BÖLÜM 3 DEPO EKİPMANLARI ve KAPLARpersonel.klu.edu.tr/dosyalar/kullanicilar/ihsan.aktas...Depolama sistemleri; basit raflardan, otomatik vinç ve konveyörleri içeren yüksek düzeydeki

BÖLÜM 3

DEPO EKİPMANLARI ve KAPLAR

1

Depolama Ekipmanları [Rafsız/Raflı/Otomatik Depolama

Sistemleri]

Elleçleme Ekipmanları [El Arabası, Askılı Taşıma Arabası,

Transpalet, Çaka, Dar/Çok Dar Koridor Çakaları, Sipâriş

Toplayıcı, Akülü İstif Makinası, Yandan İstifleyici, Çekici,

Konveyör, Elevatör, Asansör, Otomatik Yönlendirmeli Araç, Vinç]

Diğer Ekipmanlar [Streçleme Makinası, Şrinkleme Makinası,

Çemberleme Makinası, Palet Değiştirme Makinası, Palet

Asansörü, Barkod Yazıcısı, Eklentiler]

Kaplar [Konteyner, Palet, Big Bag/Çuval, İstifleme Kasası,

Koli/Kutu, Sepet]

İÇERİK

2

GENEL BİLGİ

3

Depolama Sistemi: Farklı türde ürünlerin depolanması için kullanılan birçok alt

sistemleri içermektedir. Depolama sistemleri; basit raflardan, otomatik vinç ve

konveyörleri içeren yüksek düzeydeki otomatik sistemlere kadar değişiklikler

gösterebilir.

Depolama sistemlerindeki ekipmanlar ve kaplar, aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir:

a) Depolama Ekipmanları

b) Elleçleme Ekipmanları

c) Diğer Ekipmanlar

d) Kaplar

3.1. Depolama Ekipmanları

4

1) Rafsız Depolama Sistemleri

2) Raflı Depolama Sistemleri

3) Otomatik Depolama Sistemleri

4) Depolama Sistemlerinin Karşılaştırılması

Rafsız depolama sistemleri aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir:

1) Blok Depolama (Honey Combing)

2) Tank, Bunker veya Silo İçinde Depolama

3.1.1. Rafsız Depolama Sistemleri

5


Blok Depolama

6

“Blok Depolama” terimi yerine “Zeminde depolama”, “Yığma

depolama”, “Blok yığma depolama” terimleri de kullanılmaktadır.

Blok Depolama, birim yüklerin bloklara ayrılmış zeminde üstüste

istiflenerek depolanmasını ifâde etmektedir. Yüklerin ağırlıklarına ve

denge durumuna göre iki veya daha fazla kat istif yapılabilmektedir.


Blok Depolama

7

Depo donanımı için büyük bir yatırımın gerekmemesi önemli bir

avantajıdır. Ancak üçüncü boyut olan yükseklikten daha az

yararlanılmaktadır.


Blok Depolama

8

FIFO takibi için uygun olmayan bir depolama sistemi olup, daha

ziyade LIFO kuralı ile çalışılır.

Serî hareket edebilme her ürün için sözkonusu değildir ve sistem fazla

personel gerektirmektedir.


Tank/Bunker/Silo İçinde Depolama

9

Akışkan, sıvı ve gaz maddelerin depolanmasında kullanılan,

genellikle üstten doldurulup alttan boşaltılan depolardır.

Tank Bunker Silo

Raflar, farklı boyutlardaki ürünleri depolamada kullanılır.

Raflar genellikle çift sıra hâlinde düzenlenir ve aralarında taşıyıcılar

hareket eder. Genellikle çelikten yapılırlar. Raflar, zemine ve

birbirlerine monte edilirler. Günümüzde yüksek irtifalı rafların

yanısıra, otomatikleşmiş ve bilgisayarlarla yönetilen, içine insan

girmeyen depo sistemleri de geliştirilmiştir.

Raf derinliği genellikle 1 m. civarıdır. Ancak daha farklı boyutlarda

derinlikler de kullanılmaktadır.

3.1.2. Raflı Depolama Sistemleri

Raflar

10


Raflar

11

Bir koridor boyunca yerleştirilmiş raf

kümesi, İngilizce “bay” olarak ifade

edilir.


Raflar – Raf Elemanları

12

1) Kısa ve Orta Genişlikteki Raflar (Short and Medium Span

Shelving): Ön ve arka cepheleri açık olan bu tip raflara, erişimin

kolay olmasından dolayı depodan çıkması öncelikli olan küçük

hacimli mallar yerleştirilir.

