BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİSİ DERS NOTLARI TEMEL ...osmandusungel.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/38/15/700191/...BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİSİ DERS NOTLARI OSMAN DÜŞÜNGEL

BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİSİ DERS NOTLARI

OSMAN DÜŞÜNGEL ORTAOKULU 1 FİKRİ TOPRAK Bilişim Tek. Öğrt.

TEMEL BİLGİSAYAR

Bilgisayar donanım ve yazılım olmak üzere iki bileşenden oluşur. Donanım gözle görülen tüm fiziki parçaları kapsar.

Yazılım ise programlardır. Bilgisayarda olmazsa olmaz yazılım işletim sistemidir. Belli başlı işletim sistemleri Windows,

Unix, Linux ve Mac OS tur.

Bilgisayara veri girişini sağlayan birimlere giriş birimleri denir. (Klavye, Fare, Dokunmatik Altlık, Grafik Tablet, Mikrofon,

Kamera)

Bilgisayardaki verilerin gösterilmesini sağlayan birimlere çıkış birimleri denir. (Monitör,Hoparlör, Yazıcı, Çizici)

Bilgisayardaki verilerin saklanmasını sağlayan birimlere depolama birimleri denir. (Sabit Disk, Disket, Cd, Dvd, Usb Bellek,

Hafıza Kartı,Blue Ray)

Depolama birimlerinin büyüklükleri aşağıdaki ölçü birimleriyle ifade edilir.

Bit < Bayt < Kilobayt < Megabayt < Gigabayt < Terabayt (Küçükten büyüğe Sıralanmış hali)

1 Bayt = 8 Bit 1 Kilobayt = 1024 bayt 1 Megabayt=1024 Kilobayt 1 Gigabayt = 1024 Megabayt

1 Terabayt = 1024 Gigabayt

Donanım birimleri (Kasayı oluşturan) : Kasa, Anakart, Sabit Disk, İşlemci(CPU), Ram B elek, Optik Sürücü, v.b.)

Ram Bellek bilgileri geçici olarak depolar. Bilgisayar kapandığında bilgileri silinir.

Rom Bellek anakartın üzerinde gelir. Bilgileri silinmez.

Web Tarayıcıları: İnternet Explorer, Mozilla Firefox, Chrome, Netscape, Opera, Safari …

Klavye Kısayolları:

Geri Al Ctrl + Z Yinele Ctrl + Y Yenile F5 Pencereyi KapatAlt +F4

Yazdır Ctrl +P Kopyala Ctrl + C Kes Ctrl +X Yapıştır Ctrl +V

Klavye Üzerindeki Tuşlar:

Backspace: Geriye Doğru silme işlemi yapar. (sola doğru)

Delete: İleriye doğru silme işlemi yapar (sağa doğru)

Caps Lock:Harfleri büyük yazdırmayı sağlar.

Num Lock: Sayısal Tuş Bloğunu kontrol eder.

Print Screen: Ekran görüntüsünü anlık olarak yakalar.

Shift: Klavyedeki İkinci karakterleri yazdırmayı sağlar.

Alt Gr: Klavyedeki Üçüncü karakterleri yazdırmayı sağlar.

Tab: Paragraf boşluğu vermeyi sağlar.



Office Yazılımları:

Word Kelime İşlem Programı (Doc veya Docx)

Excel Tablolama Programı (Xls veya Xlsx)

Powerpoint Sunu Programı (Ppt veya Pptx)

Access Veritabanı Programı (Mdb veya Accdb)

Publisher Yayıncılık Programı (Pub)

Yazıcı Çeşitleri:

Nokta Vuruşlu

Mürekkep Püskürtmeli

Lazer

Monitör Çeşitleri:

CRT

LCD

PLASMA

LED



Girintiyi azaltma ve artırma

Sıralama

Kenarlıklar

Gölgelendirme

MİCROSOFT WORD

Microsoft Word bir kelime işlem programıdır. Kelime işlem programı günlük hayatta yapılan her tür yazışmanın

bilgisayar yardımı ile yazılmasını sağlayan yazılımlardır. Bu programı kullanarak mektup, rapor, kitap gibi belgeler

hazırlanabilir ve bu belgelere resim, tablo, grafik ve çizimler eklenebilir.

Word 2007’de daha önceki Word versiyonlarından farklı olarak, Dosya, Düzen, Görünüm… gibi menüler yerine

yapılacak işlemlere ait simgelerin yer aldığı sekmeler kullanılmıştır. Her sekmenin altında yapılabilecek işlemlere ait

komutlar simge olarak yerleştirilmiştir. Örneğin; Giriş sekmesinde: Kopyalama ve taşıma işlemleri, yazı ve paragraf

biçimlendirme, stiller, Bul ve değiştir komutları yer almaktadır. Ekle sekmesinde: Sayfa , tablo, resim, grafik, köprü, üst

ve alt bilgi, sayfa no, metin kutusu, denklem ve simge ekleme komutları yer almaktadır.

Office Düğmesi: Word 2007’de, Yeni, aç, kaydet, farklı kaydet, yazdır, Kapat gibi temel komutların yer aldığı

menüdür. Office düğmesine tıklandığında solda menü komutları sağ tarafta ise Word programında en son açılmış

dosyaların listesi yer alır. Bu liste sayesinde çalışılan dosyalara hızlı bir şekilde ulaşılabilir.

NOT: Word 2007’de kaydedilen belge docx uzantısını alır. Bu dosya eski Word versiyonlarında açılmayacaktır. Bu

nedenle Farklı Kaydet komutunda yer alan Word 97-2003 Belgesi seçilerek kayıt yapılırsa, belge doc uzantısı ile

kaydedilmiş olur.

