โปรดสงขอคดเหน ค ำแนะน ำหรอค ำถำมท blpd@dss.go.th โทร. 02-2017425 โทรสำร 02-2017429 หำกตองกำรยกเลกกำรรบขำวสำร กรณำแจงท blpd@dss.go.th ขอมลเพมเตม http://blpd.dss.go.th/

ปท 5 ฉบบท 56 เดอน มถนายน 2556

บทควำมพเศษ กำรผลตพลงงำนชวภำพในยโรป (ตอนท 2) กำรผลตพลงงำนชวภำพในยโรป (ตอนท 3)

(สหภำพยโรปบรณำกำรประเดนสงแวดลอมสนโยบำยพลงงำน)

BLPD Corner : น ำขนน ำลงเกดขนไดอยำงไร?

BLPD Article : กำรศกษำวสดเหลอทงทำงกำรเกษตรทไดจำก กระบวนกำรสลำยตวดวยควำมรอน

Science Update : อยำกไปเทยวอวกำศซกวนสองวนไหม !!

เปดประตสอำเซยน : กำรพฒนำทรพยำกรมนษยในประชำคมอำเซยน

แนะน ำหลกสตร : เทคนคกำรเตรยมตวอยำงส ำหรบ วเครำะหตวอยำงสงแวดลอม

ค ำถำมจำกผเขำอบรม : กำรควบคมคณภำพของขอมล

หลกสตรฝกอบรม พฤษภาคม 2556 Q007 การจดท าเอกสารในระบบคณภาพตามมาตรฐาน ISO/IEC 17025 4-5 มถนายน 2556

0012 การประเมนความเสยงทางดานจลชววทยาทางอาหาร 4-5 มถนายน 2556

Q001 สถตส าหรบงานวเคราะหทดสอบ 6-7 มถนายน 2556

F004 เทคนคการสบคนสารสนเทศ ว&ท จากอนเทอรเนตอยางมประสทธภาพ 6-7 มถนายน 2556

I004 การใช HPLC ในงานวเคราะหทดสอบ 11-14 มถนายน 2556

M008 การใชวธรวดเรวส าหรบทดสอบทางจลชววทยา 12-13 มถนายน 2556

B003 เทคนคการเตรยมสารละลาย 17-18 มถนายน 2556

Q010 ความสอบกลบไดของการวด 19 มถนายน 2556

0007 การผลตแผนลามเนทคารบอนหรอ กลาสไฟเบอรคอมโพสทโพลเมอร โดยวธ hand lay-up

24-25 มถนายน 2556

0009 เทคนคการใชและการดแลรกษาพเอชมเตอร 25 มถนายน 2556

T010 การวเคราะหคณภาพน าเสย (Total Kjeldahl Nitrogen, TKN) 26-27 มถนายน 2556

C010 การสอบเทยบเครองมอวดทางไฟฟา 26-27 มถนายน 2556

C008 การตรวจสอบสมรรถนะยววสเบลสเปกโตรโฟโตมเตอร 27-28 มถนายน 2556

B L P D N E W S L E T T E R ป ท 5 ฉ บ บ ท 5 6 เ ด อ น ม ถ น ำ ย น 2 5 5 6 2

สวสดคะ สมำชกทกทำน

หลงจำกผำนพนเดอน พฤษภำคม ทเตมไปดวยวนหยดพกผอนใหหลำยๆ ทำนไดพกกำยพกใจกนอยำงเตมทแลว กตองขอตอนรบทกๆ ทำนเขำสเดอน มถนำยน เดอนแหงกำรท ำงำนทแสนสขกนนะคะ

ซงในเดอนน ทำง พศ. ไดมงมนทจะพฒนำหลกสตรเพอตอบสนองตอควำมตองกำรของผเขำรบกำรฝกอบรมทกทำน จงไดจดหลกสตรใหมๆ ไดแก กำรประเมนควำมเสยงทำงจลชววทยำอำหำร กำรผลตแผนลำมเนทคำรบอน หรอกลำสไฟเบอรคอมโพสทโพลเมอร โดยวธ hand lay-up และเทคนคกำรใชและกำรดแล

รกษำพเอชมเตอร โดยทง 3 หลกสตร ทำง พศ. กหวงเปนอยำงยงวำจะเปนประโยชน หำกมทำนใดสนใจในหลกสตรดงกลำว สำมำรถสอบถำมขอมลเพมเตม หรอสมครฝกอบรมออนไลนไดทำง http://blpd.dss.go.th/ คะ

สถำนทอบรม สถำนทอบรม อำคำรสถำนศกษำเคมปฏบต กรมวทยำศำสตรบรกำร 75/7 ถนนพระรำม 6 แขวงทงพญำไท เขตรำชเทว กรงเทพฯ

รายละเอยดเพมเตมและสมครออนไลนไดท http://blpd.dss.go.th/ ตดตอสอบถาม : คณจรวยพร อเมล : blpd@dss.go.th โทรศพท : 0 2201 7460 โทรสาร : 0 2201 7461

พลงงานเปนปจจยพนฐานในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของทกประเทศ ความตองการพลงงานของโลกเพมมากขนทกขณะ จากการศกษาของส านกงานพลงงานสากล (International Energy Agency, IEA) ถงอปสงคทางดานพลงงานพนฐาน พบวาใน ค.ศ. 1971 ทวโลกมความตองการใชพลงงานจากแหลงตางๆ รวมกนประมาณ 5,536 ลานตน (Million tons of oil equivalent, Mtoe) เพมเปน 10,345 ลานตน ใน ค.ศ. 2002 ทงนไดประมาณการวาหากความตองการเพมขนรอยละ 1.7 ตอปอยางตอเน อง ท ว โลกจะมอปสงคทางด านพล ง ง านส งถ ง 12,194 14,404 และ 16,487 ลานตน ใน ค.ศ. 2010 ค.ศ. 2020 และ ค.ศ. 2030 ตามล าดบ ซงอปสงคพลงงานหลกยงคงเปนน ามนและกาซ จากความตองการพลงงานทสงอยางรวดเรว ท าใหราคาน ามนและกาซปรบตวสงขนอยางมาก ซงจะไปเพมมลคาแกภาคการผลตโดยตรง กระทบตอเศรษฐกจทกภาคสวน นอกจากนประเทศผน าเขาน ามนและกาซตองเผชญกบความไมแนนอนในอปทานอนเนองมาจากการเมองในประเทศผผลตและสงออกน ามน กอปรกบการเผาผลาญน ามนและกาซจากปโตรเลยมจะมการปลดปลอยกาซเรอนกระจก ทมผลโดยตรงตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศโลก โดยเฉพาะกาซคารบอนไดออกไซด ซงประเทศทมการปลดปลอยส ง เปน อนด บต นๆ อาท สห ร ฐ อ เม ร ก า สาธารณร ฐประชาชนจน สห พนธร ฐ ร ส เซ ย ญ ป น สาธารณรฐอนเดย สหพนธสาธารณรฐเยอรมน แคนาดา สหราชอาณาจกร สาธารณรฐอตาลและเกาหลใต ทวโลกได

มการศกษาทเกยวของในวงกวาง ทงการวเคราะหเชงระบบพลงงาน ความพยายามทจะแสวงหามาตรการในการใชพลงงานอยางมประสทธภาพ ตลอดจนก าหนดแนวทางในการจดหาพลงงานทดแทนทสะอาดกวา ทงนเพอการสรางความมนคงในเรองพลงงาน รวมทงเปนการปฏบตตาม พธสารเกยวโต ปจจบนสหภาพยโรปมการใชพลงงานทดแทนประมาณรอยละ 4 ของพลงงานทงหมด โดยมเปาหมายใน ค.ศ. 2010 ทจะใชพลงงานทดแทนเพมขนเปนรอยละ 12 ดงนน จะมการใชพลงงานทดแทนเพมขนจาก 69 ลานตน ใน ค.ศ. 2003 เปน 149 ลานตนใน ค.ศ. 2010 ซงจะเปนการลดการใชเชอเพลงจากซากพชซากสตวลงไดมาก และสามารถลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดไดถง 209 ลานตน (Million tons of CO2 - equivalent) ตอป โดยจะน าเชอเพลงชวภาพสวนใหญไปใชในการขนสง และการผลตกระแสไฟฟา ซ ง ป ระ เทศท ม ก า ร พฒนาและมประสบการณอยางชดเจนในการน าชวมวลไปใชในการผลตกระแสไฟฟา อาท ราชอาณาจกรเดนมารค สาธารณรฐฟนแลนด และสหราชอาณาจกร คณะกรรมาธการอตสาหกรรมแหงรฐสภายโรปลงมตอยางเปนเอกฉนทเมอตนเดอนตลาคม พ.ศ. 2549 ทจะรบรองรายงานยทธศาสตรชวมวล นบวาเปนทางเลอกหนงส าหรบการปรบปรงภาคการขนสงท ด าเนนการเพอแกไขปญหาดานสงแวดลอม สมาชกรฐสภาไดเตรยมการระวงในการสงเสรมพลงงานชวภาพ ทจะไมไปกระทบตอการผลตอาหารในสหภาพยโรป และตองเปนสารทอยใน

โดย ดร. จนทรเพญ เมฆาอภรกษ ผอ ำนวยกำรส ำนกพฒนำศกยภำพนกวทยำศำสตรหองปฏบต

กรมวทยำศำสตรบรกำร กระทรวงวทยำศำสตรและเทคโนโลย

e-mail: junpen@dss.go.th

B L P D N E W S L E T T E R ป ท 5 ฉ บ บ ท 5 6 เ ด อ น ม ถ น ำ ย น 2 5 5 6 3

การผลตพลงงานชวภาพในยโรป (ตอนท 2)

B L P D N E W S L E T T E R ป ท 5 ฉ บ บ ท 5 6 เ ด อ น ม ถ น ำ ย น 2 5 5 6 4

ระบบการรบรอง โดยมการประเมนเกยวกบผลลพธ “จากบอส ลอ” ตลอดวงจรชวตจากการผลตส การบร โภค โดยเฉพาะการสงเสรมใหมการผลตพลงงานชวภาพรนท 2 ซงผลตจากลกโนเซลโลส ทมในกากพช หญา และไม ขอดของเทคโนโลยนคอสามารถผลตจากพชหรอสวนของพชทรบประทานไมได นบวาเปนแหลงพลงงานทมประสทธภาพกวาการผลตพลงงานชวภาพรนท 1 ทสวนใหญผลตโดยการสกดน ามนจากพช อาท เมลดเรปซด และปาลม เปนตน เนองจากพชเหลานสามารถใชเปนอาหารได หลายฝายจงมความกงวลวา หากมการสนบสนนใหน าพชดงกลาวปอนเขาสการผลตเชอเพลงชวภาพมากเกนไป จะสงผลกระทบตอความมนคงในเรองอาหารได

กรอบแผนงาน 7 (Framework Program 7, FP7)

ชวง ค .ศ . 2007 ถ ง 2013 ของสหภาพย โรป ได ใหความส าคญกบเรองพลงงานมาก และไดก าหนดใหเปนหนงในเกาหวขอหลกของความรวมมอทางดานการวจยและพฒนาทจะด าเนนการทงในสหภาพยโรปและกบประเทศนอกสมาชกสหภาพยโรป โดยจดสรรงบประมาณส าหรบหวขอพลงงานถง 2.3 พนลานยโร ซงครอบคลมการผลตเชอเพลงทดแทนดวย นอกจากนในกรอบแผนงานขดความสามารถในการแขงขนและนวตกรรม (Competitiveness and Innovation Framework Program) ชวง ค.ศ . 2007 ถง 2013 ซ งมงบประมาณรวม 4,212.6 ลานยโร ในจ านวนนไดใหการสนบสนนการใชพลงงานทดแทนอยางชาญฉลาดถง 780 ลานยโร โดยจะมการสรางเครอขายความรวมมอทางดานพลงงานทวทงยโรป

