197

Wojewoda Pomorski życzył pracownikom PRS pomyślności

Kazimierz Szklarz odbiera odznaczenie

Nr 5/249 Gdańsk październik 2004

Dzień Morza 2004 w PRS

Dzień Morza w PolskimRejestrze Statków obchodziliśmyw okresie ustalonym przez IMO,czyli pod koniec września. W tymroku spotkanie załogi i kiero-wnictwa naszej instytucji odbyłosię 30 września w holu głównym,przy Neptunie. Uroczystośćuświetnił swoją obecnościąWojewoda Pomorski p. CezaryDąbrowski.

Postanowieniem PrezydentaRzeczypospolitej Polskiej z dnia13 września 2001 r. o nadaniuodznaczeń, na wniosek MinistraTransportu i Gospodarki Morskiej(obecnie Ministra Infrastruktury),Brązowy Krzyż Zasługi zawzorowe, wyjątkowo sumiennewykonywanie obowiązków wyni-kających z pracy zawodowej otrzy-mał nasz Kolega z PlacówkiSzczecin, Kazimierz Szklarz.Dekoracji odznaczeniem dokonałPan Wojewoda.

BiuletynInformacyjnyPRS S.A.

PO

LS

KI

R EJES T R

STA

TK

ÓW

19 36

198

Pracownicy PRS zebrani w holu Centrali

Wojewoda Pomorski wręczył również pracownikom Polskiego Rejestru Stat-ków odznaki „Zasłużony Pracownik Morza”. Przyznawana przez Ministra Infra-struktury honorowa odznaka jest zaszczytnym, honorowym wyróżnieniem za-wodowym i nadawana jest osobom, które przyczyniły się do rozwoju gospodarkimorskiej.

W 2004 r. odznaczenizostali Koledzy: Jan Blok,Maciej Dembiński, PiotrKusztejko, Dariusz Ru-dziński, Romuald Sewe-ryn, Aleksander Sło-miński, Andrzej Sobo-lewski, Andrzej Szmidt,Andrzej Wójcicki.

Tradycyjnie, Dzień Mo-rza był też okazją do wrę-czenia pracownikom zło-tych, srebrnych i brązowychodznak Pracownika Pols-kiego Rejestru Statków.

Stało się również tradycją, że podczas uroczystości z okazji Dnia Morza po-szczególne Inspektoraty PRS prezentują swoją działalność pozostałym pracow-nikom PRS. W tym roku o swojej pracy mówił Inspektorat Materiałowy.

W dużej sali konferencyjnej mieliśmy okazję obejrzeć wystawę modeli kar-tonowych sławnych jednostek morskich oraz znanych obiektów. Wystawę przy-gotowali panowie Czołczyński i Berbeka zaangażowani w produkcję modeli dosklejania.

Anna Stajewska

Światowy Dzień Morza 2004 w PolsceJak co roku, Międzynarodowa Organizacja Morska (IMO) zwróciła się do

państw członkowskich i organizacji międzynarodowych związanych z żeglugąi gospodarką morską o włączenie się do obchodów Światowego Dnia Morza.

Jako temat przewodni Światowego Dnia Morza 2004 IMO wybrało problemochrony na morzu. Hasło tegorocznych obchodów brzmiało: „IMO 2004:OCHRONA ŻEGLUGI W CENTRUM UWAGI”. W dalszym ciągu przedsta-wiamy omówienie posłania Sekretarza Generalnego IMO na Światowy DzieńMorza.

199

Wystąpienie p. J. R. Kurylczyka

W Polsce święto to uczczonezostało Centralną Konferencją,która odbyła się 1 października2004 w Akademii Morskiejw Gdyni. Ministerstwo Infra-struktury, z którego inicjatywykonferencja została zwołana, jejorganizację powierzyło Kra-jowej Izbie Gospodarki Mor-skiej. Konferencja została przy-gotowana wspólnie przezKIGM, Polski Rejestr Statkóworaz Akademię Morską.Merytorycznie spotkanie przygotował i prowadził PRS.

W konferencji udział wzięło ok. 60 osób, szefów oraz przedstawicieli firm,urzędów i instytucji związanych z żeglugą i gospodarką morską. Z ramieniaMinisterstwa Infrastruktury w konferencji uczestniczył Pan Jan Ryszard Kuryl-czyk, Sekretarz Stanu.

W programie konferencji znalazły się wystąpienia i referaty:– P. Henryka Śniegockiego, profesora Akademii Morskiej w Gdyni, Prorektora

ds. morskich tej Uczelni,– P. Włodzimierza Kłosińskiego, Prezesa Zarządu KIGM,– P. Jana R. Kurylczyka, Sekretarza Stanu w MI,– P. Jerzego Wyrzykowskiego, członka Zarządu PRS,– P. Dariusza Biernackiego, wykładowcy Studium Doskonalenia Kadr AM

w Gdyni,– P. Jana Jankowskiego, Prezesa Zarządu PRS,

oraz– P. Mirosława Kozińskiego, profesora Akademii Morskiej, który jako głos

w dyskusji przedstawił obszerny referat na temat prawa bezpieczeństwa mor-skiego jako części prawa morskiego.

W czasie konferencji minister J. R. Kurylczyk wręczył trzem osobom przy-znane im odznaczenia państwowe i resortowe.

Jolanta Kłonowska-Figiel

200

Światowy Dzień Morza 2004Ochrona na morzu w centrum uwagi IMO w roku 2004

Przesłanie Sekretarza Generalnego Międzynarodowej Organizacji MorskiejPana Efthimiosa Mitropoulosa

(Omówienie)

Jak co roku, Międzynarodowa Organizacja Morska, skupiająca obecnie 164państwa członkowskie i 3 członków stowarzyszonych, obchodzi Światowy DzieńMorza. Jest to, jak stwierdza Sekretarz Generalny IMO, okazja do ukazania szer-szemu niż zwykle kręgowi osób celów i osiągnięć IMO, a także do zaakcentowa-nia ważnej roli, jaką żegluga i gospodarka morska odgrywają w naszym życiu.

W roku 2002 IMO dokonało przeformułowania swojej misji, którą wcześniejokreślały słowa: „Bezpieczniejsza żegluga, czyściejsze oceany”. Nowa misja,wyrażona hasłem: „Bezpieczna, ochraniana i efektywna żegluga po czystychmorzach” odzwierciedla aktualne, szersze cele Organizacji i określa planowaneprzyszłe działania.

Jako temat przewodni obchodów tegorocznego Światowego Dnia Morza wy-brano rosnące znaczenie ochrony na morzu, rozumianej jako przeciwdziałanieaktom bezprawia i terroru.

Obecnie żegluga, oprócz niebezpieczeństw naturalnych, pochodzących odśrodowiska, musi dodatkowo pokonywać nowe zagrożenia, stwarzane przezczłowieka. Nasilająca się przestępczość na morzu, akty bandytyzmu i plagamiędzynarodowego terroryzmu zmusiły IMO do intensywniejszego zajęcia siętymi kwestiami.

Nie są to zjawiska nowe. Już w końcu lat 70-tych IMO zmuszone było po-święcić uwagę aktom bezprawia, takim jak działanie załogi statku na szkodęarmatora, nielegalne przejmowanie statków i ich ładunków czy inne formyoszustw, a od 1982 r. śledzi i rejestruje akty piractwa i napadów zbrojnych nastatki w różnych częściach świata i podejmuje działania zmierzające do zwalcze-nia tych zagrożeń tam, gdzie ich skala jest największa. Co niepokojące, poziomprzemocy na morzu wydaje się rosnąć.

Po porwaniu w 1985 r. włoskiego statku pasażerskiego „Achille Lauro”, pod-czas którego pasażer został zabity, zanim uzgodniono warunki poddania sięterrorystów, w IMO opracowano szereg środków technicznych zapobiegającychbezprawnym czynom skierowanym przeciw pasażerom i załogom statków, apóźniej, w marcu 1988 r. przyjęto Konwencję w sprawie przeciwdziałania bez-prawnym czynom przeciwko bezpieczeństwu żeglugi morskiej (Konwencja SUA) ijej protokół dotyczący platform wiertniczych.

Zasadniczym celem postanowień tej konwencji jest zapewnienie, że osobypopełniające bezprawne czyny, takie jak zajęcie statku siłą, przemoc wobec osóbznajdujących się na statku lub umieszczenie na statku urządzeń, które mogą gozniszczyć lub uszkodzić, nie uzyskają schronienia w żadnym z krajów, ale będą

201

karane lub będą podlegać ekstradycji do państwa, w którym odbędzie się ichproces.

Zainteresowanie IMO bezprawnymi działaniami, które zagrażają bezpieczeń-stwu statków, pasażerów i załóg, zwiększyło się znacznie po wstrząsającychwydarzeniach z 11 września 2001 r. Potrzeba przyjęcia nowych, bardziej suro-wych i wszechstronnych środków ochrony na morzu stała się oczywista. Zgro-madzenie IMO w listopadzie 2001 r. wezwało do przeprowadzenia gruntownegoprzeglądu istniejących środków zwalczania przemocy i przestępstw w żegludze,a także do przeprowadzenia konferencji dyplomatycznej, która wprowadziłabyniezbędne uregulowania prawne. Wyasygnowano także 1,5 mln funtów na opra-cowanie programu współpracy technicznej IMO, który pomógłby krajom rozwi-jającym się w rozwiązywaniu problemów z zakresu ochrony na morzu.

Na konferencji dyplomatycznej w grudniu 2002 r. państwa-strony KonwencjiSOLAS przyjęły szereg nowych uregulowań dotyczących ochrony, w formie11 rezolucji, które weszły w życie 1 lipca 2004 r. Spośród tych dokumentównajwiększe znaczenie ma Międzynarodowy kodeks ochrony statków i obiektówportowych (Kodeks ISPS). Kodeks określa ramy dla przeprowadzania ocenyryzyka, co pozwala rządom reagować na zauważony wzrost zagrożenia atakiemterrorystycznym poprzez ogłaszanie zmian w poziomie ochrony statków iobiektów portowych, a armatorom i władzom portowym na stosowanie odpo-wiednich do tego środków ochrony.

Wysiłki IMO na rzecz poprawy ochrony na morzu są częścią całościowej ini-cjatywy podjętej przez ONZ, mającej na celu zwalczanie terroryzmu. RezolucjeRady Bezpieczeństwa ONZ przyjęte w ramach tej inicjatywy, takie jak rezolucje1368 i 1456, wnioskowały m.in., aby kraje członkowskie i organizacje współpra-cowały ze sobą w celu zwiększenia zdolności zapobiegania i zwalczania terroryzmu.

W związku z tym IMO uczestniczyło w działaniach ONZ, takich jak spotka-nia Komitetu Antyterrorystycznego oraz spotkania Grupy Działania Antyterrory-stycznego, założonej przez liderów grupy G-8 w czerwcu 2003 r. jako forumkoordynacji szkoleń i pomocy w działaniach antyterrorystycznych.

Granice pomiędzy terroryzmem i przestępczością zorganizowaną są częstopłynne i trudne do określenia. Z tego powodu IMO współpracuje także z BiuremONZ ds. Narkotyków i Przestępczości w zakresie zagadnień objętych KonwencjąONZ w sprawie zwalczania transgranicznej przestępczości zorganizowanej. Uzu-pełniający tę konwencję protokół, dotyczący zwalczania przemytu osób drogąlądową, powietrzną i morską, jest odbiciem postanowienia IMO odnośnie zwalcza-nia niebezpiecznych praktyk związanych z przewozem emigrantów drogą morską.

W zakresie ochrony na morzu IMO współpracowało także z Międzynarodo-wą Organizacją Pracy (ILO) oraz Światową Organizacją Celną (WCO). W lipcu2002 r. IMO oraz WCO podpisały Porozumienie dotyczące współpracy w spra-wach związanych m.in ze sprawdzaniem zawartości kontenerów, powiązaniamipomiędzy różnymi rodzajami transportu oraz problemami w relacji statek-port.

202

Na wniosek Międzynarodowej konferencji do spraw ochrony na morzu, obradu-jącej w 2002 r., ILO opracowało nowy dokument, ściślej identyfikujący tożsa-mość marynarzy, natomiast wspólna Grupa Robocza ILO/IMO opracowała Ko-deks dotyczący postępowania w zakresie ochrony w portach.

Działania IMO w dziedzinie ochrony na morzu zbieżne są z celami Organi-zacji w zakresie zwiększania bezpieczeństwa oraz zapobiegania zanieczyszcza-niu środowiska morskiego. Jeśli wyobrazimy sobie, jaki skutek dla środowiskamógłby mieć skuteczny atak na statek wypełniony ropą, chemikaliami lub inny-mi substancjami niebezpiecznymi lub szkodliwymi, możemy stwierdzić, żewzmocnienie ochrony przeciw terrorystom stanowi jednocześnie dodatkowyśrodek zwiększający bezpieczeństwo statków i ochronę środowiska.

W styczniu 2002 r., 11 miesięcy przed przyjęciem pakietu nowych doku-mentów, zwiększających ochronę na morzu, IMO ogłosiło swój globalny pro-gram współpracy technicznej w tym zakresie. Pierwotnie celem programu byłopodnoszenie świadomości zagrożeń oraz informowanie o opracowywanych ure-gulowaniach – poprzez seminaria, warsztaty, szkolenia i doradztwo. Następnienacisk przeniesiony został na sprawy praktyczne oraz wdrażanie nowych proce-dur, wraz z opracowaniem programów szkoleń, materiałów szkoleniowych,kursów modelowych itp. Ustanowiono ponadto specjalny fundusz powierniczy,stanowiący źródło finansowania działań IMO w zakresie współpracy technicznejdotyczącej ochrony na morzu.

W okresie kilku miesięcy po Konferencji 2002 r. rządy oraz środowiska że-glugowe i portowe dokonały dużego wysiłku w kierunku wzmocnienia ochronyna morzu, co doprowadziło do wejścia w życie Kodeksu ISPS i uregulowańz tym związanych. Na całym świecie podjęto starania, aby w możliwie najwięk-szym stopniu zapewnić spełnienie postanowień zawartych w przyjętych doku-mentach. Według oceny IMO, do 1 lipca 2004 r. zatwierdzone plany ochronyznajdowały się na ponad 86% statków i 69% obiektów portowych. Należy za towyrazić uznanie wszystkim, którzy się do tego przyczynili – stwierdza SekretarzGeneralny IMO.

Podstawowym celem wykonanej pracy było zwiększenie świadomości ist-niejących zagrożeń związanych z terroryzmem, objaśnienie korzyści wynikają-cych z wprowadzenia w życie Kodeksu ISPS, wskazanie najskuteczniejszychmetod wdrażania Kodeksu, a poprzez to – zwiększenie zdolności żeglugi i han-dlu morskiego do obrony przed atakami terrorystycznymi. Obecnie głównymzadaniem jest zachowanie czujności, uważa Sekretarz Generalny.

Gdyby nie zatory administracyjne pojawiające się w okresie poprzedzającymdatę wejścia w życie Kodeksu, Międzynarodowy certyfikat ochrony statku wy-dano by większej niż 56% liczbie statków. Najbardziej jednak liczy się praca, którąwykonano na polu ochrony: przy powoływaniu oficerów ochrony na statkach,u armatorów i w obiektach portowych, przy organizowaniu szkoleń, opracowywa-niu planów ochrony, informowaniu o zagrożeniach, zwiększaniu czujności.

203

Wdrażanie tak ważnych i dalekosiężnych środków musi kosztować. OECDoszacowało, że obciążenie operatorów statków w związku z wdrażaniem Kodek-su wyniesie co najmniej 1,27 mld dolarów amerykańskich, a później co rokunależy dodatkowo wydawać 730 mln dolarów na utrzymanie wdrożonego syste-mu. W zamian spodziewany jest jednak zysk związany ze wzrostem efektywno-ści i zmniejszeniem liczby kradzieży i oszustw, który może przewyższyć ponie-sione wydatki.

Koszt niepodjęcia tych działań byłby znacznie większy, gdyż duży, dobrzeskoordynowany atak mógłby zakończyć się dezorganizacją całego systemutransportowego, co przyniosłoby straty mierzone w miliardach dolarów. Pozatym, raport OECD wymienia dodatkowe potencjalne oszczędności związanez wprowadzeniem nowych środków, wynikające ze zmniejszenia opóźnieńw transporcie, szybszej obsługi, lepszej kontroli posiadanych zasobów orazmniejszych strat związanych z kradzieżami.

Innym ważnym zagadnieniem związanym z podejmowanymi działaniami jestzapewnienie równowagi korzyści i kosztów tych działań w różnych aspektach,nie tylko pod względem finansowym. Należy zrównoważyć zakres wdrażanianowych środków ochrony ze stopniem dezorganizacji żeglugi, jaki wdrażanie tospowoduje, tak, aby dezorganizacja była jak najmniejsza. Należy szukać równo-wagi pomiędzy zachowaniem zgodnego z tradycją, legalnego prawa statków doswobodnej żeglugi po morzach, a potrzebą zapewnienia ochrony strategicznychi szczególnie narażonych na niebezpieczeństwo tras żeglugowych. Niezbędnarównież jest równowaga między potrzebą zaostrzenia postanowień dotyczącychochrony, tak by przestępcy i terroryści udający marynarzy nie mieli dostępu dostatków i obiektów portowych, a zapewnieniem warunków sprawiedliwegotraktowania uczciwych marynarzy.

Jeśli żegluga ma być bezpieczna, czysta, lepiej ochraniana i bardziej efek-tywna, musi ona przyciągać kadry o wysokich kwalifikacjach i wysokim morale.

