Cac lat ma hoa than

CAÁC LAÅT MA HOAÁ THÊN 1

http://ebooks.vdcmedia.com

MUÅC LUÅC

THÚÂI THÚ ÊËU ......................................................................................................................2

LÚÂI TIÏN TRI.....................................................................................................................19

TÖI CHUÊÍN BÕ XUÊËT GIA.................................................................................................31

TRÛÚÁC THÏÌM CHAÁNH ÀIÏÅN............................................................................................38

ÀÚÂI NGÛÚÂI TU SÔ SÚ CÚ ..................................................................................................54

ÀÚÂI SÖËNG TRONG TU VIÏÅN .............................................................................................67

TÖI MÚÃ THÊÌN NHAÄN ........................................................................................................73

TÖI YÏËT KIÏËN PHÊÅT SÖËNG TÊY TAÅNG ...........................................................................78

TRAÅI HOA HÛÚÂNG............................................................................................................91

TÑN NGÛÚÄNG VAÂ SINH HOAÅT ..........................................................................................99

TÖI TRÚÃ VÏÌ NHAÂ............................................................................................................. 110

TÖI SÛÃ DUÅNG THÊÌN NHAÄN............................................................................................ 118

TÖI ÀÛÚÅC TÊËN PHONG LAÅT MA .................................................................................... 129

MÖÅT CUÖÅC ÀIÏÍM ÀAÅM HUYÏÌN MÖN ............................................................................ 146

LOBSANG RAMPA 2


THÚÂI THÚ ÊËU

- A ha! Aha! Àaä lïn túái böën tuöíi röìi maâ khöng ngöìi vûäng trïn lûng ngûåa! Mi seä khöng bao giúâ trúã nïn möåt ngûúâi huâng! Röìi àêy cha mi seä noái sao?

Vûâa noái xong, öng Tzu thùèng tay quêët vaâo möng con ngûåa möåt ngoån roi da, àêìu ngoån roi cuäng àeát luön caã vaâo ngûúâi kyå maä bêët àùæc dô, vaâ nhöí luön möåt baäi nûúác boåt xuöëng àêët möåt caách khinh bó.

Nhûäng noác nhoån vaâ maái bêìu bõt vaâng cuãa àiïån potala choái saáng dûúái aánh mùåt trúâi noáng gùæt. Gêìn bïn chuáng töi, höì sen trong vùæt cuãa ngöi Àïìn Rùæn dúån soáng lùn tùn. Àùçng xa, trïn àûúâng moân göì ghïì àaá saån, nhûäng khaách lûä haânh vûâa rúâi khoãi thuã àö Lhassa cöë gùæng thuác giuåc nhûäng con Yak ài mau hún, vúái nhûäng tiïëng kïu inh oãi. Tûâ nhûäng àöìng coã xanh úã kïë cêån, voång àïën tai töi nhûäng tiïëng keân khöíng löì do nhûäng sû saäi nhaåc cöng thûåc têåp thöíi keân úã möåt núi vùæng veã.

Nhûng töi khöng coá thúâi giúâ àïí ngùæm nhòn nhûäng caãnh vêåt vêîn tûâng diïîn ra hùçng ngaây maâ töi àaä quen mùæt nhaâm tai. Cöng viïåc cuãa töi trong hiïån taåi, öi, möåt cöng viïåc khoá nhoåc thay laâ ngöìi vûäng trïn lûng con lûâa nhoã bêët kham cuãa töi. Nhûng con lûâa Nakkim laåi coá nhûäng yá nghô khaác. Noá muöën taách khoãi ngûúâi kyå maä tñ hon cuãa noá, àïí coá tûå do ùn coã, nùçm lùn trïn àêët vaâ chúi möåt mònh.

Öng Tzu laâ möåt öng thêìy rêët khoá chõu. Suöët àúâi, öng luön luön nghiïm khùæc vaâ khoá tñnh; trong luác hiïån taåi, trong vai troâ voä sû quyïìn thuêåt vaâ huêën luyïån viïn kyå maä cho möåt àûáa treã lïn böën tuöíi, öng thûúâng toã ra bêët maän vaâ nöíi noáng hún laâ kiïn nhêîn. Xuêët xûá tûâ vuâng Kham, úã miïìn Àöng xûá Têy Taång, öng àûúåc choån lûåa cuâng vúái vaâi ngûúâi khaác nhúâ búãi voác vaåc cao lúán vaâ lûåc lûúäng. Nhiïìu ngûúâi coá taác cao hún hai thûúác vaâ àûúåc tuyïín duång laâm nhûäng sû saäi caãnh binh trong caác tu viïån. Hoå mùåc aáo daâi vaâ àöån vai rêët cao àïí cho coá veã to lúán, lêëy loå böi mùåt àïí cho coá veã hung túån, vaâ sûã duång nhûäng cêy gêåy to vaâ daâi àïí trûâng phaåt nhûäng keã bêët haão.



Nhû vêåy öng Tzu laâ möåt võ sû saäi caãnh binh, kiïm chûác voä sû daåy quyïìn thuêåt vaâ mön cûúäi ngûåa cho möåt thiïëu nhi con nhaâ quyá töåc!

Khöng thïí ài àûáng àûúåc lêu vò bõ têåt úã chên, öng ta chó di chuyïín bùçng caách ài ngûåa. Nùm 1904, quên Anh dûúái quyïìn chó huy cuãa àaåi taá Younghusband, àaä xêm lùng xûá Têy Taång vaâ gêy nïn nhiïìu sûå taân phaá, thiïåt haåi. Chùæc hùèn laâ hoå nghô rùçng phûúng tiïån töët nhêët àïí thu phuåc àûúåc tònh thên hûäu cuãa Têy Taång laâ bùæn phaá nhaâ cûãa, laâng maåc vaâ giïët haåi dên töåc cuãa xûá êëy. Trong cuöåc phoâng thuã diïåt àõch, öng Tzu àaä bõ àaån bùæn veåt mêët möåt phêìn xûúng haáng bïn traái khi öng chiïën àêëu ngoaâi mùåt trêån.

Cha töi laâ möåt trong nhûäng viïn chûác coá quyïìn thïë nhêët trong Chñnh phuã. Ngûúâi thuöåc doâng quyá töåc vaâ coá thïë lûåc rêët maånh trong viïåc quöëc chñnh. Cha töi cao gêìn túái hai thûúác, vaâ coá möåt sûác maånh phi thûúâng. Höìi coân thanh niïn ngûúâi àaä coá lêìn ra sûác giú hùèn möåt con lûâa khoãi mùåt àêët; ngûúâi laâ möåt trong nhûäng ngûúâi Têy Taång coá thïí chiïën thùæng nhûäng thöí dên vuâng Kham trong nhûäng cuöåc so taâi vïì mön àö vêåt.

Xûá Têy Taång àaä traãi qua möåt thúâi kyâ loaån ly. Nùm 1904 khi quên àöåi Anh xêm lùng laänh thöí Têy Taång, võ Quöëc vûúng xûá naây laâ àûác Àaåt Lai Laåt Ma sang tõ naån bïn xûá Möng Cöí, giao quyïìn nhiïëp chñnh laåi cho cha töi vaâ cuâng vúái nhûäng viïn chûác trong nöåi caác trong khi ngaâi vùæng mùåt. Nùm 1909, ngaâi trúã vïì nûúác sau möåt thúâi gian söëng taåi Bùæc Kinh. Nùm 1910, quên Trung Hoa, àûúåc khñch lïå tinh thêìn búãi cuöåc xêm lùng thaânh cöng trûúác àêy cuãa quên àöåi Anh, beân àem quên têën cöng thuã àö Lhassa. Möåt lêìn nûäa àûác Àaåt Lai Laåt Ma laåi lûu vong tõ naån nhûng lêìn naây ngaâi sang ÊËn Àöå. Nùm 1911, trong cuöåc caách maång Trung Hoa, quên Taâu bõ àaánh bêåt ra thuã àö Lhassa, sau khi àaä gêy nhiïìu caãnh giïët choác tang thûúng àöëi vúái dên chuáng Têy Taång. Nùm 1912, àûác Àaåt Lai Laåt Ma trúã vïí thuã àö Têy Taång. Trong khi ngaâi vùæng mùåt, suöët thúâi kyâ vö cuâng khoá khùn úã quöëc nöåi, cha töi àaä cuâng vúái caác quan chûác àöìng liïu trong nöåi coá àaãm àûúng troång traách cuãa Chaánh Phuã. Meå töi thûúâng noái rùçng traách nhiïåm nùång nïì àoá àaä laâm cho cha töi giaãm thoå rêët nhiïìu. Möåt àiïìu chùæc chùæn laâ ngûúâi khöng coá thúâi giúâ sùn soác con caái vaâ ngûúâi khöng hïì coá dõp biïíu löå tònh phuå tûã àêåm àaâ àöëi vúái chuáng töi.

Dûúâng nhû töi coá caái khaã nùng àùåc biïåt laâ hay laâm cho cha töi noáng giêån nïn öng Tzu, baãn tñnh vöën àaä khùæc nghiïåt, laåi àûúåc

LOBSANG RAMPA 4


cha töi giao phoá traách nhiïåm laâ bùæt buöåc töi phaãi vêng lúâi tuyïåt àöëi, bùçng lúâi ïm dõu hay "Bùçng roi voåt nïëu cêìn."

Öng Tzu laåi coi viïåc cûúäi ngûåa dúã cuãa töi nhû laâ möåt sûå só nhuåc cho vai troâ huêën luyïån viïn cuãa öng ta. ÚÃ Têy Taång, treã con trong caác gia àònh quyá töåc têåp cûúäi ngûåa trûúác khi têåp ài! Laâm möåt ngûúâi kyå maä gioãi laâ möåt àiïìu töëi cêìn thiïët trong möåt xûá nuái non khöng coá phûúng tiïån giao thöng, möåt xûá maâ moåi sûå di chuyïín àïìu laâ bùçng caách ài böå hay cûúäi ngûåa. Con nhaâ quyá phaái têåp cûúäi ngûåa hùçng giúâ hùçng phuát möîi ngaây. Khi hoå àaä têåp luyïån tinh nhuåc àïën mûác tuyïåt luên, hoå coá thïí àûáng vûäng trïn yïn ngûåa àang phi nûúác àaåi, vaâ bùæn cung hay bùæn suáng vaâo caác muåc tiïu di àöång.

Àöi khi tûâng àoaân kyå maä àaä têåp luyïån thuêìn phuåc phi nûúác àaåi trong nhûäng caánh àöìng, vaâ trong khi saäi ngûåa nhû bay hoå àöíi ngûåa vúái nhau bùçng caách nhaãy tûâ yïn ngûåa naây sang yïn ngûåa khaác. Trong khi àoá, nùm lïn böën tuöíi, töi laåi thêëy khoá khùn maâ ngöìi vûäng trïn möåt yïn ngûåa.

Xûá Têy Taång laâ möåt nûúác suâng thûúång thêìn quyïìn. Sûå "Tiïën böå" cuãa thïë giúái bïn ngoaâi khöng laâm cho dên töåc xûá êëy ham thñch. Ngûúâi Têy Taång chó muöën tûå do thiïìn àõnh suy tû vaâ vûúåt qua nhûäng giúái haån cuãa xaác thïí. Tûâ lêu, nhûäng nhaâ hiïìn triïët cuãa xûá naây vêîn tûâng biïët rùçng nhûäng taâi nguyïn phong phuá cuãa xûá Têy Taång khïu gúåi loâng tham cuãa caác nûúác Têy phûúng vaâ hoå biïët rùçng khi naâo ngûúâi ngoaåi bang àïën xûá naây laâ seä khöng coá hoâa bònh.

Nhaâ töi úã taåi khu Lingkhor, möåt khu vûåc sang troång cuãa thuã àö Lhassa, úã bïn àûúâng löå bao quanh àûúâng phöë, vaâ úã dûúái boáng maát cuãa àiïån Potala. Chung quanh Lhassa coá ba àûúâng voâng àöìng têm, con àûúâng úã voâng ngoaâi, cuäng goåi laâ àûúâng Ling khor laâcon àûúâng quen thuöåc cuãa khaách haânh hûúng.

Cuäng nhû têët caã caác ngöi nhaâ khaác úã Lhassa, vaâo luác töi múái sinh, nhaâ töi chó coá hai têìng úã phña day mùåt ra àûúâng löå. Moåi ngûúâi àïìu bõ tuyïåt àöëi cêëm nhùåt khöng àûúåc cêët nhaâ nhiïìu têìng vaâ vûúåt quaá chiïìu cao àoá, vò khöng ai àûúåc pheáp tûâ trïn cao nhòn xuöëng àûác Àaåt Lai Laåt Ma. Nhûng vò lïånh cêëm naây thêåt ra chó aáp duång möîi nùm coá möåt lêìn vaâo dõp rûúác lïî hùçng nùm, nïn nhiïìu ngûúâi dên Têy Taång cêët trïn noác bùçng cuãa nhaâ hoå thïm möåt têìng nûäa bùçng cêy vaán coá thïí thaáo gúä àûúåc dïî daâng, maâ hoå coá thïí sûã duång möîi nùm trong mûúâi möåt thaáng.



Nhaâ töi úã laâ möåt ngöi kiïën truác cöí bùçng àaá, hònh vuöng, xêy trïn möåt khu àêët röång vaâ bao boåc xung quanh möåt caái sên giûäa.

Nùm 1910, trong cuöåc xêm lùng cuãa quên Trung Hoa, nhaâ töi bõ taân phaá hïët möåt phêìn, nhêët laâ nhûäng vaách tûúâng phña trong. Vïì sau, cha töi àaä cho xêy cêët laåi böën têìng lêìu. Vò nhûäng têìng lêìu naây khöng day ra ngoaâi àûúâng caái, tûác con àûúâng Ling khor, nïn chuáng töi khöng thïí tûâ trïn cao nhòn xuöëng àûác Àaåt Lai Laåt Ma trong cuöåc rûúác lïî hùçng nùm, thaânh thûã khöng ai phaân naân hay phaãn àöëi.

Caánh cûãa lúán tröí ra caái sên giûäa rêët kiïn cöë vaâ trúã nïn xaám àen vúái thúâi gian. Quên Taâu khöng choåc thuãng nöíi caánh cûãa daây vaâ chùæc nõch naây nïn chuáng àaä triïåt haå möåt goác tûúâng àïí loåt vaâo nhaâ.

Tûâ möåt vùn phoâng àùåt úã ngay phña trïn caái cûãa naây, ngûúâi quaãn gia àïí yá quan saát nhûäng keã ra vaâo. Ngûúâi quaãn gia naây coá quyïìn thêu duång hoùåc sa thaãi nhûäng keã nö böåc, vaâ chùm lo chu àaáo moåi viïåc lúán nhoã trong nhaâ. Khi nhûäng tiïëng keân trong nhûäng tu viïån àoán chaâo boáng hoaâng hön, àaánh dêëu möåt ngaây sùæp taân, thò nhûäng keã haânh khêët cuãa thuã àö Lhassa tïì tûåu àïën trûúác caánh cûãa söí cuãa võ quaãn gia àïí nhêån laänh nhûäng phêìn ùn cuãa hoå trong chiïìu höm àoá. Theo thuã tuåc àoá, têët caã nhûäng nhaâ danh giaá quyá töåc böë thñ cho keã ngheâo úã trong vuâng cuãa hoå úã. Nhûäng keã tuâ phaåm bõ xiïìng xñch cuäng thûúâng àïën xin ùn, vò khaám àûúâng rêët hiïëm vaâ hoå ài raão khùæp caác neão àûúâng àïí xin cuãa böë thñ.

ÚÃ Têy Taång, nhûäng keã tu phaåm khöng bõ khinh khi hay àöëi xûã taân tïå nhû nhûäng keã haå cêëp. Ngûúâi ra biïët rùçng phêìn nhiïìu trong thaânh phêìn cuãa hoå coá leä úã vaâo tònh traång cuãa nhûäng ngûúâi tuâ phaåm kia nïëu hoå bõ bùæt quaã tang, búãi àoá nhûäng keã phaåm phaáp ñt may mùæn hún àûúåc àöëi xûã möåt caách tûúng àöëi dïî chõu.

Coá hai võ sû saäi truá nguå trong caác phoâng úã phña tay mùåt gian phoâng cuãa võ quaãn gia; àoá laâ caác võ tû tïë coá phêån sûå cêìu nguyïån Trúâi Phêåt gia höå cho gia àònh chuáng töi. Nhûäng gia àònh quyá töåc bêåc trung hay bêåc thêëp hún chó coá möåt võ tû tïë trong nhaâ; cêëp àùèng xaä höåi cuãa gia àònh töi bùæt buöåc phaãi coá hai võ. Caác võ tû tïë naây khöng àûúåc hoãi yá kiïën trûúác möîi biïën cöë hay quyïët àõnh quan troång, vaâ hoå coá böín phêån cêìu nguyïån caác àêëng Thiïng liïng che chúã vaâ ban ên huïå cho gia àònh chuáng töi. Ba nùm möåt lêìn, hoå laåi trúã vïì tu viïån cuãa hoå, vaâ nhûäng sû saäi khaác àïën thay thïë.

LOBSANG RAMPA 6


Möîi chaái úã hai bïn höng nhaâ laâ möåt àïìn thúâ nhoã trong àoá nhûäng ngoån àeân thùæp bùçng bú chaáy saáng ngaây cuäng nhû àïm trïn möåt baân thúâ bùçng göî chaåm. Trïn baân thúâ, baãy cheán nûúác Thaánh àûúåc lau chuâi saåch boáng vaâ àûúåc thay nûúác múái nhiïìu lêìn trong ngaây.

Caác võ tû tïë àûúåc ùn uöëng àêìy àuã, hoå duâng caác thûác ùn nhû ngûúâi trong gia àònh, àïí cho nhûäng lúâi cêìu nguyïån cuãa hoå àûúåc söët sùæng hún vaâ àïí cho thêìn thaánh biïët rùçng hoå àûúåc biïåt àaäi.

ÚÃ bïn traái gian phoâng võ quaãn gia, laâ phoâng cuãa võ cöë vêën luêåt phaáp, võ naây coá phêån sûå xem xeát caách giûä gòn nhaâ cûãa cuãa gia àònh töi cho àuáng theo nghi thûác cuãa nhaâ quyïìn quñ. Ngûúâi Têy Taång rêët tön troång luêåt lïå, vaâ àïí laâm gûúng cho dên chuáng, cha töi phaãi xûã thïë nhû möåt cöng dên gûúng mêîu.

Anh töi, Paljor, chõ töi, Yasodhara vaâ töi cuâng úã taåi phêìn múái xêy cêët cuãa ngöi nhaâ. Paljor khöng söëng àûúåc lêu vò khöng coá àuã sûác khoãe àïí chêëp nhêån cuöåc söëng khùæc khöí, daânh cho moåi àûáa treã con nhaâ quyá töåc. Anh töi qua àúâi trûúác khi lïn baãy tuöíi. Khi êëy Yaso lïn saáu vaâ töi múái lïn böën. Töi vêîn coân hònh dung anh töi, chó coân laâ möåt caái xaác khöng höìn, ngaây maâ nhûäng Êm Cöng àïën lûúåm xaác anh töi àïí laâm lïî "àiïíu taáng" tûác laâ chùåt tûâng maãnh quùng cho kïn kïn ùn theo phong tuåc böín xûá.

Khi töi trúã thaânh ngûúâi con trai kïë nghiïåp cuãa gia àònh, thò sûå giaáo duåc cuãa töi àûúåc sùn soác chu àaáo. Nùm töi lïn böën tuöíi, töi haäy coân laâ möåt kyå maä quaá dúã! Cha töi vöën dô àaä laâ möåt ngûúâi rêët nghiïm khùæc, nay vúái tû caách laâ möåt chûác sùæc cuãa giaáo höåi, beân àùåt töi vaâo möåt thûá kyã luêåt sùæt àïí laâm gûúng cho sûå giaáo duåc cuãa nhûäng àûáa treã khaác.

ÚÃ xûá Têy Taång, möåt àûáa treã thuöåc giai cêëp caâng cao thò sûå giaáo duåc cuãa noá laåi caâng nghiïm khùæc. Vaâ nhaâ quyá töåc àaä bùæt àêìu chuã trûúng möåt kyã luêåt ñt khùæc khöí hún cho sûå giaáo duåc thiïëu nhi, nhûng cha töi khöng àöìng yá, viïån leä rùçng nhûäng àûáa treã ngheâo heân khöng hy voång coá möåt àúâi söëng tiïån nghi sung sûúáng hún trong tûúng lai, cêìn phaãi àûúåc àöëi xûã möåt caách dõu daâng tûã tïë khi chuáng coân nhoã. Traái laåi, nhûäng àûáa treã con nhaâ quyá töåc, àûúåc thuå hûúãng moåi thûá tiïån nghi sung sûúáng khi àïën tuöíi trûúãng thaânh, nïn cêìn phaãi àûúåc giaáo duåc trong sûå khùæc khöí töëi àa khi chuáng töi coân nhoã, àïí nhúâ sûå kinh nghiïåm trong àau khöí maâ chuáng múái biïët thûúng ngûúâi vïì sau naây. Àoá cuäng laâ quan àiïím chñnh thûác cuãa chñnh phuã



Têy Taång. Chñnh saách àoá rêët tai haåi àöëi vúái nhûäng àûáa treã coá thïí chêët yïëu àuöëi, nhûng coân nhûäng àûáa naâo vûúåt qua àûúåc maâ khöng chïët thò seä coá thïí àûúng àêìu vúái bêët cûá möåt nghõch caãnh naâo!

Voä sû Tzu chiïëm möåt gian nhaâ úã tûâng dûúái gêìn chöî cûãa vaâo. Sau khi àaä coá dõp quan saát àuã moåi haång ngûúâi trong nhiïìu nùm vúái tû caách laâ möåt sû saäi caãnh binh, öng ta khöng thïí söëng êín dêåt laánh àúâi, vò cuöåc söëng àoá khöng thñch húåp vúái nïëp söëng quen thuöåc cuãa öng ta. Gêìn bïn phoâng cuãa öng ta úã, laâ nhûäng chuöìng ngûåa, trong àoá cha töi nuöi hai chuåc con ngûåa, cuâng nhûäng loaâi vêåt keáo xe khaác.

Nhûäng ngûúâi giûä ngûåa khöng ûa öng Tzu vò tñnh quaá söët sùæng cuãa öng ta vaâ thoái quen hay xen vaâo cöng viïåc cuãa hoå.

Khi cha töi cûúäi ngûåa ài àêu, thò luön luön coá saáu ngûúâi kyå maä voä trang ài theo höå vïå. Nhûäng ngûúâi cêån vïå naây àïìu mùåc àöìng phuåc vaâ öng Tzu luön luön kiïím soaát chùåt cheä àïí giûä cho y phuåc cuãa hoå luác naâo cuäng àûúåc chónh tïì.

Vò möåt lyá do maâ töi khöng biïët roä, saáu ngûúâi kyå maä naây coá thoái quen ngöìi trïn lûng ngûåa sùæp thaânh haâng giúâ day lûng vaâo tûúâng cuãa möåt lêîm luáa, vaâ phoáng ngûåa chaåy theo khi thêëy cha töi vûâa xuêët hiïån. Töi nhêån thêëy rùçng nïëu töi nghiïng mònh ra ngoaâi cûãa söí cuãa lêîm luáa, thò möåt trong nhûäng ngûúâi kyå maä loåt vaâo têìm tay cuãa töi. Möåt ngaây noå, nhên luác khöng coá viïåc gò laâm, töi beân roán reán àïën gêìn vaâ xoã möåt súåi dêy gai vaâo caái àai da nõt lûng cuãa y trong khi y àang kiïím àiïím àöì tû trang trûúác khi lïn àûúâng. Kïë àoá töi cöåt chùåt caã hai àêìu dêy vaâ maáng möåt àêìu vaâo möåt caái moác sùæt úã bïn trong lêîm luáa. Viïåc êëy hoaân toaân diïîn ra trong êm thêìm khöng ai àïí yá, giûäa luác moåi ngûúâi àang mùæc bêån röån röëi rñt. Khi cha töi vûâa xuêët hiïån, àoaân kyå maä phoáng ngûåa chaåy theo, trûâ ra ngûúâi thûá saáu mùæc phaãi súåi dêy nïn bõ teá ngûåa vaâ kïu la oãm toãi.

Caái àai nõt lûng cuãa y suát ra vaâ trong cún naáo loaån, töi leán ruát laåi súåi dêy gai vaâ biïën mêët maâ khöng ai hay biïët. Ngaây höm sau, töi lêëy laâm khoaái traá maâ noái vúái naån nhên sûå àuâa nghõch cuãa töi: "Thïë naâo, Nï Tuác, töi tûúãng chó coá möåt mònh töi laâ cûúäi ngûåa dúã, coân anh cuäng vêåy sao?"

Chûúng trònh hoåc cuãa chuáng töi göìm coá Haán vùn, chûä Têy Taång, toaán hoåc vaâ khùæc baãn göî. Vïì viïåc êën loaát úã Têy Taång, ngûúâi ta thûúâng duâng nhûäng baãn göî coá khùæc chûä, nïn viïåc khùæc baãn göî àûúåc coi nhû möåt böå mön rêët hûäu ñch.

LOBSANG RAMPA 8


Lúáp hoåc cuãa chuáng töi laâ möåt gian phoâng rêët röång coá thïí chûáa àöå saáu chuåc àûáa treã. Chuáng töi ngöìi xïëp bùçng trïn saân gaåch, trûúác möåt caái baân hay möåt caái ghïë daâi, chiïìu cao àöå nùm têëc têy vaâ ngöìi xoay lûng vïì phña thêìy hoåc àïí cho chuáng töi khöng thïí biïët rùçng thêìy coá nhòn mònh hay khöng. Thêìy bùæt chuáng töi hoåc möåt caách rêët kham khöí vaâ khöng àïí chuáng töi nghó ngúi möåt giêy phuát naâo.

Coá möåt phêìn trong chûúng trònh hoåc maâ töi khöng bao giúâ quïn: àoá laâ lêåp laåi nhûäng Àiïìu Rùn tön giaáo. Chuáng töi phaãi àoåc nhûäng Àiïìu Rùn naây khi vaâo lúáp vaâ lêåp laåi möåt lêìn nûäa trûúác khi rúâi khoãi lúáp vaâo giúâ tan hoåc. Àoá laâ:

Haäy lêëy ên baáo ên, lêëy àûác baáo àûác Àûâng ùn hiïëp nhûäng keã hiïìn laânh Haäy siïng àoåc caác kinh àiïín vaâ giaáo lyá Haäy giuáp àúä keã àöìng loaåi Luêåt phaáp khùæc khöí àöëi vúái keã giaâu sang Àïí daåy hoå sûå thöng caãm vaâ sûå cöng bùçng Luêåt phaáp khoan höìng àöëi vúái keã ngheâo heân àïí an uãi hoå Haäy traã dûát nghiïåp quaã núå nêìn caâng súám caâng hay Àïí cho chuáng töi khöng thïí naâo quïn, nhûäng Àiïìu Rùn àoá

àûúåc viïët trïn nhûäng têëm baãn àoáng trïn böën vaách tûúâng cuãa lúáp hoåc.

Tuy nhiïn, cuöåc àúâi hùçng ngaây cuãa chuáng töi khöng phaãi hoaân toaân daânh cho sûå hoåc vaâ sûå söëng khùæc khöí. Chuáng töi cuäng lao mònh vaâo nhûäng cuöåc chúi àiïìn kinh, thïí duåc möåt caách hùng say ngoaâi giúâ hoåc. Nhûäng mön thïí duåc naây àûúåc àùåt ra àïí taåo cho chuáng töi möåt thïí xaác cûúâng traáng coá thïí chõu àûång khñ hêåu vö cuâng gùæt gao cuãa xûá Têy Taång. ÚÃ xûá naây, vaâo luác giûäa trûa muâa heâ nhiïåt àöå lïn rêët cao vaâ ban àïm coá thïí xuöëng thêëp dûúái khöng àöå. Vaâo muâa àöng, thúâi tiïët coân laånh hún thïë rêët nhiïìu.

Bùæn cung, möåt mön thïí duåc rêët töët àïí laâm núã nang bùæp thõt vaâ àïí têåp nhùæm möåt caách chñnh xaác, laâ böå mön maâ chuáng töi rêët thñch. Cung noã cuãa chuáng töi duâng àïìu laâm bùçng göî mun nhêåp caãng tûâ ÊËn Àöå; ngûúâi ta chïë taåo nhûäng caái naá bùçng göî böín xûá. Laâ Phêåt tûã chên chñnh, chuáng töi khöng bao giúâ bùæn loaâi thuá vêåt. Àïí têåp bùæn cung chuáng töi duâng nhûäng caái bia di àöång, maâ nhûäng keã gia nö nuáp úã chöî êín khuêët cêìm dêy keáo lïn hoùåc haå xuöëng bêët thêìn



maâ khöng cho chuáng töi hay. Phêìn nhiïìu nhûäng baån hûäu cuãa töi coá thïí bùæn truáng àñch trong khi hoå saäi ngûåa nhû bay. Vïì phêìn töi, traái laåi, töi khöng thïí ngöìi vûäng trïn lûng ngûåa àûúåc lêu nhû thïë!

Möåt troâ chúi tiïu khiïín khaác laâ ài caâ khïu. Chuáng töi duâng hai cêy caâ khïu, giöëng nhû hai cêy naång göî nhûng rêët daâi, coá baân àaåp àïí xoã hai chên vaâo àoá, vaâ sau khi àaä nguåy trang laâm nhûäng ngûúâi khöíng löì, chuáng töi thûúâng xaáp chiïën vúái nhau trong nhûäng cuöåc àêëu sûác dõ kyâ, keã naâo thua laâ keã bõ teá ngaä trûúác nhêët.

Coân nhûäng mön thïí duåc khaác nûäa laâ nhaãy saâo vaâ àaá cêìu. Nhûng úã Têy Taång nhêët laâ úã vuâng ngoaåi ö thuã àö Lhassa, cuöåc chúi thõnh haânh nhêët laâ mön thaã diïìu, maâ ngûúâi ta coá thïí goåi laâ mön thïí duåc cuãa dên töåc. Chuáng töi chó coá thïí chúi diïìu vaâo nhûäng muâa nhêët àõnh. Nhiïìu nùm vïì trûúác, ngûúâi ta nhêån thêëy rùçng thaã diïìu trïn nhûäng vuâng nuái cao àaä gêy nïn nhûäng trêån mûa luä, khi àoá ngûúâi ta nghô rùçng coá leä caác võ thêìn laâm mûa àaä nöíi giêån, nïn dên chuáng chó àûúåc pheáp chúi diïìu vaâo muâa thu, tûác laâ muâa taånh raáo úã Têy Taång. Coá nhûäng ngaây nhêët àõnh, ngûúâi ta giûä im lùång khöng kïu to úã caác miïìn nuái, vò tiïëng vang cuãa hoå gêy nïn möåt sûå chuyïín àöång quaá mau cuãa nhûäng àaám mêy muâ êím thêëp tûâ bïn ÊËn Àöå bay qua, do àoá maâ coá nhûäng trêån mûa luä bêët ngúâ.

Ngaây àêìu muâa thu, möåt con diïìu àêìu tiïn àûúåc phoáng lïn tûâ noác àiïån Potala. Trong vaâi phuát, nhûäng con diïìu khaác àuã moåi hònh thûác, lúán nhoã àuã cúä vaâ àuã caác maâu sùæc, liïìn xuêët hiïån trïn nïìn trúâi Lhassa, trïn àoá chuáng noá bay lûúån nhaãy nhoát theo chiïìu gioá thöíi maånh.

Töi rêët say mï cuöåc chúi naây vaâ luön luön sùæp àùåt caách naâo àïí con diïìu cuãa töi bay lïn trong söë nhûäng con àêìu tiïn. Moåi àûáa treã con àïìu tûå tay chuáng noá chïë taåo nhûäng con diïìu cuãa mònh, thûúâng laâ vúái möåt caái sûúân bùçng tre àûúåc bao boåc úã phña ngoaâi bùçng möåt thûá haâng tú rêët àeåp. Chuáng töi laâm diïìu bùçng nhûäng vêåt liïåu thûá töët haão haång vò danh dûå cuãa gia àònh cuäng coá liïn hïå trong cuöåc chúi naây. Caái sûúân bùçng göî giöëng nhû caái höåp àûúåc chïë taåo xong, chuáng töi múái gùæn vaâo àoá caái àêìu, hai caánh vaâ caái àuöi möåt con röìng coá möåt hònh daáng dûä túån.

Cuöåc tranh àêëu bùçng diïìu diïîn ra möåt caách vö cuâng söi nöíi trong khi àoá, chuáng töi cöë gùæng haå nhûäng con diïìu cuãa caác àõch thuã. Àïí thûåc hiïån àiïìu àoá, chuáng töi gùæn nhûäng miïíng chai trïn diïìu cuãa chuáng töi vaâ ngêm súåi dêy diïìu trong möåt thûá keo tröån

LOBSANG RAMPA 10


vúái böåt thuãy tinh nghiïìn naát; sau àoá, chuáng töi chó cêìn phoáng diïìu lïn àïí cùæt àûát súåi dêy cuãa caác àõch thuã vaâ bùæt lêëy con diïìu cuãa hoå.

Àöi khi, luác trúâi töëi chuáng töi leán thaã diïìu lïn trúâi sau khi àaä cöåt chùåt nhûäng caái àeân nhoã thùæp bùçng bú vaâo bïn trong caái sûúân göî vaâ úã chöî àêìu röìng. Àöi mùæt röìng liïìn phoáng ra nhûäng tia lûãa àoã vaâ mònh röìng loáng laánh muön maâu nghòn sùæc liïìn nöíi bêåt trïn khöng trung giûäa nïìn trúâi u aám cuãa àïm khuya. Chuáng töi àùåc biïåt thñch cuöåc chúi naây khi coá nhûäng àoaân thûúng buön lúán chúã haâng trïn lûng nhûäng con Yak tûâ vuâng Lhodzong àïën thuã àö Lhassa. Vúái tuöíi ngêy thú chuáng töi nghô rùçng ngûúâi thûúng buön "Döët naát" úã caác vuâng quï heão laánh chùæc chûa bao giúâ nghe noái àïën nhûäng phaát minh diïîm aão tên kò nhû nhûäng con diïìu cuãa chuáng töi. Vêåy nïn chuáng töi quyïët àõnh gêy cho hoå möåt cún súå sïåt kinh hoaâng möåt phen nïn thên.

Möåt trong nhûäng phaát minh khaác nûäa cuãa chuáng töi laâ gùæn trong mònh con diïìu ba loaåi voã öëc khaác nhau, vaâ àùåt caách naâo cho gioá thöíi vaâo laâm caác voã öëc phaát ra möåt tiïëng huá kinh höìn. Khi thaã diïìu lïn trúâi, con röìng lûãa uöën khuác muön maâu phaát ra nhûäng tiïëng ruá ruâng rúån trong àïm khuya, vaâ chuáng töi hy voång rùçng noá seä gêy cho caác tay thûúng buön àïën tûâ caác tónh leã xa xöi möåt cún súå sïåt maâ hoå seä nhúá àïën suöët àúâi khöng quïn.

Têy Taång khöng phaãi laâ xûá coá thïí dung naåp nhûäng ngûúâi coá thïí chêët yïëu àuöëi. Thuã àö Lhassa úã vaâo möåt vuâng cao nguyïn böën ngaân thûúác cao hún mùåt biïín, coá möåt thúâi tiïët rêët chïnh lïåch giûäa cûåc noáng vaâ cûåc laånh. Nhûäng vuâng cao hún laåi coá möåt khñ hêåu gùæt gao hún nûäa. Nhûäng ngûúâi coá thïí chêët yïëu àuöëi coá thïí laâm liïn luåy àïën sûå söëng cuãa keã khaác. Chñnh vò búãi leä àoá, chûá khöng phaãi do sûå taân aác, maâ sûå giaáo duåc thiïëu nhi thêåt laâ vö cuâng khùæc khöí nhû àaä kïí trïn.

ÚÃ nhûäng vuâng sún cûúác, ngûúâi ta àem ngêm nhûäng àûáa treã sú sinh dûúái suöëi nûúác laånh vaâ xem chuáng coá àuã sûác chõu àûång deão dai hay khöng, àïí coá quyïìn söëng nhû moåi ngûúâi. Töi thûúâng thêëy nhûäng ngûúâi ài diïîu haânh àïën möåt ngoån suöëi, úã möåt vuâng nuái non chiïìu cao trïn saáu ngaân thûúác. Àïën búâ suöëi, àoaân ngûúâi dûâng laåi, möåt baâ laäo böìng àûáa treã sú sinh trïn tay, röìi caã gia àònh göìm cha, meå vaâ thên quyïën àûáa treã ngöìi vêy chung quanh baâ. Khi ngûúâi ta löåt hïët aáo quêìn àûáa treã, baâ laäo beân ngêm thên mònh àûáa beá sú sinh dûúái nûúác suöëi, chó coân thêëy caái àêìu nhö lïn khoãi mùåt nûúác. Dûúái nûúác suöëi laånh buöët, thên mònh àûáa treã trúã nïn àoã au, röìi xanh



rúân, nhûäng tiïëng kïu cuãa noá àaä im bùåt, noá khöng coân kïu la phaãn àöëi nûäa. Noá coá veã chïët lõm, nhûng baâ laäo àaä tûâng kinh nghiïåm nhiïìu vïì viïåc naây beân ruát noá lïn khoãi mùåt nûúác, lau chuâi khö raáo vaâ mùåc quêìn aáo laåi cho àûáa beá. Noá söëng laåi chùng? Àoá laâ caác thêìn linh àaä quyïët àõnh nhû thïë. Nïëu noá chïët, thò àoá laåi caâng hay vò noá khoãi phaãi chõu nhûäng sûå khöí àau vïì sau naây cuãa cuöåc àúâi trêìn thïë! Ngûúâi ta khöng thïí laâm gò khaác hún dûúái möåt khñ hêåu gùæt gao nhû úã Têy Taång. Khöng nïn coá nhûäng keã bïånh hoaån, yïëu àuöëi úã möåt xûá maâ moåi phûúng tiïån cûáu trúå y tïë àïìu thiïëu thöën: Thaâ àïí vaâi àûáa beá sú sinh chïët coân hay hún.

Khi anh töi qua àúâi, thò töi cêìn phaãi xuác tiïën viïåc möåt caách raáo riïët hún. Thêåt vêåy, vaâo nùm lïn baãy tuöíi, töi àaä phaãi bùæt àêìu chuêín bõ tûúng lai. Töi seä ài theo con àûúâng naâo vaâ choån lûåa nghaânh hoaåt àöång naâo? Àiïìu àoá seä do caác nhaâ chiïm tinh quyïët àõnh. ÚÃ Têy Taång, bêët cûá viïåc gò lúán nhoã, tûâ viïåc mua möåt con Yak àïën viïåc choån möåt nghïì nghiïåp, àïìu do sûå quyïët àoaán cuãa caác nhaâ chiïm tinh. Trûúác ngaây sinh nhêåt nùm töi lïn baãy, meå töi múã möåt cuöåc tiïëp tên khöíng löì, trong dõp àoá nhûäng quan khaách göìm caác nhaâ quyá töåc vaâ caác chûác viïn cao cêëp trong chñnh phuã àûúåc múâi tham dûå àïí nghe nhûäng lúâi tiïn tri cuãa caác nhaâ chiïm tinh.

Meå töi laâ möåt mïånh phuå àaãm àang, vúái möåt voác vaåc phûúng phi, möåt gûúng mùåt troân vaâ toác àen huyïìn. Nhûäng phuå nûä Têy Taång búái àêìu theo möåt kiïíu rêët myä thuêåt vaâ caâi trïn maái toác möåt thûá lûúåc bùçng göî. Nhûäng lûúåc göî naây thûúâng sún maâi maâu àoã thùæm, coá cêín nhûäng höåt àaá quñ, cêím thaåch hoùåc san hö, laâ nhûäng myä phêím laâm rêët kheáo leáo. Caâi trïn möåt àêìu toác àen huyïìn coá sûác dêìu boáng loaáng, nhûäng lûúåc sún maâi àoá taåo nïën möåt veã àeåp rêët thanh lõch.

Nhûäng aáo daâi Têy Taång coá nhûäng maâu sùæc rêët vui mùæt maâ nöíi bêåt nhêët laâ maâu àoã, maâu luåc vaâ maâu vaâng. Thûúâng ngaây caác baâ nöåi trúå àeo phña trûúác ngûåc möåt maãnh vaãi trún vúái möåt caái vïåt ngang khaác maâu, nhûng maâu sùæc àûúåc choån cho tiïåp vúái nhau möåt caách myä thuêåt. Hoå àeo nhûäng chiïëc böng tai maâ kñch thûúác lúán nhoã tuây núi giai cêëp cuãa hoå trong xaä höåi. Meå töi, xuêët thên tûâ möåt gia àònh quyïìn quñ, àeo nhûäng chiïëc böng tai daâi trïn muúâi lùm phên têy.

Ngûúâi Têy Taång chuã trûúng möåt sûå bònh àùèng tuyïåt àöëi giûäa nam vaâ nûä. Nhûng vïì vêën àïì coi soác nöåi trúå gia àònh, meå töi khöng phaãi chó bùçng loâng vúái sûå bònh àùèng. Vúái möåt yá chñ àöåc taâi vaâ möåt

LOBSANG RAMPA 12


quyïìn haânh tuyïåt àöëi, meå töi ngûå trõ trong gia àònh nhû möåt nhaâ vua, meå töi biïët meå töi muöën gò vaâ khi muöën gò meå töi phaãi àûúåc caái àoá.

Trong sûå nhöån nhõp xön xao nhên dõp chuêín bõ cuöåc tiïëp tên, meå töi múái thêåt sûå laâ coá àêët duång voä. Naâo laâ töí chûác, phaãi ra lïånh, soaån thaão kïë hoaåch àïí "Ùn àûát" nhûäng keã laáng giïìng. Meå töi toã ra rêët thöng thaåo vò trong nhiïìu chuyïën du haânh theo cha töi sang ÊËn Àöå, Bùæc Kinh vaâ Thûúång Haãi, meå töi àaä thu thêåp àûúåc hùçng khöëi nhûäng saáng kiïën nûúác ngoaâi.

Khi ngaây tiïëp tên àaä àõnh, nhûäng sû saäi nhû thû kñ múái viïët thiïåp múâi trïn möåt loaåi giêëy daây, laâm bùçng tay, chó àûúåc duâng trong nhûäng dõp giao tïë töëi quan troång. Möîi thiïåp múâi ào àöå ba mûúi phên bïì ngang trïn saáu mûúi phên bïì daâi vaâ coá àoáng triïån son cuãa ngûúâi gia trûúãng. Meå töi cuäng àoáng triïån son riïng cuãa mònh vaâo àoá vò ngûúâi thuöåc vïì doâng doäi quyá phaái. Ngoaâi ra laåi coân möåt caái triïån chung cho caã gia àònh, tûác laâ coá têët caã ba caái triïån son àoáng trïn thiïåp múâi, laâm cho noá trúã nïn möåt baãn vùn kiïån thêåt laâ nghiïm troång. Nghô rùçng töi laâ nguyïn nhên cho têët caã nhûäng lïî nghi trõnh troång àoá laâm cho töi ruâng mònh. Töi khöng biïët rùçng têìm quan troång cuãa töi thêåt ra chó laâ phuå thuöåc so vúái möåt têåp quaán xaä höåi. Nïëu ngûúâi ta noái cho töi biïët rùçng cuöåc tiïëp tên long troång naây seä àem nhiïìu vinh dûå cho cha meå töi, thò töi seä khöng hiïíu gò caã. Búãi vêåy, töi vêîn núm núáp lo súå.

Nhûäng sûá giaã àem thú àûúåc àùåc biïåt thu duång trong dõp naây àïí àem caác thiïåp múâi àïën caác quan khaách. Möîi ngûúâi àïìu cûúäi möåt con tuêën maä vaâ cêìm núi tay möåt caái gêåy ngùæn coá khe húã úã möåt àêìu àïí xïëp caái thiïåp múâi vaâo àoá, úã ngoaâi bao coá in nhûäng phuâ hiïåu chaánh thûác cuãa gia àònh chuáng töi.

Khi caác sûá giaã àaä sùén saâng lïn àûúâng thò trong sên nhaâ chuáng töi diïîn ra möåt caãnh tûúång naáo àöång khön taã. Caác gia nö kïu goåi nhau àïën khan caã cöí hoång, ngûåa hñ vang tai, nhûäng con choá ngao àen lúán suãa êìm lïn nhû àiïn. Sau möåt chêìu rûúåu bia cuöëi cuâng, nhûäng chaâng kyå maä àùåt maånh nhûäng ly cöëc xuöëng baân, trong khi àoá nhûäng caánh cûãa cöíng nùång nïì àaä múã ra vúái nhûäng tiïëng àöång êìm ô vaâ àoaân kyå maä vûâa phoáng ngûåa phi nûúác àaåi vûâa heát vang tai nghe thêåt ruâng rúån.

Nïëu hoå mang nhûäng bûác thú tñn viïët tay thò àöìng thúâi caác sûá giaã cuäng chuyïín àaåt luön möåt thöng àiïåp truyïìn khêíu, maâ nöåi



dung coá thïí hoaân toaân khaác hùèn. Thúâi xûa, nhûäng tay cön àöì, cûúâng àaåo thûúâng phuåc kñch caác sûá giaã àem thú úã giûäa àûúâng röìi nguåy trang vaâ duâng nhûäng bûác thöng àiïåp àoá àïí têën cöng möåt ngöi nhaâ khöng phoâng thuã hay möåt àoaân thûúng buön chùèng haån. Tûâ àoá, ngûúâi ta thûúâng cöë yá viïët nhûäng thú tñn giaã àïí gaâi bêîy vaâ duå boån cûúáp àïën nhûäng chöî coá phuåc binh vaâ tiïu diïåt chuáng. Thuã tuåc cöí truyïìn vïì viïåc gúãi ài möåt lûúåt hai thöng àiïåp, möåt viïët tay vaâ möåt truyïìn khêíu, laâ möåt caái di saãn cuãa thúâi quaá khûá. Dêìu cho úã thúâi àaåi naây, ngûúâi ta cuäng coá khi gúãi ài hai thöng àiïåp song àöi nhû thïë; trong trûúâng húåp àoá thò chó coá thöng àiïåp truyïìn khêíu múái coá giaá trõ.

Trong nhaâ töi thêåt laâ naáo nhiïåt tûng bûâng! Nhûäng vaách vaâ trêìn nhaâ àûúåc phïët lïn möåt lúáp sún múái, nhûäng saân göî àûúåc àaánh boáng trún tru àïën nöîi ài phaãi coi chûâng keão trûúåt ngaä. Nhûäng baân thúâ àûúåc lau chuâi vaâ sún phïët laåi saåch boáng. Möåt söë lúán nhûäng ngoån àeân múái thùæp bùçng bú àûúåc àem ra sûã duång; coá nhûäng ngoån àeân bùçng vaâng vaâ nhûäng ngoån àeân khaác bùçng baåc, nhûng caã thaãy àïìu lau chuâi boáng laáng àïën nöîi khöng thïí phên biïåt àûúåc nûäa. Meå töi vaâ ngûúâi quaãn gia khöng ngúát chaåy túái chaåy lui trong nhaâ, chó trñch, sûãa àöíi chöî naây, doån deåp sùæp àùåt chöî kia vaâ ra lïånh cho nhûäng keã gia nö laâm viïåc khöng húã tay. Cha meå töi coá trïn nùm chuåc ngûúâi nö böåc giuáp viïåc nhaâ vaâ coá möåt söë khaác àûúåc thêu duång thïm trong viïåc tiïëp tên. Khöng möåt ngûúâi naâo laâ nhaân röîi vaâ têët caã àïìu laâm viïåc möåt caách hùng haái. Sên nhaâ cuäng àûúåc queát doån, lau chuâi cho àïën khi nhûäng taãng àaá chiïëu saáng ngúâi nhû múái vûâa àem úã àöång àaá vïì. Àïí laâm cho sên nhaâ coá veã löång lêîy, nhûäng chöî tröëng úã giûäa caác phiïën àaá cuäng àûúåc tö thïm möåt lúáp maâu. Khi moåi viïåc àïìu xong xuöi, meå töi tuå têåp têët caã gia nhên vaâ ra lïånh cho hoå haäy mùåc àöìng phuåc tûúm têët, chónh tïì.

Trong nhaâ bïëp, coá sûå hoaåt àöång raáo riïët ngaây àïm àïí chuêín bõ àêìy àuã caác àöì cao lûúng myä võ àaäi khaách. Xûá Têy Taång laâ möåt caái tuã laånh thiïn nhiïn, àöì vêåt thûåc möåt khi àaä nêëu nûúáng xong, coá thïí àïí daânh rêët lêu maâ khöng hû hoaåi, vò thúâi tiïët laånh vaâ khö raáo. Dêîu cho khi tiïët trúâi noáng bûác, bêìu khöng khñ khö raáo cuäng giûä cho caác thûác ùn khöng hû. Nhúâ àoá, thõt coá thïí àïí daânh suöët nùm maâ vêîn coân tûúi vaâ luáa mò coá thïí àïí daânh suöët nhiïìu thïë kyã.

Vò ngûúâi Phêåt tûã giûä giúái bêët saát sinh, nïn ngûúâi ta chó ùn thõt nhûäng con thuá vò ruãi ro bõ teá chïët trong khe nuái, hoùåc chïët búãi caác tai naån khaác.

LOBSANG RAMPA 14


Nhaâ bïëp cuãa gia àònh töi coá trûä sùén nhiïìu loaåi thõt naây. ÚÃ Têy Taång cuäng coá nhûäng ngûúâi laâm nghïì àöì tïí, baán thõt nhûng nhûäng gia àònh Phêåt tûã chñnh thöëng khöng giao tiïëp vúái haång ngûúâi naây, vò hoå thuöåc vïì möåt giai cêëp haå tiïån, "Bêët khaã tiïëp xuác".

Meå töi quyïët àõnh tiïëp tên theo möåt löëi vûâa khaác thûúâng vûâa linh àònh troång thïí, vaâ àaäi khaách möåt moán àùåc biïåt laâ moán mûát hoa rhododendron. Vaâi tuêìn lïî trûúác, nhûäng keã gia nö nhaâ töi àaä cûúäi ngûåa àïën têån triïìn nuái Tuyïët Sún laâ núi coá nhûäng loaåi hoa àeåp nhêët. ÚÃ Têy Taång, hoa rhododendron moåc rêët lúán vaâ coá rêët nhiïìu loaåi thuöåc àuã caác maâu sùæc vaâ hûúng thúm. Ngûúâi ta choån nhûäng hoa chûa núã hùèn vaâ àem vïì rûãa saåch möåt caách rêët cêín thêån. Thêåt vêåy, nïëu möåt caái hoa húi naát möåt chuát laâ laâm cho mûát bõ hoãng. Kïë àoá, möîi hoa àûúåc àïí ngêm trong möåt caái böìn thuãy tinh lúán chûáa àêìy nûúác vaâ mêåt ong, röìi àêåy thêåt chùåt àïí cho kñn gioá. Möîi ngaây vaâ liïn tiïëp trong nhiïìu tuêìn, böìn hoa àûúåc àem phúi nùæng vaâ xoay trúã tûâng kyâ haån àïí cho têët caã caác phêìn cuãa hoa àïìu àûúåc hûáng aánh nùæng cêìn thiïët. Hoa trong böìn núã lúán tûâ tûâ vaâ thêëm nhuêìn chêët nûúác pha mêåt ong. Coá ngûúâi thñch àem phúi gioá vaâi ngaây trûúác khi ùn àïí cho hoa àûúåc khö vaâ húi gioân, maâ vêîn khöng mêët hûúng võ hay sùæc tûúi cuãa noá. Hoå cuäng rùæc àûúâng lïn caác caánh hoa àïí cho noá coá veã àûúåm tuyïët giöëng nhû thiïn nhiïn. Têët caã nhûäng phñ töín àïí laâm moán mûát hoa naây laâm cho cha töi nhùn nhoá, cùçn nhùçn. Ngûúâi noái: "Vúái caái giaá tiïìn àïí mua nhûäng hoa àeåp naây, chuáng ta coá thïí mua saáu con Yak meå cuâng vúái möåt bêìy Yak con." Meå töi àaáp vúái möåt gioång àêìy nûä tñnh:

- "Öng àûâng ngúá ngêín. Cuöåc tiïëp tên cuãa chuáng ta nhêët àõnh phaãi thaânh cöng, vaâ dêìu sao chùng nûäa, nhûäng phñ töín naây laâ phêìn viïåc nöåi trúå cuãa töi".

Moán vi caá nhêåp caãng tûâ Trung Hoa laâ möåt moán myä võ khaác, maâ ngûúâi ta duâng àïí nêëu canh. Coá ngûúâi noái rùçng moán canh vi caá laâ moán tuyïåt àónh cuãa nghïå thuêåt laâm bïëp.

Riïng töi, töi nhêån thêëy moán êëy rêët dúã, vaâ thêåt laâ möåt cûåc hònh khi töi bùæt buöåc phaãi ùn moán vi caá. Caá mêåp àûúåc chúã àïën xûá Têy Taång trong möåt traång thaái maâ ngûúâi ta khöng coân nhêån ra noá àûúåc nûäa! Ta coá thïí noái möåt caách ön hoâa laâ noá húi keám tûúi", àiïìu naây coá ngûúâi laåi cho rùçng laâm cho vi caá caâng trúã nïn ngon hún.

Moán mùng tre non, cuäng nhêåp caãng tûâ Trung Hoa, laâ moán ùn rêët ngon: àoá laâ moán töi thñch nhêët. Coá nhiïìu caách àïí nêëu mùng,



nhûng töi thñch nhêët laâ ùn söëng vúái möåt chuát muöëi. Töi luön luön choån nhûäng buáp mùng vaâng vaâ xanh àïí ùn riïng, vaâ búãi coá nhiïìu khuác mùng àïí trong bïëp bõ ngùæt àûát àêìu trûúác khi àem lïn soong chaão. Ngûúâi àêìu bïëp coá veã nghi ngúâ töi, nhûng y khöng coá bùçng cúá. Thêåt àaáng tiïëc, vò chñnh y cuäng thñch ùn buáp mùng söëng!

ÚÃ Têy Taång, nêëu bïëp laâ cöng viïåc cuãa àaân öng; phuå nûä cuäng laâm bïëp nhûng hoå rêët vuång vïì vaâ khöng chõu caãi tiïën. Àaân öng coá saáng kiïën hún vaâ chõu khoá hún, búãi vêåy hoå nêëu ùn rêët thiïån nghïå. Riïng vïì mön queát doån vaâ ngöìi lï àöi maách, thò phuå nûä chiïëm giaãi quaán quên, vaâ leä têët nhiïn hoå cuäng rêët gioãi vïì vaâi mön khaác nûäa. Nhûng nhêët àõnh laâ khöng, nïëu noái vïì viïåc laâm moán tsampa.

Moán tsampa laâ moán ùn cùn baãn cuãa ngûúâi Têy Taång. Nhiïìu ngûúâi Têy Taång quanh nùm chêìy thaáng chó söëng bùçng moán tsampa vaâ traâ àïën suöët àúâi. Moán tsampa laâm bùçng luáa maåch nha sêëy khö cho àïën khi noá trúã thaânh gioân vaâ coá möåt maâu vaâng sêåm. Nhûäng höåt luáa maåch nha khi àoá múái àûúåc giaä, vaâ taán thaânh böåt, böåt naây laåi àûúåc nûúáng lïn lêìn nûäa vaâ àùåt trong möåt caái cheán, röìi ngûúâi ta àöí vö àoá traâ noáng tröån vúái bú con Yak, möåt loaåi boâ löng daâi. Kïë àoá ngûúâi ta tröån cho àïìu àïí cho noá àöng àùåc laåi thaânh möåt thûá baánh vaâ cho thïm muöëi, chêët haân the vaâ bú con Yak tuây súã thñch tûâng ngûúâi. Thûá baánh àoá goåi laâ tsampa, coá thïí cuöën troân laåi vaâ cùæt thaânh tûâng khoanh, röìi doån ra àïí ùn. Moán tsampa laâ moán ùn thöng thûúâng cuãa haång ngûúâi bònh dên, noá coá àuã chêët böí beáo àïí cho ngûúâi dên Têy Taång coá thïí söëng dûúái moåi khñ hêåu vaâ trong moåi hoaân caãnh.

Möåt nhoám gia nö laâm moán tsampa, möåt nhoám khaác laâm bú theo möåt phûúng phaáp àùåc biïåt cuãa dên böín xûá. Nhûäng caái bao lúán bùçng da trûâu, bïì mùåt coá löng tröån vaâo trong, bïì traái löån ngûúåc ra ngoaâi, àûúåc duâng laâm àöì duång cuå àaánh sûäa. Ngûúâi ta àöí trong caác bao da àoá àêìy sûäa con Yak hay sûäa dï. Àïí traánh khoãi bõ hao húát, phêìn trïn caác bao da àoá àûúåc tuám vaâ xïëp laåi röìi may laåi thêåt chùæc. Kïë àoá, nhûäng bao da àûång sûäa múái àûúåc nhöìi thêåt maånh cho àïën khi sûäa trúã thaânh chêët bú. Àïí àaánh sûäa bùçng phûúng phaáp naây, ngûúâi ta duâng möåt chöî coá nhö lïn nhûäng taãng àaá bïì cao chûâng ba mûúi phên. Sau khi àaä àöí àêìy sûäa vö bao, ngûúâi ta múái buöng nhûäng bao àoá cho rúi xuöëng caác mö àaá, viïåc naây goåi laâ "àaánh sûäa". Chûâng mûúâi keã gia nö laâm cöng viïåc naây trong nhiïìu giúâ liïn tiïëp. Hoå vûâa hñt möåt húi thúã vaâo vûâa giú caác bao da lïn cao, vaâ buöng caác bao da cho rúi xuöëng nhûäng mö àaá vúái möåt tiïëng àöång ïm dõu

LOBSANG RAMPA 16


"zunk". Àöi khi möåt bao da àaä quaá cuä hoùåc do búãi ngûúâi àaánh sûäa quaá vuång vïì, thònh lònh nöí bung ra. Töi coân nhúá möåt gia nhên nhaâ töi rêët khoãe maånh lûåc lûúäng, y thûúâng hay khoe khoang sûác voác cuãa mònh. Y laâm viïåc nhanh gêëp àöi keã khaác, vaâ sûå cöë gùæng laâm gên cöí y nöíi vöìng lïn. Möåt ngaây noå, coá ngûúâi noái vúái y: "Anh Timon, chùæc anh giaâ röìi, vò bêy giúâ anh laâm viïåc khöng nhanh bùçng khi trûúác."

Heát lïn möåt tiïëng giêån dûä, Timon beân nùæm lêëy phña trïn möåt bao da, giú lïn cao vúái hai caánh tay khoãe maånh àïí buöng cho noá rúi xuöëng. Nhûng sûác maånh cuãa y àaä phaãn ngûúåc laåi y: Y coân nùæm caái miïång bao da thò phêìn dûúái àaä lúã xuöëng vaâ rúát xuöëng nhûäng mö àaá. Möåt cêy cöåt bú haäy coân húi loãng voåt ra vaâ vùng truáng ngay vaâo giûäa mùåt Timon, y "Laänh àuã" têët caã vaâo miïång, vaâo mùæt, vaâo muäi, vaâo tai, vaâo toác. Nùm chuåc àïën saáu chuåc lñt bú chaãy tuön xuöëng doåc theo thên mònh y vaâ bao phuã y bùçng möåt chêët nhúân maâu vaâng.

Nghe tiïëng àöång, meå töi höëi haã chaåy vaâo. Àoá laâ lêìn àêìu tiïn trong àúâi maâ töi thêëy meå töi àûáng sûäng nhòn trong im lùång. Coá leä meå töi tûác giêån vò thêëy nhûäng bêëy nhiïu bú bõ huãy hoaåi chùng? Hay meå töi àang lo ngaåi cho thùçng ngöëc àang bõ ngeåt thúã? Duâ rùçng thïë naâo, meå töi beân nùæm lêëy caái bao da raách buång vaâ àêåp möåt caái lïn àêìu y. Chaâng Timon vö phûúác beân trûúåt ngaä xuöëng àêët nùçm soáng sûúåt trïn möåt caái ao... bú!

Nhûäng gia nö vuång vïì nhû Timon coá thïí laâm huãy hoaåi mêët nhiïìu bú. Chó húi cêíu thaã möåt chuát trong khi buöng tay cho caái bao rúi xuöëng laâ nhûäng súåi löng liïìn taách rúâi ra khoãi da vaâ lêîn löån vúái chêët sûäa. Lûúåm lêëy hai hay hai chuåc súåi löng trong chêët bú àaä laâm xong, laâ möåt àiïìu rêët thöng thûúâng, nhûng nïëu laåi thêëy coá caã chuâm löng trong àoá thò êëy laâ möåt àiïìu rêët dúã. Chêët bú bõ hû hoaåi àûúåc cêët riïng möåt núi àïí duâng àöët àeân, hoùåc àïí böë thñ cho nhûäng keã ùn maây, hoå seä nêëu laåi vaâ loåc saåch bùçng möåt miïëng gieã cuä àïí duâng ùn lêìn.

Nhûäng thú traã lúâi cho thiïåp múâi cuãa chuáng töi khöng bao lêu àaä àïën. Nhûäng ngûúâi kyå maä phoáng nûúác àaåi àïën núi, tay vung lïn nhûäng cêy gêåy nhoã coá cheã möåt àêìu coá àûång nhûäng thú tñn. Khi àoá ngûúâi quaãn gia múái bûúác ra àïí nghinh àoán sûá giaã cuãa caác nhaâ quyá töåc. Sau khi ruát bûác thöng àiïåp tûâ trong gêåy ra, ngûúâi sûá giaã cuäng thöët lïn möåt thöng àiïåp truyïìn khêíu, thêåm chñ khöng kõp lêëy laåi húi thúã. Kïë àoá, y suåm xuöëng trïn hai àêìu göëi vaâ àïí rúi mònh xuöëng àêët trong möåt giaân caãnh rêët kheáo leáo, dûúâng nhûng àïí toã cho moåi



ngûúâi thêëy y àaä xaã thên khöng quaãn cöng lao khoá nhoåc àïí laâm troân böín phêån vaâ àïí àïën nhaâ gia àònh töi kõp giúâ!

Trong nhûäng dõp àoá, nhûäng gia nö nhaâ töi thûúâng vêy chung quanh y vaâ noái: "Töåi nghiïåp thùçng nhoã!" Y àïën thêåt laâ mau! Thêåt laâ möåt kyâ cöng haän hûäu! Chùæc hùèn laâ y chaåy mau àïën muöën àûáng tim. Thêåt laâ cao quyá thay, möåt tinh thêìn phuåc vuå hùng say nhû thïë!"

Möåt ngaây noå töi, àaä ngûáa miïång xen vaâo cêu chuyïån vaâ noái: "ÊËy khöng! Y khöng coá chaåy mau àïën muöën àûáng tim! Töi vûâa thêëy y ngöìi nghó mïåt úã àêìu laâng gêìn àêy. Chùæc y nghó lêëy sûác àïí chaåy möåt àoaån àûúâng cuöëi cuâng!" Sûå kñn àaáo bùæt buöåc töi phaãi boã qua khöng noái àïën caái caãnh tûúång vuång vïì luáng tuáng tiïëp theo àoá.

Sau cuâng, ngaây àaåi nhêåt àaä àïën, caái ngaây maâ töi vêîn e ngaåi biïët bao, vò ngûúâi ta quyïët àõnh cuöåc àúâi tûúng lai cuãa töi maâ khöng cêìn hoãi yá kiïën cuãa töi. Nhûäng tia nùæng àêìu tiïn cuãa mùåt trúâi bònh minh vûâa loá daång tûâ àùçng sau caác ngoån nuái xa úã têån chên trúâi, thò möåt ngûúâi gia nö bûúác vaâo phoâng töi: "Cêåu chûa nguã dêåy û, cêåu Lêm Baá? Hay laâ cêåu giaã vúâ nguã? Àaä baãy giúâ röìi, vaâ chuáng töi coá nhiïìu viïåc phaãi laâm. Thöi, cêåu haäy thûác dêåy ài!". Töi boã mïìn ra vaâ ngöìi dêåy. Ngaây àoá laâ ngaây maâ con àûúâng tûúng lai seä röång múã trûúác mùæt töi.

ÚÃ Têy Taång, treã con àûúåc goåi bùçng tïn cuãa noá do cha meå àùåt cho khi coân söëng trong gia àònh. Nhûng khi möåt àûáa treã bûúác vaâo tu viïån, noá nhêån àûúåc möåt tïn khaác, àoá laâ phaáp danh cuãa noá. Àoá laâ trûúâng húåp cuãa töi chùng? Phaãi àúåi nhûäng giúâ sùæp túái àêy múái biïët àûúåc. Töi àaä lïn baãy tuöíi vaâ muöën trúã nïn möåt ngûúâi cheâo àoâ àïí thaã thuyïìn lïnh àïnh trïn söng TsangPo, caách àoá àöå saáu chuåc cêy söë. Nhûng haäy khoan, àïí coân xem laåi. Töi coá thêåt sûå muöën àiïìu àoá chùng? Dêìu sao, nhûäng ngûúâi cheâo àoâ àïìu thuöåc giai cêëp dûúái, vò nhûäng àoâ cuãa hoå àïìu laâm bùçng da con Yak àoáng trïn nhûäng caái khuön bùçng göî. Töi, möåt anh laái àoâ? Töi, möåt ngûúâi thuöåc gia cêëp haå tiïån? Khöng. Khöng phaãi vêåy. Töi muöën trúã nïn möåt nhaâ chuyïn nghiïåp vïì mön thaã diïìu. ÛÂ, phaãi àêëy, thaã diïìu trïn khöng trung, nhaãy tûå do nhû khöng khñ, coân hún laâ ngöìi trong möåt chiïëc àoâ cùng bùçng da thuá, laâm haå nhên caách vaâ tröi theo doâng nûúác xoaáy maånh nguy hiïím. Möåt chuyïn viïn thaã diïìu, àoá laâ àiïìu maâ töi muöën laâm, vaâ töi seä chïë taåo nhûäng con diïìu khöíng löì vúái nhûäng caái àêìu to lúán vaâ àöi mùæt saáng rûåc nhû lûãa. Nhûng höm nay, nhûäng giaáo sô chiïm tinh seä coá quyïìn quyïët àõnh. Coá leä töi àaä chúâ àúåi quaá

LOBSANG RAMPA 18


lêu: Nay thò àaä quaá trïî àïí nhaãy qua cûãa söí vaâ chaåy tröën. Cha töi chùæc seä cho ngûúâi chaåy theo bùæt töi trúã laåi. Dêìu sao, töi laâ con nhaâ thïë gia voång töåc vaâ töi phaãi tuên theo truyïìn thöëng. Biïët àêu caác nhaâ chiïm tinh chùèng tiïn tri rùçng töi sinh ra àúâi àïí laâm möåt chuyïn viïn thaã diïìu? Töi chó coá thïí àúåi chúâ vaâ hy voång.



LÚÂI TIÏN TRI

- Vên Kyâ, anh bûáng hïët toác cuãa töi! Dûâng tay laåi, khöng thò àêìu töi seä soái nhû möåt öng saäi.

- Haäy àïí yïn, Lêm Baá. Caái bñm toác cuãa cêåu phaãi àûúåc thùæt cho ngay vaâ thoa bú cho laáng boáng, nïëu khöng thò baâ lúán seä trûâng phaåt töi.

- Haäy nheå tay möåt chuát, Vên Kyâ, anh vùån cöí töi àau quaá! - Khöng sao àêu, töi phaãi laâm gêëp múái àûúåc. Töi ngöìi dûúái àêët vaâ möåt keã nö lïå phuä phaâng vúái hai baân tay

chuöëi mùæn, vùån caái bñm toác töi nhû ngûúâi ta vùån caái "Maniven" quay maáy xe húi! Sau cuâng caái bñm toác töi trúã nïn cûáng àú nhû möåt con yak bõ reát coáng vaâ saáng ngúâi nhû aánh trùng rùçm trïn mùåt höì.

Meå töi bêån röån quay cuöìng nhû cún gioá löëc; meå di chuyïín trong nhaâ mau leå dûúâng nhû ngûúâi coá pheáp phên thên úã nhiïìu chöî cuâng möåt luác. Coá nhûäng chó thõ vaâo giúâ choát, nhûäng sûå chuêín bõ cuöëi cuâng, vaâ rêët nhiïìu lúâi lùng xùng dûúâng nhû möåt mïånh phuå böën mûúi caái xuên. Cha töi tröën caãnh naáo nhiïåt öìn aâo àoá bùçng caách bïë mön vaâ ruát lui vaâo phoâng riïng cuãa mònh.

Meå töi quyïët àõnh àûa chuáng töi àïën JoKang, ngöi àïìn lúán úã thuã àö Lhassa; àoá hùèn laâ vò meå töi muöën cho cuöåc lïî tiïëp tên àûúåc diïîn ra trong möåt bêìu khöng khñ tön giaáo. Vaâo luác mûúâi giúâ saáng, möåt tiïëng cöìng vúái ba êm àiïåu khaác nhau àiïím giúâ tûåu hoåp. Chuáng töi têët caã àïìu cûúäi ngûåa, cha töi, meå töi, Yaso vaâ töi cuâng vaâi ngûúâi trong thên quyïën sûãa soaån lïn àûúâng. Chuáng töi noi theo con àûúâng LingKhor, vaâ ài voâng quanh dûúái chên àiïån Potala, möåt toâa cung àiïån lêu àaâi nguy nga traáng lïå cuãa võ Àaåt Lai Laåt Ma, àöå möåt trùm ba mûúi thûúác bïì cao vaâ böën trùm thûúác chiïìu daâi. Sau khi ài qua laâng Shö, vaâ ài ngûåa mêët nûãa giúâ trïn àöìng bùçng Kyi Chu, chuáng töi àaä àïën trûúác cûãa àïìn. Chung quanh àïìn laâ nhûäng ngöi nhaâ troå, cûãa tiïåm vaâ chuöìng ngûåa àúåi khaách haâng trong nhûäng àaám ngûúâi haânh hûúng. Tûâ ngaây àûúåc dûång lïn trûúác àêy mûúâi ba thïë kyã, ngöi àïìn Jo Kang vêîn luön luön tiïëp àoán khaách haânh

LOBSANG RAMPA 20


hûúng. Ngöi àïìn cöí àaä biïíu löå nhûäng neát taân phaá cuãa thúâi gian. Caác viïn taãng àaá dûúái nïìn àaä baây ra nhûäng àûúâng nûát neã sêu àïën nhiïìu phên têy do nhûäng bûúác chên dêîm lïn cuãa haâng nghòn tñn àöì. Nhûäng tûúång thêìn bùçng vaâng cuãa nïìn tön giaáo Têy Taång àûúåc xïëp thaânh haâng daâi doåc theo caác vaách tûúâng. Nhûäng maân lûúái sùæt dêìy vaâ kiïn cöë giûä gòn nhûäng pho tûúång naây àöëi vúái nhûäng tñn àöì maâ loâng tham coá thïí maånh hún laâ loâng tön suâng. Nhûäng tûúång thêìn lúán nhêët phêìn nhiïìu àïìu traân ngêåp àïën quaá nûãa thên mònh vúái haâng àöëng ngoåc quyá vaâ chêu baáo maâ nhûäng ngûúâi suâng tñn cêìu xin ên huïå thiïng liïng àaä àùåt lïn àoá. Trïn nhûäng chên àeân bùçng vaâng khöëi, nhûäng ngoån baåch laåp àûúåc thêëp thûúâng xuyïn, toãa ra aánh saáng khöng bao giúâ tùæt àaä tûâ mûúâi ba thïë kyã.

Tûâ nhûäng goác êm u cuãa ngöi àïìn voång àïën tay chuáng töi nhûäng tiïëng chuöng ngên, tiïëng cöìng vaâ tiïëng tuâ vaâ thöíi vang tai. Chuáng töi noi theo con àûúâng voâng trûúác chaánh àiïån theo nhû truyïìn thöëng bùæt buöåc, vaâ sau khi àaä lïî baái xong, chuáng töi bûúác lïn trïn noác bùçng cuãa ngöi àïìn. Núi àêy chó coá möåt söë ñt ngûúâi coá àùåc quyïìn àûúåc lïn. Cha töi, vúái tû caách Baão Thïë cuãa Giaáo Höåi, luön luön coá mùåt úã taåi àêy möîi khi àïën viïëng ngöi àïìn naây.

