Brantwer ta informá

Edishon nr. 7: Korant informativo di gobièrnu di Kas pa Kas

Di kurason mi ta deseá pueblo un Paskuharmonioso i bendishoná. Ku den aña2015 Boneiru lo sa di sigui elevá su mespa nos logra un sosiedat balansá iresponsabel den hermandat ku otro.Felis Pasku i Próspero Aña Nobo!

kombersá ku bo bisiña, pasa saludá bo hendenan grandi, bishitahendenan ku ta sufri di kebrante di salu……… i hopi mas. Ta esakitabata e Boneiru di ántes, e Boneiru di awor i e Boneiru di futuro, nosBoneiru ku su simplesa i ku atenshon pa tur próhimo. Ban sigui ku ebunita tradishonnan aki, no solamente awe, pero kada dia di e Aña Nobo,Aña 2015. Ku bo kontribushon semper lo tin ambiente di Pas, di Alegriai di Harmonia.

Felis dianan di Pasku i Felis Aña Nobo.

“Durante f in di añamanera kustumber hopi tapreparando pa pasa un fin diaña huntu ku famia iamigunan den un ambienteameno.

Durante e periodo aki tabon pa nos reflehá kon e añaa bai, riba diferente aspekto.Komo gobièrnu di Boneiruesaki ta parti di nos maneho,pa evaluá e aña ku a pasa ipa para ketu na puntonan kunos tin ku drecha.

Nos enfoke ta pa krese turaña un tiki mas. Den nos

Deseonan di gobièrnu di Boneirupa pueblo di Boneiru

vishon nos ke mira Boneiru komo un isla próspero kaminda huntu nosta lucha pa bai dilanti, pa logra e mesun metanan. Pa nos por lograesaki kada persona den komunidat tin ku duna su aporte.

Komo gezaghèber mi ke deseá tur persona felis dianan di fiesta, pasaun felis Pasku i un aña 2015 bendishoná.”

Gezaghèber Boneiru,Edison E. Rijna

Un otro temporada diPasku a yega, un otro AñaNobo ta vislumbrando. Tap’esei e temporada aki tamasha inspirativo pa noskomunidat komo kupreparashonnan, nosolamente rondó di kas itrabou, pero tambespiritualmente. Nos taprepará pa nos drenta edianan aki den ambiente dipas, alegria i harmonia. Patrese ambiente di pas, alegriai harmonia no ta kosta nosnada ku solamente sinta ketu,wak rònt di bo i disfrutá, dunabo yunan un man èkstra,

DiputadoEdsel Winklaar

DiputadoJames Kroon

Un Palu di Pasku yená ku…….Bunita rekuerdonan di e aña ku atranskurí. Hopi alegria i pas den tur kas.Ku amor komo e regalo úniko.Felis Dianan di Fiesta.

DiputadoJona Chirino-Felida

SekretarioMr. Nerry Gonzalez

Señor bendishoná bo i protégé bo. Señorwak bo ku kariño i ta miserikordioso kubo. Señor mustra bo Su Amor i duná boSu PAS.

Gobièrnu ta Informá Desèmber 2014

2

Renobashon Kaya Nikiboko Zùita tèrminá

Trabounan direhabilitashon di promé fasedi Kaya Nikiboko Zùit atèrminá, mientrastantu etrabounan di e segundofase a kuminsá, estakonstrukshon di un rotòndedilanti Misa San Bernardo.

E trabou nan di proméfase di Kaya Nikiboko Zùitmientrastantu a terminá. Epromé fase tabata asfaltá ekaya, traha un via pa baiskel

i konstrukshon di un rotònden’e krusada kaya BeticoCroes, Kaya Kanari kutambe a kedakomplementá. E di dos partiden e promé fase tabatarekonstrukshon di KayaNikiboko Zùit di e rotònde die krusada di e kayanan aribamenshoná te na Misa SanBernardo. Den e segundoparti di e promé fase arehabilitá e kaya ku asfalt iun via pa baiskel te na misa

di Playa. Konstrukshon di unrotònde na e krusada KayaNikiboko Zùit, Kaya Betico F.Croes i Kaya Kanari ya aterminá mientrastantu.

Diputado enkargá kuinf rastruktura sr. PabloJames Kroon huntu kuempleado i direktor di eDirektorado di R&O Ing.Jonathan Jekuma i direktordi Bonaire WegenMaatschappij BWM sr.Wendel Bonifacio i NorvilBartolomeo i trahadónan afinalisá e promé fase diproyekto di rehabilitashon dikayanan prinsipal di Boneirupa sentro di suidat.

Den e promé fase didrecha kayanan prinsipal diBoneiru Kaya Nikiboko Zùitta promé, kaminda tabatainkluí konstrukshon di unrotònde n’e krusada KayaNikiboko Zùit, Kaya Betico F.Croes, Kaya Kanari i un kapa

di asfalt nobo, asera ikaminda spesial pa baiskeltraf iká ámbos banda dikaminda. Asera si a bin n´eparti sùit so di kaminda.Awor Kaya Nikiboko Zùit a

finalisá kompletamente imientrastantu e di dos fasedi e proyekto direhabilitashon di kaya/kamindanan pa konektá kusentro di suidat a kuminsá.

Kolegio Ehekutivogustosamente ta informápueblo di Boneiru ku djaluna8 di desèmber 2014,diputado Edsel Winklaarenkargá ku ekonomia ahasi un bishita di trabou efábrika di webu ku sukonseheronan pa poné sumes na altura di e situashoni tende doño di e fábrika diwebu na Punta BlankuChicken Farm. DiputadoWinklaar a hañainformashon i a tendeprekupashon di e doño di efabriká di webu aki naBoneiru.

E informashonnan tabatabalioso. E gerente EdwinEmerenciana a bisa, ku efábrika aki ta un dje pokofábrikanan lokal na Boneiru,“Punta Blanku ChickenFarm”. Esaki ta eksistí yapa mas ku 62 aña.Emerencianaa informáKolegio Ehekutivo ku nan lobai na un otro forma diprodukshon di webu aki na

Farm resientemente amanda un invitashon nagobièrnu di Boneiru paasina e diputado diEkonomia sr. Winklaar porbishitá e fábrika di webu pahaña un presentashon iinformashon pa loke ta trataprodukshon di webu lokal.E presentashon iinformashon tabata e formakon e produkshon di webuta bai, invershon pa pasapa un forma di produkshonoutomatisá, preis di webu,prekupashon di gerente diPunta Blanku Chicken

Diputado Edsel Winklaar a bishitaPunta Blanku Chicken Farm

Boneiru ku ta hopi masefisiente. E asina yama“outomatisashon” di eforma di produkshon diwebu lo trese efisiensia iefektividat pa e fábrika, yaku asina entre otro ekomunidat di Boneiru lo portin e garantia ku nan porsiguí konsumí nan webu naun preis ku ta responsabeli pagabel, segunEmerenciana a informá ediputado i su konseheronan.

Debí na e invershon di e“outomatisashon”, gerentedi Punta Blanku Chicken

Sigui lesa pag. 4

3Gobièrnu ta Informá Desèmber 2014

Dia 20 di novèmber últimodiputado Jona Chirino-Felidaenkargá ku DirektoradoKomunidat i Kuido tabatapresente na entrega di ekasnan di e proyekto PlanIntegral di Bario. El a felisitátur e hóbennan ku a ehekutáe trabou. E diputado a bisanan, ku nan a demonstráperseveransia i e gana disigui i esaki a pone ku ehóbennan a komplementá etrabounan. El a deseá ehóbennan tur klase di éksitoden e siguiente trabounan diPlan Integral di Bario.

Diputado James Kroontambe a hiba palabra i afelisitá e hóbennan pa nanperseveransia i a konsehánan pa nan sigui den e bonkaminda.

Direktorado Komunidat iKuido ta responsabel paehekushon di Plan Integraldi Bario den kua t in eproyekto Job ProgramBouw kaminda ta preparáhóbennan lokal pa por trahaden e sektor dikonstrukshon. Di febrüari2014 te ku awor ya kaba tres

grupo di hóben tapartisipando den e trayektodi Job Program Bouw. Binti(20) hóben ya a haña traboukaba pa medio di eprograma aki.

Na mart di e aña aki epromé grupo di 7 hóben ahaña trabou denkonstrukshon pa medio di easina yamá trayekto BBL(Beroepsbege leidendeLeerweg) kaminda nan tatraha 4 dia serka unkompania i bai skol un biahapa siman na SGB/MBO

Construction BV a duna ture 8 hóbennan un kontrakt pastart sali komo trahadó denkonstrukshon i na mesmomentu e ta guiando ehóbennan aki riba e áreanankon ta plania, organisá ikalkulá trabou.

Durante di e periodo di guiaaki, ku lo dura algun luna, ehóbennan tin oportunidat dihasi nan preparashonnanentre otro, pasa e akto serkanotario pa lanta nan meskompania, inskribí naKámara di Komersio iespesialmente koheeksperensia den e partiorganisatorio kon ta dirigínan mes kompania dikonstrukshon.

