluunun onay gereklidir.

Cumhurbakan Anayasa deiikliklerine ilikin yasalar, bir daha grmek zere TBMMne geri gnderebilir.

Meclis geri gnderilen yasay ye tam saysnn te iki ounluu ile aynen kabul ederse Cumhurbakan ilgili yasay halkoyuna sunabilir.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*ANAYASAAnayasann 128. ve 129. Maddeleri dorudan kamu hizmetlerinde alanlara yneliktir.

128. Maddede, Devletin kamu iktisadi teebbsleri ve dier kamu tzel kiilerinin genel idare esaslarna gre yrtmekle ykml olduklar kamu hizmetlerinin gerektirdii asli ve srekli grevler, memurlar ve dier kamu grevlileri eliyle grlr.

Memurlar ve dier kamu grevlilerinin nitelikleri, atanmalar grev ve yetkileri, haklar ve ykmllkleri, aylk ve denekleri ve dier zlk ileri kanunla dzenlenir denmektedir.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*ANAYASA129. madde de kamu alanlarn grev ve sorumluluklarn ve disiplin konusunu akla kavuturmaktadr.

Memurlar ve dier kamu grevlileri Anayasa ve kanunlara sadk kalarak faaliyette bulunmakla ykmldrler.

Memurlar ve dier kamu grevlileri ile kamu kurumu niteliindeki meslek kurulular ve bunlarn st kurulular mensuplarna savunma hakk tanmadka disiplin cezas veremezler.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*ANAYASAUyarma ve knama cezas ile ilgili olanlar hari, disiplin karar yarg denetimi dnda braklamaz. Silahl Kuvvetler mensuplar ile hkimler ve savclar hakkndaki hkmler sakldr.

Memurlar ve dier kamu grevlilerinin yetkililerinin hakknda iledikleri iddia edilen sulardan tr ceza kovuturmas almas, kanunla belirtilen istisnalar dnda , kanunun gsterdii idari merci iznine baldr.


*ANAYASAAnayasada yer alan bu hkmler, memurlar zerine karlan eitli yasa, tzk, ynetmeliklerde de ayrntl biimde yer almaktadr.

Anayasada yer alan hkmleri memurlar iin nemi udur: Yasama ve yrtme organlar Anayasada yer alan hkmlere aykr dzenleme yapamazlar. Bylece memurlara ilikin eitli haklarn anayasal gvenceye alnd sylenebilir. Anayasann kamu grevlilerini ilgilendiren baka maddeleri de vardr. rnein 70. Madde kamu hizmetlerine girme hakkn, 48, 49, 50. Maddeler alma ya ile ilgili hkmleri, 51, 52, 53, 54. maddeler sendikal yaam dzenleyen hkmleri iermektedir.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*YASA/KANUNKurallar kademelendirmesinde Anayasadan sonra gelen mevzuat esi yasa (kanun)dur. Yasalar bir hukuk kayna olarak genellilik ve sreklilik zellii gsterirler. Bu durum yasann genellikle lke apnda uygulanmas anlamna gelmektedir.

rnein Trk Ceza Kanunu ya da Trk Medeni Kanunu lkenin her yerinde uygulanr.

Devlet Memurlar Kanunu lkenin her yerinde uygulanmakla birlikte, yalnzca devlet memuru statsndeki kiileri ilgilendirir.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*YASA/KANUNYasann sreklilii ise yasann belirsiz bir sre iin uygulanmak zere yrrle konulmas anlamna gelir (yeni bir dzenleme yaplncaya dein).

Yasalar deitirilinceye, yrrlkten kaldrlncaya ya da Anayasa Mahkemesince iptal edilinceye dein yrrlkte kalrlar.

Yasa karma yetkisi, yasama organ olarak Trkiye Byk Millet Meclisinindir.

Milletvekillerinin nerisine yasa teklifi, Bakanlar Kurulu tarafndan gerekletirilene ise yasa tasars denilir.

Yasa tasarlar ncelikle ele alnp sonulandrlr. Yasa tasars ve tekliflerinin Mecliste grlme usul ve esaslar Meclis i tznde dzenlenir. BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*YASA/KANUNMeclis Tzne gre bir yasa tasars ya da teklifi TBMM Bakanl tarafndan ilgili komisyona gnderilir.

Komisyonda benimsenmesi durumunda TBMM Genel Kurulunda ele alnr.

Genel Kurulda kabul edilen yasalar onay iin Cumhurbakanlna gnderilir.

Cumhurbakan uygun grd yasay 15 gn ierisinde Resmi Gazetede yaymlar.

Cumhurbakan yaymlanmasn uygun bulmad yasay, gsterecei gereke ile birlikte TBMMne geri gnderebilir.

Mecliste deiiklik yaplmadan aynen kabul edilen yasalar Cumhurbakan onaylamak durumundadr.

Ancak bu durumda anayasa Mahkemesine bavurabilir.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*YASA/KANUNAnayasa Mahkemesi; Cumhurbakannn, ana muhalefet partisinin, milletvekili saysnn bete birinin ya da mahkemelerin bavurusu zerine, yasalarn anayasaya uygunluunu denetler.

Anayasa Mahkemesinin kararlar kesindir, ancak iptal karar geriye dnk ilemez.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*BLG HZMETLERNDE YASAL DZENLEMELERDorudan bilgi hizmetlerinde alanlara ynelik bir yasa yoktur ama, kamu grevlisi olarak bilgi profesyonellerini ilgilendiren pek ok yasa vardr. Ancak zellikle memurlarn tmn ilgilendiren yasa, 657 sayl Devlet Memurlar Kanunudur. 1965 ylnda karlan ve eitli deiikliklerle gnmze kadar gelen bu yasa, memurlarn ie girilerinden ykselmelerine, mali haklarndan emekliliklerine kadar ok eitli konular kapsamaktadr.


*YASA/KANUNBunun dnda kamu kesiminde bilgi hizmetlerini ilgilendiren yasal dzenlemeler aadakilerdir:

Muhasebe-i Umumiye KanunuDevlet hale Kanunuller daresi KanunuMemurlar ve Dier Kamu Grevlilerinin Yarglanmas Hakknda KanunEmekli Sand Kanunu4275 Sayl Devlet Memurlar Kanununda Deiiklik Yaplmas Hakknda Kanun (memurlarn sendika kurmasyla ilgilidir)Harcrah KanunuKamu Grevlileri Sendikalar YasasBBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*MLLETLERARASI ANTLAMALARKanunlarn ardndan dier bir mevzuat esi Milletleraras antlamalardr.

Trkiyenin yabanc kurulularla ya da devletlerle yapt bir antlamann geerlilik kazanmas, TBMMnin bu konuyla ilgili karaca bir yasayla ilgili antlamay uygun bulmasna baldr.

Bu ekilde yrrle konular uluslararas antlamalar yasa hkmnde kabul edilir. BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*4. KANUN HKMNDE KARARNAMELER

Anayasaya gre TBMM bir yetki yasas erevesinde, Bakanlar Kuruluna kanun hkmnde kararname karma yetkisi verebilir.

Yetki yasas karlacak kanun hkmnde kararnamenin amacn, kapsamn ilkelerini, yrrlk sresini gsterir.

Kanun hkmnde kararname genellikle toplumsal ve ekonomik koullarn zorlad durumlarda, hzl hareket etme kaygsndan kaynaklanan bir uygulamadr.

Bunlar hakknda da anayasaya aykrlk davas alabilir.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*5. TZK

Bakanlar Kurulu herhangi bir yasann uygulanmasn ayrntl olarak gstermek iin, Dantayn incelemesinden geirmek kouluyla tzk karabilir.

Tzklerin yasaya uygun olmas gereklidir.