Office düğmesi ile açılan menünün altında yer alan Word Seçenekleri tıklandığında Word 2007 ile ilgili temel ayar ve

düzenlemeler yapılabilir. Popüler sekmesinde; Yazım alanında seçim yapıldığında mini araç çubuğunun görüntülenmesi

yada gizlenmesi, canlı ön izlemenin aktif yada pasif yapılması, ekran görünümünün mavi, siyah yada gri olması gibi

düzenlemeler yapılabilir. Yazım Denetleme sekmesinde; hatalı yazımda otomatik düzeltme, Kaydet sekmesinde; Elektrik

kesintilerine karşı otomatik kaydetmenin hangi sıklıkla ve nereye yapılacağı, Kaydet komutu verildiğinde standart olarak

nereye kaydedileceği, Özelleştir sekmesi ile; çok sık kullanılan komutların yer aldığı Hızlı erişim araç çubuğu

düzenlenebilir.

Yazı Biçimlendirme:

Yazı Tipi

Yazı Boyutu

Yazı Tip Boyutu Artırma Azaltma

Biçimlendirmeyi temizleme

Yazı Rengi

Vurgu rengi

Büyük Küçük Harf Değiştir

Kalın İtalik Altı Çizili Üstü Çizili Alt Simge Üst Simge

Paragraf Biçimlendirme:

Madde İşareti Numaralandırma Çok düzeyli liste

NOT: Paragraf aralıklarının ayarlanması için; yazı

seçilerek Paragraf araçlarının sağ alt köşesindeki

iletişim butonu tıklanır. Ekrana gelen pencerede

paragraf öncesi ve sonrası boşluklar ayarlanabilir.

Sola Ortaya Sağa İki yana yasla Satır aralığı



D

Sayfa Görünümünün Değiştirilmesi: Belgenin normal, anahat, taslak, tam

okuma sayfası ve web görünümlerinde gösterilmesini sağlar.

Görünüm Sekmesi / Belge Görünümleri seçeneğinden ulaşılabilir.

Cetvel: Metni biçimlendirme ve hizalamaya yarar. Dikey ve yatay

olmak üzere 2 adet cetvel mevcuttur. Belgede cetvel mevcut değilse Görünüm Sekmesi / Göster-Gizle seçeneğinde Cetvel işaretlenir.

Başlangıcı Büyütme İşlemi:

ergi Gazete, ve kitap sayfalarında olduğu gibi daha etkili

bir görünüm oluşturmak amacı ile kullanılan bir

tekniktir. Uygulanmak istenilen yazı seçilerek Ekle

sekmesindeki Başlangıcı Büyüt komutu tıklanır. Atıldı yada Kenar

boşluğunda seçilerek harfin yeri “Küçük Büyük Harf seçenekleri

ile harfin yazıtipi, boyutu yazıdan uzaklığı belirlenebilir.

Sayfa kenar boşluklarını değiştirme veya ayarlama:

Sayfa Düzeni sekmesinin Sayfa Yapısı grubunda Kenar

Boşlukları seçeneği tıklanır. Ekrana gelen pencerede sol,

sağ, üst, alt kenar boşlukları yada cilt payı boşluğu ve

yeri ayarlanabilir.

Sayfa Boyutu ve Sayfa Yönlendirmesi:

Sayfa Düzeni sekmesinin Sayfa Yapısı grubunda Yönlendirme seçeneği tıklanarak sayfanın “yatay” yada

“dikey” kullanılması sağlanır.

Sayfa Düzeni sekmesinin Sayfa Yapısı grubunda Boyut seçeneği tıklanarak istenilen kağıt boyutu

seçilebilir. Açılan listenin alt kısmındaki “Tüm sayfa boyutları” seçeneği tıklanarak kağıt boyutu değerleri

elle girilebilir. (Kartvizit örneğinde kullanmıştık!)

Belgeyi yakınlaştırma: Belgeyi yakınlaştırmak belgenin sağ alt köşesinde yer alan kaydırıcı kullanılır. Yakınlaştırmak için sağa, uzaklaştırmak için de sola sürüklenir.

Belgemizin ekrana görünümünü büyütülmesi veya küçültülmesini sağlar.

Bu işlevi ayrıca faremizin tekerleği varsa CTRL tuşuna basılı tutup

tekerleği çevirerek de yapabilmekle beraber Menü şeridinde Görüntü

sekmesinin “Yakınlaştır” Grup komutlarıyla da yapabiliriz.

Simge Ekleme:

Klavyede yer almayan özel karakterleri yazım alanına eklemek amacıyla kullanılır.

Menü şeridinde Ekle / Simgeler grubundan Simge komutu verilerek yapılır. Değişik

simgelere ulaşmak için “Tüm simgeler” seçeneği tıklanarak yazıtipi bölümünden

“Webdings”, “Wingdings” gibi yazıtipleri seçilebilir. Normal yazı karakterleri için uygulanan

hizalama, boyutlandırma ve renklendirme işlemleri bu karakterler içinde yapılabilir.



Denklem Ekleme:

Bilgisayarda yazımı zor olan matematiksel formülleri oluşturmak için Menü şeridinde Ekle / Simgeler

grubundan Denklem komutu verilerek yapılır. Hazır formüller kullanılabileceği gibi “Yeni Denklem Ekle”

komutu verilerek farklı formüller de oluşturulabilir.

𝑥𝑥 = −𝑏𝑏 ±�𝑏𝑏 2−4𝑎𝑎𝑎𝑎

( )

∞ 𝑛𝑛𝑛𝑛𝑥𝑥

𝑛𝑛𝑛𝑛𝑥𝑥 𝑥𝑥

𝑥𝑥 𝑥𝑥 2

𝑥𝑥 3

𝑓𝑓 𝑥𝑥 2𝑎𝑎

= 𝑎𝑎0 + � �𝑎𝑎𝑛𝑛 cos 𝑛𝑛 =1

𝐿𝐿 + 𝑏𝑏𝑛𝑛 sin �

𝐿𝐿 𝑒𝑒 = 1 + + + + ⋯ , −∞ < 𝑥𝑥 < ∞

1! 2! 3!

