BULETINI GJYSMËVJETOR MAKROEKONOMIK · 5 Buletini Gjysmëvjetor Botimi 1 Zhvillimet në sektorin financiar në përgjithësi kanë përcjellur trendin e zhvillimeve në sektorin

1

Buletini Gjysmëvjetor

Botimi 1

BULETINI GJYSMËVJETOR

MAKROEKONOMIK

Janar-Qershor 2013

Departamenti i Politikave Ekonomike dhe Publike

Prishtinë, 2013

2


Botimi 1

PUBLIKUAR NGA MINISTRIA E FINANCAVE

Ndërtesa e Qeverisë, kati XIII

10,000 Prishtinë, Kosovë

Tel: ++ 381 38 200 34 331

WEBFAQJA: www.mf.rks-gov.net

e‐maili: makroekonomia@mfe‐ks.org

Arment Merovci

Besart Myderrizi

BORDI I EDITORËVE: Berat Havolli

Semra Tyrbedari

Valmira Rexhëbeqaj

Përdorimi i të dhënave nga ky publikim lejohet vetëm me citimin e burimit

Buletini publikohet në afat gjysmëvjetor dhe çdo përmirësim do të bëhet në web-faqe

Nëntor 2013

http://mf.rks-gov.net/

3


Botimi 1

Përmbledhja:

HYRJE .......................................................................................................................................................................... 4

1. SEKTORI REAL.................................................................................................................................................... 6

1.1.1. TREGU I PUNËS............................................................................................................................................. 6

1.1.2. LËVIZJA E ÇMIMEVE ....................................................................................................................................... 7

1.1.3. MIRËQENIA SOCIALE ..................................................................................................................................... 9

1.1.4. PËRMBLEDHJE E ZHVILLIMEVE SEKTORIALE ........................................................................................................ 10

2. SEKTORI FISKAL ................................................................................................................................................... 13

2.1.1. TË HYRAT BUXHETORE QEVERITARE ................................................................................................................ 13

2.1.2. TË HYRAT TATIMORE NGA KUFIRI .................................................................................................................... 14

2.1.3. SHPENZIMET BUXHETORE QEVERITARE............................................................................................................ 17

3. SEKTORI FINANCIAR ........................................................................................................................................ 20

TREGJET FINANCIARE NË EUROZONË ................................................................................................................................. 20

3.1.1. SISTEMI FINANCIAR NË KOSOVË ..................................................................................................................... 20

3.1.2. ZHVILLIMET NË SEKTORIN BANKAR .................................................................................................................. 21

3.1.3. STRUKTURA E DEPOZITAVE DHE KREDIVE .......................................................................................................... 22

3.1.3.1. EKONOMITË FAMILJARE ................................................................................................................................ 22

3.1.3.2. KORPORATAT JO-FINANCIARE ........................................................................................................................ 22

3.1.4. STRUKTURA E KREDIVE SIPAS MATURITETIT DHE INDUSTRISË ................................................................................. 23

3.1.5. PROFITABILITETI.......................................................................................................................................... 25

4. TREGTIA ME JASHTË ............................................................................................................................................. 27

4.1.1. TREGTIA SIPAS GRUPEVE TË MALLRAVE ............................................................................................................ 27

4.1.2. TREGTIA SIPAS PARTNERËVE KRYESOR .............................................................................................................. 28

4


Botimi 1

HYRJE

Zhvillimet ekonomike brenda gjysmës së parë të vitit 2013 në përgjithësi vlerësohen të kenë

qenë brenda parametrave që sugjerojnë për situatë stabile ekonomike si në sektorin real dhe

fiskal e po ashtu edhe në atë financiar. Ndërkaq, ngjashëm me periudhat e tjera, ekonomia e

vendit edhe gjatë kësaj periudhe është përcjellë me deficit të lartë tregtar si një prej problemeve

kyçe të ekonomisë tonë.

Gjatë kësaj periudhe të vitit, çmimet shënuan një ngritje mesatare vjetore prej 2.7 %. Ecuria e

inflacionit u ndikua kryesisht nga çmimet e ushqimeve dhe pijeve joalkoolike, kategori këto që

vazhdojnë të ruajnë një përfaqësim të lartë në indeksin e përgjithshëm të çmimeve, ndërkohë

për dallim prej vitit 2012, çmimet e naftës patën efekt rënës në inflacion si rezultat i rënies së

çmimit ndërkombëtar.

Edhe pse të dhënat mbi aktivitetin ekonomik në vend mbesin të kufizuara dhe në nivel të të

dhënave administrative, për këtë gjashtëmujor këto të dhëna sugjerojnë për rritje të numrit të

ndërmarrjeve të reja të regjistruara, të cilat edhe më tej kryesisht vazhdojnë ti përkasin sektorit

të tregtisë. Ndërkaq vlen të potencohet fakti se trendi rritës i regjistrimit të ndërmarrjeve

bujqësore dhe atyre ndërtimore ka vazhduar edhe gjatë kësaj periudhe, që është një sinjal

pozitiv mbi tendencat e shtimit të aktivitetit ekonomik brenda vendit dhe zëvendësimit gradual

të prodhimeve të importit me prodhime vendore, kryesisht në produktet bujqësore.

Zhvillimet në sektorin fiskal edhe gjatë kësaj periudhe mbeten brenda parametrave të

qëndrueshëm buxhetor dhe ruajtjes së disiplinës fiskale. Bazuar në trendin aktual të realizimit

të të hyrave dhe shpenzimeve buxhetore deficiti i përgjithshëm buxhetor në fund të qershorit

rezultojë të jetë €17.4 mil. Edhe pse, edhe më tutje të hyrat e përgjithshme buxhetore vazhdojnë

të dominohen nga të hyrat në kufi, norma e rritjes së kësaj kategorie e të të hyrave gradualisht

po ngadalësohet duke u kompensuar me rritje më të shpejtë të të hyrave vendore. Krahasuar me

periudhën e njëjtë të vitit të kaluar, të hyrat nga dogana u ngritën për 2.2%, ndërsa ato vendore

për 9.3%. Nga ana tjetër shpenzimet kanë ruajtur trendin e tyre të ngjashëm me vitet e kaluara,

dhe vlera e përgjithshme e realizimit të shpenzimeve buxhetore deri në fund të qershorit ishte

diku rreth 40% të buxhetit të përgjithshëm vjetor.

Edhe gjatë kësaj periudhe, ekonomia e vendit vazhdoj të përballet me deficit të lartë tregtar.

Gjatë kësaj periudhe importet e mallrave janë rritur për 9.5%, ndërsa eksportet për 9.9%.

Karakteristikë e kësaj periudhe është ndryshimi në strukturë të importeve ku vërehet një rënie e

pjesëmarrjes së produkteve minerale në totalin e përgjithshëm të importeve, që kryesisht vjen si

rezultat i rënies së çmimeve të derivateve të naftës, ndërsa në të njëjtën kohë është vërejtur një

diversifikim më i madh i eksporteve dhe rritjes së pjesëmarrjes së eksportit të produkteve

ushqimore, produkteve të plastikës dhe drurit, e përcjellur me rënie të pjesëmarrjes së metaleve

bazë.

5


Botimi 1

Zhvillimet në sektorin financiar në përgjithësi kanë përcjellur trendin e zhvillimeve në sektorin

real të ekonomisë. Gjysma e parë e vitit 2013 u karakterizua me zhvillime pozitive, mirëpo

duhet cekur se trendet e rritjes së aseteve të përgjithshme të sektorit bankar ishin të

ngadalësuara. Në këtë kontekst kreditë bruto gjatë kësaj periudhe u rritën për 2.8%, ndërsa

depozitat për 8.3%. Edhe më tej depozitat familjare vazhdojnë të mbesin financuesit kryesor të

sistemit financiar me pjesëmarrje diku prej rreth 75%, ndërsa në përputhje me strukturën e

bizneseve të regjistruara në Kosovë, sektori i tregtisë mbetet absorbuesi më i madh i kredive me

pjesëmarrje në kredidhënie prej rreth 72%.

Në strukturë buletini gjysmëvjetor makroekonomik prezanton të dhënat e mbledhura nga

institucionet përkatëse të cilat janë përpunuar dhe analizuar me qëllim të ofrimit të informatave

kualitative mbi trendet kryesore ekonomike, që karakterizojnë gjysmën e parë të vitit 2013. Për

më shumë, ky dokument përmban analiza sektoriale të cilat përfshijnë edhe vitin 2012, por

theks i veçantë i është dhënë krahasimit të gjysmës së parë të vitit 2013 me atë të vitit 2012.

6


Botimi 1

1. SEKTORI REAL

Për vitin 2013, Divizioni i Makroekonomisë ka vlerësuar se struktura e Bruto Prodhimit Vendor

(BPV) do mbetet e pandryshuar, ku komponentët e investimeve dhe konsumit pritet të kenë

normat më të larta të rritjes, ndërsa për dallim nga viti 2012, importet pritet të ndjekin trend të

rritjes reale. Investimet private pritet të ruajnë pjesëmarrjen prej 21% në BPV, ndërsa

pjesëmarrja e konsumit privat pritet të bjerë nga 86% (në 2012) në 84% të BPV-së në 2013.

Importet po ashtu pritet të ulin pjesëmarrjen nga 54% e BPV-së në 2012, në 52% më 2013.

Bruto të hyrat në dispozicion për kokë banori pritet të rriten me normë të njëjtë me BPV-në, për

shkak të rritjes së neto dërgesave nga diaspora si dhe të hyrave tjera të gjeneruara nga faktorët e

prodhimit në funksion jashtë vendit. Çmimet e konsumit janë parashikuar të rriten me 1.7%,

normë mesatare vjetore, ndërsa deflatori i BPV-së është parashikuar të rritet me 2%.

1.1.1. TREGU I PUNËS

Burimet e të dhënave për monitorimin e zhvillimeve në tregun e punës në Kosovë janë të

kufizuara. Baza e të dhënave të Ministrisë së Punës dhe Mirëqenies Sociale mbi të papunët e

regjistruar është i vetmi burim, i cili ofron indikacione për zhvillimet në tregun e punës në baza

mujore. Në anën tjetër, norma zyrtare e papunësisë, së bashku me normën e punësimit, si

përqindje e popullsisë aktive kalkulohet nga Agjencia e Statistikave të Kosovës përmes Anketës

së Fuqisë Punëtore (AFP). Për herë të parë në vitin 2012, kjo anketë ka filluar të zhvillohet në

baza gjashtëmujore. Deri më 30 qershor 2013, rezultatet më të fundit të AFP-së kanë mbuluar

gjysmëvjetorin e parë të vitit 2012.

Në bazë të AFP-së për gjysmëvjetorin e parë të vitit 2012, shkalla e pjesëmarrjes së popullsisë

me moshë pune (15-64 vjeç) në tregun e punës është 36.8%. Në bazë të kësaj ankete, 63.2% e

popullsisë së moshës së punës nuk është e punësuar dhe nuk kërkon punë (janë “jo-aktiv” në

tregun e punës). Këtu duhet pasur parasysh se pjesë e kësaj kategorie të popullsisë janë edhe

studentët dhe nxënësit e klasave të fundit të shkollave të mesme. Po ashtu, pjesë e kësaj

kategorie janë edhe pjesëtarë të shoqërisë që janë të angazhuar në aktivitete “jo-ekonomike”;

gjegjësisht, në aktivitete vlera e të cilave nuk përfaqësohet statistikisht në matjet e BPV-së, p.sh.

amvisërisë. Pjesë e kësaj kategorie janë edhe punëkërkuesit e “dekurajuar”, apo ata

punëkërkues të cilët kanë vendosur ta braktisin pjesëmarrjen në tregun e punës për shkak të

mungesës së mundësisë për të gjetur një vend pune pas një periudhe të caktuar kërkimi.

Shkalla zyrtare e papunësisë sipas AFP-së së fundit është 35.1%, shkallë kjo që kalkulohet si

përqindje e numrit të personave që kërkojnë punë në numrin e përgjithshëm të pjesëmarrësve

në tregun e punës. Nga rezultatet e regjistrimit të popullsisë 2011, nga gjithsej 1.739 milionë

rezidentë të Kosovës, 1.135 milion janë të moshës së punës. Sipas rezultateve të regjistrimit

7


Botimi 1

2011, shkalla e pjesëmarrjes në tregun e punës është 44.8%. Sipas vlerësimit të popullsisë për

vitin 2012, gjithsej popullsia e Kosovës është 1.815 milionë. Nën supozimin se pjesëmarrja e

popullsisë me moshë pune në gjithsej popullsinë është e njëjtë me vitin 2011 (regjistrimin e

popullsisë), atëherë përgjithësimi statistikor i rezultateve të AFP-së së fundit përkthen shkallën

e papunësisë prej 35.1% në numrin prej 152,000 të papunësh, dhe 283,320 të punësuarish, deri

në qershor 2012. Në bazë të rezultateve të regjistrimit të popullsisë, gjatë vitit 2011 numri i të

papunëve ishte 226,634, ndërsa numri i të punësuarve ishte 278,572.

Në anën tjetër, në qershor të vitit 2012, numri i të papunëve të regjistruar në qendrat e

Ministrisë së Punës dhe Mirëqenies Sociale ishte 259,246. Lëvizja në këtë numër gjithsesi është

indikative, por vetë numri nuk është gjithëpërfshirës duke qenë se regjistrimi si i papunë është

kusht për të përfituar nga skemat e asistencës sociale. Prandaj, numri i të papunëve të

regjistruar ka potencialin e lartë për të përfshirë edhe një pjesë të popullsisë së moshës së punës

që në AFP klasifikohet si popullsi jo-aktive (jo-pjesëmarrëse në tregun e punës).