Tzkler Cumhurbakannca imzalanr ve Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle girerler.

Yasaya aykr olduu iin bir tzn iptali iin bavurulacak yarg organ Dantaydr.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*6. YNETMELKLER

Babakanlk, bakanlk ya da kamu tzel kiileri kendi alanlarnda yasalarn ve tzklerin uygulamasn salamak zere ynetmelik karabilirler.

Ynetmeliklerin yasa ve tzklere aykr olmamas gereklidir.

Btn ynetmeliklerin resmi gazetede yaymlanmas zorunlu deildir.

Ancak kurumlar aras ibirliine, yetki ve grev alanlarna ait hkmleri dzenleyen, kamu personeline ait genel hkmleri kapsayan, kamuyu ilgilendiren ynetmeliklerin resmi gazetede yaymlanmas zorunludur. BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*6. YNETMELKLERMilli Gvenlik ile ilgili konulardaki ve gizlilik tayan ynetmeliklerin Resmi Gazetede yaymlanmayaca ilgili yasada belirtilmektedir.

Ynetmeliklerin iptali iin yarg organlarna dava alabilir.

Bilinmesi gereken nemli bir nokta da mevzuattaki deiimler ve yeniliklerdir.

eitli nedenlerle gerekleen mevzuat deiiklikleri ve yeniliklerinin izlenmesi byk nem tamaktadr.

Bu konunu izlenebilecei tek yayn organ Resmi Gazetedir.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*II. BLM: BLG MERKEZLER VE MEVZUATHalk Ktphaneleri

Ktphane denilince kamu oyunda genellikle arm yapan kurum halk ktphaneleridir.

Ktphane says ve yaygnl asndan bu durum olaandr.

Ersoy (1998)a gre halk ktphaneleri, kadn erkek her yata, her seviyede ve her meslekten okuyucunun eitli konulardaki fikir rnlerinden cretsizce ve serbeste yararlanmasn salayarak, blgesinin kltrel, sosyal ve teknik kalknmasna katk salayan kurumlardr.

Bylesine nemli bir grevi stlenen halk ktphanelerinin, bu grevlerini yerine getirebilmek iin maddi ve manevi destek unsurlarna ihtiyac vardr. BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Halk KtphaneleriTrkiyede halk ktphanesi hizmetleri devlet tarafndan yrtlmektedir.

Yasalar bat devletlerinde olduu gibi belediyelere de bu konuda grev vermitir.

Ancak belediyelerin ktphane hizmeti oluturmalar bir gelenek haline gelememitir.

lkemizde 1400n zerinde halk ktphanesinde grevli 300 civarnda ktphaneci ile merkezi politikalar oluturularak ve kitap seimleri Kltr Bakanlnca merkezi olarak gerekletirilerek halk ktphanesi hizmetleri yrtlmektedir. BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Kltr Bakanl rgt Yaps

Halk ktphanelerinin bal olduu Kltr Bakanlnn grevleri 2 Mart 1989 tarih ve 20096 sayl Resmi Gazetede yaymlanan 354 sayl Kltr Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanun Hkmnde Kararnamede yle belirlenmektedir.

Milli, manevi ve kltrel deerleri aratrmak, gelitirmek, korumak yaatmak, deerlendirmek, korumak, yaymak, tantmak, benimsetmek ve bu surette milli btnln salanmasna yardmc olmak.Kltr konular ile ilgili kamu kurum ve kurulularn ynlendirmek, ibirliinde bulunmak.Kltrel varlklarn tahribini ve yok edilmesin nlemekKanunda verilen dier grevleri yerine getirmek.


*Kltr Bakanl rgt Yaps

Kltr Bakanl rgt, merkez rgt ile tara ve yurtd rgtlerinden, bal ve ilgili kurululardan oluur.

Kltr Bakanl yurt d rgt, yurt dndaki kltr mavirlikleri ile kltr ataelikleri ve kltr merkezlerinden oluur.

Bal kurulular kapsamnda Devlet Tiyatrolar Genel Mdrl ile Devlet Opera ve Balesi Genel Mdrl bulunaktadr.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Kltr Bakanl Merkez rgtKltr Bakanl merkez rgtnde Bakanlk makam (bakan, mstear, mstear yardmclar), ana hizmet birimleri, danma ve denetim birimleri ile yardmc birimler bulunur.

354 sayl kararnamede, bakanlk merkez rgtndeki yetkililerin grevleri u ekilde belirtilmektedir.Bakan: Bakan, bakanlk kuruluunun en st amiridir. Bakanlk hizmetlerini mevzuata, hkmetin genel siyasetine, milli gvenlik siyasetine, kalknma planlarna ve programlarna uygun olarak yrtmekle ve Bakanln faaliyet alanna giren konularda dier bakanlklarla ibirlii ve koordinasyon salamakla grevli, Babakanla kar sorumludur.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Kltr Bakanl Merkez rgtBakan, emir altndakilerin faaliyet ve ilemlerinden sorumlu olup, Bakanlk merkez tara ve yurt d rgt ile bal ve ilgili kurulularn etkinliklerini ilemlerini ve hesaplarn denetlemekle grevli ve yetkilidir.

Mstear: Mstear, Bakann emrinde ve onun yardmcs olup, bakanlk hizmetlerini Bakan adna ve Bakann direktifleri ve mirleri dorultusunda, Bakanln ama ve politikalarna, kalknma programlarna ve yllk programlara, mevzuat hkmlerine uygun olarak dzenler ve yrtr. Bu amala bakanlk tefti kurulu hari bakanlk kurulularna gereken emirleri verir ve bunlarn uygulanmasn izler. Mstear bu hizmetlerin yrtlmesinde Bakana kar sorumludur.

Mstear Yardmclar: Bakanlkta drt mstear yardmcs grevlendirilebilir. BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Kltr Bakanlnn ana hizmet birimleri unlardr:

Gzel Sanatlar Genel MdrlAntlar ve Mzeler Genel MdrlKltr ve Tabiat Kaynaklarn Koruma Genel MdrlKtphaneler Genel MdrlTelif Haklar ve Sinema Genel MdrlHalk Ktphaneleri Aratrma ve Gelitirme Genel MdrlD likiler ve Avrupa Topluluu Koordinasyon Genel MdrlMilli Ktphane Bakanl Kltr Merkezleri Dairesi BakanlYaymlar Dairesi BakanlBBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Ktphaneler Genel Mdrlnn grevleriKltr Bakanl ana hizmet birimleri ierisinde yer alan Ktphaneler Genel Mdrlnn grevleri 354 sayl KHKde deiiklik yapan 379 sayl KHKde yle belirtilmektedir.

Vatandalarn ktphaneden yararlanmas iin gerekli nlemleri almak ve uygulamak, yeni ktphaneler kurulmasn nermek ve bunlarn ynetim ve ihtisas ilerini yrtmek ve dzenlemek.

Ktphane ve ktphanecilik hizmetleri ile ilgili kural ve ilkelerle, standartlar belirlemek ve bunlara uygun hizmet retimi iin gerekli nlemleri almak.

Yurt iinde ve yurt dnda baslm, okuyucuya faydal yaynlar Trkiye kltr ile ilgili yazma eser ve belgeleri ve dier ktphane malzemelerini salamak, ktphanelerin koleksiyonlarn zenginletirmek BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Ktphaneler Genel Mdrlnn grevleriDeerli yazma eserleri ilgili ktphanelerde toplayarak aratrmac ve okuyucunun hizmetine sunmak, bunlarn gelecek kuaklara aktarlmasn salamak amac ile bakm ve onarmlarn yapmak

Halkmzn gemite retilmi her trl eseri kolayca bulmasn ve onlardan yararlanmasn salamak

Dier kamu kurum ve kurulularnca ynetilen ktphanelerle birlikte, gerek ve tzel kiilerce kurulan kamuya ak ktphanelerin ynetsel, bilimsel ve teknik etkinliklerinin dzenlenmesi, gerekletirilmesi ve dzenlenmesine yardmc olmak ve rehberlik etmek.

