UNIVERZITET U TUZLI EKONOMSKI FAKULTET FINANSIJE, BANKARSTVO I OSIGURANJESeminarski rad iz nastavnog predmeta Ekonomija javnog sektoraTema: Burkina FasoPredmetni profesor: Student:Dr. sc. Merim Kasumovi, docent Bojan Ivanovi I-2722/10

OSNOVNE INFORMACIJEBurkina Faso je biva francuska kolonija koja je postala nezavisna 1960. godine. Do 1984. godine se nazivala Upper Volta, kada je tadanji predsjednik preimenovao u Burkina Faso, to znai Zemlja potenih ljudiPovrina Burkine Faso iznosi 274,200 kvadratnih kilometara i broji 17.8 miliona stanovnika Glavni grad je Ouagadougou i smjeten je u centru drave sa nesto vie od 2 miliona stanovnika.Slubeni jezik je Francuski, dok 90% stanovnitva govori i maternje afrike jezike koji pripadaju porodici Sudanskih jezika

DRAVNO USTROJSTVOBurkina Faso je parlamentarna republika, koja je podijeljena na 13 administrativnih jedinica (Boucle du Mouhoun, Cascades, Centre, Centre-Est, Centre-Nord, Centre-Ouest, Centre-Sud, Est, Hauts-Bassins, Nord, Plateau-Central, Sahel, Sud-Ouest)Izvrnu vlast ine predsjednik, premijer i vijee ministaraPredsjednik se bira na izborima, na mandat od 5 godinaTrenutni predsjednik Blaise Compaore je na vlast doao 1987. godine izvrivi dravni udar, u kojem je ubijen prethodni predsjednik Thomas Sankara

EKONOMSKI SISTEMBurkina Faso je zemlja sa najmanjim GDP per capita u svijetu, koja prihode ostvaruje na osnovu izvoza pamuka i zlata90% stanovnitva se bavi poljoprivredom, to ih ini ranjivim za vrijeme periodinih sua koje su este u ovoj zemljiGDP: 24.69 mlrd $Realna stopa rasta GDP-a: 8%GDP p.c.: 1.400 $Zastupljenost sektora u GDP-u: poljoprivreda 33%, industrija 22.2% i usluge 44.8%.Ukupan izvoz Burkine Faso iznosi 2.177 mlrd $, dok uvoz iznosi 2.694 mlrd $

PORESKI SISTEMVlada Burkine Faso je u procesu poveanja prihoda kroz poveanje direktnih i indirektnih poreza. Proces e se fokusirati na kljunim podrujima koja ukljuuju porez na imovinu i porez na dobitPlanovi za poveanje poreza na promet od 3 do 5% su takoer u tokuU Burkini Faso postoje sljedee poreske stope:porez na dobit (30%)porez na kapitalne dobitke (10%)porez na dividende, kamate i sl. (12.5%)lini porez (2-30%)

CENTRALNA BANKABurkina Faso je lanica Centralne banke zapadnih afrikih zemalja, koju ini 8 zemalja, ukljuujui Benin, Burkina Faso, Obala Slonovae, Gvineja Bisao, Mali, Niger, Senegal i Togo.Osnovana je 1959. godine i sjedite joj je u Dakaru, SenegalZadaci Centralne banke zapadnih afrikih zemalja su:definiranje i implementacija monetarne politike u zemljama lanicamaosiguravanje stabilnosti bankarskog i finansijskog sistemavoenje rezervi zemalja lanicaBanka je takoer aktivna u razvoju politike finansijskih ukljuivanja i lanica je Saveza za Finansijsko ukljuivanje

VALUTAValuta svih zemalja lanica Centralne banke zapadnih afrikih zemalja je Zapadnoafriki CFA FranakCFA znai Communaut financire d'Afrique ("Finansijska zajednica Afrike") CFA Franak je vezan za Euro, 1 Euro = 655.957 CFA1 CFA Franak se sastoji od 100 CentimaPostoje novanice od 500, 1.000, 2.000, 5.000, 10.000 i kovanice od 1, 5, 10, 25, 50, 100, 200, 250, 500 CFA Franaka

KAMATNA STOPAReferentna kamatna stopa u Burkini Faso iznosi 3.50% U periodu od 2010. godine, do danas kamatna stopa je u prosjeku iznosila 4.07%, dostiui svoj maksimum od 4.25% u decembru 2010. i minimum od 3.50% u septembru 2013. godine

INFLACIJAU julu 2013. godine u Burkini Faso je zabiljeena inflacija od 0.80%, dok je u periodu izmeu 2000. i 2013. godine u prosjeku iznosila 2.75%, dostiui svoj maksimum od 15.10% u junu 2008. i minimum od -2.70% u junu 2004. godine

ZAPOSLENOSTStopa nezaposlenosti u Burkini Faso iznosi 77%, to je stavlja na 4. mjesto po nezaposlenosti u svijetu, zbog toga je 46.7% stanovnitva ispod granice siromatvaRadnu snagu ini 6.7 miliona stanovnika90% radne snage se bavi poljoprivredom, a preostalih 10% industrijom i uslunim djelatnostimaVeliki broj radne snage odlazi u susjedne zemlje, gdje obavljaju sezonske posloveBurkina Faso je zemlja sa najmanjim GDP per capita u svijetu, koji iznosi 1.400 $