Në krahasim me qershorin 2012, në qershor të vitit 2013 numri i të papunëve të regjistruar në qendrat

regjionale të punësimit ishte 2.4% më i lartë (nga 259,246 në 265,531). Në të dy periudhat, 3% e të

papunëve të regjistruar kishin përgatitje universitare apo shkallë të lartë. 57% e të papunëve të

regjistruar janë pa kualifikime (Ministria e Punës dhe Mirëqenies Sociale).

1.1.2. LËVIZJA E ÇMIMEVE

Përgjatë periudhës gjashtëmujore janar-qershor 2013, norma mesatare e rritjes së Indeksit të

Çmimeve të Konsumit ishte 2.7%. Nën supozimin se niveli i indeksit do mbetet i pa-ndryshuar

përgjatë gjashtë muajve të ardhshëm të vitit, vetëm lëvizjet e çmimeve përgjatë këtij gjashtë

mujori do shpiejnë drejt një norme mesatare inflacioni prej 1.8% për vitin 2013; normë kjo

shumë e përafërt me parashikimin e Ministrisë së Financave prej 1.7%. Nëse trendi i ndryshimit

të normave brenda muajve përcjell vitin paraprak, atëherë mund të pritet që në gjashtëmujorin

e dytë të vitit të vazhdojë trendi rritës i nivelit të përgjithshëm të çmimeve të konsumit, duke

rezultuar me një normë aktuale

vjetore e cila tejkalon

parashikimet.

Mirëpo, për të kuptuar më mirë

bazën krahasimore për

gjysmëvjetorin e parë të vitit

2013, trendi i normave mujore të

ndryshimit të Indeksit të

Çmimeve të Konsumit në

gjashtëmujorin e dytë të vitit 2012

duhet zbërthyer duke vështruar

0

2

4

6

8

10

12

Jana

r

Shkr

ut

Mar

s

Prill

Maj

Qer

shor

Korr

ik

Gus

ht

Shta

tor

Teto

r

Nen

tor

Dhj

etor

Jana

r

Shkr

ut

Mar

s

Prill

Maj

Qer

shor

Korr

ik

Gus

ht

Shta

tor

Teto

r

Nen

tor

Dhj

etor

Jana

r

Shkr

ut

Mar

s

Prill

Maj

Qer

shor

2011 2012 2013

IÇK, Total

IÇK (përjashtuar çmimet e ushqimit dhe naftës)

Figura 1.1: Indeksi i Çmimit të Konsumatorit, ndryshimi vjetor në %

8


Botimi 1

nga afër edhe lëvizjen e kësaj norme përgjatë vitit 2011.

Inflacioni mesatar në gjashtëmujorin e parë të vitit 2011 ishte 4.7% më i lartë se sa mesatarja e

gjysmës së dytë të po të njëjtit vit. Si rezultat, normat mujore në gjysmëvjetorin e dytë 2012 (të

cilat përllogariten duke u krahasuar në përqindje me nivelin e indeksit të muajit të njëjtë të vitit

paraprak) nuk kanë pësuar rritje vetëm nga ndryshimet e çmimeve në këtë vit, por janë edhe

rezultat i shpërndarjes së ndryshimeve përgjatë vitit 2011. Duke marrë parasysh këtë shpjegim

për trendin mujor të vitit 2012, në gjysmëvjetorin e dytë të vitit 2013 mund të pritet që

ndryshimet në indeks të jenë më të ulëta (ndryshim i kundërt me GjV2 2012), nisur nga

observimi se në gjysmën e parë të vitit inflacioni rezultues vjen kryesisht nga krahasimi i nivelit

të indeksit me gjysmën e parë të 2012-ës (kjo dëshmohet më tutje me faktin se nga janari 2013,

kur indeksi ishte 127.8, ka pasuar një rënie të indeksit në nivelin 126.8 në qershor 2013, por duke

marrë parasysh bazën krahasimore kjo ende interpretohet si rritje çmimesh).

Përderisa norma mesatare gjysmëvjetore (GjV1 2013) e inflacionit ishte 2.7%, norma e inflacionit

bazë e cila përjashton artikujt me ndryshueshmëri të lartë, dhe ndikim të lartë nga tregjet

ndërkombëtare, ka shënuar një rritje mesatare prej 1.1% në të njëjtën periudhë.

Në gjysmëvjetorin e parë të vitit 2011, çmimet e derivateve pësuan rritje të lartë (21.1% në

mesatare), dhe çmimet e ushqimit dhe pijeve jo-alkoolike u përcollën me një rritje po ashtu të

lartë (me mesatare të ndryshimit vjetor nëpër muaj 16.9%). Në gjysmëvjetorin e parë të vitit

2012, trendi i rritjes së çmimeve të derivateve ishte sërish rritës, por me normë më të

ngadalësuar prej 8.4%. Mirëpo, çmimet e ushqimeve dhe pijeve jo-alkoolike shënuan rënie nga

muaji shkurt deri në muajin korrik, e që si mesatare gjashtëmujore janar-qershor rezultojë të jetë

-1.3%. Rritja e çmimeve të

konsumit të mallrave të

patregueshme, në anën tjetër,

bëri që për herë të parë nga viti

2003, më 2012 inflacioni të

dominohet nga faktorë të

brendshëm ekonomik (dhe jo i

imponuar nga dy shkaktarët

kryesor – ushqimi dhe

derivatet). Ky përfundim mund

të nxjerret edhe nga figura 1.1

dhe 1.1.1 të paraqitura në këtë

seksion.

Në gjysmëvjetorin e parë të vitit 2013 (GjV1 2013), ndryshe nga GjV1 2012, çmimi i derivateve u ul me

4.2% në mesatare (dhe kjo edhe sipas shpjegimeve të mëparshme është e ndikuar nga rritjet mujore në

gjysmëvjetorët e parë të 2012-ës dhe 2011-ës). Në të njëjtën kohë, çmimet e ushqimeve dhe pijeve jo-

-10

-5

0

5

10

15

20

25

30

35

Jana

r

Shkr

ut

Mar

s

Prill

Maj

Qer

shor

Korr

ik

Gus

ht

Shta

tor

Teto

r

Nen

tor

Dhj

etor

Jana

r

Shkr

ut

Mar

s

Prill

Maj

Qer

shor

Korr

ik

Gus

ht

Shta

tor

Teto

r

Nen

tor

Dhj

etor

Jana

r

Shkr

ut

Mar

s

Prill

Maj

Qer

shor

2011 2012 2013

IÇK, Total

Çmimet e ushqimit dhe pijeve j.alkoholike

Çmimet e derivateve

Figura 1.1.1: Indeksi i Çmimit të Konsumatorit, me kategori, ndryshimi vjetor në %

%

9


Botimi 1

alkoolike në GjV1 2013 u rritën me 4.03%. Prandaj, edhe në GjV1 2013, norma bazë e inflacionit ishte

1.6% më e ulët se norma e përgjithshme, në pajtueshmëri me trendin para vitit 2012.

Matjet e çmimeve nga Agjencia e Statistikave të Kosovës dhe kalkulimet e Njësitit të Makroekonomisë

janë shfrytëzuar në krahasimet e paraqitura më lartë.

1.1.3. MIRËQENIA SOCIALE

Ndarja buxhetore për transferet sociale në vitin 2013 kap shumën prej €271 milionë; nga e cila

shumë €176.5 milionë janë të dedikuara për pensione dhe €30.7 milionë janë të dedikuara për

skemat e asistencës dhe shërbimeve sociale. Gjatë vitit 2012, pagesat për pensione dhe skema

sociale arritën vlerën prej €219.6 milionë, apo rreth 4.5% të BPV-së. Në një krahasim hipotetik,

kjo shumë pagesash është ekuivalente me të hyra vjetore për 45,750 punëtorë (apo rreth 18% e

numrit të të punësuarve formal në 2012) që do kishin paga mujore prej €400. Prandaj, lëvizjet në

pagesat e këtyre skemave për mbështetje sociale jo vetëm se përcaktojnë nivelin e mirëqenies së

kategorive sociale të cilave u dedikohen, por kanë edhe ndikim më të gjerë në zhvillimet

përbrenda sektorit real (përmes ndryshimeve që mund të shkaktojnë në nivelin e përgjithshëm

të absorbimit).

Në gjysmëvjetorin e parë të

vitit 2013, për mbështetje

sociale janë bërë pagesa në

vlerë prej €123.28 milionë,

apo 22.8% më shumë se në

periudhën e njëjtë të vitit

2012. Numri mesatar mujor i

të gjithë përfituesve të

mbështetjes sociale është

rritur 2.2% krahasuar me

gjysmëvjetorin e parë të 2012-

ës. Kjo rritje ka ardhur

kryesisht për shkak të rritjes

së numrit të pensionistëve. Numri mesatar mujor i familjeve përfituese të asistencës sociale ka

rënë për 9.7% gjatë gjysmëvjetorit të parë 2013, në krahasim me të njëjtën periudhë të vitit 2012.

Numri mesatar i familjeve përfituese të ndihmës sociale për gjashtëmujorin e parë të vitit 2013

ishte 31,567, ndërsa mesatarja e periudhës së njëjtë të vitit 2012 ishte 34,968. Siç mund të shihet

edhe nga boshti i djathtë i grafikut 1.2, gjatë gjysmëvjetorit të parë 2013 pagesa mujore ishte

rreth €2.4 milionë. Në total, pagesa për skemat sociale në gjysmëvjetorin e parë të vitit 2013 ishte

për €0.55 milionë më e lartë se sa në periudhën e njëjtë të vitit 2012.

Grafiku 1.2: Numri i familjeve përfituese dhe pagesat e ndihmës sociale

1.51.61.71.81.92.02.12.22.32.42.52.62.72.82.93.03.13.23.33.43.5

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

Jan

Sh

ku

Mar

Pri

Maj

Qer

Ko

rr

Gush

Sh

ta

Tet

Nën

Dh

je

Jan

Sh

ku

Mar

Pri

Maj

Qer

Ko

rr

Gush

Sh

ta

Tet

Nën

Dh

je

Jan

Sh

ku

Mar

Pri

Maj

Qer

2011 2012 2013 - Gj.V. 1

Numri i Familjeve Pagesat (boshti i djathtë)

Në

milio

na e

uro

Në

mijëra

fam

ilje N

ëm

iliona e

uro

10


Botimi 1

Numri mesatar i përfituesve të

pensionit bazë është rritur nga

106,768 (sa ishte mesatarja e

gjysmëvjetorit të parë të 2012-

ës) në një mesatare prej 113,564

përgjatë gjysmëvjetorit të parë

të vitit 2013. Siç mund të shihet

edhe nga grafiku 1.3, deri në

janarin e vitit 2013, mesatarja e

pagesave mujore për pensionet

bazë lëvizte rreth shumës prej

€5.1 milionë. Në muajin tetor të

vitit 2012 këto pagesa tejkaluan

vlerën prej €10 milionë, për shkak të pagesës retroaktive të rritjes së mëhershme të pensioneve

bazë nga €45 në €60 për muaj. Nga janari 2013, mesatarja e pagesës mujore për skemën e

pensioneve bazë është stabilizuar në nivelin prej €7.1 milionë në muaj, pagesë kjo 40% më e

lartë se mesatarja e periudhës së njëjtë të vitit paraprak.

Numri i pensionistëve

kontributdhënës po ashtu është

rritur nga 32,817 (GjV-I 2012)

në 34,984 (GjV-I 2013).

Përderisa në muajin tetor 2012

pagesat tejkaluan vlerën prej €9

milionë, pas kompensimit

retroaktiv të rritjes së

pensioneve, mesatarja

gjysmëvjetore e pagesës u rrit

nga €2.7 milionë (GjV-I 2012)

në €4.1 milionë (GjV-I 2013).

1.1.4. PËRMBLEDHJE E ZHVILLIMEVE SEKTORIALE

Publikimi i fundit i matjes së BPV-së sipas aktiviteteve ekonomike nga ASK është ai i vitit 20111.

Sipas këtij publikimi, sektori i tregtisë ka pjesëmarrjen më të lartë në gjithsej vlerën e shtuar me

18%, përcjellur nga bujqësia dhe pylltaria me 17%, administrimi publik dhe i sigurisë me 16%, si

dhe ndërtimtaria dhe industria përpunuese me nga 10%. Në bazë të të dhënave publike të

ofruara për periudhën janar-qershor 2013, në vijim janë paraqitur informacione përmbledhëse

për sektorë të përzgjedhur.