Commission of the European Communities (2005) Biomass Action Plan

Commission of the European Communities (2005) Establishing a Competitiveness and Innovation Frame-work Programme (2007 – 2113)

Directorate – General for Research, Sustainable Energy Systems (2006) Energy Futures : The role of research and development

European Commission (2006) Seventh Framework Programme

International Energy Agency (2004) World Energy Outlook 2004 Organisation for Economic Co - operation and Development, Paris

“Decision – making for energy systems” CORDIS focus RTD Results and Supplement No 56 September 2006

“Europe at the forefront of efforts to combat climate change” EUROPOLITICS ENVIRONMENT No 712 November 2006

“Parliament keen to encourage use of biomass” EUROPOLITICS ENVIRONMENT No 710 October 2006

http://www.foodnavigator.com “Food industry urges caution on biofuel promotion plan” 4 May 2006

http://www.terradialy.com “Europe seeks to drive biofuel use to new levels” 8 February 2006

เอกสำรอำงอง

B L P D N E W S L E T T E R ป ท 5 ฉ บ บ ท 5 6 เ ด อ น ม ถ น ำ ย น 2 5 5 6 5

พลงงานเปนสงทมความจ าเปนตอวถการด าเนนชวตของประชากรโลก รวมทงเปนโครงสรางพนฐานอนเปนปจจยส าคญของการพฒนาเศรษฐกจทกภาคสวน ประเทศทมการขยายตวทางเศรษฐกจสงกจะยงมความตองการพลงงานมาก ปจจบนอปสงคหลกทางดานพลงงานโลกยงคงเปนน ามนและกาซทไดจากซากพชซากสตว ซงของเสยทปลดปลอยสชนบรรยากาศสวนใหญจะเปนกาซเรอนกระจก

ทมผลกระทบโดยตรงตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศโลก ดงนนความเจรญทางดานอตสาหกรรมยคโลกาภวตนจงด าเนนไปพรอมๆ กบปญหาสงแวดลอม การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศโลกสามารถสมผสไดมากขนอยางชดเจนในปจจบน ไมวาจะมถนพ านกอย ณ แหงหน

ใด และเมอพจารณาในรายละเอยดแลวจะพบวาสาเหตส าคญประการหนงทกอใหเกดการปลดปลอยกาซเรอนกระจกสงมาจากภาคขนสง อาจกลาวไดวา “คำรบอนไดออกไซด” เสม อน เป นก าซมล พษหล กท ม ก ารปลดปล อยส ช นบรรยากาศจ านวนมหาศาลตามปรมาณการเผาผลาญพลงงานจากซากพชซากสตว ประมาณการวาแมทวโลกจะสามารถควบคมระดบคารบอนไดออกไซดใหคงทเทากบทศวรรษ 2000 ซงมอยราว 380 สวนในลานสวน (parts per million) อณหภมเฉลยกจะยงคงสงขนอยางตอเนองใน 2-3 ทศวรรษหนา และหากอณหภมเฉลยเพมขนประมาณ 2-5 องศาเซลเซยสเม อเทยบกบยคกอนอตสาหกรรม ปรากฏการณท คาดว าจะเกดขน อาท ผลผลต ทางการเกษตรทลดลงในประเทศก าลงพฒนา การลดลงของกอนน าแขงในมหาสมทรซงจะเปนขอเสยตอแหลงน าในหลายพนทรวมถงเมดเตอรเรเนยนและอฟรกาใต การขยายตวของมหาสมทร การละลายของน าแขงในขวโลกซงจะท าใหระดบน าทะเลสงขน ในดานนเวศวทยากมความเชอวาหากสงแวดลอมถกท าลายไปอยางมนยส าคญจากสภาวะโลกรอนแลว สงมชวตหลายชนดอาจสญพนธ นอกจากน ความแปรปรวนของภมอากาศจะทวความรนแรงขน ภยธรรมชาตครอบคลมพนทกวางขนและความถในการเกดกมากขนดวย อาท พาย เฮอรเคน ไซโครน ไฟไหมปา ความแหงแลง น าทวมและคลนความรอน ความนาสะพรงกลวทอาจจะเกดขนจากวกฤตการณของสภาพภมอากาศทเปลยนแปลงดงกลาวจงเปนโจทยททวโลกกระตอรอรนทจะแสวงหามาตรการและ

โดย ดร. จนทรเพญ เมฆาอภรกษ ผอ ำนวยกำรส ำนกพฒนำศกยภำพนกวทยำศำสตรหองปฏบต

กรมวทยำศำสตรบรกำร กระทรวงวทยำศำสตรและเทคโนโลย

e-mail: junpen@dss.go.th

การผลตพลงงานชวภาพในยโรป (ตอนท 3)

(สหภาพยโรปบรณาการประเดนสงแวดลอมสนโยบายพลงงาน)

B L P D N E W S L E T T E R ป ท 5 ฉ บ บ ท 6

แนวทางในการแกไขปญหาตงแตระดบนโยบายจนถงระดบปฏบต เพอลดการปลดปลอยกาซเรอนกระจก โดยเฉพาะประเทศทมการปลดปลอยกาซเรอนกระจกสงเปนอนดบตนๆ จ าเปนตองปฏบตตามพนธกรณในพธสารเกยวโต ในการปฏบตใหเกดผลสมฤทธ ดงนน ประเทศตางๆ จ าเปนตองศกษา วเคราะห คนหาและใชเทคโนโลยทสะอาดกวาอยางเปนระบบและตอเนอง รวมทงก าหนดมาตรการและวางแผนปฏบตการใหเหมาะสมและสมดลในแตละหวงเวลา

