1

C.4 CC.4 CÁÁC PHC PHƯƠNG PHƯƠNG PHÁÁPPCÔNG NGHCÔNG NGHỆỆ CƠ B CƠ BẢẢN TRONGN TRONG

SSẢẢN XUN XUẤẤT T CƠ KHCƠ KHÍÍ

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.014.01

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

§§1. 1. KhKhááii ququáátt vvềề ququáá trtrììnhnh ssảảnn xuxuấấtt cơcơ khkhíí

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.024.02

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- MMááyy mmóócc llàà phphầầnn khôngkhông ththểể ttááchch rrờờii ccủủaa bbấấtt kkỳỳ ddạạngng ssảảnn xuxuấấtt nnààoo

-- MMááyy mmóócc đđảảmm bbảảoo ssựự phpháátt tritriểểnn ccủủaa ttấấtt ccảả ccáácc ngngàànhnh trongtrong nnềềnn kinhkinh ttếếququốốcc dândân

-- QuyQuy trtrììnhnh chchếế ttạạoo mmááyy baobao ggồồmm

+ + ThiThiếếtt kkếế+ + SSảảnn xuxuấấtt

�� ChuChuẩẩnn bbịị vvàà kikiểểmm tratra vvậậtt liliệệuu�� ChChếế ttạạoo phôiphôi ((trongtrong mmộộtt ssốố trưtrườờngng hhợợpp phôiphôi llàà ssảảnn phphẩẩmm))�� GiaGia côngcông cơcơ�� ĐoĐo lưlườờngng, , kikiểểmm tratra trongtrong ququáá trtrììnhnh ssảảnn xuxuấấtt vvàà nhnhậậnn ssảảnn phphẩẩmm�� BBảảoo ququảảnn, , đđóóngng ggóóii, , xuxuấấtt xưxưởởngng

-- NhNhữữngng côngcông viviệệcc đđảảmm bbảảoo kkỹỹ thuthuậậtt chocho ququáá trtrììnhnh ssảảnn xuxuấấtt+ + BBảảoo ququảảnn, , ssửửaa chchữữaa mmááyy+ + ChChếế ttạạoo, , ssửửaa chchữữaa ddụụngng ccụụ ccắắtt, , đođo lưlườờngng+ + ĐĐảảmm bbảảoo kkỹỹ thuthuậậtt năngnăng lưlượợngng trongtrong nnộộii bbộộ doanhdoanh nghinghiệệpp

2

§§2. 2. KKỹỹ thuthuậậtt đđúúcc

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.034.03

-- VVậậtt đđúúcc đưđượợcc chchếế ttạạoo bbằằngng ccááchch rróótt kimkim llọọaiai llỏỏngng vvààoo khuônkhuôn ccóó hhììnhnh ddạạngngkkííchch thưthướớcc xxáácc đđịịnhnh. . SauSau khikhi kimkim llọọaiai kkếếtt tinhtinh tata thuthu đưđượợcc chi chi titiếếtt ccóó hhììnhnhddạạngng kkííchch thưthướớcc theotheo yêuyêu ccầầuu-- HiHiệệnn nay nay ngngàànhnh đđúúcc phpháátt tritriểểnn rrấấtt mmạạnhnh vvàà đưđượợcc ứứngng ddụụngng rrộộngng rãirãi trongtrongccáácc ngngàànhnh côngcông nghinghiệệpp

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- KhKhốốii lưlượợngng vvậậtt đđúúcc chichiếếmm trungtrung bbììnhnh khokhoảảngng 40~80% 40~80% khkhốốii lưlượợngng mmááyy mmóócc-- MMặặcc ddầầuu khkhốốii lưlượợngng vvậậtt đđúúcc trongtrong mmááyy khkháá caocao nhưngnhưng gigiáá ththàànhnh chchỉỉ chichiếếmm20~25% 20~25% gigiáá ththàànhnh ttổổngng ththểể-- ƯuƯu điđiểểmm+ + CCóó ththểể đđúúcc đưđượợcc ccáácc loloạạii kimkim loloạạii vvàà hhợợpp kimkim ccóó ththàànhnh phphầầnn khkháácc nhaunhau+ + CCóó ththểể đđúúcc đưđượợcc ccáácc chi chi titiếếtt ccóó hhììnhnh ddạạngng, , kkếếtt ccấấuu phphứứcc ttạạpp mmàà ccááccphươngphương phpháápp khkháácc khkhóó hohoặặcc khôngkhông hohoặặcc hohoặặcc khôngkhông chchếếtt ttạạoo đưđượợcc

+ + TTùùyy theotheo mmứứcc đđộộ đđầầuu tưtư côngcông nghnghệệ mmàà chi chi titiếếtt đđúúcc ccóó ththểể đđạạtt đđộộ chchíínhnhxxáácc caocao hay hay ththấấpp