E tipo di proyektonan akikaminda ta invertí denhóbennan lokal dor dikualifiká nan den un fishi tahopi balioso pa noskomunidat pasobra napromé lugá e ta dunaoportunidat di trabou nahóbennan ku ta desempleá,na di dos lugá e proyekto akita hisa kalidat di bida dihabitantenan den bario kutambe tin derechi di biba denkasnan adekuado. Porúlt imo, pero no ménosimportante, e ta stimuláekonomia di nos isla. E dospromé kasnan ku a kedaentregá den kuadro di eproyekto Renovashon dikasnan di pueblo ta unu taKaminda Den Tera z/n i ununa Kaminda Djabou 80.

Riba e potrètnan por mirae hóbennan ku a traha ribae kasnan, diputado JonaChirino-Felida, diputadoJames Kroon, ChristopherFrans representandoDirektorado Komunidat iKuido i Efrèn Candelaria diCANCAN Training &Adviesbureau ku ta enkargáku guia di e hóbennan den eprograma di Job ProgramBouw i empleadonan di eKomunidat i Kuido.

Proyekto Plan Integral di Barioa entrega kas na gobièrnu

kaminda nan ta sigui eestudio Bouwtimmerennivel 2 ku ta dura 2 aña.

Pa e di dos grupo di 8studiantenan a bini ku undimenshon mas aserkákaminda ku e hóbennan kua kaba ku e di dos trayektodi preparashon práktiko patrabou den konstrukshon tabai drenta e proseso palanta nan mes kompania dikonstrukshon. Den kuadrodi Plan Integral di Bario tin eproyekto di drechamentu/renovashon di kasnan dihabitantenan ku no ta den eposishon pa drecha nan kasriba nan mes forsa.

Na e momentunan aki tin unlista di mas ku 250 kas naBoneiru ku ta den unsituashon deplorabelkaminda e habitantenanmes no tin e forsa finansieropa drecha e kasnan aki.Despues ku un habitantehasi un petishon pa bini naremarke, un komishontékniko ta evaluá ekondishon di e kas i ta dunaun konseho kiko pa hasi kue kas. Na momentu ku edesishon ser tumá ku ta baidrecha un kas ku ta den unkondishon deplorabel, taduna kontratistanan chikitulokal e oportunidat pamanda oferta pa hasi etrabounan di renovashon. Ita netamente den e sektoraki e hóbennan lo ta baioperá ku nan kompanianobo.

E proyekto aki ta serf inansiá dor di ReinoHulandes i tambe pagobièrnu di Boneiru. Eformulá ku ta usa pa ehóbennan aki realisá nansoño, esta lanta nan propiokompania di konstrukshon,ta lo siguiente, un kompaniadi konstrukshon ku hopieksperensia, Julien

Pasenshi....

4 Gobièrnu ta InformáDesèmber 2014

sobr’é peso. Ta p’esei tanesesario pa krea unproseso di konsientisashonkaminda hóbennan iadultonan ta bai skohe paawa komo e fuente primario.

Den kuadro di epromoshon di salubridat iprevenshon di malesaServisio di SalubridatPúbliko di Direktorado diKomunidat i Kuido akuminsá ku un kampañamedio òktober pakonsientisá e habitante di e

Kampaña pa stimulá hendepa bebe awa

Awa ta un parti di alimentosaludabel i ta hunga un ròlimportante na prevenshon iintervenshon di sobr’é pesoi obesita. E prevalensha disobr’é peso i obesita tasubiendo mundialmente,tambe na Boneiru. For di estudio “Kon Salú Boneiru ta”ta resultá ku 50% di e grupodi 18 aña i mayor tin sobr’épeso. Banda di esaki taresultá for di e studio diHirasing 2009, ku 1 riba kada4 mucha hòmber i 1 ribakada 3 mucha muhé tin

Introdukshon di anguana hilchi na Boneiru

Riba promé di yanüari2015 “Hielprik screening” loser introdusí pa tur beibiresien nasí na Boneiru ( ipronto den Karibe Hulandeskompleto). E departamentudi Salubridat Públikokonhuntamente ku hospitalFundashon Mariadal ta traha

riba esaki ku koperashon die ministerio di Salubridat,Bienestar i Deporte (VWS) ie inst ituto di Reino paSalubridat Públiko i MedioAmbiente (RIVM) naHulanda.

Riba dies di novèmberdepartamentu di Salubridat

Públiko den koperashon kuekspertonan di RIVM aorganisá un workshop pa eprofeshonalnan ku ta baipasa e angua na hilchi naBoneiru i e promé angua nahilchi a ser hasí.

Den e promé simandespues di nasementu turbeibi na Hulanda Karibenseta bai haña un angua nahilchi. Dor di pasa e anguana e hilchi por tèst ebeibinan riba 17 enfermedatserio. Detekshon trempan diposibel enfermedat taimportante pa evitá òf limitádaño na e salú di e beibi.

E angua na hilchi ta dirigíriba enfermedatnan ku portrata i kaminda dor di tumamedida na tempu por evitádaño serio na salú. Etratamentu por konsistí di

remedi òf un dieta. No ta turora tur síntoma nan tadisparsé, pero ekomplikashonnan si por biraménos i e kondishon di ebeibi por drecha. Dor di eangua na hilchi(hielprikscreening) tadetektá beibinan ku tin unenfermedat serio na tempu,i ta evitá ku kisas nan lo porfayesé òf bira desabilitá(hèndikèp).

Na Boneiru (i den KaribeHulandes) ta ehekutá eangua na hilchi meskos kuna Hulanda. E introdukshondi e angua na hilchi naBoneiru ta part i di edesaroyo nan riba tereno diSalubridat Públiko naBoneiru.

importansha di awa pa salúi pa stimulá e uso di esaki.

E kampaña aki tin komometa stimulá hóbennan iadultonan pa bebe awa iminimalisá bibida riku nasuku. Durante e periodo akilo pasa informashonnanatraves di medionan dikomunikashon den forma ditalkshow i den forma diradiospòt.

Den kuadro di e kampañamenshoná lo ofresé turskolnan di Boneirumaterialnan di lès ku nanhands outs i material dipromo, huntu ku otroaktividatnan. E Servisio diSalubridat Públiko huntu kue skolnan kier a stimulá ebebementu di awa iminimalisá bibida ku suku. Emeta di esaki ta pa yega naun esti lo di bida salúkaminda ta evitá sobr ’épeso. E mayornan lo wòrduenbolbí na diferente maneraden e proyekto. DiputadoSimeona Chirino-Felidaresponsabel pa SalubridatPúbliko.

Diferente part ido taenbolbí, maneradepartamentu di SalubridatPúbliko, hospital,parteranan, dòkternan dimucha, enfermeranan dimucha i Consultat ieBureau.

Pa registrashon di resiennasí e Servisio di AsuntunanSivil ta hunga un ròlimportante. Pòstkantortambe tin un ròl importantedebí ku e tin ku sòru pa ekarchinan di angua na hilchiyega Hulanda na tempu dimanera ku nan por wòrduanalisá den laboratorio. Eangua na hilchi ku otropalabra ta mas ku djis unangua.

Farm. Tokante importashondi webu, kontinuidat igarantia di entrega di webufresku pa komunidatBoneriano, sèrtifikado dikualidat (ISO-certificate) kulo por aportá na e imágendi e fábrika, pone hendelokal na trabou pa medio die programa “Jobprograms”etc. Tur esakinan e gerentedi e fábrika di webu a ponena konosementu didiputado Winklaar enkargáku ekonomia.

E bishita di trabou a baiden un forma hopi ameno idiputado Edsel Winklaartabata sumamente kontentui satisfecho ku tur einformashon i presentashonnan ku e la risibí serkagerente di e fábrika di webuna Punta Blanku ChickenFarm.

Kontinuashon pagina 2


Prevenshon di dengue i chikungunyaTemporada di yobida abolbe kuminsá. Pa motibu die yobidanan den e últimoperiodo e lugánan di brui die sangura Aedes aegypti aoumentá ku ekonsekuensha ku e kantidatdi sangura tambe aoumentá.

Pa motibu di e oumento akisekshon di Vektor Kòntròl,banda di e t rabounanstruktural i inspekshon dilugánan kaminda sangura tabrui , a start ku spùitmentuden bario. E efekto dispùitmentu sinembargo ta didurashon kòrtiku pa motibuku ta mata solamente esanguranan adulto. Pa talmotibu ta nesesario ku kadahabitante ta kontrolá su kas,kura i besindario r ibaophetonan ku por bira lugádi brui di sangura i pa elimináe lugánan aki òf tapa nanpa sangura no haña chènsdi brui.Chikungunya for di 2013 taaparesé den Karibe i desdesèptèmber di e aña aki

fungi komo lugánan pa bruita por ehèmpel hèmber, barídi awa, baki, tayer di outo,bòter, baki di kuminda i astatapanan di bòter.

