Embed Size (px)
Citation preview
หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน
ผเรยบเรยง นางเพญศร จนทรดวง ผศ.สวคนธ จงตระกล ผตรวจ รศ.ธดา โมสกรตน รศ.นภาลย สวรรณธาดา ดร.ภาสพงศ ผวพอใช บรรณาธการ ดร.ชลธชา สดมข
ภาษาไทยชนมธยมศกษาปท ๔ ภาคเรยนท ๑
กลมสาระการเรยนรภาษาไทยตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน
พทธศกราช ๒๕๕๑
สงวนลขสทธ : พฤษภาคม ๒๕๕๙ สงวนลขสทธตามกฎหมาย หามลอกเลยน ไมวาจะเปนสวนหนงสวนใดของหนงสอเลมน
นอกจากจะไดรบอนญาตเปนลายลกษณอกษร
หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน
ภาษาไทยชนมธยมศกษาปท ๔ ภาคเรยนท ๑
ขอมลทางบรรณานกรมของสำานกหอสมดแหงชาต
เพญศร จนทรดวง.
หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๔
ภาคเรยนท ๑--กรงเทพฯ : แมคเอดดเคชน, ๒๕๕๙.
๒๒๔ หนา.
๑. ภาษาไทย--การศกษาและการสอน (มธยมศกษา).
I. สวคนธ จงตระกล, ผแตงรวม. II. ชอเรอง.
495.9107
ISBN 978-616-274-735-9
จดพมพและจดจำาหนายโดย
สงธนาณตสงจาย ไปรษณยลาดพราว ในนาม บรษท แมคเอดดเคชน จำากด
เลขท 9/99 อาคารแมค ซอยลาดพราว 38 ถนนลาดพราว แขวงจนทรเกษม เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900
☎ 0-2938-2022-7 โทรสาร 0-2938-2028
E-mail : [email protected] www.MACeducation.com
พมพท : หจก. ซ แอนดเอน บค
เจตนารมณตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ ตองการสรางคนไทยให
เปนคนดมปญญาและมความสขมศกยภาพพรอมทจะแขงขนและรวมมออยางสรางสรรคในเวทโลกและใหทนกบ
ความเจรญกาวหนาทางวทยาการดานตางๆ ในโลกยคโลกาภวตน การจดการศกษาตามเจตนารมณดงกลาว
ตองเนนความสำาคญทางดานความร ความคด ความสามารถ คณธรรม จรยธรรม กระบวนการเรยนร และ
ความรบผดชอบตอสงคมโดยยดผเรยนเปนสำาคญดงนนการจดกระบวนการเรยนรตองมงเนนทกษะกระบวนการ
คดฝกปฏบตใหทำาได คดเปน ทำาเปน รกการอาน และใฝรอยางตอเนอง ผสมผสานสาระความรดานตางๆ
อยางไดสดสวนสมดลกน
ดงนน เพอทศทางการพฒนาผเรยนเปนไปตามเจตนารมณดงกลาว บรษท แมคเอดดเคชน จำากด
จงมอบหมายใหคณาจารยผทรงคณวฒและผเชยวชาญดานภาษาไทยรวมกนจดทำาหนงสอเรยน รายวชาพนฐาน
ภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๔ ภาคเรยนท ๑ เลมน ใชเปนสอการเรยนรสำาหรบผเรยน โดยมเนอหาครบถวน
ตามกลมสาระการเรยนรภาษาไทยทง๕สาระไดแกสาระท๑การอานสาระท๒การเขยนสาระท๓การฟง
การดและการพดสาระท๔หลกการใชภาษาไทยและสาระท๕วรรณคดและวรรณกรรม
หนงสอเรยนรายวชาพนฐานภาษาไทยชนมธยมศกษาปท๔ภาคเรยนท๑เลมนแบงเนอหาสาระ
เปนหนวยการเรยนรซงจะใชวรรณคดและวรรณกรรมเปนหลกสอดแทรกความรหลกการใชภาษาไทยไวทกหนวย
การเรยนร ฝกทกษะการคด การอาน การเขยน การฟง การด และการพดแบบบรณาการ เนอหาสาระ
ทกหนวยการเรยนรเนนใหเกดความรคคณธรรมและเรยนรอยางรนรมย สรางคานยมทดงาม รกความเปนไทย
ฝกความคดรเรมสรางสรรค กจกรรมในแตละหนวยการเรยนร มงเนนกระบวนการคด ฝกปฏบตใหทำาได คดเปน
ทำาเปนรกการอานรกการเขยนรกการศกษาคนควา
หนงสอเรยนรายวชาพนฐานภาษาไทยชนมธยมศกษาปท๔ภาคเรยนท๑เลมนจงเปนสอการเรยน
ททนสมยครบถวนสมบรณเหมาะสำาหรบนำาไปใชในการเรยนการสอน
ผเขยนขอขอบพระคณทกทานทมสวนทำาใหหนงสอเรยนเลมนสำาเรจลลวงดวยดและหวงอยางยงวา
หนงสอเรยนภาษาไทยเลมนจะเปนประโยชนตอคร นกเรยน และผสนใจใฝเรยนรทวไป หากมขอผดพลาด
ประการใดขออภยมาณโอกาสน
นางเพญศรจนทรดวง
ผศ.สวคนธจงตระกล
คำานำา
หนงสอเรยนรายวชาพนฐานภาษาไทยชนมธยมศกษาปท๔ภาคเรยนท๑ตรงตามสาระและมาตรฐานการเรยนรดงน
สาระการเรยนร มาตรฐานการเรยนร
สาระท๑ การอาน ท๑.๑ ใชกระบวนการอานสรางความรและความคดเพอนำาไปใช
ตดสนใจแกปญหาในการดำาเนนชวตและมนสยรกการอาน
สาระท๒ การเขยน ท๒.๑ ใชกระบวนการเขยนเขยนสอสาร เขยนเรยงความ ยอความ
และเขยนเรองราวในรปแบบตางๆ เขยนรายงานขอมลสารสนเทศ
และรายงานการศกษาคนควาอยางมประสทธภาพ
สาระท๓การฟงการดและการพด ท๓.๑ สามารถเลอกฟงและดอยางมวจารณญาณและพดแสดงความร
ความคด และความรสกในโอกาสตางๆ อยางมวจารณญาณและ
สรางสรรค
สาระท๔หลกการใชภาษาไทย ท๔.๑ เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทยการเปลยนแปลง
ของภาษาและพลงของภาษาภมปญญาทางภาษาและรกษาภาษาไทย
ไวเปนสมบตของชาต
สาระท๕วรรณคดและวรรณกรรม ท๕.๑ เขาใจและแสดงความคดเหนวจารณวรรณคดและวรรณกรรมไทย
อยางเหนคณคาและนำามาประยกตใชในชวตจรง
หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๔ ภาคเรยนท ๑ เลมน บรษทแมคเอดดเคชนจำากดจดทำาและพฒนาขนใหมตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช๒๕๕๑โดยปรบปรงและพฒนาจากการตดตามผลการนำาไปใชในระยะเวลา๕ปทผานมา เพอใหเนอหาและกจกรรมทนสมย เหมาะสมกบนโยบายการจดการศกษาของรฐและสภาพสงคมทเปลยนแปลงไปสสงคมอดมปญญาซงมเครองมอสอสารทนสมยและมประสทธภาพสง ทำาใหมนษยสามารถเขาถงแหลงขอมลความรไดสะดวกและรวดเรวดงนนรปแบบการเรยนรและการจดการเรยนการสอนจงไดปรบปรงและพฒนาหนงสอเรยนเลมนใหมโดยยดแนวของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ เพมแนวคดสำาคญและทกษะการเรยนรสำาหรบศตวรรษท ๒๑ ใหเดนชดและเขมขนมากขนดงน ๑.จดทำาสาระการเรยนรใหตรงตามตวชวดชนปและครอบคลมมาตรฐานการเรยนรของหลกสตรทกมาตรฐานทหลกสตรแกนกลางกำาหนดใหเรยนในแตละป ๒.จดทำาตวชวดชนปเพอการประเมนคณภาพภายนอกรอบท๔ดานผเรยนของสำานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) และสะทอนใหเหนถงความตระหนกและ ความพยายามของสถานศกษาทจะจดการเรยนการสอนใหไดตามมาตรฐานทกำาหนด ๓.จดทำากจกรรมเพอฝกกระบวนการเรยนรทมงพฒนาใหผเรยนไดเรยนรจนบรรลตามมาตรฐานการเรยนรตวชวดชวงชนของหลกสตรและมทกษะแหงศตวรรษท๒๑ทงนผสอนควรชแจง และใหคำาแนะนำาเพมเตมเพอใหผเรยนทกคนปฏบตไดจรง ๔.เพมเนอหาและกจกรรมการเรยนรรปแบบภาระงาน มงใหผเรยนมความรความเขาใจ คานยมหลก๑๒ประการและนำาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใชเพอตอบสนองนโยบายพฒนาเยาวชนใหมคานยมหลกทดงาม๑๒ประการ บรษทแมคเอดดเคชนจำากดขอขอบพระคณทกทานทไววางใจเลอกใชสอการเรยนรของบรษท และขอตงปณธานวาจะสรางสรรคสอการเรยนรทมคณคาและเกดประโยชนสงสดตอวงการ การศกษาตลอดไป