-- NhưNhượợcc điđiểểmm+ + TTốốnn kimkim loloạạii chocho hhệệ ththốốngng rróótt, , ngngóótt ((ggầầnn 25%)25%)+ + CCóó nhinhiềềuu khuykhuyếếtt ttậậtt llààmm chocho ttỉỉ llệệ phphếế phphẩẩmm caocao+ + KiKiểểmm tratra khuykhuyếếtt ttậậtt bênbên trongtrong vvậậtt đđúúcc đòiđòi hhỏỏii thithiếếtt bbịị hihiệệnn đđạạii

Đảm bảo kỹ thuật năng lượng trong nội bộ doanh nghiệp

-- CCáácc loloạạii đđúúcc

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.044.04

+ + ĐĐúúcc khukhuônôn ccáátt ((sand castingsand casting))

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

+ + ……+ + ĐĐúúcc chânchân khôngkhông ((vacuum castingvacuum casting))

+ + ĐĐúúcc áápp llựựcc ((die castingdie casting))

+ + ĐĐúúcc éépp ((squeeze casting squeeze casting / / squeeze formingsqueeze forming))

+ + ĐĐúúcc lyly tâmtâm ((centrifugal castingcentrifugal casting))+ + ĐĐúúcc liênliên ttụụcc ((continuous castingcontinuous casting))

+ + ĐĐúúcc trongtrong khukhuônôn kimkim loloạạii ((permanent mold castingpermanent mold casting ))

+ + ĐĐúúcc theotheo mmẫẫuu chchááyy ((lost foamlost foam))+ + ĐĐúúcc theotheo mmẫẫuu chchảảyy ((investment casting / lost wax castinginvestment casting / lost wax casting ))

3

I. I. ĐĐúúcc khukhuônôn ccáátt ((sand castingsand casting))

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.054.05

-- Chi Chi titiếếtt ccóó đưđượợcc nhnhờờ rróótt kimkim loloạạii nnóóngng chchảảyy vvààoo khuônkhuôn đưđượợcc llààmm bbằằngngccáátt ((ttựự nhiênnhiên hay hay ttổổngng hhợợpp), ), đđểể ngunguộộii vvàà phpháá ccáátt rara llấấyy ssảảnn phphẩẩmm đđúúcc

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- LLàà phươngphương phpháápp đđúúcc thôngthông ddụụngng nhnhấấtt trongtrong côngcông nghnghệệ đđúúcc

9

8

7

6

5

4

3

2

1

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.064.06

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- CCáácc bưbướớcc trongtrong phươngphương phpháápp đđúúcc ccáátt

4

1. 1. ChChếế mmẫẫuu ((paternpatern makingmaking) )

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.074.07

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- TTạạoo khôngkhông giangian đđểể rróótt kimkim loloạạii ttạạoo vvậậtt phphẩẩmm

-- CănCăn ccứứ vvààoo vvậậtt phphẩẩmm mmàà ttạạoo mmẫẫuu, , vvớớii ccáácc chchúú ý ý + + ssựự co co rrúútt kimkim loloạạii: gang, : gang, ththéépp+ + lưlượợngng dưdư đđểể giagia côngcông titiếếpp ởở ccáácc bbềề mmặặtt ccầầnn thithiếếtt+ + mmặặtt phânphân khuônkhuôn đđểể llấấyy mmẫẫuu,, vvậậtt phphẩẩmm khkhỏỏii khuônkhuôn+ + đđộộ ddốốcc ởở ththàànhnh khuônkhuôn đđểể rrúútt mmẫẫuu+ + ggóócc lưlượợnn đđểể trtráánhnh vvỡỡ khuônkhuôn vvàà vvậậtt đđúúcc khôngkhông nnứứtt

2. 2. ChChếế lõilõi ((core makingcore making))

-- NhiNhiềềuu trưtrườờngng hhợợpp, , vvậậtt đđúúcc ccóó lõilõi mmớớii ttạạoo đưđượợcc khôngkhônggiangian rróótt kimkim loloạạii-- LõiLõi phphảảii llààmm bbằằngng vvậậtt liliệệuu phpháá đưđượợcc vvìì kimkim loloạạii bbọọcc llấấyynnóó khikhi rróótt vvàà đôngđông đđặặcc

-- VVậậtt liliệệuu mmẫẫuu: : ggỗỗ, , kimkim loloạạii, , ththạạchch caocao, , ……

3. 3. LLààmm khuônkhuôn ((mold assemblingmold assembling))

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.084.08

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- TTạạoo hhììnhnh ccùùngng vvớớii lõilõi chocho vvậậtt đđúúcc

+ + rróótt+ + ngngóótt+ + thôngthông khkhíí+ + phânphân khuônkhuôn llấấyy mmẫẫuu, , lõilõi, , llắắpp chchíínhnh xxáácc