Tiïån àêy, töi xin noái sú lûúåc vïì nïìn chñnh trõ cuãa xûá Têy Taång. Àûáng àêìu quöëc gia vaâ Giaáo Höåi laâ àûác Àaåt Lai Laåt Ma, tuåc goåi laâ Phêåt Söëng Têy Taång. Ngaâi vûâa laâ võ nguyïn thuã quöëc gia cêìm quyïìn chñnh trõ, vûâa laâ nhaâ laänh àaåo tön giaáo, vûâa laâ võ Thêím phaán töëi cao cêìm caán cên cöng lyá cuãa dên Têy Taång. Moåi ngûúâi dên bêët cûá sang heân àïìu coá thïí thónh cêìu àïën ngaâi. Nïëu möåt sûå khiïëu naåi hay àún thónh nguyïån coá lyá do chñnh àaáng, hoùåc trong trûúâng húåp coá sûå bêët cöng oan ûác, võ Àaåt Lai Laåt Ma seä xeát xûã àïí thoãa maän caác nguyïån voång vaâ san bùçng moåi nöîi bêët cöng. Thêåt khöng phaãi laâ quaá àaáng maâ noái rùçng têët caã moåi ngûúâi, khöng trûâ möåt ai, àïìu yïu mïën vaâ kñnh troång ngaâi. Ngaâi laâ võ quöëc vûúng coá quyïìn haânh tuyïåt àöëi. Ngaâi sûã duång uy quyïìn thïë lûåc cuãa ngaâi vò haånh phuác cuãa dên chuáng, chûá khöng bao giúâ vò nhûäng muåc àñch ñch kyã. Ngaâi àaä tiïn àoaán sûå xêm lùng cuãa quên Trung Cöång tûâ nhiïìu nùm vïì trûúác. Ngaâi cuäng biïët rùçng nïìn tûå do cuãa xûá Têy Taång taåm thúâi seä traãi qua möåt thúâi kyâ xuöëng döëc. Vò búãi nhûäng lyá do àoá maâ möåt söë ñt ngûúâi trong giúái tu sô àûúåc möåt sûå thuå huêën àùåc biïåt, àïí cho nhûäng kiïën thûác Huyïìn Mön maâ caác nhaâ àaåo sô thúâi xûa àaä goáp nhùåt tûâ nhiïìu thïë kyã seä khoãi phaãi bõ mai möåt vaâ àùæm chòm trong quïn laäng.



Dûúái quyïìn laänh àaåo cuãa àûác Àaåt Lai Laåt Ma coá hai Höåi Àöìng: Möåt laâ Höåi Àöìng Tön Giaáo, göìm coá böën võ cao tùng úã cêëp àùèng Laåt Ma. Nhûäng võ naây àïìu chõu traách nhiïåm trûúác àêëng Thêåm Thêm (möåt danh hiïåu khaác cuãa àûác Àaåt Lai Laåt Ma. Ngûúâi ta thûúâng goåi ngaâi laâ àûác Thaái Tuïë, àêëng Thêåm Thêm Le Treâs Profond, àêëng Khön Lûúâng, I’Inappreáciable.) vïì nhûäng vêën àïì liïn quan àïën caác töí chûác tu viïån Laåt Ma Giaáo (lamaseries) vaâ àaåo viïn trong xûá. Têët caã nhûäng vêën àïì têm linh vaâ tön giaáo àïìu phaãi qua tay caác võ êëy phaát laåc.

Kïë àoá laâ Höåi Àöìng Nöåi Caác, göìm coá böën võ Töíng Trûúãng trong söë àoá coá ba võ thuöåc thaânh phêìn dên chñnh vaâ möåt võ laâ tu sô. Caác võ naây nùæm quyïìn cai trõ toaân xûá vaâ àaãm traách viïåc hoâa húåp Quöëc Gia vaâo Giaáo Höåi thaânh möåt khöëi duy nhêët.

Hai viïn chûác chñnh phuã maâ ngûúâi ta coá thïí goåi laâ caác võ Thuã Tûúáng, laâm "UÃy viïn liïn laåc" vúái hai Höåi Àöìng trïn, vaâ àïå trònh nhûäng yá kiïën cuãa hai Höåi Àöìng naây lïn cho àûác Àaåt Lai Laåt Ma. Hai võ êëy àoáng möåt vai troâ quan troång trong nhûäng phiïn hoåp rêët hiïëm cuãa Quöëc Höåi, göìm nùm mûúi nghõ viïån àaåi diïån cho caác gia àònh quyá töåc vaâ nhûäng tu viïån lúán nhêët cuãa thuã àö Lhassa. Quöëc Höåi chó nhoám trong nhûäng trûúâng húåp rêët khêín cêëp, nhû höìi nùm 1904 khi àûác Àaåt Lai Laåt Ma lûu vong tõ naån sang Möng Cöí trûúác sûå xêm lùng cuãa quên àöåi Anh. Vïì àiïím naây, tûúãng cêìn giaãi thñch roä rùçng sûå lûu vong tõ naån cuãa àûác Àaåt Lai Laåt Ma khöng coá nghôa laâ Ngaâi chaåy tröën. Chiïën tranh úã xûá Têy Taång coá thïí vñ nhû möåt cuöåc chúi cúâ tûúáng: Bïn naâo öng tûúáng bõ bùæt thò bïn àoá thua. Àûác Àaåt Lai Laåt Ma laâ võ Quöëc vûúng cuãa xûá Têy Taång. Khöng coá ngaâi, thò moåi sûå chiïën àêëu àïìu trúã nïn vö ñch: Ngaâi phaãi àûúåc êín truá an toaân àïí baão vïå sûå húåp nhêët cuãa xûá súã.

Söë nghõ sô Quöëc Höåi coá thïí lïn àïën böën trùm ngûúâi khi naâo nhûäng thên haâo nhên sô úã caác tónh tham dûå àöng àuã caác phiïn nhoám.

Vúái thúâi gian qua, àûác Àaåt Lai Laåt Ma caâng gia tùng quyïìn haânh cuãa ngaâi vaâ khöng cêìn àïën sûå giuáp àúä yá kiïën cuãa nhûäng Höåi Àöìng hay cuãa Quöëc Höåi nûäa. Xûá Têy Taång chûa bao giúâ coá àûúåc möåt sûå cai trõ anh minh vaâ saáng suöët nhû thïë.

Tûâ trïn noác àïìn nhòn ra xa, laâ möåt phong caãnh vö cuâng ngoaån muåc. Nùçm vïì phña àöng laâ vuâng àöìng bùçng Lhassa xanh tûúi, raãi raác coá nhûäng cuåm rûâng nhoã vúái nhûäng luâm nhoã uöën khuác,

LOBSANG RAMPA 22


phaãn chiïëu aánh nùæng mùåt trúâi nhû nhûäng con rùæn baåc, trûúác khi chaãy vaâo söng Tsang Pö úã caách àoá saáu mûúi cêy söë. ÚÃ phña bùæc vaâ nam, nhûäng daäy nuái cao dûång lïn chúm chúãm nhû thaânh quaách bao boåc chung quanh caác vuâng thung luäng vaâ cao nguyïn Têy Taång, laâm cho dên töåc xûá naây söëng biïåt lêåp hoaân toaân vúái thïë giúái bïn ngoaâi. Nhiïìu tu viïån Laåt Ma Giaáo àûúåc dûång lïn trïn caác triïìn nuái. ÚÃ trïn nhûäng ngoån nuái cao hún, coá nhûäng àaåo viïån nhoã nhö lïn möåt caách nguy hiïím trïn nhûäng sûúân nuái cheo leo bïn búâ vûåc thùèm. Vïì phña têy, hai ngoån nuái song àöi cuãa àiïån Potala vaâ tu viïån Chakpori nhö lïn úã àùçng xa. Giûäa hai ngoån nuái naây, caánh cûãa Têy Mön chiïëu saáng ngúâi trong aánh saáng bònh minh coân sûúng múâ laånh leäo. Maâu àoã sêåm cuãa nïìn trúâi caâng nöíi bêåt lïn möåt caách dõ thûúâng, tûúng phaãn vúái maâu tuyïët trùæng tinh bao phuã caác daäy nuái nhö lïn úã phña chên trúâi.

Trïn àêìu chuáng töi, nhûäng àaám mêy lúåt lûúát nheå trong khöng gian. Trong thaânh phöë, úã gêìn bïn, toaâ Thõ Saãnh day lûng vaâo mùåt bùæc cuãa ngöi àïìn. Súã Ngên Khöë úã saát bïn caånh, cuâng vúái nhûäng gian haâng, cûãa tiïåm vaâ chúå buáa maâ ngûúâi ta coá thïí mua àuã moåi thûá, thûúång vaâng haå caám. Caách àoá khöng xa, úã vïì phña àöng, laâ möåt tu viïån cuãa nûä giúái vaâ vuâng cû truá cuãa Êm Cöng.

Nhûäng khaách haânh hûúng àaä têëp nêåp trûúác cûãa àïìn, möåt trong nhûäng núi thaánh àõa lúán nhêët cuãa Phêåt Giaáo. Chuáng töi nghe tiïëng noái chuyïån khöng ngúát vaâ nhûäng tiïëng àöång öìn aâo cuãa caác tñn àöì haânh hûúng àïën tûâ nhûäng vuâng xa xöi vúái nhûäng àöì lïî vêåt maâ hoå àem cuáng dêng vúái hy voång àûúåc Ún Trïn ban ên huïå. Coá ngûúâi àem theo nhûäng con thuá maâ hoå àaä mua laåi úã loâ saát sinh vúái nhûäng söë tiïìn nhoã nhoi khiïm töën cuãa hoå. Cûáu söëng möåt sinh vêåt dêìu àoá laâ möåt con thuá hay möåt ngûúâi, laâ möåt nghiïåp töët rêët lúán vïì phûúng diïån têm linh.

Trong khi chuáng töi nhòn xem nhûäng caãnh tûúång cöí àiïín àoá, chuáng töi nghe nhûäng tiïëng kinh kïå ngên nga cuãa caác sû saäi, coá nhûäng gioång thêm trêìm cuãa caác võ sû giaâ chen lêîn vúái nhûäng gioång thanh, nheå cuãa nhûäng chuá tiïíu sú cú. Tiïëng tröëng vaâ nhûäng tiïëng keân cuäng tröîi dêåy vang tai.

Nhûäng sû saäi khöng bêån röån cöng viïåc, chaåy túái lui lùng xùng khöng ngúát. Vaâi võ mùåc aáo maâu vaâng, nhûäng võ khaác mùåc maâu tñm, nhûng phêìn àöng mùåc aáo traâng maâu àoã lúåt cuãa nhûäng "Sû saäi thûúâng", maâu hoaân kim vaâ maâu àoã sêåm daânh cho caác sû saäi trong àiïån Potala. Nhûäng chuá tiïíu sú cú vaâ caác sû saäi caãnh binh mùåc aáo



giaâ sêåm cuäng qua laåi lùng xùng. Hêìu hïët àïìu coá möåt àiïím chung: AÁo cuãa hoå dêìu cuä hay múái, àïìu laâ aáo caâ sa vaá tûâng miïëng nhû cuãa Àûác Phêåt ngaây xûa.

Nhûäng sû saäi coá phêån sûå trong àiïån Potala mùåc möåt chiïëc aáo vaâng ngùæn, khöng tay, úã bïn ngoaâi aáo daâi cuãa hoå. Maâu hoaâng kim àûúåc coi nhû möåt maâu linh thiïng úã Têy Taång (noá khöng bao giúâ phai, búãi noá laâ möåt maâu tinh khiïët), vaâ àoá laâ maâu chñnh thûác cuãa àûác Àaåt Lai Laåt Ma. Nhûäng sû saäi hay caác võ Laåt Ma cao cêëp hêìu cêån bïn ngoaâi, coá quyïìn mùåc aáo ngùæn maâu vaâng phuã ngoaâi aáo cuãa hoå.

Tûâ trïn noác àïìn Jokang chuáng töi ài vïì phña àiïån Potala thò thêëy coá nhiïìu võ aáo vaâng ài qua laåi. Chuáng töi ngûúác mùæt nhòn lïn thò thêëy nhûäng ngoån cúâ tön giaáo phêët phú trûúác gioá vaâ nhûäng maái bêìu cuãa ngöi àïìn chiïëu loáng laánh dûúái aánh mùåt trúâi.

Nïìn trúâi àoã thùæm tröng tuyïåt àeåp vúái nhûäng laân mêy nheå vaâ daâi, coi dûúâng nhû möåt bûác tranh veä. Chuáng töi vûâa àang ngùæm caãnh maâ caãm thêëy say sûa ngêy ngêët, thò meå töi àaä giaán àoaån caái giêy phuát huyïìn diïåu àoá maâ noái:

- Thöi ta ài keão mêët thúâi giúâ. Mònh phaãi vïì xem chûâng keão boån gia nö noá laâm hoãng viïåc.

Chuáng töi beân lïn ngûåa trúã vïì nhaâ theo con àûúâng Lingkhor, möîi bûúác chên ngûåa vang trïn mùåt àûúâng löå caâng àûa töi àïën gêìn, àiïìu maâ töi goåi laâ möåt cuöåc "thûã thaách", nhûng meå töi thò coi nhû laâ ngaây Àaåi Nhêåt cuãa mònh.

Vïì àïën nhaâ, meå töi xem qua têët caã moåi viïåc möåt lêìn cuöëi cuâng, vaâ chuáng töi liïìn ùn uöëng möåt bûäa no buång àïí chuêín bõ chúâ nhûäng gò sùæp àïën. Thêåt vêåy, chuáng töi biïët rùçng trong nhûäng dõp nhû thïë, nhûäng quan khaách àûúåc thïët àaäi ùn uöëng no say, coân nhûäng ngûúâi nhaâ thò phaãi lo tiïëp àaäi maâ thöi, chúá khöng àûúåc ùn uöëng gò caã.

Tiïëng nhaåc tröëng vang rïìn baáo hiïåu caác sû saäi nhaåc cöng àaä àïën, hoå liïìn àûúåc àûa vaâo khu vûúân phña sau nhaâ. Hoå coá mang theo nhûäng keân loa, keân öëng, tröëng, tuâ vaâ, vaâ àeo chuåp choäa trïn cöí. Hoå vûâa bûúác vaâo khu vûúân, vûâa noái chuyïån huyïn thuyïn vaâ goåi àem rûúåu bia uöëng cho thêëm gioång àïí lêëy hûáng. Nhûäng tiïëng rñt chaát chuáa vaâ tiïëng thöíi àiïëc tai cuãa nhûäng keân loa, chiïëm troån

LOBSANG RAMPA 24


mêët nûãa giúâ: Caác sû saäi àang "Lïn dêíy" vaâ thûã laåi nhûäng nhaåc khñ cuãa hoå.

Võ quan khaách àêìu tiïn àaä àïën, vúái möåt àoaân tuây tuâng cûúäi ngûåa theo hêìu vaâ cêìm nhûäng ngoån cúâ hiïåu bay phêët phú trûúác gioá, gêy nïn nhûäng tiïëng àöång öìn aâo ngoaâi sên. Nhûäng cöíng sùæt múã toang vaâ caác gia nö nhaâ töi àûáng sùæp haâng hai bïn cûãa vaâo àïí nghinh tiïëp nhûäng ngûúâi múái àïën. Võ quaãn gia cuâng vúái hai ngûúâi phuå taá àûáng keâm hai bïn, möîi ngûúâi cêìm núi tay haâng taá nhûäng khùn choaâng cöí bùçng luåa maâ ngûúâi Têy Taång duâng àïí dêng cho khaách nhû möåt caách chaâo hoãi theo phong tuåc böín sûá. Coá têët caã taám loaåi khùn choaâng àïí dêng cho caác võ khaách tuây chûác võ hay cêëp bêåc cao thêëp, vaâ ngûúâi ta phaãi biïët dêng caái naâo cho thñch húåp keão mang löîi bêët kñnh. Àûác Àaåt Lai Laåt Ma chó ban cho vaâ thu nhêån nhûäng khùn choaâng thûúång haão haång. Nhûäng khùn choaâng naây tïn goåi laâ Khata, vaâ àêy laâ nghi thûác àïí dêng biïëu: Nïëu ngûúâi gia trûúãng coá cêëp bêåc ngang haâng vúái khaách, thò y àûáng thuåt laåi úã phña sau, vaâ àûa hai tay thùèng túái trûúác. Ngûúâi khaách cuäng laâm y nhû vêåy. Kïë àoá, ngûúâi gia trûúãng vaái chaâo vaâ àùåt caái khùn choaâng lïn hai cûúâm tay cuãa võ quyá khaách, ngûúâi naây cuäng àaáp lïî, röìi gúä hai cûúâm tay ra, cêìm lêëy khùn choaâng trúã qua löån laåi núi tay àïí toã ra mònh chêëp nhêån moán quaâ biïëu, vaâ giao caái khùn cho möåt ngûúâi hêìu cêån.

Nïëu ngûúâi biïëu khùn laâ ngûúâi úã àùèng cêëp rêët thêëp, thò y quò xuöëng, le lûúäi ra chaâo (nghi thûác naây tûúng àûúng vúái cûã chó ngaã noán chaâo cuãa ngûúâi phûúng Têy) vaâ àùåt caái khùn choaâng dûúái chên khaách, kïë àoá khaách àaáp lïî bùçng caách àùåt caái khùn choaâng riïng cuãa mònh voâng quanh cöí ngûúâi gia trûúãng.

ÚÃ Têy Taång, moåi quaâ biïëu àïìu coá keâm theo möåt caái khùn choaâng thñch nghi, hoùåc nhûäng thú khen tùång hay vùn bùçng tûúãng lïå cuäng vêåy. Nhûäng khùn choaâng cuãa chñnh phuã maâu vaâng, coân nhûäng khùn choaâng khaác maâu trùæng. Nïëu àûác Àaåt Lai Laåt Ma muöën ban möåt danh dûå lúán lao cho möåt ngûúâi naâo, ngaâi àùåt núi cöí ngûúâi êëy möåt khùn choaâng cöåt bùçng möåt súåi chó tú àoã coá ba voâng. Vaâ nïëu trong khi àoá ngaâi àûa hai baân tay ra, loâng baân tay lêåt ngûãa lïn trúâi, thò àoá laâ möåt caái danh dûå rêët àùåc biïåt! Thêåt vêåy, ngûúâi Têy Taång tin chùæc rùçng quaá khûá vaâ tûúng lai àïìu coá ghi trïn nhûäng àûúâng chó trong loâng baân tay. Àûác Àaåt Lai Laåt Ma, bùçng caách lêåt ngûãa hai baân tay cuãa Ngaâi, toã loâng ûu aái vaâ thiïån caãm



àêåm àaâ nhêët. Vïì sau, töi àûúåc Ngaâi ban cho caái danh dûå àoá hai lêìn.

Àêy noái vïì ngûúâi quaãn gia àûáng tiïëp àoán khaách trûúác cûãa vúái hai ngûúâi phuå taá úã hai bïn. Y chaâo khaách vaâ nhêån khùn choaâng cuãa khaách röìi àûa qua cho ngûúâi phuå taá àûáng bïn taã. Trong khi àoá ngûúâi phuå taá àûáng bïn hûäu àûa cho y möåt khùn choaâng thñch nghi maâ y àùåt lïn cûúâm tay hay lïn cöí cuãa ngûúâi khaách, tuây theo cêëp bêåc tûúng xûáng. Têët caã nhûäng khùn choaâng naây àïìu àûúåc sûã duång laåi rêët nhiïìu lêìn.

Võ quaãn gia vaâ hai ngûúâi phuå taá möîi luác caâng thïm bêån röån, vò quan khaách àïën möîi luác caâng àöng. Dêìu cho hoå àïën tûâ nhûäng trang traåi laáng giïìng, tûâ thaânh phöë Lhassa, hay tûâ nhûäng vuâng ngoaåi ö, nhûäng àoaân kyå maä tuây tuâng cuãa hoå luön luön àïën bùçng Lingkhor, röìi ài vaâo con àûúâng nhoã thuöåc àõa phêån cuãa gia töåc chuáng töi, úã dûúái boáng maát cuãa àiïån Potala. Nhûäng baâ mïånh phuå phu nhên phaãi ài bùçng ngûåa trong nhiïìu giúâ, duâng möåt caái mùåt naå bùçng da àïí che mùåt cho khoãi bõ nhûäng ngoån gioá löëc coá quïën àêìy caát buåi. Trïn caác mùåt naå êëy thûúâng coá phaác hoåa nhûäng neát chên dung cuãa võ chuã nhên. Khi àïën núi, caác baâ múái löåt mùåt naå ra vaâ àöìng thúâi cúãi luön caái aáo túi bùçng da con Yak. Nhûäng bûác chên dung êëy luön luön laâm töi thñch thuá: Caác baâ caâng giaâ vaâ xêëu, thò nhûäng bûác chên dung veä trïn mùåt naå laåi caâng treã vaâ àeåp!

Möåt sûå hoaåt àöång têëp nêåp diïîn ra trong nhaâ töi. Nhûäng gia nö khöng ngúát àem ra nhûäng têëm nïåm cho khaách ngöìi. ÚÃ Têy Taång ngûúâi ta khöng ngöìi trïn ghïë, maâ ngöìi trïn têëm nïåm àöå möåt thûúác vuöng vaâ daây àöå hai mûúi phên. Ban àïm, ngûúâi ta gheáp nhiïìu têëm nïåm laåi àïí laâm chöî nguã, vaâ chuáng töi thêëy nùçm ngöìi trïn nïåm thoaãi maái dïî chõu hún laâ ngöìi trïn ghïë baânh hay nùçm trïn giûúâng.

Khi khaách vûâa àïën, hoå àûúåc múâi duâng traâ pha bú; vaâ kïë àoá hoå àûúåc àûa vaâo phoâng ùn. Taåi àêy, àuã caác thûác ùn àaä doån sùén vaâ khaách coá thïí ùn uöëng tuây thñch trong khi chúâ àúåi cuöåc tiïëp tên thêåt sûå bùæt àêìu. Böën mûúi võ phu nhên thuöåc gia àònh quyïìn quyá àaä àïën cuâng vúái nhûäng võ quyá baâ têm phuác cuãa hoå. Trong khi meå töi àang tiïëp àoán möåt nhoám caác baâ mïånh phuå naây, thò möåt nhoám caác baâ khaác ài daåo khùæp núi trong nhaâ, ngùæm nhòn baân ghïë vaâ thûúãng thûác trõ giaá caác àöì vêåt trang hoaâng. Thêåt chùèng khaác naâo möåt cuöåc "Xêm lùng" vô àaåi: Caác baâ khaách coá mùåt úã khùæp núi, àuã caác hònh daång, àuã caác maâu sùæc, àuã moåi haång tuöíi. Coá vaâi baâ xuêët hiïån úã

LOBSANG RAMPA 26


nhûäng chöî bêët ngúâ nhêët vaâ khöng chuát do dûå, cêët tiïëng hoãi boån gia nö giaá tiïìn cuãa moán àöì naây, hay giaá trõ cuãa moán vêåt khaác. Noái toám laåi, caác baâ xûã sûå nhû têët caã moåi ngûúâi àaân baâ khaác trïn thïë giúái. Àoá cuäng laâ sûå thûúâng tònh. Chõ Yaso cuãa töi àuãng àónh trong möåt böå lïî phuåc múái toanh vaâ búái àêìu theo kiïíu múái nhêët, hay ñt ra àoá laâ chõ nghô nhû vêåy. Töi thò cho rùçng kiïíu toác cuãa chõ thêåt löë lùng, nhûng töi luön luön vêîn coá oác chó trñch nhûäng viïåc laâm cuãa nûä giúái. Dêìu sao, coá àiïìu chùæc chùæn laâ ngaây höm àoá töi thêëy caác baâ coá veã tûå do xêm lùng möåt caách àöåc àaáo.

Àïí laâm cho cuöåc tiïëp tên caâng söi nöíi àònh àaám hún nûäa, nhûäng cö gaái kiïíu mêîu cuäng coá mùåt trong haâng quan khaách. ÚÃ Têy Taång, möåt võ phu nhên thuöåc doâng sang phaãi coá rêët nhiïìu y phuåc sang troång vaâ àöì nûä trang quyá giaá. Nhûäng böå y phuåc naây cêìn phaãi àûúåc triïín laäm vaâo nhûäng dõp giao tïë cöng cöång, nhûng vò ngûúâi ta khöng thïí laâm nhû vêåy nïëu khöng thay àöíi y phuåc thûúâng xuyïn, nïn nhûäng cö gaái àûúåc huêën luyïån àùåc biïåt, goåi laâ "Chuãng nûä", àûúåc duâng laâm kiïíu mêîu. Búãi àoá, nhûäng cö chuãng nûä naây khoaác vaâo nhûäng böå y phuåc vaâ àeo àöì nûä trang cuãa meå töi, vaâ vûâa ngöìi len loãi trong àaám quan khaách vûâa uöëng haâng taá àïëm khöng hïët nhûäng cheán traâ pha bú, trûúác khi ài thay böå y phuåc khaác vaâ àeo nhûäng àöì nûä trang khaác. Lêîn löån trong haâng quan khaách, caác cö êëy cuäng giuáp àúä meå töi trong vai troâ nûä chuã nhên. Trong möåt ngaây, caác cö "Chuãng nûä" àoá coá thïí thay àöíi y phuåc vaâ nûä trang àïën nùm saáu lêìn.

Caác quyá khaách bïn nam giúái thò chuá yá nhiïìu hún àïën nhûäng troâ chúi tiïu khiïín úã trong vûúân. Ngûúâi ta àaä cho möåt àoaân troâ xiïëc àïën àïí giuáp vui. Ba ngûúâi trong àoaân naây cêìm dûång àûáng möåt cêy saâo cao nùm thûúác, trïn choát hïët coá möåt ngûúâi nûäa chöíng ngûúåc àêìu vaâ giûä thùng bùçng trïn àónh cêy saâo. Khi àoá, cêy saâo bõ giêåt ra thònh lònh vaâ ngûúâi laâm troâ xiïëc nheå mònh rúi xuöëng àêët trïn hai chên nhû möåt con meâo. Nhûäng àûáa treã con nhòn xem troâ xiïëc naây beân ruã nhau ra möåt chöî vùæng àïí bùæt chûúác. Chuáng tòm àûúåc möåt cêy saâo cao àöå hai, ba thûúác vaâ cêìm dûång àûáng lïn. Möåt àûáa treã gan lò nhêët treâo lïn. Nhûng ú kòa, khi y thûã chöíng ngûúåc àêìu lïn cêy saâo, y mêët thùng bùçng vaâ rúi xuöëng nhû möåt taãng àaá lïn àêìu nhûäng àûáa khaác. Nhûng may thay, nhûäng àûáa naây coá möåt caái soå khaá cûáng, vaâ ngoaâi nhûäng cuåc u to bùçng nhûäng quaã trûáng võt ra, khöng ai bõ thûúng nùång.



Meå töi xuêët hiïån trong khu vûúân, ngûúâi hûúáng dêîn möåt nhoám caác baâ phu nhên muöën xem caác troâ biïíu diïîn vaâ nghe nhaåc. Àiïìu naây khöng khoá, vò caác sû saäi nhaåc cöng àaä coá àuã thúâi giúâ àïí sûúãi êëm loâng bùçng nhûäng chêìu rûúåu bia döìi daâo thoãa thñch.

Meå töi ùn mùåc möåt caách long troång àùåc biïåt: AÁo kyå maä "Bolero" ngùæn maâu vaâng tñm, trïn möåt caái "Jupe" bùçng nó maâu àoã sêåm daâi àïën goát chên. Nhûäng àöi uãng rêët cao bùçng nó trùæng tinh vúái nhûäng goát àoã thùæm vaâ nhûäng súåi dêy uãng rêët àeåp laâm nöíi bêåt maâu y phuåc möåt caách rêët myä thuêåt. Bïn trong chiïëc aáo kyå maä, meå töi mùåc möåt aáo loát bùçng luåa àoã. Phuã bïn ngoaâi laâ möåt caái khùn choaâng bùçng luåa thïu vùæt ngang trûúác ngûåc tûâ vai bïn mùåt qua höng bïn traái vaâ cöåt laåi úã bïn höng vúái möåt caái khoen bùçng vaâng khöëi. Caái khùn choaâng naây thoâng xuöëng àïën têån lûng, coá maâu àoã thùæm úã phña trïn dêy lûng, vaâ chuyïín qua maâu vaâng lúåt àïën maâu vaâng nghïå rêët àêåm.

Meå töi àeo trïn cöí ba goái buâa cöåt bùçng möåt súåi dêy vaâng, maâ meå töåi khöng luác naâo rúâi. Ba goái buâa naây laâ nhûäng moán quaâ cûúái cuãa meå töåi, hai goái laâ quaâ tùång cuãa gia àònh, vaâ goái thûá ba, möåt danh dûå àùåc biïåt, laâ quaâ tùång cuãa àûác Àaåt Lai Laåt Ma. Meå töi cuäng àeo àöì nûä trang rêët quyá giaá, vò úã Têy Taång nhûäng àöì nûä trang cuãa möåt võ phu nhên nhiïìu hay ñt tuây úã cêëp àùèng cuãa hoå trong xaä höåi. Búãi àoá, möåt ngûúâi chöìng phaãi tùång àöì vaâng ngoåc cho vúå möîi khi àûúåc thùng quan tiïën chûác.

Phaãi mêët nhiïìu ngaây àïí laâm àêìu toác cuãa meå töi, vúái têët caã möåt trùm leã taám loån toác. Söë möåt trùm leã taám laâ möåt söë linh thiïng, vaâ nhûäng phuå nûä coá nhiïìu toác àïí coá thïí kïët thaânh bêëy nhiïu loån rêët àûúåc hêm möå. Àêìu toác cuãa meå töi chia laâm hai phêìn coá möåt àûúâng cheã úã giûäa, àûúåc kïët laåi búãi möåt caái maäo bùçng cêy àùåt trïn àónh àêìu nhû möåt caái noán. Maäo naây sún maâu àoã thùæm, coá nhêån kim cûúng chiïëu loáng laánh, cêín vaâng vaâ ngoåc thaåch. Meå töi àeo möåt àöi hoa tai bùçng san hö rêët lúán vaâ nùång àïën nöîi àïí cho traái tai khoãi bõ quaá cùng vaâ coá thïí àûát ra, ngûúâi phaãi giûä noá laåi bùçng möåt súåi chó àoã quêën chung quanh vaânh tai, vaâ àêìu súåi chó thoâng xuöëng gêìn àuång túái dêy lûng. Töi ngùæm nhòn meå töi maâ phaãi nhòn nhêån rùçng meå töi rêët àeåp. Tuy nhiïn, vúái àöi böng tai nùång nhû thïë, meå töi laâm sao quay àêìu laåi phña sau?

Nhûäng quan khaách ài baách böå daåo chúi, vûâa ngùæm caãnh trong caác khu vûúân vûâa trùçm tröì khen ngúåi. Nhûäng võ khaách ngöìi riïng tûâng nhoám àïí trao àöíi nhûäng cêu chuyïån vùåt. Nhêët laâ caác baâ thò

LOBSANG RAMPA 28


khöng àïí lúã mêët möåt phuát naâo maâ khöng noái chuyïån cuãa ngûúâi laáng giïìng...

Nhûng thêåt sûå, têët caã àïìu àúåi chúâ àïën phêìn chñnh cuãa buöíi tiïëp tên, kyâ dû caác muåc khaác trong chûúng trònh chó laâ möåt sûå chuêín bõ tinh thêìn àïí àûa hoå àïën caái giúâ phuát quan troång khi caác nhaâ àaåo sô chiïm tinh noái tiïn tri vïì bûúác àûúâng tûúng lai cuãa töi. Cuöåc àúâi töi sau naây seä tuây thuöåc núi quyïët àõnh cuãa hoå.

Ngaây àaä sùæp taân, khi aánh taâ dûúng keáo daâi nhûäng boáng àen cuãa moåi vêåt vaâ cêy coã trïn mùåt àêët, caác quan khaách àïìu toã ra uïí oaãi àöëi vúái caác troâ giuáp vui vaâ tiïu khiïín. Bûãa tiïåc no say àùåt hoå trong möåt traång thaái thuå caãm. Nhûäng keã gia nö mïåt moãi vêîn coân àem thïm thûác ùn lïn baân khi nhûäng dôa cheán àaä caån, nhûng sau cuâng moåi ngûúâi àaä ùn uöëng no àuã vúái giúâ khùæc tröi qua. Nhûäng ngûúâi laâm troâ xiïëc giuáp vui cuäng bùæt àêìu caãm thêëy mïåt moãi, hïët ngûúâi noå àïën ngûúâi kia, hoå lêìn lêìn ruát lui, ài vaâo nhaâ bïëp nghó ngúi vaâ goåi thïm möåt chêìu rûúåu bia cuöëi cuâng.

Caác nhaåc cöng vêîn coân sùæc diïån tûúi tùæn, thöíi keân loa, àaánh chuåp choäa vaâ àaánh tröëng möåt caách àêìy hûáng khúãi. Trïn nhûäng taân cêy to, loaâi chim súå haäi vò tiïëng àöång öìn aâo àaä rúâi khoãi nhûäng töí quen thuöåc cuãa chuáng.

Khöng phaãi chó coá chim laâ biïët súå sïåt. Nhûäng con meâo cuäng àaä biïën mêët daång vaâ êín nuáp trong nhûäng chöî kñn àaáo tûâ khi nhûäng quan khaách àêìu tiïn cuâng caác àoaân tuây tuâng rêìm röå àïën nhaâ. Nhûäng con choá ngao àen lúán cuãa nhaâ töi cuäng ïm húi lùæng tiïëng, giêëc nguã àaä khúáp moã chuáng. Chuáng àaä ùn uöëng no buång àïën mûác khöng coân sûác àïí ùn nûäa.

Trúâi caâng töëi dêìn trong nhûäng khu vûúân. Muâi hûúng thúm ngaát xöng lïn tûâ nhûäng bònh lû hûúng khoái trêìm nghi nguát. Nhûäng khu vûúân cuãa cha töi nöíi tiïëng khùæp sûá Têy Taång vò nhûäng kyâ hoa dõ thaão vaâ nhûäng hoân non böå vô àaåi nhêåp caãng tûâ Trung Hoa. Coá nhûäng cêy lï, cêy taáo, cêy mú luân thêëp, bïn caånh nhûäng cêy cöí thuå cao lúán, trïn taân cêy coá cùæm cúâ xñ bay phêët phú dûúái ngoån gioá nheå ban chiïìu.

Sau cuâng, vêìng höìng àaä khuêët daång sau nhûäng daäy nuái Tuyïët Sún xa tñt têån chên trúâi: Möåt ngaây àaä chêëm dûát. Tûâ nhûäng tu viïån Laåc Ma giaáo voång àïën tiïëng keân àiïím giúâ khùæc tröi qua; hùçng trùm ngoån àeân bú àaä àûúåc thùæp saáng khùæp núi, trïn caác caânh cêy, dûúái nhûäng maái nhaâ, vaâ coá nhûäng ngoån àeân khaác thaã lûúát nheå



trïn mùåt nûúác ïm àïìm cuãa ao sen trong vûúân nhaâ. Chöî naây, coá ngoån àeân bõ keåt trong caác laá sen chùèng khaác naâo nhûäng chiïëc taâu bõ keåt trïn baäi caát, vaâ chöî kia, vaâi ngoån àeân tröi lïnh àïnh phiïu baåt vïì caái cuâ lao núi àoá nhûäng con haåc seä truá nguå luác ban àïm.

Möåt tiïëng cöìng vûâa àiïím, moåi ngûúâi quay àêìu nhòn laåi: Möåt cuöåc diïîn haânh tûâ àùçng xa sùæp sûãa àïën gêìn. Trong khu vûúân nhaâ, àaä dûång sùén möåt caái lïìu rêët lúán, maân treo trûúáng ruä. Cûãa lïìu múã röång, bïn trong coá àùåt möåt caái saân göî vaâ böën caái àön Têy Taång laâm chöî ngöìi.

Àoaân ngûúâi diïîn haânh bûúác àïën trûúác liïìu, do böën ngûúâi gia nhên cuãa nhaâ töi cêìm àuöëc dêîn àûúâng. Theo sau hoå laâ böën ngûúâi nhaåc cöng thöíi keân loa bùçng baåc. Kïë àoá, cha töi, meå töi, bûúác lïn saân göî cuâng vúái hai võ trûúãng laäo, laâ nhûäng bêåc giaáo sô kiïm chûác Thiïn Giaám Quan, àaãm nhiïåm viïåc tiïn tri caác àiïìu hoåa phûúác cuãa quöëc gia.

Nhûäng võ trûúãng laäo naây, xuêët xûá tûâ vuâng Nechung, laâ nhûäng nhaâ chiïm tinh gioãi nhêët cuãa xûá Têy Taång. Nhûäng lúâi tiïn tri cuãa caác võ nhiïìu lêìn toã ra àaä chñnh xaác vaâ àuáng nhû caác sûå viïåc àaä xaãy ra vïì sau. Möåt tuêìn lïî trûúác àoá, àûác Àaåt Lai Laåt Ma àaä múâi caác võ àïën àïí nhòn xem tûúng lai cuãa möåt àûáa treã lïn baãy tuöíi. Hai võ êëy àaä lêëy laá söë cuãa töi vaâ nghiïn cûáu cùån keä tûâng ly tûâng tñ trong nhiïìu ngaây nhûäng aãnh hûúãng cuãa caác vò tinh tuá.

Hai võ Laåt Ma àem theo laá söë chiïm tinh vaâ nhûäng baãng àoaán söë. Hai võ khaác tiïën àïën vaâ àúä hai võ Thiïn Giaám Quan giaâ bûúác lïn saân göî, trïn àoá hai võ naây ngöìi saát caånh nhau nhû hai pho tûúång bùçng ngaâ. Nhûäng chiïëc aáo röång bùçng luåa Trung Hoa maâu vaâng laåi caâng laâm nöíi bêåt tuöíi taác cao niïn cuãa hoå. Hoå àöåi trïn àêìu chiïëc maäo lúán cuãa caác àaåo sô maâ troång lûúång coá veã quaá nùång àöëi vúái nhûäng caái cöí nhùn nheo cuãa hoå. Caác quan khaách àïìu vêy chung quanh caái saân göî vaâ ngöìi trïn nhûäng têëm nïåm traãi dûúái àêët. Nhûäng cêu chuyïån àïìu ngûng bùåt, moåi ngûúâi àïìu lùæng tai nghe lúâi phaán quyïët cuãa võ niïn trûúãng trong hai võ Thiïn Giaám Quan laäo thaânh. Võ niïn trûúãng bùæt àêìu noái bùçng möåt gioång nheå nhaâng:

- "Lha dre mig cho nang chig". (Quyã thêìn vaâ nhên gian cuâng bõ chi phöëi nhû nhau búãi nhûäng àõnh luêåt huyïìn bñ trong vuä truå. YÁ noái: Ngûúâi ta coá thïí tiïn àoaán viïåc tûúng lai.)

Bùçng möåt gioång trêìm, võ Thiïn Giaám Quan cao niïn noái tiïn tri suöët möåt tiïëng àöìng höì. Kïë àoá, ngûúâi nghó ngúi trong mûúâi

LOBSANG RAMPA 30


phuát, vaâ laåi noái thïm möåt giúâ nûäa, khi àoá, ngûúâi tiïëp tuåc vaåch trêìn tûúng lai cuãa töi dûúái nhûäng neát àaåi cûúng.

- "Laå quaá, thêåt laâ kyâ diïåu!" toaân thïí cûã toåa bêët giaác thöët lïn trong khi hoå àang àùæm chòm trong möåt cún thñch thuá mï ly.

Nhû thïë, ngûúâi ta àaä noái cho töi biïët trûúác tûúng lai cuãa töi: "Sau möåt giai àoaån thûã thaách cam go gian khöí, àûúng söë seä laâ möåt àûáa treã lïn baãy tuöíi, seä bûúác chên vaâo tu viïån àïí àûúåc thuå huêën nhû möåt tu sô kiïm y sô giaãi phêîu. Y seä gùåp nhiïìu nghõch caãnh gian lao, seä rúâi khoãi xûá súã vaâ söëng úã ngoaåi quöëc. Y seä mêët hïët têët caã, seä phaãi laâm laåi cuöåc àúâi tûâ con söë khöng vaâ sau cuâng y seä thaânh cöng".

Cuöåc tiïn tri àaä bïë maåc, caác quan khaách cuäng àaä giaãi taán lêìn lêìn. Nhûäng võ khaách úã xa coân naán laåi nhaâ töi möåt àïm àïí saáng ngaây höm sau lïn àûúâng. Nhûäng ngûúâi khaác trúã vïì ngay àïm àoá cuâng vúái gia nhên tuây tuâng cuãa hoå dûúái aánh saáng cuãa nhûäng ngoån àuöëc. Hoå tûåu húåp úã ngoaâi sên, giûäa nhûäng tiïëng ngûåa khua moáng sùæt trïn nïìn àaá vaâ nhûäng tiïëng ngûúâi kïu goåi lêîn nhau.

Möåt lêìn nûäa, caái cöíng sùæt nùång nïì laåi múã toang êìm ô àïí cho àoaân ngûúâi ngûåa ài qua. Tiïëng chên ngûåa khua vang vaâ nhûäng gioång noái chuyïån troâ cuãa hoå nghe àaä thûa dêìn, vaâ sau cuâng chó coân laåi caái im lùång cuãa ban àïm.



TÖI CHUÊÍN BÕ XUÊËT GIA

Trong nhaâ töi, vêîn coân sûå hoaåt àöång nhöån nhõp öìn aâo. Traâ bú àûúåc roát ra nhû suöëi chaãy vaâ thûác ùn àûúåc doån ra vaâo giúâ choát àïí àaäi nhûäng quan khaách coân úã laåi àïm nay. Têët caã caác gian phoâng trong nhaâ àïìu bõ chiïëm àoáng; khöng coân phoâng naâo cho töi. Töi ài thêîn thú, loâng buöìn man maác; àïí giïët thúâi giúâ, töi vûâa ài baách böå vûâa àaá nhûäng viïn soãi vaâ têët caã nhûäng gò nùçm dûúái chên töi, nhûng sûå bêån röån àoá cuäng khöng àuã laâm cho töi giaãi khuêy. Khöng ai chuá yá àïën töi: Nhûäng quan khaách àïìu àaä moãi mï vaâ àûúåc haâi loâng, coân nhûäng gia nö thò mïåt nhoaâi vaâ bûåc böåi. Töi thêìm nghô vaâ cùçn nhùçn:

- Loaâi ngûåa coá leä dïî thöng caãm hún. Ta seä nguã chung vúái ngûåa àïm nay.

Nhûäng chuöìng ngûåa àïìu êëm aáp, vaâ nùçm trïn àöëng rúm raå cuäng ïm lûng, nhûng giêëc nguã khoá àïën. Möîi khi töi chúåp mùæt thiïëp ài, thò möåt con ngûåa laåi thuác àêíy töi, hoùåc töi bõ àaánh thûác möåt caách àöåt ngöåt búãi möåt tiïëng àöång tûâ trong nhaâ. Lêìn lêìn, moåi vêåt àïìu àùæm chòm trong im lùång. Töi ngöìi nhöím dêåy nhòn ra ngoaâi, thò thêëy àeân lûãa lêìn lêìn àaä tùæt. Trong giêy laát, chó coân laåi aánh trùng laånh luâng phaãn chiïëu saáng ngúâi trïn nhûäng ngoån nuái àêìy tuyïët phuã. Nhûäng con ngûåa àaä nguã, coá con nguã àûáng, coá con nùçm nghiïn qua möåt bïn. Sau cuâng töi cuäng àaä nguã thiïëp ài. Saáng ngaây höm sau, töi bõ àaánh thûác dêåy möåt caách phuã phaâng, coá ngûúâi noái vúái töi:

- Dêåy ài Lêm Baá. Töi coân phaãi thùæng yïn ngûåa, maâ cêåu nùçm choaán hïët chöî.

Thaânh thûã töi àûáng dêåy ài vïì nhaâ àïí kiïëm thûác ùn àúä daå. Trong nhaâ, àang coá sûå naáo àöång öìn aâo. Caác quan khaách sûãa soaån ra vïì vaâ meå töi chaåy tûâ nhoám naây sang nhoám khaác àïí tiïîn àûa khaách. Cha töi thò baân vïì viïåc sûãa nhaâ vaâ vûúân cho àeåp thïm. Ngûúâi noái cho möåt öng baån giaâ biïët yá àõnh seä nhêåp caãng kñnh thuãy tinh tûâ ÊËn Àöå àïí laâm cûãa söí. ÚÃ Têy Taång khöng coá kñnh, ngûúâi ta khöng chïë taåo kñnh trong xûá, vaâ thêåt laâ töën keám maâ nhêåp caãng kñnh tûâ ÊËn Àöå. Cûãa söí caác nhaâ úã Têy Taång coá nhûäng khuön göî trïn

LOBSANG RAMPA 32


àoá coá cùn möåt thûá giêëy saáp saáng àuåc nhûng khöng trong suöët. Nhûäng caánh cûãa söí bùçng göî nùång àûúåc gùæn úã ngoaâi, khöng phaãi àïí phoâng keã gian phi, maâ àïí traánh nhûäng cún baäo caát. Cún baäo caát naây, àöi khi coá quïån theo nhûäng viïn soãi nhoã, coá thïí laâm gaäy naát nhûäng cûãa söí trún, khöng coá phoâng vïå. Noá cuäng coá thïí cùæt àûát da thõt trïn mùåt vaâ trïn baân tay vúái nhûäng vïët cùæt rêët sêu; búãi vêåy thêåt rêët nguy hiïím maâ ài du lõch trong nhûäng muâa gioá lúán. Dên chuáng thuã àö Lahassa luön luön àïí yá coi chûâng ngoån nuái cuãa àiïån Potala. Nïëu thònh lònh noá biïën mêët dûúái möåt àaám sûúng muâ àen kõt, moåi ngûúâi seä lo kiïëm chöî êín nuáp an toaân àïí traánh baäo. Nhûng khöng phaãi chó coá loaâi ngûúâi laâ múái baáo àöång: Loaâi vêåt cuäng biïët trûúác khi sùæp coá baäo vaâ caác loaâi choá, ngûåa thûúâng ài trûúác ngûúâi ta àïí kiïëm chöî êín nuáp. Loaâi meâo khöng bao giúâ bõ baäo laâm haåi, vaâ loaâi Yak khöng coá gò phaãi súå. Sau khi ngûúâi khaách cuöëi cuâng àaä rúâi khoãi nhaâ, cha töi cho goåi töi vaâ noái:

- Con haäy ài chúå mua sùæm nhûäng thûá cêìn duâng, Öng Tzu biïët con phaãi mua sùæm nhûäng vêåt gò.

Töi nghô àïën nhûäng àöì duâng cêìn thiïët: Möåt caái cheán àûång tsampa bùçng göî, möåt caái dôa baåc vaâ möåt xêu chuöîi göìm möåt trùm leã taám höåt bùçng göî àaánh boáng. Söë möåt trùm leã taám naây laâ möåt con söë linh thiïng, noá cuäng chó bêëy nhiïu nhûäng àiïìu giúái rùn maâ möåt võ sû saäi cêìn phaãi nhúá.

Chuáng töi lïn àûúâng ra chúå, öng Tzu cûúäi ngûåa coân töi cûúäi lûâa. Sau khi qua nhiïìu khuác àûúâng quanh co, chuáng töi àaä àïën khu chúå buön baán têëp nêåp. Töi nhòn quanh dûúâng nhû àoá laâ chuyïën ài àêìu tiïn. Nhûng trong thêm têm, töi e ngaåi rùçng àoá laâ chuyïën ài cuöëi cuâng! Nhûäng tay thûúng buön vûâa àïën Lhassa, traân vaâo caác cûãa tiïåm vaâ tranh luêån söi nöíi àïí àõnh giaá haâng. Coá ngûúâi àem traâ sang àêy tûâ Trung Hoa, nhûäng ngûúâi khaác àem tú luåa tûâ bïn ÊËn Àöå. Chuáng töi vaåch àûúâng ài xuyïn qua àaám rûâng ngûúâi àïën nhûäng cûãa tiïåm coá nhûäng àöì vêåt maâ töi cêìn duâng. Thónh thoaãng öng Tzu trao àöíi lúâi chaâo hoãi vúái möåt baån giaâ quen tûâ höìi niïn thiïëu.

Töi cêìn mua möåt aáo traâng maâu àoã sêåm, cúä lúán, khöng phaãi chó vò lyá do töi seä lúán thïm, maâ cuäng vò möåt lyá do khaác rêët thûåc tïë. ÚÃ xûá naây, nhûäng ngûúâi lúán mùåc aáo rêët röång, nõt saát lûng. Phêìn trïn chiïëc aáo coá thïí duâng nhû möåt caái tuái àûång moåi thûá cêìn duâng. Möåt sû saäi "Trung bònh" chùèng haån, àem theo trong caái tuái àoá möåt cheán ùn tsampa, möåt caái dôa, möåt con dao, vaâi thûá buâa pheáp, möåt



bao gaåo maåch nha àaä sêëy vaâ thûúâng laâ möåt ñt tsampa. Nhûng ta àûâng quïn rùçng möåt sû saäi luön luön àem theo trong mònh têët caã nhûäng gò y súã hûäu trïn thïë gian naây.

Öng Tzu kiïím soaát viïåc sùæm sûãa cuãa töi. Töi chó àûúåc mua nhûäng gò töëi cêìn thiïët, têët caã àïìu laâ nhûäng haång rêët xoaâng, tûúng xûáng vúái möåt "Chuá tiïíu sú cú ngheâo": Möåt àöi deáp bùçng da con Yak, möåt caái boåc nhoã àïí àûång gaåo maåch nha sêëy, möåt caái cheán bùçng göî, möåt caái dôa cuäng bùçng göî (chûá khöng phaãi bùçng baåc!) vaâ möåt con dao. Thïm vaâo àoá laâ möåt xêu chuöîi haång thûúâng maâ töi phaãi tûå mònh àaánh boáng têët caã möåt trùm leã taám höåt; àoá laâ têët caã nhûäng gò maâ töi àûúåc mua sùæm. Cha töi laâ möåt nhaâ quyá töåc tyã phuá, coá nhûäng taâi saãn röång lúán khùæp núi trong xûá, nhûng trong möåt thúâi gian têåp sûå laâm möåt tu sô, vaâ ngaây naâo cha töi coân söëng töi phaãi laâ möåt chuá tiïíu ngheâo maâ thöi.

Töi coân nhòn möåt lêìn cuöëi, àûúâng xaá vaâ daäy nhaâ hai têìng úã hai bïn. Töi cuäng nhòn caã nhûäng tiïåm baán haâng hoáa treo luãng lùèng nhûäng khuác vi caá mêåp vaâ nhûäng yïn ngûåa úã trûúác cûãa. Möåt lêìn nûäa, töi lùæng tai nghe nhûäng lúâi noái àuâa cuãa nhûäng ngûúâi laái buön vaâ nhûäng cêu traã giaá vui veã cuãa nhûäng khaách haâng. Töi chûa tûâng thêëy con àûúâng naây coá veã êëm cuáng dïî chõu nhû thïë bao giúâ, töi ûúác ao caái söë phêån cuãa nhûäng ngûúâi nhòn thêëy noá hùçng ngaây vaâ seä tiïëp tuåc söëng hùçng ngaây úã taåi àêy. Nhûäng con choá hoang ài rong khùæp chöën, àûa muäi àaánh húi vêåt noå vêåt kia, vaâ cêët tiïëng suãa vang; nhûäng con ngûåa àúåi chuã ra lïånh cêët voá, thónh thoaãng laåi hñ lïn möåt traâng daâi. Nhûäng con Yak vûâa thöët ra nhûäng tiïëng kïu khaân gioång, vûâa len loãi giûäa nhûäng àaám ngûúâi böå haânh. Coá bao nhiïu sûå bñ êín úã àùçng sau nhûäng cûãa söí boåc giêëy saáp kia! Coá hùçng bao nhiïu nhûäng haâng hoáa laå luâng àïën tûâ böën phûúng trúâi, àaä àûúåc chúã xuyïn qua nhûäng caánh cûãa göî chùæc nõch kia, vaâ coá bao nhiïu giai thoaåi kyâ thuá maâ nhûäng caánh cûãa söí múã kia coá thïí thuêåt cho ta nghe nïëu chuáng biïët noái. Töi nhòn têët caã nhûäng vêåt êëy dûúâng nhû laâ nhûäng vêåt àaä quen thuöåc tûâ lêu. Töi khöng hïì nghô rùçng coá ngaây töi seä taái ngöå nhûäng caãnh vêåt trïn caác àûúâng phöë naây, dêìu rùçng thónh thoaãng chó möåt àöi lêìn. Töi nghô àïën nhûäng gò töi muöën laâm, nhûäng gò töi muöën mua. Sûå mú möång cuãa töi böîng nhiïn bõ giaán àoaån möåt caách phuä phaâng. Möåt baân tay vûâa to lúán vûâa hùm doåa, haå xuöëng trûúác mùåt töi, keáo vaânh tai töi vaâ vùån xoay noá möåt voâng àau kinh khuãng. Öng Tzu quaát to, dûúâng nhû muöën cho caã thïë giúái àïìu nghe:

LOBSANG RAMPA 34


- Lêm Baá, mi àaä biïën thaânh pho tûúång àaá röìi chùng? Ta tûå hoãi khöng biïët nhûäng thiïëu niïn àúâi nay nuöi nhûäng gò trong oác cuãa chuáng. Vaâo thúâi buöíi cuãa ta, khöng hïì coá nhû vêåy.

Öng Tzu coá veã bêët cêìn vïì viïåc töi seä bõ àûát möåt vaânh tai nïëu töi cûá àûáng yïn möåt chöî, hay töi muöën giûä noá laåi bùçng caách ài theo öng. Töi coá thïí laâm gò àûúåc ngoaâi ra viïåc "Tranh thuã thúâi gian?" Trïn àûúâng vïì, öng Tzu vûâa cûúäi ngûåa ài trûúác vûâa cùçn nhùçn vaâ chó trñch roä rïåt "Caái thïë hïå hiïån kim, göìm toaân nhûäng boån vö ñch, lûúâi biïëng, bêët trõ, vaâ luön luön mú tûúãng chuyïn trïn mêy". Nhûng khi vûâa àïën àûúâng löå Lingkhor, chuáng töi gùåp möåt cún gioá lúán thöíi maånh. Töi beân neáp mònh vaâo phña sau caái thúát lûng khöíng löì cuãa öng Tzu àïí traánh cún giöng.

Khi töi vïì àïën nhaâ, meå töi liïëc mùæt nhòn qua nhûäng àöì vêåt duång maâ töi àaä mua. Töi lêëy laâm thêët voång khi meå töi cho rùçng nhûäng vêåt êëy cuäng khaá töët àöëi vúái töi. Töi vêîn hy voång rùçng meå töi seä quúã traách öng Tzu, vaâ seä cho pheáp töi mua nhûäng àöì duâng coá phêím chêët töët hún. Möåt lêìn nûäa, nhûäng hy voång cuãa töi vïì caái dôa bùçng baåc laåi tiïu tan nhû mêy khoái, vaâ töi phaãi chêëp nhêån caái dôa bùçng göî mua úã möåt tiïåm taåp hoáa úã Lhassa.

Trong tuêìn lïî cuöëi cuâng, ngûúâi ta khöng àïí töi söëng yïn lùång möåt mònh. Meå töi bùæt buöåc töi phaãi ài theo ngûúâi àïí viïëng thùm caác gia àònh quyá töåc úã Lhassa vaâ àïí chaâo tûâ giaä, trûúác khi töi lïn àûúâng xuêët gia àïí bûúác vaâo tu viïån.

Meå töi rêët thñch nhûäng dõp xuêët haânh nhû thïë, nhûäng cuöåc viïëng thùm xaä giao vaâ noái chuyïån haân huyïn, noá göìm möåt phêìn chûúng trònh hùçng ngaây cuãa meå töi. Töi caãm thêëy chaán ngêëy; àöëi vúái töi, nhûäng cuöåc viïëng thùm àoá laâ nhûäng cûåc hònh vò töi khöng coá nùng khiïëu àïí hoâa mònh möåt caách vui veã vúái nhûäng keã phaâm tuåc. Töi chó muöën chúi àuâa thoãa thñch úã ngoaâi trúâi trong nhûäng ngaây coân laåi, thaã diïìu, nhaãy saâo hay bùæn cung; nhûng thay vò àûúåc tûå do tiïu khiïín, töi bõ löi keáo ài khùæp núi nhû möåt con Yak truáng giaãi haång nhêët, vaâ trònh diïån vúái nhûäng baâ nhaåt nheäo vö duyïn, hoå khöng coá viïåc gò laâm khaác hún laâ ngöìi suöët ngaây trïn nïåm nhung ïm êëm vaâ sai baão keã töi túá.

Khöng phaãi chó coá meå töi múái laâm töi bûåc mònh. Töi coân phaãi ài theo cha töi àïën tu viïån Laåt Ma Giaáo Drebung. Tu viïån naây laâ tu viïån lúán nhêët thïë giúái, vúái têët caã mûúâi ngaân sû saäi, vúái nhûäng ngöi àïìn cao vuát, vaâ nhaâ cûãa dinh thûå xêy bùçng àaá. Àoá laâ möåt cöång



àöìng tu viïån, möåt thaânh phöë coá tûúâng raâo chung quanh, vaâ cuäng nhû moåi thaânh phöë, noá coá thïí söëng tûå tuác. Drebung coá nghôa laâ "Nuái Gaåo", vaâ thêåt vêåy, noá giöëng nhû möåt àöëng gaåo chêët lïn thaânh nuái nïëu nhòn tûâ àùçng xa, vúái nhûäng àaâi cao vaâ maái bêìu chiïëu raång ngúâi duúái aánh nùæng. Nhûng töi khöng coân loâng daå naâo àïí thûúãng thûác caái àeåp cuãa nhûäng cöng trònh kiïën truác thêím myä: Töi caãm thêëy se loâng maâ phaãi laäng phñ möåt thúâi giúâ rêët quyá baáu àöëi vúái töi. Cha töi coá viïåc cêìn baân luêån vúái võ Sû Trûúãng vaâ caác võ phuå taá, nïn töi chó coá thïí ài thêët thiïíu möåt mònh trong tu viïån, nhû möåt vêåt vö chuã tröi giaåt lïnh àïnh sau cún baäo töë. Khi töi thêëy caách cû xûã cuãa ngûúâi lúán àöëi vúái vaâi keã thiïëu nhi sú cú, töi coá nhûäng cún súå haäi àïën ruâng mònh.

Drebung thêåt laâ baãy tu viïån saáp nhêåp laâm möåt, göìm coá baãy doâng tu, vaâ baãy giaáo àûúâng khaác nhau. Thêåt quaá lúán lao àöì söå àïí coá thïí àùåt dûúái sûå àiïìu khiïín cuãa möåt ngûúâi; búãi vêåy coá àïën mûúâi böën võ Sû Trûúãng, têët caã àïìu chuã trûúng möåt kyã luêåt sùæt, àaãm nhiïåm lêëy cöng viïåc cai quaãn tu viïån naây.

Khi cuöåc viïëng thùm kïët thuác, töi caãm thêëy rêët sung sûúáng, nhûng töi coân haâi loâng hún khi àûúåc biïët töi seä khöng vaâo tu viïån Drebung hay tu viïån Sera, úã àöå nùm cêy söë phña bùæc thuã àö Lhassa.

Tuêìn lïî cuöëi cuâng àaä chêëm dûát. Ngûúâi ta tõch thu nhûäng con diïìu cuãa töi àïí laâm quaâ cho keã khaác; nhûäng cung tïn cuãa töi beã gêîy àïí laâm cho töi hiïíu rùçng töi khöng coân laâ möåt àûáa treã con, vaâ búãi vêåy töi khöng coân cêìn nhûäng moán àöì chúi àoá nûäa. Töi coá caãm tûúãng rùçng quaã tim töi muöën vúä naát, nhûng dûúâng nhû khöng ai chuá yá àïën àiïìu êëy.

Àïm höm êëy, cha töi goåi töi vaâo phoâng giêëy cuãa ngûúâi; àoá laâ möåt gian phoâng trang trñ rêët myä thuêåt, coá baây nhûäng pho saách cöí rêët quyá giaá. Cha töi ngöìi gêìn bïn baân thúâ töí tiïn vaâ ra lïånh cho töi quò trûúác mùåt ngûúâi àïí bùæt àêìu nghi lïî àoåc quyïín Gia Phaã cuãa gioâng hoå nhaâ töi. Lõch sûã cuãa gia àònh töi tûâ bao nhiïu thïë kyã trûúác, àûúåc ghi cheáp trong quyïín saách khöíng löì àoá, bïì daây àïën möåt thûúác rûúäi vaâ bïì ngang ba têëc. Trong êëy coá ghi tïn hoå caác võ töí tiïn saáng lêåp cuãa gioâng hoå nhaâ töi cuâng nhûäng cöng lao haån maä nhúâ àoá maâ caác võ êëy àûúåc ban quyïìn tûúác quyá hiïín. Trong àoá cuäng coá ghi cheáp nhûäng cöng traång maâ gia àònh töi àaä lêåp nïn trong viïåc phuåc vuå xûá súã vaâ phuång sûå võ chuáa tïí cuãa àêët nûúác töi, laâ àûác Àaåt Lai Laåt Ma. Àoá laâ lêìn thûá nhò maâ quyïín Gia Phaã àûúåc lêåt ra cho töi, vò

LOBSANG RAMPA 36


töi thêëy ngaây sinh thaáng àeã cuãa töi àaä coá ghi cheáp sùén trong àoá. Caác nhaâ chiïm tinh àaä cùn cûá vaâo nhûäng chi tiïët àoá àïí lêåp nïn laá söë vaâ phaán quyïët nhûäng lúâi tiïn tri vïì tûúng lai cuãa töi. Töi phaãi tûå mònh kyá tïn vaâo baãn Gia Phaã, vò ngaây höm sau seä laâ ngaây bùæt àêìu möåt cuöåc àúâi múái, khi töi bûúác chên vaâo tu viïån.

Kïë àoá, quyïín saách àûúåc xïëp laåi vaâ àïí vaâo chöî cuä. Quyïín saách êëy rêët nùång; cha töi húi laão àaão dûúái troång lûúång cuãa noá khi ngûúâi àûáng dêåy àïí àùåt noá vaâo möåt caái höåp thiïëp vaâng. Ngûúâi kñnh cêín àùåt caái höåp dûúái baân thúâ, trong möåt caái ö vuöng xêy bùçng àaá rêët sêu. Kïë àoá, ngûúâi nêëu saáp trong möåt caái "Soong" nhoã bùçng baåc, traãi saáp moãng trïn nùæp ö vaâ àoáng triïån cuãa ngûúâi lïn àoá àïí niïm phong laåi. Kïë àoá cha töi múái ngöìi nghiïm chónh lïn têëm nïåm úã giûäa phoâng. Ngûúâi goä möåt tiïëng vaâo caái chuöng nhoã àùåt gêìn bïn, vaâ möåt ngûúâi nö boåc àem vaâo möåt caái khay traâ pha vúái bú. Sau möåt cún im lùång keáo daâi, cha töi múái kïí cho töi nghe bñ sûã cuãa sûá Têy Taång, möåt chuyïån lõch sûã cöí xûa àïën bao nhiïu nghòn nùm vaâ thêåm chñ àûúåc coi nhû cöí sûã dêîu úã vaâo thúâi kyâ cuöåc àaåi höìng thuãy. Ngûúâi thuêåt cho töi nghe rùçng àaä coá möåt thúâi kyâ xûá Têy Taång chó laâ möåt vuâng biïín caã muön truâng, àiïìu naây àaä àûúåc chûáng thûåc búãi nhûäng cuöåc khaão cöí dûúái loâng àêët. Ngûúâi noái rùçng cho àïën ngaây nay, khi ngûúâi ta àaâo àêët úã chung quanh thuã àö Lhassa, hoå coá thïí tòm thêëy nhûäng böå xûúng caá vaâ nhûäng loaåi voã soâ voã öëc rêët dõ kyâ, cuâng nhûäng àöì khñ cuå laå luâng laâm bùçng kim khñ, maâ ngûúâi ta khöng biïët roä sûå cöng duång cuãa noá. Nhûäng sû saäi thûúâng tòm thêëy nhûäng àöì khñ cuå àoá khi hoå thaám hiïím nhûäng hang àöång trong vuâng, vaâ hoå àem àïën cho cha töi. Cha töi múái àûa cho töi xem vaâi moán àöì khñ cuå àoá. Kïë àoá, ngûúâi noái qua chuyïån khaác:

- Theo nhû luêåt àõnh, con nhaâ quyá töåc phaãi àûúåc nuöi trong sûå khùæc khöí, coân con nhaâ ngheâo seä àûúåc hûúãng moåi sûå dïî daäi, khoan dung. Trûúác khi àûúåc nhêån vaâo tu viïån, con coân phaãi traãi qua möåt cuöåc thûã thaách rêët gian lao.

Cha töi cho töi biïët rùçng töi cêìn phaãi toã ra tuyïåt àöëi dïî daåy vaâ nhùæm mùæt tuên theo moåi lïånh trïn sai khiïën. Nhûäng lúâi cuöëi cuâng cuãa cha töi khöng laâm cho töi àûúåc yïn loâng. Ngûúâi noái:

- Con húäi, chùæc con seä nghô rùçng cha laâ ngûúâi nghiïm khùæc vaâ khö khan, laånh luâng. Cha chó nghô àïën danh dûå cuãa gioâng hoå nhaâ ta. Cha noái thêåt cho con biïët: Nïëu con khöng àûúåc thêu nhêån vaâo tu viïån, con haäy àûâng trúã vïì nhaâ. Chûâng àoá con seä bõ àöëi xûã nhû möåt ngûúâi xa laå úã caái nhaâ naây.



Noái àïën àoá, cha töi ra hiïåu cho töi lui ra, maâ khöng noái thïm möåt lúâi naâo. Luác ban chiïìu, töi àaä tûâ giaä Yaso, chõ töi. Chõ töi rêët xuác àöång: Chuáng töi àaä chúi chung vúái nhau tûâ thuúã nhoã, nay chõ àaä lïn chñn, lúán töi hai tuöíi. Töi khöng sao gùåp àûúåc meå töi. Meå töi àaä ài nguã súám vaâ töi khöng thïí naâo tûâ giaä meå trûúác khi lïn àûúâng. Töi beân lui vïì phoâng riïng möåt mònh àïí nghó möåt àïm cuöëi cuâng. Töi nùçm daâi trïn nhûäng chiïëc nïåm traãi dûúái àêët, nhûng khöng sao nguã àûúåc. Trñ oác töi nghô liïn miïn àïën nhûäng àiïìu cha vûâa noái luác ban chiïìu. Töi nghô àïën tñnh nghiïm khùæc àöåc àaáo cuãa cha töi, vaâ töi höìi höåp nghô àïën àïm höm sau, khi maâ lêìn àêìu tiïn töi seä nguã xa nhaâ. Bïn heâ, vêìng trùng vêîn tiïëp tuåc soi boáng. Möåt con chim ùn àïm vûâa nhaãy vûâa àêåp caánh trïn khung cûãa söí. Sau cuâng töi nguã thiïëp ài luác naâo khöng hay. Khi trúâi chûa saáng, möåt ngûúâi gia böåc àaä àaánh thûác töi dêåy vúái möåt cheán tsampa vaâ möåt cheán traâ bú. Öng Tzu thònh lònh bûúác vaâo phoâng khi töi àang ùn bûäa àiïím têm thanh àaåm àoá, vaâ noái:

- Con húäi! Àêy laâ giúâ phuát maâ chuáng ta phaãi ly biïåt nhau. Ta seä coá thïí trúã laåi coi soác bêìy ngûåa nhû trûúác. Con haäy raáng laâm troân böín phêån, vaâ haäy nhúá têët caã nhûäng gò maâ ta àaä daåy con.

Noái àïën àêy, öng ta quay goát lui ra. Thaái àöå àoá rêët laâ cêån nhên tònh, tuy rùçng höìi êëy töi khöng

àûúåc vûâa yá. Nhûäng lúâi tûâ giaä àêìy caãm xuác coá leä àaä laâm cho sûå lïn àûúâng cuãa töi trúã nïn khoá khùn hún nhiïìu, àoá laåi laâ möåt chuyïën ra ài àêìu tiïn, maâ töi nghô rùçng khöng heån ngaây trúã laåi. Nïëu luác êëy meå töi thûác dêåy àïí noái vúái töi mêëy lúâi tûâ giaä thò chùæc chùæn laâ töi àaä cöë gùæng thuyïët phuåc meå töi haäy giûä töi úã laåi möåt bïn ngûúâi. Nhiïìu àûáa treã Têy Taång söëng möåt cuöåc àúâi rêët dõu daâng ïm aái, coân töi phaãi söëng möåt cuöåc àúâi khùæc khöí vïì àuã moåi phûúng diïån. Vïì sau töi phaát hiïån ra rùçng súã dô meå töi khöng tûâ giaä töi vaâo giúâ phuát choát, êëy laâ do lïånh cuãa cha töi, àïí cho töi têåp lêëy tñnh cûúng nghõ vaâ coá kyã luêåt trong nhûäng nùm àêìu tiïn. Töi ùn àiïím têm xong, beân döìn caái cheán vaâ caái dôa vaâo trong aáo, vaâ lêëy thïm möåt caái aáo traâng àïí thay àöíi. Vúái caái aáo naây, töi laâm möåt caái boåc trong àoá töi goái möåt àöi uãng loát bùçng nó. Töi vûâa bûúác ra khoãi phoâng thò möåt ngûúâi gia nö dùån töi nïn ài nheå bûúác àïí khoãi laâm mêët giêëc nguã cuãa ngûúâi trong nhaâ. Töi bûúác ra haânh lang. Trong khi töi bûúác xuöëng nêëc thang tam cêëp àïí ài ra àûúâng löå, thò boáng töëi haäy coân dêìy àùåc trûúác khi aánh bònh minh xuêët hiïån àïí múã àêìu möåt ngaây múái.

Töi bûúác ra khoãi nhaâ trong tònh traång àoá. Töi ài luãi thuãi möåt mònh, bùn khoùn lo ngaåi vaâ loâng daå se sùæt.

LOBSANG RAMPA 38


TRÛÚÁC THÏÌM CHAÁNH ÀIÏÅN

Töi noi theo con àûúâng àûa àïën tu viïån Chakpori, tu viïån naây vûâa laâ möåt àaåo viïån vûâa laâ möåt trûúâng y khoa coá tiïëng laâ kyã luêåt rêët cao. Töi ài böå vûúåt qua mêëy cêy söë àûúâng trûúâng dûúái aánh saáng bònh minh möîi luác caâng toã raång. Àïën ngoaâi cöíng lúán àûa vaâo sên mùåt tiïìn cuãa tu viïån, töi gùåp hai thiïëu nhi khaác cuäng nhû töi àïën xin àûúåc thu nhêån. Chuáng töi nhòn nhau möåt caách deâ dùåt, nhûng khöng ai noái vúái ai möåt lúâi naâo. Chuáng töi àõnh buång laâ haäy toã ra lõch sûå vúái nhau nïëu chuáng töi seä cuâng thuå huêën trong möåt tu viïån.

Chuáng töi goä cûãa möåt caách e deâ trong möåt luác nhûng khöng ai traã lúâi. Möåt baån àöìng caãnh ngöå cuãa töi luc êëy cuái xuöëng lûúåm möåt viïn àaá lúán àêåp vaâo cûãa cöíng àïí laâm cho ngûúâi ta chuá yá. Möåt võ sû saäi xuêët hiïån, tay huú möåt cêy gêåy: Chuáng töi súå sïåt àïën nöîi tûúãng chûâng nhû cêy gêåy to lúán böåi phêìn. Möåt sû saäi cêët tiïëng hoãi:

- Chuáng bêy muöën gò, luä tiïíu quyã? Chuáng bêy tûúãng rùçng tao khöng coá viïåc gò laâm khaác hún laâ phaãi múã cûãa cho nhûäng luä tiïíu yïu nhû tuåi bêy sao?

Töi àaáp: - Chuáng töi muöën trúã nïn tu sô. - A! Tu sô? Tuåi bêy giöëng nhû luä khó thò àuáng hún. Haäy àûáng

àúåi taåi àêy, võ Chûúãng Mön àoaân Sú Cú tiïëp chuáng bay khi naâo Ngûúâi coá thúâi giúâ.

Caánh cûãa lúán àoáng sêìm laåi rêët maånh, vaâ möåt baån àöìng àöåi vúái töi vö yá àûáng gêìn bïn suyát nûäa bõ teá ngaä. Chuáng töi ngöìi xuöëng àêët vò àûáng lêu àaä moãi chên. Laác àaác coá vaâi ngûúâi àaä vaâo tu viïån. Möåt muâi àöì ùn xaâo nêëu ngon laânh tûâ nhaâ bïëp bay loåt ra ngoaâi cûãa söí vaâ phaãng phêët trong khöng khñ, laâm cho töi caãm thêëy nhû chõu möåt cûåc hònh vò cún àoái buång möîi luác caâng tùng. Öi! Thûác ùn ngon laânh êëy tuy úã gêìn kïì möåt bïn, nhûng àöìng thúâi cuäng laåi xa caách vúái chuáng töi biïët bao!

Sau cuâng caánh cûãa lúán laåi múã röång, vaâ möåt võ sû saäi taác cao vaâ gêìy öëm xuêët hiïån. Öng ta quaát to:



- Luä tiïíu yïu, chuáng bay muöën gò àêy, hûã? - Chuáng töi muöën trúã thaânh tu sô. Öng ta noái lúán: - Laåy trúâi, àúâi nay sao coá chuyïån laå vêåy? Ngûúâi tu sô ra hiïåu cho chuáng töi bûúác vaâo bïn trong bûác

tûúâng raâo cuãa tu viïån. Ngûúâi êëy hoãi chuáng töi laâ nhûäng thûá gò, chuáng töi laâ ai, vaâ thêåm chñ taåi sao chuáng töi sinh ra àúâi vaâ sinh ra àïí laâm gò?

Thêåt khöng khoá gò maâ hiïíu rùçng chuáng töi khöng gêy ra núi ngûúâi êëy möåt êën tûúång töët laânh naâo caã!