Bakanlka verilecek benzeri grevleri yapmak.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Kltr Bakanl merkez kuruluundaki danma ve denetim birimleriKltr Bakanl merkez kuruluundaki danma ve denetim birimleri unlardr.

Tefti Kurulu BakanlAratrma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu BakanlHukuk MavirliiBakanlk MavirlikleriBasn ve Halkla likiler MavirliiBBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Tefti Kurulu Bakanl354 sayl KHKye gre Tefti Kurulu Bakanl, Bakanlk rgtne bal ve Bakanlkla ilgili kurulularn etkinlik ve ilemleri ile ilgili olarak, denetim, soruturma ve inceleme ilerini yrtmek, Bakanln amalarn daha iyi gerekletirmek, mevzuata, plan ve programlara daha uygun almasn salamak amacyla gerekli nerileri hazrlamak Bakana sunmak, zel yasalarla ya da bakanlka verilecek grevleri yapmakla ykmldr.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Aratrma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu BakanlAratrma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu Bakanl, Bakanla verilen grevlerin yerine getirilebilmesi iin alma esaslarn saptamak, Bu esaslara uygun olarak Bakanln ana hizmet politikalarnn ve planlarnn hazrlanmasna yardmc olmak; Devlet Planlama Tekilatna sunulacak Bakanlk grn hazrlamak, Mevcut kaynaklarn daha verimli kullanlmasn salamak zere Bakanlk btesini plan ve program esaslarna gre hazrlamak ve uygulamasn izlemek, Kalknma program ve planlar ile Bakanlk yllk alma programlarnn uygulamalar srasnda Bakanlk rgtnde ortaya kan zmlenmesi gereken sorunlar Bakanlk ya da Bakanlklar aras dzeyde nlemleri saptayarak makama sunmak, Bakanln tarihesini hazrlamak, Bakan tarafndan verilecek grevleri yapmak.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Dier Ynetim Birimleri Hukuk Mavirlii ise: Bakanln dier birimlerinden sorulan tzel konular ile yasal mali cezai sonular douracak ilemler hakknda gr bildirmek. Bakanln karlarn koruyucu, anlamazlklar nleyici yasal nlemleri zamannda almak, anlama ve szlemelerin bu esaslara uygun olarak yaplmasna yardmc olmak, Hazineyi ilgilendirmeyen ynetsel davalarda Bakanl temsil etmek, Bakanln amalarn daha iyi gerekletirmek iin gerekli nerileri hazrlamak ve Bakanlk makamna sunmak, Bakanlk kurular tarafndan hazrlanan veya dier bakanlklardan ve babakanlktan gnderilen yasa, tzk ve ynetmelik tasarlarn tzel adan inceleyerek Bakanlk grlerini saptamak.Bakanlk Mavirlii: Bakanln grev alanna giren ve zel nem ve ncelik tayan konularda Bakana yardmc olmakBasn ve Halkla likiler: Bakanln basn ve halkla ilikilerle ilgili etkinliklerini planlamak ve bu etkinliklerin belirlenen ilkeler erevesinde yrtlmesini salamakBBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Yardmc Birimler354 sayl KHKnin 23. Maddesine gre Kltr Bakanlnn yardmc birimleri unlardr:

Personel Dairesi Bakanl

Eitim Dairesi Bakanl

dari ve Mali ler Dairesi Bakanl

Savunma Sekreterlii

zel Kalem MdrlBBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Personel Dairesi Bakanlnn Grevleri

Bakanln insan gc planlamas ve personel politikas ile ilgili almalar yapmak, personel sisteminin gelitirilmesi ile ilgili nerilerde bulunmak.

Bakanlk personelinin atama, zlk, emeklilik ve benzeri ilerini yrtmek

Bakanlka verilecek benzeri grevleri yapmak.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Eitim Dairesi Bakanlnn Grevleri

Bakanlk merkez, tara ve yurt d rgt ile bal ve ilgili kurulularn eitim plann hazrlamak. Bakanlk personeli ile ilgili hizmet ncesi ve hizmet ii eitim programlarn dzenlemek ve uygulamakKltr sektrlerinin eitilmi eleman gereksinimlerini saptamak, planlamak, gerekli eitim programlarn uygulamak.Bakanlk ve meslek personellerinin yurtii ve yurtdnda yetitirilmelerini planlamak ve gerekletirmekToplumda kltr gelitirmek amacyla etkinlikleri dzenlemek.Kltr eitimi etkinliklerinin yrtlmesi iin gerekli ara, gere, yayn ve dokmantasyon hizmetlerini yrtmek.Ynetici ve uzman yetitirmek zere teknik yardm salamakBBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*dari ve Mali ler Dairesi Bakanlnn Grevleri

Bakanlk iin gerekli ara, gere ve malzemenin salanmas ile ilgili hizmetleri yrtmek.Gereksinim duyulan bina ve arazinin kiralama, satn alma ilemlerini yrtmek.Bakanln mali ilerle ilgili hizmetlerini yrtmek.Temizlik, aydnlanma, stma, bakm onarm ve tanma hizmetlerini yapmak.Sosyal tesislerin kurulmas ve yrtlmesi ile ilgili hizmetleri dzenlemek ve yrtmek.Bakanlk personelinin ve ailelerinin salk hizmetlerinden yararlanmalarn salamak.Bakan ve mstearlar direktif ve emirlerini ilgililere duyurmak ve ilemlerini izlemek, bakanl i ve d protokol hizmetlerini yrtmek.Sreli evrakn zamannda ileme konulmasn salamak.Bakanl ilgilendiren toplan, brifing ve grmeleri dzenlemek, buna ait nemli not ve tutanaklar tutmak ve yaymak.Genel evrak ariv ve haber merkezinin hizmet ve etkinliklerini dzenlemek ve yrtmek.Savunma Sekreterlii, zel yasalarda ya da kendi yasasnda belirlenmi grevlerini yerine getirir.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*zel Kalem Mdrl

Bakann resmi ya da zel yazmalarn yrtmek;

Bakann her trl protokol ve tren ilerini dzenlemek ve yrtmekle grevlidir.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Klt Bakanl Tara rgt

Bir bakanln tara rgt il kurulularnda:Valil Kltr Mdrlube MdrleflikMemurluk olarak belirlenmitir.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Vali

5442 sayl l daresi Kanununa gre Vali, ilde devletin hkmetin temsilcisi ve ayr ayr her bakanln temsilcisi ve bunlarn ynetsel ve siyasi yrtme aracdr.

l daresi Kanununa gre valiler ilin genel ynetiminden her bakana kar ayr ayr sorumludur.

Bakanlar bakanlklarna ait iler iin valilere emir ve talimat verirler.

Bakanlklar ve tzel kiilie haiz genel mdrlkler, il genel ynetim rgtne ait btn ileri dorudan doruya valiliklere yazarlar.

Vali adli ve askeri kurulular hari, bakanlklar ve tzel kiilie sahip genel mdrlklerin ildeki en yksek amiridir.

Valiler bu nedenle illerdeki Kltr Bakanl grevlilerinin ve bu arada halk ktphanelerindeki ktphanecilerin de en yksek amiri konumundadr.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*l Kltr Mdr

Merkezden ynetimin sonucu olarak, bakanlklarn illerde rgtlenmeleri sz konusudur.

Bu rgtlerin her birinin banda bulunanlar, il idare ube bakanlardr.