Üstbilgi ve Altbilgi ekleme: Sayfanın üst ve alt kenar boşluklarına yazı

yazmak amacıyla Menü şeridinde Ekle / Üstbilgi ve Altbilgi grubundan

Üstbilgi ya da Altbilgi tıklanarak istenilen stil seçilir ve eklenir. Üst ya da alt

bilgi alanlarında daha sonra düzenleme yapmak için Üstbilgi yada Altbilgi

seçenekleri altında yer alan “Üstbilgiyi düzenle”, “Altbilgiyi düzenle”

seçenekleri tıklanır. Farenin sol tuşu bilgi alanlarına çift tıklanarak da

düzenleme yapılabilir. Üst yada altbilgiyi silmek içinde Üst yada Altbilgi

seçenekleri altındaki “üstbilgiyi kaldır”, “altbilgiyi kaldır” komutları kullanılır.

Sayfa Numarası Ekleme: Belgeye sayfa numarası ekleme işlemi Menü şeridinde Ekle / Üstbilgi ve

Altbilgi grubundan Sayfa Numarası komutları tıklanarak eklenebilir. Komut tıklandığında Sayfa başı, sayfa

sonu, sayfa kenar boşluklarına numara ekleme yapılabilir.

Sütun Ekleme: Word belgesinde yazıyı birden fazla sütuna

dönüştürme işlemi menü şeridinden Sayfa Düzeni sekmesinde, Sayfa

Yapısı grubundan Sütunlar komutu verilerek yapılır. Ekrana gelen

seçeneklerden bir, iki, üç, soldan, sağdan seçenekleri ile doğrudan

sütun eklenebilir. Ayrıca diğer sütunlar komutları verilerek ekrana

gelen pencerede sütun sayısı, sütunlar arası boşluklar ve araya çizgi

konulup konulmayacağı belirlenebilir.

Sayfa Rengi: Word belgesinde sayfaların zemin rengini ayarlamak için menü

şeridinden Sayfa Düzeni / Sayfa Arka Planı / Sayfa Rengi komutları kullanılır.

Ayrıca Dolgu Efektleri seçeneği ile renk karışımları, doku, resimlerde arka plan için

kullanılabilir.

Sayfaya Filigran Ekleme: Word belgesinde sayfanın zeminine saydam resim ya da metin filigranı

eklenebilir. Sayfa Düzeni / Sayfa Arka Planı / Filigran seçenekleri ile hazır filigranlar eklenebilir. Özel

filigran seçeneği ile metin yada resim filigranı eklenebilir.



Kenarlık ve Gölgelendirme:

Sayfa Kenarlığı Ekleme: Word belgesinde sayfa kenarlığı ekleme işlemi Sayfa Düzeni sekmesinin Sayfa

Arka Planı grubunda Sayfa Kenarlıkları komutu verilerek eklenebilir. Açılan pencerede kenarlık stili, rengi,

genişliği ya da kenarlık resmi verilebilir.

Biçim Boyacısı: Bir yazının biçim özelliklerini kopyalayarak başka bir yazıya uygulamak amacıyla

kullanılır. Biçim özellikleri alınmak istenen yazı seçilerek Giriş sekmesi / Pano grubundan / Biçim Boyacısı tıklanır. Farenin imleci fırça şeklini alır. Aynı özelliklerin verilmek istendiği

yazı seçildiğinde biçim yazıya uygulanmış olur.

Bul ve Değiştir Komutları: Word

belgesinde istenen bir kelimeyi arama

işlemi Giriş sekmesinde Düzenleme

grubunda Bul komutu verilir.

(Giriş/Düzenleme/Bul CTRL-F) Açılan

pencerede aranan kısmına istenen ifade

yazılır. Arama işleminin hatasız sonuç

vermesi için “yalnızca tam sözcükleri

bul” ya da “Büyük/Küçük harf eşleştir”

seçenekleri kullanılabilir. Aynı

pencerenin Değiştir sekmesi kullanılarak

bulunan sözcük başka bir sözcükle

değiştirilebilir. Bu sayede belge

içerisinde istenen sayıda sözcük

değiştirilebilir.

Dosyadan Resim Ekleme: Bilgisayar yada herhangi bir bellek ortamında kayıtlı resimleri eklemek için,

Menü şeridinde Ekle sekmesi / Çizimler Grubundan Resim komutu verilerek açılan pencereden istenilen

resim açılır.

Küçük Resim Ekleme: Word

programında belgelerde kullanmak

üzere yer alan basit resimleri eklemek

için Ekle / Çizimler / Küçük Resim

komutları tıklanır. Sağ tarafta açılan bölümde “Küçük resimleri düzenle”

butonu ile kategorilerden resim eklenebilir. Ya da aranan kısmına anahtar

sözcük yazılarak internet üzerinden görüntülenen küçük resimler

eklenebilir.

Satır içi resmi kayan resme çevirme: Resimler sayfaya ilk eklendiği

anda konumlandırılmaları zordur. İstenilen yere taşımak yada yazılara göre

hizalayabilmek için resim seçilerek, Biçim sekmesinde Metin Kaydırma

seçeneklerinden herhangi biri tıklanır.

Gölgelendirme uygulamak için de Sayfa Kenarlıkları penceresinde Gölgelendirme sekmesi tıklanarak, gölge rengi ve isteğe bağlı olarak deseni seçilerek onaylanır.