2) Teraslı Raflar (Over-Rack Platform): Arka arkaya sıralanmış

rafların üzerine portatif olarak inşâ edilebilen ve yan tarafına konulan

merdiven aracılığıyla küçük ve hafif yüklerin yerleştirilebildiği

teraslar bulunan raflardır. Burada rafların teraslarla

desteklenmesindeki amaç, raflardaki yük yoğunluğunu azaltmaktır. ►


Raflar – Raf Çeşitleri

13

3) Yüksek İrtifalı Raflar (High Rise Shelving): Her bir rafın ürünün

cinsine, hacmine, genişliğine ve yüksekliğine bağlı olarak

yükseltilebileceği raflardır. Burada raflar, 20 m.’den daha yüksek

elleçleme sistemlerinin kullanımını gerektirmektedir. En büyük

avantajları, yüzey alanının küçülmesi, ürüne kolay ulaşma ve

otomasyon olanağının olmasıdır.



14

4) Hareketli Raflar (Mobile Shelving): İki raf arasına yerleştirilen ray

ve asansör sistemleriyle desteklenen raf türüdür. Asansörler sâyesinde

raflarda, erişilmesi zor olan noktalara ulaşılmaktadır. Zemine

yerleştirilen raylar ise asansörlerin yatay olarak hareketlerini

kolaylaştırmaktadır.



15



16

Sırt sırta (back to back) raf sistemleri

İkili derinlikli (double deep) raf sistemleri

Dar koridor (Narrow-Aisle) raf sistemleri

Tek paletli raf sistemleri

İçine girilebilir (drive in) raf sistemleri

İçinden geçilebilir (drive through) raf sistemleri

Mekik (drive in satellite) raf sistemleri

Kayar raf (flow rack) sistemleri ►►►


Sınıflandırma

17

Arkadan itmeli (push back) sistemler

Sipâriş hazırlama raf sistemleri

Mezanin (mezzanine) tip raf sistemleri

Konsol kollu (gargamel) raf sistemleri

Giydirme (Rack clad buildings) raf sistemleri

Taşınabilir (portable) raf sistemleri

Hareketli (mobile) raf sistemleri

Askılı konveyör/raf sistemleri ►►►


Sınıflandırma

18

Güvercin Yuvası Raf

Çekmece (Chest of Drawer)


Sınıflandırma

19


Sırt Sırta (Back to Back) Raf Sistemleri

20

Birbirinden farklı en, boy ve

ağırlıktaki çeşitli paletleri dikey ve

yatay taşıyıcılar kullanılarak

meydana getirilen raflara, istifleme

ekipmanları ile üst üste ve sırt sırta

bloklar halinde yerleştirmek için

oluşturulan sistemdir.

En yaygın, ekonomik ve geniş

kullanım alanına sahip olan

depolama sistemidir.



21

Bu raflar, yere yerleştirilmiş ya da

bağlanmışlardır. Raflar arasında

çalışma koridorları bulunur. Dikey

hacim kullanımı açısından

verimlidir.

Genellikle palet veya metal

sandıkların istiflenmesine uygundur.

Kullanılabilir yüksekliği 2,5 m’den

daha yüksek yapılarda uygulanması

verimlidir.



22

Modüler yapısıyla en fazla

alan tasarrufunu

sağlamaktadır. Ancak raflı

alan, toplam alanın %35-

40’ı dolayındadır.

Diğer raf sistemleri ile

birlikte kullanılarak

ürünlerin çok çeşitli biçimde

stoklanmasına olanak sağlar.



23



24

Sırt sırta raf sistemleri aşağıdaki üstünlükleri sağlar:

Tüm ürün çeşitlerine doğrudan ulaşma olanağı.

Alanın etkin kullanımı.

Manuel veya otomatik istif makinalarıyla

kullanım olanağı.

Rafların yüksekliğinde ve genişliğinde esneklik.

FIFO ilkesinin gerçekleştirilebilmesi.

Ek olarak konulan güvenlik traversleri sâyesinde

paletlerin veya sandıkların, gereksinim

durumuna göre enine de depolanabilmesi.

İki paletin bir rafa ardarda yerleştirildiği raf sistemidir.

Bu sistem de çok çeşitli ve çok miktarda ürün ile çalışan firmalar için

kullanılmakta ve bu yönüyle sırt sırta raf sistemine benzemektedir.

Alanın optimum kullanılması için etkin bir seçim olmaktadır.

Bir SKU için depolama gereksinimi beş palet veya daha fazla ise ve

mal kabul ve toplama sırasında paletler ikişerli olarak hareket

görüyorsa bu depolama sistemi kullanılmaktadır.

3.1.2. Raflı Depolama Sistemleri İkili Derinlikli (Double Deep) Raf Sistemleri

25

Sırt sırta raf sistemlerinin

sağladığı üstünlükler, bu

sistemler için de geçerlidir.

Sadece iki paletin arka arkaya

olmasından dolayı bu raf gözü

bazında LIFO uygulanmak

zorundadır.


26

Daha çok standart palet ve koliler için uygun bir sistem olup, özel

çakalar (uzatma çatalı olan) tarafından yükleme-boşaltma yapılır.

Deponun kullanılan alanı %50’lere kadar yükselir.

Çok kullanılan bir raf sistemi değildir.

27


28

Dar Koridor Raf Sistemi; depo hacmini yatay ve düşeyde daha verimli

kullanabilmek için uygun istifleme araçlarına göre koridorları

daraltılmış raf sistemidir.