บรษทแมคเอดดเคชนจำากด
คำาชแจง
สารบญ
หนวยการเรยนรท ๑ ธรรมชาตของภาษาไทย ๑
ภาษาไทยเปนภาษาคำาโดด ๒
ภาษาไทยมเสยงสระพยญชนะและวรรณยกต ๔
ภาษาไทยมระดบภาษา ๑๔
ภาษาไทยมการเปลยนแปลง ๒๔
หนวยการเรยนรท ๒ ภาษากบการสอสาร ๓๐
การสอสาร ๓๑
ภาษากบการสอสาร ๓๒
อปสรรคของการสอสาร ๓๕
วธแกไขอปสรรคของการสอสาร ๓๗
หนวยการเรยนรท ๓ การใชคำาและกลมคำา ๔๐
การใชคำาใหตรงตามความหมาย ๔๑
การใชคำาใหถกตองตามลกษณะภาษาไทย ๔๔
การใชคำาใหกะทดรดชดเจนและสละสลวย ๔๘
หนวยการเรยนรท ๔ การยอความ ๕๔
ความหมายของการยอความ ๕๕
ความสำาคญของการยอความ ๕๕
สวนประกอบของยอความ ๕๕
รปแบบการเขยนคำานำายอความ ๕๖
หลกการยอความ ๕๗
ตวอยางการยอความ ๕๘
หนวยการเรยนรท ๕ การเขยนเรยงความ ๖๕
ความหมายของเรยงความ ๖๖
องคประกอบของเรยงความ ๖๖
คณลกษณะของเรยงความ ๖๘
หลกการเขยนเรยงความ ๖๘
ขนตอนการเขยนเรยงความ ๖๙
ตวอยางเรยงความ ๗๖
หนวยการเรยนรท ๖ จดหมายธรกจ ๗๙
ความหมายของจดหมายธรกจ ๘๐
ความสำาคญของจดหมายธรกจ ๘๐
ประเภทของจดหมายธรกจ ๘๑
หนวยการเรยนรท ๗ การอานอยางมประสทธภาพ ๘๗
องคประกอบของการอาน ๘๘
การอานตความ ๘๙ การอานแปลความ ๙๒ การอานขยายความ ๙๕
หนวยการเรยนรท ๘ คณคางานประพนธ ๑๐๑
ความหมายของงานประพนธ ๑๐๒
ความหมายของวรรณคดและวรรณกรรม ๑๐๒
องคประกอบของงานประพนธ ๑๐๓
การพจารณางานประพนธ ๑๐๓
การวจารณวรรณกรรม ๑๐๖
หนวยการเรยนรท ๙ บทนมสการมาตาปตคณและบทนมสการอาจรยคณ ๑๑๙
ทมาของเรอง ๑๒๐
ประวตผแตง ๑๒๑
บทนมสการมาตาปตคณ ๑๒๒
บทนมสการอาจรยคณ ๑๒๔
หนวยการเรยนรท ๑๐ บทละครเรองอเหนา ตอน ศกกะหมงกหนง ๑๒๗
ทมาของเรอง ๑๒๙
ประวตผแตง ๑๓๐
ลกษณะคำาประพนธ ๑๓๑
ความรเกยวกบละคร ๑๓๓
เรองยอบทละครเรองอเหนา ๑๓๔
บทประพนธ ๑๓๗
หนวยการเรยนรท ๑๑ นทานเวตาลเรองท ๑๐ ๑๘๔
ความรเกยวกบนทานเวตาล ๑๘๕
ประวตผแตง ๑๘๖
เรองยอนทานเวตาล ๑๘๘
เนอเรองนทานเวตาลเรองท๑๐ ๑๘๙
หนวยการเรยนรท ๑๒ นราศนรนทรคำาโคลง ๑๙๖
ความรเกยวกบนราศนรนทร ๑๙๘
ประวตผแตง ๑๙๘
ความรเรองโคลงสสภาพ ๑๙๘
คำาประพนธเรองนราศนรนทร ๒๐๒
บรรณานกรม ๒๑๒
ดชน ๒๑๔
ธรรมชาตของภาษาไทย
หนวยการเรยนรท๑
ตวชวด
๑. อธบายธรรมชาตของภาษาพลงของภาษาและลกษณะของภาษา(มฐ.ท๔.๑ม.๔-๖/๑) ๒. ใชภาษาไทยไดเหมาะสมแกโอกาสกาลเทศะและบคคลรวมทงคำาราชาศพทอยางเหมาะสม (มฐ.ท๔.๑ม.๔-๖/๓)
๑.ภาษาไทยเปนภาษาคำาโดด
๒.ภาษาไทยมเสยงสระพยญชนะและวรรณยกต
ธรรมชาตของภาษาไทย
๓.ภาษาไทยมระดบภาษา
๔.ภาษาไทยมการเปลยนแปลง
ภาษาไทย ม.๔ ภาคเรยนท ๑2
ภาษาเปนเครองมอทเราใชสอสารรวมกน ไมวาจะทำากจการงานใด เราตองใชภาษาเปน
สวนประกอบทสำาคญทงสนผทไดเรยนรภาษาจงไดเรยนรสงทมคณคาและเปนประโยชนอยางยง
เราใชภาษาในการคดการแสดงความตองการการโนมนาวชกจงใจการบรรยายเหตการณ
การอธบายเรองราว ทงยงใชภาษาบอกเลาและบนทกความรตางๆ สงผานไปยงผอน มนษยทอย
รวมกนเปนสงคมจำาเปนตองมภาษา
ภาษาไทยเปนมรดกทางวฒนธรรมทบรรพบรษไดสรางและถายทอดสบตอมาจนถงปจจบน
ภาษาประกอบดวยระบบเสยงระบบไวยากรณและความหมาย
๑.ภาษาไทยเปนภาษาคำาโดด
ภาษาไทยจดอยในตระกลภาษาคำาโดด คอภาษาทใชคำาทมลกษณะเปนพยางคเดยวโดดๆ
ไมมการเปลยนแปลงรปคำาไปตามหนาทหรอความสมพนธทางไวยากรณเกยวเนองกบคำาอน
คำาทเปนภาษาคำาโดดในภาษาไทยมกเปนคำาเกยวกบธรรมชาตเชนดนนำาลมไฟหนฟา
หรอเปนคำาเกยวกบญาตเชนพอแมพนองลกหลานหรอเกยวกบกรยาอาการเชนกนนงนอน
ยนพด
สรปไดวาคำาในภาษาไทยไมเปลยนรปคำาตามเพศพจนกาลถาตองการบอกเพศพจนกาล
จะใชคำาอนประกอบเพมเตมดงน
๑.คำาบอกพจนคำาในภาษาไทยเมอตองการแสดงความหมายทมากกวาหนงมกจะเพม
คำาอนมาประกอบเชนมากมากมายหลายทงปวงหรอการใชคำาซำาเชน
ยงบนมาเปนฝง เธอซออะไรมามากมาย
มคำาในประโยคทไมไดใชคำาบอกพจนแตคำาทใชมความหมายบอกพหพจนดงตวอยาง
ระยะนฝนตกทกวน บานของเขาทงหลายอยไกล
หนมๆสาวๆพากนแตงชดไทย
๒.คำาบอกกาลคำาภาษาไทยบางคำาบอกกาลเปนอดตกาลปจจบนกาลหรออนาคตกาล
ดงน
๒.๑ คำ�ทบอกอดตก�ลหรอเหตก�รณทผ�นม�แลว เชน ได เคยมาไป เมอวาน
ปกลายเดอนกอนเมอกดงตวอยาง
นองกนขาวแลว ฉนเคยไปเทยวประเทศอนโดนเซย
หนวยการเรยนรท ๑ ธรรมชาตของภาษาไทย
3
๒.๒คำ�ทบอกปจจบนก�ลหรอเหตก�รณทกำ�ลงดำ�เนนอย เชน ขณะน อย กำาลง วนนตอนนดงตวอยาง ฝนกำาลงตกหนก เธอทำาอะไรอย ๒.๓ คำ�ทบอกอน�คตก�ลหรอเหตก�รณทกำ�ลงจะเกดขนเชนจะกำาลงจะพรงนปหนาดงตวอยาง ปหนาผมจะเรยนชนม.๕ พรงนเขาจะมาหาฉน ๓.คำาบอกเพศ คำาในภาษาไทยสวนมากไมระบเพศ ถาจะบอกเพศชายกจะใชคำาวา ตวผเชนพอชายถกหนมนายบาวแมวตวผพอบานนองชายโคถกฯลฯถาจะบอกเพศหญงกจะใชคำาวาตวเมยเชนแมหญงสาวนางนางสาวสนขตวเมย แมนมคณหญงนางเอก สาวใช คำาบางชนดบอกเพศได เชนพระเจาลกยาเธอพอ แม ผว เมย ตา ยายป ยา ชางพง ชางพลาย นอกจากน มคำาบางคำาทใชคำาบอกเพศนำามาประกอบกบคำาอนเปนคำาใหม แตกไมใช คำาทบอกเพศชายหรอเพศหญงอยางชดเจนเชนนายทนนายหนา
พจารณาการใชคำาในประโยคตอไปนวา คำาใดแสดงเพศหรอพจนของนาม สรรพนาม และแสดงกาล ของกรยาหรอไม พรอมทงบอกดวยวาคำานนแสดงเพศ พจน หรอกาลใดบาง ๑.วนนอากาศรอนมากนะครบ ๒.เดกๆเกบไขไกไดหลายฟอง ๓.แอวซอรองเทาคใหมมาเมอวานน ๔.เมอตอนเยนมใครมาหาคณหรอคะ ๕.เขาไมไดไปเทยวมาเดอนหนงแลว ๖.ลกรกพอจะพาลกไปทำาบญในวนขนปใหม ๗.ยายแปดมแหวนหลายวงทมราคาแพงมาก ๘.นาฬกาตายตงแตเวลา๐๒.๐๐น. ๙.ศรปราชญแตงกำาสรวลศรปราชญมานานแลว ๑๐.ไปไหนมาทำาไมกลบมาดกดนปานน
