BUDSJETT 2017 ØKONOMIPLAN 2017 - 2020 TEKSTDEL · PDF fileArbeid knytt til born si psykiske helse er ei særskild satsing som vil verka ... og familiar det er knytta uro til. Barnehage,

BUDSJETT 2017

ØKONOMIPLAN 2017 - 2020

TEKSTDEL

Rådmannen sitt framlegg

02.11.2016

Budsjett 2017, ØP 17 – 20 | Side 2

Budsjett 2017, Økonomiplan 2017 - 2020: Tekstdel 1. Innleiing – rådmannen sine vurderingar ................................................................................... 3 2. Økonomiske oversikter ............................................................................................................ 6 3. Generelt ................................................................................................................................ 10 4. Føresetnadar ......................................................................................................................... 11

4.1 Folketalsutvikling .............................................................................................................. 11 4.2 Statsbudsjettet – kommunen sine frie inntekter for 2017 .................................................. 14 4.3 Oppgåveendringar og ulike satsingar i Statsbudsjettet: .................................................... 20 4.4 Andre økonomiske føresetnader ...................................................................................... 22 4.5 Kommunale takstar og inntekter frå tenester .................................................................... 25 4.6 Risikovurdering av økonomiplan ...................................................................................... 26

5. Tenester og einingar .............................................................................................................. 28 Ansvar 1000 Rådmannen ...................................................................................................... 30 Ansvar 1200 Lønn og personal .............................................................................................. 31 Ansvar 1400 IKT .................................................................................................................... 32 Ansvar 1500 Økonomi ........................................................................................................... 33 Ansvar 1600 Utvikling ............................................................................................................ 34 Ansvar 1700 Tenestetorget .................................................................................................... 36 Skulane felles ........................................................................................................................ 37 Ansvar 2101 Enge skule ........................................................................................................ 43 Ansvar 2105 Skånevik skule .................................................................................................. 44 Barnehagane felles ................................................................................................................ 45 Ansvar 2201 Enge barnehage ............................................................................................... 48 Ansvar 2203 Rygg barnehage ............................................................................................... 49 Ansvar 2205 Skånevik barnehage ......................................................................................... 50 Ansvar 2300 Kultur ................................................................................................................ 51 Ansvar 3000-3002 Helse ....................................................................................................... 52 Ansvar 3600 NAV Etne .......................................................................................................... 56 Ansvar 3500-3501-3502-3504 Pleie- og omsorg .................................................................... 57 Ansvar 4200 Drift og vedlikehald............................................................................................ 58

6. Tiltak ..................................................................................................................................... 59 6.1 Forklaring av tiltak ............................................................................................................ 59 6.2 Samla oversikt over tiltak ................................................................................................. 60 6.3 Detaljar tiltak drift ............................................................................................................. 63 6.5 Detaljar tiltak investering .................................................................................................. 83


1. Innleiing – rådmannen sine vurderingar

Rådmannen legg kvart år fram forslag til årsbudsjett og økonomiplan for dei kommande fire åra. Framlegget til budsjett og økonomiplan for 2017–2020 tek utgangspunkt i vedteken økonomiplan, budsjettrevisjon frå tertialrapportane og utviklinga i 2016. Budsjettforslaget byggjer på regjeringa sitt framlegg til Statsbudsjett for 2017. Rådmannen har hatt tre hovudambisjonar med økonomiplanen: • Fastsetja eit realistisk årsbudsjett på grunnlag av dei inntekter og utgifter som

kommunen kan forventa i budsjettåret. • Oppretthalda innsatsen og fokuset med å vidareutvikla Etne samfunnet slik at vidare

vekst, utvikling og attraktivitet sikrast. • Visa retning ut av dei driftsøkonomiske utfordringane kommunen har vore i dei siste åra

og framleis er i ved å føreslå strategiske grep som gjer at Etne kan oppnå tilrådde driftsresultat.

Budsjettforslaget har ei offensiv investeringsramme for framleis kunne levere gode og endå betre tenester i framtida. Den største investeringa er storsatsinga i nytt omsorgssenter i Etne og ombygginga av omsorgssenteret i Skånevik med ei samla økonomisk ramme på vel 150,5 millionar. I satsinga ligg det store forventningar til fleire nivå i tenesteapparatet for å få ei god og funksjonell drift av pleie- og omsorgstenesta i kommunen med ein ny tenestestandard tilpassa framtidige tenester. Målet med moderniseringa i pleie og omsorg er at alle tenestemottakarane skal kunne leva ut fullverdige liv i trygge omgjevnader på alle omsorgsnivå. Dette arbeidet vil setja store krav til både dei tilsette, tillitsvalde og leiinga dette året. Den økonomiske situasjonen I framlegg til økonomiplan for 2017 – 2020 vil rådmannen peika på ubalansen som har oppstått mellom kommunen sine utgifter og inntekter ikkje synast mogeleg å balansere utan å effektivisera drifta ytterlegare og styrka inntektssida. Driftsresultatet skal som eit minimum dekkje renter, avdrag og nødvendige avsetningar. Teknisk beregningsutvalg (TBU) tilrår eit netto driftsresultat på minimum 1,75 %. Sjølv med dei omfattande grepa som er gjort i budsjettframlegget vil kommunen ikkje klare dette i 2017, men vil nærme seg måla mot slutten av økonomiplanperioden. Dette indikerer at kommunen er i ein vesentleg pressa økonomisk situasjon med lite handlingsrom og ein driftsstruktur som ikkje er berekraftig over tid. Etne kommune kjem relativt dårleg ut i Statsbudsjettet for 2017. Pårekna vekst i Statsbudsjettet for kommunen er på 1,7 % mot 2,7 % for landet. Det er knytt stor usikkerheit til skatteanslaget og inntektsutjamninga i Statsbudsjettet. Kommunen bør på den bakgrunn ta høgde for usikkerheiten i sitt budsjett. Rådmannen har likevel under tvil lagt modellen i Statsbudsjett til grunn i budsjettframlegget. Pårekna lønns- og prisvekst er 2,5 %. Dette gjer det i utgangspunktet utfordrande å vidareføra dagens budsjett, slik ein og har sett dei siste åra. Både i budsjettet for 2015 og 2016 kom kommunen ut ca. 1 % under landssnittet. I 2014, det siste året Etne kommune fekk fullt effekt av Distriktstilskot Sør-Norge (då ca. 5,4 millionar), var veksten 0,7% over landet. I 2017 får kommunen ca. 1,1 millionar frå dette tilskotet. Distriktsindeksen blei nyleg oppdatert, der Etne no har 46,7, som er 0,7 over grensa for å få tilskot. Denne får effekt i budsjettet for 2018 og dermed fell truleg tilskotet heilt bort for kommunen. Kommunen taper ca. 2 millionar i inntektsutjamninga i høve til 2016. I Statsbudsjettet er kommunen berekna til å bli billigare å driva, frå 12,4 % dyrare enn landssnittet i 2016 til 11,05 % i 2017. Dette skuldast mellom anna det nye strukturkriteriet der Etne kommune ikkje lenger får


fullt basistilskot. I tillegg slår endringar i både vektinga av einskildkriterium og endringar i tal ut. T.d. har Etne kommune 10 færre innbyggjarar over 90 år, som isolert sett gir eit tap på 3,6 millionar. Sidan 2013 har også eigedomsskatten frå kraftanlegg godt ned ca. 1,5 millionar, med brakgrunn i både lågare kraftprisar og auka grunnrenteskatt. Den låge kraftprisen rammar også kommunen sine innteker frå konsesjonskraft. I same tidsperiode har også den blitt redusert med om lag 1,5 millionar. Dei økonomiske utfordringane er betydelege. Utfordringane er omtala i tertialrapportane i 2016 og er kjende. Auka utgifter til tiltak knytt til ressurskrevjande tenester til grupper med særleg behov, barnevern, legevakt og privat barnehage bidreg til at kommunen sine samla utgifter aukar med vel 15 millionar i 2017. I tillegg har kommunen behov for å realitetsorientere eksisterande budsjett som ikkje har vore pris- og lønsregulert på fleire år. Dette utgjer betydelege beløp spesielt for skule, pleie- og omsorg og brannvern. Det er derfor viktig å halda fast på stram økonomisk styring og rasjonell drift. Sjølv med omfattande strategiske grep i drifta er det vanskeleg å få full økonomisk heilårseffekt før 2018. Omstilling tar tid. I budsjettframlegget vert eigedomsskattesatsen auka med 2 promille for å hente inn ca. 6,5 millionar og framlegg om å redusera drifta med vel 6 årsverk. Forslaga til innsparingar utover i perioden innan pleie- og omsorg, skule, barnehage og samarbeid med andre kommunar betyr at ein må redusere enda fleire årsverk. Det er stipulert med ytterlegare auke på 0,5 promille i eigedomsskattesatsen i 2018. Dette er ein drastisk auke rådmannen finn det vanskeleg å koma utanom. Ei auke på 3,5 millionar innan barnevern svarar til ca. 1 promille eigedomsskatt. Store utgiftshopp som Etne har opplevd no er utfordrande å takle for ein liten kommune, samstundes som rammeoverføringane vert strama inn. Ein ekstra ressurskrevjande brukar kan utgjera fleire millionar for kommunen. Handlingsrommet er lite for mindre kommunar. Det har vore gjennomført sjølvkostberekningar for tenesteområda plan, byggesak og oppmåling. Inndekninga for desse tenestene er høvesvis 40 %, 67 % og 68 % og viser at tenestene har vore subsidiert av andre deler av den kommunale drifta. Dersom me samanliknar gebyrnivået for tenestene i Etne mot nabokommunane, ligg Etne i nedre sjiktet. I budsjettframlegget for 2017 rår rådmannen til ei gradvis opptrapping mot sjølvkost for desse gebyra. Det er lagt til grunn ei auke på 25 % for handsaming av private reguleringsplanar og 20 % auke for byggesakshandsaming og oppmålingsarbeid. Nivået vert dermed meir harmonisert i forhold til reelle kostnadar og til nivået i andre kommunar i regionen. Tenesteproduksjonen Dei viktigaste strategiske grepa i økonomiplanperioden er: • Ny tenestestruktur for pleie og omsorg i samanheng med bygginga av nytt

omsorgssenter i Etne og ombygginga av omsorgssenteret i Skånevik • Effektivsering av skulestrukturen • Auka satsing på dei yngste og mest sårbare i kommunen Budsjettframlegget til rådmannen legg vekt på ei auka satsing der det er særleg behov. Etne kommune har over mange år vore av dei kommunane som har brukt minst pengar på barnevern. Budsjettet legg vekt på å styrka barnevernet betydeleg i tråd med ei sterk auke i behov av tenester etter at Vindafjord og Etne har starta eit samarbeid siste året. Tenesta er no dimensjonert på nivå med samanliknbare kommunar. Pågåande prosjekt knytt til rus og psykiatri, som er knytt til statlege prosjektmidlar har så langt gjeve gode resultat. Dette vel rådmannen å byggja vidare på for å etablera denne satsinga som


ei varig ordning. Saman med ei styrking av skulehelsetenesta vil dette bidra i positiv retning for å snu den urovekkande trenden der psykisk uhelse aukar urovekkande mykje i omfang. I budsjettframlegget har rådmannen lagt inn 100 % miljøterapeut rus og 70 % styrking av helsesøster. Frå 2017 har rådmannen lagt inn i budsjettframlegget at kommunen skal ha øh-seng for rus og psykiatri. Kommunen er i gong med å kartleggja moglege løysingar. Etne har høg kvalitet på barnehagetilbodet, og dette vil me byggja vidare på. Etne kommune har full barnehagedekning ved at alle som har rett til plass får tilbod. Prognosane tilseier at søknaden til barnehagane går ned frå 2017 og dei nærmaste åra framover ved at store barnekull går over til skulen. Dette vil føre til ledig kapasitet i alle barnehagane i kommunen. Rådmannen vil i samband med 1. tertialrapport vurdera behovet for å gjera strukturelle grep innan barnehagane når me veit dei nøyaktige tala i hovudopptaket. Arbeid knytt til born si psykiske helse er ei særskild satsing som vil verka førebyggjande på den aukande utfordringa me har knytt til at stadig fleire unge og born slit med si psykiske helse. I budsjettframlegget vil rådmannen blant anna leggja til rette for å betra arbeidstilhøva for dei tilsette ved Enge barnehage. I budsjettframlegget er det lagt opp til at tenestene innafor oppvekstområdet skal arbeida for å betra den tverrfaglege innsatsen. I dette arbeidet står helsedirektoratet si satsing på BTI sentralt. BTI er ein samarbeidsmodell som skal sikra heilskapleg og koordinert innsats overfor barn, unge og familiar det er knytta uro til. Barnehage, skule, helse, PPT, førebyggjande tenester og barnevern skal alle vera med å sikra gode oppvekstvilkår, og BTI-modellen skal bli eit viktig verktøy for betre samhandling mellom desse tenestene. Det har vore viktig for rådmannen å leggja til rette for ei vidare satsing på Haugalandsløftet, der merksemd er knytt til at born skal lukkast i den ordinære undervisninga. Ressursar skal leggjast inn i ordinær undervisning for å leggja til rette for tilpassa undervisning slik at grad og mengd spesialundervisning kan reduserast. Ei satsing på å nytta heile kapasiteten på ungdomsskulen på Enge ved å satsa på ein felles ungdomsskule er viktig for å nå målsetjinga i skulen. I statbudsjettet er veksten i frie inntekter grunngjeven med auka statsing på mange felt. Det er utfordrane å klare å følgje opp desse intensjonane frå overordna nivå når inntektsveksten er svakara enn utgiftssida. I ei liten kommune som Etne, vert å tillegget for dei ulike satsaningane ofte veldig små, t.d. 51 000 kr for å følgje opp aktivitesplikten for sosialhjelpsmottakarar. Oppgåvane må likevel løyast, og dette setje stadige krav til kommunen om å drive smartare. Rådmannen legg etter dette fram eit stramt budsjettforslag for 2017 og økonomiplan 2017-2020 der hovudfokuset har vore å balansera driftsutgiftene mot inntektene og gi kommunen handlingsrom til tunge investeringar i økonomiplanperioden. Budsjettforslaget har ei investeringsramme på nesten 173 millionar kr og brutto driftsutgifter på 331 millionar kr. Lånegjeld utgjere frå 2018 nær 80 % av driftsinntektene, vel 10 % over målet i forslaget til ny kommuneplan. Å fokusere på omstilling er viktig for å få ein berekraftig økonomi som er ein føresetnad for at Etne kommune kan gi føreseielege tenester til innbyggjarane i framtida. Etne 01.11.16 Pål Nygård Rådmann


2. Økonomiske oversikter

2.1 Hovudoversikt driftsbudsjettet

Rekneskap Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett

2015 2016 2017 2018 2019 2020

Driftsinntekter

Brukarbetalingar 11 747 493 11 879 267 10 174 039 10 174 039 10 174 039 10 174 039

Andre salgs- og leigeinntekter 18 260 080 18 788 349 19 070 186 19 053 717 19 053 717 19 137 717

Overføringar med krav til motytelse 34 571 623 26 263 418 24 545 325 23 890 932 23 890 932 23 890 932

Rammetilskott 135 963 637 133 226 000 140 490 000 139 355 000 139 355 000 139 355 000

Andre statlige overføringar 14 296 001 11 826 475 16 683 575 16 454 575 16 453 575 16 445 575

Andre overføringar 3 744 447 1 162 466 806 301 1 018 301 1 018 301 1 124 301

Skatt på inntekt og formue 87 595 575 97 914 000 96 571 000 96 571 000 96 571 000 96 571 000

Eigedomsskatt 17 281 910 17 322 395 24 472 395 26 597 395 26 597 395 26 597 395

Andre direkte og indirekte skattar 3 951 683 3 826 000 3 826 000 3 826 000 3 826 000 3 826 000

Sum driftsinntekter (B) 327 412 447 322 208 370 336 638 821 336 940 959 336 939 959 337 121 959

Driftsutgifter

Lønnsutgifter 173 545 147 166 844 454 167 221 572 166 216 449 166 216 449 166 216 449

Sosiale utgifter 44 022 429 52 411 376 51 548 936 51 386 670 51 386 670 51 386 670

Kjøp av varer og tenester som inngår i t.produksjon 44 509 159 32 305 884 34 133 908 33 534 124 33 534 124 33 529 727

Kjøp av tenester som erstattar t.produksjon 31 248 531 35 463 261 48 807 222 48 496 450 48 187 814 47 957 435

Overføringar 18 425 931 21 588 821 21 330 809 18 823 736 17 686 403 17 186 403

Avskrivningar 9 035 032 8 394 343 9 318 236 9 318 236 9 318 236 9 318 236

Fordelte utgifter -95 669 -886 488 -886 488 -886 488 -886 488 -886 488

Sum driftsutgifter (C) 320 690 560 316 121 651 331 474 195 326 889 177 325 443 208 324 708 432

Brutto driftsresultat (D = B - C) 6 721 887 6 086 719 5 164 626 10 051 782 11 496 751 12 413 527

Finansinntekter

Renteinntekter og utbytte 2 418 601 2 094 548 2 164 323 2 164 323 2 164 323 2 164 323

Gevinst finansielle instrumenter (omløpsmidlar) - - - - - -

Mottatte avdrag på utlån 194 302 100 000 50 000 50 000 50 000 50 000

Sum eksterne finansinntekter (E) 2 612 904 2 194 548 2 214 323 2 214 323 2 214 323 2 214 323

Finansutgifter

Renteutgifter og låneomkostningar 4 969 070 5 601 155 6 291 858 6 704 736 7 656 118 7 496 736

Tap finansielle instrument (omløpsmidler) - - - - - -

Avdrag på lån 8 060 424 7 969 556 9 511 038 10 003 606 10 683 606 10 738 606

Utlån 320 000 120 000 70 000 70 000 70 000 70 000

Sum eksterne finansutgifter (F) 13 349 493 13 690 711 15 872 896 16 778 342 18 409 724 18 305 342

Resultat eksterne finanstransaksjonar (G = E - F) -10 736 590 -11 496 163 -13 658 573 -14 564 019 -16 195 401 -16 091 019

Motpost avskrivningar 9 035 032 8 400 820 9 324 713 9 324 713 9 324 713 9 324 713

Netto driftsresultat (I) 5 020 329 2 991 376 830 766 4 812 476 4 626 063 5 647 221

i % 1,53 % 0,93 % 0,25 % 1,43 % 1,37 % 1,68 %

Interne finanstransaksjonar

Bruk av tidlegare års reknesk.m. mindreforbruk - - - - - -

Bruk av disposisjonsfond 8 944 060 403 512 267 132 117 132 117 132 117 132

Bruk av bundne fond 2 176 767 883 640 648 252 648 252 648 252 648 252

Sum bruk av avsetningar (J) 11 120 827 1 287 152 915 384 765 384 765 384 765 384

Overført til investeringsreknesk./-budsjett 1 074 573 49 169 49 169 49 169 49 169 49 169

Dekking av tidlegare års reknesk.m. meirforbruk - - - - - -

Avsetningar til disposisjonsfond 8 027 554 3 332 359 799 981 4 631 691 4 445 278 5 466 436

Avsetningar til bundne fond 2 321 015 897 000 897 000 897 000 897 000 897 000

Sum avsetningar (K) 11 423 142 4 278 528 1 746 150 5 577 860 5 391 447 6 412 605

Årets rekneskapsmessige mindreforbruk 4 718 014 - - - - -

Årets rekneskapsmessige meirforbruk - - - - - -

Sum (L = I + J - K) 4 718 014 - - - - -

Hovudoversikt - driftsbudsjett


2.2 Budsjettskjema 1A

2.3 Budsjettskjema 1B


2015 2016 2017 2018 2019 2020Skatt på inntekt og formue + 87 595 575 97 914 000 96 571 000 96 571 000 96 571 000 96 571 000

Ordinært rammetilskott + 135 963 637 133 226 000 140 490 000 139 355 000 139 355 000 139 355 000

Skatt eigedom + 17 281 910 17 322 395 24 472 395 26 597 395 26 597 395 26 597 395

Andre direkte eller indirekte skattar + 3 951 683 3 826 000 3 826 000 3 826 000 3 826 000 3 826 000

Andre generelle statstilskott + 14 296 001 11 826 475 16 683 575 16 454 575 16 453 575 16 445 575

Sum frie disponible inntekter = 259 088 805 264 114 870 282 042 970 282 803 970 282 802 970 282 794 970

Renteinntekter og utbytte + 2 418 601 2 094 548 2 164 323 2 164 323 2 164 323 2 164 323

Gevinst finansielle instrument (omløpsmidlar) - - - - - -

Renteutg., provisjonar og andre finansutgifter – 4 969 070 5 601 155 6 291 858 6 704 736 7 656 118 7 496 736

Tap finansielle instrument (omløpsmidlar) - - - - - -

Avdrag på lån – 8 060 424 7 969 556 9 511 038 10 003 606 10 683 606 10 738 606

Netto finansinntekter/-utgifter = -10 610 892 -11 476 163 -13 638 573 -14 544 019 -16 175 401 -16 071 019

Til dekking av tidlegare års rekneskapsmessig meirforbruk – - - - - - -

Til ubundne avsettingar – 8 027 554 3 332 359 799 981 4 631 691 4 445 278 5 466 436

Til bundne avsettingar – 2 321 015 897 000 897 000 897 000 897 000 897 000

Ikkje disponert netto driftsresultat – - - - - - Bruk av tidlegare års regnskapsmessige mindreforbruk + - - - - - -

Bruk av ubundne avsettingar + 8 944 060 403 512 267 132 117 132 117 132 117 132

Bruk av bundne avsettingar + 2 176 767 883 640 648 252 648 252 648 252 648 252

Netto avsettingar = 772 258 -2 942 207 -781 597 -4 763 307 -4 576 894 -5 598 052

Overført til investeringsbudsjettet – 1 074 573 49 169 49 169 49 169 49 169 49 169

Til fordeling drift = 248 175 598 249 647 331 267 573 631 263 447 475 262 001 506 261 076 730

Sum fordelt til drift (frå skjema 1B) = 243 457 584 249 647 331 267 573 631 263 447 475 262 001 506 261 076 730

Rekneskapsmessig meirforbruk/mindreforbruk = 4 718 014 - - - - -

Budsjettskjema 1A


2015 2016 2017 2018 2019 2020

248 175 598 249 647 331 267 573 631 263 447 475 262 001 506 261 076 730

1000 RÅDMANN 24 926 653 34 566 840 33 778 445 33 206 464 32 897 828 32 663 052

1200 LØNN OG PERSONAL 3 135 594 3 220 094 3 298 094 3 298 094 3 298 094 3 298 094

1400 IKT 3 055 662 3 069 837 3 001 362 3 001 362 3 001 362 3 001 362

1500 ØKONOMI 5 828 044 5 001 857 5 545 377 5 545 377 5 545 377 5 545 377

1600 UTVIKLING 11 875 996 10 787 795 11 288 156 11 138 156 11 138 156 11 138 156

1700 TENESTETORG 4 417 836 3 256 984 3 565 694 3 496 534 3 496 534 3 496 534

2101 ENGE SKULE 37 849 959 36 960 171 41 308 810 41 268 756 41 098 423 41 098 423

2103 RYGG SKULE 2 384 965 - - - - -

2105 SKÅNEVIK SKULE 14 151 413 13 662 901 12 951 230 11 811 230 11 811 230 11 811 230

2201 ENGE BARNEHAGE 11 011 734 10 639 874 11 081 077 11 081 077 11 081 077 11 081 077

2203 RYGG BARNEHAGE 3 249 650 2 896 104 2 997 614 2 997 614 2 997 614 2 997 614

2205 SKÅNEVIK BARNEHAGE 7 665 862 7 205 471 7 439 777 7 439 777 7 439 777 7 439 777

2300 KULTUR 7 991 430 8 405 857 8 046 496 8 046 496 8 046 496 8 046 496

3000 HELSE OG SOSIAL 28 766 923 32 129 941 42 560 748 42 267 040 42 300 040 42 300 040

3001 HS AVD.1 BISTAND OMSORG - - - - - -

3002 HS AVD.2 BISTAND OMSORG 11 588 883 12 467 901 13 395 756 13 395 756 13 395 756 13 395 756

3500 PLEIE- OG OMS.TENESTER, FELLES 2 214 194 2 322 333 7 361 630 7 139 040 6 639 040 6 139 040

3501 PLO AVD. 1 ETNE 16 016 953 15 633 765 16 024 379 16 024 379 16 024 379 16 024 379

3502 PLO AVD. 2 ETNE 18 650 150 18 146 529 16 421 098 16 421 098 16 421 098 16 421 098

3504 PLO AVD. SKÅNEVIK 15 438 801 15 907 394 14 380 173 14 283 050 14 283 050 14 283 050

3600 NAV KOMMUNE 4 716 418 4 797 084 6 145 339 6 145 339 6 145 339 6 145 339

4200 DRIFT/VEDLIKEHALD 10 592 830 10 876 511 10 319 334 10 319 334 10 319 334 10 319 334

5000 RÅDMANN - FINANS -2 072 366 -2 307 912 -3 336 958 -4 878 498 -5 378 498 -5 568 498

243 457 584 249 647 331 267 573 631 263 447 475 262 001 506 261 076 730

Budsjettskjema 1B

Fordelt slik:

Til fordeling drift (frå budsjettskjema 1A)

Sum


2.4 Hovudoversikt investeringsbudsjettet


2015 2016 2017 2018 2019 2020

Inntekter

Salg av driftsmidlar og fast eigedom 1 208 720 - - - - -

Andre salgsinntekter - - - - - -

Overføringar med krav til motytelse 2 606 275 - - - - -

Statlige overføringar 3 542 393 - - - - -

Andre overføringar 506 000 - - 66 158 000 - -

Renteinntekter og utbytte 870 000 - - - - -

Sum inntekter (L) 8 733 387 - - 66 158 000 - -

Utgifter

Lønnsutgifter - - - - - -

Sosiale utgifter - - - - - -

Kjøp av varer og tenester som inngår i t.produksjon - - - - - -

Kjøp av tenester som erstattar t.produksjon 15 991 666 53 470 600 104 000 000 39 550 000 27 200 000 2 200 000

Overføringar - - - - - -

Renteutgifter og omkostningar 3 602 817 - - - - -

Fordelte utgifter - - - - - -

Sum utgifter (M) 19 594 483 53 470 600 104 000 000 39 550 000 27 200 000 2 200 000

Finanstransaksjoner

Avdrag på lån 1 707 808 2 096 000 1 700 000 67 858 000 1 700 000 1 700 000

Utlån 2 100 000 4 000 000 3 000 000 3 000 000 3 000 000 3 000 000

Kjøp av aksjer og andelar 1 887 793 - - - - -

Dekning av tidl. års udekka - - - - - -

Avsettingar til ubundne investeringsfond 135 420 49 169 - - - -

Avsettingar til bundne fond 781 884 - - - - -

Sum Finans- og finansieringstransaksjoner (N) 6 612 905 6 145 169 4 700 000 70 858 000 4 700 000 4 700 000

Finansieringsbehov (O= M + N - L) 17 474 001 59 615 769 108 700 000 44 250 000 31 900 000 6 900 000

Dekkast slik:

Bruk av lån 7 947 100 57 470 600 107 000 000 42 550 000 30 200 000 5 200 000

Mottatte avdrag på utlån 2 394 120 2 096 000 1 700 000 1 700 000 1 700 000 1 700 000

Salg av aksjer og andelar - - - - - -

Bruk av tidl. års udisponert - - - - - -

Overføringer fra driftsregnsk./-budsjett 1 074 573 49 169 - - - -

Bruk av disposisjonsfond 854 085 - - - - -

Bruk av ubundne investeringsfond 5 204 123 - - - - -

Bruk av bundne fond - - - - - -

Sum Finansiering (R) 17 474 001 59 615 769 108 700 000 44 250 000 31 900 000 6 900 000

Udekka/udisponert (O+R) - - - - - -

Hovudoversikt - investeringsbudsjett


2.5 Budsjettskjema 2A

2.6 Budsjettskjema 2B


2015 2016 2017 2018 2019 2020

Investeringar i anleggsmidlar + 19 594 483 53 470 600 104 000 000 39 550 000 27 200 000 2 200 000

Kjøp av aksjer og andeler + 1 887 793 - - - - -

Utlån og forskutteringar + 2 100 000 4 000 000 3 000 000 3 000 000 3 000 000 3 000 000

Avdrag på lån + 1 707 808 2 096 000 1 700 000 67 858 000 1 700 000 1 700 000

Avsetningar + 917 304 49 169 - - - -

Sum årets finansieringsbehov = 26 207 388 59 615 769 108 700 000 110 408 000 31 900 000 6 900 000

Finansierast slik:

Bruk av lånemidlar + 7 947 100 57 470 600 107 000 000 42 550 000 30 200 000 5 200 000

Inntekter frå sal av anleggsmidlar + 1 208 720 - - - - -

Tilskot til investeringar + 1 376 000 - - 66 158 000 - -

Kompensasjon for meirverdiavgift 3 542 393

Mottekne avdrag på utlån og refusjonar + 5 000 395 2 096 000 1 700 000 1 700 000 1 700 000 1 700 000

Andre inntekter + - - - - - -

Sum ekstern finansiering = 19 074 608 59 566 600 108 700 000 110 408 000 31 900 000 6 900 000

Overført frå driftsreknesk./-budsjettet + 1 074 573 49 169 - - - -

Bruk av avsetningar + 6 058 207 - - - - -

Sum finansiering = 26 207 388 59 615 769 108 700 000 110 408 000 31 900 000 6 900 000

Udekka/udisponert = - - - - - -

Budsjettskjema 2A

Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett

2017 2018 2019 2020

Til investeringar i anleggsmidlar (frå skjema 2A) 104 000 000 39 550 000 27 200 000 2 200 000

Fordelt slik:

50001 Grunninnløysing - - - -

50007 IKT-investeringar - 200 000 200 000 200 000

50017 Opprustning kom.bygn. 1 000 000 1 000 000 1 000 000 1 000 000

50123 Nytt etne omsorgssenter 87 150 000 37 350 000

50169 Oppgraderingsplan vegar og bruar 1 000 000 1 000 000 1 000 000 1 000 000

50214 Ombygging Skånevik omsorgssenter 1 100 000

50215 Midl.løysing Enge skule 5 000 000

50216 Etne brannstasjon 7 500 000

50217 Nytt kontor Enge barnehage 650 000

50218 Ombygging eksisterande omsorggsenter 25 000 000

50219 Ny telefoniløysing 600 000

Sum 104 000 000 39 550 000 27 200 000 2 200 000

Budsjettskjema 2B


3. Generelt Heimel Etter plan- og bygningslova § 11-1 skal kommuneplanen ha ein handlingsdel som angir korleis planen skal følgjes opp dei fire påfølgjande åra eller meir, og reviderast årlig. Etter kommuneloven § 44 skal kommunen utarbeide ein fireårig økonomiplan og eit årsbudsjett. Økonomiplanen etter kommuneloven § 44 kan inngå i handlingsdelen, og Etne kommune har difor vald å handsama handlingsdelen, økonomiplan og budsjett i ein og same planprosess og i eitt felles dokument. Årsbudsjettet utgjør første år i økonomiplanen. Handlingsprogrammet skal prioritere ressursar, arbeidsoppgåver og mål gjennom å konkretisere tiltak innafor kommunens økonomiske rammer dei neste fire årene. Programmet skal omfatte heile verksemda og gi ei realistisk oversikt over inntekter og utgifter i perioden. Årsbudsjettet er ein bindande plan for bruken av kommunens midlar i budsjettåret. Når ein får ny kommuneplan på plass vil ei det neste året jobbe nærare med å knyte dette betre inn i budsjett- og økonomiplan. Utgangspunkt Budsjettet for 2017 og økonomiplanen for 2017 – 2020 tek utgangspunkt i vedteken økonomiplan 2016 – 2019. Tal for 2017, 2018 og 2019 og tala for 2019 er vidareført (med små endringar) til 2020. Tala for 2017 er m.a. oppdatert m.o.t. reelle endringar vedk. løn (m.a. lokale forhandlingar hausten 2015 og sentrale forhandlingar 2016), vedtekne tillegg for fast tilsette, auke med 2,7 % på anna variabel løn og i hovudsak korrigert for budsjettendringar / vedtak i 2016 med verknad for 2017. Dersom det ikkje er kjende endringar dei neste åra, er endringane i 2017 vidareført i økonomiplanperioden. På andre område, t.d. ulike større inntekter, er desse lagt inn med forventa endring i perioden. Meir informasjon i kapittel 4. Prosessen 9. september var rådmannen sitt leiarforum samla til budsjettkonferanse. 19. oktober var kommunestyret, hovudtillitsvalde, kyrkjeverje, leiar for eldrerådet og leiar for menneske med nedsett funksjonsevne saman med administrasjonen / einingsleiarane inviterte til introduksjon til kommuneøkonomi og budsjettkonferanse. Det vart orientert nærare om dei overordna utfordringane kommunen står overfor dei næraste åra og om signala i Stasbudsjettet og kva verknad desse, etter det me kunne sjå, ville få for kommunen. På samlinga blei og Telemarksforsking sin ressursanalyse presentert, og det blei gjennomført parallelle gruppesesjonar (kafé-dialog) der ein diskutererte ulike problemstillingar knytt til rapporten og budsjettet. Utifrå drøftingane og signala på konferansane og innspel frå ansvarsområda i etterkant har rådmannen hatt ein grundig gjennomgang av desse sett opp mot det framlagde forslaget til statsbudsjett og nye opplysningar m.a. vedk. endra inntekter.