Otomatik depolama ve boşaltma sistemlerinde de olduğu gibi,

işletmenin çok çeşitli ürün stoğuna ve yüksek hızda mal

sirkülâsyonuna sahip olması, bu tür depolama sistemini kullanmasını

gerektiren en önemli nedenlerdir.

Bu sistem ile aşırı veya yetersiz depolama riski enazlanmaktadır.


Dar Koridor (Narrow Aisle) Raf Sistemleri

29



30





31



32

Sırt sırta raf sistemlerinin sağladığı üstünlüklerin yanısıra, yüksek

irtifada ağır ürünlerin depolanması için kullanılmaktadır.

İki ayak arasında bir palet istiflenebilir.

Genellikle sandık veya kafes tipi paletlerde istiflenen ürünlerin

depolanması için uygundur.


Tek Paletli Raf Sistemleri

33


İçine Girilebilir (Drive In) Raf Sistemleri

34

Paletli ürünlerin derinlemesine istiflenmesini sağlayan bu sistemlerde,

istifleme araçları yükleme kanallarını bir koridor gibi kullanarak

ürünleri en üst ve arkadan başlayarak aşağı ve öne doğru

doldurmaktadırlar. Boşaltma sırasında ise tam ters sıra kullanılır.

Bu sistemlerde yerleştirme için travers yerine raylar kullanılmaktadır.

Özel çakalar ve deneyimli operatörlerin kullanımını gerektiren bir raf

sistemidir.

Tek yönlü giriş sözkonusu olduğundan, LIFO yöntemine uygun olarak

istifleme yapılabilmektedir.



35

Belirli bir miktarın üzerinde palet olan, yavaş ya da orta düzeyde bir

hızla hareket gören SKU’lar için kullanımı uygundur.

Bu raf sisteminde depo kullanım alanı %50-60 düzeylerine

yükselebilmektedir.



36

Bu raf sistemlerinin sunduğu üstünlükler şöyledir:

Ürünlerin blok şeklinde depolanmasını sağlamaktadır.

Sezonluk ürünlerin depolanması için uygundur.

Koridor gereksinimini en aza indirmektedir.

Depo kapasitesini en iyi şekilde kullanmayı sağlamaktadır.

Farklı derinliklerde ve yüksekliklerde istifleme sağlamaktadır.

Bir istifleme ekipmanı birçok tüneldeki (raf içindeki) ürünler için

kullanılabilmektedir.

Montajı ve demontajı kolaydır.



37



38





40

3.1.2. Raflı Depolama Sistemleri İçinden Geçilebilir (Drive Through)

Raf Sistemleri

41

Bu sistemde ürünler yine İçine Girilebilir Raf Sistemi’ne göre

yerleştirilir. Ancak bu kez, boşaltma işlemine, doldurma işlemine

başlanan rafın tam karşı tarafına geçerek başlanır. Böylece her iki

yöne doğru boşaltma işlemi gerçekleşir.

Bu raf sistemleri, İçine Girilebilir Raf Sistemlerinin sunduğu

üstünlüklerin yanısıra, iki yönlü girişe sahip olduğu için, FIFO

yöntemine ve hızlı ürün sirkülasyonuna daha uygundur.

3.1.2. Raflı Depolama Sistemleri İçinden Geçilebilir (Drive Through)

Raf Sistemleri

42


Mekik (Drive in Satellite) Raf Sistemleri

43

Bu sistem, “Drive-in Otomasyonu” olarak da bilinir.

Yarı otomatik depo raf sistemi olup, her yükleme katında FILO (First

In Last Out – İlk Giren Son Çıkar) ve/veya FIFO (aynı yükleme

katında her iki tarafı da açıksa) ilkelerinin uygulanması olanaklıdır.

Derinlemesine yükleme yapılan sistemde, alanda en üst düzeyde

depolama sağlanmaktadır. Bu sistemde derinlik yönünde istiflenen

paletler, mekik aygıtının otomatik hareketi yardımıyla sırayla

yüklenebilmekte ve boşaltılabilmektedir.



44

Bir kumanda yardımıyla mekik aygıtına verilen komutlar, hızlı bir

şekilde gerçekleşmektedir. Mekik aygıtı, elektromekanik bir yapıya

sahip olup, özel aküsü ve lazer okuyucuları sâyesinde “İçine

Girilebilir” sisteme göre hız ve güvenlik açısından daha kullanışlıdır.

Projelerdeki yerleşime göre FIFO ilkesine uygun olarak da

çalışılabilmektedir.

“İçine Girilebilir” sisteme göre bir farklı olumlu yönü, her koridorda

aynı cinsten ürün yerleşiminin zorunlu olmayıp, koridor içerisindeki

katlarda her katta farklı ürünlerin yerleştirilebilmesidir.



45

Değişik ölçülerdeki paletler için mekik aygıtı ile çalışma olanağı

bulunmaktadır. “İçine Girilebilir” sistemde koridor içerisine istifleme

ekipmanı girerek operasyon sağlanmakta olup, mekik sistemde ise ön

koridordan hızlı bir şekilde ürünler alındığından ve mekik ürünleri

otomatik olarak ön tarafta hazır duruma getirdiğinden, ortalama en az

iki kat daha hızlı çalışılabilmektedir.

