BIULETYN 30 INFORMACYJNY · Po zakończeniu wojny złożył egzamin dyplomowy w ... a w latach 1969-68 – Zarządu Głównego SEP i ... Maszyny elektryczne w pytaniach i odpowiedziach

ISSN 2080-167X

BIULETYN

INFORMACYJNY

Polskiego Towarzystwa

Elektrotechniki Teoretycznej

i Stosowanej

Oddział Gdańsk

Gdańsk 2016

30

BIULETYN

INFORMACYJNY

Polskiego Towarzystwa

Elektrotechniki Teoretycznej

i Stosowanej

Oddział Gdańsk

Nr 30

Gdańsk, kwiecień 2016

Biuletyn Informacyjny

Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej

Oddział Gdańsk

Nr 30 – kwiecień 2016

Materiały zebrał i biuletyn opracował:

Ludwik Referowski

Wydział Elektrotechniki i Automatyki PG

80-952 Gdańsk, ul. Narutowicza 11/12,

tel: 501 678 006

Copyright © by Ludwik Referowski

[email protected]

tel: +48 501 678 006

Wydawca: Polskie Towarzystwo Elektrotechniki Teoretyczne i Stosowanej

Oddział Gdańsk

ul. Gabriela Narutowicza 11/12 80-233 Gdańsk

e-mail: [email protected]

Drukarnia: b3project

ul. Jana Sobieskiego 14, 80-216 Gdańsk

Nakład 150 egzemplarz

mailto:[email protected]

Biuletyn Informacyjny nr 30/2016 – PTETiS Oddział Gdańsk 5

Spis treści

Spis treści ………………………………………………………………….. 5

I. Uchwała Zarządu Głównego PTETiS ……………………………..……… 7

II. Wspomnienie o Profesorze Władysławie Latku …………………………. 7

III. XXVI Cykl Seminaryjny

„Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice’2016” ………………… 11

Harmonogram odczytów …………………..………………………..…… 11

Autorzy referatów …………………………….………………...… ...…. 15

Streszczenie referatów …………………………………………………… 17

IV. Wyniki konkursu „Najlepszy referat w cyklu seminaryjnym

Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice 2014” ………….….…. 43

V. Konferencje i sympozja w roku 2015 …….………..………………….… 45

VI. Wydawnictwa Oddziału Gdańskiego w roku 2015 …………………..…. 45

VII. Cykliczne konferencje naukowe organizowane

i współorganizowane przez PTETiS …………………………………… 47

VIII. Konferencje i sympozja w roku 2016 …….………..………………….… 49

IX. Konferencje naukowe organizowane i współorganizowane

przez PTETiS w roku 2016 ………………………………..……………. 51

X. Zeszyty Naukowe WEiA PG w Internecie ………………………………. 53

XI. Zaproszenie do udziału w XXV cyklu seminaryjnym

„Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice 2017” ……………….. 53

6 Biuletyn Informacyjny nr 30/2016 – PTETiS Oddział Gdańsk


2016 – Rokiem Profesora

Władysława Latka

1916 - 2016

I. UCHWAŁA ZARZĄDU GŁÓWNEGO PTETiS

Wobec nadchodzącej w 2016 roku setnej rocznicy urodzin profesora Władysława Latka,

na plenarnym zebraniu Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teoretycznej

i Stosowanej z dnia 28 września 2015 roku, podjęto jednomyślnie uchwałę o następującej treści:

"Polskie Towarzystwo Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej proklamuje rok 2016

Rokiem Władysława Latka w 100. rocznicę Jego urodzin"

Zadanie to będzie koordynowane przez

przewodniczącego PTETiS prof. K. Kluszczyńskiego

Władysław Latek 1916 - 1991

II. WSPOMNIENIE O WŁADYSŁAWIE LATKU

Władysław Latek urodził się w 1916 roku w Skromowicach (powiat Lubartów) i ukończył

Państwowe Gimnazjum Męskie im. Tadeusza Kościuszki w Łukowie. W 1934 roku podjął studia na

Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej uzyskując absolutorium w r. 1939. Podczas studiów

był działaczem Stronnictwa Ludowego oraz Akademickiego Koła „Wici”.

Z chwilą wybuchu wojny powrócił do rodzinnych Skromowic, gdzie był świadkiem ostatniej bitwy

września. Zadecydowała ona o jego postanowieniu walki konspiracyjnej, do której przystąpił w 1940 r.

w szeregach Batalionów Chłopskich. Działając w organizacji zbrojnej pod pseudonimem „Młot”,

doszedł do stanowiska zastępcy komendanta BCh na okręg lubartowski. Uczestniczył w scalaniu

oddziałów BCh z AK a od roku 1943 był delegatem rządu londyńskiego na powiat lubartowski

Po zakończeniu wojny złożył egzamin dyplomowy w Politechnice Warszawskiej i rozpoczął pracę

zawodową w Lubelskim Międzykomunalnym Związku Elektryfikacyjnym LUBZEL,

w charakterze kierownika stacji prób i warsztatu remontowego maszyn elektrycznych

i transformatorów.

W latach 1946-47 w firmie „Elektrobot” zajmował się projektowaniem i budową maszyn

indukcyjnych. W latach 1949-50 projektuje i nadzoruje montaż dużych układów napędowych.

Z dniem 1 kwietnia 1948 r. rozpoczął pracę naukowo-dydaktyczną w Katedrze Maszyn

Elektrycznych Politechniki Warszawskiej w charakterze starszego asystenta. Pracę tę kontynuował do

ostatnich chwil swego życia, przechodząc wszystkie szczeble kariery naukowej.

W roku 1951 uzyskał stopień naukowy doktora nauk technicznych w Wydziale Elektrycznym

Politechniki Warszawskiej za dysertację pt. Określenie wielkości charakterystycznych

synchronizowanego silnika indukcyjnego na podstawie danych biegu jałowego i danych znamionowych.


W roku 1955 został mianowany docentem etatowym, w roku 1961 – profesorem nadzwyczajnym, a

w roku 1971 – profesorem zwyczajnym.

Wykładał przedmioty: maszyny elektryczne, teoria maszyn elektrycznych, stany nieustalone w

maszynach elektrycznych, turbogeneratory. Każdorazowo był autorem programów tych wykładów oraz

autorem podręczników i skryptów, z których do dnia dzisiejszego korzystają kolejne roczniki studentów.

Prof. Władysław Latek był twórcą ośrodka badawczego, zajmującego się zjawiskami w silnikach i

prądnicach dużych mocy, a zwłaszcza w turbogeneratorach. Był inicjatorem, autorem lub współautorem

wielu prac naukowych referowanych ma konferencjach krajowych i zagranicznych oraz publikowanych

w czasopismach naukowych.

Bardzo duże zasługi położył profesor Władysław Latek w zakresie kształcenia młodej kadry

naukowej. Profesor wypromował ponad 20 doktorów, recenzował ponad 70 rozpraw doktorskich i ponad

20 prac habilitacyjnych. Wielu byłych wychowanków profesora zajmuje dzisiaj stanowiska profesorskie

oraz wypełnia odpowiedzialne zadania w przemyśle, energetyce i administracji gospodarczej.

W Politechnice Warszawskiej prof. Władysław Latek pełnił liczne funkcje kierownicze. Od roku

1956 przez trzy kadencje był prodziekanem Wydziału Elektrycznego, a w1971 został dziekanem tego

Wydziału. Od roku 1962 był kierownikiem Zakładu Maszyn Elektrycznych Dużych Mocy w Katedrze

Maszyn Elektrycznych, a po zmianie struktury Politechniki – kierownikiem Zakładu Maszyn

Elektrycznych w Instytucie Maszyn Elektrycznych. W latach 1976-1984 pełnił funkcję dyrektora tego

Instytutu. Pracę naukową w Politechnice Warszawskiej powiązał ściśle z potrzebami przemysłu i

energetyki. Od roku 1950 był samodzielnym pracownikiem naukowym, a następnie przez wiele lat

konsultantem prac badawczych w Instytucie Elektrotechniki. W tym czasie pod Jego kierownictwem

wykonana była ogromna liczba prac, niejednokrotnie o charakterze unikatowym, dla klientów spoza

uczelni. Dochodzono przyczyn awarii i naprawiano układy elektromaszynowe w zakładach

przemysłowych, elektrowniach, cukrowniach, mleczarniach, szpitalach, lotniskach wojskowych, i

fabrykach przemysłu zbrojeniowego.

W pracach badawczych najwięcej uwagi poświecił profesor Latek turbogeneratorom. Był

długoletnim konsultantem w pracowni turbogeneratorów w Instytucie Energetyki. Współpracował

również z Zakładami DOLMEL we Wrocławiu w zakresie konstrukcji turbogeneratorów oraz z

wieloma elektrowniami w zakresie eksploatacji tych maszyn.

Niespożyta energia i talent organizacyjny Profesora skłaniały Go do podejmowania wielu

owocnych działań w życiu zawodowym, w organizacji nauki i dydaktyki oraz pracy stowarzyszeniowej.

Był członkiem Prezydium Komitetu Elektrotechniki PAN oraz długoletnim przewodniczącym Sekcji

Maszyn Elektrycznych i Transformatorów tego Komitetu. Członek rad naukowych Instytutu

Elektrotechnik, BOBRE KOMEL w Katowicach, Instytutu Układów Elektromaszynowych Politechniki

Wrocławskiej. Członek Komitetu Nagród Państwowych, długoletni przewodniczący Komisji Maszyn

Elektrycznych przy BOBRME KOMEL oraz Komisji Normalizacyjnej Małych Maszyn Elektrycznych

w Instytucie Elektrotechniki.

W działalności stowarzyszeniowej dużą aktywność przejawiał w Stowarzyszeniu Elektryków

Polskich. Był wielokrotnym przewodniczącym Komisji w Oddziale Wrocławskim SEP, prezesem

Oddziału w latach 1966-68, a w latach 1969-68 – Zarządu Głównego SEP i przewodniczącym Komisji

Zagranicznej ZG SEP. Za działalność stowarzyszeniową została Mu nadana godność Honorowego

Członka SEP. Senat Politechniki Rzeszowskiej wyróżnił Go, za szczególny wkład w rozwój uczelni,

medalem „Zasłużony dla Politechniki Rzeszowskiej”.

Niezwykle cenna dla całego środowiska maszynowców była inicjatywa stworzenia stałego cyklu

konferencji naukowych pod nazwą Sympozjum Maszyn Elektrycznych. Początkowo było ono

organizowane przez ośrodek warszawski, a po piętnastu latach w roku 1965 przekształciło się w

Sympozjum Ogólnopolskie. Obecnie ma już ono status międzynarodowego.

Profesor Latek otrzymał wiele odznaczeń, w tym między innymi Krzyż Kawalerski Orderu

Odrodzenia Polski, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Medal Komisji Edukacji Narodowej oraz

Medal Ampere’a od Stowarzyszenia Elektryków Francuskich.


Zmarł w Warszawie 18 października 1991 r. i został pochowany na Powązkach Wojskowych w

Warszawie.

Wykaz doktorantów

1. Stefan Piątek, Współczynnik możliwości wirnika turbogeneratora z uzwojeniami aluminiowymi,

1960

2. Alfred Kiszko, Wyznaczenie rozkładu temperatur w prętach wirników silników klatkowych

silników indukcyjnych, 1965

3. Ryszard Matusiak, Metoda wyznaczania rozkładu temperatur w prętach uzwojenia i stali zębów

wirnika turbogeneratora dużej mocy w stanie cieplnie ustalonym, 1965

4. Jerzy Przybysz, Wyznaczenie rozkładu temperatur w wirnikach turbogeneratorów z chłodzeniem

pośrednim, 1968

5. Tadeusz Kaczmarek, Niektóre zagadnienia syntezy parametrów układu kompaundacji

indukcyjnych silników synchronizowanych, 1968

6. Zdzisław Życki, Metody wyznaczania podstawowych wymiarów prądnic synchronicznych z

biegunami kłowymi o magnesach trwałych, 1970

7. Andrzej Bytnar, Wyznaczanie rozkładu temperatur w stojanach turbogeneratorów z chłodzeniem

pośrednim w stanach cieplnie ustalonych, 1971

8. Leokadia Sobolewska, Konstrukcja wykresu pracy oraz wyznaczenie poślizgu krytycznego i

przeciążalności momentu silnika indukcyjnego jednofazowego bez fazy pomocniczej, 1971

9. Włodzimierz Przyborowski, Metoda analizy pola elektromagnetycznego w skrajnych elementach

statora turbogeneratora z uwzględnieniem ekranu anizotropowego, 1974

10. Ryszard Rut, Działanie elektrodynamiczne i termiczne prądu w pręcie klatki silnika

asynchronicznego głębokożłobkowego w stanie zwarcia, 1974

11. Wiesław Partyka, Rozkład temperatury w skrajnych elementach turbogeneratorów energetycznych,

1975

12. Jerzy Kłopotowski, Wybrane zagadnienia dotyczące określonych metod badań diagnostycznych

samochodowej prądnicy prądu przemiennego, 1976

13. Witold Jasienicki, Parametry sprzęgła indukcyjnego z wykorzystaniem energii poślizgu, 1979

14. Bronisław Mrugała, Zagadnienia termiczne silnika liniowego przy obciążeniu stochastycznym,

1980

15. Jan Mróz, Wpływ prętów biernych na przebieg momentu rozruchowego i naprężeń w prętach

silnika synchronicznego, 1983

16. Wojciech Krajewski, Analiza rozkładów pola elektromagnetycznego i naprężeń w elementach

metalowych kształtowanych impulsem elektromagnetycznym, 1984

17. Krzysztof Pyś, Model matematyczny procesu komutacji w silnikach uniwersalnych oraz kryterium

oceny warunków komutacji, 1985

18. Jadwiga Płoszyńska, Nagrzewanie trapezowych prętów uzwojeń klatkowych podczas zwarcia

silników indukcyjnych i w czasie ich długotrwałego rozruchu, 1989

Wykaz publikacji

1. Badanie maszyn elektrycznych prądu stałego, PWN 1953

2. Badanie maszyn elektrycznych prądu zmiennego, PWN, wyd. I, 1952, wyd. II, 1954

3. Badanie maszyn elektrycznych w przemyśle, Warszawa Wydawnictwo Naukowo-Techniczne,

wyd. I, 1987, wyd. II, 1978, wyd. III, 1987, wyd. IV

4. Maszyny elektryczne, cz. 1 i 2, Warszawa, wydawnictwo Politechniki Warszawskiej wyd. I, 1987,

wyd. II, 1981

5. Maszyny elektryczne w pytaniach i odpowiedziach Warszawa, Wydawnictwo Naukowo-

Techniczne, wyd. I, 1987, wyd. II, 1994

6. Pomiary laboratoryjne maszyn elektrycznych, Szczecin Dział Wydawnictwo Wyższej Szkoły

Morskiej, 1985, współautor Jarosław Hryniewicz

7. Poradnik inżyniera elektryka, t. 3, Aparaty, przyrządy i urządzenia elektryczne (autor Andrzej Au

et al., koordynator tomu Władysław Latek), Wydawnictwa Naukowo-Techniczne 1974


8. Poradnik inżyniera elektryka t. 2, Maszyny i napędy elektryczne, technika oświetleniowa (autor

Andrzej Bytnar et al., koordynatorzy tomu Władysław Latek, Włodzimierz Moroz), Warszawa,

Wydawnictwa Naukowo-Techniczne 1975

9. Teoria maszyn elektrycznych, Warszawa, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, wyd. I, 1982, wyd.

II, 1987

10. Turbogeneratory, Warszawa, Wydawnictwa Naukowo Techniczne,1973

11. Zarys maszyn elektrycznych, Warszawa, Wydawnictwa Naukowo Techniczne, wyd. I, 1974, wyd.

2. 1978

12. Skrypty wydawane nakładem Oficyny Wydawniczej Politechniki Warszawskiej (wielokrotnie

wznawiane)

13. Liczne artykuły w czasopismach fachowych polskich i zagranicznych oraz w materiałach

konferencyjnych

Eugeniusz Koziej, Wojciech Urbański


III. XXVI CYKL SEMINARYJNY

ZASTOSOWANIE KOMPUTERÓW W NAUCE I TECHNICE’2016

W ramach XXVI cyklu seminaryjnego „Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice’2016”

zaplanowano 49 odczytów, które zostaną wygłoszone na 19 zebraniach naukowych.

Odczyty odbywają się we wtorki w Sali E-27 w budynku Wydziału Elektrotechniki i Automatyki

Politechniki Gdańskiej (Gmach im. Profesora Kazimierza Kopeckiego). Początek wszystkich odczytów

o godzinie 14:15.

Sala wyposażona jest w środki audiowizualne, dostęp za pośrednictwem pamięci przenośnej ze

złączem USB.

Referaty po pozytywnej opinii recenzentów zostaną zakwalifikowane przez Komitet Naukowy do

druku w kolejnym Zeszycie Naukowym Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej,

który ukaże się w grudniu 2016 r.

Opłata związana z wydaniem materiałów seminaryjnych za każdy referat wynosi:

dla członków PTETiS - 150 PLN (opłata ulgowa)

dla pozostałych osób - 250 PLN

W przypadku, gdy objętość referatu przekracza 4 strony formatu A4, autorzy referatu pokrywają

także koszty wydania dodatkowych stron w wysokości 100 PLN za dodatkową stronę nieparzystą.

Istnieje również możliwość zamieszczenia kolorowych rysunków w tekście po wniesieniu dodatkowej

opłaty w wysokości 120 PLN za stronę z rysunkami.

Opłaty za udział w seminarium należy wpłacać na konto:

71 1020 1811 0000 0502 0078 5816

Polskie Towarzystwo Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej - Oddział Gdańsk

Harmonogram odczytów

Data Imię i nazwisko Tytuł referatu Nr

ref.