DRAVNA POTRONJABudet Burkine Faso za 2012. godinu: Prihodi: 2.26 mlrd $Rashodi: 2.311 mlrd $Porezi i ostali prihodi: 21.6% GDP-a (153. u svijetu)Budetski deficit: 0.5% GDP-aJavni dug: 2.586 mlrd $

ULOGA DRAVE U JAVNOM SEKTORUVlada Burkine Faso planira uloiti 50 miliona dolara za otvaranje poslovnih zona u Ouagadougou na povrini od 46 hektaraVlada je usvojila zakon upravljanja ruralnim zemljitem, koji ima za cilj da promovie poljoprivredu, upravljanje prirodnim resursima, kao i da ohrabri investicije i smanjenje siromatvaBurkina Faso garantuje stranim investitorima pravo na transfer svih sredstava od investicija, ukljuujui dividende, prihode od likvidacije i plateVlada Burkine Faso je osnovala posebnu agenciju pod nazivom Predsjedniki savjet za investicije, kako bi poveali broj investicija u zemlji

OBRAZOVANJEObrazovanje u Burkini Faso je podjeljeno na osnovno, srednje i vieGodinja kolarina u prosjeku kota 97$, to je preskupo za veinu tamonjih porodicaMukarci imaju prednost u obrazovanjuU dravi postoje 2 univerziteta i nekoliko privatnih fakulteta, koji su dostupni samo malom broju stanovnikaBurkina Faso je zemlja sa najmanjom stopom pismenosti, od samo 25.3%, dok je 1990. godine iznosila 12.8%

SOCIJALNI DISPARITETISocijalni dispariteti u Burkini Faso su najvie izraeni kod obrazovanjaPorodice u Burkini Faso prilikom obrazovanja prednost daju mukarcimaU uzrastu od 6 do 11 godina u kolu ide 23.2% enske djece, od 12 do 14 godina, 19.6% i od 15 do 19 godina, 19.3%kole obino pohaaju djeca iji su roditelji bogati, tako da u uzrastu od 6 do 14 godina, 18.7% uenika su siromani, 28.1% pripadaju srednjoj klasi i 53.2% su bogati

EFIKASNOST TRITAIzvoz: 2.177 mlrd $Izvozna dobra: pamuk, zlato, stokaGlavni izvozni partneri: Kina(26%), Turska(24.9%), Singapur(8.4%), Indonezija(6.6%), Thailand(4.9%), Malezija(4.3%) Uvoz: 2.694 mlrd $Uvozna dobra: kapitalna dobra, hrana, nafta i naftni derivatiGlavni uvozni partneri: Obala Slonovae(17.8%), Francuska(14.8%), Ghana(5.1%), Togo(4.8%)

REFORME JAVNIH INSTITUCIJAReforme javnih institucija u Burkini Faso su prvenstveno ukljuivale drastina smanjenja trokova javnih institucijaTo je uinjeno putem smanjenja broja dravnih slubenika, smanjenjem plata javnim slubenicima, smanjivanjem starosne granice za penziju sa 55 na 53 godine, ukidanjem subvencija dravnim kompanijama, racionalizacijom upravljanja dravnom imovinom i borbom protiv korupcije kreiranjem posebnih sudova

AFIRMACIJA PODUZETNITVA I KONKURENTNOSTIBurkina Faso pripada kategoriji najsiromanijih svjetskih zemalja i u velikoj mjeri zavisi od stranih donatora. Vlada, koja je najvei igra u ekonomiji, aktivno promovie strane investicije i privatizacije dravnih kompanija ve dugi niz godina. Ekonomski uinak je napredovao u posljednjih nekoliko godina i postignuta je stabilnost cijena, to je privuklo strane investicije prvenstveno u rudarskom sektoru

KORUPCIJA I SIVA EKONOMIJAJavni slubenici esto zahtijevaju novac u cilju pruanja licenci i usluga.Policija, carinici, politike grupe, pravosue, zdravstveni radnici i poreznici najee se bave korupcijom.Vlada je u pokuaju da smanji mogunost za podmiivanje i koritenje olakica plaanja otvorila registracijske centre, za pojednostavljenje formalnosti registracije i za eliminisanje prepreka povezanih sa pokretanjem kompanijeTenderski kriteriji za javne nabavke su upostavljeni i sprovode se od strane Vladine agencije za regulaciju tendera, te se na taj nain ostvaruje transparentnost procesa

ZANIMLJIVOSTIGlavni grad Burkine Faso je Ouagadougou, to znai dobrodoli ste kod nasVictorias Secret uvozi pamuk iz Burkine FasoRije Burkina znai ljudi od rijei, dok Faso znai domovinaOmiljeno jelo stanovnika Burkine Faso su abeMukarci prilikom razgovora se esto dre za ruke

*