Her türlü istifleme ekipmanı ile ve soğuk odalarda -30º’ye kadar

çalışabilmek olanaklıdır. Binanın yapısına göre tüm yüksek yapılara

uygun olarak kurulabilmektedir. Sistem kurulduğunda statik açıdan da

çok sağlam bir yapı elde edilmektedir.



46

http://www.youtube.com/watch?feature

=player_detailpage&v=3QaoN6hUi4w

Mekik - 01 - LIFO - Bölüm-1.mpg


Mekik - 03.mpg

http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=3QaoN6hUi4w

http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=3QaoN6hUi4w

























Mekik - 03.mpg

Mekik - 03.mpg

Mekik - 03.mpg

Mekik - 03.mpg

Kayar raf sitemleri, her büyüklükteki ürünler için sıralı koli alma,

sipâriş toplama ve görece küçük parçaların depolanması işlemleri için

kullanılmaktadır.

Her boyuttaki koli için FIFO ilkesi gerçekleştirilebilmektedir. Bir koli

alındıktan sonra, arkasındaki diğer koli yerçekimi kuvvetiyle aşağıya

doğru eğimli rulolar üzerinde kayarak toplamaya (alıma) hazır

konuma gelmektedir. Üst kısmından yükleme ve alt kısmından

boşaltma yapılır. Dolayısıyla yükleme ve boşaltma tarafları

ayrılmıştır.


Kayar Raf (Flow Rack) Sistemleri

47

FIFO kuralının tam olarak uygulanması sâyesinde, kayar raf

sisteminde, ürünlerin raf ömrünü aşması sözkonusu değildir.

Büyük miktarda ürün depolamak olanaklı olup, alan kullanımı %50-

60’lar düzeyine çıkmaktadır.

Kayar raf sistemleri arka arkaya sıralanmış, bir kanal oluşturan

ayaklardan ve bu ayakların arasında bulunan makaralardan

oluşmaktadır. Birçok kanal yanyana ve üstüste yerleşik olduğundan

alan yüksekliğinden en uygun şekilde yararlanılmaktadır.



48 Kayar Raf - 01 - BITO.mpg

Kayar Raf - 01 - BITO.mpg







Fren makaraları sâyesinde, paletlerin kayma hızı kontrol altında

tutulmaktadır.



49



50

Çalışma sistemi



51



52



53



54



55

Bu sistemlerde, boşaltmaya hazır konumda duran palet ile hemen

arkasındaki palet arasında ayırıcı bir mekanizma bulunmaktadır. Böylece

boşaltılan palet raftan alındığında, arkasındaki ayırıcı mekanizma

açılarak 2. palet boşaltma konumuna gelmekte ve burada iki palet

birbirine baskı yapmamaktadır.

Büyük hacimli ve ağır malların kullanımı için uygundur.

4-6 sıra palet ardışık şekilde yerleştirilebilir.

Depo alanı kullanımını %50-60 düzeyine çıkartır.


Arkadan İtmeli (Push Back) Sistemler

56

Makaralar depolamanın yanısıra taşıma görevini de

gerçekleştirmektedirler. Bu tip raflarda genellikle çatallı istif

araçlarıyla çalışılmaktadır. Paletlerin alındığı en alt katta manuel

kullanışlı istif aracı da kullanılabilmektedir.

Makaralar, yapı itibariyle farklı (makara ve fren mekanizması)

malzeme cinsine göre uyarlanabilmektedir.

Kayar Raf Sistemindeki FIFO ilkesi, burada da geçerlidir.

Optimal alan ve hacim kullanımını sağlamakta ve otomatik malzeme

akışı bütünleşmesine olanak tanımaktadır.



57



58


Sipâriş Hazırlama Raf Sistemleri

59

Sipâriş hazırlama rafları, kutu ve adet bazında sipârişlerin

toplanmasında kullanılan en eski ve hâlen kullanımı en yaygın olan

ekipmanlardır.

Bu sistem, stoklanan ürünlerin yükleme ve boşaltma operasyonlarının

herhangi bir istifleme aracı olmaksızın manuel olarak yapıldığı

durumlarda yeğlenmektedir.

Paletsiz olarak stoklanan, kutulu veya kutusuz ürünler için ideal bir

çözümdür.



60

Sipâriş hazırlama raflarının çok fazla yeğlenmesinin nedenleri

şunlardır:

İlk mâliyetlerinin düşük olması.

Kurulum ve yeniden düzenleme sırasındaki kolaylık.

Olumsuz yanları ise şunlardır:

Zeminde fazla alan kullanımı.

Diğer sistemlere oranla daha fazla işgücü gerektirmesi.

Ürün güvenliği konusunda ortaya çıkabilecek sorunlara açık

olması.