ภมภาคยโรปมการบรโภคพลงงานสง ขณะเดยวกนกมการปลดปลอยกาซเรอนกระจกสงดวย จงแสดงความรบผดชอบตอผลกระทบดานสงแวดลอมอยางชดเจน ซงสหภาพยโรปยนยนความประสงคทจะเปนผน าในการตอสกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ รวมทงไดก าหนดนโยบายพลงงานควบคไปกบนโยบายสงแวดลอมซงกไดรบการขานรบจากประเทศสมาชก ทงน จะคงไวซงความมนคงในอปทานทางดานพลงงาน ความยงยนเชงสงแวดลอม และขดความสามารถในการแขงขน โดยมเปาหมายทจะบรณาการเขากบประเดนทางดานส งแวดลอมดวย ดงน 1) ลดผลกระทบเชงสงแวดลอมจากการผลตและใชพลงงาน 2) สนบสนนการประหยดพลงงานและการใชพลงงานอยางมประสทธภาพ และ 3) เพมการใชและเพมสดสวนการผลตพลงงานทสะอาดกวา น ามาซงแนวทางในการใชพลงงานอยางมประสทธภาพ อาท การใชพลงงานอยางชาญฉลาด การหาแหลงพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอกอนทสะอาดกวา อาท พลงงานนวเคลยร พลงงานแสงอาทตย พลงงานไฮโดรเจน และพลงงานชวภาพ เปนตน อยางไรกด หลายฝายยงมความกงวลวาของเสยท เกดจากการเผาผลาญพลงงานชวภาพกยงคงเปนกาซคารบอนไดออกไซดทจะตองปลดปลอยสชนบรรยากาศ

สหภาพยโรปไดใหค ามนสญญาวานบจากนตอไป “จะลดการปลดปลอยคารบอนไดออกไซดลงไมนอยกวารอยละ 20 ของคารบอนไดออกไซดทปลดปลอยใน ค.ศ. 1990” ใหบรรลผลภายใน ค.ศ. 2020 ซงท าใหนโยบายพลงงานทตระหนกถงผลกระทบทางดานสงแวดลอมสะทอนผลกระทบนโยบายเศรษฐกจและตางประเทศของสหภาพยโรปดวย กลาวคอ นโยบายทางดานพลงงานจะน าไปสแผนปฏบตการ

ในการลดการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซดสสงแวดลอม ดานการคากด าเนนการตามกลไกการซอขายปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกทจะน าไปสตลาดคารบอน ซงจะกระทบถงภาคอตสาหกรรมตางๆ การขนสง ยานพาหนะทางบก ทางน าและทางอากาศ ทงในการจ ากดปรมาณการปลดปลอย การปรบปรงกฎระเบยบทเกยวของ อาท คณะกรรมาธการสหภาพยโรปไดก าหนดมาตรการทเขมงวดเมอ ค.ศ. 1995 และคณะมนตรไดใหความเหนชอบเ ม อ ค .ศ . 2 0 0 6 ท อ น ญ า ต ใ ห ร ถ ย น ต ป ล ด ป ล อ ยคารบอนไดออกไซดไดไมเกน 120 กรมตอกโลเมตร ภายใน ค.ศ. 2012

ในชวงเปลยนผานทจะน าพลงงานทสะอาดกวามาใชทดแทนพลงงานจากซากพชซากสตว ซงขณะนยงอยในระหวางการพฒนาเทคโนโลยใหถงจดทคมคาตอการน ามาใชในปรมาณสงๆ จงมความพยายามทจะลดปรมาณกาซเรอนกระจกด ว ยกา ร พฒนา เทค โน โลย ก า รก กและ เก บคารบอนไดออกไซด ซงเปนกระบวนการทจะลดความกดดนเชงสงแวดลอม โดยบรษทน ามน Exxon Mobil Corpora-tion ของสหรฐอเมรการวมกบหนวยงานอน ประกอบดวย BP, ConocoPhillips, Schlumberger, Statoil, Total, Vattenfall and Wintershall และ International Energy Agency ไดใหการสนบสนนเงนสงถง 8 ลานยโร ในโครงการรเรมทชอวา CO2ReMoVe ของสหภาพยโรป ซง Neth-erlands Organisation for Applied Scientific Re-search เ ป น ผ ป ระสานโครงการ ว ตถประสงคของโครงการเพอจดหาพนฐานเชงวทยาศาสตรทมความเปนไปไดเกยวกบการดกเกบคารบอนไดออกไซด รวมทงจดท าแนวทางรบรองพนทส าหรบการกกและเกบคารบอนไดออกไซดในอนาคต ซงจะกระทบถงแหลงทมการปลดปลอยกาซคารบอนไดออกไซด รวมถงโรงงานผลตกระแสไฟฟาดวย นอกจากน จากการประชมสดยอดสหภาพย โรปและสหรฐอเมรกาเมอ ค.ศ. 2007 ไดมการพจารณากรอบแนวทางส าหรบการลดการปลดปลอยคารบอนไดออกไซด โดยการใชเทคโนโลยการกกและเกบคารบอนจากแหลงทมการปลดปลอยสง อาท โรงไฟฟาถานหน รวมทงการจดหาแหลงทนสนบสนนการวจยและพฒนาทเกยวของดวย

B L P D N E W S L E T T E R ป ท 5 ฉ บ บ ท 5 6 เ ด อ น ม ถ น ำ ย น 2 5 5 6 7

คงไมอาจจะปฏเสธผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศตอปรากฏการณภยพบตทเกดขนทวโลกในชวงทศวรรษน ซงประเทศไทยกเคยไดรบผลกระทบจากภยธรรมชาตมาแลวแมวาขณะนจะมไดอยในกลมประเทศทมการปลดปลอยกาซเรอนกระจกสสงแวดลอมสงกตาม อยางไรกด ประเทศไทยซงไดลงนามในพธสารเกยวโตเมอเดอนกมภาพนธ 2542 และใหสตยาบนเมอสงหาคม 2545 กจ าเปนทจะตองปรบตวและใหความรวมมอในกลไกการพฒนาทสะอาด ดงนน ในการก าหนดนโยบายทางดานพลงงานของประเทศจ าเปนทจะตองพจารณาถงประเดนสงแวดลอมควบคกนไปดวย ตงแตการวเคราะหอปสงค