1 BPV sipas aktiviteteve ekonomike 2006-2011

http://esk.rks-gov.net/llogarite-kombetare/ll-kombetare/doc_download/961-bruto-produktit-vendor-sipas-aktiviteteve-ekonomike-2006-2011

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

90

95

100

105

110

115

120

Jan

Sh

ku

Mar

Pri

Maj

Qer

Ko

rr

Gush

Sh

ta

Tet

Nën

Dh

je

Jan

Sh

ku

Mar

Pri

Maj

Qer

Ko

rr

Gush

Sh

ta

Tet

Nën

Dh

je

Jan

Sh

ku

Mar

Pri

Maj

Qer

2011 2012 2013 - Gj.V. 1

Numri i Përfituesve Pagesat (boshti i djathtë)

Në

milio

na e

uro

Në

mijëra

përf

itues

Në

milio

na e

uro

Grafiku 1.3: Numri dhe pagesat e pensionit bazë

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

Jan

Sh

ku

Mar

Pri

Maj

Qer

Ko

rr

Gush

Sh

ta

Tet

Nën

Dh

je

Jan

Sh

ku

Mar

Pri

Maj

Qer

Ko

rr

Gush

Sh

ta

Tet

Nën

Dh

je

Jan

Sh

ku

Mar

Pri

Maj

Qer

2011 2012 2013 - Gj.V. 1

Numri i Pensionistëve Pagesat (boshti i djathtë)

Në

milio

na e

uro

Në

mijëra

përf

itues

Në

milio

na e

uro

Grafiku 1.4: Numri dhe pagesat e pensionit të kontributdhënësve

11


Botimi 1

Regjistrimi i Bizneseve2: Numri i ndërmarrjeve të reja të regjistruara dhe ndërmarrjeve të ri-

regjistruara është rritur nga 5,276 në gjysmëvjetorin e parë 2012, në 5,605 në gjysmëvjetorin e

parë 2013. Numri i ndërmarrjeve të shuara po ashtu është rritur nga 483 në 762 brenda

periudhës së njëjtë krahasimore, çka edhe do të thotë se norma neto e regjistrimit të

ndërmarrjeve është rritur për 50 ndërmarrje. Sikur në gjysmëvjetorin e parë 2012, numri më i

madh i ndërmarrjeve të reja të regjistruara në gjysmëvjetorin e parë të vitit 2013 i përkasin

sektorit të tregtisë. Vlen të theksohet se trendi rritës i regjistrimit të ndërmarrjeve bujqësore dhe

atyre ndërtimore ka vazhduar edhe në këtë gjashtëmujor. Në gjashtëmujorin e parë 2012 janë

regjistruar 520 ndërmarrje të reja ndërtimore, ndërsa në periudhën e njëjtë të vitit 2013 janë

regjistruar 557 ndërmarrje ndërtimore. Në të njëjtën periudhë, numri i regjistrimit të

ndërmarrjeve të reja bujqësore është rritur nga 417 në 461.

Bujqësia: Sipas Anketës së Ekonomive Shtëpiake Bujqësore 20123 (ASK 2013), sektori i bujqësisë

angazhon 140,914 punëtorë/anëtarë nga familjet bujqësore, të moshës 16-65 vjeç, me orar të

plotë, dhe 127,556 anëtarë të po të njëjtës kategori moshore me orar jo-të plotë. Sipas

vlerësimeve të kësaj ankete për vitin 2012, bujqësia kosovare ka prodhuar 430 mijë ton drithëra;

blegtoria vendore ka shitur prodhime në vlerë prej 40.2 milion euro; janë përdorur 503,622

metra kub dru, nga të cilët 92% janë shfrytëzuar për djegie. Sipas ASK-së, çmimi i inputeve

bujqësore4 është rritur me një mesatare tre-mujore prej 5.7% në gjysmëvjetorin e parë (4.6% në

tremujorin e parë dhe 6.8% në tremujorin e dytë) të vitit 2013, krahasuar me gjysmëvjetorin e

parë të vitit 2012. Kjo rritje është dominuar nga rritja e çmimeve të plehrave dhe përmirësuesve

të tokës si dhe lëndëve për ushqim kafshësh.

Transporti5: Numri i udhëtarëve përmes transportit ajror në Kosovë është rritur nga 591.92 mijë

në gjysmëvjetorin e parë 2012, në 710.62 mijë në gjysmëvjetorin e parë të vitit 2013 (rritje prej

20%). Numri i udhëtarëve që shfrytëzojnë transportin hekurudhor ka rënë në gjysmëvjetorin e

parë 2013 në krahasim me periudhën e njëjtë të vitit 2012 me 3.2%, nga 184 mijë në 178 mijë.

Transporti hekurudhor i mallrave, në anën tjetër, është rritur nga 325 mijë ton, në

gjysmëvjetorin e parë 2012, në 503 mijë ton në gjysmëvjetorin e parë 2013, një rritje kjo prej

54.7%.

Energjia6: Konsumi i energjisë elektrike në gjashtëmujorin e parë të vitit 2013 ishte pothuajse i

njëjtë me periudhën e njëjtë të vitit paraprak (1845.5 GWh në GjV1 2013, 1863.8 GWh në GjV1

2 Repertori Statestikor mbi Ndërmarrjet Ekonomike në Kosovë Tm2-2013

http://esk.rks-gov.net/regjistri-statistikor-i-bizneseve/publikimet/doc_download/1030-repertori-statestikor-mbi-ndaeumlrmarrjet-ekonomike-naeuml-kosovaeuml-tm2-2013 3 Anketa e Ekonomive Shtëpiake Bujqësore 2012

http://esk.rks-gov.net/bujqesia/publikimet-e-statistikave-bujqesore/doc_download/1025-anketa-e-ekonomive-shtaeumlpiake-bujqaeumlsore-2012 4 Indeksi i Çmimeve të Inputeve në Bujqësi TM2-2013

http://esk.rks-gov.net/bujqesia/publikimet-e-statistikave-bujqesore/doc_download/1034-indeksi-i-cmimeve-te-inputeve-dhe-cmimet-ne-bujqesi-tm2-2013-2005-100- 5 Statistikat e Transportit dhe Telekomunikacionit TM2-2013

http://esk.rks-gov.net/transporti/publikimet/doc_download/1028-statistikat-e-transportit-dhe-telekomunikacionit-tm2-2013 6Bilanci i Energjisë në Kosovë TM2-2013

12


Botimi 1

2012). Në të njëjtën kohë prodhimi vendas i energjisë elektrike është rritur me 8.41% në

krahasim me periudhën e njëjtë të vitit paraprak (rritja nga prodhimi në termocentrale ishte

7.5%, ndërsa rritja nga prodhimi në hidrocentrale, ndonëse me pjesëmarrje shumë të ulët, ishte

90.8%). Duke qenë se konsumi ishte pothuajse konstant, rritja e prodhimit ka bërë që përderisa

në gjysmëvjetorin e parë të vitit 2012 neto eksporti i energjisë të jetë negativ (pasi që importi

ishte për 107.7 GWh më i lartë se eksporti) në gjysmëvjetorin e parë 2013 neto eksporti i

energjisë ishte 261.7 GWh.

http://esk.rks-gov.net/energjia/publikimet/doc_download/1044-bilanci-i-energjisaeuml-naeuml-kosovaeuml-tm2-2013

13


Botimi 1

2. SEKTORI FISKAL

Në terma ekonomik, politikat fiskale janë mjet që shfrytëzojnë të hyrat qeveritare (mbledhja e

taksave) dhe shpenzimet qeveritare me qëllim të ndikimit në ekonominë e vendit. Meqenëse

Kosova nuk ka politikë monetare, politika fiskale mbetet i vetmi instrument që ka në

dispozicion Qeveria e Kosovës për të ndikuar në rrjedhat e ekonomisë së vendit. Instrumentet

kryesore të politikës fiskale të cilat mund t‟i përdorë Qeveria e Kosovës janë ndryshimet në

normat dhe strukturën e tatimeve, shpenzimet qeveritare në sektorë të ndryshëm si dhe borxhi

publik. Rrjedhimisht, shfrytëzimi i kujdesshëm i këtij instrumenti ekonomik, mbetet një prej

prioriteteve me rëndësi të veçantë për politikë-bërësit.

Duke qenë se politika fiskale është i vetmi instrument i politikave ekonomike në Kosovë,

Qeveria e Kosovës përmes Ministrisë së Financave ka ruajtur vazhdimisht një sistem të thjesht

tatimor me qëllim të zgjerimit të bazës tatimore si dhe të siguroj përkrahje për sektorin privat.

Vlen të ceket, se normat tatimore në Kosovë konsiderohen si më të ulëtat në rajon dhe më gjerë.

2.1.1. TË HYRAT BUXHETORE QEVERITARE

Performanca e të hyrave përgjatë gjashtëmujorit të parë të vitit 2013 ka qenë pozitive si në

raport me planin ashtu edhe në raport me vitin e kaluar. Me specifikisht, të hyrat totale gjatë

këtij gjysmëvjetori kanë shënuar një rritje prej 5.4% krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit

2012. Kjo rritje pjesërisht i atribuohet bazës më të ulët të të hyrave nga kufiri gjatë vitit të kaluar

të cilat u ndikuan nga kushtet e vështira atmosferike. Sidoqoftë, të hyrat tjera kanë treguar një

rritje të konsiderueshme gjatë kësaj periudhe duke dhënë sinjale pozitive për realizimin e plotë

të planit për tërë vitin 2013.

Gjithsej të hyrat buxhetore arritën vlerën prej 604.6 milionë euro gjatë periudhës janar-qershor

duke realizuar kështu rreth 40% të planit vjetor për këtë vit. Duke pasur parasysh që

historikisht rreth 60% e të hyrave është mbledhur në pjesën e dytë të vitit, atëherë edhe këtë vit

pritet që të hyrat të arrijnë planin në tërësi siç është parashikuar fillimisht.

Sa i përket strukturës së të hyrave, të hyrat nga kufiri vazhdojnë të dominojnë edhe pse trendi i

rritjes është më i ngadalshëm krahasuar me atë të të hyrave vendore. Të hyrat nga kufiri ende

përbëjnë mbi 60% të të hyrave të përgjithshme, edhe pse të hyrat vendore kanë shënuar një rritje

të theksuar përgjatë dy viteve të fundit. Rritja e të hyrave vendore kryesisht i është atribuuar

masave të ndërmarra në Administratën Tatimore të Kosovës për ngritjen e efikasitetit të

mbledhjes së të hyrave dhe lehtësimit të procedurave për kryerjen e obligimeve tatimore. Po

ashtu, këtë vit rritje të theksuar kanë shënuar edhe të hyrat vetanake të komunave, ngritje kjo e

cila është rezultat i ngritjes së normës së tatimit në pronë që ka filluar të aplikohet nga janari i

vitit 2013.

14


Botimi 1

Sa i përket pjesëmarrjes së të hyrave në

Bruto Prodhimin Vendor, nga tabela

më poshtë mund të shihet që të hyrat e

përgjithshme gjatë vitit 2012 kanë

shënuar rënie. Kjo rënie është rezultat i

rritjes më të ngadalshme të të hyrave

doganore e që vjen si rrjedhojë e rënies

së çmimeve ndërkombëtare, gjë që ka

ndikuar në rënien e vlerës së

përgjithshme të importit të mallrave.

Burimi: Departamenti i Thesarit

Po ashtu, rënie kanë shënuar edhe të hyrat vetanake qendrore, që i atribuohen kryesisht të

hyrave të njëhershme nga licencat e dhëna për operatorët e telefonisë mobile.

Tabela 1: Pjesëmarrja e të hyrave në BPV

Përshkrimi 2011 2012 2013 Proj.

Tëhyrat e përgjithshme 27.4% 26.7% 27.1%

Të hyrat tatimore 22.2% 22.1% 22.5%

Të hyrat doganore 17.3% 17.1% 17.0%

Të hyrat vendore 5.7% 5.7% 5.8%

Të hyrat jo-tatimore dhe të hyrat vetanake 3.4% 2.9% 4.0%

BPV (në miliona Euro) 4,776 4,944 5,244

Burimi: Departamenti i Thesarit dhe kalkulimet e Njësisë së Makroekonomisë

2.1.2. TË HYRAT TATIMORE NGA KUFIRI

Siç u cek edhe më lartë, të hyrat nga kufiri kanë pjesëmarrjen më të madhe në të hyrat totale

edhe pse norma e rritjes së këtyre të hyrave po ngadalësohet gradualisht duke u kompensuar

me rritje më të shpejtë të të hyrave vendore. Gjatë periudhës janar-qershor të vitit 2013, të hyrat

nga kufiri kanë shënuar një rritje prej 2.0%, krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit 2012 duke

arritur vlerën prej 354.7 milionë euro. Sikurse edhe në vitin e kaluar, edhe këtë vit importet kanë

shënuar një rritje të lehtë në vlerë prej 0.6%. Kjo rritje e ngadalësuar e importit është

transmetuar drejtpërdrejt edhe në grumbullimin e të hyrave nga kufiri, përllogaritja e të cilave

ka për bazë vlerën e importit.

63.3%

24.2%

3.6%4.8%

4.1%

Tatimi në kufi Tatimet vendore Te hyrat jo tatimore

Te hyrat vetanake te komunave Te hyrat vetanake qendrore

Grafiku 2.1: Pjesëmarrja e të hyrave tatimore në gjithsej të hyrat, në %

62.4%

25.5%

4.0%4.7%

3.4%

Gj 1, 2012 Gj 1, 2013

15


Botimi 1

Të hyrat nga „Taksa doganore‟ përgjatë këtij gjashtëmujori kanë shënuar rritje prej 1.5%,

krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit 2012. Siç u cek edhe më lartë, rënia e çmimeve

ndërkombëtare ka ndikuar në uljen e vlerës së importit, andaj edhe të hyrat nga taksa doganore

kanë shënuar një rritje më të ngadalësuar. Rrjedhimisht, deri në qershor 2013, Doganat e

Kosovës kanë mbledhur rreth 52.2

milionë euro në emër të taksës

doganore.

Në grafikun 2.2 janë paraqitur të hyrat

nga kjo kategori për gjashtëmujorin e

parë të vitit 2012 dhe 2013. Siç shihet,

kjo kategori e të hyrave përcjellë

trendin e njëjtë mujor nëpër vite e që

korrespondon me trendin e importit të

mallrave dhe rrjedhimisht të aktivitetit

ekonomik në vend.

