uzmanuzmanyaklaşımıyaklaşımı

anayasaBranş Analizi

Bu yılın vatandaşlık soruları ÖSYM standardının dışına çok da çıkmayan, beklenen aralıkta sorular olmuştur. Soru dağılımları da ÖSYM’nin özellikle son yıllarda belirlediği biçime uygundur. Bu yılın tek sürpriz sorusu temel hukuk bilgisi alanındadır.

• Temel hukuk bilgisi Konuyla ilgili 3 soru gelmiştir. Sorulardan ikisi her zamanki gibi o konu çerçevesinde en bilinen kavramlara yöneliktir. Borçlar hukuku ile ilgili gelen soru ise yorumlanabilir olmakla beraber, ayrıntıya inen, zorluk düzeyi diğerlerine nazaran yüksek bir soru olmuştur.

• Anayasal süreçKonuyla ilgili bu sene herhangi bir soru gelmemiştir. Daha önceki yıllarda da sürekli yoklanan bir bölüm olmadı-ğını hatırlatmak isterim.

• 1982 Anayasası Beklendiği üzere bu bölümden 4 soru gelmiştir. 4 sorudan 3’ü yürütme organının, diğeri ise yasama organının yoklanmasına yöneliktir. Sorular son derece kolaydır.

• İdare hukuku Bu yıl bu bölümden 2 soru gelmiştir. Sorularda ÖSYM’nin neredeyse her yıl mutlaka sorduğu TC teşkilatlanma yapısına dair bir soruya rastlanmamıştır. İdareye ilişkin sorulardan birisi yorum sorusudur. Vatandaşlık bünyesin-de çok rastlanan bir soru biçimi olmamakla beraber yapılabilir sorular arasındadır. Diğer soru ise orta zorlukta olup konuyu iyi bilmeyi gerektiren bir sorudur.

• Güncel bilgilerVatandaşlık bünyesinde genelde sapmayı belirleyen bu bölüm 3 soruyla yoklanmıştır. Bu yılın güncel bilgileri sür-priz olmayıp beklenen çerçevede gelmiştir. Olması gerektiği gibi son aylarda olan önemli olay ve organizasyonlar soruların içeriğini belirlemiştir.

Şahin BİTEN

uzmanuzmanyaklaşımıyaklaşımı

soruların konulara göre dağılımıanayasa

ANAYASA SORULARININ KONULARA GÖRE DAĞILIMIKONU BAŞLIĞI SORU SAYISI

► Temel Hukuk Bilgisi 3

► Anayasal Süreç -

► 1982 Anayasası 4

► İdare Hukuku 2

► Güncel Bilgiler 3

uzmanuzman

uzmanuzman

2012 KPSS

Türk Medeni Kanunu’nun 124. maddesi çerçevesinde soruyu değerlendirdiğimizde erkek veya kadın yönünden yaş ayrımı yapılmaksızın herkes için evlenme ehliyeti-nin 17 yaşın ikmali ile kazanılabileceği hüküm altına alınmıştır.

TMK-Madde 124: Erkek veya kadın on yedi yaşını doldurmadıkça evlenemez. An-cak hâkim olağanüstü durumlarda ve pek önemli bir sebeple on altı yaşını doldur-muş olan erkek veya kadının evlenmesine izin verebilir. Olanak bulundukça karar-dan önce ana ve baba veya vasi dinlenir.

Doğru yanıt “C” seçeneğidir.

49. Türk hukukunda olağan hallerde evlenme yaşı aşa-ğıdakilerden hangisidir?A) Kadınlar bakımından 15, erkekler bakımından 17 ya-

şın tamamlanmasıB) Kadınlar ve erkekler bakımından 16 yaşın tamam-

lanmasıC) Kadınlar ve erkekler bakımından 17 yaşın tamam-

lanmasıD) Kadınlar bakımından 17, erkekler bakımından 21 ya-

şın tamamlanmasıE) Kadınlar bakımından 13, erkekler bakımından 14 ya-

şın tamamlanması

uzmanuzman

uzmanuzman

2012 KPSS

50. Hukuk kuralları arasında aksine bir hukuksal işlem yapılması mümkün olmayan kurallara ne ad verilir?A) Emredici kurallarB) Yedek kurallarC) Yorumlayıcı kurallarD) Tamamlayıcı kurallarE) Tanımlayıcı kurallar

Hukuk kuralları arasında aksine bir hukuksal işlem yapılması mümkün olmayan ku-rallara “emredici hukuk kuralları” denilmektedir. Tarafl ar kendi iradeleri ile emredici nitelik taşıyan hukuk kurallarını değiştiremezler. Bu kurallar; kamu düzenini, ahlak kurallarını ve zayıfl arı korumak için düzenlenmiştir.