12.04

Aleksandra Kamińska,

Marcin Strąkowski

Układ detekcji do optycznego tomografu

koherentnego – spektrometr Czernego –

Turnera

12

Marcin Mrotek,

Jerzy Pluciński

Computer-aided analysis of measured low-

coherence signals from biological samples

22

Kamil Dolny,

Michał Wiszniewski,

Robert Piotrowski

Wykonanie i sterowanie platformą Stewarta 9

19.04

Mikołaj Bartłomiejczyk Zastosowanie metod numerycznych w analizie

trakcyjnego układu zasilania – przykłady

praktyczne

3

Agnieszka Mikołajczyk,

Michał Grochowski

System wspomagający diagnostykę czerniaka

złośliwego przy pomocy metod przetwarzania

obrazu i algorytmów inteligencji obliczeniowej

21

26.04

Roman Śmierzchalski Struktura systemu sterowania statkiem

dynamicznie pozycjonowanym

49

Maksymilian Tomczyk

Michał Pacholczyk

Krzysztof Karwowski

Comprehensive Modelling of the Economical

Threshold of Railway Line Electrification

39

Andrzej Wilk,

Mirosław Mizan,

Krzysztof Karwowski,

Paweł Kaczmarek

Analiza drgań przewodów jezdnych sieci

trakcyjnej w aspekcie oceny jej stanu

technicznego

42


10.05

Marek Blok DSPElib - biblioteka C++ do szybkiej

implementacji

wieloszybkościowych algorytmów

przetwarzania sygnałów

4

Konrad Michalski,

Anna Golijanek

Jędrzejczyk

Stanowisko do pomiaru szerokości krawędzi

narty

20

17.05

Marcin Ogielski

Anna Golijanek-

Jędrzejczyk,

Leszek Rafiński

System pomiarowy do urządzenia typu stepper

dedykowany do prób wysiłkowych ,

26

Łukasz Lentka,

Janusz Smulko

Analiza skuteczności i złożoności obliczeniowej

metod usuwania trendu z danych pomiarowych

16

Tomasz Barnert Metoda grafu ryzyka w kontekście analizy

warstw zabezpieczeń

2

24.05

Stanisław Szczesny,

Anna Golijanek-

Jędrzejczyk,

Dariusz Świsulski

Szacowanie niepewności rezystancji

zmierzonej metodą techniczną

37

Piotr Kołodziejek Symptomy asymetrii wirnika w układach

napędowych o zmiennej prędkości kątowej

wału z silnikiem klatkowym

13

Ariel Dzwonkowski Szacowanie niepewności pomiaru układu do

diagnostyki łożysk tocznych

48

31.05

Bartosz Mudlaff,

Sylwia Babicz,

Janusz Smulko

System zabezpieczenia przed kradzieżą

pomieszczeń techniką RFID

23

Barbara Stawarz-Graczyk

Damian Sprawka

Głowica do pomiaru szumów diod LED w

szerokim zakresie prądów

35

07.06

Jan Piesik Implementacja wspomaganych komputerowo

narzędzi statystycznych do poprawy

niezawodności maszyn i urządzeń na linii

produkcji półfabrykatów

30

Marian Kostrzewski Metoda wyszukiwania bloków podobnych linii

w analizie antyplagiatowej plików źródłowych

programów komputerowych

14

Bartosz Tarakan,

Marcin Sarnicki,

Ryszard Zajczyk,

Stanisław Czapp,

Krzysztof Tarakan

Model farmy fotowoltaicznej i badanie jej

wpływu na system elektroenergetyczny

38

14.06

Adam Kurowski,

Józef Kotus,

Bożena Kostek,

Andrzej Czyżewski

Komputerowa symulacja rozkładu wektora

natężenia dźwięku w pobliżu dyfuzora

akustycznego

16

Jan Piesik,

Kazimierz T. Kosmowski

Zastosowanie metod statystycznych do analizy

zdarzeń nienormalnych oraz oceny

niezawodności i bezpieczeństwa linii

produkcyjnej z uwzględnieniem czynników

ludzkich

31


21.06

Stanisław Czapp

Seweryn Szultka

Wpływ sposobu ułożenia kabli

elektroenergetycznych na ich obciążalność

prądową długotrwałą

6

Ryszard Studański Komputerowe stanowisko pomiarowe do

analizy sygnałów radiokomunikacyjnych

rejestrowanych w szerokim paśmie

36

28.06

Ireneusz Rogala,

Kazimierz T. Kosmowski

Metoda analizy i oceny ryzyka potencjalnych

zdarzeń zagrażających w projektowaniu

systemu detekcji gazów wybuchowych w

obiektach przemysłowych

33

Przemysław Spychalski,

Ryszard Arendt

Rozproszony system wieloagentowy

wspomagający projektowanie wybranych

układów sterowania

34

04.10

Mariusz Dąbkowski Realizacja zadania automatycznego chwytania

przez robota przemysłowego RV-2AJ na

podstawie obrazu z kamery

7

Beata Pałczyńska,

Krystyna Maria Noga

Sieciowy rozproszony system pomiarowy w

laboratorium dydaktycznym

29

Mirosław Włas Regulacja mocy biernej w mikrosieciach z

źródłami wytwórczymi

43

11.10

Michał Pacholczyk

Dariusz Karkosiński

Wind Resource and Energy Yield Prediction

for Small Wind Farm on the Szubieniczne Hill

27

Stanisław Czapp

Kornel Borowski

Stanowisko do badania nowej metody pomiaru

rezystancji pętli zwarciowej

5

Karolina Marciniuk,

Bożena Kostek

Analiza rozkładu pojazdów w ruchu ulicznym

na podstawie zarejestrowanego sygnału

fonicznego

19

18.10

Mariusz Dąbkowski Nawigacja bezkolizyjna robota Pioneer 3DX

na podstawie obrazu z kamery.

8

Mirosław Włas Zastosowanie algorytmów sztucznych sieci

neuronowych do prognozowania zużycia

energii elektrycznej

44

Adam Łukasz Kaczmarek Zastosowanie algorytmu MSA (Multiple

Similar Areas) do wyznaczania głębokości w

wielowidokowych systemach widzenia

komputerowego

11

25.10

Tomasz Ferlin,

Paweł Galias,

Stanisław Galla

Pozyskiwanie energii z przepływu wody 10

Bartlomiej Adamczyk,

Barbara Florkowska

Modelling of space charge influence on

electrical

field distribution in corona discharges in air

1

Jacek Zawalich Regulator rozmyty o właściwościach

regulatora trójpołożeniowego

45


08.11

Krzysztof Kula Sterowanie poziomem cieczy przy pomocy

regulatora wykorzystującego model neuronowy

obiektu

15

Agnieszka Lazarowska Metoda uwzględniania dynamiki statku w

procesie wyznaczania bezpiecznej trajektorii.

17

Dariusz Palmowski,

Grzegorz Lentka,

Arkadiusz Hojka

Przegląd metod pomiaru małych energii

dla oceny układów „Energy-harvesting” i

systemów mikromocowych.

28

15.11

Józef Roehrich,

Paweł Zydroń,

Michał Bonk,

Łukasz Fuśnik

Kierunkowe układy detekcji VHF/UHF dla

lokalizacji źródeł wyładowań niezupełnych w

liniach napowietrznych i urządzeniach stacji

elektroenergetycznych

32

Paweł Zydroń

Paweł Mikrut

Józef Roehrich

Analiza teoretyczna i modelowanie wpływu

harmonicznych napięcia na powstawanie

wyładowań niezupełnych w układach

izolacyjnych wysokiego napięcia

47

Paweł Zydroń,

Michał Bonk,

Łukasz Fuśnik

Konrad Bęc,

Dominik Maniak,

Franciszek Szafrański

Modelowanie propagacji impulsów wyładowań

niezupełnych w uzwojeniach transformatorów

energetycznych z zastosowaniem stanowiska

laboratoryjnego

46

22.11

Krystyna Maria Noga Wykorzystanie modelu robota- człowieka

ROBOWISDOM w dydaktyce techniki cyfrowej

24

Krystyna Maria Noga Przykłady przetwarzania dźwięku w

środowisku Vissim

25

29.11

Mirosław Tomera Modyfikacja parametrów modelu

matematycznego dynamiki statku treningowego

Blue Lady

40

Mirosław Tomera Sterowanie modelem fizycznym tankowca

wzdłuż zadanej trasy przejścia

41


Autorzy referatów

Lp. Imię i nazwisko Nr referatu Data odczytu

1 Bartłomiej Adamczyk 1 25.10

2 Ryszard Arendt 34 28.06

3 Sylwia Babicz 23 31.05

4 Tomasz Barnert 2 17.05

5 Mikołaj Bartłomiejczyk 3 19.04

6 Konrad Bęc 46 15.11

7 Marek Blok 4 10.05

8 Michał Bonk 32, 46 15.11

9 Kornel Borowski 5 11.10

10 Stanisław Czapp 38, 6, 5, 07.06, 21.06, 11.10

11 Andrzej Czyżewski 16 14.06

12 Mariusz Dąbkowski 7, 8 04,10, 18.10

13 Kamil Dolny 9 12.04

14 Ariel Dzwonkowski 48 26.04

15 Tomasz Ferlin 10 25.10

16 Barbara Florkowska 1 25.10

17 Łukasz Fuśnik 32, 46 15.11

18 Paweł Galias 10 25.10

19 Stanisław Galla 10 25.10

20 Anna Golijanek-Jędrzejczyk 20, 26, 37 10.5, 17.05, 24.05

21 Michał Grochowski 21 19.04

22 Arkadiusz Hojka 28 08.11

23 Adam Łukasz Kaczmarek 11 18.10

24 Paweł Kaczmarek 42 26.04

25 Aleksandra Kamińska 12 12.04

26 Dariusz Karkosiński 27 11.10

27 Krzysztof Karwowski 39, 42 26.04

28 Piotr Kołodziejek 13 24.05

29 Kazimierz T. Kosmowski 31, 33 14.06, 28.06

30 Bożena Kostek 16, 19 14.06, 11.10

31 Marian Kostrzewski 14 07.06

32 Józef Kotus 16 14.06

33 Krzysztof Kula 15 08.11

34 Adam Kurowski 16 14.06

35 Agnieszka Lazarowska 17 08.11

36 Łukasz Lentka 16, 28. 17.05, 08.11

37 Dominik Maniak 46 15.11

38 Karolina Marciniuk 19 11.10

39 Konrad Michalski 20 10.05

40 Agnieszka Mikołajczyk 21 19.04

41 Paweł Mikrut 47 15.11

42 Mirosław Mizan 42 26.04

43 Marcin Mrotek 22 12.04

44 Bartosz Mudlaff 23 31.05

45 Krystyna Maria Noga 29, 24, 25, 04.10, 22.11

46 Marcin Ogielski 26 17.05

47 Michał Pacholczyk 39, 27 26.04, 11.10


48 Dariusz Palmowski 28 08.11

49 Beata Pałczyńska 29 04.10

50 Jan Piesik 30, 31 07.06, 14.06

51 Robert Piotrowski 9 12.04

52 Jerzy Pluciński 22 12.04

53 Leszek Rafiński 26 17.05

54 Józef Roehrich 32, 47 15.11

55 Ireneusz Rogala 33 28.06

56 Marcin Sarnicki 38 07.06

57 Janusz Smulko 16, 23 17,05, 31.05

58 Damian Sprawka 35 31.05

59 Przemysław Spychalski 34 28.06

60 Barbara Stawarz-Graczyk 35 31.05

61 Marcin Strąkowski 12 12.04

62 Ryszard Studański 36 21.06

63 Franciszek Szafrański 46 05.11

64 Stanisław Szczesny 37 24.05

65 Seweryn Szultka 6 21.06

66 Roman Śmierzchalski 49 26.04

67 Dariusz Świsulski 37 24.05

68 Bartosz Tarakan 38 07.06

69 Krzysztof Tarakan 38 07.06

70 Maksymilian Tomczyk 39 26.04

71 Mirosław Tomera 40, 41 29.11

72 Andrzej Wilk 42 26.04

73 Michał Wiszniewski 9 12.04

74 Mirosław Włas 43, 44 04.10, 18.10

75 Ryszard Zajczyk 38 07.06

76 Jacek Zawalich 45 25.10

77 Paweł Zydroń 32, 47, 46 15.11


Streszczenia referatów wygłaszanych w cyklu seminaryjnym

”Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice 2016”

1. Modelling of space charge influence on electrical

field distribution in corona discharges in air

Bartlomiej Adamczyk, Barbara Florkowska

email: [email protected], [email protected]

The paper refers to corona discharges in high voltage overhead transmission lines resulting in

electromagnetic interferences and losses during power transmission. Initiation and development of these

phenomena depends on the electric field in the proximity of the phase conductors. The electric field

strength on the surface of corona source influences the size of the ionization air zone, thus the radius of

the corona zone. At the DC voltage of high voltage overhead transmission lines mechanism of corona

discharges is more complex than at AC voltage due to space charge cumulation. Type of charge space:

positive or negative polarity, their mobility in the electric field and the conditions for the formation of

electron avalanches are dependent on the polarity of the overhead line conductor. Space charges deform

the electric field distribution, leading to the attenuation or enhancement in the proximity of the corona

electrode. In a study of corona discharges, a model setup of point-to-plane electrodes is used, in which

the point electrode may have a positive or negative DC voltage or high potential or is grounded at AC

voltage. In simulations of corona discharges the point-to-plane configuration at DC voltage was used.

The electric field distributions, distorted due to the presence of space charges, were obtained from

numerical modeling. Paper presents comparison of the electric field distributions in the inter electrode

space at AC and DC voltage, as well as influence of the space charges on the corona inception, the

ionization air zone and conditions of corona pulse formation.

2. Metoda grafu ryzyka w kontekście analizy warstw zabezpieczeń

Tomasz Barnert

email: [email protected].

W referacie przedstawiono zagadnienia związane z oceną ryzyka w kontekście określania

wymagań nienaruszalności bezpieczeństwa SIL. Funkcje związane z bezpieczeństwem realizowane są

przez dedykowane przyrządowe systemy automatyki i są częścią warstwowego systemu bezpieczeństwa

obiektu przemysłowego. W procesie określania wymagań SIL stosuje się metody jakościowe oraz pół-

ilościowe bazujące na opisie ryzyka. Bierze się przy tym pod uwagę kilka podstawowych parametrów

ryzyka, które są związane z częstością wystąpienia zdarzeń awaryjnych oraz ich potencjalnymi

skutkami. W polskim przemyśle stosuje się najczęściej dwie metody określania wymagań SIL. Pierwszą

z nich jest metoda grafu ryzyka. Pozwala ona na szybkie wykonanie analizy, jednak charakteryzuje się

dość dużym uogólnieniem. Wyniki uzyskane z grafu ryzyka są trudne do interpretacji w dalszych

etapach analiz bezpieczeństwa. Drugą metodą jest analiza warstw zabezpieczeń, która korzysta z

wyników modelowania probabilistycznego różnego rodzaju awarii przemysłowych z uwzględnieniem

danych statystycznych uszkodzeń urządzeń. Wyniki tej analizy są dokładniejsze, jednakże potrzebny

nakład pracy i czasu jest znacznie większy w stosunku do metod jakościowych. W referacie

przedstawiono charakterystykę obu metod oraz porównano ich zalety i wady w kontekście analiz

przeprowadzanych w polskim przemyśle.

Zaproponowano rozszerzenie ogólnie stosowanej metody grafu ryzyka o nowe możliwości

rozbudowy modelu ryzyka (parametrów ryzyka) oraz kalibracji grafu w oparciu o matrycę ryzyka, która

powinna być podstawą opisu akceptowalności ryzyka w zakładach przemysłowych. Referat zamyka

przykład określenia wymagań SIL, który bazuje na nowym modelu grafu ryzyka. Komentarz dotyczący

uzyskanego wyniku odpowiada na pytanie, czy zaproponowana metoda może być stosowana jako

zamiennik analizy warstw zabezpieczeń i jakie mogą być dalsze jej zastosowania.

3. Zastosowanie metod numerycznych w analizie trakcyjnego

układu zasilania – przykłady praktyczne

Mikołaj Bartłomiejczyk



email: [email protected]

Komunikacja miejska, a w szczególności trolejbusowa cechuje się znacznym wpływem kongestii

ruchu drogowego. Efektem tego obciążenie trakcyjnego układu zasilania ma losowy charakter. Z tego

powodu zastosowanie dla celów analizy energetycznej klasycznych analitycznych metod

obliczeniowych wiąże się z brakiem możliwości uwzględnienia wpływu losowych czynników na ruch

pojazdów, a więc ze znaczną rozbieżnością między obliczeniami teoretycznymi a rzeczywistym

zachowaniem się układu. W związku z tym metody statystyczne są predestynowane e analizie

trakcyjnych systemów zasilania. W artykule zaprezentowano przykładowe aplikacje metod

symulacyjnych i numerycznych w analizie układów zasilania sieci trolejbusowych.

4. DSPElib - biblioteka C++ do szybkiej implementacji wieloszybkościowych

algorytmów przetwarzania sygnałów

Marek Blok


W pracy przedstawiono opracowaną przez autora bibliotekę C++, DSPElib – Digital Signal

Processing Engine library, pozwalającą na prostą i szybką implementację wieloszybkościowych

algorytmów przetwarzania sygnałów, a co za tym idzie na szybkie prototypowanie tego typu

algorytmów i włączanie ich do autonomicznych aplikacji przeznaczonych na platformę Windows lub

Linux. Korzystając z prezentowanej biblioteki programista może oprogramować algorytm

przetwarzania sygnałów bezpośrednio w oparciu o jego schemat blokowy. Typowe bloki przetwarzania

deklaruje się jako obiekty, a połączenia pomiędzy blokami definiuje się jednym poleceniem wskazując

obiekty reprezentujące łączone bloki oraz nazwy odpowiednich wejść i wyjść. Użytkownik biblioteki nie

musi wdawać się w szczegóły implementacji bloczków oraz relacji pomiędzy nimi, co jest znacznym

ułatwieniem zwłaszcza, gdy w algorytmie występują sprzężenia zwrotne, a bloczki pracują z różnymi

szybkościami próbkowania. Otwarty charakter biblioteki umożliwia zaawansowanym użytkownikom na

uzupełnianie zestawu dostępnych bloczków DSP korzystając z uproszczonych wzorców.

Możliwość oprogramowywania algorytmów cyfrowego przetwarzania sygnałów na poziomie

struktury blokowej jest szczególnie istotna na etapie prototypowania algorytmów. Zwłaszcza przydatna

jest łatwość modyfikowania struktury oraz możliwość uzyskania wglądu w sygnały w dowolnym

miejscu schematu poprzez dodanie jednego obiektu reprezentującego wyjście do pliku oraz jego

podłączenie do interesującego nas wyjścia. Samo uproszczenie implementacji algorytmów nie zapewnia

jednak bezbłędności ich implementacji. Pomimo braku błędów składni C++ opracowany kod może

reprezentować nieprawidłowy schemat blokowy. Dlatego biblioteka zawiera w sobie rozbudowane

mechanizmy detekcji i raportowania błędów zawartych w zaimplementowanej strukturze algorytmu

przetwarzania sygnału aktywne przy uruchamianiu aplikacji w trybie debugowania. Przykładowo

biblioteka wykrywa i raportuje, podając nazwy powiązanych z problemem bloków i wyjść, próby

podłączenia wielu wyjść do jednego wejścia, pętle sprzężenia zwrotnego nie zawierające opóźniacza czy

też niezgodność zegarów łączonych bloków. Funkcjonalność ta ułatwia zrealizowanie struktury

spełniającej zasady realizacji algorytmów cyfrowego przetwarzania sygnałów. Jednak struktura

spełniająca te zasady może nie być zgodna z założeniami programisty. W takich sytuacjach przydatna

jest dostępna w bibliotece funkcja generacji schematów na podstawie utworzonej struktury bloków

przetwarzania sygnałów, która niekoniecznie wynika z samego kodu, bo może być ona konstruowanych

programowo, np. zależnie od parametrów wprowadzanych przez użytkownika aplikacji.

Prezentowana biblioteka jest wykorzystywana przez jej autora w pracy badawczej oraz dydaktyce.

Posługując się biblioteką studenci już po krótkim przygotowaniu mogą samodzielnie implementować,

modyfikować i testować autonomiczne aplikacje DSP korzystając z narzędzi OpenSource’owych.