-- ChChấấtt trtráángng mmặặtt khuônkhuôn, , lõilõi: : nưnướớcc bbộộtt graphic, graphic, nưnướớccththủủyy tinhtinh, , chchấấtt bbáámm ddíínhnh bbềề mmặặtt, , ……

4. 4. RRóótt kimkim loloạạii vvààoo khuônkhuôn ((pouring into moldpouring into mold))

ChChúú ý ý nhinhiệệtt đđộộ kimkim loloạạii khikhi rróótt khuônkhuôn luluônôn llớớnn hơnhơnnhinhiệệtt nnóóngng chchảảyy ccủủaa kimkim loloạạii đđúúcc ttừừ 505000C C đđếếnn 10010000CCđđểể kimkim loloạạii ccóó ththểể điđiềềnn đđầầyy totoàànn bbộộ khuônkhuôn

-- KhuKhuônôn llààmm ttrongrong hòmhòm hohoặặcc trêntrên nnềềnn ccáátt

-- DDùùngng taytay hohoặặcc mmááyy ddầầmm, rung, , rung, ……đđểể llèènn chchặặtt khuônkhuôn

-- KhiKhi llààmm khuônkhuôn chchúú ý ý ccáácc vvấấnn đđềề sausau

5

5. 5. DDỡỡ khuônkhuôn vvàà llààmm ssạạchch vvậậtt đđúúcc((removingremoving, , cleaning, and finishingcleaning, and finishing) )

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.094.09

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- DDỡỡ hhộộpp khuônkhuôn

-- PhPháá lõilõi nnếếuu ccóó ((nưnướớcc, rung, , rung, đđụụcc, , ……))

-- CCắắtt ccáácc đđậậuu rróótt, , ngngóótt

-- LLààmm ssạạchch bbềề mmặặtt ((phunphun ccáátt, , mmààii, , phunphun bi, bi, ……))

6. 6. KiKiểểmm tratra((testing: defects, pressure tightness, dimensionstesting: defects, pressure tightness, dimensions))-- HHììnhnh ddáángng, , kkííchch thưthướớcc

-- ThiThiếếuu hhụụtt, , rrỗỗ nnứứtt

-- LLẫẫnn ttạạpp chchấấtt

-- TTổổ chchứứcc kimkim loloạạii ((bibiếếnn trtrắắngng, , thiênthiên ttííchch))

-- ThThàànhnh phphầầnn hohoáá hhọọcc vvàà cơcơ ttíínhnh

-- ƯuƯu nhưnhượợcc điđiểểmm ccủủaa phươngphương phpháápp đđúúcc ccáátt

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.104.10

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

+ + ƯuƯu điđiểểmm�� ĐĐúúcc đưđượợcc nhinhiềềuu loloạạii kimkim loloạạii khkháácc nhaunhau

�� KhKhốốii lưlượợngng vvậậtt đđúúcc ccóó ththểể ttừừ vvààii chchụụcc gram gram đđếếnn vvààii chchụụcc ttấấnn

�� TTíínhnh chchấấtt ssảảnn xuxuấấtt linhlinh hohoạạtt, , ththííchch hhợợpp vvớớii ccáácc ddạạngng ssảảnn xuxuấấtt

+ + NhNhưượợcc điđiểểmm

�� ĐĐộộ chchíínhnh xxáácc vvậậtt đđúúcc khôngkhông caocao ddẫẫnn đđếếnn lưlượợngng dưdư giagia côngcông llớớnn

�� ĐĐúúcc đưđượợcc ccáácc chi chi titiếếtt phphứứcc ttạạpp

�� ĐĐầầuu tưtư ban ban đđầầuu ththấấpp

�� DDễễ cơcơ khkhíí hhóóaa vvàà ttựự đđộộngng hhóóaa

�� ChChấấtt lưlượợngng vvậậtt đđúúcc ththấấpp, , thưthườờngng ccóó rrỗỗ khkhíí, , rrỗỗ xxỉỉ

�� ChChấấtt lưlượợngng bbềề mmặặtt vvậậtt đđúúcc ththấấpp

6

II. II. ĐĐúúcc trongtrong khukhuônôn kimkim loloạạii ((permanent mold castingpermanent mold casting) )

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.114.11

-- VVậậtt đđúúcc ccóó hhììnhnh ddạạngng khôngkhông phphứứcc ttạạpp vvớớii ththàànhnh ddààyy 3~100mm 3~100mm vvàà khkhốốiilưlượợngng vvậậtt đđúúcc ccóó ththểể đđạạtt đđếếnn 5 5 ttấấnn

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- SSửử ddụụngng nhinhiềềuu trongtrong ssảảnn xuxuấấtt quyquy mômô llớớnn hay hay hhààngng loloạạtt llớớnn