Burimi: Doganat e Kosovës

Të hyrat nga ‘Taksa e akcizës’ që grumbullohen në kufi kanë vazhduar me trend rritës edhe

gjatë kësaj pjese të vitit 2013. Kontributin më të madh në grumbullimin e të hyrave nga kufiri

gjatë kësaj periudhe e ka dhënë kjo kategori e të hyrave. Taksa e akcizës aplikohet në sasi të

produkteve dhe jo në vlerë dhe ka për qëllim de-stimulimin e konsumit të mallrave të cilat kanë

ndikim negativ në sigurinë dhe

shëndetin publik si dhe në ndotjen e

ambientit. Gjatë vitit 2013 nuk ka

pasur ndryshim të normës së akcizës

për produktet në të cilat aplikohet kjo

taksë.

Përgjatë gjashtëmujorit të parë të vitit

2013, të hyrat nga taksa e akcizës janë

rritur me 3.3% krahasuar me vitin

2012 duke arritur vlerën prej 119.6

milionë euro. Siç shihet në grafikun

2.3, të hyrat nga kjo taksë kanë rënë


gjatë muajit shkurt, që ka ardhur si rrjedhojë e marrjes së vendimit të Ministrisë së Tregtisë për

licencimin e importuesve të duhanit, e cila ka shkaktuar ngadalësimin e importit të këtij

produkti gjatë këtij muaji. Për sa i përket strukturës së këtyre të hyrave, rreth 50% e të hyrave

nga akciza mblidhet nga importi i naftës, 27.8% nga importi i duhanit dhe pjesa tjetër mblidhet

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

70.0

80.0

Jan Shku Mar Pri Maj Qersh2012 2013

Grafiku 2.2: Të hyrat nga tatimet doganore, 2012 - 2013

0.0

5.0

10.0

15.0

20.0

25.0

30.0

Jan Shku Mars Pril Maj Qersh2012 2013

Grafiku 2.3: Të hyrat nga akciza në kufi, në milion euro (2012 - 2013)

16


Botimi 1

nga importi i produkteve tjera që i nënshtrohen taksës së akcizës siç janë veturat e vjetra,

benzina, vajrat motorike dhe hidraulike, gazi, alkooli etj.

Të hyrat e mbledhura nga TVSH-ja

paraqesin burimin më të madh të të

hyrave buxhetore. Gjatë pjesës së parë

të vitit, këto të hyra kanë shënuar një

rritje të lehtë prej 1.3% e që vjen si

rezultat i vlerës më të ulët të importit.

Deri në fund të muajit qershor, të

hyrat nga TVSH-ja në kufi kanë

arritur vlerën prej 182.7 milionë euro

apo 51.5% të të hyrave doganore të

mbledhura për këtë periudhë.


Sikurse edhe të hyrat nga taksa doganore, të hyrat nga TVSH-ja përcjellin lëvizjen mujore të

importit duke reflektuar kështu

aktivitetin ekonomik në vend

(grafiku 2.4).

Për dallim nga të hyrat nga kufiri, të hyrat vendore kanë shënuar një rritje prej 14.1%, rritje kjo që pjesërisht i atribuohet masave të ndërmarra për ngritje të efikasitetit të ATK-së. Të hyrat nga ‘TVSH të mbledhur në

vend’, të cilat marrin pjesë me 47.4% në të hyrat totale vendore, kanë shënuar rritje prej 9.1% krahasuar me

periudhën e njëjtë të vitit paraprak duke arritur vlerën prej 69.4 milionë euro. TVSH-ja vendore deklarohet në muajin e parë pas tremujorit për të cilin edhe përllogaritet TVSH-ja. Duke pasur parasysh që aktiviteti ekonomik e në veçanti konsumi është më i lartë gjatë tremujorit të fundit të vitit, edhe të hyrat e deklaruara nga TVSH-ja janë më të larta gjatë muajit janar (grafiku 2.5).

Burimi: Administrata Tatimore e Kosovës

17


Botimi 1

‘Tatimi në burim të të ardhurave‟ është tatim i cili llogaritet në të ardhurat siç janë pagat dhe të

ardhurat tjera nga aktivitete të ndryshme biznesore. Siç shihet në grafikun 2.6, të hyrat nga kjo

kategori e tatimit kanë qenë më të larta krahasuar me vitin 2012. Krahasuar me gjysmën e parë

të vitit 2012, në gjysmën e parë të vitit 2013 të hyrat nga kjo kategori kanë shënuar rritje prej

13.0% duke arritur vlerën prej 43.4 milionë euro.

Kjo rritje pjesërisht është rezultat i përpjekjeve të vazhdueshme për formalizimin e sektorit

privat e po ashtu edhe aktivitetit të shtuar ekonomik, kryesisht të bizneseve të vogla dhe të

mesme.

Të hyrat nga ‘Tatimi në të hyrat e

korporatave’, në fund të

gjysmëvjetorit të parë të vitit 2013

arritën vlerën prej 32.7 milionë euro,

vlerë kjo e cila korrespondon me një

rritje vjetore prej 8.9% krahasuar me

vitin 2012. Ky indikatorë, sikurse

edhe të hyrat nga tatimi i mbajtur në

burim tregon për një aktivitet të

shtuar ekonomik krahasuar me vitin

e kaluar kur edhe u vërejt një

Burimi: Administrata Tatimore e Kosovës transmetim i pjesshëm i krizës së eurozonës dhe rënies së kërkesës globale në ekonominë e

Kosovës.

2.1.3. SHPENZIMET BUXHETORE QEVERITARE

Buxheti i aprovuar për vitin 2013 kap vlerën prej 1.586 miliardë euro, që korrespondon me një rritje prej 10.1% krahasuar me vlerën e shpenzimeve të përgjithshme gjatë vitit 2012. Kjo rritje e buxhetit para së gjithash, është rezultat i planifikimit të reformës së shërbimit civil, inkuadrimit të ligjit të veteranëve të luftës dhe të ish-burgosurve politik dhe përveç tjerash, fillimit të punimeve për autostradën Prishtinë-Shkup. Burimi: Departamenti i thesarit dhe i buxhetit

18


Botimi 1

Ligji i buxhetit të vitit 2013 planifikon një deficit primar prej 155 milionë eurosh apo rreth 3.0%

të BPV-së dhe një bilanc bankar adekuat për t‟iu përgjigjur krizave të mundshme që vijnë si nga

brenda ashtu edhe nga jashtë vendit.

Në grafikun 2.8 janë paraqitur shpenzimet e përgjithshme qeveritare në baza mujore për

gjashtëmujorin e parë të vitit 2012 dhe 2013. Shpenzimet e përgjithshme, në përgjithësi kanë

përcjellur trendin historik mujor dhe deri në fund të qershorit 2013 kanë arritur vlerën prej 640.3

milionë euro. Kjo vlerë paraqet realizim të rreth 40% të planifikimit për shpenzimet deri në fund

të vitit, dhe duke u bazuar në trendin historik sipas të cilit shpenzimet janë më të larta gjatë

gjysmës së dytë të vitit, deri në fund të vitit shpenzimet pritet të ekzekutohen me një normë prej

95%.

Shpenzimet rrjedhëse përbëjnë rreth 60% të shpenzimeve të përgjithshme dhe përbëhen nga

shpenzimet operacionale të Qeverisë siç janë pagat, mallrat dhe shërbimet, dhe subvencionet

dhe transferet. Deri në fund të gjysmës së parë të vitit 2013, këto shpenzime kanë arritur vlerën

prej 419.9 milionë euro duke u ngritur me 8.8% krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit

paraprak. Kontributin më të madh në këtë rritje e ka dhënë kategoria e subvencioneve dhe

transfereve, kryesisht transfereve për ndërmarrjet publike.

Pagat dhe mëditjet në fund të gjysmëvjetorit të parë të vitit 2013 arritën vlerën prej 173.9

milionë euro apo 2.9% krahasuar me vitin 2012. Kjo vlerë përfaqëson 40% të vlerës së buxhetuar

për paga për vitin 2013 dhe 27.2% të shpenzimeve totale për këtë periudhë. Shuma e buxhetuar

për vitin 2013 për këtë kategori kap vlerën prej 435 milionë euro, vlerë kjo e cila përfshinë

implementimin e reformës së administratës publike përmes implementimit të akteve sekondare

legjislative, fillimin e implementimit të reformës në sektorin e shëndetësisë përmes

implementimit të Ligjit për Shëndetësinë e po ashtu edhe planifikimin për hapjen e Universitetit

Publik të Pejës si dhe Spitalit Regjional në Mitrovicë.

Mallrat dhe shërbimet gjatë periudhës së vrojtuar kanë arritur vlerën prej 88.5 milionë euro

apo 39.3% të vlerës së buxhetuar për vitin 2013. Kjo kategori përbënë 13.8% të shpenzimeve

totale gjatë kësaj periudhe, ndërsa në raport me kategorinë e pagave shpenzimet për mallrat

dhe shërbimet përbëjnë 50% të shpenzimeve për paga.

Subvencionet dhe transferet gjatë kësaj periudhe kanë arritur vlerën prej 157.4 milionë euro

vlerë kjo e cila korrespondon me një rritje prej 23.5% krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit

paraprak. Kjo rritje kryesisht i atribuohet ngritjes së pensioneve për pensionistët kontribut-

pagues, pensionit bazë si dhe beneficioneve për persona me aftësi të kufizuar. Kjo ngritje e kësaj

kategorie të shpenzimeve vjen si rezultat i ngritjes së planifikuar të pensioneve prej rreth 40%

sipas Vendimit të Qeverisë të vitit 2012, një pjesë e së cilës rritje u pagua gjatë vitit 2012,

ndërkaq pjesa tjetër e kësaj rritje u implementua në vitin 2013. Pas kësaj rritjeje, pensioni bazë u

ngrit nga 45 euro në 55 euro, ndërkohë pensionet për pensionistët kontribut-pagues u ngritën

nga 101 euro në 111 euro (nga 80 euro sa ishin para Vendimit të vitit 2012).

19


Botimi 1

Për dallim nga kategoritë tjera, shpenzimet kapitale kanë treguar një ekzekutim më të ulët gjatë

këtij viti. Shpenzimet kapitale gjatë kësaj periudhe kanë shënuar rënie prej 13.4% krahasuar me

periudhën e njëjtë të vitit paraprak duke arritur vlerën prej 194.8 milionë euro. Sidoqoftë,

projekti i rrugës 7 është ekzekutuar sipas planit të paraparë me buxhet dhe pritet që deri në

fund të vitit shuma e planifikuar për këtë projekt të ekzekutohet në tërësi. Kjo vlerë përfaqëson

31.5% të planit për shpenzimet kapitale për këtë vit dhe 30.4% të shpenzimeve totale për këtë

periudhë.

20


Botimi 1

3. SEKTORI FINANCIAR

TREGJET FINANCIARE NË EUROZONË

Politikat e ndërmarra nga Banka Qendrore Evropiane të cilat janë karakterizuar me përfshirjen

në blerjen e obligacioneve qeveritare në tregjet sekondare, ka ndikuar në një masë të madhe dhe

që nga fillimi i vitit 2013 janë vërejtur shenjat e para pozitive të manifestuara me ngritjen e

konfidencës tek investitorët. Ngritja e konfidencës në funksionalizimin e tregjeve financiare ka

ndikuar në përmirësimin e kushteve të likuiditetit dhe të çmimeve që kanë ndikuar

drejtpërdrejt në ngritjen e vlerës së aseteve.

Megjithatë, ende ekzistojnë risqet në zhvillimet në sektorët financiar, qeveritarë dhe atij

makroekonomik në përgjithësi. Risqet që po përshkojnë zhvillimet makroekonomike janë të

natyrës së konkurrueshmërisë ndër shtetet në eurozonë si dhe problemet me baraspeshën në

bilancet e gjendjes. Parashikimet për ngritje ekonomike prej 1% për vitin 2013 në eurozonë nuk

kanë qenë inkurajuese; në fakt janë shënuar rënie ekonomike në krahasim me të njëjtën

periudhë të vitit 2012. Sipas të dhënave të eurostat vetëm në gjysmëvjetorin e dytë të 2013

ekonomia në eurozonë shënoi rritje prej 0.3%, por në krahasim me periudhën e njëjtë të vitit

2012 shënoi rënie prej 0.7%. Zhvillimet e tilla mund të manifestohen në sektorin bankar

nëpërmjet uljes së profitabilitetit bankar si rrjedhojë e ngritjes së shpenzimeve të provizioneve

për mbulimin e humbjeve potenciale.

3.1.1. SISTEMI FINANCIAR NË KOSOVË

Gjysmëvjetori i parë i vitit 2013 u

karakterizua me zhvillime

pozitive sa i përket

qëndrueshmërisë së sistemit

financiar dhe profitabilitetit të

institucioneve financiare. Të

dhënat tregojnë se sektori bankar

ka vazhduar të gjeneroj profit dhe

të jetë i qëndrueshëm dhe poashtu

ka vazhduar të përmirësoj

shërbimet në të mirë të klientëve.

Burimi: BQK

Sistemi financiar ka vazhduar të shënoj rritje të aseteve të huaja neto në krahasim me periudhën

e njëjtë të vitit 2012, dhe kjo për faktin se gjatë periudhës së kaluar zhvillimet në tregjet

1.77

1.75 1.97

2.00

2.03

1.99

2.11

2.07

2.09

2.08

2.30

2.34

2.38 2.35

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2 T3 T4 T1 T2

2010 2011 2012 2013

AHN-BQK AHN-KTD Asetet e Huaja Neto

Grafiku 3.0. Asetet e huaja neto, në miliarda euro

21


Botimi 1

financiare evropiane janë përkuar me pasiguri të larta dhe në mungesë të kërkesës për fonde,

gjë që ka ndikuar në ngritjen e stokut të fondeve. Megjithatë, për dallim nga kuartali i parë i

vitit 2013, asetet e huaja neto janë zvogëluar ku shihet një trend i rritjes së investimeve në

instrumente financiare dhe uljen e depozitave, gjë që krahas zhvillimeve pozitive që kanë

mbizotëruar në tregjet financiare evropiane janë krijuar edhe kushtet për investime atraktive.

