www.gpp-proca.eu

Zielone Zamówienia Publiczne w praktyce

BUDYNKI I ELEMENTY BUDYNKÓW

miejsce, data wydarzenie

Bałtycka Agencja Poszanowania Energii Sp. z o.o.

www.gpp-proca.eu

Budownictwo a ZZP

Wysokie koszty (nowe budownictwo, modernizacja, inwestycje w

większy remont).

Długi okres trwałości budynku (konstrukcja budynku, ściany

zewnętrzne, okna).

Krótszy okres żywotności elementów i urządzeń, np. kotły,

systemy wentylacji i klimatyzacji.

Złożoność – budynek składa się z wielu elementów, które

muszą być starannie dobrane.

Współzależność – zmiana jednego z elementów lub jego właściwości

może znacząco wpływać na zachowanie się innych elementów lub cały

budynek (np. Nowe okna w starym budynku – zwiększona szczelość budynku – wyższa

wilgotność powietrza – możliwść wystąpienia pleśni – konieczność poprawy systemu

wentylacji)

www.gpp-proca.eu

Ramy ekonomiczne i społeczne (poziom globalny, krajowy i lokalny; rozwój rynku; konkurencja;

ogólne zasady społeczne; miejsca pracy; bezpieczeństwo

dostaw; etc.).

Długoterminowe oddziaływanie na środowisko (transport, materiały, energia, emisje, odpady, etc.).

Wpływ na użytkownika końcowego (koszty eksploatacyjne i utrzymania; aspekty zdrowotne i

higieniczne; kofort; etc.).

Budownictwo a ZZP

www.gpp-proca.eu

Budownictwo w Unii Europejskiej w liczbach

Powierzchnia: 21 mld m2

Roczny poziom aktywności:

- nowe konstrukcje 1,0%

- rozbiórka 0,5%

- renowacje 1,8%

Fakty: 40% zapotrzebowania na energię końcową,

36% emisji CO2, prawie 50% odpadów.

Wydatki w sektorze publicznym: 40% na produkty i

usługi związane z budownictwem.

Niewiele procentowo, ale znacząco w

liczbach bezwzględnych

Najważniejszy potencjał!

www.gpp-proca.eu

Budownictwo w Unii Europejskiej - potencjał i trendy

Szacunek International Energy Agency (IEA):

- nowe konstrukcje :

potencjał długoterminowych oszczędności energii 70-75% (Uwaga: w porównaniu do historycznych norm; również zależny od

Unijnych i krajowych celów i kryteriów technicznych);

- renowacja istniejących zasobów budynków :

potencjał oszczędności energii 55-80%, w zależności od

rodzaju budynku, jego stanu technicznego, położenia

geograficznego, etc.

(Uwaga: typowo ilość prac renowacyjnych rośnie w stosunku do

nowego budownictwa)

www.gpp-proca.eu

Budownictwo w Unii Europejskiej - ZPP –powiązane ustawodastwo (1)

DYREKTYWA 89/106/EEC z dn. 21 grudnia 1988 r. w sprawie zbliżenia

przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw

Członkowskich odnoszących się do wyrobów budowlanych (89/106/EWG) -

Construction Products Directive(“CPD”; 89/106/EEC)

DYREKTYWA 2002/91/WE z dn.16 grudnia 2002 r. w sprawie charakterystyki

energetycznej budynków - Directive on the Energy Performance of Buildings

(“EPBD”; 2002/91/EC)

DYREKTYWA 2006/32/WE z dn.5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności

końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych oraz uchylająca

dyrektywę Rady 93/76/EWG - Directive on energy end-use efficiency and energy

services (“ESD”; „Services Directive“; 2006/32/EC)

DYREKTYWA 2009/28/WE z dn.23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania

stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniająca i w następstwie

uchylająca dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE - Directive on the promotion

of the use of energy from renewable („RES Directive“; 2009/28/EC)

www.gpp-proca.eu

Budownictwo w Unii Europejskiej - ZPP –powiązane ustawodastwo (2)