5. Stanowisko do badania nowej metody pomiaru rezystancji pętli zwarciowej

Stanisław Czapp, Kornel Borowski




Pomiar impedancji/rezystancji pętli zwarciowej w instalacjach niskiego napięcia z wyłącznikami

różnicowoprądowymi jest kłopotliwy, ponieważ może powodować ich zbędne zadziałania. Aby uniknąć

zbędnych zadziałań, w szczególności najpowszechniej stosowanych wyłączników różnicowoprądowych

o prądzie znamionowym różnicowym 30 mA, stosuje się prąd pomiarowy o małej wartości, np. 10–

15mA. Niestety, tak mała wartość prądu pomiarowego w wielu przypadkach nie zapewnia

wystarczającej dokładności pomiaru. W artykule opisano stanowisko laboratoryjne do badania nowej

metody pomiaru rezystancji pętli zwarciowej. Metoda ta nie powoduje zbędnego zadziałania

wyłączników różnicowoprądowych prądzie znamionowym różnicowym 30 mA, mimo zastosowania

prądu pomiarowego o wartości kilku amperów.

6. Wpływ sposobu ułożenia kabli elektroenergetycznych

na ich obciążalność prądową długotrwałą

Stanisław Czapp, Seweryn Szultka


Obciążalność prądowa długotrwała przewodów i kabli elektroenergetycznych zależy od sposobu

ich ułożenia, co jest związane ze sposobem i intensywnością oddawania ciepła. Kabel

elektroenergetyczny ułożony w zmiennych warunkach, np. ziemia – woda – powietrze ma obciążalności

długotrwałą wynikającą z najgorszych warunków otoczenia pod względem oddawania ciepła. Celem

artykułu jest przedstawienie modeli cieplnych jednożyłowych kabli elektroenergetycznych niskiego

napięcia. Modele te będą postawą propozycji poprawy obciążalności prądowej długotrwałej kabli przy

zmiennym sposobie ich ułożenia.

7. Realizacja zadania automatycznego chwytania przez robota

przemysłowego RV-2AJ na podstawie obrazu z kamery

Mariusz Dąbkowski

[email protected]

Jedną z najważniejszych czynności, do których wykorzystuje się manipulatory przemysłowe jest

przenoszenie elementów, zwane fachowo cyklem „pick and place” („złap-przenieś-odłóż”). Zadanie to

robot może wykonywać bez rozpoznawania otoczenia, kiedy ruchy są zaprogramowane na stałe oraz ze

sprzężeniem zwrotnym od środowiska pracy, kiedy jego ruchy nie są całkowicie zdeterminowane na

etapie uczenia. System autonomicznie decyduje o modyfikacji trajektorii ruchu chwytaka w zależności

od położenia detalu.

W artykule przedstawiono realizację zadania automatycznego chwytania (przenoszenia i

odkładania przedmiotu) przez robota przemysłowego RV-2AJ wyposażonego w autorski system

wizyjny. Na wstępie opisano ogólne problemy występujące w czynności automatycznego przenoszenia

elementów przez manipulator. Należy do nich przede wszystkim konieczność określenia położenia i

orientacji przenoszonego przedmiotu, co rodzi potrzebę pozyskania informacji o otoczeniu robota. W

przeszłości używano prostych czujników dotykowych i odbiciowych. Dziś wykorzystuje się czujniki

wizyjne, czyli kamery. Umożliwił to postęp, jaki dokonał się w technice półprzewodnikowej,

pozwalający na konstruowanie coraz tańszych kamer cyfrowych o coraz większej rozdzielczości oraz

komputerów o coraz większej wydajności obliczeniowej. Z drugiej strony rozpowszechnienie systemów

wizyjnych, w przemyśle i nie tylko wsparł rozwój technik informatycznych, który zaowocował

powstaniem specjalizowanych, a co ważniejsze, darmowych bibliotek zawierających zaimplementowane

narzędzia do obróbki cyfrowej obrazu. Można tu wyróżnić przede wszystkim biblioteki OpenCV oraz

AForge.NET. Innymi zagadnieniami, które należy wziąć pod uwagę podczas realizacji zadania

chwytania są: kształt i maksymalny rozmiar przedmiotu przenoszonego, rodzaj materiału, z którego jest

wykonany, chropowatość i temperatura powierzchni. Nie można również zapomnieć o zapewnieniu

odpowiedniego – jasnego oświetlenia sceny oraz wyraźnego odróżnienia detalu od tła. Wszystkie te

elementy mają łącznie kluczowy wpływ na poprawne uchwycenie detalu przez palce robota.

W artykule podano podstawowe założenia definiujące zadanie automatycznego chwytania dla

robota RV-2AJ wyposażonego w chwytak dwupalcowy. Maksymalne wymiary przedmiotu, o przekroju

prostokątnym lub owalnym, nie mogą przekroczyć 55 mm. Materiał, z którego wykonany jest element

musi być wystarczająco twardy i wytrzymały na ściskanie, aby wytrzymać siłę 6,2 N nacisku, która nie


podlega regulacji. Zdefiniowano, że detal będzie miał kolor zielony, który doskonale odcina się od

jasnego koloru blatu stanowiska. System wizyjny przedstawiony w artykule można podzielić na dwie

części: warstwę sprzętową oraz programową. Do pierwszej należy czujnik, czyli kamera oraz komputer

o dużej mocy obliczeniowej. Natomiast drugą stanowi autorska aplikacja opracowana w środowisku C#

z wykorzystaniem biblioteki AForge.NET, która odpowiada za zrealizowanie głównego celu, a więc

uchwycenie elementu, przeniesienie i odłożenie go w zdefiniowanym miejscu. W artykule

przedstawiono algorytm działania programu. Następnie opisano funkcje poszczególnych komponentów

programowych, a więc części odpowiadającej za: automatyczny pobór obrazu z kamery USB, jego

obróbkę cyfrową w celu określenia położenia detalu, komunikację z kontrolerem robota oraz

automatyczne sterowanie jego ruchami. W końcowej części publikacji opisano wyniki testów

weryfikacyjnych powstałego systemu. Przedstawiono również porównanie prędkości działania

autorskiego systemu z dostępnymi na rynku komercyjnymi rozwiązaniami.

8. Nawigacja bezkolizyjna robota Pioneer 3DX na podstawie obrazu z kamery

Mariusz Dąbkowski


W artykule przedstawiono i opisano strukturę systemu sterowania realizującego zadanie nawigacji

bezkolizyjnej robota mobilnego Pioneer 3DX poruszającego się na podstawie informacji z kamery. Na

wstępie artykułu podano założenia dotyczące realizacji misji. Najważniejszymi z nich są: przybliżona

dekompozycja komórkowa powierzchni, ruch robota w 4 kierunkach, przeszkody nieruchome w

otoczeniu robota.

Nawigacja bezkolizyjna robotów jest najważniejszym zadaniem, jakie się przed nimi stawia. Ze

względu na dostęp do wiedzy o otoczeniu można wyróżnić dwie jego różne realizacje: nawigacja na

podstawie mapy terenu oraz nawigacja tylko na podstawie danych sensorycznych. W pierwszym

przypadku istnieje dostęp do częściowej lub pełnej informacji na temat otoczenia i robota. Na tej

podstawie można wyznaczyć, najczęściej optymalną globalnie (jeśli istnieje) ścieżkę. Informację o

otoczeniu dostarcza system pomiarowy, którym najczęściej jest kamera CCD. Ze względu na dużą ilość

informacji nawigacja w czasie rzeczywistym jest utrudniona lub niemożliwa. Dodatkowo, przy

założeniu uwzględniania przeszkód w ruchu lub nowo pojawiających się, mapy należy aktualizować co

zadany, bardzo krótki okres czasu, co pogłębia problemy z prędkością działania tych metod. Dzięki

uproszczeniom zadania nawigacji bezkolizyjnej (np.: bez uwzględnienia przeszkód dynamicznych) oraz

zmniejszeniu ilości danych o otoczeniu można znacząco przyspieszyć działanie algorytmów

poszukiwawczych. Do metod globalnych należą między innymi: metoda grafów Voronoia, grafu

widoczności, elastycznej wstęgi oraz wszystkie te, które wykorzystują przybliżony podział komórkowy

powierzchni otoczenia (metoda propagacji fali, algorytmy grafowe zupełne, heurystyczne, rojowe,

genetyczne).

W przypadku braku informacji o środowisku zewnętrznym robota jedyną możliwością zapewnienia

bezkolizyjności ruchu jest wykorzystanie czujników pokładowych robota. Na podstawie dostarczonych

informacji planowana jest jedynie ścieżka w ujęciu lokalnym, czyli w najbliższym otoczeniu robota

będącym w zasięgu czujników. Tak powstała ścieżka jest najczęściej daleka od optymalnej. Jednak ze

względu na brak modelu otoczenia (mapy) ilość informacji jest niewielka, co pozwala systemowi

sterowania robotem, z jednej strony na pracę w czasie rzeczywistym, z drugiej na łatwe uwzględnienie

dynamicznych zmian zachodzących w środowisku. Do lokalnych metod nawigacji należą przede

wszystkim strategie behawioralne wzorowane na reakcjach istot żywych wiążące bezpośrednio (bez

udziału modelu) sygnały sensoryczne ze sterującymi napędami.

Ze względu na mnogość metod generowania trajektorii na podstawie mapy w artykule ograniczono

się do przedstawienia wybranych trzech algorytmów: grafowego zupełnego Dijkstry, heurystycznego A*

oraz rojowego ACO (ant colony optimization – algorytm optymalizacji rojem mrówek). Podano krótki

opis tych algorytmów. Główną część artykułu stanowi opis systemu sterowania robota

zaimplementowany w języku C/C++ w środowisku Visual Studio 2010. Opisano pokrótce algorytm

działania programu oraz jego poszczególne komponenty: interfejs graficzny, część służącą obróbce


cyfrowej obrazu oraz generowaniu trajektorii i realizacji ruchu przez urządzenie. Następnie

przedstawiono wyniki testów weryfikacyjnych poprawności realizacji trajektorii w środowisku z

przeszkodami statycznymi oraz porównano czas generowania ścieżek obydwoma metodami. W

podsumowaniu przedstawiono możliwe kierunki rozwoju systemu.

9. Wykonanie i sterowanie platformą Stewarta

Kamil Dolny, Michał Wiszniewski, Robert Piotrowski


[email protected]

Platforma Stewarta-Gougha stała się popularnym tematem już od czasu jej wynalezienia w roku

1965. Od tego momentu powstała bardzo pokaźna liczba publikacji na jej temat. Dotyczyły one przede

wszystkim kinematyki, dynamiki i przestrzeni roboczej platformy. Oryginalna wersja platformy opierała

się na siłownikach hydraulicznych. W krótkim czasie powstały jej modyfikacje, w których siłowniki

hydrauliczne, zastąpiono serwomechanizmami. Umożliwiło to wzrost dynamiki górnej platformy.

Platforma Stewarta z powodzeniem znajduje zastosowanie w różnego rodzaju symulatorach jazdy i

lotów. Dzięki sześciu stopniom swobody jest w stanie symulować ruch pojazdu lub samolotu.

W artykule opisano projekt, wykonanie i oprogramowanie platformy Stewarta. Artykuł ma

charakter multidyscyplinarny i obejmuje elektronikę, automatykę, informatykę oraz mechanikę.

10. Pozyskiwanie energii z przepływu wody

Tomasz Ferlin, Paweł Galias, Stanisław Galla

email: [email protected], [email protected], [email protected]

W referacie poruszono temat związany z odzyskiwaniem energii z nietypowych źródeł.

Przedstawiono wyniki prac nad układem wykorzystującym przepływ strumienia wody występujący

zarówno w warunkach domowych instalacjach wodnych jak i naturalnych cieków wodnych.

Zaprezentowane zostaną wyniki pracy nad wykorzystane pozyskanej energii min. do celów

dekoracyjnych w warunkach domowych lub do wstępnej ochrony bakteriobójczej wody na ostatnim

etapie dostarczania jej do użytkownika końcowego którym mogą być zarówno ludzie (w warunkach

środowiska domowego) jak i zwierzęta w przypadku zastosowań zewnętrznych.

11. Zastosowanie algorytmu MSA (Multiple Similar Areas) do wyznaczania

głębokości w wielowidokowych systemach widzenia komputerowego

Adam Łukasz Kaczmarek


Artykuł poświęcony jest wyznaczaniu odległości na podstawie zdjęć z układów wielu kamer w celu

wykonania skanów trójwymiarowych obiektów rzeczywistych. Powszechnie stosowane metody

określania odległości na podstawie zdjęć oparte są na widzeniu stereoskopowym, w którym pozyskuje

się zdjęcia z pary kamer, a następnie na podstawie lokalizacji obiektów na tych zdjęciach oszacowywana

jest odległość między urządzeniami rejestrującym obraz, a badanymi obiektami rzeczywistymi. W celu

zwiększenia dokładności pomiaru odległości zastosować można układy zawierające więcej niż dwie

kamery. Dla tego rodzaju układu kamer opracowany został algorytm MSA (Multiple Similar Areas).

Został on opracowany przez autora niniejszego artykułu. Algorytm ten przeznaczony jest do określania

odległości za pomocą pięciu kamer umieszczonych w ściśle określonym położeniu. Układ pięciu kamer

składa się z kamery centralnej oraz czterech kamer bocznych. Odległości między kamerą centralą a

każdą z kamer bocznych są sobie równe. Wszystkie kamery skierowane są w tym samym kierunku.

Kamery boczne znajdują się po bokach kamery centralnej, nad nią oraz pod nią. Dzięki takiemu

rozmieszczeniu kamer możliwe jest precyzyjne wykonanie zdjęć badanych obiektów, co pozwala na

zwiększenie dokładności pomiaru odległości między układem kamer a obiektami. Przeprowadzone

zostały ponadto eksperymenty, które potwierdziły skuteczność algorytmu MSA. Alternatywą do metod

określania odległości za pomocą kamer stereoskopowych są urządzenia tj. kamery czasu przelotu (Time-

of-flight cameras) i trójwymiarowe skanery światła strukturalnego (3D structure+light scanners.

Urządzenia te charakteryzują się tym, że w celu dokonania pomiaru emitują fale świetlne, a następnie

rejestrują odbicie tych fal lub ich załamani na badanych obiektach. Na pomiar wpływa jednak to, że





badane obiekty mogą być oświetlone z innych źródeł światła. W szczególności pomiar za pomocą tych

urządzeń jest zakłócony, jeśli badane obiekty znajdują się w zasięgu intensywnego światła naturalnego.

Dodatkowo, urządzenia takie nie są dostosowane do określania odległości od obiektów znajdujących się

w znacznej odległości od urządzenia pomiarowego. Sytuacja taka występuje na przykład podczas

trójwymiarowego skanowania budynków. Konieczne jest w takim przypadku wyemitowanie bardzo

intensywnej wiązki pozwalającej oświetlić cały budynek. Problemy te nie występują w przypadku

wykonywania skanów trójwymiarowych za pomocą kamer. Algorytm MSA opisywany w tym artykule

przeznaczony jest do układów pięciu kamer, jednak algorytm ten zaadaptowany może również zostać do

układów składających się z różnej liczby kamer oraz takich, w których kamery umieszczane są w innym

położeniu niż opisany wyżej układ pięciokamerowy. Adaptacja algorytmu dla innego rodzaju systemów

widzenia komputerowego jest przedmiotem tego artykułu. Artykuł przedstawia dotychczas

przeprowadzone badania poświęcone algorytmowi MSA oraz proponuje uogólnienie tego algorytmu.

12. Układ detekcji do optycznego tomografu koherentnego

– spektrometr Czernego – Turnera

Aleksandra Kamińska, Marcin Strąkowski

[email protected]

Optyczna tomografia koherentna (OCT) jest nieinwazyjną metodą obrazowania struktury badanych

obiektów z wykorzystaniem optycznej wiązki skanującej oraz detekcji sygnału opartej na interferometrii

niskokoherentnej. Obecnie jest ona powszechnie stosowana przede wszystkim w aplikacjach

medycznych, w szczególności w oftalmologii. Szczególnie systemy oparte na analizie sygnału w

dziedzinie widma (SD-OCT – ang. Spectral Domain Optical Coherence Tomography), ze względu na

bardzo wysokie szybkości obrazowania w wysokiej rozdzielczości, umożliwiające badania obiektów w

czasie rzeczywistym, wyznaczają nowe kierunki rozwoju systemów OCT i ich aplikacji. Jednym z

kluczowych elementów systemu SD-OCT jest spektrometr o wysokiej rozdzielczości, rejestrujący

promieniowanie optyczne w szerokim zakresie z dużą szybkością. Celem niniejszej pracy jest

przedstawienie stosowanych rozwiązań na przykładzie projektu spektrometru pracującego w zakresie

widzialnym w granicach od 450 nm do 800 nm.

Projekt i realizacja spektrometru, dedykowanego do systemu OCT, wymaga określenia

właściwości metrologicznych takich jak szybkość pracy systemu, zakres widmowy stosowanego źródła

szerokopasmowego oraz maksymalny zakres skanowania próbki w głąb. Na tej podstawie wyznaczono

wstępne wartości parametrów spektrometru: 1) rozdzielczość minimum 4096 linii, 2) zakres długości fal

od 450 nm do 830 nm oraz szybkość akwizycji danych powyżej 20 kHz (wymagania dostosowane do

pracy źródła NKT Photonics CompactK). Przy takich wymaganiach standardowe układy oparte na

zastosowaniu soczewek są kosztowne i obarczone aberracjami, istotnie wpływającymi na właściwości

metrologiczne całego systemu OCT. Zdecydowano się na znacznie korzystniejsze rozwiązanie z

zastosowaniem układu ze zwierciadłami. Zadbano także o odpowiednią geometrię układu. Wybrano

konfigurację spektrometru w oparciu o budowę monochromatora Czernego – Turnera. W takiej

konfiguracji elementem kolimującym jest sferyczne zwierciadło wklęsłe. Za funkcję monochromatora

światła odpowiada natomiast odbiciowa siatka dyfrakcyjna. Następnie wiązka ogniskowana jest przez

kolejne, sferyczne zwierciadło wklęsłe na wyjściu urządzenia i rejestrowana przez wysokiej klasy linijkę

detektorów w technologii CMOS. Pomimo wykorzystania zwierciadeł układ charakteryzuje się

wprowadzeniem aberracji optycznych (coma, sferycznej i astygmatyzmu). Do kompensacji

astygmatyzm użyto cylindryczną soczewkę. Jest to aberracja wprowadzana przez sferyczność

zwierciadeł. Astygmatyzm jest zależny od promienia krzywizny oraz od kątów odbicia od zwierciadeł.

Aberracje sferyczną i coma wyeliminowano stosując odpowiednią geometrię układu.

Sterowanie spektrometrem jak i akwizycja i analiza danych pomiarowych odbywa się z poziomu

aplikacji napisanej w środowisku LabView (National Instruments). W ramach prezentowanych

rezultatów prac zostanie przedstawiony pełen proces projektowania spektrometru dedykowanego do

systemów OCT, jego realizacja fizyczna wraz z omówieniem warstwy programowej systemu oraz

wyniki testów potwierdzające zgodność parametrów systemu z założeniami projektowymi.