İsteğe bağlı olarak metin ya da paragrafa “kenarlık ve gölgelendirme” komutları birlikte de uygulanabilir.

Kenarlık eklenmek istenen metin ya da paragraf seçilerek, Sayfa Düzeni sekmesinin Sayfa Arka Planı

grubunda, Sayfa Kenarlıkları komutları tıklanır. Ekrana gelen pencerede Kenarlıklar sekmesi tıklanır. Açılan

pencerede Kenarlık stili, rengi ve genişliği seçilerek onaylanır.



Word belgesinde resim seçilerek, Biçim sekmesinde yer alan Resim Stilleri bölümünden Word’ün sunduğu;

gölge, yansıma, parlama, yumuşak kenar, eğim ve 3-B döndürme efektleri verilebilir. Eğer kendi

seçimlerinizi kullanmak isterseniz, Biçim / Resim Efektleri seçeneği ile çok farklı stiller deneyebilirsiniz.

Resmi Sıfırla: Eklenen resme

uygulanmış tüm değişiklikleri

Word programında önceden tanımlı resim

efektleri (stilleri) bu bölümden seçilebilir.

Seçilen resmi ölçü değeri girerek

boyutlandırmak için kullanılır.

Resim kenarlığı, resmin belge içindeki konumu, hizalaması, döndürülmesi, kırpılması, boyutlandırılması vb.

işlemlerin tümü resim seçildiğinde çıkan Biçim sekmesinden yapılmaktadır.

Smartart Seçenekleri: bilgilerin daha hızlı, kolay ve etkin bir biçimde iletilmesini sağlayan görsel

sunumlardır. Kısaca, SmartArt grafikleri bilgilerin görsel sunumudur. Liste, hiyerarşi, döngü, matris ve

piramit kategorileri kullanılabilir. Ekle/Çizimler/SmartArt seçenekleri tıklanarak uygun bir tür seçilir. Liste

öğeleri girilerek smartart grafikleri oluşturulur.

Kapak Sayfası: Office Word 2007 uygulaması önceden tasarlanmış uygun kapak sayfalarının bir

galerisini sunar. Bir kapak sayfası seçip örnek metinle kendi metninizi değiştirebilirsiniz. Ekle sekmesinin

Sayfalar grubunda Kapak Sayfası tıklatılarak örnek galeriye ulaşılabilir.

vb.

Sekme Durakları: Belgenin sekme durakları, yatay cetvel sol tuşla tıklanarak ayarlanabilir. Sekmeler

araç çubuğunu görüntülemek için Giriş / Paragraf / Sekmeler seçenekleri tıklanır. (Yatay cetvel çift

tıklanarak da Sekmeler araç çubuğu görüntülenebilir.)

Belgeyi Şifreleme: Word belgesinin diğer kullanıcılar tarafından açılmasını

engellemek amacıyla şifre verilebilir. Office Düğmesi / Hazırla / Belgeyi Şifrele

komutları tıklanır. Ekrana gelen Parola penceresi yardımı ile belge için parola

oluşturulmuş olur.

Değiştirme Parolası Oluşturma: Belgenin, diğer kullanıcılar tarafından görülse bile değiştirme ve

düzenlenmesini engellemek amacıyla değiştirme parolası verilebilir. Gözden Geçir / Biçimlendirmeyi

ve Düzenlemeyi Kısıtla seçenekleri tıklanarak parola girişi yapılır.

ELEKTRİK • 10-A

• 10-B

• 11-A

• 11-B • 11-C

• 12-A

• 12-B

ÇOCUK GELİŞİMİ

• 10-C

• 11-C

MUHASEBE GİYİM • 10-D • 11-E

• 11-D

• 12-C

• 12-D

Genel Müdür

Üretim Müdürü

Pazarlama Müdürü

Personel Müdürü

Psikolojik

Satın Alma Montaj Boyama Ambalaj Ulaştırma Reklam İnsan Danışmanlı Kaynakları k

KandIra aTL, METEM

Metin Kutusu: Belgede, normal yazım alanı üzerinde metin kutuları

kullanılabilir. Ekle sekmesi , Metin grubundan Metin Kutusu seçeneği

tıklandığında açılan galeriden Word’ün özel Metin Kutusu türleri seçilebilir.

Yada “Metin Kutusu Çiz” seçeneği kullanılarak istenilen boyut, renk ve özellikte metin kutusu oluşturulabilir.

Çizilen metin kutusu seçilerek, Biçimlendir

sekmesinden, stili, rengi, boyutu, metin yönü özellikleri değiştirilebilir.



Tablo Ekleme: Word programında liste öğelerini satır ve sütun çizgileri içerisinde göstermek amacıyla

Ekle / Tablo seçenekleri kullanılır. Komut tıklandığında çıkan bölümde fare ile satır ve sütun seçilerek yada

Ekle / Tablo / Tablo Ekle komutları tıklanarak çıkan menüden satır ve sütun sayısı girilerek oluşturulabilir.

Ekranda oluşan tablo tıklandığında Tasarım ve Düzen isimli 2 adet sekme oluşur.

Tasarım sekmesi ile tabloya stil uygulama, kenarlık ve gölgelendirme verme, elle tablo çizme ve silme gibi

işlemler yapılabilir.

Tablo tıklandığında oluşan Düzen sekmesinden; silme, ekleme, tablo bölme, hücre birleştirme ve bölme,

Satır sütun boyutlarını ayarlama, hücre içerisindeki metni hizalama, metin yönünü değiştirme vb. işlemler

gerçekleştirilebilir.

Satır ekleme: Tablo üzerinde eklenmek istenen satırın üst yada altındaki satır tıklanarak Düzen

sekmesinde, Satırlar ve Sütunlar grubunda Üstüne Ekle yada Altına Ekle simgesi tıklanır.