61

Ayarlanabilir raf gözü genişliği ve

derinliği özelliğine sahip olan bu

sistem, belli bir taşıma kapasitesi ile

istenilen şekilde yüklenmektedir.

Sipâriş hazırlama, en yoğun işlem ve

personel gerektiren işlemdir ve

depo/sevkiyat bölümlerinin kesişme

noktasıdır. Ürünün hazırlanmasında

dikkat edilmesi gereken nokta,

ürünün, sipârişi hazırlayan kişinin

doğrudan erişim alanında

bulunmasıdır.

Sipâriş hazırlama işlemi manuel olarak gerçekleştiği için çalışanın

malzemeye ulaşma mesafesi plânlanmalı ve gerekli durumlarda

basamak/merdiven kullanılmalıdır.

Yükleme ve boşaltma sürelerinin kısaltılması, malzemeye çabuk

ulaşılması, kullanım açısından ergonomik tasarımı, bu sistemin üstün

yanlarındandır.



62



63



64



65


Mezanin (Mezzanine) Tip Raf Sistemleri

66

Mezaninler (Platformlar), baş

hizası üstündeki hacmi verimli

kullanırlar ve bu şekilde

değerli zemin bölgesini daha

önemli işler için ayırmak

olanaklı olur. Bunlar,

depolanan malları üst

hacimlere taşıyarak, zemindeki

yükleme-boşaltma veya üretim

gibi faaliyetlerin trafiğini

hafifletir, hacim kullanımını

daha verimli duruma getirerek

enerji, bakım ve yatırım

mâliyetlerini azaltırlar.



67

Özellikle küçük ve çok sayıda ürün çeşidinin sözkonusu olduğu yedek parça depolama için alan gereksinimi düşünüldüğünde, en ekonomik çözüm olarak bu sistem önerilmektedir.

Mal istiflemeyi veya toplamayı yapacak personel boyu ile sınırlı olan bu tür ürünlerin depolanması için iki veya çok katlı çözüm olarak sunulmaktadır.

Elle yükleme yapılabilen mezanin sistemler, ürünlerin istenilen yere konulması ve istenildiği anda kolay ulaşılması üstünlüklerine de sahiptir.



68

Ürünlerin türlerine veya hareket

yoğunluğuna göre farklı kat

lokasyonlarına ayrılmasına veya

ikinci bir operasyon gerektiren

ürünler için ayrı bir alan

gereksinimini karşılamaya yönelik

ek alan olanağı yaratmasına fırsat

tanıyan bu sistem özellikle

otomotiv, elektrikli ürünler ve

beyaz eşya sektöründe (yan

sanayileri ile birlikte)

yeğlenmektedir.



69



70



71

Halı, lamine parke, ahşap ve mühendislik malzemeleri (uzun direkler,

barlar) için standart raf sistemleri uygun olmayıp, bunlara yönelik

özel raflara gereksinim duyulur.


Konsol Kollu (Gargamel) Raf Sistemleri

72

İç veya dış mekânda kullanılabilen Konsol Kollu Raf Sistemi

(Cantilever Rack System), ürün uzunluğu kısıtı olmaksızın

depolama olanağı sağlar. Örneğin çubuk, profil, boru, tüp, ahşap

malzeme, kereste vb. uzun malzemelerin depolanmasında

kullanılmaktadır. Ayrıca plâka malzemeler için de uygundur.

Bu raflar istenilen uzunluğa ayarlanabilir. Farklı uzunluktaki malların

yan yana ve aralıksız depolanması için en uygun konstrüksiyona

sahiptir. Raf yüksekliği fazla değildir ve çift taraflı denge sağlanması

gerekir.



73

Bu tür raflarda destekleyici bariyerler bulunmaktadır. Çok çeşitli

düzeyde ve uzunlukta olabilir.

Bu sistemlerin sağladığı üstünlükler; ölçü ve taşıma kapasitesi

açısından sınır sorununun olmaması, civatalı sistemi sâyesinde kolay

monte edilebilmesi, istenilen yere taşınabilmesidir.

Konsol kollu raflar genellikle önden çatallı çakalar ile kullanılmakta

olup, alım kolaylığı yüksektir.



74



75



76



77

Silo Depo olarak da adlandırılan bu

sistemde, çatı ve dış cephe, rafların

üzerine giydirilir. Dolayısıyla bu raf

sistemleri, çatı ve dış cepheyi

taşıyabilecek özelliklerdedir.


Giydirme Raf Sistemleri

78

Bu sistemlerde önceden bina inşaasına

gerek duyulmamaktadır. Bina duvarları

raf sistemine bağlandığından bina

mâliyeti daha az, üretim ve kurulum

işlemi daha kolay ve süresi daha kısadır.

Yükseklik sorunu olmadığı için

kullanılacak alandan en üst düzeyde yararı

sağlayarak, yer kaybını önlemektedir.

Parçaları sökülebilir olduğundan, adres

değiştirme gibi durumlarda kolayca başka

bir yere taşınabilmekte ve yeniden

montajı yapılabilmektedir. Ancak

kurulduktan sonra esnekliği yoktur.



