br«bkhÊ¢ br«kšfŸ...4 br«bkhÊ¢ br«kšfŸ - 2 mÂªJiu nguháÇa® Kidt® kh. e‹d‹ ïª üyháÇa® âU gh. ïiwaurD¡F MáÇa® v‹D« KiwÆš ïªüY¡F¥ ghÆu« vGj

Kidt® gh. ïiwaur‹

jÄœk© gâ¥gf«br‹id - 600 017

br«bkhÊ¢ br«kšfŸ

2

2 br«bkhÊ¢ br«kšfŸ - 2

ü‰ F¿¥ò

ü‰bga® : br«bkhÊ¢ br«kšfŸ - 2

MáÇa® : Kidt® gh. ïiwaur‹

gâ¥ghs® : nfh. ïstHf‹

Kjš gâ¥ò : 2009

jhŸ : 16 » btŸis¤ jhŸ

msî : 1/8 bj«Ä

vG¤J : 11 òŸË

g¡f« : 200

üš f£lik¥ò : ïašò (rhjhuz«)

Éiy : cUgh. 185/-

gofŸ : 1000

üyh¡f« : ghthz® fÂÅâ.ef®, br‹id - 17.

m£il totik¥ò : F£Éš f«¥ô£l®R

m¢á£nlh® : $ bt§fnlRtuhM¥br£ ãÇ©l®Rïuha¥ng£il, br‹id - 14.

btËpL : jÄœk© gâ¥gf«2, á§fhunty® bjU,âahfuha®ef®, br‹id - 600 017.bjh.ng. 2433 9030Ä‹dŠrš :[email protected]

3Kidt® gh. ïiwaur‹

gâ¥òiu

jÄÊ‹ bjh‹ikia, jÄHÇ‹ nk‹ikiacyF¡F¡ fh£oa bgUªjÄœ m¿P®fË‹ thœ¡if¢RtLfŸ “br«bkhÊ¢ br«kšfŸ” vD« jiy¥ãšïu©L bjhFâfshf btËtU»‹wd.

kiw¡f¥g£L«, òij¡f¥g£L«, áij¡f¥g£L«,ÚU¡F« beU¥ò¡F« ïiuah¡f¥g£lJ« nghf vŠáajÄH¿î¡ fUñy§fis tU§fhy¤ jÄÊd¤J¡F¤ njovL¤J¥ òijayhf tH§»¢ br‹w mUªjÄœ¥bgÇnahiu ïªj neu¤âš e‹¿¥ bgU¡Fl‹tz§Fnth«.

‘jÄœk© gâ¥gf«’ bjhif bjhifahŒ üšfisbtËÆ£L¤ jÄœüš gâ¥ãš jÅ K¤âiu¥ gâ¤JtUtij jÄGyf« m¿í«. v« K¤âiu¥ gâ¥òfË‹tÇirÆš‘br«bkhÊ¢ br«kšfŸ’ üY« btËtU»‹wd.

jÄH®fŸ j« K‹ndhÇ‹ ciH¥ig m¿ªJjÄG¡F«, jÄÊd¤J¡F«, jÄœk©Q¡F«bjh©lh‰w K‹tu nt©L« vD« ÉU¥g¤jhšï¥gâ¥ò btËtU»wJ.üY¡F nguh.Kidt®kh.e‹d‹ mt®fË‹ mÂªJiuí«, üyháÇaÇ‹“brhšyî« bgÇnj” vD« j‹Diuí« üY¡FtÈikô£o cŸsd.

nfh.ïstHf‹gâ¥ghs®


mÂªJiu

nguháÇa® Kidt® kh. e‹d‹

ïª üyháÇa® âU gh. ïiwaurD¡F MáÇa® v‹D«KiwÆš ïªüY¡F¥ ghÆu« vGj x¥ò¡bfh©nlh«.

âU gh. ïiwaur‹ khÃy¡ fšÿÇÆš vk¡F khzh¡fuhÆUªJ jÄœ KJfiy gÆ‹wh®. m¥nghnj v«ik¡ ft®ªje‹khzh¡fUŸ xUtuhŒ mt® És§»dh®.

m§F go¡F«nghJ«, mj‹ ã‹dU« j« gÂfS¡»ilnajiyaha gÂahf¤ jÄœ¡ fh¥ò¥ gÂiaí« bjhl®ªJ«, áwªJ«brŒJtUgtuhth®. FHªij¡F¤ jÄœ¥ bga®fŸ, jÄœ ïy¡»atuyhW, jÄœeh£L tuyhW, jÄH® ehfÇf tuyhW, ïjHhs®ghuâah®, nkL gŸs« (áWfij¤ bjhF¥ò), ghiy eh}W (òJ¡fÉij), ghuâahÇ‹ É#ah NÇnahja« ïjœfŸ, fšÉ¤ jÄœkyUkh?, jÅehaf mofË‹ ïjÊaš tÊ¤ jÄœ¥gÂ KjÈag‰gy gaDŸs üšfis vGâ¢ áwªJŸsh®.

jÄH® ahtU« m¿ªâU¡f nt©oa rh‹nwh® tuyhWfisí« njÜ nghš âu£o ïsŠN£oš ïw¡» vL¤j Rit¡f£ofŸ nghš ïªüš thÆyhf¤ jªJŸsh®. xUtiu¥ g‰¿¤bjÇªJbfhŸs nt©oat‰WŸS« áyt‰iw k£L« nj®ªJ¢RU§f¢ brhšyš vËj‹W. xU ehns£oš mt®fŸ ïj‰fhf


xJ¡F« ïl¤âš ml§F«goí« fU¤J KGik ïU¡F«tifÆY« vGJtJ ÄfÄf mÇa brany. ï›tÇa braiy¤ âUïiwaur‹ ïªüiy cUth¡»aj‹ thÆyhf¢ áw¡f¢brŒJŸsh®.

ïªüyhš m¿a¥gL« bgUk¡fŸ m¤jidngU« e‰wÄœ¥bgUk¡fns! ït®fËš gy® kiw¡f¥g£L kw¡f¥g£nlhuht®.Mdhš mt®fŸ ahtU« e«khš kw¡f¤jfhnjhUkht® v‹gije‹F cz®ªjjh‰wh‹ âU ïiwaur‹ m¥ bgUk¡fË‹tuyhWfis öRJil¤J kÂaik¥gJ nghš mik¤J¤ Jy§f¢brŒJŸsh®.

Js¡fÄ‹¿¤ Jy§f¢ brŒí« gÂia ïiwaur‹ e‹whf¢brŒJŸsh®. gaDŸs gÂbrŒJŸs Kidt® ïiwaur‹mt®fis cskhu¥ ghuh£o thœ¤J»nwh«.

‘áW Fo’ kh. e‹d‹mu§fuhròu«,br‹id - 600 015ehŸ : 07-07-2009


brhšyî« bgÇnj!

br«bkhÊ v‹W jÄiH eLt© muR m¿É¤JÉ£ljdhnyna jÄG¡F¥ bgUik tªJ nr®ªJÉlÉšiy. gšyhÆu« M©LfS¡F K‹ãUªnj jÄœbr«bkhÊjh‹. tlbkhÊia - rk‰»Uj¤ij ca®¤â¥ãw bkhÊfis¤ jhœ¤â¢ brh‹dbghGJ jÄiHca®¤â¥ ão¤J m¿É¡f nt©oa f£lha« âUPhdr«gªjU¡F« (ãw eha‹kh®fS¡F«, Mœth®fS¡ F« ) g uŠ nr hâ K Å tU ¡F « j Äœ ÉL öJMáÇaU¡F« fhšLbtš, ngh¥ò Kjyhd btËeh£Lm¿P®fS¡F« tlÿ® ïuhkÈ§f tŸsyhU¡F«khfwš fh®¤ânfadh®¡F« Phd¥ ãufhr mofshU¡F« ghuâ¡F« ghuâjhrD¡F« kiwkiymofS¡F« ghthzU¡F« bgUŠá¤âudh®¡F« vdï‹d ãw®¡F« njit M»aJ.

rka¤â‹ bgauhš rk‰»Uj« brŒJ tªj tšyh©ikia M£á bkhÊÆ‹ bgauhš ïªâí« cyf kakh¡fÈ‹ bgauhš M§»yK« brŒJ tU»‹wd. rk‰»Uj¤â‰F« ïªâ¡F« M§»y¤J¡F« »il¡»w —brŒa¥gL»w áw¥òfS« bgUikfS« muá‹ cjÉí«tÈikí« jÄG¡F¡ »il¡f nt©L«. Vbd‹whšm«bkhÊfisÉl bjh‹ikí« áw¥ò« M‰wY«tuyhW« tÈikí« bfh©l bkhÊ jÄœbkhÊv‹gjhš!

Mdhš jÄG¡F cÇa bgUikfis¢ nr®¡fî«ts®¡fî« jÄHdhš KoaÉšiy. M£áÆš Mtz¤âšfh£áÆš m¿ÉaÈš rka¤âš vd mid¤J¤ JiwfËY« jÄG¡F¤ jÄœeh£onyna ts®¢áÆšiy;thœîÄšiy! jÄœeh£L¡ FHªijfŸ M§»y¤âšgo¤jhšjh‹ m¿î v‹W TW« bg‰nwh®fŸ! M§»y¤â‹_y« jh‹ jÄiH ts®¡f Koí« v‹W TW« bgÇnah®


fŸ! ãw bkhÊfis m¿ªJ jÄH‹ cybf§F« guªJg£L¢ br‹W j‹ thœití« jÄœ bkhÊ ts¤ijí«gu¥òtJ ntW; ãw bkhÊfis V‰W¤ jhŒ¤ jÄiHí«j‹ milahs¤ijí« cÇikfisí« ïH¥gJ ntW.gHªjÄœ m¿P®fŸ brŒj bjh©L msÉ£Liu¡f KoahjJ! jÄœ¤bjh©l® j« bgUik brhšyî« bgÇnj!mt®fŸ brŒj bjh©oš mQ msntD« eh« brŒnjhkh? mt®fŸ brŒj gÂfŸ Ãiy¡f¢ brŒnjhkh?mt®fŸ brŒj üšfŸ KGJ« ï‹iw¡F¡ »il¡»‹wdth? mid¤J üšfisí« Kj‰ gâ¥òfisí«giHa V£L¢ Rtofisí« br¥ngLfisí« tuyh‰W¢á‹d§fisí« ghJfh¡f - m¿Éaš ts®ªJŸs ÃiyÆš Mtz¥ gL¤j - E©gl¢RUŸ (ik¡nuh~ãÈ«),FWªjfL M¡f« brŒa nt©L«. m©ik¡ fhy¤âšthœªJ kiwªj jÄH¿P®j« tuyh‰iwí« mt®j«üšfisí« Tl eh« KGikahf Mtz¥gL¤jÉšiy.

ehk¡fš fÉP® brhštJnghš gh®¥gd®fS¡F¢rk‰»Uj¤â‹ ghš gÇî« jÄÊ‹ ghš jhœîkd¥gh‹ikí« c©L. MÆD« K.á. óuzÈ§f« ãŸisghuh£LtJ nghš ‘rk‰»Uj¤âš g‰W« jÄiH¤ jhœthf¡ fUJ« kd¥gh‹ikí« bfh©l Fy¤âš ãwªJ«jÄÊ‹ bgUikia cyf¿a¢ brŒj gÇâkh‰ fiyPiueh« kw¡f KoahJ. ghuâahU«, K. ïuhfita§fhU«,ïuh. ïuhfita§fhU«, c.nt. rhÄehj mŒaU«, ã.o.ÓÅthrmŒa§fhU«, É.M®. ïuhk¢rªâu Ô£rjU«, »U£ozrhÄ mŒa§fhU« brŒj jÄœ¤ bjh©Lfis kw¡fKoahJ; kW¡f KoahJ. mt®fŸ brŒj áW jtWfis¢ R£o¡ fh£o¤ âU¤j§fis¢ brhšyyh«;mj‰fhf mt®fŸ brŒj khbgU« gÂfis¤ ö¡» v¿aKoahJ; TlhJ.

rhâÆ‹ bgauhš mt®fis ca®¤â¥ ão¡»wh®fŸ v‹whš, c©ikÆ‹ bgauhš eh« jÄH®fisca®¤â¥ ão¡fî« jtw¡TlhJ. ghuâahÇ‹ ghlšfis¥ ghuh£oaJ nghš fÉkÂ, ehk¡fšyh® ghlšfis¥ ghuh£L§fns‹! c.nt.rh. VL bjhF¤jJnghšá.it. jhnkhju« ãŸisí«, bt.g.R. KjÈahU«,á. fdfrig¥ãŸisí« bjhF¤j brŒâ btËÆl¥


g£ljh? r§füšfis ïuhkÈ§f mofshU« bgU«òyt® Ûdh£á Rªju« ãŸisí« MWKfehtyU«K‹dnu m¿ªâUªjd® v‹w òfœghl nt©oaJjhnd!

rhâ, kj«, ïd«, C®, f£á, bfhŸiffŸ, áWntWghLfŸ ït‰whš ãsîg£L Ã‰gJ jtW. jÄœbkhÊí«, jÄœehL«, jÄœ ïdK« bjh‹ikí«tuyh‰W¢ áw¥ò« Ä¡f bgUikia Ãiyeh£Lnth«.âUitah‰¿š bjY§F ïir bfh©lhl¥ gL»wJv‹whš jÄÊiria V‹ Ú§fŸ bfh©lhlÉšiy?Mãufh« g©ojU« ÉòyhdªjU« Flªij RªjnurdhU«brŒjJnghš c§fŸ Ka‰á x‰Wikahš ïd¤â‹Ka‰á Mf£L«!

jÄnHhir ehËjÊš jÄœ k¡fŸ ey« ehL« bghJthœÉaš f£LiufŸ bjhl®ªJ vGând‹; ã‹jÄnHhir ïjÊ‹ PhÆ‰W¡ »Hik ïiz¥ãjHh»a‘fsŠáa«’ gFâ¡F¤ bjhl®ªJ jÄH¿P®fis¥ g‰¿¢“br«bkhÊ¢ br«kšfŸ” v‹W vGjyhnd‹. fsŠáa«ïjHháÇa® âU. ahz‹ jªj C¡f« bgÇJ!

eh‹ “jÄœ ïy¡»a tuyhW” vGâa fhy¤âÈUªJ(1982) bjhF¤J tªj bjhš jÄœ m¿P® tuyh‰iw¥g©nl gâªâUªj ïjœfŸ üšfŸ KjÈat‰¿‹ gil¥ghs®fŸ, f£Liu M¡F« fhy¤nj cjÉa nguháÇa®m‹gHfdh® MŒî üyf¤â‹ üyf® Rªjuuhr‹,jÄH¿P®fË‹ XÉa« tiuªjË¤j beŒntÈ nfhÉªj‹,jÄnHhir ïjÊÈUªJ ‘br«bkhÊ¢ br«kšfŸ’f£Liufis vL¤J btËÆ£l mbkÇ¡f ïjœ ‘ â jÄœil«Þ’, mÂªJiu mË¤j ‘jÄiH¤ jÄHh¡Fnth«’vd ïa¡fkhf thG« v‹ nguháÇa® kh. e‹d‹ Iah,‘br«bkhÊ¢ br«kšfŸ’ vd üyhf¥ gâ¥ã¡F«jÄœk© gâ¥gf¤jh® M»a midtÇ‹ bgUikí«bgÇJ! jÄœ¤bjh©l®j« bgUik brhšyî« bgÇnj!

- gh. ïiwaur‹if¥ngá : 9840416727

Ä‹dŠrš : [email protected]ïiza js« : http//iraiarasu.blogspot.com


cŸsl¡f«

gâ¥òiu ..................................................................................................... 3 mÂªJiu ............................................................................................... 4 brhšyî« bgÇnj! ................................................................................. 626. jÄœ br«bkhÊah? .............................................................................. 11

(gÇâkh‰ fiyP®27. khÂ¡f¤jÄœ....................................................................................... 19

gh.nt. khÂ¡f eha¡f®

28. fhªâ¡F M£L¥ ghY« âUlD¡F¤ jÄœ¥ bg£oí«! ...... 26jŠir ÓÅthrãŸis

29. »¿¤Jt¡ f«g®! .................................................................................. 33v.M. »U£oz¥ãŸis

30. c§fŸ CÇš v¤jid fh¡if? .................................................. 40btŸs¡fhš g.R¥ãukÂa KjÈah®

31.muR CÊa® ö¡fK« M£áa® V¡fK«! ................................... 48nfhghy »U£oz ghuâ

32. ghuâ¡F¥ gh£L jªj ghuâ............................................................ 54br‹ÅFs« m©zhkiy bu£oah®

33. jhnd jhdh« j¡fo j§f«! ........................................................... 61m. khjitah

34. mL¥bgÇ¡f¥g£l tH¡F¤ jhŸfŸ ........................................... 70át¡fÉkÂ á.f. R¥ãukÂa KjÈah®

35. JŸË¡ Fâ¡FJ f‹W¡F£o! ...................................................... 78fÉkÂ njáf Éehaf« ãŸis

36. Fo¥gij¤ jL¥gnj nfho nfho ò©Âa« ........................... 86ehk¡fš fÉP® nt. ïuhkÈ§f«

37. bršyÇ¡F« br¥ngLfS« fšbt£LfS«! .......................... 93nfhit »Hh® á.k. ïuhk¢rªâu‹


38. fh¥ãakhd nguháÇa® ..................................................................... 99g©ojkÂ K. fânur‹ br£oah®

39. òytU¡F¡ f£oa nfhÆš!............................................................ 107ehty® e.K. nt§flrhÄ eh£lh®

40. r¤âu¤J¢ nrhW« rk‰»UjK«! ............................................... 114jÄHntŸ ckhknfRtu®

41. mtŸ ngh£l fz¡F! ...................................................................... 122mu§fnt§flhry« ãŸis

42. f«g® v‹ khkdh® ............................................................................ 130brfåugh©oadh®

43. V®kÅ murU«, jÄœ M¢rhÇahU« ......................................... 137Phd¥ãufhr mofsh®

44. ïuha¥ng£il ïu©lhdJ ......................................................... 144nfh. tontY¢ br£oah®

45. rkz¤ j¤Jt PhÅ ........................................................................ 151r¡fut®¤â eÆdh®

46 jÄœ¤ njÜ .......................................................................................... 158M. á§fhuntY KjÈah®

47. jÄœ¤ jh¤jhî¡F cjÉat®! .................................................... 164É. fdfrig¥ ãŸis

48 fªjrhÄ¥ ãŸisí« jÄœ kfS« ............................................. 170Ú. fªjrhÄ¥ãŸis

49 gF¤j¿î¥ gh£l‹! ........................................................................... 177mnah¤âjhr g©oj®

50. khzt® jªj ghl« ........................................................................... 185Nis nrhkRªju ehaf®

51. jÅ¤jÄœ¤ jªij! ........................................................................... 193kiwkiy mofŸ


26. jÄœ br«bkhÊah?

jÄiH¢ br«bkhÊ v‹W Kj‹ Kjš cyF¡Fm¿É¤jt® fhšLbtš Mth®. eh‹fh« jÄœ¢r§f«kJiuÆš ÃWÉa gh©o¤Jiu¤ njtU« k‹d® ghRfunrJgâí« mt®fS¡F¤ ö©Ljyhf ïUªj PhÅahuofS« jÄœ br«bkhÊ v‹W nkilfËš ngátªjd®. fhšLbtš fU¤J cybf§F« guÉa ÃiyÆšiuÞnlÉ£, É‹br‹£ ÞÄ¤, É‹Rnyh KjÈnahU«kndh‹kÂa« bg. Rªjudh®, nrr»Ç rh¤âÇah®,ã.o.ÓÅthr mŒa§fh®, ïuhk¢rªâu Ô£áj®, khfwšfh®¤ânfa KjÈah® M»nahU« jÄÊ‹ áw¥igí«jÄœ ïd¤â‹ bjh‹ikiaí« Ãiy eh£od®.

bjhšfh¥ãa¥ ghÆu¤âÈUªJ ghuâah® ghlštiu ‘brªjÄœ’ v‹W T¿ÆUªJ«, jÄH® áy® ‘jÄœbr«bkhÊah?’ v‹W nf£ld®. kJiu¤ jÄœ¢ r§f¤â‹rh®ãš btËtªj ‘brªjÄœ’ v‹w ïy¡»a¤ â§fŸïjÊš 1902-ïš ‘jÄœ br«bkhÊna’ v‹W f£LiuvGâdh® É.nfh. NÇaehuhaz rh¤âÇah®.

nguháÇa®br‹id¡ »¿¤Jt¡ fšÿÇÆš ïs§fiy go¤j

nghJ fšÿÇÆ‹ Kjšt® Kidt® ÉšÈa« Äšy®‘NÇa ehuhaz‹’ v‹W tF¥ãš bgaiu¥ go¡f ïl®¥g£lh®. “ï¥bgaiu kh‰¿¡ bfhŸs Koíkh?” v‹Wnf£lh®. kWehŸ ‘NÇa ehuhaz rh¤âÇ’ v‹W vGâaJ«, “ïJ ï‹D« Úskhf ïU¡»wnj?” v‹W nf£lh®Äšy®. “kh‰w¤jh‹ brh‹Ü®fns jÉu¡ Fiw¡f¢brhšyÉšiyna!” v‹wh® NÇaehuhaz®. mtuJJÂ¢riy¥ ghuh£odh® Äšy®. bl‹År‹ ghlÈš‘M‰¿š m‹d«nghš mirªJ bršY« glF’ v‹WtU« gFâia¡ f‰ã¤j Äšy®, “ïJ ngh‹w áwªj ctikcy»š ntW vªj ïy¡»a¤âY« ïšiy!” v‹wh®.


clnd NÇaehuhaz® vGªJ “KL»d beLehthŒKÇâiu beLÚ®thŒ¡, foâÅ‹ klt‹d¡ fâaJ bršy’v‹W jÄÊš f«g® ghoÆU¡»wh®” v‹W T¿ ÄšyÇ‹ghuh£il¥ bg‰wh®.

ghl« tšyh®ïs§fiy Ko¤j clndna MáÇa® gÂna‰wjhš

mt® ïisauhf ïUªjh®. mjdhš áy khzt®fŸFW«ghf elªjd®. ïy¡fz tF¥ãš “mo bjhil g‰¿És¡F§fŸ” v‹wh‹ xU khzt‹. “cd¡F ehis És¡Fkh‰whš És¡Fnt‹” v‹wh® MáÇa® NÇaehuhaz®.“jhkiu¡ f©zhš neh¡»” vdtU« áªjhkÂ tÇ¡F,bg©fŸ jhkiu¡ f©zhš neh¡» v‹W«, jh« miu¡f©zhš neh¡» v‹W«, jh« kiu (kh‹)¡ f©zhšneh¡» v‹W« Ritgl el¤âajhf mt®j« khzt®t.R.br§fštuha¥ ãŸis TWth®.

fhrnehŒ tªJ ïUkš bjhšiy jªjnghJ«“ïUkš bgU kš (bgU« kš = bgU« ngh®) brŒ»wnj”v‹W áÇ¤jthW T¿agona ghl« f‰ã¥ghuh«.

ehlf MáÇa®kndh‹kÂa« Rªjudh®, g«kš r«gªjdh®, ó©o

mu§fehj KjÈah® M»nahU« k‹d® ghRfu nrJgâí« ehlf ts®¢á¡F cjÉat®fŸ. k‹d® ghRfunrJgâÆ‹ mitÆš ‘fyhtâ’ ehlf¤ij¢ NÇaehuhaz® mu§nf‰¿dh®. »¿¤Jt¡ fšÿÇÆš %ghtâehlf¤ij mu§nf‰¿aJl‹ jhnk fij¤ jiyÉahfeo¤jh®. ïtUila khzt® ryrnyhrd¢ br£oah®brf¥ãÇaÇ‹ ‘á«giy‹’ ehlf¤ij¢ ‘rurh§»’ vdbkhÊ bga®¤jh®. r§ffhy¤ jÄœ ehlf ïy¡fz üškiwªjnj v‹W tUªâ¤ jhnk ‘ehlfÉaš’ vd ehlfïy¡fz« ïa‰¿dh® v‹W ghuâjhr‹ ghuh£Lth®.

âuhÉl rh¤âÇtlbkhÊia¥ ngh‰¿¤ ‘jÄiH¤’ jhœ¤â¡ TWtJ

gh®¥gd®fS¡F« MÇa rh®ãd®¡F« tH¡f«. tlbkhÊna br«bkhÊ v‹W M§»nya muR¡F¡ T¿m¤jid cÇikfS« rYiffS« bg‰W¤ jªâUªjd®.


(ï‹iw¡F« mJjh‹ Ãiyik!). m¥go¥g£lFy¤âš ãwªâUªJ« jÄiH¥ ngh‰¿L« NÇa ehuhazrh¤âÇia¤ ‘âuhÉl rh¤âÇ’ v‹W miH¥gnjbghU¤j« v‹W á.it.jhnkhjudh® TWth®.

tlbkhÊna br«bkhÊ v‹W T¿¤ jÄiH¢ br«bkhÊah? v‹W nf£lt®¡F ÉilaË¤J, ÉÇthf¡f£Liu vGâdh® NÇaehuhaz®. Kf« v‹w brhšjÄœ¢ brhš ïšiy v‹gjhf¡ fUâ¤ ‘jÄG¡F Kf«ïšiy’ v‹W jÄiH¥ gÊ¤jd® áy®. tlbkhÊÆšthŒ v‹gj‰F¢ brhš ïšiy v‹gJl‹ mJ thŒtH¡»Hªj bkhÊ v‹gjhš ‘tlbkhÊ¡F thŒ ïšiy’v‹W NÇaehuhaz® vGâdh®. jÄH®¡F ehlf«ïšiy; ehlf« v‹gnj tlbrhš v‹W áy® T¿tªjd®. ïjid kW¤J ehlf« v‹gJ fij¡ T¤J v‹WvGâdh®.

“òuhzkhtJ v‹d v‹whš... flîis¥ g‰¿¤ jk¡F¤njh‹¿athW äiy brŒjjhf¢ áWãŸis¤jdkhf vGj¥g£oU¡F« xU üyh«.”

v‹W vGâat® NÇaehuhaz®.

M§»yK« jÄG«M§»y tÊÆš go¤J Ko¤J M§»yK« bjÇahkš

jÄG« bjÇahkš tÆ‰W¥ gh£L¡fhf MáÇa®fshf¥gÂbrŒa tU»wh®fŸ; M§»y« k£Lkšyhkš jÄÊY« nj®¢á Ä¡ft®fisna MáÇa¥ gÂÆš mk®¤jnt©L« v‹W vGâíŸsh® NÇaehuhaz®. nkY«,M§»y tÊ¡ fšÉia¥ g‰¿,

“IªJ tajhF« K‹d® M§»y« f‰f¤ bjhl§F»‹wd®. jÄœthrK« V‰fhkš M§»y¡ fšÉ bjhl§F« khzt® clšnjŒªJ f© ó¤J kd« ï‰W ehsilÉš akD¡Fczth»‹wd®”- v‹W mt® vGâíŸsij¤ jÄHf k¡fŸ üwh©LfŸ

br‹W« czuhkš j§fŸ jÄœ¡ FHªijfis _‹WtajhF« K‹dnu, M§»y¡ fšÉÆš jŸS»‹wdnu!


»¿¤Jt¡ fšÿÇ üyf¤âš jÄœ üšfS¡FeLÉš X® M§»y¥ nguháÇa® ïUªjh®. NÇa ehuhaz®mtiu beU§», ‘Ú§fŸjh‹ óuzÈ§f« ãŸisah?’v‹W nf£lh®. ‘M«’ v‹W T¿É£L mt® go¥ãšMœªJÉ£lh®. mo¡fo mtiu¢ rªâ¤J e£òbfh©lh® NÇaehuhaz®. ïUtU« fl‰fiu kzÈš cyhÉafhy¤âš jÄœ tuyhW g‰¿¥ ngád®. m¡fhy¤âšïs§fiy ghl¤â£l¤âš ‘jÄœ bkhÊ tuyhW’ v‹wghl« ïUªJ« nghâa üšfŸ ïšiy. ‘jÄœbkhÊÆ‹tuyhW’ vd¤ jÄÊš NÇaehuhaz® vGâdh®;óuzÈ§f«ãŸis M§»y¤âš vGâdh®. br‹id¥gšfiy¡fHf¤âš jÄG¡F kh‰whf¢ br«bkhÊah»atlbkhÊia¤jh‹ go¡f nt©L« v‹W 1902-ïšâ£l« bfh©L tªjnghJ mij vâ®¤j K.á.óuzÈ§f« ãŸisíl‹ NÇaehuhazU« Fuš bfhL¤jh®.jÄiH Ú¡»¢ rk‰»Uj¤ij¡ f‰ã¤jhš “ãuhkzuhÆndh®¡F Énrõkhd mDTyK« Vidnah®¡FÉnrõ ãuâTyK« Éisíbk‹f” v‹W NÇaehuhaz®vGâdh®. mjdhš m¤â£l« ifÉl¥g£lJ.

fodeilK.á.óuzÈ§f« ãŸis el¤âa ‘PhdnghâÅ’

ïjÊš ïiz MáÇauhf¥ gÂah‰¿dh® NÇaehuhaz®. M§»y¤âš k£L« btËtªj »¿¤Jt¡fšÿÇ ïjÊš jÄÊš vGâ Kj‹Kjš btËtu¢brŒjh®. ‘brªjÄœ’ ïjÊY« bjhl®ªJ vGâ tªjh®.f£LiufŸ, brŒíŸ, ehlf«, òâd«, bkhÊ bga®¥ò,âwdhŒî, ghlüš vd¥ gyJiwfËš vGâdh®. rªâãÇ¤J¡ bfh¢ir Ú¡» ïy¡»a eilÆš vGjî« ngrî«brŒjh®. ïtuJ caÇa eil neh¡» mnjnghšübyh‹W vGJkhW á.it.jhnkhjudh® T¿ajhš‘kâthz‹’ v‹D« òâd« vGâdh®. ïtuJ eilÆ‹ca®î« br¿î« neh¡» kJiu kht£l¥ gŸË¤ jÄœMáÇa® #h‹ghy»U£oz ehíL ‘gfyth, Ú vGâabjšyh« ïUshÆU¡»wnj!’ v‹W ghuh£odhuh«.òâd MáÇauh»a ïuhr« mŒa®, “trdbkGJnth®ãu«káÖ NÇaehuhazrh¤âÇahÇ‹ tÊ¢br‹WtrdbkGjhkš ïUªjhš gadilayh«’ v‹W FiwT¿dh®.


jÅ¤jÄœgÇâkh‰ fiyP® v‹W j« bgaiu kh‰¿¡

bfh©ljhš NÇaehuhaz®jh‹ jÅ¤jÄœ K‹ndhov‹W TWt®. NÇaehuhaz rh¤âÇ v‹w j«bgaiu¤jÄHh¡»¥ òid bgauhf¥ ga‹gL¤âíŸsh®. gâdh‹fo¢ brŒíŸ (rhbd£) tifÆš áy òâa fU¤Jfis btËÆl ‘gÇâkh‰fiyP‹, f%®’ v‹w òidbgaÇš 41 khj§fŸ PhdnghâÅ ïjÊš vGâíŸsh®.

f%® v‹gJ br‹idÆš mt® thœªj È§»¢br£o¤ bjU¥ gFâia¡ fU¥g® ef® (ãsh¡f® lî‹)v‹W M§»nya® T¿aj‹ bkhÊbga®¥ò. tlbrhšfy¥ò mâf« ïšyhkš ïy¡»a eilÆš vGJgtU«ngRgtU« NÇaehuhaz® Mth®. M§»nya muirí«M§»y¤ijí« MjÇ¤jt®. M§»y¢ brh‰fis¤ jÄÊšâir¢ brh‰fshf V‰fyh« v‹gh®.

MÆD« tlbkhÊÆ‹ ïy¡fz¡ Fiwgh£ilí«jÄÊ‹ nk‹ikiaí« T¿ tlbkhÊÆ‹ tšyh©ikia vâ®¤J¢ br«bkhÊ jÄnH v‹wt®.


NÇa ehuhaz rh¤âÇah®


NÇa ehuhaz rh¤âÇah®(gÇâkh‰ fiyP®)

ïa‰bga® : NÇaehuhaz‹

áw¥ò¥bga® : NÇaehuhaz rh¤âÇ, NÇaehuhazáth, âuhÉl rh¤âÇ, gÇâkh‰fiyP‹ (òidbga®)

bg‰nwh® : ïy£RÄ m«khŸ,nfhÉªjuhR rh¤âÇ

ãwªjehŸ : 06-07-1870

kiwî ehŸ : 02-11-1903

fšÉ : jªijÆl« tlbkhÊ; gRkiy ca®Ãiy¥gŸË, kJiu kht£l ca®Ãiy¥gŸË; ï.rghgâ KjÈahÇl« jÄœ ïy¡»a¡ fšÉ (1885Kjš); kJiu¡ fšÿÇ K‹Åiy(v~¥.V) 1890; br‹id »¿¤Jt¡fšÿÇ: ïs§fiy (ã.V.) 1893.

kidÉ : Rgy£RÄ

gÂ : br‹id¡ »¿¤Jt¡ fšÿÇ:cjÉ¤ jÄHháÇa® (1893-1895)jiyik¤ jÄHháÇa® (1895-1903)

ïjœ ïizMáÇa® : PhdnghâÅ (khj ïjœ)

(1990 V¥uš - 1903)

gil¥òfŸehlf§fŸ : %ghtâ mšyJ fhzhk‰ nghd kfŸ

(1895), fyhtâ (1898)

brŒíŸ ehlf« : khdÉ#a« (1902)


ehlf ïy¡fz« : ehlfÉaš (1897)

òâd« (ehtš) : kâthz‹ (1902)

brŒíŸ : kÂa átdh® fÈ bt©gh, mtatm¿¡if (1894), áÖ kÂa átdh®rÇ¤âu« (1896), á¤âufÉ És¡f«(1899), ghty® ÉUªJ (1901)

f£LiufŸ : jÄœ Éahr§fŸ, jÄœ bkhÊÆ‹tuyhW (1903), jÄœ¥òyt® rÇ¤âu«(1933), (PhdnghâÅ ïjÊš btËtªj f£LiufŸ).


27. khÂ¡f¤jÄœ

cl‰TW üš go¤jt®, bgh¿ahs®, bgh¿Æa‰fšÿÇÆš nguháÇa®. nk£^® miz¡F tiugl«tiuªjt®; mj‰F mo¡fš eh£oat®. XÉa®; ÃH‰gl¤bjhÊš E£g¡fiyP®. fÉP®. fiy¢brhš M¡Fe®;cyf m¿ÉaY¡nf cjÉat®. cyfbkšyh« cyh tªjhY« M§»y¤âš òyik bg‰¿UªjhY« jhŒ¤ jÄÊ‹bgUikia mt® kw¡fÉšiy. mtUila m¿Éašgo¥ò jÄœ¥ bgUikia nkY« mt®¡F¥ òy¥gL¤âaJ. mij mt® cyF¡nf Tw¤ bjhl§»dh®.rk‰»Ujnk br«bkhÊ jÄœ áw¥ãšyhj bkhÊ v‹WMÇa¢ rh®ãd® T¡FuÈ£l bghGJ jÄnH br«bkhÊ,bjhš bkhÊ; rk‰»Uj« FiwghLŸs vG¤J Kiwiaí« xÈ¥ò Kiwiaí«bfh©l bkhÊ, jÄÊ‹ vG¤JKiwiaí« xÈ¥ò Kiwiaí« V‰W¤ j‹id ca®¤â¡bfh©l bkhÊ; jÄÊ‹ vG¤J Kiwí« xÈ¥ò Kiwí«cyf bkhÊfS¡nf K‹ndhoí« jiyikí« áw¥ò«EQ¡fK« thŒªjit v‹W ÃWÉdh®. mt®jh‹gh.nt.khÂ¡feha¡f® Mth®.

m¿Éaš jÄœbr‹id khÃy¥ bgh¿Æa‰ fšÿÇÆš go¤J¥

gâ‹_‹W gÇRfS« xU j§f¥gj¡fK« bg‰W bt‰¿bg‰w khÂ¡f® M§»nya M£áÆš muR¥ bgh¿ahsuhf¥ gÂah‰¿ nk£^® miz¡F tiugl« tiuªJjªjJl‹ mo¡fš eh£odh®. ïªâa muR rh®ãš ÃH‰gl¡ fiyPuhf¤ âšÈ br‹W Iªjh« #h®{ k‹dÇ‹Ko N£LÉHhÉš 12-12-1912-ïš gl« vL¤jh®. e§ftu«g©izah® ïuhr« Ia® th§»¡ bfhL¤j ‘nfhl¡’ÃH‰gl¡fUÉíl‹ âU¢áuh¥gŸËÆÈUªJ âšÈ¡FcªJUËÆš (nkh£l® ir¡»Ëš) ehk¡fš fÉPUl‹br‹wh®. nk‰go¥ò¥ gÆy ï§»yhªJ br‹w nghJ Äfmâf neu« bryÉ£L Äf Ú©l fz¡F¥ nghL« Ãiy


m¿ªJ, RU¡f¡ fz¡Ñ£L Kiw (fhšFnyh »uh~¥)f©Lão¤J cyf m¿ÉaY¡nf cjÉdh®.

Úâ¡f£á (#ÞoÞ) ïjÊš 23-04-1926-ïš jÄœ¡fiy¢ brhšyh¡f« g‰¿ ÉÇthd f£Liu vGâdh®.bjhl®t©o, bjhiyngá KjÈa brhšyh¡f§fŸkhÂ¡f® cUth¡»ait. fiy¢ brhšyh¡f¤â‰F¥bga®¢ brh‰fisÉl Éid¢ brh‰fns ga‹gL«v‹gJ«, fiy¢brhšyh¡f« brŒí«nghJ ãwbkhÊ¢ brh‰fis¡ fy¡f¡TlhJ v‹gJ« khÂ¡f®bfhŸiffŸ.

mt® cUth¡»a m¿Éaš jÄœ¡ fiy¢ brhšyh¡f§fŸ eh‹F ò¤jf§fshf¡ f£L brŒa¥bg‰Wkiwkiy mofŸ üyf¤âš cŸsd. mt® fiy¢brhšyh¡f« brŒJ vGgJ M©LfS¡F¥ ã‹dhš1997-98ïš bgh¿Æaš g£l¥go¥ò jÄÊš bfh©LtuKa‹wnghJ, âšÈ mid¤âªâa¤ bjhÊš E£g¡FG(VIáoï)Éš ïUªj jÄH® áynu, jÄÊš m¿Éašfiy¢ brh‰fŸ ïšiy, gynfho xJ¡»¤ jªjhš ï‹D« gy M©LfŸ fÊ¤J¢ brŒayh« v‹W T¿¤jL¤JÉ£ld®.

jÄœ m¿ÉaškhÂ¡f® cyf bkhÊfËilna jÄÊ‹ vG¤J

Kiwí«, xÈKiwí« ca®ªj br¥gK« E£gK«bfh©l m¿Éaš j‹ik rh®ªjit v‹W br‹idÆšbtÞÈ fšÿÇÆš 23-02-1917-ïš ÃWÉdh®. jÄHÇ‹rka¡ nfh£gh£L mo¥gilÆš jÄœ vG¤JfË‹nk‹ikia cz®¤âdh®. xfu« v‹gJ mfu« MÆ‰Wv‹wh®. vL¤jš, gL¤jš, eÈjš M»ait gil¥ò,fh¤jš, mÊ¤jš v‹w K¤bjhÊnyhL x¤jd v‹wh®.ït‰¿š áy® fU¤J ntWglyh«. cyf bkhÊfŸmid¤ijí« xÈ¡fî« vGjî« j£l¢R m¢R brŒaî«jÄœ vG¤JfŸ Äfî« bghU¤jkhdit v‹wh®. jÄœvG¤J KiwÆ‹ cyf¥ bghJik g‰¿ khÂ¡fdh®cyf« KGJ« gu¥ãl¢ br‹id¥ gšfiy¡fHfK«jÄHf muR« Mtd brŒa nt©L« v‹W g¢ira¥g‹fšÿÇ¤ jÄœ¢ r§f« cŸË£l jÄœ mik¥òfS«fh.R .ãŸis, âUkz« brštnfrtuha® KjÈa


jÄH¿P®fS«, Ô®khd§fS« klšfS« mD¥ãd®. jÄHf muR khÂ¡fiu miH¤J 17-12-1922-ïšr£lk‹w nkyit cW¥ãd®fS¡F¤ jÄœ vG¤JfË‹EQ¡f« g‰¿¢ brh‰bgU¡fh‰w¢ brŒjJ.

br«bkhÊ¤ jÄœbr«bkhÊ¤ jÄÊ‹ áw¥òfŸ g‰¿¢ brªjÄœ¢

bršÉ ïjÊš 48 f£LiufŸ vGâíŸsh® khÂ¡f®.âU¢áuh¥gŸËÆš 1919-ïš elªj jÄHf¥ òyt®kheh£oš khÂ¡f® jiyik¢ brh‰bghÊî brŒjh®.m¥nghJ,

“jÄœ bjhšbgUª jÅbkhÊ. ï›îy»nynaj‹Åfu‰W¤ jÅ¤âa§F« g©ila bkhÊ. ‘Ah, ëv‹W _¢ir¥ g¿¡fhkš _¢R¢ br£Ll‹ ïa§FtJjÄœ bkhÊ x‹nw. tÈa vG¤bjhÈfshš _¢R åzh»wJ. ãw brh‰fy¥ghš jÄÊ‹ öŒik bfL»wJ. jÄœãw bkhÊfS¡F ïl« bfhL¤jhš mJ j‹ ïašigïHªJ kiyahs«, f‹dl«, bjY§F ngh‹w òâabkhÊah»ÉL«”

v‹W KH§»dh®. rk‰»Ujnk br«bkhÊ, jÄœbkhÊtsu nt©Lkhdhš ãwbkhÊ¢ brh‰fis Äf mâfmsî¡F¡ fy¡fyh« v‹W T¿at®fŸ thail¤jd®.ca®jÅ¢ br«bkhÊah« jÄÊš, ãwbkhÊ¢ brh‰fis¡fy¡f¤ njitÆšiy.

jÅ¤jÄœthœÉaš eilKiwfËY« khÂ¡f® ešy (jÅ¤)

jÄiH¥ ga‹gL¤âdh®. ïurFšyhit¥ ghYU©il,ïy£il ïÅ¥ò cU©il, ghar¤ij ïÅ¥ò¡fŠáv‹W TWth® v‹W R¤jhdªj ghuâah® vGâíŸsh®.‘mŠPhd¤â‹ tH¡ÑL’ v‹w üš fuªij¤ jÄœ¢r§f¤âš m¢rh»¡ bfh©oUªjJ. khÂ¡f® m›t¥nghJ vGâ¥ ghfšg£oÆÈUªJ fuªij¡F mD¥ãtªjh®. m¥nghJ X® Kiw mD¥òtâš V‰g£l ïilôW g‰¿ ešy jÄÊš vGâíŸsh® khÂ¡f®üš K‹DiuÆš :

“mŠrš t©o¡ Fâiu¡F CW ne®ªJ tunt©oa neu¤âš tuÉšiy. thlif¡F el¡F«


jhÅa§» t©o (Motor Bus)Æš MŸtr§bfhL¤jD¥gî« ïayhJ. jÄa§»Æ‹ (Engine) bgh¿ bf£LtuhJ Ã‹WÉ£lJ. VLfŸ vGâ KoªJ« mD¥gïayhjj‰F ah‹ tUªâaJ cz®ªj bghJ ntiy¡f©fhÂ (Public works Department Overseer) xUt® j‹<UUË (Bicycle) t©o ÛJ nry« br‹W xU fhtyhŸ(Peon) ifÆ‰bfhL¤J ïU¥ò t©oÆš (Railway Train)

fuªij¡F mD¥òtjhf x¥ã VLfis th§»¢br‹wh®.”

- v‹W ešy fiy¢ brhšyh¡f§fis¥ ga‹gL¤â¤jÅ¤jÄÊš khÂ¡f® vGâíŸsh®.

âU¢áuh¥gŸË M©lh® bjUÉš khkdh® å£ošïUªjh® khÂ¡f®. jÄH¿P®fŸ áy® khÂ¡fiu¡f©L ngr ÉU«ãd®. fhz neu« xJ¡»¤ jUkhWe.K.nt.eh£lh® _y« fÉij¤ öJ mD¥ãd®. clndÉilahf, “c‰¿L foif crhtny‹? MWg¤Jnkmtunja‹nwh!” (MWg¤J=mWgJ-ehÊifí« jÄœm‹g®fS¡F cÇaJ) v‹W fÉij mD¥ãdh®. xUehË‹ 24 kÂ neuK« jÄG¡nf cÇaJ v‹gJ mtuJcŸs«. rk‰»Uj« v‹whš brŒa¥g£l bkhÊ v‹WbghUŸ. m«bkhÊna kªâu xÈ¢áw¥ò Ä¡fJ v‹WTW« r§fuh¢rhÇah® K‹ÅiyÆš jÄœ xÈ¢áw¥ò g‰¿khÂ¡f® ngád®. mij¥ ghuh£o¤ jÄœ khÂ¡fU¡F¢rk‰»Uj r§fuh¢rhÇah® vGâa fy¥ò eil:

“nyhf¤âš tH§f¥gL« gy ghiõfËšv›Éj c¢rÇ¥ò« njh‹W«go vGj vªj¥ ghiõÆ‹ Èã mDTykhdbj‹D« Ék®rd¤âš Ú® j¡fgÇÞuk« vL¤J¡ bfh©L jÄœ bkhÊna mj‰FmDTykhd bj‹W Ô®khÅ¤J mj‹ cgnahf KiwTod« Kjyhd Étu§fis ï›Él« neÇš bjÇÉ¤jâ‹ nkš m¤aªj« rªnjhõ« mil»‹nwh«.”

fh¥ò¤ jÄœK. ïuhfita§fh® vGâa ‘bjhšfh¥ãa¥ bghUŸ

MuhŒ¢á’ ïy§if el¤âa ngh£oÆš Kj‰gÇRbg‰wJ. bjhšfh¥ãa« TW« jÄH® mf¤âiziaâUkz thœî Kiwia K. ïuhft® tlt® KiwnahL x¥ã£oUªjh®. nkY« rka«, ntj«, òuhz«,


rk‰»Uj nkyh©ik M»at‰¿‹ nkš bfh©l g‰whšgh®¥gd¤ jÄH¿P®fŸ brŒJ tªj jt‰iw mtU«brŒâUªjh®.

K.ïuhftÇ‹ üÈš Ia§fŸ bjÇÉ¤J 31 klšfŸvGâdh® khÂ¡f®. K.ïuhft® ÉilfS« khÂ¡fÇ‹vâ®Édh¡fS« “jÄHyif¤ bjhl®; Kj‰Rto” vdüyhftªjJ. ‘fh¥ãa¡Fo v‹gJ fÉah»a R¡»udJtÄr«’ v‹W«, f‰ò Kiw v‹gJ NÇa tUz¤jh®_ t® ¡F « ï Uo fs hš V‰ gL ¤j ¥g £ lJ v ‹W«K.ïuhft® vGâa fU¤JfŸ jtW vd vâ®¤jh®khÂ¡f®.

f«g® ïuhkid¡ Fiw brŒjh® v‹W« thšÛ»Æ‹ïuhkhaznk ca®ªjJ v‹W« tlbkhÊ tšyh©ikngR« xUt® ‘bg©fšÉ’ ïjÊš vGâdh®. Úâ¡f£áia¢ nr®ªjtuhf ïUªjhY« f«g® bgUikiaÃiyeh£o, mªüY¡F kW¥ghf¥ gšytòu¤âš(gšyhtu¤âš) kiwkiy mofŸ jiyikÆš ‘f«g‹òSF« thšÛ» thŒikí«’ v‹W brh‰bgU¡fh‰¿dh®.mJ üyh»aJ.

Xah¥gÂMwo cau«, átªj Ãw«, KW¡»a Ûir, T®ikahd

jiy¥ghif, fG¤J tiu _oa F¥gha« (nfh£L),FHhahil (ng©£) vd¤ njh‰w« bfh©l khÂ¡f®bj‹dh£L nkilfËš jÄÊ‹ bgUikia¥ g‰¿¤jÄœ, bjY§F, M§»y« vd K«bkhÊfËY« brh‰bgU¡fh‰¿ tªjh®. XŒî bg‰wã‹ KªÚ®¥gŸs¤âšïUªj fhy§fËš jÄœ m¿P®fis miH¤J ÉUªjË¤jh®; FHªijfis miH¤J¤ âU¡FwŸ brhšy¢brhšÈ¡ fÅí« fhR« gÇrË¤J tªjh®. jªijah® #Û‹nt§flrhÄ eha¡f® ïwªjã‹ átòu« tsehL (#Û‹)khÂ¡fÇ‹ bghW¥ãš ïUªjJ. FUâaG¤j« V‰g£lnghJ Úykiy (Úy»Ç) F‹ù® (F‹}®) kiy¥gFâÆšXŒî bfh©lh®. kÆyh®¥óÇš (kÆyh¥óÇš) ït®fšyiw nkš fÉij :

“k©Âš kiwªjhY« khÂ¡f« j‹bdhË F‹whJfh‰¿š fyªjhY« fÉ‹ky® j‹kz« khwhJ.”


gh.nt. khÂ¡f eha¡f®


gh.nt.khÂ¡f eha¡f®

ïa‰bga® : khÂ¡f«

áw¥ò¥bga® : ghfšg£o nt.khÂ¡f eha¡f®

bg‰nwh® : K¤j«ikah®, #Û‹ nt§flrhÄeha¡f®

ãwªjehŸ : 25-02-1871

kiwî ehŸ : 25-12-1931

ãwªj C® : nry« mU»š cŸs ghfšg£o

fšÉ : å£LŸ go¥ò : 12 mfit tiu.nry« gŸË, nry« fšÿÇ:K‹Åiy (v~¥.V); br‹idkhÃy¥ bgh¿Æa‰ fšÿÇ: ïs«bgh¿Æaš (ã.ï.) 1912; ï§»yhªJg£la¥go¥ò: br¿ñ£l¥g£lf‰fhiu (Reinforced Concrete)

gÂ : muR¥ bgh¿ahs® (1896-1915)br‹id bgh¿Æa‰ fšÿÇ :nguháÇa® (1915-1919), muR¡f©fhÂ¥ò¥ bgh¿ahs®(1919-1928)

gil¥òfŸ : jÄœ vG¤JfË‹ E©ik És¡f«(1917), brªjÄœ xÈÆy¡fz«(1922), bkŒŠPhd¤â‹ bfhYÉU¡ifÆš mŠPhd¤â‹ tH¡ÑL(25-05-1919, fuªij¤ jÄœ¢r§f¤âš go¡f¥ bg‰wJ. btËpL- 1924), f«g‹ òSF« thšÛ»thŒikí«, The Tamil Alphabet and its Mystic

Aspect (1917), br‹idÆš ekJÄUf¡fh£á rhiy (1922)


28. fhªâ¡F M£L¥ ghY« âUlD¡F¤jÄœ¥ bg£oí«!