Sütun Ekleme: Tablo üzerinde eklenmek istenen sütunun sol yada sağındaki sütun tıklanarak Düzen

sekmesinde, Satırlar ve Sütunlar grubunda Sola Ekle yada Sağa Ekle simgesi tıklanır.

Hücre Birleştirme: Tablo içerisinde seçilen hücreleri birleştirmek için üzerinde sağ tuşa basılarak

Hücreleri Birleştir komutu verilir yada Düzen sekmesinde Birleştir grubunda simgesi tıklanır.

Hücreleri Bölme: Bölünmek istenen hücre seçilerek üzerinde sağ tuşa basılarak Hücreleri Böl komutu

verilir yada Düzen sekmesinde Birleştir grubunda simgesi tıklanır. Açılan pencerede bölünmeden sonra

oluşacak satır ve sütun sayısı girilerek onaylanır.

Elle oluşturulmuş tabloda satır ve sütun boyutlarını eşitlemek için Düzen sekmesinde, Hücre Boyutu

grubunda komutları tıklanır.

Tablo Ekle penceresinde satır

sütun sayısı girerek tablo

oluşturma.

Sol tuş ile satır

sütun seçilerek

tablo oluşturma.



Hücre Hizalama Seçenekleri:

Veri Sıralama: Tablo içerisindeki verileri

metinse A’dan Z’ye, sayı ise küçükten büyüğe

yada tam tersi yani Z’den A’ya yada büyükten

küçüğe sıralamak için kullanılır. Simgeye tıklandığında

Sırala penceresi açılır, Sıralama ölçütü ve türü

belirlenerek onaylanır.

Hücre içerisindeki yazının,

hücre kenarlarına uzaklığını

ayarlamak için kullanılır.

Hücre içerisindeki yazının,

hücreye göre konumunu

ayarlar.

Hücre içindeki metnin yönünü belirler.

Örn: Aşağıdan yukarı, yukarıdan aşağı,

soldan sağa gibi.



Araç Çubuğu Başlık Çubuğu

Office

Düğmesi ŞERİT

Formül

Çubuğu

Ad Kutusu Sütunlar

Satırlar

Çalışma

Sayfaları

MICROSOFT EXCEL 2007 Microsoft Excel bir hesap tablosu programıdır. Bu program ile kolayca tablo oluşturulabilir ve tablo

üzerinde hesaplama işlemleri yapabilirsiniz. Bu hesaplamalar basit işlemler olabileceği gibi karmaşık istatistik

hesapları, muhasebe işlemleri ya da matematiksel hesaplamalar olabilir. Bunun yanında tablodaki veriler ile

grafik oluşturulabilir, dosyanıza resimler ekleyebilir yazılarınızı biçimlendirip çıktı alabilirsiniz.

Excel programı başlı başına büyük bir tablodur. Yeni bir dosya açtığınızda, varsayılan olarak 3 çalışma

sayfası vardır. Her çalışma sayfasında, 16384satır ve 1048576 satır bulunmaktadır.

Microsoft Excel’i ÇalıĢtırma; Excel çalıştırmak için “BaşlatProgramlarMicrosoft OfficeMicrosoft Office Excel” yolunu

kullanabilirsiniz.

Excel Dosyasını Kaydetme;

Excel dosyamızı kaydetmek için tüm diğer Microsoft Ofis

programlarında olduğu gibi

“Office DüğmesiKaydet”

“Office Düğmesi -->Farklı Kaydet…”

Seçenekleri kullanılabilir. Farklı Kaydet seçeneği dosyamıza farklı

bir isim vererek, istediğimiz yere (disket, c: ,d: , taşınabilir bellek

vs.) kaydetmemize olanak sağlar.

Ayrıca klavyeden “CTRL+S” tuşlarını kullanarak dosyanızı

kaydedebilirsiniz.

Hızlı Erişim



Sekmeler

GiriĢ: Giriş sekmesi Excel’deki temel işlemlerin yapılabileceği sekmedir. Her düzeyden Excel kullanıcısının

sıklıkla ihtiyaç duyduğu biçimlendirme işlemleri, filtre ve sıralama işlemleri gibi temel işlevler bu sekmede

bulunur. Giriş sekmesi seçildiğinde 7 tane grup ekrana gelir. Bunlar; Pano, Yazı Tipi, Hizalama, Sayı, Stiller,

Hücreler ve Düzenleme gruplarıdır.

Ekle: Ekle sekmesi Excel’e eklenebilecek resim, grafik, özet tablo ve köprü gibi işlevleri içerir. Ekle sekmesi

seçildiğinde 5 tane grup ekrana gelir. Bunlar; Tablolar, Çizimler, Grafikler, Bağlantılar ve Metin gruplarıdır.

Sayfa Düzeni: Sayfa Düzeni sekmesinde sayfa ayarları ve yazdırma ayarları gibi işlevler vardır. Sayfa Düzeni

sekmesi seçildiğinde 5 tane grup ekrana gelir. Bunlar; Temalar, Sayfa Yapısı, Sığdırmak İçin Ölçeklendir,

Sayfa Seçenekleri ve Yerleştir gruplarıdır.

Formüller: Formüller sekmesinde hesaplama araçları, fonksiyonlar ve fonksiyonlara ait işlevler bulunur.

Formüller sekmesi seçildiğinde 4 tane grup ekrana gelir. Bunlar; İşlev Kitaplığı, Tanımlı Adlar, Formül

Denetleme ve Hesaplama gruplarıdır.



Veri: Veri sekmesinde Excel’in sık kullanılan alt toplam, doğrulama, dış veri, hedef ara ve senaryolar gibi veri

analiz etme araçları bulunur. Veri sekmesi seçildiğinde 5 tane grup ekrana gelir. Bunlar; Dış Veri Al,

Bağlantılar, Sırala ve Filtre Uygula, Veri Araçları ve Anahat gruplarıdır.