ทางดานพลงงานในรปแบบตางๆ ของภาคการผลต การขนส ง รวมถ งแหล งท ใชพล ง งานส ง อาท การผล ตกระแสไฟฟา เพอการก าหนดสดสวนอปทานพลงงานและพลงงานทดแทนทสะอาดกวาแตละประเภทอยางสมดล และสอดคลองกบความตองการของตลาด การวางยทธศาสตรในการผลตและการใชพลงงานอยางชาญฉลาดในทกภาคสวน การสรางความตระหนกใหประชาชนใชพลงงานอยางมประสทธภาพ รวมทงการสงเสรมความรวมมอในการวจยและพฒนาเทคโนโลยพลงงานทดแทนทเกยวของทงในระยะสนและระยะยาวอยางตอเนอง ใหเหมาะสมกบบรบทของไทย เพอการพฒนาทยงยน

European Environment Agency (2006) Energy and Environment in the European Union Copenhagen

OECD (2006) Environmental and Energy Products : The benefits of liberalising trade Paris

“Climate’ proposals coupled to the energy package” EUROPOLITICS ENVIRONMENT No 714-715 Decem-ber 2006

“Commission proposes to cut EU greenhouse gas emissions by 20% by 2020” EUROPOLITICS ENVIRON-MENT No 716 January 2007

“Energy debate will embrace climate change” EUROPOLITICS ENVIRONMENT No 714 – 715 December 2006

“EU wishes to remain leader in fight against climate change” EUROPOLITICS ENVIRONMENT No 714 – 715 December 2006

“European research project into carbon storage” EUROPOLITICS ENVIRONMENT No 711 November 2006

“IPCC energy solutions receive divergent appraisals” EUROPOLITICS ENVIRONMENT No 724 May 2007

“Ministers confirm goal of cutting CO2 emissions by 20 % by 2020” EUROPOLITICS ENVIRONMENT No 719 March 2007

“Reducing emissions is not enough, experts warn” EUROPOLITICS ENVIRONMENT No 719 March 2007

“Senate pushes CO2 capture and storage” EUROPOLITICS ENVIRONMENT No 723 May 2007

“Share responsibility for reducing CO2 emissions” EUROPOLITICS ENVIRONMENT No 718 February 2007

“Transport to assume responsibility for tackling climate change” EUROPOLITICS ENVIRONMENT No 719 March 2007

เอกสำรอำงอง

ดร. สมบต คงวทยา : sombat@dss.go.th

น ำขนน ำลง (องกฤษ: tide) เกดขนเนองจากอทธพลดงดดระหวางโลกกบดวงจนทรและดวงอาทตย (อทธพลของดวงอาทตยมนอยกวาดวงจนทรประมาณครงหนง) น าขนเกดใน 2 สวนของโลกคอ สวนทหนเขาหาดวงอาทตยหรอดวงจนทร และสวนทอยหางจากซกโลกดานตรงขาม และเกดน าขนสงสด (Spring tide) เมอโลก ดวงจนทร ดวงอาทตย อยในแนวเดยวกนหรอ ทกๆ 2 อาทตย คอ ขน 15 ค า และ แรม15 ค า และระดบน าลดลงต าสด (Neap tide)เมอดวงอาทตย โลก ดวงจนทร อยในแนวตงฉากคอ วนขน 7 ค า และ แรม 7 ค า

การเคลอนทขนลงของน าบรเวณชายฝงทะเลกอใหเกดกระแสน าขน - น าลง (tidal current) ซงอาจมความเรว 7-8 กโลเมตรตอชวโมง ตอนน าขนกระแสน าทไหลทวมชายฝงต าหรอทวมล าน าสายเลกๆนนเรยกวา น ำทวมฝง (flood tides) และชวงกระแสน าลดต าลง จนบรเวณทถกน าทวมโผลขนมาอกเรยกกระแสน านนวา น ำหนฝง (ebb tide) เราเรยกบรเวณทราบต าทน าทะเลทวมถงซงอาจเปนดนหรอทราย(แปง)กได วา หำดโคลน (tidal flat หรอ mud flat) หาดโคลนทประกอบดวยดนโคลนมกมวชพชททนตอน าเคมขนปกคลมอยเรยกทรายชนดนวา ลมดนเคม (salt marsh) หาดโคลนบางแหง อาจมสภาวะเหมาะสมจนเปนแหลงอาศยทส าคญของหอยหลอดได

น าขนน าลงเปนปรากฏการณทางธรรมชาต ทเกดจากแรงดงดดของดวงจนทรและดวงอาทตยทกระท าตอโลกเราครบ แตผลทเกดจากดวงจนทรนนมากกวาดวงอาทตย ถงแม วาดวงอาทตยจะมมวลมากกวาดวงจนทรถง 27 ลานเทา แตดวงอาทตยอยหางไกลจากโลกถง 93 ลานไมล (ประมาณ 390 เทาเมอเทยบกบระยะหางระหวางโลกกบดวงจนทร) สวนดวงจนทรทเปนบรวารของโลกนน อยหางจากโลกเพยง 240,000

ไมล ดงนนแรงดงดดของดวงจนทรจงมผลตอโลกมากกวาดวงอาทตย และน าทเกดจากแรงดงดดของดวงอาทตยจะสงเพยงรอยละ 46 เมอเทยบกบระดบน าทสงขนเนองจากแรงดงดดของดวงจนทร

ในขณะทดวงจนทรโคจรรอบโลกนน น าบนพนโลกซงเปนของเหลว จะถกแรงดงดดของดวงจนทรท าใหระดบน าสงขนทงในทศทางทดวงจนทร ปรากฏขนและในซกโลกฝงตรงขามน ากจะสงขนดวยเพราะแรงดงดดของโลกกบ ดวงจนทรไปรวมในทศทางนน

แรงดงดดของดวงจนทรทกระท ากบโลกบรเวณ ทใกลกบดวงจนทรมากทสด จะเกดแรงมากทสดดวย ดงนนน าในมหาสมทรจงเคลอนเขามาในบรเวณนมากกวาบรเวณอน สวนระดบน าดานขางทงสองของโลกกจะลดลงและเกดเปนปรากฏการณน าลง สวนดานตรงกนขามกมแรงกระท าเหมอนกน แตวานอยกวาดานทใกลกบดวงจนทร มนจงดดน าจ านวนมหาศาลใหตดกบผวโลก แตเนองจากไมสามารถเคลอนมาทางดานหนาไดจงเกดการนนขนอกดานหนงซงเปนดานตรงกนขาม แตวาการนนนอยกวาดานใกลกบดวงจนทร

น าข นน าลงเกดข นไดอยางไร?