Doğru yanıt “A” seçeneğidir.

uzmanuzman

uzmanuzman

2012 KPSS

Yukarıda verilen açıklamalar çerçevesinde soruyu değerlendirdiğimizde borçlunun borca ay-kırı davranışı nedeniyle sorumluluğunun ortaya çıkacağı; borçlunun mal varlığı sorumluluğu sınırsız olabileceği gibi durumun niteliğine göre sınırlı da olabileceği; borçlunun sorumlulu-ğunun mal varlığı sorumluluğu olduğu ve borçlunun borca aykırı davranışı halinde özgürlü-ğünün kısıtlanmasının mümkün olmadığına ilişkin verilen açıklamalar doğru olmakla birlikte borçlunun koşulların gerçekleşmesi halinde şahıs varlığı ile de sorumlu tutulabileceğine ilişkin verilen açıklama yanlıştır.

olan bir miktar parayı elde etmek hakkına sahiptir. Buna borçlunun sorumluluğu denir.Borçlu, borcun yerine getirilmesinde sadece mal varlığı ile sorumludur; borçtan şahıs varlığı ile sorumluluğu söz konusu değildir. Yani borcu ödemeyen kişinin sırf bu nedenle hapsedilmesi ya da alacaklının, borçlunun şahıs varlığı üzerinde hak iddia etmesi söz konusu değildir. Sorumluluk türleri şu başlıklar altında incelenebilir:a. Sınırsız Sorumluluk: Borçlu borcundan kural olarak tüm mal varlığı ile sorumludur. Borçlu-nun tüm varlığını kapsayan bu sorumluluğuna “şahsi sorumluluk” denir. Şahsi sorumlulukla şahıs sorumluluğunu birbiriyle karıştırmamak gerekir. Örneğin kolektif şirket ortağı, şirketin borçları nedeniyle tüm mal varlığı ile yani sınırsız sorumludur.b. Sınırlı Sorumluluk: Kimi durumlarda borçlu, mal varlığının tümüyle değil sınırlı bir kısmıyla sorumlu olabilir. Örneğin kefalet sözleşmesinde kefi l, belirtilen miktarla sınırlı olarak sorumlu-dur. Alacaklı fazlasını talep edemez. c. Eksik Borçlar: Kimi durumlarda borç bir sorumluluk doğurmaz. Yani borç vardır ama so-rumluluk yoktur. Eksik borç denen bu durumda, ortada bir borç vardır. Borçlu tarafından kendi isteğiyle yerine getirildiği takdirde bu ifa geçerlidir. Bununla birlikte eksik borcu ifa etmeyen borçludan, ifanın dava ya da takip yoluyla istenmesi kural olarak söz konusu değildir.

Doğru yanıt “E” seçeneğidir.

51. Borçlunun sorumluluğu ile ilgili aşağıdaki ifadeler-den hangisi yanlıştır?A) Borçlunun borca aykırı davranışı nedeniyle sorumlu-

luğu ortaya çıkar.B) Borçlunun sorumluluğu mal varlığı sorumluluğudur.C) Borçlunun borca aykırı davranışı halinde özgürlüğü-

nün kısıtlanması mümkün değildir.D) Borçlunun mal varlığı sorumluluğu sınırsız olabilece-

ği gibi, durumun niteliğine göre sınırlı da olabilir.E) Borçlu şahıs varlığı ile de koşulları varsa sorumlu tu-

tulabilir.

Bir edimi yerine getirmekle yükümlü olan borçlu, borcunu ifa etmezse (yerine getirmezse) alacaklı devlet zoruyla alacağını almak için dava açabilir. Alacaklı, mahkeme ilamını icra yoluyla izleyerek alacağını veya alacağın yerine geçecek

uzmanuzman

uzmanuzman

2012 KPSS

1982 Anayasası’na göre Bakanlar Kurulunun tüzük çıkarma yetkisi olduğu, Bakan-ların milletvekili olma zorunluluğunun olmadığı, Bakanlıkların kurulması ve kaldırıl-masına ilişkin işlemlerin kanun ile yapılabileceği ve Başbakanın milletvekili olması zorunluluğuna ilişkin verilen bilgiler doğru olmakla birlikte Bakanların görevine doğ-rudan doğruya Başbakan tarafından son verilemez. Zira Bakanların görevlerine son verilmesi ancak Başbakanın önerisi üzerine Cumhurbaşkanı tarafından gerçekleş-tirilebilecek bir işlemdir.

Doğru yanıt “E” seçeneğidir.