òËakuK«, nt¥gkuK«, nj¡F, gyh, kh ku§fS«ml®ªj fh£LtÊ¥ ghij. ÑH¥ gGñÇÈUªJ Vyh¡F¿¢á, âUkh}® neh¡» elªJ bfh©nl ïUªjh‹mªj ïisP‹. tU« tÊÆš fU«ò Miy ngh£oUªjt®fŸ btšy¤J¡F¥ ghF fhŒ¢á¡ bfh©oUªjh®fŸ.Ftis Ftisahf¡ fU¥gŠrhW jªjh®fŸ.

jªij átáj«gu« ãŸis ïu¤âd tÂf®. jªijïwªjjhš m©z‹ ntyhíj«jh‹ cilah® ghisa« tseh£o (#ÛÅ)Y« mÇÆÿ® tseh£o(#ÛÅ)Y«ntiy gh®¤J¥ go¡f it¤jh®. F«gnfhz« khÃy(khfhz)¡ fšÿÇÆš K‹Åiy tF¥òtiujh‹ go¡fKoªjJ. âU¢áuh¥gŸË kht£l M£áa® mYtyf¤âš vG¤j® ntiy mtD¡F¡ »il¤jJ.

brhªj C® ÑH¥gGñU¡F tªâUªj nghJ V‰g£lfytu¤jhš åLkid njh¥ò Juî všyht‰iwí«É£LÉ£L Ciu É£nl mt‹ Xodh‹. bfhŸËl¤âšgÇrÈš V¿ m¡fiuÆš ïUªj Ésh§Fo¡F tªjh‹.tU« tÊ všyh« gy® jÆ® bfhL¤jh®fŸ. ÉLålhf¡bfh©LnghŒ¤ jÆU«, nkhU«, bt©bzí« beŒí«É‰gt®fŸ, tÊ¥ngh¡f®fS¡F k£L« ïytakhŒ¤jU« mw¢áªjid v¥go tªjJ? m¥g® jÄœ ghoaâUitah‰W¡ nfhÆÈš rk‰»Uj« brhšÈ¡ bfh©o U ª j h ® f Ÿ . j Š r h ñ Ç š Ñ H å â Æ š x U å £ L ¤â©izÆš c£fh®ªjh‹ ÓÅthr‹. “cŸns th¥gh!rh¥ãL»whah?” miH¤jh® å£L¥ bgÇat®. mt‹fijia¡ nf£lJ« j‹ å£oš ntiy¡F¢ nru¢brh‹dh®. v‹d ntiy? ‘g§fh’ (Éá¿) ïG¡»w ntiy.bfhŠr ehshÆ‰W. ‘t¡Ñš Iah! Ú§fŸ f¢nrÇ¡F¥(nfh®£L¡F¥) nghdã‹ eh‹ ntiyÆšyhkšjhndïU¡»nw‹. ïªj kuÃiy¥ bg£o (mykhÇ)fËšï›tsî ò¤jf§fŸ ïU¡»‹wd. eh‹ go¡f£Lkh?”


“bgÇa vG¤J fh¤jtuha‹ fij v‹WÃid¤jhah? všyh« M§»y«. mJî« bghovG¤J”

“Ú§fŸ go¡f¢ brh‹dhš go¡»nw‹.”

“c«, všyh« r£l¥ò¤jf«. Koªjhš go.”

áy khj§fŸ cU©ld. gy ò¤jf§fis¥ go¤JKo¤J É£lh‹. ï‹D« áy kuÃiy¥ bg£o (mykhÇ)fËš cŸs ò¤jf§fis¤jh‹ go¡f nt©L«. bgÇat®tH¡F x‹¿‹ r£l EQ¡f« g‰¿¤ j‹ Ñœ ntiygh®¡F« ïs« tH¡FiuP®fËl« T¿¡ bfh©oUªjh®.mt®fŸ nghdã‹, bgÇatÇl« r£l¥ ò¤jf§fisvL¤J¡ fh£o¢ rÇahd r£lÉâfis¡ T¿dh‹ÓÅthr‹.

“c«, Äfî« rÇahf¢ brh‹dhŒ. m¿thËahfïU¡»whna! Ú tH¡fhl¥ go¡f ÉU«ãdhš nknygo¡f it¡»nw‹”

bgÇat® ÓÅthrid¢ r£l« go¡f it¤jh®.r£l¤âš g£l« bg‰w ã‹ “Ú v‹Dl‹ ïUªjhšT¢r¤jhš rÇahf¥ ngrkh£lhŒ. ehf¥g£od¤âšbjhÊš brŒ” v‹W mD¥ãdh®.

ÓÅthr‹ ehf¥g£od¤âÈUªJ xUKiw tH¡fhl¤ jŠrhñ® tªjh‹. tH¡F k‹w¤âšjh‹ bjÇªjJ,vâÇÆ‹ tH¡f¿P® mtid¥ go¡f it¤j bgÇat®v‹W! tH¡»š ÓÅthr‹ bt‹wh‹. bgÇat® ïÅtH¡fhLtâšiy v‹W KobtL¤jh®. ÓÅthrid¤jŠrhñÇnyna tH¡fhl¢ brhšÈÉ£lh®.

jŠrhñÇš ÓÅthr‹ ãŸis òfœ bg‰w tH¡FiuP® Mdh®. Vw¤jhH Iªnj K¡fhyo cau« ïU¥gh®.ešy brªÃw«; âlkhd njh‰w«; be‰¿ Ãiwa âUÚW;Ú©l F¥gha« (nfh£L); I§f£L (gŠrhru) nt£o;bt©ikahd jiy¥ghif mÂªâU¥gh® v‹WnguháÇa® K.mUzhry« TWth®. tH¡FiuP®bjhÊÈš ešy tUthŒ. mªj¡ fhy¤ânyna IªjhWïy£r« brh¤J« khj¢ bryî 5000 %ghí«! Äf¥bgÇatH¡FiuP®fS« bršt®fS« bghJk¡fS« mtiukâ¤jd®.


jŠrhñ®¤ bjhl®t©o Ãiya¤â‰F¥ g¡f¤âšmtUila Äf¥ bgÇa khËif. å£oš kh«gH miwkšÈif miw v‹W jÅ¤jÅ miwfËš gH§fS«ó¡fS« bfh£o¡»l¡F«. ïu©L rikaš M£fŸ.IªjhW MÞânuÈa¡ FâiufŸ. Fâiu¡F bt§fha«fyªj mÇá¢nrh‰Wzî; bjh¥ã, Fâiu¤j¿ (ïyha«);ntiyah£fŸ; ikN® k‹dÇl« th§»a ïu©L Fâiuó£oa ‘Õ£l‹’ t©oÆ‹ mHif¥ gh®¤J jŠirkht£l M£áa® (M§»nya®) Éa¥ghuh«. MSeU¡Fk£Lnk eh‹F Fâiu ó£l¡Toa t©o v‹gjhš,x¥òjš (mDkâ) bg‰W eh‹F Fâiu ïG¡F« t©o(rhu£L)í« it¤âUªjh®.

mt® å£L¡F¤ bj‰nf òJ M‰w§fiuÆš Äf¥bgÇa óªnjh£l« ïUªjJ. ó¡fhu¤bjUÉš j‹Ãy¤âš KUf‹ nfhÆiy¡ f£odh®. g¡f¤âš ó¢rªijmik¤J¥ bghJk¡fS¡F tH§»dh®. m‹Åbgr©Lm«ikah® jŠir tUtjhf ïUªj 18 ehËš ‘bgr©Lïšy«’ (yh£{) v‹W f£ll« f£o, mtiu¡ bfh©nlâw¥ò ÉHh el¤âdh®. mt® å£oš fhªâaofŸ,m‹Åbgr©L, Í.V.enlr‹, âU.É.f., É.vR.ÓÅthrrh¤âÇ KjÈnah® jŠir tªjnghJ j§»íŸsd®.fhªâaofŸ Fo¥gj‰F M£L¥ ghš nt©L« v‹gj‰fhf¢ ÓÅthr‹ ãŸis ïu©L MLfŸ th§»dh®.

tŸsyh® f©l bghJ be¿ia¥ (rkur r‹kh®¡f«)ngh‹w ‘ãu«kPhdrig’ be¿Æš rhâ, kj«, óir, rl§FKjÈat‰iw Ú¡»a thœ¡if Kiwia¥ ã‹g‰¿dh®.ÓÅthr‹ ãŸis å£oš mid¤J kj¤âdiuí«rhâÆdiuí« rªâ¤j fhªâaofŸ k‹dh®Fo br‹wh®.k‹dh®Fo kl¤â‹ jiyt® (éa®) fhªâaofŸgh®¥gd® ïšiy, tÂf® (itáa®) v‹gjhš, kh£L¤bjhGt¤âš c£fhuit¤J¤, bjhiyÉÈUªJ ngá,Ô©lhik xÊ¥ò, FHªij¤ âUkz xÊ¥ò, if«bg©kz« M»at‰iw¡ fhªâaofŸ MjÇ¥gij¡fLikahf vâ®¤J ïÊthf¥ ngá¤â£o mD¥ãdh®.fhªâ m©znyh tz§» Éilbg‰wh®.

jŠrhñ® ef®mit¤ jiytuhf _‹W KiwÉs§»at® ÓÅthr‹ãŸis. T£Lwî t§» cUth¡»m¤JiwÆ‹ ca® mâfhÇ r®.ãulÇ¡ Ã¡fšrid¡


bfh©L âwªjh®. nkY« ïU t§»fŸ (jŠrhñ®g®kd©£ g©L, k®¢r©£R gh§F) bjhl§»dh®.ãu«k Phd rig (âahrãfš brhir£o) jŠirÆ‹»isia 1883-ïš mik¤jh®. ïjHhs® r§f« bjhl§f¢brŒjh®.

jŠir kht£l üyf¡ FG, fšÉ¡ FG M»at‰¿šcW¥ãduhf ïUªJ bjh©L òÇªjh®. jŠir ruRtâkfhš üyf« 1918-ïš br‹id¡F kh‰w¥gl ïUªjij¤jL¤J¤ jŠirÆnyna ïU¡f¢ brŒjh®. jŠrhñ®t£lhu¤â‹ Äf¥bgÇa Ãy¡»Hh®fS« bršt®fS«tH¡fhl¢ ÓÅthr‹ ãŸisia¤ njo tªjd®. jŠirkuh£oa mur FL«g¤ij¢ nr®ªj ïukh¤j« ghŒtH¡if bt‰¿ bgw¢ brŒjh®. Mdhš mªj¥ bg©kÂÆ‹ fil¡f© gh®itÆš njh‰wh®. bgÇat®j«ik¥ go¡f it¤J tH¡FiuPuhf cUth¡»aJnghy¢ r«gªj‹ v‹w rikayhŸ go¥ãš M®t«cilatuhf ïU¥gij¡ f©L mtiu¤ jÄÊy¡»a¥g£l« (É¤Jth‹) bgw¢ brŒJ jÄHháÇa® M¡»dh®.j«Äl« njh‰wjhš mªj¥ bgÇat® tH¡F¤ bjhÊiy¤JwªjJnghš, jh« òJ¡nfh£il ïs« tH¡FiuPÇl«njh‰wJ«, m‹nw bjhÊiy É£lh®.

r£l¥ò¤jf§fis k£Lkšyhkš jÄÊy¡»a§fisí«, fšbt£L, br¥ngL, Xiy¢Rto KjÈadî«go¤jt® ÓÅthr‹ ãŸis. e‹}Y« gÇnkyHf®ciuíl‹ âU¡FwS« mtU¡F kd¥ghl«. ehty®nrhkRªju ghuâah®, âU.É.f., c.nt.rh., rutzgthdªj«ãŸis, K.ïuhft mŒa§fh® KjÈnah® mtuJjÄGyf e©g®fŸ. F«gnfhz« fšÿÇÆš jk¡F¤jÄÊ‹ Ritia m¿a¢ brŒj jÄœ¥ nguháÇa®âahfuhr¢ br£oahiu¤ bjŒtkhf kâ¤jh®. mt®bgaiu¡ Tl¢ brhšy kh£lh®. ‘Iah’ v‹Wjh‹TWth®. jh« vGâa ‘jÄœ tuyhW’ v‹w üiy¤ j«MáÇaU¡F¡ fhÂ¡if M¡»dh®.

jÄœ ïy¡fz ïy¡»a§fËš òyikbfh©lÓÅthr‹ ãŸis, ‘jÄœ tuyhW’ vGj ü‰F¿¥òfis¤âu£o¥ bg£ofËš ngh£L it¤âUªjh®. bršt¢brÊ¥ò Ä¡f mt® å£oš âUl tªj âUl‹ fd« Ãiwªjïu©L bg£ofis¤ ö¡»¢ br‹W É£lh‹. ïu©L


bg£o Ãiwa j§f eiffŸ âU£L¥ nghÆUªjhY«ïH¥ãšiy; m›tsî bršt« mtÇl« ïUªjJ.bjhF¤j jÄœ¡F¿¥òfŸ v‹w bršt« âU£L¥ nghdjhš jÄÊy¡»a tuyh‰¿‹ Ûâ ïu©L gFâfis mt®btËÆlÉšiy.

NÇa ehuhaz rh¤âÇah® (gÇâkh‰ fiyP®)jÄœbkhÊ tuyh‰iwí« (1903), K.á.óuzÈ§f® M§»y¤âš jÄœ ïy¡»a tuyh‰iwí« (1904), vGâÆUªjh®fŸ.1922-ïš jŠir ÓÅthr‹ ãŸis ‘jÄœ tuyhW’ v‹wüiy ïu©L ghf§fshf btËÆ£lh®. ‘jÄœ tuyhW- K‰ghf«’ jÄœbkhÊ g‰¿í«, ‘jÄœ tuyhW - ã‰ghf«K‰gFâ’ r§f fhy« Kjš rka vG¢á¡fhy« tiu cŸsjÄœ ïy¡»a tuyh‰iwí« jU»‹wd. tH¡FiuP®v‹gjhš thâL« KiwÆyhd eilÆY« fšbt£L,br¥ngL KjÈa Mjhu§fSlD« vGâíŸsh®. jÄÊy¡»a tuyh‰W üšfËš Kj‹ikahd üyhfî«jÄÊš btËtªj Kjš üyhfî« ‘jÄœ tuyhW’ És§F»‹wJ.


jŠir ÓÅthrãŸis


jŠir ÓÅthrãŸis

ïa‰bga® : ÓÅthr‹

áw¥ò¥bga®fŸ : jŠir nf.vÞ.ÓÅthrãŸis, ïuh›rh»ò, ïuh› gfö®

jªij : átáj«gu« ãŸis

ãw¥ò : 1846

kiwî : 1928

C® : mÇÆÿ® mU»š ÑH¥ gGñ®

fšÉ : ÑH¥gGñ® : gŸË¡fšÉ;F«gnfhz«: (khÃy¡) khfhz¡fšÿÇ: K‹Åiy (v~¥. V),r£l¡fšÉ (ãçl®)

gÂ : âU¢áuh¥gŸË: kht£l M£áa®mYtyf vG¤j®,ehif¥g£od«: tH¡FiuP®,jŠrhñ®: tH¡FiuP®,jŠir efuit¤ jiyt®.

gil¥òfŸ : jÄœ tuyhW - K‰ghf«

jÄœ tuyhW - ã‰ghf«: K‰gFâ


29. »¿¤Jt¡ f«g®!

âUbešntÈ¡F mU»š fiu ïU¥ò v‹w mHfhdá‰ù®. bjU¡fË‹ ïUg¡fK« X£L åLfŸ tÇirahf¢Óuhf neuhf ïUªjd. všyh åLfË‹ X£L KfK« K‹ïw§F« ïwthzK« üš ão¤jh‰nghy xnu cau¤âY« neuhfî« ïUªjd. všyh å£L¤ â©izfS« xnucau«. â©iz¢ Rt®fËš btŸisí« fhÉí« g£ilg£ilahŒ; thÆÈš nfhy«. FHªijia¤ öËÆšM£o¤ ö§f¥g©Â¡ bfh©oUªjhŸ jhŒ. å£o‹cŸns öËia M£o¡ bfh©nl jhyh£lhf mtŸghoa “khÂ¡f§f£o...” v‹w Mœth® ghlš bjUÉšelªJ bršnth® fhâš jÄœ¤ njdhŒ¥ ghŒªjJ.

â©izÆš muR mâfhÇfŸ áyU« xU Ãy¡»HhU« c£fh®ªâUªjd®. bjhGt¤âš ïUªj gR¡fS¡F mf¤â¡Ñiuia¡ bfhL¤J É£L¢ r§fuehuhaz¥ ãŸis óir miw¡FŸ EiHªjh®. kf‹»U£oz‹ ïuhkhaz Xiy¢ RtoÆÈUªJ ghlšfis¥ go¤jh‹; jªij És¡f« T¿dh®. xU kÂneu¤â‰F« nkyhf¡ f«g®, Mœth® ghlšfS« És¡fKkhf¤ jÄÊšjh‹ tÊghL. jd¡F« k‰wt®fS¡F«òÇahj rk‰»Uj¤âš f¤Jtnj óir v‹gJ ï‹WáyÇ‹ ïÊghL. óirÆ‹nghJ go¤J¥ go¤J¡»U£ozD¡F¡ f«guhkhaz« KGJ« kd¥ghl«.ãytz nrháaÇl« rk‰»UjK« go¤J tªjh‹.

jÄœ¡fšÉeh£lh®g£o gŸËÆš »U£oz‹ go¤jh‹.

mªj¡ fhy¤âš gŸË¡ Tl§fËš jÄœ ïy¡»a§fS«jÄœ v©fS«jh‹ f‰ã¤jh®fŸ. M§»y« »ilahJ.br‹id, âU¢á, bešiy, kJiu ngh‹w bgÇa efu§fËš M§»nya®fŸ ïUªjjhš M§»yK«, muãav©fS« (1,2,3...) f‰W¤ jªjh®fŸ. gâdh‹F mfitahd


»U£ozD¡F x‹gJ mfitahd K¤j«khis kz«brŒJ it¤jd®. gâdhW mfitÆš jªij kiwªjjhšFL«g¥ bghW¥ò »U£oz‹ jiyÆš ÉGªjJ.ghisa§nfh£ilÆš Fona¿dh®fŸ.

g¡f¤J å£oš ïUªj bt§F KjÈah® Ãiwa jÄœïy¡»a üšfŸ it¤âUªjh®. »U£ozD« j«ãK¤ijahî« mtÇl« nf£L th§»¥ go¡f¤ bjhl§»d®. nkY« âU¥gh‰flš ehj¡ fÉuha® v‹w bgU«òytÇl« Kiw¥go¤ jÄœ f‰fyhÆd®. ï¡fÉuha®å£oÈUªJjh‹ g¤J¥gh£L¢ RtofŸ jÄœ¤jh¤jhc.nt.rhÄehjU¡F¡ »il¤jd. vdnt rhÄehj® ïªüiy m¢nr‰¿L« K‹dnu r§f ïy¡»a§fŸ go¡F«thŒ¥ò »U£ozD¡F« j«ã K¤ijahî¡F« »il¤âU¡»wJ.

khztÇl« f‰wJirt, itzt ïy¡»a§fËY« F¿¥ghf¡ f«g

uhkhaz¤âY« nj®ªj »U£oz‹ Í.ô.ngh¥ cUth¡»ÆUªj rha®òu« »¿¤Jt¥ gŸËÆš 1853-ïš fhšLbtšyhš nj®î brŒa¥ bg‰W¤ jÄœ MáÇa® Mdh®.jÄœ f‰f ÉU«ãa btËeh£lhU¡F« jÄœ f‰ã¤jh®.»U£ozÇl« rha®òu« gŸËÆ‹ MáÇa® m¡RlãšjÄœ f‰wh®. »U£ozÇl« jÄœ khztuhf¡ f‰W¡bfh©l »¿¤Jt¥ gŸËÆ‹ MáÇa® m¡Rlãš,c©ikÆš »¿¤JÉ‹ bgUikfis¡ »U£ozU¡F¡f‰ã¤âUªjh®. ïjdhš »¿¤Jt kj¤âš »U£oz®<LghL bfh©lh®. ghisa§nfh£ilÆš á¡fš tuyh«v‹gjhš, br‹id br‹W kÆiy rhªnjh« »¿¤J¡nfhÆÈš 18-04-1858-ïš kj« kh¿dh®. bA‹¿ Mš~ãu£»U£oz¥ ãŸis v‹W bga® kh‰¿¡ bfh©lh®. kj«kh¿ajhš jhí« kidÉí« mtiu É£L¥ ãÇªJ nghŒXuh©L fÊ¤J¤jh‹ tªJ nr®ªjd®.

kh¿aJ kjkh?kj«jh‹ kh¿dhnu jÉu kd« khwÉšiy. jªij

v›thW xG¡f¤ijí« óiriaí« fLikahf¥ ã‹g‰¿dhY« m‹ò« mUS« ïu¡fK« bfh©oUªjhnuh, mnjnghš »U£ozU« thœªjh®. bga®


‘bA‹¿ Mš~ãu£’ v‹W K‹bdh£L¥ bg‰wij¥nghš mtuJ flîŸ âUkhš v‹gJ »¿¤J MÆ‰W.jUk_®¤â, guk‹, bgUkhŸ, rUtnyhf¢ ruÂa‹,r¢ájhdªj ntªj‹, ntj«, ntjÉs¡F, És¡»‹ ÉG¤jif nrhâ, Ékynghj«, nghj« flªj bkŒ¥bghUŸv‹bwšyh« flîis mt® TW« bga®fŸ »¿¤Jî¡F«bghUªJ« ïuhkU¡F« bghUªJ«, ãw flîs®¡F«bghUªJ«.

fh¥ãa¥ g‰WM§»y ïy¡»a¥ òyt® #h‹ g‹a‹ (1628-1688)

ïa‰¿a ‘âU¥gaÂÆ‹ K‹nd‰w«’ (ãš»ß«Þ òuh»uÞ)v‹w fh¥ãa« M§»y¤âš 160-¡F« nk‰g£l gâ¥òfS«cyf bkhÊfËš 200-¡F« nk‰g£l bkhÊ bga®¥òfS«bfh©lJ. f«guhkhaz¤âš Mœªj g‰W bfh©l»U£oz®, #h‹ gÅaÅ‹ M§»y¡ fh¥ãa¤âš _œ»ïnaRbgUkhÅ‹ mUŸ j‹ikia¥ guî»wh®. mst‰wmUshs® M»a ïnaRÉ‹ fh¥ò¤ j‹ikia¡ bfh©Lmtiu ‘ïu£rÂa®’ v‹w bgauhš F¿¡»wh®. j« ghüšfis ïu£rÂa rÇj«, ïu£rÂa etÚj«,ïu£rÂa kndhfu«, ïu£rÂa ah¤âÇf« vdvGâdh®. “ïiwt‹ v‹ ïja¤ij¤ âwªjh®; eh‹mtiu¥ òfH v‹ thia¤ âwªnj‹” v‹W »U£oz®TWth®. f«gÇ‹ rªj¥ghlš ea¤ijí« ctik cUtfmik¥igí« mw§TW« j‹ikiaí« »U£oz® ã‹g‰¿dh®. f«g® âU¡Fwis¥ ngh‰¿¥ ga‹gL¤âaJnghš, »U£ozU« j« fh¥ãa§fËš âU¡FwŸ mofisí« fU¤Jfisí« vL¤jh©lh®. ‘ïa‰wÄœ KJbkhÊ’ v‹W« ‘bkŒaha mw«És¡F« É¤jf üš’v‹W« âU¡Fwis¡ F¿¥ã£L¥ òfœªJŸsh®.

_t® K¤jÄœg¤J¡ f«g‹ v‹W ghuh£l¥ bg‰w bgU« òyt®

âÇáuòu« Ûdh£á Rªju« ãŸisÆl« »U£oziukÆyhLJiw ntjehaf® m¿Kf« brŒJ it¤jnghJ“ït® ïu£rÂa etÚj« vGâat®” v‹wh®. ‘iftšaetÚj«’ v‹w á¤j® ïy¡»a« ngh‹W ‘ïu£rÂaetÚj«’ vGâ m¥nghJ òfœ bg‰¿Uªjh® »U£oz®.kÆyhLJiw ntjehaf® »¿¤Jt® MÆD« tŸsyh®


tÊÆš rka xUik¥ghL ngÂat®. Ûdh£á Rªjunuhirt¤ijí« bgÇa òuhz¤ijí« k£Lnk ngh‰Wgt®.m¤jifa bgU«òyt® »¿¤Jt¡ f«gÇ‹ jÄœ M‰wiy¡nfŸÉí‰¿Uªjjhš f«guhkhaz¤ijí« Mœth®ghlšfisí« f‰W¤ Jiwngh»a itztU« »¿¤Jtuhf kh¿atU« M»a »U£oziu¡ f£o¤ jGÉ¡bfh©lh®. bgU«òyt® Ûdh£á RªjuU« kÆiyntjehafU« »U£ozU« M»a _tU« kÆyhLJiwÆš rªâ¤j Ãfœî K¤jÄÊ‹ rªâ¥ghF«.

mUŸ jÄœMœth® ehyhÆu«, _t® njthu«, âUthrf« M»a

üšfË‹ g¡â¥ bgU¡F«, f«gÇ‹ gh eaK« jhíkhdtÇ‹ cU¡fK« xU nru¥ ghoat® »U£oz®. mtuJïu£rÂa ah¤âÇf« X® »¿¤Jt¤ njthu« v‹WòfH¥bgW«. cyf¤J¡nf áwªj mw¤ij tH§»atŸSt® TW« mUSilik, cyf« KGtijí«x‹¿iz¡f tšyJ. »¿¤J¡ f«gÇ‹ jÄHh‰wš mUË‹bghUis¥ghL»wJ:

“j‹dÇa âUnkÅ rij¥ò©L jÉ¥bgŒâ¥g‹dÇa gL«ghL gL«nghJ« gÇªbjªjhŒ!ï‹dbjd m¿»šyh® jh«brŒt ât®ãiHiak‹Åí«v‹ bwÊ‰fÅthŒ ky®ªjh®e« mUŸtŸsš.”


v.M. »U£oz¥ãŸis


v.M. »U£oz¥ãŸis

ïa‰bga® : »U£oz‹

áw¥ò¥ bga® : v¢.V.»U£oz¥ãŸis, bA‹¿Mš~ãu£ »U£oz¥ãŸis,»¿¤Jt¡ f«g®, jÄœ g‹a‹(Banyan)

bg‰nwh® : bjŒteha» m«ikah®,r§fuehuhaz¥ ãŸis.

ãw¥ò : 23-04-1827

kiwî : 03-02-1900

C® : bešiy kht£l«, fiuïU¥ò

fšÉ : jªijÆl«: itzt¤jÄœ. ãytznrháaÇl«: rk‰»Uj«. ehlh®¥g£o:gŸË¡fšÉ. ghisa§nfh£il;bt§F KjÈah® å£L üyf«,âU¥gh‰flš ehj¡ fÉuhaÇl«:jÄœ¡fšÉ.

kz« : K¤j«khŸ (1836)

gÂ : rha®òu« »¿¤Jt kiw¥gŸËjÄHháÇa® (1853-58); br‹id:‘âdt®¤jkhÅ’ ïjœ :cjÉ MáÇa®,khÃy¡ fšÿÇ¥ gŸË: jÄœ MáÇa®,ghisa§nfh£il: »¿¤Jtkiwgu¥ò¡ fHf« (á.v«.vÞ) gŸË,jÄHháÇa® (1864-75); fšÿÇ; jÄœ¥nguháÇa® (1876-80), âUtdªjòu«:kfhuh#h fšÿÇ: jÄœ¥ nguháÇa®(1880-90) Fynrfu¥ g£od«: e©g®j D Z n f h o ï u h R É ‹ c ¥ g s


nkyhs® (1891); »¿¤Jt ïy¡»a¢r§f«; jiyik¥ gâ¥gháÇa®(1891-1900).

gil¥òfŸ : ïu£rÂa rÇj« (1860), ïu£rÂaetÚj« (1868), ngh‰¿¤âU mftš(1884), ïu£rÂa ah¤âÇf«(ghisa§nfh£il ‘e‰nghjf«’ khjïjÊš: V¥uš 1878 Kjš et«g® 1892tiu bjhluhf tªjJ. üš 1894),ïu£rÂa njthu«, ïu£rÂa¡FwŸ, ïu£rÂa ghynghj«,

bjhF¥ò : fhÉa jUk r§»uf« (1893),

f£Liu : ïu£rÂa rka ÃUza« (‘e‰nghjf«’khj ïjÊš (1893-1896) bjhluhftªjJ).


30. c§fŸ CÇš v¤jid fh¡if?

F‰why« mUÉ jÄœ mUÉahŒ¡ FË® Úiu¡bfh£o KH¡»¡ bfh©oUªjJ. mUÉ Ú® á‰whwh»(á¤jhW) btŸs« fhšbfh©L XoaJ. m§F¤ njh‹¿amH»a á‰ù®jh‹ btŸs¡fhš. Mœth® F¿¢áÆšãwªJ btŸs¡fhÈš 5 mfit tiu ts®ªJ, ã‹bešiyÆš nkil jsthŒ FkhurhÄ KjÈah® mu©kidÆš m¤ijÆl« ts®ªjh‹ R¥ãukÂa‹. »¿¤Jt¥gŸËÆš jÄG«, M§»yK« go¤jh‹.

mu©kid¡F tU« òyt®fË‹ ghlšfis¡ nf£Lk»œªjJl‹, fÉuhr bešiya¥g¥ ãŸisÆl« jÄœïy¡fz« f‰wh‹. mt® å£L¡F¥ ã‹òw« ïUªjrî¡f¤âš (ïis¥ghW« ïl«) tŸsš ïuhrtšÈòu«K¤JrhÄ¥ ãŸis tªJ j§Fth®. mtÇl« ghlšfŸgho¢ br‹ÅFs« m©zhkiy bu£oah® KjÈabgU« òyt®fŸ gÇáš bg‰W¢ bršth®fŸ. áwªjïy¡»a¢ RitPdhf ts®ªJ, bešiy ïªJ¡fšÿÇÆšK‹Åiy tF¥ò go¤JÉ£L btŸs¡fhY¡F tªJá‰ù® ntsh© thœ¡if òFªjh‹ R¥ãukÂa‹.

M§»y¤ jilbešiy ïªJ¡ fšÿÇÆš cl‹go¤j o.v‹.átPhd«

br‹id¡ »¿¤Jt¡ fšÿÇÆšg£l¥go¥ãš nr®ªJgo¤J tªj nghJ, (ã‰fhy¤âš khÃy mik¢ruhfÉs§»at®) gyKiw klš vGâ t‰òW¤â miH¤jjhš R¥ãukÂaD« br‹id tªJ »¿¤Jt¡ fšÿÇÆš nr®ªjh‹. jÄœ tÊÆš (Ûoa«) go¤âUªjR¥ãukÂa‹ M§»y« f©L Äu©lh‹. ãw khzt®fsS¡F¤ jÄœ ïy¡»a ïy¡fz§fis¤ jÅ tF¥ò(oôr‹) el¤â¡ f‰W¡ bfhL¤jh‹. jÄœ ïy¡»a¤âšnjhŒªj mtid M§»y ïy¡»a« <®¤jJ. MdhšM§»y tÊ¥ ghl§fŸ âif¡f it¤jjhš g£l¥go¥ãš


njhšÉí‰wh‹. MÆD« Äšy® KjÈa btËeh£L¡»¿¤Jt m¿P®fËlÄUªJ `Iªbe¿` m¿ªJ j‹thœehËš cWâahf¥ ã‹g‰¿dh‹. m ªb e ¿fŸò yd l¡ f« , k J mU ª jh ik , ò yh š c©zhik,jÄHh‰wÈš K‹Å‰gJ, M§»y bkhÊ M‰wÈšK‹Å‰gJ.

cilªjJ jilC® âU«ã cHî¤bjhÊÈš <Lg£oUªj

R¥ãukÂa‹, br‹id¢ irijÆš ntsh©ik¡fšÿÇ bjhl§f¥ g£lij m¿ªJ, clnd M®t¤Jl‹br‹W nr®ªJ go¤J¥ g£l« bg‰wh®. fhšeilkU¤Jt¤ JiwÆš ntiyí« »il¤jJ. jÄœ, M§»y«,ntsh©ik M»at‰nwhL fhšeil kU¤Jt¤Jiwg‰¿í« bjhl®ªJ go¤J¤ jFâah¡»¡ bfh©lh®.g«ghŒ (K«ig) br‹W fhšeil kU¤Jt¤ Jiw g‰¿ank‰go¥ò¥ go¤J Ko¤jh®. M§»y¤ jilia cil¤JM§»y¤âš òyik bg‰W¡ fhšeil kU¤Jt üšfisbkhÊ bga®¤jnjhL M§»y¤âÈUªJ Äšl‹, bk®É¡M»nah® ïy¡»a§fis¢ Rt®¡f Ú¡f«, nfh«ã ÉU¤j«vd bkhÊ bga®¤J¥ òfœ bg‰wh®.

jÄG¡F¤ jilM§»y¤ij tunt‰W¥ go¤j jÄH® áy®, jÄG¡

F¤ jilahf És§»d®. jŠrhñ® jÄœ¥ gšfiy¡fHf«jÄÊš bgh¿ÆaY« kU¤JtK« f‰ã¡fyh« v‹w nghJ1997-98ïš jÄÊš üšfŸ ïšiy, fiy¢ brh‰fŸïšiy v‹W jL¤jh®fŸ mšyth? mnjnghš K‹ò«jÄœ¥ gšfiy¡fHf« mik¡f¤ jilahf ïUªjd®.M§»y muR X® crhtš FG mik¤jJ. jÄœ¥gšfiy¡fHf« mik¤J m¿Éaš ghl§fisí« jÄÊšel¤j Koí« v‹W jhkhfnt K‹tªJ btŸs¡fhšg.R¥ãukÂadh® (bt.g.R) T¿dh®. ïy§ifÆškU¤Jt¤ij¤ jÄÊš f‰W¤ jªjJl‹ ghlüšfis¤jÄÊš bkhÊbga®¤J¤ jªj kU¤Jt® ãõ®»ßÅ‹üšfis m¡FGÉ‹ K‹ it¤jh®.

br‹id khÃy¡ fšÉ¢ r§f« 1934-ïš mik¤jfiy¢ brhšyh¡f¡ FGÉš ïl« bg‰W bt.g.R.ntsh©ik¢ brh‰fis¥ gil¤J¡ bfhL¤jh®. jh«


gÂah‰¿a fhšeil¤JiwÆ‹ ghlüšfis¤ jÄÊšbkhÊ bga®¤jh®. mªüšfis M§»nya muR btËÆ£lJ. mit ghlüšfshf khzt®fS¡F¥ ga‹g£ld. (mªnjh! jÄÊdnk! ãõ®»ß‹ bkhÊ bga®¤jkU¤Jt üšfS« bt.g.R.bkhÊ bga®¤j fhšeilkU¤Jt üšfS« ï‹iwa khzt®fS¡F¤ njitÆšyhkš/bjÇahkš nghÆdnt!)

Xo xËm«ik, f¡fš, fÊ¢rš (thªâ, ngâ) nehŒfËš ViH

vËa k¡fŸ v©z‰nwh® ïwªjd®. flîŸjh‹ fhuz«(rhÄ F¤j«) v‹W T¿¡bfh©L tH¡fkhf¡ if¡bfhŸS« á¤j kUªJfisí« bfhL¡fhkš nehŒthŒ¥g£lt®fis¢ rhfÉ£ld®. mij¤ jL¡f M§»nyamuR m«ik¤ jL¥òCá nghl¢ brŒjJ. “VŒ! CáF¤Jwt‹ t®uh‹ nlhŒ!” v‹W bgÇat®fS« XoxËªjd®. M§»nya muá‹ És«gu¤jhY« gu¥òiuahY« ïªÃiy khw¤ bjhl§»aJ. bt.g.R. `m«ikF¤JjY« mj‹ cgnahf§fS«’ v‹W xU áWò¤jf« vGâ btËÆ£lh®. jÄœehL KGtJ« fhšeilkU¤Jt¥ gÂ bjhl®ghf¢ br‹w nghJ á‰ù®¥òwk¡fS¡F m¿îiu tH§»dh®. jŠir¥ gFâÆš 1906-ïšfhšeilfS¡F¥ guÉ tªj fLikahd nehia¤jL¥gâš bt.g.R. M‰¿a gÂia mâfhÇfshf ïUªjM§»nya® ghuh£od®.

mfÈifÆ‹ f‰ò:bešiya¥g® âU¡nfhÆÈš 1890-ïš ‘bešiy¢

ányil bt©gh’ mu§nf‰¿a bt.g.R. mjid¤ jhnkvGâa ciuíl‹ üyhf btËÆ£lh®. ïªüš mtuJjÄœ¥ òyikia cyF¡F cz®¤âaJ.

bt.g.R. ïs« mfitÆš mu©kid ntiyahŸK¤J rhÄ¥ ãŸis v‹w FUlÇl« òuhz¡ fij nf£Lts®ªjt®. nkY« mu©kidÆš btŸË¡»Hik khiyntisfËš ghuj m«khid mšÈ murhÂkhiy,gts¡bfho, itF©l m«khid, VÂna‰w« KjÈaüšfŸ go¡f¥gL« nghJ, bgÇat®fSl‹ K‹tÇirÆš mk®ªJ jhK« nf£gh®.


òuhz¡ fij khªj®fis¥ g‰¿a fU¤J¥ nghiubjhl§»it¡F« tifÆš mfÈifÆ‹ bg© cŸs¤ijí« j‹Dz®îfisí« cz®¢á¡ bfhªjË¥igí«Ó®ö¡F« tifÆš Kj‹ Kjyhf¤ jÅ ïy¡»akhf‘mfÈif bt©gh’ ïa‰¿dh®. mfÈif f‰òilatsh?v‹w fU¤J¥ ngh® vGªjîl‹, âU¤âí« nr®¤J« á¿Jkh‰¿í« ïu©L gâ¥òfŸ bt.g.R. btËÆ£lh®. mfÈifg‰¿ bt›ntW nfhz¤âš f£LiufS« fÉijfS«òid fijfS« ehl§fS« ï‹W tiu btËtu bt.g.R.ö©Ljš Mth®.

jÄœ e£òfhšeil kU¤Jt¤JiwÆš gÂah‰¿a bt.g.R.

gÂ bjhl®ghf¢ bršY« C®fËš »il¡F«jÄœ ïy¡»a üšfis všyh« bjhF¤jh®. jÄœ¤jh¤jh c.nt.rhÄehj®, ó©o mu§fehj KjÈah®,K.uh .fªjrhÄ¡ fÉuha®, ïuh.ã. nrJ¥ãŸis,o.nf.áj«gudh®, ïuh.ïuhfita§fh®, m.khjitah,C‰Wkiy¢ rÛ‹jh® ïUjhya kUj¥g¡ fî©l®KjÈa jÄH¿P®fŸ bj‹fhá¥ gFâ¡F tU« nghbjšyh« btŸs¡fhÈš bt.g.R.khËifÆš j§»¤ jÄœcwtho k»œt®. xU Kiw btŸs¡fhš tªâUªj jÄœ¤jh¤jh nf£lh®:

“Ú§fŸ jh‹ fhšeil kU¤Jt¤ JiwÆ‹ f©fhÂ¥ghs® MÆ‰nw! c§fŸ CÇš v¤jid fh¡iffŸcŸsd?”

“xU ïy£r¤J bjh©û‰W MwhÆu¤J vGü‰Weh‰g¤J ïu©L.”

“c«! v©Â¥ gh®¤jhš rÇahf ïU¡Fkh?”

“ rÇahf ïU¡F«.”

“xU ntis Fiwªjhš...?

“ btËôU¡F ÉUªJ¡F¥ nghÆU¡F«..”

“TLjyhf ïUªjhš...?

“btËô®¡ fh¡iffŸ ï§F ÉUªJ¡F tªâU¡F«!”


bt.g.R. T¿a Éilahš jÄœ¤jh¤jh thŒ _o¡bfh©lh®.

jÄH¢ rhâbešiy ïªJ¥ gŸËÆš gÂah‰¿ mjid¡

fšÿÇahf ca®¤âat® kndh‹kÂa« bg.Rªjudh®.mtiu khjitah _y« klÈš bjhl®ò bfh©lbt.g.R. F‰why¤âš rªâ¤jh®. f«gÇ‹ ïuhkhaz¤âšnjhŒªjt® bt.g.R.; khwhd fU¤Jilat® bg.Rªjudh®.MÇa âuhÉl¥ nghuh£lnk ïuhkhaz¡ fij v‹wRªjudhÇ‹ tuyh‰whŒit ÉntfhdªjU«, neUî«V‰wd®. mnjnghš bt.g.R. V‰W ‘ïuhkhaz cŸSiw¥bghUS« bj‹Åªâa¢ rhâ tuyhW«` v‹w üšvGâdh®. fh¥ãa ï‹g¤ij¡ f«g® ghlštÊ¥ gu¥ãabt.g.R. m¿ÉašjÄœ _y« jÄH®fis ca®¤j¥ghLg£lt®.


btŸs¡fhš g.R¥ãukÂa KjÈah®


btŸs¡fhš g.R¥ãukÂa KjÈah®

ïa‰bga® : R¥ãukÂa‹

áw¥ò¥bga® : bt.g.R.KjÈah®, ïuh›rh»ò (1926)

jªij : R.gHÅa¥g KjÈah®

ãwªjehŸ : 14-08-1857

kiwî ehŸ : 12-10-1946

fšÉ : bešiy fzgâah¥ ãŸisÆ‹â©iz¥gŸË, bešiy muruo¥ghy« »¿¤Jt¥ gŸË, fÉuhrbešiya¥g¥ ãŸisÆl« jÄœïy¡fz«: bešiy ïªJ¡ fšÿÇ:K‹Åiy¥go¥ò; br‹id »¿¤Jt¡fšÿÇ: ïsÃiy¥ g£l tF¥ò(1878-79); br‹id ntsh©ik¡fšÿÇ: fhšeilkU¤Jt¥ g£l«(1894)

gÂ : fhš eil kU¤Jt¤Jiw CÊa®(1885-87): KJÃiy fhšeilkU¤Jt cjÉahs® (1895Kjš):fhšeil kU¤Jt¤ Jiw: Jiz¡f©fhÂ¥ghs® (15.8.1915 tiu)bešiy: t£l M£á k‹wcW¥ãd® (1916), Jiz¤jiyt®(1919), jiyt® (1920); bj‹fháÚâk‹w¤ jiyt® (1922)

gil¥òfŸ : bešiy¢ ányil bt©gh (1890),m«gythz njáfkhiy, jÅ¡fÉ¤âu£L, (1936) (brªjÄœ khj ïjÊšbjhluhf 1922ïš btËtªjit),


m«ik¡ F¤JjY« mj‹ cgnahf§fS«.

bkhÊ bga®¥ò : Rt®¡f Ú¡f« - Kj‰ fh©l«,mfÈif bt©gh (05-04-1914),âU¤j¥g£l 2 M« gâ¥ò 1920, 3 M«gâ¥ò 1938, nfh«ãÉU¤j«, rUtbrd rg«, fšÉ És¡f«, ïªJnjr¤J¡ fhš eil¡fhu® ò¤jf«,ïªâahÉš fhšeilfS¡F¡fhQ»w mâf ãuhzhgakhd ÉahâfŸg‰¿a ò¤jf«.


31.muR CÊa® ö¡fK« M£áa®V¡fK«!

K¤J¤jh©lt®, khÇK¤jh¥ãŸis, mUzhry¡fÉuha® v‹D« jÄÊir _tU« ghoa ghlšfŸÓ®¤jid (Ñ®¤jid) tifia ts®¤jd. ït®fis¥ã‹g‰¿¥ ã‰fhy¤âš âahifa®, áahkh rh¤âÇfŸ,K¤JrhÄ Ô£áj® v‹D« _tU« bjY§»š ghod®.mUzhry¡ fÉuhaÇ‹ ïuhkehlf¢ Ó®¤jidiamL¤J¡ nfhghy»U£oz ghuâÆ‹ eªjdh® Ó®¤jidòuhz¡ fijTW« bjhl®Ãiy¢ brŒíŸfËš òfœÄ¡fJ MF«. âšiy¥ gh®¥gd®fË‹ (Ô£áj®fË‹)ml¡FKiwí« xL¡FKiwí« tŸsyhiu tlÿÇš‘r¤âa Phd¤ âU¢rig’ bjhl§f¢ brŒjd. rka¤â‹bgauhš ÉisÃy§fis¡ if¥g‰¿¡ bfh©L gh®¥gd®brŒj KjyhË¤Jt¡ bfhLikfis eªjdh® fijÆšghoat® nfh.».ghuâ Mth®.

ïir¡fšÉeÇkz¤âš ãwªj nfh.»..ghuâ Kobfh©lhÅY«

ã‹d® Md(ªj) jh©ltòu¤âY« ts®ªjh®. m©QmŒaÇ‹ MjuÉš thœªj nfh.» .ghuâ mtÇl«tlbkhÊ ïy¡»a§fisí« ehlf§fisí« X®¤Jt(m¤JÉj) üšfisí« f‰wh®. kÆyhLJiw br‹WnfhÉªjátÅl« tlbkhÊ üšfis¡ f‰wh®. ïireh£l« bfh©L F«ngr® FwtŠá ïa‰¿a ghgehrKjÈah®, bgÇa âU¡F‹w« R¥guhika®, khôu¤j«khŸM»nahÇ‹ Ó®¤jidfis¥ gho¤âÇªjh®. ã‹d®¤âUÉilkUö® br‹W j§», m§F kuh£oa k‹d®mkuá«kÇ‹ murit¡ fiyP® fd« »U£oizaÇlK« mdªj ghuâÆlK« ïirf‰wh®; ïuhkjhrÇl« ïªJ¤jhÅ ïiriaí« kuh£oa¥ ghlšfisí« f‰wh®.


ïirthœînfh.».ghuâ ïsikÆÈUªnj ïiwtid¥ gho¡

bfh©L bjUÉš ã¢ir vL¤J (cŠrÉU¤â) thœªJtªjh®. âUkz¡ fhy§fËš bg©fŸ ÉU«ã¡ nf£lnghbjšyh« eY§F,F«Ä,CŠrš, yhÈ ghlšfis¥gho¡bfhL¤jh®. ïit k¡fËilna bršth¡F¥bg‰wjhš bjY§F¥ ghlšfis¡ ifÉ£L nkil¥ghlf®fŸ ïtuJ jÄœ¥ ghlšfis¥ ghl¤ bjhl§»d®. kÆyhLJiwa¥g® mŠbrhš eha» nfhÆÈštÊtÊ ntiy gh®¤j ïuhkrhÄ mŒaÇ‹ å£L¤â©izÆšjh‹ nfh.».ghuâ gL¤âU¥gh®. gfÈšbjU¡fËš gho¡bfh©L« C® ÉHh¡fŸ âUkzåLfËš òuhz¡fij¢ brh‰bghÊî brŒJ bfh©L«ïUªjh®.

nfh.».ghuâ bkÈªj t‰¿a clšthF bfh©lt®.“mfykhd òw§fhšfS¡F nkš N«ãdfhšfŸ; ïW»dfG¤J; bgU¤j K©blh‹W K‹ tªâU¡F« Fuštis; mªj¡ fG¤âš x‰iwKf c¤âuh¡f«; kh®ãšÉšt x£L ÉšiynahL c¤âuh¡f¡ f©o; óid¡ f©;FW¡nf Ú©l jiy; mj‹nkš ehz‰óit¥ nghš gwªJbfh©oU¡F« g¤J kÆ®” vd cUt mik¥ò¡ bfh©oUªjh® vd c.nt.rhÄehj® tUÂ¥gh®.

âahifa® Éa¥òâahifaiu¢ rªâ¡f ÉU«ã¤ âUitahW br‹wh®

nfh.».ghuâ. fhtÇ M‰w§fiu Xu« g¤J¥ gâidªJbj‹id ku§fS¡F ïilna X® X£L åL. khzt®fSl‹ ïUªj âahifa® nf£lh®:

“vªj C®?”

“mona‹... kÆyhLJiw”

“m¥goah? m§F¡ nfhghy »U£oz ghuâ v‹WxUt®...”

“mona‹jh‹”

“Mngh»’Æš cU¥go brŒâU¡»Ö®fsh?”

m¥nghJ ‘Mngh»¥’ g©Âš mikªj Ó®¤jidiaâahifaÇ‹ khzt®fŸ gho¡bfh©oUªjd®. x‹W«


Twhkš m¢Ó®¤jidÆš MœªâUªjh® nfh.»..ghuâ.ã‹ nfhÆY¡F¢ brštjhf Éil bg‰wh®. Iahw¥giuí« mw« ts®¤j eha»iaí« tÊg£LÉ£LM£bfh©lh® âUK‹ gL¤J¡ »lªjh®. kWehŸfhiyÆš âahifa® FUFy¤J¡F¢ br‹W ‘Mngh»’¥g©Âš “rghgâ¡F ntW bjŒt« rkhdkhFkh” v‹wcU¥goia¥ gho¡fh£odh®. “ne‰W nf£lnghJbrhšyÉšiyna?” v‹W ÉdÉdh® âahifa®. “ïuîjh‹ ïa‰¿nd‹” v‹W nfh.».ghuâ T¿aJ« Éaªjâahifa® thœ¤â mD¥ãdh®.