Bunlarn emri altnda alanlar ilin ikince derece memurlardr.

Bakanlklarn il rgtleri valilerin emrindedir.

l idare ube bakanlar kendi grev alanlarna giren ilerin yrtlmesinde valiye kar sorumludurlar (Yldrm 19979BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*l Kltr MdrKltr Bakanlnn illerdeki en yksek temsilcisi olan kltr mdrleri il ierisinde Kltr Bakanlna bal btn kurum ve kurulularla, bunlarn her trl etkinliklerinin ynetim ve denetim merciidir.

354 sayl KHKnin 31. Maddesine gre kurulan kltr mdrlkleri, kendilerine bal mzeler, ktphaneler, Devlet Resim ve Heykel Mzesi, Devlet Gzel Sanatlar Galerileri. Basma Yaz ve Resimleri Derleme Mdrl ile Kltr Merkezi Mdrlklerinin faaliyetlerinin amacna uygun biimde yrtlmesinden sorumludur. Kltr Mdrlklerinin Grev-Yetki, Sorumluluk ve alma Esaslar Hakkndaki Ynetmelikte kltr mdrlerinin grevleri kltrel faaliyetler, idari ve mali iler ve koordinasyon olmak zere blmde ele alnmaktadr.

Bunlardan kltr faaliyetleri blmnde u grevler bulunmaktadr.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*l Kltr Mdrlkleri Kltrel Faaliyetleria) Kltr hizmetlerinin yaygnlatrlmas ve gelitirilmesiyle ilgili aratrma ve planlama yapmak, konferans, sergi ve paneller dzenlemek, Valilie ve Bakanla sunmak,b) l iinde yaplacak her trl tren ve kutlama haftalaryla ilgili olarak Mdrle den grevleri yerine getirmek,c) l'deki folklor deerlerini aratrmak, kltr faaliyetlerini yakndan takip etmek denetlemek, tevik etmek ve gerektiinde bu faaliyetlere rehber olacak almalar yrtmek,d) Kanun, tzk, ynetmelik, genelge, plan, program ve emirlerle tespit edilen kltr faaliyetlerinin l' deki Bakanlk kurulularnda gereklemesini salamak,e) Tarihi ve arkeolojik deerlerin gvenlii ile tanr ve tanmaz Kltr ve Tabiat Varlklarnn korunmas, eski eser kaaklnn nlenmesi ve kaak kaz ve define aranmas yaplmamas hususunda gerekli tedbirlerin alnmasn salamak,BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*l Kltr Mdrlkleri Kltrel Faaliyetlerif) Kltr anlamalar erevesinde memleketimize gelen yabanclarn Bakanlk hizmet alanna giren konularda bir programa bal olarak l iinde yapacaklar gezi ve incelemelerine yardmc olmak,g) 2527 sayl Basma Yaz ve Resimleri Derleme Kanuna gre gerekli ilemleri yaptrmak ve yapmak,h) Bulunduu lin her alandaki kltrel meselelerini incelemek, gerektiinde lde kltr faaliyetlerinde bulunan kurum ve kurulularla da ibirlii yaparak yetkisi dahilinde olanlar sonulandrmak, olmayanlar ilgili makama bildirmek,i) l ve lelerde Bakanlka gnderilen genelgeler erevesinde, denetleme komisyonlar oluturularak; iletmelerde gsterime sunulan, kiraya verilen ve satlan video filmi, ses kaseti ve sinema filmi eserlerinin kontrollerini yaptrmak,j) Bakanlk ve Valilike verilecek dier grevleri yapmak.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Halk ve ocuk Ktphaneleri YnetmeliiResmi Gazete Tarihi: 19.08.1982 Resmi Gazete Says: 17789 aadaki uygulamalar tanmlamaktadr.

l Halk Ktphanesi:Madde 6- Her il Merkezinde kurulan ve ube ktphaneler ile, varsa ocuk ktphanelerin ve blmlerin bal okluu merkez ktphaneye ( l Halk Ktphanesi.) ad verilirle Halk Ktphanesi:Madde 7- Bir ile merkezinde bulunan merkez ktphaneye le Halk Ktphanesi" denilir. Bu ktphaneye ilede varsa ocuk ktphanesi, ube ktphane, blmler ve gezici ktphane baldr.ube Ktphaneleri :Madde 8- l ve ile merkezlerinde Merkez Ktphaneye bal Halk Ktphaneleridir.Kasaba ve kylerde hizmet veren Halk Ktphaneleri, l Halk Ktphanesi veya ile Halk Ktphanesinin ubesidir.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Halk ve ocuk Ktphaneleri Ynetmeliiocuk Blm - ocuk Ktphanesi:Madde 9- 16 yana kadar olan ocuklarn fikir ve ruh geliimini salamak, kendi bilgilerini gelitirmek, onlar iinde bulunduklar Milli varla trl ynlerden daha yararl bir hale getirmek amacyla Halk Ktphanelerinde ocuk blmleri kurulur.

Gerekli hallerde, Halk Ktphanesine bal olarak ayr binalarda ocuk ktphanesi alr. Tek salondan ibaret olan Halk Ktphanelerinde ocuk kitaplar iin bir ke ayrlr.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Halk ve ocuk Ktphaneleri YnetmeliiGezici Ktphaneler:Madde 10 - Merkez ve bal birimlerin hizmet alanlar dnda ncelikle okuma ve kitap satn alma imkanlar olmayan vatandalarn oturduklar yerleme yerlerine ktphane hizmeti gtren birimlerdir.

Gezici ktphane hizmeti gtrlecek semtlerin nfus, kltrel, sosyal ve ulaan durumlar incelenerek tespit edilir.

Gezici ktphane duraklarnn tespiti ve gezici ktphane hizmetlerinin daha etkili ve dzenli biimde ulatrlabilmesi iin yerel yneticilerle ibirlii yaplr.

Gezici ktphane duraklarna aracn o semte hangi gn ve saatlerde geleceini gsteren levhalar konulur. Gezici Ktphanenin koleksiyonu bal olduu ktphanece dzenlenir. Gezici ktphanede bir ktphaneci veya bir memur ile bir ofr bulunur. Gezici ktphane arac baka bir maksatla kullanlmaz.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Halk ve ocuk Ktphaneleri YnetmeliiBlge Cilt Atlyesi:Madde 11 - Blge cilt atlyesi Bakanlk tarafndan gerekli grlen Halk Ktphanesi bnyesinde kurulur.

Genel Mdrlke belirlenen evre l, le ve ube Ktphanelerinin kitap, sreli yayn vb. basl malzemesinin belli bir program dahilinde cilt ve onarm ilerini yaparBBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Halk Ktphanelerinin Grevleri :

Madde 12 Amalarna ulamak iin Halk Ktphanelerinde aada belirtilen iler yaplr.

a.evresinin okuma ve bilgi edinme ihtiyalarn karlamak zere kitap, bror, dergi, gazete, harita nota , film plak, ses band, fotoraf, tablo,plan, yazma eser vb. gibi fikir ve sanat rnleri toplanr, dzenlenir, okuyucularn yararna sunulur.