-- VVậậtt llệệuu đđúúcc llàà ththéépp, gang , gang vvàà hhợợpp kimkim mmààuu

-- ĐĐểể ttạạoo ccáácc ccấấuu trtrúúcc rrỗỗngng bênbên trongtrong, , thưthườờngng ddùùngng lõilõi ccáátt ((sand coresand core) ) vvààlõilõi kimkim loloạạii ((metal coremetal core))

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.124.12

+ + PhPhủủ llớớpp bbảảoo vvệệ ((vvậậtt liliệệuu chchịịuu llửửaa hay hay bbồồ hhóóngng) ) lênlên bbềề mmặặtt khuônkhuôn

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- QuyQuy trtrììnhnh đđúúcc gang gang trongtrong khuônkhuôn kimkim loloạạii

+ + RRáápp khuônkhuôn+ + RRóótt kimkim loloạạii+ + LLààmm ngunguộộii đđểể hohoáá rrắắnn kimkim loloạạii+ + ThThááoo khuônkhuôn llấấyy ssảảnn phphẩẩmm

+ + ĐĐảảmm bbảảoo cơcơ ttíínhnh ccủủaa vvậậtt đđúúcc: : khuônkhuôn kimkim loloạạii ccóó đđộộ ddẫẫnn nhinhiệệtt caocao hơnhơnkhuônkhuôn ccáátt nênnên đđảảmm bbảảoo chocho vvậậtt đđúúcc ccóó ccấấuu trtrúúcc mmịịnn hơnhơn, , ddẫẫnn đđếếnn cơcơttíínhnh caocao hơnhơn

-- ƯuƯu điđiểểmm

+ + ChChấấtt lưlượợngng vvậậtt đđúúcc ttốốtt: : đđộộ bbóóngng bbềề mmặặtt, , đđộộ chchíínhnh xxáácc lònglòng khuônkhuôn caocao+ + TuTuổổii bbềềnn ccủủaa khuônkhuôn kimkim loloạạii caocao+ + NăngNăng susuấấtt caocao, , gigiáá ththàànhnh hhạạ

-- NhNhưượợcc điđiểểmm+ + TruyTruyềềnn nhinhiệệtt nhanhnhanh nênnên ddễễ xxảảyy rara hihiệệnn tưtượợngng khôngkhông điđiềềnn đđầầyy kimkim loloạạiitrongtrong khuônkhuôn, , ddễễ bbịị nnứứtt

+ + KhuônKhuôn kimkim loloạạii khôngkhông ccóó ttíínhnh llúúnn vvàà thothoáátt khkhíí nênnên côngcông nghnghệệ đđúúcc khkhóó+ + KhôngKhông đđúúcc đưđượợcc vvậậtt ququáá phphứứcc ttạạpp, , ththàànhnh mmỏỏngng vvàà khkhốốii lưlượợngng ququáá llớớnn

+ + GiGiáá ththàànhnh chchếế ttạạoo khuônkhuôn caocao

7

III. III. ĐĐúúcc áápp llựựcc ((die castingdie casting) )

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.134.13

-- ĐâyĐây llàà phươngphương phpháápp đđúúcc tiêntiên titiếếnn vvàà rrấấtt phphổổ bibiếếnn, , đưđượợcc ththựựcc hihiệệnn trêntrênccáácc mmááyy chuyênchuyên ddùùngng mmàà ởở đđóó kimkim loloạạii llỏỏngng đưđượợcc đưađưa vvààoo khuônkhuôn bbằằngngththéépp nhnhờờ áápp llựựcc ccủủaa piston hay piston hay khkhíí nnéénn, , llààmm chocho khuônkhuôn đưđượợcc điđiềềnn đđầầyynhanhnhanh chchóóngng

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- ĐĐúúcc áápp llựựcc ddùùngng trongtrong ssảảnn xuxuấấtt hhààngng loloạạtt llớớnn

-- VVậậtt liliệệuu đđúúcc: : hhợợpp kimkim nhômnhôm, , đđồồngng kkẽẽmm vvàà ccáácc hhợợpp kimkim mmààuu khkháácc

-- ƯuƯu điđiểểmm+ + ĐĐúúcc đưđượợcc vvậậtt phphứứcc ttạạpp, , đađa ddạạngng vvàà ththàànhnh rrấấtt mmỏỏngng ((ddếếnn 1 1 mmmm), ), llỗỗđđúúcc đưđườờngng kkíínhnh nhnhỏỏ đđếếnn 1 1 mmmm. . ĐĐúúcc vvậậtt ccóó khkhốốii lưlượợngng đđếếnn 50 kg 50 kg

+ + VVậậtt đđúúcc ccóó đđộộ chchíínhnh xxáácc caocao vvàà đđộộ bbóóngng caocao+ + CơCơ ttíínhnh vvậậtt đđúúcc caocao nhnhờờ mmậậtt đđộộ vvậậtt đđúúcc llớớnn+ + NăngNăng susuấấtt caocao nhnhờờ điđiềềnn đđầầyy nhanhnhanh vvàà khkhảả năngnăng cơcơ khkhíí hohoáá thuthuậậnn llợợii