4. Føresetnadar

4.1 Folketalsutvikling Kommunen sine inntekter og omfanget av tenester det er behov for avheng på ulike måtar av talet på innbyggjarar i kommunen, aldersfordelinga mellom desse og ulike demografiske og geografiske omstende. Tal pr. 01.07.16 (4 108 1innbyggjarar) vert lagt til grunn for utrekning av rammetilskotet i Statsbudsjettet for 2017. Skatt- og inntektsutjamninga vil bli fordelt med bakgrunn i folketalet per 1.1.17. Oversikta nedanfor viser talet på innbyggjarar i Etne kommune pr. 01.01 frå 1965 til og med 2015 og talet pr. 01.07.16.

I frå slutten av 80 talet og til byrjinga av 90-talet gjekk folketalet nedover stort sett grunna utflytting. På 90-tallet bremsa utflyttinga opp, og ein fekk en del år med store fødselsoverskot rundt år 2000 som gav litt vekst. Etter ein ny nedgang frå 2002 til 2008, har kommunen hatt ein relativt jamn auke som no ser ut til å stoppe litt opp. Folketalet 01.08.2016 var 4 108. Folketalet 1.7.15 var 4 122, som truleg det høgste sidan Etne og Skånevik kommunar blei slått saman i 1965. Historisk sett er også veksten dei siste åra større enn tidlegare, og ein må tilbake til slutten av 70-tallet for finne ein liknande vekst. Figuren viser også at netto innflytting historisk har mest å seie for utvikla i folketalet. Årsaker til folketalsutviklinga I oversikta nedanfor har me tatt med årsakene til utviklinga dei siste åra inkl. 1.halvår 2016.

1 Merk at SSB har tal 4 109, medan talet lagt til grunn i Grønt Hefte er 4 108.

3828

4119

3854

4108

-60

-40

-20

0

20

40

60

80

3650

3700

3750

3800

3850

3900

3950

4000

4050

4100

4150

1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015

Bef

olk

nin

gsen

dri

ng

Folk

etal

1.1

Folkemengde Nettoinnflytting Fødselsoverskot


SSB gjev også ut kvartalsvise tal for folketalsutviklinga etter type endring. Tabellen ovanfor viser endringane i løpet av året for ”fødselsoverskot”, ”netto innflytting inn- og utland” og ”folketilvekst” for dei 5 siste åra og for 1.halvår 2016. 01.07.15 var folketalet rekordhøge 4 122 i Etne kommune. I løpet av 2. halvår 2015 blei dette redusert til 4 106 ved årsskifte. So langt i 2016 har folketalet vore stabilt. Det er eit lite fødselsoverskot so langt, og barnetalet tilseier eit relativt normalt barnekull på mellom 40 og 50 barn.

Dei siste åra har hovudårsaka til folketilveksten vore ei netto innflytting frå utlandet, også så langt i år, slik det går fram av figuren over. Tilflyttinga frå utlandet er antakeleg i stor grad knytt til arbeidsinnvandring, og har vore avgjerande for at innbyggartalet ikkje har hatt nedgang i kommunen dei siste åra. Sett på bakgrunn av nedgangen i arbeidsmarknaden den siste tida blir det spannande og sjå om denne trenden vil snu. Mottak av flyktningar vil også kunne påverke folketalsutviklinga. SSB publiserer tal pr. 01.10.16 17. november. Folketal delt på ulike aldersgrupper: Då både inntekter og tenester er nært knytt til dei ulike aldersgruppene, tar me også med ei oversikt over fordelinga mellom desse dei siste åra og utviklinga over tid.

År Tal Netto innfl. Netto innfl. Tal

01.01Inn-

landUtland

Inn-

landUtland Innland Utland 31.12 Etne Landet

2010 3 882 44 49 -5 111 59 127 9 -16 50 29 3 909 0,75 1,28

2011 3 909 62 35 27 114 48 109 24 5 24 56 3 965 1,43 1,33

2012 3 963 56 42 14 146 57 135 5 11 52 77 4 040 1,94 1,31

2013 4 040 46 39 7 110 55 142 13 -32 42 17 4 057 0,42 1,14

2014 4 057 43 34 9 122 31 102 15 20 16 45 4 103 1,11 1,11

2015 4 103 48 44 4 118 35 138 16 -20 19 3 4 106 0,07 0,93

01.07

2016 4 106 21 18 3 49 18 62 5 -13 13 3 4 109 0,07 0,44

Sum frå 1.1.2010 59 -45 216 230 5,92 7,79

Folke-

vekst

Utvikling folketal 01.01.10- 01.07.16

Vekst i %

Fødde DaudeFødsels-

overskot

Innflytting Utflytting

260 264 265 282 307 320 332 325

509 531 532 528 520 519 518 521

230 192 203 196 200 202 203 211 243 236 242 257 250 240 241 233

1980 2014 2036 2049 2110 2119 2136 2146

632 645 631 651 653 657 673 670

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

4500

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

67 +

25 - 66

20 - 24

16 - 19

6 - 15

0 - 5


Alderssamansetninga har betyding for utforminga og behova for ulike tenester. Etne har relativt sett ein eldre befolkning enn landssnittet, men samstundes er det no også ein relativt større del i barnehage- og skulealder.

Av andre moment som er interessante i vurderinga av tenestetilbodet i kommunen er fordelinga mellom innbyggjarane i grunnkretsane i kommunen. Oversikt over fordelinga mellom grunnkretsane:

Befolkningsframskriving: SSB gir også ut ei befolkningsframskriving kvart andre år. Det siste er frå sumaren 2016. SBB opererer med ulike scenario for folketalsutviklinga. Me har valt å trekke fram den hovudalternativet til SBB (MMMM) som legg til grunn middels utvikling på faktorane fruktbarheit, levealder, innanlands flytting (mobilitet) og innvandring. Tabellen nedanfor sumerar opp eit slikt scenario for Etne med fokus på endring i aldersgruppene innafor økonomiplanperioden (16-20) og eit perspektiv fram mot 2040. Tala gir uttrykk for at barn i barnehagealder er på topp no og vil gå ned med ca. 30 barn i økonomiplanperioden, for så å auke litt etter denne å så ligge relativt stabilt framover. Barn i skulealder får ein topp rundt 2025. Ungdomsskulealder når ein topp rundt same tid og vil halde seg relativt stabilt etter det. Samanlikna med framskrivinga frå 2014 er befolkningstala noko lågare, men det ligg framleis til grunn ei stor auke blant dei eldre. I dei eldste aldersgruppene ligg toppen langt fram i tid, og det ligg an til ein stor auke. Om lag 75 % av befolkningsveksten ligg i aldersgruppene 67+ fram mot 2040.

Etne Landet Etne Landet Etne Landet

0 - 2 4,3 % 3,6 % 0,8 % 3,7 % 3,5 % 0,2 % 3,5 % 3,5 % 0,0 %

3 - 5 3,5 % 3,8 % -0,2 % 4,4 % 3,7 % 0,6 % 4,4 % 3,7 % 0,7 %

6 - 15 12,8 % 12,1 % 0,7 % 12,6 % 12,0 % 0,6 % 12,7 % 12,0 % 0,6 %

16 - 19 5,0 % 5,1 % -0,2 % 4,9 % 5,1 % -0,1 % 5,1 % 5,1 % 0,1 %

20 - 24 5,9 % 6,7 % -0,8 % 5,9 % 6,7 % -0,8 % 5,7 % 6,7 % -1,0 %

25 - 66 52,2 % 55,0 % -2,8 % 52,1 % 55,0 % -2,9 % 52,3 % 55,0 % -2,7 %

67 - 79 10,4 % 9,4 % 1,0 % 10,8 % 9,7 % 1,0 % 11,0 % 9,7 % 1,3 %

80 - 89 4,3 % 3,5 % 0,8 % 4,1 % 3,4 % 0,6 % 3,8 % 3,4 % 0,4 %

90 + 1,5 % 0,8 % 0,7 % 1,6 % 0,8 % 0,7 % 1,5 % 0,8 % 0,6 %

100 % 100 % 0 % 100 % 100 % 0 % 100 % 100 % 0 %

Aldarssamansetning i % samanlikna med landet 01.01

20152014 2016

Folkemengd pr område 01.01

Område 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016Endring

siste år

Endring

siste 5

år

Endring

siste 10

år

Enge 1 483 1 475 1 492 1 497 1 537 1 564 1 581 1 612 1 615 1 658 1 685 27 121 202

Skånevik 962 946 932 937 921 942 932 979 967 968 962 -6 20 0

Rygg 511 497 492 491 480 471 492 488 488 480 468 -12 -3 -43

Sørstranda 375 389 383 379 379 380 388 382 393 398 410 12 30 35

Sævareid 294 310 311 308 317 315 333 335 338 343 338 -5 23 44

Fjæra 159 153 150 147 149 143 148 143 139 135 132 -3 -11 -27

Grønstad 86 86 88 90 95 86 85 92 104 111 100 -11 14 14

Uoppgitt 2 2 4 5 4 8 4 9 13 10 11 1 3 9

Totalt 3 872 3 858 3 852 3 854 3 882 3 909 3 963 4 040 4 057 4 103 4 106 3 197 234


4.2 Statsbudsjettet – kommunen sine frie inntekter for 2017 Frie inntekter for kommunane er definert som skatt (på inntekt og formue) og rammetilskot. Dei vert fordelt til kommunane gjennom inntektssystemet, og utgjer saman med momskompensasjonen om lag 80 % av dei samla inntektene i kommunesektoren. Desse inntektene skal kommunane kunne disponere fritt utan andre bindingar frå staten enn det som føl av lovar og forskrifter. Formålet er å sette kommunane i stand til å yte eit likeverdig tenestetilbod til innbyggjarane sine. Rammene for kommunen blir kjent gjennom framlegg til nytt statsbudsjett kvar haust for eit år om gongen. Vekst Det er i Statsbudsjettet lagt opp til ein realvekst for kommunane frå 2016 til 2017 på om lag 3,6 mrd. Veksten er rekna i høve det inntektsnivået for 2016 som vart lagt til grunn for revidert nasjonalbudsjett (RNB). Dette kjem i tillegg til ei prisjustering til 2017-kroner. Korleis dette slår ut for kommunane er omtala m.a. i Grønt Hefte. Når det gjeld skatteinntektene må kommunane likevel ta ei lokal vurdering utifrå eigne kunnskapar om lokale tilhøve. Veksten frå 2016 til 2017 varierer mellom kommunane.

Samla for landet 2,7 % Samla for Hordaland 2,1 %

For Etne kommune 1,7 % Det er lagt til grunn ein deflator (prisindikator) på 2,5 % der 2,7 % er pårekna lønsvekst (utgjer om lag 2/3 av indikatoren). Prisvekst på varer og tenester utgjer då knapt 2,2 %. Vekst for Etne kommune utover oppgåvekorrigering og lønns- og prisstigning er etter dette på negativ med 0,8 %. Hovudårsakene til variasjon mellom kommunane er:

Verknad av endringar i inntektssystemet Endring i fordeling av skjønstilskotet Endra kriteriedata og befolkning (SSB, Kostra-tal m.fl.) Endring i veksttilskot og distriktstilskot

Framskriven folkemengde etter alder

Alder 2016 2017 2018 2019 2020 2025 2030 2035 2040 Endring Endring

16 - 20 16 - 40

0 52 43 43 43 43 43 44 45 47 -9 -5

1 - 5 273 286 258 250 244 239 243 245 253 -29 -20

6 - 12 347 345 374 385 397 384 368 372 373 50 26

13 - 15 174 166 169 160 155 188 167 163 165 -19 -9

16 - 19 211 211 219 230 221 200 249 222 218 10 7

20 - 44 1231 1237 1234 1235 1245 1297 1290 1321 1331 14 100

45 - 66 1148 1161 1171 1184 1187 1185 1247 1284 1291 39 143

67 - 79 452 457 468 482 502 561 591 605 661 50 209

80 - 89 158 168 161 167 167 213 252 294 319 9 161

90 + 60 59 63 56 52 47 51 74 89 -8 29

Sum 4106 4133 4160 4192 4213 4357 4502 4625 4747 107 641

SSB-modell: Middels nasjonal vekst (Alternativ MMMM). Tal per juni 2016. Neste publisering juni 2018


Størstedelen av veksten i dei frie inntektene for kommunane vil gå med til auka utgifter knytt til befolkningsutviklinga (demografikostnader). Det er særleg dei aller eldste og dei aller yngste aldersgruppene som trekkjer opp kommunane sine meirutgifter. Totalt utgjer denne veksten 2,0 mrd. for kommunane. I tillegg er det rekna med betydeleg auke i pensjonskostnadene og antyda at desse kostnadane for kommunane vil auke med om lag 750 millionar utover det som blir kompensert gjennom prisjusteringa av inntektene. Auken i pensjonskostnadene har samanheng med lønsutviklinga, låg rente, auka levealder og redusert amortiseringstid for premieavvik. I tillegg er delar av veksten grunna i følgjande satsingsområder:

- 150 mill. til tidleg innsats i grunnskulen - 300 mill. til auka satsing innan rusomsorg - 100 mill. til opptrappingsplan for rehabilitering og habilitering - 50 mill. til auka satsing på helsestasjon og skulehelsetenesta.

Oppgåvekorrigering For å gjere tala samanliknbare, noko som er ein føresetnad for å kunne berekne veksten, blir dei frie inntektene for 2016 korrigerte for oppgåveendringar, regelendringar og innlemming av øyremerka tilskot. Dette gjeld m.a. nominell vidareføring av endringar frå tidlegare år og nye endringar frå 2017. Signal i Framlegg til Statsbudsjett, samanlikna med ØP og RNB Oversikta nedanfor er laga på bakgrunn av signala i Statsbudsjettet utifrå brev frå Fylkesmannen, tal og omtale i ”Grønt hefte” og modellar og skriv frå KS. Tala er samanlikna med Vedtatt ØP 16-17, tal for 2017.

NB! Veksten i tabellen er ikkje oppgåve-korrigert, men viser rein vekst frå førre ØP.

Budsjett 2017 K-097/15 Alt. 1 Alt. 2 Alt. 3

Beregningsmodell basert på Statsb. 16 Statsb. GH KS 3 år KS 3 år

Grønt Hefte

Deflator 3 % 2,5 % 2,5 % 2,5 %

Stip. innb. tal 4103 4123 4108

Rammetilskot

Innb.tilskot inkl.utg.utj.o.a. -119 891 000 -122 357 000 -122 357 000 -122 357 000

- herav Innb.tilskot -93 439 000 -95 769 000 -95 769 000 -95 769 000

- herav Utgiftsutjamning -26 002 000 -24 154 000 -24 154 000 -24 154 000

- herav INGAR 236 000 -1 314 000 -1 314 000 -1 314 000

- herav saker m/særskilt fordeling -686 000 -1 120 000 -1 120 000 -1 120 000

Andre endringer Saldert budsjett 2016 -648 000

Ordinært skjønn -3 700 000 -3 600 000 -3 600 000 -3 600 000

Distriktstilskot Sør-Norge -1 167 000 -1 135 000 -1 135 000 -1 135 000

Sum rammetilsk.ekskl.innt.utj. -125 406 000 -127 092 000 -127 092 000 -127 092 000

Innt.utjamn. -7 820 000 -13 398 000 -8 675 000 -8 284 000

Sum rammetilskot -133 226 000 -140 490 000 -135 767 000 -135 376 000

Skatteinntekter

Skatt på inntekt og formue -97 914 000 -99 580 000 -103 854 000 -103 853 999

Naturressursskatt -3 009 000

Sum skatteinntekter -100 923 000 -99 580 000 -103 854 000 -103 853 999

Sum frie inntekter -234 149 000 -240 070 000 -239 621 000 -239 229 999

Auke i kr -5 921 000 -5 472 000 -5 080 999

Vekst i % 2,5 % 2,3 % 2,2 %


Kolonne 1 viser tal for 2017 frå vedteken ØP 2016-2019, jf. K-sak 97/15 (folketal 01.07.15. Desse tala er utgangspunktet for budsjett 2017, ØP 17-20. Den nedste rada viser endringa i høve til denne totalt for frie inntekter. Kolonne 2 viser «Alt. 1» som er tal frå framlegg til Statsbudsjett, jf. Grønt Hefte. Utrekninga av rammetilskot byggjer på folketal pr. 01.07.16 (4108). Tal for skatt byggjer på skattenivå for Etne i høve landsgjennomsnittet i 2015 (83,5 %), og folketal per 1.1.2016. Kolonne 3 viser «Alt. 2» som er tal frå framlegg til Statsbudsjett, men skatteanslaget bygger på gjennomsnittleg skatt i perioden 2013 til 2015. Innbyggjartalet 1.1.17 er stipulert etter SSB sin MMMM-modell, men det er berre lagt til grunn halvparten av veksten. Skatteanslaget er høgare i denne modellen, men dette førar til lågare inntektsutjamning. Kolonne4 viser «Alt. 3» som alt. 2, men med innbyggjartal 1.1.17 likt med innbyggjartal 1.7.16. Kommunane bør vurdere skatteanslaget opp mot lokale tilhøve knytt til skatteutviklinga. Det er spesielt folketalet som gir utslag. Verken kommunens skatteinntekter eller inntektsutjamninga vert bestemt i statsbudsjettet. Anslag på frie inntekter 2017 Rammetilskotet består av eit standard innbyggjartilskot. Dette blir korrigert gjennom sakar med særskild fordeling, korreksjon for elever i statlege og private skular, utgiftsutjamning og inntektsgarantiordninga (INGAR). I tillegg kjem regionalpolitiske tilskot i form av Distriktstilskot Sør-Norge og Skjønstilskot. I framlegg til Statsbudsjett (Grønt Hefte) for 2017 er Etne kommune sine inntekter anslått slik:

Innbyggjartilskot før omfordeling

Grønt Hefte

2017

Rammetilskot

Innbyggjartilskot før omfordeling 23 313 kr per innb. * 4 108 innb. 95 769 000

Omfordeling:

Utgiftsutjamning Behovsindeks Etne 1,1105

(Utgiftsbehov per innb. 49 738 * behovsindeks Etne 1,1105) - utgiftsbehov per innb. 49 738 * folketal Etne 4 108 22 571 000

Korreksjonsordningen for elever i statlige og private skoler 1 583 000

Tilskot med særskilt fordeling Fordelast ikkje etter ordinær kostnadsnøkkel 1 120 000

- Inndelingstilskudd -

- Helsestasjon/skolehelsetjeneste 615 000

- Utdanning deltidsbrannpersonell 140 000

- Frivilligsentraler 365 000

- Særskilte saker enkeltkommuner -

Inntektsgarantiordninga (INGAR) Hindre brå nedgang, komp. for vekst 300 kr per innb. lågare enn landet.

Vekst land 729 - vekstgrense 429 - trekk alle kommunar 101 - vekst Etne 8 = 320 * 4 108 innb. 1 314 000

Sum omfordeling 26 588 000

Regionalpolitiske tilskot

Distriktstilskot Sør-Norge 1 113 500

Skjønnstilskot 3 600 000

Sum regionalpolitiske tilskot 4 713 500

Sum rammetilskot 127 070 500

Skatteinntekter, inkludert inntektsutjamning 112 978 000

Anslag frie inntekter 240 048 500


Dette er i utgangspunktet eit likt beløp for alle innbyggjarane (per 01.07.16) der det er tatt omsyn til nokre endringar som er felles for alle t.d. ulike oppgåver / korreksjonar i 2016 og løns- og prisvekst. Deretter skjer ei omfordeling mellom kommunane gjennom utgiftsutjamninga, saker med særskilt fordeling og inntektsgarantitilskotet. I 2017 er innbyggjartilskotet før omfordeling kr 23 313 pr. person. For Etne kommune utgjer tilskot 95 769 000. Utgiftsutjamning I tenesteytinga er det store skilnader i kostnaden mellom dei ulike kommunane. Dette skuldast mellom anna ein del strukturelle ulikskaper som kommunen ikkje sjølv kan påverka, som til dømes aldersfordeling og sosiale tilhøve i kommunen. Denne skilnaden skal kommunane i prinsippet få full kompensasjon for gjennom utgiftsutjamninga. Kompensasjon skjer gjennom ein kostnadsnøkkel (behovsindeks) som består av ulike kriterium med vekter. Gjennom denne nøkkelen og eit sett med kriteriedata blir kommunen sitt utgiftsbehov berekna. Indeksen brukast til å berekne kommunen sitt trekk eller tillegg i utgiftsutjamninga. T.d. skal kriteriet «Innbyggjarar 2-5 år» fange opp variasjon i kommunenes utgifter til bla. barnehage, barnevern og helsetenester. Kriteriet er gitt ei vekt som seier noko om kor stor del av utgiftsbehovet som er knytt til kriteriet. Det bereknes ein indeks for kriteriet som viser korleis kommunen ligg i høve til landsgjennomsnittet ved å sjå på kor stor del av Etne sin befolkning som er 2-5 år samanlikna med landet. Indeksen for kriteriet multipliserast med vekta til kriteriet. Summen av alle kriterienes delsum utgjør kommunens samla behovsindeks som er vist i figuren nedanfor. For Etne kommune er indeksen 1,1105 i 2017 (1,124 i 2016). Det vil seie at det er berekna at kommunen er om lag 11,5 % dyrare å drive enn landssnittet, og blir difor kompensert med 22,571 millionar for dette. Etne si utrekninga kjem fram av modellen nedanfor.

Utgiftsutjamninga for 2017

Kriterie Vekt Tal Etne

Indeks

Etne

Beløp per

innb.

Beløp i 1

000

0-1 år 0,0053 94 1,0025 1 3

2-5 år 0,1420 235 1,2008 1 418 5 826

6-15 år 0,2674 507 1,0267 355 1 460

16-22 år 0,0224 356 0,9763 -26 -108

23-66 år 0,1029 2 240 0,9466 -273 -1 123

67-79 år 0,0550 453 1,0775 212 870

80-89 år 0,0754 168 1,2137 801 3 292

over 90 år 0,0379 55 1,5765 1 087 4 464

Basistillegg 0,0190 0,7802 3,0239 1 913 7 857

Sone 0,0102 42 923 2,6642 844 3 468

Nabo 0,0102 11 361 1,5515 280 1 149

Landbrukskriterium 0,0021 0,0035 4,4509 360 1 481

Innvandrere 6-15 år ekskl Skandinavia 0,0072 32 0,8835 -42 -171

Flyktninger uten integreringstilskudd 0,0082 19 0,1684 -339 -1 393

Dødlighet 0,0448 22 0,9017 -219 -900

Barn 0-15 med enslige forsørgere 0,0161 57 0,5725 -342 -1 406

Lavinntekt 0,0101 124 0,6236 -189 -777

Uføre 18-49 år 0,0063 68 0,9485 -16 -66

Opphopningsindeks 0,0093 0 0,1964 -372 -1 527

Aleneboende 30 - 66 år 0,0189 262 0,7563 -229 -941

PU over 16 år 0,0480 18 1,2024 483 1 985

Ikke-gifte 67 år og over 0,0448 282 1,0721 161 660

Barn 1 år uten kontantstøtte 0,0174 28 0,9202 -69 -284

Innbyggere med høyere utdanning 0,0191 686 0,6799 -304 -1 249

Sum 1,0000 1,11047 5 494 22 571


Korreksjon for statlege elevar Nokre kommunar har elever i statlege og private grunnskoler. Desse elevene har ikkie kommunane utgiftar for. Trekkordninga inneberer at kommunar med slike elevar blir trekt eit gitt beløp per elev. Summen av trekk frå kommunar med slike elevar fordelast ut igjen til alle landets kommunar etter kommunenes del av beregnet utgiftsbehov (kostnadsnøkkelen). Etne kommune har ingen slike elevar, og tek difor berre i mot sin del av trekket frå andre kommunar, totalt 1,583 million. Saker med særskilt fordeling Innafor innbyggjartilskotet fins det midlar som ikkje blir fordelte etter dei andre kriteria i inntektssystemet, men der det blir gjort ei særskilt fordeling. Midlane blir her fordelt utifrå ulike data frå kommunane, må ikkje forvekslast med øyremerka tilskot og er altså frie inntekter. For 2016 vil Etne kommune bli kompensert med høvesvis 140 000 for Utdanning av deltidspersonell, 615 000 til Helsestasjon og skulehelseteneste, og 365 000 til frivilligsentralar, totalt 1,12 mill. Inntektsgarantitilskot (INGAR) Tilskotet skal sikre at ingen kommunar får ei utvikling i rammeoverføringa som ligg meir enn 300 kr pr. innbyggjar under landsveksten pr. innbyggjar, frå det eine året til det neste. Ordninga omfattar systemendringar, innlemming av øyremerka tilskot i rammeoverføring, endringar i Distriktstilskot Sør-Norge, befolkningsnedgang og endringar i kriteriedata, men vil ikkje omfatte endringar i skatteinntektene, inntektsutjamninga, skjønstilskot og veksttilskot. Endring i tilskot gitt etter særskilt fordeling (tilskot gitt til spesielle formål eller i ein tidsavgrensa periode) kjem heller ikkje inn under ordninga. Etne kommune får ca 1,3 millionar frå ordninga i 2017. Veksten for landet er 729 kr per innbyggjar, som gir ei vekstgrense på 429 kr per innbyggjar. Etne kommune har ein vekst på per 8 kr per innbyggjar. Alle kommunane er med å finanserar ordninga, slik at Ertne kommune fyrst blir trekt 101 kr per inbbgyjar og derettet blir kompensert for avviket. Tilskotet blir etter dette (729-300-101-8) 320 kr per innbyggjar. Distriktstilskot Sør-Norge Tilskotet blir gitt for å ivareta busettingsmønsteret og mangfaldet i kommunar som ligg eit stykke frå bykommunane og som slit med særskilte distrikts-utfordringar. Tilskotet blir gitt for å betre inntektsnivået i kommunar med gjennomsnittlig skatteinntekt dei siste tre åra som er lågare enn 120 pst. av landsgjennomsnittet, ha under 3 200 innbyggjarar eller ein distriktsindeks på 46 eller lågare, og ikkje ta imot distriktstilskot Nord-Norge. Tildeling av distriktstilskot Sør-Noreg tek utgangspunkt i distriktsindeksen, som er eit uttrykk for graden av distrikts-utfordringar i ein kommune. Indeksen byggjer på indikatorar om sentralitet, reiseavstand, befolkningstettleik, befolkningsstruktur og -utvikling, status for arbeidsmarknaden og inntektsnivå. Tilskotet blir rekna ut frå talet på innbyggjarar per 1. januar 2016 og distriktsindeksen for 2015. Etne fekk ein betydeleg reduksjon i distriktsindeksen frå 35 til 45 frå 2014 til 2015. Dette gav ein stor reduksjon i tilskotet frå 5,442 mill. i 2014 til 1,129 mill. i 2015. I 2016 var tilskotet 1,167 mill.. Tilskotet har endra innretning frå 2016 til 2017, der ein mindre del av tilskotet blir gitt per kommune og meir per innbyggjar. Satsane for 2017 er slik figuren nedanfor viser:


I 2017 får Etne kommune 1,135 millionar, 240 000 + 218 * 4 108 Skjønstilskot Tilskotet fordelast av Fylkesmannen i Hordland. Det skal kompensere kommunane for spesielle lokale tilhøve som ikkje vert fanga opp i den faste delen av inntektssystemet. Tilskotet for 2016 er på 3,6 millionar (mot 3,7 millionar i 2016). Fylkesmannen skriv at kommunen har frå og med 2004 vore plassert i sone for høgaste arbeidsgivaravgift. Kompensasjon for høgare avgift er blitt trappa ned i 2015 og 2016. Kompensasjon for høgare avgift blir også trappa ned for 2017. Så vidt ein kan sjå er det årsaka til reduksjonen på 100 000. Fylkesmannen har elles trekt fram fylgjande:

- Distriktstilskotet for Sør - Noreg til kommunen vart redusert mykje frå 2014 til 2015 som følgje av omlegginga av ordninga.