52. 1982 Anayasası’na göre Bakanlar Kurulu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?A) Başbakan Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri ara-

sından atanır.B) Bakanların, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri ara-

sından atanması zorunlu değildir.C) Bakanlıkların kurulması ve kaldırılması kanunla dü-

zenlenir.D) Bakanlar Kurulu tüzük çıkarabilir.E) Bakanların görevine doğrudan doğruya Başbakanca

son verilebilir.

uzmanuzman

uzmanuzman

2012 KPSS

Yukarıda verilen açıklama çerçevesinde soruyu değerlendirdiğimizde 1982 Anayasası’na göre Cumhurbaşkanlığına, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri için-den veya dışından aday gösterilebilmesi için en az 20 (yirmi) milletvekilinin yazılı teklifi gerekmektedir.

53. 1982 Anayasası’na göre Cumhurbaşkanlığına Türki-ye Büyük Millet Meclisi üyeleri içinden veya dışın-dan aday gösterilebilmesi için en az kaç milletvekili-nin yazılı teklifi gerekir?

A) 10 B) 20 C) 25 D) 30 E) 55

1982 Anayasası’nın 101’inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre: “Cumhurbaşkanlı-ğına Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri içinden veya Meclis dışından aday gösteri-lebilmesi yirmi (20) milletvekilinin yazılı teklifi ” ile mümkündür. Ayrıca en son yapılan milletvekili genel seçimlerinde geçerli oylar toplamı birlikte hesaplandığında yüzde onu geçen siyasi partiler ortak aday gösterebilir.”

Doğru yanıt “B” seçeneğidir.

uzmanuzman

uzmanuzman

2012 KPSS

Yukarıda verilen açıklama çerçevesinde Başbakanın doğrudan doğruya kendisinin Türkiye Büyük Millet Meclisini toplantıya çağırma yetkisi bulunmamaktadır.

1982 Anayasası’na göre ara verme ve tatil sırasında Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni toplantıya doğrudan doğruya çağırma yetkisi Meclis Başkanı ve Cumhurbaşkanına ya da Meclis tam sayısının beşte birinin istemi üzerine Meclis Başkanına ve Bakan-lar Kurulunun talebi üzerine Cumhurbaşkanına aittir.

Doğru yanıt “D” seçeneğidir.

54. 1982 Anayasası’na göre, ara verme ve tatil sırasında Türkiye Büyük Millet Meclisinin toplantıya çağrılma-sı ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yan-lıştır?A) Meclis üyelerinin beşte birinin yazılı istemi üzerine

Meclis Başkanı, Meclisi toplantıya çağırır.B) Meclis Başkanı, doğrudan doğruya kendisi Meclisi

toplantıya çağırabilir.C) Cumhurbaşkanı, doğrudan doğruya kendisi Meclisi

toplantıya çağırabilir.D) Başbakan, doğrudan doğruya kendisi Meclisi toplan-

tıya çağırabilir.E) Cumhurbaşkanı, Bakanlar Kurulunun istemi üzerine

Meclisi toplantıya çağırır.

uzmanuzman

uzmanuzman

2012 KPSS

değerlendirilmemiştir. Zira genel inanç seçeneğini 1982 Anayasası’nın 24. Maddesi çerçe-vesinde değerlendirirsek anılan maddede “Herkesin vicdan, dini inanç ve kanaat hürriyetine sahip olduğu, bu hürriyete özel veya Anayasal bir sınır getirilmediği, kimsenin dini inanç ve ka-naatlerini açıklamaya zorlanamayacağı” hüküm altına alınmış olup ayrıca Anayasa’nın 15’inci maddesinde ek bir güvence getirilmiş (Sert Çekirdek Hak) ve olağanüstü hallerde de dini inanç hürriyeti özel olarak korunmuştur. Yapılan açıklamalardan hareketle soruyu yorumladığımızda genel ahlakın, güvenliğin, esenliğin ve genel sağlığın bozulması halleri kamu düzeninin bozul-ması olarak kabul edilecekse de Genel İnanç kamu düzeninin bozulması olarak kabul edilecek kıstaslar arasında yer almamaktadır. Aksine Anayasa bu konuda tam bir özgürlük vermiştir.

Yukarıda verilen Anayasa Mahkemesi kararı çerçevesinde soruyu değerlen-dirdiğimizde genel ahlak, güvenlik, genel sağlık ve esenlik hallerinin bozul-masının kamu düzeninin ihlali anlamına geleceği düşünülebilir. Ancak genel inanç kavramı Anayasa Mahkemesi kararında kamu düzeni tanımı içerisinde

Anayasa Mahkemesi, 28.01.1964 tarihli ve E: 63/128, K: 64/8 sayılı kararında kamu düzeni kavramının; toplumun huzur ve sükûnunun sağlanmasını, devletin ve devlet teşkilatının muhafazasını hedef tutan her şeyi ifade ettiği, bir başka deyişle cemiye-tin her sahadaki düzeninin temelini teşkil eden bütün kuralları kapsadığı sonucuna varmıştır. Bu noktada temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılma nedeni olarak kamu düzeni toplumun düzen, huzur, esenliğinin sağlanması yanında devlet teşkilatının korunmasını kapsamaktadır. Kamu düzeni kavramı; kamu huzuru, kamu güvenliği, kamu sağlığı unsurlarının yanında kamusal estetik, insan onuru, bireyin kendisine karşı korunması, genel ahlak unsurlarını da barındıran hayatın her alanına yayılmış çok geniş bir kavramdır.