Prevení lugánan di brui ta emanera mas efektiv o iduradero pa evitá Dengue iChikungunya. Mestereliminá òf tapa e ophetonanpa sangura no drenta i paev itá ku e sanguranan tareprodusí. Asina bo porprevení ku abo òf un otro tawordu infektá ku e vírus diDengue òf Chikungunya.Durante temporada di

fakansi di Pasku hopi hendelo bishitá paisnan kamindatin Chikungunya i Dengue.Ta importante pa protehá bomes i miembronan di bofamia kontra piká di sanguradurante vakashon na epaísnan unda tinChikungunya i Dengue. Siakaso bo bira malu, protehábo mes èkstra kontra piká disangura pa evitá ku e vírusta plama.

Pa mas informashon portuma kontakto ku e sekshondi Vektor Kòntròl na numberdi telefon 717-4800.

tambe na Boneiru. TantuChikungunya komo Denguena Boneiru ta wòrduokashoná pa e sanguraAedes aegypty. E sanguraAedes aegypti preferibel tabiba den kas, kurá i denbesindario di hende. Esangura muhé ta pika i

chupa sanger pa alimentá ewebunan. E sangura muhéta pone e webunan den awalimpi i dushi (awa di yobe)den ophetonan denbesindario di hende. Eophetonan aki ta bira lugá dibrui di e sangura Aedesaegypti. Ophetonan ku por


6

Apertura ‘Siman di buki’ i lansamentu di e buki‘Ban e fiesta grandi ku nos’ di Ketty ThielmanE aña aki atrobe

Biblioteka Públiko Boneiru aorganisá Siman di Buki padi 20 aña konsekutivo, paasina manera ya ta konosí,konsientisá nos pueblo panan lesa buki komo kulesando bo ta amplia bokonosementu.

E aña manera tur aña ainvitá outornan di otro pais iislanan rondó di nos. Tabatinpresentashon di outornan diKòrsou, Aruba i Boneiru. DiAruba tabata presente

Liliana Braamskamp–Erasmus, di Kòrsou LauraQuast kontadó di kuenta,Roland Colastica outor. DiBoneiru tabata presenteDenise de Jong-Rekwestoutor, Shanily’s Kroondòrnadó i Adelfa St. Jago akonta di e kustumbernan diántes. El a duna splikashontambe di e fiestanan kulturalentre otro San Juan, SanPedro, kasamentu irisibimentu di ántes. Eagrupashon musikal KaraKòrá a duna presentashon

ku a kai na agrado di epresentenan.

Na e okashon aki tambetabatin lansamentu di bukiyefrou Kathleen ThielmanWinklaar konosí komoyefrou Ketty “Ban e fiestagrandi ku nos”. E Siman diBuki e aña aki ta di 20 añaku Biblioteka PúblikoBoneiru ta tene e aktividataki i kada aña ku un temaspesífiko. E tema di e añaaki tabata “Fiesta”.

E aña aki a tokagezaghèber Edison Rijna pahasi e apertura di Siman diBuki i alabes e lansamentuofisial di e buki spesial pamucha “Ban e fiesta Grandiku Nos” di e outor bonerianoofisialmente. Gezaghèber

Rijna a felisitá yefrou Kettyna nòmber di gobièrnu diBoneiru ku su buki “Ban efiesta grandi ku nos” i aploudí

e inisiativa pa stimulámuchanan di Boneiru palesa komo ku lesamentu tadi sumo importansia.

Boneiru rumbo pa un desaroyo berdadero...


komo un tipo di vürwèrk seifpa mucha pero esaki no takompletamente bèrdat.Strea ta sende ku untemperatura hopi haltu 1500grado Celsius pa e muchae temperatura ta ekivalentena temperatura di unbrander.

Ta bon pa sigui esiguiente reglanan.

· No duna mucha bou di 5aña strea

· Tene e strea for di bokurpa i laga un hende grandisendé pa bo.

· Nunka tene un beibi denbo man ora bo tin un streasende.

· No zuai e strea pegá kuotro hende bo por kim’é.

· Ora e strea kaba kimahink’é den un hèmber kuawa.

Si algu bai robes · Si bo paña pega nakandela, no kore lora aboupa bo dof e vlamnan. · Si bo tin un deken òf unpaña diki usa esaki pa lorae persona aden pa paga ekandela. · No usa zeta ni zalf pahunta ariba e kemaduranan. · Fria ku awa minimal 15minüt.· Yama un ambulans òf hibae persona hospital.

· Semper pone un hèmberdi awa kla pa bo por pagaun kandela si esaki surgi.

· Nunka traha bo mesvürwèrk òf eksperimentá kuvürwèrk trahá na kas.

· Si bo sende vürwèrk i epaga no bai sende atrobe.Tira e vürwèrk afó

· No duna mucha chikituvürwèrk.

· Nunka tira vürwèrk aribahende ni bestia òfmaterialnan ku por pegakandela..

· No hinka vürwèrk denbòter ni den bleki ora erementá e ta bira maneraun “handgranaat” e ta spathopi pida glas òf metal kupor heridábo gravemente.

· No hinka vürwèrkden bo saku.

· Pone vürpeil den unbòter ku santu pa bo sendé.

· No bebe alkohòl òfusa otro supstansianan namomento ku bo atendé kuvürwèrk.

· Durante temporadadi vürwèrk mantené bo portai bentana será pa evitá kuvürwèrk tirá un otro kamindata drenta den bo kas i pegáesaki na kandela.

BAI KU KUIDOU KUVÜRWERK

STREA

Hopi biaha nos ta mira strea

Brantwer ta informátokante vürwèrk

Nos ta yegando fin di añaatrobe kaminda seguntradishon nos lo tira vürwèrk.Tur aña nos ta haña nos kudiferente aksidenteokashoná dor di vürwèrk.

Mayoria biaha ta e muchata bira víktima di eaksidentenan aki. I den hopidi e kasonan aki nan lo kargae sikatrisnan pa resto di nanbida. Pa yuda evitá eaksidentenan aki nos dibrantwer lo duna e siguientetepnan relashoná kuvürwèrk.

VÜRWERK· Lesa e instrukshon ariba

e paki di vürwèrk.· Na momento ku bo ta tira

vürwèrk evitá paña di nailenku capuchon paña di nailenta pega kandela lihé.

· Semper bisti un brel paevitá ku si algu bai robes bopor pèrdè bo bista.

· Tira vürwèrk bou disupervishon di un adulto.

· Pone e vürwèrk abou isende no tene vürwèrk denbo man.

· Sende vürwèrk pafó dikas.

· No usa laiter òf lusafè pasende vürwèrk. Usaplagatox, sigá,sigaria òf emecha spesial pa sendevürwèrk.

· Na momento di sendevürwèrk sòru pa e otrohendenan ta na undistansha di e vürwèrk. Sialgu sosodé tin ménoschèns ku nan lo risibíheridanan.

· No sende vürwèrk pegáku kas òf outo.

traha pa esaki riba e paki emester bisa “outdoor use”.

• No laga emuchanan hunga ku elusnan.

DEN KUSHINAOra bo ta bai usa bo fòrnu

tene kuenta ku e siguientereglanan:

• Sòru pa bo tin unaparato pa paga kandela

Brantwer ta informáAtrobe nos ta yegando etemporada di fiesta Pasku iAña nobo.

Esaki ta temporada dikèrstbom i vürwèrk.

E temporada aki ta tresetambe peligernan èkstrakuné ta p’esei nos lo bolbetrese algun tep ku lo yuda pahasi bo dianan di fiesta masseif.

PALU DI PASKU• Palu di Pasku òf

Kerstboom ta un palu hopiflamabel, pone un kamindaku e no ta bini den kontakto

ku kandela.• No pone bela den e

palu di Pasku.• No laga bo lusnan

den e palu di Pasku kedasendé ora bo sali for di kas.

• Preferibel no kumpralusnan segunda mano .

• No usa lusnan ku tindaño .

• usa lusnan di Paskupafó ku ta spesialmente

den bo kushina.• Si bo ta hasa algu i

e panchi pega kandela nohisa e panchi kana ku n’e.

• Sòru pa semper botin un tapa ku ta fet ariba epanchi .Tapa e panchi i ekandela lo paga .

• Nunka usa awa papaga un kandela den unpanchi esaki lo buta e zetaspat plama abou i hasi ekandela mas grandi. Botambe por risibíkemaduranan grave dor di ezeta kayente.

• Habri gas di fòrnuora bo ta kla pa sendé.

• Si bo habri e fòrnu isinti holó di gas no trata nasendé pasobra por surgi uneksploshon. Kontrolá si egas ta será, Habri porta i

bentana di bo kushina ,habrie fòrnu laga e kushinaventilá ,despues pega efòrnu atrobe.

• No laga muchananhunga den kushina pega kue stof òf fòrnu nan por risibíkemaduranan grave .

NO PONE BEBIDANANALKOHOLIKO DEN NAALKANSE DI MUCHANAN

Mucha chikitu ta kuriosonan lo por bebe for di ebòternan aki i resultá te nahòspital.