- Kommunen har eit omfattande investeringsprogram for dei neste åra, med nytt omsorgssenter og ombygging av eksisterande omsorgssenter som dei største investeringane.

- Kommunen har utfordringar med trafikksikring og må ha beredskap i samband med dei lange tunnelane på E134 langs Åkrafjorden.

- Kommunen viser til at planprosessane er krevjande med mykje dyrka jord, verna vassdrag og mange kulturminne.

- Kommunen utvida eigedomsskatten frå verk og bruk til også bustad- og fritidseigedomar frå og med 2015.

Skatteinntekter (inkl. Inntektsutjamninga): Pårekna skatteauke for kommunane frå 2015 til 2016 vart i RNB (Revidert nasjonalbudsjett) justert til 6,4 %. Denne er i framlegg til statsbudsjett justert opp til 8,7 %. Bakgrunnen for den store skatteveksten i år er i hovudsak at aksjeeigarar har teke ut ekstraordinært stort utbyte for inntektsåret 2015, jamfør skattereforma frå 2016. I framlegg til statsbudsjett blir pårekna nominell skatteauke frå 2016 til 2017 sett til 2,3 %. Skatteøyret (personlege skattytarar) for kommunane vert uendra 11,80%. Det er lagt opp til at skattedelen av kommunane sine samla inntekter skal vere om lag 40 prosent også for 2017. Skatteinntektene varierer mykje mellom kommunane og blir jamna noko ut gjennom inntektsutjamninga. Skatteinntektene har dei siste åra vore inntekts- og formuesskatt for personlege skatteytarar og naturressursskatt frå kraftføretaka. Dei endelege skatteinntektene (skatt og inntektsutjamning) for 2017 er ikkje kjent før i februar 2018. Kommunar med skatteinntekter under landsgjennomsnittet i 2017 blir kompensert for 60 % av differansen mellom eigen skatteinngang og landsgjennomsnittet, medan kommunar med

Kommuner

med under3 200

innbyggere

Sats per

kommune

Sats per

innbygger

Sats per

kommune(1000 kr) (kroner) (1000 kr)

0-35 1 201 1 087 5 543

36 - 38 961 870 4 990

39 - 41 721 652 4 435

42 - 44 480 435 3 881

45 - 46 240 218 3 326

Over 46 0 0 2 772

Kommuner med 3 200

innbyggere eller mer

Distriktsind

eks


skatteinntekter over landsgjennomsnittet blir trekt for 60 % av differansen. Vidare blir kommunar med skatteinntekter på under 90 % av landsgjennomsnittet kompensert med 35 % av differansen mellom eigne skatteinntekter og 90 % av landsgjennomsnittet. Denne kompensasjonen blir finansiert ved at kvar kommune blir trekt med eit likt beløp pr. innbyggjar. Dette er ei ”løpande” utjamning som blir utbetalt ti gonger i året etter kvart som tala frå skatteinngangen for kommunane ligg føre, siste gong i februar året etter. Inntektsutjamninga blir rekna i høve landsgjennomsnittet for skatt slik at den samla skatteutviklinga for kommunane i landet vil ha stor innverknad på kvar kommune si inntektsutjamning. Både KS og Fylkesmannen minner om at den einskilde kommune må justere påslaget for skatteauke utifrå eiga vurdering og lokale tilhøve knytt til skatteutviklinga i eigen kommune sett opp mot skatteutviklinga i landet totalt. Det er også viktig å hugse på at folketalsutviklinga fram til 01.01.17 vil påverke inntektsutjamninga i rammeoverføringa. Avvik i utviklinga frå landssnitt vil gje dårlegare forklaringskraft i modellen. I Grønt hefte (GH) frå KRD (kommunal- og regionaldepartementet) byggjer dei prognosen på kommunen sin skattinngong i 2016 som er framskriven i tråd med veksten på det samla skatteanslaget for landet basert på innbyggjartal per 01.01.16. Etter dette ligg Etne på 83,5% av landsgjennomsnittet før inntektsutjamning og 94,4 % etter. KS har ein annan modell som byggjer på eit gjennomsnitt av dei 3 siste åra (2013 – 2015). Etter denne modellen vil Etne liggje på 87,3 % av landsgjennomsnittet før inntektsutjamninga og 94,6 % etter. Skatteinngangen i september 2015 visar at Etne ligg på 87,6% før utjamninga og 94,7 % etter inntektsutjamninga.

4.3 Oppgåveendringar og ulike satsingar i Statsbudsjettet: Ved pålegg om nye eller utvida oppgåver for kommunesektoren, avvikling av oppgåver eller regelendringar som har økonomiske konsekvensar, skal kommunesektoren kompenserast eller trekkast i frie inntekter på grunnlag av berekna endring i økonomisk belastning. Desse er lista opp i figuren nedanfor, med konsekvens for Etne kommune. I tillegg er det ulike ordningar med særskild tilskot eller kompenasjonar som kan vere aktuelle for kommunen. Ein del av punkta er også omtala nærare med tekst.

Oversikt tillegg og trekk i oppgåvekorrigert vekstAlle tal i 1 000 Tillegg Trekk

Anslag på frie inntekter 2016 (2016-kr)

Innlemming boligsosial kompetansetilskot 5 -94 Statleg/private skoler aukei elevtall

Innlemming boligsosiale tilskot 9 -30 Momskompensasjon sameiger

Omdisponering storbytilskotet 0 -149 Avvikling av diagnosepliste fysioterapi

IKT-moderinsering Husbanken 10

Beviligning valdirektorat 11

Innelemming midler til frivilligsentralar 309

Ny naturfagtime, heilårsverknad 97

Gratis kjernetid 3-åringar, heilårsverknad 24

Augneblikkeleg hjelp rus og psykisk helse 74

Aktivitetsplikt for sosialhjelpsmottakere 51

Auka kommunale barnehageutfiter pga botidskrav

kontantstøtte 2

Samla justering

Anslag korrigerte frie inntekter 2016 (2016-kr)

Kjelde: Tabell 3-k bakgrunnstall frå KRD

236 151

235 833

318


Barnehagar og skule: 1. Tidleg innsats i skulen 150 mill. av veksten i dei frie inntektene til kommunane er knytte til ei styrking av arbeidet med tidleg innsats i skulen. Regjeringa vil senda på høyring eit lovframlegg om tidleg innsats. Fagleg svake elevar skal få tilbod om tidsavgrensa intensivopplæring.

Helse- og omsorgstenester: 1. Døgnopphald - hjelp Frå 2017 får kommunane ein plikt til å tilby hjelp med ein gong døgnopphald også for personar med psykisk helse- og rusproblem. Den kommunale plikta skal berre omfatta personar som det for kommunen er mogleg å utgreie, behandla eller yta omsorg til. Det er framlegg om å innlemma kr. 86,5 mill. i kommunane sitt rammetilskot knytt til føremålet. 2. Toppfinansieringsordninga for ressurskrevjande tenester Ordninga er for personar under 67 år og det er ikkje signalisert endringar i målgruppa. Kompensasjonsgraden for netto utgifter er foreslått vidareført på 80 %. Innslagsnivået på kr 1 157 000 (auka frå 1 081 000). Dette inneberer ei innstramming då påslaget er større enn pårekna lønnsvekst (50 000). Då staten driv etter kontantprinsippet og kommunane etter anordningsprinsippet, vert endringane i statsbudsjettet for 2017 for ordninga gjort gjeldande for tilskotet til kommunane for 2016. Tilskot gjennom rammeoverføringa for psykisk utviklingshemma (16 år og eldre) blir trekt frå i berekningsgrunnlaget, det same gjeld ev. øyremerka tilskot. 3. Investeringstilskot til sjukeheimsplassar (55 %) og omsorgsbustader (45 %) Målgruppe for ordninga er personar med behov for heildøgns helse- og omsorgstenester, uavhengig av alder, diagnose og funksjonshemming. For 2017 er det framlegg om å gi tilsegn om tilskot for 1800 nye einingar med heildøgns omsorg, fordelt mellom omsorgsbustader og sjukeheimsplassar. Tilskotet kan gå til bygging, kjøp eller utbetring. Maksimalt berekningsgrunnlag av investering for kvar eining er 3,06 mill. i 2016. Dette grunnlaget blir prisjustert til 2017 - kroner. I 2016 er tilskotssats 55 prosent av godkjent investeringsgrunnlag for sjukeheimsplassar og 45 prosent av godkjent investeringsgrunnlag for omsorgsbustader. Det er lagt opp til dei same tilskotssatsane i 2017 som i 2016. Regjeringa gjer framlegg om ei gradvis endring i investeringstilskotet slik at det berre blir gitt tilskot til investeringar som aukar det samla talet på plassar i kommunen. Det blir lagt opp til ei gradvis omlegging slik at det i 2017 vil vere 20 prosent av tilskota som blir reserverte plassar som gir netto vekst i kommunen. For 2018 vil 40 prosent av tilskota bli reservert plassar som gir netto vekst o.s.v. Frå 2021 er det i framlegget lagt opp til å berre gi tilskot til nye plassar. 4. Helsestasjon- og skulehelsetenesta 50 mill. kroner av veksten i frie inntekter (samla no 734,4 mill.) er grunna med behov for styrking av helsestasjons- og skulehelsetenesta. Midlane inngår i rammetilskotet til kommunane, men er særskilt fordelt basert på talet innbyggjarar i alderen 0-19 år. Alle kommunar får minimum 100 000. Etne sin del er stipulert til 616 000. 5. Rusproblem og psykiske lidingar


Det har vore ei opptrapping i løyvingane til rusområdet i perioden 2014 - 2016. Det er framlegg om ei ytterlegare opptrapping for 2017 med kr. 345 mill. Av dette kjem kr. 300 mill. gjennom ei styrking av dei frie inntektene. Fordeling etter delkostnadsnøkkel for sosialhjelp i inntektssystemet.

6. Dagtilbod demente Regjeringa vil kome med framlegg til endring av helse- og omsorgstenestelova slik at kommunane frå 01. januar 2020 får plikt til å tilby dagaktivitetstilbod til heimebuande per-sonar med demens. Det er lagt opp til utbygging av tilbodet fram mot år 2020. Det er framlegg om øyremerka tilskot i 2017 på til saman 45 mill. for å leggje til rette for 750 plassar i 2017. Tilskotet utgjer om lag 30 prosent av kostnadene med etablering og drift.

7. Aktivitetsplikt for mottakarar av sosialhjelp Det er framlegg om ei løyving på 60 mill. i kommunane sitt rammetilskot for meirkost-nader som følgje av innføring av aktivitetsplikt for mottakarar av sosialhjelp som er under 30 år.

8. Opptrappingsplan for rehabilitering og habilitering 100 mill. av veksten i dei frie inntektene er knytt til auka satsing på rehabilitering og habilitering. I tillegg er det framlegg om å øyremerka kr. 100 mill. til opptrappingsplanen, av dette k91 mill. i eit nytt øyremerka stimuleringstilskot for kommunane over Helse- og omsorgsdepartementet sitt budsjett.

Andre: 1. Frivilligsentralar Ansvaret for tilskot til frivilligsentralar skal frå 01.01.2017 bli overført til kommunane. Regjeringa gjer framlegg om at tilskot til føremålet blir innlemma i kommunane sitt rammetilskot. Det blir lagt opp til at tilskot blir fordelt særskilt innafor rammetilskotet i ein overgangsperiode på fire år. Fordelinga av tilskot for 2017 vil byggje på Kulturdepartementet si fordeling av det øyremerka tilskotet i 2016. For Etne utgjere dette 365 000 i 2017. 2. Tiltakspakke for auka sysselsetjing I Statsbudsjett er det foreslått 650 mill. som øyremerka eingongstilskot til kommunane på Sør- og Vestlandet for å auke sysselsetjinga. Midlane skal nyttast til vedlikehald og rehabilitering. 400 mill. av tilskotet vil bli fordelt til kommunar som ved utgangen av august 2016 hadde arbeidsløyse over landsgjennomsnittet, det vil seie over 3,1 prosent. Det blir ikkje lagt opp til søknader frå kommunane. Kommunane vil få eit likt tilskot per arbeidslaus person ut over landsgjennomsnittet på 3,1 prosent, per utgangen av august i år. Etne kjem ikkje inn under dette. Fordelinga av dei attståande 250 mill. vil bli vurdert nærare over nyttår i lys av den faktiske utviklinga i arbeidsløysa.

4.4 Andre økonomiske føresetnader Med unnatak av utrekning av statleg rammetilskot, renter og nokre få postar til, vil utrekna inntekter for 2017 bli vidareført flatt i økonomiplanperioden (2017-tal) med mindre sikre signal seier noko anna. Dette gjeld også for utgiftspostane (vil bli omtala seinare). Unnatak frå denne hovudregelen vil bli omtala særskilt.


1. Eigedomsskatt

Det er budsjettert med ei auke på 2 ‰ frå 3 ‰ til 5 ‰ for eigedomsskatt på hus og

fritidseigedom. Eigedomskatt på verk og bruk og næring ligg inne med 7 ‰. Ei endring

på 1 ‰ utgjør ca. 3,25 millionar (utanom verk og bruk og næring).

2. Sal av konsesjonskraft Kommunen har 20,1 GWh konsesjonskraft.13 Gwh vert seld flytande kvart år, medan ein sel 7,1 til fastpris for eit år av gongen. I tillegg er det forventa ei auke på 2,5 GWh knytt til Eikemo-overføringa. NVE har gjort vedtak om ei auke på ca. 1,3 GWh som er klaga på. Det er budsjettert med 1,3 GWh ekstra frå 2018. Sal konsesjonskraft til fastpris er budsjettert med 240 NOK per MWh i 2017. Flytande pris er 210 NOK. Det er lagt til grunn 230 NOK for både fast og flytande i 2018 og 2019 og 240 NOK per MWh i 2020. Det er lagt til grunn ein OED-pris pr MWh på 114,20 for kjøp av krafta.

3. Sats ordinært driftstilskot til ikkje-kommunal barnehage

Utrekning av satsar for 2017 byggjer på årsrekneskapen for 2015 justert med ein deflator frå 2015 til 2016 på 2,6 % og frå 2016 til 2017 med 2,5 %. I tillegg er kommunen sine pensjonskostnadar tatt ut og erstatta med eit sjablongtillegg på 13 %. Kapitalsatsane vert fastsett sentralt. Administrasjonspåslaget er 4,3 %. Tilskotssatsane for born i ikkje-kommunale barnehagar er vedteken auka frå kr 188 105 til 211 881 for små born og frå kr 89 764 til 102 472 for store barn. I tillegg kjem kapitaltilskot per born, som blir fastsett sentralt (8 600 per plass i privat barnehagen i Etne). Nasjonal satsar er i 2017 199 800 og 96 300. Kommunen har for fyrste gang satsar over dei nasjonale satsane. Auken skuldast at det er færre små barn i dei kommunale barnehagane, og at pensjonspåslaget er større enn dei faktiske utgiftene til pensjon i kommunen for 2015. Satsane kan verte justerte viss det skjer endringar i føresetnadene sentralt. Det er budsjettert med dei borna som gjekk i Småfolk per oktober 2016 med kjende endringar. Det er i tillegg føresett at barnetalet vert noko redusert frå hausten 2017, då kullet født i 2011 som går ut er ei stort kull. Samla overføring er stipulert til ca. 10,25 millionar i 2017.

4. Andre gen. statstilskot / rente- og avdragskompensasjonar Tilskota gjeld R/A-kompensasjon (rente og avdrag) for grunnskulereforma (L-97), R-komp. for opprusting av skular og R/A-komp. for utbygging av sjukeheimsplassar og omsorgsbustader. Det er budsjettert med ei rente på 1,7 % i 2017, 1,9 % i 2018, 2,1 % i 2019 og 2,3 % i 2020. Rente- og avdragskomp. knytt til grunnskulereforma (Enge skule) er ferdig utbetalt i 2017 (20 år frå 1997). Det er i tillegg lagt inn eit flatt nedtrekk på 30 000 knytt til endring av vilkår når ein bygger om sjukeheimsplassar i ved Skånevik omsorgssenter til omsorgsbustader.

5. Lønsutgifter Framlegg til Statsbudsjett legg til grunn ein prisindikator (deflator) på 2,7 % der 2,7 % er pårekna lønsvekst (utgjer om lag 2/3). Me har også dette året hatt ein grundig gjennomgang med alle einingsleiarane for å kvalitetssikra at alle stillingane som skal vere med no er på plass, og at dei rette beløpa ligg inne. Lønsbudsjettet for fast løn er oppdatert i høve lokale forhandlingar (hausten 2015 og delvis hausten 2016) og sentrale forhandlingar våren 2016. Dei ulike faste tillegga er anten fanga opp av lønsbudsjettmodulen, oversikter frå turnusprogrammet NOTUS, lagt inn etter innspel frå leiarane eller gitt eit påslag med 2,7 %.


6. Sjukefråvær og refusjon sjukelønn

For fleire år sidan hadde kommunen ein gjennomgang av stipulert behov for sjukevikar, og la inn budsjettmidlar for lønn til vikarane. Då ein får refundert for sjukefråvær utover arbeidsgjevarperioden, budsjetterte ein også med stipulerte inntekter. Etter endra lengde på arbeidsgjevarperioden, er budsjettert ref. sjukelønn sett til 80 % av budsjettert lønn til vikarane. Sjukefråvær og bruk av vikarar varierer mellom einingane. Dei som har mykje fråvær og har hatt meirinntekt m.o.t. ref. sjukelønn, har kunna sjå auka vikarutgifter opp mot auka inntekter. Det er generelt budsjetterte med lågt sjukefråvær.

7. Lånegjeld: Rente- og avdragsutgifter Det er lagt opp til store investeringar i økonomiplanperioden totalt 174,05 mill. Ein føreset at ein får 66 millionar frå Husbanken i tilskot, så netto investering blir ca. 107 millionar i perioden. Det vil truleg gje ei auke i lånegjeld på om lag 67 millionar i økonomiplanperioden.

Utanom avtalar om fast rente er det budsjettert med ei rente på 2 % i 2017, 2,1 % i 2018, 2,3 % i 2019 og 2,3 % i 2020. Dette er noko over forventa rente, men muliggjør lengre rentebindingar på historisk sett låge nivå og tar høgde for uventa rentehopp.

8. Renteinntekter Det er budsjettert med ein gjennomsnittleg likvid behaldning på 65 millionar, med ein gjennomsnittleg rente på 1,5 %.

9. Pensjonsutgifter Pensjon består av 3 storleikar; pensjonspremie, netto pensjonskostnad og premieavvik.

8,06 7,97 9,51 10,00 10,68 10,74

4,26 4,61

5,28 5,69

6,64 6,48 206 207

256

266 282

274

0

50

100

150

200

250

300

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

2015 2016 2017 2018 2019 2020

Lån

egj

eld

i m

illio

nar

Re

nte

- o

g av

dra

gsu

tgif

ter

i mill

ion

ar

Avdrag Renter Lånegjeld


Den betalte premien har tyding for likviditeten. Netto pensjonskostnad (utrekna av aktuarar etter føresetnader ved Departement og Finanstilsyn) skal utgiftsførast i rekneskapen og har direkte tyding i driftsbudsjettet. Årets premieavvik (differansen mellom betalt premie og netto pensjonskostnad) skal fordelast (amortiserast) og utgiftsførast i påfølgjande år. Høge premieavvik, som medfører at det samla premieavviket aukar, gjer at likviditeten svekkast. Premieavvik er pengar som er betalt til forsikringsselskapet, men ennå ikkje rekneskapsført som kostnad. Det er ikkje varsla store endringar i den betalte premien frå 2016 til 2017. Som arbeidsgjevardel har me budsjettert med 17,0 % til KLP og 12,5 % til SPK. I tillegg til netto pensjonskostnad skal amortisert premieavvik (premieavvik frå tidlegare år) utgiftsførast i driftsbudsjettet. Amortiseringstida for tidlegare års premieavvik har vore 15 og 10 år. Frå og med premieavviket for 2014 er det endra til 7 år. Etne kommune har avsett midlar på disposisjonsfond øyremerka premieavvik. Premieavviket for dei respektive år vert påverka av ei eventuell tilbakeføring av overskot frå KLP når rekneskapen der for året før er klart. Den betalte premien til KLP er vesentleg høgare i 2016 enn i 2015. Det skuldast at premien i 2015 vart redusert med ei høg tilbakeføring av overskot frå KLP (tilbakeføring frå premiefond) etter KLP sin rekneskap for 2014. I tillegg var det kravd inn for mykje reguleringspremie i 2014 noko som vart justert i premieinnbetalinga i 2015. Premieinnbetalinga til KLP for 2017 vert elles påverka av en eventuell tilbakeføring av overskot rekneskapen for 2016 er klar.

Arbeidsgjevaravgifta i vår sone (1A) er 14,1 % (10,6 % opp til eit grunnbeløp på 500 000).

4.5 Kommunale takstar og inntekter frå tenester Alle takstane for kommunale tenester er oppgitt i Taksthefte for 2017 som handsamast som eiga sak parallelt med budsjettet. Alle endringane som ein konsekvens av dette, inkludert VAR-områda, er innarbeidd i budsjettframlegget. Dersom ikkje anna er oppgitt er det lagt inn ein generell auke i takstane på 3,6 %.

1. Husleiger bustader og skulebygg Husleigene vert endra med 3,6 % i samsvar med auken i konsumprisindeksen frå 15.09.15 til 15.09.16. Nye priser har verknad frå 01.02.2017.

2. Foreldrebetaling barnehage Maksimalsatsen i barnehagane er frå sentralt hold foreslått vidareført auke til 2 730 frå 2 655. Etne kommune legg denne til grunn. Prisane for 4,3 og 2 dagar vert foreslått auka med same kroneauke (75 kr). Me har lagt til grunn inntektene (inkludert søskenmoderasjon) i barnehagane for oktober, og lagt inn med 11 månaders effekt i 2017 – og justert for kjende endringar. Søskenmoderasjon har vore høgare enn budsjettert dei siste åra, og ein har forsøkt å ta høgde for dette. I tillegg er det usikkert kva omfang ein får av gratis kjernetid og moderasjon for låg inntekt. Prisen på mat er forslått auka med 1 kr per dag frå 22 til 23 (440 til 460 pr. md.).


3. Skulefritidsordning (SFO) Prismodellen blei endra til intervalla frå og med hausten 2015. Denne modellen er vidareført med generell prisauke.

4. Kommunale gebyr

Det er for 2017 lagt til grunn ei samla gebyrauke for vatn, avlaup og feiing på ca. 25,2 % for eit normalgebyr. 23,3% auke i avgiftene til vatn, 36,3 % auke innan avlaup, og 4,4 % auke for feiing. Det er foreslått ein noko endra prismodell, som vil slå ut ulikt for ulike typar abonnentar. Det er lagt opp til at fastdelen vert noko mindre og det vert belasta meir for forbruk. Samstundes vert den stipulerte bruken for dei som ikkje har vassmålar redusert noko. HIM har foreslått ein reduksjon på 375 kr for eit standard renovasjonsgebyr. F.o.m. 1.1.16 har også HIM overtatt slamrenovasjon. Standard gebyr for eit hus med slamavskiljar t.o.m. 4 m3 vert uendra. Det er elles lagt inn ein fleire gebyrtypar.

4.6 Risikovurdering av økonomiplan Det er risiko for at dei ulike føresetnadane som er lagt til grunn i økonomiplanen ikkje slår til. Ved sviktande føresetnader over tid kan kommunen hamne i ubalanse ved at inntektene ikkje er høge nok i høve til dei utgifta som kjem. Av dei mest aktuelle risikomomenta kan nemnast:

Høgare rente Lågare skatteinngang

o Både i landet og i Etne o dårligare arbeidsmarknad o endring i befolkningsveksten

Lågare rammetilskot


o endringar i inntektssystemet som slår negativt ut for Etne kommune, t.d. selskapskatt

o endring i distriktsindeksen, bortfall av Distriktstilskot Sør-Norge o lågare Skjønstilskot

Stramme budsjettrammer og gjennomføring av innsparingar Lågt netto driftsresultat Auka pensjonskostnadar

Konsekvensar av høgare rente Ein har føreset ei relativt låg rente, som stiger litt i perioden. I pengepolitisk rapport 3/16 presenterer Norges Bank ein prognose for referansebanen for styringsrenta. Rapporten hevdar at det er 50 prosent sannsynleg at renta er under 2 % og 90 prosent sannsynleg at styringsrenta vil ligge under 3,5 prosent i 2019. I lånemarknaden er det normalt eit påslag på mellom 0,4 og 0,8 % poeng. Budsjettert rente i 2019 er 2,3 %. Rentenivået kan difor bli høgare enn budsjettert. Eit prosent høgare rente utgjer ca. 2,9 millionar i 2019. Noko av dette vil bli tatt inn via høgare gebyr på var-områda og høgare avkastning på bankinnskot.

Konsekvensar av dårligare arbeidsmarknad Den låge oljeprisen har verka inn på arbeidsmarknaden i regionen, men Etne kommune har ikkje vore råka i stor grad. Held denne utviklinga fram kan det bli både lågare skattevekst enn forventa, og høgare utbetalingar til sosial hjelp. Samstundes kan ein stramare arbeidsmarknad gjere det lettare å rekruttere til kommunale stillingar. Kommunen har i fleire år blitt dratt oppover av at skatteinngangen for landet har vore god.

Konsekvensar ved endring i befolkningsveksten Lågare befolkningsvekst enn antatt kan gi dårlig kapasitetsutnytting av skular, barnehagar, samt pleie- og omsorgsstenester. På den andre sida kan lågare befolkningsvekst være positivt ved at behovet for investeringar kan reduserast. Eit brått fall i talet innbyggjarar (relativt sett i høve landet) vil i tillegg gi lågare skatteinntekter og færre å til å bere den auka lånegjelda. Lågare behov for tenester gir også mindre brukarretta inntekter. For t.d. PLO vil ein ubrukt sjukeheimsplass gi ca. 120 000 kr i mindreinntekter per år, samstundes som ein har bemanning som er høgare enn det som er naudsynt. Det er utfordrande å tilpasse drifta til store endringar i tenestebehovet. Høgare befolkningsvekst kan gje press på tenesta våre, og gje behov for å auke opp tilbodet. T.d. vil utviklinga av barnetal i den private barnehagen ha stor innverknad på kommunen sine utgifter. Eit stort barn utgjer ca. 200 000 per år, medan ei lite barn utgjer ca. halvparten. Ein endring på t.d. 5 små born utgjør då fort 1 million.

Stramme budsjettrammer og nye innsparingar Store reduksjonar medfører behov for omstillingar i einingane. Det er viktig at kommunen får budsjettert effekt av arbeidet. Einingane si evne til å halde budsjettramane vil også i årene som kjem være avgjerande.

Lågt netto driftsresultat I budsjettframlegget er det budsjettert med ei resultat mellom 0,25 og 1,68 %. Dette er under tilrådd nivå på 1,75 % frå Teknisk beregningsutvalg (TBU). Viss kommunen går med meirforbruk eit år, må dette dekkjast inn i løpet av påfølgjande to-årsperiode. Dette vil gje enda større press på økonomien. Prognosane for 2016-rekneskapen er ikkje gode, ein reknar med eit negativt netto driftsresultat som vil bruke ein god del av fondsreservane.

http://www.norges-bank.no/Publisert/Publikasjoner/Pengepolitisk-rapport-med-vurdering-av-finansiell-stabilitet/315-Pengepolitisk-rapport/


Reserver (midlar på fond) Per 31.12.15 hadde kommunen ca. 36,8 millionar totalt på ulike disposisjonsfond til drift. Korrigert for premieavvik på 17,8 millionar gir dette om lag 19 millionar i reservar. Ein god del av midlane er knytt opp til løyvingar. I 2016 er det budsjettert med bruk av disposisjonsfond for ca. 5,6 millionar.

Vurdering Økonomiplanen vert lagt fram med netto driftsresultat under anbefalt nivå. Det vert lagt opp til ei betydeleg auka i lånegjelda. Usikkerheit i arbeidsmarknaden og usikkerheita knytt til frie inntekter (skatteinntekter og ny inntektsmodell) gjør at rådmannen vurderer risikoen for at kommunen kan gå med underskot i økonomiplanperioden som moderat til høg. Kommunen har fondsmidlar som kan dekke opp noko underskot. Ein bør likevel merka seg at ein stor del av fonda er knytt opp mot rekneskapsført premieavvik.

5. Tenester og einingar Rådmannen sitt framlegg til budsjett 2017 inneberer desse endringane. Kolonne 2016 inneberer budsjett 2016 før tiltak. 2017 er lønnsbudsjett. 2017 etter tiltak er ei omtrentleg illustrering av konsekvensane av tiltak som er innarbeidd i dokumentet.

2 206

8 138

3 699 3 572

-

4 718

3 298

- 766

4598 4411

5432

3,11%

5,26% 4,35%

3,19%

-2,81%

1,53% 0,93%

-1,90%

0,25%

1,43% 1,37% 1,68%

-

2 000

4 000

6 000

8 000

10 000

12 000

-4,00%

-3,00%

-2,00%

-1,00%

0,00%

1,00%

2,00%

3,00%

4,00%

5,00%

6,00%

2010 2011 2012 2013 2014 2015 B 2016 2016.2.tert

ØP2017

ØP2018

ØP2019

ØP2020

Mindreforbruk Netto driftsresultat Tilrådd netto driftsresultat (1,75 %)

Økonomiske konsekvensar ved endringar i føresetndane i Rådmannen sitt framlegg

2017 2018 2019 2020 2017 2018 2019 2020

Prosentsats renterutgifter 2 2,1 2,3 2,3 1 % 1 234 936 1 607 503 2 903 414 2 818 440

Prosentsats renteinntekter 1,5 1,5 1,5 1,5 1 % 650 000 650 000 650 000 650 000

Likvid behaldning i millionar. 65 65 65 65 10 mill. 150 000 150 000 150 000 150 000

Straumpris konsesjonskraft

(øre pr wh) 21/24 23 23 24 1 øre 177 000 190 000 190 000 190 000

Promillesats eigedomsskatt

bustad og fritidsbolig 5 5 5 5 0,5 ‰ 1 750 000 1 750 000 1 750 000 1 750 000

Føresetnader Endring

på

Utgjer


Utvikling budsjetterte årsverkNye 2017

Ansvar 2016 2017 Kommentar tiltak etter tiltak Kommentar

A.1000 10,81 10,50 Opphøyr plan-/byggenemnd, avsl skuleprosjekt -1 9,50 Felles SLT-koordinator

A.1200 3,60 3,60 3,6

A.1400 7,50 7,50 7,5 1 åv. disp til anna arb, lønna i Vindafjord

A.1500 5,32 5,32 5,32

A.1600 10,00 10,00 10

A.1700 5,25 5,20 Slam overført HIM 5,2

A.2101 51,96 57,22 Tiltak e B ØP-hands 2016-19 57,22

A.2105 18,27 19,00 Tiltak frå 2017 e B ØP 2016-19 -1,4 17,6

Skule samla 70,23 76,22 -1,4 74,82 Innsparing skule

A.2201 22,00 22,00 22

A.2203 6,51 6,41 Tilpass bemanningsnorm 6,41

Realitetsorientering har noko nedtrekk på

lønn, uviss stillingstr.