âšiy <LghLnfh.».ghuâÆ‹ m¤ij âšiy m«gythzÇl«

všiya‰w g¤â bfh©lt®. mjdhš nfh.».ghuâí«âšiy¡F¢ bršy nt©L« v‹W mo¡fo Mtš Ûöw¥bg‰wh®. âUehis¥ nghthuhŒ ïUªJ xU ehŸ âšiybr‹wh®. âšiy¡ nfhÆÈš eld« MLgtU« Ó®¤jidfŸ ïa‰WgtU« M»a átr§fu¤ Ô£ájÇl« e£òbfh©L ïir EQ¡f§fis¡ f‰wh®. nkY« m§»Uªjbgh‹DrhÄ Ô£ájÇl« Ó®fhÊ K¤J¤ jh©ltÇ‹Ó®¤jidfis¥ ghl« nf£lh®. âahifaU¡F«nfh.».ghuâ¡F« 200 M©LfŸ K‹ thœªjt® jÄÊir_tUŸ xUtuh»a Ó®fhÊ K¤J¤ jh©lt®. njthu¥g©fisí« beŠr« be¡FUF« g¤â cU¡f¤ijí«K¤J¤jh©lt®¡F¥ ã‹ tªnjhU« nfh.».ghuâí«âahifaUŸË£l bjY§»ir thz®fS« ã‹g‰¿d®.

eªjdh® Ó®âšiy¡ nfhÆÈš nfh.».ghuâ v¥nghJ« eªjdh®

áiyK‹ mk®ªJ jÄœ gho¡ bfh©oU¥gh®. “vªneuK« c‹w‹ rªÃâÆš eh‹ ïU¡f nt©Likah”v‹W ghodh®. (eªjdh® Ô©l¤jfhjt® v‹W T¿ïªj¢ áiy K‹ Rt® vL¤J¤ jL¤JŸsnjhL, jÄiHí«Ô©l¤jfhjJ v‹W T¿¤ njthu¤ jÄœ ghoa m«gy¤ijí« fGÉíŸsd® âšiy¤ Ô£áj®fŸ).

ehifÆš ïUªj f¥gš tÂf® xUt® rka¥gH§(òuhz¡) fij x‹iw¢ Ó®¤jidfshf¥ gho¤jUkhWnfh.».ghuâia t‰òW¤â tªjh®. mt® m›thW


nt©o¥ gH« mD¥ãdh®. ‘gH« e«kU§F mizí«’(e« g¡f« tªJ nr®ªjJ) vd¡ T¿athW ‘gHd« kU§fizí«’ vd Kj‰ghlš moia¤ bjhl§» eªjdh®tuyh‰iw vGjyhdh®. vGâ Ko¤j ã‹ ehf¥g£od¤âš _‹W ehŸ khiy 6 kÂ¡F nkš bjhl§»ïubtšyh« mu§nf‰w« brŒjh®. g¡f¤J C®fËÈUªJ« k¡fŸ âu©L tªJ nf£ld®. fhiu¡fhšmuR CÊa®fS« ïuÉš tªJ nf£LÉ£L¥ gfÈšmYtyf¤âš ö§» tÊªjd®. fhiu¡fhÈš kht£lM£áauhf ïUªj ánr v‹w btŸisa®, CÊa®fËl«nf£L ÉaªJ fhiu¡fhÈY« nfh.».ghuâia miH¤Jmu§nf‰w¢ brŒjJl‹ ‘eªjdh® rÇ¤âu¡ Ñ®¤jid’ 1861-.ïš üyhf m¢áš btËtuî« cjÉòÇªjh®.

bghwhik bgUikTiweh£L¡ fÉuha® jhÄa‰¿a âUehî¡fur®

tuyh‰W¢ Ó®¤jid òfœ bgwÉšiyna v‹w bghwhikahš f©ld¡ fÉ vGâdh®. âšiy¡ nfhÆÈšnfh.».ghuâ ghoa brªjÄœ ïir¥ghliy¡ nf£lMWKf ehty® g¤Jc%ghŒ mË¤J k»œªjh®.ïirÃfœ¢áfËš »il¤j bghUis všyh« nrÄ¤J mw¡f£lisah¡»¤ âUthtLJiw kl¤â‹ jiyt®R¥ãukÂa njáf® nk‰gh®itÆš âšiyÆY«kÆyhLJiwÆY« ehŸ tÊgh£L¡F¡ nfh.».ghuâcjÉdh®. flîis¤ jÉu ntW ahiuí« ghlhj mt®,j« e©g® kÆyhLJiw ntjehafiu¥ òfœªJ ‘ÚnaòUõnkU’ v‹w Ó®¤jid ghodh®. bgU«òyt®Ûdh£áRªju« ãŸis mâf ïir eh£l« ïšyhjt®; mjdhšjh‹ mtÇl« go¤J¡ bfh©oUªjc.nt.rhÄehj® nfh.».ghuâÆl« ïir f‰gij ÃW¤âdh®. m¥go¥g£l bgU« òytÇl« áw¥ò¥ghÆu«th§f¥ gyKiw br‹W nf£L«,mt® ju ÉU¥g¥glÉšiy. xUehŸ mt® å£L¤ â©izÆš fh¤âUªjnfh.».ghuâ eªjdh® Ó®¤jid x‹iw¥ gho¡ bfh©oUªjh®. mij¡ nf£L beŠr« be¡FU»a bgU«òyt®X®áw¥ò¥ ghÆu« bfh©L tªJ jªjh®.

mUzhry¡ fÉuhaÇ‹ ïuhkehlf¢ Ó®¤jidfS« nfhghy »U£oz ghuâahÇ‹ eªjdh® Ó®¤jidfS« bghJk¡fË‹ ïir ehlf¢ bršt§fshf¤ jÄH®ehÉš tH§»d. jÄÊirÆ‹ ky®¢á¡F« jhœ¤j¥g£lt®fË‹ vG¢á¡F« eªjdh® Ó®¤jid É¤â£lJ.


nfhghy »U£oz ghuâ


nfhghy »U£oz ghuâ

ïa‰bga® : nfhghy»U£oz‹

áw¥ò¥bga® : Kobfh©lh‹ ghuâ,Md(ªj)jh©ltòu« ghuâ

jªij : ïuhkrhÄ ghuâ

fhy« : Vw¤jhH 1810-1905

ãwªj C® : eÇkz« (ehif mU»š)

fšÉ : Kobfh©lh‹ m©Q mŒaÇlK«kÆyhLJiw nfhÉªj átÅlK«tlbkhÊ ü‰fšÉ, âUÉilkUöÇšfd« »U£oz mŒa®, mdªj ghuâ,ïuhkjhr® M»nahÇl« ïir.

gÂ : ïiwtid¥ gho thœjš, ïirf‰wY« f‰ã¤jY«

khzt®fŸ : âšiy (áj«gu«): bgh‹DrhÄÔ£áj®, ïuhru¤âd Ô£áj®,kÆyhLJiw ïuhkrhÄ mŒa®cl‹ãw¥òfŸ

gil¥òfŸ : áj«gu¡ F«Ä, fÈahz¡fhyeY§F, CŠrš, yhÈ¥ ghlšfŸ,j Å ¡ Ñ ® ¤ j i d f Ÿ , â U e h i s ¥nghth® (eªjdh®) rÇ¤âu¡ Ñ®¤jid,âUÚyf©l ehadh® rÇ¤âu¡Ñ®¤jid, fhiu¡ fhy«ikah®rÇ¤âu¡ Ñ®¤jid.


32. ghuâ¡F¥ gh£L jªj ghuâ

tŸsyhU« nfhghy »U£oz ghuâí« m©zhkiy bu£oahU« ghuâ¡F¥ gh£L jªj ghuâ (fiykfŸ) Mt®. tlÿ® ïuhkÈ§f tŸsyhÇ‹ mU£ghlšfS« ciueilínk ghuâahU¡F K‹ndhofŸ.ïjdhš ghuâÆ‹ ïÅa vËa ghlšfS« ciueilí«ïUgjh« ü‰wh©o‹ milahs§fshfî« K¤âiufshfî« tÊfh£ofshfî« mikªjd.

ghuâah® ïsikÆš Ts¥geha¡f‹ fhjiyí«m©zhkiybu£oahÇ‹ fhto¢ áªijí« kd¥ghlkhf¤ bjÇªJ it¤âUªjh®. jÄœ¥ òyt®fismQ»¡ fšÉ f‰W ïy¡»a¡ fšÉnah ïy¡fz¥òyiknah bgwhknyna ïs«gUt« Kjš mtiu¥ghl¢brŒjit jhíkhdt®, tŸsyh®, nfhghy»U£oz ghuâ, m©zhkiy bu£oah® M»nahÇ‹rªj¥ ghlšfns. ïitna mtiu¤ ‘ j‹id kwªj yaªj‹Åš...’ ‘Xir jU« ï‹g« ctikÆyh ï‹g«’ vd¥ghl¢ brŒjd.

áªJ¡F¤ jªijnjthu¥ g©ÂirÆY« jÄÊir _tuh»a K¤J¤

jh©lt®, khÇK¤jh¥ãŸis, mUzhry¡ fÉuha®M»nahÇ‹ Ó®¤jidfËY« njhŒªjt® nfhghy»U£oz ghuâ Mth®. rªj¡ fÉah»a nfhghy»U£oz ghuâiaí« áªJ¡ fÉah»a m©zhkiybu£oahiuí« ã‹g‰¿ajhš jh‹ ghuâah® bt‰¿aila KoªjJ.

nfhghy»U£oz ghuâÆ‹ ‘eªjdh® rÇ¤âu¡Ñ®¤jid’ÆÈUªJ, 1. ‘ khL â‹D« òiyah cd¡Fkh®fÊ¤ âUehsh?’ 2. ‘XŒ eªjdhnu! e«k rhâ¡FmL¡Fnkh?’ 3. ‘eh« v‹d brŒnth« òiyanu!4. ‘M©il¡ foik¡ fhudšynt’ 5. ‘âšiy btËÆny


fyªJ É£lhš mt® âU«ãí« tUthnuh?’ KjÈaÓ®¤jidfË‹ rªj¤âš 1. ‘bjh©L brŒí« moikcd¡F¢ Rjªâu Ãidnthlh?’ 2. ‘ XŒ! âyfnu... e«krhâ¡F mL¡Fnkh?’ 3. ‘eh« v‹d brŒnth« Jiztnu!4. ‘m‹Åa® jk¡F moik mšynt!’ 5. ‘åu Rjªâu«nt©o Ã‹wh® ã‹d® ntbwh‹W bfhŸthnuh?’KjÈa gy ghlšfis¥ ghoíŸsh® ghuâah®.

m©zhkiy bu£oahÇ‹ fGFkiy R¥ãukÂa® fhto¢ áªâÈUªJ ‘MWKf tontynd..’v‹D« ghliy¥ ã‹g‰¿ mnj rªj¤âš ghuâah®,‘bjh‹W Ãfœªj jid¤J« cz®ªâL Nœfiy thz®fS«..’ v‹w ghliy¥ ghoíŸsh®. ï›thW ghuâahÇ‹ghlšfŸ KGtJ« nfhghy»U£oz ghuâahÇ‹Ó®¤jid totK« m©zhkiy bu£oahÇ‹ áªJ¥ghlš rªjK« ÉuÉ¡ »l¥gij¡ fhzyh«.

go¥ò« gh£L«gŸË¥ go¥ò go¡»w fhy¤ânyna gho¡bfh©L

âÇªj ghuâahiu¥ nghynt â©iz¥ gŸËÆšÃf©L go¡F« nghnj ïirnahL gho¡bfh©oUªjh®m©zhkiy. nr‰ù® á‰wuá‹ (rk¤jhd¤â‹) mit¡fs¥ òytuhf ïUªJ 23 mfitahd Kfñ® Ûdh£áRªju¡ fÉuhaÇl«, 20 mfitahd m©zhkiy khztuhf ïUªJ ghl« nf£L¡ bfh©lh®. ã‹d®ïUtU« nr®ªJ âUthtLJiw kl¤â‹ jiyik¥òyt® c.nt.rhÄehjÇl« go¡f¢ br‹wd®.

m§F¤ j§»¥ go¡f cjîkhW nt©oí« kl¤â‹jiyt® R¥ãukÂa njáfiu thœ¤âí«, “ murdfuhâa® K‹...” v‹w ghliy kl¡fÂahf¥ ghodh®m©zhkiy. ïurk‰wt‹ v‹D« bghUËš (m+ur‹)mur‹ v‹w brhšiy Kj‹ Kjš ga‹gL¤âa mtuJm¿th‰wiy Éaªj kl¤â‹ jiyt®, “Ú rhâÆY«bu£o, ò¤âÆY« bu£o” (bu£o: ïu£o: ïu©Lkl§F) v‹W ghuh£odhuh«.

e‹}š KjÈa ïy¡fz§fŸ go¡fhjjhš âUthtLJiw kl¤âš òytuhf¥ gÂah‰w¢ bršy kW¤JÉ£lh® ghuâah®. e‹}š, fhÇif KjÈat‰¿‹ mo¥


gilÆš ïa‰wÄœ¢ brŒíŸfŸ ïa‰Wtij Él jhs¡f£Ll‹ rªj¥ghlšfŸ ïa‰Wtâš eh£l« bfh©lm©zhkiy c.nt.rhÄehjÇl« òuhz§fisí« e‹}iyí« áyfhy« nf£LÉ£L C® âU«ãdh®.

murit¥ òyt®br‹ÅFs« Rªju¥ gunjáah® m©zhkiyia

åunfus« òöÇš thœªj C‰Wkiy tseh£lh®(#Û‹jh®) ïUjhya kUj¥g¡ fî©lÇl« (fî©l®/gh©oa®/njt®) m¿Kf¥gL¤âdh®. _¤j bgU« òyt®fŸ mt® mu©kidÆš ïUªjd®. nr‰ù® mu©kidÆš ïUªjt® v‹gjhš e« mu©kidÆY« ïU¡f£Lnk v‹W 22 mfitÆduh»a m©zhkiyiaC‰Wkiy¤ njt® V‰W¡ bfh©lh®.

jÄœehL KGtJ« R‰¿ tªJ j« ghlšfis¥gho¥ òyt®fŸ gÇRfŸ bgWtJ nghy, tŸsyh»anjtU« C®njhW« br‹W òyt®fŸ gyÇ‹ ghlšfis¥ nf£L k»œªJ gÇášfŸ ešF« jÄœ¤njÜMth®. xUehŸ ïir g‰¿¥ ng¢R tªjnghJ, ‘rÇfkgjÃ’v‹W bjhl§»¥ ghlš ïa‰w¢ brh‹dh®. _¤jòyt®fŸ jk¡F ïirg‰¿¤ bjÇahnj v‹W ka§»¡bfh©L ngrhkš ïUªjh®fŸ. ïisPuh»a m©zhkiy‘rÇfk gjÃna‰F¢ rªJbrhš v‹ghŸ’ v‹W bjhl§»¥ghodh®. áªJ¥ghlÈš áwªj âwikíilatuh»amt® ghoa ïir ea« nr®ªj fhj‰ghliy¡ nf£LmidtU« ghuh£od®. njtU« k»œªJ mtiu¤ j«murit¥ òytuhf V‰wh®.

jÄœ¡fhjšFUt«khŸ v‹w bg©iz, m©zhkiy j«

24-M« mfitÆš âUkz« brŒJ bfh©lh®. br‹ÅFs¤âš eilbg‰w âUkz¤J¡F¤ njt® bghUSjÉbrŒjJl‹ C®ty¤J¡F ahidí« gšy¡F« mD¥ãit¤jh®. br‹ÅFs¤âš âUkz« KoªjJ« åunfus«òöU¡nf tªJ FUt«khSl‹ ïšyw« ïÅJ el¤âtªjh® m©zhkiy.

R‰W¥gFâ k¡fŸ njt® jiyikÆš M©LnjhW« fGFkiy KUf¥ bgUkhŸ nfhÆY¡F¡ fhto


vL¤J elªJ brštJ tH¡f«. tÊ el¡F« mY¥ò¤bjÇahkš gho¡bfh©L bršy KUf‹ nkš ghlšfŸvGâ¤ jUkhW njt® m©zhkiyÆl« nf£lh®.khÂ¡fthrf® ghlšfËY« tŸsyh® ghlšfËY«fhz¥gL« g¤â¡ fhjiy¥ ã‹g‰¿¡ ‘fGFkiy R¥ãukÂa® fhto¢ áªJ’ ïa‰¿dh® m©zhkiy. jiyÉïu§fš, e‰whŒ ïu§fš, jiyÉ Clš, jiyÉÆ‹ òyÉ,jiyt‹ tU¤j« rh‰wš v‹D« mf¤âiz¤ JiwfËšÄf ïÅa jhs¡f£Ll‹ ïir¢rªj« bfh©L És§F« ï¥ghlšfŸ jÄHf« KGJ« guÉd.

fhknehŒmHF« M‰wY« ïirghL« âwD« bfh©l

m©zhkiy, fÇty« tªj ešÿ® eldkÂ(cU¤âu fÂif) bgh‹d«khËl« ka§»dh®. áªJ¥ghlš rªj¤â‰FÇa òâa jhs¢ brh‰f£Lfis mtŸcUth¡»¡ bfhL¤jJ« mj‹gona m©zhkiyghlš ïa‰¿l, mL¤jbehona mt® K‹ Mo mu§nf‰w« brŒjhŸ bgh‹d«khŸ. všiyÛ¿a fhk«ïu©L M©LfËš nehÆš åœ¤âaJ. r§fu ehuhaz‹nfhÆš ‘Mo¤jgR’ ÉHh njt® bryÉš M©LnjhW«el¡F«. mªj M©L ÉHh KoªjJ« nehŒ K‰¿am©zhkiyia¥ gšy¡»š br‹ÅFs« mD¥ãdh®njt®. miuah¥ò¡ f£oí«, ïUkšnehí« 26 mfitÆnyna m©zhkiyia ÉG§»d.

áªjhj áªJfhto¢ áªJ¥ ghlšfsh»a 24 ghlšfshš, 26

mfitÆnyna kiwªjhY« jÄÊ‹ - nkhid K¤jÄÊ‹-xÈea¢ áw¥ig cyF¡nf xÈ¡f¢ brŒjt® m©zhkiybu£oah® Mth®. g‹dh£L (I.eh) mitÆš ïtuJghliy ïir¤jh® k.r. R¥òy£RÄ. m©zhkiybu£oahÇ‹ fhto¢ áªJ nghš ghLtJ KoahJ v‹WbgU«òyt®fns TWt®. gh©o¤Jiu¤ njt® áªJghl Ka‹W ifÉ£lh®. ghuâah® ‘áªJ¡F¤ jªij’v‹W m©zhkiy bu£oahiu mobah‰¿¥ ghobt‰¿ bg‰whY« bjhl¡f¤âš mt® vGâ¥ ngh£o¡FmD¥ãa ‘brªjÄœ ehbl‹D« nghâÅny’ v‹D«


ghlš Kj‰gÇR bgwÉšiy; m.khjitah ïa‰¿aïªâa¡ F«Ä Kj‰ gÇRbg‰wJ.

jÄH¿PU« fhšeil kU¤JtU« M»a btŸs¡fhš g.R¥ãukÂa KjÈah® fh¥ãa§fËš áwªjJf«guhkhaz« v‹W TW« nghJ, á‰¿y¡»a§fËšáwªjJ fÈ§f¤J¥ guÂ v‹W m©zhkiy bu£oah®TWth®. xÈea¤âš áwªjJ fÈ§f¤J¥ guÂ mšyth?bt.g.R. KjÈahÇl« ghâ ïuî ntisÆš “ghâuh¤âÇntisÆš” v‹w ghliy ‘iguÉ’ g©Âš gho¡fh£odh® m©zhkiy bu£oah®. ïa‰w¥g£lfhy¤ânyna mtuJ fhto¢ áªJ¥ ghlšfŸ jÄHf«KGtJ« guÉd. bt.g.R. ghuh£oíŸsh®:

“m©zhkiy bu£oahiu¤ jÄH®fŸ fhto¢ áªJ ghoaòyt‹ v‹W jh‹ bjÇªJ bfh©oU¡»wh®fŸ. mªj¢ áªJ¥ghlšfŸ mtD¡F xU ï«Ä kh¤âu«. mt‹ xU bgÇankij (éÅaÞ) v‹gij¤ jÄH®fŸï‹D« bjÇªJ bfhŸsÉšiy”


br‹ÅFs« m©zhkiy bu£oah®


br‹ÅFs« m©zhkiy bu£oah®

ïa‰bga® : m©zhkiy

áw¥ò¥bga® : fhto¢áªâ‹ jªij

jªij : Xî m«khŸ, br‹dt bu£oah®

fhy« : Vw¤jhH 1865-1891

C® : bešiy kht£l« br‹ÅFs«

fšÉ : br‹ÅFs«: át»Ç R¥ãukÂa¥ãŸisÆ‹ â©iz¥gŸË,Tty¥òu«: Rªju¥gunjáah®âUkl¤âš jÄœ¡fšÉ;âUthtLJiw kl¤âšc.nt.rhÄehjÇl«: òuhz«,e‹}š

gÂ : nr‰ù® rÛ‹jh® Rªjnur uhnrªâugh©oa® mu©kidÆš òyt®;åunfus« òö® C‰WkiyntŸïUjhyakUj¥g¡ fî©lÇ‹mu©kidÆš murit¥òyt®.

gil¥òfŸ : fGFkiy R¥ãukÂa® fhto¢ áªJ,åiu etÚj »U£oz‹ ãŸis¤jÄœ, åiu¢ ányil bt©gh,åiu¤ jyòuhz«, etÚj »U£ozrhÄ¥ gâf«, nfhkâ mªjhâ, r§fuehuhaz® nfhÆš âÇgªjhâ, fUitK«kÂ¡nfhit, C‰Wkiy¤ jÅ¥ghlš âu£L.


33. jhnd jhdh« j¡fo j§f«!

jÄH¿PU« fhšeil kU¤JtU« M»a btŸs¡fhš g.R¥ãukÂa KjÈah® âUtšÈ¡nfÂÆšïUªj j« e©g® V.XŒ. ehuhaz mŒa§fhiu¢ rªâ¡f¥nghdh®.

“th¥gh! Éntf áªjhkÂ ïjÊš f«guhkhaz«g‰¿¢ Ritahf vGâ tU»whŒ, bjhl®ªJ go¡»nw‹”

JWJW f©fSl‹ xU áWbg© fjî¡F¥ã‹ÅUªJ ‘th§nfh’ v‹W brhšÉ£L cŸnsnghdhŸ. c«...mªj¥ bg©Q¡F eh‹F mfitÆU¡F«nghnj ehuhaz mŒa§fhU¡F¡ f£o it¤JÉ£lh®fsh«. ‘ïªj¡ FHªij kz« v‹W xÊínkh?ïjdhšjhnd if«bg©fŸ bgUF»wh®fŸ!’ v‹WbgU_¢R É£lh® bt.g.R.

“«... mnj Éntf áªjhkÂÆš ‘rhÉ¤âÇ rÇj«’v‹W if«bg© fij tU»wnj! kd¤ij cU¡Fnj.”

“mªj¡ fijah? mJ ïÅnkš tuhJ¥gh....,! if«bg© fhjÈ¥gjhfî« kWkz« òÇªJ bfhŸs¥nghtjhfî« vGJtij¥ gy® vâ®¡»wh®fsh«. ïjHháÇa® á.É.rhÄehija® ešyt®. ght«! mt® v‹dbrŒth®?”

“mllh! ïJ v¥go c§fS¡F¤ bjÇí«?”

“mªj¡ fijia vGâ tUgt‹ v‹ j«ãjh‹. j«ã!...khjitah...”

ïUg¤J ïu©L mfitahd ïisP® khjitahtªjh®. mt® âUkz« brŒJ bfh©l nghJ mt®kidÉ¡F¥ gâbdhU mfitah«. bt.g.R.î« khjitahî« e©g®fshdh®fŸ. Éntf áªjhkÂ ïjÊšbtËtªJ ghâÆš Ã‹W nghd khjitahÉ‹ ‘rhÉ¤âÇrÇj«’ ã‹dhËš ‘K¤J Ûdh£á’ v‹w bgaÇš òâd


khf btËtªjJ. khjitah ‘É#a kh®¤jh©l«’v‹wj« òâd¤ij bt.g.R.î¡F m‹ò fhÂ¡ifah¡»dh®.bt.g.R. kndh‹kÂa« Rªjudhiu¢ rªâ¡f ÉU«ãanghJ khjitah mtU¡F klš vGâ x¥òjš bg‰W¢rªâ¡f¢ brŒjh®. bt.g.R.É‹ K‹ndh® g‰¿¤ ‘jsthŒKjÈah®’ v‹W khjitah M§»y¤âš jÄÊY«üšfŸ vGâdh®.

ghuâia bt‹wh®c¥òtÇ¤ JiwÆš gÂah‰¿a khjitahî¡F

ïy¡»a <LghL ÄFâ. »¿¤Jt¡ fšÿÇÆš M§»yïy¡»a« go¤jt® v‹gjhš M§»y¤âš fÉij, fij,f£Liu vGâdhY« clD¡Fl‹ jÄÊY« bkhÊbga®¤J btËÆ£lh®. jÄÊnyna òâa gil¥òfisvGjî« bjhl§»dh®. nfhghy »U£oz ghuâÆ‹eªjdh® Ó®¤jidia¥ ã‹g‰¿ ‘eªj‹’ v‹w üšvGâdh®. mtiu¥ nghynt F«Ä, eY§F, »Ë¡f©Â,fÈahz¥ ghlšfis ïa‰¿at® khjitah.nfh.».ghuâiaí« m©zhkiy bu£oahiuí« ã‹g‰¿¢ Ó®¤jid, F«Ä, áªJ KjÈa vËa ghtot§fËšgho, khfÉahf ca®ªj ghuâahiu¥ gh£L¥ ngh£oÆšbt‹W, jkJ ‘ïªâa¡ F«Ä’ v‹w ghlY¡F Kj‰gÇRbg‰wh® khjitah.

ghuâ tÊÆšghuâahiu bt‹whY« mt® tÊ Ã‹wtU«

khjitahjh‹. rhâ¡bfhLik, Ô©lhik, _le«ã¡iffŸ, FHªij kz«, if«bg© nfhy«,kh¥ãŸis Éiy (tuj£riz) KjÈat‰iw vâ®¤jÈš ghuâahiu¥ nghynt cWâahf vGâdh®. fhjškz« if«bg© kz« M»at‰iw MjÇ¥gâY«,jÄÊ‹ nk‹ik, jÄÊy¡»a ts®¢á, âU¡FwË‹á w ¥ i g ¥ g u ¥ ò j š , b g © f š É M » a t ‰ ¿ Y «ghuâahiu¥ nghynt vGâdh®.

ïªâa muáaš ÉLjiyÆY« rKjha ÉLjiyÆY« ãu«k rkh#¤â‹ rhâkj¢ rl§FfŸ ïšyhjthœÉaÈY« <LghL fh£odh®. M§»y¤âY« jÄÊY« üšfŸ vGâdh®. ghuâahiu¥ ngh‹nw jÄœ v©


ga‹gL¤Jjš, m¿Éaš jÄœ ts®¤jš, bkhÊbga®¤jš, ‘rhÉ¤âÇ’ v‹w òidbga® V‰wš, vËa ešyjÄÊš vGJjš KjÈad òÇªjh®. ghuâahiu¥ nghyntïjÊaÈš EiHªJ jÄH®ner‹, gŠrhÄ®j« KjÈaïjœfis el¤âdh®.

khjitah gŠrhÄ®j« v‹w khj ïjiH 90 g¡fmsÉš btËÆ£lh®.

“c©ik, m‹ò, m¿î, x‰Wik, ciH¥ò v‹D«Iªijí« fyªjjhF« ï¥gŠrhÄ®j«. ehbl§F« M§FM§F Kis¤bjG« njáa cz®¢á¥ gÆU¡F ï¥g¤âÇif _ykhŒ C¡f cuÄ£L m¿î Ú®ghŒ¢á,m›îz®¢áia¤ jiH¤njh§f¢ brŒa KaštJK¡»a«”

v‹W gŠrhÄ®j« ïjÊ‹ neh¡f¤ij¡ F¿¤JvGâíŸsh®.

ghuâah® ‘ eil¢á¤âu«’ vd¥ gil¤jJ nghyeif¢ á¤âukhf ‘jhnd jhdh« j¡fo j§f«’ v‹wbjhl® vGâdh®. áWfij, òâd«, vËa fÉij, ãwbkhÊ ïy¡»a§fis¤ jÄG¡F¡ bfhz®jš, rKjha¥òu£á M»at‰¿š ghuâahU¡F K‹D« ã‹D« K‹ndhoahfî« ÄFâahfî« vGâat® khjitah. ïtuJ‘gŠrhÄ®j«’ ïjÊšjh‹ ehty® r.nrhkRªjughuâah®Kj‹Kjyhf¥ ghuâahÇ‹ òfœ ghL« f£LiufisvGj¤ bjhl§»dh®.

fij fijah«jÄÊš Kjš òâd« kÆyhLJiw ntjehafÇ‹

ãujhgKjÈah® rÇ¤âu« (1879) MF«. Kjš áWfijghuâahÇ‹ ‘JsÓ ghÆ v‹D« u# ò¤âu f‹ÅifÆ‹fij’ (1905) MF«. ï¡fij r¡fut®¤âÅÆ‹ 5 ïjœfËšbjhl®ªJ btËtªjJ. Mdhš ït‰W¡F K‹dnukhjitahÉ‹ ‘rhÉ¤âÇ rÇj«’ Éntf áªjhkÂ ïjÊš1892 N‹ Kjš et«g® tiu 6 ïjœfËš tªjJ. vdntjÄÊš btËtªj Kjš bjhl®fij v‹w áw¥ò« ïjÊšbtËtªj Kjš òâd« v‹w áw¥ò« c©L.


khjitah jkJ »shÇªjh, r¤âahdªj‹ v‹D«òâd§fËY« ghuâah® jkJ fhªjhkÂ fijÆY« ïªJkj¤âÈUªJ »¿¤Jt¤J¡F kh¿¡ if«bg© kz«eilbg‰wjhf¡ T¿íŸsd®. (ïªJ kj¤â‹ öaj‹ikia¡ fh¡fnt ï›thW khjitahî« ghuâahU«vGâd® vd¡Fiw TWnth® c©L. if«bg© kz«,fhjš kz«, fy¥òkz« M»at‰iw V‰W¡bfhŸshjca®rhâ ïªJ¡fËlÄUªJ j¥ã¡f kj« kh¿d® v‹gnjc©ik). jhœ¤j¥g£lt® vânu tu¡TlhJ, brU¥gÂa¡ TlhJ v‹W bfhLik brŒjt®fŸ, mt®fŸ»¿¤Jtuhf kj« kh¿aJ«, go¤J¥ g£l« bg‰W bgÇagjÉÆš Ãiwa Câa« bg‰wJ«, V‰»‹w kd¥gh‹ikia¤ ‘âšiy¡ nfhÉªj‹’ òâd¤âY«, jªijí«kfD«, Fâiu¡fhu¡ F¥g‹ KjÈa áWfijfËY«khjitah vGâíŸsh®.

rhâ¡ bfhLikg h ® ¥ g d ® f Ÿ j « r h â ¥ b g U i k a h š k ‰ w

r h â Æ d i u m o ¤ J ¤ J ‹ ò W ¤ J t i j í « ï Ê îgL¤Jtijí« k‰w ca®rhâ ïªJ¡fS« ïjid¥ã‹g‰Wtijí« khjitah fh£oíŸsh®; f©o¤J« cŸsh®. “ãuhkz‹ Tl ïUªJ rh¥ãl ÉU«ò«ntshs‹ giwa‹ Tl ïUªJ rh¥ãl¡ TR»whnd”v‹W rhoíŸsh®. M§»y¤ij ‘Úr’ bkhÊ v‹W xUfhy¤âš gÊ¤j gh®¥gd®fŸ ï‹W j§fŸ tÆ‰W¥ãiH¥ò¡fhf M§»y¤ij¡ f‰W ca®ªj muR gÂfËšcŸsd®. “ï¥bghGnjh bgÇa F©ly Ô£áj® tÄr§fËšjh‹ ï§»äR mâf«. ïuh# ghiõah«; ntis¡F¤ j¡f ntr«” v‹W g¤khtâ rÇ¤âu¤âš vGâíŸsh®.

btŸisaU¡F cÇa ãz« mW¡F« kU¤Jt¥ go¥ò nt©lhbk‹W brh‹dt®fŸgh®¥gd®fŸ. ï‹W kU¤Jt¡ fšÿÇfËš gh®¥gd khzt®fŸ jh‹ “bfhŸisnah bfhŸis”v‹W vGâíŸsh®. (ï‹W« mt®fŸ k£Lnk ÄFâahdïl§fis¥ ão¤J¡ bfh©L jhœ¤j¥g£l ã‰gL¤j¥g£l rhâ khzt®fS¡F ïl xJ¡ÑL TlhJv‹W gh®¥gd nk‰rhâÆd® jL¤J tU»‹wd®)


eªj‹ beU¥òrhâ¡ bfhLikiaí« Ô©lhik¤ Ôikia

í« vâ®¤J khjitah j« òâd§fËY« fijfËY«f£LiufËY« fÉijfËY« vGâdh®. nfhghy»U£oz ghuâÆ‹ eªjdh® Ó®¤jidiaí« ã.M®.ïuhr« mŒaÇ‹ eªj‹ fijiaí« ã‹g‰¿ ‘eªj‹’ vdM§»y¤âY« jÄÊY« üšfŸ vGâ¥ gh®¥gdKjyhË¤Jt¡ bfhLikiaí« nfhÆš cŸns EiHa¡Tl cÇik ïšyhj mt®fŸ Ãiyikiaí« kd«tUªâvGâdh®. ãw¥ghš âÂ¡f¥gL« rhâ mik¥ig¡fLikahf vâ®¡F« fh¥ãa« v‹gjhš ‘kÂnkfiy’g‰¿ vGJtjhf¡ T¿íŸsh®. rhârka _l e«ã¡iffis Kj‹ Kjš vâ®¤jtuh»a ò¤jÇ‹ tuyh‰iw¡TW« ‘á¤jh®¤j‹’ v‹w üiy vGâaJl‹ M®dhšo‹‘MáaxË’ v‹D« M§»y ü‰ghlšfŸ 78 bkhÊbga®¤jh®. fÉkÂ njáfÉehaf« ãŸis bkhÊbga®¥gj‰F btFfhy« K‹dnu brŒa¥g£l gÂïJ. ‘Mrhu¢ Ó®âU¤j«’ v‹D« üÈY« khjitahÔ©lhikiaí« ïsik kz¤ijí« _l e«ã¡iffisí« vâ®¤JŸsh®.

xÇrh, fUehlf«, Mªâu«, nfus« KjÈa khÃy§fis cŸsl¡»a m‹iwa jÄHf khÃy¤â‹ (br‹idk hfhz «) fl‰ fiu ¥ gF âfËš gÂ ah ‰¿ at ®khjitah. Fâiuna¿¥ gy C®fS¡F« gaz«brŒjt®. CHiyí« ifô£ilí« vâ®¤J ne®ikíl‹thœªjt®. ïªJ kj¤â‹ _l e«ã¡iffisí« rl§Ffisí« ifÉ£L thœªjt®. mid¤J¢ rhâÆdiuí«kj¤âdiuí« rkkhf kâ¤J¥ gH»aJl‹ j« ïšy¤J¡F miH¤J¢ rkkhf cztUªâat®. kh¥ãŸisÉiy (tuj£riz) th§fhkš âUkz« brŒJ bfh©lJl‹ j« ãŸisfisí« ã‹g‰w¢ brŒjh®. j« jªij¡Fmt® ÉU«ãajhš ïWâ¢ rl§F (ââ) brŒj khjitahjk¡F¢ brŒa¡ TlhJ v‹W T¿É£lh®. ‘ãu«kPhdrig’ tÊia¥ ã‹g‰¿¢ rka _le«ã¡iffis¤ö¡»ba¿ªJ thœªjh®.

khjitah br‹idÆš jÄH® fšÉ¢ r§f« (1917)bjhl§» mj‹ rh®ghf¤ ‘jÄH®ner‹’ ïjœ el¤â


m¿Éaš jÄiHí« fiy¢ brhš M¡f¤ijí« ts®¤jt®. ïtUila m©z‹ ehuhaz mŒa§fhÇ‹ kf‹bg.eh. m¥òrhÄí«, bt.g.R.î«, ïuhrháí« m¿ÉašjÄÊš <Lgl ït® mo¤js« Mth®. ‘MáÇa® m¢R¥ãuRuhya«’ vd el¤â¤ j« üšfis btËÆ£lh®.br‹id¥ gšfiy¡fHf M£ák‹w cW¥ãduhf ïUªjh®. br‹id¥ gšfiy¡fHf¤âš ‘jÄœ tÊ¡ fšÉnt©L«; jÄœ f£lha¥ghlkhf ïU¡f nt©L«’ v‹Wbrh‰bghÊth‰¿ mk®ªjJ« cÆ®Ú¤jh®. ‘jÄœ go¡fhknyna jÄœeh£oš g£l« bgwyh«’ v‹gij kh‰w‘jÄœ f£lha¥ghl«’ v‹W bfh©L tUtnj khjitahî¡F¢ brŒí« e‹¿¡ fl‹!


m. khjitah


m.khjitah

ïa‰bga® : khjitah

òidbga® : rhÉ¤âÇ, Fáf®, ehuj®, mKjfÉ,ïªJjhr‹, g«gh

bg‰nwh® : Ûdh£á m«khŸ, mdªjuhika®v‹D« m¥ghita®

ãwªjehŸ : 16-08-1872

kiwî ehŸ : 22-10-1925

C® : bešiy kh.bgU§Fs«

fšÉ : bgU§Fs« : bjhl¡f¡ fšÉ;bešiy: ïªJ¥gŸË, gâ‹k¡fšÉ;bešiy: ïy¡Fkz¥ ngh‰¿v‹gtÇl« jÄœ¡ fšÉ; br‹id:»¿¤Jt¡ fšÿÇ; ïs§fiy. (ã.V.)

kz« : 1887, Ûdh£á

gÂ : br‹id: »¿¤Jt¡ fšÿÇ-ÉÇîiuahs® (1892); c¥òtÇ¤Jiw: Jiz MŒths® (1892 Kjš),cjÉ Miza® (1922 tiu);ïjHháÇa®: jÄH® ner‹ (1917-1924), gŠrhÄ®j« (1924 itfhá-1925 fh®¤âif)

òâd§fŸ : g¤khtâ rÇ¤âu« (1 ghf« 1898, 2M«ghf« 1899, 3M« ghf« 1924-25) É#akh®¤jh©l« (1903), K¤JÛdh£á -xU ãuhkz¥ bg©Â‹ ÞtrÇij(1903), nkh»Å khrh (K‰W¥bgwhjJ) (1925)

fijfŸ : ghyuhkhaz«, ghyÉnehj¡ fijfŸ(1923), Fáf® F£o¡ fijfŸ (1924)


ehl§fŸ : âUkiy nrJgâ (1910) kÂnkfiyJwî (mft‰gh, 1918), ïuh#kh®¤jh©l‹ (1919), ghÇÞl® gŠrej«(1924)

bkhÊbga®¥ò : nr¡RãaÇ‹ x¤bjšnyh: cjay‹v‹D« bfh‰if¢ á§fst‹ (1903,âU¤âa gâ¥ò 1916)

ghlšfŸ : bghJj®k r§Ñj kŠrÇ (1914), òJkhâÇ fšahz¥gh£LfŸ (1925),ïªâa njáa Ñj§fŸ (1925)

ciueil : Mrhu¤âU¤j« (1916), á¤jh®¤j‹(1918), jsthŒ KjÈah® FL«gtuyhW (1925), j£áz rÇ¤âu åu®(1925)

bjhF¥ò : FwŸ eh}W (ciuíl‹) 1924

M§»y üšfŸ : Dox vs Dox (1903) Thillai Govindan (1903),(in England 1916), Sathyananda (1909),Clarinda (1915), Lient Panju (1915), Thestory of Ramayana (1914), Markandaya(1922), Manimekalai (1923), Nanda (1923),Dalvai Mudaliyar (1924), Kusika’s shortstories (1924).


34. mL¥bgÇ¡f¥g£l tH¡F¤ jhŸfŸ

ïuhkehjòu« nrJgâ k‹d®fS¡F¢ brhªjkhdf¢r¤Ôit ïy§if¡F¤ jhiu th®¤jjhš m§FŸsnjthya¤J¡F¤ jÄH® bršy KoaÉšiy. mij¢rh®ªj ïªâa všiyÆš jÄHf Ûdt®fŸ Û‹ão¡f¢bršy KoahjJl‹ ehŸnjhW« á§fs¥gilahšR£L¡ bfhšy¥gL»‹wd®. ïu©lhÆu« M©LfS¡F K‹ãUªJ jÄH®fS¡FÇajhf ïUªj âUkiy(âU¥gâ)ia Mªâu®fS¡F¡ bfhL¤jjhš VGkiyahidtÊgl VGkl§F tÇ brY¤â¤ jÄH®fŸ brš»‹wd®.ïu©lhÆu« M©LfS¡F K‹ nru‹ br§F£Lt‹f£oa f©z» nfhÆiy¡ nfus¤J td¤JiwÆd®ãoÆš bjhšbghUŸ JiwÆd® É£ljhš M©L¡FxUKiw nfus¡ fhtšJiwÆ‹ bfLãoÆš gšyhÆu¡fz¡fhd jÄH®fŸ br‹W tÊg£L tU»‹wd®.

âUtŠir¡ fs¤âš (âUtdªjòu«) nfus k¡fshšntW bga®fËš miH¡f¥g£L tªj áiyfŸ nrukh‹bgUkhŸ, Rªju® M»nahUilait v‹W ÃWÉ M©LnjhW« FU tÊgh£L ehËš jÄH®fis miH¤J¢br‹wh® át¡fÉkÂ á.f.R¥ãukÂa KjÈah®.

fhštÊbj‹dhLila át‹ tl¡nf ïkakiy c¢áÆš

mk®ªJ ngrhknyna j‹if K¤âiuahš cyF¡nftÊfh£odh‹ v‹g®. mªj ïiwtid 12 N¤âu§fËnyát Phdnghj« v‹W bkŒf©lh® fh£odh®. mjidÉÇth¡»¢ átPhd á¤âahiu¢ brŒjh® mUŸeªâát«. ïj‰F És¡fîiu átPhd khghoa« vGâdh®átPhd KÅt®. ït® khzt® f¢áa¥g KÅt®, ït®khzt® fªj¥iga®, ït® khzt® âU¤jÂif rutz¥bgUkhŸ mŒa®, ït® khzt® rªâunrfu« ãŸis,ït® khzt® fªjrhÄ KjÈah®; ït® khzt®


âU¢á‰w«gy« ãŸis; ït® khzt® át¡fÉkÂá.f.R¥ãukÂa KjÈah® Mth®.

át¡fÉkÂÆ‹ jªij fªjrhÄ KjÈah® (1838-1890)tH¡FiuP®. ng%®¡»Ÿis ÉLöJ, kufjtšÈãŸis¤ jÄœ, g¢ir eha» m«k‹ MáÇa ÉU¤j«KjÈa gyüšfŸ ghoíŸsh®. irt rka¤ij¤ jh¡»¥ngáa »¿¤Jt®fS¡F kW¥òfŸ vGâdh®. ït®bgU«òyt® Ûdh£á Rªju« ãŸis, MWKf ehty®,á.it. jhnkhjudh® M»nahÇ‹ e©g®.

irt¤ jÄœfªjrhÄ KjÈah® 1866-ïš nfhitÆš ‘irt¥

ãur§f rhiy’ v‹W bjhl§»¢ át¤ jÄœ m¿P®fË‹brh‰bghÊîfŸ el¡f¢ brŒjh®. mt® kfdh»aát¡fÉkÂ ï¢r§f¤ij Û©L« bra‰gL¤âdh®.nfhit¤ jÄœ¢ r§f«, nr¡»Hh® âU¡T£l« v‹wmik¥òfisí« bjhl§»dh®. fa¥gh¡f« rjhát¢br£oah® nfhitÆš 4 M©LfŸ j§»¥ bgÇaòuhz¢brh‰bghÊîfŸ M‰¿dh®. m¥nghJ cl‹ ïUªJifnaL go¤J tªjh® át¡fÉkÂ. ïJnt át¡fÉkÂbgÇaòuhz¥ ngUiu vGj¤ ö©LnfhyhÆ‰W.nr¡»Hh® âU¡T£l mik¥ã‹ _y« m‹g®fismiH¤J¡bfh©L ghlšbg‰w át¤jy§fŸ mid¤J¡F« br‹W tªjh®. ehŸnjhW« g‹ÅU âUKiwfis¥ go¤J Xuh©L¡FŸ Ãiwî brŒí« tH¡f¤ij¡bfh©oUªjh®. C®njhW« br‹W át rka« g‰¿¢brh‰bghÊth‰¿aJl‹ át rka khehLfËš jiyikjh§»¢ áw¥òiuí« brŒjh®. nfhÆšfis¥ ghJfh¤J¡FlKG¡F¢ brŒaî«, njthu« Xjî« ö©Ljš òÇªJÃâ cjÉí« brŒjh®.

gh®¥gh‹ eªj‹âUÚW« cU¤âuh¡fK« mÂªJ átªj nkÅí«,

bkÈªj clY«, T®ikahd gh®ití«, ïÅikahdbrh‰fS« bfh©l át¡fÉkÂ vËikahd cilcL¤â mikâahd njh‰w« mË¥gt®. PhÅahuofŸ,tujeŠira« ãŸis, e.K.nt. eh£lh®, òyt® kÂfânur‹ br£oah®, nfh.J.ehíL, t.c.á., o.nf.á., M®.nf.


r©Kf« br£oah® KjÈa gy® át¡fÉkÂÆ‹e©g®fŸ Mt®. kJiu, âU¥gdªjhŸ, âUthtLJiw,NÇadh®nfhÆš átkl§fS¡F mo¡fo¢ br‹Wmt‰¿‹ jiyt®fSl‹ beU§»¥ gH»í« tªjh®.

eªjid¥ gh®¥ghdh¡» ca®¤â¥ ão¤jh® ghuâ.eªj‹ Ô¡FË¤jã‹ âšiy¡ nfhÆY¡FŸ tuyh«v‹wd® âšiy¥ gh®¥gd®fŸ. nr¡»Hhnuh âšiy¡nfhÆš gh®¥gd®fŸ eªjdh®¡F¤ âUÚW óá KÅtuh¡»aij¥ ghoíŸsh®. ïªj¥ ghlšfS« MyhyRªju® fhj‰ghlšfS« nr¡»Hh® ghoait mšy v‹WMÇa¢ rh®ghd ca®rhâ¢ irt®fŸ áy® thâ£l¤ij¢át¡fÉkÂ kW¤jh®. thœÉaÈY« midtÇlK«rkkhf¥ gH»dh®.

át¡fÉkÂÆ‹ bgÇaòuhz¢ brh‰bghÊit¡nf£L mtuJ át¥g‰iwí« jÄHh‰wiyí« ÉaªJghuh£oa át m‹g®fS« át kl§fË‹ jiyt®fS«ciu vGâ¤ jU«go nt©od®; mt® vGj¤ bjhl§»aJ« üyhf m¢ál¥ bgU« bghUSjÉ brŒjd®.âšiy MÆu¡fhš k©lg¤âš nr¡»Hh® âUehËš05-06-1935 ïš át¡fÉkÂÆ‹ ciu Kj‰gFâ mu§nf‰w¥bg‰wJ. ã‹ KGüY« 06-05-1954 ïš âšiyÆš MÆu¡fhš k©lg¤âš mu§nf¿aJ. ahidÆ‹ ÛJ ciuüšfis it¤J¤ njthu ïirí« k§fy ïirí« KH§f¤ âUåâ cyh vL¤J tªjd®. jÄHntŸã.o.ïuhr‹ K‹ÅiyÆš kJiu kl¤â‹ jiyt®jiyikÆš ÉHh eilbg‰wJ. ïuh. ã. nrJ¥ãŸis,m. áj«guehj‹ br£oah®, bj.bgh. Ûdh£á Rªjudh®KjÈa ngu¿P®fŸ áw¥òiu M‰¿d®. âUitahWm«k‹ nfhÆš âU¥gÂ¢ bršt® njt¡nfh£il nrîbkŒa¥g¢ br£oah® át¡fÉkÂ üY¡F¥ g¤J¥gîÅš j§f¤âš ciw (m£il) brŒâUªjh®. “KjÈahÇ‹ bgh‹Diu¡F¢ br£oahÇ‹ bgh‹Diw” v‹Wghuh£odh® bj.bgh.Ûdh£á Rªjudh®. jÄiHí«jÄH¿P®fisí« kâ¤j fhy« mJ!

t.c.á. tH¡Fïªâa eh£L ÉLjiy¡fhf¥ nghuhoa v©z‰w

bjh©l®fS¡fhfî« jiyt®fS¡fhfî« C® Cuhf


nkilfËY«, tH¡F k‹w§fËY« ngáat® f¥gnyh£oa jÄH‹ t.c.á. Mdhš áiw¥gL¤j¥ bg‰wmtU¡fhf tH¡fhl ahUÄšiy. M‹Äf¤âš _œ»¡»lªj át¡fÉkÂ mtU¡fhf tH¡F k‹¿š thjhl¤bjhl§»dh®. M§»nya muá‹ vâÇ v‹W át¡fÉkÂia csî¤ JiwÆ‹ fGF¥gh®it f©fhÂ¤jJ. muR¡F vâuhd Mtz§fis¡ if¥g‰¿t.c.á.¡F mâf¤ j©lid bg‰W¤ juî«, át¡fÉkÂia áiwÆš jŸsî« csî¤JiwÆd® át¡fÉkÂÆ‹ å£L¡FŸ mâuoahf EiHa¥ òw¥g£ld®.

fh£o¡ bfhL¡F« nfhlÇ¡ fh«òfS¡F ïilÆšntiu¡fh¡F« ÉGJfS« ïU¡f¤jhnd brŒ»‹wd!csî¤Jiw tUtj‰F¢ á¿J neu¤â‰F K‹, å£ošïUªj át¡fÉkÂÆ‹ kidÉ Ûdh£áÆl« áiw¤JiwÆš ïUªj X® jÄH‹g® mjid¤ bjÇÉ¤JÉ£L clnd khakhŒ kiwªjh®. fzt® btËô® nfhÆšbrh‰bghÊÉ‰F¢ br‹¿Uªjjhš v‹d brŒtbj‹Wâif¤J¤ jLkh¿a Ûdh£á, JÂªJ Koî¡F tªjtuhŒ, t.c.á. bjhl®ghd tH¡F¡ f£LfË‹ jhŸfismL¥ãš ngh£L vÇ¤jh®. mL¤j áy behofËš csî¤Jiw EiHªjJ.

t.c.á. tH¡F¢ brŒâfnsh ntW Mtz§fnsh»il¡fhjjhš, át¡fÉkÂ bjhF¤J vGâÆUªj átrka ïy¡»a« g‰¿a Rto¡f£Lfis¡ fK¡f (ïufáa)¡F¿¥òfnsh vd Ií‰W ïU¥gt‰iw mŸË¡ bfh©LÛdh£áia Äu£o É£L¢ br‹wd® csî¤JiwÆdU«fhtš JiwÆdU«. t.c.á. tH¡F el¤J«nghJ mj‰FÇatH¡F¡ f£L ïšyhkY« brh‰bghÊÉ‹nghJ át rkaïy¡»a¡ F¿¥ngLfŸ ïšyhkY« át¡fÉkÂ Äfî«ïl®¥g£lh®. e‹¿ kwthj ešy jÄH® t.c.áj«gudh®j« kfD¡F¢ R¥ãukÂa‹ vd¢ át¡fÉkÂÆ‹bgaiuí«, kfS¡F Ûdh£á vd¢ át¡fÉkÂÆ‹kidÉ bgaiuí« N£odh®.

mw¥gÂifÆš »il¤jt‰iw¡ f©lt®¡bfšyh« bfhL¡

F« bfhil cŸs« át¡fÉkÂÆl« ïsik Kjny


ïUªjJ. fšÿÇÆš ïs§fiy (ã.V.) go¤J KjštF¥ãš Kjš kâ¥bg© bg‰w át¡fÉkÂ¡F¥ bgh‰gj¡fK« gz¥gÇR« »il¤jd. bgh‰gj¡f¤ij¤ âU¥ngh%®¡ nfhÆY¡F mË¤jh®. gz¤ij¤ j« MáÇa®âU¢á‰w«gy« ãŸisÆl« mt® vGâa ‘khÂ¡fthrf®’ v‹w üiy m¢á£L btËÆl mË¤jh®. bgÇaòuhz ciu mu§nf‰w¤â‹nghJ »il¤j bgh‰gj¡f¤ij¤ j« JizÉah®mÂªâUªj j§f¢ r§»ÈÆšnfh¤J¥ ng%® m«kD¡F¢ rh¤j mË¤jh®. jk¡F¥ngh®¤j¥gL« bgh‹dhilfis¤ njthu XJth®fS¡FmË¥gJ mt® tH¡f«. FHªijfŸ ïšiyahjyhškidÉ ïwªjã‹ j« bršt¤â‹ bgU« gFâia mw¡f£lisfŸ M¡»dh®. kJiu âUPhdr«gªj kl¤âš1958-ïš Jwî V‰W¢ ‘r«gªj ruzhya®’ vd¥ bga®bg‰wh®.