Öng ta noái vúái thiïëu nhi àêìu tiïn, ngûúâi naây tûå xûng laâ con cuãa möåt ngûúâi muåc àöìng:

- Vö àêy mau lïn. Nïëu ngûúi vûúåt qua àûúåc nhûäng cuöåc thûã thaách, thò ngûúi seä àûúåc thu nhêån.

Kïë àoá öng ta noái vúái ngûúâi thiïëu nhi kia: - Coân thùçng kia? ... sao, mi noái gò? ... cha mi laâm nghïì àöì tïí?

A! Àoá laâ ngûúâi haâng thõt, möåt ngûúâi phaåm giúái saát sinh vaâ khöng tuên theo giúái luêåt cuãa phêåt. Vêåy maâ mi coân daám túái àêy? Cuát ài mau keão ta laåi cho mi ùn gêåy bêy giúâ!

Noái xong öng ta nhaãy túái chuåp lêëy thùçng nhoã, thùçng naây thêëy thïë nguy beân quïn caã sûå mïåt nhoåc vaâ cöë gùæng thu thêåp tinh thêìn. Nhanh nhû chúáp, noá quay àêìu trúã laåi, phoáng ra ngoaâi àûúâng löå vaâ chaåy möåt maåch vùæt gioâ lïn cöí, laâm cho àûúâng caái dêåy buåi lïn tûâng àúåt nhoã.

Chó coân laåi möåt mònh töi. Ngûúâi tu sô quay laåi nhòn töi vúái cùåp mùæt hung túån vaâ töi caãm thêëy súå sïåt àïën nöîi chuát nûäa töi àaä ngêët xóu ngay taåi chöî! Öng ta beân hûúi gêåy möåt caách hêm doåa vaâ quaát lúán:

- Coân thùçng nhoã naây! Mi laâ ai? ... A ha! Con möåt võ hoaâng thên quöëc thñch maâ muöën trúã thaânh tu sô. Nhûng trûúác hïët mi phaãi chûáng minh giaá trõ cuãa mi túái àêu, cuâng nhûäng gò mi coá trong buång. Àêy khöng phaãi laâ chöî cuãa nhûäng con nhaâ quyá töåc ûúng heân, nhu nhûúåc. Mi haäy lui laåi böën chuåc bûúác vaâ ngöìi yïn taåi chöî theo tû thïë ngöìi thiïìn cho àïën khi coá lïånh múái. Cêëm khöng àûúåc cûåa quêåy thêåm chñ àïën möåt súåi löng nheo!

LOBSANG RAMPA 40


Noái xong, öng ta lui goát ài ngay. Töi lùång leä thu nhùåt khùn goái vaâ luâi laåi böën chuåc bûúác. Töi ngöìi xuöëng trong tû thïë kiïët daâ theo nhû lúâi dùån. Töi ngöìi yïn nhû thïë suöët ngaây khöng cûåa quêåy. Nhûäng cún gioá löëc hêët vaâo mònh töi nhûäng buåi bêåm cuãa àûúâng xaá, lêìn lêìn caát buåi àoáng vaâo mònh töi. Chêët tûâng àöëng nhoã trïn hai baân tay lêåt ngûãa cuãa töi, trïn vai töi vaâ len loãi vaâo toác tai cuãa töi.

Khi aánh saáng mùåt trúâi möîi luác caâng yïëu dêìn, töi caâng caãm thêëy àoái khaát hún, möåt cún khaát nûúác nhû cûåc hònh noá laâm khö cuöëng hoång töi: Tûâ luác saáng súám àïën giúâ töi chûa ùn uöëng gò caã. Nhûäng sû saäi trong tu viïån rêët àöng, hoå ài qua laåi khöng ngúát, nhûng khöng ai àïí yá àïën töi. Vaâi con choá hoang thónh thoaãng ngûâng laåi, àûa moã vaâo mònh töi àïí àaánh húi möåt caách toâ moâ, röìi laåi boã ài. Möåt àaám treã nhoã ài ngang qua. Möåt àûáa trong boån chuáng khöng coá viïåc gò laâm, chùæc hùèn laâ ngûáa tay, beân neám vaâo mònh töi möåt viïn soãi truáng núi maâng tang, maáu chaãy roâng roâng. Nhûng töi vêîn khöng cûåa quêåy. Töi àaä quaá súå haäi. Nïëu töi thêët baåi trong cún thûã thaách naây, cha töi seä khöng àïí cho töi trúã vïì nhaâ vaâ töi seä khöng biïët phaãi ài àêu. Töi khöng coân coá thïí laâm gò hún laâ ngöìi yïn, êm thêìm chõu khöí súã vúái caác bùæp thõt àau àúán nhû rêìn vaâ nhûäng khúáp xûúng tï cûáng.

Mùåt trúâi àaä khuêët daång sau nhûäng daäy nuái, vaâ àïm töëi àaä àïën. Caác tinh tuá choái lêåp loâe trïn nïìn trúâi u aám. Haâng nghòn nhûäng ngoån àeân nhoã thùæp bùçng bú chiïëu saáng úã caác cûãa söí cuãa nhûäng tu viïån. Möåt ngoån gioá laånh nhû bùng àaä dêåy lïn: Töi nghe tiïëng gioá rñt laånh luâng vaâ tiïëng laá xaâo xaåc trïn nhûäng caânh liïîu cuâng vúái nhûäng tiïëng àöång laâm thaânh baãn nhaåc laå luâng bñ hiïím cuãa ban àïm.

Duâ viïåc gò àaä xaãy ra, töi vêîn ngöìi yïn bêët àöång, vò hai lyá do chñnh: Möåt laâ vò töi quaá súå haäi, vaâ hai laâ tûá chi cuãa töi àaä quaá tï cûáng àïí coá thïí cûã àöång àûúåc. Khi àoá, töi nghe coá tiïëng deáp ài trïn àêët caát: Töi nhêån ra àoá laâ nhûäng bûúác chên cuãa möåt öng laäo àang lêìn moâ tòm àûúâng ài trong boáng töëi. Möåt boáng àen xuêët hiïån trûúác mùåt töi, àoá laâ möåt võ sû saäi giaâ àaä coâng lûng vaâ mïåt moãi sau bao nhiïu àïm khöí haånh. Nhûäng baân tay cuãa ngûúâi àaä run, àiïìu naây khöng laâm cho thaãn nhiïn khi töi thêëy öng ta laâm àöí nghiïn cheán traâ cêìm núi tay. Trong baân tay kia, öng ta cêìm möåt baát Tsampa, vaâ àûa cho töi luön caã hai thûá. Töi vêîn ngöìi yïn khöng cûã àöång. Öng ta noái:



- Con húäi, haäy cêìm lêëy, vò con coá quyïìn cûã àöång trong nhûäng giúâ ban àïm.

Töi beân uöëng cheán traâ, vaâ súát moán Tsampa vaâo caái cheán riïng cuãa töi. Öng laäo laåi noái:

- Bêy giúâ con haäy nguã ài nhûng khi trúâi hûâng saáng, con haäy ngöìi laåi trong tû thïë cuä, vò àêy laâ möåt cuöåc thûã thaách chûá khöng phaãi laâ möåt hònh phaåt vö ñch nhû con coá thïí nghô trong luác naây. Chó coá nhûäng keã naâo vûúåt qua cuöåc thûã thaách naây múái coá thïí àûúåc thu nhêån vaâo doâng tu cuãa chuáng ta.

Noái xong, öng laäo cêìm lêëy nhûäng cheán baát vaâ ài thùèng. Töi beân àûáng dêåy, vûún vai, duöîi thùèng tay chên, röìi nùçm xuöëng nghó lûng; töi vûâa nùçm nghiïng möåt bïn vûâa ùn cheán stampa. Quaã thêåt laâ töi àaä quaá kiïåt sûác. Sau khi ùn no, töi kï caái goái aáo àïí göëi àêìu vaâ nùçm luön dûúái àêët. Baãy nùm cuãa cuöåc àúâi töi trïn thïë gian naây thêåt laâ khöng àûúåc sung sûúáng chuát naâo. Cha töi luön toã ra nghiïm khùæc trong moåi viïåc, nghiïm khùæc möåt caách kinh khuãng, tuy vêåy àêy laâ lêìn àêìu tiïn maâ töi nguã xa nhaâ vaâ suöët ngaây höm àoá töi khöng hïì sûãa àöíi tû thïë, hoaân toaân ngöìi yïn bêët àöång vaâ xaác thïí bõ daây voâ vò cún àoái khaát. Töi khöng biïët ngaây mai seä àûa àïën cho töi caái söë phêån nhû thïë naâo, vaâ ngûúâi ta seä bùæt töi phaãi chõu nhûäng àiïìu gò nûäa. Nhûng bêy giúâ, töi phaãi nguã, nguã dûúái maân trúâi laånh leäo, cö àún, möåt mònh vúái sûå súå haäi boáng töëi, möåt mònh vúái sûå súå haäi nhûäng ngaây sùæp túái.

Dûúâng nhû töi chó nhùæm mùæt àûúåc khöng bao lêu, thò töi àaä thûác giêëc vò tiïëng keân thöíi vang tai. Töi vûâa múã mùæt thò àaä thêëy aánh bònh minh phaãn chiïëu trïn nïìn trúâi àùçng sau nhûäng daäy nuái. Töi höëi haã thûác dêåy vaâ liïìn giûä lêëy tû thïë ngöëi thiïìn. Trûúác mùåt töi, caã tu viïån àiïìu àaä lêìn lêìn thûác giêëc. Luác àêìu noá giöëng nhû möåt thaânh phöë bõ àùæm chòm trong giêëc nguã. Kïë àoá, möîi tiïëng àöång nheå àêìu tiïn möîi luác caâng tùng trûúãng dêìn dêìn vaâ tu viïån trúã thaânh öìn aâo naáo nhiïåt nhû möåt caái töí ong voâ veã trong möåt ngaây muâa haå. Khi mùåt trúâi loá daång, nhûäng toaán sû saäi àêìu caåo saåch boáng ài qua laåi trong nhûäng cûãa cuãa tu viïån.

Mùåt trúâi caâng lïn cao, töi caâng caãm thêëy tï buöët caác khúáp xûúng, nhûng töi khöng daám cûã àöång; töi khöng daám nguã thïm, vò chó möåt cûã àöång nheå laâ töi àaä thêët baåi vaâ sau àoá töi biïët ài àêu? Cha töi àaä noái roä raâng: Nïëu tu viïån khöng bùçng loâng thu nhêån töi, thò cha töi cuäng seä khöng nhêån töi trúã vïì. Tûâng nhoám nhoã caác sû

LOBSANG RAMPA 42


saäi bûúác ra khoãi caác gian nhaâ cuãa tu viïån àïí laâm cöng viïåc haâng ngaây. Vaâi thiïëu niïn ài raão ngoaâi sên; àöi khi chuáng noá lêëy chên àaá möåt caái, hêët vùng caát buåi bay muâ mõt vaâ nhûäng viïn soãi nhoã vïì phña töi ngöìi, hoùåc chuáng àua nhau thöët ra nhûäng lúâi thö bó, tuåc tùçn, cöë yá nhùæm vaâo töi laâm muåc tiïu. Thêëy töi khöng àaáp laåi, chuáng chaán naãn boã ài tòm nhûäng naån nhên khaác dïî choåc gheåo hún. Möåt ngaây nûäa laåi qua mau; lêìn lêìn mùåt trúâi laåi ngaã vïì têy vaâ nhûäng ngoån àeân bú cuãa tu viïån laåi àûúåc thùæp saáng. Trong giêy laát, töi àaä ngöìi dûúái aánh sao, vò àoá laâ ngaây thûúång tuêìn, trùng lïn húi muöån.

Thònh lònh, töi caãm thêëy lo súå; hay laâ ngûúâi ta àaä quïn töi röìi? Hay àêy laâ möåt cuöåc thûã thaách, trong khi àoá töi phaãi chõu nhõn àoái? Töi khöng hïì cûã àöång suöët ngaây höm àoá, möåt ngaây keáo daâi vö têån, vaâ sûå àoá khaát àaä laâm cho töi mïåt nhûâ. Thònh lònh, möåt tia hy voång nhen nhuám trong loâng töi vaâ laâm töi muöën nhaãy dûång lïn. Töi nghe coá tiïëng chên ài vaâ möåt boáng àen tiïën vïì phña töi. Nhûng than öi, àoá laâ möåt con choá ngao lúán vaâ àen àang keáo lï möåt vêåt gò. Khöng möåt maãy may chuá yá àïën töi, noá vêîn tiïëp tuåc ài thùèng, cuäng khöng chuát xoát thûúng cho caái tònh traång khoá khùn cuãa töi. Niïìm hy voång cuãa töi beân suåp àöí. Töi caãm thêëy muöën khoác àïí chöëng laåi sûå yïëu heân àoá, töi beân tûå nhùæc nhúã lêëy mònh rùçng chó coá àaân baâ con gaái múái daåi döåt maâ sûã sûå nhû thïë.

Sau cuâng, töi nghe tiïëng bûúác chên cuãa võ sû giaâ. Lêìn naây, öng laäo nhòn töi vúái àöi mùæt dõu hiïìn vaâ noái:

- Con húäi, àêy laâ nhûäng àöì ùn thûác uöëng cho con, nhûng sûå thûã thaách chuãa phaãi laâ hïët. Coân ngaây mai nûäa. Con haäy nhúá àûâng laâm möåt cûã àöång naâo, vò coá nhiïìu ngûúâi àaä thêët baåi vaâo giúâ phuát choát.

Noái xong, öng laäo tûâ biïåt ài ngay. Trong khi võ sû giaâ noái chuyïån, töi uöëng cheán traâ bú vaâ möåt lêìn nûäa, súát stampa vaâo caái baát riïng cuãa töi. Möåt lêìn nûäa, töi laåi nùçm daâi dûúái àêët, thêåt ra cuäng khöng sung sûúáng gò hún àïm trûúác. Vûâa nùçm töi vûâa suy nghô vïì caách àöëi xûã bêët cöng naây, töi khöng coân muöën laâm tu sô nûäa. Ngûúâi ta khöng àïí cho töi coá quyïìn àõnh àoaåt söë phêån cuãa töi, chùèng khaác naâo nhû töi laâ möåt con lûâa bõ bùæt buöåc phaãi treâo qua möåt triïìn nuái, thïë thöi. Töi nguã thiïëp ài trïn caái yá nghô àoá.

Ngaây höm sau, cuöåc thûã thaách bûúác qua ngaây thûá ba. Khi töi ngöìi dêåy theo tû thïë toåa thuyïìn, töi caãm thêëy yïëu sûác hún moåi



ngaây vaâ àêìu oác töi choaáng vaáng. Töi thêëy tu viïån dûúâng nhû xoay tñt trong möåt khöëi xa muâ göìm nhûäng toâa àinh öëc, nhûäng maâu meâ sùåc súä, nhûäng àöëm àoã vúái nhûäng nuái non vaâ nhûäng sû saäi quay cuöìng lêîn löån vúái nhau möåt caách vö cuâng höîn àöån. Töi phaãi laâm möåt cöë gùæng phi thûúâng àïí vûúåt qua àûúåc cún choáng mùåt àoá. Töi caãm thêëy kinh hoaâng vúái yá nghô rùçng töi coá thïí thêët baåi sau khi àaä chõu têët caã nhûäng sûå àau khöí trong nhûäng ngaây qua. Töi coá caãm giaác rùçng nhûäng taãng àaá maâ töi ngöìi úã trïn, lêìn lêìn àaä trúã nïn beán nhoån cuäng nhû dao cùæt, noá laâm cho töi àau nhûác úã nhûäng böå phêån nhaåy caãm nhêët trong mònh töi.

Ngöi mùåt trúâi dûúâng nhû àûáng yïn möåt chöî; ngaây êëy keáo daâi nhû vö têån. Nhûng sau cuâng, aánh nùæng bùæt àêìu dõu búát, vêìng höìng àaä xuöëng thêëp vaâ ngoån gioá chiïìu àaä thöíi phêët phú möåt súåi löng chim do möåt con chim eán bay qua àaä boã rúát laåi. Laåi möåt lêìn nûäa, nhûäng aánh àeân bú àaä lêìn lûúåt nöëi tiïëp nhau thêëp thoaáng qua khung cûãa söí. Töi thêìm nghô.

- "Töi mong sao àûúåc chïët trong àïm nay, töi khöng coân chõu àûång àûúåc nûäa."

Ngay luác êëy, caái boáng àen cao lúán cuãa võ chûúãng mön Àoaân Sú Cú xuêët hiïån núi khung cûãa. Öng ta noái:

- Con húäi, haäy laåi àêy! Töi thûã àûáng dêåy, nhûng hai chên töi àaä chai cûáng àïën nöîi

töi phaãi nùçm daâi trïn mùåt àêët. Ngûúâi laåi noái: - Nïëu con muöën nùçm nghó, con coá thïí úã laåi àêy möåt àïm nûäa.

Ta khöng thïí chúâ àúåi lêu hún. Töi beân höëi haã thu lûúåm khùn goái vaâ tiïën laåi gêìn võ Chûúãng

Mön vúái möåt bûúác ài khêåp khïînh. Öng ta noái: - Vaâo àêy. Con haäy dûå cuöåc lïî töëi vaâ saáng mai con haäy àïën

gùåp ta. Bïn trong tu viïån, khöng khñ rêët êëm aáp vaâ muâi hûúng trêìm

laâm cho töi caãm thêëy khoãe maånh. Vò quaá àoái, giaác quan nhaåy caãm cuãa töi cho töi biïët rùçng caách àoá khöng xa chùæc coá thûác ùn no loâng, töi beân ài theo möåt nhoám sû saäi hûúáng vïì phña tay mùåt. AÂ, coá àöì ùn àêy röìi: Tsampa vaâ traâ bú! Töi raáng chen lïn haâng àêìu dûúâng nhû töi àaä quen laâm nhû vêåy suöët àúâi töi!

LOBSANG RAMPA 44


Caác sû saäi toan nùæm chúáp töi khi töi boâ böën cùèng luöìng qua chên hoå àïí ài túái trûúác nhûng vö ñch; töi àang muöën ùn, vaâ khöng coá gò coá thïí ngùn caãn töi àûúåc nûäa. Sau khi àaä ùn uöëng no loâng, töi theo chên caác sû saäi vaâo trong nöåi àiïån àïí dûå cuöåc lïî. Töi àaä quaá mïåt moãi àïí coá thïí hiïíu biïët nhûäng gò xaãy ra, nhûng khöng ai àïí yá àïën töi. Sau cuöåc lïî, khi caác sû saäi sùæp haâng möåt ài ra ngoaâi, töi múái leãn ra phña sau möåt cêy cöåt lúán, nùçm daâi xuöëng mùåt saân bùçng àaá, göëi àêìu trïn caái boåc vaãi àûång quêìn aáo cuãa töi vaâ nguã möåt giêëc ngon laânh.

Töi àang mú maâng giêëc àiïåp thò nhûäng tiïëng àöång chung quanh àaánh thûác töi dêåy möåt caách phuä phaâng. Coá nhûäng gioång noái thöët lïn:

- AÂ, möåt con ma múái. Möåt àûáa con nhaâ giaâu. Ta haäy àaánh cho noá möåt trêån!

Möåt chuá tiïíu Sú Cú phêët lïn trïn khöng caái aáo daâi thay àöíi maâ y àaä ruát ra trong boåc quêìn aáo goái àêìu cuãa töi, möåt tïn khaác àoaåt lêëy àöi giêìy uãng cuãa töi. Möåt nùæm Tsampa mïìm vaâ ûúát tûâ àêu neám túái truáng vaâo giûäa mùåt töi. Nhûäng cuá àêëm àaá túái têëp nhû mûa nhùæm vaâo töi tûâ tûá phña, nhûng töi khöng tûå vïå. Àoá coá thïí laâ möåt cuöåc thûã thaách àïí xem töi coá tuên theo hay chùng, lúâi rùn thûá mûúâi saáu noái rùçng: "Ngûúi haäy chõu àûång sûå àau khöí vaâ tai hoåa möåt caách kiïn nhêîn vaâ an phêån."

Böîng nghe coá tiïëng quaát lúán: "Coá chuyïån gò xaãy ra úã àêy?" kïë àoá laâ nhûäng tiïëng thò thêìm súå haäy:

- AÂ! Võ chûúãng Mön àaä àïën! Chuáng ta àaä bõ bùæt quaã tang! Töi àang lo gúä miïëng Tsampa ra khoãi mùæt töi, thò võ chûúãng

Mön nhoám Sú Cú liïìn quay vïì phña töi, nùæm lêëy caái bñm toác töi vaâ keáo töi àûáng dêåy.

- Àöì gaâ maái ûúát! Àöì nhu nhûúåc! Mi maâ muöën trúã thaânh möåt nhaâ laänh àaåo tûúng lai? Haäy laänh lêëy mêëy quaã àêëm naây!

Kïë àoá, töi bõ àoân dûúái möåt trêån mûa quaã àêëm taân baåo. - "Àöì vö duång, àöì heân, thêåm chñ mi cuäng khöng biïët tûå vïå..." Nhûäng cuá àêëm àaá vêîn tiïëp tuåc dûúâng nhû khöng bao giúâ

ngûâng. Töi beân nhúá laåi lúâi noái cuãa voä sû Tzu luác öng tûâ giaä töi:



- "Con haäy laâm böín phêån, vaâ haäy nhúá têët caã nhûäng gò ta àaä daåy con."

Töi beân giûä thïë thuã vaâ lûâa dõp àûa tay àêíy nheå möåt caái theo möåt thïë voä Têy Taång maâ voä sû Tzu àaä daåy töi. Võ Chûúãng Mön, trong luác bêët thêìn khöng kõp àúä, vûâa thöët lïn möåt tiïëng rïn siïët vò àau àúán, vûâa bay böíng lïn khoãi àêìu töi, rúi xuöëng saân gaåch trong tû thïë nùçm sùæp röìi chuái túái trûúác trïn caái söëng muäi, laâm söëng muäi bõ löåt da, vaâ ngûâng laåi khi àêìu öng ta va vaâo möåt caái cöåt lúán vúái möåt tiïëng àöång kinh höìn!

Töi thêìm nghô: "Thöi röìi! Phen naây mònh chùæt chïët. Êu cuäng àaânh vêåy àïí chêëm dûát têët caã moåi nöîi lo êu." Thïë giúái dûúâng nhu ngûâng laåi. Nhûäng thiïëu niïn Sú Cú àïìu nñn thúã. Möåt tiïëng heát lúán, trong chúáp mùæt võ Chûúãng Mön cao lúán vaâ xûúng xêíu àaä àûáng phùæt dêåy. Maáu tûâ trong hai löî muäi öng ta tuöng ra àoã loâm. Thêåt laâ möåt caãnh tûúång quaái gúã, vò khi àoá öng ta cêët lïn tiïëng cûúâi vang trong möåt chuöîi cûúâi daâi cúãi múã vaâ thêåt tònh! Öng ta noái vúái töi:

- AÂ, vêåy mi laâ möåt con gaâ choåi, phaãi chùng? Gaâ choåi hay chuöåt ûúát? Mi laâ giöëng naâo? Àïí coân xem laåi múái biïët.

Võ Chûúãng Mön beân quay laåi phña möåt thiïëu niïn mûúâi böën tuöíi, coá möåt thên xaác to lúán röìi àûa tay ra hiïåu vaâ noái:

- Nga Quùæn, mi laâ con trêu möång nùång cên nhêët cuãa tu viïån naây. Mi haäy toã cho moåi ngûúâi thêëy rùçng con nhaâ laái buön coá giaá trõ hún con nhaâ vûúng giaã hay chùng trong möåt cuöåc àêëu voä.

Lêìn àêìu tiïn trong àúâi, töi thêìm taå ún öng Tzu, võ voä sû giaâ cuãa töi. Thuúã thiïëu thúâi, öng ta tûâng laâ möåt chuyïn viïn vïì mön voä thuêåt Têy Taång, möåt tay vö àõch xuêët xûá tûâ vuâng Kham. Theo lúâi öng ta noái, öng ta àaä truyïìn laåi cho töi têët caã caác thïë voä bñ truyïìn, nhúâ àoá töi coá thïí àöëi àõch vúái caã nhûäng ngûúâi lúán. Töi àaä tiïën böå rêët nhiïìu vïì mön voä thuêåt naây, trong àoá sûác maånh vaâ tuöíi taác khöng coá ñch lúåi gò caã. Vò cuöåc àêëu voä naây quyïët àõnh tûúng lai cuãa töi, nïn sau cuâng töi caãm yïn têm.

Nga Quùæn laâ möåt thanh niïn lûåc lûúäng vaâ khoãe maånh, nhûng thiïëu lanh leå mïìm deão trong nhûäng cûã àöång cuãa y. Hiïín nhiïn laâ y àaä quen nhûäng cuöåc àaánh àêëm hung hùng trong àoá baåo lûåc cuãa y giuáp cho y nùæm ûu thïë. Y lao mònh túái trûúác àïí nùæm lêëy töi vaâ quyïët haå àûúåc töi. Töi khöng nao nuáng, nhúâ àaä coá hoåc voä vúái öng Tzu vaâ trong huêën luyïån, àöi khi öng ta cuäng toã ra baåo taân. Khi

LOBSANG RAMPA 46


Nga Quùæn khúãi thïë cöng, töi bûúác qua möåt bïn àïí traánh vaâ thuêån tay töi vùån möåt caánh tay cuãa y. Hai chên y bõ mêët thùng bùçng, y laão àaão xoay nûãa voâng trûúác khi teá ngaä chuái àêìu xuöëng àêët. Y nùçm rïn möåt höìi trïn saân gaåch, röìi thònh lònh y àûáng dêåy vaâ phoáng túái töi. Töi thuåp xuöëng, ngaä mònh trïn saân gaåch vaâ àûa tay vùån möåt chên cuãa y vaâo luác y sùæp sûãa àeâ lïn mònh töi. Lêìn naây y xoay troån möåt voâng, laão àaão trïn hai chên vaâ teá ngaä, vai traán nïån xuöëng àêët. Nhûng y chûa thêåt sûå ào vaán. Y cöë gùæng àûáng lïn vaâ ài thêåt troång tûâng bûúác chung quanh töi, röìi thònh lònh nhaãy qua möåt bïn, y chuåp möåt caái àónh bùçng àöìng vaâ coá dêy xuác xñch vaâ quay tñt noá lïn trïn khöng. Möåt khñ giúái nhû vêåy thêåt laâ chêåm chaåp, nùång nïì vaâ dïî traánh. Töi bûúác möåt bûúác túái trûúác, luöìn mònh dûúái naách y vaâ àûa möåt ngoán tay nheå nhaâng àiïím vaâo chöî nhûúåc úã phña dûúái cuãa y, nhû voä sû Tzu thûúâng chó daåy cho töi vïì mön àiïím huyïåt. Y liïìn ngaä lùn xuöëng àêët nhû möåt taãng àaá hai tay buöng súåi dêy xuác xñch, caái àónh àöìng bõ hêët vùng vaâo àaám treã sú cú vaâ nhoám sû saäi àang àûáng chung quanh nhòn xem chuöåc àêëu voä gêy lïn möåt cuöåc naáo àöång öìn aâo.

Nga Quùæn nùçm bêët tónh trong nûãa giúâ. Sûå àiïím huyïåt àùåc biïåt àoá thûúâng laâm cho linh höìn rúâi khoãi thïí xaác àïí ài chu du trïn coäi trung giúái hoùåc àïí coá nhûäng hoaåt döång tûúng tûå.

Võ Chûúãng Mön Àoaân Sú Cú tiïën àïën gêìn töi, vöî vai töi möåt caái thêåt maånh laâm töi suyát nûäa cuäng laåi nùçm ào vaán, vaâ noái:

- Con húäi, quaã thêåt con laâ ngûúâi huâng. Töi àaánh baåo àaáp laåi: - Nhû vêåy baåch sû tön, con coá xûáng àaáng àûúåc ùn uöëng chuát

ñt gò chùng? Tûâ mêëy ngaây nay, con chûa àûúåc ùn uöëng àêìy àuã bûäa naâo.

Võ Chûúãng Mön noái: - Con húäi, con haäy ùn uöëng cho thoãa loâng. Sau àoá, con haäy

baão möåt àûáa trong nhoám sú cú dêîn àûúâng cho con àïën gùåp ta. Tûâ nay con seä laâm trûúãng àoaân dïí daåy voä nghïå cho chuáng noá.

Võ sû giaâ àaä àem thïm thûác ùn cho töi hai àïm trûúác cuäng vûâa àïën ngay khi àoá. Öng ta noái:

- Con húäi, con àaä haânh àöång xûáng àaáng. Nga Quùæn àaä toã ra höëng haách àöëi vúái nhoám sú cú. Con haäy thay chên noá úã chûác vuå àoaân trûúãng, nhûng con haäy coá loâng tûâ bi nhên hêåu trong moåi



quyïët àõnh. Con àaä coá möåt sûå giaáo duåc rêët töët. Con haäy sûã duång taâi nghïå cuãa con cho àuáng chöî vaâ chúá nïn truyïìn thuå voä nghïå cho nhûäng keã khöng xûáng àaáng. Bêy giúâ con haäy theo ta vaâ ta seä cho con ùn uöëng no loâng.

Khi töi àïën tû thêët cuãa ngûúâi, võ Chûúãng Mön àoaân Sú Cú tiïëp àoán töi möåt caách rêët ûu aái. Ngûúâi noái:

- Con haäy an toåa. Ta muöën biïët xem vïì mùåt tri thûác con coá xuêët sùæc nhû vïì mön voä nghïå khöng. Con haäy coi chûâng, ta seä hoãi khoá con àêëy.

Kïë àoá, ngûúâi múái àûa ra cho töi nhiïìu cêu hoãi, vûâa saát haåch, vûâa viïët tay. Chuáng töi ngöìi àöëi diïån nhau trïn nhûäng chiïëc nïåm, vaâ cuöåc trùæc nghiïåm diïîn ra suöët saáu tiïëng àöìng höì, trûúác khi ngûúâi tuyïn böë haâi loâng vïì sûå giaãi àaáp cuãa töi. Töi caãm thêëy àaä mïåt moãi, ngûúâi beân àûáng dêåy vaâ noái:

- Con haäy theo ta. Ta seä àûa con vaâo trònh diïån vúái võ Sû Trûúãng. Àoá laâ möåt caái vinh dûå àùåc biïåt, con seä hiïíu lyá do taåi sao.

Töi ài theo võ Chûúãng Mön qua nhûäng haânh lang röång lúán, nhûäng vùn phoâng, nhûäng nöåi diïån, nhûäng lúáp hoåc... Chuáng töi buúác lïn möåt thang lêìu, vûúåt qua nhûäng haânh lang chùçng chõt nhû mï cung, ài ngang nhûäng thaánh àiïån thúâ võ Thêìn vaâ kho chûáa caác loaåi thaão dûúåc. Laåi lïn möåt cêìu thang nûäa, sau cuâng chuáng töi bûúc lïn sên thûúång, trïn noác bùçng cuãa tu viïån vaâ ài vïì phña tõnh thêët cuãa võ Sû Trûúãng. Àïën trûúác cûãa, coá möåt tûúång Phêåt bùçng vaâng, biïíu tûúång cuãa ngaânh Y hoåc; qua khoãi cûãa chuáng töi àaä bûúác vaâo tu thêët cuãa Sû Trûúãng.

Võ Chûúãng Mön dùån töi: - Con haäy vaái chaâo àaãnh lïî vaâ laâm theo ta. Ngûúâi liïìn cuöëi laåy võ Sû Trûúãng sau khi àaä chùæp tay vaái ba

lêìn. Töi laâm theo, trong loâng höìi höåp. Võ Sû Trûúãng àiïìm nhiïn nhòn chuáng töi, vaâ noái:

- Caác con haäy an toåa. Chuáng töi ngöìi trïn nhûäng chiïëc nïåm, hai chên xïëp bùçng. Võ

Sû Trûúãng im lùång nhòn töi möåt luác rêët lêu. Kïë àoá ngûúâi noái: - Húäi Lêm Baá, ta biïët têët caã nhûäng gò vïì con, têët caã nhûäng gò

àaä àûúåc tiïn tri tûâ trûúác. Cuöåc thûã thaách maâ con àaä phaãi chõu, thêåt laâ gian lao. Con seä hiïíu lyá do taåi sao trong möåt vaâi nùm nûäa.

LOBSANG RAMPA 48


Nhûng coân bêy giúâ, con haäy biïët rùçng trong möåt ngaân sû saäi, chó coá möåt hai ngûúâi laâ coá khaã nùng hoåc hoãi nhûäng viïåc cao xa, vaâ coá thïí àaåt túái möåt trònh àöå tiïën hoáa cao. Kyâ dû chó laâm nhûäng böín phêån thöng thûúâng hùçng ngaây. Hoå laâ nhûäng ngûúâi laâm viïåc bùçng tay chên, vaâ lêìn chuöîi tuång niïåm maâ thöi, chûá khöng cêìn hoåc hoãi gò caã. ÚÃ àêy khöng thiïëu nhûäng ngûúâi àoá. Chuáng ta chó thiïëu nhûäng ngûúâi giûä gòn caái kho taâng kiïën thûác Huyïìn Mön khi xûá naây bõ naån ngoaåi xêm. Con seä àûúåc thuå huêën àùåc biïåt, möåt sûå huêën luyïån raáo riïët àïí trong vaâi nùm ngùæn nguãi con seä coá nhiïìu kiïën thûác hún laâ möåt võ Laåt Ma coá thïí thu thêåp àûúåc suöët caã möåt àúâi. Con àûúâng Àaåo seä gay go, hiïím trúã vaâ thûúâng laâ dêîy àêìy gian khöí. Thêåt vêåy, tu luyïån àïí coá àûúåc nhaän quang thêìn thöng àoâi hoãi nhiïìu cöng phu rêët khoá nhoåc, vaâ xuêët höìn ài chu du trïn coäi trung giúái àoâi hoãi haânh giaã phaãi coá möåt böå thêìn kinh hïå vûäng chùæc khöng gò lay chuyïín vaâ möåt yá chñ cûáng rùæn nhû sùæt àaá.

Töi chùm chuá nghe vúái têët caã têm höìn, khöng mêët möåt chûä naâo. Nhûäng àiïìu àoá àöëi vúái töi dûúâng nhû quaá khoá khùn. Töi khöng coá möåt nghõ lûåc cûáng coãi àïën bûåc àoá! Võ Sû Trûúãng noái tiïëp:

- ÚÃ àêy con seä hoåc y khoa vaâ khoa chiïm tinh. Chuáng ta seä giuáp àúä con vïì moåi mùåt. Con cuäng seä hoåc caác phaáp mön bñ truyïìn. Con àûúâng cuãa con àaä àûúåc vaåch sùén, húäi Lêm Baá. Tuy con múái coá baãy tuöíi, ta noái vúái con nhû noái vúái möåt ngûúâi lúán, vò vêåy con àaä àûúåc giaáo duåc nhû möåt ngûúâi trûúãng thaânh.

Noái xong, Sû Trûúãng kheä nghiïng àêìu, võ Chûúãng Mön àoaân Sú Cú beân àûáng dêåy vaâ cuái rêåp mònh chaâo rêët lêu. Töi laâm y theo võ Chûúãng Mön vaâ chuáng töi cuâng lui ra. Khi vïì àïën tû thêët, võ Chûúãng Mön múái phaá tan sûå im lùång:

- Con húäi, con seä phaãi laâm viïåc nhiïìu. Nhûng chuáng ta seä giuáp àúä con hïët loâng. Bêy giúâ, con haäy theo ta, àïí ta chó chöî cho con ài cùæt toác.

ÚÃ Têy Taång, khi möåt àûáa thiïëu sinh bûúác vaâo tu viïån, ngûúâi ta bùæt y caåo hïët toác, chó trûâ möåt caái choãm nhoã úã àónh àêìu, caái choãm naây cuäng seä àûúåc caåo luön vaâo ngaây maâ y nhêån àûúåc möåt phaáp danh múái vaâ boã caái tïn cuä.

Võ Chûúãng Mön àûa töi ài qua möåt daäy haânh lang àïën möåt gian phoâng nhoã, duâng laâm núi húát toác, taåi àêy ngûúâi ta baão töi ngöìi xuöëng àêët. Võ Chûúãng Mön noái:



- Têm Chu, ngûúi haäy caåo saåch toác cho ngûúâi thiïëu nhi naây. Ngûúi cuäng caåo luön caái choãm vò y seä nhêån phaáp danh luön ngaây höm nay.

Têm Chu bûúác túái, vúái baân tay mùåt y nùæm lêëy caái bñm toác cuãa töi, giú hùèn lïn, vaâ noái:

- AÂ, aâ, cêåu nhoã naây. Bñm toác àeåp thêåt, thoa bú laáng boáng vaâ giûä gòn cêín thêån. Cùæt noá ài thêåt laâ sûúáng tay xiïët bao.

Y beân lêëy möåt cêy keáo rêët lúán, giöëng nhû loaåi keáo maâ nhûäng ngûúâi nö böåc nhaâ töi duâng àïí xeán cêy laâm vûúân, vaâ goåi to:

- Tû Tyã, laåi àêy cêìm duâm möåt àêìu. Tû Tyã, ngûúâi phuå taá cuãa y, chaåy àïën vaâ keáo caái bñm toác cuãa

töi maånh àïën nöîi töi gêìn bõ giú hùèn lïn khoãi mùåt àêët. Miïång haá höëc, Têm Chu bùæt tay vaâo viïåc vúái cêy keáo cuân. Sau nhiïìu cún bûåc mònh vaâ cùçn nhùçn, caái bñn àaä cùæt xong. Nhûng àoá chó laâ múái àêìu. Ngûúâi phuå taá àem túái möåt thau nûúác noáng boãng àïën nöîi, khi y döåi nûúác lïn àêìu töi, töi àau àiïëng nhaãy nhöím möåt caái. Ngûúâi thúå caåo hoãi:

- Coá gò khöng öín, hûã, cêåu nhoã? Phoãng nûúác söi chùng? - Phaãi àêëy, nûúác noáng quaá. - Àûâng súå, khöng viïåc gò, nûúác noáng nhû vêåy, caåo toác dïî hún! Y vûâa àaáp vûâa lêëy con dao ba caånh, hònh tam giaác, maâ úã nhaâ

töi ngûúâi ta thûúâng duâng àïí caåo saân göî möîi khi rûãa nhaâ. Sau cuâng, sau möåt thúâi gian daâi dûúâng nhû vö têån, àêìu töi àaä àûúåc caåo saåch.

Võ Chûúãng Mön beân goåi töi vaâo phoâng riïng vaâ àùåt cho töi möåt phaáp danh múái. Àoá laâ möåt tïn Têy Taång rêët daâi, nhûng trong quyïín saách naây, töi vêîn duâng caái tïn cuä cho tiïån.

Kïë àoá, töi àûúåc àûa vaâo möåt lúáp hoåc. Töi caãm thêëy àêìu töi trú treän nhû möåt quaã trûáng múái àeã. Vò töi àaä àûúåc hêëp thuå möåt nïìn giaáo duåc töët trong gia àònh, ngûúâi ta cho rùçng töi coá nhûäng kiïën thûác cao hún mûä trung bònh, nïn hoå xïëp töi vaâo lúáp hoåc cuãa nhûäng thiïëu niïn sú cú mûúâi bêíy tuöíi. Töi caãm thêëy nhû möåt ngûúâi tñ hon söëng giûäa nhûäng ngûúâi khöíng löì. Nhûäng thiïëu niïn naây àaä thêëy töi àaánh ngaä Nga Quùæn, nïn khöng ai muöën quêëy rêìy töi, trûâ ra möåt àûáa lúán xaác vaâ ngu xuêín. Y tiïën àïën gêìn tûâ phña sau lûng töi vaâ àùåt hai baân tay to lúán vaâ dú bêín lïn àêìu töi, haäy coân raát vaâ ï êím vò múái caåo troåc. Töi àûáng phùæt dêåy vaâ vúái möåt àêìu ngoán tay, töi àiïím

LOBSANG RAMPA 50


nheå vaâo phña dûúái cuâi choã cuãa y, laâm cho y luâi laåi theát lïn vò àau àúán. Sau vuå êëy, caác àûáa treã khaác beân àïí töi yïn. Võ Chûúãng Mön vûâa quay lûng khi àûáa treã àùåt hai tay lïn àêìu töi, sau àoá múái àûúåc biïët nhûäng gò àaä xaãy ra. Nhûng kïët quãa cuãa vuå xung àöåt laâm cho Võ Chûúãng Mön bêët giaác cûúâi lúán àïën nöîi Ngûúâi vui loâng àïí cho chuáng töi vïì súám.

Luác êëy àaä gêìn taám giúâ rûúäi, chuáng töi coân àûúåc tûå do trong ba khùæc àöìng höì trûúác khi cuöåc dûå lïî töëi àuáng chñn giúâ möåt khùæc. Nhûng töi àaä quaá vöåi mûâng. Möåt võ Laåt Ma ra hiïåu cho töi bûúác laåi gêìn vaâo luác töi vûâa ra khoãi lúáp hoåc. Töi bûúác àïën gêìn, ngûúâi noái: "Haäy theo ta".

Töi vêng lúâi ài theo vaâ tûå hoãi khöng biïët chuyïån gò àang chúâ àúåi töi àêy. Võ Laåt Ma bûúác vaâo möåt phoâng êm nhaåc, taåi àêy coá àöå hai chuåc thiïëu nhi múái, cuäng nhû töi. Ba nhaåc cöng sùæp sûãa chúi nhaåc, möåt ngûúâi àaánh tröëng, möåt ngûúâi thöíi tuâ vaâ, vaâ ngûúâi thûá ba thöíi keân bùçng baåc. Võ Laåt Ma noái:

- Têët caã moåi ngûúâi cuâng haát, àïí ta coá thïí sùæp àùåt gioång haát tûâng nhoám trong cuöåc húåp ca.

Caác nhaåc cöng àaánh möåt baãn nhaåc rêët quen thuöåc maâ ai cuäng haát àûúåc. Chuáng töi vûâa cêët tiïëng haát... thò cùåp chên maây cuãa võ Nhaåc Sû àaä nhûúáng lïn rêët cao! Sûå ngaåc nhiïn hiïån trïn gûúng mùåt ngûúâi, kïë àoá sùæc diïån ngûúâi löå veã àau àúán khön taã. Ngûúâi àûa hai tay lïn toã dêëu phaãn àöëi vaâ kïu to:

- "Ngûng laåi! Ngûng laåi têët caã! Caác em xeá caã löî tai cuãa àêëng Thaánh Thêìn! Haát laåi tûâ àêìu vaâ coi chûâng!"

Chuáng töi haát laåi lêìn nûäa, nhûng lêìn naây, ngûúâi cuäng chêån chuáng töi laåi. Lêìn naây, ngûúâi bûúác àïën trûúác mùåt töi vaâ noái:

- Thùçng ngöëc, mi àõnh chïë nhaåo ta chùng? Lêìn naây khi tröîi nhaåc mi seä haát möåt mònh vò mi khöng muöën hoâa gioång vúái nhûäng àûáa khaác. Möåt lêìn nûäa, caác nhaåc cöng laåi tröîi nhaåc, vaâ möåt lêìn nûäa töi laåi haát. Nhûng khöng àûúåc lêu. Võ Nhaåc Sû hoaân toaân thêët voång vaâ giêån dûä khoa chên muáa tay trûúác mùåt töi vaâ noái:

- Lêm Baá, êm nhaåc khöng phaãi laâ möåt trong nhûäng taâi nùng cuãa mi. Trong nùm chuåc nùm trúâi tûâ ngaây ta àïën àêy, ta chûa bao giúâ nghe möåt gioång haát vuång vïì nhû thïë. Vuång vïì û? Àûúåc vêåy coân àúä. Gioång mi hoaân toaân sai, vö phûúng cûáu vaän. Naây thùçng nhoã, mi seä khöng àûúåc haát nûäa. Trong giúâ êm nhaåc, mi seä hoåc möåt mön



khaác. Khi dûå lïî trong nöåi àiïån, mi phaãi cêm miïång laåi, khöng thò mi laâm hoãng têët caã. Bêy giúâ, mi haäy cuát ài, thûá löî tai trêu!

Thïë laâ, töi laánh ài chöî khaác chúi. Töi ài daåo chúi cho àïën khi nhûäng tiïëng keân àiïím giúâ haânh lïî

cuöëi cuâng trong ngaây. Chó múái ngaây höm qua töi bûúác chên vaâo tu viïån, nhûng töi coá caãm tûúãng rùçng dûúâng nhû töi àaä coá mùåt núi àêy tûâ thuúã xa xùm naâo! Töi caãm thêëy rùçng töi ài nhû ngûúâi mï nguã vaâ töi bùæt àêìu caãm thêëy àoái. Coá leä nhû vêåy coân hay hún, vò nïëu luác êëy töi no buång thò chùæc laâ töi àaä nguã gêåt. Coá ngûúâi nùæm lêëy tay aáo töi vaâ giú hùèn töi lïn trïn khöng. Möåt võ Laåt Ma cao lúán, veã mùåt hiïìn hoâa, àùåt töi ngöìi trïn hai vai röång cuãa ngûúâi, vaâ noái:

- Con húäi, coi chûâng con àïën trïî giúâ dûå cuöåc lïî töëi vaâ con seä bõ quúã. Nïëu con àïën trïî, con seä khöng àûúåc ùn, vaâ chûâng àoá buång con seä röîng khöng nhû möåt caái tröëng!

Khi võ Laåt Ma bûúác vaâo nöåi àiïån, ngûúâi vêîn coân khiïng töi trïn vai. Ngûúâi ngöìi ngay phña sau nhûäng têëm nïåm daânh riïng cho àaám sú cú vaâ cêín thêån àùåt töi ngöìi xuöëng trûúác mùåt ngûúâi. Ngûúâi noái:

- Con haäy coi àêy, vaâ lêåp laåi nhûäng gò ta noái. Nhûng khi ta cêët tiïëng haát thaánh ca, thò con haäy im lùång chúá múã miïång àoá nheá, a ha!

Töi thêìm biïët ún võ Laåt Ma àaä coá loâng ûu aái àöëi vúái töi. Tûâ trûúác àïën giúâ, ñt coá ngûúâi àaä toã ra töët buång àöëi vúái töi. Sûå giaáo duåc maâ töi àaä hêëp thuå àûúåc trong quaá khûá chó laâ àùåt trïn möåt nïìn taãng quaát thaáo, thõnh nöå hay àaánh àêåp.

Töi àaä nguã thiïëp ài trong möåt luác. Khi àoá töi giêåt mònh thûác dêåy, töi nhêån thêëy rùçng cuöåc lïî töëi àaä chêëm dûát tûå bao giúâ. Võ Laåt Ma àaä coäng töi àïën phoâng ùn khi töi coân àang mï nguã, vaâ àùåt töi ngöìi xuöëng trûúác baân, trïn àoá ngûúâi àaä àùåt sùén traâ bú, Tsampa vaâ rau àêåu nêëu chñn. Ngûúâi noái:

- Con haäy ùn no, röìi ài nguã! Ta seä chó cho con biïët buöìng nguã cuãa con. Àïm nay, con coá quyïìn nguã thùèng giêëc àïën nùm giúâ saáng. Con haäy àïën gùåp ta khi con thûác dêåy.

Àoá laâ nhûäng lúâi cuöëi cuâng maâ töi nghe trûúác khi töi thûác giêëc vao luác nùm giúâ saáng. Möåt thiïëu niïn sú cú àaä toã ra coá thiïån caãm vúái töi tûâ àïm trûúác, àïën àaánh thûác töi dêåy möåt caách rêët khoá khùn giûäa luác töi coân mï man giêëc àiïåp. Khi thûác tónh töi múái thêëy rùçng

LOBSANG RAMPA 52


töi àaä nùçm trïn têëm nïåm giûäa möåt phoâng lúán. Ngûúâi thiïëu niïn noái:

- Võ Laåt Ma Minh Gia Àaåi Àûác àaä dùån töi àïën àaánh thûác sû huynh àuáng nùm giúâ saáng.

Töi ngöìi dêåy vaâ xïëp ba têëm nïåm chöìng chêët lïn nhau saát vaách tûúâng theo gûúng nhûäng àûáa treã khaác. Têët caã nhûäng treã sú cú àaä ra ngoaâi; ngûúâi baån treã cuãa töi beân noái:

- Chuáng ta haäy ùn àiïím têm; röìi sau àoá töi seä àûa sû huynh àïën gùåp Minh Gia Àaåi Àûác.

Khi àoá, töi bùæt àêìu caãm thêëy thoaãi maái dïî chõu hún, khöng phaãi töi thñch tu viïån hay töi muöën úã laåi àoá, maâ töi nghô rùçng vò khöng thïí laâm sao hún, nïn töët nhêët laâ töi nïn ïm thuêån vaâ hoâa mònh vúái hoaân caãnh. Àïën giúâ ùn àiïím têm, võ sû xûúáng ngön àoåc bùçng möåt gioång trêìm möåt àoaån kinh ruát trong möåt trùm mûúâi hai quyïín cuãa böå kinh Kangyur cuãa Phêåt Giaáo Têy Taång. Võ sû hùèn àaä nhòn thêëy töi àaäng trñ vaâ lo ra, vò thònh lònh ngûúâi goåi giêåt töi laåi:

- Naây, thùçng nhoã, ta vûâa múái noái nhûäng gò? Haäy traã lúâi mau! Nhanh nhû chúáp vaâ khöng suy nghô möåt giêy àöìng höì töi àaáp

ngay: - Baåch sû öng, ngaâi vûâa noái rùçng: Thùçng nhoã naây àaäng trñ

khöng nghe ta àoåc kinh, ta phaãi bùæt noá taåi trêån! Cêu traã lúâi êëy laâm caã cûã toåa àïìu bêët giaác cûúâi êìm lïn, vaâ nhúâ

àoá töi khoãi bõ àoân vò töåi vö kyã luêåt. Võ sû cuäng móm cûúâi, àoá laâ möåt viïåc hiïëm coá vaâ giaãi thñch rùçng ngûúâi muöën töi lêåp laåi àoaån kinh ngûúâi vûâa àoåc, nhûng thöi, "Lêìn naây thò nhû vêåy cuäng àûúåc".

Möîi bûäa ùn, võ sû xûúáng ngön àïìu ngöìi trûúác möåt baân nhoã vaâ àoåc nhûäng àoaån kinh phêåt. Caác sû saäi khöng àûúåc pheáp noái chuyïån trong giúâ ùn, hoùåc nghô àïën nhûäng chuyïån riïng tû, maâ phaãi lùæng tai nghe àoåc kinh. Hoå phaãi tiïu thuå thaánh giaáo cuâng möåt lûúåt vúái thûác ùn. Chuáng töi têët caã àïìu ngöìi trïn nhûäng chiïëc nïåm àùåt dûúái àêët vaâ ùn trïn nhûäng chiïëc baân nhoã cao àöå nùm têëc Têy. Khöng ai àûúåc gêy tiïëng àöång hoùåc àïí cuâi choã lïn baân, vò àoá laâ nhûäng àiïìu bõ tuyïåt àöëi cêëm nhùåt.

Taåi tu viïån Chakporl, ngûúâi ta aáp duång kyã luêåt sùæt. Danh tûâ Chakporl coá nghôa laâ "Thiïët Sún" hay nuái sùæt. Trong phêìn lúán caác tu viïån, kyã luêåt thûúâng loãng leão vaâ thúâi khùæc biïíu khöng àûúåc aáp



duång chùåt cheä. Caác sû saäi coá thïí laâm viïåc hoùåc nghó ngúi tuây yá. Coá thïí chó coá möåt ngûúâi trong haâng ngaân sû saäi thêåt tònh muöën tiïën böå têm linh, vaâ chñnh ngûúâi àoá múái trúã nïn möåt võ Laåt Ma, vò danh tûâ Laåt Ma coá nghôa laâ "Thûúång nhên", vaâ khöng aáp duång cho bêët cûá ngûúâi naâo. Trong tu viïån cuãa chuáng töi kyã luêåt rêët chùåt cheä vaâ thêåm chñ coân gùæt gao laâ khaác. Chuáng töi phaãi trúã thaânh nhûäng ngûúâi laänh àaåo cuãa giai cêëp tu sô. Àöëi vúái chuáng töi, thò trêåt tûå vaâ giaáo duåc laâ tuyïåt àöëi cêìn thiïët. Chuáng töi khöng àûúåc pheáp mùåt aáo trùæng laâ maâu aáo thöng thûúâng cuãa cêëp sú cú: AÁo cuãa chuáng töi mùåt phaãi laâ maâu àoã sêåm nhû aáo cuãa caác võ sû saäi. Chuáng töi cuäng coá nhûäng keã nö böåc àïí sai khiïën nhûng àoá laâ nhûäng saäi lao cöng, nö böåc, coá phêån sûå queát doån, lao chuâi vaâ cöi soác phêìn sinh hoaåt thûåc tïë cuãa tu viïån. Chuáng töi thay phiïn nhau laâm cöng viïåc heân moån naây, àïí cho nhûäng yá nghó tûå phuå, kïu cùng khöng coá chöî maâ chen vaâo àêìu oác cuãa mònh. Chuáng töi phaãi luön luön nhúá cêu saáo ngûä Phêåt Giaáo: "Haäy tûå mònh nïu gûúng töët cho keã khaác. Haäy laâm àiïìu thiïån vaâ traánh moåi àiïìu aác. Àoá chñnh laâ giaáo lyá cuãa Phêåt vêåy".

Võ Sû Trûúãng cuãa tu viïån, tûác võ Laåt Ma Champa La, cuäng nghiïm khùæc nhû cha töi vaâ àoâi hoãi möåt sûå vêng lúâi tuyïåt àöëi. Möåt trong nhûäng lúâi daåy maâ ngûúâi thûúâng hay nhùæc àïën laâ: "àoåc vaâ viïët laâ nhûäng then chöët cuãa moåi àûác tñnh".

Búãi àoá, trïn laänh vûåc naây, chuáng töi coá rêët nhiïìu viïåc phaãi laâm.

LOBSANG RAMPA 54


ÀÚÂI NGÛÚÂI TU SÔ SÚ CÚ

Taåi tu viïån Chakpori, möåt "Ngaây" cuãa chuáng töi bùæt àêìu tûâ luác nûãa àïm. Khi tiïëng keân àiïím giúâ tyá canh ba vang döåi êm thanh àïën nhûäng haânh lang u töëi, chuáng töi coân àang ngaái nguã, àaä phaãi thûác dêåy xïëp laåi nïåm chiïëu vaâ doâ dêîm tòm caái aáo traâng trong boáng töi. Mùåt aáo xong, chuáng töi vûâa bûúác ra ài vûâa döìn moåi àöì vêåt duång vö aáo traâng. Chuáng töi bûúác xuöëng than lêìu vaâ nïån goát giêìy trïn cêìu thang vúái nhûäng tiïëng àöång öìn aâo, vò vaâo giúâ naây, chuáng töi thûúâng bûåc böåi khöng vui. Trong phêìn giaáo lyá cuãa chuáng töi coá cêu: "Thaâ nghó ngúi vúái möåt têm höìn an tónh hún laâ ngöìi tham thiïìn tuång niïåm maâ öm cún tûác giêån trong loâng". Töi thûúâng coá möåt yá nghó bêët kñn: Nïëu vêåy taåi sao ngûúâi ta khöng àïí cho chuáng töi nghó ngúi trong sûå yïn tónh? Sûå thûác giêëc vaâo luác nûãa àïm naây laâm cho töi tûác giêån!

Nhûng khöng ai àaä àûa cho töi möåt lúâi giaãi àaáp thoãa àaáng, thaânh thûã töi phaãi ài cuâng vúái moåi ngûúâi vaâo nhaâ Nguyïån Àûúâng àïí dûå cuöåc lïî cêìu nguyïån ban àïm. Taåi àêy, vö söë nhûäng ngoån àeân thùæp bùçng bú chiïëu aánh saáng rung rinh xuyïn qua nhûäng luöìng khoái hûúng nghi nguát bay lûúång trong khöng khñ. Dûúái aánh saáng lêåp leâ naây, vaâ giûäa nhûäng boáng ngûúâi qua laåi, nhûäng pho tûúång khöíng löì cuãa caác võ Thêìn dûúâng nhû cuäng cûã àöång vaâ hònh nhû cuäng nghiïn mònh àaáp laåi nhûäng tiïëng thaánh ca cuãa caác sû saäi.

Haâng nùm caác sû saäi vaâ thiïëu niïn Sú Cú ngöìi xïëp bùçng trïn nhûäng têëm nïåm xïëp thaânh nhûäng haâng daâi trong nhaâ Nguyïån Àûúâng. Hoå ngöìi day mùåt àöëi diïån vúái möåt haâng vaâ xoay lûng vaâo möåt haâng. Hoå cêët tiïëng haát nhûäng baãn thaánh ca du dûúng duâng nhûäng tiïët àiïåu àùåt biïåt, vò ngûúâi Àöng Phûúng àaä tûâng hiïíu biïët vïì nhûäng quyïìn nùng cuãa êm thanh. Cuäng nhû möåt êm thanh àûúåc phaát ra àuáng caách, coá thïí laâm bïí möåt caái ly thò möåt baãn nhaåc duâng nhiïìu thanh àiïåu gheáp laåi theo möåt tiïët àiïåu nhêët àõnh cuäng coá quyïìn nùng siïu hònh, thêìn bñ. Trong buöíi lïî, cuäng coá àoåc kinh Kangyur. Thêåt laâ möåt caãnh tûúång huy hoaâng maâ thêëy haâng trùm sû saäi mùåt aáo traâng maâu àoã sêîm, vúái maãnh luåa yïím têm maâu vaâng che trûúác ngûåc, vûâa nghiïng mònh vûâa haát hoâa têëu nhûäng baâi



thaánh ca, keâm theo tiïëng ngên cuãa nhûäng caái chuöng nhoã vaâ tiïëng tröëng. Nhûäng àaám khoái hûúng trêìm vaâ àeân nhang nghi nguát luöìng qua chên caác pho tûúång thêìn khöíng löì vaâ ngûúâi ta coá caãm giaác rùçng giûäa caái aánh saáng êm u àoá, nhûäng pho tûúång êëy cuäng nhòn chuáng töi dûúâng nhû àïí chûáng kiïën cuöåc lïî uy nghiïm.

Buöíi lïî keáo daâi gêìn möåt giúâ, sau àoá chuáng töi trúã vïì phoâng àïí nguã laåi cho àïën böën giúâ saáng. Möåt cuöåc lïî súám bùæt àêìu vaâo luác böën giúâ möåt khùæc. Àïën nùm giúâ, chuáng töi ùn àiïím têm vúái Tsampa vaâ traâ pha bú. Dêîu cho trong khi ùn, chuáng töi cuäng coân phaãi lùæng nghe gioång noái àoåc êm chaán pheâo cuãa võ sû xûúáng ngön, trong khi àoá, võ sû giaám thõ ngöìi kïë bïn doâ xeát chuáng töi vúái cùåp mùæt cuá voå. Trong dõp naây ngûúâi ta àûa ra cho chuáng töi têët caã moåi thöng tri vaâ huêën lïånh. Thñ vuå nhû trong trûúâng húåp coá viïåc cêìn phaãi ài ra thaânh phöë Lhassa, thò trong giúâ ùn àiïím têm ngûúâi ta nïu tïn nhûäng sû saäi coá phêån sûå laänh cöng viïåc àoá. Nhûäng võ naây múái àûúåc pheáp rúâi khoãi tu viïån trong möåt khoaãng thúâi gian nhêët àõnh vaâ àûúåc pheáp vùæng mùåt trong möåt vaâi buöíi lïî trong ngaây.

Àïën saáu giúâ, chuáng töi vaâo lúáp hoåc, sùén saâng hoåc buöíi hoåc àêìu tiïn. Lúâi rùn thûá nhò cuãa Phêåt Giaáo Têy Taång daåy rùçng: "Ngûúâi seä laâm troân böín phêån tön giaáo vaâ ngûúâi seä hoåc hoãi kinh thaánh". Trong sûå ngêy thú cuãa tuöíi lïn baãy, töi khöng hiïíu taåi sao ngûúâi ta phaãi tuên theo Lúâi Rùn naây trong khi lúâi rùn thûá nùm: "Ngûúi phaãi kñnh troång nhûäng bêåc trûúãng thûúång vaâ nhûäng ngûúâi thuöåc doâng quyá töåc". Laåi khöng àûúåc tuyïåt àöëi tuên theo? Thêåt vêåy, kinh nghiïåm cuãa töi cho töi thêëy rùçng coá möåt caái gò höí theån maâ sinh trûúãng laâm con nhaâ "Quyá phaái". Töi thêåt sûå àaä laâ naån nhên cuãa sûå "Quyá phaái" àoá. Höìi àoá töi khöng hiïíu rùçng giai cêëp cuãa möåt ngûúâi khöng phaãi laâ àiïìu quan troång maâ chó coá àûác haånh múái laâ àaáng kïí.

Àïën chñn giúâ, chuáng töi ngûng hoåc trong böën mûúi phuát àïí dûå möåt cuöåc lïî khaác. Sûå giaán àoaån naây àöi khi cuäng dïî chõu nhûng chuáng töi phaãi trúã vïì lúáp hoåc vaâo mûúâi giúâ keám mûúâi lùm phuát. Khi àoá, möåt mön hoåc khaác laåi bùæt àêìu vaâ keáo daâi cho àïën möåt giúâ trûa. Chuáng töi vêîn chûa àûúåc pheáp ùn uöëng gò vaâ phaãi dûå möåt cuöåc lïî trûa àöå nûãa giúâ trûúác khi duâng bûäa ùn trûa göìm coá Tsampa vaâ traâ pha bú. Kïë àoá laâ möåt giúâ laâm cöng viïåc nhaâ àïí giuáp cho chuáng töi vêån àöång cú thïí vaâ àïí daåy chuáng töi àûác tñnh khiïm töën. Nhûäng cöng viïåc dú bêín nhêët vaâ khoá chõu nhêët àûúåc giao phoá cho töi, dûúâng nhû nhiïìu lêìn hún laâ túái phiïn töi phaãi laâm.

LOBSANG RAMPA 56


Àïën ba giúâ chiïìu chuáng töi tuå húåp laåi àïí nghó ngúi möåt tiïëng àöìng höì. Trong giúâ àoá, sûå nghó ngúi bõ bùæt buöåc; cêëm khöng àûúåc noái chuyïån hay cûã àöång; chuáng töi phaãi giûä im lùång hoaân toaân. Chuáng töi khöng thñch sûå sùæp àùåt àoá chuát naâo, vò möåt giúâ thò ñt quaá àïí nguã trûa vaâ daâi quaá àïí ngöìi yïn khöng laâm gò! Sau giúâ nghó trûa àoá, àuáng böën giúâ, chuáng töi trúã laåi lúáp hoåc. Àïën àêy múái bùæt àêìu giai àoaån gian lao nhêët trong ngaây, noá keáo daâi suöët nùm tiïëng àöìng höì, khöng möåt chuát naâo nghó ngúi, trong nùm tiïëng àöìng höì àoá chuáng töi khöng àûúåc pheáp rúâi khoãi lúáp hoåc vò bêët cûá möåt lyá do naâo, nïëu traái lïånh, chuáng töi seä bõ trûâng phaåt rêët nùång nïì. Caác võ thêìy hoåc sûã duång nhûäng gêåy göåc to lúán möåt caách tûå do vaâ coá vaâi võ toã ra rêët söët sùæng trong viïåc trûâng phaåt nhûäng keã vi phaåm. Chó coá nhûäng hoåc troâ naâo khöng thïí chõu àûång àûúåc nûäa hoùåc nhûäng keã thêåt ngu xuêín múái xin pheáp vùæng mùåt "ài ra ngoaâi" vò khi hoå trúã vïì lúáp, sûå trûâng phaåt laâ àiïìu khöng thïí traánh khoãi.

Àïën chñn giúâ töëi, chuáng töi múái àûúåc "Giaãi thoaát" àïí duâng bûäa ùn cuöëi cuâng trong ngaây, cuäng chó göìm coá bêëy nhiïu moán laâ traâ bú vaâ Tsampa. Àöi khi, nhûng cuäng rêët hiïëm, chuáng töi àûúåc ùn rau, thûúâng laâ nhûäng khoanh cuã caãi trùæng hay àêåu Hoâa Lan. Nhûäng thûá rau àêåu naây chó ùn söëng, nhûng cuäng ùn àûúåc àöëi vúái nhûäng thiïëu niïn sinh buång àoái. Coá möåt lêìn, nùm töi lïn taám tuöíi, ngûúâi ta cho chuáng töi ùn buáp mùng Têy tröån dêëm. Töi rêët thñch ùn mùng têy, vò töi thûúâng àûúåc ùn moán êëy höìi coân úã nhaâ. Vò ùn coân theâm, töi àaä daåi döåt àïì nghõ vúái möåt baån treã ngöìi gêìn bïn àïí àöíi caái aáo traâng thûá hai cuãa töi lêëy phêìn ùn cuãa noá. Võ sû giaám thõ bùæt gùåp quaã tang chuyïån naây, beân goåi töi ra àûáng giûäa phoâng ùn àïí cöng khai thuá töåi trûúác mùåt moåi ngûúâi. Àïí trûâng phaåt töåi tham ùn cuãa töi, töi phaãi chõu nhõn àoái, nhõn khaát trong hai mûúi böën giúâ. Coân caái aáo traâng cuãa töi thò bõ tõch thu, hoå viïån leä rùçng noá khöng coá ñch lúåi gò cho töi, vò töi àaä muöën àöíi noá lêëy möåt vêåt khöng cêìn thiïët lùæm!

Àïën chñn giúâ rûúäi, chuáng töi trúã vïì phoâng. Ai cuäng muöën vïì mau àïí ài nguã! Luác àêìu, töi nghô rùçng nhûäng giúâ hoåc daâi quaá mûác àoá coá thïí laâm haåi sûác khoãe töi, vaâ coá leä töi seä lùn ra chïët bêët cûá luác naâo hoùåc töi seä nguã luön àïí khöng bao giúâ thûác dêåy nûäa. Cuâng vúái nhûäng ma múái khaác, chuáng töi thûúâng ruát lui vaâo möåt goác heão laánh àïí nguã gaâ möåt giêëc. Nhûng lêìn lêìn, töi àaä quen rêët mau vúái caái thúâi khùæc biïíu khùæc nghiïåt àoá, vaâ sau cuâng, nhûäng chuöîi ngaây daâi vö têån àoá khöng coân laâm cho töi khoá chõu nûäa.



Luác êëy àaä gêìn saáu giúâ khi ngûúâi thiïëu niïn dêîn àûúâng àûa töi àïën trûúác cûãa tû thêët cuãa Minh Gia Àaåi Àûác. Tuy töi khöng goä cûãa, ngûúâi cuäng lïn tiïëng trûúác goåi töi vaâo. Phoâng khaách cuãa Àaåi Àûác rêët trang nhaä vúái nhûäng bûác tranh tuyïåt àeåp, vaâi bûác tranh àûúåc veä ngay trïn tûúâng vaâ nhûäng bûác hoåa khaác àûúåc veä trïn nhûäng têëm maân trûúáng bùçng luåa. Trïn nhûäng baân nhoã coá sùæp nhûäng pho tûúång caác võ thêìn hay thêìn nûä bùçng vaâng hoùåc bùçng cêím thaåch. Trïn tûúâng cuäng coá gùæng möåt baánh xe luên höìi rêët lúán, biïíu tûúång cuãa àõnh luêåt Tuêìn Hoaân trong vuä truå, ngöìi theo tû thïë liïn hoa trïn möåt têëm nïåm, trûúác möåt caái baân àêìy nhûäng saách vúä, võ Laåt Ma àang nghiïn cûáu kinh àiïín khi töi bûúác vaâo. Ngûúâi noái:

- Lêm Baá, con haäy ngöìi àêy gêìn bïn ta, chuáng ta seä noái chuyïån nhiïìu. Nhûng trûúác hïët, àöëi vúái möåt thiïëu niïn àang úã tuöíi sùæp lúán, ta cêìn hoãi con möåt cêu: Con coá àûúåc ùn uöëng àêìy àuã hay khöng?

- Baåch Ngaâi, coá. - Sû Trûúãng coá noái rùçng chuáng ta coá thïí laâm viïåc chung vúái

nhau. Chuáng ta àaä tòm thêëy àûúåc tiïìn kiïëp cuãa con: Con àaä tiïën böå khaá lùæm. Bêy giúâ chuáng ta muöën phaát triïín laåi vaâi khaã nùng vaâ súã àùæc maâ con àaä thu thêåp àûúåc trong kiïëp söëng vûâa qua. Chuáng ta muöën rùçng trong khoaãng vaâi nùm, con seä thu hoaåch àûúåc nhiïìu kiïën thûác hún laâ möåt võ Laåt Ma coá thïí thu thêåp àûúåc suöët caã möåt àúâi.

Noái àïën àêy, Àaåi Àûác beân ngûâng laåi vaâ chùm chuá nhòn töi möåt luác rêët lêu, vúái àöi mùæt saáng dûúâng nhû soi thêëu moåi vêåt. Ngûúâi laåi noái:

- Moåi ngûúâi phaãi àûúåc tûå do choån lûåa con àûúâng cuãa mònh. Tûúng lai cuãa con seä rêët gian lao khöí cûåc trong böën mûúi nùm nïëu con choån con àûúâng töët, noá seä àûa àïën nhûäng phêìn thûúãng lúán lao trong kiïëp sau. Traái laåi, trïn con àûúâng dúã, con seä àûúåc giaâu sang vúái àêìy àuã moåi sûå tiïån nghi sung sûúáng cuãa coäi trêìn nhûng con seä khöng coá àûúåc sûå tiïën böå têm linh. Vêåy con haäy tûå mònh quyïët àõnh lêëy.

Noái xong, ngûúâi nhòn töi chúâ àúåi. Töi àaáp: - Baåch Ngaâi, cha con coá noái rùçng nïëu con thêët baåi vaâ rúâi khoãi

tu viïån, con khöng nïn trúã vïì nhaâ. Laâm sao con coá thïí söëng cuöåc

LOBSANG RAMPA 58


àúâi sung sûúáng tiïån nghi nïëu con khöng coá nhaâ àïí trúã vïì? Vaâ ai seä chó dêîn cho con theo con àûúâng töët nïëu con choån àûúâng àoá?

Àaåi Àûác móm cûúâi vaâ noái: - Con àaä quïn röìi chùng? Chuáng ta àaä tòm thêëy laåi àûúåc kiïëp

trûúác cuãa con. Nïëu con choån con àûúâng dúã, tûác con àûúâng dïî daäi tiïån nghi, con seä àûúåc quy àõnh ngöi thûá trong möåt tu viïån nhû möåt võ Hoáa Thên. Vaâ trong vaâi nùm, con seä àûúåc àûa lïn chûác võ Sû Trûúãng. Cha con chùæc seä khöng cho àoá laâ möåt sûå thêët baåi chûá?

Töi beân hoãi tiïëp: - Baåch Àaåi Àûác, theo yá ngaâi àoá coá phaãi laâ möåt sûå thêët baåi

khöng? Ngûúâi àaáp: - Phaãi. Vúái têët caã nhûäng gò maâ ta biïët, thò àöëi vúái ta, àoá laâ

möåt sûå thêët baåi. - Baåch Àaåi Àûác, ai seä hûúáng dêîn cho con? - Ta seä laâ ngûúâi hûúáng dêîn con, nïëu con choån con àûúâng töët,

nhûng con haäy tûå mònh quyïët àõnh lêëy, khöng ai coá quyïìn eáp buöåc con hïët caã.

Töi ngûúác mùæt lïn nhòn Àaåi Àûác vaâ töi caãm thêëy töi yïu mïën ngûúâi àöëi diïån vúái töi luác êëy: Möåt ngûúâi cao lúán, vúái àöi mùæt àen huyïìn, caái nhòn trong saáng, möåt gûúng mùåt cúãi múã vaâ möåt vêìng traán cao röång. Phaãi, töi caãm thêëy traân àêìy thiïån caãm àöëi vúái ngûúâi! Tuy töi múái lïn baãy, cuöåc àúâi töi trûúác kia thêåt laâ vêët vaã khöí cûåc vaâ töi àaä tûâng gùåp gúä nhiïìu nhên vêåt: Thêåt sûå töi coá thïí xeát àoaán tñnh chêët cuãa möåt ngûúâi. Töi noái:

- Baåch sû phuå, con seä choån con àûúâng töët vaâ ûúác mong àûúåc laâm àïå tûã cuãa Ngaâi.

Töi noái thïm vúái möåt gioång bùn khoùn: - Nhûng chùæc laâ con seä khöng thñch laâm viïåc nhiïìu! Àaåi Àûác cêët tiïëng cûúâi lúán, möåt gioång cûúâi cúãi múã, noá sûúãi êëm

loâng töi vaâ noái: - Lêm Baá, úã àúâi khöng ai laâ ngûúâi thñch laâm viïåc nhiïìu,

nhûng ñt coá ngûúâi thaânh thêåt nhòn nhêån àiïìu êëy. Àaåi Àûác nhòn vaâo caác giêëy túâ trïn baân vaâ noái:



- Möåt pheáp luyïån bñ mêåt seä cêìn thiïët àïí giuáp cho con múã àûúåc nùng khiïëu Thêìn Nhaän. Sau àoá, chuáng ta seä sûã duång khoa thöi miïn àïí höëi thuác sûå hoåc hoãi cuãa con cho mau coá kïët quaã. Chuáng ta seä giuáp cho con tiïën rêët xa trïn caác laänh vûåc y khoa vaâ Huyïìn Mön.