13. Symptomy asymetrii wirnika w układach napędowych o zmiennej

prędkości kątowej wału z silnikiem klatkowym

Piotr Kołodziejek


W artykule przedstawiono badania eksperymentalne symptomów asymetrii wirnika silnika

indukcyjnego klatkowego wynikającej z uszkodzenia. Uwzględniono współczesne struktury układów

sterowania napędami o zmiennej prędkości kątowej wału, sterowania z pomiarem prędkości kątowej

wału oraz sterowania bezczujnikowego. Wyniki przeprowadzonych badań znajdują zastosowanie w

diagnostyce układu napędowego. Wybór sygnału diagnostycznego istotnie wpływa na możliwości

detekcji uszkodzenia we wczesnej fazie rozwoju lub przy ograniczonym obciążeniu silnika.

Przedstawiono badania wrażliwości zmiennych stanu oraz zmiennych sterujących na asymetrię wirnika.

14. Metoda wyszukiwania bloków podobnych linii w analizie antyplagiatowej

plików źródłowych programów komputerowych

Marian Kostrzewski


Dane gromadzone na dyskach współczesnych komputerów zazwyczaj nie są unikalne, fragmenty

składowanych danych są powtórzeniami. W niektórych obszarach ludzkiej aktywności istnieje potrzeba

wskazania miejsc wystąpienia ciągów powtórzonych danych. Do takich obszarów należy analiza

antyplagiatowa. Jednym z miejsc gdzie taka analiza może być wykorzystywana jest praca

współczesnego nauczyciela, gdzie oprócz sprawdzenia poprawności przedłożonego rozwiązania czy

terminowości złożenia pracy zainteresowanie budzi także próba ustalenia na ile dostarczona praca jest

samodzielna, czy nie występują w niej zapożyczenia, itp. Dzisiejsze realia są takie, że aby wyszukać

możliwe powtórzenia trzeba przejrzeć wiele plików, ich liczba może iść w setki a nawet tysiące. Przy

badaniu populacji rzędu tysiąca plików trzeba potencjalnie przeanalizować około pół miliona różnych

par plików. Bez zastosowania komputera analiza tak licznych danych jest nierealna.

Teksty programów komputerowych są plikami o dostępie sekwencyjnym. Plik sekwencyjny składa

się z linii, każda z linii składa się ze znaków kodu ASCII, gdzie jeden ze znaków tzw. znak końca linii

jest wyróżniony, linie mogą być różnej długości. Operacje na plikach sekwencyjnych są dobrze znane;

wiodące języki programowania oferują różnorodne funkcje biblioteczne do obsługi takich plików. Cechą

charakterystyczną plików sekwencyjnych jest to, że a priori nie jest znane miejsce wystąpienia w nim n-

tej linii, aby to ustalić należy odczytać wszystkie linie poprzednie w pliku. Sprawia to, że operacje inne

niż sekwencyjne mimo, że możliwe, są kosztowne czasowo. Ten fakt w zestawieniu ze znaczną liczbą

operacji na plikach, które trzeba by wykonać przy wyszukiwaniu powtórzeń skłania do poszukiwania

rozwiązań redukujących czas przetwarzania.

W artykule prezentuje się metodę analizy antyplagiatowej, gdzie badaniu podlegają nie oryginalne

pliki sekwencyjne ale ich zamienniki, składające się z żetonów stałej długości. Każdy żeton jest

odpowiednikiem linii tekstu w pliku tekstowym. Rozważa się stosowanie różnych rozwiązań jako

funkcji generujących żetony. Użycie pliku składającego się z żetonów umożliwia stosowanie

efektywnych mechanizmów dostępu swobodnego do danych będących odpowiednikiem linii pliku.

Ponadto sprawniejsze jest odnajdywanie identycznych fraz (linii); zamiast porównywania tablic znaków

koniecznych do zastosowania w przypadku pliku źródłowego, porównuje się tylko jedną wartość

całkowitoliczbową wykonywaną przez współczesne komputery w jednym cyklu zegara.

Całość ilustrowana jest przykładem zastosowania na danych pochodzących ze studenckich prac

domowych; są to pliki z kodami krótkich programów w języku C, w których wystandaryzowano użycie

białych znaków.

15. Sterowanie poziomem cieczy przy pomocy regulatora

wykorzystującego model neuronowy obiektu

Krzysztof Kula

mail: [email protected]



Implementacja sieci neuronowych w procesach sterowania czasu rzeczywistego natrafia na różne

trudności. O ile włączenie sieci neuronowych do adaptacji z identyfikacją bezpośrednią nie jest

uznawane za wystarczająco odporne, to wykorzystanie SSN do identyfikacji modeli nie budzi już takich

obaw. Użytkowe wykorzystanie modeli matematycznych systemów dynamicznych jest otwartym i

rozwojowym tematem w automatyce.

W artykule przedstawiono uniwersalną metodę sterowania procesem nieliniowym z

wykorzystaniem regulatora IMC zawierającym w swej strukturze neuronowy model tego obiektu

Podejście IMC było opracowane na potrzeby sterowania obiektami liniowymi. Gdy model obiektu

utworzony jest przy zastosowaniu linearyzacji wokół wybranego punktu pracy, to może on być dokładny

tylko w bliskim otoczeniu tego punktu. Gdy punkt pracy ulegnie zmianie, to efekt nieliniowości nie

może być odtworzony przy użyciu takiego modelu, co pogarsza jakość regulacji a także w skrajnych

przypadkach prowadzić może do utraty stabilności układu.

Przedstawiona koncepcja układu regulacji wymaga opracowania ( ciągłego) regulatora IMC, który

wykorzystuje jako swoją integralną część zarówno model jak i model odwrotny obiektu nieliniowego.

Do konstrukcji tych modeli została zastosowana sztuczna siec neuronowa (SSN) z propagacją wsteczną

błędu. Ponieważ do syntezy regulatora z modelem wewnętrznym nieodzowny jest również model

odwrotny, z uwagi na potrzebę odwracania charakterystyk ograniczających poziom sygnałów do

osiągnięcia tego efektu zamiast neuronowego modelu odwrotnego zastosowano technikę inwersji

modelu przy pomocy sprzężenia zwrotnego.

Referat przedstawia w miarę uniwersalną metodę sterowania, która dzięki zastosowanej strukturze

układu regulacji oraz modelowi procesu sporządzonemu przy użyciu SSN stanowić może sprawne

narzędzie w procesie sterowania obiektami nieliniowymi, na które oddziałują niemierzalne zakłócenia.

Dzięki wkomponowaniu w strukturę regulatora modelu obiektu obejmującego szeroki zakres zmian

sygnałów sterujących układ posiada zdolność adaptacji do zmieniających się warunków pracy.

Rozpatrywany w tym referacie proces stabilizacji poziomu cieczy w zbiorniku o sterowanym

wypływie jest nieliniowy. Proponowana struktura układu regulacji może być zaimplementowana

również dla innych obiektów o znacznej zmienności własności statycznych i dynamicznych w różnych

punktach pracy. Indywidualnym problemem pozostaje jednak utworzenie modelu neuronowego, który

byłby w stanie oddawać własności obiektu dla szerokiego spektrum sygnałów wejściowych. W pracy

przedstawiony został opis matematyczny obiektu a także struktura modelu neuronowego oraz sposób

jego odwracania. Zachowanie się obiektu oraz proces sterowania został zasymulowany przy pomocy

pakietu oprogramowania Matlab/Simulink ( ver.2014 a). Otrzymane wyniki porównano z układem

IMC wykorzystującym liniowy analogowy model obiektu.

16. Komputerowa symulacja rozkładu wektora natężenia dźwięku

w pobliżu dyfuzora akustycznego

Adam Kurowski1, Józef Kotus1, Bożena Kostek2, Andrzej Czyżewski1

email: 1.{adakurow, joseph, andcz}@sound.eti.pg.gda.pl, [email protected]

Celem referatu jest przedstawienie procesu przygotowania oraz sposobu przeprowadzania

numerycznej symulacji rozkładu wektora natężenia dźwięku w pobliżu dyfuzora akustycznego.

Zaprezentowane zostały wyniki symulacji, które zweryfikowano poprzez porównanie z danymi

uzyskanymi za pomocą pomiaru. Posłużono się różnymi dostępnymi rozwiązaniami umożliwiającymi

symulację zjawisk akustycznych, zarówno pakietami komercyjnymi, jak i dostępnymi rozwiązaniami

typu open-source. Symulacja została przeprowadzona z wykorzystaniem metody elementów

brzegowych, która umożliwia przewidywanie rozkładu pola akustycznego na podstawie geometrii

obiektów, warunków brzegowych charakteryzujących własności źródeł fali akustycznej oraz własności

obiektów rozpraszających fale i zestawu parametrów opisujących na przykład własności ośrodka, w

którym propaguje się fala akustyczna.

Zilustrowano także różnice pomiędzy rozkładami uzyskanymi za pomocą różnych pakietów

oprogramowania służącego do symulacji i danymi pochodzącymi z pomiaru. Proces przygotowania

symulacji komputerowej rozpoczyna się od zmierzenia geometrii modelowanego obiektu oraz określenia

mailto:andcz%[email protected]

mailto:bokostek@audioakustyka


właściwości akustycznych materiału, z którego jest on wykonany. Informacje te mogą posłużyć do

wykonania trójwymiarowej siatki punktów reprezentującej obiekt w przestrzeni trójwymiarowej.

Do wykonania tego typu modelu komputerowego konieczne jest posłużenie się programem

umożliwiającym konstrukcję i edycję siatek punktów lub oprogramowaniem typu CAD, które pozwalają

na uzyskanie modeli opisujących geometrię obiektu za pomocą prostszych kształtów geometrycznych.

W drugim przypadku konieczne jest posłużenie się dodatkowym oprogramowaniem, które wygeneruje

odpowiednią siatkę punktów na podstawie zadanych kształtów. Właściwości akustyczne materiału

pozwalają dobrać odpowiedni warunek brzegowy powiązany z siatką obiektu. Złożoność siatki punktów

jest kolejnym zagadnieniem wpływającym na jakość otrzymanych wyników. Powinna się ona cechować

się odpowiednim stopniem złożoności. Zbyt uproszczona siatka może stać się przyczyną błędów

wynikających z niespełnienia założeń twierdzenia Shannona o próbkowaniu. Zbyt złożona siatka może

narzucić za wysokie wymagania dotyczące ilości pamięci oraz mocy obliczeniowej komputerów, które

dokonują obliczeń.

Poprawność wyników otrzymanych za pomocą symulacji zweryfikowano poprzez porównanie

otrzymanych danych z wynikami pomiarów w polu swobodnym, w warunkach komory bezechowej. Jest

to etap walidacji modelu komputerowego, który pozwala na wychwycenie niedoskonałości siatki

obiektów biorących udział w obliczeniach, a także umożliwia dobór odpowiednich parametrów

charakterystycznych dla metody obliczeń takich, jak dokładność kwadratur numerycznych służących do

przybliżonego obliczania wartości całek występujących w równaniach metody elementów brzegowych.

Dobór tych parametrów jest także wynikiem kompromisu pomiędzy dokładnością symulacji a

szybkością obliczeń. Pomiar, będący podstawą dla procesu weryfikacji jakości modelu komputerowego,

został wykonany przy użyciu sondy natężeniowej typu p-v, która umożliwia rejestrację sygnałów

ciśnienia oraz trzech składowych wektora prędkości akustycznej cząstek ośrodka. Wielkości te mogę

następnie być przeliczone w taki sposób, aby otrzymać trzy składowe wektora natężenia dźwięku w

punkcie pomiaru. Pomiary natężeniowe mogą zostać wykorzystane do określania, na podstawie

uzyskanych rozkładów pola akustycznego, parametrów dyfuzora takich, jak współczynnik dyfuzyjności

czy współczynnik rozproszenia.

Symulacje odzwierciedlające zjawiska poznawane za pomocą tego typu pomiarów mogą posłużyć

do przewidywania cech ustrojów akustycznych, a także do komputerowego wspomagania projektowania

ustrojów akustycznych dostosowanych do konkretnych warunków otoczenia.

17. Metoda uwzględniania dynamiki statku w procesie

wyznaczania bezpiecznej trajektorii

Agnieszka Lazarowska


W ramach tego referatu planowane jest zaprezentowanie metody uwzględniania własności

dynamicznych statku w algorytmach wyznaczania bezpiecznej trajektorii statku. Wyznaczanie

bezpiecznej trajektorii statku w sytuacji kolizyjnej na morzu jest zadaniem skomplikowanym,

wymagającym uwzględnienia wielu ograniczeń. Do ograniczeń tych zaliczamy statyczne ograniczenia

nawigacyjne w postaci lądów, mielizn, kanałów, torów wodnych, a także dynamiczne przeszkody,

którymi są występujące w obszarze obserwacji inne statki. Ograniczeniem tego procesu jest także

wymaganie zgodności wyznaczonej trajektorii statku z przepisami Międzynarodowego Prawa Drogi

Morskiej. Ponadto w procesie tym należy uwzględniać nie tylko kinematykę, ale również własności

dynamiczne statku.

Dynamika statku w procesie manewru zmiany kursu zależy od aktualnego kąta wychylenia płetwy

steru, aktualnej prędkości postępowej statku oraz stanu załadowania. W referacie autorka zamierza

przedstawić metodę uwzględniania dynamiki statku w algorytmach wyznaczania bezpiecznej trajektorii

statku. Własności dynamiczne statku uwzględniane są w algorytmie w postaci tzw. czasu manewru,

który przyjmuje wartości z zakresu od 5 do 150 sekund dla statku o nośności 10 000 t. W pracy

przedstawiona zostanie metoda tworzenia rodziny charakterystyk przedstawiających zależność czasu

manewru w funkcji zmiany kursu () dla różnych wartości kąta wychylenia płetwy steru oraz dla

różnych prędkości postępowych statku. Zostaną przedstawione charakterystyki otrzymane dla

wybranych typów statków np. kontenerowca, zbiornikowca. Do określania własności dynamicznych


danej jednostki wykonywane są w warunkach eksploatacyjnych próby manewrowe, do których należą

próba cyrkulacji, próba wężowa Kempfa oraz próba spiralna Dieudonne’a. Próba cyrkulacji polega na

wykonaniu zwrotu o 360º przy użyciu określonego wychylenia płetwy steru. W wyniku wykonanej

próby otrzymuje się informacje dotyczące zwrotności danej jednostki, między innymi takie jak taktyczna

średnica cyrkulacji oraz średnica cyrkulacji ustalonej. Taktyczna średnica cyrkulacji to odległość

pomiędzy kursem początkowym, a kursem statku po wykonaniu zwrotu o 180º, natomiast średnica

cyrkulacji ustalonej to średnica okręgu wyznaczonego przez środek ciężkości statku w fazie cyrkulacji

ustalonej.

W przeprowadzonych badaniach własności dynamiczne przykładowych typów statków obliczane

są przy wykorzystaniu oprogramowania MATLAB. Na początku wykonywane są obliczenia próby

cyrkulacji dla wybranej początkowej prędkości postępowej statku oraz dla danego kąta wychylenia

płetwy steru, w wyniku których otrzymywana jest wartość taktycznej średnicy cyrkulacji oraz średnicy

cyrkulacji ustalonej statku. Następnie obliczana jest prędkość kątowa zwrotu statku oraz wyznaczane są

charakterystyki czasu manewru w funkcji zmiany kursu. W dalszej części referatu przedstawiony

zostanie sposób uwzględniania czasu manewru w obliczeniach realizowanych przez opracowany przez

autorkę algorytm wyznaczania bezpiecznej trajektorii statku. Implementacja czasu manewru w

algorytmie wyznaczania bezpiecznej trajektorii statku polega na odczytaniu dla danej prędkości

postępowej statku i danej zmiany kursu z utworzonej wcześniej tabeli odpowiedniej wartości czasu

manewru dla założonej wartości kąta wychylenia płetwy steru. Następnie odczytana wartość czasu

manewru jest uwzględniana przy ocenie spełnienia przez wyznaczoną trajektorię ograniczeń procesu

sterowania.


18. Analiza skuteczności i złożoności obliczeniowej metod

usuwania trendu z danych pomiarowych

Łukasz Lentka, Janusz Smulko

[email protected]

W pracy przedstawiono sposób przetwarzania danych pomiarowych w celu usunięcia

wolnozmiennej składowej trendu występującego w rejestrowanych przebiegach. Porównano kilka często

stosowanych w tym celu metod pod kątem ich złożoności obliczeniowej jak i skuteczności w usuwaniu

trendu. Pokazano wpływ tych procedur na rozkład prawdopodobieństwa wartości chwilowych oraz

przebieg gęstości widmowej mocy.

W ogólności operację usuwania trendu możemy traktować jako filtrację górnoprzepustową danych

pomiarowych. W celu usunięcia trendu można użyć filtru górnoprzepustowego (analogowego lub

cyfrowego) już na etapie akwizycji danych pomiarowych. Jednakże często mamy do czynienia z

danymi, w których składowa trendu jest potrzebna do przeprowadzania innych analiz i nie może być

usunięta na etapie rejestracji danych pomiarowych. Ponadto, może mieć charakter niestacjonarny i

metody filtracji górnoprzepustowej nie będą skuteczne. W takich przypadkach należy rozważyć inne,

często bardziej zaawansowane metody. Skuteczność i złożoność obliczeniowa takich metod zależy

istotnie od charakteru usuwanego trendu.

W pracy opisano procedurę usuwania średniej kroczącej (ang. Moving Average Removal – MAR),

metody o niskiej złożoności obliczeniowej, ale dającej zadowalające rezultaty w dużej liczbie

potencjalnych zastosowań. Rozważono usuwanie trendu przez dopasowanie wielomianem

odpowiedniego stopnia do analizowanych danych pomiarowy. Procedura ta może być powtarzana

kilkukrotnie, nawet ze zwiększaniem stopnia wielomianu przy każdym z kroków, aż do uzyskania

przebiegu, w którym usunięto składową trendu. Część pracy poświęcono prezentacji bardziej złożonych

obliczeniowo metod, które zostały rozwinięte dopiero w ostatnich latach i wymagają znacznie bardziej

intensywnych obliczeń.

19. Analiza rozkładu pojazdów w ruchu ulicznym na podstawie

zarejestrowanego sygnału fonicznego

Karolina Marciniuk, Bożena Kostek

email: [email protected], [email protected].

Wzrost natężenia ruchu drogowego wpływa znacząco na pogorszenie się stanu zdrowia

mieszkańców dużych miast. Potrzeba kontroli i przeciwdziałania zanieczyszczeniu hałasem narzucane są

zarówno przez ustawy Ministerstwa Ochrony Środowiska, jak i dyrektywy Rady Unii Europejskiej.

Akustyczny nadzór nad miastami służy nie tylko do kontroli poziomu hałasu, ale jest również stosowany

do wykrywania niebezpiecznych zdarzeń takich, jak wybuchy, wystrzał z pistoletu czy wołanie o

pomoc. Niektóre systemy sterowania ruchem wprowadzają awaryjne zarządzanie sygnalizacją świetlną

w przypadku sygnału dźwiękowego służb publicznych (CSE, WCEM, Nagpur (Maharashtra), Indie).

W prezentowanych badaniach przedstawiono wpływ przejazdu pojazdu na charakterystykę sygnału

fonicznego rejestrowanego w systemie mikrofonowym stereofonicznym w bliskiej odległości od drogi.