át¡fÉkÂ á.f. R¥ãukÂa KjÈah®


át¡fÉkÂ á.f. R¥ãukÂa KjÈah®

ïa‰bga® : R¥ãukÂa‹

áw¥ò¥ bga® : nfhit á.f.R¥ãukÂa KjÈah®át¡fÉkÂ (1940, br‹idkhfhz¤ jÄœ¢ r§f«), âUkiwPhdghD (1954, kJiu âUPhdr « gª j ® k l ¤ â ‹ j i y t ®tH§»aJ) r«gªj ruzhya¤j«ãuh‹ RthÄfŸ (1958, JwîV‰wã‹)

bg‰nwh® : tot«ikah®, tH¡f¿P® fªjrhÄKjÈah®

ãwªjehŸ : 20-02-1878

kiwî : ...1961

C® : nfhit (nfhr‹ò¤ö® / nfha‹ò¤ö®nfha«ò¤ö® / nfhaK¤ö®)

fšÉ : nfhit: ahœ¥ghz« nrhkRªju«ãŸisÆl«; muád® ca®Ãiy¥gŸË, bjhl¡f¡fšÉ, ïilÃiy¡fšÉ; br‹id: khÃy¡fšÿÇ:ïs§fiy (ã.V) j¤Jt«, r£l¡fšÿÇ: ïs« r£lÉaš (ã.vš) 1903

kidÉ : Ûdh£á

gÂ : tH¡FiuP®, ïªJ rka mwÃiya¤Jiw: nfhit t£l njt¤jhdcW¥ãd® (9 M©L), brayhs® 10M©L; nfhit efuh£á cW¥ãd®,ã‹ Jiz¤ jiyt®; br‹id¥gšfiy¡fHf«: jÄœ bkhÊ¢ rh®ghs®


(ãuâÃâ), jÄœ¥ ngufuhâ¤ â£lcW¥ãd®; âšiy (áj«gu«) eluhr®nfhÆš âU¥gÂ¡ FG¤ jiyt®1946

gil¥òfŸ : bgÇaòuhz És¡fîiu (Kj‰gFâ1935, KGJ« 1954), nr¡»Hh®(br‹id¥ gšfiy¡fHf«,mw¡f£lis¢ brh‰bghÊî),nr¡»HhU« nrÆiHahU«,nr¡»HhÇ‹ br«kÂ¤âuŸ, thÑr®mšyJ bkŒíz®jš,khÂ¡fthrf® mšyJ Ú¤jh®bgUik, fUñ®¤njt® tuyhW,âU¤bjh©l® òuhz¤âš KUf‹.


35. JŸË¡ Fâ¡FJ f‹W¡F£o!

“jÄœ k¡fS¡F¡ »il¤j bgUŠbršt«, mÇa bršt«,bjÉ£lhj mÄ®j«, thœehŸ KGJ« jÄœ kf‹ j‹Dl‹it¤J¡ bfh©L mDgÉ¡f nt©oa thlhj f‰gf¥

ó¢br©L”- v‹W ïuáfkÂ â.f. áj«guehjdhuhš ghuh£l¥

bg‰wit fÉkÂ njáf Éehaf« ãŸisÆ‹ fÉijfŸ.jÄœkfÅ‹ kf‹/kfŸ, “g¢ir¡ »Ëna th th! ghYŠnrhW« c©z th! bfh¢á kŠrŸ ór th! bfhŠáÉisahl th!” v‹W fÉkÂÆ‹ ghlšfis¥ ghl¤bjÇahkš, go¡f¤ jÄœ vG¤JfS« bjÇahkš M§»y¤âš “kiHna kiHna ngh! ngh!” v‹W gho cHt®fŸvâ®gh®¡F« kiHia Éu£L»wh®fŸ. jÄHf¥ bg©fŸbfh¢á kŠrŸ óRtJ v§nf? kŠrS« ïŠáí« nt«ò«btŸis¡ bfh¡FfË‹ fh¥òÇikÆš á¡»l¥ gh®¡»‹wd. jÄiH É£lhš j‹khd« fh¡f Koíkh?

FHªij¡ fÉP®fÉkÂ m‹ò« ÉUªnjh«ò« g©ò« bfh©lt®.

âUtdªjòu¤âš ïUªjnghJ, g¡f¤J å£od® j«å£oš ïl« nghjhJ v‹gjhš, fÉkÂÆ‹ å£ošÉUªJ el¤âd®. m¥nghJ X® bjhiytÇ (jªâ) tªjJ.th§»ko¤J¥ ig¡FŸ it¤J¡ bfh©l fÉkÂ, ÉUªJKoªjã‹ mjid vL¤J¥ go¤jh®. clnd ehf®nfhÆšòw¥g£lh®. M«! bjhiytÇÆš mt® kUkfŸ ïwªJÉ£lhŸ v‹w brŒâ tªâUªjJ.

gŸËÆš go¡F«nghJ MáÇaÇ‹ eh‰fhÈÆš jh«vGâa fÉij x‹iw it¤jh®. MáÇa® tªjJ« m¡fÉij¤ jhis vL¤J¥ go¤J, ahnuh xU áwªj òyt®ïa‰¿ajhf ïU¡fnt©L« v‹W T¿, m¥ghliy¥go¤J ea« T¿¥ ghuh£odh®. m¥nghJ« j«ikbtË¥gL¤â¡ bfhŸshj mtiu¥ ã‰fhy cyf«


fÉkÂ vd¥ ghuh£oaJ. mt® ïsik bjh£L vGâaghlšfns ‘kyU« khiyí«’ v‹w üyhF«. FHªijfS¡F¥ òÇa¡ Toa vËikahd ghlšfS« jhyh£L¥ghlšfS« bfh©lJ ïªüš.

JŸshj njáa«‘ïªâahî¡F Mf¤J 15 -ïš M§»nya muR

ÉLjiy jªjhY« eh§fŸ jÅ ehLjh‹’ v‹WâUtdªjòu« á‰wuá‹ jiyik mik¢r® (âth‹)gjÉÆš ïUªj r®.á.ã. ïuhkrhÄ mŒa® T¿dh®. mªjmsî¡F ïªâa ÉLjiy¥ nghÇY« njáa muáaÈY« fy¡fhkš ïUªjJ âUtdªjòu« á‰wuR. m§F‘kfhuhrh’ gŸËÆ Y « fš ÿÇ Æ Y « g Â a h ‰ ¿ afÉ k Â , ï ª â a É L j i y ¥ n g h u h £ l ¤ â ‹ å ¢Rm‰wtuhf¤jh‹ ïUªjh®. ntšR ïstur® 1905-ïšïªâah tªjnghJ ghuâah® tunt‰ò¥ ghlš ghoaJnghy, 1921-ïš ntšR ïstur® ïªâah tªjnghJfÉkÂ tunt‰ò¥ ghlš gho thœ¤âdh®.

“gh‰flš câ¤bjGªj gh¡»ank, jÅKjiy¤ bjhGjilªjjt¥gand”, v‹w ntšR ïsturU¡F¥ ghL« thœ¤Jeh£oÅš bgh§» tÊªj cÇik cz®it¥òw¡fÂ¤J, btW« bkhÊ¥òyik ÉisahL« KfkdhfKGik bgwhj fÉij¥ gil¥ghŒ K¿ªJ Ã‰»wJ”- v‹W fh. âuÉa« kâ¥ÕL brŒ»‹wh®. fhªâ

aofË‹ jiyikia V‰W ÉLjiy¥ nghuh£l« guÉanghJ, fÉkÂí« V‰wh®; fh§»uR f¥gš, fj®É‰gid,t£lnkir khehL vd¥ ghodh®. MÆD« ïitgu¥òiu¥ ghlšfshfî« É©z¥g¥ ghlšfshfî«cŸsdnt jÉu åu vG¢á¥ ghlšfshf ïšiy. ‘fjiuth§F§fŸ fânkh£r« jhU§fŸ, üUngU¡F m‹dkË¤j ga‹’ v‹W berî brŒí« ViH¥ bg© fjWtjhŒ¥ ghoíŸsh®. M§»nya / mayh® M£á¡Fvâuhf ïªJ¡fS« kfkâaU« x‰Wikahf ïU¡fkh£lh®fsh v‹W ftiy¥g£L¥ ghoíŸsh®. cyf¥nghuhš V‰g£l g£oÅ¡F« njáa¤ jiyt®fŸ áiw¥g£lj‰F« f©Ù® kš»¡ fÉij gil¤JŸsh®.


k¡fŸ fÉP®ehŠáš eh£oš (ehf®nfhÆš gFâ) xUtUila

brh¤J mt® bg‰w ãŸisfS¡F cÇikÆšiymtUila cl‹ ãwªjhŸ ãŸisfS¡nf nrU«. ïjidkUk¡fŸ jhaKiw v‹g®. gHik thâfË‹ ï¡fU¤J¡Fk¡fËilna vâ®¥ò ïUªjJ. ï›tH¡f¤ij vâ®¤J‘ehŠáš eh£L kUk¡fŸ tÊ kh‹Äa«’ v‹w fÉij¤bjhliu¤ ‘jÄH‹’ ïjÊš 19 17- 19 18ïš fÉkÂvGâdh®. muR kUk¡fŸ jhaKiwia Ú¡» 1926-ïšr£l« bfh©L tªjJ.

âUtdªjòu« á‰wuáš ïUªj gh®¥gd®fŸ tlbkhÊ, kiyahs«, bjY§F M»at‰iw MjÇ¡f¡Toat®fshf ïUªjh®fŸ. mt®fŸ jÄHf¤â‹ gygFâfis¥ ãÇ¤bjL¤J¡ bfhŸs K‰g£ld®. mjdhšFkÇ, bešiy, ehf®nfhÆš gFâ¤ jÄH®fŸ bgÇJ«nghuhl nt©oÆUªjJ. ehf®nfhÆš, âUtdªjòu«KjÈait jÄHf¤J¡F cÇait vd¡ fÉkÂ nghuhodh®. mt® kiwî¡F¥ ã‹ 1956-ïš ehf® nfhÆšk£Lnk jÄHf¤J¡F¡ »il¤jJ.

jÄœ Ãy§fsh»a âUkiy (âU¥gâ)ia Mªâu¤âlK«, bt§fhÿiu (bg§fq®)fUehlf¤âlK«,âUtdªjòu¤ij¡ nfus¤âlK« g¿bfhL¤jJ m¡fhymuáaš jiyt®fË‹ khbgU« F‰w« MF«.

fÉijí« fšbt£L«kh‰W bkhÊ¡ fÉijfis bkhÊbga®¤J¤ jÄG¡

F¡ bfh©L tªjh® fÉkÂ. k¤njí M®dhšL v‹gt®ïa‰¿a ‘iy£ M~¥ Máah’ v‹w M§»y¡ fÉij üiyMáa nrhâ vd bkhÊ bga®¤jh®. ò¤j® tuyh‰iwmH»a jÄÊš ghoíŸsh®. ck® fahÄ‹ ‘%gha¤’v‹D« ghuÓf bkhÊ¡ fÉij üÈ‹ M§»y bkhÊbga®¥ig¤ jGÉ¤ jÄÊš bkhÊah¡f« brŒJŸsh®fÉkÂ. bkhÊ bga®¥ò¡ fÉijfS¡F K‹ndhoahfî« ïÅa jÄÊY« fÉkÂÆ‹ ghlšfŸ áw¥ò¥bgW»‹wd. RÓªâu«, ehf®nfhÆš, ój¥gh©o, FkÇKjÈa gFâfËš »il¤j fšbt£Lfisí« br¥ngL


fisí« bjhF¤J¤ jªjh® fÉkÂ. ïtuJ fhªjq®¢rhiy v‹w üš áwªj tuyh‰W MŒî üyhF«.

áÇ¥ò¡ fÉP® :vËikí« bk‹ikahd kdK« eif¢Rit¡F¤

njit. ‘ehŠáš eh£L kUk¡fŸ tÊ kh‹Äa«’ v‹wFW§fh¥ãa¤âš eif¢Rit bgh§F« Ãfœ¢áfismik¤J¢ áÇ¤J¢ áªâ¡f it¤JŸsh® fÉkÂ.

ehf®nfhÆš mU»š ò¤njÇÆš áW ïšy¤âšKÅt®nghš thœªj mt®, bj‹jÄœ eh£L¡F tU«jÄH¿P®fis¤ j«Äšy¤â‰F miH¤J ÉUªjË¤jh®.FHªijfS¡fhf¥ ghoatU«, FHªijíŸs« bfh©ltU« M»a fÉkÂ, j« ã‰fhy¤âš j« ngu¡FHªijfŸTl mU»š tuKoahj msî¡F¤ njhšnehŒ ÄFªJJ‹g¥g£lh®. áu§FfŸ ÄFªJ ÓG« eh‰wKkhŒ¡»lªjnghJ« FHªijfS¡fhf¥ ghlšfis vGâ¡bfh©nl ïUªjh®. Ô©lhik¡ bfhLik, berthËfË‹ J‹g«, cyf¥ nghÇ‹nghJ ViHfË‹ g£oÅM»at‰W¡fhf mGJ ghoa mt®, j« áu§FfS¡fhf¢ áÇ¥òl‹ ghodh®:

“K¤J¥ gtH« KGtÆu« khÂ¡f«g¤âbahË år¥ gj¡fbkšyh« - á¤j‹áu§f¥g uha‹ á¿na‹ vd¡F¤ju§f©L jªj jd«.”

XÉa¡ fÉP®fÉkÂ FHªijfS¡fhd ghl‰ü‰FGÉš ïUªjh®.

X® XÉa® tiuªâUªj gl§fËš âU¤j« brŒa nt©ocŸsJ v‹W T¿dh®. gy M©Lfshf¥ òfGl‹És§F« XÉa® ÄFªj Ó‰w¤Jl‹ fÉkÂÆl« tªjh®.

“mŒah, Ú§fŸ Äf¥bgU« fÉP®jh‹. MdhšXÉa® ïšiy. eh‹ XÉa¡fiyÆš gy gÇRfŸ th§»at‹”

“c§fŸ XÉa§fŸ Äfî« mHF thŒªjit. mijeh‹ FiwbrhšyÉšiy. Ú§fŸ v‹id btW«fÉP®jh‹, XÉa® ïšiy v‹Ö®fŸ. c©ikjh‹.Mdhš ešy fÉPD« XÉaD« f©fshš e‹whfcyf¤ij cŸth§»¡ ifÆš jUjš nt©L«”

“eh‹ gh®¥gij m¥gona tiunt‹”


“»Ëia tiuªâU¡»‹Ö®fŸ, kÂ¥bgh¿ia(fofhu¤ij) tiuªâU¡»‹Ö®fŸ. ïnjh ghU§fŸc§fŸ gl§fis! »Ëia¥ gh®¤âU¡»Ö®fsh?”

XÉa® ÄFªj ád« bfh©ltuhf,

“»Ëia¡ Tlth eh‹ gh®¤jâšiy? »Ëia¥gh®¡fÉšiy v‹whY« ïnjh vânu ïU¡»‹wkÂ¥bgh¿ia¡Tlth eh‹ gh®¡fÉšiy?”

- v‹W nf£lh® XÉa®. fÉkÂ gl§fis¡ fh£o¡T¿dh®,

“XÉanu! mªj kÂ¥bgh¿Æš ghU§fŸ! eh‹Fv‹gj‰F eh‹F nfhLfŸ ïU¡»‹wd! Ú§fŸ xUnfhL«fití« (iv) tiuªâU¡»Ö®fŸ”

XÉaÇ‹ Ru« ïw§»aJ. bkšy¡ nf£lh® :

“fÉkÂ mŒah, »ËÆš v‹d Fiw? brhšY§fŸ,âU¤â¡ bfhŸ»nw‹!”

“XÉanu! »Ë¡F K‹òw« bjÇ»w fhÈš IªJÉušfŸ tiuªâU¡»Ö®fŸ; eh‹F ÉušfŸjh‹x›bthU fhÈY«!”

kWky®¢á¡ fÉP®Äf vËa fÉijfËš òÇªJ bfhŸs¡ Toa bkhÊ

eilÆš òÇªJ bfhŸs nt©oat‰iw¥ ghoat®fÉkÂ. bg©fŸ K‹nd‰w«, Ô©lhik xÊ¥ò,kJ Éy¡F, jÄÊir, njáa« ghodh®. nfhÆš nfhòu§fËnyh áiyfËnyh flîŸ ïšiy, m‹òilabeŠr§fËš FoÆU¥gjhf¥ ghoíŸsh®. “k§ifauhf¥ ãw¥gj‰nf ešy khjt« brŒâl nt©Lk«kh”v‹W bg©ikia¥ ngh‰¿at® fÉkÂ. “ghLth®cŸSU»¥ ghL« jÄÊir¡F, ÚLy»š c©nlh Ãf®”v‹W jÄÊir ïa¡f¤J¡F¡ Fuš bfhL¤jJl‹‘njÉÆ‹ Ñ®¤jd§fŸ’ vd¥ gy Ó®¤jidfis¥ghoíŸsh®. njáa¥ ghlšfËš JŸshj fÉkÂÆ‹fÉijcz®¢á, FHªij¥ ghlšfËš JŸË¡ Fâ¡FJ!fÉkÂÆ‹ Ó®¤jidfis nkilfËš ghLtnjjÄÊir ts®¡F« tÊ! jÄH®fË‹ FHªijfŸ,fÉkÂÆ‹ FHªij¥ ghlšfis¥ gŸËfËš gÆštnjjÄœ¡ fšÉia ts®¡F« tÊ!


fÉkÂ njáf Éehaf« ãŸis


fÉkÂ njáf Éehaf« ãŸis

ïa‰bga® : njáf Éehaf‹

áw¥ò¥ g£l« : fÉkÂ (24-12-1940 br‹idkhÃy¤ jÄœ¢ r§f« tH§»aJ)

òidbga® : nj.É, njÉ, M©lh‹ fÉuha‹,FÆš, Ia«ãŸis, ajh®¤jthâ

bg‰nwh® : Mây£RÄ m«ikah®,jhQ¥ãŸis

ãwªj ehŸ : 28-10-1876

kiwªj ehŸ : 26-09-1954

C® : nj%®, RÓªâu« mU»š

fšÉ : nj%®: bjhl¡f¡ fšÉ;thz‹â£L: âUthtLJiwkl¤â‹ jiyt® rhªjÈ§f¤j«ãuhÅl« jÄœ¡ fšÉ;nfh£lhW: M§»y¥gŸË,ehf®nfhÆš: Þfh£ »¿¤Jt¡fšÿÇ: K‹Åiy¥ go¥ò (v~¥.V)âUtdªjòu«: MáÇa¥ gÆ‰á¥gŸË

gÂ : nfh£lhW : bjhl¡f¥gŸË MáÇa®.ehf®nfhÆš: MáÇa¥ gÆ‰á¥ gŸËMáÇa®. âUtdªjòu«: kfhuhrhbg©fŸ ca®Ãiy¥gŸËm¿Éaš MáÇa®. âUtdªjòu«:kfhuhrh kfË® fšÿÇ: jÄœMáÇa®. (ÉU¥g XŒî: 1913)br‹id¥ gšfiy¡fHf« :ngufuhâ¤ â£l«: áw¥òMŒîiuP® (1926-1936).


âUÉjh§T® gšfiy¡fHf«: jÄœ¥ghl¡ FG cW¥ãd® (1941)

gil¥òfŸ : mHf«ik ÉU¤j«, kyU« khiyí«,ehŠáš eh£L kUk¡fŸ tÊ kh‹Äa« (‘jÄH‹’ ïjÊš 1917 kh®¢R -1918 kh®¢R: bjhl®fÉij) njÉÆ‹Ñ®¤jd§fŸ, Máa nrhâ, ck®fah«ghlšfŸ, fÉkÂÆ‹ ciu kÂfŸ,fhªjq®¢ rhiy


36. Fo¥gij¤ jL¥gnjnfho nfho ò©Âa«

mHfhd á¿a bjhl¡f¥ gŸË¡ Tl¤âš X®tF¥giw. ghl« vL¡F« MáÇaÇ‹ brh‰fis¡ fhJnf£L¡ bfh©oU¡F«; if k£L« jhËš MáÇaÇ‹Kf¤njh‰w«, cUt«, Ã‰F« Ãiy M»at‰iw m¥gonaÃH‰gl« vL¤jJ nghštiuªJ bfh©oU¡F«; nkY«ÑG« jhî« f©fis it¤J ïjid MáÇa®fŸf©Lão¤J¥ gÇrhf¥ ãu«go óir jªjh®fŸ.

ghuh£L« gj¡fK«tF¥ò¡F tªj jiyik MáÇa® vÈa£L ghl«

el¤J« nghJ m«khzt® gl« tiutij¡ f©Lão¤J É£lh®. j«ik m¢ro¤jh‰nghy Äf mHfhftiuªâUªj âwikia¡ f©L k»œªJ ghuh£odh®.XÉa« tiua¥ ga‹gL« öÇif (òUR) x‹iw¥ gÇrhf¤jªjh®. mªj khzt®jh‹ ïuhkÈ§f«.

á«r‹ v‹w bgh¿ahs® j« FHªij âObu‹Wïwªjjhš, cÆUl‹ ïUªjnghJ xU ÃH‰gl« TlvL¡fÉšiyna v‹W tUªâdh®. khzt® ïuhkÈ§f«tiuªâUªj XÉa§fis¥ gh®¤j á«r‹ j‹ FHªijïwªjã‹ vL¤j ÃH‰gl¤ij¡ bfhL¤J¡ FHªijiacÆ®¥òl‹ tiua¢ brhšÈ, I«gJ c%ghŒ jUtjhf¢brh‹dh®. mªj khzt® tiuªJ bfh©LnghŒ¡bfhL¤jJ«, FHªij cÆUl‹ cŸsJnghš ïU¥gij¡f©L cz®¢á nkÈ£L¥ igÆš ifia É£L ïU¥gitvšyh« bfhL¤jh®. mªj khzt® I«gJ c%ghŒnghJ« v‹W T¿í«, á«r‹, “ïiwt‹ c‹ âwik¡FmË¤j gÇR” v‹W T¿É£lh®. bkh¤j« 675 c%ghŒïUªjJ. MáÇa®fŸ bfhL¤j ãu«go tÈia M§»nya® bfhL¤j gÇRfŸ ngh¡»É£ld.

go¥ò¡F¥ ã‹ áy fhynk vG¤jhsuhfî«, MáÇauhfî« gÂah‰¿a mt® KGneu XÉa® Mdh®. xU


gl¤J¡F MÆu« c%ghí« mj‰F nkY« jªJ tiuªJbfh©L br‹wd® br£oeh£L¥ gz¡fhu®fŸ. Iªjh«#h®{ k‹dÇ‹ KoN£LÉHh âšÈÆš 1912 âr«g® 12M«ehŸ eilbg‰wJ. bgh¿ahsU« ÃH‰gl¡ fiyPU«jÄH¿PUkh»a gh. nt. khÂ¡f eha¡fU«, ehk¡fšyhU« cªJUËÆš (nkh£lh® ir¡»Ëš) âšÈ br‹wd®. br‹id muá‹ rh®ãš gh. nt. kh. ÃH‰gl«vL¤jh®. ghuj m‹idna ï§»yhªJ murU¡FKoN£Ltjhfî«, g¡f¤âš muáah® ïU¥gjhfî« jh«tiuªj XÉa¤ij ehk¡fšyh® murÇl« mË¤jh®.k»œªj muáah® bgh‰gj¡f¤ij¤ j« ifahnynaehk¡fšyhU¡F mÂÉ¤jh®. M§»y muir V‰W¡bfh©L thœªj fhy¢NHš mJ. bt.g.R. KjÈah® jh«ïa‰¿a mfÈif bt©ghÉ‹ ïWâ¥ ghlyhf KoN£LÉHh thœ¤J¥ ghlš ghoíŸsh®.

Kj‰gh£Lehk¡fšyh® áWtdhÆUªjnghJ ‘nfhty‹

ehlf«’ v‹w bjU¡T¤J¥ gh®¤JÉ£L ïuî Ú©lneu« fÊ¤J å£L¡F¥ gánahL tªjh®. gHÅa¡fhS«eh¤jdhU« mtU¡F¢ nrhW nghlhkš jk¡FŸ r©ilÆ£L¡ bfh©oUªjd®. Ú©lneu« bghW¤J¥ gh®¤jmt®, jh« nf£l ehlf¥ gh£o‹ rªj¤âš (bk£oš),

“eh¤jdhU« eh¤âíkhŒ eLå£oš r©ilÆ£lh®nrh¤J¡fhf tªnjd«khnrhW« fhnzh« ÚU« fhnzh«nrhWnghl tªÔ®fsh? - ï§nfr©il nghl tªÔ®fsh?”- v‹W gho¡ bfh©nl Fâ¤J¡ Fâ¤J Modh®.

mªneu¤âš å£oš EiHªj mtUila jªij (fhtšJiwvG¤j®:V£L) XirÆšyhkš ã‹dhÈUªnj ïij¡f©L nf£L k»œªjJl‹ clnd j«Kila fhtšJiw eh£F¿¥ãš ïªj¥ ghliyí« vGâ it¤J¡bfh©lh®. ã‰fhy¤âš ehk¡fšyh® ïªâa ÉLjiy¥nghuh£l¥ ghlšfis¥ ghoanghJ« M§»nyamuá‹ csî¥ ãÇÉd® j« fhtš Jiw eh£F¿¥ãš ït®ghlšfis vGâ¡ bfh©ld®.


ghuâ gh£Lö¤J¡Foia¢ nr®ªj tH¡FiuP® É.vR.ÉRtehj

mŒa®, nfhfny uhdnl bga®fËš fÉij¥ ngh£oel¤âdh®. mj‰F¥ ghuâah® fÉij vGâ mD¥ãdh®.mt®jh‹ gÇR bgWth® v‹gjhš kJiu K.uh.fªjrhÄ¡fÉuha® fÉij vGâ mD¥ghkš ïUªJÉ£lh®.ehk¡fšyh® vGâ mD¥ãa ‘eh£L¡ F«Ä’ gÇR bgW«jFâÆš ïUªjJ. ngh£oia el¤âat®fŸ Äjthj¥ãÇÉd®. ÔÉuthj¥ ãÇî¤ jiyt®fsh»a âyf®,muÉªj® M»nahiu¡ flîsuhf cUtf¥gL¤âthœ¤â¥ ghoÆUªj flîŸ thœ¤J¥ gFâia Ú¡FkhWT¿d®. ehk¡fšyh® kW¤J É£ljhš Kj‰gÇRmtU¡F¡ »il¡fÉšiy. ‘ ï ª â a ¡ F « Ä ’ g h o akhjitahî¡F Kj‰gÇR »il¤jJ. ghuâahU¡Fïu©lh« gÇR »il¤jJ.

ghuâahiu neÇš rªâ¤J XÉa« Ô£l nt©L«v‹gJ ehk¡fšyhÇ‹ beLehisa ÉU¥g«. xUKiwmtiu¢ rªâ¤J¤ jh« XÉa® v‹W m¿Kf¥gL¤â¡bfh©lh®. ghuâah® ‘flfl’ v‹W áÇ¤jh®.

“X! Ú® XÉauh? Ú® v«ik XÉa« Ô£L«!eh« c«ik¡ fhÉa« Ô£L»nwh«!”“ehD« bfhŠr« ghLnt‹”

“mnl! mnl! e«Kila ïdkh?v§nf... bfhŠr« ghL«... ghL«...!”ehk¡fšÈš tªJ j§» ïu©L M©LfŸ ehlf«

e l¤ â¡ b fh ©o U ªj h® » £l ¥g h . eh k¡ fš yh ®mtUila ehlf§fS¡F¥ ghlš vGâ¡ bfhL¥gJtH¡f«. »£l¥gh el¤âa ‘ytFrh’ v‹w ïuhkhazehlf¤J¡F¤ jh« vGâa,

“j« muir¥ ãw® MsÉ£L¤ jh«tz§»¡ if f£o Ã‹wnghJ«...”- v‹w ghliy¡ fÙ® v‹w FuÈš ïiríl‹ gho

dh® ehk¡fšyh®. ghliy¡ nf£L¤ JŸË¡ Fâ¤jghuâah®,

“gny, gh©oah! Ú® xU òyt‹! mŒaÄšiy” v‹Wghuh£odh®.


ïuh#hÍí« fhªâí«“ bg hŒ b r hš yh nj ! n gh ¡» Ç v ‹W b ga ®

vL¡fhnj!” v‹W jhah® T¿a ïu©L m¿îiufisí«‘ jh Œ jª j j d« ’ v‹ W F ¿¥ ãL « e hk ¡fšy h® ,fhªâaofŸ j« jhŒbkhÊia¥ ngh‰¿aJ nghšngh‰¿¥ ã‹g‰¿ thœªjh®. ey¤Jiw (Rfhjhu¤ Jiw)¡fU¤Jfis¥ gu¥òtj‰fhf C® njhW« ehlf§fŸ el¤âtªjh® ehk¡fšyh®. âU¢br§nfhL òJ¥ghisa«FUFy¤âš (Máuk¤âš) j§», fŸS¡filfis _L«go tÈíW¤â¥ bghJk¡fËl« ifbaG¤J th§»¡bfh©oUªj ïuh#hÍ, kJÉy¡if tÈíW¤â C®njhW« gu¥òkhW nt©odh®. ‘Fo¥gij¤ jL¥gnj nfho nfho ò©Âa«’ v‹W gh£blGâdh®ehk¡fšyh®. fŸS¡fil k¿aš nghuh£l§fËšï¥ghliy k¡fŸ KH§»d®.

ïuh#hÍ jiyikÆš nguha (fh§»uR)¡ f£áÆd®âU¢áÆÈUªJ âUkiw¡fhL (ntjhu©a«) neh¡» c¥òmw¥nghuh£lkhf tÊeil¥gaz« br‹wd®. m¥nghJ ehk¡fšyhÇ‹ “f¤âÆ‹¿ ïu¤jÄ‹¿ í¤jbkh‹W tUFJ” v‹w ghliy¥ bghJk¡fŸ åu¤Jl‹gho KH§»¡ bfh©Lbr‹wd®. ghuâah® ïšiynav‹w Fiw Ú§»aJ v‹W k»œªj ïuh#hÍ, “âyf®Éij¤j Éij ghuâahuhf Kis¤jJ; fhªâaofŸöÉa Éij ehk¡fš fÉPuhf ts®ªJŸsJ” v‹wh®.

ehk¡fšyhÇ‹ ‘ML uh£nl RH‹whL uh£nl’KjÈa ghlšfŸ ÉLjiy¥ nghuh£l¡ fhy nkilfËšghl¥bg‰wd. XÉa« tiutijí« ifÉ£L KGJ« ÉLjiy¥ nghuh£l ïa¡f¤âš <Lg£ljhš ehk¡fšyh® tWikí‰wh®. ehk¡fšyhÇ‹ ghlšfis¥ngh‰¿a ‘jÄœ¥ g©iz’ á‹d m©zhkiy ‘jÄH‹ïja«’ v‹w üyhf btËÆ£lh®.

jÄH‹ ïdey«“gh®¥gd¥ g©oj®fS¡F MÇa bkhÊ v‹W

brhšy¥gL« rkR»Uj¤âš Äfî« gÇî«, âuhÉlbkhÊ v‹W brhšy¥gL« jÄÊš gifikí« j«ika¿ahkny V‰gL»‹wd. Mfnt, ït®fŸ vGJ«nghJ rkR»Uj¤ij ca®¤âí« jÄiH¤ jhœ¤âí«brhštJ tH¡fkh»É£lJ.”


- v‹W ‘jÄG« rkR»Uj¡ fy¥ò«’ v‹w f£LiuÆš(nyhfÄ¤âu‹ 1914, á¤âiu ïjÊš) ehk¡fšyh® vGâíŸsh®.

jÄœ tÊ¡fšÉ, jÄÊir, Ô©lhik xÊ¥ò, kJÉy¡F, fhªâa«, ïªâahÉ‹ muáaš ÉLjiy¡F¥ã‹d® V‰gl nt©oa r_f ÉLjiy, bghUËašK‹nd‰w« KjÈad g‰¿¥ ghoíŸsh®. fŸS¡filk¿aÈY« ÉLjiy¥ nghuh£l¤âY« áiw br‹wh®;fL§fhtš j©lid milªjh®. ntÿ®¢ áiwÆšïUªjnghJ ‘kiy¡fŸs‹’ v‹w òâd¤ij vGâdh®.ïJ jÄœ, bjY§F, f‹dl«, kiyahs«, ïªâ, á§fs«vd Kj‹ KjÈš MWbkhÊfËš âiu¥glkhf btËtªj bgUik¡FÇaJ. kJiu¢ áiwÆš ïUªjnghJâU¡FwS¡F ciu vGâdh®. âU¡Fwisí« f«gïuhkhaz¤ijí« áiwÆÈUªjt®fS¡F¥ ghl«brh‹dh®.ï›thW ghl« nf£lt®fËš Xkªö®ïuhkrhÄ bu£oahU« xUt®.

Kjyik¢ruhd ã‹ Xkªö® ïuhkrhÄ bu£oah®murit¡ fÉPuhf ehk¡fšyhiu mk®¤â IahÆu«c%ghŒ jUtjhf ïUªjh®. mt® gjÉ ïw§f ne®ªjjhšmL¤J tªj FkhurhÄ uhrh %.1000 mË¤jh®. ïuh#hÍïªj¥ gz¤ijí« ÃW¤âdh®. MÆD« ehk¡fšyh®ïw¡F«tiu jÄœeh£o‹ murit¡ fÉPuhf És§»dh®. “jÄH‹ v‹bwhU ïdK©L jÅna mt‰bfhUFzK©L” v‹W« “jÄH‹ v‹W brhšylh! jiyÃÄ®ªJ Ãšylh!” v‹W« KH§»at® ehk¡fšyh®.

t.uh. ghuh£Lth®:“mt® ïa‰if¡ fdth‹, jÄœeh£o‹ jt¥

òjšt®, tÆu« mo¤js« nghy brh‰fis¢ áw¥ghf¢ á¤jÇ¡F« XÉa®, k¡fË‹ ïa‰if Mtyh»aÉLjiyia ï‹ÅirÆš ghoÆU¡F« fÉP®. mtUila fÉijfŸ rhfhÃiy bg‰wit. . . ehk¡fšïuhkÈ§f« (ãŸis v‹gJ nghna nghŒÉL«) òu£á¡fhy¥ ò‹dif¡ fÉ”


ehk¡fš fÉP® nt. ïuhkÈ§f«


ehk¡fš fÉP® nt. ïuhkÈ§f«

ïa‰bga® : ïuhkÈ§f«. m«kh it¤j bga®:fU¥g©zrhÄ

áw¥ò¥ bga® : ehk¡fš fÉP®, ehk¡fšyh®,murit¡ fÉP® (15, Mf¤J 1949ïš jÄHf muR mË¤jJ), g¤kór© (1971eLt© muR mË¤jJ)

bg‰nwh® : m«kÂ m«khŸ, nt§fluhkãŸis

ãwªjehŸ : 19-10-1888

kiwªj ehŸ : 24-08-1972

C® : ehk¡fš mU»š nkhf}®

fšÉ : ehk¡fš e«khœth® gŸË:bjhl¡f¡fšÉ, nfhitca®Ãiy¥gŸË (1908 tiu)âU¢áuh¥gŸË vÞ.ã.Í. fšÿÇ:K‹Åiy tF¥ò (v~¥ V.):1909

gÂ : t£l M£áa® mYtyf vG¤j®,gŸË MáÇa®, XÉa®; âU¢á, f%®,ehk¡fš nguha (fh§»uR)¡ f£á¤jiyt®, bray® bghW¥òfËš; r£lnkyit cW¥ãd® (1954), ‘rh»¤âamfhjÄ’ M£á¡FG cW¥ãd®.

gil¥òfŸ : kiy¡fŸs‹ (òâd« 1933), m‹òbrŒj m‰òj« (òâd«), khk‹kfŸ(òâd«), mtD« mtS« (fh¥ãa«),r§bfhÈ, ãuh®¤jid, fÉjhŠrÈ,fhªâ mŠrÈ, jÄœ¤nj‹, ehk¡fšfÉP® ghlšfŸ, âU¡FwŸ ciu(1955), ïy¡»a ï‹g«, jÄH‹ïja«, jhah® bfhL¤j jd«,jÄœbkhÊí« jÄHuR«, njkJu¤jÄnHhir,âUtŸSt® âL¡»Lth®, v‹fij.


37. bršyÇ¡F« br¥ngLfS«fšbt£LfS«!

jÄÊ‹ bgUikiaí« jÄœeh£L tuyh‰iwí«gH§fhy¤âÈUªJ btË¥gL¤J« fšbt£Lfisí«br¥ngLfisí« V£L¢ Rtofisí« f®dš fhÈ‹bk¡f‹á KjÈa btËeh£od® bjhF¤J ek¡FmË¤jd®. á.it. jhnkhjudh®, c.nt. rhÄehj®,bt.g.R. KjÈah®, É. fdfrig¥ãŸis, kndh‹kÂa«bg.Rªjudh®, fÉkÂ njáf Éehaf« KjÈa jÄH¿P®fS« bjhF¤jd®. mt®fis¥ nghynt nfhit»Hh® á.k.ïuhk¢rªâu‹ br£oah® ïªJrka mwÃiya¤ Jiw Mizauhf¥ gÂah‰¿ C® Cuhf¥gÂÆ‹ fhuzkhf¢ bršy ne®ªjnghJ, M§fh§F»il¤j fšbt£Lfisí«, br¥ngLfisí« go vL¤J¤bjhF¤jh®. jÄHf¤J¡ nfhÆšfŸ ïªJ rka¤ij¢rh®ªjit MÆD«, MÇa¥ gh®¥gd®fË‹ Ô£áj®fË‹rk‰»Uj¥ ãoÆš ïUªjhY«, jÄHf¤ bjhštuyh‰iwí« g©gh£ilí« ehfÇf¤ijí« bjÇÉ¡f¡Toa V£L¢ Rtofisí«, fšbt£Lfisí«, br¥ngLfisí«, XÉa§fisí«, f£ll¡ fiy E£g§fisí«bfh©lit v‹gij¡ nfhit »Hh® j« vG¤JfshšÃiyeh£odh®.

V£L¢RtofŸjÄHf¤J¡ nfhÆšfËY« nfhÆšfis¢ rh®ªj

âUkl§fËY« âUkl§fis¢ rh®ªj òyt®fË‹ïšy§fËY« jÄœ ïy¡fz ïy¡»a V£L¢ RtofŸïUªjd. f®dš fhÈ‹ bk¡f‹á (1753-1821) bjhF¤j gidXiy¢ RtofŸ M§»nya muR V‰gL¤âa br‹id¡fšÉ¢ r§f¤jhÇl« x¥gil¡f¥ bg‰wd. ï¢RtofŸüyf« 1858 Kjš khÃy¡ fšÿÇ üš Ãiya¤Jl‹ïizªj ‘muád® ÑiH eh£L¡ ifbaG¤J¢ RtofŸÃiya«’ M»¥, ã‹d® br‹id¥ gšfiy¡fHf¤âš


jÅ¤J ïa§f¤ bjhl§»aJ. ïj‹ M£á¡FG cW¥ãduhf ïUªJ nfhit »Hh® bra‰g£lh®. nrhH‹ó®tg£la«, bfh§Fnjr uhrh¡fŸ fij, ng%®¡nfhitKjÈa üšfis¥ gâ¥ã¤jh®. ïnjnghš, jŠirÆšrunghá k‹d® fhy¤âÈUªJ bjhF¡f¥g£l Xiy¢RtofS« üšfS« bfh©l ruRtâ kfhš üyf¡FGÉ‹ bra‰FG cW¥ãduhf¢ brayh‰¿dh®. m¥nghJ ïuhk¥iga‹ m«khid, jÄÊir¡ fUÉfŸ v‹wüšfis¢ RuRtâ kfhš üyf¤â‹ btËpLfshf¥gâ¥ã¤jh®.

kl§fËš jÄœfÇty« tªj ešÿÇš tuFz gh©oa‹ vGâa

ití« bjhF¤jití« M»a ïy¡»a¢ Rtofis - gidXiy¢ Rtofis¡ nfhÆÈš ïUªj MÇa¥ gh®¥gd®fŸÔÆš ï£L ntŸÉ brŒJ É£ld®. ‘ïy¡»a¢ Rtofis ntŸÉ¤ ÔÆš ï£L vÇ¡F«go Mfk« brhšY«v‹whš mªj Mfk§fisna ÔÆš nghlyh«’ v‹WjÄœ¤jh¤jh c.nt.rhÄehj® T¿dh®. tlbkhÊÆšjh‹tÊghL (mU¢rid) brŒant©L« v‹W Mfk§fŸTWtjhf¢ áy kl¤jiyt®fŸ T¿¤ jÄÊš tÊghLel¤j¡ TlhJ v‹W ngá tU»‹wd®. jÄÊš tÊghLel¤Jtij¡ nfhit »Hh® ïªJ rka mwÃiya¤JiwMizauhf¥ gÂah‰¿anghJ gu¥ãdh®. irtá¤jhªj¤âš òyik ÄFªjtU«, âUKiwfis¡ f‰W¤nj®ªjtU« Mœªj rka¥ g‰whsU« M»a nfhit »Hh®jÄœtÊghL g‰¿¡ T¿a fU¤Jfis ahU« vâ®¡fKoaÉšiy. ïªJ rka mwÃiya¤Jiw Miza® v‹wgjÉ tÈikí« ïj‰F¡ fhuz« MF«. nfhÆšfËšjÄœ¤âUKiwfŸ Xj¥bgwî« jy tuyhWfŸ vGj¥bgwî« Mtd brŒjt® nfhit»Hh®.

jÄœ¡ fšÿÇfŸ‘irt á¤jhªj rkh#«’ v‹w mik¥ig¢ br‹id

Æš bjhl§»l¡ nfhit»Hh® JizÃ‹wh®. Úâaur®n#.v«.ešyrhÄ¥ ãŸis, kiwkiyaofŸ KjÈnah®ïªj mik¥ig¤ bjhl§»¥ gid Xiy¢ Rtofis¥gobaL¤J¥ gâ¥ã¤jd®. irt á¤jhªj rkh#¤â‹gâ¥òfŸ ju« thŒªjitahfî«, e«ã¡if¡FÇait


ahfî« És§»d. ïªj mik¥ã‹ rh®ghf el¤j¥bg‰w‘á¤jhªj«’ v‹w ïjÊ‹ MáÇauhf¡ nfhit»Hh®gÂah‰¿dh®.

ïªJ rka mwÃiya¤ Jiw Mizauhfî«á¤jhªj« ïjÊ‹ MáÇauhfî« irt rka¤âš áwªjbrh‰bghÊthsuhfî« âfœªjjhš jÄHf« KGtJ«cŸs kl§fË‹ jiyt®fSl‹ ešy e£òlD« beU§»a gH¡f¤JlD« nfhit »Hh® ïUªjh®. ng%® rhªjÈ§f mofsh® âUkl¤âš ešy bjhl®ò ïUªjjhšjÄœ¡ fšÿÇ bjhl§F«go C¡FÉ¤jh®; m¡fšÿÇÆ‹ KjštU« Mdh®. j« üšÃiya¤ij m¡fšÿÇ¡nf mË¤jh®. ïtUila C¡FÉ¥ghšjh‹kÆy« kl¤â‹ rh®ãš X® jÄœ¡ fšÿÇí« jUkòu«kl¤â‹ rh®ãš X® jÄœ¡ fšÿÇí« bjhl§f¥ bg‰wd.jÄœts®¢á¡fhf¤ jÄœ k£Lnk jÅ¢áw¥òl‹ f‰ã¡f¥g£l jÄœ¡ fšÿÇfËš ‘É¤Jth‹’ v‹W tlbkhÊ¢ brhšyhš F¿¡f¥gL« g£l¤ij¥ ‘òyt®’ vd¤jÄÊš kh‰¿¥ bgUikíl‹ tH§» tªj Ãiy kh¿,ï‹W M§»y¤âš ‘ã.È£.. .’ v‹w g£lkh», jÄœ¥nguháÇa®fË‹ mâf Câa¤â‰fhfî« fšÿÇ tÂf®fË‹ gz¡ bfhŸis¡fhfî« gyg£l¡ fšÿÇfsh»É£ld.

rKjha¥gÂnfhit »Hh® nfhit jÄœ¢r§f« vd¤ bjhl§»

mj‹ brayhsuhf¤ jÄœ¤ bjh©L òÇªjh®. ï¢r§f¤âš khj¡ T£l§fŸ el¤â, jÄÊ‹ gyJiwfis¢rh®ªj¥ ngu¿P®fis miH¤J¢ brh‰bghÊî M‰w¢brŒjh®. jÄœ¥ g‰WŸst®fisí« irt rka¥ g‰WŸst®fisí« xU§»iz¤jJl‹ nfhit khefÇ‹gyÃiy¥g£l k¡fisí« jÄÊY« tuyh‰¿Y«<LghL bfhŸs¢ brŒjh®. khzt®fis m¿ÉY«g©ãY« nk«gL¤J« tifÆš fšÉia cUth¡f¡fšÉ¢ Ó®âU¤j« njit v‹W KH§»dh®. gŸËmU»nyna MáÇa®fS¡F åLfŸ f£o¤ ju¥bgwnt©L« v‹wh®. nfhitÆš ‘»uhk CÊa®fŸ r§f«’bra‰gl cjÉfŸ brŒJ jhK« ïizªJ bjh©LfŸòÇªjh®. br‹id ‘kJÉy¡F¥ ãu¢rhu r§f«’ brŒj


gu¥òiuÆš g§nf‰W¤ jhK« cW¥ãduh», á‰ù®fS¡F¢ br‹W ViH vËa k¡fŸ fŸisí« rhuha¤ijí« Fo¤J kJî¡F moikah»¤ j§fŸ tUthiaïHªJ fl‹fhu®fshfî« M» mÊtij¤ jL¡f¥ghLg£lh®.

gil¥ghËnfhit »Hh® bjY§f® ïd¤âš ãwªâUªjhY«

jÄœ bkhÊ¡F«, jÄH®fS¡F« jÄœeh£L¡F« brŒjbjh©LfŸ ms¥gÇad. jÄœ, bjY§F, f‹dl«,kiyahs«, ïªâ, rk‰»Uj«, cUJ, M§»y« vd v£LbkhÊfŸ m¿ªjt® mt®. jÄÊY« M§»y¤âY«f£LiufŸ vGâí« nkilÆš ngáí« jÄÊ‹ bgUikiaí« tuyh‰W¢ áw¥igí« gu¥ãdh®. ït® nfhitkht£l¡ fšÉ¢ r§f¤âY« nfhit kht£l üyf¡FGÉY« jiytuh» mÇa tuyh‰W¢ brŒâfis¤jÄÊš bkhÊbga®¤jh®. fÉijí« ïy¡»aK«òuhzK« k£Lnk ngá tªj jÄœ m¿P®fis¡fšbt£L, br¥ngLfŸ, RtofŸ bfh©L jÄHftuyh‰iw czu¤ ö©odh®; czu¢ brŒjh®. jkJïy§if¥ gaz« g‰¿ 3 üšfŸ vGâdh®.

gaz üšfŸ, tuyh‰W üšfŸ, brŒíŸ üšfŸvd¥ gy ïa‰¿a ïtuJ tuyh‰iwí« tuyh‰W üšfisí« kwªj jÄH®fŸ tuyh‰iw v‹d brhštJ?ïtuJ eh£F¿¥ò¤ bjhF¥òfŸ 40 ï‹D« btËtuhkšcŸsd. fšbt£Lfisí« br¥ngLfisí« njo¡f©Lão¤J¥ go vL¤J, M§»nya‹ bjhF¤J m¢ášbtËÆ£l jÄHf tuyh‰W Mtz§fsh»a ò¤jf§fis¡ fUehlf¤âY«, Mªâu¤âY« bršyÇ¤J mÊªJnghf É£oU¡F« jÄHf« ït‰iw¡ fh¥gh‰Wkh?


nfhit »Hh® á.k. ïuhk¢rªâu‹


nfhit »Hh® á.k. ïuhk¢rªâu‹

ïa‰bga® : ïuhk¢rªâu‹

áw¥ò¥ bga® : nfhit »Hh®, á.v«.ïuhk¢rªâu‹br£oah®, á¤jhªj¥ òyt®(br‹idkhÃy¤ jÄœ¢ r§f« mË¤jJ)

bg‰nwh® : nfhd«khŸ, kUjhry« br£oah®

ãwªjehŸ : 30-11-1888

kiwªj ehŸ : 03-12-1969

C® : nfhit

fšÉ : nfhit ïy©l‹ Är‹ gŸË,efuit¥ gŸË, rghgâ¥ ãŸis,âU¢á‰w«gy« ãŸis M»nahÇl«jÄœ¡fšÉ; br‹id khÃy¡fšÿÇ: ï.f. (ã.V.) ïa‰ãaš,1908,r£l¡fšÿÇ: ï.r.(ã.vš) 1912;jÄœ¡fšÉ: c.nt.rhÄehjÇl«

gÂ : nfhit-tH¡FiuP®, jÄHf muR:ïªJ rka mwÃiya¤JiwMiza® (1940-ïš XŒî)‘bfh§Fky®’ ïjœ MáÇa® (1934-1937); “á¤jhªj«” : ïjœ MáÇa®(1947-1953)

gil¥òfŸ : bfh§F eh£L tuyhW, nr¡»HhU«fšbt£L«, ehšt®fS« fšbt£LfS«,fšY« ngR»wJ, flÈ‹f© K¤J.