กจกรรม๑
กจกรรมตรวจสอบความเขาใจ
ภาษาไทย ม.๔ ภาคเรยนท ๑4
๒.ภาษาไทยมเสยงสระพยญชนะและวรรณยกต
ภาษาประกอบดวยเสยงและความหมาย โดยธรรมชาตมนษยสามารถทำาเสยงไดมากมายแตเสยงทกเสยงกมใชเปนภาษาทงหมด เชน เสยงรองไห หวเราะ ผวปาก กระแอมกระไอ เปนเสยงทไมจดเปนภาษา เพราะไมมความหมายทกำาหนดไวใหเปนทเขาใจตรงกน ภาษาจงตองประกอบดวยเสยงและความหมายเสมอ เสยงในภาษาไทยประกอบดวยเสยงสระเสยงพยญชนะและเสยงวรรณยกตหรอทเรยกวาเสยงแทเสยงแปรเสยงดนตรดงน ๑.เสยงแท คอ เสยงทเปลงออกมาจากลำาคอโดยตรง ไมถกสกดกนจากอวยวะสวนใด ในปากเชนอะอาออออเอโอ ๒.เสยงแปรคอเสยงทเกดจากการดดแปลงเสยงแทใหมสำาเนยงตางๆปรากฏชดเจนยงขน โดยอาศยลนกระทบเพดานปมเหงอกฟนและอาศยรมฝปากหรอจมกเปนเครองชวยไดแกเสยงพยญชนะทงสนเชนกขจฉฎฏดตบปยวสหฯลฯ ๓.เสยงดนตรคอ เสยงทมจงหวะนำาหนกและทำานองสงๆตำาๆ เปนทำานองเสยงทผน ขนลงใหมสำาเนยงเสนาะและจำาแนกเสยงใหแตกตางออกไปเชนเสยงวรรณยกต
เสยงสระ เสยงสระคอเสยงทเปลงออกมาโดยตรงจากปอดไมถกอวยวะสวนใดสวนหนงกกไวภายในชองปาก สระในภาษาไทยม๒๑รป๒๑เสยงดงน สระม๒๑รปคอ ๑. ะ เรยก วสรรชนย ๒. เรยก ไมผดหรอไมหนอากาศ ๓. า เรยกลากขาง ๔. เรยก พนทอ ๕. 9 เรยก ฝนทอง ๖. ำ เรยก นคหตหรอหยาดนำาคาง ๖. เรยก ฟนหน ๘. เรยก ตนเหยยด ๙. เรยก ตนค ๑๐. เรยกไมไตค๑๑. เเ เรยก ไมหนา ๑๒. ใ เรยก ไมมวน๑๓. ไเรยก ไมมลาย ๑๔. โ เรยก ไมโอ๑๕. อ เรยก ตวออ ๑๖. ย เรยก ตวยอ๑๗. ว เรยก ตววอ ๑๘. ฤ เรยก ตวร๑๙. ฤๅ เรยก ตวรอ ๒๐. ฦ เรยก ตวล๒๑. ฦๅ เรยก ตวลอ
หนวยการเรยนรท ๑ ธรรมชาตของภาษาไทย
5
สระม๒๑เสยงแบงออกเปน๒ชนดคอสระเดยว(สระแท)และสระประสม(สระเลอน)
๑.สระเดยว(สระแท)ม๑๘เสยงดงน
สระเสยงสน(รสสระ) สระเสยงยาว(ทฆสระ)
อะ อา
อ อ
อ อ
อ อ
เอะ เอ
แอะ แอ
โอะ โอ
เอาะ ออ
เออะ เออ
๒.สระประสม (สระเลอน) คอ สระทมการเลอนเสยงจากสระหนงไปยงอกสระหนง
โดยการนำาสระเดยว๒สระประสมกนม๓เสยงดงนคอเอยเอออว
เอย (อ-อา)
เออ (ออ-อา)
อว (อ-อา)
หม�ยเหต
๑.คำาทประสมดวยสระประสมเสยงสน คอ เอยะ เออะ อวะ มนอยมาก สวนใหญเปนคำา
ทมาจากภาษาอน หรอไมกนำามาเทยบเคยง นกภาษาศาสตรจงถอวาสระประสมมเพยง ๓ เสยง
ดงกลาว
๒.อำาไอใอเอาฤฤๅฦฦๅตำาราหลกภาษาแตเดมจดเปนสระเกนแตในปจจบนถอเปน
พยางคคอ
อำา (อ-อะ-ม) ฤฤๅ(ร-อ,ร-ออ)
ไอใอ (อ-อะ-ย) ฦฦๅ(ล-อ,ล-ออ)
เอา (อ-อะ-ว)
ภาษาไทย ม.๔ ภาคเรยนท ๑6
ดงนนอำาไอใอเอาฤฤๅฦฦๅจงประกอบดวยเสยงสระคออะและมเสยงพยญชนะสะกด
อยกงหนงคอมยว
วธการใชสระ
สระแบงออกเปน๓ประเภทคอสระคงรปสระลดรปและสระเปลยนรปดงน
๑.สระคงรปคอสระทออกเสยงใดกใชรปสระนนเชนปราม(ปร-อา-ม)กน(ก-อ-น)
และ(ล-แอะ)โขน(ข-โอ-น)
๒.สระลดรปคอสระทไมปรากฏรปไดแก
๒.๑สระอะลดรป คอ ไมประวสรรชนย (ะ) ในพยางคทออกเสยง อะ แตยงคงตอง
ออกเสยงอะเชนธณฉลาดขโมยสไบตลกสบธนสเปนอคต
๒.๒สระโอะลดรป คอ การตดรปสระโอะออก แตคงพยญชนะและตวสะกดไว เชน
พบ(พ-โอะ-บ)กด(ก-โอะ-ด)
๓.สระเปลยนรปคอสระทเปลยนรปไปเปนอยางอนไดแก
สระอะเปลยนวสรรชนยเปนไมหนอากาศเมอมตวสะกดเชน
ก-อะ-น → กน ว-อะ-ย → วย
จ-อะ-ด → จด ร-อะ-ก → รก
เสยงพยญชนะ เสยงพยญชนะ คอ เสยงทเปลงออกมาซงถกปดกนทางลมโดยอวยวะสวนใดสวนหนง
ของปากทำาใหเกดเสยงแปรเปนเสยงตางๆกน
อวยวะทเปนตำาแหนงทำาใหเกดเสยงตางๆมดงน
๑.รมฝปากไดแกเสยง/บ//ป//พ//ม/
๒.ฟนกบรมฝปากไดแกเสยง/ฟ/
๓.ฟนกบปมเหงอกไดแกเสยง/ต//ท//ด//น//ล//ร//ส/
๔.ลนสวนหนากบเพดานแขงไดแกเสยง/จ//ช//ย/
๕.ลนสวนหนากบเพดานออนไดแกเสยง/ก//ข//ง/
๖.ชองระหวางเสนเสยงไดแกเสยง/อ/
เสยงพยญชนะในภาษาไทยม๒๑เสยงมรปหรอตวอกษร๔๔รปเสยงพยญชนะบางเสยง
มรปหรอตวอกษรเพยงรปเดยวบางเสยงมรปหรอตวอกษรหลายรปดงน
หนวยการเรยนรท ๑ ธรรมชาตของภาษาไทย
7
เสยงพยญชนะ รปหรอตวอกษร /ก/ ก /ค/ ขฃคฅฆ /ง/ ง /จ/ จ /ช/ ชฉฌ /ส/ ซศษส /ด/ ดฎ /ต/ ตฏ /ท/ ฐฑฒถทธ /น/ นณ /บ/ บ /ป/ ป /พ/ ผพภ /ฟ/ ฝฟ /ม/ ม /ย/ ญย /ร/ ร /ล/ ลฬ /ว/ ว /ห/ หฮ /อ/ อ ลกษณะของเสยงพยญชนะในภาษาไทยแบงตามวธการออกเสยงพยญชนะไทยมดงตอไปน ๑.เสยงระเบดหรอเสยงกก คอ เสยงพยญชนะซงเกดจากลมทเปลงออกมาแลวถกกก ณทใดทหนงในชองปากแลวเปดชองทกกนนใหลมพงออกมาโดยแรงไดแก เสยงระเบดไมมลม/ป//ต//ก//ด/ เสยงระเบดมลม/พ//ท//ค/ ๒.เสยงนาสกคอ เสยงพยญชนะซงเกดจากลมสวนหนงเขาไปสนสะเทอนในโพรงจมกไดแกเสยง/ม//น//ง/ ๓.เสยงขางลนคอเสยงพยญชนะซงเกดจากลมทถกปลอยออกมาทางขางลนไดแกเสยง/ล/ ๔.เสยงรวคอเสยงพยญชนะทเกดจากการทำาปลายลนใหมลกษณะออนตวกระดกขนไป
แตะหลงฟนไดแกเสยง/ร/
ภาษาไทย ม.๔ ภาคเรยนท ๑8
๕.เสยงเสยดแทรกคอเสยงพยญชนะซงเกดจากลมทบบตวผานชองแคบณทใดทหนงในชองปากทำาใหเกดเสยงเสยดแทรกไดแกเสยง/ฟ//ส//ฮ/ ๖.เสยงครงสระคอเสยงเลอนทเกดขนระหวางเสยงสระ๒เสยงไดแกเสยง/ย//ว//อ/
ตำาแหนงของเสยงพยญชนะ เสยงพยญชนะปรากฏได๒ตำาแหนงคอ ๑.ตำาแหนงตนพยางคพยญชนะทกเสยงในภาษาไทยปรากฏในตำาแหนงตนพยางค ไดทกเสยงโดยปรากฏเพยงตวเดยวดงน
ลำาดบท เสยงพยญชนะ พยญชนะตน ตวอยางคำา
๑
๒
๓
๔
๕
๖
๗
๘
๙
๑๐
๑๑
๑๒
๑๓
๑๔
๑๕
๑๖
๑๗
๑๘
๑๙
๒๐
๒๑
ก
ค
ง
จ
ช
ซ
ด
ต
ท
น
บ
ป
พ
ฟ
ม
ย
ร
ล
ว
ห
อ
ก
ขฃคฅฆ
ง
จ
ชฉฌ
ซศษส
ดฎ
ตฏ
ฐฑฒถทธ
นณ
บ
ป
ผพภ
ฝฟ
ม
ญย
ร
ลฬ
ว
หฮ
อ
กา
ไข(ฃา)ค(ฅอ)ฆา
เงย
จบ
ชางฉนเฌอ
ซบศกฤๅษสง
ดฎกา
ตาลกฏ
ฐานมณโฑเฒาถงทนธง
นงเณร
บน
ปา
ผาพอภ
ฝาฟา
มา
ญาตยง
รรอง
ลาฬา
วด
หดฮา
อาจ
หนวยการเรยนรท ๑ ธรรมชาตของภาษาไทย
9