DYREKTYWA 2009/125/WE z dn. 21 października 2009 r. ustanawiająca ogólne

zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z

energią (wersja przekształcona) - Directive establishing a framework for the

setting of ecodesign requirements for energy-related products (“Eco-Design

Directive”; 2009/125/EC)

DYREKTYWA 2010/31/UE z dn. 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki

energetycznej budynków (wersja przekształcona) - EPBD Recast (2010/31/EU)

DYREKTYWA 2012/27/UE z dn. 25 października 2012 r. w sprawie efektywności

energetycznej, zmiany dyrektyw 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylenia

dyrektyw 2004/8/WE i 2006/32/WE - Energy Efficiency Directive (2012/27/EU)

www.gpp-proca.eu

EPBD, EPBD przekształcona & ZZP– najważniejsze zapisy

• wspólne ramy do obliczania charakterystyki energetycznej budynków

• definicja minimalnych wymagań efektywności energetycznej dla nowo

wznoszonych budynków i większych renowacji oraz systemów mechanicznych

(ogrzewanie, ciepła woda, went.-klim)

• obowiązek dla nowych budynków a zachęcenie dla budynków poddawnaych

ważniejszym renowacjom – rozważenia opłacalności alternatywnych systemów

zaopatrzenia w energię: zdecentralizowane systemy dostawy energii w oparciu o

OZE, kogeneracja, ogrzewanie/chłodzenie lokalne w oparciu częściowo lub

całkowicie o OZE, pompy cieplne

•Charakterystyka energetyczna budynku - obowiązek umieszczania w miejscu

widocznym budynku użyteczności publicznej 9bud. O pow. Uzytkowej pow. 500 m2

a od 9 lipca 2015 – 250 m2; uwypuklenie rekomendacji dla poprawy efektywności

energetycznej

•

Budownictwo w Unii Europejskiej - ZPP –powiązane ustawodastwo (3)

www.gpp-proca.eu

EPBD, EPBD przekształcona & ZZP– najważniejsze zapisy

• optymalny poziom kosztów (nakładów i kosztów utrzymania i eksploatacji, w tym

kosztów zaoszczędzonej energii) budowy lub renowacji w oparciu cykl życia (budynku,

elementu budynku)

• regularne przeglądy części systemów grzewczych (źródło ciepła, system kontrolny, pompy

cyrulacyjne, kotły) do celów ogrzewania o mocy użytecznej ponad 20 kW. Kotły o mocy

powyżej 100kW – co dwa lata; kotły gazowe mogą być kontrolowane co 4 lata, systemy

went.-klim o mocy pow. 12 kW

• definicja ważniejszej renowacji – całkowity koszt prac renowacyjnych związanych z

przegrodami zewnętrznymi lub systemami technicznymi budynku przekracza 25% wartości

budynku lub renowacji podlega ponad 25% powierzchni przegród zewnętrznychy

• od 1 stycznia 2014r. 3% budynków instytucji rządowych lub przez nie zajmowanych musi

podlegać renowacji przynajmniej do poziomu spełnienia warunków charakterystyki

energetycznej budynku (172 budynki w Polsce wg projektu KPD)

Budownictwo w Unii Europejskiej - ZPP –powiązane ustawodastwo (4)

www.gpp-proca.eu

EPBD, EPBD przekształcona & ZZP– najważniejsze zapisy Od 31 grudnia 2020 nowo wznoszone budynki w UE będą musiały

charakteryzować się ‚niemal zerowym zużyciem energii' a energia w dużym

stopniu będzie pochodzić z odnawialnych źródeł energii (definicja budynku o

niemal zerowym zużyciu energii).

Po 31 grudnia 2018 r. nowe budynki zajmowane lub będące własnością władz

publicznych będą musiały spełniać kryteria dla budynków o ‚niemal zerowym

zużyciu energii'.

Budynek o " niemal zerowym zużyciu energii “ oznacza budynek o bardzo

wysokiej charakterystyce energetycznej określonej zgodnie z Zał. I. Niemal zerowa

lub bardzo niska ilość wymaganej energii powinna pochodzić w bardzo wysokim

stopniu z OZE, wytwarzanej na miejscu lub w pobliżu.”