Gözden Geçir: Gözden Geçir sekmesinde yazım denetimi, açıklamalar, koruma ve paylaşım gibi işlevler

bulunur. Gözden Geçir sekmesi seçildiğinde 3 tane grup ekrana gelir. Bunlar; Yazım, Açıklamalar ve

Değişiklikler gruplarıdır.

Görünüm: Görünüm sekmesinde sayfa görünümleri, pencere işlemleri ve makrolar gibi işlevler bulunur.

Görünüm sekmesi seçildiğinde 5 tane grup ekrana gelir. Bunlar; Çalışma Kitabı Görünümleri, Göster/Gizle,

Yakınlaştır, Pencere ve Makrolar gruplarıdır.

Sekmeler ve şeritler arasında gezinmenin diğer bir yolu da ALT tuşuna basarak sekme ve şeritlerin

altlarındaki harflere basmaktır.



Veri Girme, Silme, DeğiĢtirme; Excel programında bir hücreye veri girmek için fare

ile o hücre üzerine tıklayıp veriyi yazıp Enter tuşuna basmak

yeterlidir. Bu veriler sayı, metin, tarih ya da formül olabilir

Eğer hücre içine yazdığımız veri hücreye sığmıyorsa

yanındaki hücreye taşmış gibi görünecektir. Fakat yanındaki

hücre dolu ise verinin hepsi görünmeyecek, kesik bir görüntü

oluşacaktır. Böyle bir durumda hücre boyutunu büyütmek

verinin (yazının) hepsinin görünmesi için yeterli olacaktır.

Silmek için ise istenen hücre seçilerek Delete tuşuna

basılmalıdır.

Eğer hücre içindeki veri değiştirmek isteniyorsa

hücreye çift tıklanmalıdır. Bunun yanında hücreyi seçtikten

sonra formül çubuğuna tıklayarak veriyi değiştirebilirsiniz.

Satır ve Sütunların Yükseklik ve GeniĢliklerini Ayarlama; Satırların yüksekliklerini ayarlamak için, iki satır arasındaki

çizgiyi fare ile tutup sürüklememiz gerekir. Bu şekilde satırları

istediğimiz kadar genişletebiliriz.

Ya da satır numarası üzerinde

“Sağ tıklamaSatır Yüksekliği…” seçerek satır yüksekliğini

istediğimiz ölçüde olmasını sağlayabiliriz. Bu işlemi sadece tek bir satır

için değil birden fazla seçeceğimiz satır üzerinde de uygulayabilirsiniz

böylece seçtiğiniz bütün satırların yüksekliği yanı olacaktır.

Yukarıda satırlar için anlatılanlar sütun genişlikleri içinde

geçerlidir. Sadece işlemler, satır numarası yerine sütun ismi üzerinde

yapılmalı, “Satır Yüksekliği…” yerine “Sütun Genişliği…”

kullanılmalıdır.



Satır, Sütun Ekleme-Silme; Bazen tabloda araya satır veya sütun eklemek zorunda kalabilirsiniz. Bu durumda satır eklemek için

Satır numaralarının bulunduğu yerde “Sağ tıklamaEkle” seçebilirsiniz. Ya da Giriş Sekmesinden

“EkleSayfa Satırları Ekle” seçeneğini kullanabilirsiniz.

Sütun eklemek için sütun adı yazan yerde “Sağ TıklamaEkle” seçebilirsiniz. Ya da Giriş Sekmesinden

“EkleSayfa Sütunları Ekle” seçeneğini kullanabilirsiniz.

Satır veya Sütunları silmek için ise satır ya da sütun adı üzerinde sağ tıklayarak sil seçeneği seçilir.

Ya da Giriş Sekmesinden “SilSayfa Sütunları Sil / Sayfa Sütunları Sil” seçeneğini kullanabilirsiniz.



Otomatik Doldurma; Hızlı veri girişi için Microsoft Excel'in otomatik olarak verileri tekrarlamasını sağlayabilir veya verileri

otomatik olarak girebilirsiniz. Excel'in sayı, sayı ve metin birleşimi, tarih veya saat serilerini, otomatik olarak

devam ettirebilir. Veri serilerini hemen doldurmak için hücreleri seçip doldurma tutamacını (dolgu tutamacı:

Seçimin alt sağ köşesindeki küçük siyah kare. Dolgu tutamacının üzerine geldiğinizde, işaretçi siyah artı

işaretine dönüşür.) sürükleyebilirsiniz.

Örneğin; 1’den 15’e kadar olan sayıları alt alta

yazmak için sırasıyla 1 ve 2 değerlerini gireriz ve bu iki

hücreyi seçip doldurma tutmacından tutup aşağıya doğru

istediğimiz kadar sürükleriz. Excel bu seriyi bizim

yerimize tamamlayacaktır.

Aynı işlevi sadece ağıya doğru değil, sağa, sola,

yukarıya doğru tutup sürükleyerek de yapabiliriz.

Bunun yanında Excel verilerin desenine göre

doldurma işlemini yapacaktır. Örneğin sayılar 2 ve 4 olarak

girilirse Excel 6,8,10,12,… şeklinde seriyi sürdürecektir.

Yandaki resimlerde Excel

Pazartesi’den başlayarak günleri

otomatik olarak doldurmuştur.

Yandaki resimlerde tarih verilerinin

dolduruluşunu görebilirsiniz.

Yapılan işlemler ise aynıdır; veri seçilerek

doldurma tutmacından tutulup istenilen

yöne doğru sürüklenmelidir.



SIRALA; Tablomuzda ki veriler düzensiz bir şekilde yer alıyor olabilir. Bu kayıtları belli bir ölçüte göre sıralamak için “VeriSırala…” seçeneği kullanılır.