Kështu, asetet e huaja neto u rritën për 13%, nga €2,081.2 mld. në €2,352.5 mld. në

gjysmëvjetorin e parë të 2013 në krahasim me periudhën e njëjtë të vitit 2012.

3.1.2. ZHVILLIMET NË SEKTORIN BANKAR

Të dhënat për sektorin bankar

flasin për një ngadalësim të

mëtutjeshëm në ngritje të aseteve

totale në krahasim me periudhat

paraprake. Në gjysmëvjetorin e

parë 2013 asetet totale u ngritën

për vetëm 5%, për dallim nga rritja

e aseteve totale në gjysmëvjetorin e

parë të vitit 2011 që ishte 11%, e që

kjo ngritje filloj të ngadalësohet

gjatë vitit 2012, që ishte vetëm 6%.

Burimi: BQK Kreditë bruto vazhdojnë të mbesin financimi kryesorë i pjesës së aseteve të bankave komerciale

të cilat në gjysmëvjetorin e parë shënuan një ngritje prej 2.8%, nga €1,776.3 miliardë në

gjysmëvjetorin e parë 2012, në €1,825.7miliardë euro në gjysmëvjetorin e parë të vitit 2013, ku

korporatat jo-financiare vazhdojnë të jenë konsumuesit kryesor të kredive me rreth 66% dhe

ekonomitë familjare me 31%.

Kreditë për korporatat tjera jo-financiare shënuan ngritje prej rreth 3.2%, nga €1,178.8 m euro sa

ishin në gjysmëvjetorin e parë 2012, në €1,216.1 m euro në gjysmëvjetorin e parë 2013, gjë që i

njëjti trend ishte evident edhe me kredidhënien për ekonomitë familjare të cilat shënuan rritje

prej 4.4%, nga €538.4 m euro në €561.9 m euro në gjysmëvjetorin e parë 2013.

Për dallim nga raportimi paraprak, tek kategoria e investimeve në ekonomitë jashtë valutës

euro vërehet një rënie e këtyre investimeve prej rreth 8%, nga €7.6 m në €6.9 m në periudhën

raportuese. Ndërsa investimet në asetet fikse kanë vazhduar me trend rritës prej 15.6% nga

€49.9 m në €57.6 m, gjë që lë të kuptohet se bankat janë duke rritur investimet në ngritjen dhe

përmirësimin e shërbimeve financiare.

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

18%

20%

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5Ja

n

Shku

Mar Pri

Maj

Qe

r

Ko

rr

Gu

sh

Shta

Tet

Në

n

Dje

t

Jan

Shku

Mar Pri

Maj

Qe

r

Ko

rr

Gu

sh

Shta

Tet

Në

n

Dje

t

Jan

Shku

Mar Pri

Maj

Qe

r

2011 2012 2013

Grafiku 3.1. Raporti depozita - kredi në mil. euro dhe rritja vjetore

Kreditë bruto dhe të ngjashme Depozitat

Rritja vjetore e Depozitave (Boshti I djathtë në %) Rritja vjetore e Kredive (Boshti I djathtë në %)

22


Botimi 1

Gjithashtu, depozitat shënuan një ngritje të ngadalësuar sikurse edhe kreditë, dhe vetëm në

gjysmëvjetorin e parë 2013 kjo rritje ishte për 4.4%, nga €2,108.5 mld në 2012 në €2,201.5 mld në

2013. Depozitat e ekonomive familjare arritën vlerën €1,646.5 mld në gjysmëvjetorin e parë 2013

me një ngritje prej 8.3%, ndërsa depozitat e korporatave tjera jo-financiare arritën vlerën prej

€307.2 m nga €299.9 m në gjysmëvjetorin e parë 2012, që njëherazi shënon ngritjen prej 2.4%.

3.1.3. STRUKTURA E DEPOZITAVE DHE KREDIVE

3.1.3.1. EKONOMITË FAMILJARE

Depozitat familjare vazhdojnë

të mbesin financimi kryesor i

sistemit financiarë me

pjesëmarrje prej 75% në total,

depozita me vlerë nominale

prej €1,646.5 mld. Depozitat e

ekonomive familjare përgjatë

viteve, 2010-2012 u rritën

mesatarisht 17%, por ky trend

në gjysmëvjetorin e parë 2013

filloj të ngadalësohet dhe deri

në periudhën raportuese kjo

rritje ishte rreth 8%, që në vlerë

nominale arriti shifrën prej

€1,646.5 mld. Burimi: BQK

Kreditë e ofruara për ekonomitë familjare në gjysmëvjetorin e parë 2013 arritën vlerën €561.9 m

nga €538.4 m sa ishin në gjysmëvjetorin e parë 2012, me një rritje prej 4.4%.

3.1.3.2. KORPORATAT JO-FINANCIARE

Depozitat e korporatave tjera jo-financiare janë kontribuuesi i dytë kryesorë në strukturën e

depozitave totale, në gjysmëvjetorin e parë 2013 u rritën për 2.4%, nga €299.9 m euro në €307.8

m euro. Në grafikun (3.3) janë të ilustruara depozitat e korporatave tjera depozituese në

frekuenca mujore dhe shihet që nga marsi përgjatë janarit kanë shënuar rënie për tu

përmirësuar në muajt në vazhdim por me një trend më të ngadalësuar.

23


Botimi 1

Për dallim nga depozitat,

dhënia e kredive për

korporatat tjera depozituese

kanë pasur një ngritje

relativisht të lehtë për dallim

nga trendi rritës që mbizotëroj

përgjatë periudhave 2010-2011.

Në gjysmëvjetorin e parë 2013

u realizua një ngritje prej 3.2%,

nga €1,178.8 mld në

gjysmëvjetorin e parë 2012 në

€1216.8 mld në gjysmëvjetorin

e parë 2012.

Burimi: BQK

3.1.4. STRUKTURA E KREDIVE SIPAS MATURITETIT DHE INDUSTRISË

Sektori i shërbimeve vazhdon të mbetet ndër sektorët më kryesorë në absorbimin e kredive me

rreth 72% të pjesëmarrjes në kreditë totale të dedikuara për industrinë kosovare. Gjatë

periudhës raportuese stoku i kredive për sektorët privatë dhe ekonomitë familjare ka vazhduar

të ketë një trend më të ngadalësuar të rritjes në krahasim me periudhat paraprake. Gjatë

gjysmëvjetorit të parë 2013, kreditë për korporatat jo-financiare u rritën për 3%, nga 1,178.8 m

euro në 1,216.1 m euro, ndërsa për ekonomitë familjare nga 538.4 m euro në 561.9 m euro.

Tabela: Struktura e kredive sipas maturitetit dhe industrisë

Përshkrimi 2011 (Gj1) 2012 (Gj2) 2013 (Gj1)

në miliona euro

Korporatat tjera jo financiare 1,109 1,179 1,216 Deri në 1 vit 335.9 347.1 373.6 Mbi 1 vit dhe deri në 2 vite 81.9 80.6 99.5 Mbi 2 vite deri në 5vite 439.5 474.6 483.9 Mbi 5 vite 217.7 250.5 242.1 Mbi 10 vite 33.6 26.0 17.1

Ekonomitë familjare 482 538 562 Deri në 1 vit 34.6 47.1 61.6 Mbi 1 vit dhe deri në 2 vite 45.7 46.9 42.7 Mbi 2 vite 223.6 224.8 219.3 Mbi 5 vite dhe deri në 10 vite 148.3 192.7 204.5 Mbi 10 vite 29.9 27.0 33.9

Sa i përket strukturës së kredidhënies për korporatat jo-financiare, kreditë me maturitet deri në

dy vite që përbëjnë 8% të kredive totale për këtë industri shënojnë rritje prej 23% në

0

200

400

600

800

1,000

1,200

1,400

Jan

Shku

Mar

Prill

Maj

Qer

Korr

Gusht

Shta

t

Tet

Nënt

Dhje

t

Jan

Shkurt

Mars

Prill

Maj

Qers

hor

Korr

ik

Gusht

Shta

tor

Teto

r

Nento

r

Dhje

tor

Jan

Shkurt

Mars

Prill

Maj

Qers

hor

2011 2012 2013

Depozitat Kreditë

Grafiku 3.3. Raporti i pranimit të depozitave dhe kredidhënia për korporatat jo-financiare, në miliona euro

24


Botimi 1

gjysmëvjetorin e parë 2013, për dallim nga periudha e njëjtë e vitit 2012, e pasuar nga kreditë

deri në një vit që përbëjnë pjesën më të madhe të kredidhënies, prej 31%, shënuan rritje prej 8%.

Ndërsa kreditë me maturitet më shumë se 5 vite dhe 10 vite shënuan rënie prej 3% respektivisht

34%.

Ndërsa kredidhënia për ekonomitë

familjare, kryesisht ishte e

koncentruar në maturitet deri në

një vit, me një ngritje prej 31% e

pasuar nga kreditë me maturitet

mbi 10. Kreditë me maturitet mbi 2

vite dhe mbi 5 vite deri në 10 vite

që përbëjnë rreth 39% respektivisht

36% të total kredidhënies për

ekonomitë familjare, shënuan rënie

prej 2% respektivisht ngritje prej

6% në gjysmëvjetorin e parë 2012.

Për sa i përket shpërndarjes së

kredive në sektorë, në grafikun e

paraqitur shihet se shërbimet

vazhdojnë të kenë pjesëmarrjen më

të lartë në total kredidhënien me

rreth 72%, kjo për faktin se në

Kosovë bizneset janë kryesisht

tregtare-shërbyese dhe më pak

prodhuese.

Ndër sektorët e shërbimeve bizneset

që kanë veprimtari shërbyese me

shumicë dhe pakicë përbënë pjesën më Burimi:BQK

të madhe të kredimarrjes, me rreth 53% në total kreditë dhe 74% në total kredidhënien për

shërbimet, shënuan rritje prej 4% në gjysmëvjetorin e parë të 2013-së.

Normat efektive të interesit në depozita dhe kreditë kanë shënuar rënie në gjysmëvjetorin e

parë 2013 në krahasim me periudhën e njëjtë 2012. Normat e kredive kanë shënuar rënie nga

13.5% në 12.1%, dhe normat në depozita kanë rënë nga 3.59% në 3.50%. Figura 3.6. tregon

trendet e lëvizjes në normat e kredive dhe depozitave dhe diferencën në mes tyre. Siç është

ilustruar në grafik, diferenca në norma të interesit të depozitave dhe kredive është tkurrur pasi

që është shënuar rënie në normat e interesit të kredive.

1,624.9

1,776.3

1,825.7

1,500

1,550

1,600

1,650

1,700

1,750

1,800

1,850

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

2011-Gj1 2012-Gj2 2013-Gj3

Bujqësia dhe industria Shërbimet Të tjera Total kreditimi

Grafiku 3.4. Struktura e kredidhënies sipas sektorëve, si % e pjesmarrjes në total

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

Qe

rsh

Ko

rrik

Gu

sh

t

Sh

tato

r

Te

tor

Ne

nto

r

Dh

jeto

r

Ja

n

Sh

ku

rt

Ma

rs

Prill

Ma

j

Qe

rsh

Ko

rrik

Gu

sh

t

Sh

tato

r

Te

tor

Ne

nto

r

Dh

jeto

r

Ja

n

Sh

ku

rt

Ma

rs

Prill

Ma

j

Qe

rsh

Ko

rrik

Gu

sh

t

Sh

tato

r

Te

tor

Ne

nto

r

Dh

jeto

r

Ja

n

Sh

ku

rt

Ma

rs

Prill

Ma

j

Qe

rsh

2011 2012 2013

Depozitat Kredite Diferenca

Grafiku 3.5. Normat e interesit në depozita dhe kreditë në %

25


Botimi 1

Norma e interesit e ofruar për

depozita ka ndikuar në maturitetin

e depozitave ku gjatë vitit 2013

vërehet një nivel i ulët i normës së

interesit në depozita gjë e cila ka

bërë që të ketë ulje të afatizimit të

depozitave me maturitet deri në 2

vite, kur kemi një bartje të këtyre

nga deri në 2 vite në mbi 2 vite.

Për dallim nga depozitat, kreditë e

lëshuara për korporatat jo-financiare

janë kryesisht të maturitetit deri në 5

vite, ku e njëjta situatë është edhe

me kreditë për ekonomitë familjare.

3.1.5. PROFITABILITETI

Duke pasur parasysh trendet e zhvillimit në sektorin bankar në Kosovë, përgjatë viteve

paraprake raporti i profitabilitetit që mat kthimin në ekuitet, ka pasur trend inkurajues.

Përderisa në gjysmëvjetorin e parë të 2012 profitabiliteti ka pësuar rënie, në gjysmëvjetorin e

parë 2013 është rikuperuar duke shënuar ngritje prej 5.9%. Duke parë raportin e kthimit në

ekuitet shihet se sektori bankar në pjesën e parë të vitit 2013 është ballafaquar me vështirësi në

realizimin e profitabilitetit, dhe kjo

vjen si rrjedhojë e ngritjes së

shpenzimeve, kryesisht në fushat që

nuk përfshijnë shpenzimet e pagesave

të interesit. Gjithashtu, vërehet një

ngritje në ekuitet që tregon se bankat

janë duke ndërmarr masat për

reduktimin e vështirësive eventuale

financiare në bilancet e gjendjes së

tyre. Fitimi neto në gjysmëvjetorin e

parë 2013 arriti vlerën €16.2 m, duke

shënuar ngritje prej €4.5 m dhe në

përqindje 39%.