79

Bu sistemlerde koridor

mesafeleri, kullanılacak taşıma

donanımına göre belirlenebilir.

Binada olabilecek kolonlar bu

sistemlerde olmadığı için daha

esnek bir raf yerleşimi

yapılabilir.

Dar koridor istif makinaları, bu

sistemlerde rahatlıkla

kullanılabilmektedir.



80


Hareketli (Mobile) Raf Sistemleri

81

Hareketli raflar, hareket edebilecek şekilde monte edilmiş raflardır.

Genellikle zemine monte edilmiş raylar üzerinde hareket ederler.

Paletli sistemlerde hareket, mekanik güç kullanılarak elde edilir ancak

hafif ürünlerin olduğu raf sistemlerinde ise bu hareket, manuel olarak

yapılabilir.

Tek bir koridor ile tüm raflara erişim sözkonusu

olduğundan, mükemmel bir hacim kullanımı

vardır.

Depo donanım masrafları yüksektir.



Bu tür sistemlerde ürünlerin az hareketli olması gerekliliği önem

arzetmektedir. Diğer bir deyişle, ürüne ulaşılabilirlik kısıtlı

olduğundan dolayı, hızlı hareket gören ürün grubu için uygun değildir.

Bu sistemler, genellikle arşivler için kullanılır.

Özel bir tür olan arabalı hareketli raf sisteminde ise raflar, yere

sabitlenmiş olan raylar üzerinde hareket edebilen arabaların üzerine

yerleştirilmiştir.

Arka arkaya sıralanmış, tekli raflardan oluşan ve sistemin ayaklar

altında bir motor tahriki ile öne veya arkaya hareket verilen bu

sistemde, küçük alanlarda çok sayıda paletin istiflenmesi

sağlanabilmektedir.



83



84


Askılı Konveyör/Raf Sistemleri

85

Askılı sistem, üretimin öncesinde ve üretim sırasında malzeme akışını

sağlayarak üretimde etkin bir rol oynamasının yanısıra, depolama ve

dağıtım işlemlerinde de çok yönlü olarak kullanılabilmektedir.

Bu sistemin tasarımında etkin olan etmenler, satış miktarı, ürün

sirkülasyon hızı ve ürün özellikleridir.

Konfeksiyon (Hazır Giyim) ürünlerinin bâzıları (ceket, elbise vb.) için

uygundur. Ürünlerin ütülü bir şekilde korunmasını sağlar.

Askılar birer lokasyon olarak tanımlanır. Otomatik barkod okuma

sistemleri ve özel bir yazılım kullanılarak sistem yönetilir.

Çok katlı olarak oluşturulur.



86

Askılı taşıma sistemleri iki yöntem ile uygulanmaktadır:

Trolley Taşıma Tekniği: Tam otomatik olarak sunulan bu sistem, manuel sürgü

veya raylar ile birlikte kullanılabilmektedir. Sistem mal girişinden kalite

kontrolüne, depolamadan sevkiyata kadar olan tüm görevleri yerine

getirmektedir. Ürünlerin depolanması dinamik taşıma birimleri ile

yapılmaktadır.

Trolleysiz Taşıma ve Ayırma Sistemi: Eğer dağıtımda talepler çok farklıysa

ürünlerin tek tek işlem görmesi gerekmektedir. Bunun için de yüksek verimli

ayırma sistemi kullanılmaktadır. Gerek tek kademeli doğrudan dağıtım, gerekse

çok kademeli ayırma işlemi için bu sistem, manuel olarak yapılan toplu ayırma

işlemine göre daha iyi bir seçenektir.



87



88



89


Güvercin Yuvası Raf

90

Uzunluğu boyunca korunması gereken ürünlerin stoklanmasında

kullanılır.


Çekmece

91

Çekmeceler serbest durabildikleri gibi raflarda monte

edilebilmektedir. Çekmece içini daha iyi kullanabilmek için bölmeler

de kullanılabilir.

Çekmeceler, elektronik parçaları, makina parçalarını ve diğer hassas

parçaları saklamak için ideal depolama araçlarıdır.

Çekmeceler, parçalara veya ürünlere kolay ulaşabilmemizi

sağlamalarının yanısıra, temiz ve güvenli bir iş ortamı yaratır.


Çekmece

92

3.1.3. Otomatik Depolama Sistemleri

93

Otomasyon; elleçleme faaliyetlerinin teknolojik, elektronik ve

bilgisayar temelli sistemlerle birlikte kullanılmasıdır.

Otomatik depolama sistemleri; genel olarak palet, fıçı, koli gibi parça

malların yüksek yoğunlukta ve çok miktarda depolanmasında

kullanılırlar.


94

Bu sistemler; özel ekipmanlar ile sağlanan ölçü kontrolü sayesinde,

kolay stoklama olanağı sağlarlar; hacimden en üst düzeyde

yararlanılmasını yüksek raf sistemleri ile sağlarlar; işlem kapasiteleri

hemen hemen sınırsızdır, yani malların boyut, şekil veya bir kod ile

tanımlanması durumunda sistem her türlü yükleme-boşaltma işlemini

yerine getirebilir ve birçok farklı taşıma sistemiyle eşgüdümlü

çalışabilir.