ผลของแรงดงดดจำกดวงจนทรท ำใหเกดน ำขนน ำลงบนโลก ภำพจำก http://www.kidsgeo.com/geography-for-kids/

B L P D N E W S L E T T E R ป ท 5 ฉ บ บ ท 5 6 เ ด อ น ม ถ น ำ ย น 2 5 5 6 8

B L P D N E W S L E T T E R ป ท 5 ฉ บ บ ท 5 6 เ ด อ น ม ถ น ำ ย น 2 5 5 6 9

โดยทวไปแลวชวงเวลาระหวางน าขนครง ทหนงถงน าขนครงทสองจะใชเวลาเทากบ 12 ชวโมง 25 นาท ทงนปรากฏการณน าขนจะไมเกดขนเมอดวงจนทรโคจรอยตรงศรษะเรา โดยเราจะตองรอใหเวลาผานไปอก 6 ชวโมงจงจะเหนปรากฏการณน าขนได ซงมเหตผลมาจากแรงเสยดทานและความเฉอยของน า รวมไปถงยงมปจจยอน อาทเชน ความลกทแตกตางกนของมหาสมทร

โคจรมาอยในแนวเดยวกน ไมวาดวงอาทตยหรอดวงจนทรจะอยขางเดยวหรอคนละขางกบโลก ระดบน าจะสงขน

กวาปกตเรยกวา น าเกด (spring tide) ซงจะเกดขนเดอนละ 2 ครง คอใกลวนขน 15 ค า และวนแรม 15 ค า และเมอใดทดวงจนทรและดวงอาทตยอยในแนวตงฉากซงกนและกน ระดบน าจะไมสงขนแตจะอยในระดบเดม ไมขนไมลง เรยกวา น าตาย (neap tide) จะเกดขนเดอนละ 2 ครง เชนเดยวกบน าเกด คอใกลวนขน 8 ค า และวนแรม 8 ค านนเอง

[1] http://www.electron.rmutphysics.com/science-

news/index.php?option=com_content&task=view&id =1034&Itemid=4

[2] http://www.school.net.th/library/create-web/10000/science/

[3] http://www.rmutphysics.com/charud/specialnews/physics1/tides/

[4] th.wikipedia.org/wiki/กระแสน าขนน าลง

ผลของแรงดงดดจำกดวงจนทรและดวงอำทตยท ำใหเกดน ำขนน ำลง ภำพจำก http://www.lcsd.gov.hk/CE/Museum/Space/

กำรวำงตวของดวงจนทรและดวงอำทตยในแนวเดยวกนท ำใหเกดน ำขนน ำลงในระดบทมำกเปนพเศษ

ภำพจำก http://www.physicalgeography.net/

กรณ น ำจะสงขนกวำปกต เรยกวำ น ำเกด (spring tide) และ กรณ น ำอยในระดบเดม ไมขนไมลง เรยกวำ น ำตำย ( neap tide)

ภำพจำก http://www.rise.org.au/

แหลงขอมลอำงอง

ประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรม มวสดเหลอทงทางการเกษตรเปนปรมาณมหาศาล วธจดการกบวสดเหลอทงเหลานของเกษตรกร คอการน าไปทงไวเพอใหยอยสลายเองตามธรรมชาต หรอ เผาทง ซงทง 2 วธ ลวนกอใหเกดปญหาสงแวดลอม โดยการทงไวใหยอยสลายเองตามธรรมชาตจะกอใหเกดเปนแหลงเพาะเชอโรค ทงการยอยสลายจะกอใหเกดกาซมเทนซงมกลนเหมน สวนการเผาจะกอใหเกดกาซคารบอนไดออกไซดซงเปนกาซทเปนสาเหตทส าคญท าใหเกดภาวะโลกรอนโดยเฉพาะเปลอกทเรยน เปนวสดทมกลนเฉพาะตว และมแมลงวนตอมเปนจ านวนมาก หากปลอยทงไวกจะท าใหเกดปญหาสงแวดลอมตามมา ถาหากสามารถน าวสดเหลานมาผานกระบวนการสลายตวดวยความรอนอยางชาๆ ในภาวะปราศจากออกซเจน ท าใหไดผลตภณฑทมลกษณะเหมอนถานไม มคารบอนเปนสวนประกอบหลก(Ayhan, 2004) ไบโอชารทผลตไดเปนพลงงานสะอาด(Chan et al., 2007) ดวยมปรมาณไนโตรเจนและเถาปรมาณนอย คารบอนทไดจากกระบวนการเผาไบโอชาร มความเสถยรอยางมาก โบโอชารมลกษณะเปนเมดละเอยด มความพรนสง และเปนของแขงทมความคงตว(Saran Sohi, 2009)จากลกษณะดงกลาว นาจะสามารถน ามาพฒนาเปนวสดปรบปรงดน เนองจากลกษณะความเปนรพรนของไบโอชารจะชวยกกเกบน าและอาหารในดน และเปนทอยใหกบจลนทรยส าหรบท ากจกรรมเพอสรางอาหารใหดน เมอดนอดมสมบรณจะสงผลใหผลผลตทางการเกษตรเพมขน นอกจากไบโอชารแลว ยงม ไบโอออย และไบโอกาซ ซงเปนผลตภณฑของกระบวนการสลายตวดวยความรอนอกดวย (Peter, 2007) ซงสามารถจะน ามาเปนพลงงานทางเลอกไดอกทางหนง จากการน าวสดเหลอทงทางการเกษตรมาผานกระบวนการเตรยมตวอยาง แลวผานกระบวนการสลายตวดวยความรอน โดยท าการเผาแบบไรออกซเจนอยางชาๆ ผลจากการเผาท าใหไดผลตภณฑเปนของแขงสด า เหมอนถานไม ดงแสดงในภาพท 1