38. fh¥ãakhd nguháÇa®

f‹d§fnuš v‹W ïU¡»wh®, ïl¡fhš ïl¡ifCd« cilat®, bt©Âw Mil, njhËš Éá¿ko¥ò¤ J©L, nt£oia¡ f¢r« f£oÆU¡»wh®, ifÆšbtŸË¥ ó© cŸs if¤jo, be‰¿ Ãiwa âUÚW.

M « ! m t ® j h ‹ ò y t ® k Â ( g © o j k Â )fânurdh®! ‘g©ojkÂ’ v‹whny mtiu¤jh‹F¿¡F«.

murÇ‹ miH¥òïuhkÈ§f tŸsyhÇ‹ bghJ¢rka (r‹kh®¡f)

be¿ia¥ gu¥ò« neh¡Fl‹, fhiu¡Fo brh¡fÈ§f IahtÊfh£LjÈš, fânurdh® nkiy¢átòÇÆš r‹kh®¡frig bjhl§»dh®. mj‹ rh®ãš t.gH.rh. gHÅa¥g‹br£oah® bghUSjÉíl‹, ïy¡fz¥ bgU«òyt®nrhHtªjh‹ murŠr©Kfdh® jiyikÆš, fnzr®brªjÄœ¡ fšÿÇí« bjhl§»dh®. jÄœ, tlbkhÊ,M§»y« vd _‹W bkhÊfisí« m¿ªjt® fânurdh®.mt® ng¢R vËikahfî«, eif¢RitnahL áªjidfyªjjhfî« ïU¡F«. vG¤J ïy¡»a eilahf ïU¡F«.tlbkhÊ¥òyik ïUªjjhš gy tlbkhÊ ehlf§fis¤ jÄG¡F bkhÊ bga®¤jh®. fânurdhÇ‹ âwikg‰¿¡ nfŸÉí‰w br£oeh£L tŸsš m©zhkiymur® neÇš tªJ mtiu miH¤J¤, jh« ÃWÉÆUªjm©zhkiy¥ gšfiy¡ fHf¤âš jÄœ¥nguháÇauhf¥gjÉ mË¤jh®.

F‰w« f©lhš F£LâU¡FwŸ KGikí« kd¥ghl« brŒj fânurdh®,

j« e©gÇl«, “x¥ã¡»nw‹, jtW ïUªjhš F£L§fŸ”v‹wh®. “mfu Kjy vG¤bjšyh«” v‹wJnk, e©g®F£odh®.

‘V‹?’ v‹wj‰F, “mfu Kjy btG¤bjšyh« v‹WïU¡»wJ. vG¤bjšyh« v‹W T¿dhš jtW jhnd?”


v‹wh® e©g®. “Inah! 1330 FwS« brh‹dhš v‹jiyna ïU¡fhJ. nghJ« Ú® rÇgh®¤jJ” v‹W T¿É£lh® fânurdh®. F‰wÄšyhkš jh« go¤jJnghynt, ãw® F‰w« f©lhš Fiwia nenu cldoahf¡ T¿ÉLth®. eif¢Rit cz®îilat® Mifahšr‰W¡ »©lyhfî« brhšth®. Mdhš fLŠbrhšTwntkh£lh®. mtuJ »©lš bghW¡fhkš gifbfh©nlh® c©L. e‹}š v‹D« ïy¡fz¤J¡F¥ gyãiHfSl‹ ciu vGâ m¢á£l xUt®, btËp£LÉHhÉš fânurdhiuí« ngRkhW f£lha¥gL¤âdh®.m›ÉHh nkilÆnyna fânurdh®, “mJ e‹}š, ïJe‹}š (ešy üš) ïšiy!” v‹W T¿É£lh®.

kiyÆil¥ ãwth kÂkiwkiy v‹D« jÄœkiyíl‹ nkhâa kÂ

fânurdh® Mth®. kiwkiy mofsh® jkJ áw¥ò¢brh‰bghÊÉ‹nghJ, tlbrh‰ fy¥ghš jÄÊ‹ jÅ¤j‹ikí« áw¥ò« bfL»‹wd v‹W ngádh®. mu§»šïUªj fânurdh® vGªJ, “m¥g® bgUkh‹ ry«óbthL ög« kwªj¿na‹ - v‹W ghoíŸsh®. ry«,ög« v‹w brh‰fŸ tlbrh‰fŸ. ïjdhš m¥g®jÄiH¡ bfL¤jh® v‹W MFkh?” v‹W vâ®¥ò¤bjÇÉ¤jh®. át kj¥ g‰whš Éisªj ád« ïJ! MÆD«ešy jÄÊšjh‹ ngrî« vGjî« brŒjh®. ïtÇl«gÆ‹w t.Rg.khÂ¡f« jÅ¤jÄœ ïa¡f¤â‹K‹ndhoahf És§»dh®.

fânurdh® âšiyÆš (áj«gu¤âš) tÊgh£oY«ïirÆY« fšÉÆY« kh‰WbkhÊ ngh‰Wnthiu¡f©lh®.

“ek¡FÇa eh£L bkhÊia¥ òw¡fÂ¤J nt‰WbkhÊÆš v¤Jiz nk‰br‹whY«, bkhÊa¿th‰bgW« ga‹ K‰W« bg‰wjhf kh£lhJ. ïªÃiyÆšeh« ï‹¿aikahJ gÆy nt©LtJ ek¡FÇa jÄœbkhÊnaahF«”

v‹W fânurdh® vGâíŸsh®. ciu eil üšfis¤ jÄG¡F bkhÊbga®¤J ehlf¤ jÄG¡F«,


m©zhkiy murÇ‹ jÄÊir Ka‰áfS¡F¤ JizbrŒJ ïir¤ jÄG¡F« bjh©L brŒjh®.

áÇ¥òkÂ bg©kÂòyt®kÂ (g©ojkÂ) fânurdh®, khzt®fis

xG¡fkhf ïU¡f¢ brŒtâY« jÄG¡fhf¡ Fuš bfhL¥gâY« f©o¥òkÂ. Mdhš g©ãY« gH¡f¤âY«ghl§fis khzt®fS¡F¢ Ritgl¢ brhštâY«áÇ¥òkÂ. fšÿÇÆš Ãiwa ÉLKiw É£L« nghjhkš,nkY« ÉL¥ò vL¤J¡ bfh©L tuhkš ïUªjhš go¥òv‹dhF«? ÉLKiw Koªjîlnd tuhkš, btFehŸbr‹WtU« khzt®fis¥ gh®¤J, “xU kunk¿nj§fhŒ eh‹F g¿¤jh‹. cÇikahsU¡F x‹W« bfhL¡fhkš eilia¡ f£odh‹. V‹?- v‹W nf£lj‰F¢brh‹dh‹: Vw x‹W, ïw§f x‹W, m‹gË¥ò vdÚ§fshf¡ bfhL¥gJ x‹W, ehdhf vL¤J¡ bfh©lJx‹W” v‹W »©lyhf¡ TWth®.

xUKiw fânurdh® brh‰bghÊÉ‹nghJ T£l¤âš gy bg©fŸ ngá¡bfh©oUªjd®. ‘bg©kÂfŸjhnd, fyfy v‹W xÈ¤J¡ bfh©Ljh‹ ïU¡F«’v‹wh® òyt® kÂ. bg©fŸ c£gl midtU« áÇ¤Jk»œªjd®. bg©fË‹ mu£il xÈí« m¤Jl‹ml§»É£lJ.

mÇa¡Fo ÓÅthr‹mÇa¡Fo v‹w CÇš X® m‹g® å£oš, Fo¡f¥

ghš bfh©L tªJ it¤jd®. ghiy¥ gh®¤J¡ bfh©nlïUªjh® fânurdh®. “V‹?” v‹W k‰wt®fŸ nf£ld®.ghÈš vW«ò »lªjJ. m‹nghL« kâ¥ò bfhL¤J«bfh©L tªJ it¤jij v©Â¥ gh®¡fhkš, “vW«ò»l¡»wJ. gh®¡fÉšiyah?” v‹W kidÉÆl« -jhÆl« - cwîfËl« - cztf¤âš tH§FeÇl« - Ó¿¢ádªJ vÇªJ ÉGªJ gif¥ ng¢R ngRtJ gy® tH¡f«.Mdhš fânurdhnuh, eif¢Ritahf, “ghÈš ÓÅthr‹gŸË bfh©oU¡»wh‹” v‹wh®. ÓÅthr‹ v‹wJÓÅÆš thr« brŒí« vW«ò v‹gij¥ òÇªJ bfh©LjÄœ e©g®fŸ áÇ¤jd®. Fo¡f¤ bjhl§F«nghnjh‘CU« m¿a¡Fojh‹, mÇa Fojh‹’ v‹wh®. m¿ªJ


bfh©nl v‹W« mÇjhd v‹W« eif¢RitahfCiuí« tH§»a ghiyí« F¿¤jjhš všnyhU«kWgoí« áÇ¤jd®. ghÈš vW«ò Äjªjij eif¢Ritahf¡ T¿ajhš ånl k»œ¢áÆš ÄjªjJ.

goas¥gt‹ mâfhu«c Œ a ¡ b f h © l h ‹ â U k i y v ‹ D « C Ç š

fânurdh® e.K.nt.eh£lhUl‹ nfhÆš Fs¤J¡F¢br‹¿Uªjh®. fânurdh® Fs¥goÆš ïw§F«nghJcjÉahf, eh£lh®, “goÆšiy.. . goÆšiy” v‹Wmo¡fo v¢rÇ¡if T¿tªjh®. fânurdh®, “cyf¤J¡nfgoas¥gt‹ nfhÆÈš tªJ, VdŒah goÆšiy... goÆšiy v‹W TW»Ö®fŸ?” v‹wJ«, eh£lhU« cl‹tªjt®fS« áÇ¤jd®.

fuªij¤ jÄœ¢ r§f¤â‰F¢ brh‰bghÊth‰w¢br‹¿UªjnghJ ÉUªJ elªjJ. bgU«òyt® tujeŠira«ãŸis rhW (ïur«) mâf¡ fhukhf ïUªjjhšbrUÄdh®. clnd fânurdh®, “v‹d, ïur« mâfhukh?” v‹W nf£lJ«, mtuJ brhšÈÅik midtiuí« áÇ¤J k»Hit¤jJ.

Ôí« fiuahD«x‰WikÆ‹ikÆš bga®bg‰w jÄH®fŸ, mU£gh

kU£gh thj« nghy, f«guhkhaz¤ij vÇ¡f nt©L«,vÇ¡f¡ TlhJ v‹W ãsî g£oUªjd®. fânurdh® xUbrh‰bghÊÉš, “f«guhkhaz¤ij vÇ¡f KoahJ”v‹W T¿dh®. V‹? “ïuáfkÂ o.nf.á., f«guhkhaz¥bgh‰fhRfis¡ bfh£Lth®. ïil¢ brUfš v‹Wbršyh¡fhRfis¤ ö¡» v¿th®, gly« glykhf¡ Tlv¿th®. ï¥gona v¿ªjhš k¡fS¡F¥ go¡F« bjhšiyí« ïuhJ. vÇ¡F« m‹g®fS¡F vÇ¡fî« x‹W«ïU¡fhJ” v‹W eif¢Ritahf¡ T¿dh®.,

“njthu« ghoÆU¡»nw‹, ghuh£o¥ ghÆu«vGâ¡ bfhL§fŸ” v‹W tªjh® X® miunt¡fhL.ghliy¡ f©L bfhâ¥gilªjhY« eif¢Ritahf“njthu« tªjJ nghš tu£L«, ghL»nw‹” v‹wh®.“v¥go?” “âšiy¥ gh®¥gd®fËl« bfhL¤J¡ fiuahD¡F¤ ÔÅ nghL§fŸ. Ûâ tªjhš ghÆu« ghL»nw‹.”


tªjt® btªJnghŒÉ£lh®. jÄœ ieªJ nghfhkšj¥ã¤jJ. “brªjÄœ¤ jhŒ bg‰bwL¤j bršt®fânurdh® fhÉa« Mdh®. fhÉa« mtuhÆ‰W” v‹Wghuh£Lth® âU.É.f.

âU.É.f. T¿aJnghš fÉP® Koaur‹ ïa‰¿a‘ó§bfho’ v‹D« fh¥ãa¤â‹ fUthdh®:

“áÇ¥ãU¡F« mt®thÆš; ngR« fhiyáªjidÆ‹ bjËÉU¡F« mt®K f¤âš!

ÉÇ¤âU¡F« xËÆU¡F« ÉÊÆ u©oš!ÉÇbe‰¿ bghÈîbgw Ú¿ U¡F«!

gU¤âU¡F« fÊÆid¡if ão¤â U¡F«!gsgs¡F« m¡fÊÆš óÂ U¡F«!

ÉÇ¤âU¡F« ÚŸÉÇ¥ãš mk®ªâ U¥ngh®ÉÊfS¡F Éa¥ãU¡F« fË¥ã U¡F«!”


g©ojkÂ K. fânur‹ br£oah®


g©ojkÂ K. fânur‹ br£oah®

ïa‰bga® : fânur‹

áw¥ò¥g£l§fŸ : g©ojkÂ (nkiy¢átòÇr‹kh®¡f rig mË¤jJ 27-08-1925) kfhknfhgh¤âaha (M§»ymuR mË¤jJ 11-06-1942)

bg‰nwh® : áf¥ã M¢á, K¤J¡fU¥g‹ br£oah®

ãwªjehŸ : 16-10-1881

kiwªjehŸ : 24-10-1953

C® : k»ghy‹g£o (ó§F‹w«; fÂa‹ó§F‹wdh® ãwªj C®), fhiu¡ FomU»š.

kidÉ : Ûdh£á m«khŸ

fšÉ : nrhHtªjh‹ murŠr©KfdhÇl«jÄœ¡fšÉ, jUit ehuhazrh¤âÇahÇl« tlbkhÊ, fhiu¡ Fobrh¡fÈ§f IahÉl« rka¡fšÉ.

gÂ : nkiy¢átòÇ r‹kh®¡f rig (15-03-1909 Kjš) nkiy¢átòÇ brªjÄœ¡fšÿÇ¤ jÄœ¥nguháÇa® (1909 -1934); m©zhkiy¥ gšfiy¡fHf¤ jÄœ¥ nguháÇa® (1934 Kjš),m©zhkiy¥ gšfiy¡fHf¤jÄœ¤Jiw¤jiyt®, br‹id¥gšfiy¡fHf¤ jÄœ¤Jiw¤jiyt®, âUÉjh§T®¥ gšfiy¡fHf¤ jÄœ¤Jiw¤ jiyt®

cW¥ãd® : kJiu, fuªij¤ jÄœ¢ r§f§fŸ,ahœ¥ghz« MÇa âuhÉl bkhÊts®¢á¢ r§f«.


gil¥òfŸ : ciueil¡nfhit 1,2; eh£L¡nfh£il efu¤jh® tuyhW, eh£L¡nfh£il efu¤jh® Ó®âU¤j«,g©ojkÂ foj§fŸ, g©ojkÂghlšfŸ, g©ojkÂ gâ‰W¥g¤jhªjhâ, âUthrf« fâ®kÂÉs¡fîiu

bkhÊbga®¥ò : cjaz rÇj«, Rnyhrid,k©Âaš áWnj® (ÄU¢r fofh),R¡»u Úâ (xser«), bfslÈa«(m®¤jrh¤âu«), khyâ khjt«,ãujhg U¤âu«, ïur f§fhju«.


39. òytU¡F¡ f£oa nfhÆš!

eoiffS¡F¡ nfhÆš f£o tÊgLtJ« eof®fË‹bt£LUî¡F¥ ghš KG¡fh£LtJ« rhuha KG¡fh£LtJ« ï‰iw¤ jÄœ kfÅ‹ g©ò; òytU¡F¡nfhÆš f£o tÊgLthdh v‹W Éa¥òl‹ mšyJIa¤Jl‹ nf£»Ö®fŸ! ntsh© FL«g¤âš ãwªJgfbyšyh« jªij¡F cWJizahf cHî brŒJ ïubtšyh« jÄœ go¤jtU«, jÄœ¡ fšÿÇ br‹W nr®ªJgo¡fhknyna jÅ¥go¥ã‹ _y« å£oÈUªnj go¤JMwh©L¤ jÄœ ïy¡»a¥ g£l¥go¥ig _‹wh©LfËnyna go¤J kJiu¤ jÄœ¢r§f¤ nj®î vGâ Kjškâ¥bg© bg‰W Kj‹ Kjyhf¤ ‘j§f¤njhlh’ gÇRbg‰wtU«, bghJk¡fisí« khzt®fisí« k£Lkšyhkš jÄH¿P®fisí« j« ng¢R¤ âw¤jhš f£o¥ngh£L ehty® v‹w g£l¤ij¥ bg‰wtU« M»ae.K.nt§flrhÄ eh£lhU¡F¤ âUitahW mU»š cŸseL¡fhÉÇ v‹D« CÇš FlKU£o M‰w§fiuÆšnfhÆš f£oÆU¡»wh®fŸ.

beonah‹át¥ãufhr« v‹W ãwªjîl‹ bgaÇl¥bg‰w

ït®, _¤jt® ïUt® FHªij¥ gUt¤ânyna ïwªjjhš,bg‰nwhuhš âUkiy (âU¥gâ) beonahÅ‹ mUŸnt©o nt§flrhÄ v‹W kh‰W¥ bga® ïl«bg‰wh®.jÄœ go¡fhknyna kHiya® go¥ò Kjš gšfiy¡fHf¥ go¥ò tiu go¤J¥ g£l« bgW« ïÊÃiy ï‹WjÄœeh£oš cŸsJ. e.K.nt. å£oÈUªJ jÄœ go¤njjÄœ MáÇauhf¥ gŸËÆY« fšÿÇÆY« gšfiy¡fHf¤âY« gÂah‰¿a bgUik¡FÇat®. ghuâahU«,g h © o ¤ J i u ¤ n j t U « f © l f d t h » a j Ä œ ¥gšfiy¡fHf« mika nt©L« v‹W e.K.nt. â£lm¿¡if mË¤jh®. jÄÊd¤â‹ ö¡fKilikahšjÄœ¥ gšfiy¡fHf« cldoahf¤ bjhl§f¥glÉšiy.


mt® beoa ÃÄ®ªj njh‰w« cilat®.Ú©l vL¥ghd _¡F« CLUÉ¥ gh®¡F« f©fS«bfh©lt®. guªj be‰¿Æš âUÚ‰W¥ g£ilí« eLÉšrªjd¥ bgh£L« it¤âU¥gh®. KHªjhŸ bjhL Ú©liffS« eL¤ju clšthF« bg‰wt®. jh®¥ghŒ¢á¡f£oa nt£oí«, fG¤njhL ïW»a F¥ghaK«(nfh£L), jiy¥ghifí« mÂªjt®. ty¡ifÆš át¥ò¡fš nkhâu« mÂªâU¥gh®. ml®ªj eW¡F Ûirí«cU©il¡ f©zhoí« rÇif¤J©L« e.K.nt. milahs§fŸ.

bjhl® jÄœbjhl¡f¥gŸË nk‰gh®itahsuhf ïUªj

I.rhÄehj KjÈah® v‹gt® jÄœ¥ g‰Wilat®.bjhl¡f¥gŸË MáÇa®fS¡F v‹W áw¥ò¡ T£l§fŸel¤â¤ jÄœ f‰ã¥gâš M®t« V‰gl¢ brŒth®.rhÉ¤âÇ bt©gh v‹w üš ïa‰¿at®. mt® xUKiweL¡fhÉÇ¡F tªâUªjh®. g¡f¤âš cŸs ïs§fhL v‹wCÇš elªj T£l¤âš ngR«nghJ jk¡F¢ br›tªâòuhz¤âš ‘fdf¤jhdthÇ’ v‹w bjhlU¡F¥ bghUŸÉs§fÉšiy v‹W mt® bjÇÉ¤jh®. fdf¤jhdt mÇvd¥ ãÇ¤J ïuÂaD¡F vâÇ vd¥ bghUŸ T¿dh®e.K.nt. ïjid¡ nf£L Éa¥ò« k»œî« bfh©lnk‰gh®itahs® kJiu¤ jÄœ¢ r§f¤âš e.K.nt. jÅ¤nj®tuhf¥ go¤J¥ g£l« bgW«go tÊfh£odh®.ïjdhš C¡f« bg‰W¥ go¤J¥ òyt® (g©oj«)g£l« bg‰w e.K.nt. gyiu¤ jÄÊy¡»a tšYe®fshfcUth¡F« nguháÇa¥ bgUkfdhuhdh®.

Ia« ngh¡»e.K.nt. khzt®fS¡F« k‰w MáÇa®fS¡F«

V‰gL« Ia§fis¥ ngh¡» mUªjÄÊš òyik ts®¤jt®. óthq® irt á¤jhªj rig¡ T£l¤âš âU.É.f.ngr¤ bjhl§»anghJ Ia« nf£gjhf¢ áy® vGªJngá¡ bfh©nl ïUªjjhš FH¥g« ne®ªjJ. e.K.nt.JÂªJ jiyÆ£L “Ia§fis¤ J©L¤jhËš vGâ¡bfhL§fŸ; ïWâahf eh‹ Ia« ngh¡»¤ bjËî jUnt‹” v‹wh®. mjdhš T£l« mikâahf el¡f¤bjhl§»aJ.


ghuâ¡F¥ ghl«xUehŸ ïuî e.K.nt. j‹ å£oš rhŒî eh‰fhÈÆš

mk®ªâUªjh®. m¥nghJ K©lhR¡ f£o¡ bfh©Lr£il ïšyhkš bgÇa ngh®itia¥ ngh®¤â¡bfh©L xUt® tªjh®. jh« xU fÉP® v‹W m¿Kf¥gL¤â¡bfh©L áy¥gâfhu« g‰¿¢ brhšy¢ brhšÈ¡nf£L¡ bfh©L ïunthL ïuthf¥ nghŒÉ£lh®.mt®jh‹ ghuâah®! ïªj Ãfœ¢áÆ‹ e«gf¤j‹ikg‰¿¢ áy® IíWt®. Mdhš 1912-ïš ghuâah® jŠrhñ®¤bjhl®t©o Ãiya¤âš ïw§»dh® v‹W csî¤JiwÆ‹ F¿¥ò cŸsJ. k‹dh®Fo¡F mU»š cŸsnkyehif v‹w á‰ùÇš muÉªjÇ‹ e©guJ å£o‹_‹wh« khoÆš (ï§»UªJ »z‰¿š Ú® vL¡fyh«)FâU¡FŸ gJ§» ïu©L _‹WehŸ ïUªjh® v‹wbrŒâí« cŸsJ. âUth%® tªâUªjh® v‹w F¿¥ò«cŸsJ. vdnt, e.K.nt. mt®fËl« ‘nru‹ j«ã áy«igïir¤j, áw¥ig¥ ghuâah® ÉÇthf¡ nf£oU¡fyh«.

òyt® tuyhWâUkz« bršt nfrtuha KjÈah® âUtŸSt®,

f«g® vd¥ òyt® tuyhW« ïy¡»a¤ âwD« TW«üšfŸ vGâíŸsh®. m›tifÆš e.K.nt. e¡Ñu®, fãy®v‹w üšfŸ vGâíŸsh®. ‘mf¤âa®’ v‹w jiy¥ãšbrªjÄœ¢ bršÉ ïjÊš vGâdh®. m¡f£LiufŸüyhfÉšiy. fŸs®rÇ¤âu«, nrhH® rÇ¤âu« v‹wtuyh‰W üšfisí« vGâíŸsh®. fŸs® rÇ¤âu«F¿¥ã£l rhâ tuyhwhf ïšyhkš jÄHf k¡fË‹ Fytuyhwhfî« g£l¥bga®fŸ g‰¿a tuyh‰W MŒthfî« És§F»‹wJ.

ciuaháÇa®áwªj MáÇauhfî«, tšyik thŒªj ng¢rhs

uhfî«, tuyh‰W üyháÇauhfî«, âwdhŒî¡ f£Liuahsuhfî« âfœªj e.K.nt. jÄœ ïy¡fz§fS¡F«ïy¡»a§fS¡F« ca®ªj bjËthd vËa ciufŸvGâíŸsh®. áy¥gâfhu¤J¡F« kÂnkfiy¡F« ït®vGâa ciufŸ MŒî¤âw‹ ÄFªjit. vËait v‹WfUj¥bgW« M¤âNo KjÈa Úâ üšfS¡F« ciu


vGâ¤ bjËî jªjh®. ït® j« ciuÆš ãw ïy¡»a¢brŒâfË‹ x¥ÕL, ïy¡fz¤ bjËî, jÄÊirÉs¡f«, jÄHf tuyh‰¿‹ m¿a¥bgwhj gFâfŸ,jÄÊ‹ nk‹ik M»ad És¡»¢ brhšth®.

tuyh‰w¿P®e.K.nt ïy¡»a«, ïy¡fz«, ciu, tuyhW,

MŒî, jÄœ¡fšÉ vd¥ gyÃiyfËš ghLg£lt®.ïuh. ïuhfita§fh® f%®jh‹ nru® jiyef® v‹WT¿anghJ, e.K.nt. âUtŠir¡fs«jh‹ nru® tŠáv‹W MŒî Koî T¿dh®. K.ïuhfita§fh® jÄœeh£o‹ ntË® v‹w FWÃy k‹d®fis MÇa® v‹WvGâdh®. e.K.nt. mjid kW¤J, ntË® jÄÊd¤ij¢rh®ªjt®fns v‹W ÃWÉdh®. “K. ïuhfita§fhÇ‹ntË® tuyh‰iw MuhŒ¢áahš åába¿ªjt® ehty®e.K.nt§flrhÄ eh£lh® Mth®” v‹W ghthz®ghuh£Lth®.


ehty® e.K. nt§flrhÄ eh£lh®


ehty® e.K. nt§flrhÄ eh£lh®

ïa‰bga® : át¥ãufhr« (v) nt§flrhÄ

áw¥ò¥g£l« : ehty® (br‹id khÃy¤ jÄœ¢ r§f«mË¤jJ: 24-10-1940)

bg‰nwh® : ijy«khŸ, å. K¤JrhÄ eh£lh®

ãwªjehŸ : 12-04-1884

kiwªj ehŸ : 28-03-1944

ãwªj C® : âUitahW mU»š eL¡fhÉÇ

fšÉ : eL¡fhÉÇ - bjhl¡f¥gŸË¡ fšÉ;â©iz¥ gŸË¡ fšÉ; tšy«FUrhÄ MáÇaÇl« - jªijÆl«jÄœ¡fšÉ; á¿a jªijbrh¡fÈ§f eh£lhÇl« ïir -jÅ¥go¥ò: kJiu¤ jÄœ¢r§f¤â‹ - ãuntr, ghy, g©oj(6 M©L) nj®îfŸ: _‹nwM©oš (1905, 1906, 1907) - Kjškâ¥bg©; j§f¤ njhlh gÇR.

gÂ : âU¢áuh¥gŸË vR.ã.Í. (ãr¥ <g®)fšÿÇ (1908), nfhit ik¡nfšca®Ãiy¥gŸË (1909-1910),âU¢á vR.ã.Í. fšÿÇ (1910-1933)jÄHháÇa®, m©zhkiy¥gšfiy¡fHf« (1933-1940)ÉÇîiuahs®; fuªij¥òyt®fšÿÇ (1940-1944) Kjšt®.

gil¥òfŸ : ntË®tuyh‰¿‹ MuhŒ¢á, fŸs®rÇ¤âu«, nrhH® rÇ¤âu«, f©z»Æ‹ tuyhW« f‰ò kh©ò«,f£Liu¤ âu£L, e¡Ñu®, fãy®.


mf¤âa® (brªjÄœ¢ bršÉ ïjÊšf£LiufŸ)

ciufŸ : M¤âNo, bfh‹iwntªj‹,_Jiu, eštÊ, e‹bd¿,bt‰¿nt‰if, fh®eh‰gJ,fstÊeh‰gJ, mfeh}W,áy¥gâfhu«, kÂnkfiy,guŠnrhâah®âUÉisahl‰òuhz«, mf¤âa®njthu¤ âu£L KjÈa üšfS¡FciufŸ, j©oay§fhuciu¤âU¤j«, ah¥gU§fy¡fhÇifciu¤âU¤j«.


40. r¤âu¤J¢ nrhW« rk‰»UjK«!

gh©o¤Jiu¤njt® kJiuÆš eh‹fh« jÄœ¢r§f« mik¡f¤ âU¥ghâÇ¥òÈô® PhÅahuofŸö©Ljš Mth®. kJiu¤ jÄœ¢ r§f« mik¡f¤Jizahf ïy¡fz¡flš murŠr©Kfdh®, fuªij Ú.fªjrhÄ¥ ãŸis, jÄHntŸ ckh knfRtudh®KjÈnah® cjÉd®. kJiu¤ jÄœ¢ r§f¤â‹ x‹gjhtJM©L ÉHh jÄHf« v§F« F¿¥ghf¤ jŠirÆšáw¥ghf¡ bfh©lhl¥ bg‰wJ. ïjdhš ö©Ljšbg‰W murŠ r©KfdhÇ‹ e©g® òyt® É. rhÄehj¥ãŸis jŠirÆš jÄœ¢r§f« bjhl§»dh®. ï¢r§f¤âÈUªJ ïisP®fŸ áy® ïuhjh»U£oz¥ ãŸisjiyikÆš ãÇªJ fuªij¤ jÄœ¢ r§f« bjhl§»d®.ïuhjh»U£oz¥ ãŸisÆ‹ m©z‹ j.nt. ckhknfRtudh® r§f¤â‹ jiytuhf¤ nj®ªbjL¡f¥bg‰wh®. fuªij¤ jÄœ¢ r§f¤ij 14-05-1911-ïš e.K.nt.eh£lh® jiyikÆš elªj ÉHhÉš PhÅahuofŸjh‹bjhl§» it¤jh®. fuªij¤ jÄœ¢r§f btŸË ÉHhÉY« (16-04-1938) g§nf‰W¡ fuªij¤ jÄœ¡ fšÿÇia¤bjhl§»dh®. PhÅahuofŸ ehŸnjhW« KUf¥bgUkhid tÊgLifÆš jÄHntS« fuªij¤ jÄœ¢r§fK« áwªJ És§f nt©o¡ bfhŸthuh«.

tH¡F¢ bršt«kÆyhLJiw ntjehaf®, ehty® nrhkRªju

ghuâah®, t.c.á., o.nf.á., ïuh.ã.nrJ¥ãŸis, át¡fÉkÂ á.f.R¥ãukÂa® KjÈnah® tH¡FiuP®fshfÉs§»aJl‹, jÄœ¤ bjh©l®fshfî« âfœªnjh®Mt®. m›tÇirÆš jŠir ÓÅthr‹ ãŸisí«mtÇl« gÆ‰á tH¡FiuPuhf ïUªj jÄHntS«,jÄHntË‹ e©g® M.jh. (V.o.) g‹Ü® brštK«És§F»‹wd®. k‰w jÄH¿P®fis¥ nghy ne®ikahdtH¡Ffis k£Lnk vL¤J el¤JtJ jÄHntË‹


tH¡f«. r£l EQ¡f§fis MŒî brŒJ, r£lÉâfis¡F¿¤J¡ bfh©L, c©ikahd rh£áfis k£L« V‰W¡bfh©L Kiwahf tH¡F¡ F¿¥ngL (f£L) vGâ it¤J¡ bfh©Ljh‹ tH¡fhLth®. m¡F¿¥ngLfis¥gh®¤J xU f‰W¡F£o Tl gy M©LfŸ br‹w ã‹dU« Tl tH¡fho btšyKoí«. ViHfS¡F ïytakhftH¡fhL« g©òŸst® jÄHntŸ. ïtU¡F¥ gz eh£l«ïšyhjjhš Kiwahf tH¡F¡ f£lz¤ij k£L«th§»¡ bfhŸS« bghW¥ig¤ j« cjÉahsÇl«x¥gil¤âUªjh®.

k‰wt®fŸ vL¤J tH¡fhl¤ ja§»a F«gnfhz«F¥òrhÄIa® tH¡»š ït® bt‰¿ bg‰wJ«, Úâ¡f£á¡fhf tH¡fhoaJ«, fuªij¡ fÉauR nt§flhry«ãŸisÆ‹ j«ã¡fhf tH¡fhoaJ« ïtU¡F¥ òfœnr®¤jd. brštK« nr®ªjJ. tH¡fho¥ bg‰w bršt¤ij mw¢ brašfS¡F mŸË tH§»dh®. mnjneu¤âš, fl‹ th§FtJ F‰w«, fl‹ bfhL¥gJ« F‰w«v‹w fU¤Jilat®.

f£á¤ bjh©LM§»nya M£áahsiu m©o¥ ãiH¤j gh®¥

gd®fŸ k‰w rhâÆdiu¤ jhœ¤â it¤âUªjjhšãuhkz® mšyhjh® ïa¡f« njh‹¿, ‘Úâ¡f£á’ (1917)M»aJ. jŠir kht£l¤âš mjid f£o¡ fh¤jt®fŸjÄHntS«, M.jh. g‹Ü®¢ brštK« Mt®. jÄœeh£o‹ bgU«ghyhd cŸsh£á mik¥òfis Úâ¡f£á if¥g‰¿aJ. jŠir kht£l¡ fHf¤â‹ (ngh®L)jiytuhf M.jh. g‹Ü®brštK« t£l¡ fHf¤â‹jiytuhf¤ jÄHntS« nj®ªbjL¡f¥ bg‰wd®.

jÄHntŸ jŠiria¢ R‰¿Y« cŸs mid¤J¢á‰ù®fS¡F« rhiy mik¤jh®. bjhl¡f¥ gŸËfŸ,bgUf¢ brŒjh®. MáÇa®fŸ, khzt®fŸ, gŸËfŸ,fšÉ¤ju« nk«gl¥ ghLg£lh®. gÂÆš ã‹ j§Fnthiuí« Vkh‰Wnthiuí« f©o¤jh®. T£Lwî¤JiwÆš <LghL bfh©L fuªij¡ T£Lwî t§» (1919),T£Lwî Ãyts t§» (1926), jŠir kht£l¡ T£Lwî¥ghš c‰g¤âahs®fŸ r§f« ( 1939) KjÈat‰iwmik¤jh®.


âUitah‰iw¢ rh®ªJ eilbgW« VG®¤ âUÉHhÉ‹ nghJ k¡fŸ rhiyfË‹¿ tašfËY« tu¥òfËY« gšy¡Ffis¤ ö¡»¡ bfh©L bršt®. nkšr£ilí« fhÈš brU¥ò« mÂahkš m›ÉHhÉšbghJk¡fSl‹ M©LnjhW« elªJ bršY« jÄHntŸ, ešy rhiyfŸ mik¤J¡ bfhL¤jh®. fhnuhlf¢nrÇ (bfhulh¢nrÇ) kl¤â‹ thiyahdªj mofshÇl¤âš á¤jhªj¥ ghl« nf£lh®. br§f‰g£L ‘RakÇahij’ kheh£oš (1929) flîŸ bgauhš xU fhR«bryî brŒa¡TlhJ v‹W Ô®khd« Ãiwnt‰w¥ g£lJ.ïJ j« fU¤J¡F cl‹ghL ïšyhjjhš Úâ¡f£áÆÈUªJ Éy»dh®.

jÄG¡F ïlÄšiyâUitah‰¿š fhÉÇ¡fiu Xu¤âš á¿a mu©

kidÆš ïUªj r¤âu¤âš gh®¥gd®fS¡F ïytakhf¢nrhW ngh£L tlbkhÊ (rk‰»Uj«) f‰ã¤J tªjd®.jÄœ f‰ã¡f nt©L« v‹W Úâ¡ f£áÆduh»a M.jh.g‹Ü®brštK« jÄHntS« T¿d®. jÄœ TlhJ v‹Wgh®¥gd®fŸ tH¡»£ld®. g‹Ü® brštK« jÄHntS« jÄG¡fhf thjhod®.

“runghÍ k‹d® vGâ it¤jJ ïªj mu©kid.ï§F ntj« k£Lnk brhšÈ¤ jUnth«”

“bjY§F ïir V‹ brhšÈ¤ jU»Ö®fŸ?”

“âahifa® ï§nfjh‹ ghodh®”

“ntj« k£L«jhnd brhšÈ¤ju k‹d® vGâÆU¡»wh®?”

“ntjK« fyh rh¤âu§fS« v‹W vG¤âšïU¡»wJ”

“m¥goah? fiy rh¤âu§fËš jÄœ ïy¡»a§fS« ml§F«”

“c«... c«... e‹dh ‘M§»nur’ (M§»y«) go¢R£Lkl¡»nwŸ, Ú§fŸ eh¤âf®... ‘Úâ¡f£á’! jÄœ¥ òuhz§fis ntzh brhšÈ¡ bfhL¡fyh«. Mdh ‘ãuh«zhŸ’k£L«jh‹ go¡fyh«”


“â‹d¢ nrhW« tif tifahŒ¡ fhŒf¿fS« tÊatÊa beŒí« jÆU« ghY« eh§fŸ ciH¤J c©lh¡»¤jªjhš ïytakhŒ¤ â‹ngŸ! thu« njhW« jiy¡F¡FË¡f ešby©bzŒí« miu¥ò¤ öS«, khj¤J¡Fïu©L nt£oí« J©L« jU»nwh«. eh§fŸ k£L«go¡f¡TlhJ. cŸnsna EiHa¡ TlhJ! rÇ... ehjRuK«nksK« k‰wt®fS¡F¢ brhšÈ¤ jU»Ö®fns?”

“r§Ñj« (ïir) ghl mbjšyh« nt©Lnk!N¤âuhis¢ r¤âu¤J¡F btËÆny c£fhu it¢R¤jh‹ f‰W¤ j®nuh«...”

“ïuÆÈš x‹whf c£fh®ªJjh‹ ngh»Ö®fŸ.gŸË¡ Tl§fËš eh§fŸ cŸnsjh‹ c£fh®ªJgo¡»nwh«. mjdhš všyh¢ rhâÆdU« jÄœ go¡ffd« nfh®£lh® c¤juÉl nt©L«” v‹W thâ£lh®g‹Ü®bršt«. jÄœ f‰ã¡fyh« vd¤ Ô®¥ghÆ‰W.

r§f¤ jÄH®kidÉ ïwªjã‹ kWkz¤â‰F cwÉd®fŸ

t‰òW¤âí« ‘ï‹bdhU å£L¡F kUkfdhf¢ bršykh£nl‹’, v‹W eif¢Ritíl‹ kW¤JÉ£lh®; m¤Jl‹ f©zhoK‹ Ã‹W x¥gid brŒJ bfhŸtijí« ifÉ£lh®. kidÉiaí« ãŸisfŸ ïUtiuí« g¿bfhL¤J¤ j« FL«g thœÉaÈš J‹g¥g£lhY« bghJ¤ bjh©oš bjhl®ªJ ciH¤jh®jÄHntŸ. fhiyÆš tH¡F k‹w¤âš KG <Lgh£Ll‹tH¡fho Ko¥gh®. khiyÆš tH¡F g‰¿ ah® tªjhY«ngrkh£lh®. KGJ« jÄœ¢ r§f¥ gÂfËš <LgLth®.fuªij¤ jÄœ¢ r§f¤â‹ rh®ãš jÄœ¡ fšÿÇ V‰gL¤â¥ gšfiy¡fHf x¥òjiy¥ ghLg£L¥ bg‰wh®.ViH khzt®fS¡F ïyta¤ j§FÄlK« ò¤jf§fS«tH§»dh®. â¡f‰w khzt® ïšy«, ïyta kU¤Jtkid, üyf«, bjhl¡f¥ gŸË, ca®Ãiy¥gŸË, brªjÄœ¡ if¤bjhÊ‰ fšÿÇ KjÈat‰iwí« r§f tshf¤âš mik¤jh®.

‘jÄœ¥bghÊš’ v‹w ïy¡»a khj ïjiH¤ (1925-26) jÄHntŸ bjhl§»dh®. $kh‹, $kâ, g¤âuháÇa®,rªjh, Éyhr«, É.ã.ã. KjÈa ãw bkhÊ¢ brh‰fis


ïjœfŸ ga‹gL¤â tªjd; mt‰iw¤ jÉ®¤J âUths®âUth£o, bghÊ‰bwh©l®, ifbah¥g¤ bjhif,ciwíŸ, Éiy bfhS« mŠrš v‹w jÅ¤ jÄœ¢brh‰fis¥ ga‹gL¤âdh®. jÄHntŸ ãwbkhÊ¢brh‰fis¥ ng¢áY« fy¡f¡TlhJ v‹W cWânahLjÅ¤jÄiH¥ gu¥ãdh®. nrhH‹ ó§fh, gh©oa‹ ÚHš,nru‹ Éisah£lu§f« vd¤ jÄœ¢ r§f tshf¤âšešy jÄœ¥ bga®fns N£odh®. bjhšfh¥ãa¤ij¥ãiHaw¥ gâ¥ã¤jJ« ÉòyhdªjÇ‹ ahœüš btËÆ£lJ« fuªij¤ jÄœ¢ r§f¤â‰F¥ bgUik nr®¥gd.

jÄœ¥ òyt® tuyhWfis Mtz¥gL¤â btËÆlKidªjJ« jÄHntË‹ â£l« MF«. jÄG¡F« jÄH®fS¡F« e‹ik jU« nfhÇ¡iffis K‹it¤J MáÇaîiu (jiya§f«) vGâdh®. jÄœ¥ gšfiy¡fHf«mik¡f¥gl nt©L« vd 1925-ïš jÄHntŸ t‰òW¤âtªjh®. mj‰fhf mik¡f¥g£l bra‰FGÉš br‹idkhÃy mik¢ruhf ïUªj âth‹ gfö® o.v‹.átPhd«jiytuhf ïUªjh®. jÄœ go¤jt®fS¡F ‘É¤Jth‹’vd tlbkhÊÆš g£l« jUtij¥ ‘òyt®’ vd¤ jÄÊšmË¡f¢ brŒjh®. (ï‹W ‘ã.È£’ vd M§»y¤âškh‰¿É£ld®. ÉiuÉš ïªâÆš mšyJ tlbkhÊÆškh¿dhY« khwyh«). jÄHntŸ ïuåªâuehjjhTÇ‹‘rhªâ Ãnfj‹’ ngh‹W jÄœ¢ r§f¤ijí« ts®¤bjL¡f,mjid¥ gh®¡f¢ br‹wh®. tÊÆš fhŒ¢rš c‰Wmnah¤â mUnf ‘igrhgh¤J’ v‹D« bjhl®t©oÃiya¤âš ïw§» ‘Fwá’ kU¤JtkidÆš nr®¡f¥bg‰W cÆ® Jwªjh®.


jÄHntŸ ckhknfRtu®


jÄHntŸ ckhknfRtu®

ïa‰bga® : ckhknfRtu‹

áw¥ò¥ bga® : brªjÄœ¥òuty® (nk 1933,PhÅahuofŸ j« kÂÉHhÉšmË¤jJ), ïuh› rh»ò (1935:M§»y ïªâa muR mË¤jJ),jÄHntŸ (15-04-1938: ehty®,r.nrh.ghuâah® mË¤jJ)

bg‰nwh® : fhkh£á m«ikah®, nt«g¥ ãŸis

ãwªj ehŸ : 07-05-1883

kiwªj ehŸ : 09-05-1941

ãwªj C® : jŠiria¢ rh®ªj fuªij(fUªâ£il¡Fo)

fšÉ : tšy« - bjhl¡f¡ fšÉ,F«gnfhz« - gŸË¡fšÉ, 3M«got« tiu; jŠir - öa ngJUfšÿÇ: 4 M« got« Kjšïs§fiy (ã.V.tiu); br‹id -r£l¡fšÿÇ: ïs« r£lÉaš(ã.vš)

gÂ : jŠir kht£l M£áa® mYtyfvG¤j®, tH¡FiuP® (32 M©LfŸ),muR TLjš tH¡FiuP®, jŠirt£l¡ fHf¤ jiyt®, fuªij¤ jÄœ¢r§f¤ jiyt® (14-05-1911 Kjš),fuªij¥ òyt® fšÿÇ ÃWtd® (16-04-1938)

gil¥òfŸ : jÄœ¥ bghÊš ïjÊš:MáÇaîiufŸ, kâ¥òiufŸ,


fl‰bryî (iguÅ‹ ‘thna{‘M§»y¡ f£LiuÆ‹bkhÊbga®¥ò)

gâ¥òfŸ : ahœüš, e¡Ñu®, fãy®,bjhšfh¥ãa«, jÄHuá¡ FwtŠá,átK« brªjÄG«, fuªij¡f£Liu¡ nfhit, ïªâa¤ jyah¤âiu, guj rh¤âu« KjÈad.


41. mtŸ ngh£l fz¡F!

âUitahW. fhÉÇ M‰w§fiuÆš á¿a mu©kid.kuh£oa k‹d‹ rungháÆ‹ á¿a mu©kid. m‹dr¤âukh¡» mj‰F Ãy§fS« vGâ it¤âUªjh‹k‹d‹. ntj rh¤âu§fŸ go¥gt®¡F« ïuhnkRtu«fhá bršnthU¡F« r¤âu¤âš nrhW ïyta«. M.jh.g‹Ü®brštK« jÄHntŸ ckhknfRtudhU« m¢r¤âu¤âš jÄG« f‰ã¡f¥ nghuho bt‰¿ bg‰wd®. mur®fšÿÇ v‹w bgaÇš ïa§» m¢r¤âu¤âš rk‰»Uj«,jÄœ, bjY§F, ïir, nks«, bgUt§»a« (ehjRu«)f‰W¤ju¥ bg‰wd. jÄHntË‹ e©gU«, fuªij¤jÄœ¢ r§f¤â‹ brayhsU« M»a fuªij¡ fÉauRnt§flhry« ãŸis âUitah‰W¡ fšÿÇÆšjÄœ¥ nguháÇa® Mdh®. rk‰»Uj« bjÇªj gh®¥gdMáÇa®fisí« M§»y« bjÇªj »¿¤Jt¡ FUkh®MáÇa®fisí« kâ¤j jÄH®fŸ j« ïd¤J¡ fz¡fh a® fS ¡F ¡ (bjhl¡f¡fšÉ MáÇa®) bfhL¤jkâ¥ig¡ Tl¤ jÄHháÇa®fS¡F¤ jUtâšiy.eif¢Rit¡FÇa gh¤âu§fshf, nfhkhËfshf, m¡fhyïjœfS« òâd§fS«, ehlf§fS«, âiu¥gl§fS«,jÄHháÇa®fis¢ á¤âÇ¤jd. jÄœ¥ nguháÇauh»afÉauR eif¢Rit bgh§f¥ ghl« el¤Jthnu jÉunjh‰w¤âY« M‰wÈY« tšyt®.

ïy¡fz«âUitahW mu©kidÆ‹ nkš khl¤â‰F¥

nghdhš âU«ã tu tÊ bjÇahkš FH«g nt©otU«.m¤jid miwfŸ, khl§fŸ, thÆšfŸ, fjîfŸ! ã‹òw«Äf Úskhd go¤Jiw. M©fS¡F« bg©fS¡F«jÅ¤jÅna FË¡f¢ Rt® it¤J¤ jL¤âUªjh®fŸ. nkškhl¤âÈUªJ gh®¤jhš fhÉÇ ÚU« m¡fiuÆš cŸsgRŠnrhiyfS« bjÇí«. fÉaur® bgÇa eh‰fhÈÆšmk®ªâU¡»wh®. M«! mªj mu©kidjh‹ r¤âuK«


fšÿÇí«. ïy¡»a§fis k£Lkšy, ïy¡fz§fisí«Ritíl‹ el¤Jth® fÉauR.

fÇa nkÅí« eiu¤j Ûirí« rªjd¥ bgh£L«,ÃÄ®ªj njh‰wK« jiy¥ghifí« J©L« btŸshilí« mikªj eilí« cilat®. r§f ïy¡»a¥ghlšfis k£LkšyhJ ïy¡fz§fisí« F¿¥ghf¤bjhšfh¥ãa¤ijí« kd¥ghlkhf ü‰gh v©nzhLbrhšy¡ Toat®. ciufS« Tl mtU¡F kd¥ghl«.btW« ghlkhf V£L¢ Riu¡fhahf¡ f‰W¤ juhkšthœÉaš áªjidfSl‹ eif¢Rit jJ«g¥ ghl«el¤Jth®. všyh khzt®fS« kd« É£L thŒÉ£L¢áÇ¤J k»G«nghJ áyrka« jhK« bjhªâ FY§f¢áÇ¥gh®.