A.2205 15,00 15,00 15

Realitetsorientering har noko nedtrekk på

lønn, uviss stillingstr.

Barnehag samla 43,51 43,41 43,41

A.2300 5,95 5,95 5,95

A.3000 18,41 18,91 K-sak 026/16 - Busetj flyktningar -2,42 16,49 Miljøterapeut rus 0,48 og helsesøster 0,7

minus miljøarbeid 3,0 og friskliv 0,6

A.3002 30,72 20,37 K-sak 097/15, nedtrekk i tillegg/anna behovsløys 20,37

Helse samla 49,13 39,28 36,86

A.3500 6,32 6,17 K-sak 097/15 - Mbels 10 færre sjukehplassar 6,17



A.3504 23,15 20,88 K-sak 097/15 - Mbels 10 færre sjukehplassar -1 19,88 Matombering

PLO samla 76,59 69,94 69,94

A.3600 3,06 3,56 K-sak 026/16 - Busetj flyktningar 3,56

A.4200 20,45 20,45 20,45

Totalt 311,38 300,93 -5,82 295,11


Ansvar 1000 Rådmannen

Tenester som skal gjennomførast innafor ramma i 2017-2020: Rådmannen er kommunens øvste administrative leiar. Oppgåver og mynde er definert i

kommunelovas § 23. Hovudoppgåver er å leia kommunens totale verksemd med dei unntak som følgjer av lov, og innafor dei rammer kommunestyret fastset. Rådmannen med kommunalsjef skal bidra til at organisasjonen Etne kommune står fram som ei samla eining. Samtidig som det vert lagt til rette for at kvar eining og avdeling i kommunen vert spesialisert innafor sitt tenesteområde, både med tanke på kvalitet og service. Rådmannen har hovudansvaret for å utgreia saker for folkevalde organ og å gjennomføra dei politiske vedtak som blir fatta.

I Etne kommune er ei rekkje tenester direkte underordna rådmannen: Beredskap, pedagogisk konsulent/senter, MOT, miljøretta helsevern og SLT som er felles med Vindafjord kommune.

Godtgjersler, kurs m.m. i høve folkevalde vert ført over ansvar 1000. Det same gjeld løn til hovudtillitsvalde og hovudverneombod. Vidare styrkingsmidlar til barnehagane, overføring til ikkje kommunal barnehage, kostnad til interkommunal PP-teneste, tilskot til næring, tilskot til trus- og livssynssamfunn m.m.

Endring i tenestene og nye oppgåver som skal gjennomførast i 2017-2020: Bygging av nytt omsorgssenter, som krev stor involvering. Deltaking/oppfølging i høve

eining pleie og omsorg, samt overvaka at prosjektet held seg innanfor dei økonomiske rammene som er sett.

Arbeida fram ei mest mogeleg hensiktsmessig administrativ organisering relatert til strategisk leiing, tydeleg ansvarsdeling og utvikling av tenestene.

Ekstern drifts- og ressursanalyse pleie og omsorg, samt Telemarkforsking sin ressursanalyse for kommunen, skal arbeidast med.

Oppfølging av interkommunalt samarbeid tufta på avgrensa ressursramer.

Framtidige utfordringar: Økonomistyring og drift som imøtekjem ibuarane sine primære tenestebehov og statlege

føringar som m.a. vektlegg robuste kommunar.

Framleis arbeida aktivt med førebyggjande tiltak retta mot rus, kriminalitetsførebygging m.m.

Ta aktivt del i prosessar for vidare utvikling av gode barnehagar og skular.

Søkja medverka til ei langsiktig god drift av Skakkesenteret.


Ansvar 1200 Lønn og personal Tenester som skal gjennomførast innafor ramma i 2017-2020:

Hovudoppgåvene til avdelinga er lønnsutbetalingar (for eigne tilsette og tilsette i kyrkja), rådgjeving innan personalområdet, lov- og avtaleverk, rapporteringar til andre offentlege etatar (t.d. pensjon, AA-register, forskotstrekk, arb.gj.avgift, fråvær) avstemming mot rekneskap, refusjonar, tilsetjingar, utarbeiding av ulike planar, retningslinjer og reglement, utviklingsprosjekt for reduksjon av sjukefråver.

Overordna ansvar for bedriftshelseteneste og vernetenesta i kommunen

Ansvar for LEAN som forbetringsverktøy

Systemansvar for og ansvar for vidareutvikling av kvalitetssystemet, HMS-handbok, avvikssystem, rekruttering

Forhandlingar med heimel i Hovudavtalen og hovudtariffavtalen

Gjennomføring av medarbeidarundersøkingar (2017, 2019)

Involvert i interkommunalt samarbeid og verksemdovertakingar m.o.t personalet som blir berørt

Endring i tenestene og nye oppgåver som skal gjennomførast i 2017-2020:

Er ikkje kjent med endring i tenesta i næraste framtid.

Framtidige utfordringar: Stadige endringar i lov- og avtaleverk og rapportering gjev stort behov for kurs og

oppdateringar.

Utarbeide og revidere nødvendige og ønska planar, reglement og retningslinjer for personalområdet.

Nok ressursar til å kunne fokusere på implementering av ulike system, tilrettelegge for arbeidet på kvar eining, opplæring til brukarar innan systema, og registrering av lokal informasjon og dokumenter i kvalitetshandbok og HMS-handbok for å kunne utnytte effektiviseringspotensiale.


Ansvar 1400 IKT Tenester som skal gjennomførast innafor ramma i 2017-2020:

IKT er ein sentral støttefunksjon for Etne kommune og er vertskapskommune for Vindafjord kommune med totalt 8 tilsette + 1 lærling.

Me har ansvaret for all drift av data- og telefonisystem i Etne og Vindafjord.

Eininga er lokalisert i bankbygget i Etne sentrum


Planlegge og arbeide mot felles drift for Etne og Vindafjord.

Ny telefoniløysing

Framtidige utfordringar:

Det er mål å få til felles drift og serverpark med Etne og Vindafjord. Det er først ved samdrift ein vil kunne ta ut gevinstane med kommunesamarbeidet, men det å komme dit vil koste både tid og pengar.

Oppgradering av programvare/lisensar er ein kontinuerleg prosess, men er ikkje innarbeid i budsjettet vårt. Eksempelvis vil me i haust oppgradere e-post servere, dette vil bety anten redusert tilbod til brukerane eller auka kostnader. Her må ein ta eit val om brukerane skal kunne jobbe heimafrå eller ei.


Ansvar 1500 Økonomi

Tenester som skal gjennomførast innafor ramma i 2017-2020: Økonomi er ein sentral støttefunksjon med 6 tilsette (5,3 årsverk) som i hovudsak er retta

mot politisk og administrativ leiing. Økonomi har ansvaret for rekneskapen, budsjettet, løypande økonomirapportering, finans/innlån, startlån, inngåande og utgåande faktura, innkjøp og forsikring. Eininga er eigedomsskattekontor og har skatteoppkrevjarfunksjonen. I tillegg utarbeider eininga rekneskapen for Kyrkja og ein del legat.

Lokalisert på Tinghuset i Etne.

Endring i tenestene og nye oppgåver som skal gjennomførast i 2017-2020: Eininga har fått fleire nye arbeidsoppgåver dei siste åra, der startlån og eigedomsskatt

tar mykje ressursar. Det er p.t. ikkje kjende endringar elles.

Framtidige utfordringar: Den krevjande økonomiske situasjonen til kommunen, som har resultert i mange

utgreiingar, gir mykje ekstra arbeid for eininga.

Eininga er sårbar i høve til at det er få personar som sit med mykje nøkkelkompetanse. Samstundes sitt eininga på personar som blir nytta utanfor Økonomi sitt ansvarsområde. Dette svekker kapasiteten på økonomiområdet.

Det er fleire funksjonar, som t.d. skatteoppkrevjarfunksjonen som kan vurderast løyst gjennom interkommunalt samarbeid. Samstundes vil slikt samarbeid, viss det ikkje blir lagt til Etne, svekke kapasiteten/auke sårbarheita for kommunen.

Det er framleis behov for å (vidare-)digitalisere og effektivisere fleire arbeidsprosessar, men då dette som regel utløyser utgifter til lisensar er det vanskeleg å på plass.


Ansvar 1600 Utvikling Tenester som skal gjennomførast innafor ramma i 2017-2020:

Ansvarsområdet omfattar ca. 3 årsverk knytt til planarbeid, ca. 2,4 årsverk knytt til byggesak m.m., 2 årsverk knytt til landbruksforvaltning, ca. 1,5 årsverk knytt til kart og oppmåling, ca. 0,5 årsverk knytt til reiseliv og miljø, ca. 0,5 årsverk til leiing og fram til no i haust ca. 0,5 årsverk mellombels knytt til arbeidet med vegadresser

Plan Det vert for tida arbeid med kommunal planstrategi, kommuneplanens samfunnsdel og arealplan. Det er kontinuerleg arbeid med private og offentlege reguleringsplanar. Avdelinga deltek i arbeidet med interkommunale og regionale planar noko som i periodar er svært tidkrevjande.

Byggesak Aktiviteten på byggesak er omtrent som tidlegare. I år er det gjort endringar i PBL som opna opp for meir bygging utan søknad, men i mange høve er det likevel naudsynt å søke dispensasjon. Vi har så langt ikkje registrert mange slike bygg i kommunen og har ikkje registrert noko effekt av endringa.

Oppmåling Oppmåling har ansvar for tilrettelegging av GIS system (geografisk informasjonssystem) i tillegg til at ein deltek i produksjon av digitale planar, planmottak, planregister, vedlikehald av forvaltningsbasar mm. Dette kjem i tillegg til dei daglege oppgåvene som oppmålingsforretningar, matrikkelføring, kundekontaktar mm som tross alt er hovudoppgåvene. Vegadresseprosjektet pågår framleis og ein vil no starte adressetildelinga og montering av vegnamnskilt.

Landbruksforvaltning Det er nokolunde stabil saksmengde ved avdelinga. Største arbeidsinnsatsen går med til handsaming av produksjonstilskotet i jordbruket, organisering av ymse tilskotsordningar, handsaming av jordlovsaker, konsesjonssaker, skoglovsaker, sjukdomsavløysing i jordbruket og saker etter Viltlova. Avdelinga deltek også i det overordna planarbeidet.


Vi ser ikkje for oss store endringar i arbeids og ansvarsområdet kommande år. Arbeidet med kommuneplanen vil framleis ha hovudfokus hjå planavdelinga og tidvis også hjå byggesak og landbruk. Sjølv om PBL har opna opp for ein del tiltak utan søknad vil det likevel vere mange dispensasjonssøknader knytt til slike saker. Det vil også vere ein del førespurnadar frå «kundar» i samband med dette. Slike tiltak skal også meldast inn og kontrollerast / matrikkelførast. Avdelinga har til no ikkje gjennomført tilsyn, dette må ein etter kvart ta tak i, men er usikker på om vi har kapasitet til det utan å få tilført resursar

Framtidige utfordringar Plan Gebyrinntekter for handsaming av private planar er usikre då det er relativt få

saker og store gebyr. Ut frå sjølvkostberekningar har vi inndekning på ca. 40 %. Vi legg opp til ein gebyrauke på 25 %

Byggesak Ut frå sjølvkostberekningar har vi inndekning på ca. 70 % for byggesak. Rår til å auke satsane med 20 %

Oppmåling Ut frå sjølvkostberekningar har vi inndekning på ca. 80 % for oppmåling. Rår til å auke satsane med 20 % even.

Brann Det er vedteke nytt interkommunalt brannvern for Haugalandet og dette vil truleg vere i drift frå 01.01.18. 2017 vil difor vere det siste året kommunen lagar detaljert budsjett for brann.


Det er framleis utfordringar med underbudsjettering på drift og då særleg knytt til lønn og godtgjersle, betaling til 110 sentralen i Haugesund, husleige, utgifter til helesjekk m.m. Det er behov for framtidige investeringar i bilar og utstyr i tillegg til ei større utbygging / ombygging av Etne brannstasjon og det er spelt inn tiltak for neste års budsjett på noko av dette.


Ansvar 1700 Tenestetorget Tenester som skal gjennomførast innafor ramma i 2017-2020:

Tenestetorget har 6 tilsette – 5,2 årsverk

Tenestetilbodet er retta mot politisk og administrativ leiing, samt innbyggjarane i Etne kommune og andre som ønskjer kontakt/informasjon.

Me har ansvar for: post, arkiv, telefonsentral, kundebehandling/informasjon, skjenke- og serveringsløyve, systemansvar for websak og komtek, ansvar for tilretteleggjing for politiske utval, ansvar for grunnlag fakturering kommunale avgifter, utsending av vedtaksbrev, ansvar for gjennomføring av val, heimeside/intranett/facebook, rekruttering i HRM, m.m.


Vidare opplæring av tilsette til politisk sekretariat.

Kurs i websak for nye sakshandsamarar og oppfølgingskurs for andre.

Ny arkivansvarleg frå 01.10.16. Opplæring og gjennomgang av arbeidsoppgåver er i gong og kjem til å gå over ei tid.

Arkivplan må oppdaterast kontinuerleg.

Stortingsval 2017 er allereie under planlegging og må arbeidast med fram til valdag.

Etnemarknaden 2017

Framtidige utfordringar: Signal om endringar på post/arkiv. Ein tilsett har signalisert å gå av med pensjon som

utgjer 50 % stilling frå juni 2017. Det bør takast stilling til fast tilsetting av prosjektstilling som har gått over fleire år. Har heimel til 67 % stilling pr. i dag.


Skulane felles Det er 2 skular i Etne kommune, og i skuleåret 16/17 har dei pr. 01.10.16 følgjande elevtal. I oversynet er også med tal på kor mange born som nytta seg av SFO-ordninga i krinsane, og kor mange born som har leksehjelp.

Utviklingstrekk og utfordringar:

Elevtal Elevtalet i Etneskulen har over tid vore forholdsvis stabilt med små endringar frå år til anna. Årskulla varier stort sett mellom 40-55 elevar. Årskullet 2011 er på 83 born og årskullet 2012 er på 68 born. I 2013 er kullet nede på ein normalkull på 51 born. Framskriving frå SSB for perioden 2015-2033 viser årskull i snitt på 50-58 elevar.

Årsverk I perioden har det vore tilnærma like mange årsverk til undervisning kvart år. Det er ein reduksjon på vel eit årsverk frå 15/16 til 16/17.

Spesialundervisning Etter at me gjennom dei siste åra har arbeidd med å inkludera fleire elevar i det ordnære tilbodet, har me dei to siste åra fått ein nedgang i tal elevar som får spesialundervisning. Det har også vore ein liten nedgang i del timar til spesialundervisning. Den største nedgangen i dele elvar med spesialundervisning har vore på ungdomssteget. Det er ei positiv utvikling. Ein veit at styrking og spesialundervisning har størst effekt på dei lågare klassestega. God tidleg innsats vil vera å setja inn dei største ressursane på dei første årsstega.

o Timetal til spesialundervisning med assistent har auka i perioden 2011-2016 frå 9 681 til 15 375 timar.

Haugalandsløftet Arbeidet med Haugalandsløftet skal føra til at barn og unge får utnytta ressursane sine og bli godt inkludert i det ordinære opplegget i barnehage og skule. 10 kommunar på Haugalandet samarbeider om dette tverrfaglege prosjektet som går fram til 2017. I Etne er barnehage, skule, PPT, helsestasjon, barnevernet og Utdanningsforbundet med i prosjektet. Fleire elevar får no tilpassa opplæring innan ordinær undervisning.

Vurdering for læring

Sum SFO Lekse-

Skule 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Sum 1.-7. 8. 9. 10. Sum 8.-10. alle trinn hjelp

Enge 33 42 37 30 35 44 41 262 40 57 39 136 398 73 12

Skånevik 10 14 13 10 7 10 9 73 7 16 10 33 106 30 8

Sum 16/17 43 56 50 40 42 54 50 335 47 73 49 169 504 103 20

Endring -13 5 11 -2 -9 3 4 -1 -25 26 -9 -8 -9 -1 -7

Sum 15/16 56 51 39 42 51 51 46 336 72 47 58 177 513 104 27

Sum 14/15 48 39 43 52 51 47 73 353 47 55 56 158 511 109 16

Sum 13/14 39 40 51 51 45 73 46 345 56 55 61 172 517 107 55

Sum 12/13 39 49 48 44 73 44 56 353 54 62 38 154 507 109 57

Sum 11/12 48 46 44 68 46 56 53 361 61 39 54 154 515 101 68

Klassetrinn

GSI-tal

14/15 15/16 16/17 14/15 15/16 16/17 14/15 15/16 16/17 14/15 15/16 16/17

Tal elevar pr berekna årsverk til undervisning 9,8 10,8 10,9 11,1 10,9 12,3 12,5 12,3 12,3

Tal elevar pr. assistent- årsverk i undervisninga 51,1 58,1 50,4 67,0 68,1 76,4 78,8 76,4 75,1

Lærartettleik i ordinær undervisning 14,5 15,7 14,8 15,5 14,8 17,0 17,0 17,0 16,9

Etne Komm.gr.1 Hordaland Gj.sn. Landet


o Alle skulane starta hausten 2014 opp med eit to-årig prosjekt i Vurdering for læring (VFL) i regi av Utdanningsdirektoratet. Prosjektet vart avslutta våren 2016, men arbeidet vert vidareført i andre satsingar. (For evaluering (jfr. tilstandsrapporten for grunnskulen) I tillegg vert det arbeidd med leseopplæring, spesialundervisning og elevmiljø (jfr. Tilstandsrapporten for grunnskulen).

Skule i utvikling Etne kommune er i perioden 2016-2017 med i prosjektet Skule i utvikling i regi av Utdanningsdirektoratet. Høgskulen Stord Haugesund kompetansemiljøet som skal støtta skulane. Etter prosessar internt på skulane har Enge skule valt skriving i alle fag som sitt satsingsområde og Skånevik skule har valt lesing i alle fag som si satsing. Vurdering for læring vil vera sentralt i satsingane.

Skuleutvikling Skulane og skuleeigar får no rettleiing frå Udir gjennom rettleiarkorpset. Dette er eit tilbod om gratis rettleiing for inntil to og eit halvt år som vert gitt av ei ressursgruppe med kompetanse innan rettleiingsmetodikk, organisasjonsutvikling, leiing og skulevurdering. Me har fått utvida rettleiing til våren 2017. Sjå tilstandsrapporten for meir info.

Gjennomføring vidaregåande opplæring Det ligg føre tal for 2008-2014. I perioden gjennomfører mellom 80% - 84% av elevane frå Etne vidaregåande opplæring. Sjølv om tala er høgare enn for Hordaland og landet, er utviklinga i perioden negativ. Det er naudsynt å studera tala nøye og vurdera kva som bør gjerast for å snu tendensen. Det bør vera eit mål for Etne at del elvar som gjennomfører vgo aukar i tida framover. Det er også eit mål i Haugalandsløftet. Arbeidet me gjer med tidleg innsats i barnehage og skule er tiltak for å nå dette målet.

Frå SSB si Kostra-tal for 2015 tek me med nokre samanlikningstal. Det er i tillegg tatt med 2016 for Etne kommune.

Etne Hordaland Landet

2012-2014 80 % 78 % 76 %

2011-2013 81 % 78 % 76 %

2010-2012 81 % 77 % 75 %

2009-2011 83 % 77 % 75 %

2008-2010 84 % 77 % 74 %


Tabellen inneheld tal for Etne, gjennomsnittstal for Gruppe 1 (små kommunar med middels bundne kostnader pr. innbyggjar og låge frie disponible inntekter), gjennomsnitt for kommunane i Hordaland og for kommunane i landet utanom Oslo. SFO tyder skulefritidsordning og spes.u.v. tyder spesialundervisning. Tala omfattar ikkje grunnskuleopplæring for vaksne. Radene viser: 1. netto driftsutgifter til grunnskule i % av netto driftsutgifter i alt for kommunen 2. netto driftsutgifter til grunnskulundervisning pr. innbyggjar 3. netto driftsutgifter til grunnskulen pr. innbyggjar 6-15 år 4. utgifter til skuleskyss pr. innbyggjar 6-15 år 5. %-del elevar i grunnskulen som får skuleskyss – oppdatert med tal pr. 01.10.16 6. timar til spesialundervisning i % av talet på lærartimar totalt – oppdatert med tal pr.

01.10.16 7. del elevar som får spesialundervisning – oppdatert med tal pr. 01.10.16 8. %-del elevar som får spesialundervisning, 1.-4. klasse – oppdatert med tal pr. 01.10.16 9. %-del elevar som får spesialundervisning, 5.-7. klasse – oppdatert med tal pr. 01.10.16 10. %-del elevar som får spesialundervisning, 8.-10. klasse – oppdatert med tal pr. 01.10.16 11. Assistenttimar til spesialundervisning 12. prosentdel av innbyggjarar 6-9 år i SFO 13. prosentdel elevar i grunnskulen som får skuleskyss

Linjene 1 og 2 viser at driftsutgiftene er om lag som dei andre gruppene.

Linje 3 viser at det er større skilnad mellom Etne og dei andre gruppene enn på linje 1 og 2. Det vil truleg seia at Etne har færre innbyggjar i skulealder enn dei andre gruppene. Fådelt skule vil også spela inn.

Linje 4 viser at det har vore stor auke i skysskostnader i perioden. Fleire av vegane i Etne er klassifiserte som farleg skuleveg. Det er høge kostnader knytt til kommunale vedtak om farleg skuleveg når avstand til skulen er lågare enn 4 km (3 km for 2. klasse og 2 km for 1. klasse)

Linje 5 viser at me har om lag like stor det elevar med skuleskyss som kommunegruppe 1.

Linje 6 viser ein liten nedgang i del av timetal som går til spesialundervisning.

Gr 2

2013 2014 2015 2016 2013 2014 2015 2013 2014 2015 2013 2014 2015

Netto driftsutgifter grunnskulen i % av

netto driftsutgifter i alt26,6 25,1 25,0 24,9 25,0 24,8 26,6 25,1 24,0 24,2 24,0 23,6

Netto driftsutgifter grunnskulen i kr pr.

innbyggjar14 057 14 707 14 993 13 712 13 929 13 944 12 154 12 425 12 713 12 233 12 516 12 689

Netto driftsutgifter grunnskulen i kr pr.

innbyggjar 6-15 år109 881 116 490 118 163 110 573 113 209 113 548 109 881 100 813 103 499 98 454 101 240 102 843

Skyss

Utgifter til skyss i kr pr. innbyggjar 6-15 år 3 306 4 060 4 568 3 484 3 712 3 806 1 954 2 062 2 337 1 975 2 018 2 163

%-del elevar i grunnskulen som får

skuleskyss43,9 47,9 47,6 47,9 46,9 46,7 25 25,6 25,9 23,5 23,7 23,2

Spesialundervisning

Timar spesialundervisning i % av talet på

lærartimar totalt19,3 18,4 22,9 21,0 19,3 19,3 19,3 18,2 17,8 17,8

%-del elevar som får spesialundervisning 14,1 14,1 12,5 9,9 10,0 9,7 9,5 8,1 7,7 7,6 8,4 8,1 7,9

%-del elevar som får spesialundervisning,

1.-4.11,6 8,2 7,4 6,9 7,2 6,7 6,9 5,3 5,1 5,0 5,5 5,2 5,2


5.-7.17,1 17,5 16,9 12,3 11,8 10,8 11,4 9,0 8,9 9,1 9,7 9,5 9,2


8.-10.14,0 17,1 14,1 9,5 11,7 12,4 11,2 10,8 10,1 9,6 10,8 10,5 10,3

Assistenttimar til spesialundervisning 10 801 12 141 13 908 15 375

SFO

Prosentdel av innb. 6-9 år i SFO 58,2 57,7 53,9 54 51,0 51,5 49,5 65,0 64,2 63,1 61,8 60,9 60,0

Netto driftsutg til SFO pr. innbyggjar 6-9 år 2 467 3328 1187 3 545 3 499 2 543 3 583 4152 3313 3 568 4 027 3 240

Kostratal - D. nivå 2

Grunnskuleopplæring

Landet utan OsloGruppe 1 HordalandEtne


Linjene 7 – 10 viser ein nedgang i talet på elevar som får spesialundervisning. Dvs. at fleire elevar får tilpassa opplæring innan det ordinære opplæringstilbodet. Det kan tyda på at arbeidet med Haugalandsløftet gjev resultat.

Innsparing for skulane Skulane har blitt gitt eit innsparingskrav på kr. 1 mill. for 2017-2020 og ytterlegare 1 mill. for 2018-2020. Telemarksforsking peikar på eit innsparingspotensial på inntil 3.440.000 Rapporten peikar på følgjande: Slå saman klassar på Skånevik skule ved å behalda ungdomssteget. Skånevik skule skal ha same tillegg til minstetimetal som Enge skule. I 17/18 vil det vera 6 klassar, 18/19-6 klassar, 19/20-7 klassar og 20/21-8 klassar. Det fører til auka kostnader i perioden. Innsparing samanlikna med inneverande år vert då:

2017 2018 2019 2020

Innsparing samanhaldne klassar

600.000 1.435.000 931.000 -280.000

Innsparing reinhald 42.000 100.000 100.000 100.000

Sum innsparing 642.000 1.535.000 1.031.000 -180.000

Redusert reinhald Rapporten peikar på innsparing på 200.000. Skulen tvilar på at dette talet er reelt. Ein kan stengja tre klasserom. Men fellesareala vil vera uendra. Det vil truleg vera ei innsparing på kr. 100.000,- Slå saman klassar på barnesteget Rapporten reknar med årleg innsparing på 770.000. Pga. elevtalsauke i perioden og dermed auke i tal klassar, vil gjennomsnittleg innsparing vera lågare enn rapporten viser. Når ein slår saman klassar på ulike alderssteg, kan det vera inntil 24 elevar pr. klasse. Tal klassar i perioden på b-steg: 17/18-4 klassar, 18/19-5 klassar, 19/20-5 klassar, 20/21-6 klassar

2017 2018 2019 2020

Slå saman klassar på b-steg Skånevik

564.000 884.000 225.000 -248.000

Innsparing ved å samla ungdomssteget på Enge skule Rapporten viser ei årleg innsparing på kr. 1.220.000. Rapporten peikar på gjennomsnittleg innsparing på 2,2 årsverk. Skånevik skule oppgjev at det vert brukt 3,4 årsverk på ungdomssteget. Skuleåret 17/18 vil det vera éin klasse ekstra. Det vil vera behov for 1,5 årsverk til denne klassen. I resten av perioden vil elevane frå Skånevik kunna gå inn i eksisterande klassar på Enge skule. Ein har lagt til grunn innsparing på 3,4 årsverk minus 1,5 årsverk for skuleåret 17/18. Innsparingspotensialet vert då høgare enn det rapporten viser. Skysskostnader Rapporten peikar på auke i skyss på om lag kr. 320.000. Ein har sett på skysskostnader elevane i dagens 7., 8. og 9. klasse har til Skånevik skule. Vidare har ein sett på kva skysskostnaden for kvar av desse elevane vert dersom dei skal reisa til Etne. En finn då auke i skysskostnader på om lag kr. 336.000.

2017 2018 2019 2020


Skyss til Skånevik skule 36 546 80 560 80 560 80 560

Skyss til Enge skule 189 439 416 765 416 765 416 765

Differanse -152 903 -336 205 -336 205 -336 205

Ut frå desse føresetnadene finn ein følgjande innsparing ved å samla ungdomssteget:

2017 2018 2019 2020

Innsparing årsverk 554 000 1 767 00 2 380 000 2 380 000

Ekstra skysskostnader -152 903 -336 205 -336 205 -336 205

Differanse 401 000 1 430 000 2 040 000 2 040 000

Samla ungdomssteget og slå saman klassar på barnesteget på Skånevik skule:

2017 2018 2019 2020

Ein felles ungdomsskule 401.000 1.430.000 2.040.000 2.040.000

Slå saman klassar på b-steg Skånevik

564.000 884.000 225.000 -248.000

Innsparing reinhald Skånevik skule

42.000 100.000 100.000 100.000

Sum innsparing 1.007.000 2.414.000 2.365.000 1.892.000

Redusert administrasjonsressurs Rapporten peikar her på ei innsparing på 250.000. Dersom ein samlar ungdomssteget vil det truleg vera behov for ekstra administrasjonsressurs på Enge skule. Rådmannen har ikkje lagt inn innsparing her. Redusera bruken av assistentar i undervisninga Så og seia all bruk av assistentar er knytt til spesialundervisning og er lovfesta så lenge det er gjort vedtak. Nokre av elevane er fosterheimsplasserte born der heimkommunen gjer vedtak om spesialundervisning. For desse timane får ein refusjon frå heimkommunen. Det er såleis ikkje noko å spara for ein del av assistentbruken. Rådmannen har ikkje lagt inn innsparing her, men vil be rektor sjå nærare på bruken. Alternativ for innsparing Innsparing samanhaldne klassar + reduksjon timar til deling/styrking: Alternativt kan ein ta innsparing på å redusera rammetimetalet ( Éin rammetime er éin time pr. veke i 38 veker. Éin rammetime (60 min) kostar om lag kr. 38.000). 1 mill. utgjer omlag 26 rammetimar. 2 mill utgjer om lag 52 rammetimar. Skulane har skuleåret 2016/17 totalt om lag 70 rammetimar til styrking/deling. Innsparing kombinert med samanhaldne klassar i Skånevik og reduksjon i styrking/deling:

2017 2018 2019 2020

Innsparingskrav 1.000.000 2.000.000 2.000.000 2.000000

Slå saman fleire klassar i Skånevik

600.000 1.435.000 931.000 -280.000

Innsparing reinhald 42.000 100.000 100.000 100.000

Rest 358.000 465.000 969.000 2.180.000

Éin rammetime kostar 38.000 . Tal rammetimar som krevst for å oppnå

9,5 rammetimar

16,5 rammetimar

27 rammetimar 50

rammetimar


innsparingskravet.