Töi caãm thêëy e ngaåi trûúác möåt chûúng trònh bïì böån nhû thïë: Noá hûáa heån möåt sûå laâm viïåc raáo riïët khöng ngûâng vaâ khoá nhoåc dûúâng naâo! Nhêët laâ sau khi töi àaä traãi qua bao nhiïu sûå hoåc vêën khùæc khöí trong baãy nùm qua, khöng hïì coá dû thúâi giúâ cho caác mön giaãi trñ... vaâ chúi diïìu!

Võ Laåt Ma dûúâng nhû àoåc àûúåc tû tûúãng cuãa töi. Ngûúâi noái: - Thûåc vêåy, con húäi. Sau naây con seä coá thúâi gian àïí chúi diïìu

nhûng àoá seä laâ nhûäng con diïìu thêåt lúán vaâ coá thïí chúã ngûúâi ngöìi bïn trong. Coân hiïån giúâ, ta cêìn thiïët lêåp möåt thúâi khùæc biïíu húåp lyá àïën mûác töëi àa.

Sû phuå töi laåi cuái xuöëng múá giêëy túâ trïn baân: - Xem naâo, tûâ chñn giúâ saáng àïën möåt giúâ trûa, coá àûúåc chùng?

Phaãi àêëy, ta haäy bùæt àêìu nhû vêåy. Con haäy àïën àêy möîi buöíi saáng àuáng chñn giúâ thay vò dûå buöíi lïî saáng vaâ ta seä thaão luêån vïì nhûäng vêën àïì quan troång. Buöíi hoåc àêìu tiïn seä laâ saáng mai. Con coá muöën nhùæn gò vúái cha meå con khöng? Ta seä àïën viïëng song thên cuãa con ngaây höm nay. Con haäy àûa cho ta múá toác cuã cuãa con höm trûúác!

Àiïìu àoá laâm töi hoaân toaân ngaåc nhiïn. Khi möåt thiïëu niïn àûúåc nhêån vaâo tu viïån, ngûúâi ta xuöëng toác cho y vaâ gúãi caái bñm toác daâi vûâa cùæt xong cho cha meå y qua sûå trung gian cuãa möåt thiïëu niïn Sú Cú àïí chûáng minh rùçng con cuãa hoå àaä àûúåc thêu nhêån. Trong trûúâng húåp naây thò chñnh Minh Gia Àaåi Àûác àñch thên àem caái bñm toác cuãa töi vïì nhaâ! Àiïìu naây coá nghôa laâ tûâ nay Àaåi Àûác seä hoaân toaân àaãm traách cuöåc àúâi töi vaâ töi àaä trúã nïn àûáa "Con têm linh" cuãa ngûúâi.

Minh Gia Àaåi Àûác laâ möåt nhên vêåt rêët quan troång, möåt ngûúâi coá möåt trñ thöng minh hiïëm coá vaâ àûúåc nöíi tiïëng khùæp núi úã xûá Têy Taång. Töi tin chùæc rùçng dûúái sûå dòu dùæt cuãa möåt võ sû nhû Ngaâi, töi khöng thïí naâo thêët baåi.

Saáng ngaây höm êëy, khi trúã vïì lúáp hoåc, töi laâm möåt ngûúâi hoåc troâ rêët laäng trñ. Töi àïí tû tûúãng vêîn vú àêu àêu, vaâ búãi àoá võ gia sû

LOBSANG RAMPA 60


laåi coá dõp thoãa maän caái khuynh hûúáng sûã duång gêåy göåc möåt caách thùèng tay!

Töi nhêån thêëy caác giaáo sû àaä toã ra nghiïm khùæc möåt caách quaá àaáng. Nhûng àïí tûå an uãi, töi nghô rùçng dêìu sao töi àïën àêy laâ àïí hoåc. Àoá laâ lyá do vò sao töi àêìu thai trúã laåi, tuy rùçng höìi àoá töi khöng àûúåc biïët roä töi cêìn phaãi hoåc laåi nhûäng gò.

ÚÃ Têy Taång, ngûúâi ta tin tûúãng rêët maånh núi sûå luên höìi. Hoå tin rùçng möåt ngûúâi àaä àaåt túái möåt trònh àöå têm kinh naâo àoá, coá thïí choån lûåa söëng trïn möåt coäi giúái khaác, hoùåc trúã laåi thïë gian àïí hoåc hoãi thïm hay àïí giuáp àúä keã khaác. Coá khi möåt nhaâ hiïìn giaã àaä hoãi phaãi thûåc hiïån möåt sûá maång nhêët àõnh trong àúâi mònh nhûng laåi qua àúâi trûúác khi hoaân thaânh sûá maång. Trong trûúâng húp àoá, ngûúâi ta tin rùçng nhaâ hiïìn giaã coá thïí taái sinh trúã laåi thïë gian àïí hoaân têët cöng viïåc àaä boã dúã trong kiïëp trûúác, dûúái àiïìu kiïån laâ cöng viïåc êëy seä hûäu ñch cho nhên loaåi.

Khöng mêëy ai coá thïí nhúâ ngûúâi khaác truy ra nhûäng tiïìn kiïëp cuãa mònh, viïåc êëy àoâi hoãi möåt vaâi êën chûáng, töín phñ nhiïìu tiïìn baåc vaâ mêët nhiïìu thò giúâ. Nhûäng ngûúâi naâo cuäng nhû trûúâng húåp cuãa töi coá nhûäng êën chûáng àoá àûúåc goåi laâ nhûäng võ "Hoáa Thên" (ngûúâi àaä tiïën hoáa cao, tònh nguyïån àaâo thai trúã laåi coäi trêìn ngay sau khi chïët, àïí thûåc hiïån möåt sûá maång têm linh cao caã). Nhûäng võ naây höìi coân treã àûúåc daåy döî theo möåt kyã luêåt vö cuâng khùæc khöí, giöëng nhû trûúâng húåp cuãa töi, nhûng vïì sau àïën luác trûúãng thaânh hoå àûúåc sûå kñnh troång cuãa têët caã moåi ngûúâi. Vïì phêìn töi, ngûúâi ta seä daânh cho töi möåt sûå huêën luyïån àùåc biïåt nhùçm tùng cûúâng nhûäng kiïën thûác cuãa töi vïì khoa Huyïìn Mön. Àïí laâm gò? Höìi àoá, töi chûa àûúåc biïët roä lyá do.

Nhûäng cuá roi giaáng xuöëng nhû mûa laâm töi giêåt mònh, vaâ àûa töi trúã vïì thûåc tïë.

- Thùçng ngöëc! Àöì gaân! Nhûäng yá nghó àen töëi naâo àaä loåt vaâo trong caái soå daây àùåt cuãa mi? May cho mi vò àaä àïën giúâ dûå lïî nïëu khöng, chùæc laâ mi coân bõ ùn àoân!

Keâm theo lúâi mùæng moã êëy, võ giaáo sû thõnh nöå àaá vaâo àñt töi möåt àaá nïn thên vaâ bûúác nhanh ra khoãi lúáp hoåc. Möåt baån àöìng mön cuãa töi noái:



- Baån àûâng quïn rùçng trûa nay laâ túái phiïn chuáng ta phaãi laâm cöng taác dûúái bïëp, töi hy voång chuáng ta coá thïí vö bao àêìy moán Tsampa.

Cöng taác laâm bïëp rêët cûåc nhoåc, vò nhûäng võ sû giaám thõ àöëi xûã vúái chuáng töi nhû nhûäng keã nö lïå. Khöng coá vêën àïì nghó ngúi sau hai giúâ cöng taác nùång nhoåc àoá. Laâm bïëp xong, chuáng töi phaãi trúã laåi lúáp hoåc ngay. Àöi khi ngûúâi ta giûä chuáng töi úã laåi bïëp quaá lêu nïn chuáng töi àïën lúáp hoåc trïî giúâ. Khi chuáng töi àïën núi thò võ giaáo sû nöíi trêån löi àònh phên phaát cho chuáng töi möåt loaåt nhûäng cuá roi, gêåy nhû mûa têëc, khöng àïí cho chuáng töi coá chuát maãy may cú höåi àïí biïån höå cho sûå trïî giúâ àoá!

Cöng taác àêìu tiïn cuãa töi trong nhaâ bïëp suyát nûäa cuäng laâ cöng taác cuöëi cuâng. Theo nhûäng haânh lang loát àaá, chuáng töi ài àïën nhaâ bïëp... khöng chuát hûáng khúãi trong loâng. Möåt sû saäi neát mùåt rêët caáu kónh àûáng àúåi chuáng töi úã ngoaâi cûãa. Khi vûâa thêëy chuáng töi àïën, y kïu to:

- Mau lïn, thêåt laâ möåt luä lûúâi biïëng vaâ vö duång. Mûúâi àûáa àêìu tiïn haäy vö nêëu caác nöìi "Xuáp de"!

Töi loåt nhùçm söë mûúâi, töi beân ài cuâng vúái nhûäng thiïëu sinh khaác xuöëng bïëp do möåt cêìu thang nhoã. Dûúái nhaâ bïëp noáng kinh khuãng. Trûúác mùåt chuáng töi, nhûäng bïëp loâ phaát ra nhûäng tia lûãa àoã. Nhiïn liïåu àöët loâ laâ phên con Yak phúi khö vaâ eáp thaânh tûâng baánh troân, àûúåc chêët lïn tûâng àöëng lúán gêìn bïn caác chaão àun. Võ sû saäi chó huy viïåc nêëu bïëp quaát lúán:

- Haäy vaác xuöíng lïn vaâ xuác phên khö àöí vö loâ! Töi chó laâ möåt àûáa treã múái lïn baãy tuöíi lêîn löån trong àaám

thiïëu sinh maâ àûáa treã nhêët cuäng khöng dûúái tuöíi mûúâi baãy. Töi chó vûâa àuã sûác giú caái xuöíng lïn toan xuác phên cho vaâo loâ thò töi vö yá thïë naâo laâm lêåt caái chaão nûúác àang söi lïn hai baân chên cuãa võ sû saäi. Y theát lïn trong cún thõnh nöå, nùæm lêëy cöí hoång töi xoay möåt voâng... vaâ loaång choaång teá ngaä. Töi nhaãy ra phña sau, nhûng töi caãm thêëy àau nhoái kinh khuãng vaâ ngûãi thêëy muâi da thõt chaáy kheát. Töi àaä teá ngaä trïn möåt cêy sùæt àêìu nûúáng àoã tûâ trong bïëp loâ vùng ra. Theát lïn vò àau àúán, töi ngaä lùn giûäa nhûäng tro than chaáy êm ó. Phêìn trïn àuâi bïn traái cuãa töi, gêìn chöî xûúng haáng bõ chaáy àïën têån xûúng, chöî da thõt bõ phoãng êëy àaä àïí laåi cho töi möåt vïët theåo trùæng, maâ hiïån nay coân laâm cho töi khoá chõu. Chñnh vïët seåo êëy vïì sau àaä laâm cho ngûúâi Nhêåt nhòn ra àûúåc töi.

LOBSANG RAMPA 62


Möåt cún naáo loaån àaä diïîn ra sau àoá. Nhûäng sû saäi khaác tûâ khùæp núi vöåi vaâng chaåy àïën. Ngûúâi ta mau mau àúä töi àûáng dêåy giûäa àaám tro taân. Töi bõ nhûäng vïët phoãng khùæp thên mònh nhûng nùång nhêët laâ vïët thûúng úã bùæp àuâi. Ngûúâi ta mau coäng töi lïn nhûäng têìng lêìu trïn, úã àoá, möåt võ Laåt Ma y sô cöë gùæng chûäa trõ vïët phoãng àïí cöë cûáu lêëy caái chên töi. Thoãi sùæt nûúáng àoá laâ möåt vêåt dú bêín vaâ àïí dñnh laåi trong vïët thûúng nhûäng maåt cûa sùæt ró seát. Võ y sô phaãi moi trong vïët thûúng àïí lêëy ra nhûäng miïëng sùæt vuån naây, cho àïën khi vïët phoãng àûúåc rûãa saåch trún. Kïë àoá, y sô rõt thuöëc lïn vïët thûúng vaâ bùng boá cêín thêån. Coân nhûäng vïët phoãng nheå úã khùæp thên mònh thò y sô thoa lïn möåt chêët thuöëc nûúác laâm bùçng chêët dûúåc thaão noá laâm cho töi búát àau rêët nhiïìu.

Sûå àau àúán, nhûác nhöëi vêîn êm ó vaâ töi tûúãng chùæc laâ seä khöng coân sûã duång chên traái cuãa töi àûúåc nûäa. Khi àaä bùng boá xong, võ Laåt Ma y sô goåi möåt sû saäi khiïng töi vaâo möåt gian phoâng bïn caånh vaâ àùåt töi nùçm trïn nïåm. Möåt võ sû giaâ bûúác vaâo ngöìi dûúái àêët úã bïn caånh giûúâng töi vaâ bùæt àêìu àoåc kinh cêìu nguyïån. Töi thêìm nghô: "Thêåt laâ töët àeåp thay maâ cêìu nguyïån ún trïn che chúã cho töi sau khi töi vûâa bõ möåt tai naån!" Sau caái kinh nghiïåm baãn thên vïì sûå àau àúán cûåc hònh naây, töi quyïët àõnh seä söëng möåt cuöåc àúâi àûác haånh. Töi nhúá àïën möåt bûác tranh veä caãnh àõa nguåc, trong àoá möåt quyã sûá haânh hònh möåt naån nhên bùçng caách lêëy duâi sùæt nhoån nûúáng àoã àöët thên hònh y úã gêìn chöî maâ töi bõ phoãng.

Coá leä ngûúâi ta seä nghô rùçng traái vúái àïìu maâ hoå vêîn tûúãng caác sû saäi laâ nhûäng keã aác ön. Nhûng sû saäi laâ gò? ÚÃ xûá Têy Taång, danh tûâ àoá aáp duång cho moåi ngûúâi phaái nam söëng trong möåt tu viïån Laåt Ma Giaáo, dêîu cho hoå khöng phaãi laâ ngûúâi tu. Hêìu nhû bêët cûá ngûúâi naâo cuäng coá thïí trúã nïn sû saäi. Möåt treã thiïëu nhi thûúâng àûúåc gúãi vaâo möåt tu viïån àïí trúã nïn "Sû saäi" maâ noá khöng cêìn àûúåc hoãi yá kiïën. Àöi khi, àoá laâ möåt ngûúâi trûúãng thaânh àaä chaán cöng viïåc ài chùn cûâu vaâ muöën coá möåt maái nhaâ êëm cuáng àïí àuåt sûúng tuyïët khi tiïët trúâi laånh leäo suåt xuöëng àïën böën mûúi àöå dûúái söë khöng. Khi àoá, y xin laâm sû saäi trong tu viïån. Khöng phaãi vò lyá tûúãng tön giaáo maâ vò y muöën tûå àaãm baão lêëy ñt nhiïìu tiïån nghi vêåt chêët. Caác tu viïån duâng nhûäng "Sû saäi" àoá nhû nhûäng ngûúâi lao cöng àïí laâm nhûäng cöng taác xêy cêët, caây bûâa hay queát doån. ÚÃ nhûäng núi khaác thò nhûäng ngûúâi àoá àûúåc goåi laâ nö böåc hay bùçng möåt danh tûâ tûúng tûå. Phêìn nhiïìu nhûäng ngûúâi àoá àaä söëng möåt cuöåc àúâi rêët khöí nhoåc: Söëng úã nhûäng vuâng cao nguyïn tûâ ba ngaân àïën baãy ngaân thûúác bïì



cao, khöng phaãi laâ möåt cuöåc àúâi dïî chõu. Àöëi vúái ngûúâi Têy Taång, thò möåt "Sû saäi" chó coá nghôa laâ möåt ngûúâi nhû moåi ngûúâi thûúâng. Hoå duâng danh tûâ Trappa àïí chó nhûäng ngûúâi tu sô.

Nhûäng võ Laåt Ma (Lama) laâ nhûäng bêåc cao tùng, thuöåc möåt cêëp àùèng cao. Àoá laâ nhûäng bêåc àaåo sû, hay tön sû. Thñ duå nhû Laåt Ma Minh Gia Àaåi Àûác seä laâ võ tön sû cuãa töi, vaâ töi seä laâ àïå tûã cuãa ngûúâi. Kïë àoá, úã cêëp àùèng cao hún nûäa laâ nhûäng võ sû trûúãng. Khöng phaãi têët caã nhûäng võ naây àïìu àaãm traách viïåc tröng coi möåt tu viïån; nhiïìu võ nùæm giûä nhûäng chûác vuå cao trong chñnh phuã hoùåc ài ta baâ tûâ tu viïån naây àïën tu viïån khaác. Coá àöi khi möåt võ Laåt Ma laåi úã cêëp àùèng cao hún võ sû trûúãng; moåi sûå àïìu tuây núi nhûäng hoaåt àöång cuãa ngûúâi.

Nhûäng ngûúâi àûúåc coi nhû laâ nhûäng võ "Hoáa Thên" (ngûúâi ta àaä chûáng minh rùçng àoá laâ trûúâng húåp cuãa töi) coá thïí àûúåc chó àõnh laâm chûác sû trûúãng vaâo nùm mûúâi böën tuöíi, sau khi àaä vûúåt qua möåt cuöåc thi rêët khoá khùn. Nhûäng võ naây thûúâng laâ nghiïm khùæc nhûng khöng hung dûä vaâ khöng bao giúâ bêët cöng.

Möåt thñ duå khaác vïì sû saäi laâ trûúâng húåp caác sû saäi caãnh binh. Nhiïåm vuå duy nhêët cuãa hoå laâ duy trò trêåt tûå, hoå khöng coá phêån sûå gò trong viïåc tïë tûå, lïî baái úã caác àïì chuâa, hoå chó cêìn coá mùåt àïí xem moåi viïåc coá xaãy ra àuáng theo quy tùæc luêåt lïå khöng. Hoå thûúâng rêët hung túån cuäng nhû phêìn nhiïìu caác sû saäi nö boåc nhû àaä noái úã trïn (nhûng khöng vò thïë maâ hoå laâm giaãm uy tñn cuãa caác tu viïån). Ngûúâi ta khöng thïí lïn aán möåt võ giaám muåc vò öng ta coá möåt tïn laâm vûúân thö löî! Cuäng nhû ngûúâi ta khöng tröng mong ngûúâi laâm vûúân êëy seä trúã nïn möåt öng thaánh chó vò y laâm töi túá cho möåt võ giaám muåc!

Trúã laåi vêën àïì töi bõ phoãng lûãa khi ài laâm cöng taác dûúái bïëp. Hiïåu lûåc cuãa chêët thuöëc vûâa tan dêìn, töi höìi tónh laåi vaâ caãm thêëy nhû mònh bõ löåt da. Trong cún mï saãng töi tûúãng tûúång dûúâng nhû möåt ngoån àuöëc àang chaáy àûúåc àùåt vaâo möåt caái löî tröëng trong bùæp àuâi bïn traái cuãa töi.

Thúâi giúâ tröi qua. Töi lùæng nghe nhûäng tiïëng àöång trong tu viïån: Vaâi loaåi êm thanh àaä quen thuöåc àöëi vúái töi, nhûng coá nhiïìu loaåi khaác maâ töi khöng nhêån ra laâ nhûäng tiïëng àöång gò. Toaân thên töi bõ rung chuyïín vò nhûäng cún àau àiïëng dûä döåi. Töi nùçm sêëp trïn buång nhûng nhûäng vïët phoãng cuäng lan röång àïën phña trûúác cuãa thên mònh töi. Töi nghe möåt tiïëng àöång nheå: Coá ngûúâi àïën ngöìi

LOBSANG RAMPA 64


gêìn bïn töi. Möåt gioång àêìy thiïån caãm vaâ nhên tûâ cuãa Minh Gia Àaåi Àûác noái thò thêìm bïn tai töi:

- Con húäi, chùæc laâ con bõ àau lùæm. Thöi haäy nguã ài. Vaâi ngoán tay nheå nhaâng lûúát trïn lûng töi doåc theo xûúng

söëng, nheå lûúát thïm nûäa vaâ thïm nûäa. Thïë röìi... töi mï man nguã thiïëp ài.

Möåt vêìng mùåt trúâi ïm êëm chiïëu raång ngúâi trûúác mùåt töi. Töi thûác dêåy vaâ chúáp mùæt liïn höìi. Tû tûúãng àêìu tiïn àïën vúái töi khi töi vûâa chúåt tónh laâ hònh nhû coá ngûúâi àaá töi vaâi àaá vò töi àaä nguã quaá lêu. Töi àõnh nhaãy xuöëng giûúâng àïí höëi haã ài dûå buöíi lïî saáng nhûng töi beân teá ngûãa ra sau, khùæp mònh mêíy àau nhûác nhû rêìn. Thò ra àoá laâ cún mï saãng... Chên traái töi àau quaá.

Möåt gioång dõu hiïìn ûu aái noái vúái töi: - Lêm Baá, con haäy nùçm yïn. Höm nay con coá thïí nghó. Töi quay àêìu nhòn laåi lêëy laâm vö cuâng ngaåc nhiïn maâ thêëy

rùçng töi àang nùçm trong phoâng cuãa Minh Gia Àaåi Àûác, coân Sû Phuå thò ngöìi gêìn bïn töi. Ngûúâi nhêån thêëy sûå ngaåc nhiïn cuãa töi vaâ móm cûúâi:

- Taåi sao con ngaåc nhiïn? Phaãi chùng laâ möåt viïåc thûúâng tònh maâ hai ngûúâi baån úã gêìn bïn nhau khi möåt ngûúâi bõ àau öëm?

Töi àaáp bùçng möåt gioång raä rúâi mïåt moãi: - Nhûng sû phuå laâ möåt võ Laåt Ma cao caã, coân con chó laâ möåt

àûáa treã nhoã. - Lêm Baá, chuáng ta àaä cuâng nhau ài möåt àoaån àûúâng rêët daâi

trong nhûäng kiïëp trûúác. Hiïån giúâ con chûa nhúá laåi àûúåc àiïìu àoá nhûng ta nhúá roä, vò chuáng ta àaä söëng rêët gêìn bïn nhau trong nhûäng kiïëp vûâa qua. Coân bêy giúâ con cêìn phaãi nghó ngúi àïí lêëy laåi sûác. Chuáng ta seä àiïìu trõ bùæp chên con cho mau laânh, con àûâng lo gò caã!

Töi liïn tûúãng àïën caái baánh xe luên höìi sinh tûã vaâ nghô àïën nhûäng àiïìu rùn trong kinh thaánh cuãa xûá töi: "Ngûúâi têm höìn quaãng àaåi seä àûúåc söëng möåt cuöåc àúâi giaâu sang khöng bao giúâ dûát, coân keã heân tiïín ñt roáng seä khöng bao giúâ àûúåc sûå ûu aái, tûâ têm. Ngûúâi coá quyïìn thïë haäy söëng möåt caách quaãng àaåi vúái nhûäng keã khaác àïën nhúâ vaã mònh. Y haäy nhòn xa àïí thêëy con àûúâng daâi cuãa sûå luên höìi sinh tûã. Sûå giaâu sang luên chuyïín nhû nhûäng baánh xe,



nay noá thuöåc vïì ngûúâi naây, mai noá thuöåc vïì ngûúâi khaác. Keã haânh khêët úã kiïëp naây coá thïí trúã nïn möåt võ vûúng hêìu úã kiïëp sau, coân võ vûúng giaã ngaây nay coá thïí trúã nïn keã ùn maây trong möåt tûúng lai xa gêìn".

Khi àoá töi hiïíu möåt caách chùæc chùæn khöng coân nghi ngúâ gò nûäa, mùåc dêìu trong cún àau àúán thïí xaác vaâ mùåc dêìu tuöíi töi coân nhoã, rùçng Minh Gia Àaåi Àûác, sû phuå töi laâ möåt têm àûác vaâ töi coá thïí tin tûúãng lúâi giaáo huêën cuãa ngûúâi. Roä raâng laâ sû phuå töi biïët roä rêët nhiïìu àiïìu vïì töi, nhiïìu hún rêët xa nhûäng gò maâ töi coá thïí biïët àûúåc. Töi rêët noáng loâng muöën laâm viïåc chung vúái ngûúâi vaâ töi quyïët àõnh rùçng töi seä laâ möåt ngûúâi àïå tûã gûúng mêîu. Töi caãm thêëy möåt caách roä rïåt rùçng giûäa chuáng töi coá möåt sûå àöìng thanh àöìng khñ rêët chùåt cheä vaâ töi lêëy laâm caãm kñch sûå xoay vêìn cuãa àõnh mïånh noá àaä àùåt töi dûúái sûå hûúáng dêîn dòu dùæt cuãa ngûúâi.

Töi quay àêìu nhòn ra ngoaâi cûãa söí. Nhûäng têëm nïåm cuãa töi àang nùçm àûúåc àùåt trïn möåt caái baân àïí cho töi coá thïí nhòn thêëy bïn ngoaâi. Caãnh vêåt rêët laâ huâng traáng. Àùçng xa, úã bïn ngoaâi nhûäng noác nhaâ chen chuác nhau phña dûúái cûãa söí cuãa töi, thaânh phöë Lhassa vûún mònh dûúái aánh nùæng mùåt trúâi, vúái nhûäng ngöi nhaâ nhoã sún maâu lúåt xinh xùæn. Trong thung luäng, con söng Kyâ Giang uöën khuác giûäa nhûäng caánh àöìng xanh tûúi nhêët thïë giúái. Nhûäng daäy nuái xa tñt chên trúâi ûãng maâu àoã sêåm vúái nhûäng àónh nuái àöåi tuuïët trùæng phau. Trïn nhûäng ngoån nuái gêìn hún, nhûäng vïët maâu vaâng loáng laánh chen chuát nhau trïn sûúân nuái, àoá laâ noác cuãa nhûäng tu viïån. Bïn tay traái, àiïån Potala nhö lïn cao nhû möåt ngoån nuái biïåt lêåp.

Vïì phña tay mùåt, möåt cuåm rûâng nhoã trong àoá raãi raác nhûäng àïìn chuâa vaâ trûúâng hoåc. Àoá laâ àõa phaån cuãa võ Thiïn Giaám Quan, möåt nhên vêåt quan troång maâ vai troâ duy nhêët trong àúâi laâ taåo nïn möåt nhõp cêìu giao caãm giûäa coäi trêìn gian vêåt chêët vaâ coäi giúái vö hònh, vaâ tiïn tri àiïìu hoåa phuác cuãa quöëc gia. Dûúái mùæt töi, trïn sên mùåt tiïìn, nhûäng sû saäi thuöåc caác cêëp ài qua laåi khöng ngúát. Vaâi võ trong söë àoá, nhûäng ngûúâi sû saäi lao cöng, mùåc aáo maâu nêu sêåm. Möåt nhoám thiïëu sinh cuãa tu viïån úã xa mùåc aáo trùæng. Nhûäng sû saäi cao cêëp cuäng coá mùåt úã àoá, àïìu mùåt aáo maâu àoã sêåm, vúái maãnh yïím têm bùçng luåa vaâng, chó rùçng hoå thuöåc thaânh phêìn viïn chûác töëi cao cuãa chñnh phuã. Möåt vaâi võ cûúäi ngûåa hay cûúäi lûâa. Nhûäng ngûúâi thûúâng dên thò cûúäi ngûåa àuã maâu coân caác sû saäi bùæt buöåc phaãi cûúäi trùæng. Têët caã nhûäng caãnh tûúång àoá laâ cho töi quïn caã hiïån taåi.

LOBSANG RAMPA 66


Àiïìu laâm cho töi quan têm hún hïët laâ laâm sao cho choáng bònh phuåc àïí coá thïí sûã duång hai chên cuãa mònh.

Ba ngaây sau, ngûúâi ta cho rùçng töët hún töi nïn ngöìi dêåyvaâ thûã ài àûáng xem sao. Chên traái töi coân cûáng àú vaâ laâm cho töi rêët àau àúán. Chöî vïët phoãng àaä sûng lïn vaâ coá muã vò nhûäng maãnh sùæt vuån rô seát maâ ngûúâi ta khong thïí gùæp ra àûúåc. Vò töi khöng theã ài àûáng möåt mònh, ngûúâi ta laâm cho töi möåt cêy naång göî àïí töi duâng maâ ài möåt chên, töi ài nhuán nhêíy cuäng nhû con chim bõ thûúng. Toaân thên töi vêîn coân nhûäng vïët phoãng vaâ nhûäng chöî phöìng da nhung chên traái töi laâm cho töi àau àúán nhiïìu hún caác chöî khaác.Töi khöng thïí ngöìi àûúåc maâ phaãi nùçm nghiïng bïn mùåt hoùåc nùçm sêëp töi khöng thïí dûå caác buöíi lïî cêìu nguyïån hay ài àïën lúáp hoåc nïn Minh Gia Àaåi Àûác, Sû Phuå töi daåy töi hoåc taåi tû thêët tûâ saáng àïën chiïìu. Ngûúâi tuyïn böë haâi loâng vïì nhûäng kiïën thûác maâ töi thu thêåp àûúåc trong thúâi "Niïn thiïëu" cuãa töi, ngûúâi noái:

- Nhûng, nhiïìu àiïìu trong nhûäng kiïën thûác àoá chó laâ nhûäng kyã niïåm maâ con àaä mang theo tûâ nhûäng kiïëp trûúác.



ÀÚÂI SÖËNG TRONG TU VIÏÅN

Hai tuêìn lïî tröi qua nhûäng vïët phoãng cuãa töi àaä gêìn khoãi. Caái chên töi coân laâm cho töi húi àau nhûng caâng ngaây caâng búát dêìn. Töi yïu cêìu àûúåc aáp duång thúâi khùæc biïíu nhû thûúâng lïå vò töi thêëy cêìn phaãi cûã àöång àöi chuát. Töi àûúåc pheáp ngöìi tuây yá hoùåc nùçm sêëp trïn buång. Ngûúâi Têy Taång ngöìi xïëp bùçng theo tû thïë liïn hoa, nhûng töi khöng thïí ngöìi nhû vêåy vò chên töi coân àau.

Ngaây àêìu tiïn töi trúã laåi lúáp hoåc àïí gùåp laåi caác baån cuä, thò coá cöng taác laâm bïëp vaâo buöíi trûa. Tay cêìm möåt têëm baãng àaá töi coá phêån sûå kiïím àiïím nhûäng bao luáa maåch nha sêëy. Luáa maåch nha àûúåc traãi lïn nhûäng taãng àaá hêm noáng àïën böëc khoái: Caái nöìi "Xuáp de" maâ töi àaä laâm lêåt àöî àïën bõ phoãng, àûúåc àùåt úã phña dûúái. Khi àaä traãi àïìu luáa maåch nha trïn nhûäng taãng àaá, ngûúâi ta múái àoáng cûãa vaâ nhoám thiïëu sinh chuáng töi ài qua haânh lang àïën möåt vùn phoâng, taåi àêy ngûúâi ta xay giaä luáa maåch nha àaä sêëy xong. Cöëi xay laâ möåt cöëi àaá hònh öëng loa lêåt ngûúåc, vaânh troân àûúâng kñnh àöå möåt thûúác saáu têëc. Loâng cöëi xay coá chaåm khùæc nhûäng àûúâng löìi loäm àïí giûä luáa. Möåt taãng àaá vô àaåi cuäng hònh öëng loa, nhûng àùåc ruöåt àùåt vaâo loâng cöëi àïí nghiïìn naát luáa. Taãng àaá naây àûúåc nêng bùçng möåt caái àoân tay bùçng göî maâ thúâi gian àaä laâm cho trún boáng, úã hai àêìu caái àoân tay naây coá gùæn chùåt caác àoân tay nhoã hún giöëng nhû nhûäng cêy cùm cuãa möåt baánh xe khöng coá vaânh. Luáa maåch nha sêëy àûúåc àöí vaâo cöëi àaá, röìi caác sû saäi vaâ nhûäng treã thiïëu nhi múái nùæm lêëy nhûäng cêy cùm baánh xe àïí vêån chuyïín khöëi taãng àaá nùång àïën haâng mêëy têën. Khi taãng àaá àaä xoay voâng thò cöng viïåc khöng coân nùång nhoåc lùæmvaâ chuáng töi cuâng cêët tiïëng haát húåp xûúáng. Ñt nhêët taåi àêy töi coá thïí haát maâ khöng bõ bùæt taåi trêån! Nhûng laâm vêån chuyïín taãng àaá naây laâ caã möåt cöng trònh khoá nhoåc. Têët caã moåi ngûúâi àïìu phuå giuáp möåt tay trúå lûåc. Kïë àoá phaãi àïí yá coi chûâng noá luên chuyïín luön luön khöng luác naâo ngûâng. Nhûäng söë lûúång maåch nha sêëy àûúåc àöí thïm vaâo cöëi vaâ luáa sêëy xong thoaát ra ngoaâi úã phêìn dûúái cöëi. Chñnh thûá luáa xay naây àûúåc traãi möåt phêìn nûäa lïn nhûng taãng àaá noáng àïí sêëy laåi laâ chêët liïåu cùn baãn àïí laâ moán Tsampa. Möîi ngûúâi chuáng töi àïìu àem theo trong mònh möåt ñt

LOBSANG RAMPA 68


Tsampa àuã ùn trong möåt tuêìn hay noái àuáng hún laâ möåt söë luáa maåch nha àaä xay naát vaâ sêëy laåi. Àïën bûäa ùn, chuáng töi lêëy ra möåt phêìn nhoã àûång sùén trong caái boåc da vaâ àöí vaâo nhûäng caái cheán riïng cuãa mònh. Sau khi àöí thïm traâ pha bú chuáng töi duâng ngoán tay tröån àïìu vaâ nhöìi cho àïën khi noá trúã thaânh möåt thûá baánh, röìi múái ùn.

Qua ngaây höm sau, cöng taác laâm bïëp göìm coá viïåc nêëu traâ bú. ÚÃ gian phoâng khaách cuãa nhaâ bïëp coá àùåt möåt caái chaão àuån khöíng löì vúái dung lûúång saáu trùm baãy mûúi lùm lñt. Chaão àuån naây àaä àûúåc lau chuâi bùçng caát vaâ trúã nïn saåch boáng nhû coân múái.

Tûâ saáng súám, chaão àuån naây àaä àûúåc chûáa nûúác àïën phên nûãa vaâ nêëu söi lïn suâng suåc. Chuáng töi coá phêån sûå ài lêëy nhûäng baánh traâ àaä phúi khö vaâ àêåp tan ra thaânh tûâng maãnh vuån. Traâ naây àûúåc eáp cûáng laåi thaânh tûâng baánh lúán hònh vuöng nhû viïn gaåch, möîi baánh cên nùång tûâ baãy àïën taám kg, àûúåc chúã tûâ Trung Hoa hay ÊËn Àöå àïën Lhassa bùçng àûúâng böå xuyïn qua caác truyïìn nuái. Nhûäng maãnh vuån vûâa àêåp ra àûúåc neám vaâo chaão nûúác àang söi. Möåt sû saäi thïm vaâo àoá möåt taãng muöëi cuåc thêåt lúán, möåt sû saäi khaác boã thïm vö möåt muöëi hoáa chêët (bicarbonnate de soude). Khi têët caã àïìu söi suåc ngûúâi ta múái àöí thïm vaâo tûâng maãng bú laâm bùçng sûäa cuãa con Yak, vaâ àïí lûãa chaáy trong loâ suöët nhiïìu giúâ. Traâ tröån vúái bú naây coá möåt giaá trõ dinh dûúäng rêët töët vaâ duâng thïm vúái moán Tsampa noá coá àêìy àuã chêët böí dûúäng àïí cho ngûúâi Têy Taång söëng àûúåc quanh nùm. Cöng viïåc khoá nhoåc nhêët laâ giûä cho lûãa chaáy trong. Thay vò duâng phên cuãi ngûúâi ta duâng phên con Yak phúi khö laâm chêët nhiïn liïåu àïí àöët lûãa. Chêët nhiïn liïåu naây luön luön àûúåc dûå trûä quanh nùm thaânh möåt lûúång duâng khöng bao giúâ caån. Phên boâ àöët chaáy toãa ra möåt muâi võ rêët chaát vaâ nöìng nùåc.

Chuáng töi bõ bùæt buöåc phaãi laâm nhûäng cöng taác naây khöng phaãi laâ vò thiïëu nhên cöng maâ laâ vò muöën xoáa boã töëi àa moåi sûå phên biïåt giai cêëp. Chuáng töi nghô rùçng con ngûúâi chó coá möåt keã thuâ êëy laâ sûå chia reä, caách biïåt. Laâm viïåc bïn caånh möåt ngûúâi, noái chuyïån cúãi múã vúái y haäy, coá dõp thöng caãm vúái y röìi thò y seä khöng laâ möåt keã thuâ cuãa ta nûäa. ÚÃ Têy Taång möîi nùm möåt lêìn, nhûäng võ quan to hay chûác sùæc coá quyïìn thïë tûâ boã quyïìn haânh cuãa mònh trong möåt ngaây, vaâ bêët cûá möåt thuöåc haå naâo cuãa hoå cuäng coá quyïìn noái lïn nhûäng gò y caãm nghô trong loâng nïëu möåt võ Sû Trûúãng toã ra laåm quyïìn höëng haách, ngûúâi ta seä noái lïn möåt caách cöng khai vaâ nïëu sûå phiïìn traách àoá laâ àuáng thò ngûúâi khiïëu naåi seä khöng bõ möåt



sûå trûâng phaåt naâo. Phûúng phaáp àoá toã ra rêët hiïåu quaã nïn sûå laåm duång quyïìn haânh cuäng rêët ñt khi xaãy ra. Noá àaãm baão möåt sûå cöng bònh xaä höåi, àïí cho nhûäng ngûúâi thuöåc viïn úã cêëp dûúái coá cú höåi phaát biïíu nhûäng caãm nghô cuãa hoå àöëi vúái nhûäng keã coá quyïìn thïë.

Chuáng töi phaãi laâm viïåc nhiïìu trong lúáp hoåc vaâ ngöìi xïëp haâng dûúái àêët. Khi giaãng baâi vaâ viïët trïn baãng àen thò võ giaáo sû àûáng trûúác mùåt hoåc troâ. Nhûng khi chuáng töi laâm baâi thò öng giaáo sû ài raão àùçng sau lûng chuáng töi, thaânh thûã chuáng töi phaãi laâm viïåc cêín thêån vò chuáng töi khöng biïët öng ta àang rònh àûáa naâo! Öng ta khöng luác naâo rúâi cêy gêåy, möåt cêy gêåy mêåp nhû cêy duâi cui maâ öng ta khöng ngêìn ngaåi "sûã duång" trïn bêët cûá böå phêån naâo trïn thên thïí chuáng töi: Vai, àêìu, lûng, khöng kïí àïën nhûäng böå phêån "cöí àiïín". Öng ta khöng cêìn phên biïåt àoá laâ chöî naâo, miïîn laâ nhûäng cuá gêåy göåc àoá àaánh thêåt àau.

Chuáng töi hoåc rêët nhiïìu vïì mön toaán phaáp, mön naây laâ möåt kyã luêåt cêìn thiïët àïí àoaán khoa chiïm tinh. Khoa chiïm tinh Têy Taång thêåt vêåy khöng coá gò laâ ngêîu nhiïn tònh cúâ, noá àûúåc thiïët lêåp trïn nhûäng nguyïn tùæc khoa hoåc. Töi phaãi hoåc nhiïìu vïì khoa chiïm tinh vò mön naây laâ töëi cêìn thiïët trong viïåc haânh nghïì y khoa. Möåt y syä nïn àiïìu trõ bïånh nhên theo tûâng haång ngûúâi, sûå phên haån naây laâ do khoa chiïm tinh quy àõnh. Àiïìu trõ theo nguyïn tùæc àoá laâ töët hún cho àún kï thuöëc möåt lyá do mú höì laâ thuöëc êëy àaä chûäa khoãi bïånh cho möåt ngûúâi khaác. Bïn caånh nhûäng baãn àöì chiïm tinh rêët lúán treo trïn tûúâng, coân coá nhûäng baãn àöì khaác veä hònh nhûäng thaão dûúåc. Nhûäng baãn àöì naây àûúåc thay àöíi luön luön möîi tuêìn vaâ chuáng töi phaãi biïët roä têët caã moåi loaåi coã thuöëc. Sau naây, nhûäng cuöåc xuêët haânh seä àûúåc töí chûác àïí ài haái thuöëc, nhûng chuáng töi chó àûúåc tham dûå nhûäng cuöåc ngao du àoá khi naâo chuáng töi àaä coá nhûäng kiïën thûác sêu röång, àïí ngûúâi ta coá thïí tin tûúãng rùçng chuáng töi seä khöng haái lêìm nhûäng loaåi coã xêëu. Nhûäng chuyïën ài haái thuöëc àem àïën cho chuáng töi nhûäng ngao du rêët thoaãi maái dïî chõu taåm quïn àûúåc cuöåc àúâi phùèng lùång buöìn chaán cuãa tu viïån. Coá nhûäng chuyïën ài keáo daâi àïën ba thaáng; àoá laâ nhûäng cuöåc xuêët haânh lïn vuâng thûúång du, möåt vuâng bao boåc xung quanh búãi nhûäng daäy nuái coá tuyïët phuã quanh nùm, bïì cao tûâ saáu ngaân àïën taám ngaân thûúác trïn mûåc nûúác biïín, núi àoá nhûäng vuâng bùng tuyïët xen lêîn vúái nhûäng thung luäng xanh tûúi vúái khñ hêåu ön hoâa nhúâ búãi nhûäng suöëi nûúác noáng. Trong vuâng naây ngûúâi ta coá möåt kinh nguyïån àöåc nhêët trïn àúâi. Ngûúâi ta chó cêìn ài möåt quaäng àûúâng daâi

LOBSANG RAMPA 70


nùm mûúi thûúác àïí traãi qua möåt khñ hêåu laånh àïën böën mûúi àöå dûúái khöng, àïën möåt khñ hêåu noáng böën mûúi lùm àöå trong boáng maát. Vuâng naây cuãa xûá súã Têy Taång khöng ai àûúåc biïët, chó trûâ möåt thiïíu söë caác sû saäi.

Tu viïån cuãa chuáng töi àûúåc nöíi búãi kyã luêåt khùæc khöí vaâ nöåt nïìn giaáo duåc chùåt cheä. Möåt söë lúán caác sû saäi tûâ caác tu viïån khaác àïën àêy tûâ giaä chuáng töi àïí ài àúâi söëng dïî chõu hún. Chuáng töi coi hoå nhû nhûäng keã thêët baåi vúái chuáng töi laâ nhûäng ngûúâi thuöåc thaânh phêìn ûu tuá. Nhiïìu tu viïån khöng coá buöíi lïî khuya; caác sû saäi ài nguã súám vaâo luác töëi vaâ thûác dêåy trúâi àaä saáng. Chuáng töi khinh thûúâng hoå nhû nhûäng keã yïëu heân, thêëp keám vò tuy rùçng chuáng töi bêët maän vúái quy tùæc quaá khùæc khöí cuãa tu viïån, chuáng töi laåi khöng bùçng loâng cho quy tùæc àoá bõ sûãa àöíi, nïëu noá àûa chuáng töi túái hêåu quaã laâ haå thêëp chuáng töi xuöëng trònh àöå keám heân cuãa keã khaác.

Kïë àoá laâ phaãi loaåi trûâ nhûäng keã yïëu. Chó coá nhûäng ngûúâi rêët khoãe maånh múái trúã vïì sau nhûäng cuöåc xuêët haânh lïn vuâng thûúång du laånh nhû bùng tuyïët; ngoaåi trûâ nhûäng sû saäi úã tu viïån Chakpori, khöng coá ai daám ài lïn àoá. Caác võ àaåo sû, vöën àêìy minh triïët quyïët àõnh loaåi boã nhûng ngûúâi khöng thïí chõu àûång àûúåc cuöåc söëng kham khöí, trûúác khi hoå coá dõp laâm liïn luåy àïën keã khaác. Trong nùm hoåc àêìu tiïn chuáng töi hêìu nhû khöng coá luác naâo nghó ngúi, giaãi trñ hay coá dõp vui chúi thoãa thñch. Möîi giêy phuát cuãa chuáng töi àïìu daânh cho sûå hoåc vaâ laâm viïåc.

Möåt àiïìu maâ töi coân biïët ún caác võ sû, laâ caác Ngaâi àaä daåy chuáng töi phûúng phaáp sûã duång trñ nhúá. Phêìn nhiïìu ngûúâi Têy Taång coá trñ nhúá töët, nhûng riïng phêìn chuáng töi laâ sinh viïn y khoa, hoåc àïí trúã thaânh caác tu syä kiïm y syä, thò chuáng töi cêìn biïët tïn vaâ àùåc tñnh cuãa nhiïìu loaåi dûúåc thaão cuâng caách biïën chïë vaâ sûã duång caác loaåi coã thuöëc. Chuáng töi cuäng cêìn hiïíu biïët tûúâng têån khoa chiïm tinh vaâ thuöåc laâu têët caã caác kinh àiïín Phêåt Phaáp.

Möåt phûúng phaáp têåp luyïån trñ nhúá àaä àûúåc thûåc nghiïåm traãi qua nhiïìu thïë kyã. Chuáng töi ngöìi trong möåt gian phoâng coá nhûäng tuã lúán chûáa àûång hùçng muön nghòn höåc tuã. Möîi höåc tuã coá daán nhaän hiïåu bïn ngoaâi, coá in chûä khaá lúán dïî àoåc tûâ chöî chuáng töi ngöìi. Möîi àïì taâi hoåc têåp maâ chuáng töi àaä thuå huêën àûúåc sùæp haång trong möîi höåc tuã thñch nghi. Chuáng töi phaãi hònh dung roä raâng trong trñ möîi àïì taâi vaâo võ trñ nhêët àõnh cuãa möîi hoåc tuã. Vúái ñt nhiïìu cöng phu têåp luyïån, ngûúâi ta coá thïí ài vaâo gian phoâng bùçng tû tûúãng möåt



caách rêët dïî daâng múã àuáng phoác caác höåc tuã mònh muöën vaâ lêëy ra caác taâi liïåu mònh tòm kiïëm cuâng vúái nhûäng àïì taâi liïn quan.

Caác võ giaáo sû àùåc biïåt nhêën maånh vúái chuáng töi hiïíu sûå cêìn thiïët coá möåt trñ nhúá àûúåc têåp luyïån thuêìn thuåc. Hoå vêën naån chuáng töi möåt caách raáo riïët vúái muåc àñch duy nhêët laâ thûã thaách trñ nhúá cuãa chuáng töi. Nhûäng cêu hoãi àoá khöng coá möåt sûå maåch laåc hay liïn laåc vò vúái nhau, àïí cho khöng coá möåt doâng tû tûúãng liïn tuåc naâo giuáp chuáng töi traã lúâi àûúåc dïî daâng. Nhûäng cêu hoãi àoá thûúâng liïn quan àïën nhûäng àoaån bñ hiïím trong caách kinh àiïín tön giaáo, chen lêîn vúái nhûäng cêu hoãi àûát àoaån vïì caác loaåi dûúåc thaão. Keã naâo quïn seä bõ trûâng phaåt nùång nïì: Khöng coá trñ nhúá laâ möåt töåi aác khöng thïí dung thûá, phaãi bõ trûâng trõ nghiïm khùæc. Chuáng töi laåi khöng coá nhiïìu thúâi giúâ àïí suy nghô maâ phaãi traã lúâi ngay tûác khùæc. Chùèng haån nhû giaáo sû hoãi hoåc troâ:

- Con haäy noái laåi haâng thûá nùm, trang mûúâi taám trong quyïín thûá baãy cuãa böå kinh Kangyur. Haäy múã höåc tuã... xem haâng chûä àoá laâ gò?

Trûâ phi ngûúâi ta coá thïí traã lúâi ngay trong mûúâi giêy àöìng höì, töët hún laâ nïn giûä im lùång, vò sûå trûâng phaåt coân khöëc liïåt hún nïëu traã lúâi sai, dêîu cho sûå sai lêìm nhoã nhùåt àïën àêu. Dêìu sao, àoá cuäng laâ möåt phûúng phaáp rêët töët vaâ rêët hûäu hiïåu àïí têåp luyïån trñ nhúá. Chuáng töi khöng thïí coá thûúâng xuyïn nhûäng saách vúã tham khaão úã bïn caånh mònh, vò saách cuãa chuáng töi göìm nhûäng túâ giêëy àoáng laåi trong nhûäng caái bòa bùçng göî, thûúâng ào àïën möåt thûúác chiïìu daâi vaâ böën têëc têy chiïìu ngang, laâ nhûäng vêåt quaá kïình caâng. Vïì sau, töi nhêån thêëy rùçng thêåt laâ möåt àiïìu töëi ûu quan troång maâ coá möåt trñ nhúá töët.

Trong nùm àêìu, chuáng töi bõ ngùn cêëm khöng àuúåc rúâi khoãi tu viïån. Nhûäng ngûúâi naâo vi phaåm seä bõ àoáng cûãa khöng cho vaâo khi hoå trúã vïì. Luêåt lïå naây chó àûúåc aáp duång úã tu viïån Chakpori laâ núi maâ kyã luêåt gùæt gao àïën nöîi ngûúâi ta súå rùçng nïëu àïí cho chuáng töi ra ngoaâi, thò chuáng töi seä khöng trúã laåi lêìn nûäa. Riïng vïì phêìn töi, töi nhòn nhêån rùçng coá leä töi cuäng tröën biïåt luön khöng trúã laåi, nïëu töi coá chöî naâo khaác àïí dung thên! Tuy nhiïn, sau möåt nùm, chuáng töi àaä quen vúái àúâi söëng úã tu viïån.

Trong nùm àêìu tiïn àoá, chuáng töi khöng àûúåc pheáp chúi caác mön giaãi trñ; ngûúâi ta bùæt buöåc chuáng töi laâm viïåc khöng ngûâng, àiïìu naây giuáp cho hoå loaåi trûâ nhûäng àûáa treã thïí chêët yïëu àuöëi,

LOBSANG RAMPA 72


khöng chõu nöíi sûå cùng thùèng thêìn kinh töåt àöå. Sau nhûäng thaáng hoåc khoá khùn àoá, chuáng töi nhêån thêëy rùçng chuáng töi hêìu nhû àaä quïn mêët caã sûå chúi búâi tiïu khiïín. Nhûäng mön thïí duåc àiïìn kinh coá muåc àñch tùng cûúâng sûác chõu àûång deão dai cuãa chuáng töi, vaâ coá möåt sûå cöng duång thûåc tïë cho chuáng töi sau naây.

Khi töi gêìn lïn taám tuöíi. Minh Gia Àaåi Àûác, sû phuå töi, cho töi biïët rùçng theo sûå giaãi àoaán cuãa caác nhaâ chiïm tinh, thò sau ngaây sinh nhêåt cuãa töi, seä laâ ngaây thuêån lúåi àïí cho töi bùæt àêìu luyïån thêìn nhaän. Töi khöng caãm thêëy lo ngaåi gò caã, vò töi biïët rùçng sû phuå töi seä coá mùåt taåi chöî vaâ töi hoaân toaân àùåt tin tûúãng núi ngûúâi. Nhû sû phuå töi àaä nhùæc nhúã nhiïìu lêìn cho töi biïët, khi töi múã àûúåc thêìn nhaän, töi seä coá thïí nhòn thêëy roä chên tûúáng cuãa moåi ngûúâi moåi vêåt. Theo khoa Huyïìn Mön, thïí xaác con ngûúâi chó laâ möåt lúáp voã bïn ngoaâi do caái linh höìn, hay "Chên Ngaä", àiïìu khiïín moåi taác àöång trong giêëc nguã vaâ sau khi chïët. Con ngûúâi sinh ra trong möåt thïí xaác yïëu àuöëi bêët toaân àïí hoåc hoãi kinh nghiïåm vaâ tiïën böå úã coäi trêìn. Khi y nguã, con ngûúâi trúã vïì möåt coäi giúái khaác, linh höìn thoaát ra ngoaâi thïí xaác vêåt chêët vaâ phaãng phêët trïn coäi êëy tuy rùçng noá coân dñnh liïìn vúái thïí xaác búãi möåt "Súåi dêy baåc" (Cordon magneátique: Súåi dêy tûâ khñ, laâm bùçng chêët dó thaái, mùæt phaâm khöng nhòn thêëy àûúåc. Noá long lanh nhû maâu baåc, nöëi liïìn thïí xaác vúái linh höìn, coá thïí keáo daâi àïën vö têån khi linh höìn phiïu diïu trïn coäi trung giúái trong giêëc nguã). Súåi dêy baåc naây chó àûát àoaån vaâo luác chïët. Nhûäng giêëc möång laâ nhûäng kinh nghiïåm söëng trïn coäi trïn trong khi nguã. Khi linh höìn trúã vïì nhêåp vaâo thïí xaác, sûå giêåt mònh thûác giêëc laâm meáo moá xiïu veåo kyá ûác cuãa giêëc möång, trûâ phi ngûúâi ta àaä traãi qua möåt sûå huêën luyïån àùåc biïåt, búãi àoá "Giêëc möång" coá thïí trúã nïn dõ kyâ àöëi vúái ngûúâi thûác giêëc. Nhûng vêën àïì naây seä àûúåc giaãi thñch àêìy àuã hún úã möåt chûúng sau khi töi tûúâng thuêåt laåi nhûäng kinh nghiïåm caá nhên cuãa töi trïn àõa haåt naây.

Caái haâo quang bao boåc xung quanh thïí xaác, maâ bêët cûá ai cuäng coá thïí têåp luyïån àïí nhòn thêëy vúái möåt vaâi àiïìu kiïån, chó laâ phaãn aãnh cuãa nguöìn sinh lûåc úã bïn trong con ngûúâi. Chñnh caái haâo quang àoá, cuâng vúái nhiïìu àiïìu khaác nûäa, laâ nhûäng sûå vêåt vö hònh huyïìn bñ maâ viïåc múã thêìn nhaän seä giuáp cho töi nhòn thêëy roä.



TÖI MÚÃ THÊÌN NHAÄN

Ngaây sinh nhêåt cuãa töi àaä àïën. Ngaây àoá töi àûúåc tûå do khöng phaãi ài àïën lúáp hoåc hay ài dûå lïî. Vaâo luác saáng súám, Minh Gia Àaåi Àûác coá noái vúái töi:

- Lêm Baá, höm nay con haäy vui chúi thoãa thñch. Chuáng ta seä àïën tòm con chiïìu nay.

Kïí tûâ chiïìu höm àoá töi bïë mön nhêåp thêët trong möåt gian phoâng nhoã, vaâ khöng àûúåc bûúác ra khoãi phoâng trong suöët ba tuêìn lïî. Trong thúâi gian àoá khöng ai àûúåc bûúác ra khoãi phoâng àïí kiïëm töi trûâ ba võ Laåt Ma cao cêëp trong àoá coá Minh Gia Àaåi Àûác, sû phuå töi. Ba võ Laåt Ma möîi ngaây àïìu àïën vaâo àuáng giúâ àïí chó dêîn cho töi möåt pheáp luyïån bñ truyïìn àïí múã thêìn nhaän. Trong khi àoá, ngûúâi ta cho töi ùn uöëng rêët ñt, chó vûâa àuã duy trò sûå söëng. Sau ba tuêìn lïî khöí luyïån dûúái sûå chó dêîn cuãa sû phuå, töi àaä àaåt túái sûå thaânh cöng. Sû phuå töi beân noái:

- Lêm Baá, tûâ nay con àaä thêåt sûå trúã thaânh möåt cao àöì trong mön phaái cuãa chuáng ta. Kïí tûâ nay cho àïën suöët àúâi con, con seä nhòn thêëy roä chên tûúáng cuãa moåi ngûúâi chûá khöng phaãi laâ chó nhòn thêëy caái bïì ngoaâi cuãa hoå maâ thöi.

Lêìn àêìu tiïn trong àúâi töi, thêåt laâ möåt kinh nghiïåm laå luâng maâ nhêån thêëy rùçng ba võ Laåt Ma àïìu àûúåc bao phuã chung quanh mònh bùçng möåt aánh haâo quang vaâng choái nhû aánh lûãa. Vïì sau, töi múái hiïíu rùçng àoá laâ nhúâ ba võ àaä coá möåt àúâi söëng tinh khiïët vaâ khöng phaãi ai cuäng coá àûúåc möåt haâo quang töët àeåp nhû thïë, maâ traái laåi phêìn àöng ngûúâi àúâi coá möåt caái haâo quang vúái möåt hònh daång vaâ maâu sùæc khaác hùèn.

Khi töi àaä phaát triïín àûúåc caái nhaän quang thêìn thöng àoá, töi phaát hiïån àûúåc nhûäng rung àöång khaác nûäa xuêët phaát tûâ trung têm haâo quang cuãa con ngûúâi. Kïë àoá, töi coá thïí àoaán biïët tònh traång sûác khoãe cuãa möåt ngûúâi bùçng caách nhòn xem maâu sùæc vaâ hònh daáng caái haâo quang cuãa y. Cuäng y nhû thïë, bùçng caách nhòn xem sûå thay àöíi maâu sùæc trong haâo quang cuãa möåt ngûúâi, töi coá thïí biïët rùçng ngûúâi êëy noái thêåt hay noái döëi. Thêìn nhaän cuãa töi, tuy vêåy khöng phaãi chó

LOBSANG RAMPA 74


duâng àïí quan saát thên thïí cuãa möåt ngûúâi maâ thöi. Ngûúâi ta coân cho töi möåt bêìu thuãy tinh maâ töi thûúâng duâng àïí quan saát bùçng thêìn nhaän vaâ bêy giúâ töi vêîn coân giûä. Nhûäng bêìu thuãy tinh naây khöng phaãi laâ nhûäng vêåt nhiïåm maâu gò caã maâ chó laâ nhûäng khñ cuå maâ thöi. Cuäng nhû möåt öëng kñnh hiïín vi hay viïîn voång kñnh, do nhûäng àõnh luêåt tûå nhiïn cho pheáp ta nhòn thêëu nhûäng sûå vêåt maâ luác bònh thûúâng ta khöng nhòn thêëy àûúåc, thò möåt bêìu thuãy tinh cuäng vêåy. Noá coá taác duång nhû möåt trung têm àïí sûã duång con mùæt thêìn, noá giuáp cho ngûúâi ta coá thïí àöåt nhêåt vaâo coäi giúái tiïìm thûác cuãa moåi vêåt vaâ nhòn thêëy nhûäng sûå vêåt diïîn biïën trong quaá khûá hay tûúng lai xuêët hiïån trong àoá. Moåi loaåi thuãy tinh khöng phaãi àïìu thñch húåp vúái têët caã moåi ngûúâi. Coá ngûúâi thu hoaåch àûúåc kïët quaã töët hún vúái loaåi thuãy tinh khoaán thaåch, coá ngûúâi laåi thñch húåp vúái möåt bêìu pha lï. Nhûäng ngûúâi khaác nûäa duâng möåt böìn nûúác laånh bùçng ve chai hoùåc möåt àôa troân maâu àen huyïìn. Nhûng dêìu ngûúâi ta sûã duång möåt kyä thuêåt naâo, thò caác nguyïn tùæc vêîn laâ möåt.

Sau khi töi àaä hoaân têët viïåc luyïån thêìn nhaän möåt caách an toaân, caác võ Laåt Ma quyïët àõnh rùçng töi coá thïí rúâi khoãi gian phoâng maâ töi àaä nhêåp thêët vaâ trúã vïì vúái cuöåc söëng bònh thûúâng, nhûng töi seä daânh phên nûãa thúâi giúâ cuãa töi bïn caånh Minh Gia Àaåi Àûác àïí cho sû phuå töi seä tùng cûúâng sûå hoåc àaåo cuãa töi bùçng möåt vaâi phûúng phaáp. Coân phên nûäa thúâi gian kia seä daânh cho nhûäng buöíi hoåc vaâ buöíi lïî cêìu nguyïån, khöng phaãi vò caái giaá trõ giaáo duåc cuãa nhûäng buöíi êëy maâ laâ àïí cho töi coá möåt sûå hiïíu biïët quên bònh vïì moåi sûå. Ñt lêu sau àoá, khoa thöi miïn cuäng seä àûúåc sûã duång àïí daåy àaåo cho töi. Nhûng coân bêy giúâi thò töi chó nghô àïën vêën àïì... ùn! Töi àaä phaãi ùn uöëng rêët khùæc khöí trong gêìn ba tuêìn vaâ nay töi phaãi ùn traã àuäa àïí buâ laåi. Töi beân höëi haã tûâ biïåt caác võ Laåt Ma vúái yá nghô duy nhêët trong àêìu töi. Nhûng ra ngoaâi haânh lang, töi nhòn thêëy möåt boáng ngûúâi bao phuã trong möåt àaám khoái xanh, vúái nhûäng vïët lúán maâu àoã choái nhû lûãa cuâng khùæp thên mònh. Töi beân kïu lïn möåt tiïëng thêët thanh vaâ höëi haã thöëi lui vïì phoâng. Caác võ Laåt Ma nhòn töi möåt caách ngaåc nhiïn; töi coá veã gêìn nhû ngêët xóu vò súå haäi vaâ noái:

- Möåt ngûúâi àang chaáy nhû boá àuöëc úã ngoaâi haânh lang. Minh Gia Àaåi Àûác chaåy phoáng ra ngoaâi. Khi sû phuå trúã laåi

phoâng. Ngûúâi vûâa móm cûúâi vûâa noái: - Lêm Baá, àoá chó laâ möåt ngûúâi lao cöng àang noáng giêån, haâo

quang cuãa y giöëng nhû möåt àaám khoái xanh, vò trònh àöå tiïën hoáa



cuãa y coân thêëp. Nhûäng vïët lûãa maâu àoã laâ nhûäng tû tûúãng noáng giêån. Con coá thïí ài ra möåt caách an toaân àïí túái phoâng ùn vò chùæc con àaä àoái lùæm!

Thêåt laâ möåt kinh nghiïåm vö cuâng lyá thuá khi töi gùåp laåi nhûäng baån hoåc cuä maâ trûúác kia töi vêîn tûúãng rùçng töi biïët quaá roä, nhûng sûå thêåt thò töi chûa biïët gò vïì hoå caã. Nay töi chó cêìn nhòn hoå àïí àoåc nhûäng tû tûúãng thêìm kñn, tònh thûúng chên thaânh, sûå ganh tõ hay sûå thúâ ú laänh àaåm cuãa hoå àöëi vúái töi.

Khöng phaãi chó nhòn nhûäng maâu sùæc trïn haâo quang cuãa möîi ngûúâi maâ biïët têët caã, ngûúâi ta coân phaãi têåp giaãi àoaán yá nghôa cuãa nhûäng maâu sùæc àoá nûäa. Àïí thûåc têåp vêën àïì naây, sû phuå töi vaâ töi cuâng ngöìi úã möåt chöî vùæng veã, tûâ núi àoá chuáng töi coá thïí quan saát nhûäng ngûúâi ài àûúâng bûúác vaâo cöíng àïìn.

Minh Gia Àaåi Àûác noái vúái töi: - Lêm Baá, con haäy nhòn ngûúâi kia àang ài túái... con coá nhòn

thêëy chùng möåt àûúâng chó maâu àang rung àöång úã phña trïn quaã tim cuãa y? Maâu êëy vaâ sûå rung àöång êëy laâ triïåu chûáng cuãa bïånh àau phöíi!

Sû phuå laåi bònh phêím vïì möåt ngûúâi laái buön: - Con haäy nhòn nhûäng lùçn ngang àang cûã àöång vaâ nhûäng

àöëm, vïët àang chúáp lêåp loâe trïn haâo quang cuãa y... ngûúâi laái buön naây àang nghô rùçng y coá thïí lûâa bõp nhûäng sû saäi ngu ngöëc kia, vaâ y nhúá rùçng y àaä coá lêìn thaânh cöng nhû vêåy. Chó vò tiïìn baåc, ngûúâi ta khöng luâi bûúác trûúác möåt haânh vi ti tiïån naâo!

Hoùåc vïì möåt ngûúâi khaác nûäa: - Lêm Baá, con haäy nhòn võ sû giaâ kia. Àêy laâ möåt võ sû saäi

chên tu, nhûng y laåi hiïíu kinh àiïín möåt caách quaá chêåt heåp, goâ boá saát nghôa tûâng chûä tûâng cêu. Con coá nhêån thêëy chùng maâu vaâng trïn haâo quang cuãa y àaä phai lúåt? Àoá laâ vò y chûa àuã tiïën hoáa àuáng mûác àïí coá thïí suy luêån lêëy möåt mònh.

Vaâ nhû thïë, chuáng töi tiïëp tuåc quan saát àïí thûåc têåp hùçng ngaây. Nhûng chñnh trong khi tiïëp xuác vúái nhûäng ngûúâi àau öëm, bïånh têåt vïì thïí xaác cuäng nhû tinh thêìn, maâ töi múái nhêån thêëy nùng khiïëu Thêìn Nhaän laâ vö cuâng hûäu ñch.

Möåt buöíi chiïìu, Sû phuå noái vúái töi:

LOBSANG RAMPA 76


- Sau naây, ta seä daåy con nhùæm Con Mùæt Thêìn tuây yá muöën, vò thêåt laâ möåt àiïìu khöí súã laâ phaãi luön luön nhòn thêëy trûúác mùæt nhûäng caãnh tûúång buöìn thaãm, bêët toaân cuãa ngûúâi àúâi. Nhûng bêy giúâ, con haäy sûã duång nùng khiïëu àoá thûúâng xuyïn, cuäng nhû con sûã duång àöi mùæt phaâm. Thêìy seä chó cho con caách múã hay nhùæm Con Mùæt Thêìn möåt caách dïî daâng cuäng nhû hai con mùæt kia.

Nhûäng truyïån thêìn thoaåi cuãa xûá Têy Taång quaã quyïët rùçng trong quaá khûá àaä coá möåt thúâi kyâ maâ nhên loaåi, nam hay nûä, àïìu coá thïí sûã duång Con Mùæt Thêìn. Àoá laâ thúâi kyâ maâ àêëng Thêìn linh àïën quaã àõa cêìu vaâ söëng lêîn löån vúái ngûúâi trêìn gian, khi con ngûúâi haäy coân chêët phaác, höìn nhiïn vaâ têm höìn trong saåch.

Nhûng vïì sau, loaâi ngûúâi àaä múã mang trñ khön, beân sinh ra kïu cùng ngaåo maån vaâ xuác phaåm àïën Thaánh Thêìn. Àïí trûâng phaåt töåi xuác phaåm naây, nhaän quang thêìn thöng cuãa hoå bõ thu höìi. Kïí tûâ àoá, traãi qua nhiïìu thïë kyã, möåt thiïíu söë ngûúâi vûâa luác múái sinh ra àaä coá nùng khiïëu Thêìn Nhaän. Nhûäng ngûúâi naâo coá nùng khiïëu êëy möåt caách tûå nhiïn, coá thïí tùng cûúâng quyïìn nùng cuãa hoå lïn gêëp ngaân lêìn nhúâ búãi möåt pheáp luyïån bñ mêåt, cuäng nhû trûúâng húåp cuãa töi. Leä têët nhiïn, möåt quyïìn nùng àùåc biïåt nhû thïë phaãi àûúåc sûã duång möåt caách cêín mêåt vaâ vö cuâng thêån troång.

Möåt ngaây noå, võ Sû Trûúãng cho goåi töi vaâo gùåp ngaâi vaâ noái: - Con húäi, nay con àaä súã hûäu möåt quyïìn nùng maâ phêìn àöng

nhên loaåi khöng coá. Con chó nïn sûã duång noá àïí laâm viïåc thiïån, chúá hïì duâng noá cho muåc àñch ñch kyã. Quyïìn nùng êëy àûúåc ban cho con àïí giuáp àúä keã khaác, chûá khöng phaãi àïí mûu lúåi cho riïng mònh. Nhúâ Thêìn Nhaän, coá nhiïìu àiïìu seä àûúåc tiïët löå cho con, nhûng dêìu cho con hoåc hoãi àûúåc àiïìu gò, con cuäng khöng àûúåc tiïët löå cho ngûúâi khaác biïët, nïëu nhûäng lúâi noái cuãa con coá thïí laâm cho hoå àau khöí hay laâm thay àöíi chiïìu hûúáng cuöåc àúâi cuãa hoå. Vò, con húäi, möîi ngûúâi phaãi tûå yá choån lûåa con àûúâng cuãa mònh. Dêìu cho con noái vúái hoå àiïìu gò, hoå cuäng vêîn ài theo con àûúâng cuãa hoå. Con haäy giuáp àúä nhûäng keã bïånh têåt vaâ nhûäng ngûúâi àau khöí, nhûng con àûâng noái gò coá thïí laâm àöíi hûúáng cuöåc àúâi cuãa möåt ngûúâi.



Võ Sû Trûúãng, möåt ngûúâi coá vùn hoáa rêët cao, cuäng laâ võ y sô thên tñn cuãa àûác Àat Lai Laåt Ma. Trûúác khi chia tay tûâ biïåt, võ Sû Trûúãng cho töi biïët rùçng khöng bao lêu nûäa töi seä àûúåc goåi vaâo àïí yïët kiïën àûác Àaåt Lai Laåt Ma, vò ngaây coá yá muöën gùåp töi. Trong dõp àoá, Minh Gia Àaåi Àûác vaâ töi seä laâ khaách cuãa àiïån Potala trong vaâi tuêìn.

LOBSANG RAMPA 78


TÖI YÏËT KIÏËN PHÊÅT SÖËNG TÊY TAÅNG

Möåt buöíi saáng thûá hai, Minh Gia Àaåi Àûác cho töi biïët rùçng cuöåc viïëng thùm àiïån Potala cuãa chuáng töi àaä àûúåc àõnh vaâo cuöëi tuêìn. Ngûúâi noái:

- Chuáng ta phaãi têåp dûúåt cho quen vúái caác nghi lïî. Buöíi trònh diïån cuãa con phaãi diïîn ra möåt caách thêåt hoaân toaân.

Gêìn lúáp hoåc cuãa chuáng töi, coá möåt ngöi àïìn nhoã boã hoang, trong àoá coá möåt pho tûúång cuãa àûác Àaåt Lai Laåt Ma, kñch thûúác lúán bùçng möåt ngûúâi thêåt. Sû phuå töi noái:

- Lêm Baá, con haäy nhòn ta àêy. Ta seä chó dêîn cho con nhûäng gò cêìn phaãi laâm. Con bûúác vaâo, hai mùæt nhòn xuöëng àêët, nhû thïë naây. Con ài túái chöî naây vaâ quyâ xuöëng trûúác mùåt àûác Àaåt Lai Laåt Ma khi coân caách xa Ngaâi àöå chûâng möåt thûúác rûúäi. Con haäy le lûúäi (phong tuåc chaâo hoãi cuãa ngûúâi Têy Taång) ra àïí chaâo Ngaâi vaâ cuái àêìu xuöëng, möåt lêìn, hai lêìn vaâ ba lêìn. Vêîn quyâ göëi vaâ cuái àêìu, con àùåt chiïëc khùn lïn, nhûng vêîn cuái àêìu àïí cho Ngaâi coá thïí àùåt möåt khùn choaâng cuãa Ngaâi lïn cöí cuãa con. Con àïëm tûâ möåt cho àïën mûúâi, àïí khoãi phaåm löîi vò vöåi vaâng hêëp têëp, röìi con ngêíng mùåt lïn vaâ ài thuåt luâi cho àïën chiïëc nïåm àêìu tiïn coân boã tröëng chûa ai ngöìi.

Töi theo doäi sûå chó dêîn cuãa Sû phuå, ngûúâi toã ra rêët thöng thaåo vò àaä quen thuöåc nghi lïî êëy tûâ lêu. Ngûúâi laåi noái:

- Bêy giúâ, möåt lúâi khuyïn. Trûúác khi ài thuåt luâi laåi phña sau, vúái möåt caái liïëc nhòn mau leå vaâ kñn àaáo, con haäy tòm ra võ trñ cuãa chiïëc nïåm gêìn nhêët. Khöng nïn àïí vûúáng chên vaâo àoá röìi bùæt buöåc phaãi nhaãy nhöím möåt caái àïí khoãi phaãi teá gaäy cöí! Ngûúâi ta dïî bõ vêëp ngaä trong möåt luác höìi höåp kñch àöång nhû thïë. Bêy giúâ dïën phiïn con dûúåt laåi... Con haäy laâm laåi cho àuáng.

Töi buúác ra ngoaâi vaâ Sû phuå töi vöî tay ba caái àïí ra hiïåu cho töi bùæt àêìu. Töi hùm húã xöng túái, nhûng Sû phuå liïìn chùån töi laåi.

- Lêm Baá! Àêy khöng phaãi laâ möåt cuöåc chaåy àua! Haäy ài túái möåt caách chêåm raäi thung dung hún. Con haäy àiïìu chónh bûúác ài



bùçng caách niïåm cêu thêìn chuá: Om Mani Padme Hum. Nhû vêåy, con seä bûúác vaâo möåt caách khoan thai nhû möåt võ tùng lûä treã tuöíi, thay vò saãi nhû ngûåa àua trong vuâng àöìng bùçng Tsang Po!