W podsumowaniu Sekretarz Generalny stwierdza: mimo wprowadzeniaw życie nowych międzynarodowych środków dotyczących ochrony na morzu,nie można zakładać, że praca została zakończona. Zagrożenie jest zbyt duże, abypozwolić sobie na ogłoszenie tryumfu. Należy utrzymywać wysoki poziom czuj-ności i ostrożności do chwili, gdy wprowadzone środki staną się naturalnymzachowaniem, „drugą naturą” w żegludze i w portach. Zwalczanie terroryzmunie może być przedmiotem zainteresowania jednego tylko państwa czy grupypaństw – jest to problem globalny, dotyczący nas wszystkich, dlatego nie może-my zaniechać wysiłków na rzecz wspólnego stworzenia silnego i odpornego nawstrząsy systemu ochrony.

Oby żegluga nigdy więcej nie doświadczyła gorzkich i bolesnych aktów ter-roru, kończy swoje przesłanie Sekretarz Generalny IMO.

Tłumaczenie i opracowanie: Jerzy Wyrzykowski, Andrzej Michalski

204

Stoisko PRS na Targach SMM

AKTUALNOŚCI

PRS na Międzynarodowych Targach Budowy i WyposażeniaStatków, Maszyn i Technologii Morskich SMM 2004 Hamburg

W dniach od 28 września do 2 października br. Polski Rejestr Statków S.A.uczestniczył w 21. Międzynarodowych Targach Budowy i Wyposażenia Stat-ków, Maszyn i Technologii Morskich SMM 2004, które odbyły się w Hamburgu.

Tegoroczną wystawę odwiedziło 42 tys. osób z całego świata. W wystawiewzięło udział 1 450 firm z 116 krajów, w szczególności z krajów skandynaw-skich, Holandii, Wielkiej Brytanii, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Chinoraz Polski.

PRS posiadał własne stoisko o powierzchni 20 m2. Wśród odwiedzającychnasze stoisko byli między innymi przedstawiciele towarzystw klasyfikacyjnych,przedstawiciele firm – producentów wyrobów, przedstawiciele polskich firmi instytucji uczestniczących w targach oraz reprezentanci prasy shippingowej.

Udział PRS w targach SMM przyniósł wymierne korzyści naszej firmiew postaci zleceń od producentów urządzeń radiowych i nawigacyjnych na uzna-nie przez PRS ich wyrobów. Jedno ze zleceń zostało zrealizowane już w trakcietrwania targów. Odnowiliśmy kontakty z dotychczasowymi kontrahentami, jakrównież nawiązaliśmy współpracę z nowymi klientami.

Z dużym zainteresowaniem spotkała się także działalność PRS w zakresiecertyfikacji wyrobów na zgodność z Dyrektywą 96/98/WE w sprawie wyposaże-nia morskiego.

Podczas trwania targów, dnia 28września odbyła się konferencjaprasowa PRS pod hasłem „Will goal-based standards be a natural base forship safety?”, która była prowadzonaprzez Dyrektorów J. Wyrzykowskiegooraz D. Rudzińskiego. W konferencjiwzięli udział liczni przedstawicieleprasy m.in. Lloyd’s List, TradeWinds,Fairplay. Celem konferencji byłoprzekazanie informacji o złożonym do

IMO przez rząd Polski, a opracowanym przez PRS projekcie nowego systemuzapewnienia bezpieczeństwa na morzu, opartego na polskiej koncepcji „goal-based standards”.

Przez okres 5 dni targów PRS reprezentowały na stoisku 3 osoby: BarbaraKaraszewska (TC), Edmund Bastian (TM) i Aneta Małecka (HM).

Aneta Małecka

205

Wizyta min. W. Górskiego

Min. J. Piechota wśród przedstawicieli PRS

Udział PRS w BALTEXPO 2004W dniach 7-10 września odbyła się w Gdańsku 12 edycja Międzynarodo-

wych Targów Morskich BALTEXPO 2004. Tegoroczne targi zgromadziły ok.312 wystawców z 16 krajów: Chorwacji, Czech, Danii, Finlandii, Francji, Ho-landii, Japonii, Kanady, Niemiec, Norwegii, Rosji, Szwajcarii, Szwecji, WielkiejBrytanii, USA i oczywiście z Polski. Zdecydowana większość wystawców tar-gów prezentowała wyposażenie okrętowe, a w szczególności elektronikę morskąi urządzenia pokładowe.

Honorowy patronat nad targami sprawowali: Prezydent RP Aleksander Kwa-śniewski oraz Marszałek Senatu RP Longin Pastusiak, Wicepremier – MinisterGospodarki i Pracy Jerzy Hausner, Minister Infrastruktury Krzysztof Opawski,Wojewoda Pomorski Cezary Dąbrowski, Prezydent Miasta Gdańska Paweł Ada-mowicz i Prezes Agencji Rozwoju Przemysłu SA Arkadiusz Krężel. Uroczystegootwarcia dokonał podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Witold Górski.

W tym roku, podobnie jakpodczas poprzednich edycji targów,Polski Rejestr Statków posiadałwłasne stoisko o powierzchni 20 m2,na którym prezentował zakres swojejdziałalności. Przez okres czterech dnitargów dyżurowało 16 pracownikówPRS. Każdy z nich służył fachowąpomocą w stosunku do wszystkichosób zainteresowanych nasządziałalnością. Stoisko PRS od-wiedzili liczni goście związaniprzede wszystkim z gospodarkąmorską i przemysłem okrętowym.

W pierwszym dniu wystawy stoiskoPolskiego Rejestru Statków odwiedziligoście honorowi BALTEXPO 2004m. in.: Minister Gospodarki i Pracy JacekPiechota, Podsekretarz Stanuw Ministerstwie Infrastruktury WitoldGórski oraz Prezydent Miasta GdańskaPaweł Adamowicz.

Dotychczas BALTEXPO odbywałysię w latach parzystych. Organizatorzyimprezy postanowili jednak, aby uniknąćkolizji w międzynarodowym kalendarzu wystawienniczym, przejść na lata niepa-rzyste. Stąd kolejne targi odbędą się już we wrześniu 2005 roku.

Dorota Rogowska

206

PRS w SyriiZgodnie z zapowiedzią, w dniach 23-24 września br. przedstawiciele Pol-

skiego Rejestru Statków złożyli wizytę handlową w Syrii. Najważniejszympunktem programu wizyty było spotkanie, w którym udział wzięli: przedstawi-ciel rządu Syrii kontradmirał Mohsen Hassan, wojewoda regionu inż. AramSalib, burmistrz miasta Tartous p. Abdul Hadi Younis oraz licznie przybyli re-prezentanci syryjskiej branży morskiej. Spotkanie zaszczycili obecnością, pod-nosząc jego rangę, Ambasador RP w Syrii p. Jacek Chodorowicz oraz RadcaHandlowy Ambasady p. Marek Zieliński. W czasie spotkania PRS wystąpiłz prezentacją. Była ona poprzedzona wystąpieniami gości, w tym p. M. K. BaderaChahouta, Agenta PRS w tym regionie, który był współorganizatorem spotkania.

Wizyta u budowniczego statków

Spotkanie było relacjonowane przez telewizję i prasę syryjską. Dziękiuprzejmości Pana Chahouta, artykuły na temat spotkania, które pojawiły sięw miejscowej prasie, zostały nam przekazane wraz z tłumaczeniami na językangielski.

Anna Stajewska

207

IMOKonwencja STCW’95 rozwinięciem wymagań

Kodeksu ISM

Kwestia utrzymania i poprawy bezpieczeństwa żeglugi oraz zapobiegania za-nieczyszczeniom środowiska powodowanym przez statki zależy od wielu czyn-ników, a przede wszystkim od kompetencji i profesjonalizmu załóg statków,które je obsługują. Rozwój nowoczesnej techniki okrętowej, lecz jednocześniecoraz bardziej skomplikowane urządzenia i systemy wymagają lepszej i dokład-niejszej obsługi. Również wzrost szybkości statków, wzrastające tempo operacjiprzeładunkowych w portach, zagęszczenie ruchu na szlakach żeglugowych,znacznie skróciły czas na podjęcie właściwej decyzji. Jednoczesna redukcjazałóg do niezbędnego minimum, nie pozostawia wiele czasu na zapoznanie sięz coraz bardziej skomplikowanymi urządzeniami.

Potrzeba stworzenia uniwersalnych, międzynarodowych norm regulującychsprawy związane z bezpieczeństwem na morzu i zanieczyszczania środowiskanarodziła się z licznych katastrof morskich, statystyki dowiodły, że 80% wszyst-kich wypadków na morzu spowodowanych jest błędem ludzkim. Raporty na ichtemat ujawniły zaniedbania załóg, niedbalstwo w całym przedsiębiorstwie, brakwzajemnej komunikacji, szkodliwą rutynę lub brak doświadczenia.

Tradycyjna struktura organizacyjna statków oraz przepisy zawarte w „Mię-dzynarodowej konwencji o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy,wydawania świadectw oraz pełnienia wacht, 1978” (International Conventionon Standards of Training, Certification and Watchkeeping for Seafarers - ST-CW, 1978) dotyczące wymagań kwalifikacyjnych załóg nie spełniały należycieswojej roli. Konwencja nie zawierała precyzyjnych norm kompetencji w odnie-sieniu do umiejętności potrzebnych do pełnienia funkcji na statku w sposóbbezpieczny i skuteczny. Przepisy te określały jedynie minimum wymogów wie-dzy dla uzyskania świadectwa, a sposób określenia stopnia przyswojenia wyma-ganej wiedzy pozostawiono do uznania przez administrację, co nie stanowiłojednolitego międzynarodowego wzorca w określeniu minimalnego poziomukompetencji. Również istniejąca konwencjonalna organizacja pracy na statkubazująca na tradycyjnych podziałach pomiędzy działem pokładowym i maszy-nowym nie odpowiadała współczesnemu rozwojowi techniki okrętowej, potrze-bom organizacji wewnętrznej statku oraz ograniczała potencjał rozwoju zawo-dowego marynarzy.

Jednym z przejawów spójności działania Międzynarodowej Organizacji Mor-skiej (IMO) w dziedzinie poprawy bezpieczeństwa żeglugi oraz zapobieganiazanieczyszczeniom środowiska powodowanym przez statki jest wprowadzanieoprócz szeregu zmian konstrukcyjnych, przepisów o zarządzaniu i eksploatacji

208

statków, czego przykładem może być prawie jednoczesne wprowadzenie Kodek-su ISM i znowelizowanej Konwencji STCW’95. W tych działaniach znaczącąrolę odgrywają właśnie zmiany wprowadzone do Konwencji STCW z 1978 r.,które precyzują postanowienia Kodeksu ISM dotyczące kompetencji i kwalifika-cji załóg statków.

Po pięcioletnim okresie przejściowym, obowiązująca w całości od 1 lutego2002 Konwencja STCW’95 w sposób znaczący zmierza do poprawy bezpieczeń-stwa żeglugi i ochrony środowiska poprzez zmianę zasad szkolenia marynarzy,wydawania świadectw oraz pełnienia wacht. Ustalone przez nią standardy obo-wiązują, niezależnie od stanowiska, wszystkich marynarzy zatrudnionych nastatkach i dotyczą nie tylko marynarzy, ale również armatorów, ośrodków szko-leniowych oraz administracji morskiej.

Konwencja STCW’95 składa się z:– Konwencji STCW, 1978 (17 artykułów),– Poprawek do Aneksu do Konwencji STCW z 1978 r., (8 rozdziałów) oraz

dokumentów wprowadzonych na Konferencji Dyplomatycznej w 1995r.,– Aneksu 1 – Kodeks STCW, Część A (obligatoryjna),– Aneksu 2 – Kodeks STCW, Część B (zalecenia).

Aneks do Konwencji STCW z 1978 r. zawiera poprawki składające sięz ośmiu poniższych rozdziałów, których numeracja znajduje odzwierciedleniew części A i B Kodeksu STCW:Rozdział I Postanowienia ogólneRozdział II Kapitan i dział pokładowyRozdział III Dział maszynowyRozdział IV Radiokomunikacja i personel radiowyRozdział V Specjalne wymagania szkoleniowe dla załóg na określonych

typach statkówRozdział VI Funkcje związane ze stanami zagrożenia, bezpieczeństwem

pracy, opieką medyczną i przetrwaniemRozdział VII Świadectwa alternatywneRozdział VIII Pełnienie wacht.

Rozdział I Konwencji – „Postanowienia ogólne” ustala zasady funkcjonowaniacałej znowelizowanej Konwencji i składa się z następujących 15 prawideł:I/1 – Definicje i objaśnienia; I/2 – Świadectwa i potwierdzenia; I/3 – Zasadyregulujące żeglugę przybrzeżną; I/4 – Zasady kontroli (inspekcje PSC); I/5 –Przepisy krajowe (kary wobec armatorów i marynarzy); I/6 – Szkolenie i ocena;I/7 – Przesyłanie informacji; I/8 – Normy jakościowe; I/9 – Normy medyczneoraz wydawanie i rejestracja świadectw; I/10 – Uznawanie świadectw; I/11 –Odnawianie dyplomów; I/12 – Stosowanie symulatorów; I/13 – Przeprowadzanieprób; I/14 – Odpowiedzialność armatorów; I/15 – Przepisy przejściowe.

209

Format zrewidowanej Konwencji jest bardziej logiczny i przejrzysty, posiadaponumerowane oznaczenia pozwalające użytkownikowi śledzić przepisy zawartew poszczególnych prawidłach w stosunku do odpowiednich Części KodeksuSTCW. Na przykład minimalne wymogi dla oficera mechanika wachtowegozawarte są w Rozdziale III:Prawidło III/1 – ust. 2.3 stanowi, że „każdy kandydat powinien ukończyć przepi-sową edukację i szkolenie w wymiarze co najmniej 30 miesięcy, która zawieraszkolenie udokumentowane w przepisowej książce praktyk morskich i sprostaćstandardowi kompetencji w sekcji A-III/1 Kodeksu STCW”.Część A-III/1 – Kodeksu STCW zawiera szczegółowe obowiązkowe szkoleniai normy kompetencyjne dla oficera mechanika wachtowego i stanowi m. in., że„kształcenie i szkolenie wymagane w ust. 2.3 prawidła III/1 będzie obejmowałoszkolenie mechanicznych i elektrycznych umiejętności warsztatowych zgodnychz obowiązkami oficera mechanika” oraz, że kandydat „będzie musiał zademon-strować zdolność do podejmowania na poziomie operacyjnym zadań, obowiąz-ków i odpowiedzialności wyszczególnionych w kolumnie 1 tabeli A-III/1”.Część B-III/1 – Kodeksu STCW zawiera dodatkowe zalecenia dla oficera me-chanika wachtowego: „szkolenie praktyczne w warsztatach lądowych powinnoodbywać się bądź w ośrodkach szkoleniowych, bądź w odpowiednich, uznanychwarsztatach”.

Na podstawie przedstawionego przykładu możemy stwierdzić, że wytycznezawarte w Prawidle III/1 odsyłają użytkownika do części A Kodeksu STCW,gdzie zawarte są wymogi obligatoryjne i następnie do części B, zawierającejdodatkowe zalecenia i rady odnoszące się do wymogów zawartych w częściobligatoryjnej.

Jedną z najistotniejszych poprawek z 1995 r. wniesionych do KonwencjiSTCW jest to, że ustanawiają one precyzyjne normy kompetencji marynarzyw odniesieniu do wykonywania przez nich swoich zadań bezpiecznie i efektywnie.„Norma kompetencji” określa międzynarodowe standardy wiedzy, doświadczeńi sprawności na określonym poziomie odpowiedzialności w zakresie wykonywa-nej funkcji.„Funkcja” oznacza kompetencje dla wszystkich zadań, obowiązków i odpowie-dzialności określonych przez Kodeks STCW (część A, B) koniecznych do

Prawidło III/1

Część A-III/1(obligatoryjna)

Część B-III/1(zalecenia)

210

eksploatacji statku, bezpieczeństwa życia na morzu lub ochrony środowiskamorskiego.

Konwencja grupuje podział zadań na statku ze względu na funkcje i poziomyodpowiedzialności, ze względu na normy kompetencji są one zgrupowane dlasiedmiu funkcji na trzech poziomach odpowiedzialności.

Poniższa tabela ilustruje podział funkcji i odpowiedzialności.

POZIOMY ODPOWIEDZIALNOŚCIFUNKCJA

Zarządzania Operacyjny WsparciaNawigacja X X XOperacje ładunkowe XKontrola eksploatacji statkui troska o personel

X X

Mechanika okrętowa X X XElektrotechnika, elektronikai technika regulacji

X X

Przeglądy i naprawy X XRadiokomunikacja X

Normy kompetencji, jakie należy osiągnąć dla każdej z wymienionych funk-cji, określa się dla trzech poziomów odpowiedzialności zdefiniowanych poniżej:„Poziom zarządzania” – oznacza poziom odpowiedzialności związany ze sta-nowiskiem kapitana, st. oficera, st. oficera mechanika oraz drugiego oficeramechanika na statku morskim, wraz z gwarancjami, że wszystkie funkcje sąwykonywane w wyznaczonym zakresie odpowiedzialności. Jako kryterium kwa-lifikujące zakres wymagań na poziomie zarządzania ustalono odpowiedni tonażstatku – 500 ton brutto lub więcej dla oficerów działu pokładowego lub mocnapędu głównego statku 3000 kW lub więcej dla oficerów działu maszynowego.„Poziom operacyjny” – oznacza poziom odpowiedzialności związany ze stano-wiskiem oficera wachtowego na pokładzie, w siłowni lub oficera mechanikawyznaczonego do pełnienia wachty w okresowo bezzałogowej siłowni lub ra-diooperatora, oraz z bezpośrednią kontrolą nad wykonywaniem wszystkichfunkcji w wyznaczonym zakresie odpowiedzialności zgodnie z właściwymiprocedurami i pod kierunkiem osoby pełniącej funkcję na poziomie zarządzaniadanym zakresem odpowiedzialności.„Poziom wsparcia” – oznacza poziom odpowiedzialności związany z wykony-waniem przydzielonych zadań lub obowiązków pod kierunkiem osoby pełniącejfunkcje na poziomie operacyjnym lub zarządzania i związany jest ze stanowi-skiem marynarza/motorzysty.