Algorytm zliczania pojazdów, polegający na analizie zmian w zarejestrowanym sygnale fonicznym,

wspomagany jest obserwacją wystąpienia zdarzenia w sygnale wizyjnym. Uzyskane wyniki porównane

są z danymi uzyskiwanymi z pętli indukcyjnych zamontowanych na Gdańskich drogach na potrzeby

systemu TRISTAR.

Analiza sygnału fonicznego z zapisem przejazdu pojazdów pozwala na określenie takich cech, jak

kierunek jazdy, prędkość czy typ pojazdu. Jednocześnie analiza czasowa i częstotliwościowa pozwala na

ekstrakcję parametrów stosowanych w automatycznej klasyfikacji pojazdów. Na sygnał foniczny

przejeżdżającego pojazdu składa się kilka zjawisk, przy niskich prędkościach dominuje

niskoczęstotliwościowy dźwięk silnika. Przy wyższych częstotliwościach dominuje efekt kontaktu

opony z jezdnią, który wraz z mało znaczącym w mieście efektem aerodynamicznym wprowadza

zmiany w paśmie średnich i wysokich częstotliwości analizowanego sygnału. Są to kolejne wskaźniki

uwzględniane w tworzonym wektorze parametrów.


Parametryzacja sygnału fonicznego jest pierwszym etapem procesu klasyfikacji, w kolejnych

istotna jest optymalizacja proponowanego wektora parametrów, a także zastosowany algorytm

decyzyjny. Głównym celem poszczególnych etapów procesu decyzyjnego jest wykrycie zdarzenia w

dźwięku tła akustycznego otoczenia drogi, a także ustalenie typu pojazdu, tj. stosując klasyfikację:

motocykl, pojazd lekki, pojazd ciężki.

Inną metodą zliczania pojazdów w ruchu drogowym jest stosowanie pasywnych detektorów

akustycznych. Jednak głównym problemem jest w tym przypadku znalezienie odpowiedniego

kompromisu pomiędzy jakością systemu pomiarowego a jego ceną. Większość pasywnych detektorów

akustycznych stanowią czujniki, które zbudowane są z macierzy mikrofonów (wykorzystujących

nawet 150 sztuk), stąd cena pojedynczego w pełni funkcjonalnego układu pomiarowego stanowi

niekiedy znaczącą przeszkodą w ich stosowaniu. Rozwiązaniem alternatywnym jest zastosowanie

typowych mikrofonów pomiarowych, wspomaganych np. tanimi urządzeniami do detekcji sygnałów

sejsmicznych (N. Evans, Department of Electronics, University of York). W referacie zawarta zostanie

dyskusja poszczególnych rozwiązań w kontekście ich funkcjonalności, zalet oraz wad.

20. Stanowisko do pomiaru szerokości krawędzi narty

Konrad Michalski, Anna Golijanek-Jędrzejczyk


Regeneracja sprzętu narciarskiego zapewnia nie tylko niezapomniane doznania na stoku, ale przede

wszystkim bezpieczeństwo. Serwisowanie nart, poza smarowaniem, to w głównej mierze ostrzenie

krawędzi na specjalistycznych szlifierkach. Poprawne wykonanie tej usługi polega na naostrzeniu

krawędzi przy jednoczesnej minimalizacji ilości zebranego z narty materiału, co nie jest zadaniem

trywialnym, gdyż typowa szerokość narty jest rzędu 1,5 mm.

W referacie zaprezentowane zostanie specjalistyczne stanowisko zaprojektowane dla potrzeb

serwisu nart (zarówno od strony sprzętowej jak i programowej). Zbudowany system pomiarowy

umożliwia jednoczesny pomiar szerokości krawędzi narty w zakresie pomiarowym od 0,1mmm do 2

mm, zapewniając analizę szerokości krawędzi narty na ok. 80% jej długości.

W referacie przedstawione zostaną przykładowe wyniki testów nart (o różnym stopniu zużycia)

uzyskane na zaprojektowanym stanowisku.

21. System wspomagający diagnostykę czerniaka złośliwego przy pomocy metod

przetwarzania obrazu i algorytmów inteligencji obliczeniowej

Agnieszka Mikołajczyk, Michał Grochowski


Nowotwory skóry są najczęściej spotykanymi nowotworami na świecie. Czerniaki złośliwe

stanowią od około 5 do 7% wszystkich nowotworów złośliwych skóry u człowieka.

Ich wczesne zdiagnozowanie jest kluczowym czynnikiem w późniejszej pomyślnej terapii. Niniejsza

praca zawiera propozycję rozwinięcia i zautomatyzowania najważniejszej metody diagnozowania

czerniaków, metody ABCD Stoltza. W artykule przedstawiono koncepcję

i implementację zautomatyzowanego systemu do diagnostyki znamion skórnych pod kątem wykrycia

czerniaka złośliwego. Zaproponowano nową, rozszerzoną wersję metody dermatoskopowej ABCD i

zaimplementowano niezbędne algorytmy w środowisku Matlab. Główne cechy znamion skórnych o

charakterze nowotworowym są wyszukiwane automatycznie przy pomocy metod przetwarzania obrazu

oraz opracowanych algorytmów. Decyzja na temat rozpoznania lub nie czerniaka złośliwego

podejmowana jest przez sztuczną sieć neuronową, wnioskującą na podstawie wskaźników

wyznaczonych na etapie przetwarzania obrazów.

Omawiany system wspomagania decyzji może służyć jako narzędzie usprawniające pracę lekarzy

pierwszego kontaktu lub jako system umożliwiający szybkie samobadanie skóry przez pacjentów.

Aplikację przetestowano na 126 znamionach skórnych. Uzyskano czułość równą 98% oraz swoistość

równą 73%, co jest bardzo dobrym osiągnięciem.

22. Computer-aided analysis of measured low-coherence signals frombiological samples


Marcin Mrotek, Jerzy Pluciński


This presentation describes a method for computer-aided analysis of signals measured

noninvasively from biological samples using a low-coherence Fabry-Pérot interferometer. Optical

methods have found extensive use in the industry, as they do not require contact between the

measurement probe and the measured object. Low-coherence interferometry removes the uncertainty of

measurements longer than one wavelength inherent to solutions based on lasers.

The measurement setup consists of: an optical processor (Optical Spectrum Analyzer Ando

AQ6319 with wavelength resolution of 1 pm, wavelength accuracy of ±50 pm, and close-in dynamic

range of 60 dB), superluminescent diode with Gaussian spectral intensity distribution (Superlum

Broadlighter S1300-G-I-20, with the following optical parameters: central wavelength λ₀ = 1290 nm and

bandwidth Δλ = 50 nm), and a low-finesse fiber-optic Fabry-Pérot interferometer. Experimental results

showed that the measurement set-up provided good quality data while maintaining simple configuration,

with an immunity for changes of the optical polarization.

A computer model of this setup was developed for the purpose of predicting the properties of

measured signals. The model comprises the change of mode field diameter in a single-mode optical fiber

as a function of wavelength, changes of the beam parameters inside the interferometer (including waist

diameter, phase shift due to the Gouy effect, and the radius of curvature), and changes of refractive index

and absorption coefficient of the measured medium. Numerical simulations using this model were

conducted to examine the relationship between the parameters of the measurement setup and the shape

of the output signal, including the positions and values of the maxima of the measured spectrum.

The main challenge encountered while designing the computer-based part of the setup was ensuring

that it is immune to noise that is inevitably included in the signal, while remaining sensitive to

components of the signal carrying meaningful information. Various solutions were evaluated on real and

simulated signals before the optimal filtering and peak detection method was determined.

23. System zabezpieczenia przed kradzieżą pomieszczeń techniką RFID

Bartosz Mudlaff, Sylwia Babicz, Janusz Smulko

[email protected]

Głównym wymaganiem stawianym przed systemami antykradzieżowymi jest pozostawienie

swobodnego kontaktu potencjalnego klienta z prezentowanym towarem. W tym celu, systemy

antykradzieżowe instalowane w obiektach handlowych, coraz częściej implementują w sobie

funkcjonalność bezprzewodowej techniki identyfikacji - RFID (ang. Radio-Frequency IDentification).

Zapotrzebowanie na systemy antykradzieżowe wzrasta nie tylko w obiektach handlowych. Podczas zajęć

laboratoryjnych na uczelniach wyższych, często zachodzi potrzeba udostępnienia drogich urządzeń i

narzędzi laboratoryjnych studentom, w sposób umożliwiający im bezpośredni i zarazem swobodny

kontakt ze sprzętem. W takiej sytuacji pojawia się potrzeba powstania systemu, który wspomógłby

nauczyciela prowadzącego zajęcia w monitorowaniu stanu wyposażenia laboratorium.

Celem prezentowanego projektu było opracowanie koncepcji i fizyczna realizacja systemu

alarmowego, zabezpieczającego elementy wyposażenia pomieszczenia laboratoryjnego przed kradzieżą.

Do głównych wymagań stawianych przed systemem należało: wykorzystanie techniki bezprzewodowej

identyfikacji (RFID) oraz umożliwienie swobodnego korzystania z obiektów podlegających ochronie

antykradzieżowej. Opracowanie systemu wymagało wykorzystania wielu narzędzi wspomagających

komputerowe projektowanie urządzeń elektronicznych. W projekcie wykorzystano mikrokontrolery z

rodziny AVR firmy Atmel, które oprogramowano w języku C, z wykorzystaniem darmowego

środowiska programistycznego Eclipse, wzbogaconego o rozszerzenie Atmel-Toolchain i kompilator

avrgcc. Program nadzorujący pracę systemu, przeznaczony na komputer PC, został napisany w języku

Java i pracuje pod kontrolą środowiska Wirtualnej Maszyny Java (ang. JRE – Java Runtime

Environment). W artykule zarysowano charakterystykę techniki RFID i omówiono najważniejsze

zagadnienia związane z systemami alarmowymi, przedstawiając i charakteryzując podstawowe elementy

i rodzaje tego typu systemów. Na podstawie analizy rynku, opracowano własną koncepcję systemu

alarmowego, implementującego technikę RFID. Przedstawiono założenia projektowe, koncepcję oraz



dokładny sposób wykonania fizycznego projektu prototypu systemu antykradzieżowego,

przeznaczonego do ochrony wyposażenia sali laboratoryjnej. Opisano wszystkie działania, które podjęto

by zbudować system alarmowy od podstaw, wykorzystując technikę RFID. Przedstawiono przebieg

testów działania zrealizowanego sprzętu oraz sposób obsługi oprogramowania. Zilustrowano

zaprojektowaną część sprzętową, a także zamieszczono widok graficznego interfejsu użytkownika

wykonanej aplikacji komputerowej. Określono najważniejsze parametry techniczne systemu oraz

opisano działania, które należy podjąć aby udoskonalić projekt i kontynuować pracę nad nim w

przyszłości.

24. Wykorzystanie modelu robota- człowieka ROBOWISDOM

w dydaktyce techniki cyfrowej

Krystyna Maria Noga email: [email protected]

W Katedrze Automatyki Okrętowej Akademii Morskiej w Gdyni powstało sporo modeli

sterowanych cyfrowo, które są wykorzystywane w laboratorium Techniki Cyfrowej. Znaczna część z

nich została zaprezentowana w ramach poprzednich edycji seminarium „Zastosowanie Komputerów w

Nauce i Technice”, przykładowo przedstawiono model robota kroczącego, skarbca, przenośnika

taśmowego, wielozadaniowego pojazdu, wciągarki okrętowej, domu mieszkalnego. W laboratorium do

nauki cyfrowego sterowania wykorzystywane są także modele w postaci dziecięcych zabawek,

przykładowo model pojazdu – czołgu, pojazdu strażackiego, koparki, sztaplarki, dźwigu, które zostały

odpowiednio przystosowane do potrzeb dydaktyki. Bardziej zaawansowanym modelem jest

autonomiczny robot – człowiek ROBOWISDOM. W artykule zostaną przedstawione kilkuletnie

doświadczenia wynikające z eksploatacji dwóch robotów, które cieszą się wśród studentów znacznym

zainteresowaniem. Wynika to przede wszystkim z dużych możliwości rozbudowy algorytmu sterowania,

wszystko dzięki 10 silnikom, przy czym dwa z nich odpowiadają za poruszanie nóg, dwa kolejne za

kołysanie się robota w lewo i prawo, a kolejne sześć za ruch ramion. W artykule zostanie także

omówiona budowa robota, możliwości i ograniczenia oraz uwagi wynikające z wykorzystania w

dydaktyce. Do sterowania modelem robota – człowieka z wykorzystaniem transmisji podczerwieni

studenci wykorzystują zestaw dydaktyczny DE_2 z układem programowalnym FPGA typu Cyclone

firmy Altera oraz język programowania sprzętu VHDL i środowisko Quartus. Do sterowania robotem

wykorzystywane są przyciski zestawu DE_2. Innym, alternatywnym rozwiązaniem jest sterowanie z

wykorzystaniem sieci Ethernet. Wówczas jako układ pośredniczący pomiędzy siecią a robotem

odbierającym sygnały sterujące za pomocą podczerwieni studenci wykorzystują platformę Arduino

Yun. Taka konfiguracja pozwala na sterowanie robotem z dowolnego miejsca na Ziemi poprzez sieć

Internet, pod warunkiem, że sieć, do której dołączono Arduino Yun posiada dostęp do Internetu i

Arduino Yun otrzyma publiczny adres IP, lub na jego port 80 (WWW) zostanie przekierowany port z

routera posiadającego publiczne IP. W tym przypadku Arduino Yun pełni funkcję pilota, sterowanie

następuje za pomocą przeglądarki internetowej, a nie za pomocą przycisków.

25. Przykłady przetwarzania dźwięku w środowisku Vissim

Krystyna Maria NOGA email: [email protected]

Współczesna wiedza z zakresu przetwarzania i przesyłania sygnałów jest szeroko stosowana

między innymi we współczesnej technice audio. Można się z nią spotkać zarówno przy projektowaniu

klasycznych instrumentów takich jak fortepian czy organy, jak również przy tworzeniu

zaawansowanych torów audio. Zagadnienia przetwarzania dźwięku stanowią jedno z zagadnień

omawianych na zajęciach wykładowych i laboratoryjnych z przedmiotu Cyfrowe Przetwarzanie i

Przesyłanie Sygnałów. W artykule zostaną przedstawione możliwości programu Vissim w procesie

tworzenia i obróbki dźwięku, ze szczególnym uwzględnieniem symulacji efektów brzmieniowych.

Zostaną między innymi omówione symulacje prezentujące echo wielokrotne, echo pojedyncze, echo o

zmiennym czasie opóźnienia, pogłos. Ponadto zostaną przedstawione przykładowe symulacje





przeznaczone do generowania przebiegów dźwiękowych o zadanych parametrach niezależnie dla kanału

lewego oraz prawego, np. o różnej częstotliwości fali nośnej, głośności, różnym wzmocnieniu szumu,

kształcie przebiegu sygnału nośnego lub rodzaju szumu. Wygenerowany przebieg o zadanych

parametrach odsłuchiwany na słuchawkach stereofonicznych powoduje powstanie zjawiska dudnień

różnicowych, co przykładowo symuluje pracę mózgu. Wirtualny układ przedstawia duże możliwości

pracy z dźwiękiem, między innymi generowanie sygnałów, przetwarzanie oraz wizualizację. Dzięki

wykorzystaniu elementów audio input oraz audio output możliwa jest praca z dźwiękiem

wprowadzanym z wejścia liniowego, np. z mikrofonu lub z pliku muzycznego oraz wyprowadzanie

sygnału na głośniki czy zapisywanie do pliku muzycznego. W artykule zostanie także zaprezentowany

wirtualny korektor dźwięku, który jest układem służącym do tłumienia lub wzmacniania określonych

częstotliwości dźwięku. Znajduje on szerokie zastosowanie w obróbce dźwięku zarówno w układach

rejestrujących jak i w odsłuchu.

Mimo, iż Vissim nie jest programem przeznaczonym do typowych zadań związanych z torem

audio to w jego środowisku można w bardzo łatwy sposób modelować i symulować różnego rodzaju

tory syntezy oraz obróbki sygnałów akustycznych. Uzyskane efekty można zapisywać w postaci plików

muzycznych lub analizować na wykresach. Niestety ze względu na duże zapotrzebowanie na moc

obliczeniową użycie programu Vissim jako narzędzia do pracy nad dźwiękiem w czasie rzeczywistym

nie jest praktycznie możliwe.

26. System pomiarowy do urządzenia typu stepper dedykowany do prób wysiłkowych

Marcin Ogielski, Anna Golijanek-Jędrzejczyk, mgr inż. Leszek Rafiński

[email protected]

Stepper to urządzenie umożliwiające przeprowadzenie prób wysiłkowych (m.in. testu Astrand'a -

Ryhming'a), dzięki którym wyznaczane są parametry związanych z wydolnością ludzkiego organizmu.

Tego typu testy przeprowadzane są w celu zaprogramowania intensywności treningu fizycznego u

sportowców, ale także u pacjentów kardiologicznych czy pulmonologicznych.

W referacie zostanie przedstawiony opracowany system pomiarowy dedykowany dla urządzenia

typu stepper, zarówno od strony sprzętowej jak i programowej. Zaprojektowany system pomiarowy

umożliwia dokładniejszą diagnostykę osoby wykonującej test, ponieważ rejestruje, wizualizuje i

pozwala śledzić na bieżąco (podczas przeprowadzania testu wysiłkowego) parametry związane z

wykonywanym ćwiczeniem. Pozwala on także na wprowadzenie i archiwizację podstawowych danych

osobowych oraz wyznaczenie parametrów wydolnościowych na podstawie wykonanego testu

wysiłkowego.

Przeprowadzone testy prototypu steppera wyposażonego w zaprojektowany system pomiarowy

potwierdziły, że uzyskany błąd względny pomiaru obciążenia nie przekraczał 3%.

27. Wind Resource Assessment and Energy Yield Prediction

For The Small Wind Farm on The Szubieniczne Hill

Michał Pacholczyk, Dariusz Karkosiński


The goal of this study is to numerically assess the wind resource on the Szubieniczne Hill in order

to predict the annual energy production for planned small wind farm. The analyzed site is located close

to the Gdańsk University of Technology (GUT) campus, in complex urban environment additionally

surrendered by forested hills. The assessment is based on Computational Fluid Dynamics (CFD)

simulation which allows to evaluate wind energy potential on the entire area of interest. Simulations are

integrated with long-term local wind measurements from nearby meteorological mast located at the roof

of the GUT Electrical and Control Engineering Faculty. This study provides micro-scale wind energy

maps of the Szubienicze Hill and will help in identification of the optimal sitting for small wind turbines

at this location and cost-effectiveness evaluation.

The proposed paper will consist of:

1. Review of the methodologies and software packages used in industry for wind resource assessment,

challenges meet in the prediction of wind energy potential and state of the art measurement and

techniques used for this purpose.


2. Description of the Computational Fluid Dynamics methodology used in a study. The CFD

simulations are carried out using three-dimensional steady Reynolds averaged Navier-Stokes

RANS equations without heat transfer. Different turbulence models will be presented including shear

stress transport (SST) k-ε turbulence model used in computation. Simulation in the complex urban

environment will be discussed as well as modelling of the forest canopy methods. Software packages

utilized for creation of virtual model of the site and performance of the CFD computation will be

outlined. Especially Ansys Fluent software capabilities will be presented.