-- NhNhưượợcc điđiểểmm+ + KhôngKhông ddùùngng đưđượợcc lõilõi đđúúcc bbằằngng ccáátt do do dòngdòng chchảảyy ccóó áápp llựựcc+ + KhuônKhuôn maumau mònmòn do do dòngdòng chchảảyy ccóó áápp llựựcc ccủủaa hhợợpp kimkim ởở nhinhiệệtt đđộộ caocao

-- CCóó haihai ddạạngng đđúúcc áápp llựựcc: : đđúúcc áápp llựựcc ththấấpp vvàà đđúúcc áápp llựựcc caocao

1. 1. ĐĐúúcc áápp llựựcc ththấấpp ((low pressure die castinglow pressure die casting))

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.144.14

-- ĐĐúúcc áápp llựựcc ththấấpp thưthườờngng ddùùngng chocho ccáácc ssảảnn phphẩẩmm ccóó ddạạngng đđốốii xxứứngng

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- ÁÁpp llựựcc đđúúcc khokhoảảngng 0,7 0,7 barbar

-- VVíí ddụụ: : QuQuáá trtrììnhnh đđúúcc chi chi titiếếtt nhômnhôm bbằằngng phươngphương phpháápp đđúúcc áápp llựựcc ththấấpp1 2 3 4 5 6

8

2. 2. ĐĐúúcc áápp llựựcc caocao ((high pressure die castinghigh pressure die casting))

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.154.15

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- ThiThiếếtt bbịị đđúúcc ggồồmm 2 2 nnữữaa khuônkhuôn ccóó ththểể ttááchch rara theotheo phươngphương ththẳẳngng đđứứngng

-- Kim Kim loloạạii nnóóngng chchảảyy đưđượợcc bơmbơm vvớớii vvậậnn ttốốcc vvàà áápp susuấấtt caocao vvààoo khuônkhuônkimkim loloạạii

-- Kim Kim loloạạii nnóóngng chchảảyy đưđượợcc đưađưa vvààoo lònglòng khuônkhuôn nhnhờờ mmộộtt piston. piston. SauSau khikhikimkim loloạạii ngunguộộii rrắắnn llạạii, , khuônkhuôn đưđượợcc mmởở rara đđểể llấấyy ssảảnn phphẩẩmm-- ThiThiếếtt bbịị đđúúcc vvàà khuônkhuôn đđúúcc áápp llựựcc caocao rrấấtt mmắắcc titiềềnn nênnên chchỉỉ ddùùngng chochonhnhữữngng ssảảnn phphẩẩmm ccóó ththểể ttííchch kimkim loloạạii llớớnn-- TTùùyy theotheo ccááchch đưađưa kimkim loloạạii nnóóngng chchảảyy vvààoo llỏỏngng khuônkhuôn, , tata ccóó haihaiphươngphương phpháápp đđúúcc áápp llựựcc caocao

+ + ĐĐúúcc áápp llựựcc caocao khuônkhuôn ngunguộộii+ + ĐĐúúcc áápp llựựcc caocao khuônkhuôn nnóóngng

a. a. ĐĐúúcc áápp llựựcc caocao khuônkhuôn ngunguộộii ((cold chamber high pressure die castingcold chamber high pressure die casting))

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.164.16

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- ÁÁpp susuấấtt đđẩẩyy kimkim loloạạii khokhoảảngng 10.000 10.000 psipsi hay 70.000 hay 70.000 KPaKPa

-- Kim Kim loloạạii nnóóngng chchảảyy đưđượợcc đưađưa vvààoo xylanhxylanh trungtrung giangian, , sausau đđóó piston piston ssẽẽ đđẩẩyy kimkim loloạạii nnóóngng chchảảyy vvààoo lònglòng khuônkhuôn

Lõi (core)

Cần tháo sản phẩm(ejector pin)

Lòng khuôn (cavity)

Kim loại đúc (molten metal)

Đường phân khuôn(parting line)

Vỏ khuôn(ejector die)

Vỏ khuôn(cover die)

9

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.174.17

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

+ Kim + Kim loloạạii nnóóngng chchảảyy đưđượợcc đưađưa vvààoo lònglòng xylanhxylanh

-- QuQuáá trtrììnhnh đđúúcc áápp llựựcc caocao khuônkhuôn ngunguộộii nhưnhư sausau

+ Piston + Piston đđẩẩyy kimkim loloạạii nnóóngng chchảảyy vvààoo lònglòng khuônkhuôn vvàà gigiữữ chocho đđếếnn khikhikimkim loloạạii đđóóngng rrắắnn llạạii

+ + CCáácc ccầầnn đđẩẩyy ssảảnn phphẩẩmm đđẩẩyy chi chi titiếếtt đđúúcc rara khkhỏỏii khuônkhuôn