Töi laåi bûúác ra lêìn nûäa, àïí bùæt àêìu ài vaâo möåt caách "Khoan thai" hún! Àïën trûúác pho tûúång, töi quyâ xuöëng, tiïëp tuåc tiïën túái trïn hai àêìu göëi, vaâ le lûúäi ra chaâo theo kiïíu Têy Taång. Ba lêìn vaái chaâo cuãa töi chùæc hùèn laâ hoaân toaân gûúng mêîu, maâ töi coá thïí lêëy laâm tûå haâo! Nhûng, ruãi thay, töi laåi quïn caái khùn choaâng cöí! Thaânh thûã, töi phaãi bûúác ra ngoaâi lêìn thûá ba àïí taái diïîn nghi thûác naây laåi tûâ àêìu. Lêìn naây, töi laâm àuáng pheáp vaâ àùåt caái khùn choaâng lïn hai baân chên cuãa pho tûúång. Sau àoá, töi ài thuåt luâi àïën möåt chiïëc nïåm möåt caách khöng khoá khùn lùæm, vaâ ngöìi xuöëng nïåm theo tû thïë liïn hoa.

Möîi buöíi saáng, töi phaãi biïíu diïîn lêìn choát trûúác mùåt võ Sû Trûúãng. Ngaâi xem xong beân noái:

- Cuöåc trònh diïîn cuãa con thêåt hoaân haão, àoá laâ möåt caái vinh dûå lúán cho Sû phuå con, tûác Minh Gia àaåo huynh cuãa ta!

Saáng ngaây höm sau, chuáng töi lïn àûúâng àïën àiïån Potala. Tu viïån cuãa chuáng töi trûåc thuöåc àiïån Potala vïì mùåt quaãn trõ haânh chaánh, tuy rùçng võ trñ cuãa noá biïåt lêåp vúái caác dinh thûå chñnh cuãa àiïån. Noá vûâa laâ möåt núi tu viïån vûâa laâ trûúâng Y Khoa. Võ Sûã Trûúãng cuãa viïån cuäng laâ võ y sô tuy thên cuãa àûác Àaåt Lai Laåt Ma. Vúái chûác vuå naây, ngûúâi rêët bêån röån vò vêën àïì quan troång khöng phaãi laâ chûäa bïånh cho võ Quöëc Vûúng, maâ giûä gòn cho Ngaâi àûúåc coá sûác khoãe. Búãi vêåy, võ Sûã Trûúãng phaãi chõu traách nhiïåm vïì moåi sûå àau yïëu dêìu chó laâ thoaáng qua, cuãa àûác Quöëc Vûúng. Tuy vêåy, ngûúâi khöng phaãi muöën khaám sûác khoãe cuãa Quöëc Vûúng luác naâo tuây yá; ngûúâi phaãi àúåi àïën khi àûác Àaåt Lai Laåt Ma thêåt sûå nhuöëm bïånh múái àûúåc goåi vaâo!

Nhûng saáng ngaây höm êëy, töi khöng nghô àïën nhûäng nöîi lo êu cuãa võ Sûã Trûúãng, nhûäng möëi lo êu cuãa töi cuäng àaä quaá àuã. Dûúái chên àöìi, chuáng töi hûúáng vïì àiïån Potala, giûäa möåt àaám àöng göìm coá nhûäng du khaách vaâ ngûúâi möå àaåo ài haânh hûúng. Nhûäng ngûúâi naây àïën tûâ khùæp moåi núi trong xûá Têy Taång àïí chiïm ngûúäng cung àiïån cuãa àûác Phêåt Söëng, möåt danh hiïåu thûúâng duâng àïí goåi àûác Àaåt Lai Laåt Ma. Dêîu cho hoå chó thêëy Ngaâi trong möåt caái nhòn thoaáng qua, hoå cuäng àûúåc haâi loâng maâ trúã vïì vúái niïìm tin

LOBSANG RAMPA 80


tûúãng rùçng cöng lao khoá nhoåc cuãa chuyïën ài haânh hûúng xa xöi naây àaä àûúåc àïìn buâ tûúãng thûúãng gêëp trùm lêìn!

Nhiïìu ngûúâi haânh hûúng àaä ài böå trïn àûúng trûúâng suöët nhiïìu thaáng àïí àïën yïët kiïën àûác Phêåt Söëng. Trong àaám àöng coá lêîn löån nhûäng nöng dên, nhûäng nhaâ vûúng gia quyá töåc, nhûäng muåc àöìng, laái buön vaâ nhûäng ngûúâi bïånh nan y, hy voång tòm thêëy pheáp maâu úã thuã àö Lhassa àïí chûäa hoå khoãi bïånh. Hoå ài chêåt nñch caác àûúâng saá, vò têët caã àïìu ài voâng quanh àiïån Potala, möåt quaäng àûúâng voâng daâi àïën chñn cêy söë. Coá ngûúâi boâ böën cùèng, nhûäng ngûúâi khaác nùçm daâi soäng sûúåt dûúái àêët, laåi àûáng lïn, àïí röìi laåi nùçm moåp saát àêët lêìn nûäa, vaâ laåi tiïëp tuåc nhû vêåy cho àïën khi giaáp voâng toâa cung àiïån cuãa àûác Phêåt Söëng. Nhûäng ngûúâi bïånh têåt bûúác ài khêåp khiïîng trïn nhûäng cêy naång göî hoùåc do baån beâ thên thuöåc nêng àúä. Khùæp núi ngûúâi ta thêëy nhûäng ngûúâi baán daåo rao haâng giaãi khaát göìm coá traâ pha bú vaâ nhûäng thûác ùn àuã loaåi. Ngûúâi ta cuäng coá thïí mua nhûäng buâa niïåt, nhûäng linh vêåt höå phuâ àaä àûúåc truyïìn pheáp búãi möåt àêëng "Hoáa Thên." Nhûäng nhaâ tûúáng söë àaåo maåo ngöìi bïn àûúâng xem söë cho nhûäng ngûúâi haânh hûúng mï tñn. Nhûäng ngûúâi viïët thuï baán nhûäng túâ cêëp bùçng chûáng minh rùçng thên chuã hoå àaä àïën viïëng thuã àö Lhassa vaâ têët caã nhûäng núi thaánh àõa. Chuáng töi ài xuyïn qua àaám rûâng ngûúâi maâ khöng dûâng bûúác vò àêìu oác chuáng töi chó nghô àïën cuöåc yïët kiïën àûác Phêåt Söëng.

Tû thêët cuãa àûác Àaåt Lai Laåt Ma toåa laåc trïn noác àiïån Potala, vò theo phong tuåc böín xûá, khöng ai coá quyïìn àûúåc úã chöî cao hún Ngaâi. Möåt cêìu thang vô àaåi xêy bùçng àaá, bïì röång gêìn bùçng möåt àûúâng löå àûa àïën tû dinh cuãa Ngaâi. Nhiïìu võ chûác sùæc hay quan to trong triïìu àònh cûúäi ngûåa lïn cêìu thang naây àïí khoãi phaãi ài böå nhoåc mïåt. Chuáng töi gùåp nhiïìu võ cûúäi ngûåa nhû thïë trïn con àûúâng ài lïn noác àiïån.

Àiïån Potala laâ möåt toâa cung àiïån àöåc lêåp xêy trïn möåt ngoån àöìi. Àoá laâ cú quan àêìu naäo àïí giaãi quyïët têët caã moåi cöng viïåc chñnh trõ vaâ tön giaáo cuãa xûá Têy Taång. Àoá laâ trung têm cuãa quöëc gia, muåc tiïu cuãa têët caã tû tûúãng, nguöìn göëc cuãa têët caã moåi hy voång. Bïn trong voâng thaânh cuãa cung àiïån, trong nhûäng toâa nhaâ cuãa Ngên Khöë Quöëc Gia, coá dûå trûä nhûäng khöëi vaâng roâng, vö söë nhûäng bao àûång ngoåc ngaâ chêu baáu vaâ nhûäng baão vêåt quyá giaá cuãa thúâi àaåi cöí xûa nhêët. Nhûäng toâa lêu àaâi dinh thûå àaä àûúåc xêy cêët àïën nay khöng quaá ba thïë kyã rûúäi, nhûng àûúåc dûång lïn trïn nïìn moáng cuãa möåt toâa cung àiïån cuä. Ngaây xûa, möåt phaáo àaâi kiïn cöë ngûå trõ trïn



àónh nuái. Ngoån nuái naây xûa kia vöën laâ möåt hoãa diïåm sún, coá chûáa àûång trong loâng noá möåt hang àöång khöíng löì, vúái nhûäng àûúâng hêìm toãa ra tûá phña. Möåt trong nhûäng àûúâng hêìm naây àûa àïën möåt caái höì ngêìm úã dûúái mùåt àêët. Chó coá möåt söë rêët ñt nhûäng ngûúâi àûúåc ûu àaäi múái àûúåc ài àïën àoá, hoùåc àûúåc biïët vïì caái höì naây.

Àêy noái vïì luác chuáng töi treâo lïn cêìu thang cuãa àiïån Potala vaâo möåt buöíi saáng àeåp trúâi. Sau cuâng chuáng töi àaä lïn túái töåt àónh cêìu thang. Khi vûâa thêëy Sû Phuå töi, nhûäng sû saäi caãnh binh thên hònh cao lúán lûåc lûúäng, coá phêån sûå canh gaác bïn ngoaâi beân múã caánh cûãa lúán thïëp vaâng. Chuáng töi tiïëp tuåc bûúác lïn àïën möåt àiïím cao töåt trïn noác àiïån, taåi àêy coá nhûäng lùng têím cuãa nhûäng võ Àaåt Lai Laåt Ma cuãa quaá khûá, tûác tiïìn thên cuãa àûác Àaåt Lai Laåt Ma hiïån taåi, vaâ thû thêët cuãa Ngaâi. Möåt bûác maân to lúán maâu nêu dïåt bùçng löng con yak che khuêët löëi vaâo. Bûác maân veán lïn, chuáng töi bûúác vaâo möåt gian phoâng lúán, coá nhûäng con röìng lúán bùçng sûá maâu xanh chêìu úã phña ngoaâi cûãa. Nhûäng maân che trûúáng ruã àeåp löång lêîy, trïn àoá coá thïu tranh veä caác caãnh tûúång tön giaáo vaâ nhûäng caãnh trong chuyïån thêìn thoaåi cöí xûa bao phuã caác vaách tûúâng. Trïn nhûäng baân thêëp, coá baây nhûäng baão vêåt vaâ àöì cöí rêët quyá giaá, nhûäng pho tûúång caác võ thêìn vaâ nûä thêìn trong Thêìn Thoaåi Têy Taång, vaâ nhûäng àöì vêåt trang trñ khaác. Trïn möåt caái kïå, gêìn möåt haânh lang nhoã heåp coá maân che khuêët, àûúåc àùåt quyïín saách ghi danh hiïåu caác nhaâ thïë gia voång töåc trong xûá. Töi coá yá nghô muöën àûúåc pheáp múã ra vaâ nhòn thêëy danh saách cuãa gia àònh nhaâ töi àïí tùng thïm loâng tûå tñn! Ngaây höm êëy, úã möåt chöën cung àiïån thêm nghiïm nhû vêåy, töi caãm thêëy mònh vö cuâng nhoã beá vaâ vö nghôa. Múái lïn taám tuöíi, töi àaä khöng coân nhûäng aão tûúãng, vaâ töi tûå hoãi khöng biïët nhûäng lyá do naâo àaä khiïën cho võ Nguyïn Thuã quöëc gia goåi töi vaâo gùåp Ngaâi. Töi biïët rùçng möåt cuöåc höåi kiïën nhû vêåy coá yá kiïën àùåc biïåt, vaâ theo yá töi, noá seä múã maân cho möåt loaåt nhûäng cöng phu hoåc hoãi, laâm viïåc vaâ thûã thaách.

Möåt võ Laåt Ma mùåc aáo àoã, coá maãnh luåa yïím têm vaâng phuã lïn vai vaâ trûúác ngûåc, bûúác àïën àaâm àaåo vúái Minh Gia àaåi àûác. Sû Phuå töi coá veã rêët quen thuöåc àöëi vúái moåi ngûúâi trong àiïån Potala, cuäng nhû úã bêët cûá núi naâo maâ töi cuâng ài viïëng chung vúái ngûúâi. Töi nghe võ Laåt Ma êëy noái:

- Àûác Thaái Tuïë rêët thñch thuá vaâ muöën noái chuyïån riïng vúái y. Sû Phuå töi day laåi phña töi vaâ noái:

LOBSANG RAMPA 82


- Àêy laâ luác con vaâo trònh diïån, ta seä chó cûãa cho con bûúác vö. Con haäy lêåp laåi nhûäng gò con àaä têåp dûúåt suöët tuêìn lïî vûâa röìi.

Sû Phuå dùæt töi àïën möåt caánh cûãa vaâ noái nhoã bïn tai töi: - Con àûâng e ngaåi gò caã... Bêy giúâ, con haäy vaâo ài. Sau khi vöî vai töi möåt caái àïí khñch lïå tinh thêìn, Sû Phuå àûáng

nhòn töi. Töi bûúác vaâo: úã cuöëi gian phoâng röång vö biïn, àûác Àaåt Lai Laåt Ma thûá mûúâi ba, tûác võ Phêåt Söëng Têy Taång àang ngûå taåi àoá.

Ngöìi trïn möåt chiïëc nïåm bùçng luåa maâu vaâng nghïå, Ngaâi mùåc àöì trang phuåc thöng thûúâng cuãa caác võ Laåt Ma, ngoaâi ra caái muä loán maâu vaâng, coá hai caánh thoâng xuöëng têån vai. Ngaâi vûâa cêìm möåt quyïín saách àùåt xuöëng baân bïn caånh chöî ngöìi. Àêìu cuái xuöëng, töi tûâ tûâ tiïën túái. Khi chó coá caách Ngaâi àöå hai thûúác, töi quyâ xuöëng, le lûúäi ra vaái chaâo Ngaâi ba lêìn, vaâ tiïën túái trïn hai àêìu göëi, töi dùåt trïn hai baân chên ngaâi caái khùn choaâng bùçng luåa maâ Minh Gia Àaåi Àûác àaä cho töi. Àïí àaáp lïî, àûác Phêåt Söëng nghiïng vïì phña töi vaâ àùåt möåt khùn choaâng múái cuãa ngaâi trïn hai cûúâm tay töi, chúá khöng àùåt trïn cöí töi theo nghi lïî cöí truyïìn. Khi àoá, töi caãm thêëy trong loâng röëi loaån, vúái yá nghô laâ töi phaãi ài thuåt luâi àïën chiïëc nïåm gêìn nhêët, vò töi nhêån thêëy nhûäng chiïëc nïåm àïìu àùåt úã rêët xa chöî töi àûáng. Àûác Àaåt Lai Laåt Ma múái bùæt àêìu noái:

- Nhûäng nïåm àoá àïìu quaá xa àïí cho con phaãi ài thuåt luâi. Con haäy quay laåi nûãa voâng vaâ lêëy möåt chiïëc àem laåi gêìn àêy àïí chuáng ta coá thïí noái chuyïån vúái nhau.

Töi tuên lïånh laâm y theo vaâ trúã laåi trûúác mùåt ngaâi vúái möåt chiïëc nïåm. Ngaâi noái:

- Con haäy àùåt chiïëc nïåm trûúác mùåt ta vaâ ngöìi xuöëng. Khi töi àaä an toåa, Ngaâi múái noái: - Ta àaä nghe noái nhiïìu àiïìu laå luâng vïì phêìn con. Con bêím

sinh ra vúái nùng khiïëu Thêìn Nhaän tûå nhiïn, vaâ nùng khiïëu êëy àaä àûúåc phaát triïín do möåt pheáp luyïån bñ mêåt. Ta coá möåt höì sú vïì tiïìn kiïëp cuãa con, cuâng vúái nhûäng lúâi tiïn tri cuãa caác chiïm tinh gia. Cuöåc àúâi cuãa con seä khöí nhoåc luác àêìu, nhûng noá seä àûúåc thaânh cöng myä maän. Con seä ài chu du khùæp núi trïn thïë giúái, biïët àûúåc nhiïìu xûá laå maâ con chûa hïì nghe noái àïën bao giúâ. Con seä chûáng kiïën bao nhiïu caãnh chïët choác, taân phaá vaâ möåt sûå baåo taân khuãng khiïëp vûúåt ngoaâi sûác tûúãng tûúång. Con àûúâng cuãa con seä rêët daâi vaâ gian khöí, nhûng noá seä thaânh tûåu töët àeåp nhû àaä tiïn liïåu tûâ trûúác.



Taåi sao ngûúâi noái vúái töi nhûäng àiïìu naây, maâ töi àaä thuöåc loâng tûâ lêu, khöng soát möåt chûä, kïí tûâ nùm töi lïn baãy? Töi cuäng biïët rùçng sau khi töët nghiïåp nghaânh y khoa vaâ giaãi phêîu úã Têy Taång, töi seä ài tu nghiïåp thïm úã Trung Hoa. Nhûng àûác Phêåt Söëng vêîn tiïëp tuåc noái chuyïån. Ngaâi cùn dùån töi nïn giûä gòn, khöng nïn biïíu löå quyïìn nùng hay noái vïì caác vêën àïì baãn thïí hoùåc linh höìn, khi töi söëng úã caác nûúác Têy Phûúng. Ngaâi noái:

- Ta àaä tûâng ài qua ÊËn Àöå vaâ Trung Hoa. ÚÃ nhûäng nûúác êëy, ngûúâi ta coá thïí baân luêån vïì nhûäng Chên Lyá trûâu tûúång siïu hònh, nhûng ta àaä gùåp nhiïìu ngûúâi àïën tûâ caác nûúác Têy Phûúng. Hoå khöng coá sûå nhêån àõnh vïì caác giaá trõ têm linh nhû chuáng ta, hoå chó biïët coá thûúng maåi vúái baåc vaâng. Caác nhaâ baác hoåc cuãa hoå noái: "Caác ngûúâi haäy chó cho chuáng töi thêëy sûå coá thêåt cuãa linh höìn. Haäy àûa noá ra cho chuáng töi xem, àïí chuáng töi coá thïí súâ moá, cên lûúâng vaâ nhòn thêëy phaãn ûáng cuãa noá àöëi vúái chêët aát xñt. Haäy chó cho chuáng töi thêëy cú cêëu tïë baâo cuãa noá, cuâng nhûäng phaãn ûáng hoáa chêët cuãa noá. Chuáng töi cêìn möåt bùçng chûáng, möåt bùçng chûáng cuå thïí..." Hoå seä noái vúái con nhû vêåy, maâ khöng biïët rùçng vúái caái thaái àöå tiïu cûåc vaâ nghi ngúâ àoá, hoå àaä tiïu huãy têët caã moåi dõp may àïí coá àûúåc caái bùçng chûáng maâ hoå àoâi hoãi... Thöi, chuáng ta haäy uöëng traâ chûá...

Ngaâi goä nheå möåt caái vaâo caái cöìng nhoã bùçng àöìng, vaâ ra lïånh cho möåt võ Laåt Ma, ngûúâi naây liïìn trúã laåi ngay khi àoá vúái traâ bú vaâ baánh keåo nhêåp caãng tûâ bïën ÊËn Àöå. Trong khi chuáng töi duâng traâ baánh, àûác Phêåt Söëng noái chuyïån vúái töi vïì xûá ÊËn Àöå vaâ Trung Hoa. Ngaâi cuäng noái rùçng Ngaâi muöën töi phaãi hoåc raáo riïët vaâ ngaâi seä choån nhûäng võ àaåo sû àùåc biïåt àïí huêën luyïån cho töi. Khöng thïí tûå chuã àûúåc sûå böìng böåt cuãa tuöíi treã, töi noái luön:

- Baåch Thaái Tuïë, chùæc khöng ai gioãi hún Minh Gia Àaåi Àûác, Sû phuå cuãa con!

Àûác Àaåt Lai Laåt Ma nhòn töi möåt luác, röi phaát tiïëng cûúâi lúán. Coá leä chûa coá ai àaä tûâng noái vúái Ngaâi bùçng möåt gioång nhû thïë, àûâng noái chi àïën möåt àûáa treã múái lïn taám tuöíi. Sûå thùèng thùæn cuãa töi dûúâng nhû laâm cho Ngaâi thñch thuá, Ngaâi noái:

- Nhû vêåy, theo yá con, Minh Gia Àaåi Àûác laâ ngûúâi gioãi nhêët trïn àúâi naây? Con haäy noái cho ta biïët con nghô thïë naâo vïì Àaåi Àûác. Hûã, con gaâ tre con cûáng cûåa!

LOBSANG RAMPA 84


- Vaån baåch Thaái Tuïë, Ngaâi àaä noái rùçng nùng khiïëu Thêìn Nhaän cuãa con laâ möåt quyïìn nùng ñt coá. Nhû vêåy, con xin bêím Ngaâi rùçng Minh Gia Àaåi Àûác laâ ngûúâi taâi ba löîi laåc nhêët maâ con àaä gùåp!

Àûác Àaåt Lai Laåt Ma vûâa cûúâi lúán vûâa goä vaâo caái cöìng àùåt bïn caånh Ngaâi. Võ Laåt Ma hêìu cêån luác naây laåi bûúác vaâo, Ngaâi noái:

- Haäy múâi Minh Gia Àaåi Àûác vaâo. Minh Gia Àaåi Àûác bûúác vaâo vaâ vaái chaâo àûác Phêåt Söëng. Ngaâi

phaán: - Húäi Minh Gia àaåo hûäu, öng haäy lêëy möåt chiïëc nïåm vaâ laåi

ngöìi àêy. Ngûúâi àïå tûã treã cuãa öng vûâa noái chuyïån vúái töi vïì öng àêëy. Töi hoaân toaân taán àöìng sûå xeát àoaán cuãa y.

Sû Phuå ngöìi xuöëng gêìn bïn töi. Àûác Àaåt Lai Laåt Ma laåi noái: - Öng àaä àaãm traách viïåc huêën luyïån cho Lêm Baá. Vêåy öng

haäy sùæp àùåt viïåc hoåc cuãa y thïë naâo tuây yá. Öng seä hoãi töi nhûäng vùn thû uãy quyïìn maâ öng cêìn duâng. Thónh thoaãng, töi seä gùåp laåi Lêm Baá sau naây.

Ngaâi day vïì phña töi vaâ noái: - Con àaä choån lûåa àuáng àêëy. Sû Phuå con laâ möåt baån cuä cuãa ta

luác thiïëu thúâi vaâ laâ möåt bêåc danh sû vïì khoa Huyïìn Mön. Sau khi àaä trao àöíi vaâi lúâi, chuáng töi àûáng dêåy vaái chaâo tûâ

biïåt àûác Àaåt Lai Laåt Ma. Nhòn sùæc diïån cuãa ngûúâi, töi àoaán rùçng trong thêm têm, Minh Gia àaåi àûác rêët bùçng loâng vïì töi vaâ vïì caái êën tûúång maâ töi àaä gêy ra trong buöíi yïët kiïën võ Nguyïn Thuã. Ngûúâi noái:

- Chuáng ta seä úã laåi àêy vaâi ngaây, vaâ seä viïëng thùm vaâi núi trong cung àiïån. ÚÃ têìng dûúái, coá nhûäng daäy haânh lang vaâ nhûäng gian phoâng kñn chûa tûâng coá chên ngûúâi bûúác àïën kïí tûâ hai thïë kyã nay. ÚÃ àoá, con seä hoåc hoãi àûúåc nhiïìu àiïìu vïì huyïìn sûã cuãa xûá Têy Taång.

Möåt trong nhûäng võ Laåt Ma hêìu cêån àûác Phêåt Söëng àïën gùåp chuáng töi vaâ cho biïët rùçng coá hai phoâng àaä àûúåc daânh sùén cho thêìy troâ chuáng töi trïn noác àiïån Potala. Noái xong, ngûúâi àûa chuáng töi àïën núi. Töi lêëy laâm vö cuâng hûáng khúãi maâ thêëy gian phoâng cuãa töi nhòn thùèng xuöëng thuã àö Lhassa vaâ vuâng àöìng bùçng chung quanh.



Võ Laåt Ma laåi noái: - Àûác Thaái Tuïë coá ra chó thõ haäy àïí cho hai võ quyá khaách àûúåc

ài laåi tûå do vaâ múã röång hïët caác cûãa cho quyá võ. Sû Phuå khuyïn töi haäy nùçm nghó giêy laát. Caái theåo do vïët

phoãng úã àuâi bïn traái haäy coân laâm cho töi àau àúán khoá chõu, vaâ töi phaãi ài khêåp khïînh. Coá luác ngûúâi ta àaä lo súå rùçng khöng kheáo töi seä bõ phïë têåt suöët àúâi. Töi beân nùçm nghó trong möåt giúâ, cho àïën khi Sû Phuå trúã laåi vúái traâ vaâ vaâi thûác ùn. Ngûúâi noái:

- Lêm Baá, àêy laâ vaâi moán quaâ saáng àïí con duâng taåm àúä loâng. Thûác ùn úã àêy rêët ngon, chuáng ta haäy thûúãng thûác tûå nhiïn.

Töi khöng cêìn sûå thuác giuåc naâo nûäa àïí tuên lïånh Sû Phuå. Khi chuáng töi àaä ùn xong, Sû Phuå àûa töi àïën möåt gian phoâng úã phña bïn kia noác diïån. Töi thêëy laâm laå maâ thêìy úã caác cûãa söí àïìu coá loát kñnh. Töi chûa tûâng nhòn thêëy cûãa kñnh bao giúâ.

Nhûng chûa phaãi laâ hïët. Sau khi múã caác cûãa söí, Sû Phuå töi coân àûa cho töi xem möåt caái öëng bùçng àöìng coá bao da, giöëng möåt caái keân khöng coá loa. Àoá laâ lêìn àêìu, töi àûúåc thêëy möåt caái öëng nhoâm àïí nhòn xa. Àûác Àaåt Lai Laåt Ma àaä àem tûâ ÊËn Àöå vïì àêy nhiïìu öëng nhoâm daâi ngùæn àuã cúä maâ Ngaâi rêët thñch duâng àïí ngùæm nhòn phong caãnh. Cuäng chñnh úã àiïån Potala, maâ lêìn àêìu tiïn trong àúâi, töi nhòn thêëy hònh boáng töi phaãn chiïëu trong möåt têëm gûúng, nhûng khöng nhêån ra ngûúâi trong gûúng, möåt àûáa treã nhoã xanh xao, vúái möåt caái theåo lúán úã giûäa traán vaâ möåt caái muäi húi löìi!

Coá leä ngûúâi ta seä nghô rùçng möåt xûá khöng coá cûãa kñnh, öëng nhoâm vaâ gûúng soi nhû Têy Taång chùæc seä laâ möåt xûá laå luâng, nhûng thêåt ra dên töåc xûá naây khöng hïì mong ûúác coá nhûäng thûá êëy. Hoå cuäng khöng cêìn duâng túái caác loaåi xe cöå. Caác loaåi xe duâng àïí phuåc vuå töëc lûåc vaâ caái goåi laâ "Vùn minh." Tûâ lêu hoå àaä hiïíu rùçng àúâi söëng doanh thûúng laâ möåt cuöåc àúâi quaá û naáo àöång àïí coá thïí daânh thúâi giúâ cho viïåc tu dûúäng têm linh. Tûâ bao nhiïu nghòn nùm vïì trûúác, ngûúâi Têy Taång àaä tûâng khaám phaá nhûäng bñ quyïët cuãa caác hiïån tûúång Thêìn Nhaän, thêìn giao caách caãm vaâ nhûäng hiïån tûúng siïu hònh khaác. Nhiïìu võ Laåt Ma Têy Taång coá thïí ngöìi mònh trêìn trïn tuyïët laånh vaâ laâm tan raä bùng tuyïët chó bùçng quyïìn nùng cuãa yá chñ. Caác võ êëy cuäng coá thïí khinh thên nheå böíng lïn khöng trung, nhûng hoå khöng bao giúâ duâng nhûäng quyïìn nùng àoá àïí biïíu diïîn trûúác cöng chuáng. Möåt võ danh sû Têy Taång luön luön àùåt caác àïå tûã trûúác nhûäng cuöåc thûã thaách àïí biïët chùæc rùçng hoå xûáng àaáng àûúåc

LOBSANG RAMPA 86


truyïìn thuå nhûäng bñ thuêåt thêìn thöng. Búãi àoá, nhûäng quyïìn nùng siïu nhiïn khöng bao giúâ àûúåc biïíu diïîn möåt caách húâi húåt, vö traách nhiïåm, maâ chó àûúåc truyïìn daåy trong voâng bñ mêåt cho nhûäng àïå tûã thêåt xûáng àaáng. Nhûäng quyïìn nùng àoá khöng coá gò laâ nhiïåm mêìu, maâ chó laâ kïët quaã cuãa viïåc aáp duång möåt vaâi àõnh luêåt thiïn nhiïn.

ÚÃ Têy Taång, coá ngûúâi cêìn phaãi söëng lêîn löån vúái ngûúâi àúâi àïí tûå trau döìi vaâ tûå tu luyïån baãn thên, coá ngûúâi laåi caâng tûâ boã cuöåc àúâi thïë gian àïí söëng êín dêåt trong êm thêìm. Nhûäng ngûúâi naây tòm àïën nhûäng tu viïån heão laánh trïn non cao nuái thùèm, taåi àêy hoå úã trong möåt xaâ lim hay gian phoâng nhoã heåp, vúái nhûäng vaách tûúâng bùçng àaá àöi khi dêìy àïën hai thûúác, àïí ngùn chêån cho moåi tiïëng àöng cho khoãi loåt vaâo tûâ bïn ngoaâi. Khi ngûúâi tu sô àaä quyïët àõnh nhêåp thêët úã núi àoá, ngûúâi ta múái khoáa chùåt cûãa vaâo, vaâ y seä söëng trú troåi möåt nònh trong gian phoâng bùçng àaá êëy, khöng aánh saáng, khöng baân ghïë, khöng coá gò caã. Möîi ngaây möåt lêìn, y àûúåc cung cêëp àöì vêåt thûåc do möåt caái löî tröëng kñn àaáo, xuyïn qua àoá khöng hïì coá aánh saáng hay tiïëng àöång naâo loåt vaâo. Túái kyâ nhêåp thêët keáo daâi trong ba nùm ba thaáng vaâ ba ngaây, trong khi àoá y seä thiïìn àõnh vïì yá nghôa cuãa cuöåc àúâi vaâ baãn thên cuãa con ngûúâi. Thïí xaác cuãa y khöng àûúåc rúâi khoãi phoâng bêët cûá vò lyá do naâo. Möåt thaáng trûúác khi chêëm dûát cuöåc nhêåp thêët, noác phoâng cuãa y àûúåc soi möåt löî nhoã àïí loåt vaâo möåt tia aánh saáng lúâ múâ. Kïë àoá löî nhoã êëy seä àûúåc núái röång lêìn lêìn àïí cho àöi mùæt ngûúâi tu sô têåp quen trúã laåi vúái aánh saáng mùåt trúâi, chûá nïëu khöng, y seä bõ muâ loâa khi y bûúác ra khoãi phoâng.

Coá nhiïìu trûúâng húåp rêët thûúâng xaãy ra, laâ sau vaâi tuêìn söëng trúã laåi cuöåc àúâi thïë tuåc, caác tu sô êëy laåi quay trúã vïì núi nhêåp thêët cuãa hoå vaâ úã luön úã àoá cho àïën maän àúâi.

Möåt cuöåc àúâi nhû thïë khöng phaãi laâ khö khan hay vö ñch nhû ngûúâi ta coá thïí tûúãng. Con ngûúâi laâ möåt linh höìn, coá tiïìm nùng sinh hoaåt úã möåt coäi giúái khaác hún coäi trêìn. Möåt khi àaä giaãi thoaát khoãi sûå troái buöåc cuãa thïí xaác, y coá thïí ài chu du khùæp núi trong vuä truå caân khön vaâ giuáp àúâi bùçng sûác maånh tû tûúãng cuãa mònh. ÚÃ Têy Taång, ngûúâi ta biïët rùçng tû tûúãng laâ nhûäng êm ba rung àöång cuãa tinh lûåc. Vêåt chêët chó laâ tinh lûåc àöng àùåc laåi. Möåt tû tûúãng, nïëu biïët àiïìu khiïín àuáng caách vaâ kïët tinh laåi, coá thïí laâm di chuyïín möåt àöì vêåt. Nïëu biïët àiïìu khiïín noá theo phûúng phaáp thêìn giao caách caãm, ngûúâi ta coá thïí laâm cho möåt ngûúâi khaác úã caách xa caãm nhêån àûúåc yá nghô cuãa mònh vaâ haânh àöång möåt caách thñch nghi theo yá mònh muöën. Viïåc hoåc Àaåo cuãa töi khöng cêìn coá sûå nhêåp thêët daâi



haån trong möåt gian phoâng u töëi. Noá àûúåc thûåc hiïån theo möåt phûúng phaáp àùåc biïåt, nhùçm thûåc hiïån möåt muåc tiïu nhêët àõnh, theo lïånh daåy khêín thiïët cuãa àûác Àaåt Lai Laåt Ma. Chûúng trònh hoåc Àaåo cuãa töi göìm nhûäng vêën àïì thuöåc vïì khoa Huyïìn Mön maâ töi khöng tiïån nïu ra trong möåt quyïín saách daânh cho àaåi chuáng. Töi chó coá thïí noái rùçng töi àûúåc thuå huêën vïì nhiïìu vêën àïì maâ phêìn àöng caác tu sô khöng thïí hoåc cho hïët àûúåc trong thúâi gian suöët caã möåt àúâi ngûúâi. Cuöåc viïëng thùm àiïån Potala cuãa töi coá liïn hïå àïën phêìn àêìu cuãa sûå huêën luyïån noái trïn.

Nhûäng kho vêåt duång cuãa àiïån Potala chûáa àêìy nhûäng pho tûúång rêët quyá giaá, nhûäng kinh saách cöí vaâ nhûäng tranh veä trïn tûúâng trònh baây nhûäng àïì taâi tön giaáo.

Traãi qua nhiïìu thïë kyã, nhûäng tùång phêím quyá giaá tûâ caác núi trïn thïë giúái àûúåc gûãi àïën àiïån Potala àïí cöëng hiïën cho caác võ Àaåt Lai Laåt Ma trong quaá khûá. Hêìu hïët nhûäng phêím vêåt naây àïìu chêët trong nhûäng phoâng àùåc biïåt, taåi àêy töi àaä traãi qua nhiïìu giúâ nhòn caác àöì phêím vêåt êëy möåt caách thñch thuá bùçng nhaän quang thêìn thöng àïí biïët thêm yá cuãa nhûäng ngûúâi tùång quaâ. Àoá laâ möåt taâi liïåu xaác àaáng àïí biïët nhûäng tû tûúãng thêìm kñn cuãa ngûúâi àúâi. Khi töi xaác àõnh nhûäng êën tûúång maâ möåt phêím vêåt àaä gêy ra cho töi, Sû Phuå töi lêåt möåt quyïín saách vaâ thuêåt cho töi nghe lõch sûã tûâ thuúã sú khai cuãa noá cho àïën bêy giúâ. Töi lêëy laâm hûáng khúãi maâ nghe Sû Phuå khen tùång töi:

- Khaá khen cho con, Lêm Baá, con àaä coá nhûäng tiïën böå hiïín nhiïn, khöng thïí chöëi caäi.

Trûúác khi rúâi khoãi àiïån Potala, chuáng töi xuöëng thaám hiïím möåt trong nhûäng àûúâng hêìm. Ngûúâi ta cho töi biïët rùçng coân nhûäng con àûúâng hêìm khaác seä àûúåc chó cho töi sau naây. Möîi ngûúâi cêìm möåt ngoån àuöëc, chuáng töi roán reán cêín thêån bûúác xuöëng möåt cêìu thang daâi vö têån, àûa xuöëng nhûäng ngoä ngaách giao thöng maâ hai bïn vaách àïìu bùçng àaá. Töi àûúåc biïët rùçng nhûäng àûúâng hêìm naây súã dô coá laâ búãi möåt cún àõa chêën vaâ nuái hoãa diïåm sún gêy nïn tûâ nhiïìu ngaân nùm nay. Trïn vaách, töi nhòn thêëy nhûäng hònh kyã naâ rêët laå luâng vaâ nhûäng hònh veä caác hoaåt caãnh maâ töi khöng nhêån ra laâ hònh gò. Töi nön nao muöën àïën xem caái höì úã dûúái loâng àêët, maâ töi nghe noái rùçng võ trñ cuãa noá nùçm úã chöî cuöëi cuâng cuãa möåt hang nghaách vaâ caái höì êëy röång àïën nhiïìu cêy söë vuöng. Sau cuâng, chuáng töi ài àïën möåt àûúâng hêìm, luác àêìu coân nhoã heåp, nhûng noá trúã nïn

LOBSANG RAMPA 88


röång lúán lêìn lêìn, cho àïën khi nhûäng voâm cao cuãa noá chòm hùèn trong boáng töëi, ngoaâi têìm aánh saáng cuãa caác ngoån àuöëc.

Ài àöå chûâng möåt trùm thûúác, chuáng töi àaä àïën búâ höì, nûúác àoång vaâ àen nhû mûåc, àïën nöîi ngûúâi ta coá caãm giaác rùçng àoá khöng phaãi laâ höì nuúác maâ laâ möåt caái löî khöng àaáy àen ngoâm. Khöng möåt gúån soáng nhoã hay möåt vïët nhùn trïn mùåt höì, cuäng khöng möåt tiïëng àöång laâm giaán àoaån caái im lùång chïët ngûúâi. AÁnh saáng caác ngoån àuöëc chiïëu loáng laánh trïn taãng àaá àen ngoâm úã dûúái chên chuáng töi. Möåt caái gò chiïëu saáng trïn vaách àaá. Töi bûúác laåi gêìn nhòn xem thò thêëy vaách àaá coá chûáa àûång möåt maåch vaâng lúán tûâ nùm àïën baãy thûúác bïì daâi. Ngaây xûa, nhiïåt àöå cao àaä laâm chaãy maåch vaâng naây, vaâng àaä tan raä ra nhû chêët saáp loãng cuãa möåt ngoån àeân baåch laåp, röìi sau àoá àaä trúã nïn nguöåi dêìn vaâ àöng àùåc laåi.

Minh Gia Àaåi Àûác phaá tan sûå im lùång: - Caái höì naây thöng ra àïën con söng Tsang Po, caách àêy saáu

mûúi cêy söë. Caách àêy àaä lêu, möåt nhoám sû saäi maåo hiïím kïët beâ, àöët àuöëc vaâ treâo ra khúi. Hoå treâo ra xa àïën haâng bao nhiïu cêy söë trïn mùåt höì hoaân toaân xa laå, khöng àõnh hûúáng, vaâ sau cuâng hoå àïën möåt chöî maâ mùåt höì núái röång ra, àïën nöîi khöng coân nhòn thêëy voâm àaá úã trïn àêìu vaâ vaách àaá úã hai bïn nûäa. Hoå vêîn tiïëp tuåc treâo maâ khöng biïët phaãi theo hûúáng naâo...

Töi vûâa nghe vûâa hònh dung caãnh tûúång luác êëy, dûúâng nhû töi cuäng àang ngöìi trïn beâ vúái caác sû saäi. Sû Phuå noái tiïëp:

- Hoå àaä ài laåc maâ khöng thïí naâo tòm ra phûúng hûúáng àûúåc nûäa. Thònh lònh, chiïëc beâ lêåt nghiïng, àuöëc cuãa hoå bõ möåt ngoån gioá thöíi tùæt, vaâ hoå chúái vúái giûäa caãnh töëi àen nhû mûåc. Hoå baám vñu lêëy chiïëc beâ, xoay voâng trïn mùåt höì giûäa àïm töëi, baâng hoaâng kinh súå vaâ àaä bùæt àêìu coá ngûúâi nhuöëm bïånh. Chiïëc beâ bõ gioá cuöën ài mau àïën nöîi nhûäng ngoån soáng nhoã traân lïn beâ vaâ laâm cho hoå bõ ngêm nûúác laånh thêëu xûúng. Möîi luác beâ caâng tröi mau hún, dûúâng nhû coá möåt baân tay vö hònh löi cuöën hoå ài vaâo chöî chïët. Cuöåc phiïu lûu àoá àaä keáo daâi bao lêu, hoå cuäng khöng biïët vò hoå àaä mêët caã yá niïåm vïì thúâi gian. Khöng coá möåt aánh saáng naâo chung quanh, boáng töëi daây àùåc vaâ àen kõt dûúâng nhû chûa hïì coá bao giúâ trïn mùåt àêët. Chiïëc beâ tre bõ soáng dêåp gioá vuâi, nhûäng ngoån gioá maånh nhû vuä baäo thöíi rñt lïn tûâng chêåp, beâ lêåt nghiïng, hoå bõ lêåt nhaâo vaâ chòm dûúái àaáy nûúác. Vaâi ngûúâi chó coá àuã thúâi giúâ àïí hñt möåt húi thúã. Nhûäng ngûúâi khaác thúã khöng kõp. Nhûäng ngûúâi söëng soát tröi daåt bïình böìng cho



àïën khi hoå nhòn thêëy möåt aánh saáng xanh lúåt, múâ múâ vaâ möîi luác caâng toã raång. Sau cuâng, hoå tröi daåt vaâo búâ dûúái aánh nùæng mùåt trúâi.

Hai võ sû saäi àaä têëp vaâo búâ, thên hònh àêìy nhûäng vïët maáu vaâ vïët bêìm dêåp, ngêët ngû nhû ngûúâi hêëp höëi. Ba ngûúâi khaác àaä biïåt mêët tùm húi, khöng àïí laåi dêëu tñch. Suöët nhiïìu giúâ, hoå nùçm soäng sûúåt trïn mùåt àêët, trûúác nanh vuöët cuãa Tûã Thêìn, giûäa sûå söëng vaâ caái chïët. Sau cuâng, möåt ngûúâi höìi tónh laåi vaâ múã mùæt nhòn quanh. Àiïìu maâ y nhòn thêëy laâm cho y xuác àöång muöën xóu. Àùçng xa, nhö lïn ngoån àöìi cuãa àiïån Potala, chung quanh coá nhûäng con yak àang ùn coã trïn nhûäng caánh àöìng xanh tûúi. YÁ nghô àêìu tiïn àïën vúái hoå laâ: Chùæc coá leä hoå àaä chïët vaâ hoå àang úã trïn möåt coäi trúâi Têy Taång. Ngay khi àoá hoå nghe coá tiïëng chên ngûúâi bûúác àïën gêìn: àoá laâ möåt keã muåc àöìng àang cuái xuöëng nhòn hoå. Ngûúâi muåc àöìng naây vûâa vúát lïn maãng tre taân cuãa chiïëc beâ taân maâ y nhòn thêëy tröi lïnh àïnh trïn söng Tsang Po. Khi y àûúåc nghe cêu chuyïån kïí laåi vaâ biïët rùçng hoå laâ caác sû saäi, ngûúâi muåc àöìng beân ài àïën àiïån Potala àïí baáo àöång vaâ tòm nhûäng chiïëc caáng àïí khiïng hoå vïì. Kïí tûâ khi àoá, ñt coá ngûúâi maåo hiïím ài trïn höì, nhûng ngûúâi ta biïët rùçng coá nhûäng hoân àaão nhoã úã trong àoá, maâ möåt àaä àûúåc thaám hiïím. Àiïìu maâ ngûúâi ta tòm thêëy trïn hoân àaão àoá, con seä àûúåc biïët vaâo luác nhêåp mön.

Töi nghe noái vêåy, liïìn mong ûúác àûúåc thaã beâ ài trïn höì ngay lêåp tûác!

Sû Phuå nhòn töi vaâ cûúâi: - Thêåt vêåy, àoá laâ möåt kinh nghiïåm lyá thuá, nhung cêìn gò phaãi

nhoåc sûác ài àïën núi khi ngûúâi ta coá thïí ài thaám hiïím núi àoá dïî daâng bùçng caách "Xuêët vña?" Con coá thïí thûåc hiïån àiïìu àoá, Lêm Baá, vaâ trong vaâi nùm con coá thïí cuâng ta ài thaám hiïím caái höì êëy röìi goáp phêìn hiïíu biïët cuãa con vaâo phêìn kiïën thûác maâ chuáng ta àaä coá vïì vêën àïì naây. Nhûng bêy giúâ thò, con húäi, con coân phaãi hoåc hoãi rêët nhiïìu.

AÁnh lûãa trïn ngoån àuöëc cuãa chuáng töi sùæp tùæt, vaâ töi tûúãng rùçng chuáng töi chùæc seä phaãi ài moâ trong àïm töëi nhû nhûäng ngûúâi muâ. Luác sùæp trúã vïì, töi nghô rùçng chuáng töi àaä quaá vö têm àïën nöîi khöng àem theo thïm vaâi ngoån àuöëc àïí thùæp nöëi. Ngay luác àoá, Minh Gia Àaåi Àûác thoâ tay vaâo möåt löî tröëng êín dêëu trïn vaách àaá, lêëy ra nhûäng ngoån àuöëc múái röìi thùæp nöëi theo nhûäng cêy àuöëc àaä taân. Ngûúâi noái:

LOBSANG RAMPA 90


- Chuáng ta coá dûå trûä sùén àuöëc úã àêy, vò thêåt khoá maâ tòm thêëy àûúâng vïì trong boáng töëi. Bêy giúâ, chuáng ta lïn àûúâng!

Chuáng töi ài lêìn moâ möåt caách vêët vaã khoá nhoåc theo nhûäng àûúâng hêìm lïn döëc, thónh thoaãng ngûâng laåi àïí thúã vaâ nhòn nhûäng tranh veä trïn vaách. Töi khöng hiïíu yá nghôa nhûäng hònh veä naây laâ nhû thïë naâo. Traái laåi, Sû Phuå töi roä raâng laâ àaä rêët thaânh thaåo vïì nhûäng hònh aãnh àoá vaâ ngûúâi ài laåi trong caác àûúâng hêìm töëi àen naây möåt caách quen thuöåc nhû úã nhaâ. Töi linh caãm úã chöî naây hùèn laâ coá àiïìu gò bñ mêåt vaâ àõnh thöëi lui laåi àïí tòm caách khaám phaá ra caái cûãa bñ mêåt cuãa con àûúâng hêìm naây, nhûng gioång noái cuãa Sû Phuå giaán àoaån doâng tû tûúãng cuãa töi:

- Lêm Baá, con lêím bêím nhû möåt öng giaâ! Chó coân vaâi nêëc thang nûäa, laâ chuáng ta seä thêëy laåi aánh saáng mùåt trúâi. Khi lïn túái noác àiïån, ta seä chó cho con thêëy chöî maâ caác sû saäi ngaây xûa àaä ngoi lïn mùåt àêët sau cuöåc thaám hiïím cuãa hoå.

Khi chuáng töi lïn túái noác àiïån Potala, Sû Phuå laâm theo lúâi hûáa, vaâ töi àaä muöën phoáng lïn lûng ngûåa phi nûúác àaåi trïn saáu chuåc cêy söë àïí nhòn xem chöî êëy têån mùæt. Nhûng Sû Phuå töi noái rùçng khöng coá gò khaác hún laâ caãnh vêåt maâ töi àaä nhòn thêëy trong öëng nhoâm. Löëi thoaát lïn mùåt àêët cuãa caái höë naây vöën nùçm dûúái mûåc nûúác rêët sêu vaâ khöng coá gò àïí ghi dêëu cho biïët noá nùçm chöî naâo, trûâ ra möåt choâm cêy àûúåc tröìng úã phña trïn do lïånh truyïìn cuãa àûác Àaåt Lai Laåt Ma trong kiïëp trûúác cuãa Ngaâi.



TRAÅI HOA HÛÚÂNG

Qua ngaây höm sau, Thêìy troâ chuáng töi sûãa soaån àïí trúã vïì tû tûúãng viïån Chakpori. Chuáng töi khöng vöåi vaâng lùæm vò chuáng töi caãm thêëy àûúåc nghó ngúi thoaãi maái taåi àiïån Potala. Trûúác khi lïn àûúâng, töi bûúác nhanh lïn noác àiïån àïí ngùæm nhòn phong caãnh möåt lêìn cuöëi cuâng. Xuyïn qua caái öëng nhoâm nhòn vïì noác tû tûúãng viïån Chakpori, töi thêëy möåt thiïëu nhi sú cú àang nùçm daâi trïn sên thûúång àïí àoåc saách, thónh thoaãng laåi ngûâng àoåc àïí neám nhûäng viïn soãi nhoã lïn caái àêìu troåc cuãa caác sû saäi àang ài qua laåi úã sên dûúái. Trong öëng nhoâm töi nhòn thêëy nuå cûúâi ranh maänh cuãa y, khi y vöåi vaâng êín nuáp àïí traánh nhûäng caái nhòn ngaåc nhiïn maâ caác naån nhên cuãa y phoáng lïn trúâi. Nhên dõp naây, töi caãm thêëy bùn khoùn lo súå vò chùæc hùèn laâ àûác Àaåt Lai Laåt Ma cuäng nhòn thêëy chñnh töi coá nhiïìu lêìn àuâa nghõch giöëng y nhû vêåy! Kïí tûâ khi àoá, töi quyïët àõnh giúái haån nhûäng sûå nghõch ngúåm tinh quaái cuãa töi úã nhûäng goác nhaâ cuãa tu viïån maâ ngûúâi ta khöng nhòn thêëy àûúåc tûâ trïn noác àiïån Potala.

Giúâ lïn àûúâng àaä àiïím. Chuáng töi tûâ giaä vaâ caám ún caác võ Laåt Ma àaä giuáp cho thúâi gian lûu truá ngùæn nguãi cuãa chuáng töi taåi àêy àûúåc thoaãi maái vaâ dïî chõu. Chuáng töi cuäng toã loâng ûu aái caãm taå viïn Huyânh Mön Quan cuãa àûác Àaåt Lai Laåt Ma, laâ ngûúâi thuã kho lûúng thûåc, àaä phên phaát traâ baánh vaâ keåo mûát ngon coá tiïëng nhêåp caãng tûâ bïn ÊËn Àöå cho chuáng töi duâng tûå do tuây thñch. Viïn Huyânh Mön Quan chùæc hùèn laâ coá thiïån caãm vúái töi, vò luác tûâ giaä, ngûúâi coân àûa tùång cho töi möåt moán quaâ ngon maâ töi khöng ngêìn ngaåi àuát vaâo miïång nhai liïìn khi àoá. Sau khi ùn uöëng no àêìy àuã lêëy sûác, chuáng töi bùæt àêìu ài xuöëng cêìu thang lúán àïí trúã vïì tu viïån. Chuáng töi vûâa xuöëng àûúåc nûãa cêìu thang, thò nghe nhûäng tiïëng goåi giêåt laåi, nhûäng sû saäi ài ngang qua àoá ra dêëu cho chuáng töi haäy quay àêìu nhòn laåi phña sau. Möåt sû saäi höåc töëc chaåy xuöëng cêìu thang vûâa thúã döëc vaâ chuyïín giao möåt thöng àiïåp cho Minh Gia Àaåi Àûác. Sû Phuå töi noái:

- Lêm Baá, con haäy àúåi ta úã àêy, ta ài seä khöng lêu.

LOBSANG RAMPA 92


Kïë àoá, ngûúâi quay lûng ài trúã lïn cêìu thang. Töi beân ài daåo chúi thú thêín möåt mònh, nhòn xem phong caãnh, vaâ ngùæm nhòn ngöi nhaâ cuä cuãa töi úã àùçng xa. Töi àang miïn man nghô àïën nhûäng kyã niïåm xûa, thò vûâa quay àêìu trúã laåi, töi suyát nûäa thò teá ngûãa khi töi thêëy cha töi cûúäi ngûåa chaåy vïì phña chöî töi àûáng. Àuáng vaâo luác maâ töi nhòn cha töi, thò ngûúâi cuäng thêëy töi. Cha töi húi nghiïng àêìu túái trûúác àïí xem cho roä khi ngûúâi nhêån ra töi. Nhûng cha töi ài ngang qua trûúác mùåt töi maâ khöng nhòn töi nûäa. Töi caãm thêëy loâng buöìn vö haån. Töi nhòn theo cha töi ài ra xa. Töi goåi theo: "Cha!" Nhûng ngûúâi vêîn tiïëp tuåc thong thaã cûúäi ngûåa ài luön dûúâng nhû ngûúâi khöng nghe tiïëng töi goåi. Töi rúm rúám nûúác mùæt vaâ run lïn vò xuác àöång. Nïëu luác êëy töi àûáng giûäa àaám àöng ngûúâi, thò töi àaä tûå chuöëc lêëy möåt àiïìu beän leän, höí theån trûúác cöng chuáng, vaâ nhêët laâ laåi úã trïn cêìu thang cuãa àiïån Potala! Vúái möåt yá chñ laâm chuã böå thêìn kinh àa caãm cuãa mònh, noá laâm chñnh töi cuäng phaãi ngaåc nhiïn, töi ngêíng mùåt lïn vaâ nhòn vïì phña thaânh phöë Lhassa.

Nûãa giúâ sau, Minh Gia Àaåi Àûác àaä trúã xuöëng vúái hai con ngûåa vaâ noái vúái töi:

- Lêm Baá, haäy mau lïn ngûåa, chuáng ta phaãi ài mau àïën viïån Seára, vò möåt trong caác võ sû giaâ múái bõ tai naån.

Nhêån thêëy úã möîi bïn yïn ngûåa àïìu coá treo möåt bao da, töi àoaán rùçng àoá laâ nhûäng bao àûång àöì cuãa y Sû Phuå trïn àûúâng Lingkhor, chuáng töi saäi ngûåa qua trûúác nhaâ cuãa töi; nhûäng ngûúâi haânh hûúng vaâ haânh khêët àïìu traánh qua möåt bïn àûúâng. Khöng bao lêu, chuáng töi àïën tu viïån Seára, taåi àêy àaä coá möåt nhoám sû saäi àaä àûáng àúåi chuáng töi. Chuáng töi xuöëng ngûåa, möîi ngûúâi cêìm möåt bao y cuå trong tay; khi êëy möåt võ sû àûa chuáng töi vaâo möåt phoâng taåi àêy coá möåt võ laäo tùng àang nùçm thoi thoáp.

Võ laäo tùng coá sùæc mùåt nhúåt nhaåt nhû chò, nguöìn sinh lûåc cuãa öng dûúâng nhû àaä sùæp taân. Minh Gia Àaåi Àûác goåi àem nûúác söi; nöìi nûúác söi àaä sùén saâng, ngûúâi beân boã vaâo àoá vaâi nhuám dûúåc thaão. Trong khi töi quêåy nöìi nûúác söi cho ngêëm thuöëc, Sû Phuå töi khaám bïånh cho võ laäo tùng vaâ àûúåc biïët võ naây vûâa bõ teá vúä soå tûâ trïn cao xuöëng àêët. Möåt caái xûúng deåp trïn àêìu bõ trêåt khúáp àeâ lïn oác, laâm öng ta bêët tónh nhên sûå.

Khi nöìi nûúác thuöëc àaä nguöåi búát, chuáng töi duâng möåt ñt àïí rûãa traán cuãa ngûúâi bïånh. Sû Phuå cuäng lêëy nûúác thuöëc êëy àïí rûãa tay vaâ ngêm nhûäng àöì y cuå giaãi phêîu vaâo nöìi thuöëc àïí khûã truâng.



Nhúâ cöng duång cuãa chêët thuöëc êëy, vïët thûúng cuãa öng laäo khöng coân ró maáu nhiïìu. Kïë àoá, Sû Phuå lêëy trong nöìi thuöëc ra hai caái gùæp bùçng baåc, àêìu deåp vaâ coá rùng cûa. Ngûúâi cêín thêån duâng hai caái gùæp êëy lêåt miïëng da àêìu bõ raách lïn, àúä lêëy caái xûúng soå bõ trêåt khúáp vaâ àùåt noá nùçm ngay trúã laåi võ trñ cuä. Xong, ngûúâi noái:

- Caái xûúng seä tûå noá haân gùæn vaâo khúáp trúã laåi nhû thûúâng, vaâ khöng coân àeâ lïn oác nûäa.

Ngûúâi laåi rûãa vïët thûúng vúái chêët nûúác thuöëc, vaâ àùåt laåi chöî cuä caái maãng da àêìu àaä àùåt lïn luác naäy. Xong röìi ngûúâi múái may kñn vïët thûúng bùçng löng búâm ngûåa truång nûúác söi, àùæp thuöëc lïn vaâ bùng laåi cêín thêån.

Sau khi böå oác öng ta àûúåc giaãi toãa khoãi miïëng xûúng soå àeâ lïn trïn, võ laäo tùng àaä bùæt àêìu lêëy sûác laåi vaâ caãm thêëy khoãe dêìn. Chuáng töi àùåt thïm vaâi chiïëc göëi dûúái lûng àïí cho öng ta coá thïí ngöìi nhöím dêåy möåt caách thoaãi maái. Töi rûãa saåch caác àöì y cuå, röìi lau bùçng möåt miïëng gieã àaä khûã truâng vaâ sùæp laåi cêín thêån trong hai caái bao da. Khi töi rûãa tay, võ laäo tùng múã mùæt ra vaâ núã möåt nuå cûúâi yïëu úát khi öng ta nhêån ra Minh Gia Àaåi Àûác àang ngöìi bïn caånh giûúâng. Öng laäo noái:

- Töi biïët chó coá öng laâ ngûúâi duy nhêët coá thïí cûáu àûúåc töi, vò thïë töi àaä gûãi möåt thöng àiïåp bùçng tû tûúãng àïën àiïån Potala. Sûá maång cuãa töi úã thïë gian chûa hoaân têët, vò vêåy nïn töi chûa sùén saâng rúâi boã thïí xaác.

Sû Phuå töi chùm chuá nhòn öng laäo vaâ àaáp: - Sû öng seä choáng khoãi. Chó cêìn chõu àûång vaâi ngaây khoá nhoåc

nûäa, möåt hay hai cún nhûác àêìu, röìi sau àoá sû öng seä bònh phuåc laåi sûác khoãe vaâ laâm viïåc nhû bònh thûúâng. Tuy nhiïn, trong khi nguã, phaãi coá möåt ngûúâi trûåc möåt bïn àïí giûä cho sû öng àûâng nùçm daâi. Nöåi trong ba hay böën ngaây nûäa, laâ sû öng seä thoaát naån.

Töi bûúác laåi gêìn cûãa söí. Thêåt laâ möåt àiïìu lyá thuá maâ nhòn xem caách sinh hoaåt cuãa caác sû saäi cuãa möåt tu viïån khaác. Sû Phuå bûúác àïën gêìn töi vaâ noái:

- Bêy giúâ, ta seä àûa con ài viïëng thùm möåt cöång àöìng sû saäi sinh hoaåt rêët khaác hùèn vúái tû tûúãng viïån cuãa chuáng ta.

Sau khi àaä giao ngûúâi bïånh cho möåt võ Laåt Ma sùn soác, chuáng töi bûúác ra ngoaâi haânh lang. Tu viïån naây khöng àûúåc gòn giûä saåch seä nhû tû tûúãng viïån Chakpori. Kyã luêåt cuäng khöng àûúåc nghiïm

LOBSANG RAMPA 94


ngùåt lùæm: Caác sû saäi ài laåi tûå do tuây yá. So vúái tû tûúãng viïån cuãa chuáng töi, thò caác thaánh àiïån cuãa hoå khöng àûúåc sùn soác lau chuâi tûúm têët; muâi nhang khoái úã àêy cuäng nöìng nùåc hún. Tûâng nhoám treã con chúi úã ngoaâi sên: úã Chakpori, thò giúâ naây chuáng phaãi laâm viïåc raáo riïët. Tu viïån naây hoaân toaân thiïëu trêåt tûå, saåch seä vaâ kyã luêåt maâ töi vêîn thûúâng coi nhû laâ nhûäng àiïìu luêåt cùn baãn. Sû Phuå töi hoãi:

- Lêm Baá, con coá muöën úã laåi tu viïån naây vaâ söëng möåt cuöåc àúâi dïî daäi tûå do nhû hoå chùng?

Töi àaáp: - Baåch Sû Phuå, chùæc chùæn laâ khöng. Con nghô rùçng hoå chó laâ

möåt têåp àoaân ngûúâi man rúå. Sû Phuå bêåt cûúâi: - Thïë maâ úã àêy coá têët caã baãy ngûúâi man rúå, vaâ nhû vêåy laâ húi

nhiïìu! Chó cêìn coá möåt thiïíu söë ngûúâi bï böëi laâ àuã laâm cho caã möåt têåp àoaân phaãi mang tiïëng, con biïët khöng?

Möåt sûå thêåt hiïín nhiïn maâ moåi ngûúâi àïìu biïët roä, laâ tu viïån cuãa chuáng töi coá möåt kyã luêåt gùæt gao nhêët, coân úã hêìu hïët nhûäng tu viïån khaác thò kyã luêåt rêët laâ loãng leão. ÚÃ nhûäng núi àoá, nïëu möåt sû saäi muöën giaãi àaäi, lûúâi biïëng, thò y àûúåc tûå do lûúâi biïëng maâ khöng ai noái gò. Tu viïån Seára, coân biïët dûúái caái tïn riïng laâ "Traåi Hoa Hûúâng," úã caách àiïån Potala nùm cêy söë vaâ laâ möåt thaânh phêìn cuãa nhoám cöång àöìng tu viïån goåi laâ "Tam Àónh Viïån." Trong cöång àöìng naây thò tu viïån Drebung vúái dên söë khöng dûúái mûúâi nghòn sû saäi, laâ tû tûúãng viïån lúán nhêët. Kïë àoá laâ tu viïån Seára vúái àöå chûâng baãy ngaân nùm trùm sû saäi, vaâ sau hïët laâ tu viïån Ganden vúái gêìn saáu nghòn sû saäi. Têët caã ba tu viïån naây àöì söå nguy nga nhû nhûäng thaânh phöë thêåt sûå, vúái nhûäng àûúâng saá, trûúâng hoåc, àïìn thúâ vaâ têët caã nhûäng cú quan, dinh thûå quaãn trõ haânh chaánh cêìn thiïët. Nhûäng sû saäi caãnh binh xuêët xûá tûâ nhûäng vuâng Kham ài tuêìn phoâng thûúâng xuyïn úã caác àûúâng phöë. Nhûng bêy giúâ thò chùæc laâ quên Trung Cöng àaä thay chên cuãa hoå! Tu viïån Chakpori tuy nhoã nhûng coá thïë lûåc rêët lúán. Vúái tû caách laâ möåt Y Viïån, noá cuäng laâ Trung Têm Y Khoa cuãa quöëc gia, vaâ coá möåt söë àaåi diïån quan troång trong Höåi Àöìng Chaánh Phuã.

ÚÃ tu viïån Chakpori, ngûúâi ta daåy cho chuáng töi mön voä thuêåt Têy Taång. Khöng phaãi têët caã caác tu viïån àïìu coá daåy mön voä thuêåt



naây. Trong tu viïån cuãa chuáng töi, mön voä thuêåt êëy àûúåc sûã duång àïí têåp luyïån cho caác thiïëu sinh biïët tûå vïå, laâm chuã nhûäng phaãn ûáng tûå nhiïn cuãa mònh, laâm tï liïåt giaác quan cuãa möåt ngûúâi vò muåc àñch giaãi phêîu y khoa, vaâ àïí coá thïí di chuyïín möåt caách an toaân trong nhûäng vuâng nguy hiïím nhêët. Thêåt vêåy, vúái tû caách laâ nhûäng võ Laåt Ma y sô, chuáng töi luön luön phaãi di chuyïín àïën têån nhûäng vuâng hiïím trúã, xa xöi, àêìy nhûäng sûå bêët trùæc, hiïím ngheâo.

Voä sû Tzu, nhû àaä noái trûúác àêy, laâ möåt chuyïn viïn vïì mön voä thuêåt tûå vïå, coá leä laâ võ voä sû gioãi nhêët cuãa xûá Têy Taång. Öng àaä daåy töi têët caã nhûäng gò öng biïët, vúái möåt tinh thêìn traách nhiïåm vaâ chó àïí lêëy laâm haâi loâng vò àaä laâm troân böín phêån cuãa möåt voä sû. Phêìn nhiïìu nhûäng ngûúâi àaä trûúãng thaânh vaâ thaânh niïn àïìu biïët möåt vaâi thïë voä sú àùèng àïí höå thên, nhûng vïì phêìn töi, töi àaä têåp luyïån nhûäng thïë voä àoá tûâ khi múái lïn böën tuöíi. Chuáng töi nghô rùçng mön voä thuêåt naây chó duâng àïí tûå vïå vaâ tûå laâm chuã lêëy mònh, chûá khöng nïn duâng àïí biïíu diïîn trïn voä àaâi nhû nhûäng tay thñ voä chuyïn nghiïåp. ÚÃ Têy Taång, ngûúâi ta thûúâng noái rùçng möåt ngûúâi gioãi voä vaâ coá sûác maånh coá thïí rêët ön hoâa hiïìn laânh, coân nhûäng sûå phö trûúng khoaác laác laâ àùåc tñnh cuãa keã yïëu. Vúái mön àiïím huyïåt, ngûúâi ta coá thïí laâm tï liïåt giaác quan cuãa möåt ngûúâi, noá coá taác duång nhû viïåc chuåp thuöëc mï àïí laâm cho y khöng coân biïët àau àúán khi cêìn phaãi giaãi phêîu, nùæn laåi khúáp xûúng bõ trêåt, hay nhöí rùng chùèng haån. Ngûúâi ta coá thïí laâm cho möåt ngûúâi trúã nïn bêët tónh nhên sûå, maâ y khöng hay biïët mònh àaä bõ àiïím huyïåt, vaâ vaâi giúâ hay vaâi phuát sau àoá, y seä thûác tónh vaâ vêîn saáng suöët nhû cuä maâ khöng bõ möåt aãnh hûúãng naâo. Coá àiïìu laå, laâ möåt ngûúâi bõ àiïím huyïåt luác y àang noái chuyïån, bõ bêët tónh vaâ nguã mï ài, àïën khi thûác tónh dêåy y laåi tiïëp tuåc cêu noái bõ àûát àoaån tûâ luác àêìu. Vò mön àiïím huyïåt naây vö cuâng lúåi haåi nhû vêåy, nïn mön voä thuêåt tûå vïå vaâ àiïím huyïåt bñ truyïìn cuãa Têy Taång chó àûúåc truyïìn thuå cho nhûäng mön àöì àaä traãi qua nhûäng cún thûã thaách vö cuâng gùæt gao. Hún nûäa, àïí cho àûúåc cêín mêåt vaâ an toaân àïën mûác tuyïåt àöëi, hoå coân chõu möåt vaâi pheáp dêîn duå bùçng khoa thöi miïn, àïí cho hoå khöng thïí naâo laåm duång quyïìn nùng vïì sau naây.

Möåt tu viïån Laåt Ma úã Têy Taång khöng phaãi chó laâ möåt núi truá nguå cuãa nhûäng ngûúâi coá chñ hûúáng vïì àûúng tu haânh, àoá cuäng laâ möåt thaânh phöë tûå trõ vúái nhûäng cú quan quaãn trõ nöåi böå vaâ nhûäng núi giaãi trñ, tiïu khiïín. ÚÃ àoá coá caã nhûäng hñ viïån àïí trònh diïîn nhûäng maân kõch nghïå tön giaáo vaâ vùn hoáa truyïìn thöëng. Nhûäng sû

LOBSANG RAMPA 96


saäi nhaåc cöng luön luön sùén saâng biïíu diïîn taâi nghïå àïí giuáp vui vaâ àïí chûáng toã rùçng khöng möåt cöång àöìng tu viïån naâo khaác coá nhûäng nhaåc cöng taâi gioãi nhû hoå. Nhûäng sû saäi coá tiïìn cuãa riïng coá thïí mua sùæm caác thûác ùn, quêìn aáo, àöì xa xó phêím vaâ saách vúã trong caác cûãa tiïåm. Nhûäng võ naâo muöën tiïët kiïåm coá thïí gûãi tiïìn vaâo nhûäng taâi ngên khöë, hoaåt àöång giöëng nhû caác ngên haâng. Têët caã nhûäng cöång àöìng sinh hoaåt trïn thïë giúái àïìu khöng khoãi coá nhûäng keã bêët lûúng phaåm phaáp. Trong tu viïån Laåt Ma Giaáo, nhûäng keã bêët lûúng naây bõ caác sû saäi caãnh binh bùæt giûä vaâ àûa ra möåt toâa aán riïng àïí xûã töåi hoå möåt caách cöng bònh. Nïëu xeát ra hoå phaåm phaáp, hoå seä phaãi àïìn töåi trong khaám àûúâng cuãa tu viïån.

Trong tu viïån, coá nhûäng trûúâng hoåc àïí cho möîi àûáa treã coá thïí thoå laänh möåt nïìn giaáo duåc thñch nghi vúái tñnh chêët cuâng trñ khön cuãa chuáng. Ngûúâi ta giuáp àúä nhûäng àûáa hoåc troâ ûu tuá àïí xêy dûång cho chuáng möåt tûúng lai, nhûng úã phêìn nhiïìu caác tu viïån, trûâ tu viïån Chakpori, nhûäng hoåc troâ lûúâi biïëng àûúåc tûå do chúi búâi, nguã nghï hay duâng thúâi giúâ àïí ngöìi khöng vaâ mú möång. Thêåt vêåy, ngûúâi ta nghô rùçng vò ngûúâi ta khöng thïí naâo aãnh hûúãng àïën cuöåc àúâi cuãa keã khaác, nïn töët hún laâ haäy àïí cho hoå vúát vaát laåi thúâi giúâ àaä mêët trong möåt... Kiïëp sau! ÚÃ tu viïån Chakpori thò khöng thïë, vaâ ngûúâi naâo khöng tiïën böå seä bõ múâi ài núi khaác, àïën nhûäng chöî maâ kyã luêåt àûúåc dïî daâng loãng leão hún.

Trong tu viïån cuãa chuáng töi, thûúâng coá nhûäng khaách viïëng thùm, nhûäng ngûúâi laái buön hoùåc sû saäi, hoå àûúåc lûu truá trong khaách saån cuãa tu viïån, vaâ leä têët nhiïn laâ cuäng phaãi traã tiïìn. Khöng phaãi têët caã caác sû saäi àïìu söëng àöåc thên. Nhûäng ngûúâi naâo nghô rùçng tònh traång àöåc thên khöng thuêån tiïån cho àúâi söëng tinh thêìn cuãa hoå, àûúåc tûå do gia nhêåp vaâo mön phaái "Muä Àoã" Dugpas, nhûäng ngûúâi trong mön phaái naây àûúåc pheáp lêåp gia àònh. Nhûng àoá chó laâ möåt thiïíu söë. Trong giúái tu haânh, cêëp laänh àaåo àûúåc tuyïín choån trong söë nhûäng tu sô àaä lêåp nguyïån söëng àöåc thên, thuöåc vïì mön phaái "Muä Vaâng" Gelugpas. Trong nhûäng tu viïån "Cöång àöìng nam nûä, " caác sû saäi vaâ ni cö laâm viïåc saát caánh vúái nhau vaâ göìm thaânh möåt têåp àoaân hoaân toaân coá töí chûác, vúái möåt bêìu khöng khñ thûúâng laâ hoâa dõu hún nhûäng tu viïån chó àùåc biïåt daânh riïng cho phaái nam.

Sau khi àaä ài quan saát moåi núi úã Traåi Hoa Hûúâng, chuáng töi trúã laåi thùm võ sû saäi giaâ. Trong hai tiïëng àöìng höì, bïånh tònh cuãa öng ta àaä thuyïn giaãm roä rïåt, vaâ öng ta àaä coá àuã sûác àïí chuá yá àïën



caãnh vêåt chung quanh. Öng ta àaä coá thïí lùæng tai chùm chuá nghe Minh Gia Àaåi Àûác maâ öng ta coá veã rêët quyá mïën. Sû Phuå noái vúái öng laäo:

- Bêy giúâ chuáng töi phaãi ài, nhûng töi seä àïí laåi cho sû öng möåt ñt dûúåc thaão. Töi seä àûa chó thõ roä raâng cho võ sû saäi coá böín phêån sùn soác sû öng.

Sû Phuå àûa cho öng laäo ba caái boåc nhoã maâ ngûúâi lêëy ra trong caái bao da. Ba boåc thuöëc nhoã naây seä giuáp cho öng laäo àûúåc hoaân toaân bònh phuåc vaâ thoaát khoãi lûúäi haái cuãa Tûã Thêìn.

Ra àïën sên ngoaâi, chuáng töi thêëy möåt sû saäi nùæm dêy cûúng hai con ngûåa àaä chûåc sùén. Chuáng töi lïn ngûåa vaâ cho ngûåa ài tûâ tûâ chêåm bûúác. Traåi Hoa Hûúâng chó caách con àûúâng Lingkhor coá saáu cêy söë. Töi khöng coá yá àõnh ài ngang qua nhaâ cuä cuãa töi. Sû Phuå töi coá leä àoåc àûúåc tû tûúãng cuãa töi, vò ngûúâi noái:

- Chuáng ta seä ài qua àûúâng àïí ra khu chúå. Chuáng ta khöng coá gò phaãi gêëp ruát. Ngaây mai seä laâ möåt ngaây khaác maâ chuáng ta coân phaãi söëng.