12.0 7.0 7.8

30.4

271.0

155.5

0.0

50.0

100.0

150.0

200.0

250.0

300.0

deri në 1 muaj mbi 1 vit dhe deri në 2 vite

mbi 2 vite

Korporatat e tjera jo-financiare Ekonomitë familjare

GJ1-2012

4.9 6.1 7.610.3

140.3 162.7

deri në 1 muaj mbi 1 vit dhe deri në 2 vite

mbi 2 vite

Korporatat e tjera jo-financiare Ekonomitë familjare

GJ1 -2013

Grafiku 3.6. Depozitat sipas afatit të maturitetit, kumulative në miliona euro

347.1

80.6

474.6

47.1 46.9

224.8

0

100

200

300

400

500

Deri në 1 vit Mbi 1 vit dhe deri në 2 vite

Mbi 2 vite

Korporatat Tjera jo Financiare Ekonomitë Familjare

GJ1 2012

373.6

99.5

483.9

61.642.7

219.3

Deri në 1 vit Mbi 1 vit dhe deri në 2 vite

Mbi 2 vite

Korporatat Tjera jo Financiare Ekonomitë Familjare

GJ1 2013

Grafiku 3.7 Kreditë sipas maturitetit, në miliona

239.9 255.8 272.9

6.2%

4.6%

5.9%

0.6% 0.4%

0.6%

0.0%

1.0%

2.0%

3.0%

4.0%

5.0%

6.0%

7.0%

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

Gj1 2011 Gj1 2012 Gj1 2013

Ekuiteti Asetet ROE ROA

Grafiku 3.8. Profitabiliteti në sektorin bankar

26


Botimi 1

Raporti i kthimit në asete (ROA) ka shënuar rritje të lehtë në gjysmëvjetorin e parë 2013, me një

përqindje prej 0.1%, që lë të kuptohet se sektori bankar ka pasur akumulim të aseteve totale dhe

ngadalësim në gjenerimin e të hyrave në proporcion me asetet që i posedojnë.

27


Botimi 1

4. TREGTIA ME JASHTË

Publikimi i BPV-së sipas aktiviteteve ekonomike për vitin 2011 nxjerr tregtinë si sektorin që ka

pjesëmarrjen më të lartë në shtimin e përgjithshëm të vlerës në vend. Për shkak të shkallës së

lartë të deficitit me partnerët tregtar, ndryshimet përbrenda sektorit të tregtisë në Kosovë janë

përcaktues i rëndësishëm i lëvizjeve të sektorit real (përmes punësimit dhe çmimeve) dhe atij

fiskal (përmes gjenerimit të të hyrave buxhetore nga tatimimi i importit).

Përderisa eksportet e mallrave janë rritur me 9.9% (Janar-Qershor 2012/2013), dhe importet e

mallrave janë rritur me 0.6% (Janar-Qershor 2012/2013). Për shkak të rritjes më të shpejtë të

eksportit, mbulueshmëria e importeve me eksporte është rritur nga 12% në 13%; deficiti tregtar

ka rënë nga €990.7 milion në €984.4 milion, krahasuar me periudhën e njejtë të vitit 2012.

4.1.1. TREGTIA SIPAS GRUPEVE TË MALLRAVE

Duke krahasuar gjysmëvjetorin e parë të vitit 2013 me atë të vitit 2012, vërehet se ndryshimet në

strukturën e eksportit janë më të theksuara se në strukturën e importit sipas grupeve të

mallrave që tregtohen. Në strukturën e importit ndryshimi më i theksuar vërehet tek rënia e

pjesëmarrjes së produkteve minerale, që vjen kryesisht si rezultat i rënies së çmimeve të

derivateve në krahasim me periudhën e njëjtë të vitit 2012.

Ndryshimi në pjesëmarrjen e grupeve të mallrave të eksportuara jep shenja të diverzifikimit të

eksporteve. Përderisa historikisht struktura e eksporteve ishte e dominuar nga metalet bazë, në

gjysmëvjetorin e parë të vitit 2013 vërehet rritje e eksportit të produkteve ushqimore dhe

produkteve nga plastika dhe druri kundrejt rënies së pjesëmarrjes së metaleve bazë. Gjithsesi,

është inkurajuese se kjo rritje nuk përkon me zvogëlim të bazës së metaleve të eksportuara

përkundër rënies së çmimeve ndërkombëtare të metaleve por me rritje të eksportit të kategorive

tjera derisa metalet vazhdojnë

të ruajnë vlerat historike. Edhe

produktet minerale kanë

shënuar rënie të lehtë me

pjesëmarrjen në eksportet e

përgjithshme.

Ndryshim i lehtë është

vërejtur edhe në të gjitha

kategoritë tjera të eksportit të

cilat bashkarisht kanë rritur

pjesëmarrjëen me rreth 1 pikë të përqindjes.

52%

13%

13%

4%

7%

10%

Metalet Baze Produkte ushqimoreProdukte Minerale Makinerite, paisjet elek. dhe transp.Plastika, druri, letra etj Te tjera

2013:GJV1

Figura 4.4. Struktura e eksportit sipas grupeve, % e pjesëmarrjes në total

56%

10%

14%

5%6%

9%

2012: GJV-1

10%

19%

28%

16%

10%

17%

Metalet Baze Produkte ushqimoreProdukte Minerale Makinerite, paisjet elek. dhe transp.Plastika, druri, letra etj Te tjera

2013:GJV1

Figura 4.3. Struktura e importit sipas grupeve, % e pjesëmarrjes në total

10%

18%

30%

17%

9%

16%

2012:GJV-1

28


Botimi 1

20%

25%

30%

35%

40%

45%

Q1 Q2 Q1 Q2 Q1 Q2 Q1

2010 2011 2012 2013

CEFTA EU 27 Të tjera

Fig 4.5 Ndarja e Importeve Sipas OrigjinësFig 4.5 Ndarja e Importeve Sipas Origjinës

4.1.2. TREGTIA SIPAS PARTNERËVE KRYESOR

Në gjysmëvjetorin e dytë të vitit 2013 vërehet për herë të parë se pjesëmarrja e importit me

origjinë nga CEFTA ka rënë në nën 35%, ndërsa importet me origjinë nga Bashkimi Evropian

kanë ruajtur pjesëmarrjen në rreth 40%. Për më shumë, importi nga shtetet tjera, duke përfshirë

Turqinë, Kinën, dhe Zvicrën, ka

shënuar një rritje të theksuar

krahasuar me periudhën e njëjtë të

vitit paraprak. Në të njëjtën kohë,

eksporti për në shtetet e EU-së ka

shënuar rritje të lehtë, ndërsa eksporti

ndaj shteteve të CEFTA-s pas një rritje

të vazhdueshme përgjatë viteve 2011

dhe 2012, ka shënuar rënie të lehtë

gjatë vitit 2013 (jan-qer.). Edhe tek

eksportet vërehet një kthim drejt

destinacioneve jashtë EU-së dhe

CEFT-as.

Përderisa në gjysmëvjetorin e parë të vitit 2012 Republika e Maqedonisë ishte vendi kryesor i

origjinës së importit me rreth 12%, në gjysmëvjetorin e parë të vitit 2013 vendi kryesor i

origjinës ishte Republika e Serbisë, me rreth 10%, aq sa pjesëmarrja e importit nga ky vend edhe

në gjysmëvjetorin e parë të vitit 2012. Vërehet rritje e theksuar e importit nga Italia, dhe

ndjeshëm nga Turqia, ndërsa ka vazhduar rënia e importit nga Maqedonia. Përderisa importi

nga ky vend zinte rreth 15% në

gjysmën e parë të vitit 2011, në të

njëjtën periudhë të vitit 2013, kjo

pjesëmarrje ka rënë në rreth 7%.

Përderisa vërehet një diversifikim i

theksuar i eksportit sipas grupeve të

mallrave brenda periudhës

krahasimore, destinacionet kryesore

të eksportit kanë ruajtur rangimin e

njëjtë që nga viti 2011. Italia mbetet

destinacioni kryesor i eksportit,

ndonëse me një rënie nga 33% në

gjysmën e parë të vitit 2011, në rreth 27% në gjysmën e parë të vitit 213. Eksportet drejt

Shqipërisë janë përcjellur me një rritje të theksuar, nga 9% në vitin 2011, në rreth 13% gjatë

gjysmës së parë të vitin 2013. I njëjti trend ka përcjellur edhe eksportin drejt Malit të Zi.

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

55%

60%

Q1 Q2 Q1 Q2 Q1 Q2 Q1

2010 2011 2012 2013

CEFTA EU 27 Të tjera

Fig 4.6 Ndarja e Eksporteve Sipas Destinacionit

29


Botimi 1

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

GJV1:2011 GJV1:2012 GJV1:2013

Serbia Gjermania Italia Turqia FYROM

Fig 4.7. Vendet Kryesore të Origjinës së Importit (rradhitja sipas pjesëmarrjes)

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

GJV1:2011 GJV1:2012 GJV1:2013

Italia Shqipëria FYROM Mali I Zi Serbia

Fig 4.8. Destinacionet Kryesore të Eksportit (rradhitja sipas pjesëmarrjes)

30


Botimi 1

Tabela 1.1 Indikatorët Makroekonomik

31


Botimi 1

Tabela 1.2 BPV Nominale dhe Komponentët e tij

32


Botimi 1

Tabela 1.3 Mirëqenia Sociale

Tabela 2.1 Buxheti i Konsoliduar i Kosovës

J an Shku Mar P rill Maj Qers h Ko rr Gus ht Shta t Tet Nent Dhje t J an Shku Mar P rill Maj Qers h

Gjiths e j të hyra t 1,260.4 83.4 72.0 98.0 103.7 102.2 143.5 125.8 119.7 111.3 122.7 108.4 131.2 88.8 72.5 109.2 127.2 103.3 103.6

Të hyra t ta timo re 1,041.3 69.1 63.0 70.4 92.1 90.8 85.2 112.4 107.2 91.0 109.6 95.8 107.3 76.7 62.8 73.7 103.5 90.8 87.4

Taks a t do gano re 827.1 40.1 45.7 56.8 63.6 75.1 72.8 82.5 88.5 76.6 78.7 75.1 89.6 44.2 45.9 57.1 71.1 73.1 70.5

Taks a t vendo re 242.3 29.3 20.1 15.3 35.4 18.6 16.3 31.4 20.6 16.2 32.4 21.8 26.3 33.5 19.8 19.2 37.8 18.8 18.7

Kthimi I taks ave -27.6 -0.3 -2.7 -1.7 -6.9 -2.9 -3.9 -1.4 -1.9 -1.8 -1.5 -1.1 -8.6 -1.0 -3.0 -2.6 -5.4 -1.1 -1.8

Të hyra t ve tanake te OQB 65.5 6.6 3.0 4.0 3.4 2.6 3.2 3.6 2.6 2.4 3.9 4.7 4.9 4.5 3.0 4.2 3.3 2.4 2.2

Të hyra t ve tanake te ko munave 49.8 3.7 3.7 5.1 4.4 4.7 5.3 5.4 5.9 4.5 5.8 4.7 6.3 3.7 3.9 5.2 5.0 5.6 4.0

Të hyra t jo -ta timo re 43.8 3.3 2.3 3.5 3.7 4.1 3.1 4.4 3.9 3.4 3.5 3.2 2.7 2.6 2.5 5.6 4.4 3.6 3.4

Të hyra t e Njëhers hme 60.0 - - 15.0 - - 10.0 - - 10.0 - - 10.0 - - 20.0 10.0 - 0.0

Mbes hte tja buxheto re - 0.7 - - - - 36.7 - - - - - - - - - - - -

Tantiema - - - - - - - - - - - - - 0.7 0.4 0.5 0.4 0.9 6.5

Taks a ko nces io nare - - - - - - - - - - - - - 0.5 0.0 0.0 0.5 0.0 0.0

Gjiths e j s hpenzimet 1,346.5 30.0 147.2 92.3 80.5 130.8 126.0 116.4 112.3 117.7 126.9 157.6 182.0 38.0 137.1 104.8 109.9 140.4 81.9

Shpenzimet rrjedhës e 818.3 22.6 72.0 69.0 72.4 73.8 76.0 65.9 67.8 68.1 84.4 110.1 91.1 30.4 84.7 78.5 81.4 108.2 36.7

P agat dhe mëditje t 385.0 0.1 33.9 33.4 33.6 34.2 33.8 34.1 34.0 33.9 33.6 68.2 31.4 0.1 34.6 34.8 34.5 69.7 0.2

Mallra t dhe s hërbimet 177.1 6.4 19.6 15.6 16.4 19.3 12.0 11.8 15.3 11.8 14.5 15.9 30.4 10.8 16.1 17.1 18.1 15.4 10.9

Subvencio net dhe trans fere t 256.2 16.0 18.5 20.1 22.4 20.4 30.1 20.0 18.4 22.4 36.3 26.0 29.4 19.4 34.0 26.6 28.8 23.1 25.6

Shpenzimet kapita le 528.2 7.4 75.1 27.3 8.0 57.0 50.0 50.4 44.5 49.6 42.5 47.5 90.9 8.2 52.9 26.8 29.0 32.2 45.7

Kthimi i kredive nga NP - - - -4.0 - - - - - - - - - -0.5 -0.5 -0.5 -0.5 0.0 -0.5