Budownictwo w Unii Europejskiej - ZPP –powiązane ustawodastwo (5)

www.gpp-proca.eu

Elementy budynków a ZZP

Dla wszystkich elementów budynku podejście jest podobne.

Należy pamiętać, że, zielone musi iść w parze z opłacalnością

ekonomiczną.

Po pierwsze, należy sprawdzić wymagania dotyczące efektywności

energetycznej produktów, właściwości termiczne, charakterystykę

środowiskową, itp.

Nie wymagaj lepszej charakterystyki elementów budynku („aby być

bardziej zielonym“) bez rozeznania technicznych i ekonomicznych

ograniczeń oraz możliowści rynkowych – kryteria muszą być

uzasadnione.

www.gpp-proca.eu

Elementy budynków a ZZP – ŚDP (EPD)

Kryteria mogą być związane ze zużyciem energii w wielu

aspektach: poprawy działania, składu chemicznego,

wydajności nominalnej, technicznaj trwałości, i wielu innych.

Ważną rolę odgrywa i będzie odgrywać EPD –

Środowiskowa Deklaracja Produktu , która jest

przygotowywana w oparciu o ocenę cyklu zycia (Life Cycle

Assessment -LCA). Pozwala ona na szczegółowe

wzajemne porównanie różnych produków.

Baza deklaracji EPD powiększa się, a posiadanie EPD dla

produktu, jako rozpoznawalnego zielonego produktu

(elementu budynku) staje się zaletą na rynku.

www.gpp-proca.eu

Elementy budynku a ZZP

Pamiętaj o wzajemnym oddziaływaniu działań!

Na przykład: przetarg na zawory termostatyczne nie ma

sensu (efekt będzie niewielki), jeżeli system grzewczy nie

został uprzednio hydraulicznie zbalansowany.

Zwróć uwagę na właściwy czas zamówienia prac w celu

zmaksymalizowania efektu. Na przykład: dodatkowa

izlolacja ścian bez wymiany okien (odsunięcie w czasie

wymiany na rok lub dwa) spowoduje wzrost niepotrzebnyh

kosztów, technichniczne komplikacje i może być przyczyną

zniszczenia odnowionej elewacji.

www.gpp-proca.eu

...a procedura równoważna do poniższej:

Narzędzie do obliczeń Spełnione minimalne kryteria?

tak

Kryteria wyboru: Całkowita liczba punktów

LCC koszt-/wskaźnik efektywności

Wybór najkorzystniejszej

ekonomicznie oferty

nie

dyskwalifikacja

Budownictwo a zamówienia

www.gpp-proca.eu

Zapamiętaj:

zamówienie w budownictwie

jest zazwyczaj bardziej skomplikowane

niż dla innych produktów.

Może to być w miarę proste przy definiowaniu wymagań i

docelowych właściwości indywidualnych składników

(wyrobu budowlanego), ale konieczność oceny całości

przedsięwzięcia i wzajemnego oddziaływania składników są

nie lada wyzwaniem.

Budownictwo a zamówienia

www.gpp-proca.eu

Analiza cyklu życia (LCA) i Analiza kosztów w cyklu życia (LCC)

w budownictwie

Analiza cyklu życia (LCA) bierze pod uwagę aspekty środowiskowe i potencjalny wpływ w okresie żywotności produktu („od kołyski do grobu”) – od surowca, poprzez wytworzenie, wykorzystanie i utylizację. Ogólne kategorie wpływu na środowisko wymagające rozważenia (ISO 14040): 1. wykorzystanie zasobów 2. ludzkie zdrowie 3. skutki ekologiczne Na wszystkich etapach życie produktu (budynku) zgodnie z metodologią oceniany jest wpływ : surowców, materiałów wtórnych, wytwarzania produktów budowlanych, wznoszenia budynku, eksploatacji, rozbiórki, utylizacji odpadów.