Khi ra àïën khu chúå buáa vúái nhûäng phöë phûúâng àöng àaão, vúái caác cûãa haâng cuãa ngûúâi Taâu buön baán têëp nêåp, töi thêìm nghô:

- A! Lêìn cuöëi cuâng khi töi ài àïën àêy, töi laâ möåt ngûúâi tûå do, khi êëy töi chûa phaãi hoåc àïí trúã thaânh tu sô. Töi chó ûúác mong thúâi gian qua chó laâ möåt giêëc möång maâ töi coá thïí quïn hïët khi töi thûác tónh!

Sau khi àaä ài qua àûúâng caái, chuáng töi reä vïì phña tay mùåt àïí àïën cêìu Ngoåc Bñch. Sû Phuå day qua phña töi vaâ noái:

- Nhû vêåy, con vêîn khöng muöën trúã thaânh tu sô phaãi chùng? Àoá thêåt laâ möåt cuöåc àúâi àaáng söëng, con biïët khöng? Àïën cuöëi tuêìn naây, nhûäng sû saäi seä xuêët haânh nhû moåi nùm àïí ài haái thuöëc trïn nuái. Thêìy khöng àïí con ài vúái hoå nùm nay. Con seä úã laåi àêy, vaâ chuáng ta seä laâm viïåc chung vúái nhau, àïí cho con coá thïí thi àêåu kyâ thi tuyïín caác sû saäi ûu tuá Trappa vaâo nùm mûúâi hai tuöíi. Thêìy àaä dûå àõnh àem con theo trong möåt chuyïën xuêët haânh vïì sau naây lïn nhûäng vuâng Thuúång Du, taåi àoá coá moåc nhûäng loaåi dûúåc thaão rêët hiïëm.

Chuáng töi vûâa ra khoãi laâng Sho vaâ sùæp àïën gêìn Pargo Kaling, úã cûãa têy thaânh Lhassa, thò möåt keã haânh khêët àûáng neáp vaâo tûúâng vaâ rïn ró:

LOBSANG RAMPA 98


- Thûa baác sô Laåt Ma, xin ngaâi laâm phûúác àûâng chûäa khoãi bïånh cho töi vò nïëu töi laânh maånh, töi seä khöng coân phûúng tiïån àïí kiïëm ùn!

Sû Phuå coá veã buöìn man maác khi chuáng töi bûúác qua cûãa thaânh vaâ noái:

- ÚÃ àêu cuäng thêëy nhûäng keã ùn maây. Hoå laâm cho xûá súã cuãa chuáng ta mang tiïëng xêëu úã ngoaåi quöëc. ÚÃ ÊËn Àöå, úã Trung Hoa, khi thêìy àïën àoá vúái àêëng "Khön Lûúâng," ngûúâi ta noái chuyïån vïì nhûäng ngûúâi ùn maây úã xûá Têy Taång, nhûng hoå khöng ngúâ rùçng vaâi ngûúâi trong söë àoá laåi rêët giaâu. Dêìu sao, coá leä sau viïåc thûåc hiïån lúâi tiïn tri vïì Nùm Con Coåp Sùæt (tûác 1950, quên Trung Cöång xêm chiïëm xûá Têy Taång), nhûäng keã ùn maây seä bõ bùæt buöåc phaãi laâm viïåc. Chûâng àoá, Lêm Baá, trong hai thêìy troâ chuáng ta khöng ai coân úã laåi xûá nhaâ àïí chûáng kiïën viïåc êëy. Con seä söëng úã ngoaåi quöëc, coân thêìy thò... àaä trúã vïì coäi Thûúång Giúái.

Töi caãm thêëy loâng buöìn vö haån vúái yá nghô rùçng coá ngaây Sû Phuå mïën yïu seä tûâ biïåt töi vaâ khöng coân söëng trïn mùåt àêët naây nûäa. Höìi àoá, töi chûa biïët rùçng coäi àúâi naây chó laâ hû aão, möåt loaåt nhûäng thûã thaách, möåt trûúâng hoåc lúán àïí cho ta reân luyïån têm tñnh. Trïn àûúâng vïì, töi liïn tûúãng àïën nhûäng ngûúâi ài haái thuöëc. Möîi nùm, möåt nhoám sû saäi cuãa tu viïån Chakpori lïn nuái haái thuöëc vïì phúi khö vaâ dûå trûä trong nhûäng bao da khöng thêëm nûúác. Miïìn nuái non xûá Têy Taång laâ núi maâ thiïn nhiïn daânh cho con ngûúâi möåt kho dûúåc thaão phong phuá döìi daâo bêët têån. Töi thêìm nghô rùçng mònh coá thïí vùæng mùåt trong chuyïën xuêët haânh nùm nay, vaâ haäy chuêín bõ tinh thêìn àïí ài lïn miïìn Thûúång Du huyïìn bñ khi naâo Sû Phuå xeát ra cêìn thiïët.

Caác nhaâ chiïm tinh àaä tiïn àoaán töi seä thi àêåu möåt caách dïî daâng, nhûng töi biïët rùçng töi phaãi hoåc rêët nhiïìu. Thêåt vêåy, sûå thaânh cöng chó àûúåc hûáa heån vúái töi vúái àiïìu kiïån têët yïëu laâ töi phaãi tûå mònh gùåt haái lêëy noá bùçng sûå laâm viïåc. Vïì phûúng tiïån tinh thêìn, trñ naäo, ñt nhêët töi cuäng àaä phaát triïín bùçng möåt thiïëu niïn muúâi taám tuöíi, vò töi vêîn luön luön chung àuång tiïëp xuác vúái nhûäng ngûúâi lúán tuöíi hún töi vaâ töi àaä phaãi tûå lûåc thaáo vaát moåi chuyïån trong moåi trûúâng húåp.



TÑN NGÛÚÄNG VAÂ SINH HOAÅT

Dûúái àêy laâ möåt vaâi chi tiïët vïì nïìn vùn minh cuãa xûá Têy Taång, noá coá thïí khïu gúåi sûå thñch thuá cuãa quyá àöåc giaã. Nïìn tön giaáo Têy Taång laâ möåt hònh thûác biïën thiïn cuãa Phêåt Giaáo, nhûng noá khöng coá möåt danh hiïåu roä raâng àïí coá thïí àõnh nghôa hoùåc dõch ra. Ngûúâi Têy Taång goåi noá laâ quöëc giaáo cuãa hoå. Danh tûâ chñnh xaác nhêët laâ Laåt Ma Giaáo (Lamaisme), maâ ngûúâi Têy phûúng àaä tûâng biïët. Tñn ngûúäng cuãa ngûúâi Têy Taång khaác biïåt vúái Phêåt Giaáo úã chöî noá cùn cûá trïn niïìm hy voång, coân Phêåt Giaáo àöëi vúái hoå nhû möåt tön giaáo yïëm thïë, vaâ hoaân toaân tiïu cûåc. Dêìu sao ài nûäa, coá möåt àiïìu chùæc chùæn laâ ngûúâi Têy Taång khöng tin núi sûå hiïån diïån cuãa möåt võ Thûúång Àïë àöåc tön, toaân trñ vaâ toaân thöng, coi soác vaâ che chúã cho toaân thïí nhên loaåi.

Tûâ bao nhiïu thïë kyã vïì trûúác, caác dên töåc phûúng Àöng àaä biïët roä vïì caác maänh lûåc huyïìn bñ vaâ nhûäng àõnh luêåt thiïn nhiïn. Thay vò phuã nhêån sûå hiïån hûäu cuãa nhûäng sûác maånh huyïìn linh êëy, búãi lyá do rùçng ngûúâi ta khöng thïí cên lûúâng hay quan saát phaãn ûáng cuãa chuáng dûúái aãnh hûúãng caác hoáa chêët trong phoâng thñ nghiïåm, nhûäng bêåc danh sû bïn phûúng Àöng àaä cöë gùæng tùng gia kiïím soaát cuãa hoå àöëi vúái nhûäng maänh lûåc thêìn bñ vö hònh. Thñ duå nhû hoå àaä chuá yá àïën nhûäng kïët quaã thu lûúåm àûúåc do búãi nùng khiïëu Thêìn Nhaän. Nhiïìu ngûúâi cho rùçng àiïìu êëy khöng thïí naâo coá àûúåc: Hoå chùèng khaác naâo nhû nhûäng ngûúâi muâ tûâ thuúã loåt loâng meå, noái rùçng vöën khöng coá thi giaác, búãi vò hoå khöng hïì coá kinh nghiïåm vïì caái giaác quan àoá! Laâm sao hoå coá thïí hiïíu àûúåc rùçng möåt vêåt coá thïí àûúåc nhòn thêëy úã caách xa trong khöng gian, trong khi khöng hïì coá möåt sûå tiïëp xuác naâo giûäa vêåt êëy vaâ àöi mùæt cuãa con ngûúâi?

Thïí xaác con ngûúâi àûúåc bao phuã bùçng möåt lúáp voã nhû sûúng muâ muön maâu nghòn sùæc: àoá laâ caái haâo quang. Nhûäng võ coá Thêìn Nhaän nhòn vaâo haâo quang cuãa möåt ngûúâi, coá thïí quan saát caác maâu sùæc àoá maâ suy ra tònh traång sûác khoãe, àûác haånh vaâ trònh àöå tiïën hoáa cuãa ngûúâi êëy. Caái haâo quang êëy laâ sûå phaát huy, sûå biïíu hiïån cuãa möåt luöìng khñ lûåc tûâ bïn trong, tûác Chên Ngaä, hay linh höìn con ngûúâi. Àêìu ngûúâi êëy cuäng àûúåc bao truâm búãi möåt voâng haâo

LOBSANG RAMPA 100


quang xuêët phaát tûâ caái khñ lûåc àoá. Àïën luác chïët, thò caái haâo quang êëy tùæt hùèn: Linh höìn àaä rúâi khoãi thïí xaác vaâ phiïu diïu trïn möåt coäi giúái khaác àïí bûúác qua möåt giai àoaån sinh hoaåt múái. Khi àoá, noá trúã thaânh möåt caái "Boáng" phêët phú, coá leä laâ búãi vò noá coân hoang mang búãi sûå xuác àöång maånh khi noá àûúåc giaãi toãa ra khoãi caái xaác thên vêåt chêët. Coá thïí rùçng noá khöng hoaân toaân yá thûác àûúåc nhûäng gò àaä xaãy ra. Búãi àoá, caác võ Laåt Ma coá böín phêån giuáp àúä nhûäng ngûúâi hêëp höëi vaâ giaãng giaãi cho hoå nghe nhûäng giai àoaån úã bïn cûãa tûã maâ hoå seä traãi qua. Chûá nïëu khöng, thò linh höìn cuãa hoå seä baám vñu lêëy coäi trêìn do búãi nhûäng duåc voång cuãa xaác thõt coân chûa àûúåc thoãa maän. Vai troâ cuãa caác võ tùng lûä cùæt àûát nhûäng súåi dêy troái buöåc àoá.

Ngûúâi Têy Taång thûúâng coá nhûäng cuöåc haânh lïî cêìu siïu àïí dòu dùæt nhûäng vong linh ngûúâi chïët. Sûå chïët khöng laâm cho ngûúâi Têy Taång súå sïåt, hoå nghô rùçng möåt vaâi nghi thûác cêín mêåt coá thïí giuáp àúä rêët nhiïìu àïí cho linh höìn bûúác qua coäi giúái bïn kia möåt caách dïî daâng. Cêìn phaãi vaåch möåt löå trònh nhêët àõnh vaâ roä raâng, vaâ àiïìu khiïín nhûäng tû tûúãng cuãa ngûúâi hêëp höëi möåt caách thñch nghi. Nhûäng cuöåc lïî cêìu siïu naây àûúåc cûã haânh trong möåt ngöi àïìn dûúái sûå hiïån diïån cuãa chûâng àöå ba trùm sû saäi. Möåt nhoám böën hay nùm võ Laåt Ma coá thêìn thöng, coá thïí giao caãm vúái coäi vö hònh, ngöìi thaânh voâng troân úã chñnh giûäa, vaâ àöëi diïån vúái nhau. Trong khi caác sû saäi tuång niïåm dûúái sûå àiïìu khiïín cuãa möåt võ Sû Trûúãng, caác võ Laåt Ma cöë gùæng tiïëp xuác bùçng thêìn giao caách caãm vúái nhûäng vong linh phiïu daåt, vêët vûúãng trong coäi vö hònh. Nhûäng lúâi cêìu nguyïån bùçng tiïëng Têy Taång thêåt khoá maâ dõch ra cho àuáng nghôa, nhûng töi cuäng xin àûúåc dõch àaåi khaái nhû sau:

- Haäy nghe tiïëng goåi cuãa chuáng töi, húäi caác vong höìn phêët phú vö àõnh úã coäi bïn kia cûãa tûã. Êm dûúng caách trúã, ngûúâi söëng vaâ ngûúâi chïët àïìu söëng úã nhûäng coäi giúái caách biïåt nhau. Nhûäng gûúng mùåt ngûúâi chïët coá thïí àûúåc nhòn thêëy úã àêu? ÚÃ àêu ngûúâi ta coá thïí nghe àûúåc gioång noái cuãa hoå.

Cêy nhang àêìu tiïn àûúåc àöët lïn àïí kïu goåi nhûäng linh höìn laåc loäng vaâ chó àûúâng cho hoå.

- Haäy nghe tiïëng goåi cuãa chuáng töi, húäi caác vong höìn phêët phú laåc loäng khöng ngûúâi dòu dùæt. Bêìu thïë giúái naây laâ möåt aão aãnh. Cuöåc àúâi chó laâ möåt giêëc möång. Hûäu sinh hûäu diïåt, vêåt gò coá luác sinh ra ùæt phaãi coá luác chïët. Chó coá Phêåt phaáp laâ con àûúâng duy nhêët àûa àïën àúâi söëng trûúâng töìn vônh cûãu. Cêìu cho vong höìn caác ngûúâi siïu sinh tõnh àöå.



Cêy nhang thûá nhò àûúåc àöët lïn àïí kïu goåi nhûäng vong höìn laåc loäng vaâ àïí chó àûúâng cho hoå.

- Haäy nghe tiïëng goåi cuãa chuáng töi, húäi nhûäng bêåc vua chuáa oai quyïìn höëng haách cuãa thïë gian, caác ngûúâi àaä ngûå trõ trïn nhûäng daäy giang san cuãa thiïn haå. Triïìu àaåi cuãa caác ngûúâi chó töìn taåi coá möåt thúâi nhûng nhûäng tiïëng kïu rïn siïët cuãa dên töåc caác ngûúi khöng bao giúâ dûát. Do loâng tham voång chinh phuåc àêët àai, caác ngûúi àaä laâm cho maáu chaãy thaânh söng, vaâ nhûäng tiïëng thúã than cuãa nhûäng keã bõ trõ coân laâm rung chuyïín cêy cöëi, thêëu àïën trúâi xanh. Cêìu cho vong höìn caác ngûúi àûúåc siïu sinh tõnh àöå.

Möåt cêy nhang thûá ba àûúåc àöët lïn àïí kïu goåi vong höìn caác bêåc àïë vûúng, cuâng nhûäng nhaâ àöåc taâi cuãa thiïn haå vaâ àïí chó àûúâng cho hoå.

Haäy nghe tiïëng goåi cuãa chuáng töi, húäi nhûäng keã baåc aác bêët nhên vaâ nhûäng keã tröåm cûúáp cuãa thïë gian, caác ngûúi àaä gêy nïn töåi aác àöëi vúái keã àöìng loaåi vaâ ngay trong loâng caác ngûúâi khöng coá sûå bùçng an. Linh höìn caác ngûúi vêët vûúãng khöng núi nûúng tûåa vaâ cöng lyá khöng coá ngûå trong têm cuãa caác ngûúi. Cêìu cho linh höìn caác ngûúi àûúåc siïu sinh tõnh àöå...

Möåt cêy nhang thûá tû àûúåc àöët lïn àïí kïu goåi vong höìn nhûäng keã töåi löîi àang phêët phú dêåt dúâ trong cö quaånh.

- Haäy nghe tiïëng goåi cuãa chuáng töi, húäi nhûäng naâng kyä nûä caác chöën lêìu xanh cuãa thïë gian, nhûäng ngûúâi buön hûúng baán phêën maâ töåi löîi cuãa caác boån àaân öng àaä laâm cho ö uïë, nay àang ài lang thang vö àõnh trong coäi u minh tùm töëi. Cêìu cho vong höìn caác ngûúi àûúåc siïu sinh tõnh àöå.

Cêy nhang thûá nùm àûúåc àöët lïn àïí kïu goåi vong höìn caác ngûúâi àaân baâ töåi löîi, sa àoåa, àïí dòu dùæt vaâ giaãi thoaát cho hoå khoãi nhûäng sûå troái buöåc cuãa thïë gian...

Trong boáng töëi ban àïm toãa khoái hûúng nghi nguát, nhûäng ngoån àeân bú loe leát laâm rung rinh nhûäng boáng àen úã phña sau caác pho tûúng thïëp vaâng. Sûå cùng thùèng caâng tùng: Caác võ Laåt Ma àang têåp trung tû tûúãng àïí giao caãm vúái nhûäng vong höìn àaä chïët nhûng chûa àûúåc giaãi thoaát khoãi nhûäng súåi dêy troái buöåc vúái coäi giúái phaâm trêìn.

Nhûäng sû saäi mùåc aáo traâng maâu àoã ngöìi sùæp tûâng haâng àöëi diïån vúái nhau, cêët gioång ngên nga tuång niïåm nhûäng baâi sinh cêìu

LOBSANG RAMPA 102


siïu cho caác vong höìn. Cuöåc lïî tiïëp diïîn vúái nhûäng lúâi chó thõ àûa ra cho caác vong höìn vaâ nhõp àöå cuãa nhûäng lúâi cêìu siïu tuång niïåm cuäng trúã nïn thûa dêìn, cho àïën khi moåi tiïëng àöång, moåi êm thanh àïìu dûát hùèn, vaâ têët caã àïìu àùæm chòm trong im lùång.

Trong luác thûác tónh, linh höìn con ngûúâi dñnh liïìn vúái thïí xaác vaâ khöng thïí taách rúâi ra ngoaâi, trûâ phi y àaä coá traãi qua möåt sûå têåp luyïån vïì vêën àïì naây. Khi chuáng ta nguã, chó coá thïí xaác laâ cêìn sûå nghó ngúi, coân linh höìn thò thoaát ra ngoaâi vaâ bûúác vaâo coäi giúái tinh thêìn, cuäng nhû möåt àûáa treã trúã vïì nhaâ vaâo luác chiïìu, sau giúâ tan hoåc. Linh höìn àûúåc nöëi liïìn vúái thïí xaác bùçng "súåi dêy baåc" noá coá thïí keáo daâi àïën vö têån. Súåi dêy baåc naây vêîn töìn taåi luön luön khi naâo thïí xaác coân söëng; àïën luác chïët, noá bõ giaán àoaån àïí cho linh höìn bûúác vaâo möåt cuöåc àúâi múái trïn coäi giúái tinh thêìn, cuäng nhû àûáa haâi nhi bõ cùæt ruán àïí taách rúâi khoãi meå noá. Àöëi vúái àûáa haâi nhi, sûå sinh ra àúâi coá nghôa laâ chêëm dûát sûå söëng àûúåc baão boåc che trúã trong buång meå. Àöëi vúái möåt linh höìn, sûå chïët coá nghôa laâ taái sinh trong möåt coäi têm linh tûå do hún.

Khi súåi dêy baåc chûa bõ cùæt àûát, linh höìn àûúåc tûå do chu du khùæp núi trong giêëc nguã cuãa thïí xaác, hoùåc ngay caã trong luác thûác tónh nïëu ngûúâi ta àaä coá traãi qua möåt sûå luyïån têåp àùåc biïåt. Sûå chu du cuãa linh höìn trong giêëc nguã taåo nïn nhûäng giêëc möång, noá laâ nhûäng êën tûúång àûúåc chuyïín di do sûå trung gian cuãa súåi dêy baåc. Trong coäi giúái têm linh, vöën khöng coá "Thúâi gian", vò yá niïåm vïì thúâi gian chó coá úã coäi phaâm trêìn haå giúái, búãi àoá àöi khi nhûäng giêëc möång daâi vaâ phûác taåp dûúâng nhû chó diïîn ra trong khöng àêìy möåt giêy àöìng höì. Möåt kinh nghiïåm maâ coá leä ai cuäng àaä traãi qua, laâ gùåp trong giêëc möång möåt ngûúâi quen úã caách ta rêët xa, coá thïí úã caách àïën muön dùåm truâng dûúng, úã chöî têån cuâng cuãa thïë giúái, vaâ noái chuyïån vúái ngûúâi êëy. Möåt thöng àiïåp coá thïí àaä àûúåc chuyïín giao vaâ khi thûác giêëc, ngûúâi ta coá caái caãm giaác rêët roä rïåt laâ: Coá möåt caái gò maâ mònh phaãi nhúá. Àöi khi, ngûúâi ta nhúá rùçng àaä gùåp trong möång möåt ngûúâi baån hay möåt ngûúâi thên thñch trong khi hoå úã rêët xa, maâ ngûúâi ta khöng ngaåc nhiïn maâ nhêån àûúåc tin cuãa hoå ñt lêu sau àoá. Àöëi vúái nhûäng ngûúâi khöng luyïån têåp, thò trñ nhúá cuãa hoå thûúâng bõ àaão löån vaâ kïët quaã laâ hoå chó thêëy nhûäng giêëc möng vö lyá hay nhûäng cún aác möng.

ÚÃ Têy Taång, ngûúâi ta thûúâng ài chu du khùæp núi khöng phaãi bùçng thuêåt khinh thên, maâ bùçng caách xuêët höìn, möåt kyä thuêåt maâ hoå àaä hoaân toaân nùæm vûäng. Bùçng phûúng phaáp xuêët höìn, linh höìn



rúâi khoãi thïí xaác vaâ vêîn dñnh liïìn vúái noá bùçng súåi dêy baåc, trong khi àoá ngûúâi ta tûå do di chuyïín khùæp núi tuây yá muöën trong coäi vö hònh vúái töëc lûåc cuãa tû tûúãng. Khaã nùng xuêët höìn cuäng goåi laâ xuêët thêìn hay xuêët vña, àïí ài chu du núi coäi Trung giúái, laâ möåt viïåc rêët thöng thûúâng úã xûá Têy Taång. Nhûäng ngûúâi múái bùæt àêìu aáp duång thûã phûúng phaáp naây thûúâng hay bõ xuác àöång maånh, àoá laâ do sûå thiïëu têåp luyïån. Coá thïí rùçng möîi ngûúâi àaä coá lêìn caãm thêëy mònh lûúát nheå trong giêëc nguã àïí röìi sau àoá, khöng coá lyá do gò àaáng kïí, tûå nhiïn hoå giêåt mònh bûâng tónh dêåy möåt caách àöåt ngöåt. Hiïån tûúång àoá laâ do búãi sûå xuêët thêìn möåt caách quaá mau choáng, sûå chia ly quaá àöåt ngöåt giûäa thïí xaác vúái thïí vña, laâm cho súåi dêy baåc bõ chuân laåi vaâ thïí vña taái nhêåp vaâo thïí xaác möåt caách quaá maänh liïåt. Sau khi bûâng tónh dêåy, ngûúâi ta coân coá caái caãm giaác khoá chõu hún nûäa. Linh höìn phêët phú úã phña trïn caái thïí xaác rêët xa, cuäng vñ nhû möåt quaã bong boáng àûúåc thaã lïn trïn khöng úã àêìu cuöëi möåt súåi dêy. Thònh lònh, möåt nguyïn nhên naâo àoá, chùèng haån nhû möåt tiïëng àöng maånh, laâm cho noá nhêåp vaâo thïí xaác möåt caách quaá mau. Àûúng sûå giêåt mònh tónh giêëc vaâ coá caái caãm giaác kinh khuãng nhû tûâ trïn cao teá xuöëng vûåc thùèm vaâ vûâa tónh dêåy kõp thúâi.

Sûå chu du trïn coäi Trung giúái möåt caách hoaân toaân laâm chuã tònh hònh vaâ hoaân toaân yá thûác moåi viïåc xaãy ra, laâ möåt khaã nùng cuãa hêìu hïët têët caã moåi ngûúâi. Ngûúâi ta chó cêìn coá möåt sûå luyïån têåp thñch nghi, nhûng trong nhûäng giai àoaån àêìu tiïn, hoå cêìn phaãi luyïån têåp úã möåt núi vùæng veã àïí khöng súå bõ ai quêëy rêìy. Cêìn noái roä laâ trûâ phi coá sûå chó dêîn cuãa möåt võ àaåo sû laäo luyïån, ngûúâi ta coá thïí bõ hoang mang, kinh ngaåc. Trïn thûåc tïë, sûå têåp luyïån naây khöng nguy hiïím, nhûng khöng phaãi laâ khöng coá sûå va chaåm hay xuác àöång maånh, nïëu thïí vña rúâi khoãi hay nhêåp vaâo thïí xaác khöng àuáng luác. Nhûäng ngûúâi yïëu tim khöng nïn têåp luyïån phûúng phaáp naây, búãi vò nïëu coá ngûúâi naâo àöåt nhiïn bûúác vaâo phoâng khi hoå àang têåp, thò thïí vña hay súåi dêy baåc cuãa hoå coá thïí bõ naáo àöång vaâ àiïìu àoá thêåt vö cuâng nguy hiïím. Sûå va chaåm àoá coá thïí laâm cho àûúng sûå chïët bêët àùæc kyâ tûã vaâ coá nhûäng hêåu quaã rêët phiïìn phûác: Linh höìn y seä bõ bùæt buöåc àêìu thai trúã laåi ngay àïí hoaân têët kiïëp söëng vûâa bõ giaán àoaån úã coäi trêìn trûúác khi bûúác qua giai àoaån tiïën hoáa kïë tiïëp...

Ngûúâi Têy Taång tin rùçng thuúã xûa kia, trûúác thúâi kyâ sa àoåa cuãa con ngûúâi, nhên loaåi coá thïí ài chu du bùçng caách xuêët höìn, sûã duång Thêìn Nhaän, thûåc haânh khoa thêìn giao caách caãm vaâ pheáp khinh thên. Sûå sa àoåa naây, theo chuáng töi hiïíu, laâ do con ngûúâi àaä

LOBSANG RAMPA 104


laåm duång nhûäng quyïìn nùng thêìn bñ, nhûäng pheáp thuêåt thêìn thöng àïí thûåc hiïån nhûäng muåc àñch ñch kyã thay vò àïí giuáp ñch cho sûå tiïën hoáa chung cuãa nhên loaåi. Vò sûå laåm duång àoá, nïn ngaây nay nhên loaåi àaä bõ mêët hïët têët caã nhûäng quyïìn nùng quyá baáu kïí trïn.

Ngûúâi Têy Taång quaã quyïët rùçng ngûúâi ta coá thïí tiïn àoaán nhûäng viïåc coá thïí xaãy ra trong tûúng lai. Khoa tiïn tri laâ möåt khoa hoåc, vaâ möåt khoa hoåc chñnh xaác. Hoå cuäng tin úã khoa Chiïm Tinh. Nhûäng "AÃnh hûúãng cuãa tinh tuá" chó laâ nhûäng vuä truå tuyïën do nhûäng bêìu tinh tuá phaãn chiïëu xuöëng àõa cêìu, vaâ chõu sûå "Tö mêìu" hoùåc sûå thay àöíi búãi nhûäng bêìu tinh tuá naây. Ai cuäng biïët rùçng vúái möåt caái maáy aãnh vaâ aánh saáng mùåt trúâi, ngûúâi ta coá thïí chuåp aãnh. Vaâi loaåi kñnh loåc aánh saáng, nïëu àùåt trûúác öëng kñnh thu aãnh, coá thïí giuáp cho ngûúâi ta coá àûúåc nhûäng têëm aãnh vúái haâng trùm loaåi maâu sùæc àùåc biïåt, cuäng y nhû thïë, nhûäng vuä truå tuyïën aãnh hûúãng àïën con ngûúâi bùçng nhiïìu caách khaác nhau àïën vö cuâng têån tuây theo taác àöång cuãa nhûäng bêìu tinh tuá khi phaãn chiïëu vuä truå tuyïën xuöëng quaã Àõa Cêìu.

Kïí tûâ thïë kyã thûá mûúâi möåt trúã vïì sau, têët caã nhûäng vêën àïì chñnh sûå quan troång úã xûá Têy Taång àïìu àûúåc quyïët àõnh bùçng khoa Chiïm Tinh. Cuöåc xêm lùng cuãa quên àöåi Anh nùm 1904 àaä àûúåc tiïn tri möåt caách chñnh xaác. Ngûúâi ta coá ghi cheáp lúâi tiïn tri naây bùçng chûä Têy Taång, maâ baãn dõch nhû sau:

"Nùm Con Röìng bùçng Göî (Möåc Long). Trong nûãa nùm àêìu Àûác Àaåt Lai Laåt Ma seä àûúåc bònh yïn, sau àoá nhûäng keã xêm lùng hiïëu chiïën seä tiïën vaâo laänh thöí. Quên àõch rêët àöng, naån binh àao gêy nhiïìu tai hoåa vaâ dên chuáng seä phaãi lêm chiïën. Àïën cuöëi nùm, seä coá sûá giaã hoâa bònh vaâ chiïën tranh seä chêëm dûát."

Lúâi tiïn tri naây bùæt àêìu coá trûúác nùm 1850, noái vïì tònh hònh nùm 1904, tûác nùm Con Röìng Göî. Àaåi taá Younghusband, tû lïånh quên àöåi Anh, coá xem thêëy baãn vùn lúâi tiïn tri naây úã thuã àö Lhassa.

Noái vïì vêën àïì tiïn tri, coá ngûúâi àaä hoãi töi: "Taåi sao töi khöng traánh khoãi caåm bêîy vaâ thûã thaách gian lao noá chúâ àúåi töi, khi maâ nhûäng àiïìu àoá àaä àûúåc tiïët löå cho töi biïët trûúác?"

Töi chó coá thïí traã lúâi rùçng: "Nïëu ngûúâi ta coá thïí traánh khoãi nhûäng tai naån, àau khöí àaä àûúåc tiïët löå cho ta biïët trûúác, thò viïåc êëy chûáng toã nhûäng lúâi tiïn tri àoá laâ sai!"



Nhûäng lúâi tiïn tri, àïìu cùn cûá trïn sûå "coá thïí xaãy ra" cuãa möåt vaâi sûå viïåc, chûá khöng coá nghôa laâ con ngûúâi phaãi chõu möåt caái àõnh mïånh khùæt khe, bêët di dõch maâ y khöng coá tûå do yá chñ àïí sûãa àöíi. Traái laåi, con ngûúâi coá thïí sûã duång yá chñ cuãa mònh möåt phêìn naâo. Thñ duå möåt ngûúâi kia muöën ài tûâ Tên Àïì Li àïën Hoa Thõnh Àöën, leä têët nhiïn y biïët roä khúãi àiïím vaâ muåc tiïu cuöåc haânh trònh. Nïëu y chõu khoá thùm doâ trïn baãn àöì, y seä biïët àûúåc nhûäng àiïím then chöët maâ y seä ài ngang qua trïn möåt löå trònh ngùæn vaâ tiïån lúåi nhêët. Tuy rùçng y cuäng coá thïí duâng möåt löå trònh khaác, nhûng àiïìu naây khöng phaãi laâ saáng suöët khön ngoan, vò noá seä laâm mêët nhiïìu thúâi giúâ vaâ töín phñ tiïìn baåc.

Cuäng y nhû thïë, trong trûúâng húåp möåt chuyïën tûâ Paris àïën Marseille chùèng haån, möåt ngûúâi taâi xïë khön ngoan seä thùm doâ trïn baãn àöì vaâ noi theo möåt löå trònh àaä vaåch sùén búãi möåt töí chûác du lõch. Nhû vêåy, y seä coá thïí traánh khoãi nhûäng con àûúâng göì ghïì löìi loäm; hoùåc nïëu y bùæt buöåc phaãi theo nhûäng con àûúâng naây vaâ khöng thïí laâm sao hún, thò y seä biïët trûúác àïí giaãm búát töëc lûåc vaâ àïí traánh khoãi tai naån. Khoa tiïn tri cuäng coá taác duång giöëng nhû vêåy.

Tuy nhiïn, noi theo nhûäng con àûúâng ïm aái, dïî daâng, khöng phaãi luön luön laâ möåt àiïìu töët. Laâ möåt Phêåt tûã, töi tin úã àõnh luêåt Luên Höìi vaâ töi tin rùçng ngûúâi ta sinh ra úã coäi trêìn laâ àïí "Hoåc hoãi kinh nghiïåm”. Cuöåc àúâi trêìn gian coá thïí laâ àùæng cay, àau khöí, nhûng nhûäng baâi hoåc maâ chuáng ta phaãi hoåc hoãi, kinh nghiïåm chó coá möåt muåc àñch duy nhêët laâ trau reân vaâ thûã thaách chuáng ta àïí cho ta trúã nïn tinh luyïån, khön ngoan, vaâ minh triïët hún.

Nhúâ nhûäng lúâi tiïn tri maâ töi àûúåc biïët trûúác cuöåc àúâi töi, àoá àaä laâ nhiïìu lùæm. Nhûng vêîn coân nhiïìu àiïìu bñ hiïím, thñ duå nhû nhûäng lúâi tiïn tri vïì xûá Têy Taång: Taåi sao xûá êëy laåi bõ naån ngoaåi xêm? Möåt xûá ïm àïìm, yïn tônh, chó coá sûå ûúác mong duy nhêët laâ phaát triïín trïn àõa haåt têm linh, taåi sao laåi phaãi chõu naån êëy? Taåi sao nhûäng nûúác khaác laåi theâm muöën chiïëm àoaåt laänh thöí àêët àai cuãa chuáng töi, vaâ àùåt dên töåc xûá naây dûúái caái aách nö lïå? Ûúác voång duy nhêët cuãa ngûúâi Têy Taång laâ àûúåc söëng trong hoâa bònh vaâ tûå do. Tuy vêåy, ngûúâi ta laåi tröng cêåy núi töi àïí ài sang nûúác Trung Hoa, laâ möåt nûúác seä xêm lùng xûá Têy Taång trong tûúng lai, àïí chûäa trõ vaâ sùn soác thûúng bïånh binh trong möåt cuöåc chiïën tranh coân chûa bùæt àêìu!

Dûúái àêy laâ möåt vaâi biïën cöë quan trong trong lõch sûã xûá Têy Taång trong söë nhûäng biïën cöë quan troång khaác àaä àûúåc tiïn tri möåt

LOBSANG RAMPA 106


caách chñnh xaác: Nùm 1910, cuöåc xêm lùng cuãa quên Trung Hoa; nùm 1911, cuöåc Caách Maånh Trung Hoa vaâ Chñnh phuã Trung Hoa Dên Quöëc thaânh lêåp; cuöëi nùm 1911, quên àöåi Trung Hoa bõ àaánh bêåt ra khoãi Têy Taång; nùm 1914, cuöåc Thïë Chiïën Thûá Nhêët; 1933, àûác Àaåt Lai Laåt Ma tûâ trêìn; nùm 1935; àûác Àaåt Lai Laåt Ma taái sinh trúã laåi; nùm 1950; quên Trung Cöång xêm xûá Têy Taång. Möåt nhaâ ngoaåi giao Anh laâ Sir Charless Bell àaä thêëy têët caã nhûäng lúâi tiïn tri naây úã Lhassa.

Têët caã nghõ lûåc treã trung cuãa töi àïìu hûúáng vïì möåt muåc tiïu duy nhêët: Laâm sao thi àêåu möåt caách veã vang vaâo kyâ thi sùæp túái. Vò ngaây lïî sinh nhêåt mûúâi hai tuöíi cuãa töi àaä sùæp àïën, nïn töi hoåc búát laåi tûâ tûâ. Töi àaä traãi qua nhûäng nùm hoåc raáo riïët vïì caác mön Chiïm Tinh, Y Khoa, Giaáo Lyá, Sinh Ngûä Têy Taång vaâ Trung Hoa, vaâ Toaán Phaáp.

Ngaây thi àaä àïën. Àuáng saáu giúâ saáng, töi àïën phoâng thi vúái àöå mûúâi lùm thñ sinh khaác. Möîi thñ sinh àûúåc àûa vaâo möåt phoâng nhoã heåp, àùåt dûúái sûå canh gaác thûúâng xuyïn cuãa caác sû saäi "Caãnh binh" ài tuêìn úã ngoaâi haânh lang. Möîi ngaây chuáng töi phaãi laâm baâi luêån hoùåc giaãi àaáp caác cêu hoãi vïì möåt trong saáu mön hoåc kïí trïn. Trong saáu ngaây liïn tiïëp, chuáng töi bùæt àêìu laâm baâi tûâ saáng súám cho àïën chiïìu, möåt võ sû saäi àem cho chuáng töi traâ pha bú vaâ tsampa möîi ngaây ba lêìn. Phêìn thi caác baâi viïët chêëm dûát vaâo chiïìu ngaây thûá saáu, kïë àoá chuáng töi àûúåc nghó vaâi ngaây. Ba ngaây sau, nhûäng baâi viïët àaä àûúåc chêëm xong, möîi thñ sinh phaãi ra trûúác höåi àöìng giaám khaão àïí traã lúâi nhûäng cêu vïì nhûäng àiïím yïëu keám cuãa hoå. Phêìn thi saát haåch chiïëm troån hïët möåt ngaây. Ngaây höm sau, têët caã mûúâi saáu thñ sinh tïì tûåu laåi vuä àûúâng àïí biïíu diïîn mön quyïìn thuêåt. Möîi thñ sinh phaãi àêëu voä vúái ba thñ sinh khaác. Nhûäng thñ sinh yïëu keám nhêët seä bõ loaåi rêët mau, röìi àïën lûúåt nhûäng thiïëu niïn khaác, vaâ sau cuâng chó coân laåi möåt mònh töi thuã àaâi. Sûå thaânh cöng naây laâ nhúâ sûå huêën luyïån voä nghïå dûúái sûå chó dêîn cuãa voä sû Tzu, maâ höìi nhoã töi vêîn cho laâ bêët cöng vaâ baåo taân. Ñt nhêët töi àaä àûúåc chêëm haång nhêët vïì mön quyïìn thuêåt. Qua ngaây höm sau, chuáng töi àûúåc nghó àïí lêëy laåi sûác, vaâ ngaây kïë àoá múái laâ ngaây tuyïn böë kïët quaã. Töi vaâ böën thñ sinh khaác àûúåc chêëm àêåu: Chuáng töi àaä trúã nïn nhûäng giaáo sô kiïm y sô. Minh Gia Àaåi Àûác, maâ töi khöng gùåp trong suöët muâa thi cûã, cho goåi töi laåi. Ngûúâi löå veã vui mûâng trïn neát mùåt, vaâ noái vúái töi khi töi àïën trònh diïån trûúác mùåt ngûúâi:



- Lêm Baá, khaá khen cho con vò con àaä àêåu àêìu. Võ Sûã Trûúãng àaä gúãi möåt phuác trònh àùåc biïåt cho àêëng Thêåm Thêm. Ngûúâi muöën àïì nghõ vúái Ngaâi phong cho con chûác Laåt Ma ngay lêåp tûác, nhûng ta àaä chöëng laåi viïåc êëy.

Thêëy töi húi coá veã bêët maän, Sû Phuå töi noái thïm: - Töët hún con haäy cöë gùæng hoåc hoãi thïm vaâ àaåt túái quaã võ êëy

bùçng khaã nùng cuãa chñnh mònh. Nïëu con laänh tûúác võ Laåt Ma ngay bêy giúâ, con seä boã laäng sûå hoåc vaâ sau naây con seä thêëy rùçng sûå hoåc cuãa con coá möåt têìm quan troång rêët lúán. Tuy nhiïn, ta cho pheáp con úã cùn phoâng kïë bïn, vò con chùæc chùæn seä thi àêåu kyâ thi tuyïín caác võ Laåt Ma khi thúâi giúâ seä àïën.

Quyïët àõnh cuãa Sû Phuå thêåt rêët hûäu lyá. Dêìu sao, töi chó mong moãi àûúåc vêng lúâi ngûúâi möåt caách tuyïåt àöëi. Töi rêët caãm àöång maâ thêëy rùçng sûå thaânh cöng cuãa töi cuäng laâ sûå thaânh cöng cuãa ngûúâi vaâ Sû Phuå lêëy laâm vö cuâng hên haånh maâ laâm thêìy cuãa möåt àûáa treã àêåu àêìu trïn caác mön khaão thñ.

Vaâi ngaây sau àoá, möåt thû tñn viïn cûúäi ngûåa phi nûúác àaåi àem cho töi möåt thöng àiïåp cuãa àûác Àaåt Lai Laåt Ma. Ngaâi gúãi lúâi khen tùång töi vïì viïåc töi vûâa thi àêåu vaâ ra chó thõ rùçng kïí tûâ nay töi àûúåc àöëi xûã nhû möåt Laåt Ma. Töi seä àûúåc mùåc aáo nhû caác võ Laåt Ma maâ thuå hûúãng moåi quyïìn haån vaâ àùåc ên daânh cho chûác võ êëy. Ngaâi cuäng àöìng yá vúái Sû Phuå töi, àïí cho töi khaão thñ vaâo nùm mûúâi saáu tuöíi, vò theo lúâi Ngaâi viïët trong thú: "Nhû vêåy con seä hoåc hoãi thïm nhûäng àïì taâi maâ coá leä con seä boã dúã nïëu con àûúåc têën phong ngay bêy giúâ, vaâ nhúâ àoá con seä múã mang nhûäng kiïën thûác cuãa con cho thïm sêu röng."

Thïë laâ töi àaä trúã nïn möåt võ Laåt Ma. Töi thuöåc vïì thaânh phêìn ûu tuá, thaânh phêìn cuãa nhûäng bêåc "Thûúång Nhên." Nhûäng àiïìu naây cuäng coá nhûäng sûå bêët lúåi: Trûúác kia, töi phaãi giûä ba mûúi hai giúái luêåt cuãa Doâng Tu Sô, àiïìu maâ töi vêîn coi nhû laâ möåt con söë àaáng e ngaåi. Khi àaä trúã nïn möåt võ Laåt Ma, töi phaát hiïån möåt caách kinh khuãng rùçng söë giúái cuãa cêëp àùèng naây lïn túái hai trùm nùm mûúi ba. Vaâ úã tu viïån Chakpori, möåt võ Laåt Ma chên chñnh phaãi giûä hïët têët caã bêëy nhiïu giúái luêåt àoá, khöng boã soát möåt giúái luêåt naâo?

Coân sûå laâm viïåc? Chuáng töi phaãi laâm viïåc nhiïìu nhûng chuáng töi cuäng khöng thiïëu nhûäng sûå vui vïì tinh thêìn vaâ nhûäng cuöåc chúi tiïu khiïín. Thêåt laâ möåt niïìm haånh phuác rêët lúán maâ àûúåc

LOBSANG RAMPA 108


söëng gêìn nhûäng ngûúâi nhû Minh Gia Àaåi Àûác, maâ tû tûúãng duy nhêët trong àúâi laâ gieo sûå Bùçng An vaâ phuång sûå nhên loaåi. Thêåt cuäng laâ möåt phêìn thûúãng tinh thêìn maâ àûúåc nhòn thêëy trûúác mùæt caái phong caãnh ïm àïìm, vúái möåt thung luäng xanh tûúi, cêy cöëi xêìm uêët; vúái nhûäng con söng raåch maâu nûúác xanh dûúng uöën khuác quanh co theo nhûäng daäy nuái àöìi ngoaån muåc; vúái nhûäng ngoån thaáp vaâng chiïëu loáng laánh dûúái aánh nùæng mùåt trúâi, nhûäng tu viïån cöí kñnh baám chùåt trïn caác sûúân nuái cheo leo hiïím trúã, vaâ chiïm ngûúäng vúái möåt loâng tön kñnh nhûäng maái bêìu bùçng vaâng cuãa àiïån Potala úã gêìn bïn vaâ nhûäng noác nhaâ sùåc súä doåc theo búâ söng Jo Kang úã xa hún vïì phña àöng. Tònh àöìng mön cuãa caác võ Laåt Ma trong tu viïån, loâng ûu aái cuãa caác sû saäi, muâi hûúng trêìm quen thuöåc phûúãng phêët trong caác àïìn thúâ, têët caã nhûäng thûá àoá laâ caái böëi caãnh hùçng ngaây cuãa cuöåc àúâi tu sô, vaâ àoá cuäng laâ möåt cuöåc àúâi àaáng söëng. Coân nhûäng khoá khùn, chûúáng ngaåi thò cuäng coá rêët nhiïìu, nhûng àiïìu àoá khöng quan troång lùæm. ÚÃ trong moåi têåp thïí cöång àöìng, luön luön vêîn coá nhûäng phêìn tûã khöng thöng caãm, nhûäng keã àöë kyå ganh gheát. ÚÃ tu viïån Chakpori, nhûäng keã êëy thêåt tònh chó laâ möåt thiïíu söë.

Kïí tûâ àoá, caác võ Laåt Ma vaâ sû saäi trong tu viïån àïìu àöëi xûã vúái töi möåt caách lïî àöå, cung kñnh. "Cung Kñnh" laâ búãi vò töi laâ hoåc troâ cuãa Minh Gia Àaåi Àûác, möåt nhên vêåt troång yïëu àûúåc toaân thïí moåi ngûúâi àïìu yïu mïën, búãi vò töi àûúåc nhòn nhêån nhû möåt võ "Hoáa Thên."

Àöëi vúái quyá võ àöåc giaã muöën biïët bùçng caách naâo ngûúâi Têy Taång coá thïí nhêån ra möåt võ Hoáa Thên, töi xin trònh baây vaâi àiïím sú lûúåc dûúái àêy:

Caách cû xûã khaác thûúâng cuãa möåt àûáa treã nhoã coá thïí laâm cho cha meå noá nghô rùçng noá coá khaã nùng cao hún mûác trung bònh hay nhûäng kyã niïåm àùåc biïåt naâo àoá maâ ngûúâi ta khöng thïí giaãi thñch àûúåc möåt caách húåp lyá. Trong trûúâng húåp àoá, cha meå noá àïën trònh vúái võ Sû Trûúãng cuãa tu viïån úã gêìn nhêët, võ naây múái chó àõnh möåt uãy ban coá nhiïåm vuå àïën xem xeát àûáa treã. Trûúác hïët, uãy ban naây lêëy möåt laá söë Chiïm Tinh hay Tûã Vi cho àûáa treã, sau àoá múái xem tûúáng maåo vaâ tòm êën chûáng trïn khùæp thên hònh noá. Thñ duå nhû àûáa treã coá nhûäng chó tay àùåt biïåt trïn hai baân tay, hoùåc nhûäng êën chûáng trïn baã vai hay chên. Nïëu àûáa treã coá nhûäng êën chûáng àoá, ngûúâi ta tòm caách truy ra tiïìn kiïëp noá. Coá thïí rùçng caác võ Laåt Ma seä nhòn ra àûúåc noá, nhû trong trûúâng húåp cuãa töi, vaâ khi àoá ngûúâi



ta múái àùåt noá trong möåt cuöåc thûã thaách xem noá coá nhòn ra àûúåc chùng nhûäng àöì vêåt duång riïng cuãa noá höìi kiïëp trûúác. Cuöåc thûã thaách naây àûúåc thûåc hiïån khi àûáa treã múái lïn ba tuöíi. Ngûúâi ta nghô rùçng vúái tuöíi àoá, coân quaá non daåi àïí coá thïí bõ aãnh hûúãng búãi nhûäng gò cha meå noá coá thïí noái cho noá biïët. Nïëu thûã vaâo luác noá coân treã hún nûäa thò laåi caâng hay. Cha meå àûáa treã khöng àûúåc dûå vaâo cuöåc thûã thaách, maâ noá phaãi choån lûåa chñn moán àöì vêåt trong söë ba chuåc moán khaác. Chó choån sai hai moán cuäng bõ loaåi, nïëu àûáa treã choån àuáng khöng sai moán naâo, thò noá àûúåc nhòn nhêån nhû möåt võ Hoáa Thên, àûúåc nuöi dûúäng vaâ giaáo duåc möåt caách àùåc biïåt. Khi noá lïn baãy tuöíi, ngûúâi ta noái cho noá biïët nhûäng lúâi tiïn tri vïì cuöåc àúâi tûúng lai cuãa noá. Ngûúâi ta cho rùçng vúái tuöíi àoá, noá hoaân toaân coá thïí hiïíu àûúåc yá nghôa roä raâng hay êín giêëu cuãa nhûäng lúâi tiïn tri àoá. Vúái kinh nghiïåm riïng cuãa töi, töi coá thïí quaã quyïët àuáng y nhû vêåy.

LOBSANG RAMPA 110


TÖI TRÚÃ VÏÌ NHAÂ

Nhên dõp ngaây lïî Logsar, tûác ngaây lïî àêìu nùm cuãa Têy Taång, nhaâ nhaâ àïìu queát doån, lau chuâi saåch boáng vaâ trang hoaâng lõch sûå. Ngaây rùçm thaáng riïng, àûác Àaåt Lai Laåt Ma xuêët haânh ài lïî baái úã ngöi àïìn Jo Kang. Khi cuöåc lïî chêëm dûát, ngaâi bùæt àêìu ài diïîn haânh möåt voâng lúán trïn con àûúâng Barkhor (tûác con àûúâng ài voâng quanh ngöi àïìn Jo Kang vaâ dinh Quöëc Höåi), ài ngang qua trûúác chúå vaâ àïën khu thûúng maåi. Taåi àêy laâ núi cuöåc diïîn haânh kïët thuác, sûå trang nghiïm, trõnh troång seä nhûúâng chöî cho sûå vui àuâa, hûúãng laåc. Khi tan cuöåc lïî baái úã caác àïìn thúâ, vaâ moåi ngûúâi àaä thi haânh xong böín phêån àöëi vúái caác àêëng Thêìn minh, thò giúâ phuát ùn chúi, tiïu khiïín àaä diïím. Trïn nhûäng àaâi tûâ mûúâi àïën mûúâi lùm thûúác bïì cao, ngûúâi ta àùåt nhûäng mö hònh nöíi khöíng löì àuác bùçng bú coá tö maâu, àïí triïín laäm nhûäng caãnh tûúång huyïìn thoaåi ruát trong caác kinh thaánh. Àûác Àaåt Lai Laåt Ma ngûâng chên laåi àïí chiïm ngûúäng trûúác möîi myä phêím trònh baây vaâ ban giaãi thûúãng haâng nùm cho nhûäng taác phêím kheáo nhêët. Nhûäng giaãi thûúãng naây seä àûúåc chuyïín giao cho caác tu viïån àaä triïín laäm nhûäng myä phêím ûu tuá. Taåi tu viïån Chakpori, chuáng töi khöng thñch chúi mön giaãi trñ naây, maâ chuáng töi cho laâ ngêy ngö vaâ phiïìn phûác, giöëng nhû nhûäng cuöåc àua ngûåa khöng ngûúâi cûúäi trïn vuâng àöìng bùçng Lhassa. Cuöåc diïîn haânh nhûäng pho tûúång khöíng löì cuãa caác nhên vêåt Thêìn Thoaåi laâm cho chuáng töi thñch thuá hún. Nhûäng pho tûúång naây göìm möåt caái sûúân göî nheå boåc vaãi úã ngoaâi laâm caái thên mònh, bïn trong ruöåt tröëng röîng, coá gùæn möåt caái àêìu rêët lúán laâm theo möåt kiïíu rêët tûå nhiïn. Bïn trong àêìu pho tûúång, úã chöî ngang cùåp mùæt, coá gùæn nhûäng ngoåc àeân bú; aánh àeân rung rinh lêåp loâe laâm cho cùåp mùæt pho tûúång dûúâng nhû àaão liïëc vaâ linh àöång. Nhûäng sû saäi cao lúán lûåc lûúång, chên ài trïn hai cêy caâ khïu bïì cao ba thûúác, chui vaâo bïn trong caác pho tûúång, vaâ bùæt àêìu cuöåc diïîn haânh nhû nhûäng ngûúâi khöíng löì. Àöi khi hoå laâ naån nhên cuãa nhûäng thûá tai naån dõ kyâ. Coá khi möåt trong hai cêy caâ khïu bõ suåp öí gaâ trïn àûúâng löå, trong khi àoá, nhûäng keã bêët haånh naây àaânh phaãi àaánh àu giûä thùng bùçng trïn möåt chên; coá khi caã hai cêy caâ khïu àïìu trûúåt túái vò àûúâng trún trúåt. Nhûng khi nhûäng ngoån àeân bú bõ rung chuyïín



quaá maånh vaâ lêåt àöí, ngoån lûãa bùæt chaáy thiïu pho tûúång, thò àoá múái laâ möåt thaãm kõch thûåc sûå!

Vaâi nùm vïì sau, trong möåt cuöåc rûúác lïî àêìu nùm, töi àûúåc àïì cûã mang pho tûúång àûác Phêåt, bïì cao ào túái taám thûúác têy. Trong khi töi ài caâ khïu bïn trong tûúång Phêåt, gioá thöíi vaåt aáo daâi quyïån vaâo chên töi, vaâ nhûäng con moåt bay vêìn vuä chung quanh mònh töi vò böå aáo caâ sa cuãa tûúång Phêåt vûâa múái àûúåc lêëy tûâ trong kho ra. Khi töi vûâa bûúác ài vaâi bûúác khêåp khïînh trïn hai cêy caâ khïu, buåi trong aáo caâ sa bay ra laâm cho töi hùæt húi liïn höìi khöng dûát, maâ möîi lêìn hùæt húi àïìu hùm doaå sûå thùng bùçng cuãa töi möåt caách rêët nguy hiïím. Möîi lêìn hùæt húi laâm thên hònh töi rung chuyïín, laåi laâm cho tònh traång bêët öín cuãa töi caâng trêìm troång thïm vò nhûäng ngoån àeân bú bõ lung lay laâm àöí traân nhûäng gioåt bú noáng chaãy xuöëng caái soå dûâa caåo troåc cuãa töi, vaâ... Vò caåo troåc nïn noá caâng "Nhêåy caãm" hún. Khi trúâi noáng bûác möåt caách kinh khuãng. Töi bõ ngöåp thúã muöën àûáng tim vò hñt phaãi haâng muâi luåa cuä, möëc meo cuãa chiïëc aáo caâ sa bõ cêët giûä trong kho àaä lêu ngaây, töi bõ vêy khöën búãi nhûäng àaám möëi moåt bay vêìn vuä nhû àiïn chung quanh töi, vaâ töi bõ phoãng raát da àêìu vò bú noáng cuãa caác ngoån àeân; tònh cuãa töi luác êëy vö cuâng bi àaát! Caái löî nhoã khoeát úã giûäa thên mònh pho tûúång àïí nhòn ra ngoaâi laåi khöng ngang vúái cùåp mùæt töi. Töi khöng thïí naâo àiïìu chónh laåi caái chi tiïët quan troång àoá, maâ khöng buöng rúát hai cêy caâ khïu! Thaânh thûã, töi chó nhòn thêëy caái lûng cuãa nhên vêåt ài phña trûúác töi, vaâ xeát vïì caách ài àûáng xiïu veåo vaâ run rêíy cuãa y, thò àuã biïët rùçng keã bêët haånh naây cuäng khöng thoaãi maái sung sûúáng gò hún töi luác êëy! Nhûng àûác Àaåt Lai Laåt Ma àang nhòn chuáng töi, vaâ chuáng töi phaãi tiïëp tuåc diïîn haânh trong tòng traång àoá, vûâa bõ ngöåp thúã vûâa bõ ngöën hïët phên nûãa caái soå dûâa! Chùæc hùèn laâ töi àaä suát mêët vaâi kyá lö trong ngaây höm àoá!

Chiïìu höm êëy, möåt võ quan chûác cao cêëp khen tùång töi: - Lêm Baá, con àaä trònh diïîn rêët kheáo. Con coá thïí trúã nïn möåt

taâi tûã thiïån nghïå! Töi phaãi giûä kñn khöng thöí löå cho öng ta biïët rùçng nhûäng cûã

chó maâ töi àaä laâm cho öng ta thñch thuá, thêåt ra laâ hoaân toaân ngoaâi yá muöën cuãa töi, vaâ kïí tûâ àoá, töi khöng bao giúâ ài diïîu haânh trong pho tûúång nûäa!

Nùm saáu thaáng sau cuöåc "Trònh diïîn" àoá, möåt cún giöng baäo thònh lònh nöíi dêåy, cuöën hïët nhûäng àaám mêy buåi caát vaâ àaá soãi. Luác

LOBSANG RAMPA 112


êëy töi cuâng vúái möåt thiïëu niïn sú cú àang ngöìi trïn noác tu viïån vaâ sùæp àùåt laåi nhûäng viïn ngoái àïí sûãa chûäa chöî bõ döåt. Cún giöng laâm töi bõ hêët rúi xuöëng möåt noác nhaâ khaác àöå saáu baãy thûúác thêëp hún, vaâ tûâ àoá cún gioá thöíi maånh, cuöën töi ài maäi, laâm cho töi laåi rúi möåt lêìn nûäa xuöëng àêët gêìn àûúâng Lingkhor tûâ möåt bïì cao àöå chûâng möåt trùm thûúác. ÚÃ phña dûúái laâ möåt vuâng ao àêìm, êím thêëp, töi rúi xuöëng möåt vuäng nûúác sêu, nûúác cao ngêåp khoãi àêìu. Tai naån naây laâm cho töi xuác àöång vaâ mêët bònh tônh. Khi töi cöë gùæng ngoi lïn khoãi vuäng lêìy löåi, töi caãm thêëy àau nhoái úã khuyãu tay vaâ úã baã vai bïn traái. Töi boâ trïn hai àêìu göëi, röìi àûáng dêåy vaâ lïët ài möåt caách khoá nhoåc trïn àûúâng löå dûúái aánh mùåt trúâi noáng gùæt. Bõ teá àau, khöng àuã saáng suöët àïí suy nghô gò nûäa, töi chó coá möåt yá nghô: Trúã vïì tu viïån caâng súám caâng hay. Nhû möåt ngûúâi muâ, töi bûúác túái möåt caách chêåp choaång, möîi bûúác ài laåi vêëp ngaä; doåc àûúâng töi gùåp nhûäng sû saäi vûâa chaåy túái àïí xem kïët quaã tai naån àaä xaãy ra cho töi vaâ àûáa treã kia. Nhûng àûáa treã naây àaä chïët vò teá xuöëng nhûäng chöî coá taãng àaá göì ghïì.

Caác sû saäi khiïng töi vaâo phoâng. Sû phuå töi khaám nghiïåm bïånh tònh cuãa töi vaâ noái:

- ÖÌ, töåi nghiïåp cho nhûäng treã nhoã naây! Àaáng leä ngûúâi ta khöng nïn àïí chuáng ra ngoaâi khi thúâi tiïët nhû vêìy!

Kïë àoá, ngûúâi nhòn töi vaâo têån mùæt: - Lêm Baá, con húäi! Möåt caánh tay vaâ möåt xûúng àoân gaánh bõ

gêîy... Phaãi nùæn xûúng laåi tûác khùæc. Con seä àau àúán, nhûng thêìy seä laâm caách naâo cho con chó àau töëi thiïíu maâ thöi.

Sû phuå vûâa noái, vaâ trûúác khi töi yá thûác àûúåc viïåc gò xaãy ra, ngûúâi àaä nùæn laåi caái xûúng àoân gaánh bõ trùåc vaâ àùåt laåi cho àuáng khúáp. Khi Sû Phuå nùæn chöî khuyãu tay bõ gêîy, töi caãm thêëy àau hún, nhûng khöng lêu, vò ngûúâi àaä mau raáp caái xûúng bõ trùåc vaâo àuáng khúáp cuãa noá. Ngaây àoá, töi nùçm yïn möåt chöî khöng cûã àöång, qua ngaây höm sau, Sû Phuå àïën gùåp töi vaâ noái:

- Con àaä búát àau vaâ coá thïí tiïëp tuåc sûå hoåc, khöng nïn bï trïî. Chuáng ta seä laâm viïåc chung vúái nhau ngay trong phoâng naây. Cuäng nhû têët caã moåi ngûúâi, con caãm thêëy e ngaåi khi phaãi hoåc nhûäng àïì taâi múái... Thêìy seä giuáp con búát e ngaåi àoá bùçng phûúng phaáp thöi miïn.



Sû Phuå àoáng caác cûãa söí, vaâ gian phoâng àùæm chòm trong boáng töëi. Chó coá nhûäng ngoån àeân nhoã chaáy leo leát trïn baân thúâ. Sû Phuå beân àùåt töi vaâo traång thaái giêëc nguã thöi miïn.

Töi àaä nguã thiïëp ài trong nhiïìu giúâ. Khi töi thûác tónh, töi nhòn thêëy xuyïn qua caánh cûãa söí múã, caãnh vêåt ban àïm hiïån ra chêåp chúân trong thung luäng. Nhûäng aánh lûãa cuãa caác ngoån àeân bú chiïëu lêåp loâe úã caác cûãa söí trong àiïån Potala vaâ úã chung quanh caác vaách tûúâng raâo: Ngûúâi sû saäi coá phêån sûå tuác trûåc ban àïm àang ài canh tuêìn. Töi cuäng nhòn thêëy úã dûúái chên àöìi, thaânh phöë Lhassa àang vûún mònh trong sûå sinh hoaåt ban àïm. Khi àoá, Sû Phuå töi bûúác vaâo vaâ noái:

- AÂ, con àaä thûác tónh! Chuáng ta nghô rùçng coá leä con àaä nhêån thêëy coäi Trung giúái vui àeåp àïën nöîi con muöën keáo daâi cuöåc ngao du trïn àoá. Thêìy chùæc rùçng bêy giúâ con àaä àoái, phaãi chùng?

Àïën àêy, töi múái sûåc nghô ra laâ thêåt tònh töi àang àoái buång. Ngûúâi ta doån ra cho töi möåt bûäa ùn, vaâ trong khi töi ngöìi ùn uöëng lêëy sûác, Sû Phuå noái vúái töi:

- Trong trûúâng húåp thöng thûúâng, thò coá leä con àaä chïët vò tai naån vûâa qua, nhûng khoa chiïm tinh àaä noái rùçng cuöåc àúâi con chó kïët thuác trong nhiïìu nùm sau úã möåt núi xa laå, têån bïn xûá cuãa nhûäng ngûúâi moåi da àoã (Myä Quöëc). Trong giúâ phuát naây, caác sû saäi àang cêìu siïu cho linh höìn àûáa treã thiïëu nhi vûâa tûâ giaä chuáng ta. Noá àaä chïët ngay trong luác tai naån.

Nhûäng ngûúâi bûúác qua coäi giúái bïn kia cûãa tûã laâm cho töi mong ûúác söë phêån cuãa hoå. Kinh nghiïåm cuãa töi àaä giuáp cho töi nhêån àõnh rùçng nhûäng cuöåc ngao du trïn coäi Trung giúái thêåt rêët laâ thuá võ. Nhûng töi nhúá laåi rùçng tuy khöng ai thñch caái trûúâng hoåc úã thïë gian, nhûng ngûúâi ta vêîn phaãi söëng àïí hoåc hoãi... Cuöåc àúâi trïn thïë gian laâ gò, nïëu khöng phaãi laâ möåt trûúâng hoåc? Vaâ àoá laâ möåt trûúâng hoåc rêët gian khöí! Töi thêìm nghô: "Trong trûúâng hoåc naây, töi àaä bõ gêîy mêët hai caái xûúng, nhûng töi vêîn phaãi tiïëp tuåc hoåc nûäa!"

Trong hai tuêìn lïî, sûå hoåc cuãa töi caâng àûúåc thuác àêíy raáo riïët hún luác bònh thûúâng. Ngûúâi ta noái rùçng àoá laâ àïí cho töi quïn ài, àûâng nghô àïën caái xûúng gêîy cuãa töi. Sau hai tuêìn lïî àoá, nhûäng chöî trùåt xûúng àaä àûúåc haân gùæn laåi nhû cuä, nhûng töi caãm thêëy khúáp xûúng cûáng àú, vaâ töi vêîn coân thêëy àau. Möåt buöíi saáng, vûâa bûúác vaâo phoâng, töi thêëy Minh Gia Àaåi Àûác àang àoåc möåt bûác thú. Sû Phuå ngûúác mùæt nhòn töi vaâ noái:

LOBSANG RAMPA 114


- Lêm Baá, chuáng ta coá möåt goái dûúåc thaão àïí gúãi tùång cho thên mêîu cuãa con. Con seä cêìm vïì cho thên mêîu vaâo saáng ngaây mai, vaâ con coá thïí úã laåi nhaâ troån ngaây.

Töi àaáp: - Con chùæc rùçng cha con khöng muöën gùåp con. Cha con khöng

nhòn con ngaây noå, khi ngûúâi ài ngang qua trûúác mùåt con trïn cêìu thang cuãa àiïån Potala.

- Àoá laâ möåt viïåc rêët thöng thûúâng. Cha con biïët con vûâa coá caái hên haånh àûúåc àûác Àaåt Lai Laåt Ma tiïëp kiïën. Búãi vêåy, ngûúâi khöng thïí noái chuyïån vúái con trong khi vùæng mùåt Thêìy, vò chñnh àêëng Khön Lûúâng àaä àñch thên phuá thaác gûãi gêëm con cho Thêìy vêåy.

Sû Phuå nhòn töi vúái cùåp mùæt tinh anh vaâ vûâa cûúâi vûâa noái: - Duâ sao, cha con seä khöng coá úã nhaâ vaâo ngaây mai. Ngûúâi àaä

ài Gyangtseá trong vaâi ngaây. Qua ngaây höm sau, Sû Phuå chùm chuá nhòn töi tûâ àêìu àïën

chên vaâ noái: - Con coá veã húi xanh xao, nhûng con ùn mùåc saåch seä, chónh

tïì, vaâ àiïìu àoá rêët quan troång àöëi vúái möåt ngûúâi meå. Àêy laâ möåt khùn choaâng cöí, con àûâng quïn rùçng con laâ möåt võ Laåt Ma, laâ ngûúâi phaãi tön troång moåi quy tùæc. Trûúác kia, con ài böå àïën àêy. Bêy giúâ, con haäy cûúäi möåt trong nhûäng con ngûåa baåch quyá nhêët cuãa tu viïån àïí trúã vïì nhaâ. Con haäy cûúäi con ngûåa cuãa thêìy, noá àang cêìn phaãi vêån àöång.

Sû Phuå àûa cho töi caái bao da àûång dûúåc thaão, boåc trong möåt caái khùn choaâng bùçng luåa theo truyïìn thöëng àïí toã loâng cung kñnh. Töi nhòn kyä caái khùn choaâng möåt caách hoaâi nghi, vò khöng nïn àïí cho noá bõ lêëm lem trûúác khi àûa quaâ biïëu. Sau cuâng, töi quyïët àõnh cêët noá trong tuái aáo traâng, vaâ chó ruát noá ra trûúác khi túái nhaâ cha meå töi.

Töi giuåc ngûåa xuöëng chên àöìi vaâ noi theo con àûúâng Lingkhor nhû thûúâng lïå. Sau khi ài àöå nûãa giúâ, traãi qua nhiïìu con àûúâng úã ngoaåi ö thaânh phöë, töi nhòn thêëy úã àùçng xa caái cöíng lúán cuãa nhaâ töi. Khi caác gia nö nhêån ra töi, hoå beân höëi haã múã cöíng. Töi cho ngûåa ài qua cöíng àïí vaâo têån sên nhaâ vúái möåt hy voång thêìm kñn rùçng töi seä khöng bõ teá rúát xuöëng yïn ngûåa. Rêët may mùæn, möåt



ngûúâi giûä ngûåa chaåy àïën nùæm lêëy dêy cûúng trong khi töi nhaãy xuöëng àêët.

Ngûúâi quaãn gia chaåy ra tiïëp àoán töi: Chuáng töi beân trao àöíi khùn choaâng möåt caách lïî nghi trõnh troång. Y noái: "Thûa ngaâi Laåt Ma y sô vaâ àaåi gia cöng tûã, xin cöng tûã haäy ban ên huïå cho gia àònh vaâ toaân thïí nhên viïn cû nguå trong nhaâ naây."

Töi àaáp: - Cêìu xin Phêåt Töí Nhû Lai ban ên huïå vaâ ban cho öng sûác

khoãe trûúâng cûãu. - Thûa àaåi gia cöng tûã, lïånh baâ coá truyïìn lïånh cho töi àûa

cöng tûã vaâo. Trong khi chuáng töi bûúác vaâo, ngûúâi quaãn gia ài trûúác dêîn

àûúâng (laâm nhû töi khöng biïët àûúâng ài möåt mònh), töi ruát caái khùn choaâng ra vaâ phuã ngoaâi caái bao da möåt caách cêín thêån. Chuáng töi bûúác lïn lêìu trïn àïí vaâo phoâng khaách cuãa meå töi. Töi thêìm nghô: "Ngûúâi ta khöng bao giúâ àïí cho töi àïën àêy khi töi coân nhoã." Nhûng yá ngô àoá liïìn nhûúâng chöî cho yá muöën maänh liïåt laâ chaåy vùæt gioâ lïn cöí àïí thoaát thên ngay lêåp tûác khi töi thêëy rùçng phoâng khaách cuãa meå töi àêìy nhûäng khaách... àaân baâ!

Trong khi töi coân àang luáng tuáng, tiïën thoaái lûúäng nan, thò meå töi àaä bûúác àïën gêìn vaâ tiïëp àoán töi trûúác:

- Àaåi àûác Laåt Ma, húäi con, àêëng Khön Lûúâng àaä ban danh dûå cho con rêët nhiïìu. Caác baâ baån cuãa meå höm nay àïën àêy àïí àûúåc nghe chñnh miïång con kïí laåi caái vinh dûå êëy.

Töi àaáp: - Thûa mêîu thên, nhûäng quy luêåt trong doâng tu ngùn cêëm

con khöng àûúåc tiïët löå nhûäng gò ngaâi àaä noái vúái con. Minh Gia Àaåi Àûác coá truyïìn cho àem kñnh dêng meå bao dûúåc thaão naây cuâng vúái möåt khùn choaâng bùçng luåa.

- Húäi con yïu quñ, caác baâ mïånh phuå naây àïën tûâ nhûäng vuâng xa xöi àïí àûúåc nghe chuyïån trong cung àiïån cuãa àêëng Thêåm Thêm vaâ nghe noái chuyïån vïì ngaâi. Phaãi chùng ngaâi vêîn thûúâng xem nhûäng taåp chñ ÊËn Àöå? Vaâ phaãi chùng ngaâi thûúâng sûã duång möåt thûá kñnh coá thïí xuyïn qua vaách tûúâng nhaâ?

Töi àaáp:

LOBSANG RAMPA 116


- Thûa mêîu thên, con chó laâ möåt Laåt Ma sô ngheâo, vûâa múái xuöëng nuái, vaâ thêåt laâ khöng xûáng àaáng àïí noái chuyïån vïì àûác Chûúãng Giaáo cuãa doâng tu chuáng con. Con chó laâ möåt keã chuyïín giao thû tñn maâ thöi.

Luác êëy, möåt thiïëu phuå bûúác àïën gêìn töi vaâ noái: - Àaåi Àûác Laåt Ma khöng nhêån ra töi sao? Töi laâ Yaso àêy! Quaã thêåt töi khöng nhêån ra chõ töi, vò chõ töi àaä trúã nïn möåt

thiïëu nûä dêåy thò, núã nang troån veån vaâ... hêëp dêîn. Töi caãm thêëy e deâ súå haäi. Têët caã laâ taám hay chñn võ phuå nûä coá mùåt taåi àoá. Thêåt laâ quaá nhiïìu àöëi vúái töi. Nhûäng ngûúâi nam phaái thò töi àaä biïët caách xûã thïë, coân àöëi vúái hoån coân nûä giúái... Hoå nhòn töi vúái nhûäng cùåp mùæt toâ moâ, dûúâng nhû muöën ùn tûúi nuöët söëng töi. Töi chó coân coá möåt giaãi phaáp: Thoaát thên. Töi noái:

- Thûa mêîu thên, con àaä chuyïín giao thöng àiïåp vaâ quaâ tùång cuãa Sû Phuå con xong röìi, bêy giúâ con phaãi trúã vïì vúái böín phêån hùçng ngaây. Con haäy coân àau vaâ con coá nhiïìu viïåc phaãi laâm.

Noái xong, töi chaâo tûâ giaä têët caã caác quan khaách, vaâ quay lûng ài mau vúái möåt töëc lûåc töëi àa maâ sûå lïî nghi cho pheáp. Vò quaãn gia àaä trúã laåi vùn phoâng cuãa ngûúâi, vaâ möåt ngûúâi giûä ngûåa dùæt ngûåa àïën cho töi. Töi noái:

- Anh haäy cêín thêån khi àúä töi lïn yïn, vò töi múái bõ gaäy xûúng úã tay vaâ vai, vaâ töi khöng thïí lïn yïn ngûåa möåt mònh.

Ngûúâi giûä cûãa múã cöíng àïí töi ài ra, àuáng vaâo luác meå töi xuêët hiïån trïn bao lún vaâ nhòn theo sau lûng töi.

Khi töi trúã vïì tu viïån, töi àïën gùåp Minh Gia Àaåi Àûác, Sû Phuå nhòn töi vaâo têån mùæt vaâ hoãi:

- Lêm Baá, con coá veã ngú ngaác nhû keã mêët höìn. Taåi sao? Töi àaáp: - Baåch Sû Phuå, úã nhaâ, con gùåp möåt toaán phuå nûä muöën nghe

chuyïån àêëng Thêåm Thêm vaâ muöën biïët nhûäng gò ngaâi àaä noái vúái con. Con àaáp rùçng trong doâng tu cuãa chuáng ta nghiïm cêëm con tiïët löå cho hoå nghe bêët cûá chuyïån gò. Vaâ con àaä chaåy thoaát thên... Sû Phuå haäy tûúãng tûúång xem, têët caã caác baâ mïånh phuå êëy àïìu tröë mùæt nhòn con nhû coåp rònh möìi!