ก. กอนผำนกระบวนกำรสลำยตวดวยควำมรอน

ข. หลงผำนกระบวนกำรสลำยตวดวยควำมรอน

ภำพท 1 แสดงวสดเหลอทงทำงกำรเกษตร

Agicutural Waste Disposal Studies via Pyrolysis Process

การศกษาวสดเหลอท งทางการเกษตรทได จากกระบวนการสลายตวดวยความรอน

B L P D N E W S L E T T E R ป ท 5 ฉ บ บ ท 5 6 เ ด อ น ม ถ น ำ ย น 2 5 5 6 10

ปญญา ค าพยา : kpanya@dss.go.th

จากการวเคราะหหาปรมาณธาตอาหารหลกและธาตอาหารรองบางชนดทมผลตอการเจรญเตบโตของพช ดงแสดงไดในตารางท 1 ตำรำงท 1 แสดงปรมำณธำตอำหำร N, P, K, Ca, Mg

เตาเผาแบบไรออกซเจนทผลตขนเอง สามารถใชเผาวสดเหลอทงทางการเกษตรในทองถนไดด สามารถน าไปประยกตใชในชมชนไดจรง เปนการจดการกบวสดเหลอทงทางการเกษตรอกทางหนง จากการทดลองพบวาวสดเหลอทงทางการเกษตรทใหคาพลงงานความรอนมากทสดคอเปลอกทเรยน หากตองการใชเปนวสดปรบปรงดนในพชทตองการธาตอาหารไนโตรเจน และแมกนเซยม ควรใชไบโอชารจากเปลอกทเรยน เนองจากมปรมาณไนโตรเจนและแมกนเซยมมากทสด พชทตองการฟอสฟอรส และแคลเซยม ควรใชไบโอชารจากเปลอกกลวย เนองจากมปรมาณฟอสฟอรสและแคลเซยมมากทสด

เมอน าวสดปรบปรงดนไปใชปลกผกบงจนเปนเวลา 4 สปดาหและค านวณหาความแตกตางของดนเปลาทไมไดผสมวสดปรบปรงดน กบดนทผสมกบวสดปรบปรงดนโดยใช t-test พบวาในดานความสงของล าตน และจ านวนใบ ไดคา tค านวณ > tวกฤต สรปไดวาการทดสอบมนยส าคญ แสดงวาดนทผสมกบถานวสดปรบปรงดนสามารถปลกผกบงใหคาความยาวของล าตนและจ านวนใบแตกตางจากดนทไมไดผสมกบถานวสดปรบปรงดน คาดวาหากน าวสดปรบปรงดนไปใชผสมดนเพอใชในการปลกพชจะท าใหพชเจรญเตบโตไดดขน

Ayhan D. 2004. Determination of calorific values of bio-chars and pyro-oils from pyrolysis of beech Trunkbarks. Journal of Analytical and Applied Pyrolysis 72 : 215–219.

Chan, K.Y., Van Zwieten, I.,Meszaros, Downie, A. And Joseph. 2007. Agronomic values of green waste bio-char as a soil amendment. Australian Journal of Soil Research 45 : 629-634.

Peter W. 2007. Biochar and bioenergy production for climate change mitigation. New Zealand Science Review 64 : 1-10.

Ueno, M., Kawamitsu, Y., Komiya, Y., Sun, L., 2007. Carbonisation and gasification of bagasse for effective utilisation of sugarcane biomass. International Sugar Journal 110 : 22-26.

Bridgewater, 2006. Biomass for energy. Journal of the Science of Food and Agriculture 86 : 1755-1768.

Saran Sohi, 2009. Biochar, climate change and soil: A review to guide future research. CSIRO Land and Water Science Report.

B L P D N E W S L E T T E R ป ท 5 ฉ บ บ ท 5 6 เ ด อ น ม ถ น ำ ย น 2 5 5 6 11

วสด ปรมำณธำตอำหำร

N (%) P (ppm) K (ppm) Ca (ppm) Mg (ppm)

เปลอกทเรยน 1.458 0.982 109.198 17.968 99.179

เปลอกกลวย 1.246 6.634 50.949 133.060 21.540

เปลอกมงคด 0.504 0.564 21.340 9.733 2.572

ซางขาวโพด 1.338 1.741 73.110 86.593 87.639

เอกสำรอำงอง

ปวณำ เครอนล : paweena@dss.go.th

B L P D N E W S L E T T E R ป ท 5 ฉ บ บ ท 5 6 เ ด อ น ม ถ น ำ ย น 2 5 5 6 12

เบญจพร บรสทธ : benchaporn@dss.go.th

ม ร าย ง านข า วแจ ง ว า เ ว อร จ น ” ได ส ร า งประวตการณการทดสอบจรวดทอนแรก ส าหรบเทยวบนทวรสมผสอวกาศแลว และก าลงจางนกบนอวกาศสองอย และหนงในสองนนกปรากฏชออดตนกบนอวกาศของนาซาทชอ เฟรดเดอรก สเตอรคโคว” (Frederick Sturckow) หรอ ซเจ (CJ) อดตผบงคบการกระสวยอวกาศขององคการบรหารการบนอวกาศสหรฐฯ (นาซา) อยซะดวย เทยวบนทวรสมผสอวกาศนมเปาหมายในการน าผโดยสารบนไปยงขอบอวกาศดวยราคาตวเพยงแค 6,000,000 บาทตอเทยวเทานนเอง อานรายละเอยดเพมเตม

อยากไปเทยวอวกาศซกวนสองวนไหม !!