Bilanc i primar -86.1 53.4 -75.1 5.6 23.2 -28.6 17.5 9.5 7.4 -6.5 -4.2 -49.2 -50.8 50.8 -64.6 4.3 17.3 -37.1 21.7

2012 2013

P ërs hkrimi 2011

Të dhënat m ujo re , ne m ilio na euro

33


Botimi 1

Tabela 2.2 Struktura e të hyrave buxhetore

Tatimi në kufiTatimet

vendo re

2011 1,279 1,089 828 261 46 115 60 -30.9 -

2012 1,292.8 1,120.9 837.0 283.9 41.1 120.5 45.0 -34.8 -

82.7 69.4 40.1 29.3 3.3 10.3 0.0 -0.3 -

72.0 65.7 45.7 20.1 2.3 6.7 0.0 -2.7 -

98.0 72.1 56.8 15.3 3.5 9.1 15.0 -1.7 -

103.7 99.0 63.6 35.4 3.7 7.9 0.0 -6.9 -

110.4 93.8 75.1 18.6 4.1 15.5 0.0 -2.9 -

106.8 89.1 72.8 16.3 3.1 8.4 10.0 -3.9 -

125.8 113.9 82.5 31.4 4.4 9.0 0.0 -1.4 -

119.7 109.1 88.5 20.6 3.9 8.5 0.0 -1.9 -

111.3 92.8 76.6 16.2 3.4 6.9 10.0 -1.8 -

122.7 111.1 78.7 32.4 3.5 9.7 0.0 -1.5 -

108.4 96.9 75.1 21.8 3.2 9.4 0.0 -1.1 -

131.4 108.1 81.7 26.3 2.7 19.2 10.0 -8.6 -

2013 604.6 495.0 362.0 147.8 22.1 47.0 30.0 -14.7 10.4

88.8 76.7 44.2 33.5 2.6 8.3 0.0 -1.0 1.2

72.5 62.8 45.9 19.8 2.5 6.8 0.0 -3.0 0.4

109.2 73.7 57.1 19.2 5.6 9.4 20.0 -2.6 0.5

127.2 103.5 71.1 37.8 4.4 8.4 10.0 -5.4 0.9

103.3 90.8 73.1 18.8 3.6 8.0 0.0 -1.1 0.9

103.6 87.4 70.5 18.7 3.4 6.2 0.0 -1.8 6.5Qers h

J an

Shku

Mar

P ril

Maj

Maj

Qers h

J an

Shku

Mar

P ril

Të hyra t e

njëhers hme

Rikthimet e

ta timeveViti Gjiths e jt të hyra t

Të hyra t ta timo reTë hyra t jo

ta timo re

Të hyra t

ve tanake

Dhje t

Ko rr

Gus ht

Shta t

Tet

Te tje ra

(tantiema,

taks a

ko nces io nare)

Të dhënat m ujo re , në m ilio na euro

Nënt

Tabela 2.3 Të Hyrat nga Tatimet Vendore

Viti Gjiths e jTatimi i

P aragjykuar

Tatimi në

FitimTVSH

Tatimi në

burim te te

a rdhurave

Tatimi për

biznes e t

individuale

Tatimi në

inte res ,

divident, llo ta ri

e tj.

Ta timi në

ko rpo ra ta

Akciza e

brendhs me

2011 259.2 0.9 1.8 121.4 55.7 23.5 1.4 54.6 -

2012 280.4 0.4 0.1 129.6 60.1 25.9 1.6 62.7 11.9

J an 29.3 0.1 0.0 10.2 3.1 5.3 0.3 10.2 -

Shku 19.9 0.0 0.0 13.5 4.5 0.2 0.0 1.5 -

Mar 15.2 0.0 0.0 8.1 4.5 0.7 0.0 1.7 -

P ril 35.1 0.0 0.0 10.3 4.4 5.6 0.3 14.5 -

Maj 18.3 0.0 0.0 11.7 4.7 0.4 0.0 1.4 4.5

Qers h 16.0 0.0 0.0 9.7 4.7 0.2 0.6 0.7 0.8

Ko rr 31.1 0.0 0.0 10.3 4.6 5.1 -0.2 11.2 1.0

Gus ht 20.4 0.0 0.0 13.1 4.6 0.4 0.1 2.3 1.2

Shta t 15.9 0.0 0.0 9.6 4.5 0.3 - 1.5 0.9

Te t 32.1 0.0 0.0 10.1 4.5 6.0 0.4 11.1 1.3

Nënt 21.4 0.0 0.0 10.8 7.9 0.5 0.1 2.1 0.9

Dhje t 25.7 0.0 0.0 12.0 8.0 1.1 0.1 4.4 1.2

2013 152.5 0.1 0.1 69.4 28.6 14.8 0.5 32.7 6.3

J an 34.4 0.0 0.0 13.3 3.4 5.9 - 10.8 1.0

Shku 20.8 0.0 0.0 12.7 4.8 0.5 0.1 1.5 1.2

Mars 20.0 0.0 0.0 10.6 4.9 0.8 0.1 2.7 1.0

P ril 38.5 0.0 0.0 10.5 5.3 6.6 0.3 14.7 1.1

Maj 19.5 0.0 0.0 10.9 5.1 0.7 0.1 1.7 1.1

Qers h 19.3 0.0 0.0 11.5 5.2 0.4 0.0 1.3 0.9


34


Botimi 1

Tabela 2.4 Të Hyrat nga Tatimet Kufitare

Viti Gjiths e j te hyra t Tatimi do gano r Alc iza TVSH Te tje ra /perfs hire kthimet

2011 742.0 121.2 200.1 419.5 1.1

2012 830.8 117.7 291.3 418.9 2.9

J an 40.0 5.5 14.4 19.0 1.1

Shku 45.5 6.5 17.0 21.5 0.5

Mar 56.5 8.4 17.9 29.4 0.8

P ril 63.5 9.8 19.1 33.8 0.8

Maj 70.5 10.9 23.3 39.6 -3.3

Qers h 71.8 10.4 24.1 37.2 0.2

Ko rr 81.4 11.6 28.6 41.1 0.0

Gus ht 86.8 10.9 33.2 43.0 -0.2

Shta t 75.6 10.8 24.1 40.7 0.0

Tet 77.2 10.8 27.5 38.9 0.0

Nënt 74.0 10.3 27.3 36.2 0.2

Dhje t 88.0 11.9 34.8 38.6 2.7

2013 354.7 52.2 119.6 182.7 0.2

J an 43.0 6.0 16.2 20.7 0.0

Shku 44.2 7.4 12.9 23.9 0.0

Mars 56.0 8.6 17.9 29.5 0.0

P ril 69.4 10.1 23.3 36.0 0.1

Maj 71.9 10.6 24.4 36.9 0.1

Qers h 70.2 9.5 24.9 35.8 0.0


Tabela 2.5 Shpenzimet e Përgjithshme Buxhetore

Pagat dhe Meditjet Mallra dhe SherbimeShpenzimet për

komunali

Subvencionet

dhe transferet

1,346.5 818.3 385.0 156.7 20.4 256.2 528.2

2012 1,423.6 873.4 404.3 167.5 21.5 280.0 550.2

30.0 22.6 0.1 5.1 1.4 16.0 7.4

147.2 72.0 33.9 17.1 2.5 18.5 75.1

96.3 69.0 33.4 13.5 2.1 20.1 27.3

80.5 72.4 33.6 14.7 1.7 22.4 8.0

130.8 73.8 34.2 17.1 2.2 20.4 57.0

126.0 76.0 33.8 11.0 1.0 30.1 50.0

116.4 65.9 34.1 10.6 1.2 20.0 50.4

112.3 67.8 34.0 13.6 1.7 18.4 44.5

117.7 68.1 33.9 10.6 1.2 22.4 49.6

126.9 84.4 33.6 12.9 1.6 36.3 42.5

157.6 110.1 68.2 14.2 1.7 26.0 47.5

182.0 91.1 31.4 27.1 3.3 29.4 90.9

2013 640.3 419.9 173.9 77.2 11.3 157.4 194.8

38.5 30.4 0.1 8.8 2.0 19.4 8.2

137.6 84.7 34.6 13.8 2.4 34.0 52.9

105.3 78.5 34.8 15.2 1.9 26.6 26.8

110.4 81.4 34.5 15.9 2.2 28.8 29.0

140.4 108.2 69.7 13.5 1.9 23.1 32.2

108.1 36.7 0.2 9.9 1.0 25.6 45.7

Mar

Pril

Maj

Jan

Shku

Qersh

Korr

Gusht

Shtat

Tet

Nent

Dhjet

Maj

Qersh

Jan

Shku

Mar

Pril

Shpenzimet Kapitale

Të dhënat mujore, në miliona euro

VitiShpenzimet e

përgjithshme

Shpenzimet rrjedhëse

2011

35


Botimi 1

Tabela 3.1 Bilanci i Gjendjes së BQK-së

Dhjet Jan Shku Mars Prill Maj Qer Jan Shkurt Mars Prill Maj Qer

Ari monetar dhe DST-të 65.1 64.7 63.3 63.8 69.0 66.5 66.4 61.8 62.6 63.3 62.3 62.3 61.9

Valuta dhe depozitat 1,073 1,178 1,036 971 1,012 1,050 1,073 1,057 1,032 1,037 997.9 964.6 852.8

Valuta (Para të gatshme) 13.5 44.6 51.7 44.6 42.6 46.9 43.4 40.3 35.3 43.9 50.4 29.1 39.3

Depozita në Euro (jashtë) 1,059 1,133 984.1 926.1 969.6 1,003 1,030 1,017 997.1 993.2 947.5 935.4 813.5

Depozita të transferueshme 31.5 39.9 39.4 39.1 39.8 39.9 38.9 86.3 63.8 55.6 64.6 89.5 62.2

Depozita të tjera 1,028 1,093 944.7 887.0 929.9 963.4 990.9 930.5 933.4 937.6 882.8 845.9 751.2

Letrat me vlerë krahas aksioneve 25.0 0.0 100.0 150.0 100.0 50.0 50.0 296.0 291.0 311.0 341.0 380.9 495.8

Jo-rezidentët 25.0 0.0 100.0 150.0 100.0 50.0 50.0 296.0 291.0 311.0 341.0 380.9 495.8

Kuota në FMN 70.1 69.7 68.3 68.8 69.2 71.9 71.9 67.1 68.2 69.0 67.9 68.2 67.8

Llogari të tjera të arkëtueshme 2.2 2.8 2.0 1.3 1.2 1.2 1.4 0.9 0.3 0.8 0.6 0.2 0.9

Mjete jo-financiare 3.1 3.0 3.0 2.9 2.9 2.9 2.8 2.8 2.9 2.8 2.8 2.8 2.4

MJETET GJITHSEJ 1,238 1,318 1,272 1,258 1,255 1,243 1,266 1,486 1,457 1,484 1,473 1,479 1,482

Depozita të transferueshme 621.6 626.6 710.0 665.0 725.8 877.8 855.6 1,022 1,024 1,094 1,046 1,048 1,111

Korporata të tjera depozituese 209.7 230.0 240.2 211.4 192.7 192.7 194.2 273.6 296.2 308.3 285.5 273.9 254.6

Korporata të tjera financiare 27.7 13.3 19.9 27.3 9.2 17.0 25.3 21.8 29.3 49.4 14.2 11.2 18.6

Kompanitë e sigurimeve 6.9 5.9 4.9 5.0 5.0 5.0 4.8 5.0 4.8 4.9 4.9 4.0 4.0

Fondet pensionale 20.8 7.4 15.0 22.3 4.3 12.1 20.5 16.8 24.5 44.5 9.3 7.2 14.6

Qeveria qëndrore 371.7 371.1 437.3 413.6 508.5 652.0 620.2 706.6 675.2 715.8 723.4 740.4 815.3

prej të cilave: AKP 265.3 249.9 346.1 318.8 425.2 549.9 545.5 549.2 548.8 549.8 561.1 568.0 565.6

UNMIK-u 0.7 1.2 1.1 1.1 0.8 0.8 0.7 0.4 3.8 0.3 0.2 0.2 0.1

Korporata publike jo-financiare 9.3 9.4 9.9 9.9 13.0 13.6 13.4 18.0 18.0 18.8 20.8 20.0 19.9

Sektorë të tjerë rezidentë 2.4 1.7 1.7 1.7 1.7 1.7 1.7 1.7 1.7 1.7 1.7 2.4 2.4

Depozita të tjera 425.5 500.5 374.4 404.4 335.0 165.0 210.0 186.0 154.0 109.0 149.0 153.0 93.0

Alokimet e DST-ve 65.7 65.4 64.0 64.5 64.8 67.4 67.4 63.0 64.0 64.8 63.8 64.0 63.7

Llogaria me FMN-ne 73.7 69.4 69.4 69.4 69.4 79.6 79.6 165.3 165.3 165.3 163.7 163.7 163.7

Llogari të tjera të pagueshme 1.7 2.1 1.5 1.0 5.7 0.8 0.9 0.4 0.2 0.4 0.4 0.2 0.4

Kapitali aksioner dhe të tjera 50.0 54.1 53.0 53.3 53.8 52.3 52.2 49.0 49.7 50.3 49.9 49.9 49.9

Kapitali vetanak 30.0 30.0 30.0 30.0 30.0 30.0 30.0 30.0 30.0 30.0 30.0 30.0 30.0

Fitimet e mbajtura 1.5 -0.2 -1.3 -1.0 -0.4 2.5 3.6 -1.4 -0.6 0.0 -0.5 -0.4 -0.4

Grantet dhe rezervat e vecanta 18.6 24.3 24.3 24.3 24.3 19.8 18.6 20.4 20.3 20.3 20.3 20.3 20.3