ïy¡fz« v‹whny ãyh¡fz« v‹W mŠá Xodhuh« ghuâah®. ïy¡fz« v‹whš gyh¢Ris v‹WvL¤J¤ njÅš njhŒ¤J mË¤jh® fÉauR. F‰¿aYfu«v‹gJ x‰Wik ea«; cÆ®bkŒ v‹gJ nt‰Wik ea«v‹D« fU¤J¡F vL¤J¡fh£lhf X® Ãfœ¢áia¡T¿dh®. òJ¡nfh£il k‹d® gh®¥gd®fS¡F ïytant£o, nriy mË¤jh®. mjid th§f gh®¥gd¥ bg©,kfDl‹ bjhl®t©oÆš br‹whŸ. MŒths® tªJÓ£L nf£lbghGJ koÆš kfid it¤J¡ bfh©L‘eh‹ k£L«jh‹, koÆš ïU¥gJ áWFHªij’ v‹whŸmu©kidÆš gh®¥gd¥ bg© jd¡F¥ òlití« j‹FHªij¡F¤ jÅna á‰whilí«, fUî‰¿U¡»w j‹tÆ‰iw¡ fh£o ï‹bdhU á‰whilí« vd _‹Wbfhil th§»dhŸ. mtŸ ngh£l fz¡F KjÈšx‹W« x‹W« x‹wh»aJ! ã‹ x›bth‹whf _‹WM»aJ! jd¡F« FHªij¡F« xU Ó£L v‹wJ x‰Wikea«, _‹W bfhil th§»aJ nt‰Wik ea« v‹wh®fÉauR. ï¥go el¤âdhš ïy¡fz« fr¡Fkh?

fuªijfuªijÆÈUªJ âUitah‰W¡F¡ Fâiut©oÆš

fÉauR nghŒ¡ bfh©oUªjh®. Äf Éiuthf t©oiat©onah£o X£oajhš xU bgÇa gŸs¤âš ÉGªJvGªjJ t©o. cŸns ïUªj fÉauR t©onah£oÆl« nf£lh®. “Vd¥gh, xU behoÆš bfh©L nghŒ


ÉL»nw‹ v‹wJ ïJjhdh?” v‹wh®. beho v‹gJgŸs¤ijí« F¿¤jjhš e©g®fŸ áÇ¤jd®. fuªijv‹gJ fUªâ£il¡FoÆ‹ k%c bkhÊ¥bga®. fuªijv‹w óÉ‹ bga® òw¤âiz mo¥gilÆš Û£liy¡F¿¡F«. jÄÊ‹ bgUikiaí« ts®¢áiaí« Û£F«gÂÆš fuªij¤ jÄœ¢ r§f¤ijna j« thœthf¡bfh©L ciH¤jh® fÉauR. r§f mik¢ruhfî« r§f¤JïjHh»a jÄœ¥bghÊš MáÇauhfî« ïuî gfš ghLg£lt® mt®. fuªijÆš mt® FoÆUªjh®. e©g®xUt®, “rhif fuªijÆš jhnd?” v‹W nf£lh®. rhifv‹w brhš (#hif) FoÆU¥gij¡ F¿¡F«, jÄÊš rhjšv‹w bghUS« jU«. Mjyhš, ‘M«.. . M«.. . rhiffuªijÆšjh‹” v‹wh® fÉauR. rhif v‹wJ rh«nghJ« jÄœ go¤J¢ rhF« tiu fuªij¤ jÄœ¢r§f¤J¡F¤ bjh©L brŒJ thœnt‹ v‹w bghUËšeif¢Ritíl‹ T¿dh® vÅš mt® jÄœ¥ g‰iwv‹bd‹gJ!

bga® ÉiHah‹c.nt.rh. xUKiw âU¡fh£L¥gŸË¡F tªâUªjh®.

e.K.nt. eh£lhU« fÉauR« áy¥gâfhu ciu vGâ¡bfh©oUªjd®. fÉauá‹ khzt® xsit JiurhÄ¥ãŸisí« jÄHntŸ ckhknfRtudhU« m¥nghJcl‹ ïUªjd®. njŸ bfh£oajhš kUªJ©L nj¿ae©g® xUt®, “fo¤j thŒjh‹ fL¡»wJ” v‹wh®. “foí«fL¡»wJ« x‹Wjhnd?” v‹W jÄH ntŸ nf£lh®.jÄœ¤jh¤jh fÉauriu¥ gh®¤jh®. fÉauR j« khztiu¥ gh®¤J, ‘Ú® brhšY«’ v‹W jiyah£odh®.xsit R. JiurhÄ¥ãŸis “fo v‹D« cÇ¢brhšfL¡»wJ vd¤ âÇªJ Éid MÆ‰W. ‘fL¤jJ fh£L«Kf«’ v‹wh‰ nghš!” v‹W T¿dh®. jÄœ¤jh¤jhclnd, ‘fÉaurÇl« ïy¡fz« f‰wt® v‹W ÃWÉÜ®fŸ. vL¤J¡ fh£L¡fSl‹ ïÅikahd ïy¡fz«f‰ã¥gt® v‹whš fÉauRjh‹” v‹W ghuh£odh®.nkY«, “Ótf áªjhkÂia eh‹ gâ¥ã¤jnghJbghwhikahš gy® Fiw T¿ vGâdh®fŸ. Mdhšc©ikÆnyna âU¤j§fis vL¤J¡ fh£o¥ ‘bga®ÉiHah‹’ v‹w òidbgaÇš fÉauR klš mD¥ãÆUªjh®. v‹idna âU¤âa bgU«òyt® v‹w òfœ


nt©lhbk‹W j‹dl¡f¤jhš bga® vGjÉšiy”v‹W gythW ghuh£odh® c.nt.rh.

jÅ¤jÄœfuªij¤ jÄœ¢r§f¤â‹ Äf¥bgU« gÂ jÅ¤

jÄiH¥ gu¥ãajhF«. jÄHntŸ ckhknfRtudhU«fuªij¤ jÄœ¢r§f ïjG« fšÿÇí« jÅ¤jÄÊšC‰w§bfhŸs¡ fÉauá‹ vG¤J« ng¢R« ö©lšMF«. gh.nt. khÂ¡feha¡fU« jÅ¤jÄœ gu¥ã tªjh®.‘ãnunuã¡»nw‹’ nghŒ ‘K‹bkhÊ»nw‹’ v‹W«‘Ô®khd«’ nghŒ ‘Koî’ v‹W« tªjd. “ngh#d«MÆ‰wh? vd¡ nf£gJ jÄœ kuò” v‹W vGâac.nt.rh.jÄœ¥ bghÊÈ‹ vG¤J¤ jh¡FjY¡F Mshdh®.“c©ik¤ jÄH® x›bthUtU« jh«jh« ngR§fhY«vGJ§fhY« jÄœ¢ brh‰fisna vL¤jhSjš jkJflik v‹W cWâ bfhŸsš nt©L«. áwh® Kjš »Ht®<whf cŸsh® ahtU« ãwbkhÊ¡ fy¥ãid v›th‰whD« nt©lhJ É£blhÊ¤jiy¡ fldhf¡bfhŸsš nt©L« v‹W fÉauR ‘jÄœ¥ bghÊš’ïjÊš vGâdh®.

m¿Éaš jÄœcHî, berî, f£ll« KjÈa bjhÊš E£g§

fËY« kU¤Jt«, thÅaš KjÈa m¿Éaš JiwfËY« gšyhÆu« M©LfS¡F K‹ãUªnj M‰wšbg‰W És§»at®fŸ jÄœ ïd¤jh®. bgh¿Æaš,kU¤Jt E£g§fis¤ jÄœ ïy¡»a§fŸ T¿íŸsdv‹gnjhL jÄHhš jÄÊš - jÄœ bkhÊÆš Twî«Koí« v‹W gh.nt. khÂ¡feha¡fU«, fÉauR«És¡»íŸsd®. bgh¿Æaš E£g§fis És¡Ftj‰Fmo¥gil, ‘fz¡»aš’ MF«. m‹W Ãyî xËg‰¿í«t©L vG¥ò« xÈ mšyJ ïir v‹gJ mj‹ áiwfŸ(ïw¡iffŸ) vG¥ò« Xir v‹W« m¿Éaš brŒâfism¿ªâUªjd®. kÂ¥bgh¿ ïšyhj gH§fhy¤âšbtÆyhš V‰gL« ÃHiy¡ bfh©L fz¡»£l m¿ÉašE£g¤ijí« fÉauR vGâíŸsh®. “bg©z¿bt‹gJbgU« ngijik¤nj” v‹D« mo¡F És¡fkhf¥ bg©z¿î vd¤ jhœthf¡ TWtJ bgU« K£lhŸ j‹ikahF« v‹wh® fÉauR.


fšÉ¤jÄœM§»y¡ fšÉahš jÄœ¡ FHªijfŸ Ó®bfL

»‹wd. ïjid, “Inah! IªJ taânyna j§F jilÆ‹¿¥ ngr¡f‰¿Uªj jhŒbkhÊÆš ï¥nghJ ngRtj‰F¤ j«khš ïayhJ v‹»‹wdnu! M§»y« go¤jthœîjh‹ v‹nd!” v‹W tUªâ vGâíŸsh®. fuªij¤jÄœ¢ r§f¤â‹ tÊahfî« âUitahW mur® fšÿÇÆš gÂah‰¿aj‹ _yK« v©z‰w òyt® bgUk¡fisí« jÅ¤jÄœ m‹g®fisí« cUth¡»a®fÉauR. âUitah‰W¡ fšÿÇ M©L ÉHhÉš ngáabgU«òyt® xUt® “brªjÄœ v‹W ï¡fhy¤âšTWtjhš K‰fhy¤âš bfhLªjÄHhf ïUªjJnghY«!”v‹W ngádh®; clnd mjid kW¤J “brŠPhÆWv‹whš fUPhÆW ïUªjJ v‹W MFkh? brªjÄœ,v‹W« brªjÄœjh‹; br«bkhÊjh‹” v‹W KH§»at® fÉauR.


mu§fnt§flhry« ãŸis


mu§fnt§flhry« ãŸis

ïa‰bga® : nt§flhry«

áw¥ò¥ bga® : fuªij¡ fÉauR (fuªij¤ jÄœ¢r§f btŸËÉHhÉš PhÅahuofŸtH§»aJ)

bg‰nwh® : jUkh«ghŸ, mu§frhÄ¥ãŸis

ãwªjehŸ : 20-12-1886 (Éa, kh®fÊ 5)

kiwªj ehŸ : 04-12-1953 (Éra, fh®¤âif, 21,PhÆW)

C® : nkhf}® (òJ¡nfh£il kh. fªj®t¡nfh£il mU»š)

fšÉ : jŠir: öangJU ca®Ãiy¥gŸË (1902), jÅ¡fšÉ: jÄœïy¡»a«; fuªij nt§fluhk¥ãŸisÆl«. jÄÊy¡fz« :k‹id: fhtš MŒths®kh.e.nrhkRªju« ãŸisÆl«.

gÂ : nkhf}®: ntsh©ik,fz¡F¥ãŸis, kÂa¡fhu®.nfhdh®¥g£L: gŸË MáÇa® (1920-1922), jŠir: öa ngJUca®Ãiy¥gŸË; jÄHháÇa®(1922-1932) âUitahW: mur®fšÿÇ jÄœ¥ nguháÇa® (1932-1942), fuªij¤ jÄœ¢ r§fmik¢r® (brayhs®) (1911-1940),fuªij¤ jÄœ¢ r§f ïjœ:jÄœ¥bghÊš: MáÇa® (1925-1936)(1942)


gil¥òfŸ : Mrh‹ M‰W¥gil (öangJUgŸËÆš j« MáÇauhf ïUªjFÆiyah v‹D« R¥ãukÂa Ia®nkš ïa‰¿aJ), bkhÊ muá,kÂnkfiy ehlf«, brªjÄœ¡f£LiufŸ (‘jÄœ¥ bghÊš’ ïjÊštªj f£LiufŸ)ciu: mfeh}W ciu:nt§flÉs¡F;e.K.nt.eh£lhUl‹ ïizªJgâ¥ò: bjhšfh¥ãa«:brhšyâfhu«: bjŒt¢áiyah®ciu.


42. f«g® v‹ khkdh®

á§f¤ijí« ahidiaí« ml¡» thœªj jÄH®fis¡ Fâiu V¿ tªj MÇa®fŸ kl¡»¢ áªJbtËehfÇf¤ij¢ áij¤jJ nghy, thŸ tÈí« njhŸ tÈí«bfh©l kwt®fisí« nfh£iliaí« áW F©LfshšmÊ¤jd® M§»nya®. ngh®¡fs« v§F« ãz¡FÉaY«FUâ MW«. X® M§»nya¥ gil¤ jiyt‹ Fâiu nkštªJ bfh©oUªjh‹. ghŠrhy§ F¿¢á åu‹ clbyšyh« fha« g£L¡ ÑnH ÉGªJ »lªjh‹. mt‹ clÈÈUªJ FUâí« cÆU« btËna¿¡ bfh©oUªjd.M§»nya¥ gil¤ jiyt‹ nf£lh‹:

“rhf¥ ngh»whŒ... c‹ ifÆš V‹ thŸ?”

“cd¡F nt©Lkh?”

“M«!... M«!... bfhL!”

“cd¡fhtJ ga‹gl£L«! th§»¡ bfhŸ... th... th...»£lth!”

FâiuÆÈUªJ bfh©nl FÅªjh‹ M§»nya‹.filá _¢Rl‹ filá¥ gÂahf this åá M§»nyaÅ‹ ïu©L iffisí« J©lh¡» É£L ÉGªjh‹ghŠrhy‹. mt‹ tÊtªjt®jh‹ brfåu gh©oadh®.

jhŒbkhÊ_‹W mfitÆnyna gh©oadh® jªijia

ïHªjh®. ‘jªijbahL fšÉngh«’ v‹g®. jhah® j«kfid¢ rh‹nwhdh¡f¥ gŸË¡F mD¥ãdh®. MáÇa®eÆdh¥ ãŸis v©Q«, vG¤J« vGj¥ gH¡», Úâüšfis¥ bghUŸ m¿ªJ kd¥ghl« brŒa it¤jh®.å£onyh jhah® ehŸnjhW« cw§f¢ bršY« K‹ïuhk ehk§fis¡ Tw¥gH¡»dh®. k‰nghU« áy«ò¡fiyí«, jÄœ ïy¡fz ïy¡»a§fS« áw¥òw¥ gÆ‹wh®gh©oadh®. jhŒ T¿a mUŸbkhÊahY« jhŒbkhÊ¡fšÉahY« ïsikÆš V‰g£l kd¥gâthš g©ãš


ca®ªjh®. ÚâüšfËš jiyáwªjjh»a âU¡FwËY«ïuhkfhij M»a f«guhkhaz¤âY« Mœªj g‰W«nj®ªj òyikí« bfh©L És§»dh®.

jhŒbkhÊia - jhÆ‹ bkhÊia¥ òw¡fÂ¤JM§»y¤âš ‘kiHna kiHna ngh, ngh!’ v‹W go¡f¤bjhl§» <uK« åuK« m¿ahkš, jÄœ vG¤J« jÄœv©Q« bjÇahkš, kd¥ghlK« Fz¥ghlK« (Úânghjidí«) ïšyhkš jÄœ¡ FHªijfŸ ï‹W ts®»‹wd®. kiHia¥ ngh‰¿¤ bjhl§Ftd âU¡FwS«áy¥gâfhuK«. ‘thd khkiH’ vd¤ bjhl§» 3811ghlšfËš ‘åugh©oa«’ vd¡ f«guhkhaz¤J¡Fïizahd fh¥ãa¤ij¥ ghodh®. kiwªj j‹ kidÉbtŸs¤jhŒ bkhÊªj beLehŸ ÉU¥g¤ij Ãiwnt‰wï¡fh¥ãa¤ij vGâdh®. ö¤J¡FoÆš áyfhy« thœªJ kJiuÆš Fona¿ nkykhá åâÆš‘âUtŸSt® Ãiya«’ mik¤J ‘thR» m¢rf«’ cUth¡»¤ jh« vGâa üšfis¤ jhnk m¢á£L¤ jÄœgu¥ãtªjh®.

jhŒehLjhŒ eh£L¡fhf¥ ghoa njáa¡ fÉ v‹W

ghuâahiu¥ g‰¿ k£Lnk gy® m¿t®. mtiuí«jÄœeh£oš ãwªjjhš jÄÊ‹ bgUik ngáajhšrhâbt¿ia¢ rhoajhš xJ¡Fnth® c©L. ïªâamuR ïªâa ÉLjiy¡F¥ ghoa fÉP®fis¥ g‰¿aâiu¥gl« vL¤jnghJ ghuâia xJ¡»É£lJ. ïªâaÉLjiy¡F¥ ghoa jÄœ¡fÉP®fŸ fÉkÂ njáfÉehafK« ehk¡fš fÉPU« k£L« mšy®. mt®fS¡FK‹dnu t©z¢ rug« j©lghÂ mofS«, K.uh.fªjrhÄ¡ fÉuhaU« r.J.R.nah»ahU« ï¤jifa gyU«ghoíŸsd®.

ïªâa¤ âUeh£o‹ ÉLjiy¡fhd ö©lyhf¥gh©oadh® ïa‰¿a åugh©oa«, jÄH® åu«,ghŠrhy§F¿¢á åutuyhW KjÈa üšfŸ mikªjd.M§»nya murhš ghŠrhy§F¿¢á åu tuyhWjil brŒa¥g£oUªjJ. ïªâa¤ âUeh£o‹ ÉÊ¥òz®¢á¡fhf ïa‰¿anj ‘ïªâa¤ jhŒ Ãiy’ v‹w üš.ïªâa eh£o‹ ÛJ Ód®fŸ gilbaL¤jnghJ


(1962) ‘ghujåu®’ ‘åunjtij tz¡f«’ v‹w üšfisvGâdh®.

jÄœ cyf«‘fÉuhrg©oj®’ v‹W jÄœ cyf« ngh‰W«

t©z« x‹gjhÆu¤J¡F nk‰g£l gh¡fS« ciu,ciueil cŸË£l 30,000 m¢R¥g¡f§fS« vGâat®gh©oadh®. jÄœ¥òyt®fŸ gil¤j ïy¡»a§fis¥g‰¿a És¡fkhfî« âwdhŒthfî« vGâ¡ FÉ¤jh®.

òâd§fis¤ bjhl®fijahf üš ïjœ toÉšbtËÆ£lt®fŸ m¡fhy¤âš c©L. it.K.nfhijeha» m«ikah®, MuÂ F¥òrhÄ KjÈah® M»nahÇ‹òâd§fŸ jÅ ïjœfshf khj«njhW« bjhl®fijnghš tªjd. jh« vGâa ïy¡»a¤ijna khj« njhW«üš ïjHhf¥ gh©oadh® btËÆ£L tªjh®. mwïy¡»a§fËš jiyáwªjJ« bjh‹ikahdJ« M»aâU¡FwŸ g‰¿í« fh¥ãa§fËš áwªj f«guhkhaz«g‰¿í« r§f¥ òyt®fŸ g‰¿í« vGâdh®.

ïªâa¤ njáa«, fšÉ Ãiy, nkdh£L m¿P®fU¤JfŸ, m¿Éaš, cHî M»ad g‰¿¥ gh©oadh®vGâdh®. tŸSt¤ij¤ j« cŸs¤nj th§»¤ ‘jUkÔãif’ v‹W ït® vGâa 1000 gh¡fis¡ bfh©l üÈšïUªJ 108 ghlšfis¤ nj®ªbjL¤J Ãôbk‹ v‹wm¿P® M§»y¤âš (Light of Virtue) bkhÊbga®¤jh®.

thG« tŸSt«âU¡FwS¡F v¤jid ciufŸ, v¤jid És¡f§fŸ,

v¤jid MŒî üšfŸ, v¤jid bkhÊ bga®¥òfŸ! V‹?rka« rhuhj cyf¥ òfœ bg‰w thœÉaš üš âU¡FwŸx‹nw! r§f¡ fhy« Kjš ï¡fhy« tiu jÄœ¥òyt®fŸnk‰nfhŸ fh£oí« vL¤jh©L« ciu üšfŸ És¡füšfŸgy btË tªJŸsd. KJbkhÊnkš it¥ò,tŸSt® neÇir, nrhnkr® KJbkhÊ bt©gh KjÈabt©ghtif üšfŸ v©z‰wd njh‹¿íŸsd. âU¡FwŸ 1330 gh¡fisí« T¿ És¡fK« V‰w Úâ¡fijí«T¿¥ ghoíŸs üš ‘âU¡FwŸ Fknur bt©gh’ MF«.ïjid¥ gh©oadh® ghoíŸsh®.


ïªüY¡F¥ gh©oadh® jhnk ciu vGâ ciu¡FŸS« áw¥ghd Ritahd És¡f§fŸ jªJŸsh®. 4602g¡f§fis cilaJ ïªüš. ïJ 1924 Kjš 1938 tiu üšïjHhf khjªnjhW« btËtªJŸsJ. âU¡FwS¡FciubrŒj m¿P®fËš jhK« ïl« bgw nt©L« vd¢br‹id¤ jÄÊY«, bfh¢ir¤ jÄÊY« K‰ngh¡F vd¤jtwhd És¡f§fis vGâí« âU¡FwŸ gh¡fisí«mâfhu§fisí« Kiwkh‰¿í« btËÆLnthiu¡f©o¡f¥ óthq® âahfuhr¢ br£oahU« gh©o¤Jiu¤ njtU« ï‹¿šiy! áwªj KiwÆš ï‹iwajÄÊš ciu vGj ÉU«ògt®fS« fhR¡fhf mšyJMir¡fhf¤ âU¡FwËš MŒî brŒ»nw‹ v‹gt®fS«gh©oadhÇ‹ ‘âU¡FwŸ Fknur bt©gh _yK«ciuí«’ f£lha« go¡f nt©L«. go¡f¥nghJkhdjÄH¿î ïšiyba‹whš bjh£L¡ F«ã£L É£L thsh(R«kh) ïU¡f nt©L«!

fh¥ãa¡f«g®jÄG¡F¤ ‘fâ’ v‹gh® f«gU« âUtŸStU«

Mt®. ït®fis¢ Ritgl m¿Kf« brŒjt®fŸehty® nrhk Rªju ghuâahU« t.nt.R. mŒaU«ïuh.ã.nrJ¥ãŸisí« Mt®. ït®fS¡F K‹ndhogh©oadh® Mth®. ‘f«g‹ fiyÃiy’ vd 1941 Kjš 16M©LfŸ üš ïjœ khjªnjhW« btËÆ£L mâšf«giuí« f«guhkhaz¤ijí« tuyhwhfî«, fU¤Jiuahfî«, âwdhŒthfî«, ciunghyî« fijnghyî«,ehlf« nghyî« Ritgl vGâdh®. bkh¤j« 5888g¡f§fŸ m¢áš tªJŸsd. f«g‹ fh¥ãa¢ RitiaK‰W« JŒ¤J k»œªjt® j« eh£Lz®thš åugh©oa‹ Cik¤Jiu åu tuyh‰iw åugh©oa«vd tuyh‰W¡ fh¥ãakhf¥ ghodh®. ï¡fh¥ãa¥ghlšfŸ f«g‹ fÉfS¡F ïizahdit.

“âUtŸStU«, f«gU« vd¡F¥ ãÇakhd cÇikahsuhŒ¥ bgU» tªjd®. tŸSt® vd¡F beU§»agh£ldhuhŒ nenu bjÇatªjh®. f«g‹ m‹òÇikahdkhkdhuhŒ ah©L« mQ» Ã‹wh®.”

- v‹W gh©oadh® TWtJ c©ikjh‹ v‹gJmt® vG¤Jfshš òydh»wJ.


brfåugh©oadh®


brfåugh©oadh®

ïa‰bga® : brfåugh©oa‹

áw¥ò¥bga® : fÉuhrg©oj®, brhšÈ‹ bršt®,mKjth¡»

bg‰nwh® : Mîila«ik, bgUkhŸrhÄ

ãwªjehŸ : 10-03-1886

kiwî ehŸ : 17-06-1967

C® : bešiy kh.x£le¤j«

fšÉ : x£le¤j« - eÆdh®¥ ãŸisÆl«bjhl¡f¡fšÉ; nfhÆÿ® kl¤âY«átPhdòu« ïy¡fzK¤J¡fÉuhaÇl¤âY« jÄœ¡ fšÉ.

gÂ : jÄœ f‰ã¤jš, üšfŸ vGJjY«m¢álY« É‰gidí«, brh‰bghÊî

gil¥òfŸ : brŒíŸ - âU¢brªö® mªjhâ,kháyhkÂ khiy (1910),jUkÔãif (1000 ghlšfŸciuíl‹, 1932), mÂaWgJ(ciuíl‹, 1934), åugh©oa«(3811 ghlšfŸ, 1937) âU¡FwŸFknurbt©gh (1330 ghlšfŸciuíl‹ (1938), mU«bghUŸmKj« (2000 ghlšfŸ, 1951),ïªâa¤ jhŒ Ãiy (864 ghlšfŸ,1955), jhŒikÆ‹ jifik (1956)åunjtij tz¡f«,ghujeh£L åu® (115 ghlšfŸ,1965)

ciueil : jÄH® åu« (bešiy ïªJ¡fšÿÇÆš brh‰bghÊî 19-06-1915


üš 1918), mf¤âa KÅt® (1933),ghŠrhy§F¿¢á åutuyhW (1939),fšÉÃiy (1954),fÉfË‹ fh£á ïiwadh® (1957)

üš ïjœfŸ : âU¡FwŸ Fknur bt©gh (1924-1938), òyt® cyf« (1941-) f«g‹fiy Ãiy (1941-1957),

bkhÊbga®¥ò : cyf cŸs§fŸ (6000 e‹bkhÊfŸ»il¥gd 832)

m¢nrwhjit : kÅjD« bjŒtK«, xG¡f«, rhªj«,f«g® fÉ¤âw«, vdJ thœî, KUfntŸ, cHî« cyfK«, cÆÇd§fŸ(vW«ò Kjš Fu§F tiu).


43. V®kÅ murU«, jÄœ M¢rhÇahU«

flš miyfŸ ï‹Åir gho¡ bfh©oUªj ju§f«ghoÆš tªJ ïw§»dh® Óf‹ghšF v‹D« FUkh®.fl‰fiu kzÈš mtuJ ifÉušfis mG¤â¥ ão¤J¤jÄœ vG¤Jfis vGj¡ f‰W¤ jªjh® kiya¥gM¢rhÇah®. Óf‹ghšFîl‹ V®kÅ (b#®kÅ) br‹WmurUl‹ V®k‹ bkhÊÆš ngádh® Õ£l® kiya¥g‹vd¥ bgaU« »¿¤Jt kjK« V‰W! Óf‹ ghšF vGâa»¿¤Jt rka üšfis m¢ál¤ jÄœ vG¤JfisV®kÅÆš Ahny efÇš kiya¥g‹ totik¤J¤ jªjh®.Óf‹ ghšF vGâa jÄœ ïy¡fz« 1716-ïš Ahny efÇšm¢ál¥bg‰wJ.

mªj V®kÅ eh£L¡F¤ jÄœ bkhÊ tuyhW, jÄœüšfŸ g£oaš, jÄœ¥ gHbkhÊfŸ, jÄœ¢ á¤jkU¤Jt«, Xiy¢RtofŸ KjÈa jÄHf¤J¢ brŒâfŸ»¿¤Jt¡ FUkh®fshš mD¥g¥ bg‰wd. mjdhšjh‹ïy§ifÆÈUªJ Äf¢áwªj jÄœbkhÊ nt®¢brhšMŒthsuh»a Phd¥ãufhr mofsh® br‹wnghJV®kÅ muR Äf¢áwªj tunt‰ò mË¤jJ. mtuJ cUt«bgh¿¤j mŠrš jiyí« btËÆ£L jÄœ M¢rhÇah®(kjnghjf®) M»a mtiu¢ áw¥ã¤jJ.

X£lK« eh£lK«ahœ¥ghz« kÂ¥ghÆš ïªJ kj¡ nfhÆÈš

fhty® ntiy gh®¤J tªj ïuhrá§f« rhÄehj¥ãŸis ïs« kidÉiaí« g¢ás« ghyf‹ it¤âaÈ§f¤ijí« jÉ¡fÉ£L ïwªJ nghdh®. mt® kidÉj§fK¤J jÅ¤J thH Koahj NHÈš m¢RntÈf¤njhÈ¡f® j«ã K¤J¥ãŸisia kWkz« brŒJbfh©lh®. fšÉ ïjœ x‹iw el¤âtªj m¡f¤njhÈ¡f®j§fK¤J kfid¤ j« kfdhf V‰W¤ jhnk fšÉ jªjh®.j§fK¤J kd«kh¿ kj« kh¿aJl‹ kf‹ it¤âaÈ § f ¤ i j í « k j « k h ‰ ¿ P h d ¥ ã u f h r « v d ¥


bgaÇ£lh®. bgaU¡nf‰g Phd¥ ãufhr® Phd xËahf¤ âfœªjh®. gŸË¡ fšÉí« fšÿÇ¡ fšÉí« Ko¤J, FL«g¢ NHyhš ca®fšÉ bgwKoahkšnjÆiy¤ njh£l¤âš fz¡F vGJ« ntiyÆšnr®ªjh®.

Phd¥ãufhr® bjhl®t©o¤ Jiw¤ nj®î vGâïUªjjhš nj®ªbjL¡f¥ bg‰W ahœ¥ghz¤âšnfh£il bjhl®t©o Ãiya¤â‹ jiytuhdh®.ešÿÇš áy fhy« gÂah‰¿dh®. t©onah£l¤ij¡ftÅ¡F« kdnth£l« ïšyhkš ïiw eh£l¤âš<Lg£lh®. FUkh® gÆ‰á bg‰W¢ rka¥ gu¥òe® Mdh®.

rka¤ bjh©LPhd¥ãufhr® rka¢ brh‰bghÊîfS« vG¤J¥

gÂí« nk‰bfh©L thœªjh®. bjhl¡f¤âš vâ®¥ò¥gÂí« jU¡fthjK« brŒJ òuh£lÞl‹£ »¿¤Jt¤ijí« ïªJ rka¤ijí« jh¡»¥ ngrî« vGjî«brŒjh®. _l¥gH¡f§fisí« Fiwfisí« rhLtnjmt® neh¡fkhf ïUªjJ. ãŸisah®, KUf¥ bgUkh‹,átkj«, ïªJ kj«, cÆ®¥gÈ M»a jiy¥òfËšvGâdh®. Ô©lhikia¡ fLikahf vâ®¤jh®. kh£Lt©oÆš C® Cuhf¢ br‹W kj« gu¥ãdh®. C®njhW« »¿¤Jt Mya§fŸ f£odh®. fšÉ¡Tl§fŸbjhl§fî« tÊtif brŒjh®. viHfŸ, VâÈfŸ,jhœ¤j¥g£nlh® vd midtU¡F« cjÉdh®. kiH¡fhy¤âY« òaÈY« btŸs¤âY« nehŒ guÉa fhy§fËY« J‹g¥gLnthiu¡ fh¥gh‰¿dh®. fL« kiHÆšeidªjgo bjh©LfŸ òÇªj Phd¥ãufhr®, kiHÉ £l J« j « m‹ g ®fËl « kh ‰ Wi l nf£l h® .mtUila òfHhš bghwhik bfh©l xUt® Tiw¥òlitia¡ bfhL¤jh®. ja§fhkš mÂªJ bfh©Lkz¡nfhy¤âš Phd¥ãufhr® bjhl®ªJ rka¥gaz¤ij nk‰bfh©lh®.

Äf¢ áwªj go¥ghËí« gil¥ghËí« ng¢rhsUkh»a Phd¥ãufhr® nghuhËahfî« És§»dh®.rka¤ bjh©oš j‹Dl‹ gÂah‰W« njhH®fËl«m‹ò ghuh£odhY« Äf¡ fLikahf ntiy th§»dh®.‘ïJ xU gil¡fs«. nf£L el, ïšiyba‹whš R£L¡


bfhšy¥gLthŒ!’ v‹gh®. jhœ¤j¥g£l rhâÆduh»aViHfS¡F åL f£o¡ bfhL¤âUªjh®. “go¥g¿î«g©ghL« ïšyhj ït®fŸ mo¡fo r©ilngh£L¡bfhŸ»wh®fŸ. fhÈ brŒa¢ brhšY§fŸ” v‹W áyca®rhâÆd® T¿d®. “KoahJ! bg‰wtS¡F¤jh‹bjÇí« ãŸis tU¤j«” v‹wh® Phd¥ãufhr®. jhœ¤j¥g£l rhâÆd® thG« gFâfËš cŸs »zWfËY«Fs§fËY« ca® rhâÆd® F¥igfis¡ bfh£od®. áybfhoat®fŸ eŠR« fyªjd®. ï¡bfhLikfis¤jL¤jh®. ViHfS¡F cjt Äât©oÆš beLªbjhiyîgaz« brŒjh®.

brhš MŒîïs« gUt¤âš gŸË e©g®fŸ Phd¥ ãufhriu¡

fLŠ brh‰fshš â£od®. âU«g¤ Ôa brh‰fshšâ£lÉU«ghj Phd¥ãufhr® mt®fis¤ ÔŠbrh‰fshš foªJ fÉij Ô£odh®. mªj e©g®fŸ fÉijiaMáÇaÇl« bfhL¤J¡ nfhŸ brhšÈd®. nfhš vL¤jMáÇa® mo¤j moÆš Phd¥ãufhrÇ‹ fizahÊ(nkhâu«) bj¿¤jJ.

Phd¥ãufhrÇ‹ fÉij M®tK« _£il f£l¥g£LÉ£lJ. Mdhš mtuJ MŒî kd¥gh‹ikí«m¿î¤ njlY« ïiw eh£lK« bgU»d. jÄœ, á§fs«,M§»y« _‹W« gŸË¥ gUt¤ânyna e‹F go¤âUªjPhd¥ãufhr® rk‰»Uj«, bjY§F, f‹dl«, ghÈ,âbg¤J, g®Äa«, ï¤jhÈ, ãbuŠR KjÈa 20 bkhÊfŸe‹F f‰wh®. nkY« »nu¡f«, ngh®¤J¡ÑR, V®k‹(br®k‹) KjÈa 50 bkhÊfŸ Xusî mtU¡F¤ bjÇí«.

gybkhÊfŸ bjÇªjjhš Phd¥ãufhrU¡F¤jÄÊ‹ ca®î« áw¥ò« jiyikí« òÇªjd. bjhl®ªJjÄœ¢ brhš MŒÉš <Lg£lh®. fhšL btšÈ‹x¥ãy¡fzK« fâiunt‰ãŸisÆ‹ mfuhâí« jÄœnt®¢brhš MŒÉš mtiu <LgL¤âd. ‘áªJ btËehfÇf« jÄHUilanj’ v‹W ÃWÉa <uhR FUkhUl‹ïizªJ f£LiufŸ vGâ¢ “áªJbtË vG¤JfŸjÄÊDilait; ehfÇf« jÄH® ehfÇf«” v‹WÃWÉdh®.


á§fs bkhÊÆš ïU¡F« âuhÉl bkhÊ¡ TWfis És¡» Phd¥ãufhr® X® f£Liu go¤jh®.á§fs®fS« òÇahj ntWáyU« vâ®¤jd®. gy bkhÊfËÈUªJ nt®¢brh‰fŸ fh£o¥ ngáaJ« Äf¥bgÇa bkhÊÆaš m¿P®fŸ V‰whY«, á§fs® áy®bjhl®ªJ f£Liuia¥ go¡f ÉlÉšiy. clnd12 bkhÊfËš j« f£Liuia bkhÊbga®¤J cyfmsÉyhd bkhÊ m¿P®fS¡F mD¥ãdh®. V®kÅ,ãuŠR eh£L m¿P®fŸ Phd¥ãufhriu¤ j«eh£L¡F miH¤J¥ ghuh£od®. ïy§if muR mtiutuyh‰W¡ ifbah¥g¢ Rto MŒî¡FG cW¥ãd®M¡»aJ.

Phd¥ãufhr® jÄÊ‹ bršth¡F á§fs bkhÊÆšk£LkšyhJ cyf bkhÊfŸ gyt‰¿Y« cŸs áw¥igvL¤J¡ fh£o¡ f£LiufŸ, üšfŸ vGâaJl‹gšfiy¡fHf§fËš brh‰bghÊth‰¿í« ÃWÉdh®.âU¥gdªjhŸ kl« mtiu¥ ghuh£oaJ. ‘fiy’ v‹gJtlbrhš v‹W áy® Tw, jÄœ¢ brhš v‹W ÃWÉdh®.jÄHf muR %ghŒ 4,10,000 bryî brŒJ 27 M©LfËšgy jÄœ m¿P®fis¡ bfh©L brŒj ngufuhâÆš“jÄH® v‹whš j«s®” v‹W bghUŸ btËÆ£ld®.cyfbkhÊfnshL x¥ã£L¤ “jÄœ nt®¢brhš x¥ãašngufuhâ” vd¥ gyÇl« Ãâ cjÉ bg‰W¤ bjhFâbjhFâahf¤ jÅ xUtuhf ciH¤J btËÆ£L¤ jÄœbkhÊÆ‹ áw¥igí« cyfbkhÊfS¡bfšyh«jÄœ bkhÊna _ybkhÊ v‹gijí« Phd¥ãufhr®ÃWÉdh®. ït® tÊÆš nt®¢brhš MŒÉš <Lg£L¤jÄnH cyf¤ jhŒbkhÊ vd m¿É¤jd® khfwšfh®¤ânfa KjÈahU« njtnea¥ ghtzU«.


Phd¥ãufhr mofsh®


Phd¥ãufhr mofsh®

ïa‰bga® : it¤âaÈ§f«

áw¥ò¥bga® : Phd¥ãufhr«, ešÿ® Phd¥ãufhr®,RthÄ Phd¥ãufhr®

bg‰nwh® : j§fK¤J m«ikah®, ïuhrá§f«rhÄ ehj¥ãŸis

ãwªjehŸ : 30-08-1875

kiwî ehŸ : 22-01-1947

C® : ahœ¥ghz« mU»š kÂ¥ghŒ/kÅ¥ghŒ.

fšÉ : ts®¥ò¤ jªij j«ã K¤J¥ãŸisÆl« jÄœ¡ fšÉ, cŸq®bjhl¡f¥gŸË¡ fšÉ, t£L¡nfh£il »¿¤Jt M§»y¡ fšÉ¢rhiy, òÅj g¤âÇáah® fšÿÇ,öa kh®£o‹ FUk¤âš kjnghjf®gÆ‰á FU g£l« (1901)

gÂ : bfhG«ò - njÆiy¤ njh£l¡fz¡f®, nfh£il bjhl®t©oÃiya¤ jiyt®, C®¡fhtšJiwÆš cjÉ FUkh®, jÄœnt®¢brhš MŒths®, vG¤jhs®

gil¥òfŸ : jÄHÇ‹ ó®t rÇ¤âuK« rkaK«,ahœ¥ghz¢ rÇ¤âu MuhŒ¢á,f¤njhÈ¡f¤ âU¢rigí« mj‹nghjf§fS«, JwÉPhd«, njtMuhjid Kiw, M©lt® rÇ¤âu«,jU¡f rh¤âu¢ RU¡f«, »¿ÞJ ehj®rÇ¤âu MuhŒ¢á, ngh®¤JÑr®


xšyhªj® fhy ahœ¥ghz¢ rÇij,ngh®¤JÑrÇ‹ MSifÆšahœ¥ghz mur®fŸ (1916),ahœ¥ghz itgt ÉkÇrd« (1928),f¤njhÈ¡f ntj tuyhW,R¥ãukÂa MuhŒ¢á (1916)ãŸisah® MuhŒ¢á (1921)ÄUfgÈ MŒî (1917)

òâd« (ehtš) : brfuhr nrfu‹

M§»y üšfŸ : ahœ¥ghz mur®, g©ila ïªâarÇijí« M©L tÇirí«, jÄHÇ‹rhâ c‰g¤â.

nt®¢brhš MŒî : jÄœ mik¥ò‰wJ v›thW (1927),jÄÊš nt®¢brhš MŒîfŸ (1932),jÄœ nt®¢brhš x¥ãaš ngufuhâ(ïu©L bjhFâfŸ, x›bth‹W«g¤J gFâfŸ) 1938.

»¿¤Jt rka ïjœ : FL«g thrf« (khj ïjœ)mknyh‰gt ïuh¡»Å öj‹ (khj ïjœ)r¤âa ntj ghJfhty‹ (thu ïjœ)


44. ïuha¥ng£il ïu©lhdJ

thdnk všiy vd¥ òw¥g£L É£lhš mfit(taJ) X® jil MFkh? g¤J taJ tiujh‹ go¥ò. ã‹gyru¡F¡ fil it¤J tÂf« gâdhW M©L el¤âat®. ãwF K¥g¤J _‹wh« mfitÆš jÄHháÇa®gÂ »il¤jJ. XŒÉ‹¿ ïuî gfš ghuhkš go¤jh®.ntjhªj« jU¡f« ïu©oY« òfœ bg‰wh®. tŸsyhÇ‹mU£gh kU£gh mšy v‹W thâ£lh® âU¡FwË‹bgUikia cyF¡nf cz®¤âdh®. ahœ¥ghz« eh.fâiunt‰ ãŸisílD« âU.É.f.îlD« kiwkiyaofSlD« vâ®thj« òÇªjh®. ïjœfËšvGâdh®. jhnk ïjœfŸ bjhl§»dh®. m¢rf«bjhl§»dh®. j« ïjiHí« üšfisí« btËÆ£lh®.brh‰bghÊth‰¿dh®. jU¡fnkilfËš thj¤âšbt‹wh®. ciufŸ vGâdh®. ïy¡»a§fis ciueil(trd«) M¡»dh®. ehlf« brŒjh®. bkhÊbga®¤jh®.vGgJ mfit¡F nkY« ï¤jid¥ gÂfisí«bjhl®ªJ M‰¿¡ bfh©oUªjt® nfh.tontY¢br£oah® Mth®.

kiy¥ngh®

ntjhªjK« jU¡fK« go¤âUªj tonty® j«neh¡»š “Kj‰FwŸ thj«” vd 1897-ïš 16 g¡f msÉšüš btËÆ£lh®. mjid vâ®¤J 1898-ïš ehifntjhry« ãŸis (kiwkiyaofŸ) “Kj‰FwŸ thjÃuhfuz« vd 50 g¡f msÉš üš vGâdh®. mjidkW¤J 1900-ïš tonty® “Kj‰FwŸ thj Ãuhfuzrj öõÂ” vd vGâdh®. âU¡Fwis¥ g‹Kf¥gh®itÆš gh®¡f ïªj üšfŸ ö©LnfhyhŒmikªjd.

r hJ ï u¤ â d« b r£ oa h Çl « nt j hª j« 1 2M©LfŸ gÆ‹wt® tonty®. eL¡fhntÇ F.ÓÅthrrh¤âahÇl« jU¡f üY« gÆ‹¿Uªjh®. M§fh§F


‘ntjhªj’ mit (rig) ÃWÉ ntj be¿¥ ghl§fŸel¤âdh®. jU¡f« gÆ‹¿Uªjjhš nkilfËš ntj be¿g‰¿¢ áw¥ghf thâ£L ‘ntjhªâ’ v‹W òfœbg‰wh®.

kU£ngh®

tonty® mU£gh f£áia¢ nr®ªjt®. ahœ¥ghz« eh.fâiunt‰ ãŸis mU£ghlšfŸ mšy v‹WnkilnjhW« ngá tªjh®. mtuJ khztuh»aâU.É.f. tŸsyhiu vâ®¡fÉšiy v‹whY« MáÇa®¡F¤ Jiz nghf nt©oÆUªjJ. mjdhš áyfhy«âU.É.f.îl‹ tonty® khWg£oUªjh®.

ïuha¥ng£il ntjbe¿ mitÆš ïuî elªj xUT£l¤âš fâiunty® ‘K¡fhy«’ v‹W ngádh®.tonty® mtiu vâ®¤J thâ£L ‘v¡fhy«’ v‹gijí«nr®¤J eh‹F fhy« v‹wh®. thj« _‹W kÂ neuK«flªJ eh‹F kÂ elªjJ. ïjdhš vâuÂahf¢‘á¤jhªj’ mit njh‹¿aJ.

ïuha¥ng£il m«ika¥g KjÈ¤ bjUÉšntjhªj mit tonty® jiyikÆš To¥ngRt®.vâ®ju¥ghf¢ á¤jªj mit ïuha¥ng£il K¤JKjÈ¤ bjU RªjunRtu® nfhÆÈš âU.É.f. jiyikÆšTo ntjhªj fU¤Jfis kW¤J¥ ngRt®. ntjhªjá¤jhªj¥ nghuhš ïuha¥ng£il ïu©lhÆ‰W!bghJk¡fS¡F ešy rka ïy¡»a ÉUªJ mo¡fo ïuîneu§fËš »il¤jJ!

mU£ngh®tŸsyhÇ‹ bghJbe¿ia¥ ã‹g‰¿a tonty®,

‘mU£gh mšy kU£gh’ v‹W vâ®thj« brŒjahœ¥ghz« eh.fâiunty® kiwªjnghJ,

“fâiuntš nghŒ É£lhnd! thj mitfS« mtDl‹nghÆdnt! thj¤J¡ bf‹W v¤jid ng® bjhšfh¥ãa«go¤jd®? jU¡f« go¤jd®? tšyhs‹ kiwªjh‹!”- v‹W òy«ã¡ fj¿¡ f©Ù® áªâdh®. fU¤jhY«

bfhŸifahY« Äf¥bgÇa msî ntWg£lhY« gifbfhŸshkš thœªjd mªj¤ jÄœ beŠr§fŸ.!

âU.É.f. j« MáÇa®¡fhf ‘kU£gh mÂÆšïUªjhnu jÉu nkilÆš vâ®¤J¥ ngrntÆšiy.


tŸsyhÇ‹ mUŸ be¿í« rka¥ bghJikí«âU.É.f.î¡F cl‹ ghlhdit. âU.É.f. xUKiwtontyÇl« nf£lh®:

“K‹dhËš Ú§fŸ V‹ thj¤âš òu©O®fŸ?”

“fhy Ãiy, ïsik, bghwhik, òfœ ÉU¥g«...ahD« fGijahŒ ïUªnj‹. F¥igÆšòu©nl‹.”- v‹W T¿dh® tonty®. “gÂíkh« v‹W«

bgUik” v‹gj‹ vL¤J¡fh£lhf mfit Kâ®¢ám‹ã‹ Kâ®¢áah» mUŸ gG¤jJ!

thj¥ngh® É£oUªjhY« tonty® MÇaÇ‹cÆ®¡ bfhiy ntŸÉ¡F« áW bjŒt tÊgh£ošMLkhL fhî (gÈ) ¡F« vâuhf mU£ngh® el¤âdh®.tŸsyhÇ‹ mUŸ be¿ia¥ gu¥ã C®njhW« ngátªjh®. bt£Lthd« v‹w CÇš ‘r‹kh®¡f mit’M©LÉHhÉš ‘gÈ k¿aš’ eilbg‰wJ. cÆ®¡bfhiy TlhJ v‹W k¡fS¡F cz®¤j MLbt£L«f¤âÆ‹ ÑnH j«Kila jiyia it¤jh®.

ciu¥ ngh®

ntjbe¿ g‰¿ Ãiwa ngáaJl‹ vGjî« brŒjh®tonty®. òÇahjJ ntjbe¿ v‹gij kh‰w¥ òÇí«govËaeilÆš Ãiwa ciueilüšfŸ vGâdh®. j¤Jt,Phd üšfS¡F És¡f§fŸ vGâdh®. bjhl®ªJk¡fis clodahf¤ j« vG¤JfŸ br‹wila ïjœfËš f£Liufshf vGâdh®. nyhnfhgfhÇ, r¡fut®¤âÅ v‹w ïjœfis¤ jhnk Éiy¡F th§»el¤âdh®.

‘nyhnfhgfhÇ’ ïjG¡F X® áw¥ò c©L. tutuïªj ïjœ ÄFâahf É‰gid Mtij¡ f©L mŠáaM§»nya - ïªâa muR ‘ïªâa bkhÊ ïjœfŸ f£L¥gh£L¢ r£l«’ 1908-ïš bfh©L tªjJ. ï¢ r£l¤â‹beU¡foahšjh‹ ghuâah® br‹idÆÈUªJ òJit¡F¤ j¥ã¢ br‹wh®. ‘r¡fut®¤âÅ’ v‹w kfË®¡fhdïjœ ghuâia MáÇauhf¡ bfh©L 1905-ïš bjhl§f¥g£lJ. tonty®, ï›ÉjœfËš ntjbe¿ g‰¿


k£Lkšyhkš bkhÊ, muáaš, t£l«, j¤Jt«,ïy¡»a«, ÉHh¡fŸ, cyf¥ngh®, ïªâa ÉLjiy¥nghuh£l« g‰¿í« btËÆ£lh®.

üšfŸ ïjœfŸ tÊ ciueilÆš fU¤Jfis¥gu¥ãa tonty® fodkhd rka¤ j¤Jt üšfS¡Fciuí« vGâ tªjh®. ït‰WŸ ïtU¡F¥ bgUiknr®¥gJ âU¡FwŸ gâ¥ng. tonty® âU¡FwŸMáÇ aÇ ‹ t uy h‰ iw v Gâ¤ â U¡ F wŸ _ yK «gÇnkyHf® ciuí« mj‰F¤ jhbkGâa ïy¡fzïy¡»a mo¡ F¿¥òfSl‹ Äf¢ áw¥òw¥ gâ¥ã¤J¥òfœbg‰wh®. nfh.tontY¢ br£oahiu âU.É.f.ghuh£L»wh®: “fiyfns br£oah®; br£oahnufiyfŸ. m‹g® br£oahiu xU gšfiy¡fHf« v‹WTwš ÄifahfhJ.”


nfh. tontY¢ br£oah®


nfh. tontY¢ br£oah®

ïa‰bga® : tontY

áw¥ò¥bga® : ntjhªâ, nfhknsRtu‹ng£iltontY¢ br£oah®

bg‰nwh® : jd¡nfho m«khŸ,R¥guha¢ br£oah®

ãw¥ò : 1863

kiwî : 1935

C® : br‹id, nfhknsRtu‹ ng£il

fšÉ : bjhl¡f¡ fšÉ (1868-1975), rhJïu¤âd« br£oahÇl« ntjhªj¡fšÉ (1880-1902), eL¡fhntÇF.ÓÅthr rh¤âÇahÇl«jU¡f¡fšÉ.

kidÉ : ó§fhtd«

gÂ : gyru¡F¡ fil tÂf® (1875-1889); br‹id, ïªJ âahyÍfšca®Ãiy¥ gŸË, jÄHháÇa®(1896-1933);nyhnfhgfhÇ (thu ïjœ) - ïjHháÇa®, cÇikahs®. (1911-1922)r¡fut®¤âÅ (khj ïjœ) - ïjHháÇa®,

cÇikahs® (1911-1918)

gil¥òfŸ : Kj‰FwŸ thj« (Divita - Mata- Tiraskari)

Kj‰FwŸthj Ãuhfuz rj öõÂ(1900)òÅjtâ (fhiu¡fhy«ikah®


tuyh‰W ehlf«), á¤jhªj ãªJ(bkhÊbga®¥ò), Éahr nghâÅ,bkŒPhndhgnjr«, f£lis r§ifÃuhfuz«, jU¡f gÇghil,átPhd nghj ciu.ciueilah¡f üšfŸ:iftša etÚj«, Fnrny gh¡»ahd«,ntjhªj NshkÂ,gft¤ Ñij trd«,ehdhát ghj¡f£lisF¿¥òiu gâ¥ò: ôã.bjŒtehafKjÈahUl‹ ïizªJgâ¥ã¤jJ.