211

Oddzielnie umieszczono kryteria oceny i wymogi dla radiooperatorówGMDSS. Prawidło IV/2 ustala, że każda osoba odpowiedzialna lub wykonującaobowiązki radiowe na statku, który podlega systemowi GMDSS, powinna posia-dać odpowiednie świadectwo, wydane lub uznane przez administrację stosowniedo postanowień Regulaminu Radiokomunikacyjnego. W praktyce wymóg tendotyczy kapitana i oficerów pełniących wachtę nawigacyjną.

Znowelizowana konwencja zawiera ujednolicone międzynarodowe normykompetencji, jakie mają osiągnąć kandydaci w celu uzyskania świadectw orazkryteria ich oceny, nakłada również na armatorów dodatkowe obowiązki i precy-zuje te, które zawarte są w Kodeksie ISM. O ile Kodeks ISM nakłada na armato-ra obowiązek ustalenia określonego postępowania (procedury) w stosunku dozałóg statków, to Konwencja STCW określa konkretne wymagania w danymzakresie postanowień, jakie muszą być spełnione przez armatorów. W szczegól-ności dotyczy to następujących kwestii (Prawidło I/14):– odpowiednich świadectw,– obsady załóg statków,– rejestracji (dokumentacja) personelu zatrudnionego na statkach,– zaznajomienia się ze statkiem,– koordynacji działań załogi statku, oraz– minimalnego okresu odpoczynku (Prawidło VIII/2)

Prawidło I/1.24, określa – „Odpowiednie świadectwo”, jako świadectwo wy-dane i potwierdzone zgodnie z postanowieniami Konwencji i uprawniające jegoprawnego posiadacza do pełnienia i wykonywania funkcji na określonym w nimpoziomie, na statku o określonym typie, tonażu, mocy i rodzaju napędu podczaszatrudnienia w poszczególnych podróżach.

Natomiast Prawidło VII/2 mówi, że każdy marynarz, który chciałby spełniaćokreśloną funkcję lub grupy funkcji ujętych w odpowiednich tabelach części AKodeksu STCW, powinien posiadać „odpowiednie świadectwo”.

Określenie świadectwa oznacza wszystkie oficjalne dokumenty wymaganeprzez konwencję, są to:– świadectwa kompetencji (również św. alternatywne) oraz ich potwierdzenia,– świadectwa sprawności,– świadectwa specjalne,oraz pozostałe dokumenty wskazujące, że dane wymaganie KonwencjiSTCW’95 zostało spełnione.Świadectwo kompetencji (wg polskiej terminologii – dyplom lub świadectwo) –oznacza dokument (dyplom) wydawany kapitanom, oficerom, personelowi ra-diokomunikacyjnemu oraz (świadectwo) marynarzom wchodzącym w składwachty nawigacyjnej/maszynowej po spełnieniu norm kompetencyjnych odpo-wiadających pełnionym przez nich funkcjom i poziomom odpowiedzialności na

212

statku. Posiadacz świadectwa powinien legitymować się na statku oryginałemtegoż świadectwa. Potwierdzenie świadectwa może być wydane tylko wtedy,jeśli wszystkie wymagania Konwencji zostały spełnione. Wydawane jest kapita-nom i oficerom, może być włączone w format dyplomu lub występuje jako od-dzielny dokument, wygasa po upływie 5 lat od daty wydania. (Prawidło I/2).Świadectwo alternatywne określa różne funkcje i jednakowy poziom odpowie-dzialności w różnych działach na statku. Każdy marynarz, który chce uzyskaćświadectwo alternatywne musi najpierw opanować wszystkie funkcje na okre-ślonym poziomie odpowiedzialności w jednym dziale (pokładowym lub maszy-nowym), a następnie opanować pozostałe funkcje w dziale drugim, na tym sa-mym poziomie odpowiedzialności. Celem wydawania świadectw alternatywnychjest otwarcie nowej drogi awansu dla marynarzy, poprzez stworzenie możliwościwykonywania innych funkcji na statku, związanych ze zmianą organizacji pracyna statku oraz z modernizacją techniczną. Jednakże posiadanie przez marynarzyświadectw alternatywnych nie może powodować zredukowania liczby członkówzałogi na statku, ani wpływać na obniżenie integralności zawodowej lub niewy-korzystania w pełni umiejętności członków załogi. (Prawidło VII/1-3)

Każda administracja powinna zapewnić potwierdzenie uznania świadectwwydanych przez inną administrację kapitanowi, oficerowi lub operatorowi ra-diowemu. Administracja może zezwolić pracować członkowi załogi w charakte-rze innym niż radiooperator przez okres nie dłuższy niż trzy miesiące na pokła-dzie statku upoważnionego do podnoszenia jej bandery, jeżeli posiada stosownei ważne świadectwo, wydane i potwierdzone zgodnie z wymaganiami innej stro-ny. Na statku powinien być dostępny dowód, że podanie o potwierdzenie uzna-nia zostało przedłożone administracji. Ponadto każda administracja zobowiązanajest do zapewnienia, że członkowie załóg na poziomie zarządzania mają stosow-ną znajomość ustawodawstwa morskiego administracji odpowiednio do funkcji,które wykonują. (Prawidło I/10)Świadectwo sprawności i świadectwo specjalne – jest to dokument stwierdzają-cy, że ich posiadacz jest w stanie sprostać normom kompetencji w takich kwe-stiach jak bezpieczeństwo lub zapobieganie zanieczyszczeniom. Obejmują oneświadectwa sprawności w obsłudze jednostek ratunkowych, łodzi ratowniczychi szybkich łodzi ratowniczych wydawane personelowi o wyznaczonych obo-wiązkach w zakresie bezpieczeństwa oraz świadectwa wydawane personelowizatrudnionemu na określonym typie statku (tankowiec, gazowiec, chemikalio-wiec, statek pasażerski ro-ro, inny statek pasażerski) o wyznaczonych obowiąz-kach w zakresie bezpieczeństwa lub zapobiegania zanieczyszczeniom. (PrawidłoV/1-2; VI/1-4)

Zgodnie z przepisami zawartymi w części A-I/14 Konwencji STCW’95, każ-da administracja powinna zobowiązać armatora do zatrudniania na statkach

213

personelu o odpowiednich kwalifikacjach do pełnienia określonych funkcjiw sposób kompetentny, zgodnie z postanowieniami konwencji. Członkowie załogizatrudnieni lub zaangażowani na jakimkolwiek stanowisku na statku, wyznaczenido pełnienia obowiązków związanych z bezpieczeństwem lub zapobieganiemzanieczyszczeniom przed przydzieleniem im jakichkolwiek obowiązków powinni:– przejść odpowiednie, uznane szkolenie stopnia podstawowego lub instruktaż

w zakresie:– indywidualnych technik ratunkowych (A-VI/1-1),– zapobiegania i zwalczania pożaru (A-VI/1-2),– elementarnych zasad udzielania pierwszej pomocy medycznej (A-VI/1-3),– bezpieczeństwa własnego i odpowiedzialności wspólnej (A-VI/1-4);

– wykazać, że osiągnęli wymagany poziom kompetencji umożliwiającychpodjęcie zadań, obowiązków i odpowiedzialności wymienionych jak wyżejw ciągu ostatnich 5 lat, poprzez:– zademonstrowanie kompetencji zgodnie z metodami i kryteriami oceny

ujętymi we wspomnianych tabelach,– egzamin lub bieżąca ocena w ramach uznanego programu szkolenia w za-

kresie tematów wyszczególnionych w wyżej wspomnianych tabelach.Na armatorach spoczywa obowiązek sprawdzania, czy personel ten posiada

odpowiednie świadectwa, jak również dbałość o pełną i odpowiednią obsadęzałogową statków zgodnie z Certyfikatem bezpiecznej obsługi (Safe ManningCertificate), Konwencja SOLAS (Rozdz. V, Prawidło 13).

Dokumentacja i dane dotyczące całego personelu zatrudnionego na statkachmuszą być przechowywane i zawierać dane o ich doświadczeniu, szkoleniu,sprawności zdrowotnej i kompetencji w wykonywaniu przypisanych obowiązków.Personel zatrudniany na określonych typach statków i stanowiskach, a w szcze-gólności nowo zaokrętowani powinni mieć możliwość zaznajomienia się zestatkiem (tzw. shipboard familiarisation), ze swoimi obowiązkami i sprzętemktóry będą obsługiwali, ze wszystkimi urządzeniami, instalacjami, wyposaże-niem i zasadami pełnienia wachty, jak również z procedurami obowiązującymiw stanie zagrożenia. Armator zobowiązany jest dostarczyć kapitanowi statkuwytyczne, zawierające zasady, cele oraz sposób postępowania niezbędny doprzeprowadzenia tego typu szkolenia. (Prawidło I/14)

Do obowiązków armatora należy również zapewnienie, że załoga statku jestw stanie efektywnie koordynować swoje czynności w sytuacji zagrożenia i wy-konywać funkcje istotne dla bezpieczeństwa i dla zapobieżenia lub zmniejszeniazanieczyszczenia środowiska. W tym celu należy prowadzić rejestr wszystkichprzeprowadzonych ćwiczeń alarmowych i treningów. Skoordynowana działal-ność załogi podczas alarmów powinna obejmować również zdolność do

214

efektywnego porozumiewania się między sobą poszczególnych członków załogi.(Prawidło I/14)

W celu zapobiegania zmęczeniu członków załogi, każda administracja będziewymagać od armatorów, aby zapewnili minimalny okres odpoczynku członkomzałogi pełniącym wachty oraz aby system wachtowy był tak ustalany, żebysprawność osób pełniących wachty nie została osłabiona zmęczeniem, a wszyst-kie obowiązki zostały tak zaplanowane, że pierwsza wachta na początku rejsu,jak i następne były pełnione po wystarczającym wypoczynku i w dobrej kondy-cji. Przepisy te dotyczą jedynie osób pełniących wachty nawigacyjne, radiowei w siłowni. (Prawidło VIII/1)

Minimalny okres wypoczynku dla oficerów i marynarzy pełniących wachtywynosi 10 godzin w ciągu doby. Godziny wypoczynku mogą być dzielone mak-symalnie na dwa okresy, z których jeden nie może być krótszy niż 6 godzin. Tenminimalny okres wypoczynku nie obowiązuje w stanach zagrożenia, ćwiczeńi sytuacji wyjątkowych. Powyższy 10-godzinny okres może zostać zredukowanydo 6 godzin pod warunkiem, że nie będzie to trwało dłużej niż 2 dni i nie naruszyzasady, że w ciągu 7 dni musi być zapewniony 70-godzinny okres wypoczynku.Wszelkie plany wacht powinny być umieszczone w widocznych miejscach,takich jak, mostek, siłownia lub mesa. (A-VIII/1)

Konwencja zawiera również wytyczne dla personelu pełniącego wachty za-równo w morzu, jak i w porcie. Kapitan, starszy oficer mechanik oraz cały per-sonel wachtowy powinien stosować się do tych wytycznych i innych przepisów.Kapitan ma obowiązek sprawdzania, czy wszystkie zarządzenia i pozostałe prze-pisy dotyczące pełnienia wacht są przestrzegane bez względu na zaistniałą sytu-ację. (A-VIII/2)

Zalecenia dotyczące pełnienia wachty (B-VIII/2) stwierdzają, że nadużycienarkotyku czy alkoholu ma bezpośredni wpływ na zdatność i zdolność do wyko-nywania obowiązków na wachcie. Członkom załogi, u których stwierdzi się, żesą pod wpływem narkotyku lub alkoholu, nie powinno się zezwolić na wykony-wanie obowiązków na wachcie, aż do chwili, kiedy ich brak zdolności wykony-wania obowiązków ulegnie zmniejszeniu. Ustalono granicę maksymalnego,dopuszczalnego poziomu alkoholu we krwi 0,08% (BAC) dla marynarzy pod-czas pełnienia wachty oraz zakaz spożywania alkoholu na 4 godziny przed pod-jęciem służby na wachcie. Jednocześnie administracja powinna zapewnić odpo-wiednie programy kontroli dotyczące identyfikowania przypadków nadużywanianarkotyków lub alkoholu z zachowaniem fundamentalnych praw jednostki, doty-czących prywatności, poufności oraz respektowania godności.

Efektywność STCW zależy od tego, czy normy wymienione w Konwencji sąwprowadzone i utrzymywane na odpowiednim poziomie. Jako organ kontrolnyKonwencja (Prawidło I/4) wymienia inspektorów portowej kontroli państwowej

215

(PSC), którzy są uprawnieni do sprawdzania kwalifikacji i kompetencji maryna-rzy. Kontrola powinna się ograniczać do sprawdzenia posiadania przez członkówzałogi odpowiednich oryginalnych świadectw i potwierdzeń lub wystąpienia doadministracji o potwierdzenie (uznanie) świadectwa oraz o sprawdzenie obsadyzałogi, stosownie do wymagań bezpiecznej obsługi (Certyfikat bezpiecznej ob-sługi). Stwierdzenie niżej wymienionych uchybień, które mogły spowodowaćniebezpieczeństwo dla ludzi, mienia lub środowiska, daje prawo do zatrzymaniastatku przez Stronę:– nieposiadanie przez członka załogi odpowiedniego ważnego świadectwa,

zwolnienia lub udokumentowanego dowodu, że wystąpiono do administracjio potwierdzenie;

– zaniedbanie przestrzegania stosownych wymagań administracji odnośniebezpiecznej obsługi;

– zaniedbania w organizowaniu wacht nawigacyjnych lub maszynowych zgod-nie z wymaganiami określonymi przez administrację;

– brak na wachcie osoby mającej kwalifikacje do obsługi urządzeń istotnychdla bezpiecznej nawigacji, radiokomunikacji lub zapobiegania zanieczysz-czeniom;

– niemożność zapewnienia, że pierwszą wachtę po rozpoczęciu podróży orazkolejne wachty, obejmą osoby wystarczająco wypoczęte.Nieusunięcie powyższych uchybień, jeżeli zostało to ustalone przez Stronę

przeprowadzającą kontrolę, oraz to, że mogą one stwarzać niebezpieczeństwodla ludzi, mienia lub środowiska, powinno być podstawą do zatrzymania statkuprzez Stronę.

Jeśli zaistnieją wyraźne powody do przypuszczenia, że zdolność załogi dopełnienia wacht według norm wymaganych przez Konwencję nie jest przestrze-gana, w przypadku gdy:– statek uczestniczył w kolizji, wszedł na mieliznę lub brzeg;– nastąpiło zanieczyszczenie środowiska;– manewrowano statkiem w sposób nieprawidłowy lub niebezpieczny;– statek był używany w taki sposób, że mógł stwarzać niebezpieczeństwo dla

ludzi, mienia lub środowiska;kontrola obejmie również sprawdzenie wiedzy i umiejętności członków załogi.Inspektor PSC może zadać członkom załogi pytania dotyczące istniejących pro-cedur zgodnych z wymaganiami Kodeksu ISM i opisanych w armatorskim sys-temie zarządzania bezpieczeństwem, takich jak procedury na wypadek stanuzagrożenia lub dotyczące bezpieczeństwa, może również zażądać wykonaniaćwiczenia dotyczącego określonego stanu zagrożenia. Kontrola może równieżprzebiegać pod kątem sprawdzenia członka załogi na stanowisku pracy, poprzezwykazanie swoich kwalifikacji w odniesieniu do pełnienia wachty.

216

Konwencja STCW (Prawidło I/5 – Przepisy krajowe) mówi, że każda Stronaokreśli kary lub środki dyscyplinarne w przypadku, gdy zostanie odnotowananiekompetencja lub uchybienie, które mogłoby stwarzać bezpośrednie zagroże-nie bezpieczeństwa życia lub mienia na morzu lub środowiska morskiego przezposiadaczy świadectw lub potwierdzeń wydanych przez Stronę. Konwencjaprzewiduje trzy przypadki, w których takie kary lub środki dyscyplinarne po-winny być egzekwowane, gdy:– armator lub kapitan statku zatrudnił osobę nie posiadającą świadectwa wy-

maganego przez Konwencję;– kapitan zezwolił na sprawowanie funkcji lub pełnienie służby przez osobę nie

posiadającą odpowiedniego świadectwa lub ważnego zwolnienia, do spra-wowania funkcji lub pełnienia służby na stanowisku wymagającym odpo-wiedniego świadectwa;

– osoba przy użyciu fałszerstwa lub fałszywych dokumentów została zaanga-żowana do pełnienie funkcji lub służby w jakimkolwiek charakterze, co doktórych wymagane jest, aby były sprawowane przez osobę posiadającą świa-dectwo lub zwolnienie.Ponadto w celu zapewnienia odpowiedniego poziomu kształcenia oraz oceny

kwalifikacji członków załóg, Konwencja STCW (Prawidło I/8) zobowiązujeadministracje do wprowadzania przez agencje rządowe lub pozarządowe, syste-mu norm jakości przy przeprowadzaniu wszystkich szkoleń, ocenie kompetencji,wydawaniu, potwierdzaniu oraz odnawianiu świadectw.

Powyższe opracowanie nie wyczerpuje wszystkich zagadnień i nie omawiaszczegółowo wszystkich zobowiązań, jakie znowelizowana Konwencja STCWnakłada na armatorów, ma za zadanie jedynie przybliżenie czytelnikowi treściKonwencji i ułatwienie posługiwania się nią, wykazanie powiązań pomiędzyKodeksem ISM a Konwencją STCW oraz celowości wprowadzenia zmian mają-cych na celu poprawę bezpieczeństwa żeglugi i zapobieganie zanieczyszczeniomśrodowiska.