Yukarıdaki resimde görüldüğü gibi

önce sıralama yapılmak istenen

veriler seçilir ve Giriş Sekmesinden

“Sırala ve Filtre Uygula” düğmesi

tıklanıp, istenen ölçüt seçilir.

Yukarıdaki işlemde, Excel sıralama işlemini ilk sütuna, yani “NO” bilgilerinin bulunduğu sütuna göre

yapacaktır. Eğer ölçüt olarak farklı bilgiler seçilmek isteniyorsa “Sırala ve Filtre Uygula” düğmesi tıklanıp,

“Özel Sırala” seçilmelidir. Bu aşamada aşağıdaki pencere çıkacaktır. Bu pencerede

1. Sıralama Ölçütü Seçilir. Örneğin yukarıdaki

tablomuzu “yazılı 1” değerine göre sıralamak

istiyorsak sıralama ölçütü olarak “yazılı 1”

seçilmelidir.

2. “Sıralama Koşulu” ve “Düzen”

seçeneklerinde sıralamanın nasıl yapılacağı seçilir

ve “Tamam” tıklanır.

FĠLTRE UYGULAMA; Bazen tablomuzda yüzlerce hatta binlerce satır

veri olabilir. Bu veriler üzerinde daha kolay

çalışmak için verileri filtreleyebiliriz. Bu işlem

için filtrelemek istediğimiz verilerimizin

başlıkları seçtikten sonra; Giriş Sekmesinden

“Sırala ve Filtre Uygula” düğmesi tıklanıp,

açılan menüde “Filtre” seçilmelidir.

Bu işlemden sonra tablomuzun ilk satırındaki hücrelerde ok işareti

görülecektir. Ok işaretlerine tıklayarak verilerimizi filtreleyebiliriz.

NOT: Microsoft Excel programının eski sürümlerinde bu işlev için

“VeriSüzOtomatik Süz” seçeneğini kullanabilirsiniz..



EXCEL’DE FORMÜLLER VE FONKSĠYONLAR Excel programı mantıksal ve aritmetiksel işlemler yapabilir. Bunun için Excel’de formüller kullanılır.

Formüller “=” iĢareti ile baĢlar. Formül yazarken çok dikkatli olmak gerekir bir harf yanlışlığı sebebiyle

formül çalışmayabilir veya istenilen sonucu vermeyebilir. Örneğin “Topla(A1;B1)” ile “Toplam(A1;B1)” aynı

formül değildir ve bunlardan ikincisi yanlıştır.

ARĠTMETĠKSEL ĠġLEMLER

Aşağıdaki örnekleri yukarıdaki Excel tablosuna göre yapınız.

Örnek 1

C4 hücresine A3 ve B3 hücresinin toplamını

yazdırmak için C4 hücresine aşağıdaki formül

yazılmalıdır;

=A3+B3

Örnek 2

D3 hücresine A3 , B3 ve C3 hücrelerinin

ortalamasını yazdırmak için D3 hücresine aşağıdaki

formül yazılmalıdır;

=(A3+B3+C3)/3

Formülde işlem önceliğine dikkat ediniz.

Örnek 3 (Yüzde İşlemleri)

B4 hücresine A1 hücresinin %15’ini yazdırmak için

gereken formülü yazınız?

Cevap:B4 hücresine şu formül yazılmalıdır;

=A1*15%


=A1*A2%


B4 hücresine A2 hücresinin B2’si kadar yüzdesini

yazdırmak için gereken formülü yazınız?


=A2*B2%


B4 hücresine A1 hücresinin A2 kadar yüzdesini



=A1*A2%


B4 hücresine A1 hücresinin A2’si kadar yüzdesini




TOPLA FONKSĠYONU Hücrelerdeki değerlerin toplamını bulmak için kullanılır. Kullanılışı şu şekildedir;

=Topla(A1;A20) (Excel A1 ve A20 hücrelerindeki değeri toplayacaktır.)

=Topla(A1:A20) (Excel A1 ve A20 hücreleri arasındaki değerleri toplayacaktır.)

NOT: Topla formülünde adresler arasına “;” işareti kullanılırsa sadece o değerler toplanır. Eğer

adresler arasında “:” işareti kullanılırsa adresler arasında kalan hücrelerdeki değerlerde toplanır.

=Topla(B2;B28) (Sadece B2 ve B28 toplanır.)

=Topla(B2:B28) (B2 ve B28 hücreleri ve arasındaki değerlerde toplanır.)

Örnek 7 (Topla fonksiyonu)

B4 hücresine A1 ve A2 hücrelerindeki değerleri toplamını yazdırmak için gereken formülü yazınız?

Cevap:B4 hücresine şu formül yazılmalıdır; =Topla(A1;A2)

Örnek 8 (Topla fonksiyonu)

B4 hücresine A1 ve A8 hücreleri ve arasındaki hücrelerin toplamını yazdırmak için gereken formülü

yazınız?

Cevap:B4 hücresine şu formül yazılmalıdır; =Topla(A1:A8)

ORTALAMA FONKSĠYONU Hücrelerdeki değerlerin ortalamasını bulmak için kullanılır. Kullanılışı şu şekildedir;

=Ortalama(A1;A20) (Excel A1 ve A20 hücrelerindeki değerlerin ortalamasını bulacaktır.)

=Ortalama(A1:A20) (Excel A1 ve A20 hücreleri ve arasındaki değerlerin ortalamasını bulacaktır)

Önemli Not: Ortalama formülünde adresler arasına “;” işareti kullanılırsa sadece o değerlerin ortalaması alınır. Eğer adresler arasında “:” işareti kullanılırsa adresler arasında kalan hücrelerdeki değerlerinde ortalaması alınır.