3. Case study of the Szubieniczne Hill description and results discussion. This section will include the

concept of the small power plant at the Szubieniczne Hill presentation, wind speeds and directions

measurement gathering and processing methods (23 month of measurement from 2008 to 2009),

virtual model of the site and volume elements grid presentation, demonstration of the CFD

simulation results as wind maps (mean wind speed, turbulence intensity, wind power density) at

specific heights and directions, discussion of the result and identification of potential wind turbines

locations, prediction of the annual energy production for proposed small wind turbines based on the

calculated wind speeds at the wind turbines locations, cost-effectiveness discussion, future works

proposal.

28. Przegląd metod pomiaru małych energii dla oceny układów

„Energy-harvesting” i systemów mikromocowych

Dariusz Palmowski, Grzegorz Lentka, Arkadiusz Hojka


Artykuł dotyczy tematyki pozyskiwania i wykorzystania energii dostępnej w otoczeniu do zasilania

układów mikromocowych (ang. Energy Harvesting). Pozyskanie i przetworzenie na energię elektryczna

innych form energii takich jak energia kinetyczna, energia cieplna, energia drgań mechanicznych lub

energia pola elektromagnetycznego umożliwia konstruowanie urządzeń niewymagających klasycznych

źródeł zasilania. System elektroniczny z pozyskiwaniem energii z otoczenia najczęściej zawiera 3

zasadnicze bloki: przetwornik energii dopasowany do dostępnego rodzaju energii, układ przetwarzania i

magazynowania oraz właściwy układ mikromocowy realizujący właściwą funkcjonalność (np. czujnik

pomiarowy z komunikacją bezprzewodową).

Główną trudnością w konstruowaniu urządzeń wykorzystujących zasilanie typu EH jest

oszacowanie rzeczywistego zapotrzebowania na energię zasilanego systemu mikromocowego oraz ilości

energii dostarczanej przez wybrany przetwornik w konkretnych warunkach pracy. Dokonanie bilansu

energetycznego i ocena sprawności narzuca konieczność pomiaru ilości energii na styku każdego z

trzech głównych bloków systemu mikromocowego. Jest to również narzędzie pozwalające

zoptymalizować konstrukcję systemu lub wykryć jego najsłabszy punkt. Ze względu na charakter pracy

poszczególnych bloków systemu oraz właściwości mierzonych sygnałów wykonanie takich pomiarów

najczęściej nie jest trywialne.

Zasadniczą część referatu zajmuje omówienie i porównanie metod pomiaru energii pobieranej

przez systemy mikromocowe oraz dostarczanej przez alternatywne źródła zasilania. Metody porównano

symulacyjnie oraz eksperymentalnie przy wykorzystaniu przykładowych układów Energy Harvesting

opartych o ogniwo fotowoltaiczne, ogniwo Peltiera (generator termoelektryczny) oraz piezoelektryczny

przetwornik drgań.

29. Sieciowy rozproszony system pomiarowy w laboratorium dydaktycznym

Beata Pałczyńska, Krystyna Maria Noga

[email protected], [email protected]

Referat prezentuje temat z dwóch perspektyw. Pierwsza pokazuje możliwości wykorzystania dla

celów dydaktycznych specjalistycznego narzędzia programistycznego zdecydowanie upraszczającego

oprogramowanie rozproszonego systemu pomiarowego (RSP). Druga przedstawia organizację systemu

pomiarowego, opartego na Technologii Zmiennych Współdzielonych w graficznym środowisku

LabVIEW.




Najczęściej stosowanym rozwiązaniem komunikacyjnym rozproszonych systemów pomiarowych

jest architektura typu klient – serwer. Daje ona duże możliwości nie tylko przestrzennego, ale także

funkcjonalnego rozproszenia systemu pomiarowego. Taka struktura aplikacji wymaga nietypowego

podejścia do oprogramowania RSP, które powinno uwzględniać różne uwarunkowania związane m.in. z

jednoczesnym wykorzystaniem procesorów różnego typu, zapewniać efektywne współdzielenie danych

przez te procesory, koordynację wszystkich węzłów rozproszonych jako jednego systemu, w tym

regulację czasową i synchronizację pomiędzy tymi węzłami a także integrować różne typy wejść/wyjść.

W środowisku LabVIEW takie wymagania spełnia struktura Technologia Zmiennych Współdzielonych,

która pozwala współdzielić dane przez różne procesory i kontrolery czasu rzeczywistego a także z

łatwością integrować do systemu inne urządzenia. W celu poprawnego działania systemu zmienne

sieciowe przypisane są do Systemu Zarządzania Zmiennymi Współdzielonymi (SVE). Oprogramowanie

SVE umożliwia przesyłanie zmiennych przez Internet.

Zaprezentowane w artykule stanowisko laboratoryjne, składające się z kilku węzłów

z dostępem do sieci komputerowej, pokazuje możliwości zastosowania tego oprogramowania. Funkcje

procesu pomiaru oraz sterowania i kontrola pomiaru zostały rozproszone i są wykonywane w różnych

węzłach systemu pomiarowego. Celem ćwiczenia laboratoryjnego jest przedstawienie studentom

wszystkich etapów procesu projektowania RSP. Każda aplikacja

w węźle to osobny LabVIEW Project, za pomocą którego administruje się wszystkimi plikami,

związanymi z aplikacją rozproszoną np. plikami źródłowymi przyrządów wirtualnych, dokumentacją

projektu, plikami pomocniczymi, kodem zewnętrznym, plikami danych

i konfiguracjami sprzętowymi. Możliwości wykorzystania zaprojektowanego systemu

w laboratorium dydaktycznym mogą być znacznie rozszerzone dzięki elastycznemu dołączeniu do

projektu dodatkowych węzłów.

30. Implementacja wspomaganych komputerowo narzędzi statystycznych

do poprawy niezawodności maszyn i urządzeń na linii produkcji półfabrykatów

Jan Piesik


W referacie zostaną przedstawione podstawy i założenia teoretyczne wraz z prezentacją propozycji

rozwiązań w zakresie poprawy niezawodności oraz minimalizowania wpływu niewłaściwych zachowań

człowieka na niezawodność i bezpieczeństwo linii produkcyjnej. Ten referat jest logiczną kontynuacją

uprzednio wymienionego referatu, gdzie zostanie przedstawione wdrożenie tego systemu na linię

produkcji półfabrykatów do produkcji opon.

Referat ma na celu pokazanie skutecznych, relatywnie tanich oraz łatwych w implementacji w

różnych środowiskach przemysłowych narzędzi do poprawy niezawodności maszyn, bezpieczeństwa

oraz pośrednio poprawy wyników jakościowych produkowanych produktów.

W pierwszym rozdziale zostaną przywołane po krótce podstawy teoretyczne rozwiązania oraz

podstawy statystyczne narzędzi wykorzystanych we wdrażanym systemie. Drugi rozdział to opis obiektu

na którym to rozwiązanie zostanie wdrożone oraz opis oczekiwań stawianych przed systemem. W

trzecim rozdziale zostanie zaprezentowane wdrożenie rozwiązania zarówno pod względem sprzętowym

jak i oprogramowania. Rozdział czwarty to prezentacja uzyskanych wyników. Rozdział piąty to

podsumowanie wyników i propozycje rozbudowy systemu.

31. Zastosowanie metod statystycznych do analizy zdarzeń nienormalnych

oraz oceny niezawodności i bezpieczeństwa linii produkcyjnej

z uwzględnieniem czynników ludzkich

Jan Piesik, Kazimierz T. Kosmowski

email: [email protected], [email protected],

W następstwie rosnących wymagań w zakresie produktywności maszyn i wymagań

bezpieczeństwa, redukcji kosztów, zadeklarowanych między innymi przez międzynarodowe normy IEC

61508 , IEC 62061 i ISO 13849 przemysł został zmuszony do znalezienia optimum pomiędzy

wymaganiami ekonomicznymi i akceptowalnym poziomem ryzyka w zakresie bezpieczeństwa.

Nowoczesne fabryki wyposażone w skomputeryzowane procesy i rozbudowane narzędzia diagnostyczne



często nie wykorzystują wszelkich informacji, które są zbierane z poziomu sprzętowego. Również

niektóre z relacji pomiędzy zdarzeniami są często pomijane lub zaniedbywane.

W referacie zostanie przedstawione nowe podejście do zwiększenia niezawodności maszyn

poprzez predykcyjną analizę danych oraz minimalizację prawdopodobieństwa błędów człowieka.

W pierwszym rozdziale zostaną przedstawione wymagania odnośnie niezawodności maszyn i

urządzeń. Zaprezentowane zostaną również narzędzia służące predykcji awarii oraz po krótce

scharakteryzowane generacje utrzymania ruchu które wnosiły wkład w rozwój tych narzędzi. W

kolejnym rozdziale zostaną opisane metody analizy niezawodności człowieka.

W trzecim rozdziale przedstawione zostaną metody statystyczne stosowane w systemach

komputerowych do predykcji zdarzeń oraz przedstawione narzędzia do obróbki danych typu ,,BIG

DATA”

W czwartym rozdziale referatu zostanie zaprezentowana propozycja kompletnego systemu do

obróbki danych, ich analizy oraz predykcji uszkodzeń i defektów oraz predykcji usterek z przyczyn

operatora linii ,wykonywanych przez bazujący na statystycznych metodach predykcji system

komputerowy.

W kolejnym artykule zostanie zaprezentowane wdrożenie omawianego narzędzia w warunkach

przemysłowych.

32. Kierunkowe układy detekcji VHF/UHF dla lokalizacji źródeł wyładowań

niezupełnych w liniach napowietrznych i urządzeniach stacji elektroenergetycznych

Józef Roehrich, Paweł Zydroń, Michał Bonk, Łukasz Fuśnik


Współczesne wymagania dotyczące niezawodności dostaw energii elektrycznej powodują

konieczność prowadzenie badań diagnostycznych i monitorowania poprawności działania pracujących

urządzeń elektroenergetycznych. Występujące defekty linii napowietrznych oraz urządzeń stacji

elektroenergetycznych, charakteryzujące się podwyższeniem wartości lokalnego natężenia pola

elektrycznego ponad wartość krytyczną powoduję występowanie wyładowań niezupełnych, w różnych

ich formach. Pozwala to zastosować, w celach wykrywania i lokalizowania defektów, metody antenowe

z detekcją szerokopasmową, w zakresach VHF/UHF. W referacie przedstawione będą wyniki badań

laboratoryjnych skonstruowanych układów detekcji wyładowań z antenami kierunkowymi. Badania

eksperymentalne będą dotyczyć wybranych defektów modelowych: wyładowań ulotowych, wyładowań

iskrowych w mikroszczelinach powietrznych oraz łuków częściowych na powierzchniach izolatorów.


33. Metoda analizy i oceny ryzyka potencjalnych zdarzeń zagrażających

w projektowaniu systemu detekcji gazów wybuchowych w obiektach przemysłowych

Ireneusz Rogala, Kazimierz T. Kosmowski

[email protected]

W celu zmniejszenia ryzyka związanego z możliwością wybuchu gazów tworzących atmosferę

wybuchową stosuje się systemy detekcji gazów. Wyróżnia się systemy stacjonarne i detektory osobiste.

Systemy stacjonarne mają za zadanie wykryć sytuację zagrożenia, związaną z wystąpieniem atmosfery

potencjalnie wybuchowej, co ma związek nie tylko z możliwymi nieszczelnościami instalacji, ale

również ze skutecznością funkcjonowania systemu wentylacji. Celem jest zmniejszenie skutków

zdarzenia zagrażającego, a szczególnie redukcji ryzyka wybuchu, m.in. poprzez odpowiednie

ostrzeżenie i uniemożliwienie przebywania osób w miejscach zagrożonych wybuchem.

Systemy te powinny być wykonane zgodnie ze standardami przemysłowymi, ale mogą być również

zaprojektowane zgodnie z wymogami bezpieczeństwa funkcjonalnego z określonym poziomem

nienaruszalności bezpieczeństwa SIL. Dokonując analizy i oceny ryzyka związanego z zagrożeniem

wybuchu można uzyskać istotną poprawę stanu bezpieczeństwa poprzez właściwy dobór systemów

detekcji gazów wybuchowych, posługując się odpowiednią metodyką, opartą nie tylko na zasadach

dobrej praktyki, ale również metodach analizy i oceny ryzyka. W artykule zostanie przedstawiony

przykład analizy ryzyka i doboru urządzeń systemu detekcji gazów, z uwzględnieniem określenia

wymaganego poziomu SIL i weryfikacji tego poziomu dla przykładowego systemu detekcji.

Przedyskutowane będą uzyskane wyniki w kontekście stosowania systemów detekcji gazów w

przemyśle.

34. Rozproszony system wieloagentowy wspomagający

projektowanie wybranych układów sterowania

Przemysław Spychalski, Ryszard Arendt


Projektowanie układów sterowania wiąże się z doborem odpowiedniej struktury (topologii) oraz

elementów składowych. Spełnienie wymagań statycznych przez elementy składowe nie zapewnia jednak

optymalnych właściwości dynamicznych. Jedną z metod oceny dynamiki projektowanego układu jest

budowanie prototypów, strojenie regulatorów i pomiar uzyskanych parametrów. Metoda iteracyjna może

być jednak bardzo kosztowna. Inną metodą jest zastosowanie drogi analitycznej polegającej na

utworzeniu modeli matematycznych elementów i dobór parametrów w badaniach symulacyjnych.

Zadania projektowe są trudne do sformalizowania, dlatego coraz częściej do ich rozwiązania

wykorzystuje się algorytmy sztucznej inteligencji.

W referacie przedstawiony zostanie rozproszony system wieloagentowy do wspomagania

projektowania wybranych układów sterowania. Zaimplementowany system składa się ze

specjalizowanych, niezależnych programów komputerowych (agentów), które poprzez realizację

wewnętrznych algorytmów oraz wzajemną komunikację rozwiązują określone zadania projektowe.

Realizacja zadań projektowych wymaga dużych mocy obliczeniowych, dlatego centralizacja

algorytmów w obrębie jednej jednostki sprzętowej nie była by dobrym rozwiązaniem. System

wieloagentowy został tak skonstruowany, aby działał w środowisku sieciowym, co umożliwia

dekompozycje procesu projektowania pomiędzy wiele komputerów i zrównoleglenie obliczeń.

Utworzony system składa się z agenta głównego (Master), który nadzoruje proces projektowania. Master

zleca decyzje projektowe agentowi ekspertowemu bazującemu na oprogramowaniu Exsys. Obliczenia

statyczne i dynamiczne realizowane są natomiast przez agenta symulacyjnego, który korzysta ze

środowiska Matlab Simulink.

Zaproponowany system oparty został o Uniwersalną Platformę Wieloagentową UMAP oraz

zaimplementowany w języku C# z wykorzystaniem .NET Framework. Komunikacja pomiędzy

poszczególnymi jednostkami agentowymi zrealizowana została w oparciu o komunikaty w formacie

XML oraz obsługę gniazd sieciowych (ang. Socket). System zgodny jest ze specyfikacją FIPA (ang.

Foundation for Intelligent Physical Agents). Rezultatem działania systemu jest dobór odpowiedniej


topologii układu sterowania, jego elementów składowych, przeprowadzenie badań symulacyjnych wraz

z optymalizacją parametrów oraz ocenę przydatności otrzymanego rozwiązania projektowego.

35. Głowica do pomiaru szumów diod LED w szerokim zakresie prądów

Barbara Stawarz-Graczyk, Damian Sprawka


W artykule zostaną zaprezentowany opis stanowiska badawczego do pomiarów szumów diod LED

w szerokim zakresie prądów diody wynoszących ID = 2, 5, 10 mA. Przedstawione zostaną wyniki

pomiarów oraz wnioski.

36. Komputerowe stanowisko pomiarowe do analizy sygnałów

radiokomunikacyjnych rejestrowanych w szerokim paśmie

Ryszard Studański


Współcześnie tendencją jest stosowanie technologii radia programowalnego do tworzenia i badania

nowoczesnych technik transmisji danych w systemach bezprzewodowych. W artykule zostanie

przedstawione stanowisko laboratoryjne zbudowane z modułów aparatury pomiarowej umożliwiające

prowadzenie analizy sygnałów radiokomunikacyjnych w rzeczywistym środowisku propagacyjnym.

Podstawowe bloki stanowiska to:

- zestaw anten odbiorczych wraz ze wzmacniaczami niskoszumnymi;

- odbiorniki szerokopasmowe, przemienniki częstotliwości;

- karty przetworników analogowo – cyfrowych;

- komputery wraz z kartami GPU;

- pamięci dyskowe o łącznej pojemności 48TB;

- konsola jako interfejs do sterowania pracą stanowiska;

- wektorowe generatory sygnałowe wykorzystywane jako źródła sygnałów zmodulowanych;

- oscyloskop cyfrowy i wektorowy analizator widma stanowiące dodatkowe wyposażenie pomiarowo

badawcze.

Uniwersalność tego stanowiska pozwala na prowadzenie oryginalnych badań. Między innymi

zapewnia wykrywanie sygnałów z bezpośrednim rozpraszaniem widma za pomocą ciągów

pseudoprzypadkowych, gdy w punkcie prowadzonej analizy moc tych sygnałów jest mniejsza niż

szumu. Umożliwia wyznaczanie odpowiedzi impulsowej kanału radiowego i jego pasma koherencji.

Stanowisko zapewnia odbiór sygnałów w szerokim paśmie i prowadzenie ich analizy równolegle we

wskazanych kanałach wąskopasmowych oraz ich archiwizację. W artykule zostaną scharakteryzowane

procedury przetwarzania dla potrzeb wykrycia sygnałów DS CDMA, wyznaczania odpowiedzi

impulsowych, jednoczesnego odbioru sygnałów zarejestrowanych w szerokim paśmie na przykładzie

analizy sygnałów systemu łączności satelitarnej Inmarsat.

37. Szacowanie niepewności rezystancji zmierzonej metodą techniczną

Stanisław Szczesny, Anna Golijanek-Jędrzejczyk, Dariusz Świsulski


W referacie zostanie zaprezentowana metodologia szacowania niepewności rezystancji zmierzonej

metodą techniczną, przy zastosowaniu metody opartej na Przewodniku GUM.

Pomiar rezystancji metodą techniczną jest pomiarem pośrednim, w związku z czym wyznaczenie

niepewności pomiarowej nie jest zagadnieniem trywialnym. W tym celu autorzy, stosując prawo

propagacji niepewności, przedstawią kolejne etapy oszacowania niepewności rozszerzonej pomiaru

rezystancji.

W artykule zaprezentowana zostanie także aplikacja, zaprojektowana przez autorów, pozwalająca

na przeprowadzenie tego typu analizy.