Edmund Witkowski

217

UNIA EUROPEJSKA

Dyrektywa 96/98/WE w sprawie wyposażenia morskiego– wymagania dyrektywy, certyfikacja wyposażenia morskiego

przez PRS, nadzór PRS nad wyposażeniem morskim

DYREKTYWA 96/98/WE

Cel dyrektywy, akty prawne

Celem dyrektywy Rady Unii Europejskiej 96/98/WE z dnia 20 grudnia 1996 r.w sprawie wyposażenia morskiego, zwanej również dyrektywą MED, od angiel-skiego skrótu nazwy dyrektywy – Marine Equipment Directive, jest podniesieniebezpieczeństwa na morzu i zapobieganie zanieczyszczaniu morza.

Cel ten jest realizowany przez:– jednolite stosowanie odpowiednich przepisów międzynarodowych odnoszą-

cych się do wyposażenia wymienionego w aneksie A do dyrektywy, które mabyć umieszczone na statkach, dla których, na podstawie stosownych kon-wencji IMO, są wydawane certyfikaty bezpieczeństwa przez lub z upoważ-nienia państw członkowskich Unii Europejskiej, oraz

– zapewnienie swobodnego obiegu tego wyposażenia we Wspólnocie Europejskiej.Dyrektywa Rady 96/98/WE w sprawie wyposażenia morskiego obowiązuje

w państwach członkowskich Unii Europejskiej od 1 stycznia 1999 r.Do dyrektywy 96/98/WE zostały wprowadzone zmiany przez:

– dyrektywę Komisji 98/85/WE z dnia 11 listopada 1998 r.,– dyrektywę Komisji 2001/53/WE z dnia 10 lipca 2003 r.,– dyrektywę Komisji 2002/75/WE z dnia 2 września 2002 r.,– dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/84/WE z dnia 5 listopada

2002 r.Przepisy dyrektywy 96/98/WE wraz z późniejszymi zmianami zostały wdro-

żone do prawa polskiego przez:– ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r. o wyposażeniu morskim (Dziennik Ustaw

Nr 93, poz. 899),– rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie

wymagań dla wyposażenia morskiego (Dziennik Ustaw Nr 103, poz. 1091).Ww. akty prawne weszły w życie z dniem przystąpienia Polski do Unii Eu-

ropejskiej, tj. z dniem 1 maja 2004 r. Zatem od tego dnia obowiązuje w Polscedyrektywa 96/98/WE w sprawie wyposażenia morskiego.

Zastosowanie dyrektywy

Dyrektywa 96/98/WE ma zastosowanie do wyposażenia morskiego określone-go w aneksach A.1 i A.2 umieszczanego na statkach konwencyjnych noszących

218

banderę państwa członkowskiego Unii Europejskiej – nowych lub istniejących,gdy wyposażenie jest umieszczane po raz pierwszy lub wymieniane na nowe.

Wyposażenie określone w aneksie A.1, które ma być umieszczone na statku,dla którego są wydawane certyfikaty bezpieczeństwa przez lub z upoważnieniapaństwa członkowskiego Unii Europejskiej, powinno spełniać wymagania okre-ślonych w tym aneksie właściwych przepisów międzynarodowych (konwencji,kodeksów, rezolucji i cyrkularzy IMO oraz norm). Spełnienie wymagań jestpotwierdzane przez:– badania na zgodność z właściwymi normami,– przeprowadzenie procedur oceny zgodności,– wydanie odpowiednich certyfikatów zgodności,– naniesienie znaku zgodności na wyposażeniu i wystawienie deklaracji zgodności.

Wyposażenie określone w aneksie A.1, dla którego istnieją międzynarodowenormy dotyczące badań, obejmuje:– środki ratunkowe,– wyposażenie związane z zapobieganiem zanieczyszczaniu morza,– wyposażenie związane z ochroną przeciwpożarową,– wyposażenie nawigacyjne,– wyposażenie radiokomunikacyjne.

Wyposażenie określone w aneksie A.2, dla którego brak obecnie międzyna-rodowych norm dotyczących badań, będzie przedmiotem procedur oceny zgod-ności określonych w dyrektywie po opracowaniu i wejściu w życie norm oraz poich opublikowaniu w kolejnych dyrektywach w sprawie wyposażenia morskiegowprowadzających zmiany do dyrektywy 96/98/WE, polegających na przeniesieniuposzczególnych pozycji wyposażenia określonego w aneksie A.2 do aneksu A.1.Aneks A.2 zawiera następujące rodzaje wyposażenia:– środki ratunkowe,– wyposażenie związane z zapobieganiem zanieczyszczaniu morza,– wyposażenie związane z ochroną przeciwpożarową,– wyposażenie nawigacyjne,– wyposażenie radiokomunikacyjne,– środki sygnałowe,– środki bezpieczeństwa dla masowców.

Żadne państwo członkowskie Unii Europejskiej nie może zabronić wprowa-dzenia na rynek, ani umieszczenia na statku podnoszącym banderę państwaczłonkowskiego, wyposażenia określonego w aneksie A.1 posiadającego znakzgodności z dyrektywą 96/98/WE.

Procedury oceny zgodnościDyrektywa określa procedury oceny zgodności mające zastosowanie przy

ocenie wyposażenia morskiego.

219

W aneksie B do dyrektywy 96/98/WE określono następujące moduły ocenyzgodności:– moduł B – badanie typu WE,– moduł C – zgodność z typem,– moduł D – zapewnienie jakości produkcji,– moduł E – zapewnienie jakości wyrobu,– moduł F – weryfikacja wyrobu,– moduł G – weryfikacja jednostkowa,– moduł H – pełne zapewnienie jakości.

W aneksie A.1 do dyrektywy 96/98/WE określono procedury oceny zgodno-ści mające zastosowanie do poszczególnych pozycji wyposażenia. Aktualnieprzewidziano procedury według modułów: B+D, B+E, B+F oraz G, natomiastdla żadnej pozycji wyposażenia nie przewidziano dotychczas możliwości stoso-wania procedur według modułów B+C lub H.

We wszystkich modułach, z wyjątkiem modułu C w fazie projektowania i w fa-zie produkcji uczestniczy jednostka notyfikowana.

Na rysunku 1 przedstawiono procedury mające zastosowanie w ocenie zgod-ności wyposażenia morskiego.

Na podstawie pozytywnych wyników przeprowadzonych procedur ocenyzgodności jednostka notyfikowana wystawia odpowiednie certyfikaty (świa-dectwa) upoważniające producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela doumieszczania na wyposażeniu znaku zgodności, tzw. Wheelmark, o kształcieprzedstawionym na rysunku 2.

Po znaku zgodności umieszcza się numer identyfikacyjny jednostki notyfi-kowanej, która przeprowadziła procedurę oceny zgodności związaną z kontroląprodukcji i dwie ostatnie cyfry roku, w którym znak został naniesiony.

Znak jest nanoszony na wyposażeniu lub na tabliczce znamionowej, a tamgdzie to nie jest możliwe – na opakowaniu, etykiecie lub ulotce.

Procedury oceny zgodności prowadzą i certyfikaty zgodności wydają jed-nostki notyfikowane, które:– spełniają wymagania mających zastosowanie norm z serii EN 45000,– są niezależne od producentów i dostawców,– są zlokalizowane na terenie Unii Europejskiej,– posiadają doświadczony personel techniczny o wysokich kwalifikacjach,– są zdolne do wykonywania ekspertyz morskich.

220

Rys. 1. Procedury oceny zgodności, które powinny zostać przeprowadzone przed umieszczeniemwyposażenia na statku

Rys. 2. Znak oceny zgodności z dyrektywą 96/98/WE, tzw. Wheelmark

Kontrola rynkuŻadne państwo członkowskie Unii Europejskiej nie może zabronić wprowa-

dzenia na rynek ani umieszczenia na statku podnoszącym banderę państwaczłonkowskiego, wyposażenia określonego w aneksie A.1 posiadającego znakzgodności z dyrektywą 96/98/WE.

Państwa członkowskie Unii prowadzą wyrywkowe kontrole wyposażeniamorskiego, które znajduje się na rynku, przed umieszczeniem na statku, w celusprawdzenia jego zgodności z dyrektywą. Kontrola ta jest prowadzona na kosztpaństwa. W Polsce organem kontroli rynku jest Urząd Konkurencji i Konsu-mentów we współpracy z organem wyspecjalizowanym, którym dla dyrektywy96/98/WE są dyrektorzy urzędów morskich.

Po zainstalowaniu wyposażenia na statku, administracja państwa banderystatku może przeprowadzić jego ocenę, kiedy wymagane są próby eksploatacyj-ne, pod warunkiem że nie dublują one już przeprowadzonych procedur ocenyzgodności.

221

CERTYFIKACJA WYPOSAŻENIA MORSKIEGO PRZEZ PRS

Notyfikacja PRSPolski Rejestr Statków S.A. (PRS) jest jednostką notyfikowaną do prowa-

dzenia procedur oceny zgodności na zgodność z Dyrektywą Rady 96/98/WEz dnia 20 grudnia 1996 r. w sprawie wyposażenia morskiego, z późniejszymizmianami.

Numer identyfikacyjny PRS nadany przez Komisję Europejską wynosi 1463.Zakres notyfikacji PRS obejmuje wszystkie rodzaje wyposażenia będące

przedmiotem dyrektywy oraz wszystkie przewidziane procedury (moduły), we-dług Tabeli 1.

Tabela 1Zakres notyfikacji PRS dla certyfikacji wyposażenia morskiego na zgodność

z dyrektywą 96/98/WE

Rodzaj wyposażenia Procedura (moduł)Badanie typu WE (moduł B)Zapewnienie jakości produkcji (moduł D)Zapewnienie jakości wyrobu (moduł E)Weryfikacja wyrobu (moduł F)

Środki ratunkowe

Weryfikacja jednostkowa (moduł G)Badanie typu WE (moduł B)Zapewnienie jakości produkcji (moduł D)Zapewnienie jakości wyrobu (moduł E)Weryfikacja wyrobu (moduł F)

Zapobieganie zanieczyszczaniumorza

Weryfikacja jednostkowa (moduł G)Badanie typu WE (moduł B)Zapewnienie jakości produkcji (moduł D)Zapewnienie jakości wyrobu (moduł E)Weryfikacja wyrobu (moduł F)

Ochrona przeciwpożarowa

Weryfikacja jednostkowa (moduł G)Badanie typu WE (moduł B)Zapewnienie jakości produkcji (moduł D)Zapewnienie jakości wyrobu (moduł E)Weryfikacja wyrobu (moduł F)

Wyposażenie nawigacyjne

Weryfikacja jednostkowa (moduł G)Badanie typu WE (moduł B)Zapewnienie jakości produkcji (moduł D)Zapewnienie jakości wyrobu (moduł E)Weryfikacja wyrobu (moduł F)

Wyposażenie radiokomunikacyjne

Weryfikacja jednostkowa (moduł G)

222

Proces certyfikacji

Proces jest uruchamiany na podstawie Wniosku o certyfikację wyrobu do-stępnego na stronie internetowej PRS złożonego w Biurze Certyfikacji PRS.

Certyfikację wyposażenia morskiego prowadzą inspektoraty techniczne Cen-trali:– Inspektorat Konwencyjny w odniesieniu do:

– środków ratunkowych,– urządzeń zapobiegania zanieczyszczeniom morza,– wyposażenia nawigacyjnego,– wyposażenia radiokomunikacyjnego

– Inspektoraty: Maszynowy, Materiałowo-Technologiczny oraz Elektrycznyi Automatyki (każdy z inspektoratów w zakresie swojej działalności) w od-niesieniu do:– środków ochrony przeciwpożarowej.Taryfa opłat PRS zawiera preferencje za certyfikację wyposażenia morskiego

dla producentów posiadających certyfikowany system zarządzania jakością,w szczególności certyfikowanych przez Biuro Certyfikacji PRS.

W dalszej części artykułu przestawiono procedury certyfikacji wyposażeniamorskiego prowadzone przez PRS na zgodność z poszczególnymi modułamiprzewidzianymi w dyrektywie.

Certyfikacja na moduł B (badanie typu WE)Badanie typu WE jest procedurą, w wyniku której PRS jako jednostka noty-

fikowana ocenia i poświadcza, że próbka reprezentatywna dla rozpatrywanejprodukcji, zwana dalej „typem”, spełnia wymagania mających zastosowaniedokumentów i norm.

Producent lub jego upoważniony przedstawiciel, zwany dalej wnioskodawcą,składa w PRS wniosek o przeprowadzenie badania typu WE wraz z wymaganądokumentacją techniczną oraz próbkę reprezentatywną dla danej produkcji wy-robów.

PRS rozpatruje i zatwierdza dokumentację, a następnie zleca przeprowadze-nie badań typu w uznanym laboratorium.

Jeżeli typ spełnia wymagania określone w dokumentach i normach przywo-łanych w aneksie A.1 do dyrektywy, PRS wystawia świadectwo badania typuWE. W przypadku odmowy wydania świadectwa PRS podaje przyczyny odmowy.

W przypadku wprowadzenia zmian w wyrobie posiadającym świadectwo ba-dania typu WE wnioskodawca informuje o tym jednostkę notyfikowaną. Jeżelizmiany te mogą wpłynąć na zgodność z wymaganiami lub na warunki ważnościświadectwa, wymagane jest dodatkowe poświadczenie w postaci załącznika dooryginalnego świadectwa badania typu WE.

Dokumentacja techniczna oraz wyniki dokonanej oceny zgodności są prze-chowywane przez 10 lat po wyprodukowaniu ostatniego wyrobu danego typu.

223

Certyfikacja na moduł D (zapewnienie jakości produkcji)Producent posiadający system zapewnienia jakości dla produkcji i kontroli

końcowej składa w PRS wniosek o dokonanie oceny systemu jakości w zakresieprodukowanego wyposażenia morskiego wraz z dokumentacją systemu jakościoraz dokumentację techniczną wyposażenia i kopię świadectwa badania typu WE.

PRS przeprowadza audit systemu zapewnienia jakości produkcji w celu oce-ny, czy system spełnia wymagania określone w dyrektywie.

W przypadku pozytywnego wyniku auditu PRS wystawia świadectwo zgod-ności systemu zapewnienia jakości produkcji.

PRS prowadzi nadzór nad systemem zapewnienia jakości, przeprowadzającaudity okresowe. Ponadto PRS może dodatkowo przeprowadzać niezapowie-dziane wizytacje u producenta, podczas których mogą być przeprowadzone ba-dania wyrobu w celu sprawdzenia, czy system jakości działa prawidłowo.

Jeżeli producent posiada certyfikat systemu zarządzania jakością na zgodnośćz normą ISO 9001, wydany przez PRS lub przez inną akredytowaną instytucjęcertyfikującą, proces certyfikacji na zgodność z modułem D może być uprosz-czony.

Producent posiadający świadectwo zgodności systemu zapewnienia jakościprodukcji i świadectwo badania typu WE poświadcza dla każdego wyrobu, żewyrób jest zgodny z typem określonym w świadectwie badania typu WE, wy-stawiając deklarację zgodności i nanosząc na wyrobie znak zgodności, numerjednostki notyfikowanej prowadzącej nadzór (w przypadku PRS – nr 1463)i ostatnie dwie cyfry roku, w którym ten znak został naniesiony.

Certyfikacja na moduł E (zapewnienie jakości wyrobu)Producent posiadający system zapewnienia jakości dla kontroli końcowej

składa w PRS wniosek o dokonanie oceny systemu jakości w zakresie produko-wanego wyposażenia morskiego wraz z dokumentacją systemu jakości orazdokumentację techniczną wyposażenia i kopię świadectwa badania typu WE

PRS przeprowadza audit systemu zapewnienia jakości wyrobu w celu oceny,czy system spełnia wymagania określone w dyrektywie.

W przypadku pozytywnego wyniku auditu PRS wystawia świadectwo zgod-ności systemu zapewnienia jakości wyrobu.

PRS prowadzi nadzór nad systemem zapewnienia jakości, przeprowadzającaudity okresowe. Ponadto PRS może dodatkowo przeprowadzać niezapowie-dziane wizytacje u producenta, podczas których mogą być przeprowadzone ba-dania wyrobu w celu sprawdzenia, czy system jakości działa prawidłowo.

Jeżeli producent posiada certyfikat systemu zarządzania jakością na zgodnośćz normą ISO 9001, wydany przez PRS lub przez inną akredytowaną instytucjęcertyfikującą, proces certyfikacji na zgodność z modułem E może być uproszczony.

224

Producent posiadający świadectwo zgodności systemu zapewnienia jakościwyrobu i świadectwo badania typu WE poświadcza dla każdego wyrobu, żewyrób jest zgodny z typem określonym w świadectwie badania typu WE, wy-stawiając deklarację zgodności i nanosząc na wyrobie znak zgodności, numerjednostki notyfikowanej prowadzącej nadzór (w przypadku PRS – nr 1463)i ostatnie dwie cyfry roku, w którym ten znak został naniesiony.

Certyfikacja na moduł F (weryfikacja wyrobu)Producent lub jego upoważniony przedstawiciel składa w PRS wniosek

o przeprowadzenie weryfikacji wyrobu poprzez dokonanie odpowiednich badańi sprawdzeń na zgodność z odpowiednimi dokumentami i normami każdegowyrobu lub według metody statystycznej zgodnie z wyborem producenta.

PRS nadzoruje badania i sprawdzenia. W wyniku sprawdzenia PRS wystawiaświadectwo zgodności dla wyrobów, które przeszły weryfikację z wynikiempozytywnym.