45.rkz¤ j¤Jt PhÅ

rkz (ird) kj« jÄœ bkhÊ ts®¢á¡F ÃiwathÇ tH§»íŸsJ. jÄH®fË‹ bjh‹ikahd jiyikahd ïy¡fz« M»a bjhšfh¥ãa¤ijí« ïy¡»akh»a âU¡Fwisí« ïa‰¿a bjhšfh¥ãaU«âUtŸStU« rkz® v‹W Tw¥gL»‹wd®. áy¥gâfhuK«, ÓtfáªjhkÂí« tisahgâí«, F©lynfáí« M»a fh¥ãa§fŸ rkz¢ rka¤ij¢ rh®ªjitna. bjh‹ikahd jÄœ¢ r§f« nghš kJiuÆš rkz®fŸ mik¤j ‘âuÄs r§f«’ (».ã.470)gâbd© Ñœ¡fz¡F üšfŸ áyî« ïy¡fz üšfS«njh‹¿a ïl« v‹g®. m›tÊÆš g¤bjh‹gJ ïUgjh«ü‰wh©LfËY« rkz¢ rka¤ij¢ nr®ªjt®fŸ jÄœ¥gÂ òÇªJŸsd®. rkz kj¤ij¢ rh®ªj r¡fut®¤âeÆdh® ïUgjh« ü‰wh©oš òfœbg‰w jÄœ¢ br«kšMth®.

go¥ò! go¥ò!

fhŠáòu«, jŠrhñ®, k‹dh®Fo KjÈa C®fËšrkz® FoÆU¥òfS« nfhÆšfS« ï‹W« cŸsd.K‰fhy¤âš rkz¤ JwÉfŸ kiynkš thœªJ bfh©LïUªjd®; j«ik¤ njotU« bghJ k¡fS¡F¤ jÄœïy¡fz« ïy¡»a« thœÉaš mw§fŸ M»aití«rkz¢ rka¡fU¤JfS« TWt®. á¤j kU¤JtK«mË¥g®. â©otd« mU»š å^Çš ãwªj r¡fut®¤âeÆdh® fšÉ¤JiwÆš eh£l« cŸstuhf ïUªjh®.br‹id¡ »¿¤Jt¡ fšÿÇÆš ïs§fiy go¤JkhÃy¤ânyna KjyhtJ kâ¥bg© bg‰wh®. fšÿÇKjšt® Kidt® Äšy® V‰gL¤âÆUªj mw¡f£lisÆ‹ j§f¥gj¡f« gÇrhf¥ bg‰wh®. KJfiygo¤jJl‹ fšÉÆaš g£lK« bg‰wh®. rka«, j¤Jt«,ïy¡»a« M»at‰¿š <LghL bfh©L Ãiwa go¤jh®.jÄÊY« M§»y¤âY« rk‰»Uj¤âY« tšYe® Mdh®.


X® ešy MáÇa® v¥nghJ« go¤J¡ bfh©nl ïU¡fnt©L«. X® rka¤ j¤Jt PhÅ v¥nghJ« òâa nfh£ghLfis¤ j« áªjidahš f©Lão¤J¡ bfh©nlïU¡f nt©L«. jh« njo¡f©Lão¤j c©ikfise©g®fËl¤âY« khzt®fËl¤âY« v¥nghJ«brhšÈ¡bfh©nl ïUªjh® r¡fut®¤â eÆdh®.ït‰iw nkilÆš ngrî« brh‰bghÊth‰wî« vGjî«brŒjh®.

âU¡FwŸ bgUikâU¡Fwis ïa‰¿a âUtŸStiu všyh¢ rka¤j

tU« cÇik bfh©lhLt®. âU¡Fwis¥ gil¤jt®rkz¤ JwÉah»a FªjFªj® v‹»w VyhrhÇa® v‹Wrkz® TWt®. ïtuJ áiy tªjthá mU»š bgh‹}®kiyÆš cŸsJ. rkz üš v‹bwšyh«v©zhkš jÄÊ‹ khbgU« mwïy¡»a« v‹w neh¡»šjh‹ r¡fut®¤â eÆdh® âU¡Fwis¥ go¤jh®. jh«go¤J m¿ªj mid¤J¢ rka¤ j¤Jt be¿fisí«mwÉaš nfh£ghLfisí« bfh©L âU¡FwË‹ x¥òa®t‰w bgUikia cz®ªjh®.

Mšg®£ Rit£r®, Mãufh«È§f‹, ï§f®rhš,lhšÞlhŒ, Í.ô.ngh¥, fhªâaofŸ, Éndhgh ghntM»nah® âU¡FwË‹ bgUikia M§»y bkhÊ bga®¥òfË‹ _y« m¿ªjjhšjh‹ ngh‰¿¥ ã‹g‰¿d®. jÄœbkhÊÆ‹ bgUikiaí« cz®ªjd®. fhªâaofS«Éndhgh ghntí« âU¡Fwis¥ go¥gj‰fhfnt jÄiH¡f‰f ÉU«ãd®; f‰f K‰g£ld®.

br‹id khÃy¤â‹ MSeuhf 1810 Kjš 1819 tiuïUªj všÈÞ v‹gt® âU¡Fwis¡ f‰wnjhL M§»y¤âš bkhÊbga®¤jh®. tŸSt¤ij¥ ã‹g‰¿í« thœªjh®. br‹idÆš Foj©Ù®¤ j£L¥ghL V‰g£l nghJVG »zWfis¤ njh©o¡ fšbt£LfS« mik¤jh®.âUtŸStÇ‹ cUt« bgh¿¤j ehza« btËÆ£L¤âUtŸStU¡F¥ bgUik brŒjh®.

eh« âU¡Fwis¢ rÇtu¥ ã‹g‰whkš mt® T¿afŸS©zhikia (kJÉy¡if¥) ã‹g‰whkš mt®áiyia¢ áy® rh¡F _£ilÆš f£o¥nghl iff£o


Ã‹nwh«. tŸSt® T¿a bfhšyhikia kwªJ F©Lngh£L¡ bfh©oU¡»nwh«.

âU¡Fwis¡ »©l®ÞÌ, všÈÞ, £U (W.H. Drew),nfht® (G.E. Gover), ïuhã‹r‹ (E.J. Robinson), ïyhrurÞ(J. Lazarus), Í.ô. ngh¥ vd eh‰gJ¡F« nk‰g£nlh®M§»y¤âš bkhÊ bga®¤jd®. m›tifÆš r¡fut®¤âeÆdhU« âU¡Fwis M§»y¤âš bkhÊ bga®¤jh®.mªüš ‘âU¡FwŸ tÊÆš brŒâ’ v‹W jÄÊY« bkhÊbga®¡f¥ bg‰WŸsJ. ‘âU¡FwS« rkj®kK«’ v‹wüY« r¡fut®¤â eÆdh® vGâíŸsh®. âU¡FwŸ ird¡fÉuhr g©oj® ciuia ït® gâ¥ã¤JŸsh®.

bj‹wY¡F¥ ghl«âU¡FwŸ ird¡ fÉuhr g©oj® ciuia k£L

kšyhJ Úynfá âthfu thkd KÅt® ciu, nkUkªjuòuhz ciu M»at‰iwí« r¡fut®¤â eÆdh® gâ¥ã¤JŸsh®. Úynfá ciuaháÇa® âU¡Fwis ‘v«nkh¤J’(v«+X¤J: v« kiw, v§fŸ ntj«) v‹W F¿¥ã£LŸsh®.ïjdhš rkz®fŸ j«Kila kiwahfnt-ntj üyhfnt âU¡Fwis kâ¤jd® v‹W òydh»wJ. Úynfá¡FKj‹Kjš ciuia btËÆ£lt® r¡fut®¤â eÆdh®jh‹! fšÉ¤JiwÆY«, j¤Jt¤ JiwÆY« rkz¢ rkam¿P®fŸ JwÉfŸ eLÉY« òfnHhL És§»dh®.rkz¤ j¤Jt m¿P® vd mtiu¥ ngh‰¿d®. rkz«g‰¿ m¿a ÉU«ãa jÄœ¤bj‹wš âU.É.f. mt®fŸr¡fut®¤â eÆdh® å£L¡F tªJ ghl« nf£lh®.

nry« ïuhkrhÄ KjÈahU« á.it.jhnkhju«ãŸisí« jªj áªjhkÂia¡ Flªij¡ fšÿÇÆšgÂah‰¿a c.nt.rhÄ ehj® Kj‹ Kjyhf 1887-ïšgâ¥ã¤jh®. ï¢rkz¡ fh¥ãa¤ij mL¤J Úynfáciuia¢ r¡fut®¤â eÆdh® btËÆ£lh®. Flªij¡fšÿÇÆš j¤Jt¤ JiwÆš òfœbg‰W És§»a ó©omu§fehj KjÈah®jh‹ c.nt.rhÄehjU¡F¢ nry«ïuhkrhÄ KjÈahiu m¿Kf« brŒJ it¤jt®.

ï§»yhªâ‹ j¤Jt¥ nguháÇa® l§f‹, kndh‹kÂa« Rªjudh® M»nahuhš òfœbg‰wt® ó©omu§fehj®.


mtiu¥ nghynt Flªij¡ fšÿÇÆš j¤Jt¤JiwÆš òfœbg‰W És§»a r¡fut®¤â eÆdh®MáÇa®fŸ khzt®fŸ C®¥bghJ k¡fËl« bršth¡F¥ bg‰W« És§»dh®. FlªijÆš k¡fŸ k‹w«(»s¥) 1933-ïš V‰gL¤âdh®. fšÿÇÆš f©o¥òl‹ïUªjhY« midtUlD« rkkhf¥ gH» (bl‹ÅR)¥gªjhLtJ« mwîiu TWtJ« ït® tH¡f«. ïtiu¥ghuh£o M§»nya ïªâa muR ïªâa¡ fšÉ¥ gÂ(I.ï.vÞ) g£l¤ijí« (1920), ïuh› gfö® g£l¤ijí«(1938) mË¤jJ.


r¡fut®¤â eÆdh®


r¡fut®¤â eÆdh®

ïa‰bga® : r¡fut®¤â

áw¥ò¥bga® : ïuh›gfö® r¡fut®¤â eÆdh® (1938)

bg‰nwh® : m¢r«khŸ, m¥ghrhÄ eÆdh®

ãwªjehŸ : 17-05-1880

kiwî ehŸ : 12-02-1960

C® : â©otd« mU»š å^®

fšÉ : br‹id ïuha¥ng£il btÞÈca®Ãiy¥gŸË; br‹id»¿¤Jt¡ fšÿÇ, ïs§fiy (ã.V)1902; br‹id »¿¤Jt¡ fšÿÇ,KJfiy (v«.V) 1904, br‹id»¿¤Jt¡ fšÿÇ, fšÉÆaštšYe® (vš.o)1909

gÂ : br‹id fz¡fha® mYtyfvG¤j® (1905-1906); br‹idkhÃy¡ fšÿÇ, j¤Jt¤Jiw,ÉÇîiuahs® (1906-1908); Flªij(F«gnfhz«) muR¡fšÿÇj¤Jt¤Jiw, ÉÇîiuahs® (1908-1912); ïuhrKªâÇ(ïuhrknfªâuòu«) j¤Jt¤Jiw,ÉÇîiuahs® (1912-1917);br‹id khÃy¡ fšÿÇ,j¤Jt¤Jiw¤ jiyt®, (1917-1930); ïuhrKªâÇ (ïuhrknfªâuòu«) muR¡fšÿÇ Kjšt®(1930-1932) Flªij muR¡ fšÿÇ,Kjšt® (1932-1938)


gil¥òfŸ : âU¡FwS« rkj®kK« (M§»yM¡f«), âU¡FwŸ - M§»y¤âšciu, gŠrh¤â fha« (rk‰»UjüšfS¡F M§»y¤âš És¡f«),rkarhu«.

gâ¥òfŸ : âU¡FwŸ ird¡ fÉuhr g©oj®ciu, Úynfá rka âthfu thkdKÅt® ciu, nkU kªâu¥ òuhzciu.


46 jÄœ¤ njÜ

jŠrhñ® jÄœ¥ gšfiy¡ fHf¤â‹ Msit¡ Tl«(brd£ mu§f«). K¤jÄœ m¿P® ».M.bg.ÉRtehj«vGªJ Ã‹W KH§F»wh®:

“ïJ jÄœ¥ gšfiy¡fHf«. Ú§fŸ jÄœm¿P®fŸ. jÄœ k¡fS¡fhf¤ jÄÊš jÄœ mfuhâbtËÆL»Ö®fŸ. jÄœ bkhÊ¢ brh‰fS¡fhd jÄœmfuhâÆš M§»y¢ brh‰fS¡F¥ bghUŸ vGJtjh? IÞ »ß«, ãô£o gh®y®, Äš¡, nj§¡Þ ngh‹wbrh‰fŸ všyh« jÄÊš ng¢R tH¡»š cŸsd v‹WT¿¤ jÄœ mfuhâÆš nr®¥Õ®fŸ v‹whš gy MÆu«M§»y¢ brh‰fisí«, ïªâ,cUJ¢ brh‰fisí«nr®¡f neU«. ã‰fhy¤âš ïití« jÄœ v‹WfUJth®fŸ. jÄœ fy¥ò¤ jÄHh»¤ âÇªJ nghŒÉL«.vdnt jÄœ mfuhâÆš jÄœ¢ brh‰fŸ k£Lnknr®¡f¥bgw nt©L«”.

Ô¡FË¥ng‹

Jizntªj® t.mŒ.R¥ãukÂa« bkhÊÆašm¿P®. mfuhâ cUth¡F« gÂÆš <Lg£oUªjt®fŸbkhÊÆaš m¿P®fŸ. vdnt všnyhU« M§»y¢brh‰fis¢ nr®¡fyh« v‹wd®. m¥goahdhš vâ®¥ò¤bjÇÉ¤J btËel¥ò brŒ»‹nw‹ v‹W T¿ btËna¿dh® ».M.bg.É. fhiy 11 kÂ¡F¤ bjhl§»ÆUªjmªj¡ T£l¤âÈUªJ e©gfš 12 kÂ msÉš btËna¿¡ fL« btÆÈš elªjh®. Jizntªj® j«Kilak»Gªij mD¥ãdh®. Äf bkÈªj caukhd K¤jÄœm¿P® ÉLÉL vd el¡f¥ ã‹nd k»GªJ C®ty«nghš br‹wJ. mâš Vw kW¤J elªnj br‹W K¡T£L¢rhiyÆš Ã‹W âU¢áuh¥gŸË bršY« ngUªâšV¿¢ br‹wh®. ‘jÄœ¥ gšfiy¡fHf« cUth¡F« jÄœmfuhâÆš M§»y¢ brh‰fis¡ fyªjhš Ô¡FË¥ng‹’v‹W m¿¡if ÉL¤jh®.


mfuhâ¥ ãÂahœ¥ghz« jÄœ mfuhâ 1842-ïš btËtªjJ.

mL¤jL¤J¤ jÄœ mfuhâfis btËÆ£lt®fŸnkY« nkY« brh‰fis¢ nr®ªJ btËÆ£ld®.eh.fâiunt‰ãŸis 1904-ïš jÄœ mfuhâ btËÆ£lnghJ mâš kjbe¿ üšfŸ (rh¤âu§fŸ) ga‹gL¤âíŸs rk‰»Uj¢ brh‰fisí« nr®¤J btËÆ£lh®. Äf ÄFâahd (át á¤jhªj) rk‰»Uj¢ brh‰fis¡ fyªJ jÄG¡F¡ nfL brŒjjhf m¥nghJ vâ®¥òÉisªjJ.

brhšÉs¡f« TW« mfuhâ ngufuhâahfts®ªjJ. nkY« bghUŸ És¡f« TW« fiy¡fsŠáakhf ts®ªjJ. M¡Rngh®L M§»y¥ ngufuhâia cUth¡f 71 M©LfŸ (1857-1928) MÆd. tlbkhÊ¥ngufuhâ cUth¡f« 1948 Kjš eilbg‰W tU»wJ.bjhF¤J Ko¡f bkh¤j« 90 M©LfŸ MFkh«.br‹id¥ gšfiy¡fHf¤ jÄœ¥ ngufuhâia¤ bjhF¡f27 M©LfŸ (1909-1936) MÆd. jÄœ ts®¢á¡ fHf¤â‹rh®ãš bgÇarhÄ öu‹ 1948-ïš bjhl§»¡ fiy¡fsŠáa« bjhF¤J Ko¡f 15 M©LfŸ MÆd. 1200m¿P®fŸ vGâa 15,000 brh‰fS¡fhd És¡f§fŸ 10bjhFâfshf btËtªjd.

‘mãjhd áªjhkÂ’br‹id¥ gšfiy¡fHfK« jÄœ ts®¢á¡ fHfK«

ngufuhâiaí« fiy¡fsŠáa¤ijí« cUth¡Ftj‰FK‹d®¤ jÅ xUtuhŒ mãjhd áªjhkÂ v‹wfiy¡ fsŠáa¤ij ïUgjh©LfŸ ciH¤J (1890-1910)M.á§fhuntY KjÈah® cUth¡»dh®. gH§fhy Ãf©LfS« ã‰fhy¤âš tªj mfuhâfS« brh‰bghUŸk£Lnk jUtdthÆU¡f brhš F¿¡F« bghUŸ, go¡F«bghUŸ g‰¿a És¡f« jÄÊš ïšiy. go¡F«nghJtU« òâa brh‰fS¡FÇa bghUS« mit F¿¡F«bghUS¡fhd És¡fK« m¿a ÉU«ògt®fS¡F¥ga‹gl¡ ToaJ fiy¡ fsŠáa« MF«. Vk¢rªâu‹ v‹D« rkz® brŒj mãjhd áªjhkÂ v‹wgiHa Ãf©L x‹W c©L. òuhz ehkhtË v‹W«


r®th®¤j á¤â v‹W« bgaÇ£L vGâa j« üY¡FM.á§fhunty® ïWâahf mãjhd áªjhkÂ v‹WbgaÇ£lh®.

jÄœ bkhÊÆš cŸs ïy¡»a«, ïy¡fz«,tuyhW, g©ghL, rka«, kU¤Jt«, fiyfŸ KjÈa gyJiw¢ brh‰fis vL¤J KG És¡fK« f£Liu nghyvGâ m›t¥nghJ bjhF¤Jtªjh® á§fhunty®.fh¥ãa§fËY« òuhz§fËY« tU« fij khªj®,tuyh‰¿š tU« k‹d®fŸ, rka moah®fŸ, òyt®fŸ,C®fŸ,tuyh‰W¢ áw¥ãl§fŸ g‰¿a F¿¥òfis¤bjhF¤jh®. jh« bršY« üyf§fŸ,C®fŸ, go¡F«üšfŸ, ïjœfŸ, J©L¤ jhŸfŸ, nf£F« brh‰bghÊîfŸ všyht‰¿ÈUªJ« »il¡F« brŒâfis¥gytif ky®fis eho¢ br‹W nj‹ vL¡F« jÄœnjÜahŒ¤ âu£odh®.

btËp£L Ka‰áá§fhunty® 20 M©LfŸ ïilawhJ bjhF¤J

vGâa g¡f§fŸ MÆu¤ij¤ jh©od. mãjhdáªjhkÂ v‹W bgaÇ£L m¢áš bfh©L tu Ka‹wh®.mtÇl« nghJkhd gztÈik ïšiy. MÆu¤J¡Fnk‰g£l g¡f§fŸ v‹wJ« m¢rf¤jhU« mŠád®.ifahš vGâa g¡f§fS« gl§fS« vL¤J¢ br‹Wbršt®fËlK« jÄœ m¿P®fËlK« fh£o m¢áa‰wcjÉ nt©odh®. ‘fod ciH¥ghšjh‹ ï›tsîbjhF¡f Koí«; jÄœ bkhÊ¡F¡ f£lha« njitahdòJikahd üš v‹W ghuh£o¡ T¿d®; ã‹ ï›tsîbgÇa üiy m¢áLtJ fod« v‹wd®. gyU¡F« klšvGâdh®. gaÅšiy. üš g‰¿ És¡» m¿¡iffŸmD¥ãdh®. ÉilÆšiy.

ïjœ btËp£lhs®fis mQ»¤ bjhluhfbtËÆl nt©odh®. òâdkhf ïUªjhš thrf®fŸÉU«ã¥ go¥g®; ï›tsî g¡f§fis¤ bjhluhfî«btËÆl KoahJ v‹W ifÉÇ¤jd®. tuyh‰w¿P®É.fdfrig¥ ãŸis 1899-ïš üiy¥ ghuh£oí«ïªüš btËÆl cjîkhW« klš vGâ¡ bfhL¤jh®.nguháÇa® nrr»Ç¢ rh¤âÇah® jh« ïnjnghy üšx‹W vGâ tUtjhf¡ T¿É£lh®. üiy btËÆlïayhkš á§fhynty® kd« behªJ ïUªjh®.


njo tªj cjÉ

á§fhunty® mD¥ãa klšfŸ _yK« m¿¡iffŸ_yK« jÄHf¤âš gyU¡F« mtuJ üš m¢nrwhkš»l¥gJ bjÇªâUªjJ. kJiu¤ jÄœ¢ r§f« ÃWÉaghyte¤j« tseh£lh® (rÛ‹jh®) gh©o¤Jiu njt®br‹id¡F tªJ á§fhunty® vGâit¤âUªj mãjhdáªjhkÂ üÈ‹ ifbaG¤J¥ goia¥ go¤J EÈ‹áw¥ig cz®ªjh®. j«Kl‹ vL¤J¢br‹W kJiu¤jÄœ¢ r§f¥ òyt®fis¡ bfh©L cÇa âU¤j§fS«nr®¡iffS« brŒjh®. Û©L« á§fhuntyÇl«bfhL¤J m¢áa‰w¥ gzK« bfhL¤jh®. Kjš gâ¥ò1910-ïš btËtªjJ. ïªüš jÅüy‹W; ïJ gyrh‹nwh® ïa‰¿a üšfË‹ bjhF¥ghF« v‹W TW«á§fhunty®, jh« âu£oa brŒâ¤ bjhF¥ò¡F _ykhfïUªj üyháÇa®fS¡F«, mÇa üšfŸ jªJ cjÉam¿P®fS¡F« ïjHháÇa®fS¡F« e‹¿ ghuh£oíŸsh®. ïu©lh« gâ¥ò¡F cÇa nr®¡iffS« âU¤j§fS« brŒJ m¢áš MÆu« g¡f§fŸ tiu mtnu bkŒ¥ò(ò%~¥) gh¤J¤ âU¤j§fŸ brŒjh®. mt® nehŒthŒ¥g£L ïwªjjhš, mt® kf‹ át¥ãufhr« bghW¥ng‰Wm¢ál Ka‹wh®. mtuhš ïayhJ nghfnt mt®fË‹FL«g e©g® âUth%® nrhkRªju njáf® JizahÆUªJ bkŒ¥ò¥ gh®¤jjhš ïu©lh« gâ¥ò 1634g¡f§fSl‹ btËtªjJ. gŸËfŸ, fšÿÇfŸ, jÄœMŒî ÃWtd§fŸ M»a ïl§fËš ïU¡f nt©oaJ«,jÄœ ïy¡»a« gÆ‰WÉ¡F« MáÇa®fŸ, jÄœMŒths®fŸ, brh‰bghÊths®fŸ M»nahÇ‹ ifÆšïU¡f nt©oaJ« M»a áwªj mãjhd áªjhkÂvD« ïªüiy¥ gil¤j á§fhuntyÇ‹ bjh©Le‹¿íl‹ jÄH®fŸ ngh‰Wtj‰FÇajhF«.


M. á§fhuntY KjÈah®


M. á§fhuntY KjÈah®

ïa‰bga® : á§fhuntY

áw¥ò¥bga® : Mÿ® á§fhuntY KjÈah®

jªij : tuj¥g KjÈah®

ãw¥ò : 1855

kiwªj ehŸ : 05-11-1931

C® : bgh‹Éiisªj fs¤ö® mU»š,Mÿ®

fšÉ : bjhl¡f¡fšÉ, gŸË¡fšÉ,rk‰»UjK« bjY§F bkhÊí«;jÄœ¡ fšÉ: khÃy¡ fšÿÇÆ‹XŒî bg‰w jÄHháÇa®ïuhrnfhghy¥ ãŸisÆl«.

gÂ : g¢ira¥g‹ mw¡f£lis¡ fšÉ¢rhiy¤ jÄHháÇa® (1875-1913),br‹id¥ gšfiy¡fHf¤ jÄœ¥ngufuhâÆš irtá¤jhªj tšYe®(1926-27)

gil¥ò : g£od¤jh® ghlšfŸ ÉU¤âíiu,mãjhd áªjhkÂ (1910), mãjhdáªjhkÂ (ÉÇîgL¤âa ïu©lh«gâ¥ò, 1934)


47. jÄœ¤ jh¤jhî¡F cjÉat®!

É‹Þnyh (Rev Dr. Micro Winsiow), bg®átš (Rev.P.Percival)M»a ïUtU« ïy§if¡F 1833-ïš tªjd®. ng¥ÇÎaÞbjhF¤j jÄœ M§»y« mfuhâia ÉÇth¡» ïuh£y®37,000 brh‰fSl‹ gâ¥ã¤âUªjh®. mjidnkY«br¥g« brŒJ 1862-ïš 67,000 brh‰fSl‹ É‹ÞnyhbtËÆ£lh®. bg®átš »¿¤Jtkiwia (ÉÉÈa¤ij)¤jÄÊš bkhÊbga®¡F« gÂÆš <Lg£oUªjh®. ïtÇl« khztuhÆUªJ ïtU¡nf jÄœf‰W¡ bfhL¤jMWKfehty® bkhÊbga®¥ò¥gÂÆY« cjÉdh®.É‹Þnyh, bg®átš M»a ïUtU« jh« brŒj mfuhâ,»¿¤Jtkiw bkhÊ bga®¥ò M»at‰iw m¢áL«gÂÆš jk¡F cjîtj‰fhf MWKfehty®, á.it.jhnkhju‹ ãŸis M»nahiu¢ br‹id¡F miH¤Jtªjd®. mnj nghš ÉRtehj‹ v‹w jÄœ¥òyik Ä¡fïisP® ïy§ifÆÈUªJ br‹id tªJ go¡f cjÉd®.

ÉRtehj‹ ahœ¥ghz¤â‹ kšyhf« v‹w CÇd®.kšyhf« vÅš (kš : k‰ngh® ; Mf« : beŠR, mfy«,kh®ò) k‰nghÇš áwªj ÉÇªj guªj kh®ãid cilaåu®fŸ thG« C® v‹W bghUŸ. br‹id¡F tªjÉRtehj‹ br‹id¥ gšfiy¡fH¤âš ïs§fiy tF¥ãš nr®ªJ g£l« bg‰wh®. ït® nfhkçRtu‹ ng£ilÆš FoÆUªjh®. ïtU¡F¢ br‹id khÃy¡ fšÉ¤Jiw¤ jiyt® mYtyf¤âš bkhÊbga®¥ghs® ntiy»il¤J. É‹ÞnyhÉ‹ jÄœ M§»y« mfuhâia m¢áL« gÂÆš Äfî« cjÉahf ïUªjh®.

bgUkf‹ÉRtehj‹ kf‹ fdfrig gŸË¥go¥ig Ko¤J¢

br‹id muád® fšÿÇÆš ïs§fiy go¤J¥ g£l«bg‰wnghJ, g£l« bg‰w RWRW¥ghd m¿îŸs mªjïisPid midtU« ‘g£ljhÇ¥ iga‹’ (Boy Graduate)v‹W ghuh£od®.


fdfrig mŠršJiwÆš mYtyf CÊauhf¥gÂÆš nr®ªjh®. ÉL¥ãš br‹W Xuh©oš r£lÉaÈš ïsÃiy¥ g£l« (ã.vš.) bg‰wh®. kJiuia¢nr®ªj kU¤Jt® bgh‹idah¥ãŸisÆ‹ kfŸ bršy«khis kzªjh®. mjdhš kJiuÆš tH¡FiuPuhf¥gÂah‰w¤ bjhl§»dh®. Mdhš br‹idÆš mŠršJiw nk‰gh®itahs® gÂ »il¤jjhš br‹id¡nftªJ nr®ªjh®. gjÉ ca®î bg‰W¢ br‹id khÃymŠryf§fË‹ ca®Ãiy¡ f©fhÂ¥ghs® Mdh®.

jh¤jhî¡FfdfrigahÇ‹ jªij 1884-ïY« jhŒ 1885-ïY«

ïwªjd®. jªij jhia ïHªj J‹g« nghjhbj‹WïtUila FHªijfŸ ïu©L« mL¤jL¤J ïwªjd.thœÉaÈš J‹g« f©L Jt©Lnghd j« cŸs¤ij¤jÄœ¥ g‰whš nj‰¿, mYtyf¥gÂnghf Ûâ neubkšyh« jÄœ ïy¡»a§fËš _œ»dh®. m¡fhy¢br‹id khÃy¤â‹ (Mªâu«, fUehlf«, kiyahs«cŸË£l jÄHf«) mid¤J C®fS¡F« mŠryf§fisnk‰gh®itÆL« bghU£L¢ br‹Wtªjh®. bršY«C®fËš »il¡F« V£L¢Rtofis¤ bjhF¤jh® fšbt£L¡fis¥ govL¤jh®. VLfis¥ govL¡f¤ jk¡FcjÉahf m¥ghî¥ãŸis v‹gtiu¥ gÂ¡F mk®¤â¡bfh©lh®.

jÄœ ïy¡fz ïy¡»a Xiy¢Rtofis¤ bjhF¡fî« govL¡fî« F¿¥òfŸ vGjî« m¥ghî¥ ãŸis 20M©LfŸ fdfrigahÇl« gÂah‰¿íŸsh®. fL«ciH¥ãš v›tsî VLfŸ 20 M©LfËš bjhF¡f¥bg‰¿U¡F«? m›tsití« jÄœ¤ jh¤jh c.nt.rhÄehjmŒaU¡F m›t¥nghJ tH§»dh®. ï›thW òweh}W,g¤J¥gh£L, áy¥gâfhu« KjÈa gy ïy¡»a§fË‹V£L¢ Rto¡ f£Lfis¡ bfhL¤JŸsh®.

tuyh‰W¥ gÂbg®átš FUkh® jÄHf¤âš tH§»tªj jÄœ¥

gHbkhÊfis¤ bjhF¤J btËÆ£lh®. mtiu¥nghšgid Xiy¢ Rtofisí« fšbt£Lfisí« bjhF¤jfdfrigah® ïy¡»a§fis tuyh‰W¢ brŒâfis¤


jU« Mtz§fshf¡ fUâ MŒî brŒa¤ bjhl§»dh®.fšbt£LfËY« ïy¡»a§fËY« cŸs tuyh‰W¡F¿¥òfis¤ âu£o¢ r§fhy¤ jÄH®fË‹ thœÉašáw¥ig ‘bk£uhÞ buÉô’ (Madras Review) ïjÊš vGâtuyhdh®. ïjid¢ br‹id ca®Úâ k‹w¤â‹ jiytuhf¥ bghW¥ãš ïUªj r®. R¥ãukÂa mŒa® (ã‰fhy¤âš kfh‹ kÂ mŒa®) ghuh£o klš vGâaJl‹bjhl®ªJ vGJ«go C¡f« bfhL¤jh®. ï¡f£Liufis üyh¡» MÆu¤bj©ûW M©LfS¡F K‰g£ljÄH®fŸ (Tamils Eighteen Hundred Years ago) vd btËÆ£lbghGJ fdfrigah® j« üiy R¥ãukÂa mŒaU¡F¡fhÂ¡if M¡»dh®.

cyf¢ br«bkhÊfŸ VÊš ï‹W« thœªJbfh©oU¡F« bkhÊfŸ ÓdK« jÄG« k£Lnk. Ódeh£odU¡F« jÄœ eh£odU¡F« ïU¡f¡Toa g©gh£L ehfÇf ïd x‰Wikfis¡ fdfrigah® ÃWÉíŸsh®. áy¥gâfhu¤âY« mj‰F Kªija r§fïy¡»a§fËY« fhz¥gL« tuyh‰W¢ brŒâfis¡bfh©L jÄHf Ãy¥ãÇî Ãymik¥ò, maš eh£LÃy¥ãÇî Ãymik¥ò, maš eh£L cŸeh£L tÂf«,gH§FoÆd® thœî, _ntªj® M£á, ïy¡»a«, rka«M»ad g‰¿ vGâíŸsh®. k§nfhÈa®, ehf® M»nahUl‹ gh«ò tÊghL g‰¿a jÄÊd tuyh‰W¤bjhl®òfis ïªüÈš fhzyh«. <uhÆu« M©LfS¡F Kªija jÄH®fË‹ br«khªj thœÉaiytuyh‰wo¥gilÆš cyF¡F M§»y¤âš cz®¤âaJfdfrigahÇ‹ üš MF«.

tuyh‰W¢ brŒâfis¤ ju¡Toa ïy¡»a§fŸM»a tuyh‰W ÃfœÉ‹ mo¥gilÆš njh‹¿a fstÊeh‰gJ, fÈ§f¤J¥guÂ, É¡»uk nrhH‹ cyh v‹D«ïy¡»a§fis M§»y¤âš bkhÊbga®¤jh® fdfrigah®. ïit jÄHÇ‹ bjh‹ik g‰¿a M§»y ïjÊš(The Tamilian Antiquary) ‘jÄœ tuyh‰W ïy¡»a§fŸ’ (Tamilhistorical Texts) v‹w jiy¥ãš btËtªjd. Ód eh£L¤bjhl®ig ÃWÉa fdfrigah®, jÄH®fŸ t§fhs«,g®kh KjÈa ehLfis bt‹w tuyh‰W¥ bgUikiaí«M§»y¤âš üyhf vGâíŸsh®.


br‹id¥ gšfiy¡fHf ïs§fiy KJfiy¥g£l§fS¡fhd nj®î¡FG¡fËš fdfrigah® nj®thsuhf ïUªJŸsh®.

kJiu¤ jÄœ¢ r§f¤â‹ M©LÉHhÉš 1905-ïšjiyik jh§»¤ jÄHÇ‹ tuyh‰W¥ bgUik g‰¿¢brh‰bghÊth‰¿dh®. v£t®£ ïstur® br‹idtªjnghJ M§»y¤âš tunt‰òiu M‰¿dh®. mŠryfnk‰gh®it¥ gÂ bjhl®ghf¡ fhŠáòu« br‹¿UªjnghJ ey§F‹¿ ïwªjh®.

ty§ifkh‹ fÂa® (nrháa®) xUtÇ‹ tÊfh£LjÈš Xf« (nahf¥ gÆ‰á) f‰¿Uªj fdfrigah®cl‰gÆ‰áí« brŒJ ešy cl‰f£Ll‹ thœªjt®. á.it.jhnkhjudh® ïtiu¥ ngh‰¿íŸsh® :

‘guªj be‰¿, mf‹w cU©ilahd Kf«,FÉªj f©, bgÇa jiy¥ghif, fU¤j Ûir, vL¤jnjh‰w«, â©Âa clš M»a ïit gh®¤jîlndït® xU ešy jÄH® v‹gij vL¤J¡ fh£L«.”


É. fdfrig¥ ãŸis


É. fdfrig¥ ãŸis

ïa‰bga® : fdfrig

jªij : ÉRtehj¥ ãŸis

ãwªjehŸ : 25-05-1855

kiwªj ehŸ : 21-02-1906

C® : ahœ¥ghz« mU»š kšyhf«

âUkz« : 1876, bršy«khŸ

fšÉ : br‹id nfhknsRtu‹ ng£il :gŸË¡fšÉ

br‹id muR¡fšÿÇ : ïs§fiy(ã.V)

br‹id r£l¡fšÿÇ : r£lÉaš(ã.vš)

gÂ : br‹id mŠršJiw CÊa® 1 M©L

kJiu : tH¡FiuP®.br‹id: mŠršJiw nk‰gh®itahs®, (SUPRINTENDENT OF POST OFFICES)

gil¥òfŸ : The Tamils Eighteen Hundred Years ago(‘The Madras Review’) ïjÊš 1895 -1901) üš : 1904 ; jÄÊš : fh. m¥gh¤Jiuah® bkhÊbga®¥ò : 1956)

“The Indian Antiquary”ïjÊš Tamilhistorical Texts (fstÊ eh‰gJ, fÈ§f¤J¥ guÂ, É¡»uknrhH‹ cyhM»a ïy¡»a§fŸ M§»y¤âšbkhÊ bga®¥ò)

The conquest of Begal and Burma by TheTamils : Rajaraja chola. brªjÄœ khjïjÊš f£LiufŸ.


48 fªjrhÄ¥ ãŸisí« jÄœ kfS«

“M§»nya¥ nguuirna ïHªjhY« ïH¥ngh«;brf¥ ãÇaÇ‹ ïy¡»a§fis ïH¡fkh£nlh«”v‹wh® fh®iyš. mªj M§»nya¥ nguuir M©LtªjÉ¡nlhÇah nguuá fhiyÆš f©ÉÊ¤jJ« »¿¤Jtkiwia¥ (ÉÉÈa¤ij) go¥gJl‹ âU¡Fwisí«kwthkš ehŸnjhW« go¥ghuh«. mj‰F¡ fhuz«âU¡FwŸ gyKiw, gyuhš M§»y¤âY« ãw bkhÊfËY« bkhÊ bga®¡f¥ bg‰W cyfbkšyh« guÉanjMF«. cybfyh« cz®ªJ XJ« âU¡Fwis¤ jÄœeh£Lk¡fŸ f‰W¥ ngh‰¿ rÇtu¥ ã‹g‰¿ thHhkš cŸsdnuv‹W tU¤j¥g£lh® ïyhruÞ v‹D« FUkh® (Rev.Dr.J.Lazarus). ït® âU¡Fwis 1852-ïš M§»y¤âš bkhÊbga®¤JŸsh®; jÄœ ïy¡fz« g‰¿ 1878-ïš M§»yüš vGâíŸsh® ; e‹}iy M§»y¤âš bkhÊbga®¤jJl‹ jÄœ¥ gHbkhÊfisí« bjhF¤JŸsh®.ït® »¿¤Jt¡ fšÿÇÆš Kidt® Äšy® KjštuhfïUªjnghJ jÄHháÇauhf ïUªJŸsh®.

mH»a jÄœkfŸfU¥g® efu¤âÈUªJ (ãsh¡f®Þ lî‹) mt‹ tªJ

bfh©L ïUªjh‹; btŸisa® efu¤âÈUªJ (#h®{lî‹) mtŸ tªjhŸ. br‹id ca®Úâk‹w¤â‹ mU»šm¥nghJ »¿¤Jt¡ fšÿÇ ïUªjJ. mt‹ tF¥ãšgo¤J¡ bfh©oUªj xnu bg© mtŸ! mtÅl« mtŸjÄœ¥ òyikia¡ f©lhŸ; mtËl« mt‹ g‹bkhÊ ïy¡»a neh¡FKiwiaí« bkhÊÆaiyí«òÇªJ bfh©lh‹. ï¤jhÈa«, ãbuŠR, M§»y«,b#®khÅa« m¿ªj mªj¤ jÄœ kfis mt‹ fhjÈ¤jh‹. ïyhruá‹ kfsh»a mtis¡ »¿¤Jt kj¤J¡Fkh¿¤ âUkz« òÇªJ bfh©lh‹. mt‹ ïstš, Äšy®tF¥ãš NÇaehuhaz rh¤âÇíl‹ cl‹ khzh¡fdhŒ go¤jh‹.


m©z‹ j«ã ïUtU« j« brhªj Cuh»a gŸËmfu« tUt®. tU«nghbjšyh« j« á¿a jªij Úynkf«ãŸisÆ‹ kf‹ fªjrhÄÆl« jÄœ ïy¡»a« g‰¿ciuahLt®. fªjrhÄ jÄnHhL M§»y«, ï¤jhÈa«,rk‰»Uj«, ãbuŠR M»a bkhÊfisí« f‰W¥ òyikbg‰wjhš bkhÊ bga®¡fî« ïy¡»a¤ jÄœ kfis¥òâa f©nzh£l¤âš gh®¡fî« KoªjJ.

jÄœ¡f£ll«Ãy¡»Hhuhfî«, f£ll x¥gªj¡fhuuhfî« ïUªj

j« jªijia¥ nghynt, gŸË¥ go¥ig Ko¤jJ«, Ú.fªjrhÄ¥ãŸis bjhÊÈš ïw§»dh®. fuªij¤ jÄœr§f¤J x¥gªj¡fhuuhf¥ gÂah‰¿ajhš bgU«òyt®fSl‹ beU§»¥ gHF« thŒ¥ò¡ »il¤jJ. ckhknfRtudhiu¥ nghynt Úâ¡ f£áÆš <LghL bfh©LÉs§»dh®. j« å£o‰F ‘m¿tf«’ v‹W bgaÇ£L Äf¢áwªj üšÃiya« å£onyna mik¤jh®. j« å£ilnajÄœ¢r§f« M¡»dh®. jŠir¡F« fuªij¤ jÄœ¢r§f¤J¡F« tUif jU« jÄH¿P®fis¤ j« å£L¡FmiH¤J ÉUªJ eš»dh®.

f£ll x¥gªj¡fhu® ntiyÆš f©o¥ò«, ne®ikí«, xG§F«, m¿î E£gK« bfh©ltuhf És§»ajhšÚ.f. jŠirÆš òfœ bg‰w x¥gªj¡fhu® Mdh®. fuªij¤jÄœ¢ r§f¡ f£ll§fis¡ f£o¡bfhL¤jh®. jh«bg‰¿Uªj e‰òfœ, bršt«, jÄœ¥ òyik M»at‰whšjÄœ¢ r§f¤ij¡ f£o¡fh¡F« mik¢ruhfî« (brayhsuhfî«) Mdh®. fuªij¤ jÄœ¢ r§f¤ jhshsuhfî«(bjhl®ghsuhfî«) ïUªJŸsh®. jÄœ¢ r§f¤â‹‘jÄœ¥ bghÊš’ ïy¡»a khj ïjÊš MáÇauhfî«ïUªjh®. m›ÉjÊš bjhl®ªJ f£LiufS« vGâtªjh®. fuªij¤ jÄœ¢ r§f¤â‹ rh®ãš m©zhkiy¥ gšfiy¡ fHf M£á¥ nguit (brd£) cW¥ãduhf¤ nj®ªbjL¡f¥ bg‰wh®. m©zhkiy¥ gšfiy¡fHf¤â‹ f£ll§fis x¥gªj¡fhuuhf ïUªJ f£o¡bfhL¤jh®.

br‹idÆš ‘ãufâ’ (jŠir¥ bgÇa nfhÆšïiwt‹ ‘bgUîilah®’ v‹gij MÇa® rk‰»Ujkh¡»¥‘ãufÔRtu®’ v‹wj‹ RU¡f« ãufâ) v‹w âiu¥gl¥


gl¥ão¥ò Ãiya¤ij f£o¤ âiu¥gl§fŸ vL¤JŸsh®. g«gš r«gªj KjÈahÇ‹ ‘rghgâ’ (1941), ruRtâáÅ ãÈ« nygu£lÇ cUth¡»a ‘v‹ kidÉ’ v‹D«ïu©L âiu¥gl§fŸ mtUila gl¥ão¥ò Ãiya¤âš vL¡f¥ bg‰wit.

gâ¥ò¥ gÂbt©gh òidtâš âwik bg‰¿Uªj Ú.f. j« C®

g‰¿¥ ‘gŸËafu¥ gH§fij’ v‹W ‘jyòuhz«’ nghšvGâdh®. j« Ciu¢ rh®ªJ« âUitah‰iw¢ R‰¿í«ÃfG« VG®¤ âUÉHh (r¥jÞjhd«) mo¥gilÆš‘V>® njthu¤ âu£L’ bjhF¤J btËÆ£lh®. f«guhkhaz¥ gâ¥ò v›thW mika nt©L« vd M§»y¤âš m©zhkiy¥ gšfiy¡ fHf¤ JizntªjU¡FvGâa klY« (1953) ‘f«guhkhaz¥ gâ¥ò« Ãiyí«’vd¤ jÄœ¥ bghÊš ïjÊš vGâa bjhl® f£Liuí«(1954) f«guhkhaz¥ gâ¥ig ah¥ãaš Kiw¥go¢brŒtj‰F«, rªâãÇ¤J vËik¥gL¤Jtj‰F« k®nuvÞ. ïuh#« ÃWtd¤J¡F« m©zhkiy¥ gšfiy¡fHf¤J¡F« tÊfh£od. jÄœ ïy¡»a§fis¥ òâjhf¡f‰f K‰gL« khzt®fS¡F« khzÉfS¡F« jÄœÉiuªJ go¡f¤ bjÇahjt®fS¡F« ï«Kiw Äf¥bgÇa cjÉahŒ mikªjJ.

m©zhkiy¥ gšfiy¡ fHf« ‘âUthrf«’ (1964)gâ¥ã¡F« gÂia mtÇl« bfhL¤jJ. k®nu ÃWtd¤â‹ gâ¥ò m¿îiuahsuhf ïUªjJl‹, mªÃWtd¤âš bjhšfh¥ãa«, fšyhl«, âUthrf« M»at‰iwí«gâ¥ã¤jh®. jŠir ‘ruRtâ kfhš’ üš Ãiya¤â‹kâ¥ãaš brayhsuhf ïUªjnghJ mÇa Xiy¢ Rtofis¥ gâ¥ã¤jh®. åukhKÅtÇ‹ ‘brªjÄœ’, ‘bfhLªjÄœ’ v‹D« üšfis¥ gâ¥ã¤jh®. khzt®fS¡F¥ga‹gl¡Toa M§»y¡ fÉijfis¤ âu£o ïu©LbjhFâfshf btËÆ£lh®. ãbuŠR ïªâa MŒÉašÃWtd¤âš gÂah‰¿anghJ gHªjÄœ¢ brhšyilî(_‹W bjhFâfŸ), brªjÄœ mfuhâ KjÈat‰iw¤bjhF¤jh®.


bkhÊ bga®¥òg‹bkhÊ m¿î« bkhÊ bga®¥ò M‰wY« ïy¡»a

EQ¡fK« bfh©l Ú.f. jÄœ¥ bghÊš ïjÊš kJuhÉ#a« v‹w rk‰»Uj üÈ‹ bkhÊ¥ bga®¥ghf tªjüš g‰¿¤ âwdhŒªJ bjhl® f£Liu vGâdh®.jÄiH¢ br«bkhÊ vd Kj‹ Kjš m¿É¤j fhšLbtštuyh‰W kyiu¤ jÄœ¥ bghÊÈš btËÆ£lh®. j«m‹ò kfŸ cÆÇHªjnghJ V‰g£l Mwh¤ Jaiu¤jÄœkfŸghš bfh©l g‰whš jÂ¤jh®; jhkÞ »nuvGâa ‘eh£L¥òw¡ fšyiw ïu§f‰gh’ v‹w M§»yüiy¤ jÄÊš bkhÊ bga®¤J kfS¡F¡ fhÂ¡ifM¡»dh®. ïªüÈ‹ K‹DiuÆš,

“áy ra§fËš xU mUikahd üiy _ybkhÊÆš gÆY«nghJ bgW»‹w ï‹g¤ijí«gaidí« Él bkhÊ bga®¥ò üiy¥ gÆY»‹wt®fŸ ÄFâahf milí« Ãiy V‰gLtJ©L”.

v‹W vGâíŸsh®. Ú.f. brŒJŸs jÄœbkhÊ bga®¥gh»a ïªüiy¥ gÆY«nghJ jÄœk¡fŸ ïjidcz®th®fŸ. ïij¥nghynt jÄÊÈUªJ M§»y¤J¡F Ú.f. bkhÊ bga®¤JŸs ‘e‰¿iz’ v‹D« r§f¥ghlšfis¥ go¡»‹w nkiy eh£lh® cz®th®fŸ.

jÄHntŸ ckhknfRtudh® nghynt Úâ¡f£áia É£L Éy»¢ rkaŠ rh®ªJ f«guhkhaz¥gu¥òeuhfî«, âUthrf be¿Æduhfî« thœªjh®.

g‹bkhÊ M‰wš Ä¡f Ú.f. jÅ¤jÄÊš ngrî«,vGjî« brŒjh®. ÉUªJ miH¥ãš gh‰FH«ò (ghahr«),ÄsF Ú® (ur«), jÆ®nrhW (jâa‹d«) vd¥ ga‹gL¤âdh®. jŠir ruRtâ kfhš üyf¤â‹ kâ¥ãašbrayhsuhf ïUªjnghJ, á¤j kU¤Jt V£L¢Rtofis¥ gâ¥ã¤jh®. jÄHf muR á¤j kU¤Jt¡ fHf¤âšÚ.f. - mt®fis cW¥ãduhf mk®¤âaJ. ïªâa bkhÊv‹whny rk‰»Uj«, ïªâa kU¤Jt« v‹whny MíŸntj« v‹W ãw eh£oduhš m¿a bg‰¿UªjJ. ïªÃiyÆš r§f¤ jÄœ ïy¡»akh»a ‘e‰¿iz’ia bkhÊbga®¤J jÄÊ‹ bgUikiaí« bjh‹ikiaí« Ãiyeh£oaJ nghš, á¤j kU¤Jt¤â‹ bjh‹ikiaí«áw¥igí« tuyh‰iwí« Äf¢ áwªj KiwÆš És¡»M§»y¤âš ÉÇthd üš vGâ cyF¡nf cz®¤âdh®.


Ú. fªjrhÄ¥ãŸis


Ú. fªjrhÄ¥ãŸis

ïa‰bga® : fªjrhÄ

bg‰nwh® : rîªjutšÈ, Úynkf« ãŸis

ãwªj M©L : 1898

kiwªj M©L : 1977

C® : jŠir mU»š gŸË mfu« (gŸËm¡»ufhu«)

fšÉ : öangJU gŸË : gŸË ïWâ tF¥òtiu.

bgU«òyt® Ûdh£á Rªju«ãŸisÆ‹ khzt®. rhÄehj¥ãŸisÆl« âUKUfh‰W¥gil,âUbt©fhL nt§flrhÄ ehíLÉl« f«guhkhaz«.