Reduksjon rammetimar i prosent

13,5% 12% 25,5% 57%

P.g.a. aukande elevtal på barnesteget i Skånevik, vil mogeleg innsparinga ved å slå saman klassar gå ned i perioden. I 2020 er det like mange klassar som i dag. Skånevik skule har over tid hatt fleire timar til styrking/deling pr klasse enn Enge skule. I framlegget har skulane lik prosentdel timar utover minstetimetal. Det er årsaka til meirkostnad i 2020. For å oppnå innsparingskravet ved å behalda ungdomssteget i Skånevik, vil reduksjon i styrking/deling auka i perioden. Det vil gjera det krevjande å oppnå ytterlegare reduksjon i spesialundervisning. Det at rektor kan svara ja eller nei på at det ressursar til å hjelpa ein elev innan det ordinære, kan vera avgjerande om eleven har rett på spesialundervisning eller ikkje. Ved å samla ungdomssteget vil ein kunna innfri innsparingskravet utan å redusera på timar utover lovpålagte timar. Innsparing utover innsparingskravet vil skuleeigar nytta til ulike tiltak innan skule. T.d. oppgradering av IKT-utstyr, ulike satsingar, styrking etter behov m.m.


Ansvar 2101 Enge skule

Tenester som skal gjennomførast innafor ramma i 2017-2020: Grunnskuleopplæring 1. – 10.klasse. Elevtal per oktober 2016 er 398.

Skulefritidsordning (SFO) for 1. -4.klasse. 73 born nyttar seg av ordninga ved oppstart skuleåret 2015-16.

Leksehjelp i samarbeid med Frivilligsentralen

40 elevar har vedtak om spesialundervisning etter § 5-1 i Opplæringslova.

10 minoritetsspråklege elevar har særskild språkopplæring. 7 elevar har morsmålsundervisning (somali og arabisk) etter § 2-8 i Opplæringslova.

Enge skule administrerer all vaksenopplæring i kommunen – 4 ulike tenester.

2 elevar har vaksenopplæring i grunnskulen.

28 vaksne (flyktningar) får norskopplæring etter introduksjonsprogrammet. 3 går i introklasse på Ølen VGS og 3 går på AMO-kurs (NAV) på Stord. Me betalar til Stord for norskopplæringa deira.

Om lag 30 vaksne (talet varierer gjennom året) har norskopplæring på dag – eller kveldstid. Dei fleste av desse betalar for tilbodet.

Spesialundervisning vaksne: Har hatt logopedtilbod til 3 personar i periodar inneverande år.

Hovudansvarleg for alle lærlingane i skular og barnehagar i Etne kommune.


Skulen får ein ekstra 1. klasse i 2017. Stort 1. klassekull også i 2018. Det hastar med å få avklart romløysing. Det kan vere fleire alternative løysingar her, som t.d. brakker, flytta klassar til Skakke eller gjennom å omdisponera rom på ungdomsskulen til klasserom.

Stort behov for eige SFO – lokale. Det vil bli enno større press på dette neste år p.g.a. den store auken av elevar.

Tenestene innan introduksjonsprogrammet, morsmålsundervisning og særskilt norskopplæring endrar seg stadig. Årsaka er at det er avhengig av kor mange flyktningar og familiesameiningar kommunen tek imot. Det gjer budsjetteringsarbeidet på desse tenestene vanskeleg.

Treng meir areal/rom til vaksenopplæringa/introduksjonsprogrammet.

Leiinga på skulen brukar veldig mykje tid på driftsoppgåver. Har ansvar for veldig mange tenester og skal følgja opp mellom 60 og 70 tilsette totalt. Treng 15 % auke i administrasjonsressursen for vaksenopplæringa.

Utviklingsarbeid : Skulebasert kompetanseutvikling er eit viktig satsingsområde mot 2018.

Framtidige utfordringar: Det trengst meir midlar til å halda fram oppgradering av uteområdet.

Feilbudsjettering og auka kostnader har ført med seg eit stort underskot på skysskostnader. Må tilførast midlar på skyssbudsjettet. Skulen greier ikkje å dekka dette av eiga ramme.

Det er stort behov for å skifta ut PC ar. Midlane me har til IKT-utstyr har stått uendra i årevis, medan elevtalet har auka (om lag 400) og databruken i undervisninga aukar stadig meir. Det trengst også fleire datamaskiner.

Skulen har redusert talet på elevar med spes. undervisning mykje dette året. Viktig å få behalda styrkingstimane slik at «utlogga» elevar får tilpassa opplæring/støtte innan ordinær undervisning i staden.


Ansvar 2105 Skånevik skule Tenester som skal gjennomførast innafor ramma i 2017-2020:

Skuleåret 2016-17:

106 elevar frå 1.-10. kl., derav 47 elevar i 1.-4. kl.

8 elevar har spesialundervisning ut frå § 5.1, dvs. 9,4 % av elevane.

14 framandspråklege elevar har norskopplæring, dvs. 13,2 % av elevane.

30 elevar har SFO

8 elevar deltek i leksehjelp


Innsparingskrav og nye ressurskrevjande born som byrjar i 2016 og 2017

Skulen får stadig nye oppgåver i samband med utviklingsprosjekt og dokumentasjon av tenestene som blir utført. Dette er ei administrativ utfordring.

Framtidige utfordringar: Elevtalet vil utover i økonomiplanperioden auka. Dette vil først og fremst gi utfordring i

SFO-tenesta. Då må ein ta i bruk fleire klasserom til SFO lokale. Dette medfører mykje flytting og rydding av utstyr og det vil vera trong for styrka bemanning. Alternativet er å innreia anna lokalitet på skulen til SFO-lokale, t.d. dei gamle garderobane og gymsalen.

Auke i elevtalet vil gi trong for auke i rammetimetalet.

Stor utskifting av personalet grunna høg alder Ressurskrevjande born fører til auka personalutgifter.


Barnehagane felles Det er 3 offentlege og 1 privat barnehage i kommunen. Nedanfor følgjer tal på born i barnehagane fordelt på timar pr. veke pr. 15.12.201X (frå årsmeldinga til fylkesmannen, 2016 er stipulert) . Hovudopptaket pr. 01.03.16 viser ein reduksjon i søknader i høve til i fjor. Pr 01.08.16 er det plass til alle som har søkt.

Pr. 15.12.2016 er det totalt 25 born i barnehagane har eit anna morsmål enn norsk, samisk, svensk, dansk eller engelsk (6 i Skånevik barnehage, 12 i Enge barnehage, 6 i Småfolk barnehage og 1 i Rygg barnehage) Dette er ein auke på 9 born frå 2015/16. I tillegg er det ein del born der den eine av foreldra er utanlandsk. Etter søknadsfristen for hausten 2016 (01.03.16) var det ledige plassar i alle barnehagane. Pr 15.12.2016 er det følgjande ledige plassar i barnehagane:

Enge barnehage 5 storbarnsplassar fordelt på 5-, 4- og 2-dagar/veke

Rygg barnehage Har plass til 9 born, små eller store.

Skånevik 6 storbarnsplassar 5 dg, 4 storbarnsplassar 4 dg, 4 storbarnsplassar 2 dg. 1 småbarnsplass 4 dg, 2 småbarnsplassar 2 dg

Småfolk 1 småbarnsplass 5 dg, 2 småbarnsplassar 4 dg, 4 småbarnsplassar 3 dg og 6 småbarnsplassar 2 dg. I tillegg kjem 45 storbarnsplassar/33 småbarnsplassar i nybygg.

Frå SSB si Kommune-Stat-Rapportering tek me med nokre samanlikningstal. Tala er pr 2015

79 90 95 96 95 92

44

51

64 63 68 64

43

69

77 84 71 84

24

23

42 31 25 20

186

74

0

50

100

150

200

250

300

0

50

100

150

200

250

300

2011 2012 2013 2014 2015 2016

Totaltstore (3-5år)

Totalt små(0-2 år)

Enge

Rygg

Skånevik

Småfolk


Tabellen inneheld tal for Etne, gjennomsnittstal for Gruppe 1 (små kommunane med med middels bundne kostnader pr. innbyggjar og låge frie disponible inntekter), gjennomsnitt for kommunane i Hordaland og for kommunane i landet utanom Oslo.

Ein bør lesa linjene 1 – 3 i samanheng med linjene 4 – 6. Linjene 4 til 6 viser at det er fleire born i barnehagane i dei ulike aldersgruppene i Etne enn i dei andre gruppene. Det fører til høgare kostander pr. innbyggjar. Men det fører til lågare kostander pr. barn i barnehagealder sidan så mange går i barnehage.

Linje 10 viser at Etne har 5,9 born pr. årsverk. Dette er om lag som dei andre gruppene. SSB melder at stillingskategoriane er endra, noko som kan føra til at tala i linjene 10 og 11 ikkje kan samanliknast direkte med 2013 og tidlegare. Etne har 3 årsverk pr. 9 små born og 18 store born. Då opningstida i barnehagane er lenger enn arbeidstida for dei tilsette, vil det deler av dagen vera færre enn 3 vaksne pr 9/18 born.

Linjene 12 – 14 viser at Etne har mindre opphaldsbetaling enn dei andre gruppene og difor høgare kommunale kostnader. Høgare dekningsgrad vil også føra med seg meir søskenmoderasjon. Det kan forklara noko av denne skilnaden.

Linjene 15 – 16. Dei kommunale barnehagane reduserte i 2015 opningstida til 9,5 timar. Difor har 75% av barnehagane kortare opningstid enn 10 timar.

Linjene 17-18 viser stor auke i utg. til styrka tilbod. Det heng i stor grad saman med ressurskrevjande born.

Linjene 19 og 20 viser kor mange som får ei eller anna form for styrking. Linje 19 samsvarar om lag med dei andre gruppene. Linje 20 viser at Etne har lågare tal born som får styrking enn Hordaland og landet. 4,3 % av borna får spesialpedagogisk hjelp. Dette er ein reduksjon frå 5,5 i 2014. Tala i linje 19 og 20 viser at mange born får hjelp og støtte og at ein satsar på tidleg innsats.

2013 2014 2015 2013 2014 2015 2013 2014 2015 2013 2014 2015

1Netto driftsutgifter barnehage i % av netto

driftsutgifter i alt 14,2 16,0 14,9 12,4 13,1 12,8 15,8 16,1 16,1 14,3 14,9 14,7

2 Netto driftsutgifter barnehagen i kr pr. innbyggjar 7486 9410 8933 6713 7306 7190 7919 8269 8386 7280 7746 7710

3Korr. brutto driftsutg i kr per barn i kommunale

barnehager 145 548 166 795 171 176 164 389 172 294 171 890 175 695 185 766 190 892 163 387 174 907 177 232

Dekningsgrad

4 Del barn 0 år m. barneh.pl. i % innb. 0 år 4,2 4,8 1,9 2,5 2,1 2,9 3,1 4,8 5,3 3,5 4,0 4,1

5 Del barn 1-2 år m. barneh.pl. i % innb. 1-2 år 93,8 84,7 82,6 76,0 73,3 76,3 80,8 81,9 81,9 80,8 80,9 81,4

6 Del barn 3-5 år m. barneh.pl. i % innb. 3-5 år 97,9 99,4 99,4 93,7 94,8 94,4 97,2 97,0 97,0 97,1 97,1 97,0

7 Del barn i kom. bh. i % alle barn i barnehage 70,7 69,3 72,8 63,4 64,0 64,5 37,0 36,6 50,4 50,4 50,1 49,6

8 Del barn i bh. m.opph.t. 33 t el. meir / veke 84,8 90,1 90,7 89,0 91,1 92,2 97,0 97,8 98,1 95,4 96,2 96,9

9 Del barn i kom. bh. m. opph.t. 33 t el. meir / veke 83,9 88,9 89,8 89,4 91,1 92,0 96,1 96,9 97,3 94,6 95,3 96,3

Opphald og stimulering

10 Tal born (korr. alder) pr årsverk komm. bhg 6,9 6,0 5,9 6,2 6,0 6,1 6,2 6,1 6,1 6,2 6,1 6,1

11 Tal born (korr. alder) pr årsverk priv. bhg 6,6 6,8 6,1 6,5 6,3 6,3 6,5 6,5 6,4 6,4 6,3 6,2

Fordeling av finansiering for kommunale

plassar

12 Opphaldsbetaling i % 13,1 12,9 14,1 14,5 14,0 14,5 14,4 14,2 14,5 14,7 14,3 14,7

13 Statstilskot i % 0,5 0,0 0,0 0,9 0,7 1,0 1,5 1,6 1,8 1,3 1,3 1,4

14 Kom. driftsmidlar i % 86,4 87,1 85,9 84,6 85,3 84,5 84,1 84,2 83,7 84,0 84,4 83,9

Opningstid:

15 Del bh m.opn.tid 9-10 t/dag - - 75 53,5 51,2 50,0 64,4 65,0 64,4 59,8 60,1 59,8

16 Del bh m.opn.tid 10 t + / dag 100 100 25 46,5 46,5 50,0 32,6 32,2 32,7 35,4 35,0 35,8

Tilrettelagte tiltak:

17 Br. driftsutg. styrka tilbod alle bhg - 98 590 152 143 - 71 812 71 583 - 71 093 68 586 - 69 698 66 707

18 Korrigerte br. driftsutg. styrka tilbod komm. bhg - 112 500 157 435 - 81 777 88 577 - 130 803 124 769 - 91 289 88 556

19Del born som får ekstra ress. i høve til alle born.

Alle bhg- 14,2 10,9 - 13,5 14,7 - 13,9 14,8 - 15,3 16,4

20Del born som får ekstra ress. i høve til alle born.

Komm. bhg- 15,8 12,3 - 15,0 15,3 - 18,3 19,6 - 18,5 19,8

Kostratal - C. nivå 2

Barnehage

Etne Landet utan OsloHordalandGruppe 1


Utviklingstrekk og utfordringar:

Haugalandsløftet: Haugalandsløftet omfattar born 0-16 år. Arbeidet med tidleg intervensjon i barnehagane vert då viktig i høve til å nå måla i Haugalandsløftet. Forsking viser at effekten av tiltaket aukar dess tidlegare ein klarer å setja inn systematiske tiltak. På sikt vil dette vera god utnytting av kommunen sin ressursbruk innan dette fagområdet. Etter ein auke i spesialpedagogisk hjelp i perioden 2012-2014, er det no ein nedgang i 2015 og 2016. 3,4% av borna 0-5 år har pr 01.10.2016 spesialpedagogisk hjelp. Sjå også skulane felles.

Vera saman. I 2014 er barnehagane med i prosjektet «Vera Saman» gjennom Hauglandsløftet. Prosjektet dreiar seg om kompetanseutvikling i barnehagen. Kjerneinnhaldet er autoritative vaksne, relasjonsbygging, kommunikasjon, tidleg innsats, handtering av utfordrande åtferd, implementering og organisasjonsutvikling. Prosjektet vert vidareført i 2016. Kjernekomponentane i Vera Saman er: - autoritativa vaksne - relasjonsbygging og kommunikasjon - tidleg innsats - handtering av utfordrande åtferd - Implementering og organisasjonsutvikling.

Spesialpedagogisk ressursgruppe: Prosjektgruppa har hatt eit godt arbeidsår barnehageåret 2015/16. Sidan barnehagane har ein såkalla friressurs i tillegg til timar etter vedtak, kan spesialpedagogane vera tidleg inne med å gje hjelp. Når born vert tilviste til PPT gjennom året, kan spesialpedagogane starta arbeidet før det er gjort vedtak. Ressursgruppa vart evaluert hausten 2014 og våren 2016. Konklusjonen i evalueringa var positiv. Det vart vedteke å halda fram arbeidet ressursgruppa gjer.

Innsparingskrav Rapporten frå Telemarksforsking peikar på ei innsparing på kr. 570.000,- ved å leggja ned Rygg barnehage. Dei peikar ikkje på tidspunkt for nedlegging. Satsane for kjøp av plassar i privat barnehage vil i 2017 liggja over nasjonal sats. Dersom ein tenkjer at borna i Rygg barnehage skulle gått i Småfolk barnehage frå januar 2017, ville det truleg ikkje være innsparing. Born frå barnehagane som byrjar i skulen:

2017 2018 2019

Enge bhg 26 16 15

Rygg bhg 6 7 4

Småfolk bhg 26 16 15

Sum Etne 58 41 34

Skånevik bhg 16 17 13

Det går eit stort barnekull over i skulen hausten 2017 og eit rimeleg stort kull i 2018. Frå 2018 vil det truleg vera plass til alle born i Enge og Småfolk utan at ein treng utvida driftstilskotet til Småfolk. Over tid vil ein spara kostnader til barnehagedrift ved å venta til hausten 2018 med å leggja ned Rygg barnehage. Legg ein ned Rygg barnehage alt i 2017 med den følgja at ein må utvida tal plassar med driftsstøtte i Småfolk, kan det føra til at ein må redusera tal plassar i Enge barnehage. Tala for 2018 og vidare kan verta høgare då ikkje alle born går i barnehage før siste barnehageår. Ein bør venta til hovudopptaket 01.03.2017 før ein tek ei avgjerd om framtida til Rygg barnehage. Då vil ein sjå faktisk behov frå hausten 2017.


Ansvar 2201 Enge barnehage Tenester som skal gjennomførast innafor ramma i 2017-2020:

Gje eit godt pedagogisk barnehagetilbud til borna i tråd med Barnehagelova og Rammeplanen. I perioden skal me arbeida vidare med å implementere «Være saman-programmet» som er ein del av Haugalandsløftet. Alle barn skal møta varme og grensesetjande vaksne i barnehagen. I tillegg skal me ha eit ekstra fokus på språk, ser på det som tidleg innsats for alle barna.

Pr. 01.01.17. har me 95 barn fordelt på seks avdelingar. Eit barn byrjar i løpet av våren og me har fått signal om at det kjem eit barn i samband med familiegjenforening. Me har ledig tre store plassar eller ein liten og ein stor.

Personalet består av 27 personar fordelt på 21,50 årsverk (2010+2012). Me har barnehagelærarar i alle ped.leiar- og barnehagelærarstillingar, ingen er på dispensasjon frå utdanningskravet. I tillegg har me to barne- og ungdomsarbeidarar og ein miljøterapeut som deler 2,66 årsverk på styrking i f.t. barn som har spes.ped.tiltak, ser ut som dette kan reduserast frå august 2017, ein morsmålsassistent som har 0,5 årsverk. Frå spes.ped.teamet har me ein spesialpedagog i 100% stilling.

Endring i tenestene og nye oppgåver som skal gjennomførast i 2017-2020: Ordninga med redusert foreldrebetaling for foreldre med låg betalingsevne gratis

kjernetid for 4- og 5-åringar skal vidareførast og utvidast til å gjelde for 3-åringar.

Ny rammeplan barnehagar skal implementerast i 2017.

To store barnekull skal byrja på skulen dei to neste åra; 2017: 28 barn og 2018: 21 barn. I 2017 må me truleg omgjere ein stor avdeling til småbarn for å kunne ta imot nye barn under 3 år. Me har få barn som går frå småbarn til stor avdeling (9 barn som er fødde i 2014), men mange som skal fortsetje på småbarn (20 barn som er fødde i 2015). Ein småbarnsplass utgjer to store plassar. I følgje helsesøster er det venta at det vert fødd 30 barn i Etne (- Skånevik) i 2016.

Framtidige utfordringar: Etter det vart innført betalt pause har me behov for å ta heile pauserommet tilbake til

pauserom. Det vert i dag brukt som kombinert pauserom, møterom og arbeidsplass. For å ta det tilbake må me finne arbeidsplassar ein annan plass. Ventar på prisoverslag for å gjere eit rom på loftet om til arbeidsplassar.

Tidleg innsats for alle barn.


Ansvar 2203 Rygg barnehage Tenester som skal gjennomførast innafor ramma i 2017:

Rygg barnehage gir tilbod til barn frå 0-5 år. Me er ein heilårsopen barnehage som er open kvar dag frå 07.00-16.30.

Me er ein to avdelingsbarnehage med 22 born tilsaman pr.dags dato. 18 born er frå 3-5 år, medan 4 born er 0-3 år.

Me driv ein pedagogisk virksomhet etter «Lov om barnehagar», «Rammeplan» og «Årsplan» for barnehage.

Me har dei siste åra hatt fokus på tidlig innsats for born i førskulealder. Prosjektet: «Være samen» er ein kompetanseheving innanfor Haugalandsløftet. Det er ønska at dette prosjektet gir resultat i at fleire born får nytta seg av det ordinera tilbudet til barnehagen.

Endring i tenestene og nye oppgåver som skal gjennomførast i 2017:

Innføring av ny Rammeplan for barnehagane

Framtidige utfordringar:

Tidlig innsats for flest mulig barn innafor det ordinera tilbudet.

Pressa på driftspostar (straum, kommunale avgifter)


Ansvar 2205 Skånevik barnehage Tenester som skal gjennomførast innafor ramma i 2017-2020:

Barnehagen skal gje eit godt pedagogisk tilbod i samsvar med Barnehageloven og Rammeplanen.

Innafor perioden skal det fortsettast med arbeidet å implementera kompetanseløftet «Være saman», samt «born i rusfamiliar» og handlingsplan mot vald. Dette kan sjåast i samanheng med arbeidet knytt til H-løftet – tidleg innsats. Frå januar 2017 skal dei kommunale barnehagane i Etne satsa på språkutvikling som er ein nasjonal strategi eit for språk, lesing og skriving.

Barnehagen har ledig 5 store- femdagsplassar, 2 store- firedagsplassar og 2 store - todagsplassar. Me har fire søkjarar som ynskjer plass med start i vinter/vår halvåret 2017. pr. 01.01.17 har me 64 barn fordelt på 4 avdelingar.

Personalet består av 19 fordelt på 15 årsverk (2010). I tillegg har me 2 assistentar (1.2 årsverk) på styrking.


Ny Rammeplan

Redusert betalingsevne blir vidareført Framtidige utfordringar:

I 2017 kjem ny rammeplan. Rammeplanen skal implementerast i personalgruppa som blir eit krevjande og spennande arbeid. Som leiar er det viktig at det fins arenaer slik at ein kan driva med utviklingsarbeid. For å få implementert satsingsområda som t.d. ny rammeplan, Være Saman og språkløypa er ein avhengig av kveldsarbeid. Kveldsarbeid medfører kostnadar som ein ikkje har i budsjettet.

Fortsetta arbeidet med tidleg innsats slik at meir av det spesialpedagogiske arbeidet vert gjennomført innafor dei ordinære rammene.

Pressa på driftsbudsjettet.

Det har vært og er ein utfordring knytt til avvikling av ferie. På kort tid bruke ein mykje ressursar på få brukarar, som får konsekvensar for resten av barnehageåret.


Ansvar 2300 Kultur

Tenester som skal gjennomførast innafor ramma i 2017-2020:

Bibliotekdrift, kulturskuledrift og øvrig kulturområder o Spelemiddelordninga o Kulturminnevern og formidling o Lokalhistorisk arkivarbeid o Idretts- og musikkråd o Den kulturelle spaserstokken o Den kulturelle skulesekken o Frivillig sektor o Friluftsliv og fysisk aktivitet o Reiseliv og næring o Kommunalt ansvar for kyrkja


Implementere rammeplan for kulturskulen. Vil medføre noko endringar i korleis undervisninga praktisk vert lagd opp.

Sluttføre planarbeidet innafor kulturfeltet; kulturskule, bibliotek, kulturminne, idrett, friluftsliv og fysisk aktivitet, DKS, DKSS, andre kulturområde.

Etablere drifta av det lokalhistoriske arkivet.

Framtidige utfordringar: For å oppretthalde eit breitt kulturskuletilbod, vil det, også frametter, ligge ei stor

utfordring i å få tilsett kvalifisert personale i små stillingar innafor dei ulike undervisningsgreinene. Dette, sidan det er eit relativt avgrensa elevgrunnlag i kommunen. Ein søkjer å løyse dette m.a. gjennom samarbeid med nabokommunar.

Låge rammer for overføringar til frivilligheita, lag og organisasjonar, kan på sikt påverke den tradisjonelt sterke dugnadsånda blant buarane i kommunen, negativt.

Re-etablere og (helst) styrke den gode samhandlinga for tenesteproduksjonen innafor kulturfeltet, som opphavleg låg i grunntanken bak etableringa av Skakkesenteret.


Ansvar 3000-3002 Helse Tenester som skal gjennomførast innafor ramma i 2016-2019:

Tenestetilbodet omfattar lege-, fysio- og ergoterapitenester, frisklivsrettleiar, jordmor- og helsestasjons- arbeid, dagsenter og psykisk helse, tenester til funksjonshemma, bistand i institusjon og eigen heim og flyktningteneste. Vidare har eininga ulike budsjettpostar knytt til interkommunalt barnevern, interkommunal legevakt, hjelpemiddeldepot, Frivilligsentral, Krisesenter, Pasientskadefond m.fl.

Kommunen har 5 fastlegeheimlar fordelt på to legekontor og 6 legar. Me har òg driftsavtale med 2 private fysioterapeutar.

Brukargruppa er befolkninga totalt sett, då eininga har eit særskilt ansvar i høve til førebyggjande helsearbeid, elles alle som er i trong av helsetenester knytt til fysisk og/eller psykisk helse.

39 årsverk fordelt på ca. 70 tilsette.

Det er fortsatt låg kapasitet til å fokusere folkehelseaspektet i monaleg grad. Dei fleste tenestene nyttar kapasiteten for fullt til tenesteproduksjon og har lite tid å avsjå for arbeid med vidareutvikling / forbetring av tenestetilbodet. Fleire tenester melder om stort press frå brukarar. Fortsatt stor pågang innan fysioterapi og psykisk helse og rus. Fysioterapitenesta hadde ein gjennomgang av tenestene i 2014, og kostra-tal viser at me har ei grei dekking av fysioterpi-tenester totalt i kommunen. Det er gjort tiltak mht. samarbeid mellom dei kommunale og dei private med driftstilskot. Samarbeidet er no betre, og ein er løysingsorientert ift utfordringar.

Psykisk helse og rus er ei teneste i utvikling. I desember 2015 kartla ein tenestebehovet med kartleggingsverktøyet, brukarplan. I 2015 valde me å kartlegge personar med rusutfordringar og/eller psykiske utfordringar, og berre psykiske utfordringar. Brukarplan for 2015 viser oss at 144 personar i kommunen har ein utfordring i større eller mindre grad med si psykiske helse, og er i kontakt med tenesteapparatet. 36 personar er kartlagt med rusutfordringar, og av desse er ca halvparten av alvorleg eller livstruande art. For å møte dette behovet søkte eininga om tilskotsmidlar, og ein har frå 1.mai hatt prosjektstillingar med tilskot frå fylkesmannen til å ivareta rusarbeid, og arbeid for personar med langvarige og samansette behov. Dette har vore eit svært vellukka prosjekt på kort tid, der me ser at fleire har ein betre kvardag. Opptrappingsplan for rus,er fortsatt gjeldane, men usikkert om ein vil få tilskotsmidlar vidare. Dette veit ein ikkje før på nyåret. Psykisk helse og rus er ei teneste som ein kan forvente behov for meir ressursar dei neste åra for å ivareta lovverket knytt til tenester etter helse og omsorgstenestelova og pasient- og brukarrettighetslova.

Frisklivsrettleiar, 60%, har vore vakant frå 1.6.16. Frisklivsrettleiar er venta tilbake frå permisjon 1.1.17. Dette er ei teneste som ikkje er lovpålagt, men som jobbar målretta med førebyggingsarbeid for ulike diagnosar. Ein har hatt gode resultat på diagnosegrupper ein har hatt tilbod til, men det er for tidleg å måle effekt av tiltak på lang sikt. Helsedirektoratet anbefalar frisklivsentral som ein måte å organisere førebyggande helsetenester på og ein del av kommunen sitt samla helsetilbud.

IK barnevernteneste vart implementert frå 01.01.15. Det har vore utfordringar med vakans av stillingar. Frå mars 2016 vart ny barnevernsleiar tilsett, og ein ser at tenesta er i positiv utvikling. Etne kommune har over mange år vore av dei kommunane som har brukt minst pengar på barnevern. Tal frå 2015 viser at ein nå ligg nærare landsgjennomsnittet på fleire område. Unnatak er tiltak utanfor heimen. Det vil seie at kommunen har færre barn i fosterheim eller institusjon enn andre samanliknbare kommunar. Det er per nå ein auke i antall saker ifrå Etne, og ein antar at dette vil vera nokolunde likt i 2017. Det betyr ein auka kostnad for barnevernstenesta.

Kvardagsrehabilitering er eit samarbeidsprosjekt mellom Helse og PLO, og ein er i gong


med å implementere dette til dei tilsette i PLO.

Ressurskrevjande brukarar: ein har det siste året hatt behov for å kjøpe tenester frå ekstern tenesteaktør for fleire ressurskrevjande brukarar. Dette er spesielt utfordrande økonomisk, men ein ser at brukarane har fått eit godt fagleg tilbod utifrå kartlagt behov.

BPA(brukarstyrt personleg assistanse): Kommunen har hatt fleire søknader om BPA dette året, og ein legg merke til at rettighetsfestinga av BPA har ført til at fleire søknader kjem. Per nå så har kommunen ein BPA-ordning, men ser ikkje bort frå at ein i 2017 vil få oppstart av nye BPA-ordningar for innbyggarar. Ein arbeidar med å auke kompetansen på BPA-ordninga i eining helse.