38. Model farmy fotowoltaicznej i badanie jej wpływu na system elektroenergetyczny

Bartosz Tarakan, Marcin Sarnicki, Ryszard Zajczyk, Stanisław Czapp, Krzysztof Tarakan



Moc zainstalowana oraz produkcja energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii od

kilkunastu lat systematycznie w Polsce wzrasta. Należy spodziewać się, że tendencja ta w najbliższych

latach zostanie utrzymana. Dość dużym zainteresowaniem cieszą się źródła fotowoltaiczne, co sprawia,

że przy znacznych ich mocach zainstalowanych konieczne staje się badanie wpływu tych źródeł na

system elektroenergetyczny. W artykule przedstawiono model farmy fotowoltaicznej wykonany w

programie DIgSILENT PowerFactory®. Zaprezentowano również wyniki wstępnych badań

symulacyjnych przeprowadzonych na opracowanym modelu.

39. Comprehensive Modelling of the Economical Threshold

of Railway Line Electrification

Maksymilian Tomczyk, Michał Pacholczyk, Krzysztof Karwowski


[email protected]

Goal of this paper is the mathematical model estimating economical threshold between usage of

combustion engine traction and electrical traction for new and modernized railway passenger

communication lines. There is no such a comprehensive model currently available. Defined model was

implemented into Matlab and validated on “Pomorska Kolej Metropolitalna” investment time-frame and

its cost of infrastructure, type of diesel multiply units (DMU) and track geometry. Energy yield due to

energy recovery devices usage in electric multiply unit (EMU) is included. Meeting chosen vehicles

maintenance levels is taken into consideration as well. Result of this analysis is thresholds of economic

efficiency in analysed period of time for traffic flow expressed in millions of passenger per year.

A lot of new investments are on in Polish Railway. Regarding the nature of the investments and

condition of Polish Railway lines electrification economical threshold has to be taken into account in

planning stage. Economical threshold determines when it is reasonable to use an electrical traction over

diesel engine traction in predefined or predicted traffic flow. Costs of construction of the diesel traction

line are much smaller but with increase of traffic flow one reach a point where electric traction generates

equal expenses. Behind this point costs of consumed energy become significantly higher and it is cost

effective to use electric traction. To specify economical threshold number of factors regarding constant

and variable costs have to be taken into account.

The modelling consists of several stages. First, initial conditions, that are costs related to

infrastructure construction are considered. Then, the defined sub-model of the vehicle dynamics

calculates energy consumption on predefined line. In this step calculations of the energy yield in energy

recovery devices are included. Later, the costs related to long-term maintenance are analysed. A Life

Cycle Cost (LCC) is used in this purpose. LCC analysis defines constant costs of the cars maintenance,

which vary with train operator timetables. Summing up all the costs resulting from described steps and

linking them with traffic flow analysis we estimate economical threshold of railway line electrification.

Model and its implementation in Matlab were validated on “Pomorska Kolej Metropolitalna”

investment. Results from dynamics sub-model are almost equal to real timetable. PKM board is planning

to electrify line by year 2023. A threshold calculated in model indicates that is profitable about 2023

with traffic flow at level of the 914 passengers per hour. Cost of operation are average costs over

analysed 31 years long time period. Regarding limited amount of information the proposed model is

very good estimator of economical threshold.



40. Modyfikacja parametrów modelu matematycznego dynamiki

statku treningowego Blue Lady

Mirosław Tomera


Statek treningowy Blue Lady jest modelem fizycznym zbiornikowca, wykonanym w skali 1:24, i

jest wykorzystywany do szkolenia kapitanów w Ośrodku Manewrowania Statkami, znajdującym się na

jeziorze Silm w Iławie/Kamionce. Podstawowe parametry tego modelu są następujące: masa 22934.4 kg,

długość całkowita 13.78 m, szerokość 2.38 m, maksymalna prędkość 1.2 m/s. Model ten wyposażony

został w płetwę sterową, śrubę napędową, dwa tunelowe stery strumieniowe: dziobowy i rufowy oraz

dwa obrotowe stery strumieniowe: dziobowy i rufowy.

Dla tego modelu fizycznego zbiornikowca został już wcześniej opracowany złożony model

matematyczny dynamiki statku i zainstalowanych na nim pędników, który obecnie wykorzystywany jest

do badań symulacyjnych opracowywanych algorytmów sterowania ruchem statku. Jednak

dotychczasowy model matematyczny dynamiki zbiornikowca, mocno odbiega od zachowania statku

rzeczywistego w zakresie średnich i dużych prędkości. Powoduje to, że uzyskiwane eksperymentalne

wyniki badań opracowywanych algorytmów sterowania mocno odbiegają od tych, które uzyskiwane są

na modelu matematycznym. Posiadanie dokładnego modelu matematycznego byłoby dużym

ułatwieniem w opracowywaniu algorytmów sterowania przeznaczonych do sterowania ruchem statku

treningowego Blue Lady.

Modyfikacja parametrów modelu matematycznego statku treningowego Blue Lady wykonana

zostanie przy użyciu metod sztucznej inteligencji, na podstawie eksperymentalnych prób manewrowych

przeprowadzonych w Ośrodku Manewrowania Statkami na jeziorze Silm w Iławie/Kamionce.

41. Sterowanie modelem fizycznym tankowca wzdłuż zadanej trasy przejścia

Mirosław Tomera


Wraz z rozwojem techniki stosowanej w nawigacji ruchu statku, rosną również wymagania

związane z dokładnością sterowania ruchem statku polegające na stabilizacji jego współrzędnych

położenia. Przede wszystkim odnosi się to do torów wodnych o intensywnym ruchu, ograniczonej

wielkości i małej głębokości, do cieśnin, kanałów, a także do prowadzenia statku na trajektorii

bezpiecznej w sytuacji kolizyjnej. Oprócz zwiększenia dokładności sterowania i wynikającej z niej

wzrostu bezpieczeństwa prowadzenia statku wzdłuż zadanej, bezpiecznej trajektorii, istnieje

konieczność automatyzacji tego procesu, z wykorzystaniem współczesnych metod sterowania oraz

najnowszych środków technicznych. Wspomniana konieczność wynika między innymi z tendencji do

redukcji liczebności załóg pływających, z zastępowania człowieka w ciężkich, monotonnych, żmudnych

czynnościach i pracach, jak również z konieczności poprawy wskaźników ekonomicznych eksploatacji

statku poprzez minimalizację czasu podróży oraz zużycia paliwa.

Trasa ruchu statku określana jest zazwyczaj w zależności od punktów drogi. Przy wyznaczaniu

punktów drogi pod uwagę brane są takie własności jak: warunki pogodowe, unikanie przeszkód i

planowanie misji. Każdy punkt drogi definiowany jest we współrzędnych kartezjańskich. Trajektoria

zadana tworzona jest więc przez odcinki łączące kolejne punkty drogi. Wokół każdego punktu drogi

definiowany jest okrąg akceptacji i kiedy statek go osiąga to wówczas trajektoria zadana przełączana jest

na odcinek łączący kolejne punkty drogi. Z każdym odcinkiem drogi może być powiązania prędkość

poruszania się statku.

W pracy przedstawiony zostanie regulator trajektorii, którego algorytm działania opiera się na

teorii sterowania optymalnego, wykorzystując układ GPS (Global Positioning System). Prędkości

liniowe: wzdłużna i poprzeczna, oraz prędkość kątowa wyznaczane są na podstawie mierzonych

współrzędnych położenia statku (x, y) i kursu statku przez filtr Kalmana. Jakość pracy

zaprojektowanego algorytmu sterowania ruchem statku będzie badana na statku treningowym Blue Lady

w Ośrodku Manewrowania Statkami na jeziorze Silm w Iławie/Kamionce.


42. Analiza drgań przewodów jezdnych sieci trakcyjnej

w aspekcie oceny jej stanu technicznego

Andrzej Wilk1, Mirosław Mizan2, Krzysztof Karwowski3, Paweł Kaczmarek4


[email protected], [email protected]

W referacie przedstawiono możliwości wykorzystania analizy wymuszonych drgań przewodów

jezdnych sieci trakcyjnej do oceny jej stanu technicznego. Zaprezentowano wyniki badań

laboratoryjnych, w których za pomocą laserowych mierników przemieszczeń rejestrowano drgania

odcinków przewodów jezdnych m.in. o zróżnicowanym stopniu zużycia, przy różnych siłach naciągu,

przy zmiennych kątach mocowania, jak również przy różnej sile wzbudzenia drgań. W oparciu o

przeprowadzone analizy w dziedzinie czasu i częstotliwości, wskazano zależności między stanem sieci a

wybranymi parametrami rejestrowanych przebiegów.

Przedstawiono wstępną wersję modelu matematycznego odcinka górnej sieci trakcyjnej sieci,

bazującego na metodzie energetycznej Lagrange’a. Elementy sieci trakcyjnej podzielono na skupione

elementy zachowawcze (bezwładnościowe i sprężyste) w ruchu postępowym. Wprowadzono także

skupione zastępcze elementy dyssypatywne (tłumiki) w ruchu postępowym. Wyznaczono funkcję

Lagrange’a oraz funkcję dyssypacji Rayleigha układu we współrzędnych uogólnionych. Wyznaczono

także siły uogólnione z uwzględnieniem oddziaływań grawitacyjnych oraz sił zewnętrznych

wywoływanych przez odbieraki prądu. Parametry skupionych elementów zachowawczych o charakterze

bezwładnościowym zostały wyznaczone na drodze teoretycznej. Opisano metodykę wyznaczania

parametrów skupionych elementów zachowawczych o charakterze sprężystym oraz skupionych

elementów dyssypatywnych w oparciu o wyniki badań laboratoryjnych.

Przedstawiono założenia rozwojowe modelu, zmierzające w szczególności do jego integracji z

opracowanym modelem trakcyjnego odbieraka prądu, co umożliwi modelowanie dynamicznej

współpracy tych dwóch elementów systemu zasilania pojazdów w różnych warunkach ruchowych i przy

ich różnym stanie technicznym. Opracowane modele są dedykowane do badań certyfikacyjnych dla

nowych i modernizowanych odcinków sieci, jak również do wspierania procesów oceny stanu

technicznego sieci i odbieraków w systemach monitoringu infrastruktury kolejowej.

43. Regulacja mocy biernej w mikrosieciach z źródłami wytwórczymi

Mirosław Włas


W ramach projektu badawczo-rozwojowego w Katedrze Automatyki Napędu Elektrycznego

został zaprojektowany i wykonany system zarządzania energią oraz sterowania źródłami energii o

nazwie ECV-10. System zainstalowano w zakładzie produkcyjnym firmy Infracorr wraz z źródłami

energii z fotowoltaiki, wiatru i gazu ziemnego. System umożliwia pomiar ośmiu prądów i sześciu

napięć, co w połączeniu z rozbudowanym procesorem sygnałowym OMAP-L138 umożliwia

przeprowadzenie zaawansowanych analiz jakości energii i pomiarów mocy. Pomiary można wykonać

zarówno po stronie odbiorów jak i po stronie odnawialnych źródeł energii. ECV-10 posiada również

liczne wejścia i wyjścia, zarówno analogowe jak i cyfrowe, dzięki czemu możliwe jest wysterowanie

urządzeń, takich jak falowniki i kompensatory. W pracy opisano system który steruje mocą bierną

generowaną przez przekształtnik sieciowy elektrowni wiatrowej oraz sterujący stycznikami

załączającymi kolejne stopnie baterii kondensatorów.





44. Zastosowanie algorytmów sztucznych sieci neuronowych

do prognozowania zużycia energii elektrycznej

Mirosław Włas


W artykule przestawiono algorytmu przewidywania zużycia energii elektrycznej zakładów

produkcyjnych i budynków mieszkalnych z wykorzystaniem informacji o produkcji i warunkach

atmosferycznych. W artykule zostaną wymienione metody predykcji oraz zostanie zaproponowana

własna metoda z wykorzystaniem wielowarstwowej sieci neuronowej. W pracy zostaną przedstawione

testy działania programu na podstawie rzeczywistych danych pomiarowych. Głównym zadaniem

badawczym było sprawdzenie dokładności algorytmu predykcji do prognozowania zużycia energii

elektrycznej. Ma to na celu uzyskanie programu, którego wyniki o charakterze ilościowym będą

wykorzystywane do prognozowania potrzeb zakupowych na TGE (Towarowej Giełdzie Energii) przy

udziale metody zakupu energii elektrycznej na Rynku Dnia Następnego.

45. Regulator rozmyty o właściwościach regulatora trójpołożeniowego

Jacek Zawalich

email. [email protected]

Regulatory trójpołożeniowe są najbardziej popularnymi i najprostszymi regulatorami w układach

automatyki, w których jako element wykonawczy zastosowano silnik elektryczny pracujący w sposób

nawrotny. Ich istotną cechą jest to, że sygnał sterujący przyjmuje tylko trzy różne wartości. W układach

takich jakość regulacji określa się m.in. poprzez analizę amplitudy oscylacji wielkości regulowanej,

częstotliwości, raz wartości średniej tych oscylacji. Układy takie przeważnie stosuje się w rozwiązaniach

przemysłowych, w których wymagania na jakość regulacji nie są duże.

Obecnie, mając do dyspozycji zaawansowane techniki obliczeniowe, chętnie stosuje się regulatory

rozmyte, które z jednej strony są bardziej zrozumiałe dla operatorów ze względu na generowanie

sygnałów bezpośrednio zrozumiałych dla człowieka, a z drugiej strony umożliwiają osiągnięcie

właściwości układów, które w klasycznych rozwiązaniach nie były do tej pory dostępne.

Referat jest próbą porównania otrzymywanej jakości regulacji w układzie z regulatorem

trójpołożeniowym oraz w układzie z regulatorem rozmytym, którego reguły wnioskowania mają

realizować właściwości regulatora trójpołożeniowego. Analiza zastosowania różnych modyfikacji

charakterystyki trójpołożeniowej w wykonaniu z regulatorem rozmytym daje pogląd na powstanie

nowych możliwości stosowania takich układów. W referacie przedstawione zostaną wyniki badań

wykonane w programie Matlab-Simulink. Będą one odpowiedzią m.in.: na ile można polepszyć jakość

regulacji, jak można zmniejszać występujące oscylacje oraz jak wprowadzać ujemną histerezę elementu

trójpołożeniowego.

46. Modelowanie propagacji impulsów wyładowań niezupełnych w uzwojeniach transformatorów

energetycznych z zastosowaniem stanowiska laboratoryjnego

Paweł Zydroń, Michał Bonk, Łukasz Fuśnik Konrad Bęc,

Dominik Maniak, Franciszek Szafrański


Transformatory energetyczne są jednymi z podstawowych elementów systemu

elektroenergetycznego. Z tego względu duże znaczenie dla zapewnienia niezawodności ich działania ma

wszechstronna i wiarygodna diagnostyka. Jednym z objawów obecności wewnętrznych defektów układu

izolacyjnego jest powstawanie wyładowań niezupełnych. W przypadku transformatorów energetycznych

z izolacją papierowo-olejową mogą one występować w różnych miejscach, np. w uzwojeniach

transformatora lub w jego przepustach. Sygnały elektryczne wyładowań są rejestrowane na

doprowadzeniach liniowych transformatora, do których docierają propagując wzdłuż uzwojeń od

miejsca ich występowania. W zależności od położenia wewnętrznego defektu oraz jednostkowych

parametrów elektrycznych uzwojenia zmieniają się parametry czasowo-częstotliwościowe sygnałów


obserwowanych w miejscu jego detekcji. W referacie przedstawione będą wyniki badań efektów

propagacji impulsów wyładowań niezupełnych na modelach uzwojeń transformatorów, które zostaną

skonfrontowane z rezultatami symulacji numerycznych. Podczas symulacji zostanie uwzględniona

złożona, wieloelementowa struktura uzwojenia transformatora oraz jej wpływ na czasowo-

częstotliwościowe właściwości impulsów rejestrowanych na zacisku liniowym. Badania będą

prowadzone na obecnie powstającym, dydaktycznym stanowisku laboratoryjnym, przeznaczonym do

stosowania w laboratorium diagnostyki urządzeń elektroenergetycznych.

47. Analiza teoretyczna i modelowanie wpływu harmonicznych napięcia

na powstawanie wyładowań niezupełnych w układach izolacyjnych

wysokiego napięcia

Paweł Zydroń, Paweł Mikrut, Józef Roehrich


Powstawanie wyładowań niezupełnych w defektach układów izolacyjnych jest uzależnione od

napięcia działającego na układ (stałe/przemienne, sinusoidalne/odkształcone) oraz od parametrów

określających właściwości samego defektu, takich jak: położenie defektu w układzie izolacyjnych, jego

charakter (np. ostrze w gazie, inkluzja wewnętrzna), stan powierzchni dielektryka w obszarze defektu

itp.. W referacie rozważany będzie wpływ odkształceń przemiennego napięcia probierczego na

powstawanie wyładowań niezupełnych oraz na ich parametry istotne z punktu widzenia metod fazowo-

rozdzielczych rejestracji i analizy wyładowań. Przedstawiona zostanie analiza teoretyczna, wyniki

rejestracji laboratoryjnych dla źródeł modelowych oraz wybrane symulacje numeryczne.

48. Szacowanie niepewności pomiaru układu do diagnostyki łożysk tocznych

Ariel Dzwonkowski

[email protected]

W artykule zostanie zaprezentowane zagadnienie dotyczące szacowania niepewności pomiaru

układu do diagnostyki łożysk tocznych, przy zastosowaniu metody opartej na Przewodniku GUM.

Pomiary diagnostyczne przeprowadzone zostały na stanowisku badawczym metodą pomiaru i

analizy mocy chwilowej. Ze względu na fakt, iż pomiar mocy jest pomiarem pośrednim szacowanie

niepewności jest złożonym zagadnieniem. Do oceny niepewności układu pomiarowego wykorzystano

opracowany w tym celu system komputerowy. Do analizy niepewności wykorzystany został również

kalibrator FLUKE 5500A.

Wyniki przeprowadzonych analiz umożliwią określenie niepewności pomiarowej, jakiej można się

spodziewać, dokonując badań diagnostycznych łożysk tocznych w określonych warunkach.

49. Struktura systemu sterowania statkiem dynamicznie pozycjonowanym

Roman Śmierzchalski


W artykule przedstawiono funkcje i zadania systemu dynamicznego pozycjonowania (DP) statku.

Omówiono zagadnienia sterownia - stabilizacji pozycji i kierunku (kursu rzeczywistego statku) przy

małej prędkości manewrowania oraz modele statku DP. Określono wymagania towarzystw

klasyfikacyjnych dla statków DP. Przedstawiono wielowarstwową strukturę systemu sterowania

statkiem DP, gdzie do podstawowych problemów należy zaliczyć filtrację sygnałów oraz estymację

wielkości mierzonych i niemierzonych, dobór metody sterownia i regulatora DP oraz alokację sterów i

napędów



IV. WYNIKI KONKURSU

„NAJLEPSZY REFERAT W CYKLU SEMINARYJNYM ZKwNiT ‘2013”

Za najlepsze referaty w cyklu seminaryjnym „Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice” roku

2015 zostały uznane referaty:

Diffraction phase microscopy for observation on red blood cells fluctuation

Autorzy: Sylwia Babicz-Kiewlicz, Barbara Stawarz-Graczyk, Paweł Wierzba, Adam Mazikowski

Robot typu Quadrocopter sterowany mikrokontrolerami o niewielkiej mocy obliczeniowej

Autorzy: Stanisław Szczesny, Anna Golijanek-Jędrzejczyk, Leszek Rafiński, Przemysław Sztranc

Ponadto dyplom wyróżnienia otrzymali:

Arkadiusz Łykowski, Arkadiusz Szewczyk za referat

Badanie właściwości elementów mocy z węglika krzemu w zastosowaniach układowych

Stanisław Czapp, Kornel Borowski za referat:

Badanie wpływu odkształcenia napięcia sieci na przebieg prądu obciążenia wybranych lamp

oświetlenia ulicznego

V. KONFENCJE I SYMPOZJA W ROKU 2015

XXV Cykl Seminariów Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice

(organizator PTETiS/Gdańsk)

Seminaria odbywały się we wtorki w Sali 27 w budynku Wydziału Elektrotechniki i Automatyki w

okresie od kwietnia do czerwca i od października do grudnia 2015 r. W ramach seminariów wygłoszono

22 referaty opublikowane w nr 46 Zeszytów Naukowych Wydziału Elektrotechniki i Automatyki

Politechniki Gdańskiej. Łączna liczba uczestników seminariów – 297 osób.