นอกจากนพยญชนะตนยงปรากฏเสยงควบกลำาซงออกเสยงควบกน ๒ เสยงตดตอกน โดยไมมเสยงสระคนกลางและปรากฏเปนพยญชนะตนของพยางค กร เชน กราดกรองเกรยงไกร กล เชน กลายกลงกลบไกล กว เชน กวางเกวยนกวกกวา คร เชน คราครครเครอง คล เชน คลาดคลกคลมเคลอน คว เชน ควกควายควำาควาญ ตร เชน ตรสตรวจตรเตรยม ปร เชน ปราบเปรยบปรงโปรง ปลเชน ปลายปลมปลอมปลก พร เชน พระพรายพรกไพร พลเชน พลพลบพลกพลอง ปจจบนมคำายมจากภาษาองกฤษหลายคำาทำาใหมการออกเสยงพยญชนะตนควบกลำาเพมขนอกหลายคเชนเสยงพยญชนะตนควบกลำาดงตอไปน บร/br/ เชนเสยงพยญชนะตนในคำาวา เบรกเบรนเบรด บล/bl/ เชนเสยงพยญชนะตนในคำาวา บลอกบลดบล ดร/dr/ เชนเสยงพยญชนะตนในคำาวา ไดรฟดรม ทร/thr/ เชนเสยงพยญชนะตนในคำาวา ทรานซสเตอรแทรกเตอร ฟร/fr/ เชนเสยงพยญชนะตนในคำาวา ฟรเฟรม ฟล/fl/ เชนเสยงพยญชนะตนในคำาวา แฟลตฟลออรน ๒.ตำาแหนงทายคำาเสยงพยญชนะไทยในตำาแหนงทายคำาคอตวสะกดม๘เสยงไดแก ก(แมกก) เชน มกเลขโชคเมฆ ง(แมกง) เชน รง ด(แมกด) เชน อาจคชกรซกฎปรากฏอฐพฒนามดเขตรถบาทบพธยศโทษทาส น(แมกน) เชน วนคณผลาญวารผลกาฬ บ(แมกบ) เชน รบบาปภพยราฟโลภ ม(แมกม) เชน คามพราหมณ ย(แมเกย) เชน นายเขย ว(แมเกอว) เชน ดาวแพรว
รปพยญชนะทไมใชเปนตวสะกดมอย๗ตวคอฉฌผฝหอฮ
ภาษาไทย ม.๔ ภาคเรยนท ๑10
มาตราตวสะกด
มาตราตวสะกดตางๆมดงน
๑.แมกกาคอมแตรปสระทงสระยาวและสระสนเชนมาดมะลใจโคไป
๒.ตวสะกดในมาตราทง๘แมมกงกนกมเกยเกอวกกกดกบ
๓.ตวสะกดในมาตราทง๘แมแบงเปน
๓.๑ มตวสะกดตรงตามมาตราดงน
๑)แมกงมตวสะกดคองเชนลงบางนงจางโจงดงลงเพลง
๒)แมกมมตวสะกดคอมเชนคมตรมลมโคมสามจามหาม
๓)แมเกยมตวสะกดคอยเชนสายโปรยโดยหายสบายเลย
๔)แมเกอวมตวสะกดคอวเชนแววดาวแพรวพราวหวเรวเปลว
ขอสงเกต
คำาบางคำาเชนมววในคำานไมใชแมเกอวเพราะวเปนสวนหนงของสระอว
๓.๒ มตวสะกดไมตรงตามมาตรา คอ มตวสะกดอนๆ ทมเสยงเดยวกบตวสะกดของ
มาตราดงน
๑)แมกกมตวสะกดไดแกกขคฆเชนรกสขนาคเมฆ
๒)แมกดมตวสะกดไดแกดจชซฎฏฐฑฒตถทธศษสเชนมดกจ
เดชกาซกฎปรากฏรฐครฑวฒมรกตรถศรทธาพธทศกระดาษโอกาส
๓)แมกบมตวสะกดไดแกบปพฟภเชนพบบาปเคารพยราฟลาภ
๔)แมกนมตวสะกดไดแกนญณรลฬเชนคนหาญกณฑการผล
กาฬ
พยญชนะไทยแบงออกตามระดบเสยงได ๓ พวก หรอ ๓ หม เรยกวา ไตรยางศ ไดแก
อกษรสงอกษรกลางและอกษรตำา
อกษรสงม๑๑ตวคอขฃฉฐถผฝศษสห
อกษรกลางม๙ตวคอกจฎฏดตบปอ
อกษรตำาม๒๔ตวแบงออกเปนอกษรตำาเดยวและอกษรตำาคไดแก
๑.อกษรตำาเดยวคออกษรตำาทไมมเสยงคกบอกษรสงเวลาผนตองดงเอาหเขามาชวย
จงครบทง๕เสยงม๑๐ตวไดแกงญณนมยรลวฬ
๒.อกษรตำาคคออกษรตำาทมเสยงคกบอกษรสงม๑๔ตวไดแกคฅฆชซฌฑฒท
ธพฟภฮ
หนวยการเรยนรท ๑ ธรรมชาตของภาษาไทย
11
จบคกบอกษรสงได๗คดงน
อกษรค
อกษรตำาค อกษรสง
คฅฆชฌซ
ฑฒทธพภฟฮ
ขฃฉ
ศษสฐถผฝห
ก. ตอบคำาถามตอไปน ๑. เสยงพยญชนะมกเสยง ๒.อวยวะสวนใดมความสำาคญในการออกเสยงพยญชนะ ๓.พยญชนะเสยงระเบดมลมและไมมลมมเสยงใดบางยกตวอยางชนดละ๓เสยง ๔.เสยงนาสกคออะไรพยญชนะนาสกมเสยงใดบาง ๕. เสยงเสยดแทรกคออะไรพยญชนะเสยงเสยดแทรกมเสยงใดบาง ๖. ตำาแหนงของเสยงพยญชนะปรากฏอยสวนใดของคำาไดบาง ๗.รปพยญชนะใดทไมใชเปนตวสะกด ๘.อกษรคคออะไรยกตวอยาง๓คข. พจารณาคำาตอไปนวามตวสะกดอยในมาตราใด (คำาทมหลายพยางคบอกเสยงตวสะกดทกพยางค)
สวสด มข ศาสตร เชย อาวธ นทรา เมฆ ขบถ ครฑ พลาน สาป เลศ หาญ เทยว อาจ ปรฟ ผลาญ ขรว แกวง จต กราบ ปราม
กจกรรม๒
กจกรรมตรวจสอบความเขาใจ
ภาษาไทย ม.๔ ภาคเรยนท ๑12
เสยงวรรณยกต เสยงวรรณยกตคอเสยงทเปลงออกมาพรอมกบเสยงสระจะมเสยงสงตำาตามการสนสะเทอน
ของสายเสยงจงเรยกวาเสยงดนตร
วรรณยกตไทยม๔รป๕เสยงคอ
สามญ เอก โท ตร จตวา
- กา กด นาค นะ หน
(ไมเอก) - ปา ลา - -
(ไมโท) - - ปา มา -
(ไมตร) - - - เจ -
(ไมจตวา) - - - - จา
ภาษาไทยมเสยงวรรณยกต๕เสยงคอเสยงสามญเสยงเอกเสยงโทเสยงตรเสยงจตวา
แตมรปแทนเสยงวรรณยกตเพยง๔ รปคอ (ไมเอก) (ไมโท) (ไมตร) (ไมจตวา)
เครองหมายวรรณยกตเหลานไมไดใชแทนเสยงวรรณยกตนนๆตรงตวเสมอไปแตแปรเปลยนตาม
ชนดของพยญชนะ ไดแก อกษรกลาง อกษรตำา อกษรสง และตามประเภทของคำาเปน คำาตาย
ดงตารางการผนเสยงวรรณยกตตอไปน
หมอกษรคำาเปน คำาตาย
สามญ เอก โท ตร จตวา สามญ เอก โท ตร จตวา
อกษรกลาง
อกษรสง
อกษรตำา
กา
-
คา
กา
ขา
-
กา
ขา
คา
กา
-
คา
กา
ขา
-
-
-
-
-
กก
ขด
-
-
กก
ขด
คด
คาด
กก
-
คด
คาด
กก
-
คด
คาด
คำาเปนคำาตาย
คำาเปนมลกษณะดงน
๑.เปนคำาทประสมสระเสยงยาวในแมกกาเชนปมขา
๒.เปนคำาทมตวสะกดในแมกงกนกมเกยเกอวเชนจงขนลมเคยหว
๓.เปนคำาทประสมสระอำาไอใอเอาเชนจำาใจไปเลา
← เสยงสน
← เสยงยาว
รปเสยง
หนวยการเรยนรท ๑ ธรรมชาตของภาษาไทย
13
คำาตายมลกษณะดงน ๑.เปนคำาทประสมสระเสยงสนในแมกกาเชนดนะตเละ ๒.เปนคำาทมตวสะกดในแมกกกดกบเชนรกนดจบ
ก. พจารณาคำาตอไปนวาประสมดวยสระเสยงใดบาง (คำาทมหลายพยางคใหระบเสยงสระทกพยางค)
ตวอยางปดลดรปสระโอะเมอมตวสะกด
โปะวดธรรมนวลหฤทยบทจรไพรอนสรณเทด
ข. พจารณาคำาตอไปนวาออกเสยงวรรณยกตอะไร (คำาทมหลายพยางคใหระบเสยงวรรณยกต ทกพยางค)
ฆอง พลบ หำาหน เทยง เหมอน จต หลาย แผลบ อสร เสอ สมคร หวง ลาม ทาก เฝา เหน ฝาก ขด เสยง เพยง
ค. พจารณาขอความแตละขอแลวขดเสนใตคำาตอบทสะกดถกตองในวงเลบ ๑.โรง(เตยม,เตยม)ใหมเอยมดจง ๒.ใครมายก(องโล,องโล)ของยายไป ๓.คณมาคนเดยวหรอ(คะ,คะ) ๔.ขอบคณมาก(คะ,คะ)ทมาสงถงบาน ๕.หลานสาวชอบกนขนมปงไส(หมหยอง,หมหยอง) ๖.คณเกบ(โนต,โนต)เพลงไทยไวไหนครบ ๗.คณยาย(ควาน,ควาน)เงาะอยรม(กวาน,กวาน) ๘.ขวญ(ขวาง,กวาง)ขาว(ขวาง,ฟาง)ใหนกในลาน(ฟาง,กวาง) ๙.พนง(ฟน,ควน)ออยนอง(ฟน,ควน)เทยน ๑๐.พอเอา(ปงก,ปงก)มาโกยถานง. ศกษาบทสนทนาจากเรองสนหรอนวนยาย พจารณาวาผเขยนเขยนตามเสยงพดหรอไม หากเขยนตามเสยงพดใหแกไขรปคำาใหถกตองตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน (อยางนอยจำานวน ๕ คำา)
กจกรรม๓
กจกรรมตรวจสอบความเขาใจ
ภาษาไทย ม.๔ ภาคเรยนท ๑14
๓.ภาษาไทยมระดบภาษา
ระดบของภาษา คอ การแบงภาษาใหเหมาะสมกบระดบของบคคล โอกาส กาลเทศะ
และชมชนภาษาแบงเปน๕ระดบคอภาษาระดบพธการระดบทางการระดบกงทางการระดบ
ไมเปนทางการและระดบกนเอง
ลกษณะสำาคญของภาษาทง๕ระดบมดงน
๑.ภาษาระดบพธการ ใชสอสารในโอกาสหรอสถานการณทจดขนอยางเปนงานพธการ