Producent lub jego upoważniony przedstawiciel posiadający świadectwo ba-dania typu WE poświadcza dla każdego wyrobu, który przeszedł weryfikacjęwyrobu z wynikiem pozytywnym, że wyrób jest zgodny z typem określonymw świadectwie badania typu WE, wystawiając deklarację zgodności i nanoszącna wyrobie znak zgodności, numer jednostki notyfikowanej prowadzącej nadzór(w przypadku PRS – nr 1463) i ostatnie dwie cyfry roku, w którym ten znakzostał naniesiony.

Certyfikacja na moduł G (weryfikacja jednostkowa)Producent lub jego upoważniony przedstawiciel składa w PRS wniosek

o przeprowadzenie weryfikacji jednostkowej wraz z wymaganą dokumentacjątechniczną.

PRS rozpatruje i zatwierdza dokumentację, a następnie zleca przeprowadze-nie badań wyrobu w uznanym laboratorium.

PRS nadzoruje badania. W przypadku pozytywnych wyników PRS wystawiaświadectwo zgodności dla wyrobów, które przeszły weryfikację jednostkową.

Producent lub jego upoważniony przedstawiciel poświadcza dla każdego wy-robu, który przeszedł weryfikację jednostkową z wynikiem pozytywnym, żewyrób jest zgodny z wymaganiami odpowiednich dokumentów i norm, wysta-wiając deklarację zgodności i nanosząc na wyrobie znak zgodności, numer jed-nostki notyfikowanej prowadzącej nadzór (w przypadku PRS – nr 1463) i ostat-nie dwie cyfry roku, w którym ten znak został naniesiony.

CertyfikatyPierwsze świadectwa zgodności z dyrektywą 96/98/WE PRS wystawił

w sierpniu 2004 r. Na rysunku 3 przedstawiono dwa przykłady świadectw – namoduł B i na moduł E.

225

226

Rys. 3. Przykłady świadectw zgodności z dyrektywą 96/98/WE

227

Okres ważności świadectw zgodności wynosi:– na moduł B – 5 lat,– na moduły D i E:

– 3 lata, jeżeli producent ma certyfikowany system jakości, tak żeby okresważności świadectwa pokrywał się z okresem ważności certyfikatu sys-temu jakości,

– 5 lat, jeżeli producent nie ma certyfikowanego systemu jakości, tak żebyokres ważności świadectwa pokrywał się z okresem ważności świadectwana moduł B.

Dla certyfikatów na moduł F i G nie ogranicza się okresu ważności.Wszystkie wystawione świadectwa są zgłaszane do bazy danych MarED

(grupa jednostek notyfikowanych dla wdrożenia dyrektywy w sprawie wyposa-żenia morskiego – The Group of Notified Bodies for the Implementation of theMarine Equipment Directive), która znajduje się na stronie internetowej:www.mared.org.

Nadzór PRS nad wyposażeniem morskim na statkuWymagane certyfikaty

PRS sprawując, na podstawie posiadanych upoważnień administracji mor-skich państw bandery, nadzór konwencyjny lub pozaklasyfikacyjny (statutory)na statkach przyjął następujące zasady postępowania w odniesieniu do instalo-wanego lub umieszczanego na nich wyposażenia morskiego:1. Dla wyposażenia morskiego określonego w Aneksie A.1 do dyrektywy

96/98/WE, umieszczanego na statku konwencyjnym bandery polskiej lub in-nego państwa członkowskiego Unii Europejskiej – PRS akceptuje certyfikatyMED.Wyposażenie to powinno być oznaczone znakiem zgodności i do wyposaże-nia powinna być dołączona deklaracja zgodności.

2. Świadectwa uznania typu wyrobu PRS dla wyposażenia morskiego określo-nego w Aneksie A.1, bez względu na termin ich wystawienia (przed czy poprzystąpieniu Polski do Unii Europejskiej) i termin ich ważności, nie są do-kumentem wystarczającym do umieszczenia tego wyposażenia na statkukonwencyjnym bandery polskiej lub innego państwa członkowskiego UniiEuropejskiej.

3. Dla wyposażenia morskiego określonego w Aneksie A.1, umieszczanego nastatku niekonwencyjnym, PRS akceptuje świadectwa uznania typu wyrobuPRS lub certyfikaty MED.

4. Dla wyposażenia morskiego określonego w Aneksie A.1, umieszczanego nastatku konwencyjnym bandery państwa nie będącego państwem członkow-skim Unii Europejskiej – wymagane jest Świadectwo uznania typu wyrobuPRS, chyba że administracja morska państwa bandery akceptuje certyfikatyMED.Posiadanie certyfikatów MED pozwala na uproszczenie procedury uznania.

228

5. Dla wyposażenia morskiego określonego w Aneksie A.1 nie spełniającegow pełni wymagań i nie posiadającego certyfikatów MED, umieszczanegozwykle na statku niekonwencyjnym, wymagane jest Świadectwo uznania ty-pu wyrobu PRS, chyba że administracja morska państwa bandery postanowiinaczej.

6. Dla wyposażenia morskiego nie wymienionego w Aneksie A.1, umieszcza-nego na statku, bez względu na banderę, wymagane jest Świadectwo uznaniatypu wyrobu PRS, chyba że administracja morska państwa bandery postano-wi inaczej.

Umieszczanie na statku wyposażenia morskiego nie posiadającego certyfikatówMED

Dyrektywa 96/98/WE dopuszcza możliwość zezwolenia przez administracjęmorską państwa bandery, zwaną dalej administracją, na umieszczenie na statkukonwencyjnym wyposażenia morskiego, określonego w Aneksie A.1, nie posia-dającego odpowiednich certyfikatów MED. Są to następujące przypadki:1. Innowacje techniczne

W takim przypadku administracja może zezwolić na umieszczenie na statkukonwencyjnym bandery polskiej lub innego państwa członkowskiego UniiEuropejskiej wyposażenia, które nie ma certyfikatów MED i nie jest ozna-czone znakiem zgodności, jeżeli można stwierdzić poprzez próby lub w innysposób, że wyposażenie to jest tak samo skuteczne, jak wyposażenie, którespełnia wymagania dyrektywy.Dla takiego wyposażenia jest wystawiany odpowiedni certyfikat, który przezcały czas powinien znajdować się na statku.

2. Próby eksploatacyjneAdministracja może zezwolić na krótkoterminowe umieszczenie na statkukonwencyjnym bandery polskiej lub innego państwa członkowskiego UniiEuropejskiej wyposażenia, które nie ma certyfikatów MED i nie jest ozna-czone znakiem zgodności w celu przeprowadzenia prób eksploatacyjnych.W takim przypadku jest wystawiany odpowiedni dokument, który przez całyczas powinien znajdować się na statku.

3. Wymiana wyposażenia w porcie poza Unią EuropejskąW przypadku konieczności wymiany wyposażenia w porcie poza Unią Euro-pejską administracja może zezwolić, kiedy jest to uzasadnione ze względu naczas i koszty, na umieszczenie na statku konwencyjnym bandery polskiej lubinnego państwa członkowskiego Unii Europejskiej wyposażenia, które niema certyfikatów MED i nie jest oznaczone znakiem zgodności, jeżeli posiadaono certyfikaty wydane przez jednostkę równoważną jednostce notyfikowa-nej lub administrację państwa będącego stroną danej konwencji IMO.

Dominik Stefaniak

229

PRZEPISY PRS

Rozwój przepisów w roku 2004 w Inspektoracie Elektrycznymi Automatyki

Pośród wielu prac prowadzonych w Inspektoracie Elektrycznym i Automaty-ki, w celu podnoszenia bezpieczeństwa konstrukcji i eksploatacji jednostek pły-wających, w roku 2004 istotne miejsce – jak zawsze – zajmował rozwój przepi-sów. Z kilku pozycji, związanych z tym tematem a umieszczonych w planie naten rok, na szczególną uwagę zasługują:1. Zmiany nr 1/2004 do Części VIII „Urządzenia elektryczne i automatyka”

2002 Przepisów klasyfikacji i budowy statków morskich;2. Nowa edycja Części VII „Urządzenia elektryczne i automatyka” 2004 Prze-

pisów klasyfikacji i budowy statków śródlądowych, zastępująca Części IXi X edycji ww. Przepisów z roku 1987;

3. Pierwsza edycja Części VI „Urządzenia elektryczne i automatyka” 2005Przepisów klasyfikacji i budowy doków pływających, opracowywana w ra-mach prac rozwojowo-badawczych nad dokiem ekologicznym i w celu zastą-pienia obecnych „przepisów tymczasowych”.

Zmiany nr 1/2004 do Części VIII Przepisów klasyfikacji i budowy statkówmorskich

Zmiany do Części VIII „przepisów morskich” zostały całkowicie wywołanezmianami do wymagań międzynarodowych, a można je podzielić na sześć za-sadniczych grup wymagań, dotyczących:a. prądnic wałowych;b. autopilotów;c. kabli ognioodpornych oraz torów i kanałów kablowych z tworzyw sztucznych;d. okrętowych instalacji wysokonapięciowych;e. systemów ładunkowo-balastowych na zbiornikowcach;f. systemu wykrywania przecieków na masowcach.

Zmiany w zakresie prądnic wałowych wprowadzają nowy punkt 3.2.3.9określający wymagania dotyczące popularnie zwanych „wałówek”, które możnawykorzystać do zasilania mechanizmów pomocniczych silnika głównego i in-nych odbiorów elektrycznych niezbędnych do pracy podczas podróży w morzu.Sześć podpunktów punktu 3.2.3.9 określa wymagania odnośnie do elektrowni,zabezpieczeń i parametrów energii elektrycznej, jakie należy spełnić w celuumożliwienia pełnej współpracy prądnic wałowych z podstawowym źródłemenergii elektrycznej. Znając problem zakłóceń parametrów energii elektrycznejwprowadzanych do sieci okrętowych przez prądnice wałowe, współpracującez siecią za pośrednictwem przekształtników energoelektronicznych, można przy-puszczać, że był to główny powód wprowadzenia wyżej wymienionych wymagań.

230

W przypadku autopilotów 5 nowych punktów rozdziału piątego, zatytułowa-nego „Napędy elektryczne mechanizmów i urządzeń” wprowadza szereg wyma-gań, jakie powinno spełniać tego rodzaju urządzenie samosterujące, by mogłobyć dopuszczone do zainstalowania na statku w celu sterowania nim podczaspodróży w morzu. Wymagania zostały wprowadzone do przepisów międzynaro-dowych rezolucją MSC 64(67) wydaną przez IMO do Konwencji „SOLAS”.

Poważna część zmian dotyczy rozdziału 16 „Kable i przewody”, a szczegól-nie kabli ognioodpornych oraz torów i kanałów kablowych wykonanych z two-rzyw sztucznych. Punkt 16.1 „Wymagania ogólne”, zamiast dotychczasowychdwóch, wprowadza cztery podpunkty określające wymagania wobec kabli okrę-towych. W 16.8 „Sieć kablowa” wprowadzono dwa nowe podpunkty 16.8.1.5i 16.8.1.6 stawiające wymaganie, by kable zasilające oraz sterujące systemów,których praca jest konieczna także podczas pożaru były ognioodporne, a więczgodne z międzynarodową publikacją normatywną IEC 60331. Podpunkt16.8.1.6 do systemów, których praca jest wymagana podczas pożaru zaliczaalarm ogólny i rozgłośnię dyspozycyjną, systemy związane z wykryciem i ga-szeniem pożaru, z drzwiami przeciwpożarowymi i wodoszczelnymi, wszelkiesystemy oświetlenia awaryjnego.

Ponadto w rozdziale 16 został dodany nowy podpunkt 16.8.9, określającywymagania wobec torów i kanałów kablowych produkowanych z tworzywsztucznych. W związku z wprowadzeniem tego wymagania zmieniono numera-cję dotychczasowych podpunktów 16.8.9 i 16.8.10. Wymagania, dotyczące ka-nałów kablowych z tworzyw sztucznych, wprowadzono z myślą o przyszłościponieważ na statkach nie cieszą się obecnie taką popularnością jak w lądowychinstalacjach elektrycznych.

Kolejna duża porcja zmian wiąże się z instalacjami wysokonapięciowymi,mówiąc językiem okrętowców, a na lądzie określanymi jako instalacje średnio-napięciowe, tzn. pracującymi w zakresie napięć od 1 kV do 15 kV. Instalacjeelektryczne na napięcia wyższe niż 15 kV podlegają każdorazowo odrębnemurozpatrzeniu przez PRS. Zmiany w wymaganiach wobec instalacji 1 kV do15 kV dotyczą także zabezpieczeń oraz transformatorów. Określają sposóbprzejścia kabli przez nadbudówkę oraz zmienione minimalne wysokości przejśći odległości części pod napięciem od elementów ochronnych dla różnych warto-ści napięcia w zakresie od 3 kV do 15 kV. Wymieniają wreszcie próby napię-ciowe, których przeprowadzenie jest wymagane wobec każdego systemu, przedoddaniem go do użytku.

Następna grupa zmian odnosi się do rozdziału 22.5, dotyczącego instalacjielektrycznych na ropowcach, produktowcach, gazowcach, chemikaliowcach orazstatkach do zwalczania rozlewów olejowych. Zmiany w rozdziale 22.5 wprowa-dzają wymaganie wyposażenia pompowni ładunkowych w układ monitoringuzęz oraz wprowadzenia zintegrowanych systemów ładunkowo-balastowych na

231

zbiornikowcach wybudowanych po dacie 1 stycznia 2004 roku. Wymienionezmiany dużo uwagi poświęcają redundancji środków sterowniczych oraz nieza-leżności sterowania ręcznego od zdalnych systemów sterowniczo-kontrolnych.

Wymagania retroaktywne wobec masowców

Ostatnia grupa zmian wprowadza dodatkowy rozdział 22.8 Masowce – znak:BULK CARRIER, a dotyczy systemu wykrywania przecieków w ładowniach,zbiornikach balastowych oraz suchych przedziałach masowców. Wymaganiawynikają ze zmian wprowadzonych do rozdziału XII Konwencji SOLASi mają charakter retroaktywny, a na masowcach zbudowanych przed 1 lipca2004 roku muszą zostać spełnione nie później niż w dniu przeglądu okreso-wego, przeprowadzonego po 1 lipca br. Dlatego trzeba tym wymaganiompoświęcić więcej uwagi. Mówią one, że każda ładownia powinna być wyposażo-na w czujniki poziomu wywołujące pre-alarm (optyczny i dźwiękowy) przypoziomie wody 0,5 m powyżej dna wewnętrznego oraz alarm główny (optycznyi dźwiękowy) przy poziomie wody w zakresie od 15% wysokości ładowni domaksymalnie 2m, a sygnały optyczne obu tych alarmów powinny być wyraźnierozróżnialne dla każdej ładowni. Na masowcach zbudowanych przed 1 lipca2004, więc wyposażonych w wyniku dotychczasowych wymagań w alarm od-powiadający obecnemu prealarmowi, wystarczy zainstalować jedynie sygnaliza-cję alarmową wyższego poziomu w ładowniach – alarm główny. Dodatkowozbiorniki balastowe przed grodzią zderzeniową należy wyposażyć w alarm(optyczny i dźwiękowy) osiągnięcia, przez poziom cieczy w zbiorniku, wysoko-ści odpowiadającej 10% objętości zbiornika. Także przedziały suche lub puste,inne niż skrzynie łańcucha kotwicznego, należy wyposażyć w alarm (optycznyi dźwiękowy) osiągnięcia przez poziom wody wysokości 0,1 m powyżej pokła-du. Charakterystyki alarmów do zbiorników balastowych i przedziałów suchychlub pustych powinny być takie jak alarmu głównego w ładowniach. Ładowniei zbiorniki służące do balastowania można wyposażyć w sygnalizowaną blokadęalarmu, której cofnięcie powinno następować automatycznie po obniżeniu po-ziomu wody poniżej najniższego czujnika. Kolejne zmiany tej grupy określająwymagania w stosunku do wyposażenia elektrycznego systemu wykrywaniaprzecieków. Ponieważ jak na razie system wykrywania przecieków na masow-cach nie jest objęty dyrektywą 96/98/EC (wyposażenia statków morskich – ang.MED), więc w ślad za wymaganiami konwencji SOLAS nakładającymi obowią-zek uznania systemu przez towarzystwa klasyfikacyjne, przepisy wymagająuznania przez Polski Rejestr Statków systemu instalowanego na statkach klasy-fikowanych przez PRS. Z uwagi na szereg wymagań dotyczących wykonaniaczujników, ich dokładności, ochrony antykorozyjnej, stopni ochrony obudów,zwłok czasowych zapobiegających fałszywym alarmom, oraz wyposażenia ukła-dów i paneli alarmowych w funkcje samokontrolne oraz testujące itp., konieczne

232

jest poważne ich traktowanie nie tylko przez towarzystwa klasyfikacyjne, alerównież przez armatorów/operatorów statków oraz wytwórców i instalatorówtychże układów.

Oprócz wymienionych wyżej sześciu grup poważniejszych zmian, pojedyn-cze zmiany nastąpiły także w rozdziałach:9 – Awaryjne źródła energii elektrycznej i rozdział energii ze źródeł awaryjnych;15 – Urządzenia grzewcze;20 – Układy zdalnego sterowania i automatyki;21 – Bezwachtowa praca maszynowni i jednoosobowa obsługa mostka – znaki:

AUT, NAV1.

Już po opracowaniu Zmian nr 1/2004 do Części VIII Przepisów klasyfikacjii budowy statków morskich znaczna liczba nowych danych źródłowych przeka-zanych przez Inspektorat Przepisów wymogła zaplanowanie na drugą połowęroku 2004 opracowania Zmian nr 2. Aktualnie trwają prace nad redakcją autor-ską, a wydanie Zmian nr 2 planuje się na przełom lat 2004/2005.