II Konferencja E-Technologie w kształceniu inżynierów

(organizator Politechnika Gdańska, organizacja wspierająca PTETiS/Gdańsk)

Konferencji odbyła się w Politechnice Gdańskiej w dniu 30 kwietnia 2015 r. Jej celem była

popularyzacja najnowszych technologii w edukacji inżynierskiej oraz pokazanie dobrych praktyk w tym

zakresie. Wygłoszono 19 referatów, które zostały opublikowane w nr 41 Zeszytów Naukowych

Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej. Liczba uczestników konferencji 57

osób.

XVII Konferencja Międzynarodowa Aktualne Problemy w Elektroenergetyce

(organizatorzy Katedra Elektroenergetyki WEiA PG, patron honorowy PTETiS/Gdańsk)

Konferencji odbyła się w Jastrzębiej Górze w dniach 17 – 19 czerwca 2015 r. Jej celem była

prezentacja aktualnych problemów elektroenergetyki oraz kreowanie jej perspektyw rozwojowych.

Wygłoszono 80 referatów, które zostały opublikowane w nr 42 Zeszytów Naukowych Wydziału

Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej. Liczba uczestników konferencji 160 osób.

I Sympozjum Historia Elektryki

(współorganizatorzy: Centralna Komisja Historyczna SEP, Wydział Elektrotechniki i Automatyki PG,

SEP/Gdańsk, Instytut Historii Nauki PAN, PTETiS/Gdańsk)

W ramach konferencji, która odbyła się w Politechnice Gdańskiej w dniach 29 - 30 czerwca 2015 r.

wygłoszono 43 referaty opublikowane w nr 43 i nr 44 Zeszytów Naukowych Wydziału Elektrotechniki i

Automatyki Politechniki Gdańskiej. Liczba uczestników konferencji 80 osób.

Sympozjum jest odpowiedzią na ciągłe zainteresowanie w Polsce historią techniki , w tym

elektrotechniki Pozwoliło na spotkanie osób zainteresowanych historią elektrotechniki pochodzących z

różnych środowisk: wyższych uczelni technicznych, przemysłu, historyków zajmujących się naukowo

historią techniki

http://www.sep.com.pl/

http://eia.pg.edu.pl/

http://sep.gda.pl/

http://www.ihnpan.waw.pl/

http://www.ihnpan.waw.pl/


VI. Krajowa Konferencja Elektroniki

(współorganizatorzy: PTETiS Oddział Gdańsk, Politechnika Koszalińska)

Konferencji odbyła się w Darłówku Wschodnim w dniach 8 -12 czerwca 2015 r. Jej celem była

prezentacja osiągnięć w dziedzinach: Materiałów i technologi dla nanoelektroniki i fotoniki,

Fotowoltaiki, Elektroniki drukowanej, Roli półprzewodników złożonych w elektronice, Zastosowaniu

elementów z azotku galu, Techniki radarowej. Wygłoszono 168 referatów zapisanych w formie

elektronicznej na pendrivach. Referaty wytypowane przez Komitet Naukowy zostały opublikowane w

następujących czasopismach naukowych i naukowo-technicznych: Elektronika, Przegląd

Elektrotechniczny, Metrology and Measurement System, Archives of Electrical Engineering, Bulletin of

the Polish Academy of Sciences, Optoelectronics Review. Liczba uczestników konferencji 170 osób.

LI Międzynarodowe Sympozjum Maszyn Elektrycznych SME

(współorganizatorzy: Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych PG, Polska Akademia

Nauk- Komitet Elektrotechniki, PTETiS/Gdańsk, Instytut Kaszubski)

Konferencji odbyła się w Gdańsku i Chmielnie w dniach 21 – 24 czerwca 2015 r. Jej celem było

zorganizowanie spotkania pracowników krajowych i zagranicznych ośrodków akademickich,

projektowych i naukowo-badawczych prowadzących prace o następującej tematyce: Teoria,

modelowanie i symulacja, Maszyny piezoelektryczne, Projektowanie i optymalizacja, Materiały i

wytwarzanie, Pomiary, diagnostyka i monitoring, Maszyny specjalne, Transformatory i dławiki,

Zjawiska termiczne i wibroakustyczne, Maszyny elektryczne w systemach napędowych, Maszyny

elektryczne w autonomicznych systemach generacji energii elektrycznej, Nauczanie maszyn

elektrycznych. Wygłoszono 64 referaty. Liczba uczestników konferencji 71 uczestników

39th International Microelectronics and Packaging IMPAS

(współorganizatorzy: Wydział Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki PG,

Akademia Morska w Gdyni, PTETiS/Gdańsk)

Konferencja odbyła się w Gdańsku w dniu 21 września 2015 r. Jej celem była mobilizacja i

integracja środowiska naukowego na rzecz współpracy ze szkolnictwem na poziomie średnim oraz

gimnazjalnym. Wygłoszono 18 referatów i przedstawiono 78 prezentacji posterowych. Liczba

uczestników konferencji 99 osób w tym 21 zagranicznych.

Gdańskie Dni Elektryki’2015 – XL Konferencja Naukowo-Techniczna

((współorganizatorzy: SEP/Gdańsk, Wydział EiA PG, PTETiS/Gdańsk)

Konferencja odbyła się w Gdańsku w dniach 5–7 listopada 2015 r. W konferencji uczestniczą

przedstawiciele wyższych uczelni, firm elektroenergetyki zawodowej i przemysłowej, biur

projektowych, firm wykonawczych jak również służby eksploatacyjne. Celem konferencji jest wymiana

doświadczeń z zakresu branży elektrycznej, prezentacja nowych wyrobów elektrotechnicznych i

sposobów ich wykorzystania. Uczestnicy konferencji mogli uczestniczyć w wyjazdach technicznych

umożliwiających zwiedzanie Centralnej Dyspozycji Mocy (Energa-Operator), Elektrociepłowni

Wybrzeże (EDF) oraz Farmy Fotowoltaicznej (Energa S.A).

Prezentowane referaty naukowe (11) zostały opublikowane w 45 Zeszycie Naukowym Wydziału

Elektrotechniki i Automatyki PG


VI. WYDAWNICTWA ODDZIAŁU GDAŃSKIEGO W ROKU 2015

1. Biuletyn Informacyjny Oddziału: Nr 29 - ISSN 2080-167X, kwiecień 2015 nakład

160 egz.

2. Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki PG nr 41, E-Technologie w

kształceniu inżynierów 2015, nakład 200 egz.

3. Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki PG nr 42, Aktualne Problemy w

Elektroenergetyce APE’2015, nakład 300 egz.

4. Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki PG nr 43 i 44, I Sympozjum Historia

Elektryki SHE’2015, nakład 200+200 egz.

5. XIV Krajowa Konferencja Elektroniki, Materiały Konferencyjne 2015 - pendrive

6. Materiały Konferencyjne SME 2015 nakład

7. Archives of Electrical Engineering referaty pokonferencyjne z SME 2015 - na etapie recenzji

(rok wydania 2016)

8. Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki PG nr 46, Zastosowanie

Komputerów w Nauce i Technice, XXV cykl seminaryjny, nakład 170 egz.



VII. CYKLICZNE KONFERENCJE NAUKOWE ORGANIZOWANE

I WSPÓŁORGANIZOWANE PRZEZ PTETIS



VIII. KONFERENCJE I SEMINARIA W ROKU 2016

XXVI Cykl Seminariów Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice

(organizator PTETiS/Gdańsk)

Seminaria odbywają się we wtorki w Sali 27 w budynku Wydziału Elektrotechniki i Automatyki w

okresie od kwietnia do czerwca i od października do grudnia 2016 r. W trakcie cyklu zostanie

wygłoszonych 40 referatów. Po uzyskaniu pozytywnej opinii przez dwóch niezależnych recenzentów

referaty zostaną opublikowane w kolejnym Zeszycie Naukowym Wydziału Elektrotechniki i

Automatyki Politechniki Gdańskiej, który ukaże się w grudniu 2017 r. Informacje o Seminarium są

podawane na stronie internetowej Towarzystwa:

XV Krajowa Konferencja Elektroników KKE’ 2016

(współorganizatorzy: PTETiS/Gdańsk, Wydział Elektroniki Politechniki Koszalińskiej)

XV KKE’ 2016 organizowana przez Oddział Gdańsk PTETiS Elektrotechniki Teoretycznej

Stosowanej oraz Wydział Elektroniki i Informatyki Politechniki Koszalińskiej odbędzie się w czerwcu

2016 roku w Darłówku Wschodnim. Obrady odbędą się w Centrum Konferencyjnym a zakwaterowanie

w hotelu JAN.

Planowane są sesje regularne i specjalne. Będą również wygłoszone referaty plenarne przez znanych

naukowców. Sesje specjalne będą zorganizowane przede wszystkim przez kierowników dużych

projektów badawczych. Poświęcone będą miedzy innymi problematyce: Materiałów i technologii dla

nanoelektroniki i fotoniki, Fotowoltaiki, Elektroniki drukowanej, Roli półprzewodników złożonych w

elektronice, Zastosowania elementów z azotku galu, Techniki radarowej. Komitet naukowy

zarekomenduje wyróżnione prace do druku czasopismach o poważnej randze międzynarodowej. W

trakcie Konferencji odbędzie się prezentacja wyrobów znanych firm komercyjnych. Dla najmłodszych

uczestników (do 30 lat) zorganizowany będzie konkurs na najlepsze prace w poszczególnych grupach

tematycznych.

Informacje dotyczące m.in. grup tematycznych, sposobu przygotowania i terminu zgłaszania

referatów, kosztów udziału w Konferencji i warunków płatności, programu konferencji, będą

sukcesywnie zamieszczane na stronie internetowej

www:kke.man.koszalin.pl

Konferencja odbywa się pod patronatem Komitetu Elektroniki i Telekomunikacji Polskiej

Akademii Nauk. Komitetowi Naukowemu Konferencji przewodniczy Prof. dr hab. inż. Włodzimierz

Janke.

Organizatorzy Konferencji zapewniają miłą atmosferę, dobre warunki zakwaterowania i

prowadzenia obrad, a także możliwość relaksu w trakcie spacerów nad morzem oraz imprez

towarzyszących.

14th International Conference on Optical and Electronic Sensors COE'2016 (organizer: Gdańsk University of Technology-Faculty of Electronics, Telecommunications and

Informatics, supported by PTETiS/Gdańsk)

The 14th International Conference on Optical and Electronic Sensors will take place in Gdańsk

from 19th to 22nd June 2016. The objective of the Conference is to bring together lecturers, researchers

and professionals in the field of OES with the aim to exchange ideas and information and contribute to

the development of sensors.

Conference will be held at the facilities of the Hotel Orle, Lazurowa str. 8

80-680 Gdansk-Sobieszewo.

Scope of the conference covers all aspects of sensors and sensor systems development

including:

Theory, modelling and design of sensors, transducers and actuators

New materials and technologies for sensors, micro and nanosystems

Physical quantities sensors

Environmental Sensors

Electrochemical, semiconductor and electrocatalytic gas sensors


Biosensors and lab-on-chips

Optoelectronic sensors, fiber optic and image converters

MEMS, optical MEMS, RF MEMS, NEMS

Sensory networks, transmission systems

Applications and metrological aspects of sensors and microsystems

Further information on the conference can be found on the website:

http://coe2016.eti.pg.gda.pl

XLI Gdańskie Dni Elektryki’2016 Gdańskie Dni Elektryki’ 2016 organizowane przez Oddział Gdański SEP, Wydział Elektrotechniki

i Gdańskiej PG i Oddział Gdański PTETiS odbędą się w listopadzie 2016 r. Konferencja ma na celu

przekazanie dla środowiska elektryków aktualnej wiedzy z zakresu elektryki, zarówno w sensie ogólnym

jak również wiedzy z poszczególnych specjalności.

Wygłoszone referaty po pozytywnej Komitetu Naukowego zostaną opublikowane w kolejnym numerze

Zeszytów Naukowych Politechniki Gdańskiej .

Bliższe informacje na temat konferencji można będzie znaleźć na stronie internetowej

Stowarzyszenia Elektryków Polskich – Oddział Gdańsk

http://www.sep.gda.pl

http://www.sep.gda.pl/


IX. KONFERENCJE NAUKOWE ORGANIZOWANE I WSPÓŁORGANIZOWANE

PRZEZ PTETIS W ROKU 2016



X. ZESZYTY NAUKOWE WEiA PG W INTERNECIE

Pełne treści kolejnych Zeszytów Naukowych Wydziału Elektrotechniki i Automatyki są dostępne

na stronie internetowej Wydziału EiA PG www.ely.pg.gda.pl > Badania naukowe > Zeszyty Naukowe

Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej.

Wyszukiwanie materiałów jest możliwe według kilku kryteriów: nazwisko autora, słowa kluczowe,

tytuł referatu, nr zeszytu.

XI. ZAPROSZENIE DO UDZIAŁU W XXVII CYKLU SEMINARYJNYM

„ZASTOSOWANIE KOMPUTERÓW W NAUCE I TECHNICE 2017”

Oddział Gdański Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej zaprasza do

udziału w kolejnym XXVII cyklu seminaryjnym

ZASTOSOWANIE KOMPUTERÓW W NAUCE I TECHNICE ’2017

Celem seminarium jest wymiana doświadczeń i sposobów wykorzystania komputerów w nauce,

technice i dydaktyce. Seminarium różni się od typowych konferencji, ponieważ przy jednym spotkaniu

wygłaszane są najwyżej trzy referaty. Dzięki temu słuchacze przychodzący na dany odczyt są

zainteresowani tematyką prezentowaną w referatach, a czasu na spokojną dyskusję jest znacznie więcej.

Komitet naukowy

Prof. dr hab. inż. Kazimierz Jakubiuk – przewodniczący

dr inż. Lech Hasse, dr hab. inż. Bogdan Kosmowski, dr hab. inż. Janusz Smulko, prof. PG,

dr inż. Ludwik Referowski, dr hab. inż. Dariusz Świsulski prof. PG.

Zgodnie z wytycznymi MNiSW każdy artykuł będzie opiniowany przez dwóch niezależnych

Recenzentów, którzy nie wchodzą w konflikt interesów z autorami.

Termin i lokalizacja seminarium

Seminarium będzie się odbywać we wtorki w okresie od marca do czerwca i od października do

grudnia 2017 roku, dzięki czemu autorzy referatów mogą zaproponować najbardziej dogodny termin.

Referaty będą wygłaszane na terenie Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej

w budynku imienia Profesora Kazimierza Kopeckiego, w sali Nr 27.

Dokładny harmonogram odczytów będzie ogłoszony w marcu 2017 roku.

Publikacje materiałów seminaryjnych

Wygłoszone referaty po uzyskaniu pozytywnej opinii recenzentów i akceptacji Komitetu

Naukowego zostaną wydane w grudniu 2017 roku w kolejnym Zeszycie Naukowym Wydziału

Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej (ISSN 2353-1290).

Konkurs na najlepszy referat w ramach cyklu seminaryjnego

”Zastosowanie Komputerów Nauce i Technice 2017”

W oparciu o opinię Komitetu Naukowego seminarium autorom dwóch najlepszych,

opublikowanych referatów zostanie przyznany dyplom wraz z nagrodą. Wyniki konkursu zostaną

ogłoszone na początku roku 2017.

Zgłoszenie udziału w seminarium

Streszczenie referatu o objętości pół strony formatu A4 napisane czcionką Times New Roman 10

pkt z pojedynczym odstępem między wierszami (około 450 słów) przy zachowaniu 2,5 centymetrowego

górnego, dolnego, lewego i prawego marginesu winno być przesłane e-mailem do organizatorów do dnia

14 lutego 2017 na następujące dwa adresy:

[email protected] oraz [email protected]

Streszczenie powinno zwierać:

TYTUŁ REFERATU, Imię i NAZWISKO autora (autorów)

Miejsce pracy, e-mail, Propozycję terminu wygłoszenia referatu.

Koszty udziału w seminarium

Ewentualne koszty przejazdów do Gdańska, noclegu i wyżywienia uczestnicy seminariów

pokrywają we własnym zakresie.

http://www.ely.pg.gda.pl/




Autorzy referatów pokrywają koszty związane z wydaniem materiałów seminaryjnych, które wynoszą za

każdy referat:

dla członków PTETiS - 150 PLN (opłata ulgowa)

dla pozostałych osób - 250 PLN

W przypadku, gdy objętość referatu przekracza 6 stron, autorzy referatu pokrywają także koszty

wydania dodatkowych stron w wysokości 100 PLN za każdą dodatkową stronę nieparzystą. Istnieje

również możliwość zamieszczenia kolorowych rysunków w tekście po wniesieniu dodatkowej opłaty

120 PLN za stronę z rysunkami.

Opłaty za udział w seminarium należy wpłacać na konto:

Polskie Towarzystwo Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej - Oddział Gdańsk

Konto Nr 71 1020 1811 0000 0502 0078 5816

Terminarz

do 14.02.17- nadsyłanie kart zgłoszeniowych oraz streszczeń referatów

do 14.03.17- informacje o akceptacji, wraz programem seminarium oraz wzorcem tekstu

do 30.09.17- nadsyłanie pełnego wydruku tekstu referatu pocztą oraz pliku (doc lub zip) za

pośrednictwem mailu

Wszystkie referaty opublikowane w Zeszytach Naukowych Wydziału Elektrotechniki i Automatyki

biorą udział w konkursie z nagrodami na najlepszy referat w XXVII Seminarium „Zastosowanie

Komputerów w Nauce i Technice’ 2017”.

Informacja w Internecie

Informacje o działalności Oddziału Gdańskiego Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teoretycznej

i Stosowanej można znaleźć na stronie internetowej:

http://www.eia.pg.gda.pl/ptetis

Informacje o seminarium są dostępne również za pośrednictwem telefonu komórkowego:

501-678-006

lub za pośrednictwem poczty elektronicznej:

[email protected]

Materiały w Informatorze zestawił Ludwik Referowski

http://www.ely.pg.gda.pl/~ptetis/ptetis.html


Documents

BIULETYN 30 INFORMACYJNY · Po zakończeniu wojny złożył egzamin dyplomowy w ... a w latach 1969-68 – Zarządu Głównego SEP i ... Maszyny elektryczne w pytaniach i odpowiedziach