หรอในทประชมชนเชนการพดในทประชมอยางเปนทางการการกลาวอวยพรการกลาวตอนรบ
การกลาวปราศรยการกลาวสดดการกลาวรายงานในพธตางๆ
ภาษาระดบพธการตองมความไพเราะสละสลวยและใหความรสกจรรโลงใจ ผพดจงเตรยม
บทพดมาลวงหนาและนำาเสนอดวยการอาน
ตวอยาง
กราบเรยนฯพณฯพลเอกเปรมตณสลานนทประธานองคมนตรและรฐบรษ
ในนามของราชบณฑตยสถาน กระผมมความปลาบปลมยนดเปนอยางยงททาน
ประธานองคมนตรและรฐบรษไดกรณามาเปนประธานในพธเปดงานฉลองวนสถาปนา
ราชบณฑตยสถานครบ ๗๐ ป ในวนน ทงไดกรณารบแสดงปาฐกถาพเศษในเรอง
“ความเปนคนไทยดวยจตวญญาณ” อกดวย นบตงแตสภาผแทนราษฎรไดลงมตผานราง
พระราชบญญตวาดวย ราชบณฑตยสถาน ฉบบแรกเมอวนท ๓๑ มนาคม พ.ศ. ๒๔๗๖
วนท ๓๑ มนาคม จงถอเปนวนสถาปนาราชบณฑตยสถาน นบแตนนมาจวบจนวนน
ราชบณฑตยสถานยงคงยดมนในหนาทใหความสนบสนนเหลานกปราชญราชบณฑตใหมโอกาส
สรางองคความรเปนสรรพวชาใหเกดคณประโยชนแกแผนดน แกประเทศชาตและประชาชน
มาโดยตลอด โดยเฉพาะการพฒนาบทบาทในการใหความเหน คำาปรกษา และปฏบตการ
เกยวกบวชาการตามความประสงคของรฐบาล นบเปนองคกรแหงความรทมศกยภาพสงสด
องคกรหนง ปจจบนราชบณฑตยสถานมราชบณฑต ซงเปนผทไดรบพระมหากรณาธคณ
โปรดเกลาโปรดกระหมอมแตงตง๘๓คนภาคสมาชก๗๕คนกรรมการวชาการผทรงคณวฒ
จากภาครฐและภาคเอกชน ๖๘๕ คน เจาหนาทของราชบณฑตยสถาน ๙๔ คน รวมกน
ดำาเนนงานสรางสรรคองคความรในวทยาการดานธรรมศาสตรและการเมอง วทยาศาสตร
หนวยการเรยนรท ๑ ธรรมชาตของภาษาไทย
15
และวรรณศลปทงในดานงานคนควาวจยงานบญญตศพทงานพจนานกรมงานสารานกรม
งานอกขรานกรม งานอนกรมวธาน และงานกำาหนดมาตรฐานและหลกเกณฑทางภาษา
มคณะกรรมการวชาการรวม ๔๔ คณะ และไดใชเทคโนโลยคอมพวเตอรในการจดการและ
พฒนาฐานขอมลทางวชาการสาขาตางๆ ทไดสรางสรรคมาตลอดเวลา ๗๐ ป และทกำาลง
จดทำาอยในปจจบนใหเชอมตอเขาดวยกน เพอเพมประสทธภาพในการจดเกบและสบคน
ขอมล ทงยงมการใหบรการขอมลแกหนวยงานราชการและประชาชนผานทางเวบไซตของ
ราชบณฑตยสถานโดยไมคดคาใชจายแตอยางใด
ความเปนปราชญแหงแผนดนของสมาชกแหงราชบณฑตยสถาน มไดมเพยงงาน
ททำาใหแกราชบณฑตยสถานดงกลาวขางตนแตบคคลเหลานยงคงปฏบตงานใหแกหนวยงาน
ทตนสงกด ทงภาครฐ ภาคเอกชน งานสวนตน และทสำาคญยง คอ ราชบณฑตและ
ภาคสมาชกจำานวนหนงไดมโอกาสสนองงานตามรอยพระยคลบาททงโดยตรงและทางออม
เชน งานในโครงการตามพระราชดำารตางๆ ในวชาทตนเชยวชาญ การจดงานฉลอง
วนสถาปนาราชบณฑตยสถานครบ๗๐ ปครงน จงมงเนนทการเผยแพรความรทางวชาการ
ในประเภทวชาและสาขาวชาตางๆรวมทงความรอนเปนสหวทยาเปนโครงการตอเนองตลอดป
โดยไดรบความสนบสนนจากหลายหนวยงานทงภาครฐและภาคเอกชนเชนธนาคารกรงไทย
จำากด (มหาชน) กรณาใหความสนบสนนงบประมาณคาใชจายเปนจำานวนสามลานบาท
กระทรวงการตางประเทศกรณาใหความอนเคราะหใหใชสถานทในการจดพธเปดงานและ
จดอภปรายทางวชาการเปนปฐม
บดนไดเวลาอนสมควรแลว กระผมขอกราบเรยนเชญ ฯพณฯ ประธานองคมนตร
และรฐบรษเปดงานและแสดงปาฐกถาพเศษณบดน
(คำากลาวรายงานของศาสตราจารย นายแพทยอรรถสทธ เวชชาชวะ นายกราชบณฑตยสถาน๑
ในพธเปดงานฉลองวนสถาปนาราชบณฑตยสถาน ครบ ๗๐ ป เมอวนท ๓๑ มนาคม พ.ศ.๒๕๔๗จาก www.royin.go.th)
๑ปจจบน “ราชบณฑตยสถาน” ไดเปลยนชอเปน “สำานกงานราชบณฑตยสภา” ตามพระราชบญญตสำานกงาน ราชบณฑตยสภาพ.ศ.๒๕๕๘เมอวนท๑๓กมภาพนธพ.ศ.๒๕๕๘
ภาษาไทย ม.๔ ภาคเรยนท ๑16
๒.ภาษาระดบทางการภาษาระดบนใชในการบรรยายหรออภปรายอยางเปนทางการ
ในทประชมทเกยวกบวชาการหรอระดบหนวยงานเชนการอภปรายในทประชมการปาฐกถาเชน
หนงสอราชการหรอรายงานทางวชาการ
ตวอยาง
การพฒนาทรพยากรพรรณพชสมนไพรทหายากและใกลจะสญพนธ
ปจจบนนกวจยทวโลกกำาลงสนใจศกษาคนควาเพอหาวธใชประโยชนจากสมนไพร
จนเปนทพสจนแลววาสมนไพรสามารถใชเปนยาปองกนรกษาโรคใชในเครองสำาอางผลตภณฑ
อาหารเสรมและผลตภณฑอนๆเชนนำายาทำาความสะอาดสารฆาแมลงเปนตนโดยเฉพาะ
การนำามาใชเปนยารกษาโรคนนนอกจากใชตามตำารายาพนบานแลวยงมการสกดสารสำาคญ
ในสมนไพรมาศกษาเพอพฒนาเปนยารกษาโรคตางๆเชนมะเรงเอดสเบาหวานอลไซเมอร
มาลาเรยและโรคตดเชออนๆซงการรกษาดวยยาแผนปจจบนยงไดผลไมดนกหรอมการดอยา
ยาเหลานมการจดสทธบตรเนองจากมคาใชจายในการวจยและพฒนาทำาใหผลตภณฑ
ยาใหมๆ จากสมนไพรมราคาแพง และประเทศไทยตองจายคาสทธบตรสงมากหากจะทำา
การผลตหรอวจยยาจากสมนไพรดงกลาว ทงทหลายชนดเปนสมนไพรทมถนกำาเนดอยใน
ประเทศไทยดงนนจงมความจำาเปนตองเรงดำาเนนการวจยและพฒนาเพอหาทางใชประโยชน
จากสมนไพรไทยและปกปองสทธความเปนเจาของทรพยากรพรรณพชสมนไพรเพอนำาไปส
การอนรกษสมนไพรไทยอยางยงยนตอไป
(“การพฒนาทรพยากรพรรณพชสมนไพรทหายากและใกลจะสญพนธ” ของ บปผาชาต พตดวง
วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย ปท ๒๐ ฉบบท ๒ เมษายน-มถนายน ๒๕๔๘)
๓.ภาษาระดบกงทางการภาษาระดบนคลายกบภาษาระดบทางการแตลดความเครงขรม
ลงบางเพอใหเกดสมพนธภาพอนใกลชดระหวางผสงสารและผรบสาร
ผสงสารและผรบสารเปนบคคลกลมเดยวกน มการตดตอหรอแลกเปลยนความคดเหน
กนเปนระยะๆ เชน ในการประชมกลมหรอการอภปรายกลม การบรรยายในชนเรยน ขาว หรอ
บทความบางประเภทเนอหาของสารมกเปนเรองเกยวกบความรทวไป
หนวยการเรยนรท ๑ ธรรมชาตของภาษาไทย
17
ตวอยาง
เรองการกนหมากนนไมใชของไทยเรามาแตเดม ชาตทกนหมากกมในแขกอนเดย
แขกชวา แขกมลาย และชาตอนๆ ซงเปนเพอนบานของเราตลอดไปจนถงจน ทเหนม
การกนหมากกนมากกมจนแตจวถดมากมจนฮกเกยนและจนทมอาชพทำานาทำาสวนชาตอนๆ
นอกนนไมมกน อยากรวาใครเปนตนเหตของการกนหมาก สาวไปสาวมา เรองไปตกอยกบ
อนเดย เพราะสศรตทเปนผแตงตามตำาราแพทยอนเดยและเปนผทกลาวถงการกนหมากวาด
เปนผมอายอยในรนปลายศตวรรษท ๘ แหงครสตศกราช คอลวงมาไดพนกวาป อนเดย
เปนตนเหตของการกนหมาก
(เสฐยรโกเศศ, “กนหมาก”)
(อนมานราชธน (ยง เสฐยรโกเศศ), พระยา. รวมเรองสน.