Helsestasjon/skulehelsetenesta/jordmor: Denne tenesta har 2,3 årsverk(helsesøster) og 20% jordmor. Det har vore skifte i stillinga som leiande helsesøster dette året. Det er aukande oppgåver knytt til helsestasjon- og skulehelsetenesta som me klarar å utføre til eit minimumskrav. Dei siste tre åra har ein i statsbudsjettet lagt inn styrking av helsestasjon- og skulehelsetenesta gjennom kommunen sine frie inntekter.I forslaget for statsbudsjett for 2017 viser tal for kommunen at Etne vil få kr 616 000 til særskildt fordeling. Jordmorstillinga har stått vakant frå 1.september, og det er lyst ut etter ny jordmor. Det er endringar på gong i barselomsorga, og ein forventar at ein i løpet av 2020 må gi tenester til «barselkvinner» i eigen kommune. I dei nasjonalfaglige retningslinjene for barselomsorgen(2014). «Nytt liv og trygg barseltid for familien», peikar ein på at kommunen bør ha eit tilbod til kvinner som reiser heim kort tid etter fødsel. Retningslinjene seier at ein bør ha eit heimebesøk av jordmor max 3 dagar etter heimkomst. Dette behovet vil ein ikkje kunne møte med 20% stilling som jordmor. Einingsleiar er i kontakt med Haugesund sjukehus for å få avklart deira tiltak ift å legge ned barselsenger.

Personale: Ein har nedbemanna ca. 10 årsverk i miljøarbeidstenesta etter endring i brukarbehov. Det ser ut som at dei tilsette som er att i miljøarbeidstenesta har funne sin rolle. Det kan vera behov for ytterlegare nedbemanning av miljøarbeidstenesta ved endring av brukarbehov. Dette blir jobba med. Ein ser at sjukefråver er på veg ned, noko ein tar som eit godt teikn. Sjukefråver blir det jobba målretta med. Det har vore utfordringar med å få tak høgskulekompetanse til vikariat i tenesta, men dette er løyst med tilsetting av kjent personal med fagarbeidarbakgrunn som ein mellombels løysing. Dette vil ordne seg i 2017.

Legekontora er prega av mykje sjukefråvær hos helsepersonellet. Fråværet er særleg knytt til langtidssjukefråvær, og er ikkje arbeidsrelatert. Ein har styrka grunnbemanning med 20% fagarbeidarstilling, då ein har fått auke av oppgåver med deleliste for fastlege i 60% stilling. (Lovpålagt)

Gjerdsrabbane bufellesskap har fått ferdigstilt eit ekstra kontor(påbygg), noko som fører til betre løysingar for personalet.

Psykisk helse og rus har flytta mellombels frå Etne helsesenter og inn i «gamle legekontoret/prestekontoret», for å kunne tilsette miljøterapeut rus og arbeidsleiar for langvarige og samansette behov(Tilskot på kr 900 000+700 000kr) Dette har vore svært vellukka plassering, men ein veit at bygg er i dårleg stand, og ein vil få ekstra driftsutgifter.Det er ingen plan om at bygget skal renoverast, men me har gjort det trivlegare med maling og møbler. Plassering i Etne sentrum er svært vellukka, då ein ser at ein får ekstra fokus på psykisk helse og rus, og dei som har trong for tenester kjem innom. Kanskje er ein med å bygge ned «skam» rundt dette temaet med denne lokaliseringa?

Dagsenter ønskjer meir eigna lokal. Ein har mellom anna ikkje kontorplass og arbeidsstasjon til alle tilsette som er i trong for det.

Legekontora er slitte og treng å justeras opp. Ein såg seg nøydde til å innreie eit rom til ekstra legekontor då den 6.legen vart tilsett på delelista. Der er gjort tiltak for å skape meir tilfredsstillande kontorarbeidsplass for helsepersponellet, men


lokala sett grenser for kva ein får til. Der er mangel på rom til pasienthandsaming, og lite tilfredsstillande venteplass ved laboratorium. Dårleg ventilasjon og vanskelege arbeidsforhold i resepsjonen. Bra lokalitetar i Skånevik. Utstyr knytt til data og medisinsk undersøking er gradert opp siste år. Helsestasjon er prega av nedslitne lokalar og inventar.

Fysioterapitenesta har behov for nye lokaler i Etne. Då dei er lokalisert i Etne omsorgsenter. Dette vil løyse seg med nytt omsorgsenter. Gode lokaler i Skånevik.

Endring i tenestene og nye oppgåver som skal gjennomførast i 2017-2020: Ressurskrevjande brukarar: Det vil truleg komme feire ressurskrevjande brukarar. Truleg

ein person i 2017. Dette vil gi ein kostnad på ca 1,1 mill+20% av lønnsutgifter over innslagspunktet for tilskot. Innslagspunktet for tilskot av lønnsutgifter for ressurskrevjande brukarar, er kr 1 081 000 dette året, og i forslaget til statsbudsjett for 2017, er det auka med ca. 50 000 kr.

Interkommunal legevakt: Den nye interkommunale legevaktsordninga har vore i gong sidan 1.feb. Det er stort sett fornøyde tilsette i ordninga, og den fungerer. For å få ein økonomisk berekraftig legevakt, er det nødvendig å gå i forhandlingar med legane om ny avtale. Forhandlingar skal gjennomførast snarast råd.

ØH-senger for psykisk helse og rus skal gjennomførast i 2017.

Det er lovfesta at kommunane skal psykolog i kommunen innan 2020.

Flyktningtenesta: Ein har til nå tatt imot total 66 flyktningar til kommunen. Dette fører til auka arbeidsoppgåver for dei tilsette, og ein ser at ein har utfordringar med å komme i mål med oppgåvene. 50% miljøarbeidar er på plass og Nav har auka sitt arbeid inn mot flyktningarbeidet. Ein hadde ein noko forseinka tildeling av flyktningar frå IMDI som har resultert i budsjettavvik. Det betyr at det fortsatt er utfordrande å budsjettere for flyktningtenesta. Jf tekstdel i 2015. Arbeidsmarknaden er vanskeleg, og det er delvis tatt høgde for at nokre av flyktningane vil ha behov for sosial stønad etter avslutta introduksjonsprogram. Ein har eit godt samarbeid mellom NAV og flyktningtenesta, og ein arbeidar aktivt for å gi økonomirettleiing, og å få flyktningar i arbeid. Det vil framleis vera underskot på flyktningbustadar fordi det går tid mellom innleie og at flyktningane betalar sjølv. Ein har fått redusert dette noko, men ikkje nok. Husleigenivået er noko lågare for «nye» bustader enn 2015, men fortsatt for høgt .

Jordmorteneste: Utfordring med å rekruttere i 20% stilling kan føre til at ein allereie i 2017 må auke stillinga.

Framtidige utfordringar: Ressurskrevande brukarar:

BPA. Det vil truleg komme fleire søknader om BPA dei neste åra.

Bustadsituasjon for flyktningar. Å vera på leigemarknaden i Etne er relativt kostbart. Det bør vurderast å bygge opp kommunale bustader som er retta mot flyktningar i første omgang.

Plan for psykisk helse peikar på utfordringar som vil krevje m.a. auka bemanning og bustadar for menneske med utfordringar innanfor psykisk helse.

Det er satt igong eit tilbod til innbyggarar med rusutfordringar som eit prosjekt med midlar frå helsedirektoratet på kr 900 000. Jf. K-sak 010/15.Det er plan om å vidareføre desse stillingane når prosjekt er avslutta. Dette vil bli ein auka kostnad for Etne kommune i lønnsutgifter for 2017.

Erfaring med «arbeidsleiar for langvarige og samansette behov», er udelt positive, og ein ser verdien av at personar som ikkje kan t.d. arbeide på ASVO, og har uføre pensjon, kan oppleve mestring med å utføre kommunale vedlikehaldsoppgåver «skulder til skulder» med arbeidsleiar.


Det er eit stort behov for nye lokale for fysio/ergoterapitenesta.

Unge funksjonshemma/menneske med utviklingshemming har behov for aktivitetstilbud. Vindafjord kommune er i gong med nybygg av «aktivitetshuset» i Sandeid, og vil tilby våre brukarar aktivitet der.

Det er behov for omsorgsbustader for 5-7 unge vaksne i nærleiken av personalbase ved Gjerdsrabbane bufellesskap. Lokalisering her vil skape samordningseffektar i drifta. Jf Devold sin rapport.


Ansvar 3600 NAV Etne Tenester som skal gjennomførast innafor ramma i 2017-2020:

Behandling og vilkårsvurdering av sosial ytingar for Etne Kommune

Kvalifiseringsprogrammet for langtids mottakarar av Sosial ytingar i Etne Kommune.

Gjeldsrådgiving.

Økonomisk rådgiving.

Formidling av Arbeidsledige, sykemeldte osv mot arbeid.

Behandling av TT kort og Bustønad.


Aktivitetsplikt for alle sosial hjelp mottakarar i Etne Kommune

Ny sjukefråværsoppfølging 8 uke aktivitetskrav

Ny vurdering av sjukdom ved 6mnd sjukemelding.

Nye rutinar og lovverk rundt arbeidsledige og mobilitetskrav.

Nye rutinar og lovverk arbeidsavklaringspengar.

Mulig store endringar i NAV.

Framtidige utfordringar: Auke i arbeidsledighet.

Nedgang i tilmeldte stillingar.

Auke i antall flyktningar.

Stortingsmelding 33 – Færre og større NAV kontor, eventuelt spesialiseringar.

Handtering av bustønad og tt-kort utan ressursar til dette.

Handtering av gjeldsrådgiving og aktivitetsplikt utan ressursar til dette.

Store utgifter for sosial hjelps mottakarar til bustad.


Ansvar 3500-3501-3502-3504 Pleie- og omsorg Tenester som skal gjennomførast innafor ramma i 2017-2020:

Eldre som treng kommunale pleie / omsorgstenestar eller praktisk bistand på grunn av sjukdom, funksjonshemming eller alder.

Andre også yngre som treng hjelp etter sjukehusopphald eller har langvarige sjukdom.

Alvorleg sjuke som ønskjer og avslutta livet i eigen heimen eller i institusjon.

Tildeling av omsorgsbustader.

Endring i tenestene og nye oppgåver som skal gjennomførast i 2017-2020: Skånevik omsorgssenter skal leggja om drifta frå institusjon til bemanna

omsorgsbustader

Utvikla og auka satsing på heimebaserte tenester ved å nytta: -Kvardagsrehabilitering -Innføring av velferdsteknologi

Ny tenestestandard for tenestene innan PLO

Byggja opp ein god fagleg teneste for heimebuande demente og deira pårørande

IKS om pårørandeskule for pårørande til demente

Byggja nytt omsorgssenter i Etne, for å ivareta alvorleg sjuke i eigen kommune når det ikkje lenger let seg gjera å oppretthalda ei forsvarleg helseteneste i heimen.

Opphør av tradisjonell matombringing, og satsa på å leggja til rette for at dei eldre sjølv skal kunne ta hand om dette behovet.

Varm matproduksjon vert lagt til eit produksjonskjøkken.

Framtidige utfordringar: Omorganisering og ombygging av Skånevik omsorgssenter frå institusjon til bemanna

omsorgsbustadar.

Etne omsorgssenter har bemanna ned grunna reduksjon av 10 sjukeheimsplassar. Skånevik skal leggja om sjukeheims drifta til bemanna omsorgsbustader, sjukeheimsbebuarane vert då flytta til Etne omsorgssenter som må auka bemanninga.

Nokon av dei tilsette knyta til sjukeheimen må i ein periode overførast til Etne omsorgssenter.

Tyngre brukarar, med særskilt behov for pleie –og omsorgstenester.

Yngre brukarar med stort hjelpe/pleie behov.

Auka satsing på heimebaserte tenestar, innføring av ny teknologi.

Rekruttera og behalda godt kvalifisert helsepersonell.


Ansvar 4200 Drift og vedlikehald Tenester som skal gjennomførast innafor ramma i 2017-2020:

Eininga har ansvar for 34 tenester, blant anna: bygg, grøntanlegg, idrettsanlegg, reinhald, vann og avløp, kaier, renovasjon, slamtømming, og kommunale vegar.


Arealauke og nye oppgåver på kommunale bygg gjeld reinhald og drift.

Tiltak i prioriteringsplan veg.

Tiltak kai

Tiltak og prosjekt hovudplan vatn.

Tilstandsrapport og vedlikehaldsplan bygg med prioriteringar.

Energiattest, energimerking og vassmålarar kommunale bygg.

Hamnesamarbeid, ISPS(ny sårbarheits vurdering), Sameiget Skakke

Samarbeid med flyktningtenesta, Psykisk helse, Nav og Kriminalomsorga om arbeidspraksis. Auka behov.

Framtidige utfordringar: Det store vedlikehaldsetterslepet krev handling. Det mangelfulle etterslepet førar til eit

meir kostbart vedlikehaldsbehov, og reperasjons utgiftar krev større investeringar. Det er samstundes avgjerande å oppretthalde jamt vedlikehald og førebyggjande tiltak, for å unngå framtidige meirutgifter og meirarbeid.

Store utgifter på brøyting/strøing går utover andre postar på vedlikehaldsbudsjettet.

Omfanget på arbeidsoppgåvene samsvarer ikkje med talet på tilsette, og det er mykje overtid. Stadig kjem det nye krav som gir eininga nye arbeidsoppgåver. Stadig meir rapporteringsplikt grunna nye forskrifter/krav. Mykje tid går med til sakshandsaming, prosjekter og anbod.

Innkjøp er generelt ei stor utfordring å følje opp på alle fagområde og svært tidkrevjande.

Mykje overtid og ikkje midlar til å handtere dette.

Kapasitet. Har mange brukara som skal ha service, og oppgåver som skal planleggjast/føljast opp. Avdelinga har mange prosjekt som skal følgjast opp. For lite tid til oppfølging av drifta. Krevjande økonomi når budsjett ikkje er regulert på fleire år, difor lite realistisk med tanke på utgiftar som kjem.


6. Tiltak

6.1 Forklaring av tiltak Med utgangspunkt i mål og strategiar er det laga konkrete tiltak som også er kostnadsrekna. Alle tiltak i frå ansvarsområda, som dei ynskjer å gjennomføra i økonomiplanperioden 2017 – 2020 for å nå dei fastsette måla, er tatt med. Tiltaka har fått ”namn” som knytte dei til det ansvarsområdet som har hovudansvar for tiltaket og til det Fokusområdet der dei høyrer heime. Tiltak er definert vidt og spenner over:

Auka utgifter eller reduserte inntekter til eksisterande oppgåver. Dette tyder at det berre er endring i utgiftene / inntektene som kjem fram i taldelen til Tiltaket, totalkostnaden er i nokre tilfelle omtala i tekstdelen av Tiltaket.

Konsekvensar i økonomiplanperioden av politiske og administrative vedtak der finansieringa utover år 2016 ikkje er stadfesta; t.d. der det står at ”tiltaka må innarbeidast i budsjetta som ein del av budsjettprosessen”.

Nye eller endra oppgåver grunna m.a. sentrale føringar el. pålegg, endring i talet på brukarar, endra reglar for finansiering o.a.

Ulike innsparingar grunna reduserte utgifter eller auka inntekter Dersom tiltaket fører til auka utgifter / reduserte inntekter vil ”Sum netto tiltak” gje talverdi utan forteikn. Dersom tiltaket er dekka innan ramma eller dekka ved bruk av fond, er dette markert med 0. Og dersom tiltaket gir budsjettmessige innsparingar (reduserte utgifter eller auka inntekter), vil summen vere markert med minusteikn.

Namn på tiltaka: I tabellane er tiltaka nummerert med årstall (17), ansvarsområde (fire tal), nummerid (to tal) og namn på sjølve tiltaket. Dei tiltaka som er innarbeidde har farga bakgrunn i overskrifta. T.d. ville ”17-2300-01 Den kulturelle skulesekken, vidareføring” vere namn på tiltak under ansvarsområde Kultur (Ansvar 2300), og tiltaket ville gjelde ” Den kulturelle skulesekken, vidareføring”. 01 er tiltakets nummer-ID i økonomisystemet. I nokre tilfelle er tiltaka knytt til eit eller fleire andre ansvarsområde. Dette vil gå fram av oversiktene. Der tiltaka gjeld mest heile kommunen eller t.d. alle barnehagane, er nummer for ansvarsområde erstatta av t.d. «16-XXXX-01» (gjeld heile kommunen) eller «16-220X» (gjeld fleire barnehagar).


6.2 Samla oversikt over tiltak Alle tiltak er lista opp nedanfor. Tiltak som har blå bakgrunnsgarfe i oversikten er innarbeidd i rådmannen sitt framlegg, medan tiltak på kvit bakgrunn ikkje er innarbeidd. Merk at tiltaka er oppført med netto kostnad, slik at eit tiltak som t.d. er foreslått dekke ved bruk av fond gir ein nettokostnad på 0. Finansiering er omtala under kvart einskilde tiltak under ansvarsområda.

Oversikt over tiltak i ØP 2017-2020:

DRIFT

TiltaksID Namn 2017 2018 2019 2020 Totalt 17-1000-01 Justering vertskommunesamarbeid -145.376 -145.376 -145.376 -145.376 -581.504 17-1000-02 Avvikling av SLT-koordinator -31.950 -229.468 -229.468 -229.468 -656.454 17-1000-03 Eldrerådet 20.537 20.537 20.537 20.537 82.148 17-1000-04 Auka overføring privat barnehage 750.000 750.000 750.000 750.000 3.000.000 17-1000-05 Nye samarbeid med økonomisk effekt - -350.000 -350.000 -350.000 -1.050.000 17-1000-06 Reduksjon sentral lønnsreserve -1.000.000 -500.000 -500.000 -500.000 -2.500.00 17-1200-01 Realitetsorientering A.1200 - - - - - 17-1400-01 Webmail, e-post for tilsette 200.000 200.000 200.000 200.000 800.000

17-1400-02 Vertskommunesamarbeid IKT- kutt 1 årsverk

-420.027 -420.027 -420.027 -420.027 -1.680.108

17-1500-01 Realitetsorientering A.1500 84.105 84.105 84.105 84.105 336.420 17-1500-03 Budsjett kontroll og tilsyn 30.800 30.800 30.800 30.800 123.200 17-1600-01 Realitetsorientering A.1600 40.148 40.148 40.148 40.148 160.592 17-1600-02 Vakt overbefal, lønn m.m. 280.000 280.000 280.000 280.000 1.120.000 17-1600-03 Utbetring Skånevik stasjon, leigeutgifter 50.000 50.000 50.000 50.000 200.000 17-1600-04 First responder Skånevik 100.000 100.000 100.000 100.000 400.000 17-1700-01 Realitetsorientering A.1700 199.510 199.510 199.510 199.510 798.040 17-2101-01 Realitetsorientering A.2101 800.000 800.000 800.000 800.000 3.200.000 17-2101-03 Auka leiarressurs til vaksenopplæring 125.753 125.753 125.753 125.753 503.012 17-2105-01 Realitetsorientering A.2105 - - - - - 17-2105-02 Innsparing skule -1.000.000 -2.000.000 -2.000.000 -2.000.000 -7.000.000

17-210X-01 Gjesteelevar og skuleskyss andre kommunar

247.181 232.784 -75.852 -310.628 93.485

17-210X-02 Tiltak VISMA flyt skule 181.779 86.779 86.779 86.779 442.116

17-210X-03 Stafettloggen - Betre Tverrfagleg Innsats (BTI)

48.000 60.000 60.000 60.000 228.000

17-210X-04 PULS - programvare for kvalitetsutvikling i skulen

72.650 52.650 52.650 52.650 230.600

17-210X-05 Kompetansemidlar skule og barnehage 110.241 110.241 110.241 110.241 440.964 17-2201-01 Realitetsorientering A.2201 - - - - - 17-2203-01 Realitetsorientering A.2203 - - - - - 17-2205-01 Realitetsorientering A.2205 - - - - - 17-2300-02 Lokalhistorisk arkiv 60.000 60.000 10.000 10.000 140.000 17-2300-03 Musikkråd - auka overføring 15.000 15.000 15.000 15.000 60.000 17-2300-04 Kyrkja - elanlegg 100.000 100.000 17-2300-05 Ungdomsklubb på Skakkesenteret 60.000 60.000 17-2300-09 Auka overføring kyrkja 80.000 80.000 80.000 80.000 320.000 17-2300-10 Innsparing kultur -500.000 -500.000 -500.000 -500.000 -2.000.000 17-3000-01 Realitetsorientering A.3000-3002 -475.559 -475.559 -475.559 -475.559 -1.902.236 17-3000-02 Rus miljøterapeut 100 % 381.496 381.496 381.496 381.496 1.525.984 17-3000-03 70% styrking helsesøster 221.981 443.964 443.964 443.964 1.775.856 17-3000-04 Auka utgifter barnevern 3.500.000 3.500.000 3.500.000 3.500.000 14.000.000 17-3000-05 Tilskot til Frivilligsentralen 350.000 350.000 350.000 350.000 1.400.000 17-3000-06 Auka utgifter ressurskrevjande brukarar 9.227.501 9.227.501 9.227.501 9.227.501 36.910.004


17-3000-07 Auke interkommunal legevakt 1.000.000 1.000.000 1.000.000 1.000.000 4.000.000 17-3000-08 Jordmortenesta - 199.500 199.500 199.500 598.500 17-3000-09 ØH-seng psykiatri og rus 74.000 74.000 74.000 74.000 296.000 17-3000-10 Innsparing grunna lågare behov helse -1.125.000 -1.500.000 -1.500.000 -1.500.000 -5.625.000 17-3000-11 Avvikle frisklivssentral, 60 % stilling -344.554 -452.245 -452.245 -452.245 -1.701.289 17-3500-01 Realitetsorientering A.3500 1.053.199 1.053.199 1.053.199 1.053.199 4.212.796

17-3500-02 Velferdsteknologi heimebaserte tenester 140.000

-

-

- 140.000

17-3500-04 Avvikle matombering -209.143 -278.856 -278.856 -278.856 -1.045.711 17-3500-05 Forskyve og redusere sparepakke 1 1.750.000 1.500.000 1.000.000 500.000 4.750.000 17-3600-02 Auke i budsjettrammer sosial livsopphald 800.833 800.833 800.833 800.833 3.203.332 17-3600-03 Auke stillingsheimel flyktningar 178.434 178.434 178.434 178.434 713.736

17-3600-04 Ny stillingsheimel 50% gjeldsrådgiving og aktivitetsplikt

297.300 297.300 297.300 297.300 1.189.200

17-4200-03 Reinhaldsstilling 100% 384.700 384.700 384.700 384.700 1.538.800 17-4200-05 Konsulent, tilstandsrapport bygg 500.000 500.000

17-4200-06 Energiattest og energivurdering kommunale bygg

600.000 600.000

17-4200-07 Vedlikehald av veg 750.000 750.000 750.000 750.000 3.000.000

17-4200-08 Driftsutgifter, anskaffing av bil med fliskutter

30.000 30.000 30.000 30.000 120.000

17-4200-10 Ny innbrotsalarm, Enge skule 64.063 6.600 6.600 6.600 83.863 17-4200-11 Maling til bygg 400.000 400.000 17-4200-12 ENØK-tiltak bygg 500.000 500.000 17-4200-14 Utbetring av leilegheit, Ivelandshuset 250.000 250.000 17-220X-01 Innsparing barnehage - -500.000 -1.000.000 -1.000.000 -2.500.000 17-5000-01 Nullstille resultat ØP16-19 -4.023.373 -3.798.789 -2.780.681 -2.780.681 -13.383.524 17-5000-02 Auke frie inntekter -5.921.000 -4.786.000 -4.786.000 -4.786.000 -20.279.000 17-5000-03 Endring rente- og avdragsutgifter -1.141.314 -1.663.850 -1.179.908 -1.284.290 -5.269.362 17-5000-04 Auka eigedomsskatt -6.500.000 -8.125.000 -8.125.000 -8.125.000 -30.875.000 17-5000-05 Endring rente- og avdragskompensasjon 109.000 102.000 95.000 103.000 409.000 17-5000-07 Endring inntekt konsesjonskraft 551.389 259.849 259.849 69.849 1.140.936 17-5000-09 Saldering, ubrukte midlar sett av til fond 765 970 4 597 683 4 441 268 5 432 426 14 471 377 17-XXXX-01 Justering sjølvkost -68.071 -68.071 -68.071 -68.071 -272.284 17-XXXX-02 Justering flyktningbudsjett -162.948 -162.948 -162.948 -162.948 -651 792

INVESTERING

TiltaksID Namn 2017 2018 2019 2020 Totalt

17-1100-01 Ny brannbil Skånevik stasjon 1.100.000 1.100.000

17-1100-02 CAFS sløkkjesystem i Skånevik 600.000 600.000

17-1100-03 ATV med hengar 200.000

17-1100-04 Brannstasjon Etne 7.500.000 7.500.000

17-1100-05 Nye vindauge Etne tinghus 750.000 750.000

17-1100-06 Utvendig solavskjerming Etne tinghus 250.000 250.000

17-1100-07 Vassleidning Madsgård-Osnes 1.400.000 1.400.000

17-1100-08 Ny telefoniløysing 600.000 600.000

17-1100-09 Ombygging av lager på loftet til kontor, Enge barnehage

650.000 650.000

17-1100-10 Anskaffing av bil med fliskutter 250.000 250.000

17-1100-11 Vidareføring av ØP16-19 90.250.000 39.550.000 27.200.000 2.200.000 80.765.000

17-1100-12 Finansering av ØP17-20 -104.000.000 -39.550.000 -27.200.000 -2.200.000 -172.950.000

17-1100-13 Startlån for vidare utlån 0 0 0 0 0

17-1100-14 Midlertidig løysing Enge skule 5.000.000 5.000.000


17-2300-08 Asfalt Skånevik Nærmiljøpark 500.000 500.000

17-2101-02 Oppgradering/utvikling av uteområdet 400.000 400.000

17-2300-07 Etne kyrkje veg og parkering 1.625.000 1.625.000

17-2300-11 Tårnet Skånevik kyrkje 850.000 850.000


6.3 Detaljar tiltak drift Overskrift med blå bakgrunn betyr at tiltaket er innarbeidd i rådmannen sitt framlegg, medan tiltak der overskrifta har kvit bakgrunn ikkje er det.

Justering av vertskommunesamarbeid knytt til PPT og felles administrasjon brann. PPT går ned med nesten 170.000 då me har budsjettert for mykje opp tidlegare. Brann aukar med vel 20.000.

Etne og Vindafjord kommunar har sidan 2009 hatt eit samarbeid om SLT-koordinator (Samordning av lokale kriminalitetsførebyggjande tiltak), med Etne kommune som vertskommune. Dei fyrste åra fekk ein statlege tilskot til støtte for delar av stillinga. Etne kommune betalar ca. 1/3 av kostnadane ved stillinga i dag. Vertskommunesamarbeidet er foreslått nedlagt i budsjettet til Vindafjord. Avtalen har eitt års oppseiing. Auka inntektsføring i 2017 gjeld refusjon.

Eldrerådet har spelt inn forslag til budsjett for 2017. I all hovudsak er ynskja auke på ca. 20 000 knytt til Eldredag og Julefest.

Etter gjeldande økonomiplan er overføring til privat barnehage redusert med kr 0,5 mill. til 9,5 frå 2016 til 17. Me såg føre oss at eit lågare barnetal og/eller innsparingar i kommunale barnehagar skulle få effekt. I dag er det i staden eit behov for å auka denne posten til 10,25 mill.

17-1000-01 Justering vertskommunesamarbeid

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak -145.376 -145.376 -145.376 -145.376 -581.504

17-1000-02 Avvikling av SLT-koordinator

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak -31.950 -229.468 -229.468 --229.468 -656.454

17-1000-03 Eldrerådet

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 20.537 20.537 20.537 20.537 82.148

17-1000-04 Auka overføring privat barnehage

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 750.000 750.000 750.000 750.000 3.000.000


Kommunen må i 2017 sjå nærare på samarbeid som kan gje innsparingar, t.d. landbruk, vaksenopplæring (inkl. flyktningar), kulturskule og skatteoppkrevjarfunksjonen. Det vert elles vist til Telemarksforsking sin rapport. Rådmannen ynskjer å kartlegge potensiale og kvalitetssikre tala for innsparingar for dei ulike forslaga som ligg i rapporten. Det vert difor lagt inn eit forsiktig anslag på 350 000.

Lønnsreserven som særleg skal dekke lønnsvekst inneverande år i budsjettet. Potten brukast også til å dekke ulike seniortiltak. Dette er ein viktig "buffer" i budsjettet som no blir foreslått redusert for å klare å saldere budsjettet i 2017. Det er lagt opp til ein mindre reduksjon frå 2018 og vidare.

Dersom ein ser vekk frå stillingar har ansvar 1200 to postar å omdisponere: 12704/1206 Kjøp av bedriftshelseteneste 300 000 11202/1205 Velferdtiltak tilsette 75 429 1) Basispakken frå bedriftshelsetenesta er på ca. 220.000 pr. år - dvs. det er 80.000 til lovpålagde tiltak o.a. bistand frå BHT. Etne kommune vil ikkje kunne oppfylle krav i lov og avtale dersom denne posten blir redusert. 2) Velferdstiltak for tilsette er ikkje lovpålagt, men eit tilbod arbeidsgjevar bør ha. Dersom ansvar 1200 må realitetsorientere budsjettet innafor eiga totalramme, rår eg til at heile posten Velferdstiltak tilsette blir omdisponert.

Tilsette har til no hatt høve til å lesa kommunal e-post både på jobb, frå mobiltelefonar og via internett. Lisensane me har hatt er ikkje gyldige lenger, så me må me eventuelt betala for bruken. Vindafjord kommune vedtok å fjerna tilbodet. Leiar IKT for kommunane opplevde at det vart svært dårleg motteke der. Hjå tilsette som ikkje lenger fekk lesa e-post når dei ikkje var på jobb. Og, einingsleiarar melder at det er blitt svært vanskelig å informere alle tilsette.

17-1000-05 Nye samarbeid med økonomisk effekt

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 0 -350.000 -350.000 -350.000 -1.050.000

17-1000-06 Reduksjon sentral lønnsreserve

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak -1.000.000 -500.000 -500.000 -500.000 -2.500.000

17-1200-01 Realitetsorientering A.1200

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 0 0 0 0 0

17-1400-01 Webmail, e-post for tilsette


Informasjonsflyten internt vert med andre ord dårlegare som ein konsekvens.

Etne og Vindafjord kommune har hatt eit vertskommunesamarbeid om IKT sidan 1.1.2015. Det er foreslått å kutte eit årsverk i dette samarbeidet. Dette årsverket ligg per i dag i Vindafjord kommune, og har ikkje vore brukt i samarbeidet i 2016. Rådmannen meiner ein må ta ut gevinstar av eit slikt samarbeid. Per i dag driftar ein i praksis to kommunar, der lite er felles. Felles telefonsentral er ein start, som er foreslått lagt inn i budsjettet. Ein må satsa på fleire slike løysingar framover for å dra nytte av at ein har eit samarbeid. Også i Vindafjord kommune er det forslag om å redusera med omskrive årsverk.