+ + MMởở khuônkhuôn, , chchúú ý ý ccáácc lõilõi ccũũngng đưđượợcc rrúútt rara

1 2 3 4

b. b. ĐĐúúcc áápp llựựcc caocao khuônkhuôn nnóóngng ((hot chamber high pressure die castinghot chamber high pressure die casting))

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.184.18

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- CCáácc ququáá trtrììnhnh tươngtương ttựự nhưnhư đđốốii vvớớii đđúúcc áápp llựựcc caocao khuônkhuôn ngunguộộii

-- Kim Kim loloạạii nnóóngng chchảảyy đưđượợcc đưađưa trtrựựcc titiếếpp ttừừ lòlò nnấấuu chchảảyy vvààoo lònglòngkhuônkhuôn nhnhờờ bơmbơm

10

c. c. So So ssáánhnh haihai phươngphương phpháápp đđúúcc khuônkhuôn ngunguộộii vvàà khuônkhuôn nnóóngng

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.194.19

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- ƯuƯu điđiểểmm ccủủaa đđúúcc áápp llựựcc caocao khuônkhuôn ngunguộộii so so vvớớii khuônkhuôn nnóóngng+ + CCáácc loloạạii hhợợpp kimkim nhưnhư hhợợpp kimkim nhômnhôm hay hay hhợợpp kimkim nhômnhôm--kkẽẽmm vvààmmộộtt ssốố hhợợpp kimkim magiêmagiê chchỉỉ ccóó ththểể đđúúcc áápp llựựcc caocao khônkhôn ngunguộộii

+ + ÁÁpp susuấấtt vvàà vvậậnn ttốốcc đđẩẩyy kimkim loloạạii vvààoo lònglòng khuônkhuôn đđúúcc ccóó ththểể nângnângcaocao nhnhằằmm nângnâng caocao mmậậtt đđộộ kimkim loloạạii đđúúcc

+ + Chi Chi phphíí bbảảoo dưdưỡỡngng thithiếếtt bbịị ththấấpp-- NhNhưượợcc điđiểểmm ccủủaa đđúúcc áápp llựựcc caocao khuônkhuôn ngunguộộii so so vvớớii khuônkhuôn nnóóngng

+ + KhKhóó điđiềềuu khikhiểểnn đưđượợcc nhinhiệệtt đđộộ kimkim loloạạii nnóóngng chchảảyy llààmm gigiảảmm khkhảảnăngnăng điđiềềnn đđầầyy khuônkhuôn

+ + ChuChu kkỳỳ đđúúcc ththấấpp

+ + Kim Kim loloạạii ccóó ththểể bbịị ngunguộộii trưtrướớcc khikhi piston piston đđẩẩyy vvààoo lònglòng khuônkhuôn+ + Kim Kim loloạạii nnóóngng chchảảyy bbịị oxy oxy hohoáá bbởởii oxy oxy trongtrong môimôi trưtrườờngng đđúúcc khikhiđưđượợcc ccấấpp vvààoo xylanhxylanh

IV. IV. ĐĐúúcc lyly tâmtâm ((centrifugal castingcentrifugal casting) )

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.204.20

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- Kim Kim loloạạii llỏỏngng đưđượợcc rróótt vvààoo khuônkhuôn kimkim loloạạii quay (quay (đđứứngng hohoặặcc nnằằmmngangngang) ) vvớớii vvậậnn ttốốcc ccóó ththểể đđếếnn 3000 3000 vòng/phvòng/phúútt-- DưDướớii ttáácc ddụụngng ccủủaa llựựcc lyly tâmtâm, , kimkim loloạạii llỏỏngng điđiềềnn đđầầyy lònglòng khuônkhuôn vvàà ttạạooththàànhnh vvậậtt đđúúcc khikhi kkếếtt tinhtinh-- ChChủủ yyếếuu ddùùngng đđểể đđúúcc ccáácc chi chi titiếếtt ccóó ddạạngng tròntròn xoayxoay: : ốốngng nưnướớcc, , nòngnòngssúúngng, , ốốngng llóótt, , ccáácc ddạạngng tang tang trtrốốngng, , ……

11

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.214.21

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- ƯuƯu điđiểểmm+ + TTổổ chchứứcc kimkim loloạạii mmịịnn chchặặtt do do ssựự kkếếtt tinhtinh ccủủaa kimkim loloạạii llỏỏngng dưdướớii ttááccddụụngng ccủủaa llựựcc lyly tâmtâm đđảảmm bbảảoo chocho vvậậtt đđúúcc ccóó đđộộ đđồồngng chchấấtt caocao, , loloạạiibbỏỏ ccáácc rrỗỗ khkhíí vvàà ttạạpp chchấấtt chchứứaa xxỉỉ