พระนคร : โรงพมพตำารวจ กรมตำารวจ, ๒๕๐๐.)
๔.ภาษาระดบไมเปนทางการภาษาระดบนมกใชในการสนทนาโตตอบระหวางบคคลหรอ
กลมบคคลในสถานทและกาละทไมใชสวนตว
เนอหาของสารมกเปนเรองทวๆไปในการดำาเนนชวตประจำาวน
ตวอยาง
เคยกนปลากระบอกเมองจนตามเหลาไหมครบทมาเยนๆแลวกนกบนำาจมรสเปรยวๆ
อรอยมากนเปนของททำาเองกไดงายจง
ผมถามเพอนหมอวาจะใหทำาอะไร เพอนกบอกวานง กขอดเกลดผาทอง
ทำาความสะอาดแลวนง อนทจรงเกลดนนไมตองขอดกได นงสกดกยกออกนำาไปแชชองแขง
ตเยนเพอใหเยนทควรแลวเมอนงสกดกแชตเยนชองธรรมดาไวสกคนหนงเนอปลาจะหวานมน
เวลาจะกนกเปดหนงปลาออกการลอกหรอเปดหนงปลานทำาไดงายๆ
(วาณช จรงกจอนนต, ตดตอนจาก “เขาครว” ในหนงสอพมพมตชนรายวน
ประจำาวนอาทตยท ๗ มนาคม ๒๕๕๗)
ภาษาไทย ม.๔ ภาคเรยนท ๑18
๕.ภาษาระดบกนเองภาษาระดบนมกใชกนในครอบครวหรอระหวางเพอนสนททม
ความสมพนธสนทสนมกนมกใชในสถานททเปนสวนตว
ตวอยาง
ยายเดนขนจากทานำาไมลมทจะตกนำามาดวยขนบาตรรดนำามะลลาทหวกระไดยายได
ดอกของมนไปรอยมาลยรงรงบชาพระเสมอ มาลยรงรงนนเปนคำาประชดประเทยดของ
อสมเชามนมนวามาลยทยายรอยนนไมเปนมาลยดรงรงเหมอนอะไรกไมร
“กกไมใชชาววงกมนชาวบาน”
(วาณช จรงกจอนนต, ซอยเดยวกน. พมพครงท ๖. กรงเทพมหานคร : บรพาสาสน, ๒๕๕๖.)
การใชภาษาพดระดบกนเองมกใชในภาษาพดมากกวาภาษาเขยนเชนภาษาถนภาษาทใช
ซอขายกนในตลาดหรอรานคาภาษาสแลงหรอภาษาคะนองภาษาทใชในการละเลนบางอยางเชน
จำาอวดภาษาทใชในการสนทนาระหวางคนคนเคยกนถาเขยนมกใชในบทลอจดหมายสวนตวหรอ
บทสนทนาของตวละครในนวนยายเรองสนเปนตน
ขอสงเกต
การใชภาษาใหเหมาะกบวฒนธรรมการใชภาษาโดยใชระดบภาษาใหถกตองมดงน
๑.เลอกใชถอยคำาใหเหมาะสมกบฐานะของบคคลการเลอกใชถอยคำาใหเหมาะสมกบ
ฐานะของบคคล เปนวฒนธรรมการใชภาษาของไทยทมมานาน ดงคำาอธบายทกลาวไววา “ตามท
เขาใจกนทวไปราชาศพทหมายถงถอยคำาจำาพวกหนงทมลกษณะพเศษเปนคำาทใชแกพระมหา-
กษตรยและเจานาย เชน คำาวา พระเนตร พระกรรณ พระบาท พระหตถ สรง เสวย ทจรง
ราชาศพทมความหมายกวางกวานตำาราของพระยาศรสนทรโวหาร(นอยอาจารยางกร)อธบาย
คำานไวเปนใจความวาราชภาษาอนสมมตเรยกวาราชาศพทเปนถอยคำาภาษาทผทำาราชการพง
ศกษาจดจำาไวใชใหถกในการกราบบงคมทลพระกรณา ในการเขยนหนงสอ และแตงโคลง ฉนท
กาพยกลอนจะกลาวถงผใดสงใดกใชถอยคำาใหสมความไมใหพลาดจากแบบแผนเยยงอยางทม
มาแตกอน”๑
๑สำานกงานสรางเสรมเอกลกษณของชาต.ราชาศพท.พมพครงท๔.กรงเทพฯ:บรษทดานสทธาการพมพจำากด,
๒๕๕๕.
หนวยการเรยนรท ๑ ธรรมชาตของภาษาไทย
19
กรยาสามญ กรยาราชาศพท ชนบคคล
ตาย สวรรคต พระมหากษตรยพระบรมราชนพระราชน
สมเดจพระปฐมบรมมหาชนก
สมเดจพระบรมราชชนก
สมเดจพระบรมราชชนน
สมเดจพระยพราช
ทวงคต กรมพระราชวงบวรฯ
พระราชวงศทดำารงพระอสรยศกดสงทรงพระเศวตฉตร
๗ชน
สนพระชนม พระราชวงศตงแตชนสมเดจเจาฟาลงมาถงพระองคเจา
สมเดจพระสงฆราชเจา
สมเดจพระสงฆราช
ถงชพตกษย
สนชพตกษย
สนชพตกษย
(พดสนๆเปนภาษา
พดวา“สนชพ”)
หมอมเจา
มรณภาพ พระสงฆ,สามเณร
ถงแกพราลย เจาประเทศราช
สมเดจเจาพระยา
ถงแกอสญกรรม เจาพระยา(ควรใชแกผเทยบเทาดวย)เชน
เจาพระยาพระคลง(หน)ถงแกอสญกรรมพ.ศ.๒๓๔๘
ถงแกอนจกรรม พระยา(ควรใชแกผเทยบเทาดวย)เชน
พระยาธรรมปรชา(แกว)ถงแกอนจกรรมในสมย
รชกาลท๒
ถงแกกรรม บคคลทวไป
ลม สตวใหญ(เชนชางลม)อสร(เชนทศกณฐลม)
ลม สตวเลก(สนข,ไก,ปลา)
ภาษาไทย ม.๔ ภาคเรยนท ๑20
ตวอยาง การใชภาษาพดระหวางผทไมรจกหรอไมคนเคยกน
ณททำาการไปรษณยแหงหนงเมอเวลา๑๒.๑๕น.
เจาหนาท : “สวสดครบคณตองการอะไรครบ”
ผตดตอ : “ขอซอแสตมปราคา๓บาท๑๐๐ดวงคะ”
เจาหนาท : “นครบแสตมป”
ผตดตอ : “ขอบคณคะ”
ณรานขายผลไมลกคาเปนหญงสงอายกำาลงเลอกผลไมอยางพถพถน
คนขาย : “ผลไมของผมสดและคดมาแลวครบ”
ลกคา : “ฉนเหนสดนะสจงแวะเขามาด”
คนขาย : “ผมชวยหยบใสถงผาใหนะครบ ขอบคณครบ แลวอยาลมมาอดหนนผม
อกนะครบ”
ลกคา : “บรการดอยางนวนหนาจะมาอดหนนใหมนะคะ”
๒.เลอกใชถอยคำาใหเหมาะกบโอกาส สถานการณ และความสมพนธระหวางบคคล
ภาษาไทยมวธใชถอยคำาและขอความทแปรเปลยนใหเหมาะสมกบโอกาส สถานการณ และ
ความสมพนธระหวางบคคลเชนถาจะพดวา“บอกใหร”เมอผพดกบผฟงอยในสถานการณตางกน
กจะมวธพดทแตกตางกนดงน
หนวยการเรยนรท ๑ ธรรมชาตของภาษาไทย
21
พอพดกบลกชาย“พอจะเลาใหแกฟง”
ขาราชการผนอยกบผบงคบบญชา“กระผมจะมากราบเรยนใหทานทราบ”
พระภกษกบชาวบาน“อาตมาจะชแจงใหโยมฟง”
นายอำาเภอกบชาวบาน“ผมขอชแจงใหพนองทงหลายทราบ”
นกเลงกบลกนอง“ขาจะบอกใหเองรไว”
เราจะเหนไดวา การใชถอยคำาของบคคลเปลยนแปลงไปตามสถานการณ โอกาส การใช
สรรพนามระหวางผพดกบผฟงเปลยนไปตามความสมพนธของบคคลสะทอนถงวฒนธรรมไทยทดงาม
ดงเชนการใชถอยคำาในการทกทาย ขอบใจ ขอรอง ออกคำาสง อวยพร กมถอยคำาเฉพาะ ซงอาจ
เปลยนแปลงใหเหมาะสมกบสถานการณโอกาสและความสมพนธระหวางบคคลดงน
คำาทกทาย - สวสดเปนไงสบายดหรอไปไหนมามาแตเชาเชยวอรณสวสด
คำาขอบใจ - ขอบใจขอบคณเปนพระคณเปนพระเดชพระคณ
เปนพระมหากรณาธคณ
คำาขอโทษ - ขอโทษขออภยขอประทานโทษขอประทานอภย
คำาขอรอง - ชวยหนอย ชวยหนอยเถอะ ชวยหนอยนะ ชวยทำาใหหนอย กรณา
ชวยดวยขอไดโปรดชวยขอไดโปรดกรณาชวย
คำาสง - จง...ดวย ขอจง... จงอยา... โปรด... ไดโปรด... หาม... กรณาอยา...