Nowa edycja Części VII Przepisów klasyfikacji i budowy statków śródlądowychWydanie w roku 2004, z datą ważności od 15 listopada, Części VII jest owocemprac prowadzonych od roku 2002. Wchodzące w skład wydanego w 1987 rokuTomu III, dotychczasowe dwie części – IX „Urządzenia elektryczne” i X „Au-tomatyzacja i zdalne sterowanie” – zostały wydane jako oddzielna jedna CzęśćVII „Urządzenia elektryczne i automatyka” 2004 Przepisów klasyfikacji i budo-wy statków śródlądowych. Podstawą nowego wydania przepisów dotyczącychurządzeń i instalacji elektrycznych na statkach śródlądowych były liczne doku-menty krajowe oraz międzynarodowe, wśród nich dyrektywy Unii Europejskiejdotyczące żeglugi śródlądowej oraz polskie i międzynarodowe normy w zakresiestatków małych i żeglugi śródlądowej. Z uwagi na częste podróże polskich stat-ków po niemieckich wodach śródlądowych zrewidowano wymagania, by zlikwi-dować rozbieżności między Przepisami PRS i Przepisami GL. Pominięto, znaj-dujące się w dotychczas obowiązującym wydaniu z 1987 roku, rozdziały „Elek-tryczny napęd główny” oraz „Części zapasowe”. Oparte na Przepisach klasyfika-cji i budowy statków morskich wymagania tych rozdziałów nie zgadzały sięz praktyką stosowaną na statkach śródlądowych. Na tych statkach najczęściejstosowane są napędy elektryczne, do których należy rozpatrywać indywidualnepodejście, kierując się doświadczeniem, normami oraz w dalszej kolejności wy-maganiami dla statków morskich. Wymagania dotyczące części zapasowychmiały rację bytu kiedy armatorzy byli zmuszeni zatrudniać kreatywnych zaopa-trzeniowców, by cokolwiek zdobyć na statek. Teraz takich potrzeb nie ma,a producenci sami szukają odbiorców.

233

Obecne wydanie składa się, podobnie jak Część VII Przepisów klasyfikacjii budowy małych statków morskich, z szesnastu rozdziałów oraz dwóch załącz-ników. Oto krótka charakterystyka ich zawartości:Rozdział 1 „Postanowienia ogólne” obejmuje zakres zastosowania, określenia,zakres nadzoru, wykazy dokumentacji technicznej statku i urządzeń oraz doku-mentacji dostępnej na statku w eksploatacji.Rozdział 2 „Wymagania ogólne” określa warunki pracy i dopuszczalne mate-riały oraz wymagania konstrukcyjne, a także stopnie ochrony obudowy urządzeńelektrycznych. Dalej ustala wymagania dotyczące uziemień części metalowychnie przewodzących prądu, ochrony odgromowej, rozmieszczenia urządzeń, po-mieszczeń zamkniętych ruchu elektrycznego oraz wyposażenia elektrycznegow pomieszczeniach zagrożonych wybuchem.Rozdział 3 „Podstawowe źródło energii elektrycznej” określa skład i moc pod-stawowego źródła energii elektrycznej oraz ustala wymagania wobec zasilaniaz zewnętrznego źródła energii elektrycznej.Rozdział 4 „Rozdział energii elektrycznej” opisuje układy rozdzielcze, ustalanapięcia dopuszczalne oraz określa zasilanie ważnych urządzeń i pulpitów ste-rowniczo-kontrolnych ruchu statku, a także wymagania dotyczące urządzeńrozdzielczych.W rozdziale 5 „Napędy elektryczne mechanizmów i urządzeń” użytkownikprzepisów znajdzie wymagania ogólne, napędy elektryczne urządzeń sterowych,wciągarek kotwicznych i cumowniczych oraz pomp i wentylatorów.Rozdział 6 „Oświetlenie” to znowu wymagania ogólne, ale również gniazdawtyczkowe i wtyczki, natężenie oświetlenia oraz oświetlenie awaryjne i światłanawigacyjne.W rozdziale 7 „Łączność wewnętrzna i sygnalizacja” znajdziemy wymaganiaw zakresie elektrycznych telegrafów maszynowych, służbowej łączności we-wnętrznej, sygnalizacji alarmu ogólnego, sygnalizacji wykrywczej pożaru orazalarmu zęzowego i sygnalizacji ruchomej sterówki.Rozdział 8 „Zabezpieczenia” oprócz wymagań ogólnych zawiera wymaganiadotyczące zabezpieczeń prądnic, silników, urządzeń sterowych, transformato-rów, akumulatorów, lamp kontrolnych, woltomierzy, kondensatorów i ceweknapięciowych, urządzeń energoelektronicznych oraz w obwodach awaryjnych.W rozdziale 9 „Awaryjne źródła energii elektrycznej i rozdział energii ze źródeławaryjnych” zawarto wymagania ogólne oraz szczegółowe wobec pomieszczeńawaryjnych źródeł energii elektrycznej i rozdziału energii elektrycznej ze źródeławaryjnych.Rozdział 10 określa wobec „maszyn elektrycznych” wymagania ogólne i wyma-gania szczegółowe dotyczące prądnic prądu przemiennego i stałego oraz trans-formatorów i hamulców elektromagnetycznych.

234

Dziesięć pierwszych rozdziałów to dokładnie taki sam podział jak innych współ-czesnych przepisów Polskiego Rejestru Statków w zakresie urządzeń elektrycz-nych. np. statków morskich, małych statków morskich.Rozdział „Akumulatory”, w tych przepisach poz. 11, zawiera podobne wymaga-nia jak w innych przepisach PRS, obejmujące wymagania ogólne oraz szczegó-łowe dotyczące pomieszczeń akumulatorów, ogrzewania i wentylacji, ładowaniabaterii akumulatorów, instalowania urządzeń elektrycznych w akumulatorni,rozruchu elektrycznego (akumulatorowego) silników spalinowychRozdział 12 to z kolei „Aparaty elektryczne i sprzęt instalacyjny” oraz wymaga-nia ogólne i szczegółowe dla sprzętu instalacyjnego i oświetleniowego.Rozdział 13 „Urządzenia grzewcze” obejmuje wymagania ogólne, ogrzewaczewnętrzowe, urządzenia kuchenne oraz podgrzewacze oleju i paliwa.W rozdziale 14 „Kable i przewody” określono wymagania ogólne, opisano żyły,materiały izolacyjne, powłoki ochronne i przewody montażowe. Oprócz tegow ostatnim podrozdziale „Sieć kablowa” znajdziemy wobec tejże sieci wymaga-nia ogólne, również zasady doboru kabli i przewodów ze względu na obciążal-ność i spadek napięcia, wytyczne dotyczące układania, mocowania, przejściai przyłączania oraz łączenia kabli itp.Rozdział 15 „Układy zdalnego sterowania i automatyki” stosuje się do instalo-wanych na statku, jeżeli to ma miejsce, urządzeń lub mechanizmów zautomaty-zowanych, poszczególnych układów automatyki oraz niektórych, objętych nad-zorem PRS, elementów i zespołów wchodzących w skład wymienionych układów.Ostatni rozdział 16 „Wymagania dla uzyskania dodatkowego znaku symboluklasy” określa wymagania dla statków pasażerskich – znak: pas; zbiornikowcówdo przewozu materiałów niebezpiecznych – znaki: zb ADN-C, zb ADN-G, zbADN-N; statków towarowych do przewozu materiałów niebezpiecznych w opa-kowaniach lub w postaci suchych ładunków masowych – znak: ADN; żurawipływających – znak: dp; oraz statków do przewozu kontenerów – znak: con.Załączniki 1 i 2 ustalają wymaganą rezystancję izolacji sieci kablowej orazwielkości mechanicznych i elektrycznych parametrów sprawdzanych podczasbadań typu urządzeń oraz prób instalacji elektrycznej statku.

Pierwsza edycja Części VI Przepisów klasyfikacji i budowy doków pływającychPierwsza edycja Części VI Przepisów klasyfikacji i budowy doków pływających„Urządzenia elektryczne i automatyka” opracowywana w ramach współpracyz innymi instytucjami dotyczącej doku ekologicznego ma zastąpić obecnie aktu-alne wydanie tymczasowe i opiera się na konstrukcji przepisów dla wyposażeniaelektrycznego charakterystycznej dla statków morskich, małych statków mor-skich oraz statków śródlądowych.Przepisy te powinny się ukazać na przełomie lat 2004/2005.

Edward Szmit

235

LUDZIE MORZA

PROFESOR LECH KOBYLIŃSKIDOKTOREM HONORIS CAUSA POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ

Politechnika Gdańska obchodzącaw tym roku stulecie swej działalnościma swój poczet doktorów honoriscausa. W powojennej historii tejuczelni tytuł ten otrzymało ponadtrzydziestu naukowców. 6 paździer-nika, w dniu uroczystych obchodówstulecia Politechniki do grona tegodołączył m.in. prof. Lech Kobyliński,znany specjalista w dziedzinie teoriiokrętu oraz co dla nas szczególnie za-szczytne – przewodniczący RadyTechnicznej PRS.

O Profesorze Kobylińskim Biuletyn Informacyjny pisał już kilka razy, ostat-nio przy okazji odznaczenia Go Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą OrderuOdrodzenia Polski, co miało miejsce równo rok temu (B.I. nr 5/2003). Wówczaspo raz kolejny przedstawiliśmy w skrócie Jego drogę życiową i dokonania.Chcielibyśmy jednak jeszcze raz przedstawić dokonania Profesora, tym razemw kontekście jego pracy dla Polskiego Rejestru Statków.

Związki Profesora z naszą instytucją trwają nieprzerwanie od końca lat pięć-dziesiątych ubiegłego wieku. Profesor Lech Kobyliński jest bowiem przewodni-czącym Rady Technicznej przy Polskim Rejestrze Statków od czasu jej powsta-nia w 1959 r. Polski Rejestr Statków jako instytucja posiadająca uprawnienia doustanawiania przepisów państwowych w zakresie technicznego bezpieczeństwastatków korzysta z pomocy Rady Technicznej, której przedkłada wszystkie noweprzepisy przed ich zatwierdzeniem przez Zarząd PRS (w poprzednim okresieprzez Dyrektora PRS). Zewnętrzni specjaliści przygotowują koreferaty do prze-pisów, które przedkładane są przewodniczącemu Rady, a on przekazuje je doanalizy przez sekcje Rady.

Rada Techniczna poprzez to, że skupia wybitnych specjalistów z okrętownic-twa i dziedzin z nim związanych, ze świata nauki, z izb morskich, ubezpieczycieli,podnosi wiarygodność Polskiego Rejestru Statków i rzetelność jego przepisów.

Profesor Kobyliński został wybrany przewodniczącym Rady na jej pierw-szym posiedzeniu w dniu 27 lutego 1959 r. Przewodniczy Radzie do dziś, choćw latach 1975 – 82 nie brał czynnego udziału w jej pracach ze względu na od-delegowanie do pracy w IMO w Londynie. Przewodniczy zespołom roboczym:zasady klasyfikacji, kadłub, stateczność, niezatapialność. Profesor wniósł także

236

swój wkład w opracowanie Regulaminu Rady Technicznej, który ustalał nastę-pujący zakres jej działalności:– opiniowanie przepisów klasyfikacji i budowy statków oraz przepisów poza-

klasyfikacyjnych,– opiniowanie prac naukowo-badawczych, zlecanych lub wykonywanych przez PRS,– rozpatrywanie i opiniowanie innych problemów przedstawionych Radzie

przez Dyrektora PRS.Profesor Kobyliński wielokrotnie przewodniczył posiedzeniom Rady Tech-

nicznej, zapewniając jej sprawne funkcjonowanie oraz dogłębną analizę przed-kładanych przepisów.Praca dla Polskiego Rejestru Statków jest tylko jedną z funkcji, które pełniłi nadal pełni Profesor Kobyliński. Nie sposób wymienić wszystkich jego doko-nań: uczestnictwo w organizacji życia naukowo-dydaktycznego PolitechnikiGdańskiej, a przede wszystkim organizacja Instytutu Budowy Okrętów, pracaw Sekretariacie IMO w Londynie, uczestnictwo w działalności zagranicznychorganizacji naukowych, praca dla Polskiej Akademii Nauk, praca przy organiza-cji Ośrodka Badań Modelowych oraz Badawczo-Szkoleniowego Ośrodka Ma-newrowania Statkami pod Iławą, gdzie ćwiczą kapitanowie i piloci z całegoświata. Z wielu osiągnięć chcielibyśmy, jako ciekawostkę, przypomnieć jedno.W latach 1959-1967 Profesor Kobyliński kierował programem badawczym doty-czącym zasad projektowania i budowy wodolotów. Badania te, prowadzone m. inna akwenach ośrodka pod Iławą, doprowadziły do stworzenia projektu pierwsze-go polskiego wodolotu, nazwanego „Zryw-1”.

Był on przezna-czony do transportu76 pasażerów, osią-gał prędkość 39węzłów. Zastoso-wano w tym przy-padku nowatorskie

rozwiązanie stabilizatora kursowego z płytami płytko zanurzonymi. Kadłubwykonany z lekkiego stopu aluminium zawierał dziesięć wodoszczelnych prze-działów, co gwarantowało pływalność jednostki przy zalaniu nawet dwu z nich.Wodolot zbudowała Gdańska Stocznia Rzeczna „Wisła”. Zwodowany został15.04.1965 r i pływał pod klasą PRS. Do 1970 r. pływał on w Żegludze Szczeciń-skiej między Szczecinem a Świnoujściem, po czym przejęła go Marynarka Wojenna.

Obecnie podróżowanie wodolotem stało się normalnością dla osób, którechcą szybko i komfortowo przemieścić się z jednego brzegu akwenu wodnego nadrugi. Niewielu z pasażerów wodolotów wie jednak, że pierwszy polski wodolotnarodził się w wyniku pracy naukowców Politechniki Gdańskiej, i że szczegól-nie związane jest z nim nazwisko Profesora Kobylińskiego.

Andrzej Michalski

237

CERTYFIKACJA

Rejestr dostawców certyfikowanychprzez Polski Rejestr Statków S.A.

Przedstawiamy kolejne uzupełnienie listy do-stawców certyfikowanych przez PRS S.A. Znalazły

się w nim firmy, które otrzymały certyfikat systemu zarządzania jakością, po-twierdzający jego zgodność z odpowiednią normą serii ISO 9000, ISO14001,PN-N18001 lub HACCP, wydany przez Biuro Certyfikacji Polskiego RejestruStatków S.A. w okresie od 3 września 2004 r. do 15 października 2004 r.

Kompletne zestawienie przedsiębiorstw, które otrzymały certyfikat systemuzarządzania jakością, potwierdzający zgodność z odpowiednią normą publiko-wane są na stronie internetowej www.prs.pl/obszary działalności/CertyfikacjaSystemów Zarządzania.

1 MPL TECHNOLOGY KATOWICEAl. Roździeńskiego 188, 40-203 Katowicewww.mpl.com.pl e-mail: office@mpl.com.plData wydania: 13-09-2004 Data ważności: 12-09-2007Nr certyfikatu: NC-0930/ 04 Norma: ISO 9001:2000Zakres certyfikacji: Działalność handlowa w zakresie urządzeń przemy-słowych oraz działalność usługowa w zakresie rektyfikacji pionowej budynków.Przedstawiciel: Krzysztof Borończyk Tel. (032) 7358809

2 RABAT POMORZE S.A.ul. Zastawna 31, 83-000 Pruszcz Gd.www.rabatpomorze.plData wydania: 13-09-2004 Data ważności: 12-09-2007Nr certyfikatu: NC-0942/ 04 Norma: ISO 9001:2000; DS 3027 E:2002Zakres certyfikacji: Organizacja i zarządzanie siecią handlową „sieć 34”.Magazynowanie i dystrybucja artykułów FMCG.Przedstawiciel: Maciej Z. Stefunko Tel. 06920082e-mail: ewa@rabatpomorze.pl

3 SITA Nowy Sącz Spółka z o.o.ul. Lwowska 135, 33-300 Nowy Sączwww.sitagroup.pl e-mail: sita.nowysacz@sitagroup.plData wydania: 15-09-2004 Data ważności: 14-09-2007Nr certyfikatu: NC-0910/ 04 Norma: ISO 9001:2000; ISO 14001:1996Zakres certyfikacji: Usługi oczyszczania i wywozu odpadów stałych iciekłych, konserwacja zieleni oraz usługi pogrzebowe.Przedstawiciel: Bernadeta Wielowska Tel. (018) 4415285 w 103

238

4 Urząd Gminy Chojniceul. 31 Stycznia 56a, 89-600 Chojnicewww.gmina.chojnice.com.pl e-mail: gmina@gmina.chojnice.com.plData wydania: 15-09-2004 Data ważności: 14-09-2007Nr certyfikatu: NC-0913/ 04 Norma: ISO 9001:2000Zakres certyfikacji: Statutowe zadania gminy.Przedstawiciel: Stefania Majewska-Kilkowska Tel. (052) 3972129

5 H.M.G. Hydro Media Głuchowskiul. Piastowska 45, 80-332 Gdańske-mail: korko_czong@o2.plData wydania: 15-09-2004 Data ważności: 14-09-2007Nr certyfikatu: NC-0937/ 04 Norma: ISO 9001:2000Zakres certyfikacji: Montaż sieci i instalacji gazu i wody.Przedstawiciel: Jerzy Głuchowski Tel. (58) 5583558e-mail: dzekasty@poczta.onet.pl