Budsjettet er justert i tråd med forventa utgifter for 2017. Det er lagt inn auke til spesielt lisensar på ca. 65 000 og ein pott på 40 000 til taksering av eigedomsskatt som det ikkje er lagt inn midlar til tidlegare. Elles mindre justeringar. Detter er justert mot felles forsikringar, som har vore billigare dei to siste åra. Tiltak går ikkje i null fordi tiltak med statleggjering av skatteoppkrevjaren må innarbeidast igjen jf., 1. tertial 2016. 84 105 var beløpet som blei tatt ut som gjeld kjøp av tenester frå andre kommunar. Resten av tiltaket er innarbeidd i lønnsbudsjettet.

Kontrollutvalet har sendt framlegg til budsjett for 2017 over, jf. sak 16/16 vedlagt budsjettsaka. Mesteparten av auke ligg på kjøp av revisjonsteneser på kr 22 000 og auka kontingent til Interkommunalt sekreteriat med kr 8000. Merk at budsjettet for kontroll og tilsyn blei redusert i frå 2015 til 2016 jf. sparepakke 1 med 50 000 på selskapskontroll.

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 200.000 200.000 200.000 200.000 800.000

17-1400-02 Vertskommunesamarbeid IKT- kutt 1 årsverk

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak -420.027 -420.027 -420.027 -420.027 -1.680.108


2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 84.105 84.105 84.105 84.105 336.420

17-1500-03 Budsjett kontroll og tilsyn

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 30.800 30.800 30.800 30.800 123.200


Etter ei omfattande realitetsorientering av artane under ansvarsområdet, ref. manglande kompensasjon for prisvekst (ekskl. løner og tiltak) gjennom mange år, er det behov for å få tilført ca. 40 000 årleg.

Brannvesenet har i dag inga vaktordning for overordna mynde. Ved større hendingar er det særs viktig at leiinga blir ivaretatt av kvalifisert personell med tanke på tryggleik, økonomi og mediehåndtering. Vindafjord har etablert slik ordning, og det er gjennomførbart å utvide vaktordninga i kommunen. Utgiftene er i hovedsak lønnsutgifter for heimevaktordninga. Tiltaket vart ikkje prioritert av rådmannen til 2016 budsjettet. Behovet er der framleis.

Skånevik brannstasjon har mange av dei samme manglane som Etne brannstasjon har. Det er foreslått at byggeigar tar kostnadene med nødvendige utbetringer mot ei høgare husleige. Her må det forhandlast med huseigar og grad av utbetring og leigebeløp er soleis uavklart. Det vert likevel lagt inn ein stipulert auke. Oppgraderinga er planlagt og vert litt meir omfattande enn det det ein først antok. Det trengs tein liten auke i høve tiltaket som vart meldt inn i fjor.

Til drift av First responder i Skånevik har det vore sett av 100.000 til og med 2016. Dersom tiltaket skal halde fram må det setjast av midlar til vidare drift. Det er i hovudsak lønnsutgifter, bilhald og litt utstyr som må dekkast inn.

Budsjettet er justert. Det er behov for ca. kr 199 000 innan den ordinære drifta. 50 000 gjeld kontingent Interkommunalt arkiv og 90 000 auka lisensutgifter til felles programvare som arkivsystem og heimeside. Det er i tillegg behov for ein post til overtidsbetaling i samband med politiske møter. Leigeutgifter og leigeinntekter for fleire kommunale bygg ligg på ansvarsområde. Det gir tapte inntekter når desse står ledige.


2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 40.148 40.148 40.148 40.148 160.592

17-1600-02 Vakt overbefal, lønn m.m.

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 280.000 280.000 280.000 280.000 1.120.000

17-1600-03 Utbetring Skånevik stasjon, leigeutgifter

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 50.000 50.000 50.000 50.000 200.000

17-1600-04 First responder Skånevik

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 100.000 100.000 100.000 100.000 400.000



Manglande inntekter og utgifter til straum og avgifter vert ikkje dekka. Det er foreslått ein liten post på 30 000 til å dekke dette. Ideelt bør det også justerast med lågare inntekt. Einaste moglegheit til å dekke dette er ved kutt i stilling. Ansvarsområde har nyleg kutta 1 årsverk. Rådmannen: Innarbeide dette tiltaket i ramma, då ein nyleg har kutta ei heil stilling her. Må even. sjå nærare på bemanning og arbeidsoppgåver seinare, viss ein eks. kuttar i opningstid eller politisk aktivitet.

Underbudsjettering av skuleskyss på ca. 650 000. Stor kostnadsauke, høgare elevtal og feilbudsjettering har ført til eit høgt overforbruk på skuleskyss. Skulen må få tilført midlar for å dekka utgiftene. Enge skule greier ikkje å ta dette innan eiga ramme. 150 000 gjeld skulebygg. I tillegg er det ein rekke driftspostar som er budsjettert lågt, mellom anna IKT-ustyr. Enge skule meiner at budsjettet bør styrkast med ca 1,2 millionar. Rådmannen: Legg inn 650 000 til skuleskyss og 150 000 til skulebygg. Resten må hentas inn gjennom innsparing i eiga drift, t.d. assistentbruk.

Enge skule har ansvar for all vaksenopplæring i kommunen - i alt 4 ulike tenester. Adm. ressursen til dette er ca. 35 %. Samanlikna med kommunar med tilsvarande storleik og aktivitet innan VO, er dette lite. Eit "rett" nivå vil vera 50 %. Arbeidsmengda har auka mykje p.g.a. auka mottak av flyktningar og større krav til rapportering. Ein auke på 15 % adm. ressurs er naudsynt for å koma opp i 50%.

Budsjettet er noko justert utan å ta kutt i stillingsressusar. Det er tilført til saman 100 000 til skulebygg og skuleskyss som tidlegare har vore øyremerka til einskildselev gjennom tidlegare tiltak.

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 199.510 199.510 199.510 199.510 798.040


2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 800.000 800.000 800.000 800.000 3.200.000

17-2101-03 Auka leiarressurs til vaksenopplæring

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 125.753 125.753 125.753 125.753 503.012


2017 2018 2019 2020 Totalt



Det er lagt inn innsparingar for skulane i perioden. Viser til nærare omtale i Tekstdokumentet under Skulane felles.

Tiltaket gjeld justering av utgifter til gjesteelevar i andre kommunar, per i dag Karmøy, Sauda og Odda. Tiltaket er justert basert på dagens elevtal og same bruk av spesialundervisning.

Visma FLYT SKULE er eit integrert skuleadministrasjonsprogram som kommuniserer med løn og personal og økonomi. Programmet er effektiviserande og arbeidsbesparande for skule, løn/personal,økonomi og arkiv. Tiltaket kan delfinansiserast med kostnader til Transponder og WIS skule. Seinare også kostnader til timeplanprogram. Det er ein etableringskostnad på kr. 95 000 Vidare er det ein årleg kostnad på kr. 92 000 + SMS-kostnader på kr. 20.480,- fastpris

Stafettloggen vil gjera arbeidet med Betre Tverrfagleg Innsats (BTI) betre. Innføring av BTI og stafettlogen er eit satsingsområde i heile regionen. Alle kommunane i FOS skal vera med. Ein vil få ein logg som kan følgja barnet frå 1-18 år. Føresette vil enkelt kunna følgja med på kva som står i loggen. Stafettloggen "snakkar" også med websak slik at ein i tillegg får arkivert informasjon i arkivsystemet vårt. Aktuelle brukarar vil vera innan barnehage, skule, helse, PPT, barnevern. Ein vil søkja om tilskot slik at tiltaket kan bli mindre. Stafettloggen har tryggleiksnivå 4.

Me manglar programvare for kvalitetsutvikling i skulen. Puls er eit slikt program som vil ivareta behov frå både skuleeigar og skuleleiing. Programmet ivaretek krav i opplæringslova § 13.10 om eit forsvarleg system for

17-2105-02 Innsparing skule

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak -1.000.000 -2.000.000 -2.000.000 -2.000.000 -7.000.000

17-210X-01 Gjesteelevar og skuleskyss andre kommunar

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 247 181 232 784 -75 852 -310 628 93 485

17-210X-02 Tiltak VISMA flyt skule

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 181.779 86.779 86.779 86.779 442.116

17-210X-03 Stafettloggen - Betre Tverrfagleg Innsats (BTI)

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 48.000 60.000 60.000 60.000 228.000

17-210X-04 PULS - programvare for kvalitetsutvikling i skulen


oppfølgjing av lovkrava. Kostnader til opplæring kan delast med Vindafjord dersom me investerer samstundes.

Omlegging av kompetansetilskot til skuleverket inneber at ein har kunn 36.000 til kompetanseutvikling Etter at staten la om tilskot til kompetanseutvikling i skulen i 2013, er alle kompetansetiltak øyremerka kompetanse for kvalitet (her har me budsjett for 4 lærarar kvart år) og til statlege satsingar som vurdering for læring og ungdomssteg i utvikling. Her får me ikkje tilført midlar, men får kompetanse i form av støtte frå sentralt hald og gjennom støtte av kompetansemiljø. Dvs at til lokale satsingar har me ikkje andre midlar enn skulane sine budsjett. I tillegg ligg det 36.000 på 1000/2024 der deler kan nyttast mot skulane og av skuleeigar. Det er viktig at skuleeigar er aktiv inn i mot skulane med støtte i deira og felles utviklingsarbeid. Tidlegare fekk Etne kommune mellom 120.000 - 160.000 i støtte. Noko av dette vart sett av på fond som me kunne bruka av i 2013 og 2014. Etne kommune får øyremerka tilskot til kompetanseutvikling for barnehage kvart år. For 2016 utgjer tilskotet 62.000. Dette skal fordelast på kommunane og private barnehagar. I tillegg har me spesialpedagogisk ressursgruppe der det ikkje er budsjettert midlar til kompetanseutvikling. Det er viktig at barnehageeigar disponerer stimuleringsmidlar i tillegg til dei øyremerka midlane me får kvart år. Barnehageeigar får ikkje statleg støtte til vidareutdanning for einskildtilsette slik ordninga er i skuleverket.

Budsjett er justert innafor ramma, barnehagebygg er styrka med ca. 50 000 gjennom justeringar innafor ordinær drift (brukarbetalingar og utgiftspostar).

Budsjettet er justert. Det er i all hovudsak lagt inn ca. 50 000 meir til bygg (straum og avgifter) og forventa inntekt er justert ned med ca. 40 000. Samla inndekning ,87 176, vert foreslått tatt med nedbemanning. Barnehagen har noko vakanse, slik at det skal gå greit.

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 72.650 52.650 52.650 52.650 230.600

17-210X-05 Kompetansemidlar skule og barnehage

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 110.241 110.241 110.241 110.241 440.964


2017 2018 2019 2020 Totalt



2017 2018 2019 2020 Totalt



Budsjettet er justert. Det er behov for å styrke utgifter til barnehagebygg med ca. 58 000. Ein har funne noko inndekning på ordinære driftspostar, men manglar ca. 43 000 som vert foreslått ved stillingskutt på 10 % frå hausten 2017.

Det er forventa noko lågare barnetal i perioden. Det går mange barn over i skulen både hausten 2017 og hausten 2018. Det betyr at ein må sjå nærare på barnehagetilbodet i økonomiplanperioden. Telemarksforskning peikar på nedlegging av Rygg barnehage. Rådmannen vil ikkje foreslå det no. Det er usikkert korleis barnetalet og søkjarmengde vil bli til hausten 2017 og i åra framover. Telemarksforskning sin rapport har eit ganske enkelt reknestykke effekt innsparing. Reell budsjettmessig effekt av ei nedlegging vil avhenge av kor stor plass ein har i kommunale barnehagar elles, og kor mange som søkjar seg inn i dei ulike barnehagane.

Det er tidlegare vedteke at kommunen skal arbeide vidare med etablering av lokalhistorisk arkiv. Det er gjort avtale om arkivprogram for digitalisering. Sogelag og bygdeboknemnd skal ta del i drifting på dugnadsbasis. o Lisens 10 000 pr. år for ASTA arkivprogram. o Ressurs 50 000 pr. år i to år til etableringsarbeidet.

Fordelingssummen til musikkaktivitetar har vore den same i mange år. Dei veit at kommunen har strame råmer, men spør ikkje etter dei store summane. Dei meiner det er viktig at kommunen støttar opp om dei som, med stort engasjement, driv på frivillig basis. Sjå eige skriv i budsjettsaka.

Elektriske anlegg dei gamle kyrkjene. Skånevik og Fjæra er ferdige, hhv 2011 og 2014. Gjerde har så langt stoppa opp grunna gammalt leidningsnett og behov for ny oppvarming.


2017 2018 2019 2020 Totalt


17-220X-01 Innsparing barnehage

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 0 -500.000 -1.000.000 -1.000.000 -2.500.000

17-2300-02 Lokalhistorisk arkiv

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 60.000 60.000 10.000 10.000 140.000

17-2300-03 Musikkråd - auka overføring

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 15.000 15.000 15.000 15.000 60.000

17-2300-04 Kyrkja - elanlegg


Stødle og Grindheim stå nå for tur og ein ber om 100 000 til dette.

Ungdata-undersøkinga viste låg score på spørsmålet om stader å vera for ungdom utan organisert aktivitet. SLT- arbeidsutvalet har hatt dette opp til drøfting. På den bakgrunn er Idrettslag, Skakkesenter, Frivilligsentral og kultureininga engasjert i eit arbeid for å utvikle ideen om å få på plass ein ungdomsklubb. Barnas kommunestyre vil vera ei viktig bidragsytar til prosessen, så snart dei kjem i gong med arbeidet sitt. Tanken, så langt, er at klubben skal halde til på Skakkesenteret, Idrettslag og Frivilligsentral samarbeider om vaktlister og personale. Det vil krevje noko utstyr og tilrettelegging av lokala. Det er søkt om midlar frå ulike stiftingar og institusjonar. Ein legg inn eingongs investeringstilskot på 60 000, for tilrettelegging av lokalar og tilbod.

Generell overføring til Etne kyrkjelege fellesråd. Budsjettframlegg er vedlagt saka.

Det vert vist til Telemarksforsking sin rapport som viser innsparingsmoglegheiter innan kultur, innan bibliotek og kulturskule. Rådmannen gjere merksam på at det ligg feil i rapporten då ressursgrunnlaget t.d for bibliotek er noko høgare enn reellt pga av feil innrapportering av GSI-tall.

Rådmannen har lista opp ein del alternative kuttpostar, og merka ut forslaga til kutt i eiga kolonne.

Tilskot Budsjett 2017 Forslag kutt Kommentar

Idrettsrådet 98 992 98 992

Musikkrådet 65 345 65 345

Barne- og ungdomsorganisasjonar 57 488

Forteljefestivalen 20 000

Gjestgjevargaarden 10 000

Bygde- og ættesoger 20 076

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 100.000 0 0 0 100.000

17-2300-05 Ungdomsklubb på Skakkesenteret

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 60.000 0 0 0 60.000

17-2300-09 Auka overføring kyrkja

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 80.000 80.000 80.000 80.000 320.000

17-2300-10 Innsparing kultur


Tilskot kinoverksemd 61 576

Tilskot Etne kulturhus 49 983

Tilskot Skånevik idrettshall 111 983

Den kulturelle spaserstokken 50 000 100 000 som eigedel, 50 000 i statlege overføringar

Den kulturelle skulesekken 106600 195 000 som eigedel, 88 400 i statlege overføringar

Teneste Skånevik fritidsklubb 29255 29255

Tilskot Norsk Motormuseum 50608 50608

Reduksjon i bibliotektilbodet 1 650 000 75 800 Helgevakt utgjere ca. 55 000

Reduksjon i kulturskulen 1 941 000 30 000

0,5 årsverk kulturkonsulent 288 000

Overføring kyrkja/fellesrådet 3 384 553 150 000

Total innsparing kultur 500 000

Budsjettet for A.3000 er gjennomgått for å finne moglege innsparingar.

Brukarplankartlegginga for desember 2015 viser at me har 36 rusavhengige i Etne kommune, der ca. halvparten er definert til å vera av alvorleg grad og/eller fare for liv. Med bakgrunn i kartlegginga og effekt av prosjekt, styrking av rusarbeidet i kommunen, ser me at det er behov for å styrke rusarbeidet i kommunen. Dette for å følje opp brukarar som har rett på ein god og tverrfagleg oppfølging av sine utfordringar med rus og si psykiske helse jf lovverk. Det vart tilsett «miljøterapeut rus», 100%, mellombels stilling på prosjektmidlar fra fylkeskommunen fra 1.5.2016. Etne har tidlegare satsa lite på denne gruppa, men prosjektperioden har gitt svært positiv effekt, og me har både lukkast i å hjelpe brukarane, og å betra omdømme til Etne kommune. Styrkinga kan ein få til ved å flytte 52% vakant stilling(stillingsheimel 3000236) fra dagsenter(teneste 2342) til psykisk helsevern(2540) og styrke stillinga med 48%, slik at det blir ein 100% heimel for miljøterapeut rus. Det er behov for umiddelbar iverksetjing fra 1.1.2017.

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak -500.000 -500.000 -500.000 -500.000 -2.000.000

17-3000-01 Realitetsorientering A.3000-3002

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak -475.559 -475.559 -475.559 -475.559 -1.902.236

17-3000-02 Rus miljøterapeut 100 %


I statsbudsjett for 2017 ligg det inne ei styrking i dei frie inntektene til kommunane med kr 300 mill. til kommunalt rusarbeid. Det vil utgjere ca kr 150 000 til Etne kommune. Brukarplan kartlegginga av personar med psykisk utfordringar frå desember 2015 viser at me då hadde 144 personar kartlagt med utfordringar av ulik grad. Alle oppgjer at dei har bustad. Det kan sjå ut som at det er personar som vil komme til å ha behov for meir tenester i heimen sin, og kanskje nokre vil ha behov for heildøgns omsorgsbustad. Per i dag er det ingen søknader, men me vil anta at det vil komme dei næraste åra. Ein må derfor fortsetje å planlegge for auka behov for tenester i heimane til brukarane, og gjere ein vurdering av korleis ein skal få eit best mogleg faglege butilbud for den einskilde. Viss ein ikkje skal bruke av nye ressursar, så vil det vera behov for å gjere ein omorganisering frå dagsenterdrift til psykisk helsevern, der ein ser føre seg å flytte 60% psykiatrisk helsefagarbeidar/hjelpepleiar til å utføre praktisk bistand og opplæring(miljøarbeid) i heim. Det betyr at ein vil ha ca. 80% stilling på dagsenter som er ope 3 dagar i Etne(Stovo) og ein har auka opp tenesta til miljøarbeid i heim frå 60-100% for å møte behovet ift antall einskildsvedtak om praktisk bistand og opplæring. Ein opplever òg ein auka ressursbruk til personar som treng behandling og terapi i Etne. jf samhandlingsreforma, så skal innbyggaren få meir behandling/terapi i eigen kommune ift tidlegare. Frå 2020 så skal kommunen ha tilbod om tenesta psykolog. Det vil bli drøfta eit samarbeid med m.a Vindafjord kommune, for å kunne tilby tenesta. Det er usikkert kor stor stilling det vil vera behov for.

Regjeringa har gjennom dei tre siste statsbudsjetta styrka kommunane sine frie inntekter med bakgrunn i behovet for å vidareutvikle helsestasjon og skulehelsetenesta. Etne kommune fekk tilskot til særskildt fordeling på om lag kr 550 000 i 2016 og som vart auka ytterlegare 616 000 i 2017. Tenesta har likevel ikkje vore prioritert i høve slik satsing grunna strenge prioriteringar. Med auka utfordringar knytt til born med psykiske lidingar ser ein no behov for ei satsing utover det nivået ein nå opplever som eit minimum, for å følgja opp på ein god nok måte. Legg ein inn ei styrking som samsvarar med dei særskilde midlane til kommunen, så vil ein få ein moglegheit til å kunne søke om ytterlegar tilskot frå helsedirektoratet til å utvikle tenestene. Helsesøsternormen seier at Etne kommune bør styrke helsesøsterressurs med 80% stilling. Ein har per i dag 10% vakant helsesøster stilling, og ein kan styrke med 70%, og ein vil då totalt ha 3 årsverk med helsesøstrer i tenesta. Då ein veit det vil ta noko tid å få lyst ut og tilsett, så kan ein tenke at ein brukar lønnsmidlar i 2017 for 8 månader.

Etne kommune har over mange år vore av dei kommunane som har brukt minst pengar på barnevern. Talla frå 2015 visar at ein ligg nærare landsgjennomsnitt på fleire parameter. Unntaket er tiltak utanfor heimen. Det vil seie at kommunen har færre born plassert i fosterheim eller institusjon enn andre kommunar. Dette gjer oss to budsjettmessige utfordringar. I 2015 brukte ein meir pengar enn budsjettert. Mengde pengar brukt vil vanlegvis seie noko om kvalitet og

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 381.496 381.496 381.496 381.496 1.525.984

17-3000-03 70 % styrking helsesøster

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 443.964 443.964 443.964 443.964 1.775.856

17-3000-04 Auka utgifter barnevern


mengde tenester som blir gitt. Dette gjeld i liten grad for Etne Vindafjord barnevernteneste desse to åra. Me fann oss nøydt til å kjøpa inn sakshandsaming, leiing og tiltak. Me jobbar no for å få kontroll på kostnadane samstundes som me utviklar tenestene til å vera forsvarlege over tid – altså auke mengda tiltak og sakshandsaming. Det er ei auke i talet på undersøkingar. Det er vanskeleg å treffa heilt med kva det vil utløysa av behov for tiltak i og utanfor heimen. Det er også ei utfordring at behov for tiltak utanfor heimen vil gjere store utslag på rekneskapen då me få tiltak og at det føljer ein betydelig kostnad med kvart enkelt tiltak. Plassering i fosterheim første året brukar å koste rundt kr 500 000 og institusjon rundt kr 1 000 000. Barneverntenesta legg til grunn 6 omsorgsovertakingar i 2017 og 6 i 2018. Eit spørsmål som ikkje er svart ut ennå er om tenesta i åra som kjem får høgare kostnadar enn snittkommunen, eller om dei pengane me har brukt mindre tidlegare er reelt spart. Foreløpig analyse er at meldingane som kjem er på saker som reknast som alvorlege og som etter ferdig undersøking vil kunne føre til omfattande tiltak. For å gje god hjelp i heimen og hindre flytting av barn kan barneverntenesta frå 1.4.16 pålegge hjelpetiltak. Me er dermed i større grad pålagt å gje hjelpetiltak i heimen. Per i dag har me ikkje tiltak å tilby og må kjøpa dei inn. Dette er dyrt og gjer ikkje over tid den ønska utviklinga av tenesta. 2440: Utgifter til advokat og sakkunnig hjelp blir stipulert til 1,1 mill, ein vekst på 1,036 i høve til i dag. Dette føreset 7 saker pr år, og 3 sakkunnige rapportar. Nivået antakast å vare i 2-3 år. 2511: Ved samanslåing til felles barnevern, låg det til grunn at Etne skulle auke sin del av denne tenesta, slik at ein kom på nivå med Vindafjord. I dag har Etne 50% stilling på dette, medan Vindafjord har 200%. I praksis blir det brukt meir enn 50% stilling på Etne-saker, på bekostning av Vindafjordsaker. 2521: Om ein legg til grunn 6 omsorgsoverdragelsar i 2017, vil utgiftene til denne tenesta auke til om lag 5 mill, ein auke på 2,8 mill. Opphavleg budsjett for Etne var her 1,175 mill, men eg forstår at denne er auka med 1 mill i 1. tertialrapport. Rådmannen: Legg inn 750 000 ekstra i 2017 og 2018. Ev. auke utover dette vert handsama i tertialrapportane. Det er lagt inn 270 000 ekstra på tiltak i heimen via omprioritering innan A.3000.

Ansvaret for frivilligsentralar er overflytta til kommunane med verknad frå 2017. Tilskotet vert innlemma i rammetilskotet, særskilt fordelt basert på fordeling i 2016. Kommunen har fått ei auke på 365 000 i ramme som skal gå til inndekning av dette. Frivilligsentralen har bedt om tilskot på 600 000, sjå skriv vedlagt budsjettsaka. Kommunen har tidlegare bidratt med 250 000 årleg. Det er difor lagt inn ei auke på 350 000.

Tiltaket er knytt til ein ressurskrevjande brukar som kommunen ikkje har spisskompetanse til å følgje opp jf. tenester heimla i helse og omsorgstenestelova. Kjøp av tenester frå Aleris (privat tilbydar av tenester) starta i

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 3.500.000 3.500.000 3.500.000 3.500.000 14.000.000

17-3000-05 Tilskot til Frivilligsentralen

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 350.000 350.000 350.000 350.000 1.400.000

17-3000-06 Auka utgifter ressurskrevjande brukarar


oktober 2015. Samarbeid mellom kommune og tenesteytar er godt, og ein er fortlaupande orientert om tilstand og evt. endringar. Det er behov for tiltak knytt til denne brukaren også i 2017. I tillegg er konsekvensane av justert tenestetilbod for andre brukarar justert ned. Ein brukar har fått BPA-ordninga i staden for kommunalt tilbod. Kjøp av eksternt tenestetilbod aukar difor med ca. 8,1 millionar frå opphavleg budsjett i 2016 til 2017. Inntektene vert redusert ca. 1,1 millionar. Det gjennomført nedbemanning av ca. 10 årsverk i kommunen som kjem til fråtrekk, og som er innarbeidd i lønnsbudsjettet. Tiltaket viser altså netto auke i kjøp av tenester og endring i refusjon. For å vurdere reell auke må ein trekke frå dei 10 årsverka, slik at netto effekt blir omlag 4 millionar. Etne kommune har per i dag 7 ressurskrevjande brukarar. I 2015 var det registert 7 781 brukarar i refusjonsordninga, i høve til Folketalet 1.1.16 ligg ein då 14 % over landssnittet. Snitt refusjon per brukar er om lag som landssnittet, ca. 1,1 mill.

Oppfølging av K-007/16 - avtale om legevakt. I tråd med vedtaket skal auka utgifter knytt til avtale om legevakt tas opp i 1. tertialrapport: «5. Tiltak og inndekning av meirutgifter, kr 780 000, vert vurdert i samband med 1. tertialrapport i 2016.» Det vart inngått ny avtale om legevakt med legane ved Etne og Vindafjord interkommunale legevakt 01022016. Den nye avtalen vil medføre ein auka meirkostnad på 780 000 som eininga ikkje har inndekning for i dag. I 2. tertialrapport vert det varsla om avtalen får ein sprekk på ca. 1,5 million i 2016. Det vert jobba med å få plass ein ny avtale som er meir i tråd med dei økonomiske rammane frå K-saka. Legg difor inn 1 million ekstra.

I dei nasjonale faglege retningslinjene for barselomsorga blir det lagt føringar om tilbod om jordmor i kommunehelsetenesta. «Hjemreise forutsetter et organisert barseltilbud på hjemstedet og støtte fra kvinnens nettverk/partner. For kvinner og nyfødte hvor det vurderes som like trygt med oppfølging i hjemmet / lokalt som i føde-/barselavdeling, anbefales ett hjemmebesøk av jordmor innen første/andre døgn etter hjemreisen.» Dei nye retningslinjene for barselomsorgen anbefaler heimebesøk av jordmor innan dei første dagene etter heimkomst fra barselavdelingen. Kvinner blir sendt tidlegare og tidlegare heim fra sjukehusa, og barselomsorga vil i framtida i større grad føregå i heimen. Ein god heimebasert omsorg er heilt avhengig av auka jordmor- ressursar i kommunane. Behovet for oppfølging er sett til 50% stilling når barselavdelinga legg ned halvparten av senger. I dag har me 20% jordmorstilling. Omlegginga ved Haugesund sjukehus vil mest truleg skje i 2018/2019. Rådmannen vil vurdere denne nærare i budsjettet for 2018.

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 9.227.501 9.227.501 9.227.501 9.227.501 36.910.004

17-3000-07 Auke interkommunal legevakt

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 1.000.000 1.000.000 1.000.000 1.000.000 4.000.000

17-3000-08 Jordmortenesta

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 0 199.500 199.500 199.500 598.500


Frå 2017 skal kommunane ha øh-seng for rus og psykiatri. Ein er i gong med å kartlegge moglege løysingar for kommunen, og har behov for at det blir lagt inn midlar til dette frå 2017. Det ligg inne kr 74 000 til ø-hjelp for rus og psykiatri jf stortingsprop.

Miljøarbeidstenesta er per i dag overdimensjonert i høve til behovet. Ein legg til grunn at denne kan reduserast med ca. 3 åv. EIn legg til grunn 3/4 effekt i 2017.

I budsjett 2014 blei det innarbeidd 60 % stilling til frisklivssentral. Kommunane er oppmoda om ha dette tilbodet, men det er ikkje lovpålagt. Det er lagt til grunn 0,75 % effekt i 2017.

PLO har hatt ein gjennomgang for å justere budsjettet til forventa bruk og inntektsnivå for 2017. Den største endringa er at forventa inntekter i instutsjon er justert ned på grunn av færre sjukeheimsplassar og forventa lågare etterspørsel. I tillegg ligg det inne forventa refusjon frå ein ressurskrevjande brukar som ikkje lengre gir refusjon. Dette utgjer 464 000.

Viser til kommuneplan p. 3.2. Etne kommune skal satsa på heimebaserte tenester ved å nytta velferdsteknologi. Tenesta treng å få mobil omsorg for å sikra informasjon og dokumentasjon av heimebuande med tenester frå PLO. Tenestepakken frå Visma unique kostar kr 100 000, i tillegg må kvar tilsett i heimebaserte tenester ha ein Ipad, kostnad 40 000.