Laga nos trata na sigui ereglanan di manera ku nospor pasa felis dianan difiesta.

Trahando huntupa Boneiru krese

teniendo kuenta kukultura i naturalesa


8

Parafenbesluiten PublieksversieParafenbesluiten Publieksversie

Weeknr. 36

01-09-2014 - Het bestuurscollege heeft besloten tot het verzenden van eenformele reactive aan BZK inzake de consultatie ronde met betrekking tot hetBouwbesluit BES.

01-09-2014 - Het bestuurscollege heeft besloten een nul uren contract metCaribida Advies B.V. aan te gaan ten behoeve van de ondersteuning van dedirectie R&O voor de duur van twee jaar.

02-09-2014 - Het bestuurscollege heeft ingestemd met de vestiging van hetInter-American Sea Turtle Convention (IAC) secretariaat op Bonaire.

02-09-2014 - Het bestuurscollege heeft ingestemd met de verlening van eenrestaurantvergunning conform de Drank- en Horecaverordening Bonaire van 1991(AB 1991, no.27) aan Coffie Enterprises B.V. (Subway Bonaire).

03-09-2014 - Het bestuurscollege van het Openbaar Lichaam Bonaire isakkoord gegaan met het hanteren van het rapport“inzetSeksueleGezondheid&HygiëneCaribisch Nederland, 2012-2013” alsuitgangspunt bij het uitvoeren van het beleid op het gebied vanSeksuelegezondheid voor Bonaire.

03-09-2014 - Het bestuurscollege kent een financiële bijdrage toe van US$3,000.00 aan Grupo Watapana ivm hun uitvoering tijdens de viering van Bonairedag in Nederland.

03-09-2014 - Het bestuurscollege kent een financiële bijdrage toe vanUS$3,000.00 aan Bonaire Eventments ivm het organiseren en uitvoeren vanviering Bonaire dag in Nederland.

03-09-2014 - Het bestuurscollege gaat akkoord met de inhoud van deVerklaring van Overeenstemming over prijsbeheersing tijdelijk mandje eerstelevensbehoeften. Besloten is dat de gezaghebber volmacht verleent aangedeputeerde E. Winklaar om deze namens het OLB tetekenen.

03-09-2014 - Het bestuurscollegeneemteenprincepebesluit over de beleidsbriefOntwikkeling Publieke Gezondheidszorg Bonaire ten behoeve van de opbouwvan de afdeling Publiek Gezondheidszorg/GGD Bonaire.

04-09-2014 - Het bestuurscollege heeft besloten om de brief te verstureninzake commentaar op het voorstel van wet houdende wijziging van deInvoeringswet openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba in verbandmet het wettelijke regelen van kwaliteitseisen voor de jeugdzorg op Bonaire,Sint Eustatius en Saba en het toezicht en de handhaving door de inspectiejeugdzorg op de openbare lichamen.

05-09-2014 - Het bestuurscollege heeft ingestemd met het opheffen van dewerkgroep HIV/AIDS preventie Bonaire en het intrekken van de benoeming vanmevr. De Lanoy als aanspreekpunt (focal point) voor het EC/OCT project enuitbetalen van een bedrag voor de door mevr. Uitgevoerde werkzaamheden in hetkader van de voorbereidingen van de “Youth Health Study” in 2011 en 2012.

05-09-2014 - Het bestuurscollege gaat akkoord met de deelname van mevrouwLiliane de Geus en de heer Timoteo Silberie aan de “joint island training on theImplementtion of the 2003 UNESCO Convetion for the Safeguarding of the IntagibleCultural Heritage” in Sint Maarten van 07 tot en met 13 september 2014.

05-09-2014 - Het bestuurscollege heeft ingestemd met het plaatsen van Skypeop minstens 2 computers in de bibliotheek.

05-09-2014 - Het bestuurscollege heft ingestemd om drie personen tebenoemen met de titel van ere burger van Bonaire 2014, mevr. S.T. Theodora-Christiaan, mevr. A.M.F. Sumter en hr. M.T. Marchena.

05-09-2014 - Het bestuurscollege heeft kennis genomen van de intrekkingvan het restauratieplan door FCB en heft besloten het NRF hier over te informerenen hen te verzoeken de gelden voor een nog nader voor te dragen restauratieproject te reserveren.

Parafenbesluiten PublieksversieWeeknr. 38

15-09-2014 - Het bestuurscollege heeft ingestemd met het voorstel omontheffingen te verlenen voor diverse onderzoeken op grond van artikel 15 van deverordening Natuurbeheer tbv wetenschapsvorming.

16-09-2014 - Het bestuurscollege heeft ingestemd met de aanschaf eninstallatie van een toegangsbeveiligingssysteem voor de directive Ruimte enOntwikkeling aan de Kaya Amsterdam. Het Bestuurscollege heeft ingestemdmet de uitgifte van een domeingrond in huur te Rincon aan de heer E. Gietmanvoor een botanische cactustuin en plantage met educatieve en recreatievefaciliteiten.

16-09-2014 - Het bestuurscollege heeft ingestemd met de verlening van eenovereenkomst van opdracht aan mevr. A. Tromp Visser (Tromp-VisserConsultancy) en aan mevr. E. Wolfs (WOlfs Company) i.v.m. assistentie aan deEilandssecretaris bij het uitvoeren van haar werkzaamheden.

17-09-2014 - Het bestuurscollege heeft ingestemd met de verlening van eenDrank en Horecavergunning/bar & restaurantvergunning aan Bonanza Bar &Restaurant B.V.

18-09-2014 - Het BC gaat akkoord met de financiering van de additionalekosten van het project schoolbenodigdheden uit debegrotingsfunctiewerkgelegenheid en overige aangelegenheden.

18-09-2014 - Het bestuurscollege kent een financiele bijdrage toe van US$450.00 aan Club Union Boneriano ivm het organiseren en uitvoeren van vieringBonaire dag op Curacao.

18-09-2014 - Het bestuurscollege heeft ingestemd met het toekennen vaneenbedrag van $18,150.00 aan Moving Forward B.V. voor haar geleverde dienstenin de vorm van persoonlijke begeleiding en jobcoaching aan onze klanten.

18-09-2014 - Het bestuurscollege gaat een overeenkomst van opdracht aanmet Institute for Social & Human Development en RHI_Management &Organisatie Advies en Ondersteuning ten behoeve van het ondersteunen vanhet Sociaal Dialoog.

18-09-2014 - Het bestuurscollege stemt in met het toekennen van een extrabudget van US$185,000.00 aan BHM/TCB, uit algemenemiddelen, waarmeeTCB een stimulans-subsidie kan bieden aan cruisemaatschappijen, indien dezeminimaal 35 bezoeken per jaar realiseren. Dit zal gelden voor allecruisemaatschappijen onder vergelijkbare condities.Voorts gaat hetbestuurscollege akkoord met het toestaan dat de casino’s en winkels aanboordvan de cruiseschepen behorende tot bovengenoemde maatschappijen, op debezoekdag openen voor hun eigen passagiers, onderhavig aan de nodigevergunningen en uitgesloten de wettelijk verplichte sluitingsdagen.

19-09-2014 - Het bestuurscollege gaat akkoord met het aanbieden van hettweede uitvoeringsrapportage en begrotingswijziging 2014 aan het CollegeFinancieel Toezicht en Eilandsraad.


09-09-2014 - Het bestuurscollege heeft besloten schriftelijk te reagerennaar aanleiding van een conceptrapportage van de Nationale Ombudsman.

12-09-2014 - Het bestuurscollege heeft besloten op dit moment geenverzekeringsbrief van participatie voor het project van de nieuwe vrachthavenaan CBIS B.V. te verzenden.

11-09-2014 - Het bestuurscollege heeft, door het wijziging van het RuimtelijkeOntwikkelingsplan Bonaire (zie kopie wijzigingsbesluit), ingestemd met deverlening van een Drank en Horecavergunning voor het uitbaten van een snack.De vergunning wordt verleend aan Comebon Cliffania Snack E.Z. onder in hetconcept vergunning/brief opgenomen voorwaarden.

Parafenbesluiten PublieksversieKontinuashon Week 37

Sigui lesa kontinuashon

11-09-2014 - Het bestuurscollege heeft besloten om de aanvraagHindervergunning van MARE voor alsnog niet ontvankelijk te verklaren en teverzoeken om een aangepaste aanvraag in te dienen.

12-09-2014 - Het bestuurscollege heeft besloten om de afhandeling van,uitsluitend instemmende adviezen, ten aanzien van verzoeken om vergunningof ontheffing op grond van de Hinderverordening Bonaire en de VerordeningNatuurbeheer Bonaire te mandateren aan de directeur van Directie Ruimte enOntwikkeling.

12-09-2014 - Het bestuurscollege heeft ingestemd om dhr. Rob Spijkers,rampenadviseur bij gemeente Halderberge, te laten assisteren bij de BIA rampentraining op 18-09-2014.