6 PPHU "Delta" Andrzej Siedleckiul. Wojska Polskiego 47, 16-300 Augustówe-mail: deltaokna@deltaokna.plData wydania: 15-09-2004 Data ważności: 14-09-2007Nr certyfikatu: NC-0939/ 04 Norma: ISO 9001:2000Zakres certyfikacji: Produkcja oraz montaż okien i drzwi z PCV i alumi-nium.Przedstawiciel: Bożena Malinowska Tel. (87) 6431442

7 Euro Rusztowania Sp. z o.o.ul. Czechosłowacka 3, 81-669 Gdyniawww.e-rusztowania.com.pl e-mail: biuro@e-rusztowania.com.plData wydania: 15-09-2004 Data ważności: 14-09-2007Nr certyfikatu: NC-0940/ 04 Norma: ISO 9001:2000Zakres certyfikacji: Usługi w zakresie montażu i demontażu oraz wynaj-mu rusztowań.Przedstawiciel: Przemysław Konieczka Tel. (58) 6271630,

0602 219700e-mail: p.k.@e-rusztowania.com.pl

8 Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe „SOFI” Zofia Dyrdaul. Ogrodowa 7, 42-350 Koziegłowywww.sofi.pl e-mail: sofi@sofi.plData wydania: 15-09-2004 Data ważności: 14-09-2007Nr certyfikatu: NC-0953/ 04 Norma: ISO 9001:2000Zakres certyfikacji: Projektowanie i produkcja wyrobów dziewiarskich,choinek i podstaw do kompozycji dekoracyjno-kwiatowych.Przedstawiciel: Zofia Dyrda Tel. (34) 3141481

239

9 FAMA Spółka z ograniczona odpowiedzialnościąul. Kopernika 1, 83-140 GniewData wydania: 22-09-2004 Data ważności: 21-09-2007Nr certyfikatu: NC-0923/ 04 Norma: ISO 9001:2000Zakres certyfikacji: projektowanie i produkcja wyposażenia pokładowego(urządzeń kotwiczno-cumowniczych, urządzeń trapowych, żurawików, wcią-garek), dźwignic, konstrukcji stalowych.Przedstawiciel: Piotr Hinz Tel. (058) 5352271 w 277

10 Przedsiębiorstwo Inżynieryjno-Budowlane „INREM” Sp. z o.o.ul. Nowolipie 28A, 80-131 Gdańske-mail: inrem-gdansk@wp.plData wydania: 22-09-2004 Data ważności: 21-09-2007Nr certyfikatu: NC-0946/ 04 Norma: ISO 9001:2000Zakres certyfikacji: budowa, modernizacja, remonty sieci i instalacji ga-zowych, wodociągowych, ciepłowniczych, kanalizacji sanitarnej i deszczo-wej oraz prace odtworzeniowe i remontowe nawierzchni.Przedstawiciel: Andrzej Kępa Tel. (58) 3029923

11 PLASTICS GROUP Sp. z o.o.ul. Kolumba 40, 02-288 WarszawaData wydania: 24-09-2004 Data ważności: 23-09-2007Nr certyfikatu: NC-0931/ 04 Norma: ISO 9001:2000Zakres certyfikacji: Sprzedaż półproduktów i wyrobów z tworzywsztucznych dla budownictwa, przemysłu i reklamy oraz osprzętu montażo-wego.Przedstawiciel: Magdalena Chwalczyk Tel. (022) 5750805e-mail: m.chwalczyk@plastics.pl

12 MTM NOWUM Sp. z o.o.ul. Romera 77, 20-487 Lubline-mail: nowum@onet.plData wydania: 29-09-2004 Data ważności: 28-09-2007Nr certyfikatu: NC-0967/ 04 Norma: ISO 9001:2000Zakres certyfikacji: Projektowanie, wykonawstwo, serwis w zakresie in-stalacji, sieci i urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych, cieplnych, wen-tylacyjnych i gazowych.Przedstawiciel: Tomasz Komsta Tel. (081) 7447926

13 Ośrodek Leczenia Kompleksowego Spółka z o.o.ul. Wrocławska 81, 63-400 Ostrów Wielkopolskie-mail: olk_nzoz@osw.plData wydania: 30-09-2004 Data ważności: 29-09-2007Nr certyfikatu: NC-0949/ 04 Norma: ISO 9001:2000Zakres certyfikacji: Świadczenie usług medycznych.

240

Przedstawiciel: Alicja Plucińska Tel. (62) 737425514 P.U.K. „CORIMP” Sp. z o.o.

ul. Smoleńska 41, 85-871 Bydgoszczwww.corimp.com.pl e-mail: zarzad@corimp.com.plData wydania: 04-10-2004 Data ważności: 03-10-2007Nr certyfikatu: NC-0905/ 04 Norma: ISO 9001:2000Zakres certyfikacji: Wywóz nieczystości stałych. Letnie i zimowe utrzy-manie ulic. Sprzątanie przystanków komunikacji miejskiej i miejsc użytecz-ności publicznej. Segregacja i selektywna zbiórka odpadów komunalnych.Usługowe ważenie pojazdów i towarów.Przedstawiciel: Jacek Fifelski Tel. (052) 3208180; 501084884

15 Elgas Motorsul. Poznańska 104, 62-200 Gnieznowww.elgas-motors.pl e-mail: p.brzeziński@elgas-motors.plData wydania: 04-10-2004 Data ważności: 03-10-2007Nr certyfikatu: NC-0927/ 04 Norma: ISO 14001:1996Zakres certyfikacji: Zakup i sprzedaż gazu na stacjach LPG, w butlach i whurcie (cysterny). Serwis samochodowy.Przedstawiciel: Przemysław Brzeziński Tel. (060)7460455e-mail: p.brzezinski@elgas-motors.pl

16 Ośrodek Wypoczynkowy „GRYF”Centrum ObsługiKancelarii Prezesa Rady Ministrówul. Waszyngtona 1, 78-100 Kołobrzegwww.cokprm.gov.pl e-mail: owgryf@wp.plData wydania: 04-10-2004 Data ważności: 03-10-2007Nr certyfikatu: NC-0933/ 04 Norma: ISO 9001:2000; DS 3027 E:2002Zakres certyfikacji: Usługi hotelarsko-wypoczynkowe.Przedstawiciel: Halina Klimek Tel. (094)3549900

17 Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe PLAST-OPAL-BUKZdzisław Pocztowyul. Przemysłowa 21, 64-320 Bukwww.plast-opal-buk.com.plData wydania: 04-10-2004 Data ważności: 03-10-2007Nr certyfikatu: NC-0938/ 04 Norma: ISO 9001:2000Zakres certyfikacji: Produkcja i montaż stolarki PCV i ślusarki aluminio-wej.Przedstawiciel: Krzysztof Jakubicz Tel. (61) 8149120e-mail: jakubicz@interia.pl

241

18 Ogólnopolskie Stowarzyszenie Pracowników Służby BHPOddział Gdańskul. Uphagena 28, 80-237 Gdańske-mail: stowbhpgda@wp.plData wydania: 04-10-2004 Data ważności: 03-10-2007Nr certyfikatu: NC-0941/ 04 Norma: ISO 9001:2000Zakres certyfikacji: doradztwo i nadzór w zakresie bhp, szkolenia w dzie-dzinie bhp, prowadzenie dochodzeń i dokumentacji powypadkowej, identyfi-kacja zagrożeń i ocena ryzyka zawodowego, opracowanie instrukcji bhp iplanów biozPrzedstawiciel: Marek Nościusz Tel. 0601 240334

19 Panorama Internetuul. Jaśkowa Dolina 15, 80-252 Gdańskwww.pi.net.pl e-mail: agnieszkak@pi.net.plData wydania: 04-10-2004 Data ważności: 03-10-2007Nr certyfikatu: NC-0944/ 04 Norma: ISO 9001:2000Zakres certyfikacji: Wytwarzanie i wdrażanie oprogramowania.Przedstawiciel: Agnieszka Kała-Kwiatkowska Tel. (58) 3453840e-mail: Agnieszka.Kala@pi.net.pl

20 Kaliskie Centrum Alergologii i Pulmonologiiul. Poznańska 79, 62-800 Kalisze-mail: 3001341@zoz.org.plData wydania: 04-10-2004 Data ważności: 03-10-2007Nr certyfikatu: NC-0948/ 04 Norma: ISO 9001:2000Zakres certyfikacji: Świadczenie usług medycznych w zakresie alergologiii pulmonologii.Przedstawiciel: Alina Jarmuszczak-Walczyńska Tel. (62) 7651473

21 NSZOZ „GAW-MED.” s.c. Grzegorz, Urszula i Anna Gawronul. M.Koszutskiej 1A, 62-800 KaliszData wydania: 04-10-2004 Data ważności: 03-10-2007Nr certyfikatu: NC-0950/ 04 Norma: ISO 9001:2000Zakres certyfikacji: Świadczenie usług z zakresu laryngologii, audiologiii protetyki słuchu.Przedstawiciel: Grzegorz Gawron Tel. (62) 764-99-97

22 PHOENIX XTRA PRINT POLSKA spółka z o.o.ul. Polska 21, 81-334 Gdyniae-mail: xtraprint@phoenix.com.plData wydania: 04-10-2004 Data ważności: 03-10-2007Nr certyfikatu: NC-0952/ 04 Norma: ISO 9001:2000

242

Zakres certyfikacji: Konfekcjonowanie obciągów offsetowych z kompo-nentów importowanych, dystrybucja i sprzedaż.Przedstawiciel: Paulina Łęszczak Tel. (58) 6274922

23 BASMA Barbara Wyszkowskaul. Bolkowska 1/15, 01-466 Warszawae-mail: basma@basmasecurity.plData wydania: 04-10-2004 Data ważności: 03-10-2007Nr certyfikatu: NC-0969/ 04 Norma: ISO 9001:2000Zakres certyfikacji: Kompleksowa obsługa klientów w zakresie prac po-rządkowych wszelkiego rodzaju obiektów zamkniętych jak i otwartych.Przedstawiciel: Marek Wyszkowski Tel. (22) 6201261 w. 254

24 Agencja Ochrony Osób i Mienia BASMA SECURITY” Spółka JawnaAdam Mianecki i Maciej Wyszkowskiul. Grzybowska 77/48, 00-844 Warszawae-mail: basna@basmasecurity.plData wydania: 04-10-2004 Data ważności: 04-10-2004Nr certyfikatu: NC-0970/ 04 Norma: ISO 9001:2000Zakres certyfikacji: Projektowanie i wykonywanie usług fizycznej i tech-nicznej ochrony mienia.Przedstawiciel: Marek Wyszkowski Tel. (22) 6201261 (w.254)

25 Zakład Produkcji Taśm Transportowych Sit i Siatek z drutu „DAWID”ul. Gronowa 23, 42-271 CzestochowaData wydania: 12-10-2004 Data ważności: 11-10-2007Nr certyfikatu: NC-0960/ 04 Norma: ISO 9001:2000Zakres certyfikacji: Produkcja i sprzedaż blach perforowanych, taśmtransportowych, sit i siatek z drutu, ogrodzeń panelowych oraz innych wyro-bów z drutu.Przedstawiciel: Jerzy Dawid Tel. (034) 3650136

26 Zakłady Wielobranżowe FaSt Spółka z o.o.ul. Grunwaldzka 211, 80-266 Gdańskwww.fast.plData wydania: 15-10-2004 Data ważności: 14-10-2007Nr certyfikatu: NC-0889/ 04 Norma: ISO 9001:2000Zakres certyfikacji: Prace konserwacyjno-malarskie i wyposażeniowe.Produkcja mebli.Przedstawiciel: Wiesław Prędkiewicz Tel. (058) 3406710e-mail: krzysztof.klocek@fast.pl

27 „PASAMON” Spółka z o.o.ul. Jagiellońska 117, 85-027 Bydgoszczwww.pasamon.com.pl e-mail: pasamon@pasamon.com.pl

243

Data wydania: 15-10-2004 Data ważności: 14-10-2007Nr certyfikatu: NC-0932/ 04 Norma: ISO 9001:2000Zakres certyfikacji: Produkcja wyrobów włókienniczych w postaci taśm ipasów. Wyroby z taśm i pasów technicznych. Handel wyrobami włókienni-czymi. Pośrednictwo w zakresie handlu artykułami włókienniczymi.Przedstawiciel: Włodzimierz Bartecki Tel. (052) 3414021

28 Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe ADAM-POLAdam Adamowskiul. Kociewska 46, 83-260 Kaliska, Franke-mail: biuro@adam-pol.plData wydania: 15-10-2004 Data ważności: 14-10-2007Nr certyfikatu: NC-0943/ 04 Norma: ISO 9001:2000Zakres certyfikacji: Produkcja, usługi i handel w zakresie mebli.Przedstawiciel: Magdalena Janicka Tel. (58) 5889173

29 Przedsiębiorstwo ZORMET inż. Henryk Kubińskiul. B.Prusa 12, 83-240 Lubichowowww.zormet.pl e-mail: h.kubinski@dobrynet.plData wydania: 15-10-2004 Data ważności: 14-10-2007Nr certyfikatu: NC-0951/ 04 Norma: ISO 9001:2000Zakres certyfikacji: Produkcja i sprzedaż wyrobów metalowych.Przedstawiciel: Katarzyna Mikulska Tel. (58) 5885841e-mail: kmikulska1@wp.pl

30 Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe „INSBUD” Sp. z o.o.Żdanów 39, 22-400 Zamośće-mail: insbud@pro.onet.plData wydania: 15-10-2004 Data ważności: 14-10-2007Nr certyfikatu: NC-0966/ 04 Norma: ISO 9001:2000Zakres certyfikacji: Przygotowanie i realizacja inwestycji budowlanych,handel materiałami budowlanymi.Przedstawiciel: Arkadiusz Gajewski Tel. (084) 6169423

PC

244

NORMALIZACJAKomunikat normalizacyjny

Nowe normyPrzedstawiamy grupę nowo otrzymanych norm, które uznaliśmy za interesującedla inspektorów PRS.* – norma uzgodniona z PRS.PN-EN 1011-2:2004 + „CD“ Spawanie. Wytyczne dotyczące spawania

metali. Część 2: Spawanie łukowe stali fer-rytycznych.

PrPN-EN 1011-5 Spawanie. Wytyczne dotyczące spawaniametali. Część 5: Spawanie stali platerowanej.

PrPN-EN ISO 1071 Materiały dodatkowe do spawania. Elektro-dy otulone, druty, pręty i druty proszkowedo spawania żeliwa. Klasyfikacja.

PrPN-EN 1792 Spawanie. Wielojęzyczny wykaz terminówdotyczących spawania i procesów pokrewnych.

PN-EN ISO 2064:2004 + „CD” Powłoki metalowe i inne nieorganiczne. Defi-nicje i zasady dotyczące pomiaru grubości.

PrPN-EN ISO 6520-2 Spawanie i procesy pokrewne. Klasyfikacjageometrycznych niezgodności spawalniczychw metalach. Część 2: Zgrzewanie.

PN-EN ISO 8504-3:2004 + „CD” Przygotowanie podłoży stalowych przednakładaniem farb i podobnych produktów.Metody przygotowania powierzchni. Część3: Czyszczenie narzędziem ręcznym i narzę-dziem z napędem mechanicznym.

PN-EN ISO 9377-2:2003 + „CD” Jakość wody. Oznaczanie indeksu olejumineralnego. Część 2: Metoda z zastosowa-niem ekstrakcji rozpuszczalnikiem i chro-matografii gazowej.

PN-EN ISO 9400:2004 + „CD” Stopy na bazie niklu. Oznaczanie odpornościna korozję międzykrystaliczną.

PN-EN ISO 9692-3:2004 + ”CD” Spawanie i procesy pokrewane. Zaleceniadotyczące przygotowania złączy. Część 3:Spawanie aluminium i jego stopów elektro-dą metalową i elektrodą wolframowąw osłonie gazów obojętnych.

Zastępuje normy: PN-70/M-69024 i PN-73/M-69027.PN-EN 10273:2004 + „CD” Pręty walcowane na gorąco ze stali spawal-

nych o określonych własnościach w podwyż-szonych temperaturach na urządzenia ci-śnieniowe.

245

PN-EN 10274:2002 + „CD” Metale. Próba udarowa spadającym cięża-rem.

PN-EN 12258-1:2004 + „CD” Aluminium i stopy aluminium. Terminyi definicje. Część 1: Terminy ogólne.

PN-EN 12345:2004 + „CD” Spawanie. Wielojęzyczne terminy dotyczącezłączy spawanych/zgrzewanych z ilustracjami.

PN-EN 12732:2004 + „CD” Systemy dostawy gazu. Spawanie stalowychukładów rurowych. Wymagania funkcjo-nalne.

PrPN-EN ISO 14270 Wymiary próbki i procedura zmechanizowa-nej próby wyłuskiwania zgrzein rezystancyj-nych punktowych, liniowych i garbowych.

PrPN-EN ISO 14273 Wymiary próbki i procedura próby ścinaniazgrzein rezystancyjnych punktowych, linio-wych i garbowych.

PrPN-EN ISO 15011-1 Zdrowie i bezpieczeństwo przy spawaniui procesach pokrewnych. Metoda laborato-ryjna pobierania próbek pyłu i gazów po-wstających przy spawaniu łukowym. Część1: Określenie wielkości emisji i pobieraniepróbek pyłu do analizy (ISO 15011-1:2002).

PN-EN 60445:2002 Zasady podstawowe i bezpieczeństwa przywspółdziałaniu człowieka z maszyną, ozna-czanie i identyfikacja. Oznaczenia identyfi-kacyjne zacisków urządzeń i zakończeń żyłprzewodów oraz ogólne zasady systemu al-fanumerycznego.