+ + TTạạoo đưđượợcc ccáácc khoangkhoang rrỗỗngng bênbên trongtrong mmàà khôngkhông ccầầnn ddùùngng lõilõi+ + KhôngKhông ddùùngng hhệệ ththốốngng rróótt phphứứcc ttạạpp nênnên titiếếtt kikiệệmm đưđượợcc kimkim loloạạii+ + ĐĐúúcc đưđượợcc vvậậtt ccóó vvààii llớớpp kimkim loloạạii riêngriêng bibiệệtt trongtrong ccùùngng mmộộtt vvậậtt đđúúcc

-- NhNhưượợcc điđiểểmm+ + ThiênThiên ttííchch vvùùngng theotheo thithiếếtt didiệệnn ngangngang do do llựựcc lyly tâmtâm+ + ĐưĐườờngng kkíínhnh llỗỗ kkéémm chchíínhnh xxáácc vvàà chchấấtt lưlượợngng bbềề mmặặtt llỗỗ xxấấuu

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.224.22

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- RRóótt kimkim loloạạii liênliên ttụụcc vvàà đôngđông đđặặcc nhanhnhanh, , kkééoo ddààii liênliên ttụụcc vvớớii chichiềềuu ddààiikhôngkhông hhạạnn chchếế

-- ƯuƯu điđiểểmm: : năngnăng susuấấtt rrấấtt caocao, , íítt bbọọtt rrỗỗ-- NhưNhượợcc điđiểểmm: : ttốốcc đđộộ ngunguộộii nhanhnhanh llààmm ứứngng susuấấtt dưdư bênbên trongtrong vvậậtt đđúúcc llớớnn, , gâygây bibiếếnn ddạạngng, , ddễễ nnứứtt

V. V. ĐĐúúcc liliênên ttụụcc ((continuous castingcontinuous casting) )

12

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.234.23

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.244.24

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

VI. VI. ĐĐúúcc theotheo mmẫẫuu chchááyy ((lost foam castinglost foam casting) )

ĐĐộộngng cơcơ L61 L61 ccủủaa General Motor General Motor vvàà mmẫẫuu đđúúcc ccủủaa nnóó

13

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.254.25

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- MMẫẫuu đưđượợcc llààmm ttừừ polystyrene polystyrene xxốốpp, , nhnhẹẹ hơnhơn ggỗỗ 50~100 50~100 llầầnn, , ddễễ ccắắtt bbằằngngdâydây ththéépp nnóóngng-- CCáácc mmẫẫuu phphứứcc ttạạpp ccóó ththểể ddễễ ddààngng ththựựcc hihiệệnn ttừừ ccáácc mmẫẫuu polystyrene polystyrene rrờờiisausau đđóó liênliên kkếếtt llạạii vvớớii nhaunhau-- KhuônKhuôn đđúúcc đưđượợcc ttạạoo ththàànhnh theotheo phươngphương phpháápp bbììnhnh thưthườờngng-- VVậậtt đđúúcc đưđượợcc ttạạoo ththàànhnh bbằằngng ccááchch điđiềềnn đđầầyy kimkim loloạạii llỏỏngng vvààoo ccáácckhoangkhoang khuônkhuôn đưđượợcc ttạạoo rara ttừừ kkếếtt ququảả kimkim loloạạii llỏỏngng đđốốtt chchááyy mmẫẫuupolystyrene polystyrene xxốốpp, , mmẫẫuu khôngkhông ccầầnn llấấyy rara

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.264.26

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- ƯuƯu điđiểểmm

+ + ĐĐạạtt đđộộ chchíínhnh xxáácc caocao

+ + GiGiảảmm lưlượợngng dưdư vvàà côngcông laolao đđộộngng đđểể giagia côngcông ccáácc mmặặtt ccóó giagia côngcôngthêmthêm sausau đđúúcc

14

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.274.27

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

VII. VII. ĐĐúúcc theotheo mmẫẫuu chchảảyy ((investment casting/lost wax castinginvestment casting/lost wax casting) )

CCáácc ssảảnn phphẩẩmm ccủủaa đđúúcc theotheo mmẫẫuu chchảảyy

-- DDùùngng đđúúcc ccáácc vvậậtt ccóó hhììnhnh ddạạngng rrấấtt phphứứcc ttạạpp, , đòiđòi hhỏỏii nhinhiềềuu côngcông đođoạạnn giagiacôngcông cơcơ khkhíí, , ttừừ bbấấtt kkỳỳ hhợợpp kimkim nnààoo

-- CCóó ththểể đđúúcc chchíínhnh xxáácc vvớớii khkhốốii lưlượợngng ttừừ 0,02 0,02 đđếếnn 100 100 kgkg, , bbềề ddààyy ththàànhnhđđếếnn 0,5 0,5 mmmm vvàà ccáácc llỗỗ ccóó đưđườờngng kkíínhnh đđếếnn 2 2 mmmm