ขออยาได...กรณา...นำาหนาคำากรยาทตองการกลาว
คำาอวยพร - ขออวยพรให...ขอให...ขออำานาจคณพระศรรตนตรยและสงศกดสทธ
ทงหลายในสากลโลกดลบนดาลให...นำาหนาคำาอวยพรทตองการกลาว
ถอยคำาบางคำาแมจะมความหมายเหมอนกนแตใหความรสกแกผฟงไมเหมอนกนคำาบางคำา
ทำาใหผฟงรสกไมสบายใจ และบางคำาทำาใหเกดความรสกในแงด ดงนนเวลาพดเราจะตองคำานงถง
ความรสกของผฟงหรอผถกกลาวถงดวยเชน
ภาษาไทย ม.๔ ภาคเรยนท ๑22
คำาทใหความรสกในแงบวก คำาทใหความรสกในแงลบ
เจรญอาหารรบประทานจ ตะกละ
สมบรณขน อวนตตะหมตอน
สงสงา สงเหมอนเปรต
เชอสายเหลากอตระกล กำาพด
อนรกษนยมอนรกษของเกา ครำาครลาสมยหวโบราณตกขอบ
ไปดแลวพนทกขแลว ตาย
นอกจากนหากเราตองตดตอประสานงานกบผอนเพอรวมกนทำากจการอยางใดอยางหนง
ควรเลอกใชถอยคำาทสอสารไดชดเจน ตรงจดมงหมาย แสดงถงการใหเกยรตผรวมงาน ไมถอวา
ตนเองเปนใหญหรอทำาใหผรวมงานเกดความรสกวาถกบงคบหรอถกเอาเปรยบและควรใหโอกาส
แกผรวมงานไดแสดงความคดเหนอยางเตมท
ก. พจารณาบทสนทนาตอไปนวาใชภาษาระดบใด และแสดงเพศ วย และความสมพนธของผพด
อยางไรบาง อธบายใหเหนจรง
มะมวง : คณแมคะวาจาเปนสภาษตแปลวาอะไรคะ
คณแม : วาจาหมายถงคำาพดทเปลงออกมาแลวผอนเขาใจจะสวนสภาษตหมายถงถอยคำา
ทกลาวไวดแลว “วาจาเปนสภาษต” จงหมายถง คำาพดทกลนกรองไวดแลว คอ
คำาพดทพอเหมาะพอดเปนคณทงแกผพดและผฟง
มะปราง : วาจาเปนสภาษตทคณแมวานคออะไรคะ
คณแม : ลกษณะของวาจาสภาษตคอ
หนง เปนคำาจรงคอคำาพดทเปนจรงไมเสรมความจนผดความจรง
สอง เปนคำางามคอเปนคำาสภาพไพเราะไมเปนคำาหยาบคำาดาคำาประชดประชน
หรอคำาเสยดส
กจกรรม๔
กจกรรมตรวจสอบความเขาใจ
หนวยการเรยนรท ๑ ธรรมชาตของภาษาไทย
23
สามเปนคำาพดทพดแลวกอใหเกดประโยชนเกดผลดทงแกผพดและผฟง
ส เปนคำาพดทพดดวยจตเมตตาพดดวยความหวงด อยากใหคนฟงมความสข
มเจตนาบรสทธ
หา เปนคำาพดทถกกาลเทศะ
มะขาม:แมครบพดถกกาลเทศะเปนอยางไร
คณแม:กาลคอเวลา สวนเทศะคอสถานทจะ พดถกกาลเทศะกคอพดถกเวลา รวาเวลาไหน
ควรพด เวลาไหนยงไมควรพด และตองพดใหถกสถานทดวย คอตองรวาสถานท
เชนไร สภาพแวดลอมอยางไรจงจะสมควรพด เชน ถาเราหวงดอยากเตอนเพอน
แตไปเตอนตอหนาคนมากๆเพอนอาจจะอายและโกรธเคองเราได
มะขาม:ครบ ผมเหนดวย คณครเคยสอนวา คนฉลาดนนไมใชเปนแตพดเทานน ตองนง
เปนดวยและคนทพดเปนนนตองรสงทไมควรพดใหมากกวาสงทควรพด
คณแม :ถกตองจะ มะมวง มะปราง มะขามดวย อยาลมนำาสงทคยกนวนนไปปฏบตดวย
นะจะ
ข. พจารณาการใชถอยคำาตอไปนวาเหมาะสมกบกาลเทศะและบคคลในสถานการณตางๆ หรอไม
อยางไร แกไขการใชถอยคำาเพอใหสอดคลองกบวฒนธรรมไทย
๑.ธดาและเพอนๆ ไปเยยมสนนทซงปวยพกรกษาตวอยทโรงพยาบาลหลงจากผาตดไสตง
ธดา“แหม!นนทดซดเซยวจงนะฉนรขาวหลายวนแลวแตไมมเวลามาเยยม...”
๒.นชไปงานสวดศพมารดาของนมเพอนนกเรยนม.๔หองเดยวกนเมอนมออกมาตอนรบเธอ
นช“เสอดำาชดนสวยจงเลยใครตดใหเธอละคงแพงมากซออ!แขกมากดนะ”
๓.สถานททำางานแหงหนงงานเลกแลวขาราชการกลบบานกนเกอบหมดแลว
สชาต“ยงไมกลบอกหรอขยนจรงเจานายของคณกยงไมกลบเหมอนกน”
๔.แดง “ยายวนแปลกจรงนะ เมอวานนฉนพดดวยดๆ กลบหนหลงใหฉนซะอยางนนแหละ
ฉนวาจะตามไปถามดวาเขาอารมณเสยอะไรมา”
ออย“เธอไปทำาอะไรใหเขาไมพอใจละแมวนแสนงอนออก”
๕.เมธ“ยศหมนเปนอะไรไปทำาซมเหมอนคนใกลตาย”
ค. ใหนกเรยนแบงกลม กลมละ ๔-๕ คน ทำากจกรรมตอไปน
๑.สงเกตการใชภาษาทกระดบเทาทปรากฏในชมชน จดบนทกขอความทไดฟงหรออาน
มาทำารายงานสงครกลมละ๑ฉบบบอกดวยวาใชภาษาระดบใดบาง
ภาษาไทย ม.๔ ภาคเรยนท ๑24
๒.แสดงความคดเหนเกยวกบการใชภาษาของวยรนตามทไดจากการสงเกตนำามาอภปราย ภายในกลม สรปเปนความคดเหนของกลม ทำารายงานสงคร และสงตวแทนนำาเสนอ หนาชนเรยนนกเรยนอาจคดหวขอขนเองหรอเลอกจากหวขอทแนะนำาใหดงน ก.การใชภาษาในการสอสารทางอนเทอรเนต ข.การใชภาษาในการตดตอสอสารกบบคคลทวไป ค.การใชภาษาในการสอสารกบเพอน ง.การใชภาษาในการสอสารกบบคคลในครอบครว จ.การใชภาษาในการสอสารกบคร
ฉ.การใชภาษาไทยทนายกยองใหเปนแบบอยาง
๔.ภาษาไทยมการเปลยนแปลง
ภาษาทใชกนอยในสงคมกเหมอนสงมชวต มเกด มตาย ไปตามกาลเวลา ดงจะเหน
จากถอยคำาภาษาในสมยหนงอาจจะไมนำามาใชในยคสมยตอมาในขณะเดยวกนกมคำาศพทสำานวน
ภาษาใหมๆเกดขนเพอใชเรยกวสดสงของหรอกจกรรมทเกดขนใหมเชนของเลนของเดกปจจบน
มอปกรณทนำาเขาจากตางประเทศ กตองกำาหนดชอเรยกใหตรงกบชอเดมและสอความหมาย
แกเดกไทยเชนรถไฟฟาหนยนตฯลฯจากตวอยางแสดงใหเหนวาภาษามการเปลยนแปลงไป
จากสมยกอนและในอนาคตยอมจะมถอยคำาภาษาใหมๆทใชในการสอสารอกมากมาย
สาเหตทภาษามการเปลยนแปลงสรปไดดงน
๑.การรบอทธพลจากภาษาตางประเทศ อทธพลของภาษาตางประเทศทเขามาปะปน
ในภาษาไทยเกดจากสาเหตหลายประการดงน
๑.๑ คว�มสมพนธด�นก�รเมองการปกครองการตดตอสมพนธกนทางการทตทำาให
ตองเรยนรภาษาของอกชาตเพอใหตดตอสอสารกนเขาใจ
๑.๒ก�รอพยพโยกย�ยถนหรอก�รแตงง�นระหว�งคนต�งช�ตเชนคนไทยแตงงาน
กบคนญปนหรอแตงงานกบคนองกฤษทำาใหมคำาในภาษาของชาตนนๆมาปะปน
๑.๓ก�รตดตอท�งก�รค� การเจรจาซอขายตกลงดานธรกจ จะไดภาษาทางธรกจ
จากชาตทเราตดตอดวย เชน การคาขายกบชาวจน ไดคำาวา เซง โชหวย ชง ฮวงจย เปนตน
การคาขายกบชาวยโรปไดคำาวาเอสเอมอเครดตเปนตน
หนวยการเรยนรท ๑ ธรรมชาตของภาษาไทย
25
๑.๔ศ�สน�และปรชญ� มอทธพลมากในการดำาเนนชวต และเปนสงทเกดขนควบค
กบมนษยเสมอ เมอคนในชาตหนงรบศาสนาหรอปรชญาของอกชาตหนงเขามา ภาษากยอม
ถายทอดเขามาดวยเชนไทยรบคตความเชอแบบพราหมณและพระพทธศาสนาจากอนเดยศาสนา
ทงสองใชภาษาสนสกฤตและบาลในการเผยแผศาสนาภาษาทงสองจงเขามามอทธพลในภาษาไทย
เชนคำาวาบาปสวรรคนพพานเบญจศลปรมตถปรเวทนาปรมณฑลมงคลศกษาสกขาสงสาร
นอกจากนยงมคำาในศาสนาอนๆ ทคนไทยบางกลมเคารพนบถอกรบเขามาดวย เชน คาทอลก
ไบเบลครสเตยนมสลมอสลามอลลาหละหมาด
๑.๕คว�มนยมเรานยมใชภาษาบาลสนสกฤตและภาษาเขมรเปนภาษาพธการผทใช
ภาษาบาลสนสกฤตเปนบคคลชนสง ไดรบการศกษาด ดวยเหตนคำาภาษาบาลสนสกฤตจงเขามา
ปะปนและใชแทนคำาไทยมากขน และนยมใชตงชอและนามสกล เชน วนดา ประภาส ธานนทร
ชาญชย อลงกรณ กมลชนก เพลนพศ ทศนย ฯลฯ แมแตการเปลยนชอสกล มกใชคำาทมาจาก
ภาษาบาลสนสกฤตเชน
แซภ เปลยนเปน ภมนทรไพบลยภมราเศวตสกล
แซเบ เปลยนเปน อศวเหมอศวธำารงคอศวรกษ
แซแตเปลยนเปน เตชะไพบลยเตชะกลเตชะไพศาล
(จตรา กอนนทเกยรต, กำาเนดตนแซและการตงนามสกลจากแซของลกจนในไทย เลม ๑.