Sû Phuå töi phaát tiïëng cûúâi vang; töi caâng ngaåc nhiïn vïì sûå vui veã cuãa Sû Phuå thò ngûúâi laåi caâng cûúâi gioân giaä hún nûäa. Ngûúâi noái:

- Àêëng Khön Lûúâng muöën biïët con coá muöën úã laåi tu viïån suöët àúâi hay con coân nghô àïën viïåc trúã vïì vúái gia àònh.

Àúâi söëng tu viïån àaä laâm àaão löån moåi quan niïåm cuãa chuáng töi vïì àúâi söëng xaä höåi; höìi àoá töi cho rùçng phuå nûä laâ nhûäng nhên vêåt laå luâng maâ cho àïën bêy giúâ töi vêîn thêëy nhû vêåy. Töi àaáp:

- Gia àònh con laâ úã àêy. Con khöng muöën trúã vïì nhaâ. Têët caã nhûäng baâ mïånh phuå êëy vúái nhûäng böå mùåt sún phïët vaâ toác böi múä trún boáng laâm cho con phaát ngêëy... Vaâ hoå nhòn con vúái möåt veã mùåt laå luâng, chùèng khaác naâo nhûäng ngûúâi àöì tïí úã laâng Sho trûúác möåt con trûâu truáng giaãi nhêët trong möåt cuöåc triïín laäm nöng nghiïåp! Hoå thöët ra nhûäng tiïën kïu chaát chuáa vaâ nhûäng maâu sùæc trïn thïí vña cuãa hoå thêåt laâ... Dïî súå! Baåch Sû Phuå, xin Sû Phuå àûâng baão con trúã vïì nhaâ nûäa!

Nhûng möåt tuêìn lïî sau àoá, ngûúâi ta laåi noái cho töi biïët rùçng àûác Àaåt Lai Laåt Ma rêët chuá yá àïën töi, vaâ àaä quyïët àõnh cho töi trúã vïì nhaâ möåt hai ngaây möîi khi meå töi töí chûác nhûäng cuöåc tiïëp tên trong gia àònh.

LOBSANG RAMPA 118


TÖI SÛÃ DUÅNG THÊÌN NHAÄN

Möåt buöíi saáng, töi àang luác raãnh rang, Minh Gia Àaåi Àûác àïën tòm töi vaâ noái:

- Chuáng ta haäy ài chúi möåt voâng. Thêìy coá möåt viïåc àïí cho con laâm.

Töi rêët vui mûâng vúái yá nghô àûúåc ài daåo chúi vúái Sû Phuå. Chuáng töi xuöëng dûúái chên àöìi, vaâ sau khi ài voâng quanh nhiïìu àûúâng phöë úã thuã àö Lhassa, chuáng töi ài ngang qua truå súã cuãa Phaái Böå Ngoaåi Giao Trung Hoa. Sû Phuå töi vûâa ài vûâa noái:

- Möåt phaái àoaân Trung Hoa vûâa múái àïën, nhû thêìy vûâa noái chuyïån vúái con. Chuáng ta haäy nhòn qua möîi nhên viïn phaái àoaân àïí xem hoå laâ ngûúâi nhû thïë naâo.

ÊËn tûúång cuãa töi àêìu tiïn roä raâng laâ khöng thuêån lúåi. ÚÃ bïn trong truå súã cuãa phaái böå, caác nhên viïn Trung Hoa ài baách böå qua laåi trong caác phoâng, veã mùåt tûå àùæc, hoùåc àang lui cui múã caác rûúng trùæp, vaâ caác thuâng àöì àaåc. Töi nhêån thêëy hoå coá möåt söë khñ giúái khaá nhiïìu, àuã àïí voä trang möåt àaåo binh nhoã. Voác ngûúâi nhoã thoá cuãa töi cho pheáp töi múã möåt cuöåc "Do thaám" dïî daâng hún möåt ngûúâi lúán. Thêåt vêåy, töi àaä leán boâ laåi gêìn möåt cûãa söí múã, xuyïn qua àoá töi coá thïí rònh xem hoå cho àïën khi möåt ngûúâi trong boån hoå ngêíng àêìu lïn. Khi ngûúâi êëy nhòn thêëy töi, y nöíi giêån thöët lïn möåt cêu nguyïìn ruãa bùçng tiïëng...Trung Hoa, coá tñnh caách xuác phaåm àïën töí tiïn cuãa töi. Y nhòn quanh tòm möåt vêåt gò àïí neám töi, nhûng töi ruát lui trûúác khi y coá thïí haå thuã.

Trïn àûúâng vïì, töi noái vúái Minh Gia Àaåi Àûác: - Sû Phuå biïët khöng, hoå coá nhûäng vêìng haâo quang maâu àoã!

Vaâ hoå coá möåt löëi vung dao gùm rêët dïî súå! Sû Phuå töi coá veã trêìm tû trïn suöët con àûúâng vïì. Sau buöíi ùn

chiïìu, ngûúâi noái vúái töi: - Thêìy àaä suy nghô nhiïìu vïì phaái àoaân Trung Hoa, vaâ thêìy

seä àïì nghõ vúái àêëng Khön Lûúâng (möåt trong nhûäng danh tûâ suâng kñnh àïí chó àûác Àaåt Lai Laåt Ma) haäy sûã duång nùng khiïëu Thêìn



Nhaän cuãa con. Trong trûúâng húåp àoá, con coá thïí quan saát hoå xuyïn qua möåt bûác bònh phong àûúåc chùng?

Töi àaáp: - Nïëu Sû Phuå nghô rùçng con coá thïí, thò chùæc chùæn con seä laâm

àûúåc. Töi khöng gùåp Sû Phuå töi suöët caã ngaây höm sau; qua ngaây kïë

àoá, ngûúâi àïí töi laâm viïåc suöët buöíi saáng vaâ sau buöíi ùn trûa, ngûúâi noái vúái töi:

- Lêm Baá, trûa nay chuáng ta seä ài chúi möåt voâng. Àêy laâ möåt caái khùn choaâng töët haão haång. Khöng phaãi cêìn coá thêìn thöng múái biïët rùçng chuáng ta seä ài àêu. Con coá mûúâi phuát àïí chuêín bõ, röìi sau àoá haäy àïën gùåp thêìy. Thêìy cêìn phaãi noái trûúác vúái võ Sûã Trûúãng.

Möåt lêìn nûäa, chuáng töi laåi noi theo con àûúâng cheo leo ài xuöëng chên nuái. Möåt con àûúâng tùæt xuyïn qua sûúân nuái phña têy nam àûa chuáng töi àïën vûúân Ngoåc Uyïín gêìn bïn àiïån Potala rêët mau choáng. Àûác Àaåt Lai Laåt Ma rêët thñch khu vûúân naây, taåi àêy Ngaâi thûúâng àïën thûúång ngoaån trong nhûäng giúâ nhaân röîi. Trong vûúân Ngoåc Uyïín coá möåt caái höì sen nhên taåo rêët àeåp, vúái hai cuâ lao, trïn möîi cuâ lao coá dûång lïn möåt núi nhaâ maát àïí nghô heâ. Àûác Àaåt Lai Laåt Ma thûúâng àïën nhûäng cuâ lao trïn höì sen naây, taåi àêy Ngaâi tham thiïìn nhiïìu giúâ möîi ngaây. Bïn trong vûúân Ngoåc Uyïín, coá dinh traåi cuãa toaán Ngûå Lêm Quên göìm àöå nùm trùm ngûúâi coá phêån sûå baão vïå an ninh cho Ngaâi. Àoá laâ núi töi cuâng vúái Sû Phuå töi àïën viïëng lêìn àêìu tiïn trong ngaây höm àoá.

Sau khi àaä ài qua nhûäng khu vûúân sêìm uêët, chuáng töi bûúác qua möåt caánh cûãa rêët àeåp àûa vaâo möåt khoaãnh vûúân bïn trong. Nhûäng thûá chim àuã loaåi löng caánh àuã maâu sùåc súä àang ùn dûúái àêët. Chuáng khöng maâng nhòn thêìy troâ töi, nïn chuáng töi cuäng khöng muöën laâm quêëy rêìy chuáng. Mùåt höì phùèng lùång chiïëu saáng nhû möåt têëm gûúng trong. Con àûúâng loát àaá àaä àûúåc queát vöi trùæng vaâ chuáng töi noi theo àïí ài túái caái cuâ lao xa nhêët, taåi àêy àêëng Khön Lûúâng àang àùæm chòm trong möåt cún thiïìn àõnh thêm sêu. Khi chuáng töi bûúác àïën gêìn, Ngaâi ngûúác mùæt lïn vaâ móm cûúâi vúái chuáng töi. Chuáng töi liïìn quò xuöëng, àùåt caái khùn choaâng dûúái chên Ngaâi vaâ Ngaâi múâi chuáng töi ngöìi xuöëng trûúác mùåt. Kïë àoá Ngaâi goä chuöng àïí ra hiïåu cho möåt võ Laåt Ma hêìu cêån dêng traâ, möåt thuã tuåc thöng thûúâng trûúác khi bùæt àêìu moåi cêu chuyïån.

LOBSANG RAMPA 120


Trong khi chúâ àúåi, Ngaâi noái chuyïån vúái töi vïì nhûäng loaâi thuá cêìm cuãa Ngaâi nuöi trong vûúân Ngoåc Uyïín vaâ hûáa seä cho töi xem sau naây.

Võ quan hêìu cêån dêng traâ xong, vûâa lui ra thò àûác Àaåt Lai Laåt Ma nhòn töi vaâ noái:

- Àaåo hûäu Minh Gia coá noái cho biïët rùçng con khöng ûa nhûäng haâo quang cuãa phaái àoaân Trung Hoa. Ngûúâi noái rùçng têët caã boån hoå àïìu coá mang àêìy àuã khñ giúái. Trong caác cuöåc thûã thaách bñ mêåt hay cöng khai trûúác àêy, nùng khiïëu Thêìn Nhaän cuãa con àaä toã ra chñnh xaác vaâ khöng hïì lêìm lêîn. Vêåy con nghô sao vïì nhûäng ngûúâi êëy?

Cêu hoãi cuãa Ngaâi laâm cho töi böëi röëi. Töi khöng thñch noái cho ai nghe trûâ phi vúái Sû Phuå töi, nhûäng gò töi nhòn thêëy trong haâo quang cuãa thiïn haå, vaâ nhûäng maâu sùæc êëy coá yá nghôa gò àöëi vúái töi. Thêåt vêåy, töi nghô rùçng nïëu möåt ngûúâi khöng thïí nhòn thêëy vaâ tûå diïîn àaåt lêëy yá nghôa caác haâo quang êëy cho riïng mònh thò àiïìu àoá coá nghôa laâ ngûúâi êëy khöng coá caái àõnh mïånh àûúåc biïët nhûäng gò töi biïët. Nhûng laâm sao töi daám noái àiïìu êëy vúái võ Nguyïn Thuã quöëc gia? Nhêët laâ möåt võ Nguyïn Thuã khöng coá nùng khiïëu Thêìn Nhaän? Töi beân àaáp:

- Vaån baåch Thaái Tuïë, con rêët vuång vïì trong viïåc nhòn xem haâo quang cuãa ngûúâi khaác, vaâ búãi àoá con khöng àuã tû caác caách xûáng àaáng àïí baây toã möåt yá kiïën naâo hïët.

Töi khöng tiïën thïm àûúåc bao nhiïu, vò àêëng Thêåm Thêm laåi noái tiïëp:

- Con thuöåc vïì thaânh phêìn nhûäng ngûúâi bêím sinh ra àaä coá nhûäng khaã nùng thiïn phuá. Nhûäng khaã nùng àoá àaä àûúåc phaát triïín nhúâ sûå luyïån têåp theo caác phaáp mön bñ truyïìn. Con coá böín phêån phaãi noái. Con àaä àûúåc nuöi nêëng daåy döî chó vò muåc àñch àoá maâ thöi. Ta nghe àêy.

- Vaån baåch Thaái Tuïë, nhûäng nhên viïn trong phaái àoaân Trung Hoa àïìu coá nhûäng yá àöì rêët xaão traá quyã quyïåt. Nhûäng maâu sùæc trong haâo quang cuãa hoå biïíu löå möåt yá àõng lûúâng gaåt vaâ phaãn böåi.

Töi khöng noái nhiïìu nûäa, nhûng àûác Àaåt Lai Laåt Ma coá veã hai loâng. Ngaâi noái:



- Töët lùæm, con àaä lêåp laåi àuáng y nhû nhûäng lúâi con àaä noái vúái àaåo hûäu Minh Gia. Ngaây mai, con seä àûáng nuáp phña sau têëm bònh phong naây vaâ con seä quan saát phaái àoaân Trung Hoa khi hoå àïën àêy. Chuáng ta cêìn biïët roä yá àöì cuãa hoå. Con haäy nuáp ngay bêy giúâ thûã xem coá ai nhòn thêëy khöng?

Töi beân tuên lïånh àûáng nuáp sau bònh phong, caác sû saäi nö böåc cuäng rúâi nhûäng con sû tûã àaá chêån thïm úã phña ngoaâi àïí cho töi àûúåc hoaân kñn àaáo. Ngûúâi ta thûã têåp dûúåt qua möåt lêìn cuöåc viïëng thùm naây, nhûäng võ Laåt Ma àoáng vai troâ cuãa phaái àoaân Trung Hoa. Hoå cöë gùæng tòm ra chöî töi êín nuáp. Töi nhòn thêëy tû tûúãng cuãa möåt ngûúâi trong boån:

- Nïëu mònh tòm thêëy noá, mònh seä àûúåc thùng thûúãng; Nhûng röët cuöåc y cuäng chùèng àûúåc gò, vò y nhòn vïì phña khaác.

Sau cuâng, àêëng Thêåm Thêm toã yá haâi loâng vaâ goåi töi. Sau vaâi phuát noái chuyïån, Ngaâi dùån chuáng töi haäy trúã laåi vaâo ngaây höm sau vò phaái àoaân Trung Hoa seä tòm caách bùæt buöåc Ngaâi kyá möåt hiïåp ûúác. Vúái yá nghô àoá, chuáng töi tûâ biïåt Ngaâi vaâ trúã vïì tu viïån Chakpori.

Ngaây höm sau vaâo khoaãng mûúâi möåt giúâ, chuáng töi àaä coá mùåt taåi vûúân Ngoåc Uyïín. Àûác Àaåt Lai Laåt Ma tiïëp àoán töi vúái möåt nuå cûúâi vaâ noái rùçng töi phaãi ùn uöëng trûúác àaä (àiïìu naây luác naâo töi cuäng sùén saâng!) trûúác khi vaâo nuáp phña sau têëm bònh phong. Theo lïånh Ngaâi, ngûúâi ta doån ra cho töi möåt bûäa ùn thõnh soaån, vúái nhûäng àöì thûåc phêím nhêåp caãng tûâ bïn ÊËn Àöå, maâ töi chûa àûúåc biïët tïn goåi laâ gò. Àiïìu maâ töi biïët, laâ lêìn àêìu tiïn töi àûúåc ùn möåt bûäa ùn laå miïång vaâ hoaân toaân khaác hùèn vúái caác moán ùn cuä rñch laâ traâ bú, tsampa vaâ cuã caãi; sau khi àaä ùn uöëng no loâng, töi caãm thêëy hùng haái hún àïí coá thïí àûúng àêìu vúái caái viïîn caãnh phaãi ngöìi yïn bêët döång trong möåt thúâi gian. Sûå ngöìi yïn bêët àöng hoaân toaân, àiïìu kiïån têët yïëu cuãa mön thiïìn àõnh, khöng coá gò laâ khoá khùn àöëi vúái caác võ Laåt Ma. Tûâ thuãa êëu thú, noái àuáng ra laâ tûâ nùm töi lïn bêíy, ngûúâi ta àaä têåp cho töi ngöìi yïn khöng cûã àöång trong nhiïìu giúâ. Àïí thûåc têåp, ngûúâi ta àùåt möåt caái àeân thùæp bùçng bú lïn àêìu töi vaâ töi phaãi ngöìi trong tû thïë liïn hoa cho àïën khi chêët bú trong àeân àaä caån, tûác laâ suöët mûúâi hai giúâ. Nhû vêåy, ngöìi yïn khöng cûã àöång suöët ba hay böën tiïëng àöìng höì khöng phaãi laâ möåt àiïìu khoá.

Àûác Àaåt Lai Laåt Ma cuäng ngöìi trong tû thïë liïn hoa àöëi diïån vúái töi, trïn möåt chiïëc ngai àöå hai thûúác cao hún mùåt àêët. Ngaâi ngöìi yïn khöng cûã àöång; töi cuäng vêåy. Thònh lònh, nhûäng tiïëng kïu

LOBSANG RAMPA 122


vaâ nhiïìu tiïëng chaâo bùçng tiïëng Trung Hoa tûâ àùçng xa voång àïën tai chuáng töi, sau àoá töi nghe noái rùçng y phuåc cuãa phaái àoaân Trung Hoa coá nhiïìu chöî àöån lïn rêët khaã nghi, vaâ ngûúâi ta àaä phaãi luåc soaát trong mònh hoå àïí tûúác khñ giúái. Sau àoá, dûúái sûå hûúáng dêîn cuãa quên ngûå lêm, hoå àûúåc àûa vaâo nöåi cung vaâ chûâng töi nhòn thêëy hoå noi theo con àûúâng loát àaá ài àïën trûúác tû dinh. Möåt võ Laåt Ma cao cêëp cêët tiïëng ngên nga: Om! Mani padme Hum, nhûng phaái àoaân Trung Hoa, thay vò phaãi lêåp laåi cêu chêm ngön êëy nhû nghi lïî bùæt buöåc, àaä àaáp lïî bùçng tiïëng Trung Hoa:

- A Di Àaâ Phêåt! Tûâ chöî töi êín nuáp, töi nhòn thêëy haâo quang cuãa hoå chiïëu

saáng. Töi quan saát nhûäng maâu sùæc xaám lúåt thónh thoaãng laåi phoáng ra nhûäng tia maâu àoã bêìm, biïíu löå nhûäng doâng tû tûúãng oaán gheát, hêån thuâ. Haâo quang cuãa hoå coá nhûäng lùçn vaâ nhûäng vïåt ngang maâu rêët xêëu xa, chúá khöng coá nhûäng maâu sùæc trong saáng vaâ tinh khiïët cuãa nhûäng tû tûúãng thanh cao. Nhûäng haâo quang maâu sùæc àuåc ngêìu vaâ xêëu xñ cuãa hoå biïíu löå nhûäng têm höìn àêìy duåc voång vêåt chêët vaâ töåi löîi. Àoá chñnh laâ nhûäng ngûúâi àûúåc diïîn taã rêët àuáng búãi cêu saáo ngûä "Khêíu Phêåt, têm xaâ." Töi nhòn àûác Àaåt Lai Laåt Ma, haâo quang cuãa Ngaâi biïíu löå sûå buöìn rêìu, vò Ngaâi àang nhúá laåi caái thúâi kyâ xa xûa khi Ngaâi lûu vong sang sûá Trung Hoa. Taác phong cuãa Ngaâi laâm cho töi rêët caãm mïën; xûá Têy Taång chûa hïì coá möåt võ Quöëc vûúng xûáng àaáng hún Ngaâi. Ngaâi coá möåt tñnh chêët cûúng nghõ, thêåm chñ coá khi rêët noáng naãy, vò coá nhûäng tia àoã xeåt ngang qua haâo quang cuãa Ngaâi, nhûng lõch sûå seä nhùæc nhúã rùçng Ngaâi laâ võ Àaåt Lai Laåt Ma cao caã nhêët maâ Ngaâi àaä tûâng quïn mònh troån veån trong cöng viïåc phuång sûå xûá súã. Töi coá möåt loâng kñnh yïu thêåt sûå àöëi Ngaâi vaâ trong loâng töi Ngaâi chiïëm àûúåc möåt ûu thïë ngay sau Minh Gia Àaåi Àûác, Sû Phuå töi.

Cuöåc höåi kiïën keáo daâi maâ khöng mang laåi möåt kïët quaã hûäu ñch, vò nhûäng ngûúâi êëy àïën àêy khöng phaãi vúái tû caách laâ baån maâ laâ thuâ. Hoå coá nhûäng yá nghô àaä àõnh sùén, cuâng nhûäng phûúng phaáp àïí thûåc hiïån nhûäng yá àöì cuãa hoå. Hoå muöën chiïëm thïm àêët àai laänh thöí, àiïìu khiïín nïìn chaánh trõ cuãa Têy Taång, vaâ trïn hïët laâ... Vaâng! Vaâng àaä tûâng laâ muåc tiïu tham voång cuãa hoå tûå muön àúâi, vaâng coá àïën hùçng bao nhiïu trùm têën úã Têy Taång, úã xûá naây noá àûúåc coi nhû möåt loaåi kim khñ linh thiïng. Theo sûå tñn ngûúäng cuãa dên baãn xûá, àaâo moã tòm vaâng tûác laâ laâm mêët ài caái khñ thiïng cuãa xûá súã, xuác phaåm àïën Thêìn Linh, nïn khöng ai coá yá àõnh laâm viïåc êëy. ÚÃ



Têy Taång coá nhûäng söng raåch úã àoá ngûúâi ta coá thïí àaäi caát lêëy vaâng do gioâng nûúác cuöën tröi xuöëng tûâ trïn nuái. Trong vuâng Chang Tang, töi àaä thêëy vaâng àoång laåi nhû caát úã caác búâ suöëi. Thûá vaâng naây àem nêëu tan ra, seä duâng laâm àöì trang trñ caác àïìn thúâ, vò loaåi kim khñ linh thiïng naây tûå nhiïn laâ àïí duâng vaâo nhûäng muåc àñch linh thiïng. Nhûäng ngoån àeân thùæp bùçng bú cuäng laâm toaân bùçng vaâng. Nhûng coá àiïìu laâ chêët vaâng quaá mïìm nïn sau möåt thúâi gian caác àöì duâng àïìu meáo vaâ mêët hònh thïí möåt caách dïî daâng.

Diïån tñch xûá Têy Taång lúán gêëp baãy lêìn nûúác Phaáp. Nhiïìu vuâng röång lúán vêîn chûa àûúåc thaám hiïím vaâ töi àûúåc biïët rùçng úã àoá ngûúâi ta tòm ra rêët nhiïìu vaâng, baåc vaâ uranium. Ngûúâi Têy Taång khöng bao giúâ àïí cho ngûúâi Têy Phûúng tòm àïën caác moã khoaáng chêët trong xûá hoå, mùåc dêìu coá nhûäng vêån àöång raáo riïët cuãa nhûäng ngûúâi naây, vò hoå coá möåt cêu chêm ngön cöí noái rùçng: "ÚÃ àêu coá ngûúâi Têy Phûúng, laâ úã àoá coá chiïën tranh." Trong quyïín saách naây, khi töi noái àïën nhûäng caái keân vaâng, àôa vaâng, vaâ "Thi haâi boåc vaâng", xin àöåc giaã àûâng nïn quïn rùçng úã Têy Taång, vaâng khöng phaãi laâ möåt loaåi kim khñ hiïëm coá maâ laâ loaåi kim khñ linh thiïng. Xûá Têy Taång coá thïí laâ möåt kho taâi nguyïn phong phuá vö têån múã röång cûãa cho toaân thïí thïë giúái nïëu nhên loaåi chõu húåp nhêët vaâ laâm viïåc trong nïìn hoâa bònh, thay vò tûå tiïu diïåt lêëy nhau trong caái aão voång tranh giaânh thïë lûåc.

Möåt buöíi saáng, töi àang ngöìi cheáp möåt baãn kinh buát tûå àïí àûa cho thúå khùæc chûä, thò Minh Gia Àaåi Àûác àïën tòm töi vaâ noái:

- Lêm Baá, con haäy gaác laåi viïåc êëy. Àêëng Khön Lûúâng coá cho goåi chuáng ta àïën vûúân Ngoåc Uyïín àïí quan saát caái haâo quang cuãa möåt ngûúâi ngoaåi quöëc àïën tûâ thïë giúái Phûúng Têy. Con haäy ài mau, vò Ngaâi muöën noái chuyïån riïng vúái chuáng ta trûúác khi tiïëp khaách. Khöng cêìn àem theo khùn choaâng vaâ khöng cêìn nghi lïî chi caã. Con chó cêìn sûãa soaån ài gêëp, thïë thöi!

Töi nhòn Sû Phuå möåt giêy vaâ àaáp: - Baåch Sû Phuå, àïí con vaâo thay aáo, röìi con seä sùén saâng. Töi khöng mêët nhiïìu thúâi giúâ àïí sûãa soaån y phuåc chónh tïì.

Chuáng töi bûúác ra khoãi tu viïån vaâ trong giêy laát chuáng töi àaä coá mùåt taåi vûúân Ngoåc Uyïín. Nhûng quên canh gaác vûâa xua tay àõnh baão chuáng töi ài chöî khaác chúi, nhûng khi hoå nhòn ra Minh Gia Àaåi Àûác, hoå liïìn thay àöíi thaái àöå ngay tûác khùæc vaâ mau mùæn dêîn àûúâng àûa chuáng töi vaâo nöåi cung, taåi àêy àûác Àaåt Lai Laåt Ma àaä

LOBSANG RAMPA 124


ngöìi sùén chúâ àúåi chuáng töi. Khöng coá khùn choaâng àïí laâm lïî ra mùæt, töi caãm thêëy töi coá veã vuång vïì luáng tuáng vò töi khöng biïët duâng hai baân tay töi laâm gò? Àêëng Thêåm Thêm vûâa móm cûúâi nhòn chuáng töi vaâ noái:

- Minh Gia haäy an toåa, vaâ con nûäa, Lêm Baá. Quyá võ àaä khöng mêët nhiïìu thúâi giúâ.

Chuáng töi ngöìi xuöëng vaâ àúåi Ngaâi múã lúâi trûúác. Ngaâi ngöìi tônh toåa vaâ àõnh têm trong möåt luác, dûúâng nhû àïí sùæp àùåt nhûäng tû tûúãng cuãa Ngaâi cho coá trêåt tûå. Kïë àoá, Ngaâi noái:

- Trûúác àêy àaä lêu, quên moåi löng àoã (ngûúâi Anh) àaä xêm chiïëm xûá súã chuáng ta. Khi àoá ta ài qua Möng Cöí, giai àoaån àêìu cuãa möåt chuyïën viïîn du daâi haån. Nùm Canh Tuêët (1910), quên Trung Hoa laåi xêm lùng xûá chuáng ta, cuöåc xêm lùng naây laâ hêåu quaã trûåc tiïëp cuãa cuöåc têën cöng cuãa quên Anh. Lêìn naây ta laåi lïn àûúâng qua ÊËn Àöå vaâ chñnh trong dõp àoá ta àaä gùåp võ sûá thêìn Anh Quöëc maâ ta seä tiïëp kiïën ngaây höm nay. Ta noái nhûäng àiïìu àoá laâ àïí cho con, Lêm Baá, vò Minh Gia àaä thaáp tuâng theo ta trong nhûäng dõp xuêët ngoaåi àoá. Ngûúâi Anh àaä hûáa heån vúái ta nhiïìu àiïìu maâ töët cuöåc hoå khöng giûä lúâi hûáa. Höm nay, ta muöën biïët xem ngûúâi sûá giaã naây coá thaânh thêåt hay khöng. Lêm Baá, con seä khöng hiïíu nhûäng lúâi noái cuãa öng ta; nhû vêåy, nhûäng lúâi êëy seä khöng aãnh hûúãng gò àïën con. Con haäy àûáng nuáp sau têëm bònh phong naây, con coá thïí quan saát moåi sûå maâ khöng ai biïët. Con haäy nhòn xem haâo quang cuãa öng ta vaâ àûa ra nhêån xeát cuãa con nhû Sû Phuå con àaä daåy. Bêy giúâ, Minh Gia àaåo hûäu haäy chó chöî truá êín cho Lêm Baá, vò y àaä quen thuöåc vúái sûå chó dêîn cuãa àaåo hûäu hún laâ cuãa ta, vaâ ta tin chùæc rùçng y coi àaåo hûäu coân cao hún võ Àaåt Lai Laåt Ma nûäa kòa!

Nuáp phña sau bònh phong, töi khöng ngúát nhòn chung quanh, quan saát caác loaâi chim vaâ caác nhaánh cêy àêíy àûa theo chiïìu gioá. Thónh thoaãng töi leán nhai vaâi miïëng tsampa maâ töi àaä àem theo. Thònh lònh coá tiïëng àöång maånh cuãa caánh cûãa vûúân trong: Nhûäng võ Laåt Ma mùåc aáo vaâng trong nhoám caác quan hêìu cêån cuãa àûác Àaåt Lai Laåt Ma bûúác vaâo cuâng vúái möåt ngûúâi da trùæng ùn mùåc möåt caách thêåt löë bõch dõ kyâ. Töi phaãi khoá khùn lùæm múái giûä àûúåc sûå yïn tônh, vò töi bêåt cûúâi àïën chïët mêët thöi. Ngûúâi êëy daáng cao lúán vaâ húi gêìy. Öng ta coá maái toác trùæng, cùåp löng maây thûa, àöi mùæt rêët sêu, vaâ möåt àöi möi kheáp chùåt, coá veã àanh theáp.



Nhûng coân böå y phuåc cuãa ngûúâi naây! Noá àûúåc cùæt trong möåt loaåi haâng maâu xanh àêåm, phña trûúác coá möåt haâng nuát bùçng àöìng boáng loaáng. Böå y phuåc naây chùæc hùèn laâ cöng trònh cuãa möåt thúå may rêët dúã, vò caái cöí aáo quaá lúán àïën nöîi ngûúâi ta phaãi lêåt noá ra ngoaâi, ngoaâi ra laåi coân vaâi miïëng vaãi vuöng vaá lïn hai bïn höng. Töi tûå hoãi coá phaãi chùng ngûúâi Têy Phûúng cuäng ùn mùåc vaá tûâng miïëng nhû aáo caâ sa cuãa caác sû saäi bïn phûúng Àöng theo gûúng àûác Phêåt ngaây xûa? Xin noái thïm rùçng höìi àoá, töi chûa biïët gò vïì caái cöí aáo lêåt (rúâ ve) vaâ caái tuái aáo têy!

ÚÃ Têy Taång, nhûäng ngûúâi nho nhaä khöng phaãi laâ dên lao àöång àïìu mùåc aáo röång, tay rêët daâi che lêëp caã hai baân tay. Traái laåi, tay aáo cuãa ngûúâi sûá giaã naây rêët ngùæn vaâ chó daâi àïën cûúâm tay thöi. Töi thêìm nghô:

- Tuy vêåy, chùæc ngûúâi naây khöng phaãi laâ möåt baác thúå cêìy vò hai baân tay cuãa öng ta coá veã rêët mïìm maåi. Coá leä laâ öng ta khöng biïët caách ùn mùåc, thïë thöi...

Caái aáo cuãa öng ta chó daâi àïën nûãa thên mònh. Töi thêìm nghô chùæc laâ öng ta ngheâo lùæm. Quêìn cuãa öng ta mùåc quaá chêåt vaâ roä raâng laâ quaá daâi, vò gêëu quêìn laåi veán ngûúåc lïn. Töi tûå nghô:

- "Trong böå y phuåc naây, chùæc hùèn laâ öng ta caãm thêëy luáng tuáng trûúác mùåt àêëng Thêåm Thêm." Töi laåi tûå hoãi rùçng khöng biïët coá ngûúâi naâo cuäng vûâa têìm thûúác vúái öng, coá thïí cho öng ta mûúån àúä möåt böå y phuåc thñch àaáng.

Khi àoá, töi nhòn hai baân chên öng êëy. Thêåt laâ möåt àiïìu rêët laå luâng: Hai baân chên öng ta bõ nhöët trong möåt vêåt rêët dõ kyâ maâu àen vaâ boáng loaáng dûúâng nhû laâ àûúåc bao phuã bùçng möåt lúáp nûúác àaá! Nhûäng vêåt naây thêåt laâ khaác hùèn vúái nhûäng àöi uãng bùçng nó cuãa ngûúâi Têy Taång chuáng töi thûúâng duâng. Töi chûa hïì thêëy bao giúâ nhûäng vêåt dõ kyâ nhû thïë!

Töi ghi nhêån nhûäng maâu sùæc trïn haâo quang cuãa öng ta, cuâng vúái sûå kïët luêån cuãa töi. Võ sûá thêìn àöi khi noái chuyïån bùçng tiïëng Têy Taång, vúái möåt gioång khaá àuáng àöëi vúái möåt ngoaåi quöëc, röìi laåi thöët ra möåt traâng êm thanh laå luâng maâ töi chûa hïì nghe bao giúâ. Vïì sau, ngûúâi ta múái noái cho töi biïët rùçng àoá laâ tiïëng Anh.

Khi öng ta thoâ tay vaâo caái tuái vaá úã bïn höng vaâ lêëy ra möåt maãnh vaãi trùæng nhoã, töi lêëy laâm ngaåc nhiïn. Dûúái àöi mùæt kinh

LOBSANG RAMPA 126


ngaåc cuãa töi, öng ta àûa maãnh vaãi trùæng êëy lïn trûúác muäi vaâ miïång phaát ra möåt tiïëng àöång giöëng nhû tiïëng keân. Töi thêìm nghô:

- "Chùæc hùèn àoá laâ möåt caách chaâo àêëng Khön Lûúâng!" (Ngûúâi Têy Taång khöng coá thoái quen duâng khùn tay.) Öng ta "Chaâo" xong, liïìn cêín thêån àuát maãnh vaãi trùæng vaâo chöî cuä. Kïë àoá, öng ta àûa tay vaâo bïn trong aáo röìi lêëy ra nhiïìu túâ giêëy thuöåc möåt loaåi maâ töi chûa hïì thêëy bao giúâ. Thûá giêëy bïn Têy Taång húi dêìy, nhaám vaâ maâu vaâng, coân loaåi giêëy naây trùæng moãng vaâ laáng. Töi tûå hoãi:

- "Laâm sao ngûúâi ta coá thïí viïët trïn möåt túâ giêëy nhû vêåy? Khöng coá gò trïn àoá àïí giûä laåi cêy viïët chò, vò giêëy trún quaá!"

Khi àoá, ngûúâi khaách lêëy ra möåt cêy viïët vaâ viïët lïn trïn giêëy nhûäng haâng chûä nguïåch ngoaåc khöng thïí tûúãng tûúång. Töi cho rùçng öng ta khöng biïët viïët, coá leä öng ta chó laâm böå cho coá daáng vêåy thöi!

Öng ta chùæc chùæn laâ coá têåt nïn bùæt buöåc phaãi ngöìi trïn möåt têëm göî àùåt trïn böën chên, vaâ àïí hai chên thoâng xuöëng àêët. Xûúng söëng öng ta chùæc bõ têåt nïn öng ta phaãi dûåa lûng vaâo hai maãnh göî àoáng chùåt vaâo phña sau chöî ngöìi. Töi caãm thêëy àöång loâng thûúng haåi öng ta: Khöng nhûäng quêìn aáo öng ta chêåt heåp vaâ ngùæn cuän cúän tröng thêåt buöìn cûúâi, öng ta khöng biïët viïët vaâ thónh thoaãng laåi laâm ra veã lõch sûå bùçng caách thöíi möåt tiïëng vaâo möåt thûá keân bùçng vaãi, maâ öng ta laåi coân khöng thïí ngöìi vûäng vaâng nhû moåi ngûúâi, maâ phaãi dûåa lûng cho àúä moãi vaâ àïí hai chên thoâng xuöëng luãng lùèng trong khoaãng khöng! Öng cûã àöång luön luön, ngöìi cheáo chên röìi laåi boã chên xuöëng. Thònh lònh, töi lêëy laâm vö cuâng kinh ngaåc maâ thêëy öng ta àûa chên traái lïn, baân chên chôa thùèng vïì phña àûác Àaåt Lai Laåt Ma, möåt cûã chó vö cuâng höîn laáo vaâ vö lïî àöëi vúái ngûúâi Têy Taång. Nhûng coá leä öng ta chúåt nghô ra àiïìu àoá, vò öng ta laåi àöíi qua tû thïë khaác. Àêëng Thêåm Thêm daânh cho öng ta möåt sûå tiïëp àaäi troång hêåu bùçng caách cuäng ngöìi trïn möåt caái ghïë göî, vaâ cuäng àïí hai chên thoâng xuöëng nhû öng ta. Võ sûá giaã naây coá möåt caái tïn rêët laå Charles A. Bell, coá nghôa laâ "Caái chuöng." Nhûäng maâu sùæc trïn haâo quang cuãa öng ta biïíu löå möåt tòng traång sûác khoãe suy keám: Coá leä khñ hêåu cuãa sûá naây khöng húåp vúái thïí chêët cuãa öng ta. Öng ta dûúâng nhû thêåt tònh muöën giuáp àúä, phuång sûå, nhûng theo nhûäng maâu sùæc trïn haâo quang cho thêëy thò öng ta hiïín nhiïn laâ khöng muöën laâm möåt viïåc maåo hiïím coá thïí liïn luåy àïën thên danh mònh, nïëu öng ta laâm mêët loâng chñnh phuã Anh. Öng ta muöën aáp duång möåt chñnh saách naâo àoá, nhûng vò chñnh phuã Anh khöng chõu nghe



theo, nïn öng ta chó coân caách laâ hy voång rùçng tûúng lai seä chûáng minh cho sûå thiïån chñ cuãa mònh.

Chuáng töi àaä coá nhûäng taâi liïåu chñnh xaác vïì võ sûá thêìn Charles Bell. Chuáng töi àaä thu nhêåp àûúåc nhûäng dûä kiïån cêìn thiïët, ngaây sinh thaáng àeã, cuâng nhûäng àiïím quan troång trong àúâi öng ta, noái toám laåi laâ têët caã nhûäng gò coá thïí giuáp cho chuáng töi tiïn àoaán àûúåc tûúng lai cuãa öng ta. Caác nhaâ Chiïm Tinh àaä phaát hiïån rùçng trong möåt tiïìn kiïëp, öng ta àaä söëng úã Têy Taång vaâ trong kiïëp àoá öng ta àaä mong ûúác àûúåc àêìu thai qua bïn Têy Phûúng, vúái hy voång laâ seä goáp phêìn vaâo cöng viïåc taåo nïn nhõp cêìu thöng caãm giûäa Àöng phûúng vaâ Têy phûúng. Gêìn àêy, coá ngûúâi cho töi hay rùçng chñnh öng ta noái àïën vêën àïì êëy trong möåt taác phêím cuãa mònh. Chuáng töi tin chùæc rùçng nïëu öng ta coá thïí aãnh hûúãng àïën chñnh phuã Anh nhû yá öng ta muöën, thò sau naây àaä khöng xaãy ra cuöåc xêm lùng cuãa quên Trung Hoa. Tuy nhiïn, cuöåc xêm lùng naây àaä àûúåc tiïn tri tûâ trûúác, vaâ nhûäng lúâi tiïn tri bao giúâ cuäng àûúåc thûåc hiïån.

Chñnh phuã Anh coá veã rêët ngúâ vûåc: Hoå súå rùçng xûá Têy Taång seä liïn minh vúái Nga Xö, àiïìu naây thêåt khöng coá lúåi cho hoå chuát naâo. Anh Quöëc tûâ chöëi khöng chõu kyá möåt hiïåp ûúác vúái Têy Taång vaâ àöìng thúâi cuäng khöng muöën cho xûá naây thiïët lêåp nhûäng bang giao thên hûäu vúái nhûäng nûúác khaác. Xûá Sikkim, xûá Bhutan, vaâ caác nûúác khaác àïìu coá thïí kyá hiïåp ûúác vúái Anh Quöëc, nhûng Têy Taång thò khöng. Búãi àoá, ngûúâi Anh bùæt àêìu thaáo möì höi höåt lo thaão kïë hoaåch àïí xêm chiïëm laänh thöí xûá Têy Taång. Sûá giaã Charles Bell coá mùåt taåi chöî vêîn biïët rùçng chñnh phuã Têy Taång khöng hïì muöën liïn kïët vúái bêët cûá möåt quöëc gia naâo. Hoå chó muöën söëng tûå do, àöåc lêåp, vaâ traánh moåi tiïëp xuác vúái ngûúâi ngoaåi quöëc, vò nhûäng ngûúâi naây trong quaá khûá chó coá àem laåi cho hoå nhûäng tai hoåa taân phaá vaâ àau khöí.

Àêëng Khön Lûúâng toã veã rêët haâi loâng khi töi trònh baây nhûäng àiïìu nhêån xeát cuãa töi, sau khi sûá giaã Bell àaä lui goát. Nhûng Ngaâi chó nghô àïën viïåc bùæt töi phaãi laâm viïåc nhiïìu hún. Ngaâi noái:

- AÂ, phaãi àêëy, chuáng ta cêìn phaát triïín khaã nùng cuãa con nhiïìu hún nûäa. Khaã nùng àoá seä giuáp ñch cho con rêët nhiïìu khi con söëng úã caác xûá phûúng xa. Chuáng ta seä àïí cho con thuå huêën bùçng möåt phûúng phaáp thöi miïn raáo riïët hún, àïí cho con àûúåc thêu nhêåp möåt söë kiïën thûác töëi àa.

LOBSANG RAMPA 128


Ngaâi goä chuöng goåi quan hêìu cêån vaâ noái: - Ta muöën gùåp Minh Gia Àaåi Àûác. Haäy múâi ngûúâi vaâo ngay

lêåp tûác. Vaâi phuát sau, Sû Phuå töi àaä khoan thai bûúác àïën. Töi tûå hoãi

ai laâ ngûúâi coá thïí höëi thuác Sû Phuå töi ài mau! Nhûng vò àûác Àaåt Lai Laåt Ma coi Sû Phuå töi nhû möåt baån hûäu, nïn Ngaâi khöng muöën höëi thuác ngûúâi.

Sû Phuå ngöìi gêìn bïn töi, trûúác mùåt àêëng Thêåm Thêm. Möåt ngûúâi hêìu cêån mau mùæn dêng traâ vaâ vaâi moán thûåc phêím cuãa ÊËn Àöå. Khi chuáng töi àaä an toåa àûác Àaåt Lai Laåt Ma cêët tiïëng noái:

- Húäi Minh Gia àaåo huynh, àaåo huynh àaä khöng lêìm, vò Lêm Baá rêët gioãi. Y coá thïí tiïën böå hún nûäa, vaâ nhêët àõnh phaãi tiïën. Vêåy Àaåo huynh haäy lêëy moåi quyïët àõnh cêìn thiïët àïí cho y àûúåc möåt sûå thuå huêën nhanh choáng vaâ toaân haão àïën mûác töëi àa. Àaåo huynh haäy sûã duång moåi têët caã moåi phûúng tiïån coá sùén, vò, nhû chuáng ta thûúâng àûúåc cho biïët trûúác, nhûäng ngaây àen töëi vaâ tai hoåa döìn dêåp seä àïën vúái sûá súã chuáng ta, nïn chuáng ta cêìn coá möåt ngûúâi taâi gioãi coá thïí biïn soaån nhûäng böå kinh saách Huyïìn Mön cöí truyïìn.

Nhû thïë, hùçng ngaây töi caâng bêån röån hún vúái nhiïìu cöng viïåc. Tûâ àoá, töi thûúâng àûúåc goåi gêëp vaâo àiïån àïí "Nhêån xeát" nhûäng haâo quang caác võ thûúång khaách cuãa àûác Àaåt Lai Laåt Ma.

Töi àaä trúã nïn möåt nhên vêåt quen thuöåc cuãa àiïån Potala vaâ vûúân Ngoåc Uyïín. ÚÃ àiïån Potala, töi coá thïí sûã duång nhûäng öëng viïîn voång kñnh maâ töi rêët thñch. Möåt trong nhûäng öëng kñnh naây, möåt loaåi kñnh lúán àïí xem thiïn vùn dûång trïn möåt caái giaá coá ba chên, laâm töi thñch thuá nhêët vaâ töi àaä tûâng traãi qua nhiïìu giúâ àïí quan saát mùåt trùng vaâ caác bêìu tinh tuá cho àïën khuya.

Cuâng vúái Minh Gia Àaåi Àûác, töi thûúâng àïën Lhassa àïí nhòn xem nhên vêåt cuãa thuã àö. Vúái nhûäng nùng khiïëu thêìn thöng siïu àùèng vaâ nhûäng kinh nghiïåm röång raäi cuãa Sû Phuå vïì ngûúâi vaâ vêåt, ngûúâi coá thïí kiïím saát àûúåc nhûäng nhêån xeát cuãa töi.



TÖI ÀÛÚÅC TÊËN PHONG LAÅT MA

Chñnh trong thúâi kyâ naây töi àûúåc thuå huêën raáo riïët vïì phûúng phaáp xuêët höìn hay xuêët vña àïí àichu du trïn coäi trung giúái, trong khi àoá linh höìn rúâi khoãi thïí xaác vaâ chó dñnh liïìn vúái noá vaâ sûå söëng phaâm trêìn bùçng möåt súåi dêy baåc. Nhiïìu ngûúâi khöng tin rùçng sûå xuêët höìn nhû thïë coá thïí thûåc hiïån àûúåc, nhûng thêåt ra thò têët caã moåi ngûúâi àïìu xuêët höìn àïí di chuyïín trong coäi vö hònh bùçng caách àoá trong giêëc nguã. Coá àiïìu khaác laâ úã Phûúng Têy, ngûúâi ta xuêët höìn trong giêëc nguã maâ khöng hay biïët, coân caác nhaâ àaåo sô Têy Taång coá thïí xuêët höìn ài chu du khùæp moåi núi tuây yá muöën, nhúâ àoá hoå coá thïí nhúá têët caã nhûäng gò hoå àa thêëy vaâ laâm, cuâng nhûäng núi naâo hoå àaä àïën viïëng. Bñ thuêåt naây àaä mêët ài úã phûúng Têy, búãi àoá khi hoå thûác tónh, nhiïìu ngûúâi tin rùçng hoå àaä traãi qua möåt "Giêëc möång."

Têët caã caác xûá àïìu biïët vïì viïåc ài chu du bùçng thïí Vña. ÚÃ Anh Quöëc, nhûäng nhaâ nûä phuâ thuãy àaä tûâng nöíi tiïëng laâ biïët "Bay". ÚÃ khùæp núi trïn thïë giúái, ngûúâi ta àaä tûâng biïët vïì nhûäng vêën àïì naây, dêîu rùçng sûå hiïíu biïët naây àaä mai möåt vúái thúâi gian vaâ mêët ài trong kyá ûác loaâi ngûúâi. Ngûúâi ta àaä têåp luyïån cho töi coá thïí xuêët höìn ài ngao du bùçng thïí Vña cuäng úã trong têìm tay cuãa têët caã moåi ngûúâi.

Möåt bñ thuêåt khaác coá thïí hoåc àûúåc möåt caách dïî daâng laâ khoa thêìn giao caách caãm, nhûng vúái àiïìu kiïån laâ khöng nïn biïíu diïîn noá úã nhûäng núi hñ trûúâng hoùåc nhûäng núi cöng cöång. Thêåt laâ möåt àiïìu àaáng mûâng maâ thêëy rùçng ngûúâi ta àaä bùæt àêìu nhòn nhêån khoa naây. Chuáng töi cuäng thûåc haânh caã khoa thöi miïn. Töi àaä thûåc haânh nhiïìu cuöåc giaãi phêîu quan troång cho nhûäng bïånh nhên àûúåc àùåt trong trûúâng húåp cùæt boã möåt chên chùèng haån. Bõnh nhên khöng caãm thêëy gò, khöng àau àúán chi hïët vaâ khi thûác tónh, tònh traång chung cuãa hoå coân khaã quan hún laâ nïëu hoå bõ chuåp thuöëc mï theo phûúng phaáp cöí àiïín. Hònh nhû bïn Anh Quöëc hiïån nay ngûúâi ta àaä bùæt àêìu aáp duång khoa thöi miïn trong möåt vaâi trûúâng húåp giaãi phêîu.

LOBSANG RAMPA 130


Thuêåt taâng hònh cuäng laâ möåt mön bñ thuêåt khaác nûäa trong chûúng trònh hoåc Àaåo cuãa töi. Cuäng may maâ bñ thuêåt naây chó àûúåc truyïìn daåy cho möåt thiïíu söë ngûúâi rêët hiïëm thuöåc vïì thaânh phêìn ûu tuá. Nguyïn tùæc cuãa noá rêët giaãn dõ, nhûng sûå thûåc haânh thò rêët khoá. Ta haäy thûã nghô àïën nhûäng gò laâm cho ta chuá yá: Möåt êm thanh, möåt vêåt gò thònh lònh cûã àöång, hay möåt maâu sùæc loâe loeåt. Nhûäng êm thanh vaâ cûã àöång mau leå laâm khiïu gúåi sûå chuá yá cuãa moåi ngûúâi, noá laâm cho ta phaãi lûu têm àïí nhòn xem àoá laâ vêåt gò? Traái laåi möåt ngûúâi ngöìi yïn bêët àöång khöng bõ nhòn thêëy dïî daâng nhû vêåy, cuäng nhû nhûäng ngûúâi maâ ta àaä quaá quen thuöåc. Thñ duå nhû ngûúâi àem thú; thûúâng khi ngûúâi ta àaä nhêån àûúåc thû tñn tûâ buöíi saáng, nhûng laåi noái:

- Khöng coá ngûúâi naâo, tuyïåt àöëi khöng coá ai àaä àïën àêy. Nïëu quaã àuáng nhû vêåy, thò thû tñn àaä àûúåc àem laåi bùçng

caách naâo? Phaãi chùng búãi möåt ngûúâi vö hònh? Hay búãi möåt ngûúâi maâ sûå coá mùåt àaä quaá quen thuöåc àöëi vúái ta àïën nöîi thêåt sûå ta khöng "nhòn" thêëy y, hay khöng "caãm nhêån" àûúåc y? (Möåt caãnh binh luön luön dïî bõ nhòn thêëy vò con ngûúâi thûúâng coá möåt lûúng têm khöng àûúåc yïn öín). Muöën taâng hònh, ngûúâi ta khöng nïn haânh àöång gò vaâ phaãi chêån àûáng moåi luöìng soáng tû tûúãng xuêët phaát ra tûâ böå oác. Nïëu ngûúâi ta àïí cho böå oác hoaåt àöång, nghôa laâ nïëu ngûúâi ta suy nghô, tû tûúãng, thò nhûäng ngûúâi chung quanh ta trúã nïn yá thûác àûúåc sûå coá mùåt cuãa ta bùçng thêìn giao caách caãm (tûác laâ nhòn thêëy ta) vaâ ta khöng taâng hònh àûúåc.

ÚÃ Têy Taång, coá nhûäng ngûúâi coá thïí taâng hònh tuây yá muöën, búãi vò hoå coá thïí che giêëu nhûäng luöìng soáng tû tûúãng cuãa hoå. Cuäng may maâ nhûäng ngûúâi êëy chó göìm möåt thiïíu söë rêët ñt.

Thuêåt khinh thên cuäng laâ möåt bñ thuêåt khaác nûäa, vaâ àöi khi noá àûúåc thûåc haânh nhû möåt pheáp têåp luyïån kyä thuêåt. Àoá laâ phûúng phaáp di chuyïín bêët tiïån vò noá àoâi hoãi quaá nhiïìu cöë gùæng. Ngûúâi haânh giaã choån caách di chuyïín bùçng thïí Vña, caách naây nheå nhaâng ñt khoá khùn hún, vúái àiïìu kiïån laâ phaãi coá thêìy gioãi chó dêîn. Àoá laâ trûúâng húåp cuãa töi: Nhúâ vêåy nïn töi coá thïí xuêët höìn ài ngao du caác coäi tuây yá muöën. Möåt mùåt khaác, mùåc dêìu nhûäng cöë gùæng khöí luyïån laâ cöng phu raáo riïët, töi cuäng khöng thïí taâng hònh àûúåc. Laâm thïë naâo àïí biïën mêët daång àuáng vaâo luác ngûúâi ta muöën bùæt buöåc töi laâm möåt viïåc maâ töi khöng thñch, hùèn laâ caái àùåc ên cuãa thaánh thêìn ban cho: Nhûng than öi! Caác ngaâi vêîn tûâ chöëi khöng ban cho töi caái ên huïå êëy! Töi cuäng khöng coá thiïn tû vïì êm nhaåc, nhû töi àaä noái



trûúác àêy. Töi chó vûâa múã miïång haát laâ àuã laâm cho võ Nhaåc Sû nöíi trêån löi àònh, quaát thaáo êìm ô, nhûng cún giêån naây coân chûa laâ bao nhiïu so vúái cún naáo loaån maâ töi gêy ra möåt ngaây noå. Trong khi têåp àaánh chuåp choäa, möåt loaåi nhaåc khñ maâ töi cho laâ bêët cûá ai cuäng coá thïí chúi àûúåc, khöng biïët töi vuång vïì ra sao maâ vö tònh töi chuåp ngay caái àêìu troåc cuãa möåt sû saäi ngöìi gêìn bïn! Möåt cún xuác àöång vaâ phaãn àöëi êìm ô àaä diïîn ra ngay sau khi àoá. Tûâ àoá, ngûúâi ta yïu cêìu töi möåt caách thùèng thùæn laâ töi haäy nïn giúái haån nhûäng sinh hoaåt cuãa töi trong laänh vûåc Thêìn Nhaän vaâ y khoa maâ thöi!

Chuáng töi cuäng thûåc haânh rêët nhiïìu vïì phaáp mön Yoga, möåt khoa hoåc rêët quan troång coá thïí caãi tiïën con ngûúâi àïën möåt mûác àöå phi thûúâng. Riïng töi, töi nghô rùçng phaáp mön Yoga khöng phaãi àïí daânh cho ngûúâi Têy phûúng, trûâ phi ngûúâi ta àem vaâo àoá rêët nhiïìu sûå thay àöíi thñch húåp vúái löëi sinh hoaåt vaâ tñnh chêët cuãa ngûúâi phûúng Têy. Phaáp mön naây àaä quen thuöåc vúái ngûúâi Têy Taång tûâ nhiïìu thïë kyã; hoå àaä quen têåp luyïån nhûäng tû thïë Yoga kïí tûâ thúâi thú êëu. Nhûäng thên thïí, tûá chi, gên xûúng, bùæp thõt cuãa hoå àaä àûúåc têåp luyïån thêìn thuåc. Traái laåi, ngûúâi Têy phûúng thûã bùæt chûúác têåp nhûäng tû thïë àoá, seä gùåp nhiïìu sûå hiïím nguy nhêët laâ nïëu hoå àaä lúán tuöíi. Coân noái pheáp luyïån húi thúã, thò àoá cuäng laâ möåt àiïìu rêët nguy hiïím.

Têåp thúã theo phûúng phaáp nhêët àõnh: àoá laâ caái bñ quyïët cuãa nhiïìu hiïån tûúång laå luâng. Nhûng, cêìn lùåp laåi möåt lêìn nûäa rùçng pheáp luyïån khñ cöng coá thïí coá haåi, nïëu khöng noái laâ töëi nguy hiïím àïën tñnh maång, trûâ phi ngûúâi haânh giaã àûúåc sûå chó dêîn cuãa möåt bêåc danh sû coá nhiïìu kinh nghiïåm. Nhiïìu du khaách àïën viïëng xûá naây coá viïët truyïån du kyá, noái vïì nhûäng võ Laåt Ma tröí thuêåt phi haânh, hoå coá thïí kiïím soaát troång lûúång thên thïí hoå (àêy khöng phaãi laâ thuêåt khinh thên) vaâ chaåy hïët töëc lûåc trong nhiïìu giúâ, hai chên hoå ñt khi chêëm àêët. Thuêåt phi haânh àoá àoâi hoãi möåt cöng phu têåp luyïån lêu daâi, vaâ nhaâ phi haânh phaãi tûå àùåt mònh trong möåt traång thaái baán thöi miïn. Buöíi chiïìu laâ giúâ töët nhêët àïí têåp luyïån vò haânh giaã coá thïí nhùæm hûúáng sao maâ chaåy; mùåt àêët phaãi bùçng phùèng, khöng chûúáng ngaåi àïí khoãi laâm giaán àoaån traång thaái thöi miïn. Haânh giaã chaåy nhû ngûúâi möång du (somnamblue). Y "hònh dung" caái muåc tiïu haânh trònh, maâ y giûä luön luön toã raång trûúác con Mùæt Thêìn thûá ba cuãa y bùçng caách niïåm khöng ngûâng möåt cêu thêìn chuá àùåc biïåt. Y coá thïí chaåy suöët nhiïìu giúâ maâ khöng caãm thêëy mïåt moãi. Phûúng phaáp naây chó tiïån lúåi hún caách xuêët vña trïn möåt àiïím duy

LOBSANG RAMPA 132


nhêët. Trong pheáp xuêët vña, thò linh höìn ài ngao du caác coäi; noá khöng thïí mang theo nhûäng àöì vêåt duång tuây thên nhû quêìn aáo, giêëy túâ, chùèng haån. Traái laåi, nhaâ phi haânh coá thïí àem theo möåt söë haânh lyá bònh thûúâng, nhûng y laåi coá nhûäng sûå bêët tiïån khaác.

Nhúâ hoå biïët caách hö hêëp nïn caác nhaâ àaåo sô Têy Taång coá thïí ngöìi trêìn truöìng trïn nhûäng vuâng nuái non àêìy bùng tuyïët úã chiïìu cao àöå nùm hay saáu nghaân thûúác, trong khi àoá hoå caãm thêëy noáng àïën nöîi nûúác àaá tan raä vaâ hoå thaáo möì höi ra nhû tùæm.

Baån coá bao giúâ thûã nhùæc lïn möåt vêåt nùång, sau khi àaä thúã hïët khñ trúâi trong phöíi? Baån haäy thûã xem röìi baån seä thêëy rùçng baån khöng thïí naâo laâm àûúåc. Nhûng nïëu baån hñt vaâo möåt húi rêët sêu vaâ giûä laåi húi thúã trong phöíi baån coá thïí nhùæc vêåt nùång êëy lïn dïî daâng. Trong trûúâng húåp baån caãm thêëy súå sïåt hay noáng giêån, sau khi hñt möåt húi thêåt laâ daâi vaâo phöíi, baån haäy giûä laåi húi thúã trong mûúâi giêy àöìng höì. Kïë àoá, baån àïí khöng khñ thoaát ra tûâ tûâ. Nïëu baån lêåp laåi pheáp thúã naây ñt nhêët laâ ba lêìn, quaã tim baån seä àêåp chêåm hún vaâ baån seä caãm thêëy bònh tônh trúã laåi. Ai cuäng coá thïí têåp pheáp thúã naây möåt caách an toaân, vö haåi. Chñnh nhúâ töi biïët kiïím soaát húi thúã maâ töi àaä coá thïí chõu àûång nhûäng sûå tra têën cuãa ngûúâi Nhêåt Böín vaâ nhûäng sûå gian khöí trong caác traåi giam tuâ binh höìi àïå nhõ thïë chiïën. Töi coá thïí noái àiïìu êëy do kinh nghiïåm baãn thên.

Thúâi giúâ àaä àïën àïí cho töi dûå cuöåc thi noá seä chaánh thûác àûa töi lïn chûác võ Laåt Ma. Trûúác khi dûå thi töi phaãi àïën nhêån laänh ên huïå cuãa àûác Àaåt Lai Laåt Ma. Möîi nùm, àêëng Khön Lûúâng ban ên huïå cho têët caã caác sû saäi Têy Taång, Ngaâi ban riïng cho tûâng ngûúâi chûá khöng ban chung cho têët caã nhû àûác Giaáo Hoaâng úã La Maä.

Trong àa söë trûúâng húåp, ngaâi ngöìi trïn ngöi, tay cêìm möåt caái cêìn daâi nhû caáuâi àêìu cêìn cêu, coá buöåc möåt tua vaãi úã möåt àêìu, vaâ àïí caái tua êëy chêëm lïn àêìu cuãa caác sû saäi vaâ tñn àöì haânh hûúng. Ngaâi àùåt möåt baân tay lïn traán cuãa nhûäng ngûúâi maâ Ngaâi muöën ban danh dûå hoùåc nhûäng võ chûác sùæc cêëp cao. Ban ên huïå vúái caã hai baân tay àïí lïn traán ngûúâi naâo laâ möåt àùåc ên hiïëm coá: Ngaâi ban caái ên huïå àoá lêìn àêìu tiïn trong àúâi töi vaâ noái:

- Con húäi, con àaä laâm viïåc rêët gioãi, con haäy raáng laâm gioãi hún nûäa trong kyâ thi naây àïí chûáng minh sûå tin tûúãng maâ chuáng ta àùåt núi con.



Ba ngaây trûúác ngaây sinh nhêåt nùm töi mûúâi saáu tuöíi, töi dûå thi cuâng vúái mûúâi böën thñ sinh khaác. Nhûäng gian phoâng thi caá nhên coá veã caâng nhoã hún trûúác, chùæc hùèn laâ búãi vò töi àaä lúán.

Möîi buöíi saáng, ban khaão thñ àûa cho chuáng töi nhûäng àêìu àïì caác baâi thi àïí laâm trong ngaây. Caác baâi thi seä àûúåc goáp nhùåt vaâo buöíi chiïìu. Chuáng töi chó àûúåc ùn moán Tsampa möîi ngaây möåt lêìn, coân traâ pha bú thò uöëng tûå do tuây thñch. Töi phaãi úã laåi têët caã mûúâi ngaây trong phoâng thi.

Cuöåc thi bùæt àêìu vúái nhûäng baâi vúã vïì mön y khoa thûúâng thûác, mön töi phaãi hoåc maâ töi àaä nùæm vûäng caác àêìu àïì vaâ mön thêìn hoåc. Trong suöët nùm ngaây keáo daâi vö têån, töi khöng àûúåc möåt chuát nghó ngúi. Qua ngaây thûá saáu, möåt trong nhûäng thñ sinh bõ cún khuãng hoaãng thêìn kinh noá laâm cho chuáng töi xuác àöång. Tûâ möåt phoâng thi caá nhên úã bïn caånh phoâng töi, phaát ra nhûäng tiïëng theát lúán vaâ ruá lïn rúån ngûúâi. Töi nghe coá tiïëng chên ngûúâi döìn dêåp, nhûäng gioång noái vaâ tiïëng múã cûãa. Coá tiïëng noái ïm dõu, vöî vïì, an uãi cuãa möåt ngûúâi; kïë àoá laâ nhûäng tiïëng khoác thöín thûác nöëi tiïëp theo nhûäng tiïëng kïu ruá. Thïë laâ, cuöåc thi àaä chêëm dûát àöëi vúái ngûúâi thñ sinh êëy. Àöëi vúái töi, phêìn thûá nhò cuãa cuöåc thi múái bùæt àêìu. Ngûúâi ta àem àêìu àïì thi cho töi trong ngaây àoá trïî mêët möåt giúâ. Siïu hònh hoåc, Yoga. Têët caã laâ chñn mön phaái Yoga. Vaâ töi àûúåc chêëm ûu àiïím trong têët caã caác mön!

Ngûúâi Têy Phûúng chó biïët möåt caách nöng caån vïì nùm mön phaái Yoga: Phaáp mön Hatha Yoga àïí tu luyïån xaác thên; Kundalimi Yoga àïí luyïån caác nùng khiïëu thêìn thöng, nhû Thêìn Nhaän, thêìn nhó, ... Lêya Yoga àïí luyïån tinh thêìn vaâ trñ nhúá sùæc beán, Rêja Yoga àïí chuêín bõ con ngûúâi àaåt túái minh triïët vaâ Samadhi Yoga àûa àïën traång thaái giaác ngöå töëi cao, do àoá haânh giaã thêëu truyïìn yá nghôa vaâ sûå thêåt cuãa nhûäng gò chúâ àúåi y úã bïn ngoaâi cuöåc àúâi. Chñnh sûå thûåc haânh mön Samadhi Yoga giuáp cho haânh giaã àaåt túái chên lyá töëi thûúång vaâo luác y tûâ giaä kiïëp söëng coäi trêìn; nhúâ phaáp mön naây con ngûúâi coá thïí thoaát ra voâng luên höìi sinh tûã, trûâ phi y quyïët àõnh trúã laåi thïë gian vúái möåt muåc àñch nhêët àõnh, chùèng haån àïí giuáp àúä, phuång sûå nhên loaåi.

Trong nùm ngaây coân laåi, töi rêët bêån röån laâm nhûäng baâi thi cuãa töi. Dêìu cho nhûäng cuöåc thi keáo daâi àïën mûúâi ngaây cuân coá luác chêëm dûát, vaâ buöíi chiïìu ngaây thûá mûúâi khi võ Laåt Ma phuå traách àïën goáp baâi, y àûúåc tiïëp àoán vúái nhûäng nuå cûúâi sung sûúáng thoaãi maái. Lêìn àêìu tiïn, ngûúâi ta doån cho chuáng töi ùn rau cuâng vúái moán

LOBSANG RAMPA 134


Stampa laâ moán ùn cùn baãn cuãa chuáng töi trong suöët mûúâi ngaây qua. Àïm êëy, töi nguã möåt luác say sûa ngon laânh. Töi khöng nghi ngúâ vïì kïët quaã cuöåc thi nhûng chó e ngaåi vïì caách sùæp haång; vò töi àûúåc lïånh phaãi coá tïn trong nhûäng ngûúâi àöî àêìu. Thi viïët xong, chuáng töi àûúåc nghó ngúi troån möåt tuêìn lïî àïí lêëy laåi sûác. Kïë àoá laâ troån hai ngaây thi vïì mön quyïìn thuêåt voä nghïå. Ngoaâi ra caác cuöåc àêëu voä, coân coá mön "àiïím huyïåt" laâ mön bñ truyïìn laâm cho ngûúâi ta trúã nïn khöng coân caãm giaác vaâ vö tri bêët àöång.

Hai ngaây kïë àoá daânh cho phêìn saát haåch vïì nhûäng àiïím yïëu keám trong caác baâi thi viïët. Möîi thñ sinh àïìu bõ haåch hoãi, chêët vêën trong suöët hai ngaây liïìn. Sau cuâng, sau möåt tuêìn lïî nghó ngúi nûäa, kïët quaã cuöåc thi àûúåc cöng böë. Töi lêëy laâm vui mûâng vö haån, möåt sûå vui mûâng maâ chuáng töi khöng ngûâng ngaåi biïíu löå ra ngoaâi möåt caách êìm ô, khi töi àûúåc biïët töi àöî thuã khoa. Kïët quaã naây laâm töi sung sûúáng vò hai lyá do: Trûúác hïët noá chûáng minh rùçng Minh Gia Àaåi Àûác laâ võ àaåo sû gioãi àöåc àaáo hún têët caã caác võ khaác, vaâ kïë àoá laâ àûác Àaåt Lai Laåt Ma seä haâi loâng vïì caã hai thêìy troâ chuáng töi.

Vaâi ngaây sau töi àang laâm viïåc trong phoâng cuãa sû phuå töi thò caánh cûãa thònh lònh múã to vaâ möåt sûá giaã möì höi nhïî nhaåi, buåi bêåm àêìy mònh, höåc töëc bûúác vaâo vûâa le lûúäi thúã döëc vûâa noái:

- Baåch ngaâi laåt ma y sô Lêm Baá, coá thöng àiïåp cuãa àûác thêåm thêm.

Y lêëy trong aáo ra vaâ cêìm àûa cho töi möåt bûác thû àoåc trong möåt khùn choaâng bùçng luåa theo nghi lïî thûúâng thûác. Kïë àoá, y quay goát lui ra.

Töi àùåt caái thú xuöëng baân, nhûng chûa múã ra vöåi. Thú êëy gúãi cho töi, nhûng noá coá thïí noái gò trong àoá? Chó thõ baão töi phaãi hoåc thïm caác mön hoåc thuêåt khaác nûäa? Hoùåc laâm viïåc nhiïìu hún nûäa chùng?

Sû phuå töi móm cûúâi vïì sûå bùn khoùn do dûå cuãa töi; töi beân cêìm àûa goån goái cho ngûúâi, luön caã thú vaâ caái khùn choaâng. Sû phuå múã bò thû ra coá hai maãnh giêëy xïëp. Ngûúâi xem vaâ noái:

- Hay lùæm, con haäy an têm. Chuáng ta phaãi ài àïën àiïån Potala ngay bêy giúâ, khöng trïî möåt chuát. Ta cuäng àûúåc múâi cuâng möåt thïí.

Sû phuå goä möåt tiïëng coâng; möåt ngûúâi nö böåc xuêët hiïån. Sû phuå beân ra lïånh cho y lêåp tûä thùæng yïn hai con ngûåa baåch sau khi àaä thay aáo vaâ choån hai caái khùn choaâng àeåp nhêët, chuáng töi àïën



thöng baáo cho võ sû trûúãng biïët rùçng àêëng Thêåm Thêm cho goåi chuáng töi àïën àiïån Potala. Ngûúâi hoãi:

- Quyá võ ài àïën àiïån ngay bêy giúâ? Laå thêåt, múái ngaây höm qua àêy, àêëng Khön Lûúâng haäy coân úã vûúân Ngoåc Uyïín. Nhûng nïëu quyá võ coá thú múâi, thò... chùæc hùèn àêy laâ möåt viïåc rêët long troång.

Nhûäng sû saäi giûä ngûåa àúåi chuáng töi ngoaâi sên vúái hai con ngûåa trùæng. Chuáng töi lïn yïn vaâ cho ngûåa ài xuöëng vúái chên àöìi. Trong chöëc laát chuáng töi àaä àïën àiïån Potala. Thêåt ra tûâ chöî tu viïån cuãa chuáng töi àïën àiïån khöng xa, leä ra töi khöng cêìn phaãi chõu nhoåc àïí ngöìi vûäng trïn yïn ngûåa vúái möåt quaäng àûúâng ngùæn nhû thïë! Nhûng coá àiïìu tiïån lúåi duy nhêët laâ chuáng töi coá thïí cûúäi ngûåa ài lïn caái cêìu thang lúán noá àûa chuáng töi àïën têån núi, gêìn túái noác àiïån Potala. Khi chuáng töi vûâa àùåt chên xuöëng àêët, nhûäng ngûúâi gia nö àaä àúåi chuáng töi tûâ trûúác, beân bûúác àïën àúä lêëy cûúng ngûåa dùæt ài vaâ chuáng töi àûúåc àûa thùèng vaâo tû thêët cuãa àêëng thêåm thêm. Töi bûúác vaâo möåt mònh, quyâ xuöëng àùåt caái khùn choaâng dûúái chên Ngaâi röìi cuái àêìu àaãnh lïî Ngaâi nhû thûúâng lïå. Ngaâi noái:

- Con haäy an toåa, húäi Lêm Baá. Ta rêët haâi loâng vïì con vaâ Minh Gia Àaåi Àûác, nhúâ sû phuå con möåt phêìn naâo maâ con múái àûúåc thaânh cöng trong kyâ thi vûâa qua. Chñnh ta àaä àñch thên xem caác baâi vúã cuãa con.

Nghe Ngaâi noái, töi caãm thêëy möåt cún ruâng mònh chaåy doåc theo tuãy xûúng söëng. Tinh thêìn haâi hûúác cuãa töi coá àöi khi àùåt sai chöî; àoá laâ möåt trong nhûäng àiïím yïëu keám cuãa töi, theo nhû lúâi ngûúâi ta thûúâng noái. Sûå haâi hûúác êëy àaä biïíu löå trong kyâ thi vûâa qua vò trong khi giaãi àaáp caác àêìu àïì, töi àaä coá viïët nhiïìu cêu húi coá veã xuác phaåm! Àûác Àaåt Lai Laåt Ma chùæc hùèn àaä àoåc àûúåc tû tûúãng cuãa töi vò Ngaâi bêåt cûúâi vaâ noái:

- Phaãi àoá, tinh thêìn haâi hûúác cuãa con àaä biïíu löå khöng àuáng luác, nhûng...

Ngaâi ngûâng laåi trong möåt cún yïn lùång keáo daâi, trong khi àoá töi chúâ àúåi möåt sûå chùèng laânh.

- Nhûng têët caã nhûäng cêu giaãi àaáp cuãa con àïìu laâm cho ta thñch thuá.

Töi tiïëp chuyïån suöët hai giúâ àöìng höì vúái Àûác Àaåt Lai Laåt Ma; kïë àoá ngaâi cho goåi sû phuå töi àïí dùån doâ chó thõ vïì caách sùæp àùåt viïåc hoåc cuãa töi. Töi phaãi chõu möåt cuöåc thûã thaách vïì sûå Chïët Giaã viïëng

LOBSANG RAMPA 136


nhiïìu tu viïån khaác vaâ thûåc têåp vïì mön cú thïí hoåc vúái boån Êm Cöng cheã xaác ngûúâi. Nhûäng ngûúâi naây thuöåc vïì möåt giai cêëp haå tiïån, vaâ cöng viïåc cuãa hoå coá phêìn àùåc biïåt àïën nöíi Àûác Àaåt Lai LaÏt Ma àùåc caách cho pheáp töi laâm viïåc chung vúái hoå maâ vêîn giûä y nguyïn chûác võ Laåt ma cuãa töi. Ngaâi ra lïånh cho nhûäng Êm Cöng "Haäy daânh cho võ laåt ma Lêm Baá moåi sûå giuáp àúä vaâ trúå lûåc cêìn thiïët; tiïët löå cho võ laåt ma nhûäng bñ mêåt trong caác cú thïí cho ngûúâi coá thïí biïët àûúåc nhûäng nguyïn nhên vêåt chêët cuãa nhûäng trûúâng húåp chïët choác; vaâ daânh cho ngûúâi bêët cûá möåt tûã thi naâo maâ ngûúâi cêìn duâng àïën àïí hoåc hoãi, khaám nghiïåm."