b.Bulunduu evre ile ilgili aratrmalara imkan salamak zere o yre ile ilgili eserlerden (kitap. dergi, gazele, fotoraf, kupr, pln, ses band, yazna eser, plk, ariv belgesi, vb.) kurulu bir koleksiyon meydana getirilir.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Halk Ktphanelerinin Grevleri :

c. Satn alma, ba, devir vb gibi yollarla ktphaneye gelen malzemenin kaytlar yaplr, kitaplarn ve cilt birlii tamamlanan sreli yaynlarn ciltlenmesi salanr.d.Ktphaneye giren eserlerin katalog ve tasnif ileri yaplr, bunlar en ksa srede okuyucu hizmetine sunulur.e.Okuyucular dn kitap verilir.f.Okuyucular tarafndan aranan ve ktphanede bulunmayan eserler salanr.g. Ktphaneye bavuranlara, eitli konulardaki sorunlarnn zmlenmesi hususunda, aranan bilgi ve belgeler ktphanede yoksa dier kurululardan yararlanmalar iin yardmc olunur. BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Halk Ktphanelerinin Grevleri :h.Bina ve personel imkanlarna gre, Ktphanelerde Eitici ve Kltrel Faaliyetler Ynetmelii gereince eitli eitici ve kltrel faaliyetler dzenlenir. .zrl okuyucularn istekleri, bunlar iin zel blmleri olan Ktphanelerden dn kitap getirtilerek karlanmaya allr; bu konuda krler okullaryla da ibirlii yaplr.i.evresindeki eitim, retim, sanat, kltr kurulular ile hastane, cezaevi vb. birimlerle ktphane hizmetlerinin yaygnlatrlmas ynnden ibirlii imknlar aratrlrj. Ktphanede bulunan (mevcut ve yeni salanan) yazma eserlerin tespit fileri ve katalog fileri hazrlanr. Bunlarn hazrlanmasnda Yazma ve Eski Basma Kitaplarn Tasnif ve Fileme Klavuzu ve slam Dini ilimleri Tasnif Cetvelindeki kurallar uygulanr.k. Kitap ve okuyucu istatistikleri gnlk, aylk ve yllk olarak dzenlenir. l. Her yl sunu ktphanenin almalaryla ilgili bir rapor dzenlenir.m. l apnda yaplacak olan derleme ileri Basna yaz ve Resimleri Derleme Ynetmelii" esaslarna gre yrtlr.n. Yrrlkteki mevzuata dayanlarak ktphane hizmeti ile ilgili dier iler yaplr.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*ocuk Blmlerinin ve ocuk Ktphanelerinin Grevleri:

Madde 13 Halk Ktphanesi binasnda bulunan ocuk blmlerinde ve ayr binada bulunup Halk Ktphanesine bal olarak faaliyet gsteren ocuk ktphanelerinde u grevler yaplr. a. Temel ktphane hizmetleri yerin getirilir.b. Gze ve Kulaa hitap eden aralarla eitli eitim faaliyetlerinde bulunur. Bunlar : 1- retici Filmler gstermek,2 - Projeksiyon gsterileri dzenlemek,3 Radyodan, varsa televizyondan ocuk ve eitim saatlerini takip etmek,BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*ocuk Blmlerinin ve ocuk Ktphanelerinin Grevleri:4 -Varsa, teyp ve pikaptan yararlanarak eitinm programlar dzenlemektir.c. ocuklarn yapt resimler ve iler sergilenir,. Kitap okuma, iir, masal ve monolog saatleri dzenlenir.d. Trkle ve medeniyete hizmet eden bykleri anma ve tantma programlar hazrlanr ve uygulanr,e. Milli bayramlar, nemli gn ve haftalarla, ilgili faaliyetlerde bulunulur,f. Okul ncesi ocuklarn ktphaneden yararlanma imkn salanr,g. Ktphane imknlarna gre ocuk piyesleri hazrlanr ve sahnelenir,. Okuyucu ve kitap istatistikleri gnlk, aylk ve yllk olarak dzenlenir. Bu faaliyetler yllk alma program hazrlanarak Valiliin onayndan sonra uygulanr.


*Gezici Ktphanelerin Grevleri:

Madde 14 - Ktphane bulunmayan yerlere hizmet gtren gezici ktphaneler u grevleri yerine getirir:

a. Bal olduu Halk Ktphanesince belirlenen ve Valilike onaylanan yerlere Bakanln uygun grc alndktan sonra bir program dahilinde hizmet gtrr ve 15 gnde bir ayn gn ve saatlerde , programda gsterilen yerde bulunur,

b. Halk Ktphanesi tarafndan, her trl ilemleri tamamlanm kitaplar arata konularna gre yerletirilerek (ocuk kitaplar ayr raflarda olmak zere) okuyuculara dn verilir.

c.Aracn durduu sre iinde okuyucular tarafndan arata yararlanlabilecek bir mracaat eserleri koleksiyonu bulundurulur.



. Gidilen durak ad, gidi ve ayrl saatleri ile aracn kilometrelerinin kaydedilecei bir hizmet defteri bulundurulur. Defter her sorumlu tarafndan imzalanr; ktphane idaresince de kontrol edilir.

d.Gezici ktphane koleksiyonu belirli aralklarla gzden geirilerek yenilenir,

e. Okuyucu istatistikleri gnlk, aylk ve yllk olarak hazrlanr,BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat


f. Gezici ktphane, haftann son i gn leden sonra hizmete kmaz, kitaplarn temizlii ve dzenlenmesi ile aracn umumi i ve d temizlii, bakm bu srada yaplr. Arza ve noksanlar varsa giderilir. Ayrca, o hafta iinde zamannda getirilmeyen kitaplarla ilgili ilemin yaplmas iin, halk ktphanesine bilgi verilir; okuyucu istekleri, karlalan yeni durumlar, grlen aksaklklar vb. idareye duyurulur, gerekli tedbirler sefere kmadan alm,

g. Yllk izin dneminde ( Temmuz ve Austos ) aracn yllk bakm yaplr. zin dnnde koleksiyonu gzden geirilir, gerekli deimeler, kitaplarn ve aracn temizlii vb. iler yaplr; noksanlar tamamlanr. BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Ktphanelerde Grlecek Hizmet eitleriHizmet eitleri:

Madde 16 - Ktphanelerde grlecek hizmet eitleri e ayrlr;

A - Ynetim, Hizmetleri,B - Teknik Hizmetler,C- Okuyucu Hizmetleri, zlk leri:BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*A- YNETM HZMETLER:

Madde 17-Ynetim Hizmetleri, ktphanelerin bir Devlet ve kamu kuruluu olarak yrtmesi gereken genel hizmetlerdir. Bu hizmetler grubu iinde u iler yer alr :

1- zlk leri,2- Mali ler, 3- Hizmetler,


*zlk leriMadde 18- Ktphanede grevlendirilecek personelin sicillerinin tutulmas ve muhafazas, hizmet ii eitim, izin, salk, ykselme, emeklilik vb. gibi ilerin yrtlmesi ve ktphane ile eitli kurulular arasndaki yazmalar, bunlarla ilgili dosya ve defterlerin dzenlenmesi zlk ileri arasnda yer alr. Bu iler, mevcut kanun, tzk, ynetmelik ve genelgelere gre yrtlr.

Ktphanelerde alan personelin tezkiye varakalar*, Kltr Bakanl Sicil Raporu Vermeye Yetkili Amirler Ynetmelii hkmlerine gre doldurulur.

Ktphanelerde yaplan yazmalarda Desimal Dosya Sistemi uygulanr.

BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat*KAMU GREVLLER HAKKINDA HER YIL SONUNDA DRE MRLERNCE DZENLENEN; MEMURUN KL, AHLK DURUMU VE YETENE HAKKINDA BR KISIM DEERLENDRMELER EREN BR VARAKA.

*Mali ler

Madde 19- Ktphane hizmetleri iin gerekli deneklerin salanp harcanmas, deme ve demirba eyalarla dier ara ve gerelerin ayniyat ve demirba ilemlerinin yrtlmesi, gerekli dosya, defter ve belgelerin dzenlenmesi, onarm ve kamulatrma ileri olduunda bunlarn dosyalarnn hazrlanmas ve harcamalarnn yaplmas; devir teslimlere ait dosyalarn tutulmas, ktphane personelinin aylk, yan deme ve dier mali haklar (aile yardm, giyecek, yardm, tedavi yardm vb.) ile ilgili ilerdir.