95

Otomatik depolama sistemlerinin avantajları şunlardır:

Ürünlere ilişkin sayım bilgileri tutarlılığı, stok doğruluğu

Doğrudan ve dolaylı işçilik tasarrufu

Müşterilere sevkiyatlarda, sipâriş boyutlarının küçülmesi

Yeni üretim teknolojileri ile bütünleşikçalışabilmesi; üretim ve

kontrol sistemlerindeki geçici stok alanlarının elenmesine yardımcı

olması

Yanlış ürün çekişlerinin ve yinelemelerin ortadan kaldırılması

Depolama alanı tasarrufu

Müşterilere hizmet hızının artışı ►►►


96

...

Aydınlatma ve ısıtma gereksinimlerinin en aza inmesi

Daha az enerji tüketimi

İnsan sağlığına zararlı ürünlerin depolanabilmesi

Stok devir hızını arttırması

Stok taşıma mâliyetlerinde azalma

Taşıma sırasındaki zedelenme ve yıpranmaların azalması

Ürünlerin tam olarak nerede olduğunun bilinmesi sayesinde,

ürünlerin aranması vb. katma değer yaratmayan faaliyetlerin

elenmesi, yerleştirme ve toplama sürelerinin azalması ►►►


97

...

Barkodlama vb. kırtasiye masraflarının azalması

İrsaliye basımı gibi zaman alan işlemlerin otomatik hale

getirilmesi, bu işlemler için gerekli işgücü gereksiniminin azalması

İrsaliye ve çıkış bilgilerinin daha sağlıklı bir duruma gelmesi

Otomatik depolama sistemlerinin dezavantajları ise şunlardır:

Kurulum mâliyetlerinin yüksek, kurulum sürelerinin uzun olması

Bakım-onarım giderlerinin yüksek olması

Bilgi-işlem altyapısının güçlü olmak zorunda olması


98

Otomatik depolama sistemleri 3 tiptir:

1) Karuzel Depolama Sistemi

2) Mini-Load Depolama Sistemi

3) Tam Otomatik Depo Sistemi (AS/RS)


Karuzel Depolama Sistemi

99

Karuzel (Carousel-Atlıkarınca) sistemler, ürünleri rafların içindeki

sepetlerde veya kutularda saklar. Raflar, sıralı biçimde yatay veya dikey

yönde hareket eder. Yükleme ve boşaltma işlemleri bu raflardan yapılır.

Karuzeller içinde daha çok; küçük parçalar, süreli kullanımı veya

güvenlik gereksinimi olan aletler, montaj için kullanılan kitler,

doküman, kaset, film ve el kitapları depolanır.

Bu hareket, elektrikli bir motor veya operatör tarafından gerçekleştirilir.

Burada toplayıcı daha az hareket ederek ürünlere kolay bir şekilde

erişmeyi hedefler. Ürünler toplayıcının önüne gelir.

Karuzel - 01 - ADLER - Kurulum.mov

Karuzel - 02 - Kardex Karusel.avi




















100

İki çeşit karuzel vardır:

1) Yatay Karusel: Ürünler sepetlerde veya plastik kutularda saklanır.

Yatay hareket etmeyi sağlayan düzenek sâyesinde raflar sağa veya

sola döndürülerek, istenen ürün en kısa yoldan toplayıcının önüne

gelir.

2) Dikey Karuzel: Ürünler yukarı ve aşağı hareket eden raflarda

saklanır. Yatay karuzelden farkı ise raf yüksekliğinin tavan

düzeyine kadar olabilmesidir.



101

Karuzellerin avantajları şunlardır:

Yalnız başına çalışabilen modüler yapıya sahiptir.

Yatay ve dikey versiyonu da geniş bir yükseklikte ve uzunlukta

çalışabilir.

Yüksek bir yükleme kapasitesine sahip olacak şekilde

tasarlanabilir.

Çok katlı olarak kurulabilir.

Otomatik veya manuel olarak çalıştırılabilir.



102

Dikey Karusel

Karuzel - 03 - Pick Lite - Dikey Karuzel.MPEG













103

Dikey Karusel



104

Yatay Karusel



105

Yatay

Karuzel

Dikey

Karuzel



106


Mini-Load Depolama Sistemi

107

Bu sistemler elektromekanik olarak çalışmaktadır. Bilgisayar

kontrollü taşıyıcı vinç, merkez koridordadır. Karton kolileri veya

sepetleri depolama alanına yerleştirir veya alır.

Çalışma sistemi aynı AS/RS sistemlerine benzemektedir. Vinçler,

birden fazla karton koli yerleştirmek veya almak üzere

tasarımlanabilir.

Yerleştirme ve toplama işlemleri hızlanır.

Raf yükseklikleri tavan düzeyine kadar olabilir.