www.gpp-proca.eu

LCA i LCC w budownictwie: integracja

LCA i LCC mogą być stosowane równocześnie do oceny kosztu życia i wpływu na środowisko dla rozwiązań alternatywnych. Kombinacja LCA i LCC może być stosowana do : • Wyboru alternatywnego rozwiązania technicznego • Identyfikacji rozwiązania o najmniejszym wpływie na środowisko i

optymalnych kosztach • Uwzględnienia odziaływania na środowisko w kosztach • Oceny inwestycji budowlanej

www.gpp-proca.eu

Budownictwo a Zielone Zamówienia

Możliwe na każdym etapie/poziomie:

- Planowanie - Wznoszenie - Eksploatacja i utrzymanie - Renowacja - Rozbiórka, demontaż

- Na poziomie budynku

- Na poziomie

elementów budynku

www.gpp-proca.eu

Budownictwo a ZZP : Kolejne kroki

0. Identyfikacja rzeczywistych potrzeb – analiza zapotrzebowania. 1. Zdefiniowanie właściwości energetycznych i środowiskowych w ramach technicznych warunków brzegowych (wykorzystanie istniejących narzędzi, przewodniki, pomoc

eksperta, etc.).

2. Jasne wyspecyfikowanie przedmiotu przetargu, przygotowanie ogłoszenia o przetargu wraz z SIWZ (bazowa i docelowe wartości).

4. Zdefiniowanie klauzul dotyczących wykonania zamówienia.

3. Zdefiniowanie kryteriów wyboru – kryteria podstawowe i

kompleksowe ZZP (energia, ekologia, właściwości techniczne,

aspekty społeczne, relacje cenowe i zielonych kryteriów, etc.).

www.gpp-proca.eu

Budownictwo a ZZP : Wskaźniki dla “zielonego scenariusza”

Klasa efektywności energetycznej (świadectwo charakterystyki

energetycznej)

(kWh, ...)

Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (OZE) (rodzaj OZE, % pokrycia zapotrzebowania na energię, ...)

LCC – porównanie kosztów w okresie życia budynku

Czynniki środowiskowe i zdrowotne (emisje, zastosowane materiały, lokalne warunki ekonomiczne...)

Przechodzenie od zielonych zamówień w kierunku zrównoważonych zamówień : środowisko (wł. energię), ekonomia , aspekty społeczne

www.gpp-proca.eu

Budownictwo a ZZP: “zielony scenariusz”

Budowa lub większa renowacja :

„Zielony” oznacza rozważanie różnych scenariuszy oraz analizę wyników w zakresie energii i środowiska /wpływ jako podstawę obliczeń kosztu (oraz ustalenie kryteriów dla tych parametrów).

Na kolejnym slajdzie przedstawiono jak różne działania wpływają na charakterystykę energetyczną budynku.

Kombinacja takiej analizy z obliczeniami kosztów (koszt inwestycji versus długoterminowe koszty eksploatacyjne i utrzymania – jeżeli dostępne są takie dane!) mogą w efekcie dać wynik korzystniejszy dla mniej efektywnego energetycznie, lecz tańszego w perspektywie długoterminowej (i może bardziej przyjaznego ekologicznie) scenariusza.

Pamiętaj, że „maximum” nie koniecznie oznacza „optimum”.

www.gpp-proca.eu

Przykładowe kryteria dla komponentów budynku

• Szczelność ram okiennych/łączników skrzydeł (liczba i rodzaj uszczelek) –

do potwierdzenia testem szczelności lub właściwym anemometrem po

zakończeniu montażu

• Szczelność okien/łączników ścian – do potwierdzenia testem szczelności lub

właściwym anemometrem po zakończeniu montażu

• formalne potwierdzenie charakterystyki okien (certyfikaty, reporty techniczne, etc.)

www.gpp-proca.eu

EU Eco-Label

(materiały

ekologiczne…)

Solar Keymark

(systemy

słoneczne…)

NaturePlus

(zrównoważone

materiały…)