*Mali ler

Ktphanelerde grevli personelin ayrlmalarnda 657 sayl Devlet Memurlar Kanunu'nun 16. maddesine gre sorumluluklarnda bulunan kitap, demirba eya ve grevi ile ilgili her trl evrak ve defterlerin devir ve teslimi gerekir. Bu ilemle ilgili olarak Ayniyat Talimatnamesi'ne ve 3/12/1974 gn ve 15881 sayl Resmi Gazete'de yaymlanan Devlet Memurlarnn ekilmelerinde Devir ve Teslim Sreleri Haklmda Ynetmelik hkmlerine uyulur.

Yneticilerin (tek memurlu ktphanelerde bu memurun) ayrlmasnda dzenlenen tutanaklar, kontrol edildikten ve gerekli ilem (noksan kan malzemenin temin ettirilmesi) yapldktan sonra bir rnei Genel Mdrle gnderilir.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*Mali ler

Ayniyat Talimatnamesi'ne gre ktphanelerde her yl kitap ve eya saym yaplr ve bunlarla ilgili belgeler dzenlenir. Saym cetvellerinin bir rnei iki ylda bir Saytay Bakanl'na bir rnei de (Destek Hizmetleri Dairesi Bakanl)na gnderilir.

Kullanma hakk Vakflar idaresi , Belediye veya l zel darelerince verilmi ktphane binalarnn, kullanma sre ilemleri yaplarak bu srenin uzatlmas Bakanla teklif edilir.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

* Hizmetler :

Madde 20-

Sivil Savunma, Yangn ve Sabotajlara Kar Korunma, olaanst hal ve sava hazrlklar, koruyucu gvenlik tedbirlerinin alnmas,

ktphane yaplarnn ve ilerindeki deme demirba ara ve gerelerin bakm ve temizlii,

ariv kurulmas, ktphane iin gerekli basl malzemelerin salanmas,

gece gvenlii, slnma, aydnlatma, bahe bakm ve dzenleme isleri bu hizmet alanna girer. BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*B- TEKNK HZMETLER:

Madde 21 - Teknik hizmetler; kitap, sreli yayn, vb. gibi ktphane malzemesinin seiminden okuyucularn yararlanmasna sunulacak duruma getiriliine kadar geirdii ilemlerin tamamdr. l apnda ktphanelerde birlik, gerekli zaman ve emek tasarrufunun salanabilmesi iin II Halk Ktphanesinde bir Merkezi Teknik Hizmetler Blm kurulur.

Bu blmde fikir rnlerinin tasnifi ve kataloglanmas yaplr. Temel filleri hazrlanr, yeter sayda oaltlarak ilgili ktphanelere ulatrlr. Bu blmlerin bulunduu 11 Halk Ktphanelerinde toplu katalog oluturulur.


*B- TEKNK HZMETLER:Ayrca, yurt dnda baslm, eitli yollarla ktphanelere gelen yabanc dil eserlerin filerinden birer rnei Milli Ktphaneye gnderilir.

Ktphanelerdeki teknik hizmetler unlardr: I- Ktphane malzemesinin seimi, II -Ktphane malzemesinin salanmas,1 - Satn alma,2-Ba,3 - Resmi Kurumlardan gnderilen,4 - Devir, 5 - Derleme, III- Ayniyat ve demirba kayt ileri,IV- Kataloglama ve tasnif,V - Hazrlama ilemleri (hazrlk ileri),VI-Yerletirme (Filerin katalog kutularna, kitaplarn da raflara yerletirilmesi),VII-Ciltleme ve Onarm,VIII-Mikrofilm, Fotokopi ve dier teknik iler.


*Ktphanelerde Bulundurulmas Gerekli Defterler ve Kullanlacak Basl Evrak Madde 46Hizmet eitlerine gre ktphanelerde u defterlerin ve basl evrakn bulundurulmas gerekir. a) Demirba Eya Defleri .. Demirba eyann kayd iin b)Kitap Demirba Kayt Defteri ..Yeni harfli kitaplar iin c) Kitap Demirba Kayt Defteri .. Yazma ve eski harfli Basma Kitaplar iin ) Kitap Demirba Kayt Defleri .. Sreli yaynlar iin (Derleme ktphaneler iin kullanlr) d)Kitap Demirba Kayt Defteri .. Gze ve Kulaa hitap edilen Malzemelerle dier ktphane malzemelerinin her biri iin ayr bir demirba defteri. e) Ambar Esas Defter.. Cilt Atlyelerinde kullanlmak zere, ayrca krtasiye malzemeleri iin I) Tefti Defteri .. g) ye Kayt Defteri dn kitap alan okuyucularn kayd iin h)Hizmet Defteri Gezici ktphaneler (ve varsa dier tatlar) iin ) Gelen Evrak Kayt Defteri i) Giden Evrak Kayt Defteri j) Evrak Zimmet Defteri k) Posta Zimmet Defteri BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*1 ) Memur Ktk Defteri .. l ve le Halk Ktphaneleri m) Sicil Not Defteri .. l ve le Halk Ktphaneleri n) zin Defteri .. l ve le Halk Ktphaneleri o)denek Defteri .. Harcama yapan ktphaneler ) Avans Defteri .. Harcama yapan ktphaneler p) Maa Defteri .. Harcama yapan ktphaneler r) Maa ve eitli demeler Bordrosu Harcama yapan ktphaneler s)Gnlk devam cetveli BBY 404 Bilgi Hizmetleri MevzuatKtphanelerde Bulundurulmas Gerekli Defterler ve Kullanlacak Basl Evrak

*Ktphanelerde Bulundurulmas Gerekli Defterler ve Kullanlacak Basl Evrak

) Gnlk istatistik formu t) Aylk istatistik defteri u) Kitap isleme fii ) Demirba, depo saym cetveli v) Demirba, eya icmal (zet, envanter) defteri y) ye kart z) Ykleme kart za) Kitap cebi zb) Kitap fii zc) Muhtra (Dn Tarihi Kd)Bu defterler ve basl evrak ile katalog fileri blge cilt atlyesinin bulunduu ktphanelerden salanr.BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*NVERSTE KTPHANELERNE YNELK MEVZUAT

2.2.1. niversite Ktphanelerinin levleri

niversiteler bilgi ve dncenin korunmas, eitim ve retimi, aratrma, bilginin yorumlanmas ve yaylmas gibi etkinliklerle ykml kurululardr.

Bu ilevlerin yerine Bu ilevlerin yerine getirilebilmesi iin eitli alt yap olanaklar gereklidir.

Bu alt yap eleri eitim retim iin ders ara ve gereleri, deney iin laboratuarlar, bilgi salamak iin ktphanelerdir.

Ktphane akademik kurumlarda eitim retim etkinliklerini ve aratrmalar dorudan destekleyen bir aratr ve bu yzden niversiteyi oluturan eler arasnda vazgeilmez bir yeri vardr.