17-3000-09 ØH-seng psykiatri og rus

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 74.000 74.000 74.000 74.000 296.000

17-3000-10 Innsparing grunna lågare behov helse

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak -1.125.000 -1.500.000 -1.500.000 -1.500.000 -5.625.000

17-3000-11 Avvikle frisklivssentral, 60 % stilling

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak -344.554 -452.245 -452.245 -452.245 -1.701.289


2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 1.053.199 1.053.199 1.053.199 1.053.199 4.212.796

17-3500-02 Velferdsteknologi heimebaserte tenester


Matombering er ei ikkje lovpålagt teneste. Kommunen leverar i dag varm mat til heimebuande i heile kommunen. Tenesta kan i dag erstattast av ferdigprodusert mat frå butikk som enkelt kan varmast opp. Det er i dag knytt opp 1,67 årsverk i Etne og 1 årsverk i Skånevik til drift av produksjonskjøkken. Dersom kommunen vel å leggja ned tenesta matombering vil ein kunne spara utgifter knytt til matproduksjon, pakking og transport av mat med kr 669 006. Det som vil gje ei innsparing er at ein kan ta vekk 1 årsverk i Skånevik tilsvarande 587 725. Når ein tek bort inntektene på 977 875 vil dette gi ei samla innsparing på 278 856. Dersom ein ikkje legg ned matomberinga vil ein frå mars 2017 ha behov for ei auke ved produksjonskjøkkenet i Etne med 0,15 årsverk, tilsvarande det som vart tatt bort ved nedbemanninga i mars 2016 (89 000). Totalt blir dette ei «innsparing» på 367 856 for eit heilt år. Dersom ein legg ned tenesta matombering bør ein fortsatt ha matabonnement i Skånevik for 8 brukarar i 2 etg. på Bufellesskapet. Ein må då ev. inngå ein avtale med ekstern leverandør, t.d. hotellet eller liknande for levering av middag og tørrmat er også med i abonnementet. Brukarane blir fakturert for matabonnement (foreslått auka til ca. kr 6 100 f.o.m. 2017). Forventa inntekt på matabonnement for 2017 er kr 437 976. Desse inntektene på matabonnement skal dekka levert middag + tørrmat, slik at tenesta skal betalar seg sjølv.

Sparepakke 1 PLO blei innarbeidd av kommunestyret igjen ved budsjetthandsaminga av budsjettet for 2016. Rådmannen rår til at denne blir utset eit år, sidan det er mykje prosessar som skal foregå i 2017 innan PLO og ein nettopp har hatt ein stor runde med innsparingar på årsverk. I rådmannen sitt framlegg ligg det difor inne innsparing på 1m ill. i 2018, 1,5 millionar i 2019 og 2 millionar i 2020. Opphalev låg det inne 1,75 mill. i 2017 og 2,5 mill. i resten av perioden.

Ser ein på budsjetta for «sosial livsopphald» er det på dei fleste postane eit kraftig overforbruk. Dette er lovpålagde stønadar som NAV Etne tilbyr dersom brukarar ved søknadstidspunkt oppfyller vilkåra for stønaden. Dette er og utgifter som svinger i høve til tilgang på stillingar og arbeidsløyse. Det er vanskeleg å estimere kor mykje ekstra utgifter for 2017 dette vil utgjere, då det er vanskeleg å seie kor mykje arbeidsløysa vil stige og flyktningar som går ut av introprogrammet utan arbeid eller rettigheiter til andre ytingar. Ein må dermed for neste årsbudsjett oppjustere utgiftene på sosial stønad til livsopphald, buutgifter og andre utgifter. 1. For sosialhjelpbudsjettet for ordinære brukarar vert det tilråda ei auke til minimum 1 600 000 kroner. Det er då forsøkt å ta høgde for auke i arbeidsløyse, eller auke i utgifter på bakgrunn av flyktningar som

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 140.000 0 0 0 140.000

17-3500-04 Avvikle matombering

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak -209.143 -278.856 -278.856 -278.856 -1.045.711

17-3500-05 Forskyve og redusere sparepakke 1

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 1.750.000 1.500.000 1.000.000 500.000 4.750.000

17-3600-02 Auke i budsjettrammer Sosial Livsopphald


er ferdige i introduksjonsprogrammet. Det blei og lagt fram tiltak i 2015 på dette området. Det antakast at dette området, med tanke på utfordringar framover vil føre til stadig høgare utbetalingar på sosiale stønadar for kommunane.

NAV Etne har gjennom 2016 hatt ein flyktningrettleiar tilsett i 100%, der store delar av stillinga har blitt refundert av statlege midlar. Stillinga har ført til store innsparingar og underforbruk på sosiale stønadar til flyktningar. Det ligg føre eit vedtak om 50% fast stilling Flyktningrettleiar NAV. Saman med eksisterande ressurser er det trong for ytterlegare 30% for at flyktningrettleiar kan fungere i ein 100% stilling i 2017. Desse 30% er per i dag fungerande inn under Flykningbudsjettet, og har blitt tatt høgde for i 2017 og 2018 på flyktningbudsjettet. Men for å kunne fortsette på ein 100% stilling må rekrutteringstiltak 1 gjennomførast. Ein vil dermed sikre at NAV Etne har naudsynte ressursar til å utføre arbeidet som omhandlar flyktningar. NAV Etne vil kunne uføre handsaming av sosialtenester med likskap for lova, ein vil kunne senke utgiftsnivået på sosial stønad og NAV Etne kan då kome tidlegere inn i introduksjonsprogrammet for å lose flyktningar i arbeid i staden for at dei går ut av introduksjonsprogrammet utan arbeid, tiltak el.l. Ein forventer at ein vil kunne senke utgiftsnivået betrakteleg, og auke overgangen til arbeid gjennom dette tiltaket. Ein har sett store endringar på dette området allereie.

Ein ekstra stillingsressurs på tilsvarande 50% for å handtere oppgåver i høve til gjeldsrådgiving og aktivitetsplikt for sosialhjelpmottakarae i Etne Kommune. Gjeldsrådgiving har tidlegare vore under eining for helse, men er no tilfalt NAV Etne, saman med bustøtte og TT-kort utan at dette har ført med seg ekstra midlar. Vi ser så langt i 2016 stor trong for gjeldsrådgiving i form av «Tvungen forvaltning» m.m. Aktivitetsplikta gjeld for mottakarar av økonomisk sosial stønad. Her har Stortinget vedteke at NAV-kontora pliktar å tilby aktiviteter til personar som motek sosialstønad som livsopphald. Vedtaket skal tre i kraft 01.01.2017, men det er ikkje stadfesta enno kva, eller om, midler følgjer med. Dette er ei lovendring som gjer at alle brukarar av sosial stønad skal påførast i aktivitetsplikt. Dette medfører at NAV Etne vil måtte bruke ekstra ressursar til vedtak og innsøking til eit lavterskeltilbod. Lavterskeltilbodet om arbeid må skapast av Etne Kommune og oppfølgjing av desse brukarane bør vere et samarbeid mellom NAV Etne og Etne kommune. Rådmannen: Etne kommune fekk ca. 50 000 i ramma knytt til aktitvetsplikt. Det rekk knapt til ei 10 % stilling. Me må forsøke å løyse dette innafor ramma, gjennom t.d. reduserte utbetalingar og tilskot.

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 800.833 800.833 800.833 800.833 3.203.332

17-3600-03 Auke stillingsheimel flyktningar

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 178.434 178.434 178.434 178.434 713.736

17-3600-04 Ny stillingsheimel 50% gjeldsrådgiving og aktivitetsplikt

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 297.300 297.300 297.300 297.300 1.189.200


Areal auke på fleire områdar, totalt 1564,8. • Nye lokale: EVIKT nye lokala, Ny brakke Skånevik bhg, Brannstasjoner, Avvikskrav fra brannvesen om at renhold tar ansvar for renhold av begge stasjonene. Økt bruk av eksisterande lokale: Enge skule, Bufellesskap, venterom, Bibliotek, Kulturskolen og Rygg skule og bhg (kun 2 stk klasserom er ikkje i bruk). • Har jevnlig redusert og omorganisert. For å kunne forsette god drift, og ha godt reinhald er det naudsynt med stillingsauke. I tillegg til arealauke er det høgare bruk av eksisterande lokala og dette merkas som krevjande å rekke øve med dagens bemanning.

Det er behov for en tilstandsvurdering og prioriterings og vedlikeholdsplan av bygningsmassen til Etne kommune. Det er også kommet et krav i henhold til miljørettet helsevern for bhg og skole. Rådmannen meiner dette hadde vore nytti for å prioritere vedlikehaldet av byggg, men finn ikkje rom for det i budsjettet for 2017.

Energimerking og energiattest er lovpålagt og et krav for yrkesbygg over 1000 m2 og når man driv med utleige. Ekstern konsulent må nyttes til dette arbeidet. EK har 21 bygg som skal vurderas. Timepris ligg på 8-1000,- pr time 2-4 dager arbeid pr. bygg.

Ber om budsjettmidler til vedlikehaldsoppgåver på kommunal veg. Vintervedlikehaldet «stel» midlande som er naudsynt for driftsoppgåver på vegnettet. Vintervedlikehold er: brøyting/strøing/strømasse/kosting og slamsuging). Pr. år har vi i faste utgifter til beredskap 180 000 for 9 brøyteområder. Deretter kommer timebetaling, erfaringstall blir årlig utgift til vinter vedlikehold kr. 750 000. Pr. i dag går dette av vårt sårt trengte vedlikeholdsbudsjett, planlegging av tiltak blir vanskelig. Anbefaler et eget fond for vinter vedlikehald, da disse kostnadene alltid vil variere.

17-4200-03 Reinhaldsstilling 100 %

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 384.700 384.700 384.700 384.700 1.538.800

17-4200-05 Konsulent, tilstandsrapport bygg

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 500.000 0 0 0 500.000

17-4200-06 Energiattest og energivurdering kommunale bygg

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 600.000 0 0 0 600.000

17-4200-07 Vedlikehald av veg

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 750.000 750.000 750.000 750.000 3.000.000


Sjå også investeringstiltak 17-1100-10. Det er behov for investering i ei ekstra bil for arbeid på veg og grøntområde, vil gi meir effektive dagar. Vi har ikkje nok tilgjengelige bilar på avdelingen. Anskaffing av fliskutter til opprydning av kvister og greiner. Denne vil kunne nyttas på fleire fagområder. Kraftig dieseldrevet fliskutter på tilhenger. Utfører ikkje dette pr. i dag. Trær/kvistar blir liggande igjen, eller må kjøres vekk. Dette er tungvindt og lite effektivt. Vi får negative reaksjonar når trevirke blir liggande. Betre besparelse og utføra dette i egen regi, enn å nytta eksterne.

Innbrotsalarm er havarert og må byttas. Anlegg krev tilsyn iht. FG–regelverket (Forsikringsselskapenes godkjennelsesnemd). Det må leggjast inn midlar til årleg service og tilsyn.

Kan ikkje nytte investeringsmidlar til dette, og ber om midlar i driftsbudsjettet til naudsynt utvendig maling av bygg.

• Tiltak for å redusera straumutgifter ved anskaffing av varmepumper, samt betre kontroll på straumforbruk. Ynskje å starta med anskaffing av varmepumpe til Enge barnehage, antatt inv. Kostnad kr. 350 000 ,- (luft/vann). Investering å varmepumpe (væske/vann) krev investering på ca. 740 000. • Andre enøk tiltak er montering av Frekvens styring (målarar), Ip Modem, oppgradering av programvare SD-anlegg. Ca. 20-30 000 pr. del. Ber om en oppstarts sum på 500 000 som ein begynning.

17-4200-08 Driftsutgifter, anskaffing av bil med fliskutter

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 30.000 30.000 30.000 30.000 120.000

17-4200-10 Ny innbrotsalarm, Enge skule

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 64.063 6.600 6.600 6.600 83.863

17-4200-11 Maling til bygg

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 400.000 0 0 0 400.000

17-4200-12 ENØK-tiltak bygg

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 500.000 0 0 0 500.000

17-4200-14 Utbetring av leilegheit, Ivelandshuset


Leilegheit kan ikkje nyttast til utleie slik tilstanden er pr. i dag.

For å klargjere kva midlar kommunen har til disposisjon må botnlinja (mindreforbruk budsjettert avsett til fond) for åra 2017-2019 (jf. ØP 2016-2019) med vidareføring til 2020 nullstillast.

Forventa auke i frie inntekter - rammetilskot og skatt på inntekt og formue. Endringa er basert på Grønt Hefte (Statsbudsjettet). Distriktstilskot Sør-Noreg er tatt bort frå 2018, då nye tal viser at Etne kjem utanom ordninga.

Føresetnaden for renter og avdrag er endra noko. Det er budsjettert med ein rentesats 2 % i 2017, 2,1 % i 2018, 2,3 % og 2,3 % i både 2019 og 2020. Avdragstid for nye investeringar er sett til 40 år.

Det vert foreslått å auke eigedomsskattesatsen med 2 promille for å hente inn ca. 6,5 millionar ekstra for å balansere drifta. Ein kan maks justere eigedomsskatten med 2 promille frå eit år til eit anna. I frå 2018 er det lagt inn ytterlegare auke på 0,5 promille.

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 250.000 0 0 0 250.000

17-5000-01 Nullstille resultat ØP16-19

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak -4.023.373 -3.798.789 -2.780.681 -2.780.681 -13.383.524

17-5000-02 Auke frie inntekter

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak -5.921.000 -4.786.000 -4.786.000 -4.786.000 -20.279.000

17-5000-03 Endring rente- og avdragsutgifter

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak -1.141.314 -1.663.850 -1.179.908 -1.284.290 -5.269.362

17-5000-04 Auka eigedomsskatt

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak -6.500.000 -8.125.000 -8.125.000 -8.125.000 -30.875.000


Anslag på rente er noko nedjustert, det er budsjettert med 1,7 % i 2017 og ei auke på 0,2 % kvart år i perioden. Det er i tillegg lagt inn ei nedtrekk på 30 000 knytt til ombygging av sjukeheimsplassar til omsorgsbustader ved Skånevik omsorgssenter.

I høve til ØP16-19 er Eikemo-overføringa (2,5 Gwh) tatt ut av budsjettet for 2017 pga pågåande klagesak. Det er lagt inn ein auke på 1,3 Gwh frå 2018. Dette er i tråd med netto endring i vedtak som er påklaga. Det er lagt til grun ein fastpris på 240 NOK per MWh i 2017 i tråd med fastsett avtale. Flytande pris 210 NOK per MWh. Vidare er det lagt til grunn 230 NOK per MWh i 2018 og 2019, og 240 NOK per MWh i 2020. Kjøp av konsesjonskraft er og justert betydeleg opp pga av auken i OED-prisen frå 2015 til 2016. Innleveringsavgifta har heller ikkje vore justert på fleire år. OED-pris for 2017 er ikkje kjend på budsjetteringstidspunktet. Samla utgjer dette ca. 115 000 i 2017.

Økonomiplanen er gjort opp slik at ubrukte midlar vert avsett til fond.

Justering for å få sjølvkostområda i null. Det er lagt inn redusert inndekning frå renovasjon og slamrenovasjon etter avtale med HIM.

Tiltaket gjeld endringar i flyktningbudsjettet. Jf. tidlegare prinsipp er området tenkt som eit sjølvkostområde med bruk/avsetting til fond. Etter endringane i årets tiltak balanserer dette omtrent utan avsetting eller bruk av fond, så ein vil i utgagnspunktet ikkje lengre byggje opp ein buffer.

17-5000-05 Endring rente- og avdragskompensasjon

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 109.000 102.000 95.000 103.000 409.000

17-5000-07 Endring inntekt konsesjonskraft

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 551.389 259.849 259.849 69.849 1.140.936

17-5000-09 Saldering, ubrukte midlar sett av til fond

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 765 970 4 597 683 4 441 268 5 432 426 14 471 377

17-XXXX-01 Justering sjølvkost

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak -68.071 -68.071 -68.071 -68.071 -272.284

17-XXXX-02 Justering flyktningbudsjett


Det er knytt usikkerheit til desse tenestane fordi IMDI har redusert busettingsbehovet for 2017 frå forespurde og vedtekne 23 flyktningar til 15 flyktningar. Ein har forsøkt å ta høgde for dette i budsjettet so langt det lar seg gjere.

6.5 Detaljar tiltak investering

Ved Skånevik stasjon er det i dag plassert Mercedes Sprinter som kommune har fått kostnadsfritt fra Helse Fonna. Denne vart tildelt i samband med innføring av «First responder». I tillegg til at bilen vert nytta til First responder vert den og nytta til øvrig brannutstyr og til å frakte ut konstablar under utrykning. Bilen har gått som ambulanse, og er derfor slitt og heller ikkje eigna som brannbil. Bilen står føre større oppgradering dersom den ikkje vert bytta ut. Sjølv om First responder tiltaket ikkje vert oppretthalde (sjå driftstiltak) er det framleis behov for ein bil til ved stasjonen. Det er behov for ein mindre brannbil i Skånevik som kan nyttast som «framskutt enhet». Ein slik bil kan også ha påmontert CAFS-sløkkjesystem som vil vere ein viktig resurs i samband med brann i trehusbebyggelsen i Skånevik, jfr. ROS-analysen for brann og redning. I Skånevik er det også eit problem å få transportert ut alle brannmannskapa etter at ein fasa ut den gamle brannbilen. Ein slik bil vil vakthavande utrykkingsleiar disponere og vil då kunne vere raskt på staden ved brannar og ulukker. Alternativt kan det investerast i ein «fremskutt enhet» utan CAFS-sløkkjesystem. Rådmannen tilrår å avventa tiltaket til kommunen får avklart om Statens vegvesen innfrir støtte til brannbilen som ligg i bestilling for levering i 2017. Denne er no fullfinansiert og refusjonen her kan då gå til å finansiere ein ny bil i Skånevik.

Trehusbebyggelsen i Skånevik sentrum er eit stort risikoobjekt, og det er eit stort potensiale for sentrumsbrann dersom de ytre faktorene er ugunstige (vær, vind, etc.). Det finnes slokkesystemer som er svært effektive mot brann i tett trehusbebyggelse, og som også har også eit stort bruksområde ellers. Det blir tilrådd å kjøpe inn systemet «One-seven» eller tilsvarende, eit utstyr som baserer seg på utstrakt bruk av skum. Utstyret er tenkt montert opp på hovedbilen i Skånevik.

Kommunen har store skogarealer, medan brannvesenet er særs dårlig utrusta til å ta seg frem med mannskap

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak -162.948 -162.948 -162.948 -162.948 -651 792

17-1100-01 Ny brannbil Skånevik stasjon

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 1.100.000 0 0 0 1.100.000

17-1100-02 CAFS sløkkjesystem i Skånevik

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 600.000 0 0 0 600.000

17-1100-03 ATV med hengar


og materiell. Det vert difor tilrådd at ein kjøper inn ein ATV med tilhengar.

Brannstasjonen i Etne tilfredsstiller ikkje dagens krav til arbeidsplass. Golvet og portane må utbetras, og det må bygges garderobe med dusjmuligheter. Slik situasjonen er får ein heller ikkje inn tankbilen då garasjen er for liten både i lengde og høgde. I fjor vinter fekk brannvesenet bytte til seg den store garasjen som Røde Kors disponerer som ei nødløysing. Som kjent er det det no sett i bestilling ny branntankbil og ein slik bil vil vere av same storleik. Ei ombygging /utbygging må difor ta høgde for ein stor bil som krev at det vert laga ein ny og større garasjeplass. Det har vore sett ned ei prosjektgruppe der leiing, mannskap og verneombod har vore med i prosessen å lage eit prosjekt for ombygging / utbygging av Etne stasjon. Eit grovt anslag for ei samla utbygging på ca 345 m2 og ein m2 pris på 20.000 eks mva gir ein kostnad på 6,9 mill. kroner. Tar ein med inventar, utomhusanlegg og prosjektkostnadar bør det setjast av 7,5 mill. på investeringsbudsjettet.

Rådmannen legg inn tiltaket, men vil vurdere andre alternativ før ein lyser ut eit byggjeanbod. Kommunen har fått signal på private aktørar kan være interesserte å leige ut. Når det nye IKS-et er sett i verk skal dei anten overta leigekonktraktar eller leige bygg frå kommunen til sjølvkost. Det er ikkje avklart kva prinsipp som skal liggje til grunn for sjølvkost. Det er difor knytt usikkerheit til dei økonomiske konsekvensane av alternative løysingar. Dermed bør ein sjå nærare på lyse ut etter eit leigehøve før ein tar ei endeleg avgjerd.

Det er ei kjend sak at arbeidstilhøva på Tinghuset særleg i varme periodar om sumaren ikkje er tilfredstillande. Solvarme i kombinasjon med manglande utvendig solavskjerming , ikkje reflekterande vindauge og manglande ventilasjon utan moglegheit for kjøling gir uhaldbare arbeidstilhøve på kontora. Dårlege og utette vindauge gjere seg også gjeldande om vinteren ved at det vert kalde kontor og det må brukast unødvendig mykje straum til oppvarming. Det er ca. 70 opningsvindauge + nokre store faste vindauge mot Sjoarvegen Rådmannen meiner dette må vurderast inn i den generelle ramma for opprusting av kommunale bygg.

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 0 0 200.000 0 200.000

17-1100-04 Brannstasjon Etne

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 7.500.000 0 0 0 7.500.000

17-1100-05 Nye vindauge Etne tinghus

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 750.000 0 0 0 750.000

17-1100-06 Utvendig solavskjerming Etne tinghus


Sjå utgreiing om nye vindauge på Etne tinghus. Av praktiske grunnar bør vindauge bytast / prioriterast føre utvendig solavskjerming. Det er trong for solavskjerming på langsida mot aust og kortsida mot sør i begge etasjar. Dette gir eit areal på ca 200 m2 fordelt på to etasjar.

Rådmannen meiner dette må vurderast inn i den generelle ramma for opprusting av kommunale bygg.

Osnes vassverk ynskjer tilgang på kommunalt vatn. Vassverket skal betale tilknytingsavgifter + forbruk etter målt vassmengd. Ca 15 bustadeiningar i dag + 15 planlagt i felt + fleire potensielle tomter slik at ein totalt kan komme opp i 50 einingar på sikt. Ved etablering av tilkoplinga vil kommune få inn ca 300.000 i tilkoplingsavgifter og på sikt med maks utbygging 5-600.000 i tillegg rekna etter dagens gebyrstorleik. Det vil også vere naturleg at abonnentane på Osnes vassverk også betaler abonnementsavgift i samsvar med regulativ, dette utgjer pr. i dag (15 abon) ca kr. 50.000 pr år

Telefonsentralen og deler av telefoniløysinga er svært gammel og og må gjerast noko med. Det er blitt vanskelig å få konsulenthjelp til den pga. høg alder og det er svært vanskelig for IKT avdelinga å utføre nødvendig servicearbeid på den, i tillegg mangler den moderne funksjonalitet. Den har historisk sett vært stabil og lite feil med, men pga. alder vil det være svært vanskelig å fikse dersom noko går galt med den og ein kan rissikere å stå ganske lange uten telefoni i heile kommunen. Det er også behov for sentralbordfunksjonalitet på tinghuset og legekontoret, det har ikkje dagens løysing. Ei ny sentralbordløysing vil gi langt bedre service mot innbyggerane ved at f.eks. at ein blir møtt med melding som «personen du forsøker å ringe er opptatt i møte fram til kl 12», i dag har me ikkje slike muligheter. På legekontor vil ein også kunne effektivisere og korte telefonkø ved at ein kan legge inn talemeldinger og menystyring, f.eks. «trykk 9 for informasjon om vaksine», «trykk 8 for å komme til helsestasjonen», «trykk 7 for å komme til AMk ved akutte henvendelser» osv Foreslått ny løysinga er at ein bytter inn alt gamalt utstyr og kjøper nye telefoner og lisenser slik at ein kobler seg opp på Vindafjord kommune sin telefonsentral. Det blir langt enklare for avdelinga å drifte, den er ny og oppdatert og ein vil få like løysinger både på telefoni og sentralbord i begge kommunane. Dette er svært viktig argument for IKT avdelinga som jo er felles mellom kommunane. I hovedsak er det snakk om eingongsinvestering på 600.000, årlige driftskostnader vil ikkje bli auke med ny løysing.

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 0 250.000 0 0 250.000

17-1100-07 Vassleidning Madsgård-Osnes

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 1.400.000 0 0 0 1.400.000

17-1100-08 Ny telefoniløysing


Rådmannen meiner dette er eit viktig tiltak å få på plass både av omsyn til service og for å kunne hente ut gevinstar av IKT-samarbeidet. Me forslag om kutt i bemanninga er det viktig å få løysingar som rasjonaliserar drifta.

Pr. i dag har me eit pausrom som også vert nytta som kontorplass for spesialpedagog, grupperom for arbeid med smågrupper (spes.ped.) og møterom. Etter det vart innført betalt pause er pauserommet blitt for lite, alle har pause i barnehagen. Personalet sit trongt og det er ikkje plass til fleire stolar. Me kunne ha møblert på ein annan måte dersom me kunne tatt ut arbeidsplassen til spesialpedagogen og bord som me treng i f.h.t. barna. Tiltaket går ut på å flytte alt som har med spesialpedagogen til noverande arbeidsrom for pedagogane. Gjere dette rommet om til arbeidsplass for spes.ped., grupperom og møterom for foreldresamtalar og liknande. Vidare flytte arbeidsplassane til pedagogane til lager på loftet. Dette rommet må byggjast om, blant anna må det setjast inn takvindauge. Då barnehagen var ny var dette rommet tenkt til kontor, men for å redusere utgiftene vart det ikkje gjort. Utgifter til konsulent omfattar: - Forprosjekt - Detaljprosjekt - Brannteknisk prosjektering - Søknad om løyve til tiltak - Anbodsgrunnlag Omega anslår utbyggingskostnaden til kr. 400.000-500.000 inkl. mva. I tillegg må me ha inventar ca. 70.000 (stolar, skrivebord, hyller, 3 pc-ar.

Det er behov for investering i ei ekstra bil for arbeid på veg og grøntområde, vil gi meir effektive dagar.Vi har ikkje nok tilgjengelige bilar på avdelingen. Anskaffing av fliskutter til opprydning av kvister og greiner. Denne vil kunne nyttas på fleire fagområdar. Kraftig diesel drevet fliskutter på tilhenger. Utfører ikkje dette pr. i dag. Trær/kvistar blir liggande igjen, eller må kjøres vekk. Dette er tungvint og lite effektivt. Vi får negative reaksjonar når trevirke blir liggande. Betre besparelse og utføra dette i egen regi, enn å nytta eksterne.

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 600.000 0 0 0 600.000

17-1100-09 Ombygging av lager på loftet til kontor, Enge barnehage

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 649.000 0 0 0 649.000

17-1100-10 Anskaffing av bil med fliskutter

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 250.000 0 0 0 250.000


Investeringsbudsjettet som låg inne i ØP16-19 er delvis vidareført. 50001 Grunninnløysing med årleg ramme 1,5 mill. er tatt ut. Det er ein del ubrukte lånemidlar knytt til dette prosjektet. 50007 er vidareført, men i 2017 vert det vist spesielt til eiga prosjekt ny telefonssentral. 50017 Opprusting kommunale bygg er auka frå 500 000 til 1 000 000. 50169 Opprusting kommunale vegar og bruer er redusert frå 2,5 mill. årleg til 1 mill. årleg. 50123 nytt omsorgssenter er justert etter nytt vedtak i haust. Det er lagt inn 25 millionar til ombygging av eksisterande omsorgssenter, og vel 1 mill. til ombygging i Skånevik slik det blei lagt opp til i same vedtak.

Finansiering av ØP17-20 investeringar vert dekka ved låneopptak, inkludert lån til forskottering av vel 66 millionar i tilskot til nytt omsorgssenter.

Startlånsordninga for vidare utlån. Ein legg til grunn årlege utlån på ca. 3 millionar.

Enge skule vil få behov for ekstra areal hausten 2017 då ein får 3 parallellar i 1. klassen. Ein er per i dag usikker på kva løysing som vil bli aktuell, mellom anna grunna situasjonen på Skakkesenteret. Førebels vert det lagt inn 5 millionar som eit anslag på midlertidige lokalar ("brakker») etter modell frå Skånevik barnehage.

17-1100-11 Vidareføring av ØP16-19

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 11.815.000 39.550.000 27.200.000 2.200.000 80.765.000

17-1100-12 Finansering av ØP17-20

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak -104.000.000 -39.550.000 -27.200.000 -2.200.000 -172.950.000

17-1100-13 Startlån for vidare utlån

2017 2018 2019 2020 Totalt


17-1100-14 Midlertidig løysing Enge skule

2017 2018 2019 2020 Totalt


Det er stort behov for å utvikla uteområdet/leikeplassar vidare. Skulen har investert 630 000 på utskifting av leikeapparat i 2016. Det er også behov for å skifta dekke på minst ein av ballbingane. Arbeidet med utvikling / oppgradering bør vidareførast i 2017. Skulen vil ta initiativ overfor FAU for å vurdera om dei kan søka om andre midlar i tillegg, og om noko av arbeidet kan gjerast på dugnad.

Det er i K-sak 08/12, sagt at kommunen skal opparbeide veg og parkeringsplass ved den nye kyrkja. Kyrkja ynskjer at tiltaket er gjennomført innan planlagd bispevisitas, november 2017. Det er tidlegare løyvd 800 000 til tiltaket. Av dette er brukt om lag 70 000 til konsulent. Det er nyleg henta inn kostnadsoverslag frå konsulent for gjennomføring av prosjekt for ein totalkostnad på 2 775 000 (avrunda). 15 % arealet er ikkje kommunen sin eigedom og kjem til fråtrekk frå beløpet. Kostnad: 2 775 000 - 15% for ikkje kommunalt areal: 420 000 - Rest tidlegare tildeling 730 000 Finansieringsbehov: 1 625 000

Asfaltering Skånevik Nærmiljøpark, ca. 4000 m2. Budsjettinnspelet ligg vedlagt budsjettsaka.

Tårnet Skånevik kyrkje

Sum tiltak 5.000.000 0 0 0 5.000.000

17-2101-02 Oppgradering/utvikling av uteområdet

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 400.000 0 0 0 400.000

17-2300-07 Etne kyrkje veg og parkering

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 1.625.000 0 0 0 1.625.000

17-2300-08 Asfalt Skånevik Nærmiljøpark

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 500.000 0 0 0 500.000

17-2300-11 Tårnet Skånevik kyrkje


Har fått 150 000 i 2014 Saka er utgreidd nærare og det er m o a henta inn kostnadsoverslag. Kyrkja ber nå om ytterlegare 850 000. Det er opning for kommunen til å lånefinansiere eit slikt tiltak, jf. kirkeloven § 15.

2017 2018 2019 2020 Totalt

Sum tiltak 850.000 0 0 0 850.000

Documents

BUDSJETT 2017 ØKONOMIPLAN 2017 - 2020 TEKSTDEL · PDF fileArbeid knytt til born si psykiske helse er ei særskild satsing som vil verka ... og familiar det er knytta uro til. Barnehage,