Różne krajowe

etykiety …

Świadectwo

charakterystyki

energetycznej (nie

jest to “klasyczna”

zielona etykieta) …

Budownictwo a ZZP : (pośrednie) stosowanie etykiet

ALE ZAWSZE

PAMIĘTAJ O

KRAJOWYM

PODSTAWOWM

USTAWODAWSTWIE

www.gpp-proca.eu

Budownictwo a ZZP : pomocne narzędzia

http://ec.europa.eu/environment/gpp/eu_gpp_criteria_en.htm

Kryteria i narzędzia dla:

• Procesu budowlanego

• Okien, szklanych drzwi i świetlików

• Izolacji termicznych

• Podłóg twardych

• Paneli ściennych

• Systemów EC (CHP)

UWAGA: także oświetlenie wewnętrzne, sprzęt IT i inne wewnętrzne

źródła ciepła mają wpływ na charakterystykę energetyczną budynku

(wewnętrzne zyski, obciążenie chłodzeniem, etc.), pomimo tego, że

nie są zaliczane do „klasycznych” komponentów budynku.

www.gpp-proca.eu

ZAPAMIETAJ:

Poprzez zakup efektywnych energetycznie systemów, niskoenergetycznych

materiałów można osiągnąć jedynie część potencjalnych oszczędności.

W dużym stopniu rzeczywiste efekty zależą od użytkownika budynku i zarządcy.

Obejmuje to regularną dbałość w utrzymaniu budynku i właściwe wzorce

użytkowania (aspekty behavioralne).

Nawet najbardziej zaawansowany technologicznie budynek nie może zapewnić

oczekiwanych (i obliczonych teoretycznie) wyników, jeżeli nie jest prawidłowo

użytkowany i utrzymywany.

Budownictwo z ZZP: Co dalej po zakupie?

www.gpp-proca.eu

Projekt realizowany w ramach programu

Inteligentna Energia dla Europy: Green ProcA

Zielone zamówienia Publiczne w praktyce

www.gpp-proca.eu

Opis projektu

Projekt Green ProcA oferuje:

pomoc techniczną (helpdesk) w zakresie zielonych zamówień publicznych w 8

językach

szkolenia dla sektora publicznego

pomoc w skutecznym transferze wiedzy do nowych państw członkowskich

wsparcie realizacji przykładowych projektów z zakresu zielonych zamówień

monitorowanie doświadczeń w realizacji zielonych zamówień; rekomendacje

dla aktualizacji Krajowych Planów Działań dotyczących Efektywności

Energetycznej

www.gpp-proca.eu

Green ProcA

Grupy docelowe:

Nabywcy publiczni

Urzędnicy ds. środowiska

Konsultanci

Również: decydenci i inne podmioty

Moduły (grupy produktowe) :

Urządzenia biurowe / IT

Oświetlenie

Budynki i elementy budynków

www.gpp-proca.eu

Oczekiwane rezultaty

Do celów projektu Green ProcA należy:

promowanie i zwiększenie liczby zielonych zamówień publicznych w gminach i

administracji publicznej

podniesienie świadomości i wiedzy na temat etykiet energetycznych i

środowiskowych oraz innowacyjnych technologii

zapewnienie łatwego dostępu do zielonych kryteriów i narzędzi

transfer wiedzy z krajów z dużym doświadczeniem do krajów uczących się

zielonych zamówień

wyposażenie decydentów w wiedzę umożliwiającą wybieranie środków i narzędzi

pozwalających na poprawne przeprowadzanie zielonych zamówień publicznych

www.gpp-proca.eu

Partnerzy i Kontakt

Informacje nt. partnerów projektu

dostępne są na

krajowych podstronach na:

www.gpp-proca.eu

Polski partner:

Bałtycka Agencja Poszanowania Energii Sp. z o.o.

Katarzyna Grecka oraz Ludmiła Wach

email: kgrecka@bape.com.pl

lwach@bape.com.pl

Tel.: +48 58 3475535

UWAGA: Niniejszy materiał przedstawia jedynie część zakresu omawianego w czasie szkoleń! ZAPRASZAMY DO UDZIAŁU W SZKOLENIACH! Zainteresowane osoby prosimy o kontakt.