=Ortalama(B2;B28) (Sadece B2 ve B28’in ortalaması alınır..)

=Ortalama(B2:B28) (B2 ve B28 hücreleri ve arasındaki değerlerinde ortalaması alınır.)

Örnek 9 (Ortalama Fonksiyonu)

B4 hücresine A1 ve A2 hücrelerindeki değerlerin ortalamasını yazdırmak için gereken formülü yazınız?

Cevap:B4 hücresine şu formül yazılmalıdır; =Ortalama(A1;A2)

Örnek 10 (Ortalama Fonksiyonu)

B4 hücresine A1 ve A10 hücrelerindeki ve arasında kalan hücrelerdeki değerlerin ortalamasını yazdırmak

için gereken formülü yazınız?

Cevap:B4 hücresine şu formül yazılmalıdır; =Ortalama(A1:A10)





YUVARLA FONKSĠYONU Hücrelerdeki değerleri yuvarlamak için kullanılır. Kullanılışı şu şekildedir;

=Yuvarla(A1;0)

Örnek 11 (Yuvarla Fonksiyonu)

B4 hücresine C1 hücresindeki değerin tamsayıya yuvarlanmış halini yazdırmak için gereken formülü

yazınız?

Cevap:B4 hücresine şu formül yazılmalıdır; =Yuvarla(C1;0)

MAK FONKSĠYONU Hücrelerdeki değerlerlerin en büyüğünü bulmak için kullanılır. Kullanılışı şu şekildedir;

=Mak(A1;A20) (Excel A1 ve A20 hücrelerini karşılaştırır ve büyük olanı yazar.)

=Mak(A1:A20) (Excel A1 ve A20 hücreleri ve arasındaki değerleri karşılaştırır ve en büyüğünü yazar.)

Örnek 12 (Mak fonksiyonu)

B4 hücresine A1 ve A2 hücrelerindeki değerlerden büyük olanını yazdırmak için gereken formülü

yazınız?

Cevap:B4 hücresine şu formül yazılmalıdır; =Mak(A1;A2)

Örnek 13 (Mak fonksiyonu)

B4 hücresine A1 ve A20 hücreleri arasındaki değerlerden en büyük olanını yazdırmak için gereken

formülü yazınız?

Cevap:B4 hücresine şu formül yazılmalıdır; =Mak(A1:A20)

MĠN FONKSĠYONU Hücrelerdeki değerlerlerin en küçüğünü bulmak için kullanılır. Kullanılışı şu şekildedir;

=Min(A1;A20) (Excel A1 ve A20 hücrelerini karşılaştırır ve küçük olanı yazar.)

=Min(A1:A20) (Excel A1 ve A20 hücreleri ve arasındaki değerleri karşılaştırır ve en küçüğünü yazar.)

Örnek 12 (Min fonksiyonu)

B4 hücresine A1 ve A2 hücrelerindeki değerlerden büyük olanını yazdırmak için gereken formülü

yazınız?

Cevap:B4 hücresine şu formül yazılmalıdır; =Min(A1;A2)

Örnek 13 (Min fonksiyonu)

B4 hücresine A1 ve A20 hücreleri arasındaki değerlerden en küçük olanını yazdırmak için gereken


Cevap:B4 hücresine şu formül yazılmalıdır; =Min(A1:A20)

Yuvarlanacak

Sayı

Virgülden sonraki

basamak sayısı



EĞER FONKSĠYONU

MANTIKSAL ĠġLEMLER

Hücreler arasında mantıksal işlemler (büyüktür, küçüktür, eşittir, değildir …) yaptırmak için kullanılır.

Fonksiyon üç parametre kullanır, parametreler arasında noktalı virgül konur. İlk parametre şart, ikinci

parametre şart doğru ise yapılacak olanlar, üçüncü parametre ise şart yanlış ise yapılacak olanları belirtir.

Parametreler yazılırken metinsel ifadeler çift tırnak içine alınır. Örneğin aşağıdaki örnekte Excel, A1

hücresi 50’den büyükse “Geçti”, küçükse “Kaldı” yazdıracaktır. Dikkat edilirse Geçti ve Kaldı yazıları

tırnak içinde iken 50 sayısı ve A1 tırnak içinde yazılmamıştır.

Kullanılışı;

=Eğer(A1>50;”Geçti”;”Kaldı”)

Örnek 14 (Eğer fonksiyonu)

B4 hücresine eğer A1 60’tan büyükse “Büyük”, eğer A1 60’tan küçükse “Küçük” yazdırmak için gereken


Cevap:B4 hücresine şu formül yazılmalıdır; =Eğer(A1>60;”Büyük”;”Küçük”)

Örnek 15 (Eğer fonksiyonu)

B4 hücresine eğer A2 50’den büyükse A3 ile A4’ü toplamını, eğer A2 50’den büyük değilse A4 ile A5’in

toplamını yazdırmak için gereken formülü yazınız?

Cevap:B4 hücresine şu formül yazılmalıdır; =Eğer(A2>50;A3+A4;A4+A5)

Fonksiyonlarda kullanılan karşılaştırma operatörleri;

Operatör Anlamı Örnek Sonuç

= EĢittir =7=6 YanlıĢ

> Büyüktür =7>6 Doğru

< Küçüktür =7<6 YanlıĢ

>= Büyük eĢit =7>=6 Doğru

<= Küçük eĢit =7<=6 YanlıĢ

<> EĢit Değildir =7<>6 Doğru

Şart Şart yanlış ise

yapılacak olan

Şart doğru ise

yapılacak olan

Documents

BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİSİ DERS NOTLARI TEMEL ...osmandusungel.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/38/15/700191/...BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİSİ DERS NOTLARI OSMAN DÜŞÜNGEL