MáÇa® m¥ghî MrhÇahÇl« m¿îüš, fz¡»aš.

gÂ : f£ll x¥gªj¡fhu®

f u ª i j ¤ j Ä œ ¢ r § f m i k ¢ r ®(brayhs®) : 1941-44

fuªij¤ jÄœ¢r§f¤ bjhl®ghs®(jhshs®) : 1942-45

fuªij¤ jÄœ¢r§f ïy¡»a ïjœ‘jÄœ¥bghÊš’ MáÇa®.

ãufâ gl¥ão¥ò Ãiya cÇikahs® (1940-45)

m©zhkiy¥ gšfiy¡ fHf Msit(brd£) cW¥ãd® (1952 - 54)

k®nu. vÞ. ïuh#« ÃWtd« : gâ¥ò¡fU¤Jiuahs® (1954-58)


òJit : ãbuŠR ïªâa MŒÉašÃWtd« (1962 -67)

jŠir ruRtâ kfhš : kâ¥ãašbrayhs® (1968-73)

jÄHf muR á¤j kU¤Jt¡ fHfcW¥ãd® (1974-77)

gil¥òfŸ : gŸËafu¥ gH§fij (1938)

jhkÞ »nuÆ‹ ïu§f‰gh (1961) : AnElegy written in a country churchyard

gHªjÄœ¢ brhšyilî (3 bjhFâfŸ)(1967), brªjÄœ mfuhâ, History ofSiddha (1978), Natrinai (Text and Translation)

gâ¥òfŸ : V>®¤ njthu¤ âu£L, bjhšfh¥ãa«, fšyhl«, âUthrf«,ruRtâ kfhš üš Ãiya¤â‹ á¤jkU¤Jt üšfŸ, åukhKÅtÇ‹ brªjÄœ bfhLªjÄœ.


49 gF¤j¿î¥ gh£l‹!

fh£L¡nfhÆš bjU v‹W miH¡f¥g£l ‘yÞ’gFâÆš c©ikÆš fhLjh‹ ïUªjJ. bgÇa khËiff£o btŸisa® áy® thœªJ tªjd®. ïuî neu¤âšgh«òfis mo¤J¥ nghLtJ«, eÇÆ‹ Cisia¡nf£gJ«jh‹ bghGJ ngh¡F. njdh« ng£il k¡»¤njh£l¤âš (MÆu« És¡F mU»š k¡» khefu«)mnah¤âjhr g©oj® v‹w áwªj á¤j kU¤Jt®ïUªjh®. mtÇl« gh«ò¡ fo¡F«, njŸ bfh£L¡F«XLth®fŸ.

fhá nk£oš kU¤Jt m¿PU«, fÉghL« òytU«,á¤j kU¤Jt üšfŸ gy vGâatUkhd tšyf fhs¤âef® mnah¤âjhr fÉuhr g©ojÇl« go¤j fh¤jtuha‹, j« MáÇa®nkš bfh©l g‰whš j« bgaiumnah¤âjhr‹ v‹W kh‰¿¡ bfh©lh®. MáÇaiu¥nghynt kU¤Jt¤ JiwÆY«, jÄÊY« òyik bg‰WÉs§»a mtiu¥ bghJk¡fŸ ‘mnah¤âjhr g©oj®’v‹nw miH¤jd®.

r§fk r§f«

áªJbtË gRgâí« jÄHf¤J¤ âU_yU« fh£oaXf« (nahf«), Phd« v‹D« á¤jbe¿Æš ‘x‹nwFyD« xUtnd njtD«’ vd thG« tif f©lt®fŸjÄH®fŸ. mªj¢ á¤jbe¿ia¥ gu¥ã tªj fhá ÉRehj¥g©lhu« v‹gtÇl« mnah¤â jhr® iftša etÚj«f‰w¿ªjh®. (bj‹dh£oÈUªJ fhátiu elªnjb r ‹ W â U « ò g t ® fŸ ‘ á t ‹ ’ v d ¥ ã‹bdh£LbgWt®. m§nfna j§»¢ rka¢ rl§FfŸ brŒJ gz«<£Lgt®fŸ g©lhu§fŸ vd¥ bgWt®; ã‹dhËš ïJ‘g©lh’ vd¢ RU§»aJ. fháÆš mUSiu nf£L¢rkaPhd« (Ô¡if) bg‰wt® Mâr§fu® (».ã. 768) Mth®.ã‰fhy¢ r§fuu®fŸ/r§fuh¢rhÇfŸ Xf« Phd« É£L‘rÇia »Çia’ v‹D« rl§Ffisí«, Fy«, rhâ ïd«,


_l e«ã¡iffisí«, rk‰»Uj nkyh©ikiaí«ã‹g‰w¤ bjhl§»d®). iftša¢ á¤juh»a m.jh.Mâr§fuÇ‹ ‘ïu©lW’ (m¤Jitj«) bfhŸifia V‰W1870-ïš ‘m¤Jitjhdªj rig’ia¤ bjhl§»dh®.

kjkh‰w vâ®¥ò»¿¤Jt®fŸ jkJ fšÉ¤ bjh©lhY«, kU¤Jt¤

bjh©lhY« ïªJ rka¤jtiu¤ j« kj¤J¡F kh‰¿d®.jhœ¤j¥g£l rKjha¤ij¢ nr®ªjt®fis¡ F¿¥ghfÛdt®fisí«, kiythœ gH§FoÆd k¡fisí«mt®fŸ »¿¤Jt kj¤â‰F kh‰¿d®. Úykiy (Úy»Ç)¥gFâÆš cjfk©ly¤âš »¿¤Jt kj¤J¡F kiy ïdk¡fŸ kh‰w¥gLtij vâ®¤J m.jh.,m§F br‹WgÂah‰¿dh®. »¿¤Jtuhtjhš, jhŒbkhÊiaí«,jhŒeh£L¥ g‰iwí«, g©gh£ilí« É£L mašeh£LbkhÊiaí«, g©gh£ilí« V‰f neÇL« v‹Wv¢rÇ¤jh®. m§nfna njhl® ïd¥bg©iz kzªJbfh©L ïªJ kj njr¡ fU¤Jfis¥ gu¥ãdh®.ãiH¥ò¤ njo ïu§T‹, g®kh KjÈa ehLfS¡F¤jÄH®fŸ F¿¥ghf¤ jhœ¤j¥g£lt®fŸ f©fhÂfshšVkh‰¿ mD¥g¥gLtij m¿ªj mtU« m§F¢ br‹W10 M©LfŸ gÂah‰¿¤ âU«ãdh®.

ïªJ ïšiym.jh. rk‰»Uj kiw (ntj)¢ brŒíŸfis¡ T¿

És¡», ‘ïu©lW’ bfhŸififia¥ gu¥ã tªjh®.rk‰»Uj bkhÊiaí«, kiwfisí« gh®¥gd®fŸ jÉuk‰wt®fŸ go¡f¡TlhJ; go¤jhš f©iz¤ njh©L,eh¡if bt£L, fhâš <a« fhŒ¢á C‰W v‹W Äu£oat®fŸ thsh (R«kh) ÉLth®fsh? giHikahd ïÇ¡FkiwÆš (Ç¡ntj«) rhâ g‰¿ vªj¡ F¿¥ò« ïšiy v‹WÃWÉ¥, bghŒahd rh¤âu¡ F¥ig¡fisí« K¿ao¤jjhš vâ®¤jd®. ‘xnu flîŸ xnu k¡fŸ’ vd KH§»amnah¤â jhr®, ïªj kj¤ij¤ ö¡» v¿ªjh®. ‘eh‹ãw¡F« nghJ ïªJthf¢ rhfkh£nl‹’ v‹w m«ng¤f®ïw¥gj‰F¢ áy eh£fS¡F K‹d® 1956-ïš jh‹ ïªJkj¤ij É£L¥ ò¤j kj¤â‰F kh¿dh®.

ãu«k Phd«ïuhrhuh« nkhf‹uhÆ‹ ãu«k rkh#«, jahdªj

r uR tâ Æ‹ MÇ ar kh #« , ï uh k» U £o z kl «


KjÈait Ô©lhikia vâ®¤jhY«, ïªJ kj¢rl§Ffisí« ehštUz¡ bfhŸifiaí« ã‹g‰¿d. mjdhš f®dš Mšfh£L«, m‹Åbgr©L« Ãôah®¡»š1875 - ïš bjhl§»a ‘ãu«kPhd rig’ (âarhãfšbrhir£o) Æš cW¥ãd® Mdh®. ïj‹ »is 1882 - ïšbr‹id milah‰¿š bjhl§f¥bg‰W¥ ã‹ jiyikÃiyakhf kh¿aJ. Mšfh£LlD«, m‹Åbgr©LlD« ïizªJ m.jh. gÂah‰¿dh®. ãu«kPhdrigrl§Ffisí«, rhâiaí« mwnt xJ¡»¢ brayh‰¿tªjjhš m.jh. mjid¥ ngh‰¿dh®. jhœ¤j¥g£lk¡fË‹ fšÉ nk«gl ‘Mšfh£’ gŸËfŸ v‹D«gŠrk® gŸËfŸ bjhl§f¥ bg‰wd. jhœ¤j¥g£lViH¤ TÈ¤ bjhÊyhËfŸ go¡f ïuî¥ gŸËfshfïit elªjd.

âuhÉl ïa¡f«

ãu«k« m¿ªjt‹ ãuhkz‹ v‹W T¿ gh®¥gd®ãu«k Phd mitÆY« ÄFªjd®. ïjdhšjh‹ãuhkz® mšyhjh® ïa¡f« ã.o. âahfuhruhš 1916 - ïšnjh‰WÉ¡f¥g£L¥ ãwF âuhÉl fHf« M»aJ.MÇauhš xL¡f¥g£l jÄH®fis¤ jÅna milahs«fh£l¤ ‘âuhÉl®’ v‹w brhšiy¡ ifah©L ‘âuhÉlkfhrdrig’ vd 1890 - ïš bjhl§» Kj‹ Kjš âuhÉlïa¡f« f©lt® m.jh.Mth®.

MÇa¥ gh®¥gd®fŸ ãw ca®rhâ ïªJ¡fis¤jÄH®fŸ v‹W« jhœ¤j¥g£lt®fis¢ N¤âu®fŸv‹W« ãÇ¤jhS« Nœ¢á brŒjhY« ãuhkzušyhjh®midtiuí« N¤âu®fŸ v‹W ïÊîgL¤âd®. MÆD«jÄH®fŸ v‹w bgaÇš jhK«, jÄœ¥g‰W vd¡T¿¥òFªjd®. vdnt MÇa¥gh®¥gd®fËlÄUªJ j«ikntWgL¤â¡ bfhŸs¤ ‘âuhÉl®’ v‹w brhšiy m.jh.nj®ªbjL¤jh®. ‘âuhÉl® gh©oa‹’ vd 1885-ïš ïjœel¤âdh®.

brhªj Ãyk‰W k‰wt® Ãy§fËš bfh¤joikfshf, TÈ¤ bjhÊyhs®fshf ciH¡F« jhœ¤j¥g£lViH cHt®fS¡fhf M§»nya muál« nfhÇ¡ifit¤J Ãy« bg‰W¤ jªjh®. mit ‘gŠrÄ Ãy§fŸ’vd¥g£ld. ïu£il kiy ÓÅthr‹ 1891 - ïš ‘giwa®


kfhrdrig’ bjhl§»dh®. m.jh. ‘giwa‹ v‹WmiH¡f¡TlhJ; ó®t¤ jÄH® mšyJ Mâ jÄH®v‹wiH¡f nt©L«, v‹wh®. m.jh. kidÉ ïwªjã‹,ïu£il kiy ÓÅthrÅ‹ j§ifia kzªjh®. jhœ¤j¥g£l k¡fŸ K‹nd‰w¤â‰F ïUtU« ïizªnjghLglyhÆd®. Ô©lhik¡ bfhLikahš jhœ¤j¥g£lk¡fË‹ J‹g§fŸ ÄFªjd. fšÉ m¿î bg‰whšjh‹j§fŸ jhœÃiyia cz®ªJ ca®î¡F¥ ghLgLt®v‹gjhš fšÉ¥ gÂÆY«, m¿th®ªj ÉÊ¥òz®¢áV‰gL¤JtâY« m.jh.ïuî gfyhf¥ gÂah‰¿dh®.

ò¤j® be¿

á¤j® ïy¡»a§fËY« á¤j kU¤Jt¤âY« òyikbg‰¿Uªj m.jh., âU¡Fwis¥ bgÇJ« ngh‰¿¥ gu¥ãtªjh®. MÇa vâ®¥ãš K‹ndhoahf És§»a á¤jh®¤jU« (ò¤jU«), R¤njhjdU« (kfhåuU«) âuhÉl®fŸv‹gjhš ò¤j® be¿ia¥ ã‹g‰w¤ bjhl§»dh®.âUtŸSt® ò¤j kj¤âd® v‹gJ«, âÇãlf« v‹gnjâÇ¡FwŸ v‹wh» âU¡FwŸ v‹wh»aJ v‹gJ« mt®fU¤J. m.jh. nt©o¡ bfh©lj‰»z§f 1896 - ïšbr‹id bf‹d£ rªâš Mšfh£L ò¤j® nfhÆš f£o¡bfhL¤jh®. Mšfh£Ll‹ ïizªJ 1998 - ïš ïy§ifò¤jkj kheh£oš fyªJ bfh©lh®.

Mâ¤ jÄHiu¥ (MââuhÉl®) ‘ó®t¤ jÄH®’ v‹WF¿¥ã£l m.jh.., ò¤jÇ‹ âÇãlf¡ fU¤Jfis¥ ‘ó®t¤jÄbHhË’ v‹W j« ïjÊš bjhluhf vGâdh®.âÇãlf« KGtJ« kd¥ghlkhf m¿ªj m.jh., ò¤jbe¿g‰¿¢ áw¥ghf¢ brh‰bghÊth‰¿ ehL KGtJ« gu¥ãdh®. ïuha¥ng£ilÆš rh¡»a ò¤jr§f« bjhl§»dh®. ïj‹ »isfis ehL KGtJ« njh‰WÉ¤jh®.ïtUl‹ gÂah‰¿a ïy£RÄuhR (ehíL) vGâaò¤jkj¢rhu« (Essence of Buddhism) v‹W üš m«ng¤f®ò¤jkj« g‰¿a üš vGj tÊfh£oaJ. nfhyh® j§ftaÈš m.jh. el¤âa âU¡Fwis K‹Åiy¥ gL¤âaâUkz« bgÇahÇ‹ RakÇahij âUkz Kiw¡F tÊfh£oaJ. bgÇah® 1925-¡F¥ ã‹jh‹ gF¤j¿î¡bfhŸif¡F kh¿dh®; 1935-ïš jh‹ ïªâ vâ®¥ò¥nghiu¤ bjhl§»dh®. ïªâia vâ®¤J 1911 - ïnyna


jÄH‹ ïjÊš vGâa m.jh.., ïªâ vâ®¥ãY« K‹ndhoMth®. gF¤j¿î¥ gh£l‹ m.jh. m¿Éaiy¤ jÄÊšC®njhW« gu¥ãa KjštU« Mth®.

nkhjš rhJâU.É.f. ïuha¥ng£ilÆš el¤âtªj ‘ghy

R¥ãukÂa g¡j rig’ Æš 1903 - ïš ahœ¥ghz«fâiunt‰ãŸis rh¡»a ò¤j kj¢ r§f¤ij¤ jh¡»¥ngádh®. ïuha¥ng£il rh¡»a ò¤j r§f¤âšmnah¤âjhr® jiyikÆš ngáat®fŸ Mœth®fisí«, eha‹kh®fisí« jh¡»¥ ngád®. ïjdhšmnah¤âjhrÇ‹ T£l§fËš å«ò (ïufis) brŒaâU.É.f.î« e©g®fS« br‹wd®. mnah¤âjhr®âÇãlf« g‰¿¢ brh‰bghÊth‰¿a ã‹d®, v¥nghJ«k.á§fhuntY¢ br£oah® m¿Éaš ghltF¥ò el¤Jth®. m¿Éaš ghltF¥ghš <®¡f¥g£l âU.É.f.bjhl®ªJ mnah¤âjhr® T£l§fS¡F tªJ ‘rhJ’Mdh®.

x‹gjh« tF¥ò¥ go¡F« nghJ g¤âa« jt¿ajhšKl¡Fthj« tªJ nehÆš »lªj fÈahz Rªju¤ij¤(âU.É.f) j« á¤j kU¤J¤jhš fh¥gh‰¿at® m.jh.mijí« kwªJ rka¥gif bfh©lik¡F¤ âU.É.f.tUªâdh®. tŸsyhÇ‹ rka¥ bghJik be¿ia (rkurr‹kh®¡f«) V‰W ‘ïuha¥ng£il KÅt®’ v‹W« ‘rhJv‹W« bga® bg‰w âU.É.f. mnah¤â jhriu¥ ghuh£ovGâíŸsh®:

“g©oj® thœit Ú¤jnghJ ah‹ <k« tiubr‹W âU«ãnd‹. mnah¤âjhr® v‹ FL«g kU¤Jt®.mt®j« r§f« v‹ kjbt¿ia¤ Ô®¡F« kUªjhÆ‰W”


mnah¤âjhr g©oj®


mnah¤âjhr g©oj®

ïa‰bga® : fh¤jtuha‹

áw¥ò¥bga® : mnah¤âjhr®, it¤âa á¤j®, fÉuhrg©oj®, g©oj®, f.mnah¤âjhrj«k ehŒ¡f®.

jªij : fªjrhÄ

ãwªjehŸ : 20-05-1845

kiwî ehŸ : 05-05-1941

ãwªj C® : nfhit mU»š mut«ghisa«

fšÉ : br‹id, fhánkL å.mnah¤âjhrfÉuhr g©ojÇl« jÄG«, á¤jkU¤JtKk jÅ¡fšÉ; rk‰»Uj«,ghÈ, M§»y«

gÂ : m¤Jitjhdªj r§f« (1870),

âuhÉl kfhrd rig (1890) mik¤jšmilahW ãu«kPhd r§f¤Jl‹ïizªJ gŠrk® gŸËfŸmik¤jš, bfsjk á¤jh®¤j®m¢R¡Tl«, nfhyh® rh¡»a ò¤jr§f« (1902), ïuha¥ng£ilrh¡»aò¤j r§f«,br‹id¥ gšfiy¡ fHf¥ngufuhâ¥gÂ (1913-1914)

‘âuhÉl¥ gh©oa‹’ - ïjœ (1885)

‘xU igrh jÄH‹’ - thu ïjœ19.06.1907 Kjš (jÄH‹ vd26.8.1908 Kjš btË tªjJ)

gil¥òfŸ : fghäRtu® rÇ¤âu MuhŒ¢á, ÉóâMuhŒ¢á, mÇ¢rªâu‹ bghŒ,


ïªâu® njr rÇ¤âu«, ÉthfÉs¡f«, ó®t¤ jÄbHhËah«ò¤juJ Mântj« (1912), ò¤jkh®¡f Édh-Éil (1930),rh£áa¡fhu®fËš xUtuh»a áÖm«ãifa«k‹ mUËa âÇthrf«,M¤âNo, bfh‹iwntªj‹, bt‰¿Phd« (ciufSl‹),rh£áa¡fhu®fËš xUtuh»aghujkhjh xsitah® v‹D«m«ãifa«k‹ tuyhW,rh£áa¡fhu®fËš xUtuh»a áÖKUf¡flîŸ tuyhW, Énrr r§fâbjËî, ïªâu® njr g©oifÉtu«.


50. khzt® jªj ghl«

K¤J åÇa« v‹w ïy¡fz üiy vGâa bgU«òyt® K¤Jåu cgh¤âahaÇl« jÄœ ïy¡fzïy¡»a§fis¡ f‰W¥ bgU« òyik bg‰w mu§frhÄg¤jh« tF¥òtiujh‹ go¤jt®. mt® m¢RjhdªjRthÄfŸ v‹ghÇl« át ‘Ô¡if’ bg‰W¢ nrhkRªju‹vd¥ bgaiu kh‰¿¡ bfh©lh®. átkj be¿ üšfËY«(rh¤âu§fËY«) bjh‹k üšfËY« (òuhz§fËY«)Mœªjh®. njh‰»l§»š fz¡F vGJgtuhf ntiy¡F¢nr®ªj mt®, ã‹d® br‹id efuh©ik¡ fHf¤âšvG¤j® ntiy »il¡f¥ bg‰wh®. átbe¿¢ brštuh»amt® áwªj brh‰bghÊthsuh»¢ Nis nrhkRªju®vd¥ bg‰wh®.

c©ikna ngRnt‹N.nrh. iftša etÚj«, Phdth á£l«, ãunghj

rªânuhja«, ãuòÈ§f äiy KjÈa átbe¿ ïy¡»a§fis¢ áw¥òw És¡»¥ ngá tªjh®. âUbth‰¿ôÇšbrh‰bghÊth‰w miH¤âUªjh®fŸ. efuh©ik¡ fHf¡(efuh£á k‹w) f©fhÂ¥ghsÇl« jh« á¿J neu«K‹djhf¢ br‹whšjh‹ brh‰bghÊî¡FÇa neu¤âšbr‹W nruKoí« v‹W T¿ x¥òjš nf£lh®.

“brh‰bghÊî¡F nghtj‰bfšyh« x¥òjš juKoahJ. tÆ‰WtÈ v‹W brhšY§fŸ. ïšiy....CÇšahnuh xU gh£o br¤JÉ£lhŸ v‹W brhšÈahtJvGâ¡bfhL¤JÉ£L¤jh‹ nghfnt©L«. mJ jh‹mYtyf Éâ”

- v‹W f©fhÂ¥ghs® T¿dh®.

N.nrh. efuh©ik¡ fHf nkyhsÇl« KiwÆ£lh®.mtU«,


“ïšyhj gh£ojhnd!.........R«kh vGâ¡

bfhL¤J£L¥ nghÆ£nl ïU§nfh!”

- v‹wh®. N.nrh. ád¤Jl‹,

“eh‹ bghŒ brhšy kh£nl‹. c©ikahdfhuz¤ij¡ TW« nghJ x¥òjš juÉšiy v‹whšntiy¡F ïÅtu¥ nghtâšiy”

- v‹W T¿É£L btËna¿dh®. ã‹ KGneuK«rka¢ brh‰bghÊÉnyna <Lglyhdh®.

khzt® kiwkiykhahthj¤ij¥ ã‹g‰¿ tªj N.nrh., ehf¥

g£od¤â‰F¢ brh‰bghÊÉ‰F¢ br‹¿Uªj bghGJkJiuehaf« ãŸisahš ‘irt á¤jhªj«’ v‹D«átbe¿¡ bfhŸifia m¿ªjh®. khahthj«, ntjhªj«,á¤jhªj«, v‹D« bfhŸiffis myá¢ á¤jhªjnk ca®î v‹W ngryhdh®. jh« òâjhf V‰w ‘irtá¤jhªj’¡ bfhŸiffis¤ j« MáÇa® m¢RjhdªjRthÄfËlK« T¿ mtiuí« kh‰¿dh®. khztÇl«nf£l ghl¤jhš ‘irt á¤jhªj’ be¿ia V‰W m¢Rjhdªj® j« bgaiu ‘Vfh«gunah»’ vd kh‰¿¡bfh©lh®.

N.nrh. gu¥ã tªj átbe¿¡ bfhŸiffis kW¤J«jh¡»í« fLikahf¢ áy® ngáí«, vGâí« tªjd®.ehf¥g£od¤âš kJiuehaf« ãŸis MjuÉš thœªJtªj ntjhry« (kiwkiy) N.nrh. fU¤Jfis vâ®¤njhU¡F¢ átkj ïy¡»a§fËÈUªJ nk‰nfhŸfŸ fh£o Kiwahd kW¥ò¡ f£Liufis ehif‘ÚynyhrÅ’ ïjÊš vGâ tªjh®. m¡f£Liu MáÇa®ah® v‹W ehif tªjnghJ N.nrh. ÉdÉdh®. kJiuehaf« ãŸis ntjhry¤ij miH¤J tªJ m¿Kf«brŒjh®. mJ Kjš ntjhry«, N.nrh.it¡ FUthfV‰wh®. átbe¿ üšfis (rh¤âu§fis) MH¡f‰W mitg‰¿ mâf« ngá tªj N.nrh mªüšfŸ TW« rka«rh®ªj rk‰»Uj¡ fiy¢ brh‰fis¡ fyªJ ngrî«vGjî« brŒjh®. MÆD« ntjhry« kiwkiy (mofŸ)M»¤jÅ¤ jÄœ ïa¡f« f©lnghJ, mtiu¤ jÅ¤jÄÊš vGjî«, ngrî« C¡FÉ¤jh®.


tlbkhÊ É‰g‹d®m¡fhy¤J¤ jÄH¿P®fŸ bgU«ghY« jÄœ,

bjY§F, rk‰»Uj«, M§»y« v‹D« eh‹F bkhÊfS«bjÇªjt®fshf ïUªjh®fŸ. M§»y« bjÇaÉšiyv‹whY« Tl XusthtJ bjY§F«, rk‰»UjK«m¿ªâUªjh®fŸ. bjY§F«, M§»yK« gŸËÆš go¤jN.nrh., K¤JåÇaÇl« jh‹ jÄG«, rk‰»UjK« f‰wh®.kiwkiy mofŸ (ntjhry«) M§»y¤âY«, rk‰»Uj¤âY« òyikbgw¢ N.nrh fhuz« Mth®. gh®¥gd®fŸ M§»y¤ijí« rk‰»Uj¤ijí« f‰¿Uªjjhšãwiu¤ jhœthf kâ¤jd®.

N.nrh. ku¡f¿ (irt) czî rh¥ãLgtuhifahšgh®¥gdÇ‹ cztf« br‹wh®. ‘ãuhkzhŸ X£lš’N¤âu®fS« bjhGnehahËfS« cŸns EiHa¡TlhJ’ v‹W gyifÆš vGj¥g£oUªjJ. K‹diwÆšjiuÆš ca® rhâÆd® mk®ªjJ« ijaš ïiyÆY«,cŸsiwÆš gh®¥gd®fŸ gyifÆš mk®ªjJ« thiHïiyÆY« czî gÇkhw¥gL«.

btË¤ â©izÆš filÆ‹ cÇikahsuh»agh®¥gdU« rh¥ã£LÉ£L¤ â©oš rhŒªâU¤jï u© L gh ®¥ gd ® fS « ng á¡ bfh© oU ªj d® .N.nrh.tUtij¥ gh®¤J,

“neh¡F V‹ fhQ« bfh£ilí« g£ilí«?‘ãu«k«’ m¿ªj ãuhkz®fsh»a v§fS¡F¤jh‹átidí« m¿aKoí«, âUkhiyí« m¿a Koí«”

- v‹W »©lš ngádh®. â©izÆš mk®ªjN.nrh.rk‰»Uj¢ brhšyf§fis¡ (Rnyhf§fis) T¿És¡f« brhšy¤ bjhl§»dh®. jk¡F¤ bjÇªj rk‰»Uj(miu Fiw) m¿it¡ bfh©L mt®fŸ thâ£L¤bjhl®ªJ ngrKoahkš òw¥g£ld®. filÆ‹ cÇikahsuh»a gh®¥gd® cŸns miH¤J¢ br‹W gyifï£L thiH ïiy ngh£L mWRit cztUªj brŒJmtÇl« gz«th§f kW¤J¡ ifbaL¤J¥ F«ã£LtÊaD¥ãdh®.


òaš á§f«tl bkhÊÆY« bj‹bkhÊÆY« M‰wš Ä¡f

mtÇ‹ brh‰bghÊit¡ nf£L vâÇfŸ eL§»d®;m‹g®fŸ k»œªjd®. XU gh®¥gd¡ if«bg©Â‹ kf‹fšÿÇÆš go¤J¡ bfh©oUªjt‹, ãwkj« khWnt‹v‹wh‹; jhŒ mtD¡F m¿îW¤j KoahkY« tÊïšyhkY« Jo¤jhŸ; ã‹ N.nrh.brh‰bghÊî¡F¤bjhl®ªJ mtid miH¤J tªjhŸ; mt‹ kd« âU«ãdh‹. mt® brh‰ bghÊit¡ nf£l ïuhkehjòu«k‹d® ghRfu nrJgâ, ‘itâf irt á¤jhªj r©lkhUj«’ v‹W g£l« bfhL¤jh®. (r©l khUj«: òaš).âUthtLJiw kl¤âd® ‘gurka¡ nfhsÇ’ (nfhsÇ:á§f«) v‹W g£lkË¤jd®. Éntfhdªj® 1900-M«M©oš br‹id¡F ïu©lh« Kiwahf tªâUªjnghJ N.nrh. T¿a ‘irt á¤jhªj’ És¡f§fis¡ nf£Lk»œªjh® v‹W TWt®.

bjh‹k¡ (òuhz) f‰gid¡ fijfis xJ¡» É£L¢átbe¿¡ bfhŸiffis (irt á¤jhªj§fis) MHkhfEQ» czu¤j¡f tifÆš ngátªj N.nrh. gh®¥gd®fŸf£oÉ£l ïÊthd bghŒ¡fijfis¤ jf®¤bj¿ªjh®.bj‹dhLila átid¤ bjhGj ïuhtzidí«ïuÂaidí« âUkhš be¿Æd® jhœ¤âaJ nghjhbj‹W, bj‹dh£L k‹d‹ Fnyh¤J§fidí« Tu¤jhœth® bt‹wh® vd¥ gÊ¡F Msh¡»d®

njthu¤ij¥ ó£o it¤jJ nghy¤ âšiy¥bgUkhisí« flÈš ngh£L¤ âšiy¥ gh®¥gd®fŸbrŒj Nœ¢á Fnyh¤J§fD¡F¥ gÊ V‰gL¤âaJ.átPhd f©luhâ¤j® v‹D« nrhH k‹dÇ‹ nguD«nguur‹ ïuhruhrÅ‹ m©zD« M»a Mâ¤jfÇfhyid¥ gh®¥gd mâfhÇfŸ eh‹F ng® Nœ¢ábrŒJ bfhiy brŒaÉšiyah! MÇa¤jhš átkj¤âšV‰g£oUªj bfhŸif¡ FH¥g§fis Ú¡»dh® N.nrh.khztuh»a kiwkiy mofS«, “cik v‹D« jhÆ‹clš mG¡if¤ âu£o it¤jJ ãŸisahuh? v‹ jhŒmG¡F Ãiwªjtsh?” v‹W nf£L MÇa¥ bghŒ¡fijfisí« ntŸÉ¤Ô be¿iaí« cÆ®¥gÈiaí«vâ®¤jh®.


N.nrh., kiwkiyahiu¤ j« kfdhfnt V‰¿Uªjh®.N.nrh. kiwªj nghJ kiwkiyah® ‘nrhkRªju¡ fhŠá’v‹W ghodh®. ifaWÃiy 8 brŒíŸ, jhgj Ãiy 10brŒíŸ, k‹id¡ fhŠá 67 mo mftš bfh©l üšïJ. M§»y¤âY« rk‰»Uj¤âY« mikªj ïu§f‰gh¡fisna ö¡» it¤J¡ bfh©lhL« áy®, r§f¥gh¡fS¡F Ãfuhd ü‰áw¥ò« brŒíŸ td¥ò«cŸs¤ij cU¡F« m‹ã‹ ca®î« bfh©l ïªüÈ‹òJikia¥ bghwhJ Fiw T¿d®. Fiwfis kW¤J‘nrhkRªju¡ fhŠáah¡f«’ v‹w üY«, Mrh‹tuyh‰iw És¡» ‘nrhk Rªju ehaf® tuyhW’ v‹wüY« brŒJ N.nrh. òfiH Ãiyeh£odh® kiwkiyah®.


Nis nrhkRªju ehaf®


Nis nrhkRªju ehaf®

ïa‰bga® : mu§frhÄ

áw¥ò¥bga® : nrhkRªju‹, NisnrhkRªjuehaf®, irt á¤jhªjr©lkhUj«, gu rka¡nfhsÇ.

bg‰nwh® : m«kÂ m«khŸ, ïuhkÈ§f ehaf®

ãwªjehŸ : 16-08-1846

kiwî ehŸ : 22-02-1901

C® : br‹idÆš Nis

fšÉ : br‹id: muád® gŸË, 10 M«tF¥ò tiu, bjY§F, M§»y«K¤Jåu cgh¤âahaÇl«:jÄœ¡fšÉ, rk‰»UjK«;m¢Rjhdªj RthÄfËl«:rka¡fšÉ

kz« : átPhd¤j«ikah®

gÂ : br‹id : njh‰»l§»š fz¡f®,br‹id efuh©ik¡ fHf (efuh£á)vG¤j® (1881 tiu),átrka¢ brh‰ bghÊths®.

gil¥òfŸ : 1. MáÇaÇ‹ ‘âahdhDóâ’ v‹wüÈš ã‹ ïiz¥ghf MáÇaiu¥g‰¿ 85 ghlšfŸ.

2. mr«ãujha Ãuhre«, MuhÇa¥ãught«, ãukh¤Jk ÔãifÆdJ MghrÉs¡f«, MŠr nea uhk itgt§fŸ,Rnur Éra g§f«.


3. á¤jhªj Phdnghj«, á¤jhªjcªâah®, á¤jhªj nrfu«, át»Çgâ‰W¥ g¤jªjhâ, átehkhtË,irt NshkÂ, guk gj ã§f ÉdhÉil, átj¤Jt áªjhkÂ.

4. rkur PhdÔg«, r‹kh®¡f nghjbt©gh, Phdnghj És¡f«, Phdnghj¤JÂî, átth¡»a¤ bjËîiu.


51. jÅ¤jÄœ¤ jªij!

ehf¥g£od¤âš ò¤jf¡fil it¤âUªjbt. ehuhazrhÄ¥ ãŸisÆl« jÄœ go¤J m¿PuhfcUthndh® gy®. mtÇl« go¤j ntjhry« mt®filÆnyna ntiy¡F¢ nr®ªjh®. ntjhry« (kiwkiy) ehifÆÈUªJ btËtªj ÚynyhrÅ ïjÊY«,âuhÉl kŠrÇ, ghÞfu Phndhja«, ïªJkjhãkhÅKjÈa ïjœfËY« ò¤jf¡ filÆš ntiy gh®¡F«nghnj vGâ tªjh®. Nis nrhkRªju ehafÇ‹ átbe¿¡nfh£ghLfis vâ®¤J¢ áy® ‘r‰rd®’ v‹w ïjÊšvGâa f£LiufS¡F kW¥ghf ‘KUfntŸ’ v‹w òidbgaÇš ehif ‘ÚynyhrÅ’ ïjÊš kiwkiyah®f£LiufŸ vGâtªjh®. ehif tªj Nis nrhkRªju®‘f£Liu MáÇa® ah®?’ vd Édt, kJiuehaf« ãŸiskiwkiyahiu m¿Kf« brŒJ it¤jh®. mJ KjšNis nrhkRªjuiu¤ j« FUthf kiwkiyah® V‰wh®.

bt. ehuhazrhÄ¥ ãŸisÆl« go¤jt®fŸá¤ö® mwk‹w¤ jiyt® n#.v«.ešyrhÄ¥ãŸisí«âUtdªjòu« kfhuhrh fšÿÇ¤ j¤Jt¥ nguháÇa® bg.Rªju«ãŸisí« Mt®. n#.v«.ešyrhÄ¥ãŸismiH¥ghš á¤ö® br‹W ‘á¤jhªj Ôãif’ ïjÊšMáÇauhf¢ áyfhyK«, bg. Rªju«ãŸis miH¥ghšâUtdªjòu« br‹W kh®¤jh©l« e«ã gŸËÆš jÄœMáÇauhf¢ áyfhyK« kiwkiyah® gÂah‰¿dh®.ã‹d® bg.Rªju® vGâ¡ bfhL¤j ghuh£L klYl‹br‹id¡ »¿¤Jt¡ fšÿÇ br‹wh®.

jÄœ f£lhaÄšiy»¿¤Jt¡ fšÿÇÆ‹ Kjšt® Kidt® ÉšÈa«

ÄšyU« m§F¥ gÂah‰¿a NÇaehuhaz rh¤âÇahU«bg.Rªju®¡F e©g®fŸ. NÇa ehuhaz® nf£lh®,

“v‹d... gÇªJiu klyh?”


“ïšiy, ghuh£L klš”

“v‹d nt©L«?”

“jÄHháÇa® gÂ!”

“òyt® g£l« th§»ÆU¡»Ö®fsh?”

“ïšiy... go¤âU¡»nw‹.”

“F‰¿aYfu« K‰¿aYfu« vL¤J¡fh£L brhšf.”

“vd¡F¤ bjÇahJ.”

“c«.........?”

“vd¡F... F‰¿aYfu«; bjÇahJ... K‰¿aYfu«.”

“rÇ... ï¥nghnj ntiyÆš nrU§fŸ!”

jÄœ, M§»y«, rk‰»Uj« _‹¿Y« òyik bg‰¿Uªjjhš M§»nya®, gh®¥gd® ïilna »¿¤Jt¡fšÿÇÆš 13 M©LfŸ kiwkiyah® gÂah‰w KoªjJ. Mdhš 1911-ïš M§»y« f£lha«, jÄœ f£lhaÄšiy v‹W br‹id¥ gšfiy¡ fHf« r£l« bfh©Ltªjjhš kiwkiyah® gÂÆHªjh®.

tŸsyh® tÊg‹dh£lhU« gy ÃiyÆdU« njotªj ïlkhf¢

br‹id m¡fhy¤nj És§»ajhš ïªJ, »¿¤Jt«,kfkâa«, ò¤j« vd kj ntWghLfisí« Jitj«,m¤Jitj«, khahthj«, ntjhªj«, á¤jhªj«,cyfhaj« KjÈa nfh£ghLfisí« nkilÆ£L¥ngá¢ r©ilÆ£L¡ bfh©oUªjd®. bjh©oia¢nr®ªj Fz§Fo kÞ¤jh‹ bjh©oah®ng£il(j©ilah® ng£il) ÆY« ïuhkÈ§f tŸsyh®âUbth‰¿ôÇY« rka¥bghiw (rkur) tÊfh£od®.tŸsyhÇ‹ tÊÃ‹W kiwkiyah® JwÉ Mdh®.gugu¥ghd br‹id¥ g£od¤ij É£L Ú§»¥gšytòu« (gšyhtu«) v‹D« á‰ùÇš FoòFªJ ‘rkurR¤j r‹kh®¡f r§f«’ vd 22-4-1911ïš bjhl§»dh®. ‘Phdrhfu«’ v‹w ïjœ el¤âdh®. j« ïjiHí«üšfisí« m¢ál¤ j« ïU¥ãl¤ânyna ‘âUKUf‹m¢rf«’ bjhl§»dh®.


tŸsyh® fh£oa bghJ be¿, Xf (nahf) Kiw,á¤jkU¤Jt«, clš X«gš, jÄœ¥gÂ M»at‰iw¥kiwkiyah® ã‹g‰¿dh®. òyt®fŸ ïuªJ©L thH¡TlhJ, br«khªJ clyhY« cŸs¤jhY« bršt¤jhY« tskhf thH nt©L« v‹W tÈíW¤âdh®.jÄHf« KGtJ« C® njhW« ïy§if¡F« tleh£o‹gy C®fS¡F« gaz« brŒJ jÄG« átbe¿í«gu¥ãdh®. bghÊî¡F tU« nghJ j§FÄl«, gL¡ifmiw, óir¥ bghU£fŸ, tÊ¢bryî¡F %. 200 KjÈadnf£lh®. j©Ù® fythj MÉ‹ghš fhiyÆš fh‰go,khiyÆš miu¥go, eh‹fiu¢ R‰wsîŸs vYÄ¢r«gH« 7, ïu©L mo Ús¤â‰F nk‰glhj fhŒªj nt«òÉwF 12, Kid K¿ahj g¢rÇá, òË¥ò ïšyhj jÆ®,g¢ir k§fhj kh§fhŒ, m¥nghJ ãL§»a Ñiu v‹WÚs«, mfy«, v©Â¡if T¿¡ nf£gJ áyU¡F Éa¥ghfïUªjJ. xUt® nf£lh®:

“V‹ JwÉahf ïUªJbfh©L ï›tsî nf£»Ö®fŸ?”

“eh‹ clyhš cŸs¤jhš JwÉ. Mdhšátbe¿¡F« jÄG¡F« ïuî gfš flik brŒtj‰Fnt©oa czî« VªJ« (trâí«) gzK« njitjhnd! jh...ij... v‹W T¤jhLgt®fS¡F«, j®uh‹dh...j®ß‹dh.. . v‹W eh‹ifªJ bjY§F¥ ghlšfiskd¥ghl« brŒJ bfh©L òÇahkš cU£Lgt®fS¡F« bfh£o¤ jU« nghJ ï¥go¡ nf£»Ö®fsh?”

“v§fshš ï›tsî bgÇa bjhif bfhL¡f KoaÉšiyna!”

“M£l« gh£l« thz nto¡if vd mÊ¥Õ®fŸ! jÄG¡F - òytD¡F¡ bfhL¡f Koahjh?v‹id e«ã m¢R¤ bjhÊyhs®fŸ, üšÉ‰gidbrŒgt®fŸ ïU¡»wh®fŸ. ïu©L ïy¡f« %ghŒ¡Fnkš ò¤jf btËp£oš ngh£oU¡»nw‹. m‹whl¢bryî¡F m‹whl« ïuî gfš eh‹ ne®ikahfciH¡f, vGj, ngr vd¡F ešy czî«, gzK«TÈahf¤jh‹ bgW»nw‹.”

- v‹W j‹Åiy És¡f« jªjh® kiwkiyah®.


jÄœM©Lr§f¤ jÄœ eilÆš Äf Ú©l brh‰bwhl®fËš

kiwkiyah® ngrî« vGjî« brŒjh®. ng¢áY«,vG¤âY« kiwkiyahiu¥ ã‹g‰¿a âU.É.f. á¿abrh‰bwhl®fis¡ ifah©lh®. âUthrf¤â‰F ciuvGj¡TlhJ v‹w giHikthâfË‹ fU¤ij kW¤Jkiwkiyah® âUthrf ÉÇîiu vGâdh®. g¢ira¥g‹fšÿÇÆš 1921-ïš âU.É.f., fh.R.ãŸis, fh.ek¢áthaKjÈah®, e.K.nt. eh£lh®, ».M.bg. ÉRtehj« KjÈajÄH¿P®fis¡ T£o, âUtŸSt® M©L »¿¤JtM©L¡F 31M©L KªijaJ, ij¤â§fŸ Kjš bjhl§FtJ vd m¿É¤jh®.

jÅ¤jÄœ¤ jªij‘c©ik És¡f«’ v‹w ïjÊ‹ MáÇauhf ïUªj

kiwkiyah® 1897-M« M©onyna ‘bjŸËa jÅ¤jÄÊš ïÅikbgUf” vGâa nghJ xU áy tlbrh‰fS¡F ïl« jªâUªjh®. MáÇa® Nis nrhkRªju® (1901-ïš kiwªjt®), kiwkiyahÇ‹ jÅ¤jÄiH¥ghuh£oíŸsh®. MÆD« KGtJ« jÅ¤jÄœ V‰wJ 1916Kjš v‹g®. tŸsyhÇ‹ “bg‰w jhŒjid kf kwªjhY«...” v‹w ghliy¥ gho¡ bfh©oUªjnghJ, ‘njf«’v‹w tlbrhšiyí«, ‘clš’ v‹w jÄœ¢ brhšiyí«tŸsyh® gho ïU¡»whnu, jÄœ¢brhš nghJnk! ãwbkhÊ¢ brh‰fy¥ghš jÄœ ey« bfLnk!” v‹WT¿dh®. clnd, “ãwbkhÊ¢ brh‰fis mwnt Ú¡Fnth«” v‹wh® kfŸ Úyh«ãif. m¥nghnj ntjhry«v‹w j« bgaiu kiwkiy v‹W kh‰¿¡ bfh©lh®.ã‹d® ‘rkur r‹kh®¡f r§f«’ v‹w j‹ ïšy¥ bgaiu‘bghJ Ãiy¡fHf«’ vdî«, ‘Phdrhfu«’ v‹w j«ïjÊ‹ bgaiu ‘m¿î¡flš’ vdî« kh‰¿aJl‹ jh«mJtiu btËÆ£oUªj üšfisí« âU¤â¤ öa¤jÄHhf btËÆ£lh®.

ïuhrhá M£áÆš 1937-ïš ïªâbkhÊ âÂ¡f¥g£lnghJ br‹id fl‰fiu¡ T£l¤âY« nfhfnyk©lg¤âš elªj mid¤J¡ f£á muáaš jiyt®fŸfyªJ bfh©l T£l¤âY« jiyik V‰W ïªâiavâ®¤J¥ ngádh®. 1939, 1948 ïªâ vâ®¥ò khehLfËY«


jiyik jh§»¥ bgÇah®, m©zh M»nahU¡F¤JizòÇªjh®.

kiwkiyahÇ‹ jÅ¤jÄœ ïa¡f¤ijí«, átbe¿¢Ó®âU¤j¥ bghJ be¿iaí« âUthrf ÉÇîiuiaí«jÄH®fŸ áynu vâ®¤jd®. kiwkiyahiu ca®rhâÆd® v‹W« jÅ¤jÄœ ca®rhâ¤ jÄœ v‹W«T¿d®. ‘nrhW’ jÄœ¢brhš ‘rhj«’ tlbrhš v‹Wkiwkiyah® T¿anghJ, “nrhW v‹gJ ntiy¡fhu‹ng¢R” v‹W c.nt.rh T¿dh®. “nrhW v‹gJ jhœ¤j¥g£l rhâ¢brhš” v‹W kl¤jiyt®fŸ T¿d®. gyöa jÄœ¢ brh‰fis tlbrhš v‹W c.nt.rh T¿anghJ “gh®¥gd¡ FW«ò” v‹W kiwkiyah® F¿¥ã£lh®. tujuhRY ehíL, itahòÇ¥ãŸis, k.bgh.á.KjÈa jÄH®fS« jÅ¤jÄiH vâ®¤jd®.

kiwkiyah® bjhl§»a jÅ¤jÄÊa¡f« (1916)mnj fhy f£l¤âš bjhl§»a gh®¥gd® mšyhjh®ïa¡f¤â‹ tÊtªj âuhÉl® ïa¡f¡ f£áfshY«,fuªij¤ jÄœ¢ r§f¤jhY«, jÄHntŸ ckhknfRtudh®,gh.nt.khÂ¡feha¡f®, khfwš fh®¤ânfa KjÈah®,fh.R.ãŸis, fh.m¥ghJiuah®, ghthz®, bgUŠá¤âudh®, ïy¡Ftdh®, É .bgh .gHÅntydh®,t.Rg.khÂ¡f«, jÄœ¡Fokf‹ KjÈnahuhY« ts®¤bjL¡f¥ bg‰WŸsJ.


kiwkiy mofŸ


kiwkiy mofŸ

ïa‰bga® : ntjhry«

áw¥ò¥bga® : gšyhtu« RthÄ ntjhry«,KUfntŸ (òidbga®),kiwkiy, kiwkiy mofŸ,jÅ¤jÄœ¤jªij

bg‰nwh® : á‹d«khŸ, brh¡fehj¥ãŸis

ãwªjehŸ : 15-07-1876

kiwî ehŸ : 15-09-1950

C® : ehf¥g£od« mU»š fhl«gho(fhlt® nfh‹ gho)

fšÉ : ehif, ‘btRÈa‹ Är‹’ gŸË;bt. ehuhazrhÄ¥ãŸisÆl«jÄœ¡fšÉ

kz« : 1893, rîªjutšÈ

gÂ : âUtdªjòu«, kh®¤jh©l« e«ãgŸËÆš jÄHháÇa® (ïu©liukhj«); br‹id »¿¤Jt¡ fšÿÇÆš jÄHháÇa® (09-03-1898 Kjškh®¢R 1911 tiu)

bghJ¥gÂ : ehif ïªJ kjhãkhd r§f« (1888)âU¥ghâÇ¥òÈô® irtá¤jhªjkfhrkhr« (07.07.1905 Kjš),gšytòu« (gšyhtu«) rkur R¤jr‹kh®¡fr§f«, (22-04-1911Kjš), (27-07-1911 Kjš)gšytòu«, âUKUf‹ m¢R¡Tl«(12-12-1911 Kjš)

ïjHháÇa® : ‘á¤jhªj Ôãif’ (á¤ö®, 1897),c©ik És¡f« (ehif, 1897)


Phdrhfu« (br‹id, 1902 Kjš),Oriental Mystic Myna (1908 Kjš)The Ocean of Wisdom (1935 Kjš)

gil¥òfŸ : âUbth‰¿ô® K«kÂ¡ nfhit (1990),nrhkRªju¡ fhŠá (1901)

ciueil : Kj‰ FwŸthj Ãuhfuz« (1898)Kšiy¥gh£L MuhŒ¢áíiu (1903)g£od¥ghiy MuhŒ¢áíiu (1906)g©il¡ fhy¤ jÄHU« MÇaU«(1906), áªjid¡ f£LiufŸ (1908)rhâ nt‰Wikí« nghÈ¢ irtU«(1911), kuz¤â‹ ã‹ kÅj® Ãiy(1918), bghUªJ« czî« bghUªjhczî« (1921), m¿îiu¡ bfh¤J(1921), nahf Ã¤âiu mšyJ m¿JÆš (1922), jÄH® ehfÇf« mšyJntshs® ah®? (1923), ntshs®ehfÇf« (1927), kÅj táa« mšyJkd¡ft®¢á (1927), khÂ¡f thrf®tuyhW« fhyK« (1930), k¡fŸüwh©L cÆ® thœ¡if (1933),rhFªjy ehlf MuhŒ¢á (1934),áWt®¡fhd brªjÄœ (1934), bjhiyÉš cz®jš (1935), K‰fhy¥ã‰fhy¤ jÄœ¥ òynth® (1936), ïªâbghJbkhÊah? (1937), jÄH®kj«(1941), âU¡FwŸ MuhŒ¢á (1951),nrhkRªju ehaf® tuyhW (1957)

bkhÊbga®¥ò : rhFªjy ehlf« (1907)

ehlf« : m«ãfhgâ mkuhtâ (1950)

òâd« : FKjtšÈ mšyJ ehfeh£luá (1911),nfh»yh«ghŸ foj§fŸ (1921)

M§»y üšfŸ : Saiva Siddhantha as a Pilosophy of practical

Knowledge, The ancient and modern Tamil poets,

Can Hindi be a lingua - franca.

Documents

br«bkhÊ¢ br«kšfŸ...4 br«bkhÊ¢ br«kšfŸ - 2 mÂªJiu nguháÇa® Kidt® kh. e‹d‹ ïª üyháÇa® âU gh. ïiwaurD¡F MáÇa® v‹D« KiwÆš ïªüY¡F¥ ghÆu« vGj