Tur dia traha ku animo bo granitu tambe

ta yuda...



Weeknr. 39

22-09-2014 - Het Bestuurscollege heeft ingestemd met het nader informerenvan de brandweer per brief over het in de ontwerp Hindervergunning voor CuroilHato toestaan

van de opslag van gasflessen onder voorwaarden.22-09-2014 - Het bestuurscollege heeft ingestemd met de verlening van

een Drank en Horecavergunning/bar & restaurantvergunning aan Zhen XuanWu B.V.

22-09-2014 - Het bestuurscollege heeft ingestemd met de verlening vaneen hotelvergunning conform de Drank-en Horecaverordening Bonaire van1991 (AB 1991, no. 27)

aan Hill Side Apartements B.V.24-09-2014 - Het bestuurscollege heeft ingestemd met de deelname van

een medewerker aan de Masterclass HRM uitgevoerd door KPMG.24-09-2014 - Het bestuurscollege besluit om dhr. E.M.N. Cecilia als steering

committee lid voor ht OLB voor te dragen met zijn plaatvervanger lid mevr.H.D.W. Thode.

-Het bestuurscollege besluit om mevr. P.E. martis-van Arneman alsstakeholder en dhr. M.A. Gravenhorst als plaatsvervangerlid.

-Het bestuurscollege akkoord om het bestuur van BBE en de kamer vankoophandel per brief te verzoeken om iemand voor te dragen als lid van steering

committee en als stakeholders-lid en diens vervanger.24-09-2014 - Het bestuurscollege gaat akkoord met de voorgestelde

vaststellingsovereenkomst inzake de beeindiging van het geschil tussen Cargillen het Openbare Lichaam Bonaire over de aan het kadaster verschuldigdemetingskosten voor het overdragen de weg welke over het terrein van Cargillloopt.

25-09-2014 - Het Bestuurscollege besluit de onderzoekers van hetonderzoeksteam van de Strategische Milieu Beoordeling (SMB) uit te nodigenvoor een presentatie in de BC vergadering van 29-10-2014 en stemt in methet laten organiseren van informatieavonden over de SMB in Rincon enKralendijk op respectievelijk 29 en 30-10-2014.

25-09-2014 - Het bestuurscollege heeft ingestemd met het ontwerp-uitwerkingsplan Tanki Matrimonio te Nikiboko en deze te publiceren en terinzage te leggen.

26-09-2014 - Het bestuurscollege heeft ingestemd met het verzoek vanDCS Digital Cinema Service EZ om het erfpachtrecht op perceel 4-D-3240 teverlenen voor de bouw van een Multi Media Theather.

26-09-2014 - Het bestuurscollege heeft besloten de schade aan devoertuigen van een viertal inwoners van Bonaire te vergoeden.

26-09-2014 - Het bestuurscollege heeft besloten op grond van artikel 22.3van het Ruimtelijk Ontwikkelingsplan Bonaire vrijstelling te verlenen aan BobejaBonaire BV inzake het plat afdekken van gebouwen, en het eilandsbesluit totverlenen van de bouwvergunning (9694) te vernieuwen.


30-09-2014 - Het Bestuurscollege heeft ingestemd met de opdracht aanHBN Law om het OLB te vertegenwoordigen in het door Planet Real EstateCorporation ingediende beroepschrift tegen de beschikking van 01-07-2014.

30-09-2014 - Het bestuurscollege heeft ingestemd met het laten uitvoerenen bekostigen de projecten “publieke communicatie en educatie” en akshonlimpiesa i.h.k.v Dengue en Chikungunya bestrijding 2014 ter bedrage van $34,000.=

30-09-2014 - Het bestuurscollege heeft ingestemd met het toekennen vande bijzondere subsidie 2015 voor Fundashon Forma van maximaal $441,596.00voor het Sociale Kanstrajecten Jongeren.

30-09-2014 - Het bestuurscollege heeft ingestemd met opdrachtverleningaan het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) om een stelsel vaneigen bijdragen/inkomensondersteuning te ontwerpen en hiervoor een bedragvan E 10,840 (excl. BTW) beschikbaar te stellen.

30-09-2014 - Het bestuurscollege heeft ingestemd met het voorstel omvergunning te verlenen voor:

Het vellen van één Tamarinde en één Palu di Tuturutu ter hoogte van KayaC.E.B. Helmund.

Het vellen van één Kui ter hoogte van Kaya Jan Graane # 42.Het snoeien van struiken op het strand nabij de duikspot Atlantis.


Parafenbesluiten PublieksversieKontinuashon Weeknr. 40

Het snoeien van struiken die de weg in het zuiden op diverse plaatsenovergroeien.

30-09-2014 - Het bestuurscollege heeft besloten het uitwerkingsplanDominoville Investements N.V. te Tera Cora vast te stellen.

03-10-2014 - Het Bestuurscollege heeft ingestemd om de havenmeester hr.R. Sint Jago de jaarlijkse “Florida Caribbean Cruise Association” conferentiebijwoont van 06-10-2014.

03-10-2014 - Het bestuurscollege heeft besloten de schadeclaim van LisaConvenience Store af te wijzen.

03-10-2014 - Bonaire Sailing Foundation (BSaF) voor het jaar 2014 eenzorgcontract toe te kennen van maximaal $25,000 voor het organiseren enuitvoeren van de Bonaire International Saling Regatta 2014.



07-10-2014 - Het bestuurscollege van het Openbaar Lichaam Bonaire isakkoord gegaan met de vaststel l ing van de instructie voor deleerplichtambtenaar voor het schooljaar 2014-2015.

07-10-2014 - Het bestuurscollege heeft kennis genomen van het rapport“Salina Goto and reduces flamingo abundance since 2010”.

08-10-2014 - Het bestuurscollege van het Openbaar Lichaam Bonaire gaatakkoord met het projectplan woningverbetering particulieren en mandateert deWooncommissie opdracht te verlenen aan aannemers voor het opknappenvan particuliere woningen.

08-10-2014 - Het bestuurscollege gaat akkoord met een maximaal bedragvan $25,000.00 voor het organiseren en uitvoeren van het “Festival di Regatta”gedurende de periode van 08 t/m 11-10-2014.

08-10-2014 - Het bestuurscollege gaat akkoord met de deelname van deambtenaren aan de scholing Buitengewone Ambtenaar van Politie en definanciering daarvan.

08-10-2014 - Het bestuurscollege gaat akkoord met het “ArbiedsmarkbeleidBonaire” en stelt middelen ($ 1,1 miljoen) beschikbaar voor het uitvoeren vande activiteiten.

08-10-2014 - Het bestuurscollege heeft Infrastructuur en Milieu verzochtom structurele financiele steun voor de operatie en onderhoud van het rioolsysteem.

09-10-2014 - Het bestuurscollege heeft ingestemd om een domeingrond tergrootte van ca. 6000m2 gelegen aan de Kaminda Lagun tegenover de landfill,uit te geven aan Bonaire Gas Corporation.

09-10-2014 - Het beleid genotsindustrie Bonaire wordt geimplementeerdmet duidelijke randvoorwaarden opgenomen in o.a. het convenant met declubeigenaar, waarbij toezicht zal worden uitgevoerd door de Task-forcevergunde genotsindustrie die verantwoording schuldig is aan de lokale driehoek(Gezaghebber OLB, Korpschef KPCN, Hoofdofficier van Justitie OM BES).


13-10-2014 - Het bestuurscollge heeft ingestemd met de ontwerp-wijzigingvan het ROB tbv de uitbreiding van de Watapanaschool. 13-10-2014 - Het bestuurscollege heeft ingestemd tot het verlenen vanopdracht aan BWM NV voor de uitvoering van het deelproject fase 2b“uitvoering Kaya Nikiboko Zuid: rotonde Kaya Simon Bolivar”, voor een totaalbedrag van $ 1,611,360.00 incl. 8% ABB. Dit deelproject is een onderdeel vanhet project “renovatie hoofdwegen Bonaire”. De verplichting geldt per 1 januari2015 onder voorbehoud van goedkeuring van de begroting 2015 door de ministervan BZK. 14-10-2014 - Het bestuurscollege gaat akkoord om 2 medewerkers deel telaten nemen aan de klantendag BPR, het volgen van 2 trainingen en hetmaken van een werkbezoek te Nederland. 14-10-2014 - Het bestuurscollege heeft ingestemd met het machtigen vanSelibon N.V. tot het doen van specifieke investeringen op afvalgebied namenshet OLB.


10


Kontinuashon Week 42Parafenbesluiten Publieksversie

Weeknr. 43

20-10-2014 - De Commissie Openbaar Vervoer adviseert het college omover te gaan tot intrekken van de huurautodienstvergunning en de rijvergunningenvan de overleden hoofdbestuurder en diens hulpbestuurde (dhr. Sidney N.J.Manuel).