กรงเทพฯ : จตรา, ๒๕๔๙.)
ปจจบนมแนวโนมวาจะใชภาษาองกฤษมากขนโดยเฉพาะชอเลนเชนจอยโจบอยแหมม
ด บอบบ แซม นอกจากนชอหางรานตางกนยมใชภาษาองกฤษ เชน เซนทรล แมคโคร โลตส
แมคโดนลด เปาโลเมโมเรยล แมแตสตวเลยงกนยมตงชอเปนภาษาองกฤษ เชน ดก บอบ
พซซาโดนท
คำาภาษาตางประเทศทนำามาใชในภาษาไทยจะมลกษณะของการเปลยนรป เปลยนเสยง
หรอเปลยนความหมายบางครงกคงรปคงเสยงคงความหมายเดมหรอนำาวธสรางคำามาใช
นอกจากนยงมคำาภาษาเขมรทใชในภาษาไทยอยดวยเชนกน ดงตวอยางคำาทใชโดยทวไป
เชนถนนดำาเนนจมกเผอญคำาทใชในคำาประพนธเชนโถงแขทรวงคำาทใชในคำาราชาศพทเชน
บรรทมเสวยเสดจฯลฯ
ภาษาไทย ม.๔ ภาคเรยนท ๑26
๒.ความเจรญทางวทยาการและการศกษา
๒.๑คว�มเจรญท�งวทย�ก�ร มนษยคดคนและประดษฐสงตางๆ เพออำานวย
ความสะดวกและความปลอดภยในการดำารงชวต ทำาใหศาสตรตางๆ เจรญกาวหนาตามลำาดบ
มนษยจำาเปนตองเรยนรวทยาการตลอดจนใชสอยวสดสงประดษฐตางๆจงมคำาและภาษาเกดใหม
เพมเตมอยเสมอ
๒.๒คว�มเจรญท�งก�รศกษ�มนษยตองศกษาคนควาอยางกวางขวาง เพอสราง
ความเจรญแกสงคมและตนเอง มนษยมความเจรญมาเปนลำาดบ มภาษาเกดใหม หรอสรางใหม
มากมาย ในทำานองเดยวกนกมภาษาทไมใชสอสารอกจำานวนหนงเชนกน นอกจากนกลมบคคล
ทแตกตางกนทางดานการศกษาและอาชพทำาใหการใชภาษาเปลยนแปลงแตกตางกนไปดวย เชน
นกการคานกวชาการนกปกครองนกกฎหมายกรรมกรจะมศพทเฉพาะของตนฯลฯ
๓.การเปลยนแปลงทางการเมองการปกครองเศรษฐกจและสงคม
๓.๑ก�รเปลยนแปลงท�งก�รเมองก�รปกครอง ลกษณะการปกครองของไทย
เปลยนไปภาษาทใชกเปลยนแปลงไปประชาชนมสทธเสรภาพทจะแสดงความคดเหนและใชภาษา
แตกตางจากสมยกอนเชนกระชบพนทนอนหลบทบสทธปรบทศนคตคนความสขใหประชาชน
ฯลฯ
๓.๒ก�รเปลยนแปลงท�งด�นเศรษฐกจหรอก�รค�ปจจบนประเทศตางๆมงแขงขน
กนทางเศรษฐกจ ดวยเหตนการตดตอแลกเปลยนสนคากนจงไมสามารถหลกเลยงการใชภาษา
ตางประเทศได เชน เอเยนต เครดต สตอกสโตร โบนสคอมมชชน แคชเชยร ฯลฯนอกจากน
ชอสนคานำาเขาหรอผลตขนใหมไมมคำาใชเรยกจำาเปนตองใชทบศพทเชนกอกโกโกเชตเนกไท
ฟลมวซาแทรกเตอรเกมแทกซมอเตอรไซคโซนคอมพวเตอรอเมล
ตวอยางคำาจนทนำามาใชในภาษาไทย
อาหาร เกาเหลากวยเตยวเตาหเตาสวนกวยจบเฉากวยบะชอเกยว
เครองใชองโลลงถงตะหลวปงก
ธรกจ ยปวยหอโสหยกงสแปะเจยะ
๓.๓ก�รเปลยนแปลงท�งสงคมภาษาไทยเปลยนแปลงไปตามสภาพทางสงคม
อยางชดเจน คอ สงคมไทยเปลยนจากสงคมเกษตรกรรมเปนสงคมอตสาหกรรม คำาทเกยวกบ
อาชพกเปลยนไป
หนวยการเรยนรท ๑ ธรรมชาตของภาษาไทย
27
- สงคมเกษตรกรรม มคำาและสำานวนทเกยวกบนำาอยมากเพราะวถชวตคนไทย
ตองอาศยนำาเปนปจจยสำาคญ เชน นำาทา นำาคำา นำาใจ นำามอ นำาเสยง นำาใสใจจรง นำาทวมทง
ผกบงโหรงเหรง นำากลงบนใบบอน นำาขนใหรบตก นำานงไหลลก นำาพงเรอเสอพงปา สำานวน
เกยวกบอาชพ เชน ทำานาบนหลงคน ขาวตงทอง ทำาขวญขาว ตปลาหนาไซ ลงแขก อมบญ
คามนษย
- สงคมอตสาหกรรมสำานวนทเกยวของเชนแรงงานคนงานผใชแรงงานทำางาน
เปนผลดเปนกะทำาโอทนายชางบอยคอตสไตรคแซงชนขดรดแรงงานแรงงานเถอน
แนนเปนปลากระปองฟวสขาดนอตหลด(ไมสามารถควบคมอารมณของตนไวได)เดนเครอง(เรม
ทำางาน) เดดไลน (เวลาทกำาหนดไวแนนอนในการทำางานหนงใหเสรจ) เบรกตดเบรก (พดดกคอ
คนอนใหหยดพด)เสยเครดต(เดมใชเสยชอ)
ก. พจารณาคำาในขอความตอไปน คำาใดไมใชคำาไทยแท คำาใดทมาจากภาษาตางประเทศ ระบ
ดวยวามาจากภาษาใด
๑.แลวสอนวาอยาไวใจมนษย มนแสนสดลกลำาเหลอกำาหนด
๒.มสลนมศยาเจาปลานอย ตงใจคอยทศมาสรศม
๓.ครสตมาสครสเตยนเขยนโปสเตอร ไปรษณยนำาเสนอศาสนา
๔.เดนชมสวนมวลไมหลากหลายพรรณ ชางสขสนตชนจนตทงกลนส
๕.ยาจนตนมะระกนแปะซะรวมโตะกน
ข. ใหนกเรยนแบงกลม กลมละ ๕-๖ คน รวมกนอภปรายหวขอ คำาในภาษาไทยมการเปลยนแปลง
ดวยสาเหตใดบาง ถาเราไมรบคำาภาษาตางประเทศเขามาใช จะเกดผลดหรอผลเสยอยางไร
กจกรรม๕
กจกรรมตรวจสอบความเขาใจ
ภาษาไทย ม.๔ ภาคเรยนท ๑28
ค. ใหนกเรยนแบงกลม ๕ กลม แตละกลมทำากจกรรมตามทกำาหนดใหตอไปน
กลมท ๑-๓ คนควารวบรวมคำาภาษาตางประเทศทปะปนอยในภาษาไทยจากพจนานกรม
ฉบบราชบณฑตยสถานหรอพจนานกรมฉบบอนๆหรอจากหนงสอหลกภาษาหลายๆเลม
(ไมใชคำาซำากบตวอยางในหนงสอ)อธบายหรอยกตวอยางการใชคำาเหลานนในชวตประจำาวน
กลมท๑ รวบรวมคำาภาษาเขมรประมาณ๓๐คำาพรอมทงบอกความหมาย
กลมท๒ รวบรวมคำาภาษาบาลสนสกฤตประมาณ๓๐คำาพรอมทงบอกความหมาย
กลมท๓ รวบรวมคำาภาษาจนประมาณ๓๐คำาพรอมทงบอกความหมาย
กลมท๔ รวบรวมถอยคำาโฆษณาจากหนงสอพมพ วทย โทรทศน ประมาณ ๑๐ ขอความ
พจารณาวามภาษาอะไรปะปนอยบาง(ทกคำาในขอความนนๆ)
กลมท๕ รวบรวมชอสถานทหางรานบรษทฯลฯบรเวณทพกหรอสถานศกษาหรอเสนทาง
การเดนทางระหวางบานกบโรงเรยนของนกเรยน ๑๐ ชอ พจารณาวาชอเหลานน
มภาษาอะไรปะปนอยบาง(ทกคำาในชอนนๆ)
ก. นกเรยนศกษาคนควาเพมเตมและเขยนสรปสงครพรอมทงนำาเสนอหนาชนเรยนในหวขอ ตอไปน
๑. ภาษาไทยเปนภาษาคำาโดด ๒. ภาษาไทยมเสยงสระพยญชนะและวรรณยกต ๓. ภาษาไทยมระดบภาษา ๔. ภาษาไทยมการเปลยนแปลง ข. นกเรยนแบงกลมอภปรายหวขอ “ภาษาไทยมการเปลยนแปลง” ค. นกเรยนแบงกลมออกเปน ๔ กลม รวมกนจดนทรรศการกลมละ ๑ หวขอ โดยเลอกจากหวขอ
ตอไปน ๑. ภาษาไทยเปนภาษาคำาโดด ๒. ภาษาไทยมเสยงสระพยญชนะและวรรณยกต ๓. ภาษาไทยมระดบภาษา ๔. ภาษาไทยมการเปลยนแปลง
กจกรรมเสนอแนะ
หนวยการเรยนรท ๑ ธรรมชาตของภาษาไทย
29
หนงสออานประกอบ
วจตรยอดสวรรณและคณะ.รจกภาษาไทย.กรงเทพฯ:โอเดยนบคสโตร,ม.ป.ป.
สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน,กระทรวงศกษาธการ.บรรทดฐานภาษาไทย
เลม๒:คำาการสรางคำาและการยมคำา.กรงเทพฯ:โรงพมพสกสค.ลาดพราว,
๒๕๕๓.