*niversite Ktphaneleri levi Ve Amalarniversite ktphaneleri ilevi ve amalarnn niversitenin ilevi ve amalarndan ayr tutulmas mmkn deildir. niversite ktphanelerinin ilevleri unlardr:

Kullancs olan retim eleman, renci ve dier kullanclarn eitim retim ve aratrma etkinliklerinden dolay gereksinim duyduklar bilgi kaynaklarn salamak.Bilgi kaynaklarndan daha etkin biimde yararlanmasn salayacak dn verme, danma ve enformasyon vb. dier hizmetlerin yan sra eitli bibliyografik kaynak ve aralar hizmete sunmak.Deiik amal okuma ve alma alanlarn salamak ve dzenlemek


*niversite Ktphaneleri levi Ve AmalarKullanc gruplarn zelliklerine gre onlarn okuma alkanlklarnn gelitirilmesine ve bo zamanlarnn deerlendirilmesine yardmc olmak.Ktphane ve ktphane kaynaklarndan yararlanmay artrmak amacyla kullanc eitim programlarnn planlamak ve gelitirmekniversite yaynlarn belgelerin ve dier kaynaklarn arivini oluturmak.Dier ktphane ve kurulularla ktphane kaynaklarnn paylalmas konusunda ibirliine gitmek.Dermeyi gelecek kuaklar iin korumak

Trkiyede niversite ktphaneleri yukarda deinilen hizmetleri yerine getirmeye almaktadrlar. Ancak hizmetlerin gerekletirilmesi konusunda niversiteden niversiteye byk fakllklar grlebilmektedir.


*Yksekretim Kanunu ve niversite Ktphaneleri

lkemiz niversite sisteminin yapsnda kkl deiiklikler yapan 2547 sayl Yksekretim Kanunu, yksekretimle ilgili ama ve ilkeleri belirlemek ve btn yksekretim kurumlarnn ve st kurulularnn rgtlenme, ileyi grev yetki ve sorumluluklar ile eitim retim, aratrma, yayn, retim elemanlar, renciler ve dier personel ile ilgili esaslar bir btnlk ierisinde dzenlemeyi amalamakta, emniyet ve Trk Silahl Kuvvetleri dnda tm yksekretim kurumlarn kapsamaktadr.


*Yksekretim Kanunu ve niversite KtphaneleriBu yasa ile oluturulan Yksekretim Kurulu, tm yksekretimi dzenleyen ve yksekretim kurumlarn etkinliklerine yn veren bu yasayla kendisine verilen grev ve yetkileri erevesinde zerklie ve kamu tzel kiiliine sahip bir kurulutur.

2547 sayl yasann 6. Maddesi Yksekretim Kurulunun oluumunu, 7. Maddesi de grevlerini ayrntl olarak belirtmektedir.Yasa ayrca yksekretim kurumlarnn ynetim esaslarn, retim elemanlarnn durumunu, yksekretim kurumlarnda alma ve denetimin nasl gerekletirileceini, lisans ve lisansst eitime ilikin etkinlikleri, memurlar ve dier grevlilerin durumunu, disiplin ve ceza ilerini, mali hkmleri ve geici hkmleri kapsamaktadr.


*Yksekretim Kanunu ve niversite Ktphaneleriniversite ktphanelerinde teknik hizmetlerin merkezilemesi grn destekleyen Yksekretim Kurulu 19 austos 1982de ktphaneler ile ilgili u karar almtr. Ktphanelerinmerkezi bir kayt ve ynetim altna toplanmas, bir niversitedeki kitap ve periyodiklerin satn alma, abonman ilemlerinin tek elden yrtlmesi, uzmanlk konularna ait baz kitaplarn kaytlarnn merkezde tutulmas artyla blmlerden bulundurulmasna ayrca, her ktphanede Atatrk ve Trk nklp Tarihine ait kitaplarn zel olarak belirli bir yerde toplanarak hizmete sunulmasna karar verilmitir (Tuncer, 1983)


*Yksekretim Kanunu ve niversite KtphaneleriUygulamada grlen baz aksaklklara karn, bu ilke kararnn niversite ktphanelerinde teknik hizmetlerin merkezilemesi ve bylelikle savurganln azalmas asndan olumlu bir rol olduu sylenebilir.

Yksekretim Kanunun 51. Maddesi niversitelerin rgt yaplar ile ilgilidir. Bu maddeye gre niversitelerdeki merkez rgtnn banda rektre bal bir genel sekreter vardr. Daire bakanlar ve mdrler genel sekretere baldr. Faklte idari rgtlerini ise dekana bal faklte genel sekreteri ynetir.


*NDEKLERKtphanenin niversite ierisindeki konumunu tanmlayan asl yasal metin ise 124 sayl Yksekretim st Kurulular le Yksekretim Kurumlarnn dari Tekilat Hakknda Kanun Hkmnde Kararnamedir. Kararnamenin 26. Maddesine gre niversitenin ynetsel rgt aadaki birimlerden olumaktadr. a) Genel Sekreterlik, b) Yap leri ve Teknik Daire Bakanl, c) Personel Daire Bakanl, d) Komptrolrlk Daire Bakanl (niversiteye ait bte tasarlarn plan ve program esasna gre hazrlamak ve uygulanmasn izlemek) e) renci leri Daire Bakanl, f) Salk, Kltr ve Spor Daire Bakanl, g) Ktphane ve Dokmantasyon Daire Bakanl, h) Bilgi lem Daire Bakanl, i) Hukuk Mavirlii, j) Destek Hizmetleri Daire Bakanl, k) niversite Hastanesi Bamdrl.


*NDEKLER27. Maddeye gre Genel sekreterlik:

1. Bir Genel Sekreter ile en ok iki Genel Sekreter Yardmcsndan ve bal birimlerden oluur. 2. Genel Sekreter, niversite idari tekilatnn badr ve bu tekilatn almasndan Rektre kar sorumludur. 3. Genel Sekreter, niversite idari tekilatnn ba olarak yapaca grevler dnda, kendisi ve kendisine bal birimler aracl ile aadaki grevleri yerine getirir. a) niversite idari tekilatnda bulunan birimlerin verimli, dzenli ve uyumlu ekilde almasn salamak, b) niversite Senatosu ile niversite Ynetim Kurulunda oya katlmakszn raportrlk grevi yapmak; bu kurullarda alnan kararlarn yazlmas, korunmas ve saklanmasn salamak, c) niversite Senatosu ile niversite Ynetim Kurulunun kararlarn niversiteye bal birimlere iletmek, d) niversite idari tekilatnda grevlendirilecek personel hakknda rektre neride bulunmak, e) Basn ve halkla ilikiler hizmetinin yrtlmesini salamak, f) Rektrln yazmalarn yrtmek, g) Rektrln protokol, ziyaret ve tren ilerini dzenlemek, h) Rektr tarafndan verilecek benzeri grevleri yapmak.


*Ktphane Ve Dokmantasyon Daire Bakanl:

Kararnameye gre Ktphane ve Dokmantasyon Daire Bakanl ve Bilgi lem Daire Bakanlklarnn grevleri aadaki gibi belirlenmitir. Madde 33 - Ktphane ve Dokmantasyon Daire Bakanlnn grevleri unlardr: a) niversite ktphanelerinin gerekli her trl hizmetlerini karlamak,

b) Bask, film, videobant, mikrofilm gibi kayt katologlar ve hizmete sunma ilemleri ile bibliyografik tarama almalarn yapmak,

c) Verilecek benzeri dier grevleri yerine getirmek.


*Bilgi lem Daire Bakanl:

Madde 34 - Bilgi lem Daire Bakanlnn grevleri unlardr: a) niversitedeki bilgi ilem sistemini iletmek; eitim, retim ve aratrmalara destek olmak,

b) niversitenin ihtiya duyaca dier bilgi ilem hizmetlerini yerine getirmek.


*Faklte ve Yksekokullarn Ynetsel rgt

Bilindii gibi bir niversite ierisinde eitli faklte ve yksekokullar bulunur.

niversitelerin yerleim durumuna gre merkezi (kampus) ve merkezi olmayan yaplardan sz edilebilir. Bir kampus yaps ierisinde yer alan faklte ve yksekokullarda, faklte ve yksekokul sekreterine bal yeteri kadar uzman ve personelden oluan sekreterlik, fakltenin ya da yksekokulunu ynetsel ilerini yrtr.