20-10-2014 - Het Bestuurscollege heeft ingestemd met de verlening vaneen slijtvergunning conform de drank-en horecaverordening Bonaire van 1991(AB 1991, no.27) aan dhr. Xu-Wen Cen ten behoeve van Wing CheungSupermarket N.V.

20-10-2014 - Het Bestuurscollege verstuurd brieven naar CURO en STINAPAmbt ter inzage legging van het Eilandsbesluit regulering duikbedrijven Bonaire.

20-10-2014 - Het BC heeft ingestemd om in het kader van deprofessionalisering de medewerkers van de afdeling Post & Archief specifiekeopleidingen aan te bieden ter bevordering van de deskundigheid. De opleidingenworden uitgevoerd door ProDocIt.

21-10-2014 - Het bestuurscollege heeft besloten om bij wijze van hogeuitzondering de lening van Professional Roofing aan Sedrebo van het jaar 2008voor rekening van OLB te nemen.

22-10-2014 - De eilandsecretaris heeft in het kader van de Wet openbaarheidvan bestuur BES, besloten tot het verzenden van de door hr. A. Catalfumoverzochte stukken.

22-10-2014 - Het Bestuurscollege heeft besloten op basis van het pilot-project om 3 percelen te Hato gedurende 6 maanden te reserveren voor WilcaN.V. ten behoeve van de bouw van modelwoningen.

22-10-2014 - Het Bestuurscollege heeft ingestemd met een projectvoorstelvoor bomenaanplant in en rondom Kralendijk in het kader van de bijzondereuitkering natuur 2013-2017.

22-10-2014 - Het bestuurscollege heeft ingestemd met een projectvoorstelvoor koraalrestauratie in het kader van de bijzondere uitkering natuur 2013-2017.

22-10-2014 - Het bestuurscollege heeft de Hindervergunningen voor Curoillocaties HATO en Airport vastgesteld.

23-10-2014 - Het bestuurscollege heeft besloten om Bon Invest ProjectB.V. een optie te verlenen op 2 kavels gelegen te Tera Cora.

23-10-2014 - Het Bestuurscollege stemt in met het via SOAB inhuren vandhr. Carolina als afdelingshoofd ad-interim tevens verandermanager voor deafdeling Financien.

24-10-2014 - Het bestuurscollege heeft besloten om akkoord te gaan metopdracht en de verzending van een brief aan BZK waarin afspraken wordenbevestigd ten aanzien van de verdeling van de kosten voor een onderzoek naargovernance bij BIA door SEO.

24-10-2014 - Het bestuurscollege heeft besloten op basis van het pilot-project om 3 percelen te Antriol gedurende 6 maanden te reserveren voorAlternative Construction System ten behoeve van de bouw van modelwoningen.

24-10-2014 - Het bestuurscollege heeft besloten de heer C. George bij derijksvergtegenwoordiger voor te dragen als waarnemend gezaghebber.

PIVA Plataforma organisana Boneiru

Di 10 pa 12 di novèmberúltimo a tuma lugá aki naBoneiru e asina yamákonferensia di PIVAPlatform. E miembronan diPIVA Platform ta konsistí fordi e tur e hefenan di RegistroSivil for di e islanan BES itambe e paisnan Kòrsou,Aruba i Sint Maarten ku nankonseheronan i tamberepresentantenan diMinisterio di Interior, efederashon di RegistroSivilnan na Hulanda plùs ekompania ku ta produsí ePIVA.

PIVA ta para pa“PersoonsInformatieVoorziening

Antillen en Aruba” ku ta eregistrashon di tur personaku ta biba riba un di e 6islanan den e parti di ReinoHulandes den Karibe. PIVAPlatform ta un konferensiaku ta tuma lugá dos bes paaña, na unda tur e seisRegistronan Sivil ta reuní paaliñá nan leinan iproseduranan ku otro.

Temanan regular di e PIVAPlatform ta entre otroservisio na klientenan,seguridat di dokumentonandi balor (manera pasaporteHulandes, Sedula iReibeweis) ets. Debí kudurante di e konferensia di

PIVA Platform aki epresidente di e Plataforma,sr. Raymond (Pacheco)Romer a retirá despues di15 aña komo presidente, etema “Futuro di PIVAPlatform” a dominá ekonferensia.

Pa okashon akigezaghebber Edison Reina,

na nòmber di Rei WillemAlexander a kondekorá sr.Romer komo Ridder in deOrde van Nassau pa etrabounan duru i inkansabelku sr. Romer a ehersé eúltimo 15 añanan paprogreso di e registrashon dipersonanan den ReinoHulandes. Ta pa promébiaha ku PIVA Platform a

keda organisá aki naBoneiru. Tabata tres diaintensivo di reunion i tambetempu nan ameno diinterkambio entre emiembronan di PIVAPlatform. Tur epartisipantenan ta wak bèkriba un bon konferensia akina Boneiru.

Deporte sano ta mantenémente i kurpa salú

15-10-2014 - Het bestuurscollege gaat akkoord met het inhuren van eenuitzendkracht (HBO maatschappelijk werker) vanuit Tempo Uitzendbureau.

15-10-2014 - Het bestuurscollege gaat akkoord met het organiseren enuitvoeren van de Walkrit Monumentenzorg 2014 door onderafdeling SKAL ismStichting Monumentenzorg Bonaire.

15-10-2014 - Het bestuurscollege heeft besloten om de belastingstickers voor2015 bij het bedrijf Antalis aan te schaffen.

15-10-2014 - Het bestuurscollege heeft ingestemd met het aangaan van eenOvereenkomst van Opdracht met de heer Hans Sauer ten behoeve van hetontwikkelen van een GROP, HaROP en PSHOR.

15-10-2014 - Het bestuurscollege heeft ingestemd met de verlening van eenmeeneemvergunning conform de Drank- en Horecaverordening Bonaire van 1991(AB 1991, no. 27) aan hr. R.T. Booi tbv Fresh Market E.Z.

16-10-2014 - Het bestuurscollege heeft toegestemd met het maximaal bedragvan $1,000.00 voor de kosten van transport van deelnemers aan deConferentieClerus Busdom Willemstad voor de periode van 13 t/m 17-10-2014.

Tur dia traha ku animo


inisio di e promé fase diKaya Nikiboko Zùit.Dienst & RuimtelijkOntwikkeling R&Ohuntu ku BonairiaanseW e g e n b o u wMaatschappij (BWM) aprepará e proyekto. Eproyekto ta enserárenobashon di e área diKralendijk, e kareterananprinsipal ku konektá kusentro di suidat ku ta denmal estado, pa asina poraliviá outomobilistananpor trafiká mas kómodoriba nos kareteranan.

E proyekto direnobashon di

kareteranan ta unproyekto di mas aña ku loehekutá den fase. KayaNikiboko Zùit ta proméfase trayekto entreSupermarket Van denTweel i misa SanBernardo na Playa. Eespektativa ta ku eprograma di mantenshonta bai dura algun aña igobièrnu di Boneiru tapidi komprenshon pa einkonbeniensianan kupor surgi. E kompaniaBWM, lo hasi nanmáksimo esfuerso papone e kareteranan naòrdu teniendo si nakuenta kus i r k u n s t a n s i a n a nimprevisto ku por sosodé.

Diputado James Kroonta trese dilanti ku eproyekto pa renobashondi kareteranan tabatawantá debí ku EntidatPúbliko Boneiru, últimotempu a hinka hopienergia i tempu denrenobashon di algunfasilidat pa deporte.Apesar di esei a drechadebesenkuando algunkaretera. Awor a yegatempu pa, na un manerastruktural, atendé ku ekareteranan di Boneiruden tur bario. Segundiputado Kroon eproyekto total ta kostamas ku 12 mion dòler, kuya Entidat Públiko diBoneiru a reservá padrecha e kareteranan.

E trabounan ta inisiá naKaya Nikiboko Zùit,despues ta sigui rotòndedilanti misa SanBernardo, Kaya Nikiboko

Nòrt, Kaya L.D. Gerharts,Kaya Simon Bolivar, KayaCarlos A. Nicolaas, KayaNeerlandia i KayaAmsterdam. Lo hasi usodi tur teknologia ku ekompania tin na sudisposishon. “Nos ta parapa kalidat i pa tal motibunos a tuma e reto aki,”asina Wendel BonifacioBWM a bisa den sudiskurso.

Komo aspektoimportante BWM tamenshoná e koperashonku e kompanianan diutilidat manera WEB,

Rotònde dilanti misa San Bernardoavansando segun skema

Trabounan di esegundo fase di eproyekto renobá/rehabilitá kareteranan kuta konektá ku sentro disuidat ya kuminsá itrabounan avansando,esta konstrukshon di unrotònde dilanti Misa SanBernardo pa despuessigui ku e otrokareteranan ku lo baikeda drechá.