2013

Të dhëna kumulative, fundi i periudhës, në miliona euro

Përshkrimi20122011

36


Botimi 1

Tabela 3.2 Bilanci i Gjendjes së Bankave Komerciale

37


Botimi 1

Tabela 3.3 Kreditë e Bankave Komerciale, sipas Sektorëve dhe maturitetit

Tabela 3.4 Normat Efektive të Interesit në Bankat Komerciale

38


Botimi 1

39


Botimi 1

Tabela 4.1 Eksporti dhe Importi Sipas Vendeve (jo-kumulative)

Jan Shkurt M ar Prill M aj Qersh Jan Shkurt M ar Prill M aj Qersh

Eksportet 19,205 15,790 24,179 20,830 25,134 30,245 276,100 21,500 22,692 23,110 27,820 27,264 26,387

Importet 132,169 125,288 201,787 217,228 231,670 217,942 2,507,609 139,675 156,357 195,264 205,808 213,742 222,408

Bilanci Tregtar -112,964 -109,498 -177,608 -196,398 -206,536 -187,696 -2,231,509 -118,175 -133,665 -172,154 -177,988 -186,478 -196,021

5,010 3,439 8,708 7,861 14,181 10,076 102,627 7,766 7,728 7,957 10,076 8,938 9,125

40,900 34,961 66,524 78,063 82,884 67,572 844,669 39,994 42,644 59,871 65,772 67,127 77,398

nga të cilat2,331 1,335 2,628 2,793 6,413 3,346 86,522 2,675 2,589 3,645 4,207 4,227 3,071

5,052 1,171 5,256 9,877 12,163 8,628 109,824 3,835 6,332 9,675 10,336 12,022 11,932

150 54 283 148 207 151 1,974.3 174 169 113 223 385 569

2,671 2,528 5,535 8,704 9,488 7,044 85,309.0 3,139 3,716 6,010 6,652 6,539 7,447

131 169 157 237 247 325 2,359.2 215 301 250 443 197 156

1,818 3,193 6,120 7,011 8,321 5,522 72,012.1 2,882 4,647 6,998 8,506 8,001 16,393

1,283 954 3,053 2,630 2,300 2,601 26,375.6 1,995 1,508 2,029 2,798 1,959 2,346

19,248 16,955 26,009 27,103 27,516 21,903 287,738.5 15,929 10,447 13,808 16,670 15,738 15,239

580 571 1,660 1,195 1,543 1,341 14,967.7 974 677 1,085 1,183 1,125 854

11,932 10,979 22,792 24,046 24,533 23,428 278,387.9 13,790 17,167 22,841 22,838 23,914 25,456

532 355 934 842 3,470 2,310 16,758.8 1,732 2,485 836 1,222 1,045 2,129

179 113 691 728 862 1,044 10,510.5 419 334 539 770 913 931

7,898 8,637 10,400 8,323 8,937 12,526 107,423 9,370 9,259 9,829 9,647 10,659 9,716

48,845 47,781 76,258 80,393 87,399 93,066 978,139 53,588 69,699 80,896 86,513 87,940 89,472

nga të cilat499 161 444 561 442 265 4,425 334 514 146 513 492 421

1,442 1,858 3,148 3,154 3,136 3,253 34,073 2,257 2,235 2,434 2,705 2,531 2,290

74 99 75 75 493 338 1,852 36 151 75 150 82 134

1,151 1,106 2,082 2,089 1,872 1,949 24,077 1,026 4,475 1,621 1,705 2,257 1,922

900 645 673 787 982 729 14,995 878 1,166 1,091 1,188 572 945

15,370 16,309 22,172 26,590 24,583 29,805 304,195 13,451 16,794 21,548 21,253 21,087 21,350

13 0 6 47 15 12 331 39 61 116 80 23 39

5,708 5,374 8,840 8,815 8,714 9,010 109,188 11,112 13,097 12,646 10,315 12,392 13,075

5,736 6,564 7,625 5,575 5,692 8,727 71,351 6,626 6,205 7,044 6,392 8,347 6,044

10,391 8,470 15,674 14,956 21,791 22,646 213,469 7,839 13,682 18,241 20,956 23,575 22,811

142 107 113 40 73 195 1,424 131 30 103 80 92 1,073

782 1,061 1,975 1,272 1,310 1,306 21,261 2,545 2,077 1,997 4,770 2,547 3,497

126 141 192 130 173 178 2,194 127 202 248 191 310 235

516 815 833 1,184 1,064 1,709 13,630 848 958 1,385 932 1,157 1,094

0 0 5 0 62 6 118 1 7 0 1 16 15

1,745 1,974 2,345 2,419 3,114 2,382 27,665 1,476 1,842 2,289 2,466 2,402 1,094

49 118 324 209 74 151 1,417 353 57 26 49 8 46

3,468 3,678 4,768 6,439 5,895 6,660 68,385 3,807 3,979 5,402 5,576 5,341 4,841

0 487 11 2 12 1,124 1,829 83 71 125 91 74 51

1,875 2,249 3,766 3,786 3,797 3,582 39,125 2,039 1,956 3,190 4,749 3,170 3,654

45 12 20 2 386 170 1,265 14 33 13 1 94 44

597 834 1,875 1,741 2,030 1,455 18,717 1,569 1,456 2,036 1,920 1,733 1,828

6,297 3,714 5,071 4,646 2,017 7,643 66,050 4,364 5,705 5,324 8,097 7,667 7,546

42,424 42,547 59,005 58,771 61,387 57,303 684,801 46,093 44,014 54,497 53,523 58,675 55,538

nga të cilat485 195 1,475 1,329 1,024 1,628 11,380 473 802 663 577 428 827

8,939 8,569 15,668 19,249 18,989 16,745 199,881 10,384 11,878 15,722 20,237 19,589 18,811

994 1,691 0 - 33 35 3,266 - 0 117 110 193 63

8,523 9,678 12,606 9,695 17,298 16,435 159,651 10,158 10,700 14,365 13,069 16,289 14,685

- - - - - - 0 - - - - - -

1,630 1,923 2,853 2,803 3,359 3,391 41,791 3,553 2,003 3,906 3,189 3,932 3,280

- 0 55 10 0 32 254 50 - 37 31 21 -

2,781 2,603 4,568 3,875 2,696 3,956 46,916 1,727 3,425 1,180 2,155 4,264 4,593 SHBA

Eksportet

Importet

BraziliEksportet

Importet

KinaEksportet

Importet

Të t jeraEksportet

Importet

TurqiaEksportet

Importet

BullgariaEksportet

Importet

RumaniaEksportet

Importet

HungariaEksportet

Importet

SlloveniaEksportet

Importet

HolandaEksportet

Importet

UKEksportet

Importet

GreqiaEksportet

Importet

ItaliaEksportet

Importet

FrancaEksportet

Importet

GjermaniaEksportet

Importet

EU 27Eksportet

Importet

Austria Eksportet

Importet

SerbiaEksportet

Importet

M ali I ZiEksportet

Importet

KroaciaEksportet

Importet

FYROMEksportet

Importet

ShqipëriaEksportet

Importet

BiHEksportet

Importet

20122012 2013

CEFTAEksportet

Importet

Përshkrimi

40


Botimi 1

Tabela 4.2 Importi sipas Grupeve të Artikujve

Jan Shkurt M ars Prill M aj Qersh Jan Shkurt M ars Prill M aj Qersh

Gjithësejt 132 258 459 677 908 1,126 140 296 491 697 911 1,133

1 Kafshët e gjalla dhe prodhimet blegtorale 6 12 20 28 36 45 8 14 21 30 38 47

2 Perimet 9 17 32 44 56 67 9 19 30 42 53 64

3 Yndyrnat dhe vajrat ushqimore nga kafshët ose perimet 1 2 4 6 7 9 1 4 5 8 9 12

4 Art ikuj ushqimorë të përgat itur, pije dhe duhan 12 29 51 76 102 128 18 37 60 85 114 145

5 Produktet minerale 37 71 114 157 206 247 35 65 101 138 177 217

6 Produktet e industrisë kimike ose të industrive të ngjashme9 19 38 57 74 90 11 25 45 62 78 97

7 Plast ika, goma dhe art ikuj prej tyre 7 12 23 36 52 65 6 14 27 41 55 69

8 Gëzofë, lëkurë dhe art ikuj prej tyre 0 1 1 1 2 2 0 1 1 1 2 2

9 Druri dhe art ikujt prej t ij 1 3 5 10 15 20 2 4 8 12 17 22

10 M ateriali celulozë, letër dhe art ikuj prej tyre 2 4 7 10 14 18 2 5 8 11 15 18

11 Tekst ilet dhe art ikujt e tekst ileve 4 8 15 22 29 36 4 9 15 23 31 37

12 Veshëmbathje 1 2 5 7 9 11 1 2 5 7 9 11

13 Art ikujt prej guri, allçi, qeramikë dhe xham 3 5 11 19 30 41 4 9 17 26 36 46

14 Perlat, gurët e çmuar, metalet, bizhuteritë, et j 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 1

15 M etalet bazë dhe art ikujt e metaleve bazë 13 19 36 61 87 109 11 26 47 71 93 116

16 M akineritë, veglat, pajisjet elektrike, et j 13 26 46 68 94 118 12 28 48 69 91 118

17 M jetet e transport it 9 17 31 44 57 70 9 22 33 45 56 66

18 Instrumentet opt ike, mjekësore dhe muzikore 2 4 5 9 10 14 1 2 4 6 8 12

19 Armët dhe municionet 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1

20 Art ikuj të ndryshëm të prodhuar 3 7 11 16 23 30 5 9 14 19 26 32

21 Punime art i 0 0 0 1 1 1 0 0 0 0 1 1

20132012

Përshkrimi

në miliona Euro, kumulat ive

Tabela 4.3 Eksporti sipas Grupeve të Artikujve

Jan Shkurt M ars Prill M aj Qersh Jan Shkurt M ars Prill M aj Qersh

Gjithësejt 19.2 35.0 59.2 80.0 105.1 135.4 21.5 44.2 67.4 95.2 122.4 148.8

1 Kafshët e gjalla dhe prodhimet blegtorale 0.0 0.0 0.0 0.1 0.1 0.1 0.0 0.0 0.0 0.0 0.1 1.4

2 Perimet 1.0 2.1 3.2 4.2 5.0 5.8 1.1 1.8 2.7 3.7 4.6 4.6

3 Yndyrnat dhe vajrat ushqimore nga kafshët ose perimet 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 1.8

4 Art ikuj ushqimorë të përgat itur, pije dhe duhan 0.8 1.6 3.2 4.7 6.4 7.7 1.1 2.5 4.0 5.8 7.3 13.4

5 Produktet minerale 2.0 2.1 3.9 5.2 10.7 18.4 1.5 4.5 6.3 11.6 16.3 16.4

6 Produktet e industrisë kimike ose të industrive të ngjashme 0.0 0.1 0.3 0.4 0.9 1.0 0.1 0.3 0.4 0.6 0.8 2.4

7 Plast ika, goma dhe art ikuj prej tyre 0.9 1.1 2.5 3.7 5.2 6.3 1.7 2.9 4.4 5.9 7.3 7.7

8 Gëzofë, lëkurë dhe art ikuj prej tyre 0.7 1.3 2.8 4.0 5.0 6.0 0.8 2.7 3.3 4.8 6.0 6.1

9 Druri dhe art ikujt prej t ij 0.1 0.1 0.2 0.5 0.7 0.8 0.1 0.3 0.4 0.8 0.9 1.0

10 M ateriali celulozë, letër dhe art ikuj prej tyre 0.1 0.1 0.2 0.4 0.5 0.6 0.1 0.2 0.4 0.5 0.7 1.7

11 Tekst ilet dhe art ikujt e tekst ileve 0.7 1.2 2.1 2.8 3.6 4.7 0.9 2.2 3.4 4.4 5.4 5.6

12 Veshëmbathje 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.1 0.2 0.3 0.4

13 Art ikujt prej guri, allçi, qeramikë dhe xham 0.0 0.0 0.1 0.1 0.2 0.3 0.0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5

14 Perlat, gurët e çmuar, metalet, bizhuteritë, et j 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.1 0.1 0.1 0.1 11.6

15 M etalet bazë dhe art ikujt e metaleve bazë 12.2 23.3 37.0 48.8 59.6 74.5 11.7 23.1 37.0 49.7 64.6 66.1

16 M akineritë, veglat, pajisjet elektrike, et j 0.3 0.8 2.0 3.2 4.6 5.9 1.8 2.9 3.8 5.3 6.1 6.1

17 M jetet e transport it 0.1 0.1 0.1 0.2 0.3 0.3 0.0 0.1 0.1 0.2 0.3 0.3

18 Instrumentet opt ike, mjekësore dhe muzikore 0.0 0.1 0.1 0.1 0.2 0.2 0.2 0.2 0.2 0.2 0.2 0.3

19 Armët dhe municionet 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.1

20 Art ikuj të ndryshëm të prodhuar 0.1 0.3 0.5 0.7 0.9 1.1 0.1 0.4 0.5 0.8 1.0 1.1

21 Punime art i 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.1

në miliona Euro, kumulat iv

Përshkrimi

2012 2013

Documents

BULETINI GJYSMËVJETOR MAKROEKONOMIK · 5 Buletini Gjysmëvjetor Botimi 1 Zhvillimet në sektorin financiar në përgjithësi kanë përcjellur trendin e zhvillimeve në sektorin