-- SauSau khikhi llààmm khuônkhuôn, , khuônkhuôn đưđượợcc nungnung đđểể đđốốtt chchảảyy mmẫẫuu, , ttạạoo lònglòng khuônkhuônđđểể rróótt kimkim loloạạii khikhi đđúúcc

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.284.28

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- QuQuáá trtrììnhnh đđúúcc theotheo khuônkhuôn mmẫẫuu chchảảyy

1. 1. TTạạoo mmẫẫuu ((pattern makingpattern making))ChChếế ttạạoo mmẫẫuu vvậậtt đđúúcc bbằằngng ssáápp ((waxwax) ) ttừừ đđúúcc éépp

2. 2. TTạạoo ccụụmm mmẫẫuu ((pattern assemblingpattern assembling))MMẫẫuu đưđượợcc liênliên kkếếtt vvớớii trtrụụcc ssáápp llààmm rãnhrãnh rróótt chocho khuônkhuôn

3. 3. TTạạoo khuônkhuôn nguyênnguyên chchịịuu llửửaa ((shell buildingshell building))+ + PhPhủủ ccụụmm mmẫẫuu bbằằngng llớớpp trtráátt vvậậtt liliệệuu chchịịuu llửửaa bbằằngng ccááchchnhnhúúngng ccáácc ccụụmm mmẫẫuu vvààoo dung dung ddịịchch ggốốmm chchịịuu llửửaa

4. 4. ĐĐốốtt chchááyy mmẫẫuu ((dewaxdewax))NungNung nnóóngng khuônkhuôn, , ssáápp chchảảyy hhếếtt ttạạoo nênnên bbộộ khuônkhuôn cucuốốiiccùùngng đđểể đđúúcc

+ + RRắắcc ccáátt ththạạchch anhanh khôkhô mmịịnn lênlên, , phơiphơi khôkhô vvàà nhnhúúngng llạạii+ + CCóó ththểể ttạạoo đđếếnn ttáámm llớớpp phphủủ nhưnhư ththếế nnààyy

15

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.294.29

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

5. 5. ĐĐúúcc ((conventional castingconventional casting) ) ChuChuẩẩnn bbịị kimkim loloạạii llỏỏngng vvàà rróótt vvààoo khuônkhuôn nhưnhư đđúúcc ccááttthôngthông thưthườờngng

6. 6. DDỡỡ khuônkhuôn ((knockoutknockout))KhiKhi kimkim loloạạii đãđã hohoáá rrắắnn, , vvậậtt đđúúcc đãđã ngunguộộii, , ththááoo bbỏỏ khuônkhuôn

7. 7. TTááchch chi chi titiếếtt đđúúcc ((cut offcut off))CCắắtt ccáácc chi chi titiếếtt đđúúcc rara khkhỏỏii ccụụmm chi chi titiếếtt vvừừaa đđúúcc đưđượợcc

8. 8. LLààmm ssạạchch ((finished castingfinished castings)s)

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.304.30

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

-- ƯuƯu điđiểểmm

+ + DDễễ thithiếếtt kkếế ((design flexibilitydesign flexibility) )

+ + ĐĐúúcc đưđượợcc nhinhiềềuu loloạạii hhợợpp kimkim ((wide choice of alloyswide choice of alloys) )

+ + GiGiảảmm chi chi phphíí giagia côngcông ttạạoo khuônkhuôn ((eliminate tooling seteliminate tooling set--upup))

+ + GiGiảảmm gigiáá ththàànhnh ((reduce production costsreduce production costs))

+ + ĐĐúúcc đưđượợcc nhinhiềềuu chi chi titiếếtt mmộộtt llầầnn ((cut assemble operationscut assemble operations))

+ + ĐĐộộ chchíínhnh xxáácc caocao ((reproduce fine detailsreproduce fine details) )

16

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.314.31

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

VIII. VIII. ĐĐúúcc éépp ((squeeze castingsqueeze casting / / squeeze formingsqueeze forming) )

-- Kim Kim loloạạii nnóóngng chchảảyy đưđượợcc đưađưa vvààoo ccốốii khuônkhuôn ((lònglòng khuônkhuôn dưdướớii))-- ChChààyy khuônkhuôn ((khuônkhuôn trêntrên) ) đưđượợcc éépp xuxuốốngng, , kimkim loloạạii ssẽẽ đưđượợcc điđiềềnn đđầầyytrongtrong lònglòng khuônkhuôn

-- Kim Kim loloạạii ngunguộộii vvàà đưđượợcc ththááoo rara khkhỏỏii khuônkhuôn

321

General Mechanical EngineeringGeneral Mechanical Engineering 4.324.32

HCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering DepartmentHCM City Univ. of Technology, Mechanical Engineering Department Nguyen Tan Nguyen Tan TienTien -- PhanPhan Hoang LongHoang Long

IX. IX. ĐĐúúcc chânchân khôngkhông ((vacuum castingvacuum casting) )

321