*Faklte ve Yksekokullarn Ynetsel rgt124 sayl KHKnin 38. Maddesine gre, merkezi olmayan bir yerleim dzeninde faklte ya da yksekokullar ile niversite rektrn bulunduu ehirden baka ehirdeki faklte ve yksekokullarda ynetsel yap daha farkl dzenlenir.

Byle fakltelerde faklte ynetim kurulu, faklte sekreteri ile sekreterlik brosundan ve gereksinime gre kurulacak renci ileri, personel, ktphane, mali iler, yayn ve destek hizmetleri biriminden oluur.

Yksekokul ynetsel rgt de yksekokul sekreteri ile sekreterlik brosundan ve gereksinime gre kurulacak renci ileri, personel, ktphane, mali iler ve destek hizmetleri birimlerinden oluur.


*Ktphane rgtlenmesiGrld gibi 2547 sayl kanun ve ona bal olarak karlan 124 sayl KHK niversitelerin yerleim durumuna gre iki farkl ktphane rgtlenmesi ortaya karmtr.

Merkezi Ktphane: Kampus esasna gre kurulan niversitelerde grlen, niversitedeki tm ktphane hizmetlerinin bir merkezde topland ktphane modeli

Merkezi Olmayan Ktphane: niversitelerin farkl yerleim birimlerine dald durumlarda grlen ktphane hizmeti tr. Bu modelde niversite merkez ktphanesinin yan sra faklte ktphaneleri de bulunur.


*niversite Ktphanelerinde Personel Politikas

Bir kuruluu oluturan en nemli elerden birini insan faktrnn oluturduu tartmasz benimsenen bir olgudur.

niversite ktphaneleri iin de durum byledir. lkemizde niversite ktphanelerinde personel rejimini boyutta ele almak mmkndr.

Ktphane ve Dokmantasyon Daire BakanlarMeslek ElemanlarDier Grevliler


*Ktphane ve Dokmantasyon Daire Bakanlar (KDDB)

124 sayl KHKnin 33. Maddesi KDDBnin grev ve sorumluluklarn belirlemi olmakla birlikte, bakanlarn hangi ilkelere gre atanacan gsteren bir hkm tamamaktadr.

Ancak bakanlarn birinci derecede bir kadroda grev yapmalar ngrld iin, yksekretim kl olmalarnn ve belli bir sre kamu hizmeti yapm olmalarnn gerektii sonucuna varlabilir.

Ne var ki konu ile ilgili olarak mevzuatta bir lt bulunmad iin niversite ktphane ve dokmantasyon daire bakanlarnn atanmas, rektrlerin grlerine bal olarak yaplmaktadr.


*Meslek Elemanlar

Bu grup lisans, yksek lisans ve doktora dzeyindebilgi ve belge ynetimi, ktphanecilik, arivcilik ya da dokmantasyon enformasyon eitimi alm grevlilerden oluur.

niversite ktphanelerinde alan bu niteliklere sahip kiiler tabi olduklar personel yasalarna gre iki grupta toplanrlar.a. Akademik Statye Sahip Uzaman Ktphanecilerib. Ktphaneciler


*a. Akademik Statye Sahip Uzaman Ktphanecileri

2547 sayl kanunu, niversite ktphanelerinde akademik kadrolu ktphaneci altrlmasna olanak salamaktadr. Yasann 12. maddesi bu konuda unlar sylemektedir. Uzmanlar, retimle dorudan doruya veya dolayl olarak ilgili olan, zel bilgi veya uzmanla ihtiya gsteren bir ile laboratuarlarda, kitaplklarda, atlyelerde ve dier uygulama alanlarnda grevlendirilen retim yardmclardr.

2914 sayl Yksekretim Personel Kanunun 3. Maddesi de retim yardmclarnn aratrma grevlileri, uzman, evirici ve eitim retim planlamaclarndan olutuunu belirtmektedir. Sz edilen bu kadrolara atanan ktphanecilerin zlk haklar konusunda 2914 sayl yasann hkmleri geerlidir.

Uygulamada bu kadrolara atananlarn byk ounluunu ktphanecilik eitimi alan niversite mezunlar oluturmaktadr.

Ancak dier uzmanlk alanlarnda kiiler de, mevzuatta ak ifadeler bulunmad iin bu kadrolara atamalar yaplabilmektedir. BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*b. Ktphaneciler

niversite ktphanelerinde zlk haklar 657 sayl DMK kapsamnda dzenlenen ktphaneciler bu gruba girer ve yasann Genel dare Hizmetleri snfnda yer alrlar. Mart 2000 tarihine kadar, niversite ktphanelerinde ktphanecilerin tanm yaplmam ve dier mesleklerden kiiler de ktphaneci kadrosuna atanabilmilerdir.

8 Mart 2000de yaymlanan Yksekretim st Kurulular le Yksekretim Kurumlar Personeli Grevde Ykseltme Ynetmeliinde ktphanecilik bir uzmanlk alan olarak tanmlanmakta ve ktphaneci kadrosuna atanabilmek iin ilgili blmlerden lisans derecesi alnmas koulu getirilmektedir.


*Yksekretim st Kurulular le Yksekretim Kurumlar Personeli Grevde Ykseltme Ynetmeliilgili ynetmelik uyarnca YK kurumlarnda alan personel eitli hizmet gruplarna ayrlmtr.

Ynetim hizmetleri grubuGenel idare hizmetleri grubuKoruma ve gvenlik hizmetleri grubuBilgi ilem hizmetleri grubuTeknik hizmetler grubuSalk hizmetleri grubuHukuk, aratrma planlama ve eitim grubuMeslek hizmeti grubu


*Ktphaneciler, mtercim, antrenr, sinema TV uygulayclar ile birlikte meslek hizmeti grubu ierisinde tanmlayan ynetmelik, niversite ktphanelerinde ktphaneci kadrolarna atanabilmek iin u koullar getirmektedir. 1. Drt yllk faklte veya yksek okullarn ktphanecilikle ilgili blmlerinden mezun olmak,2. Son sicil notunun olumlu olmas kaydyla son yllk sicil notu ortalamas iyi derecede olmak,3. Snav tarihi itibaryla yksekretim st kurulular ile yksekretim kurumlarnda en az yln geirmek kaydyla, be yl hizmeti bulunmak,4. 21/8/1982 tarihli ve 17789 sayl Resmi Gazetede yaymlanan Yksekretim Kurumlar Ynetici, retim Eleman ve Memurlar Disiplin Ynetmeliinin 8. ve 9. maddelerine gre ceza almam olmak.

lk atmalarda sre ve sicil kaydnn aranmayabilecei de yine ynetmelik hkmleri ierisinde yer almaktadr. YK kapsamnda grevli personelin grevde ykselme snavlarna katlabilmesi iin YK Kurulu bakanlnn belirleyecei tarihlerde personel daire bakanlarnca dzenlenecek en az iki, en ok sekiz hafta grevde ykseltme eitimine ve snavna katlmalar gerekmektedir. BBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

*c. Dier Grevliler

Ktphanecilik eitimli olmayan ilkokul kllardan yksekrenim mezunlarna kadar geni bir yelpazeyi ieren bu grup, niversite ktphanelerinde sayca en kalabalk grubu oluturmaktadrlar.

Bunlarn ok kk bir kesimi 2914 sayl yasa kapsamnda akademik kadrolarda istihdam edilirken, nemli bir ksm 657 sayl yasa kapsamnda grev yapmaktadrlar.


*NDEKLERBBY 404 Bilgi Hizmetleri Mevzuat

********************************************************************************************************************************

Documents

BİLGİ HİZMETLERİ MEVZUATI BBY 404 Ders Sorumlusu Yrd. Doç. Dr. Özgür Külcü