Mini-Load Depolama Sistemi

108

Mini Load - 01 - Twister - Animasyon.MPEG

Mini Load - 02 - Arçelik.ASF

Mini Load - 03 - Pick Order.MPEG

Mini Load - 04 - Hilti.mpg

Mini Load - 05 - ÜÇGE - OSR Shuttle.mpg










































3.1.3. Otomatik Depolama Sistemleri Tam Otomatik Depo (AS/RS – TOD)

109

Malzemelerin depolama ve çekme işlemlerini, bilgisayar kontrolü

altında otomatik vinçler kullanarak gerçekleştiren sistemdir.

Genellikle barkod teknolojisi kullanarak gelen her malzeme için en

uygun yeri saptar ve vinci o yöne doğru yönlendirir. Malzeme isteği

olduğunda da, benzer şekilde vinç o malzemeyi getirmek üzere

harekete geçer.

TOD; 30 m’ye ve zaman zaman daha fazla yüksekliğe istif yapılabilen

ve bir kumanda merkezinden yönlendirilen sistemdir.

Belli program çerçevesinde hareket eden robotlar ve istif araçları raf

sistemi içinde otomatik stoklamayı gerçekleştirir.


110

TOD ile, her türlü ürün sevkiyatı kolaylıkla yapılabilmektedir.

Bilgisayar kontrol sistemi, tüm işlemlerin seri şekilde yapılmasını

sağladığından, aşırı veya yetersiz depolama riski de enazlanmaktadır.

Çok çeşitli ürün stoğuna ve yüksek hızda ürün sirkülasyonuna sahip

olan şirketler, TOD’u kullanmalarını durumunda avantaj sağlarlar.


111

AS-RS - 01 - Animasyon.mpg

AS-RS - 02 - MNG Kargo.mp4

AS-RS - 03 - BudWeiser.mpg

AS-RS - 04.mpg

AS-RS - 05 - IKEA-DC.avi

AS-RS - 06.mp4

AS-RS - 07 - ÜÇGE.mpg




























AS-RS - 04.mpg

AS-RS - 04.mpg

AS-RS - 04.mpg

AS-RS - 04.mpg

AS-RS - 04.mpg

AS-RS - 04.mpg












AS-RS - 06.mp4

AS-RS - 06.mp4

AS-RS - 06.mp4

AS-RS - 06.mp4

AS-RS - 06.mp4

AS-RS - 06.mp4











112

Günümüzde çağdaş bir dağıtım merkezi kurmak, otomatik bir sipâriş

hazırlama sistemini gerektirmekte ve bu sistemin karmaşık süreçleri

basit ve kolay uygulanabilir duruma getirmesi zorunluluk

arzetmektedir. AS/RS en yüksek düzeyde hacim kullanımı, serî

depolama ve çekme olanağı ve en önemli olarak da kusursuz bir stok

kontrolüne sahip olma üstünlüğünü sağlamaktadır.


113


3.1.4. Depolama Sistemlerinin

Karşılaştırılması

115

Ürün özelliklerine ve süreçlere uygun depolama sistemi seçerken

hacimden yararlanabilme, yüksekliği verimli şekilde kullanabilme,

sipâriş toplama kolaylığı, ürünün güvenilirliğinin sağlanması, stok

kontrolü gibi konularda depolama sistemlerinin sunduğu üstünlükler

ve olumsuzluklar değerlendirilmelidir.

Depolama sistemlerinin hacim verimi, yükseklik verimi, yüke

ulaşılabilirlik, sipâriş toplama, fiziksel zarar riski, yük dengesi, stok

kontrol ve stok çevrim hızı bakımından karşılaştırılması, izleyen

slaytta verilmektedir.

3.1.4. Depolama Sistemlerinin

Karşılaştırılması

116

Zemin Sırt

Sırta

İkili

Derinlikli

Dar

Koridor

İçine

Girilebilir

Mekik Hareketli AS/RS

Hacim Verimi % 65 % 45 % 55 % 57 % 65

% 85 % 80

% 62

Yükseklik

Verimi

% 75 % 100 % 80

% 100

% 75 % 90

% 70

% 95

Yüke

Erişilebilirlik

% 10 % 100 % 50 % 100

% 30 % 50

% 50

% 100

Sipâriş Toplama % 5 % 100 % 40 % 100

% 30 % 30 % 30 % 100

Fiziksel Zarar

Riski

% 3

% 0,2 % 0,3 % 0,2 % 1

% 0,2

% 0,5 % 0,1

Yük Dengesi % 90 % 100 % 100

% 100

% 99 % 100 % 95 % 100

Stok Kontrol % 0

% 95 % 70

% 95

% 70

% 70 % 70

% 100

Stok Çevrim

Hızı

% 0 % 60 % 40

% 70

% 40 % 90

% 100 % 95

Documents

BÖLÜM 3 DEPO EKİPMANLARI ve KAPLARpersonel.klu.edu.tr/dosyalar/kullanicilar/ihsan.aktas...Depolama sistemleri; basit raflardan, otomatik vinç ve konveyörleri içeren yüksek düzeydeki