Entidat PúblikoBoneiru a reservá mas ku12 mion pa e proyektoaki, segun diputadoJames Kroon enkargá kuinfrastruktura a bisa na

TELBO i Flamingo TV.Danki na e koperashonaki lo pasa tur kabel boudi tera i asina eliminá epalunan mahos kantu dikaminda. Esaki lo alsasiguridat pa e tráfikomotorisá i peatonnan. Portuma nota ku KayaCaracas ta dos direkshoni ta pidi outomobilistananpa tene kuenta ku ekambio di tráfiko ku densentro di suidat i bòrchinan ku ta indikádirekshon i desviashon pasentro di suidat.

Tur dia traha ku animopasobra bo granitutambe ta yuda


12

E kurpa humano ta konsistí di 65 pa 70 % di awa.Awa ta un parti hopi importante di nos kurpa, I nos no por sin esaki.

Bo tabata sa ku…- E serebro ta konsistí di 75% di awa- Sanger ta konsistí di 85% di awa- Múskulo ta konsistí di 73% di awa- Vèt den bo kurpa ta 25% di awa- Esta wesunan tin mas o ménos 22% di awa

Pa dia nos ta pèrdè hopi awa atraves di:- Urina- Sodó- Halamentu di rosea- Baimentu af

E pèrdèmentu di vògt aki mester wòrdu kompensá. Loke e kurpa tapèrdè pa dia na vògt mester wòrdu yená tur dia: “saka vògt = hañavògt”U pèrdida di vògt di 3% di e peso físiko ta duna bo síntomanan dikansansio i pèrdida di vògt entre 15 pa 20% ta un menasa pa bo bida.

Tareanan di awa:Awa tin diferente tarea den nos kurpa. E ta nesesario:

- Komo medio di disolvé alimento- Komo medio di transporte pa alimento(vitamina, mineralnan,

etc), zürstòf, hormona, etc. pa e sélulanan di e kurpa- Regla e temperatura di e kurpa- Pa un bon digestion: e ta stimulá e.o. un bon funshonamentu di

e tripa- Pa purifiká e kurpa (transportá residuo)- Komo lubrikante pa múskulo i tehido konektivo- Komo protekshon kontra slanan na serebro, wowo, manteka di

wesu, etc- Komo konduktor pa zonido den orea

Nos ta haña tur dia vògt, “Awa” paden den forma di:- Líkido: bebida- KumindaBo ta haña vògt den kuminda i bebida.Den tur komestibel bo ta haña vògt.Berdura i fruta ta konsistí di 80% di vògt.

Nesesidat di VògtE nesesidat di vògt, “Awa”, pa dia ta diferensiá na edat.

Edat Kantidat1-4 mucha hòmber 1,1 liter1-4 mucha muhé 1,1 liter4-7 mucha hòmber 1,2 liter4-7 mucha muhé 1,2 liter7-10 mucha hòmber 1,3 liter7-10 mucha muhé 1,2 liter10-13 mucha hòmber 1,6 liter10-13 mucha muhé 1,4 liter13-16 mucha hòmber 1,8 liter13-16 mucha muhé 1,5 liter16-19 mucha hòmber 2 liter16-19 mucha muhé 1,7 liter19-22 mucha hòmber 2,2 liter19-22 mucha muhé 1,9 liter22-50 hende hòmber 2,5 liter22-50 hende muhé 2,3 liter50-65 hende hòmber 2,5 liter50-65 hende muhé 2,3 liter>65 hende hòmber 2,5 liter

>65 hende muhé 2,4 liter>75 hende hòmber 2,5 liter>75 hende muhé 2,4 liter

Maneho di bebe- Usa tur dia awa komo vògt básiko- No bebe momentu bo tin set, pero evitá set- Set ta un indikashon ku bo kurpa ta deshidratando- Bebe awa regularmente i repartí esaki riba e dia; for di mainta te

anochi- evitá di bebida riku na suku manera limonada, stropi, bebida di

fruta o hèktar, etc. Muchu suku ta okashoná sobr’é peso i dañona djenteDen kaso ku bo usa djus: paga tinu riba e kantidat: 1 porshon ta dos tres kuart kùp

i usa maksimal dos porshon pa dia. Ta mas mihó usa frutapa esaki

Usa 100% djus natural (ta kontené solamente suku di efruta di kua e ta wòrdu traha di dje, no tin suku èkstraagregá)

- Bebe èkstra awa ku normal ora di redukshon di tenshon- Bebe mas ora di wer kayente- Ora di hasi deporte: bebe èkstra awa

Tuma durante o despues di hasi deporte por ehèmpel un bòterèkstra di awa.Evitá uso di bebida di spòrt (hasi deporte). Nan ta kontené hopisuku.

- Evitá “energy drinks”Muchanan bou di 13 aña no tin mag di usa energy drinks.Energy drinks ta kontené hopi suku. Mas aleu tin diferentesupstansha agregá ku un efekto energétiko. Esakinan takafeina, taurine i glucurone-lactonEsakinan tin un influensha negativo riba e salú

Konsekuenshanan di skarsedat di vògtUn skarsedat na vògt nos ta yama deshidratashon.E síntomanan ta:

- Sintimentu slap- Kansansio- Pèrdida di konsentrashon- Doló di kabes- Baimentu di af malu i duru- Kueru seku, etc.

Awa Awa Awa


Gobièrnu di Boneiru a firmaúltimo parti di CAO ku ABVOKolegio Ehekutivo di

Entidat Públiko di Boneiru,den persona di diputadoEdsel Winklaar, a yega naun akuerdo ku e sindikatoABVO riba e último parti di epakete di kondishonnan ditrabou 2013-2014 pa etrahadónan den servisio diEntidat Públiko di Boneiru.Ta asina ku na sèptèmber2013 Kolegio Ehekutivo iABVO a yega na un akuerdoriba un parti di ekondishonnan di trabou2013-2014.

E akuerdo di trabou aki tana vigor for di promé diyanüari 2013 te ku trintiun(31) di desèmber 2014. Esiguiente puntonan ku akumbiní den e akuerdo, tasèn di vakashon a bai subientrante promé yüni 2013 ku0.5% te un suma máksimodi 8% pa aña. E desishon akita riba nivel di sektor. Estruktura di salario di EntidatPúbliko di Boneiru a seradaptá for di promé di yüli2013 i e trahadónan di eentidat ta ser inkluí den estruktura nobo aki.

Entrante promé di yanüari2014, salarionan lo subi kuun 0,5%. Ámtenarnan ku nota repartí den e sistema

salarial di Boneiru ta bai risibíun suma ku ta igual na 2,6%di nan salario mensual, ribae periodo di promé di yüli2013 te ku trintiun (31) didesèmber 2014. E lumpsumdi fin di aña ta subi te na unsuma di $1000,- brutu. Denyanüari 2015 lo hasi un pagopa un solo biaha un suma di$150,- komo “BashíPremie”.

E akuerdo ku a seraenkuanto inkapasidat laboralta riba nivel di sektor ya tinun akuerdo traha i ku takonta pa tur ámtenar denHulanda Karibense. Esaki taenserá ku for di awor enadelante, trahadónan den

servisio fiho den kaso dimalesa òf inkapasidatlaboral okashoná dor di unaksidente na trabou, for di ekuater aña, pero tambedespues ku nan a ser retirá,tin derechi riba un pago di unsuma pa inkapasidat laboraldi 80% segun e durashon die inkapasidat laboral. Emedida aki ta kuminsá kontaentrante promé di yanüari2015.

E efektonan finansiero die akuerdo di kondishonnandi trabou 2013-2014 tawòrdu efektuá na momentudi pago di salarionan denluna di desèmber 2014.

Entre 24 i 28 di novèmberun delegashon di DialogoSentral di Boneiru a hasi unbishita di trabou naHulanda. Meta di e biahetabata pa haña mas ideakon e diálogo sosial ta tumalugá na Hulanda i tambe pasera konosí ku e partnernanku ta relevante pa Boneiru.E bishita a tuma lugá ribainvitashon di ministerio diasuntunan sosial i trabou, ia tabata guia dor di SBI.

E delegashon a konsistídi representantenan disindikato; representantenandi dunadónan di trabou; dosdiputado di Entidat PúblikoBoneiru, sra. SimeonaChirino-Felida enkargá kuDirektorado di Komunidat iKuido i sr. Edsel Winklaarenkargá ku asuntunan diekonomia i f inansa;kordinadónan iempleadonan di esekretariado di DiálogoSentral. E delegashon akonsistí di diesinku(15)persona. E delegashon asera konosí i kombersá kue siguiente instanshanan:Jan-Willem van der Braak(VNO-NCW i miembro dimaneho di SBI), presidentedi Tweede Kamer sra. A.Van Miltenburg, CatalenePasschier, vise presidentedi FNV, sra A. Broekers-

Delegashon Diálogo Sentral Boneiru a hasibishita di trabou na Hulanda

Knol, presidente di EersteKamer, sekretario di estadosra Jetta Klijnsma di SZW, iHans Biesheuvel di ONL.