Doğru yanıt “A” seçeneğidir.

55. Aşağıdakilerden hangisinin bozulması kamu düzeni-nin ihlali anlamına gelmez?A) Genel inançB) EsenlikC) Genel sağlıkD) Genel ahlakE) Güvenlik

uzmanuzman

uzmanuzman

2012 KPSS

Yalnızca Bakanlar Kurulu tarafından çıkartılan düzenleyici işlemler soru ile sınırlı olarak kanun hükmünde hararnameler ve tüzüklerdir. Her ne kadar Bakanlar Ku-rulunun yönetmelik ve genelge çıkarma yetkisi bulunmaktaysa da soruda bizlere yalnızca Bakanlar Kurulu tarafından çıkartılan düzenleyici işlemler sorulduğundan doğru yanıt C seçeneği olacaktır.

Doğru yanıt “C” seçeneğidir.

56. I. Kanun hükmünde kararname II. Tüzük III. Yönetmelik IV. Genelge Yukarıdakilerden hangileri sadece Bakanlar Kurulu

tarafından çıkarılabilir?A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I, II ve III E) I, II ve IV

uzmanuzman

uzmanuzman

2012 KPSS

Yönetmelikler; Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerinin kendi görev alan-larını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bun-lara aykırı olmamak şartıyla çıkardıkları yazılı hukuk kuralları olarak tanımlanmıştır.

Yönetmelik çıkarmaya Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerinin yetkili ol-duğu Anayasa’nın 124. maddesinde belirtilmiştir. Soruyu kamu tüzel kişilerinin kap-samını genişleterek değerlendirmemiz gerekmektedir.

Anayasanın 124. maddesinde belirtilen kamu tüzel kişileri ile anlatılmak istenen kamu kurumları, üniversiteler, il özel idareleri, belediyeler, köyler, kamu iktisadi te-şebbüsleri ve meslek kuruluşlarıdır.

Doğru yanıt “B” seçeneğidir.

57. I. Kamu iktisadi teşebbüsleri II. Ticaret odası III. Hukuk fakültesi IV. İl özel idaresi Yukarıdakilerden hangileri yönetmelik yapma yetki-

sine sahip değildir?A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) III ve IV E) I, II ve IV

Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde soruyu değerlendirdiğimizde kamu iktisadi teşebbüslerinin, ticaret odasının ve il özel idaresinin yönetmelik çıkartma yetkisi bulunmakta olup hukuk fakültelerinin tüzel kişiliği olmadığından yönetmelik çıkarma yetkileri bulunmamaktadır.

uzmanuzman

uzmanuzman

2012 KPSS

Yunanistan’ın kredi notunu artırmasına rağmen Türkiye’nin kredi notu görünümünü pozitiften durağana çeviren ve bunun sonucunda tepkilere neden olan uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poor’s (S&P)’dur.

Doğru yanıt “D” seçeneğidir.

58. Yunanistan’ın kredi notunu artırmasına rağmen Türkiye’nin kredi notu görünümünü pozitiften dura-ğana çeviren ve bunun sonucunda tepkilere neden olan uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu aşağıdakilerden hangisidir?A) Moody’sB) Fitch RatingsC) ExperianD) Standard and Poor’sE) Callcredit

uzmanuzman

uzmanuzman

2012 KPSS

25. NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi 20-21 Mayıs 2012 tarihlerinde Amerika Birleşik Devletlerinin ev sahipliğinde Şikago kentinde düzenlenmiştir.

Doğru yanıt “B” seçeneğidir.

59. 25. NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi Ma-yıs 2012 tarihinde aşağıdaki ülkelerin hangisinde düzenlenmiştir?A) JaponyaB) Amerika Birleşik DevletleriC) Güney KoreD) İsveçE) Türkiye

uzmanuzman

uzmanuzman

2012 KPSS

Haziran 2012 tarihinde düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu Ortadoğu, Kuzey Af-rika ve Avrasya Zirvesi’ne ev sahipliği yapan şehir İstanbul’dur.

Doğru yanıt “C” seçeneğidir.

60. Haziran 2012 tarihinde düzenlenen Dünya Ekono-mik Forumu Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Avrasya Zirvesi’ne ev sahipliği yapan şehir aşağıdakilerden hangisidir?A) Bağdat B) Bakü C) İstanbul D) Davos E) Kahire