Zastępuje normę: PN-90/E-01242.PN-EN 61340-5-1:2002 Elektryczność statyczna. Część 5-1: Ochrona

przyrządów elektronicznych przed elek-trycznością statyczną. Wymagania ogólne.

PN-EN 61340-5-2:2002 Elektryczność statyczna. Część 5-2: Ochronaprzyrządów elektronicznych przed elektrycz-nością statyczną. Przewodnik użytkownika.

PN-EN 61779-1:2004 + „CD” Elektryczne przyrządy do wykrywaniai pomiaru gazów palnych. Część 1: Wyma-gania ogólne i metody badań.

Zastępuje normę: PN-EN 50054+A1:1997.PN-EN 61779-4:2004 + „CD” Elektryczne przyrządy do wykrywania

i pomiaru gazów palnych. Część 4: Wyma-gania dla przyrządów grupy II wskazują-cych ułamek objętościowy do 100 % dolnejgranicy wybuchowości.

246

Zastępuje normę: PN-EN 50057:1997.PN-IEC 60050-121:2000 Międzynarodowy słownik terminologiczny

elektryki. Elektromagnetyzm.PN-IEC 60364-4-444:2001 Instalacje elektryczne w obiektach budowla-

nych. Ochrona dla zapewnienia bezpieczeń-stwa. Ochrona przed przepięciami. Ochronaprzed zakłóceniami elektromagnetycznymi(EMI) w instalacjach obiektów budowlanych.

PN-IEC 60364-5-53:2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowla-nych. Dobór i montaż wyposażenia elektrycz-nego. Aparatura rozdzielcza i sterownicza.

Zastępuje normę: PN-IEC 60364-5-53:1999.PN-IEC 61312-1:2001 Ochrona przed piorunowym impulsem elek-

tromagnetycznym. Zasady ogólne.PN-IEC 61643-1:2001 Urządzenia do ograniczania przepięć w sie-

ciach rozdzielczych niskiego napięcia. Część 1:Wymagania techniczne i metody badań.

PrPN-IEC 61882:2004 Badania zagrożeń i zdolności do działania(Badania HAZOP). Przewodnik zastosowania.

PN-ISO 6182-5:1998 + „CD” Ochrona przeciwpożarowa. Urządzenia try-skaczowe. Wymagania i metody badań dlazaworów wzbudzających.

PN-ISO 6534:19999 + „CD” Pilarki łańcuchowe przenośne. Osłony rąk.Wytrzymałość mechaniczna.

PN-ISO 15161:2004 + „CD” Wytyczne stosowania ISO 9001:2000 w prze-myśle żywnościowym i napojów.

PrPN-ISO/IEC 17030 Ocena zgodności. Wymagania ogólne dotyczą-ce znaków zgodności strony trzeciej.

Zmiany do Polskich Norm:PN-EN 288-4:1997/A1:2004.Polskie Normy wycofane ze zbioru (bez zastąpienia):PN-93/E-04500 Elektroenergetyczne stalowe konstrukcje wsporcze.

Powłoki ochronne cynkowe zanurzenioweWycofano dnia: 2004.07.09.PN-73/E-05108 Przemysłowe zakłócenia radioelektryczne. Trakcja

elektryczna i spalinowo-elektryczna. Dopuszczalnepoziomy zakłóceń. Ogólne wymagania i badania.

Wycofano dnia: 2004.06.30.PN-E-06513:1997 Liczniki energii elektrycznej. Liczniki ze wskaźni-

kiem mocy maksymalnej klasy 1.Wycofano dnia: 2004.06.07.

247

PN-89/E-08120 Elektryczne przyrządy pomiarowe. Wymagania i ba-daniadotyczące bezpieczeństwa.

Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-90/E-83001.02 Akumulatory ołowiowe rozruchowe. Akumulatory o na-

pięciu znamionowym 6 V. Wymiary i pojemności.Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-E-83004:1994 Ogniwa akumulatorowe ołowiowe stacjonarne. Typy.

Wymiary i pojemności znamionowe.Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-76/E-83005 Baterie akumulatorowe kwasowe stacyjne o napięciu

znamionowym do 220 V. Ogólne wymagania i badania.Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-91/E-83006.03 Ogniwa akumulatorowe ołowiowe trakcyjne. Wymiary

i pojemności ogniw z płytami kratkowymi.Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-91/E-83008 Baterie akumulatorowe ołowiowe trakcyjne.Wydano dnia: 2004.06.07.PN-E-83011:1998 Akumulatory zasadowe. Baterie akumulatorowe o napię-

ciu 2,4 V do latarek ręcznych i lamp sygnałowych. Wy-magania i badania.

Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-E-83014:1997 Akumulatory zasadowe. Ogniwa i baterie akumulatorowe

niklowo-kadmowe, prostokątne, otwarte w wykonaniutropikalnym i morskim. Wymagania i badania.

Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-E-83015:1998 Akumulatory zasadowe. Ogniwa i baterie akumulatorowe

niklowo-kadmowe, otwarte, rozruchowe. Wymaganiai badania.

Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-69/E-88000 Elektryczne przyrządy pomiarowe tablicowe. Główne

wymiary gabarytowe.Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-74/E-88004 Liczniki energii elektrycznej. Wymiary gabarytowe.Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-75/E-88200 Elektryczne przyrządy pomiarowe tablicowe. Elementy

przyłączeniowe. Wymagania.Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-86/T-06500.01 Elektroniczne przyrządy pomiarowe. Postanowienia

ogólne.Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-85/T-06500.02 Elektroniczne przyrządy pomiarowe. Terminologia.

248

Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-71/T-06500.03 Elektroniczne przyrządy pomiarowe. Ogólne wymagania

konstrukcyjne i badania.Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-89/T-06500.06 Elektroniczne przyrządy pomiarowe. Wymagania i badania

klimatyczne.Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-88/T-06500.07 Elektroniczne przyrządy pomiarowe. Wymagania i badania

mechaniczne.Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-86/T-06502 Oscyloskopy elektroniczne. Ogólne wymagania i badania.Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-73/T-06503 Generatory pomiarowe małej częstotliwości. Ogólne wy-

magania i badania.Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-87/T-06504 Elektroniczne przyrządy pomiarowe. Zasilacze elektroniczne

stabilizowane prądu stałego. Ogólne wymagania i badania.Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-74/T-06505 Częstościomierze cyfrowe. Ogólne wymagania i badania.Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-74/T-06506 Elektroniczne woltomierze cyfrowe i przetworniki analogo-

wo-cyfrowe napięcia stałego. Ogólne wymagania i badania.Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-84/T-06508 Generatory impulsowe pomiarowe. Ogólne wymagania

i badania.Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-75/T-06509 Elektroniczne przyrządy pomiarowe. Selektywne mierniki

natężenia pola elektromagnetycznego. Ogólne wymaganiai badania.

Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-87/T-06504 Elektroniczne przyrządy pomiarowe. Zasilacze elektroniczne

stabilizowane prądu stałego. Ogólne wymagania i badania.Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-74/T-06505 Częstościomierze cyfrowe. Ogólne wymagania i badania.Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-74/T-06506 Elektroniczne woltomierze cyfrowe i przetworniki analo-

gowo-cyfrowe napięcia stałego. Ogólne wymagania i bada-nia.

Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-84/T-06508 Generatory impulsowe pomiarowe. Ogólne wymagania

i badania.

249

Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-75/T-06509 Elektroniczne przyrządy pomiarowe. Selektywne

mierniki natężenia pola elektromagnetycznego. Ogól-ne wymagania i badania.

Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-76/T-06512 Oscyloskopy próbkujące. Ogólne wymagania i bada-

nia.Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-IEC 509:1996 Akumulatory zasadowe. Pojedyncze ogniwa akumu-

latorowe niklowo-kadmowe, guzikowe, szczelnie za-mknięte.

Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-IEC 1020-2:1997 Łączniki elektromechaniczne do stosowania w urzą-

dzeniach elektronicznych. Norma grupowa dla łączni-ków obrotowych.

Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-IEC 1020-2-1:1997 Łączniki elektromechaniczne do stosowania w urzą-

dzeniach elektronicznych. Norma grupowa dla łączni-ków obrotowych. Ramowa norma szczegółowa.

Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-IEC 1020-5:1997 Łączniki elektromechaniczne do stosowania w urzą-

dzeniach elektronicznych. Norma grupowa dla łączni-ków przyciskowych.

Wycofano dnia: 2004.06.07.PN-IEC 1020-5-1:1997 Łączniki elektromechaniczne do stosowania w urzą-

dzeniach elektronicznych. Norma grupowa dla łączni-ków przyciskowych. Ramowa norma szczegółowa.

Wycofano dnia: 2004.06.07.TUBES International Sp. z o. o. – KATALOG 2004 – Świat węży i złączy.

NORMY ZAGRANICZNE:PN-EN 1011-5:2004(U) + „CD” Spawanie. Wytyczne dotyczące spawania

metali. Cęść 5: Spawanie stali platerowanej.PN-EN ISO 1302:2002(U) + „CD” Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS).

Oznaczanie struktury geometrycznejpowierzchni w dokumentacjach tech-nicznych wyrobów.

Zastępuje normę: PN-ISO 1302: 1996.PN-EN ISO 13590:2004(U) +”CD”Małe statki. Skuter wodny. Wymagania

dotyczące konstrukcji i systemu instalacji.

250

PN-EN 14330:2004(U) + „CD” Statki żeglugi śródlądowej. Łańcuchy ko-twiczne bezrozpórkowe. Łańcuch o ogni-wach stalowych.

PN-EN 14503:2004(U) + „CD” Statki żeglugi śródlądowej. Porty żeglugiśródlądowej.

PN-EN 14504:2004(U) + „CD” Statki żeglugi śródlądowej. Pływającepomosty wyładunkowe. Wymagania, ba-dania.

ISO 75-2:2004 + „CD” Plastics. Determination of temperature ofdeflection under load. Part 2: Plastics andebonite. Second edition.

ISO 799:2004 + „CD” Ships and marine technology. Pilot lad-ders. Third edition.

W związku z wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej, w Centrali PRS SAzapadła decyzja (12.07.2004r.) o równoczesnym nabywaniu norm w wersji pa-pierowej i w wersji elektronicznej.

Koszt PN w wersji elektronicznej jest identyczny jak koszt egzemplarzy pa-pierowych.

Dodatkowo pobierana jest opłata autorska za używanie “CD” w sieci zakła-dowej, wynosząca 75 % wartości nagranych norm. Kwota ta jest stała niezależnaod liczby stanowisk.

Pliki dostarczane na płytach “CD” są w formie pdf, tylko do odczytu bezmożliwości wydruku, ponieważ Polskie Normy są chronione prawem autorskim,zgodnie z obowiązującą ustawą o normalizacji.

Ustawa ta stanowi, że Polskie Normy, Normy Europejskie i Normy Między-narodowe korzystają z ochrony jak utwory literackie.

Ponadto PKN jako członek ISO jest jedynym pełnomocnym przedstawicie-lem tej organizacji w Polsce, co czyni go odpowiedzialnym za dystrybucję pu-blikacji ISO i zapobieganie ich nieautoryzowanej reprodukcji i sprzedaży.

Użytkownik ma prawo korzystania z zakupionych publikacji ISO w celachwewnątrzzakładowych.

Zezwala się na wykonanie jednej papierowej kopii do własnego użytku dlatakiej liczby użytkowników jaka została podana w zamówieniu.

Wszelkie inne wykorzystanie całości lub fragmentów publikacji, zwłaszczaw celach handlowych, jest niedozwolone.

Zabrania się reprodukowania, przesyłania, wynajmu, dzierżawienia, odsprze-daży lub bezpłatnej dystrybucji na zewnątrz.

Kupujący zobowiązuje się zapewnić środki bezpieczeństwa uniemożliwiająceosobom trzecim dostęp do publikacji. Wszelkie przeróbki tekstu są niedopuszczalne.

Tekst opracowano na podstawie zezwolenia PKN i warunków sprzedaży pu-blikacji ISO w formie elektronicznej.

Jarosław Suska

251

KOMUNIKATYKomunikat Biblioteki Technicznej PRS

Techniczne nowości biblioteki PRS S.A.od 1 września do 31 października 2004r.

Lp. Autor Tytuł Nr inw.Przepisy i konwencje

1. PRS Przepisy klasyfikacji i budowy łodzi motorowych: cz. 4 : Urządzenia maszynowe : 2004. -

22.031-22.033

2. - „ - - “ -cz. 6 : Materiały : 2004. -

22.028-22.030

3. - „ - Przepisy klasyfikacji i budowy statków morskich :cz. 3 : Wyposażenie kadłubowe : 2004. -

22.044-22.046

4. - „ - Publ. nr 57/P : Uznawanie typu złączy mecha-nicznych : 2004. -

22.047-22.049

5. - „ - Raport Techniczny nr 48 : Badania jakości energiielektrycznej na wybranym statku : 2004. -

22.050

6. IMO SOLAS : Consolidated ed., 2001. - 22.0237. - “ - - “ - : Amend. 2001 and 2002. - 22.0248. - “ - MARPOL 73/78 : Consolidated ed., 2002. - 22.0259. - “ - Load Lines : International Convention on Load

Lines, 1966 and protocol of 1988 : Consolidateded., 2002. -

22.026

10. - “- BC Code : Code of safe practice for solid bulkcargoes. -

22.052

11. DNV Classification Notes No. 30.7 : Fatigue assessmentof ship structures : Febr. 2003. -

22.027

12. - “ - Rules for classification of igh speed, light craftand naval surface craft : July 2004. – CD-rom. -

3.651/a

Inne publikacje dotyczące okrętownictwa13. Polish. Acad. of

SciencesMarine Technology Transaction : vol.15 poświę-cony: XXI Sesji Naukowej Okrętowców : PolskiPrzemysł okrętowy w Unii Europejskiej : Gdańsk,27-28 Sept. 2004. -

22.051

Inne14. Poradnik inżyniera : Spawalnictwo : (t.) 1. - 22.034-

22.036,22.040-22.043

15. Klimpel A. Napawanie i natryskiwanie cieplne : Technologie. - 22.03716. - „ - Spawanie : Zgrzewanie i cięcie metali : Technologie. - 22.03817. Magda W. Rurociągi podmorskie : Zasady projektowania. - 22.03918. Rahman M. Applied numerical analysis. – +CD-Rom. - 3.650/a

Maria Gencza

252

SPIS TREŚCI str.Dzień Morza 2004 w PRS – A. Stajewska ............................................................ 197Światowy Dzień Morza 2004 w Polsce – J. Kłonowska-Figiel ............................ 198Ochrona na morzu w centrum uwagi IMO w roku 2004 – przesłanie Sekretarza Generalnego MiędzynarodowejOrganizacji Morskiej – J. Wyrzykowski, A. Michalski, ........................................ 200AKTUALNOŚCIPRS na Międzynarodowych Targach Budowy i WyposażeniaStatków, Maszyn i Technologii MorskichSMM 2004 Hamburg – A. Małecka ..................................................................... 204Udział PRS w BALTEXPO 2004 – D. Rogowska ............................................... 205PRS w Syrii – A. Stajewska .................................................................................. 206IMOKonwencja STCW’95 rozwinięciem wymagań Kodeksu ISM– E. Witkowski.................................................................................................... 207UNIA EUROPEJSKADyrektywa 96/98/WE w sprawie wyposażenia morskiego– wymagania dyrektywy, certyfikacja wyposażenia morskiego przez PRS, nadzór PRS nad wyposażeniem morskim – D. Stefaniak ................................. 217PRZEPISY PRSRozwój przepisów w roku 2004 w Inspektoracie Elektrycznymi Automatyki – E. Szmit .................................................................................... 229LUDZIE MORZAProfesor Lech Kobyliński Doktorem Honoris CausaPolitechniki Gdańskiej – A. Michalski .............................................................. 235CERTYFIKACJARejestr dostawców certyfikowanych przez PRS S.A. – PC .............................. 237NORMALIZACJANowe normy – J. Suska ..................................................................................... 244KOMUNIKATYKomunikat Biblioteki Technicznej PRS – M. Gencza ...................................... 251

Rada Programowa:Marian Dudek (przewodniczący), Andrzej Michalski (sekretarz), Sławomir Affek,Joanna Burakiewicz, Wojciech Czarny, Jakub Dering, Adam Dunikowski, MichałGałecki, Dorota Rogowska-Rybarczyk, Anna Stajewska, Edward Szmit.Honorowo: Edmund Dombrzalski, Jan F. Kubiak

(+58) 346 17 00 w. 538Rada Programowa zastrzega sobie prawo redagowania i skracania tekstów.

Wydawca: Polski Rejestr Statków S.A.al. gen. Józefa Hallera 126, 80-416 Gdańsktel. 346 17 00; fax 346 03 92, 346 03 94e-mail: mailbox@prs.pl

PRS/HW, 11/2004

80-416 Gdańsk-Wrzeszcz, al. gen. Józefa Hallera 126Tel. (48) (58) 346 17 00

Adres pocztowy: Skrytka pocztowa 44580-958 Gdańsk 50

Telegram: REJESTR GDAŃSKTelefax: (48) (58) 346 03 92

346 03 94e-mail: mailbox@prs.pl

Centrala telefoniczna: 346 17 00

Nr tel. Nr tel.miejskiego wewnętrznego

Prezes Zarządu 341 17 64 502Dyrektor Handlowy 346 03 90 143Dyrektor Klasyfikacji Statków 341 64 82 104Dyrektor Współpracy Zewnętrznej– Członek Zarządu 346 03 82 102Dyrektor Nadzoru Przemysłowego– Członek Zarządu 346 03 88 136Biuro Certyfikacji 509Biuro Marketingu 319Główny Księgowy 346 03 86 310Ośrodek ds. IMO 514Biuro Wydawnictw 553

Przedruk dozwolony pod warunkiem podania źródła.Wydawca: Polski Rejestr Statków S.A.