Banda di esaki edelegashon a bishita ipresensia presentashon die siguiente instanshanan:VNO-NCW, Ministerio diSZW, Komishon diKoninkrijksrelaties TweedeKamer, Stichitng van deArbeid, SociaalEconomische Raad i FNV.E delegashon a kombersána e instituto di SBI ku eburgemeester van Wijk diDuurstede, i nan a dunapresentashonnan tokante edesaroyonan riba e área dipartisipashon i desaroyonanriba e área di penshon. Edelegashon a eksperenshae informashon ku nan a risibíkomo unu di gran balor i nanta premirá pa usa esakinanden e di siguientedeliberashon.

E Diálogo Sentral Boneiruta un órgano di deliberashontripart it kamindarepresentantenan disindikato, dunadó di trabou iEntidat Públiko Boneiru taser representá, di e maneraaki un deliberashonstruktural ta tuma lugá entree partnernan sosial igobièrnu.

Harlton “Onnie” Emerencianaa huramentá komo miembro di

Konseho InsularDurante un reunion

públiko di Konseho Insular,sr. Harlton “Onnie”Emerenciana a huramentákomo miembro di KonsehoInsular pa partido UnionPatriótiko Boneiru (UPB). Taasina ku sr. Ramoncito Booia tuma su retiro i asina sr.Emerenciana ta drentaKonseho Insular komoremplasante pa sr. Booi.

Durante e reunion diKonseho Insular a teneelekshon pa un vicepresidente di KonsehoInsular kaminda ku turmiembronan di KonsehoInsular a eligí sra. Maritsa

Silberie, komo ku sr. Booikende a tuma su retiro diKonseho Insular tabata visepresidente di KonsehoInsular, i konsekuentementemester a skohe un otromiembro manera lei tapreskribí.

Despues di suh u r a m e n t a s h o n ,miembronan KonsehoInsular a yamaEmerenciana bon biní den eórgano mas haltu di Boneiru,pa asina duna unkontribushon positivo nabienestar di pueblo diBoneiru. Den su promé

Sigui lesa pag. 14


14

desertashon, Emerencianaa bisa ku el a tuma e retoaki ku un gran honor pa asinae por yuda i traha na fabordi pueblo di Boneiru, paasina hiba e pueblo akidilanti pa tin progreso papueblo di Boneiru den sutotalidat.

Potrèt ta ilustrá momentuku sr. Emerenciana tabatapresta huramentashondilanti vise presidente diKonseho Insular sra.Maritza Silberie imiembronan di KonsehoInsular felisitando sr.Emerenciana den sala diKonseho Insular.

Kontinuashon pagina 13

Reportahe fotográfikoRegatta 2014

Orguyoso di ta un Boneriano


Mehoransa den e parti di duna servisiodi Entidat Públiko Boneiru

servisionan aki ta bou di undak na Kaya Korona, kueksepshon di e Servisio diHaf i empleadonan diMatadero.

Informashon, guia ikontròl

E sekshon di Komunidat&Kuido, konsistiendo di sr.Albert Crestian i 6 inspektor

Entidat Públiko Boneiru (EPB) e aña aki ta duna hopiatenshon na alsa kalidat na dunamentu di servisio nakomunidat. Resultadonan positivo ta alkansabel pamedio di mas entrenamentu, di kolaboradornan iinterkambio di konosementu.

Direktorado diS u p e r v i s h o n&Mantenshon(S&M) bou diguia di Joan Brewster,Sekshon Komunidat&Kuido (K&K) ku e áreanandi trabou Higiena Públiko ikontròl di komestibel bou diguia Albert Crestian taresponsabel pa garantia disalubridat públiko. E

ta supervisá lei i reglananriba e terenonan disalubridat i higiena públiko.Den práktika esaki taenserá; kontròl, inspekshon,supervishon i persiguishondi aktonan kastigabel.Ademas e sekshon tin etarea pa medio di unsistema fleksibel duna boninformashon i ofresé sostenna pueblo, kompania,instanshanan i partnernanden e kadena di salubridat ihigiena na momentu diehekushon di mantenshon.Di e manera aki ta promovéentretantu; siguridat isalubridat den komunidat.

Den e programa anual taehersé entre otro; kontròlriba kalidat di awa di bebe,higiena, i aspektonanrelashoná ku komestibel naskol, krèsh hospital, kasnandi kuido, supermerkado,panaderia i horeka. Tambeta hiba kontròl bou dibarkunan krusero, nasitionan públiko maneraservisio di haf, sitionanbishitá pa públiko, merkadoi na evento i aktividatnanpúbliko.

Kurso i entrenamentuPa garantisá un

salubridat sigur i salú,profeshonalismo serka ekolaboradornan ta krusial.Aktividatnan riba e tereno akita; kurso tokante siguridatriba e parti di komestibel,kurso riba e parti teóriko disiguridat di komestibel dunápa dos eksperto hulandes, iun kurso na Hulanda riba emes tereno i a sera e kursodi un siman ku un prueba.Fin di yüni a kuminsá kukurso pa i islanan SintEustatius i Saba. Ta sigui kue trayektonan dikapasitashon i ta bini maskurso manera Polisekstraordinario ku tanesesario den ehekushon di

mantenshon. E sekshon diSalubridat Públiko i kontròl dikomestibel ku ta kaidirektamente bou di etriángulo; Gezaghebber,Ministerio Públiko i KuerpoPolisial Hulanda Karibensehuntu ku e polisnanekstraordinario por ehekutásu tarea outónomo i rápido.Ta kontinuá ku e kursonan diduna guia riba terenomaneho.

Aktualmente tin algunpersona ta terminando unkurso di manehoempresarial. 30 di yüni ainisiá e trayekto dientrenamentu di e téknika dipurifikashon di awa. Takontinuá ku kursonan ribatereno di kùrmentu dikomestibel, salubridatpúbliko, kalidat di awa dibebe, kon atendé kukomestibel i produktonan paimportashon i eksportashon.Tin ademas kursonan paamplia e konosementu iabilidat pa prosesá datonanden kòmpiuter ku ta nabienestar di desaroyo ribatereno di maneho.

Rápido i efisienteTin mehoransa

supstansial riba e siguienteterenonan; kombatimentu dimolèster di holó stinki, awaku ta para i dunamentu dipèrmit. E ambishonnan tagrandi, e tareanan ta amplioi e ekspektativanan pa eorganisashonnan ta haltu.Koperashon di e servisionanKomunidat &Kuido,Konsehero di maneho, idirektora di Supervishon &Mantenshon ta hiba e kursodi profeshonalisashon di ekolaboradornan den undirekshon positivo. Pa alsasalubridat i siguridat dihabitantenan na un nivelhaltu Entidat Públiko Boneiruta hasi su máksimoesfuerso pa realisá esaki.

Stima nos BoneiruYuda kuid’e

Albert Crestian


16

drech’é. Pa e motibu aki nota bai hür spòrthal mas pahasi fiesta.

Na final diputado Kroon agradisí tur ku a yuda parenobá e spòrthal ku aweBoneiru ta poseé di unspòrthal ku un super flur diúltimo modelo i multifunshonal. Komo ku e flur akita traha di un material ku lono bai sinti molèster di rudiadespues, e posibilidat tahopi mas ménos.

Na final di e diskursonan asigui un bríndis chikí i algunhóben un partido di futbòl disala komo ekshibishon. Epotrètnan athuntu ta ilustrádiputado James Kroon iJonh Soliano hibandodiskurso i e persona kutabata envolví den eproyekto i e hóbennan ku ahunga un partido diekshibishon. D.r.p.d. hefe diINDEBON sr. Peter Silberie,direktor di BOG sr. JonhSoliana, diputado JamesKroon, Chuchu Manuel di ekontratista ku a ehekutá etrabou i sr. EugeneHuybrecht i sra. di ESHAN.V. ku tabatin e trabou nasu enkargo.

Diputado Kroon a re-inougurá flur renobadi Spòrthal Jorge Nicolaas

Despues ku a kompletá etrabounan reparashon, atuma lugá re-inougurashondi e f lur di KomplehoDeportivo Jorge Nicolaas.Na e okashon aki diputadoJames Kroon a enkargá kudeporte tabata presente i agradisí tur esnan ku di un òfotro forma a yuda pa realisáe trabounan pa asinaBoneiru por disponé di unspòrthal ku un flur nobo i kue eksigensiananinternashonal di últimomodelo.

Direktor di BonaireOverheids Gebouwen“BOG”, sr. John Soliana aduna informashon kon etrayektoria di renobashon atuma lugá i awor ku e flur ialgun trabounan mas ku ahasi pa asina e spòrthal porsirbi e propósito. Soliana aduna di konosé ku lo no baihür e edifisio mas pa fiesta,shou, komedia etc. Esaki tadebí ku e flur aki ta konstruínetamente pa práktikadeporte i ku un garantia di20 aña si tur e usuario nankumpli ku e reglanan stipulá.Segun Soliano, ki bal bo hüre lugá pa pone fiesta kobramil dòler i despues bo tin kusaka diesinku mil dòler pa

Orguyoso di taun Boneriano Hasi deporte Move....

Documents

Brantwer ta informá