http://www.manager.co.th/Science/ViewNews.aspx?NewsID=9560000058931

การกาวเขาสประชาคมอาเซยนท าใหเกดความ

รวมมอในการพฒนาบคลากรของประชาคมมากขน เพอเพม

ศกยภาพบคลากรทมความรความสามารถเฉพาะดาน เพม

จ านวนแรงงานฝมอ ซงจะชวยเพมขดการแขงขนของ

ประเทศในประชาคมเศรษฐกจอาเซยน มลนธ ASEAN

Foundation มการจดตง Working Programmes ในการ

พ ฒ น า ท ร พ ย า ก ร ม น ษ ย (Developing Human Re-

sources) เพอใหเงนสนบสนนโครงการทเกยวของกบการ

พฒนาทรพยากรมนษยในประชาคมอาเซยน ปจจบนม

โครงการทอยระหวางด าเนนการจ านวน 8 โครงการ เชน

โครงการกองทนสนบสนนทนการศกษา การพฒนาศกยภาพ

นกบรหารหญง การพฒนานกบรหารการจดการทรพยากร

ปาไม การพฒนาเกษตรกรเพอการเกษตรสเขยว และ

โครงการอนๆ ทนาสนใจอกมากมาย สนใจคนหาขอมลท

เกยวของกบโครงการพฒนาทรพยากรมนษยของ ASEAN

ไดท

การพฒนาทรพยากรมนษยในประชาคมอาเซยน

http://www.aseanfoundation.org/index2.php?main=proj_hr.php&sCatID=0300

B L P D N E W S L E T T E R ป ท 5 ฉ บ บ ท 5 6 เ ด อ น ม ถ น ำ ย น 2 5 5 6 13

การเกบตวอยางและการวเคราะหตวอยางใหถกตองตามหลกวชาการ มความส าคญอยางยงในล าดบตนๆ ของงานวเคราะหทดสอบ และเปนหวขอหนงทมความส าคญตอการปฏบตงานของผท างานดานวเคราะหทดสอบในหองปฏบตการ เนองจากเปนขอมลพนฐานทจะตองน าผลไปใชตอไป ถาหากการเกบตวอยางและการเตรยมตวอยางไมถกตองแลวนน ยอมจะสงผลตอการวเคราะหทดสอบทมคณภาพดวยเชนกน ดงนน ส านกพฒนาศกยภาพนกวทยาศาสตรหองปฏบตการ จงเลงเหนวาหลกสตร “เทคนคการเตรยมตวอยางส าหรบวเคราะหตวอยางสงแวดลอม” จะเปนหลกสตรทจะท าใหผทผานการฝกอบรม สามารถปฏบตงานดานการวเคราะหตวอยางดานสงแวดลอม มประสทธภาพยงขน

จงไดจดฝกอบรมหลกสตร “เทคนคการเตรยมตวอยางส าหรบวเคราะหตวอยางสงแวดลอม (Sample Preparation Techniques for Environmental Analysis)” ระหวางวนท 8-9 กรกฎาคม 2556 โดยมเนอหาของหลกสตร ดงน

1. กฎระเบยบ ตามมาตรฐานการเกบตวอยาง ดานสงแวดลอม 2. การเกบตวอยาง/อปกรณทใชส าหรบเกบตวอยาง 3. การเกบรกษาตวอยางดน น า อากาศ 4. เทคนคการเตรยมตวอยาง

เพอการวเคราะหทางดานอากาศ เพอวเคราะหทางดานดน เพอวเคราะหทางดานน า

5. การประกนคณภาพและระบบควบคมคณภาพระหวาง การเตรยมตวอยาง

ผสนใจสามารถสมครเขารบการฝกอบรมไดท http://blpd.dss.go.th หรอสอบถามรายละเอยดทเบอรโทร. 02-2017460

เทคนคการเตรยมตวอยางส าหรบวเคราะหตวอยางสงแวดลอม

Sample Preparation Techniques for Environmental Analysis

ดร. ณฏฐกานต เกตคม : natthakarn@dss.go.th

ในกำรวเครำะหทดสอบ กอนทจะออกรำยงำนผลกำรวเครำะหทดสอบนน มวธกำรทจะควบคมคณภำพของขอมลทจะออกรำยงำนไดอยำงไรบำง

: กำรควบคมคณภำพของขอมล ประกอบดวยกำรตรวจสอบตำมล ำดบดงน

1. ตรวจสอบเลขนยส ำคญ

2. ตรวจสอบหนวย

3. ตรวจสอบวำไมมขอมลผดปกต

4. ตรวจสอบกำรกระจำยของขอมล

5. ค ำนวณคำเฉลย คำเบยงเบนมำตรฐำน

6. เปรยบเทยบขอมลโดยกำรท ำกรำฟ

7. ตรวจสอบควำมคลำดเคลอนแบบสมมำตร

8. ตรวจสอบควำมคลำดเคลอนตอเนอง

อาคารสถานศกษาเคมปฏบต 75/7 ถนนพระรามท 6

แขวงทงพญาไท เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400

ส านกพฒนาศกยภาพ นกวทยาศาสตรหองปฏบตการ

กรมวทยาศาสตรบรการ

Phone: 0 2201 7425

Fax: 0 2201 7429

E-mail: blpd@dss.go.th

ทปรกษำ

ดร. จนทรเพญ เมฆำอภรกษ นำยอนสทธ สขมวง

บรรณำธกำร

นำงอมำพร สขมวง

กองบรรณำธกำร

นำงสำวปทมำ นพรตน นำงชตมำ วไลพนธ นำงอำรย คชฤทธ

โปรดสงขอคดเหน ค ำแนะน ำหรอค ำถำมท blpd@dss.go.th โทร. 02-2017425 โทรสำร 02-2017429 หำกตองกำรยกเลกกำรรบขำวสำร กรณำแจงท blpd@dss.go.th ขอมลเพมเตม http://blpd.dss.go.th/

การควบคมคณภาพของขอมล ปทมา นพรตน : nopparat@dss.go.th