Trûúác khi noái àïën caách giaãi quyïët viïåc chön cêët tûã thi úã xûá Têy Taång, thiïët tûúãng cuäng cêìn noái qua vaâi chi tiïët phuå thuöåc vïì quan niïåm cuãa ngûúâi Têy Taång àöëi vúái sûå chïët. Thaái àöå cuãa hoå vïì sûå chïët hoaân toaân khaác hùèn vúái thaái àöå cuãa ngûúâi Têy phûúng. Hoå quan niïåm rùçng thïí xaác con ngûúâi chó laâ möåt "lúáp voã" caái voã vêåt chêët bïn ngoaâi bao boåc caái linh höìn bêët diïåt. Möåt tûã thi coân keám giaá trõ hún möåt miïëng veã raách. Trong trûúâng húåp chïët tûå nhiïn nghôa laâ khöng phaãi lo tai naån bêët àùæc kyâ tûã, thò àêy laâ diïîn biïën cuãa sûå chïët, theo quan niïåm cuãa ngûúâi Têy Taång: Caái thïí xaác mïåt moãi, giaâ cöîi, àaä trúã nïn bêët tiïån cho linh höìn àïën mûác khöng coân àûúåc àïí giuáp cho linh höìn tiïën hoáa nûäa. Àoá laâ luác cêìn phaãi loaåi boã caái lúáp voã bïn ngoaâi vaâ xuêët ra khoãi thïí xaác vêåt chêët. Caái hònh daáng cuãa linh höìn luác àoá giöëng y nhû hònh thuâ cuãa thïí xaác, vaâ nhûäng ngûúâi coá Thêìn Nhaän coá thïí nhòn thêëy àûúåc. Àïën luác chïët, thò súåi dêy baåc nöëi liïìn linh höìn vúái thïí xaác trúã nïn moãng teo dêìn vaâ àûác àoaån: Linh höìn àaä giaãi thoaát vaâ thùng lïn coäi khaác. Àoá tûác laâ sûå chïët, nhûng cuäng laâ sûå sinh ra trong möåt cuöåc àúâi múái vò súåi dêy baåc êëy cuäng giöëng nhû caái cuöëng nhau bõ cùæt ài àïí cho àûáa haâi nhi sú sinh coá thïí bùæt àêìu möåt cuöåc söëng caá nhên riïång biïåt. Cuäng chñnh vaâo luác àoá, caái AÁnh Saáng Sinh Lûåc thoaát ra tûâ trïn àónh àêìu. AÁnh saáng êëy cuäng coá thïí nhòn thêëy àûúåc búãi nhûäng ngûúâi coá nhaän quang siïu àùèng.

Ngûúâi Têy Taång tin rùçng phaãi sau möåt thúâi gian ba ngaây, caái thïí xaác múái thêåt sûå chïët hùèn, nghôa laâ moåi hoaåt àöång cuãa cú thïí múái hoaân toaân chêëm dûát, vaâ linh höìn múái hoaân toaân ruát lui ra khoãi caái lúáp voã xaác thõt vêåt chêët. Laåt Ma Giaáo lamaisme cuãa xûá Têy Taång cho rùçng con ngûúâi coá ba thïí cùn baãn: Xaác thïí cêëu taåo bùçng xûúng thõt, nhúâ àoá linh höìn coá thïí nûúng theo àïí hoåc hoãi nhûäng baâi hoåc àùæng cay, àau khöí cuãa cuöåc àúâi; duåc thïí àûúåc cêëu taåo bùçng



nhûäng theâm khaát, ham muöën, tònh caãm, noái chung laâ nhûäng duåc voång cuãa con ngûúâi; vaâ linh thïí, tûác laâ thïí têm linh, hay (linh höìn bêët diïåt). Ngûúâi chïët phaãi traãi qua ba giai àoaån: Caái xaác thïí seä phaãi tiïu diïåt; duåc thïí cuäng seä tan raä vaâ linh thïí hay linh höìn ài theo con àûúâng àûa àïën coäi tinh thêìn.

Möåt höm võ Laåt Ma phuå traách vïì nghi lïî cêìu siïu cho ngûúâi chïët, cho múâi töi vaâ noái:

- Nay àaä àïën luác sû huynh cêìn hoåc hoãi nhûäng phûúng phaáp thûåc tïë vïì sûå giaãi thoaát cuãa linh höìn. Xin múâi sû huynh ài theo töi.

Sau khi àaä ài qua nhûäng haânh lang daâi vaâ ài xuöëng nhûäng cêìu thang trún trúåt, chuáng töi àïën chöî cû xaá cuãa caác võ y sô. Taåi àêy, trong möåt phoâng bïånh, möåt võ sû giaâ àang nùçm hêëp höëi. Möåt cún bïånh àaä laâm cho öng ta yïëu ài nhiïìu, sinh lûåc cuãa öng ta àaä gêìn caån vaâ töi nhêån thêëy maâu sùæc trïn haâo quang cuãa öng ta àaä phai múâ. Dêîu sao, öng ta cuäng phaãi gûúång söëng cho àïën khi khöng coân chuát sinh lûåc naâo. Võ laåt ma ài cuáng vúái töi nheå nhaâng nùæm lêëy hai baân tay öng ta vaâ noái:

- Sû öng àaä gêìn àûúåc giaãi thoaát khoãi nhûäng daây voâ cuãa thïí xaác. Sû haäy chuá yá nghe nhûäng lúâi töi noái àêy, àïí cho nheå bûúác siïu thùng. Chên sû öng àaä laånh. Cuöåc àúâi sû öng àaä tiïën gêìn àïën chöî kïët thuác cêìu cho linh höìn sû öng àûúåc bònh an, vò sû öng khöng coá gò phaãi súå sïåt. Sinh lûåc àaä ruát ra khoãi hai chên sû öng, vaâ àöi mùæt sû öng àaä múâ. Thên hònh sû öng àaä laånh, sûå söëng àaä ruát lui dêìn vaâ sùæp tùæt hùèn. Sû öng húäi, cêìu cho linh höìn sû öng àûúåc bònh an, vò sûå giaãi thoaát ra khoãi cuöåc àúâi thïë tuåc àïí bûúác qua coäi tinh thêìn vöën khöng coá gò àaáng súå. Nhûäng boáng töëi cuãa coäi u minh vö têån àaä lúãn vúãn trûúác mùæt sû öng vaâ húi thúã cuãa sû àaä tùæt ngheän trong cuöëng hoång. Nay àaä àïën luác maâ linh höìn sû seä àûúåc tûå do thuå hûúãng nhûäng phuác laåc cuãa coäi giúái bïn kia. Cêìu cho sû àûúåc bònh an. Thúâi giúâ giaãi thoaát cuãa sû àaä àïën...

Võ Laåt Ma vûâa noái luön miïång khöng ngúát, vûâa lêëy baân tay vuöët nheå sau gaáy cuãa ngûúâi hêëp höëi, tûâ hai vai lïn àïën àónh àêìu, theo möåt phûúng phaáp àaä trùæc nghiïåm àïí àûa linh höìn ra khoãi xaác möåt caách ïm aái nheå nhaâng, khöng àau àúán. Têët caã nhûäng caåm bêîy trïn àûúâng ài qua coäi êm àûúåc noái cho öng laäo biïët trûúác, cuâng laâ laâm caách naâo àïí traánh nhûäng caåm bêîy àoá. Löå trònh àaä àûúåc vaåch sùén möåt caách chñnh xaác, do caác võ laåt ma coá thêìn thöng àaä tûâng bûúác qua bïn kia cûãa tûã, vaâ nay caác võ êëy duâng thêìn giao caách caãm

LOBSANG RAMPA 138


àïí tiïëp tuåc noái chuyïån tûâ coäi bïn kia vúái ngûúâi trêìn gian chuáng ta. Võ Laåt Ma noái tiïëp:

- Sû öng khöng coân nhòn thêëy gò nûäa, vaâ húi thúã cuãa sû àaä ngûng. Toaân thên sû öng àaä laånh vaâ nhûäng tiïëng àöång öìn aâo cuãa thïë gian khöng coân voång túái tai sû öng nûäa. Sû öng haäy àûúåc bònh an, vò thêìn chïët nay àaä àïën rûúác sû öng. Sû öng haäy noi theo con àûúâng maâ chuáng töi àaä vaåch sùén, vaâ sû öng seä tòm thêëy yïn tônh phuác laåc úã àêìu àûúâng bïn kia.

Võ laåt ma vêîn tiïëp tuåc vuöët nheå caái gaáy vaâ hai vai ngûúâi chïët. Vêìng haâo quang cuãa öng laäo trúã nïn múâ dêìn vaâ sau cuâng thò biïën mêët daång. Khi àoá, theo möåt nghi lïî cöí truyïìn tûå muön àúâi, võ laåt ma thöët ra möåt tiïëng kïu ngùæn vaâ to àïí cho linh höìn coân àang baám vñu lêëy thïí xaác coá thïí àûúåc giaãi thoaát hoaân toaân. ÚÃ phña trïn caái xaác thên bêët àöång, nguöìn sinh lûåc têåp trung laåi thaânh möåt khöëi giöëng nhû möåt àaám mêy khoái vêìn vuä vúái muön nghòn voâng xoaáy, trûúác khi tûúång hònh giöëng nhû caái thïí xaác maâ noá coân dñnh liïìn bùçng súåi dêy baåc trúã nïn moãng teo lêìn lêìn; sau cuâng, cuäng nhû möåt treã sú sinh bûúác vaâo àúâi khi caái cuöëng nhau ruán bõ cùæt àûát, öng laäo bûúác vaâo cuöåc söëng úã coäi giúái bïn kia. Súåi dêy baåc vaâo luác cuöëi cuâng trúã nïn moãng nhû möåt súå tú àaä àûát hùèn vaâ caái thïí vö hònh tûâ tûâ biïën mêët daång vñ nhû möåt àaám mêy lûúát trïn khöng gian hay möåt àaám khoái hûúng taãn maát trong àïìn thúâ. Võ laåt ma tiïëp tuåc chó thõ cho vong höìn öng laäo bùçng thêìn giao caách caãm vaâ dòu dùæt linh höìn öng trong giai àoaån àêìu cuãa cuöåc phiïu lûu qua bïn kia cûãa Tûã.

- Sû öng àaä chïët röìi. ÚÃ àêy khöng coân gò cho öng nûäa caã. Nhûäng súåi dêy troái buöåc cuãa xaác thõt àaä bõ cùæt àûát. Sû öng hiïån àang úã bïn coäi Trung Giúái. Sû haäy tiïëp tuåc ài theo con àûúâng cuãa sû, coân chuáng töi seä úã laåi dûúng trêìn. Sû haäy noi theo con àûúâng àaä vaåch. Haäy tûâ giaä coäi àúâi thïë gian möång aão naây vaâ bûúác vaâo coäi giúái Tinh Thêìn. Sû öng àaä chïët. Haäy tiïëp tuåc tiïën bûúác trïn con àûúâng àaä vaåch.

Nhûäng luöìng khoái hûúng trêìm böëc lïn thaânh nhûäng voâng troân; muâi hûúng thúm baát ngaát àem laåi sûå yïn tônh cho bêìu khöng khñ röëi loaån. Tûâ àùçng xa voång laåi tiïëng tröëng khi múâ khi toã. Tûâ trïn noác tu viïån rêët cao, möåt tiïëng keân trêìm huâng phaát ra möåt êm thanh vang lûâng döåi khùæp böën phûúng. Do caác haânh lang vang döåi àïën tay chuáng töi têët caã nhûäng tiïëng àöång öìn aâo cuãa cuöåc söëng hùçng ngaây, chen lêîn vúái tiïëng giêìy uãng cuãa caác sû saäi vaâ tiïëng kïu cuãa nhûäng con yak. Nhûng gian phoâng nhoã cuãa chuáng töi luác êëy



àùæm chòm trong im lùång. Möåt caách yïn lùång cuãa nhaâ möì. Trong caái böëi caãnh im lùång àoá, nhûäng chó thõ bùçng thêìn giao caách caãm cuãa võ laåt ma laâ nhûäng tiïëng thöín thûác phúát qua caái yïn tõnh cuãa gian phoâng, cuäng nhû ngoån gioá nheå thoaáng qua mùçt höì yïn lùång. Sûå chïët; laåi coá thïm möåt öng laäo vûâa bûúác vaâo caái chu kyâ bêët têån cuãa voâng luên höìi sinh tûã, coá leä sau khi àaä thu thêåp nhûäng baâi hoåc kinh nghiïåm cuãa möåt kiïëp ngûúâi, nhûng coân phaãi tiïëp tuåc con àûúâng tiïën hoáa cuãa mònh vúái nhûäng cöng phu cöë gùæng trûúâng kyâ bêët têån cho àïën khi àaåt túái quaã võ Phêåt.

Saáng ngaây thûá tû, möåt Êm Cöng àïën àïí lêëy xaác. Ngûúâi naây thuöåc vïì thaânh phêìn cuãa giai cêëp Êm Cöng, hoå söëng trong möåt khu biïåt lêåp úã ngaä tû àûúâng Lingkhor vaâ Dechhen Dzong khi y àïën núi, caác võ laåt ma ngûng viïåc dòu dùæt linh höìn ngûúâi chïët vaâ y coá thïí laänh lêëy tûã thi. Y boåc tûã thi trong möåt caái bao vaãi trùæng, nheå nhaâng khiïn caái boåc trïn hai vai röìi bûúác ra. Möåt con yak àaä àúåi sùén úã ngoaâi. Khöng chuát do dûå, y cöåt caái boåc trïn lûng con yak röìi caã hai àïìu ài àïën khu nghôa àõa, taåi àêy nhûäng Êm Cöng khaác àaä chûåc sùén vaâ chúâ y àïën. "Nghôa àõa" naây chó laâ möåt khoaãnh àêët tröëng úã giûäa nhûäng nuái àöìi bao boåc chung quanh, trïn àoá coá sùén möåt phiïën àaá röång vaâ bùçng phùèng, khaá lúán àïí coá thïí àùåt nùçm trïn àoá caái xaác cuãa möåt ngûúâi khöíng löì. Nhûäng cêy coåc àûúåc cùæm trong böën caái löî àaâo úã böën göëc. Möåt phiïën àaá khaác coá àuåc nhûäng hang löî sêu àïën nûäa phêìn bïì daây cuãa noá.

Khi caái tûã thi àûúåc àùåt trïn phiïën àaá àêìu tiïn, ngûúâi ta thaáo boã caái coåc vaãi, cöåt hai baân chên vúái hai baân tay vaâo böën caái coåc, vaâ viïn Êm Cöng trûúãng múái möí caái tûã thi bùçng möåt con dao lúán. Y cùæt nhûäng àûúâng daâi trïn tûã thi àïí coá thïí löåt da tûâng miïëng cho dïî. Kïë àoá, y chùåt àûát tay chên vaâ cùæt thaânh tûâng maãnh. Sau cuâng, caái àêìu àûúåc chùåt lòa khoãi xaác vaâ cheã ra laâm àöi.

Khi vûâa nhòn thêëy ngûúâi Êm Cöng khiïn caái tûã thi àïën núi, nhûäng con kïn kïn beân haå caánh bay thêëp xuöëng vaâ àêåu tren nhûäng taãng àaá lúán, taåi àoá chuáng chúâ àúåi möåt caách kiïn nhêîn nhû nhûäng khaán giaã cuãa möåt sên khêëu löå thiïn. Chuáng cuäng coá tön ti trêåt tûå àaâng hoaâng vaâ aáp duång möåt kyã luêåt rêët nghiïm ngùåt giûäa boån chuáng vúái nhau. Nïëu möåt con naâo "phaåm thûúång" muöën bûúác àïën gêìn tûã thi trûúác nhûäng con "chuáa àaãng" thò lêåp tûác liïìn xaãy ra möåt cuöåc xö xaát dûä döåi.

Trong khi caác con kïn kïn kiïëm chöî àêåu, thò ngûúâi Êm Cöng trûúãng àaä phanh caái xaác chïët. Y thoåc hai baân tay vaâo trong löìng

LOBSANG RAMPA 140


ngûåc tûã thi, moác lêëy quaã tim vaâ àûa ra cho con kïn kïn chuáa, con naây liïìn nhaãy xuöëng àêët möåt caách nùång nïì vaâ àuãng àónh tiïën àïën gêìn àïí nhêån laänh lêëy phêìn ûu tiïn cuãa noá. Kïë àoá con thûá nhò xuêët hiïån àïí nhêån lêëy laá gan röìi lui vaâo möåt goác taãng àaá àïí ùn riïng möåt mònh. Hai traái thêån vaâ ruöåt cuäng àûúåc chia ra cho nhûäng con kïn kïn vaâo bêåc "àaân anh". Nhûäng miïëng thõt àûúåc cùæt ra thaânh tûâng maãnh vaâ phên phaát cho caã àaân. Thónh thoaãng, coá möåt con àaä ùn xong phêìn thûác ùn cuãa mònh, laåi àuãng àónh bûúác túái àïí kiïëm thïm möåt miïëng oác hoùåc möåt con mùæt, trong khi möåt con khaác vûâa àaáp xuöëng vûâa vöî caánh àïí kiïëm thïm möåt miïëng thõt nûäa. Trong khoaãnh khùæc, têët caã caác böå phêån vaâ da thõt àïìu tröi vaâo buång kïn kïn, chó coân laåi coá nhûäng xûúng xêíu raãi raác trïn phiïën àaá. Ngûúâi Êm Cöng, sau khi àaä chùåt nhûäng khuác xûúng thaânh tûâng maãnh nhoã liïìn àem nheát caác maãnh vuån êëy vaâo nhûäng löî tröëng trïn phiïën àaá thûá nhò, vaâ duâng buáa lúán àïí nghiïìn naát thaânh möåt thûá böåt nhuyïîn maâ loaâi kïn kïn rêët thñch ùn!

Nhûäng Êm Cöng naây àïìu laâ nhûäng tay chuyïn mön thiïån nghïå vïì khoa chùåt xaác ngûúâi. Hoå rêët haänh diïån vïì nghïì nghiïåp cuãa hoå vaâ chñnh laâ àïí thoãa maän caá tñnh maâ hoå xem xeát têët caã caác böå phêån trong tûã thi àïí xaác àõnh nguyïn nhên cuãa sûå chïët. Nhúâ coá nhiïìu nùm kinh nghiïåm nïn hoå coá thïí khaám nghiïåm rêët mau choáng. Leä dô nhiïn khöng coá gò bùæt buöåc hoå phaãi chuá troång àïën nhûäng vêën àïì naây, nhûng truyïìn thöëng cuãa nghïì nghiïåp muöën hoå tòm ra caái nguyïn nhên àaä laâm cho "linh höìn möåt ngûúâi phaãi rúâi khoãi thïí xaác". Nïëu möåt ngûúâi chïët vò thuöëc àöåc hoùåc vò lyá do bõ aám saát hay do tai naån, thò sûå kiïån êëy àûúåc phaát hiïån mau choáng. Sûå khön ngoan kheáo leáo cuãa hoå àaä giuáp ñch cho töi rêët nhiïìu trong khi töi hoåc hoãi vúái hoå. Khöng bao lêu, töi àaä trúã nïn rêët thaânh thaåo vïì nghïå thuêåt möí xeã tûã thi. Ngûúâi Êm Cöng trûúãng àûáng gêìn bïn töi vaâ chó dêîn cho töi nhûäng àiïím lyá thuá:

- Thûa Àaåi Àûác Laåt Ma, ngûúâi naây chïët vò bïånh àûáng tim. Àaåi Àûác haäy nhòn xem, chuáng ta seä cùæt caái maåch maáu naây... àêy röìi... Àaåi Àûác coá thêëy chùng cuåc huyïët àùåc àaä chùån sûå lûu thöng trong huyïët quaãn?

Hoùåc trong möåt trûúâng húåp khaác: - Coá möåt caái gò bêët thûúâng úã ngoaâi ngûúâi àaân baâ naây, thûa

Àaåi Àûác Laåt Ma. Chùæc hùèn laâ möåt haåch tuyïën àaä hoaåt àöång sai laåc. Chuáng ta haäy thûã lêëy ra xem thò biïët.



Kïë àoá, sau löåt luác cùæt ra möåt khöëi thõt khaá lúán, y noái: - Àêy laâ caái haåch tuyïën, ta haäy cùæt ra xem. AÂ, phêìn trung

têm cuãa noá rêët cûáng. Vaâ sûå viïåc cûá tiïëp diïîn nhû thïë. Nhûäng Êm Cöng naây lêëy laâm

haänh diïån maâ chó cho töi xem têët caã moåi sûå gò maâ hoå coá thïí, vò hoå biïët rùçng töi hoåc hoãi vúái hoå theo lïånh daåy cuãa àêëng thêåm thêm. Nïëu trong khi töi vùæng mùåt, coá möåt tûã thi àùåc biïåt lyá thuá vûâa àûúåc àem àïën, thò hoå àïí daânh riïng cho töi. Nhû vêåy töi coá thïí khaám nghiïåm haâng trùm xaác chïët, àiïìu naây àaä giuáp cho töi trúã nïn möåt nhaâ giaãi phêîu ûu tuá vïì sau naây! Sûå huêën luyïån naây coân vö cuâng hûäu hiïåu hún laâ sûå hoåc cuãa nhûäng sinh viïn y khoa, hoå phaãi chia caác tûã thi vúái nhau trong nhûäng phoâng möí xeã cuãa caác bïånh viïån. Töi tin chùæc rùçng vïì mön cú thïí hoåc, töi àaä hoåc hoãi vúái caác Êm Cöng nhiïìu hún laâ trong trûúâng y khoa coá trang bõ àêìy àuã y cuå töëi tên maâ töi àaä theo hoåc trong nhûäng nùm vïì sau.

ÚÃ Têy Taång, ngûúâi ta khöng thïí chön xaác ngûúâi chïët. Àêët nuái cùçn coäi vaâ lúáp àêët phuã úã trïn quaá moãng laâm cho viïåc àaâo huyïåt rêët khoá khùn. Viïåc hoãa taáng khöng thïí thûåc hiïån àûúåc vò nhûäng lyá do kinh tïë: Cêy göî rêët hiïëm vaâ muöën thiïu möåt xaác chïët, ngûúâi ta phaãi nhêåp caãng cuãi tûâ bïn ÊËn Àöå röìi chuyïn chúã sang Têy Taång trïn lûng nhûäng con yak xuyïn qua caác àûúâng nuái gêåp ghïình xa xöi. Vò àoá, giaá thaânh seä trúã nïn àùæt kinh khuãng. Ngûúâi ta cuäng khöng thïí vûát xaác chïët xuöëng söng, vò xaác chïët seä laâm nhiïîm àöåc nûúác söng cêìn thiïët cho ngûúâi söëng. Chó coân laåi phûúng phaáp àaä diïîn taã úã trïn, tûác laâ cöëng hiïën xaác chïët cho loaâi diïìu hêu vaâ kïn kïn ùn thõt. Viïåc "àiïíu taáng" naây chó khaác biïåt sûå chön cêët bïn têy phûúng trïn hai àiïím: Trûúác hïët ngûúâi têy phûúng chön xaác ngûúâi chïët cuãa hoå bùçng caách àïí cho loaâi sêu boå àoáng caái vai troâ cuãa loaâi kïn kïn bïn xûá chuáng töi. Àiïím khaác biïåt thûá hai laâ khi ngûúâi Têy phûúng chön xaác, hoå cuäng chön luön caã moåi khaã nùng truy ra nguy nhên cuãa sûå chïët, thaânh thûã khöng ai coá thïí biïët chùæc rùçng caái nguyïn nhên ghi trïn túâ giêëy khai tûã coá àuáng sûå thêåt hay khöng? Traái laåi, nhûäng Êm Cöng bïn Têy Taång luön luön xaác àõnh caái nguyïn nhên thêåt sûå cuãa sûå chïët, vaâ àiïìu naây khöng bao giúâ loåt ra khoãi têìm mùæt cuãa hoå!

Nhûäng caách chön cêët naây àïìu laâ thuã tuåc thöng thûúâng cuãa têët caã moåi ngûúâi dên têy taång trûâ ra trûúâng húåp cuãa nhûäng võ Laåt Ma trûúãng, laâ nhûäng àêëng Hoáa Thên. Thi haâi caác võ naây àûúåc ûúáp chêët hûúng liïåu vaâ àùåt trong nhûäng caái hoâm bùçng thuãy tinh àïí

LOBSANG RAMPA 142


trûng baây trong caác àïìn thúâ hoùåc ûúáp hûúng liïåu xong röìi àem phïëch vaâng. Cöng taác sau naây rêët lyá thuá vaâ töi àaä tham dûå nhiïìu lêìn nhû vêåy. Vaâi ngûúâi Myä àaä àoåc nhûäng baãn thaão cuãa töi vïì vêën àïì naây khöng tin rùçng àïìu êëy coá thïí thûåc hiïån àûúåc. Hoå noái rùçng:

- Chñnh ngûúâi Myä chuáng töi cuäng khöng laâm àuúåc viïåc êëy, mùåc duâ chuáng töi coá nhûäng kyä thuêåt tên tiïën hún.

Sûå thêåt laâ ngûúâi Têy Taång chuáng töi khöng hïì biïët kyä thuêåt saãn xuêët àaåi quy mö, vaâ chuáng töi chó laâ nhûäng ngûúâi thúå kheáo. Chuáng töi khöng coá khùè nùng chïë taåo nhûäng àöìng höì tay vúái giaá möåt àö la möåt chiïëc. Nhûng chuáng töi coá thïí sûã duång chêët vaâng àïí ûúáp xaác chïët.

Möåt buöíi chiïìu võ Sû Trûúãng goåi töi lïn vaâ noái: - Möåt võ hoáa thên sùæp sûãa boã xaác. Ngûúâi úã taåi tu viïån Sera. Ta

muöën con àïën xem caách hoå ûúát xaác nhû thïë naâo. Nhû vêåy, möåt lêìn nûäa töi laåi phaãi chõu àûång möåt cuöåc haânh

trònh khoá nhoåc trïn lûng ngûåa àïí àïën têån Sera. Khi töi àïën tu viïån, ngûúâi ta àûa töi àïën têån phoâng cuãa võ sû trûúãng àaä giaâ. Nhûäng maâu sùæc trïn haâo quang cuãa öng ta àaä sùæp tùæt; möåt giúâ sau öng ta tûâ giaã coäi thïë giúái vêåt chêët àïí bûúác qua coäi tinh thêìn. Laâ möåt võ sû trûúãng vaâ laâ möåt nhaâ khoa hoåc, öng ta khöng cêìn coá sûå giuáp àúä àïí vûúåt qua coäi trung giúái, cuäng khöng cêìn chúâ àúåi ba ngaây nhû thûúâng lïå. Thi haâi öng ta àïí ngöìi theo tû thïë kiïët daâ trong möåt àïm, trong khi caác võ Àaåt Ma àaãm nhiïåm viïåc canh chûâng.

Qua ngaây höm sau, vaâo luác taãng saáng, möåt cuöåc diïîn haânh quan troång ài qua thaánh thêët cuãa tu viïån, àïën têån thaánh àiïån vaâ qua nhûäng con àûúâng bñ mêåt xuyïn qua möåt caánh cûãa ñt khi duâng àïën. Trûúác mùåt töi, hai võ Laåt Ma khiïng caái tûã thi àùåt trïn möåt caái caáng. Tûã thi vêîn àïí ngöìi úã tû thïë liïn hoa. Sau lûng töi, caác sû saäi haát thaánh ca vúái möåt gioång trêìm huâng; xen lêîn vúái êm thanh trong vùæt cuãa möåt caái chuöng baåt. Chuáng töi àeo nhûäng maãnh vaãi yïím têm vaâng bïn ngoaâi nhûäng aáo traâng maâu àoã. Thên mònh chuáng töi phaát ra nhûäng caái boáng àen lung lay vaâ nhaãy muáa trïn tûúâng, nhûäng boáng àen naây àûúåc phoáng àaåi quaá cúä vaâ lïåch meáo do búãi nhûäng aánh àeân bú vaâ aánh àuöëc lêåp leâ. Chuyïën ài xuöëng àûúâng hêìm keáo daâi rêët lêu. Sau cuâng, caách chûâng hai chuåc thûúác bïì sêu dûúái mùåt àêët, chuáng töi àïën trûúác möåt caánh cûãa bùçng àaá àaä khoáa chùåt. Sau khi àaä múã khoaá, chuáng töi bûúác vaâo möåt vùn phoâng laånh nhû bùng. Caác sû saäi àùåt caái tûã thi xuöëng àêët möåt caách vö cuâng cêín



thêån vaâ ruát lui, chó coân laåi möåt mònh töi vúái ba võ Laåt Ma. Haâng trùm ngoån àeân bú àûúåc thêëp lïn toã ra möåt aánh saáng vaâng àuåc vaâ xêëu. Tûã thi àûúåc cúãi quêìn aáo ra vaâ tùæm rûãa saåch seä. Do thêët khiïëu tûå nhiïn trong thên thïí ngûúâi chïët, ngûúâi ta moác ra nhûäng böå phêån, cuâng nguä taång luåc phuã röìi àem àûång trong nhûäng caái vaåi vaâ àoáng chùåt. Kïë àoá, phña bïn trong thên mò;nh àûúåc rûãa raáy cêín thêån àïí cho khö raáo vaâ chûáa àêìy möåt thûá nhûåa àùåc biïåt. Thûá nhûåa naây seä àöng àùåc laåi, nhúâ àoá tûã thi múái giûä àûúåc caái veä tûå nhiïn nhû höìi coân söëng. Khi chêët nhûåa naây trúã nïn khö vaâ cûáng laåi, thò ngûúâi ta múái nhöìi phña trong vúái àöì tú luåa vaâ luön luön canh chûâng àïí giûä cho khoãi mêët caái hònh daáng tûå nhiïn. Àïí cho chêët tú nhöìi cûáng, vaâ phña trong cho àùåc laåi, ngûúâi ta laåi àöí thïm chêët nhûåa. Kïë àoá, mùåt ngoaâi xaác chïët àûúåc phïët möåt lúáp nhûåa cuäng giöëng y nhû thïë vaâ àïí cho khö. Xong röìi, trûúác khi daán tûã thi thaânh nhûäng bùng luåa rêët tïë nhuyïîn, ngûúâi ta phïët lïn mùåt ngoaâi möåt lúáp nûúác àùåc biïåt àïí sau naây coá thïí gúä caác bùng luåa ra möåt caách dïî daâng. Khi xeát thêëy tûã thi àaä nhöìi àuã cûáng ngûúâi ta àöí thïm chêët nhûåa nhung lêìn naây laâ möåt loaåi khaác, vaâ tûã thi àaä sùén saâng bûúác qua giai àoaån thûá hai cuãa cöng taác ûúáp xaác. Trong möåt ngaây vaâ möåt àïm, tûã thi àûúåc àïí yïn taåi chöî àïí cho noá àûúåc hoaân toaân khö raáo. Khi ngûúâi ta trúã laåi gian phoâng, thò noá àaä trúã nïn cûáng rùæn. Khi àoá tûã thi múái àûúåc chúã ài möåt caách trõnh troång xuöëng phoâng ûúáp xaác. Phoâng ûúáp xaác naây rêët nhoã úã phña dûúái phoâng thûá nhêët, thêåt ra laâ möåt caái hoãa loâ àûúåc xêy cêët theo möåt caách riïng àïí cho nhûäng ngoån lûãa vaâ nhiïåt àöå coá thïí luên chuyïín chung quanh caác vaách tûúâng vaâ nhû vêåy àïí giûä cho gian phoâng àûúåc luön luön úã dûúái möåt nhiïåt àöå cao.

Mùåt àêët cuãa phoâng ûúáp xaác àûúåc àùæp lïn möåt thûá böåt àùåt biïåt laâm thaânh möåt lúáp böåt rêët daây. Tûã thi àûúåc àùåt ngöìi úã giûäa. ÚÃ phña dûúái, caác sû saäi chuêín bõ viïåc àöët lûãa. Ngûúâi ta nhöìi vaâo loâ möåt taåp chêët göìm coá muöëi (möåt thûá muöëi àùåc biïåt àûúåc chïë taåo taåi möåt tónh úã Têy Taång), caác loaåi dûúåc thaão vaâ khoaáng chêët. Khi gian phoâng àaä àûúåc nhöìi àêìy thûá taåp chêët noái trïn tûâ mùåt àêët lïn àïën trêìn, chuáng töi bûúác ra ngoaâi haânh lang, caánh cûãa àûúåc àoáng chùåt vaâ nïm phong bùçng con dêëu triïån cuãa tu viïån. Caác sû saäi àûúåc lïånh àöët lûãa. Trong giêy laát, ngûúâi ta nghe tiïëng cuãi lûãa chaáy tñ taách vaâ khi ngoån lûãa àaä lïn cao coá tiïëng bú söi suåc. Quaã thêåt, caác nöìi "Suáp de" àûúåc àun bùçng phên con yak vaâ bú phïë thaãi. Suöët möåt tuêìn lïî, lûãa chaáy dûä döåi trong loâ vaâ nhûäng luöìng húi noáng traân vaâo trong nhûäng khe vaách tûúâng tröëng ruöåt cuãa phoâng ûúáp xaác. Cuöëi ngaây thûá baãy, ngûúâi ta ngûng àöët thïm lûãa vaâ ngoån lûãa taân luåi lêìn lêìn.

LOBSANG RAMPA 144


Nhiïåt àöå xuöëng thêëp laâm cho bûác tûúâng àaá rïn ró. Khi haânh lang àaä nguöïi laåi àïí coá thïí ài qua, ngûúâi ta coân phaãi àúåi thïm ba ngaây nûäa trûúác khi nhiïåt àöå trong phoâng trúã laåi bònh thûúâng. Mûúâi möåt ngaây sau khi niïm phong, gian phoâng laåi àûúåc múã khoáa vaâ gian phoâng laåi àûúåc múã. Caác sû saäi thay phiïn nhau àïí caåo saåch chêët böåt àaä àùåc cûáng. Hoå caåo bùçng tay chûá khöng duâng àöì khñ cuå àïí khöng laâm sûát meã caác xaác ûúáp.

Trong hai ngaây liïìn, hoå àaä gúã xong nhûäng taãng muöëi vaâ taåp chêët àaä gioân tan. Sau cuâng gian phoâng àaä tröëng trún, chó coân laåi caái tûã thi ngöìi laåi chñnh giûäa theo thïë liïn hoa. Ngûúâi ta cêín thêån nhùæc caái xaác lïn vaâ chúã lïn gian phoâng thûá nhêët, taåi àêy noá àûúåc quan saát dïî daâng hún dûúái aánh saáng cuãa caác ngoån àeân bú.

Nhûäng bùng luåa àûúåc thaáo gúã ra tûâng bùng möåt, cho àïën khi caái xaác hoaân toaân trú troåi. Viïåc ûúáp xaác àaä thaânh cöng hoaân toaân. Trûâ ra caái maâu sùæc trúã nïn sêåm hún nhiïìu, tûã thi coá caái hònh daáng tûå nhiïn nhû ngûúâi söëng, dûúâng nhû noá coá thïí söëng dêåy bêët cûá luác naâo. Möåt lêìn nûäa noá àûúåc phïët thïm möåt lúáp nhûåa vaâ caác sû saäi kim hoaâng chuyïn mön múái bùæt àêìu haâng àöång. Thêåt laâ möåt kyä thuêåt xaão àiïåu vö cuâng! Vaâ coá ai kheáo leáo nhû caác sû saäi kim hoaâng naây, hoå coá thïí àùæp möåt lúáp vaâng lïn möåt lúåp vaâng trïn xaác chïët! Hoå laâm viïåc tûâ tûâ, phïët lïn tûã thi möåt lúáp vaâng tinh loåc nhêët vaâ mõn maâng tinh tïë nhêët. Bêët cûá úã àêu, vaâng naây cuäng àaáng giaá möåt gia taâi. Àöëi vúái chuáng töi, noá chó coá möåt têìm mûác quan troång cuãa möåt loaåi kim khñ thiïng liïng, möåt tinh khñ maâ tñnh chêët bêët hû hoaåi tûúång trûng cho caái àõnh mïånh têm linh cuãa con ngûúâi.

Nhûäng sû saäi kim hoaân laâm viïåc vúái möåt kyä thuêåt rêët tinh vi, vaâ sùn soác tûâng chi tiïët nhoã nhùåc. Khi hoaân thaânh cöng taác, hoå àïí laåi cho chuáng töi möåt hònh tûúång maå vaâng coi tûå nhiïn nhû ngûúâi söëng, khöng thiïëu möåt neát hay möåt vïët nhùn; àiïìu naây laåi chûáng minh caái xaão thuêåt tên kyâ cuãa hoå.

Thên hònh nùång trôu vaâ vúái caái söë lûúång vaâng àùæp lïn àûúåc chúã àïën phoâng caác àêëng hoáa thên vaâ àùåt lïn ngöìi trïn möåt ngai vaâng cuäng nhû nhûäng xaác ûúáp àûúåc àùåt taåi àêy tûâ trûúác. Trong söë àoá, coá vaâi xaác ûúáp àaä coá tûâ luác bùæt àêìu lõch sûã thêìn thoaåi. Nhûäng xaác ûúáp naây àûúåc ngöìi sùæp haâng vñ nhû nhûäng võ thêím phaán nghiïm minh, quan saát xuyïn qua nhûäng keã mùæt heá múã, nhûäng töåi löîi sa àoåa cuãa thúâi hiïån kim. Chuáng töi chó noái chuyïån thò thêìm, vaâ ài nhoán goát chên, dûúâng nhû khöng muöën quêëy rêìy nhûäng ngûúâi chïët àang ngöìi àoá. Töi caãm thêëy möåt sûác hêëp dêîn maänh liïåt cuãa



möåt trong caác pho tûúång vaâng, noá gêy cho töi möåt sûå aám aãnh laånh luâng. Töi coá caãm giaác nhû pho tûúång êëy vûâa nhòn töi vûâa móm cûúâi dûúâng nhû noá biïët roä têët caã. Böîng nhiïn coá ngûúâi súâ nheå vaâo vai töi laâm töi giêåt mònh gêìn muöën teá xóu vò súå haäi. Töi quay àêìu laåi thò ra àoá laâ... Sû phuå töi. Ngûúâi noái:

- Àêy laâ xaác ûúáp cuãa con höìi kiïëp trûúác. Chuáng ta vêîn biïët rùçng con seä tûå nhòn caái xaác cuãa mònh!

Sû phuå dùæt töi àïën möåt võ Hoáa Thên ngöìi bïn caånh caái xaác ûúáp cuãa töi vaâ noái:

- Coân àêy chñnh laâ... ta. Chuáng töi àïìu xuác àöång y nhû nhau, vaâ tûâ tûâ luâi bûúác ra khoãi

phoâng, caánh cûãa laåi àûúåc khoáa chùåt vaâ niïm phong cêín thêån. Sau àoá, töi thûúâng coá dõp trúã laåi phoâng Hoáa thên àïí nghiïn

cûáu nhûäng xaác ûúáp maå vaâng. Àöi khi töi àïën ngöìi thuyïìn àõnh suy tû möåt mònh bïn caånh caác võ Hoáa Thên. Möîi võ àïìu àûúåc coá möåt tiïíu sû àûúåc ghi cheáp cêín thêån, vaâ töi àaä xem qua tiïíu sûã möåt caách vö cuâng thñch thuá. Chñnh taåi vùn phoâng naây maâ töi àûúåc xem tiïíu sûã tiïìn kiïëp cuãa sû phuå töi, Laåt Ma Minh Gia Àaåi Àûác, do àoá töi biïët nhûäng cöng trònh, nhûäng àûác haånh vaâ taâi nùng cuãa ngûúâi trong kiïëp trûúác, nhûäng danh voång vaâ chûác võ maâ ngûúâi àaä coá, vaâ ngûúâi àaä qua dúâi trong trûúâng húåp naâo. Cuäng úã taåi àêy, töi àaä àoåc àûúåc tiïíu sûã tiïìn kiïëp cuãa töi, maâ töi nghiïn cûáu möåt caách say mï thñch thuá. Coá têët caã chñnh mûúi taám xaác ûúáp maå vaâng nùçm trong gian phoâng naây, möåt gian phoâng bñ mêåt àaâo sêu trong nuái àaá têån dûúái loâng àêët. Töi àûáng trûúác möåt pho lõch sûã cuãa xûá Têy Taång. Ñt nhêët töi tin nhû vêåy vò höìi àoá töi chûa biïët rùçng nhûäng thúâi kyâ sú khai nhêët cuãa lõch sûã Têy Taång vaâ sau naây múái àûúåc tiïët löå cho töi biïët.

LOBSANG RAMPA 146


MÖÅT CUÖÅC ÀIÏÍM ÀAÅM HUYÏÌN MÖN

Sau khi töi àaä dûå kiïën àöå nûãa chuåc cuöåc ûúáp xaác trong caác tu viïån khaác nhau, ngaây noå võ sûã trûúãng tu viïån Chakpori cho múâi töi àïën vaâ noái:

- Naây àaåo hûäu Lêm Baá, theo lõch daåy cuãa àêëng Thêåm Thêm, àaåo hûäu seä àûúåc àiïím àaåo vaâo haâng Sû Trûúãng. Thïí theo yá muöën cuãa àaåo hûäu, àaåo hûäu seä coá thïí tiïëp tuåc mang danh hiïåu Laåt Ma thöi nhû Minh Gia Àaåi Àûác vêåy. Töi chó biïët truyïìn àaåt cho àaåo hûäu bûác thöng àiïåp cuãa àêëng Khön Lûúâng.

Nhû vêåy, vúái tû caách möåt võ Hoáa Thên àûúåc moåi ngûúâi nhòn nhêån, töi àaä àaãm nhiïåm trúã laåi caái danh võ cuä cuãa töi höìi tiïìn kiïëp, caách àêy àöå chûâng saáu thïë kyã vïì trûúác. Baánh xe luên höìi àaä quay giaáp troån möåt voâng.

Ñt lêu sau àoá, möåt võ Laåt Ma cao niïn àïën thùm töi taåi phoâng riïng vaâ cho töi biïët rùçng töi phaãi traãi qua möåt cuöåc lïî "Chïët giaã". Võ Laåt Ma êëy noái:

- Con húäi, khi maâ con chûa bûúác qua bïn kia cûãa tûã vaâ trúã vïì dûúng thïë, thò con seä khöng bao giúâ biïët rùçng vöën khöng coá sûå chïët. Sûå hoåc vïì caác coäi giúái vö hònh àaä àûa con ài xa. Cuöåc lïî naây seä coân àûa con ài xa hún nûäa; con seä vûúåt qua coäi söëng vaâ coäi chïët vaâ con seä ài ngûúåc doâng thúâi gian àïí truy nguyïn àïën têån caái dô vaäng vö cuâng maâu nhiïåm cuãa xûá súã chuáng ta.

Sûå chuêín bõ cho cuöåc lïî naây thêåt lêu daâi vaâ gian lao. Trong ba thaáng trûúâng, töi phaãi tuên theo möåt pheáp ùn uöëng rêët khùæc khöí. Bêët haånh thay, töi laåi coân phaãi duâng thïm nhûäng moán coã thuöëc muâi rêët nöìng nùåc ngoaâi nhûäng bûäa ùn thûúâng ngaây. Ngûúâi ta khuyïn töi nïn chó nghô àïën nhûäng gò "Trong saåch vaâ thaánh thiïån" maâ thöi (laâm nhû laâ ngûúâi ta coá thïí nghô khaác hún trong möåt tu viïån!) thêåm chñ caác moán tsampa vaâ traâ cuäng bõ haån chïë. Noái toám laåi, töi phaãi traãi qua möåt nïëp söëng khùæc khöí töëi àa, chõu möåt kyã luêåt nghiïm khùæc vaâ traãi qua nhûäng giúâ cöng phu thiïìn àõnh lêu daâi.



Sau cuâng, ba thaáng àaä tröi qua, caác nhaâ chiïm tinh tuyïn böë rùçng thúâi gian àaä àiïím, vaâ nhûäng aãnh hûúãng tinh tuá àïìu thuêån lúåi. Trong hai mûúi böën giúâ àöìng höì, töi nhõn àoái cho àïën khi töi nhêån thêëy buång töi thêåt tröëng röîng. Sau àoá, ngûúâi ta àûa töi xuöëng nhûäng nêëc thang bñ mêåt úã dûúái hêìm àiïån Potala. Chuáng töi ài xuöëng rêët lêu; nhûäng ngûúâi àöìng haânh vúái töi àïìu cêìm àuöëc soi àûúâng, coân töi thò khöng. Chuáng töi ài qua nhûäng daäy haânh lang maâ töi àaä biïët trong cuöåc thaám hiïím trûúác àêy. Sau cuâng, chuáng töi àïën chöî àêìu cuöëi möåt àûúâng hêìm coá taãng àaá kheáp chùåt. Möåt caánh cûãa bñ mêåt bùçng àaá lúán xoay voâng trûúác mùåt töi vaâ àûa chuáng töi àïën möåt àûúâng hêìm khaác rêët heåp vaâ töëi tùm, núi àoá xöng lïn möåt muâi möëc meo lêîn löån vúái muâi gia võ vaâ muâi hûúng trêìm. Ài xa hún àöå vaâi thûúác, chuáng töi bõ ngùn chùån búãi möåt caánh cûãa thïëp vaâng rêët daây vaâ chùæc; caánh cûãa naây múã ra tûâ tûâ vúái nhûäng tiïëng khua rñt vang vöåi ra têån àùçng xa. Nhûäng ngoån àuöëc àûúåc dêåp tùæt vaâ thay thïë bùçng nhûäng ngoån àeân bú. Chuáng töi bûúác vaâo möåt ngöi àïìn úã dûúái hêìm, àûúåc àuåc khoeát trong nuái àaá tûâ nhiïìu thïë kyã trûúác búãi nhûäng cuöåc àõa chêën do hoãa diïåm sún gêy ra. Ngaây xûa nhûäng doâng phuán thaåch tûâ trong loâng àêët àaä traãi qua nhûäng daäy haânh lang naây trûúác khi àïën miïång nuái lûãa. Töi thêìm nghô: "Bêy giúâ thò laâ nhûäng ngûúâi yïëu heân töåi löîi ài ngang qua con àûúâng naây, vaâ hoå tûå nghô rùçng mònh laâ thêìn thaánh. Nhûng trong giúâ phuát naây, töi cêìn phaãi têåp trung tû tûúãng àïën cuöåc lïî, nhiïìu chuáng töi àaä àïën ngöi àïìn Minh Triïët Huyïìn Bñ".

Ba võ Sû Trûúãng dêîn àûúâng cho töi; kyâ dû nhûäng ngûúâi ài theo höå töëng àaä mêët daång trong boáng töëi, giöëng nhû aão aãnh cuãa möåt giêëc mú. Chó coân möåt mònh töi úã laåi vúái ba võ hiïìn giaã laäo thaânh, thên hònh giaâ nua vúái nùm taân thaáng luån vaâ bònh tônh àúåi ngaây khuêët nuái àïí àûúåc goåi lïn coäi trúâi, ba öng laäo naây coá leä laâ ba võ sû cao caã nhêët trong thïë giúái, seä àùåt töi dûúái möåt cún thûã thaách cuöëi cuâng trong cuöåc lïî àiïím àaåo. Möîi võ àïìu cêìm núi tay mùåt möåt ngoån àeân bú, vaâ tay traái cêìm möåt cêy nhang to lúán chaáy nghi nguát. Tiïët trúâi rêët laånh leäo, möåt cún laånh leäo rêët laå luâng, khöng hïì coá trïn mùåt àêët. Cún im lùång rêët thêm trêìm, vaâ nhûäng tiïëng àöång rêët hiïëm àïën tûâ bïn ngoaâi caâng laâm cho sûå im lùång êëy trúã nïn laå luâng hún nûäa. Nhûäng àöi giaây uãng loát bùçng nó cuãa chuáng töi khöng thêëy möåt tiïëng àöång naâo; chuáng töi lûúát ài qua nhûäng caái boáng. Töi nghe tiïëng suyåt soaåt ïm dõu tûâ nhûäng vaåt aáo traâng bùçng nhung maâu vaâng nghïå cuãa caác Sû Trûúãng. Töi lêëy laâm vö cuâng kinh ngaåc maâ caãm thêëy trïn da thõt möåt luöìng àiïån chaåy lùn tùn nhû kiïën boâ,

LOBSANG RAMPA 148


vaâ coá hiïån tûúång phoáng àiïån toaát ra tûâ caái thên hònh töi. Hai baân tay töi chiïëu saáng dûúâng nhû phoáng haâo quang. Töi nhêån thêëy caác võ Sû Trûúãng cuäng coá hai baân tay chiïëu saáng giöëng y nhû töi. Khñ trúâi khö raáo vaâ sûå coå saát búãi nhûäng aáo traâng cuãa chuáng töi àaä gêy nïn möåt sûå tñch tuå cuãa tônh àiïån. Möåt trong caác võ Sû Trûúãng beân àûa cho töi möåt chiïëc àuäa vaâng vaâ noái nhoã thò thêìm:

- Con haäy cêìm chiïëc àuäa vaâng naây núi baân tay traái vaâ vûâa chöëng lïn vaách tûúâng vûâa ài. Nhû vêåy, nhûäng caãm giaác khoá chõu seä biïën mêët.

Töi laâm y theo lúâi. Sau möåt phaát phoáng àiïån maänh liïåt noá laâm cho töi giêåt mònh nhaãy nhoãm, moåi viïåc àïìu ïm àeåp.

Nhûäng ngoån àeân bú lêìn lûúåt àûúåc thùæp saáng búãi nhûäng baân tay vö hònh. Khi töi nhòn roä hún dûúái ngoån àeân bú loe leát, töi thêëy nhûäng pho tûúång khöíng löì maå vaâng, trong àoá coá vaâi pho tûúång chön ngêåp àïën nûãa thên mònh dûúái möåt àöëng ngoåc quyá vaâ chêu baáu. Möåt tûúång phêåt xuêët hiïån tûâ trong boáng töëi; tûúång êëy to lúán àïën nöîi aánh saáng khöng vûúåt lïn khoãi dêy lûng. Nhûäng hònh tûúång khaác cuäng êín hiïån chêåp chúân trong boáng töëi; àoá laâ caác võ thêìn, biïíu tûúång cuãa nhûäng duåc voång vaâ thûã thaách maâ con ngûúâi phaãi vûúåt qua trûúác khi thûåc hiïån Chên Ngaä.

Chuáng töi àïën gêìn möåt vaách tûúâng, trïn àoá coá veä hònh möåt Baánh Xe Luên Höìi Sinh Tûã àûúâng kñnh daâi nùm thûúác; dûúái aánh saáng lêåp loâe noá dûúâng nhû xoay tñt àïën nöîi laâm töi caãm thêëy choáng mùåt. Chuáng töi vêîn tiïën bûúác; töi coá caãm giaác laâ sùæp bõ ngùn chùån búãi möåt vaách àaá. Nhûng võ Sû Trûúãng ài trûúác töi àaä biïën mêët daång sau khi ài loåt qua möåt caánh cûãa bñ mêåt êín dêëu rêët kheáo leáo khöng thïí naâo ai biïët àûúåc. Caánh cûãa naây àûa vaâo möåt àûúâng hêìm ài xuöëng döëc, àûúâng naây rêët heåp vaâ quanh co, taåi àêy aánh saáng mêåp múâ cuãa nhûäng ngoån àeân bú laâm cho boáng töëi caâng thïm êm u huyïìn bñ. Chuáng töi ài vúái nhûäng bûúác ài ngêåp ngûâng do dûå, thónh thoaãng laåi xêíy chên vaâ trúåt ngaä. Bêìu khöng khñ thêåt nùång nïì khoá thúã dûúâng nhû toaân khöëi Àõa Cêìu àeâ nùång lïn vai chuáng töi. Töi coá caãm giaác nhû ài loåt vaâo têån trong ruöåt cuãa traái àêët. Sau cuâng, sau möåt khuác quanh, möåt àöång àaá múã röång trûúác mùåt chuáng töi, möåt àöång àaá chiïëu saáng ngúâi nhûäng aánh vaâng; coá nhûäng maåch vaâng xen keä vúái nhûäng lúáp àaá taãng trïn vaách. Trïn voâm àaá cao vuát trïn àónh àêìu chuáng töi, nhûäng maåch vaâng naây phaãn aãnh aánh saáng lêåp loâe cuãa nhûäng ngoån àeân bú, chiïëu loáng laánh nhû aánh sao chiïëu trïn nïìn trúâi trong möåt àïm khöng trùng.



ÚÃ chñnh giûäa àöång àaá, coá möåt ngöi nhaâ maâu àen vaâ saáng ngúâi, dûúâng nhû laâm bùçng göî mun. Trïn tûúâng coá nhûäng hònh biïíu tûúång vaâ sú àöì laå luâng giöëng nhû nhûäng hònh veä maâ töi àaä thêëy trïn nhûäng vaách àaá dûúái hêìm khi töi thaám hiïím caái höì nûúác dûúái loâng àêët trûúác àêy. Chuáng töi bûúác vaâo nhaâ do möåt cûãa lúán vaâ cao. Bïn trong töi thêëy ba cöî quan taâi lúán bùçng àaá àen coá chaåm hònh vaâ khùæc nhûäng doâng chûä laå kyâ. Ba cöî quan taâi àïìu khöng coá àêåy nùæp. Nhòn vaâo bïn trong töi beân muöën àûát húi thúã vaâ thònh lònh töi caãm thêëy rêët yïëu. Võ Tiïn Chó, cao niïn nhêët trong ba võ Sû Trûúãng múái noái vúái töi:

- Con húäi, con haäy nhòn xem. Caác võ naây àaä tûâng söëng nhû nhûäng àêëng Thêìn minh úã xûá ta vaâ möåt thúâi kyâ maâ xûá naây coân laâ möåt àöìng bùçng, chûa coá nuái non gò caã. Caác võ êëy àaä tûâng dong ruöíi trïn àêët liïìn, trong khi nhûäng vuâng biïín caã coân àêåp soáng úã ngoaâi khúi cuãa xûá Têy Taång, vaâ khi nhûäng bêìu tinh tuá khaác coân chiïëu saáng trïn nïìn trúâi cuãa chuáng ta. Con haäy nhòn xem cho kyä, vò chó coá nhûäng bêåc àaåo àöì (inities: Nhûäng võ chên tu àaä àûúåc àiïím àaåo trong giúái huyïìn mön) múái àûúåc thêëy maâ thöi.

Töi laâm y theo lúâi: Töi vûâa thñch thuá vûâa khinh ngaåc. Ba thïí xaác to lúán, toaân thên àïìu maå vaâng nùçm daâi trong ba cöî quan taâi trûúác mùæt töi. Hai ngûúâi nam vaâ möåt ngûúâi nûä. Möîi neát trïn thên hònh cuãa hoå àïìu àûúåc giûä nguyïn veån dûúái lúáp vaâng bïn ngoaâi. Nhûng hoå laâ nhûäng ngûúâi khöíng löì! Ngûúâi nûä ào trïn ba thûúác têy vaâ ngûúâi lúán nhêët trong hai ngûúâi nam ào khöng dûúái nùm t1`hû

úác. Àêìøu cuãa hoå rêët lúán, húi nhoån trïn àónh àêìu, quai haâm heåp, miïång húi nhoã vaâ cùåp möi moãng. Söëng muäi daâi vaâ thêm, àöi mùæt ngay thùèng vaâ thuåt vö sêu. Gûúng mùåt hoå tûúi nhû höìi coân söëng, hoå coá veã nhû nùçm nguã. Chuáng töi ài nhoán goát vò súå laâm cho hoå thûác giêëc. Töi nhòn xem caái nùæp cuãa möåt cöî quan taâi: Trïn àoá coá khùæc möåt baãn àöì thiïn tûúång vúái nhûäng tinh tuá rêët laå luâng. Nhúâ coá hoåc vïì khoa chiïm tinh, töi àaä tûâng quen thuöåc vúái võ triuâ caác bêìu tinh tuá, nhû baãn àöì thiïn tûúång naây laâ hoaân toaân khaác hùèn.

Võ tiïn chó quay laåi phña chuáng töi vaâ noái: - Con seä trúã nïn möåt bêåc àaåo àöì. Con seä nhòn thêëy dô vaäng vaâ

con cuäng seä biïët caã tûúng lai. Cuöåc thûã thaách seä rêët cam go gian khöí. Nhiïìu ngûúâi khöng coân söëng soát sau cún thûã thaách vaâ nhiïìu ngûúâi àaä thêët baåi nhûng khöng ai rúâi khoãi chöën naây möåt caách an

LOBSANG RAMPA 150


toaân, trûâ phi àaä vûúåt qua cún thûã thaách. Con àaä chuêín bõ sùén saâng chûa vaâ con coá bùçng loâng chõu àùåt dûúái cuöåc thûã thaách êëy khöng?

Töi àaáp rùçng töi sùén saâng vaâ ba võ Sû Trûúãng liïìn àûa töi àïën möåt phiïën àaá àùåt úã giûäa hai cöî quan taâi. Theo chó thõ cuãa hai võ Sû Trûúãng, töi ngöìi lïn phiïën àaá trong tû thïë liïn hoa hai chên xïëp bùçng, loâng baân tay lêåt ngûãa. Möåt cêy nhang to lúán chaáy nghi nguát àûúåc cùæm lïn möîi quan taâi úã hai bïn vaâ trïn phiïën àaá chöî töi ngöìi. Caác võ Sû Trûúãng lêìn lûúåt ruát lui vaâ biïën mêët daång, möîi võ cêìm möåt ngoån àeân bú soi àûúâng. Hoå àoáng caánh cûãa lúán: Chó coân laåi möåt mònh töi vúái nhûäng caái xaác ûúáp cuãa nhûäng võ tiïìn böëi cuãa möåt thïë hïå àaä qua. Thúâi gian tröi ài, töi àõnh têm ngöìi thiïìn. Ngoån àeân cuãa töi àem theo àaä caån bú vaâ vuåt tùæt. Trong möåt luác, töi nhòn thêëy caái bêëc àeân coân nguám àoám lûãa taân, vaâ ngûãi thêëy möåt muâi böëc chaáy, röìi kïë àoá moåi sûå àïìu biïën mêët vaâ khöng coân gò nûäa.

Töi nùçm daâi trïn phiïën àaá vaâ bùæt àêìu hö hêëp theo möåt pheáp khñ cöng àùåc biïåt maâ töi àaä thuå huêën trong nhiïìu nùm. Bêìu khöng khñ im lùång vaâ boáng töëi dêìy àùåc chung quanh àeâ nùång lïn töi. Quaã thêåt àoá laâ caái im lùång cuãa nhaâ möì.

Thònh lònh thên hònh töi cûáng àú vaâ trúã nïn bêët àöång nhû möåt xaác chïët. Tay chên töi àaä tï liïåt vaâ laånh dêìn. Töi coá caãm giaác nhû àang bûúác vaâo coäi chïët, chïët trong caái ngöi möå cöí naây, úã möåt bïì sêu trïn möåt trùm thûúác dûúái loâng àêët vaâ aánh saáng mùåt trúâi. Möåt cún rung chuyïín maånh diïîn ra bïn trong thên thïí töi laâm cho toaân thên töi ruä liïåt.

Möåt aánh saáng maâu xanh lúåt tûâ tûâ xuêët hiïån trong ngöi möå nhû möåt aánh chúáp múái moåc trïn möåt truöng nuái. Töi caãm thêëy töi húi cûã àöång, thên töi nheå böíng bay lïn röìi rúi xuöëng; trong möåt luác töi tûúãng rùçng töi àang ngöìi trïn möåt con diïìu göî lûúån trïn khöng gian. Sûå thêåt hiïån ra trong trñ töi: Töi àang bay phêët phú trïn caái thïí xaác bùçng xûúng thõt cuãa töi. Tuy khöng coá gioá, nhûng töi bõ löi cuöën búãi möåt àaám khoái. ÚÃ phña trïn àêìu, töi thêëy möåt vûâng aánh saáng giöëng nhû möåt caái hoa maâu vaâng. Tûâ chñnh giûäa thên mònh töi, toãa ra möåt súåi dêy maâu vaâng baåc, chiïëu loáng laánh vaâ traân àêìy nhûåa söëng.

Töi nhòn xem caái thïí xaác vö tri bêët àöång cuãa töi, noá chó laâ möåt caái xaác chïët nhû moåi tûã thi khaác, lêìn lêìn, töi phên biïåt nhûäng àiïín dõ àöìng nhoã giûäa caái xaác cuãa töi vúái caái xaác cuãa nhûäng ngûúâi khöíng löì nùçm gêìn bïn àoá laâ möåt àiïìu rêët lyá thuá. Töi nghô àïën nhûäng sûå tûå



haâo löë bõch cuãa nhên loaåi àûúng thúâi: Laâm sau nhûäng ngûúâi chuã nghôa duy vêåt coá thïí giaãi thñch sûå hiïån diïån cuãa nhûäng caái xaác ûúáp khöíng löì naây? Töi àang coân suy nghô... thò thònh lònh töi trúã nïn yá thûác àûúåc möåt caái gò noá laâm àaão löån doâng tû tuúãng cuãa töi. Dûúâng nhû luác êëy töi khöng coân cö àöåc möåt mònh. Nhûäng mêîu chuyïån duång vùåt voång àïën tai töi, nhûäng tû tûúãng àûát àoaån khöng thöët ra lúâi. Nhûäng hònh aãnh tên loaån xuêët hiïån chêåp chúân xuyïn qua têìm nhaän quan siïu linh cuãa töi. Töi coá caãm giaác rùçng tûâ xa xa ngên lïn möåt tiïëng chuöng lúán vúái möåt gioång trêìm. Tiïëng chuöng êëy àïën gêìn rêët mau cho àïën khi noá dûúâng nhû nöí ra trong àêìu töi: Nhûäng gioåt aánh saáng muön maâu nhoã li ti vaâ nhûäng tia chúáp vúái nhûäng maâu sùæc laå luâng chûa tûâng thêëy hiïån ra trûúác mùæt töi. Thïí vña cuãa töi phêët phú vaâ àûa àêíy nhû möåt chiïëc laá ruång bõ cuöën ài trong giöng baäo. Têm thûác töi bõ daây voâ, cêëu xeá möåt caách àau àúán phuä phaâng búãi möåt con tröët xoay tñt vúái muön nghòn àaám lûãa. Töi caãm thêëy bõ boã rúi,cö àún àöåc chiïëc, nhû möåt maãnh beâo tröi daåt giûäa möåt vuä truå bêëp bïnh vö àõnh. Möåt àaám sûúng muâ àen kõt bao phuã lêëy töi vaâ àem àïën cho töi möåt niïìm yïn tônh laå luâng, noá khöng phaãi laâ cuãa trêìn gian.

Nhûäng boáng töëi daây àùåt bao phuã lêëy töi àaä dêìn dêìn tiïu tan. Töi nghe tiïëng gêìm theát cuãa biïín caã vaâ tiïëng rñt lïn cuãa nhûäng viïn àaá saån bõ soáng nhöìi trïn baäi caát. Töi thúã möåt bêìu khöng khñ àêìy húi muöëi vaâ töi ngûãi thêëy muâi rong biïín. Caãnh vêåt rêët quen thuöåc àöëi vúái töi: Töi nùçm daâi möåt caách uïí oaãi trïn baäi caát àûúåc sûúãi noáng búãi aánh saáng mùåt trúâi, vaâ ngùæm nhòn nhûäng taân cêy thöët nöët. Nhûng coá möåt phêìn trong ngûúâi töi àaä phaãn àöëi: Töi chûa hïì nhòn thêëy biïín caã bao giúâ, vaâ khöng biïët coá loaåi cêy thöët nöët! Möåt traâng daâi nhûäng gioång noái vaâ tiïëng cûúâi vang voång ra tûâ möåt luâm cêy. Nhûäng gioång noái caâng àïën gêìn vaâ xuêët hiïån möåt àaám ngûúâi da sêåm nhû àöìng coã vaâ nö àuâa vui veã. Nhûäng ngûúâi khöíng löì! Têët caã àïìu cuâng lûáa nhû nhau! Töi nhòn laåi thên mònh: Töi cuäng vêåy, töi cuäng laâ möåt ngûúâi khöíng löì. Nhûäng êën tûúång tiïëp diïîn theo nhau trong trñ töi: Ngaây xûa, haâng bao nhiïu nghòn muön nùm trúã vïì trûúác, quaã àõa cêìu úã gêìn mùåt trúâi hún bêy giúâ, nhûäng sûå luên chuyïín cuãa noá laåi ài theo möåt hûúáng ngûúåc chiïìu. Nhûäng ngaây laåi ngùæn hún vaâ noáng hún bêy giúâ. Nhûäng nïìn vùn minh vô àaåi àaä àûúåc xêy dûång nïn vaâ nhên loaåi thúâi êëy thöng thaái hún ngûúâi àúâi nay. Tûâ chöën khöng gian bïn ngoaâi böíng nhiïn möåt bêìu haânh tinh di àöång xeåt ra vaâ chaåm caâo traái àêët, laâm cho traái àêët bõ döåi ngûúåc laåi, bêåt ra khoãi vô àaåo cuãa noá, vaâ xoay ngûúåc chiïìu nhûäng cún giöng

LOBSANG RAMPA 152


baão laâm chêën àöång biïín caã vaâ nûúác biïín traâo lïn caác luåc àõa, nûúác biïín traân ngêåp khùæp núi, quaã àõa àõa cêìu laåi rung chuyïín búãi nhûäng cún àöång àêët dûä döåi. Nhiïìu vuâng luåc àõa bõ suåp lúã vaâ chòm xuöëng nûúác, nhûäng vuâng khaác laåi tröìi lïn mùåt biïín. Xûá Têy Taång, àûúåc àöåi lïn trïn böën ngaân thûúác cao hún mùåt biïín, khöng coân laâ möåt xûá nhiïåt àúái coá búâ biïín, möåt núi nghó maát coá thúâi tiïët ön hoâa, dïî chõu nûäa. Nhûäng daäy nuái cao vuát, nhûäng quaã diïåm sún phun lûãa vaâ phun thaåch bao vêy chung quanh, chùåt chõa nhû vaách thaânh. Trïn vuâng thûúång du, àêët àai bõ nûát neã ra thaânh nhûäng vûåc thêím, taåi àoá loaâi cêìm thuá vaâ thaão möåc cuãa nhûäng thúâi àaåi àaä qua vêîn tiïëp tuåc sinh trûúãng. Nhûng coá rêët nhiïìu àiïìu maâ töi khöng tiïån noái ra, vaâ möåt phêìn cuöåc lïî àiïím àaåo cuãa töi thêåt quaá thiïng liïng vaâ coá tñnh caách quaá riïng tû àïí coá thïí cöng böë trong möåt quyïín saách daânh cho àaåi chuáng.

Sau möåt thúâi gian, nhûäng linh aãnh àaä lu múâ dêìn vaâ biïën mêët. Lêìn lêìn töi àaä mêët caã yá thûác vïì coäi siïu linh vaâ caã yá thûác vïì coäi phaâm trêìn. Sau àoá, töi coá caái caãm giaác khoá chõu laâ bõ laånh leäo kinh khuãng vò nùçm daâi quaá lêu trïn möåt phiïën àaá trong bêìu khöng khñ laånh buöët cuãa ngöi möå cöí. Nhûäng tû tûúãng laå tûâ bïn ngoaâi àïën "Thùm doâ" khöëi oác cuãa töi nhû nhûäng ngoán tay súâ moá.

- A, y àaä trúã laåi vúái chuáng ta. Chuáng ta àaä àïën kõp giúâ. Nhiïìu phuát tröi qua möåt aánh saáng lu múâ tûâ tûâ tiïën àïën gêìn

töi. Nhûäng ngoån àeân bú vaâ ba võ Sû Trûúãng. - Con húäi, con àaä vûúåt qua cuöåc thûã thaách. Con àaä nùçm trïn

phiïën àaá naây suöët ba ngaây ba àïm. Bêy giúâ, con àaä nhòn thêëy, con àaä traãi qua sûå chïët vaâ con àaä söëng laåi.

Khi ngöìi dêåy, tay chên cûáng àú, töi laão àaão vò yïëu sûác vaâ vò khöng cûã àöång lêu. Khi töi bûúác ra khoãi ngöi möå cöí maâ töi khöng bao giúâ quïn suöët àúâi töi, töi àaä thúã bêìu khöng khñ laånh nhû bùng trong caác àuúâng hêìm bñ mêåt. Cún àoái khaát laâm cho töi muöën xóu vaâ töi bõ hoang mang xuác àöång búãi têët caã nhûäng gò töi nhòn thêëy, búãi têët caã nhûäng gò maâ caái kinh nghiïåm vûâa qua àaä cho töi biïët. Vïì àïën àaåo viïån, töi ùn uöëng àïën thoãa loâng; àïm àoá khi töi ài nguã, töi hiïíu rùçng nhûäng lúâi tiïn tri seä àûúåc thûåc hiïån vaâ khöng bao lêu töi phaãi rúâi khoãi xûá Têy Taång àïí ài àïën nhûäng xûá xa laå. Bêy giúâ, khi töi àaä biïët nhûäng xûá êëy röìi, töi coá thïí noái rùçng àöëi vúái töi nhûäng xûá êëy coá veã kyâ dõ hún laâ töi tûúãng tûúång!



Vaâi ngaây sau àoá, töi cuâng vúái sû phuå àang ngöìi trïn búâ söng haånh phuác thò möåt ngûúâi kyå maä phi nûúác àaåi chaåy ngang. Khi y nhòn ra Minh Gia Àaåi Àûác, y àöåt ngöåt dûâng ngûåa àïën nöîi voá ngûåa hêët vùng nhûäng àaám mêy buåi xoay tñt trong cún gioá löëc. Y xuöëng ngûåa vaâ noái:

- Töi coá mang thöng àiïåp cuãa àêëng thêåm thêm gûãi cho võ Laåt Ma Lêm Baá.

Y ruát trong tuái aáo möåt bûác thú bao boåc úã trong möåt khùn choaâng theo nghi lïî truyïìn thöëng, vaâ sau khi chuyïín giao bûác thû cho töi vúái ba lêìn vaáy chaâo y beân lui goát thoát lïn lûng ngûåa vaâ phoáng nûúác lúán ài ngay.

Luác êëy töi khöng coân e deâ súå sïåt gò nûäa; kinh nghiïåm vûâa röìi cuãa töi úã dûúái hêìm àiïån Potala àaä àem cho töi sûå tûå tin. Töi beân múã bao thú vaâ àoåc bûác thöng àiïåp trûúác khi chuyïín giao cho Minh Gia Àaåi Àûác, sû phuå töi. Töi noái:

- Saáng ngaây mai, con phaãi àïën vûúân Ngoåc Uyïín àïí baái yïët àêëng thêåm thêm. Ngaâi cuäng coá múâi sû phuå cuâng àïën.

Sû phuå töi àaáp: - Lêm Baá, tuy thêìy khöng coá thoái quen thùm doâ nhûäng yá àõnh

thêìm kñn cuãa àûác Thaái Tïë, nhûng thêìy caãm thêëy rùçng khöng bao lêu con seä lïn àûúâng sang Trung Hoa. Coân thêìy, thò... nhû thêìy àaä noái vúái con, khöng lêu nûäa thêìy seä tûâ giaä coäi trêìn àïí quay vïì thûúång giúái. Chuáng ta haäy vui vúái ngaây höm nay va têån duång thúâi giúâ ñt oi coân laåi.

Qua ngaây höm sau, möåt lêìn nûäa töi theo con àûúâng quen thuöåc àïën vûúân Ngoåc Uyïín; sau khi xuöëng chên àöìi töi ài trïn àûúâng Lingkhor vaâ àïën trûúác cöíng vûúân. Minh Gia Àaåi Àûác cuâng ài vúái töi. Hai thêìy troâ chuáng töi cuâng coá möåt tû tûúãng giöëng nhau: Coá leä chuáng töi àang cuâng ài chung möåt lêìn cuöëi cuâng àïí viïëng thùm àêëng thêåm thêm. Nhûäng caãm nghô àoá chùæc hùén àaä hiïån roã trïn neát mùåt cuãa töi vò khi töi ngöìi möåt mònh vúái Àûác Àaåt Lai Laåt Ma, ngaâi noái:

- Giúâ phuát chia ly, àïí möîi ngûúâi ài möåt àûúâng bao giúâ cuäng àêìy sûå sêìu thaãm bi ai. ÚÃ àêy, trong ngöi nhaâ maát naây, ta àaä suy gêîm nhiïìu giúâi vïì vêën àïì töëi hêåu naây, laâ nïn úã laåi hay nïn ài khi xûá súã ta bõ naån ngoaåi xêm? Dêìu cho ta quyïët àõnh nhû thïë naâo cuäng coá ngûúâi phaãi chõu khöí súã. Lêm Baá con húäi, con àûúâng cuãa con

LOBSANG RAMPA 154


àaä àûúåc vaåch sùén vaâ têët caã con àûúâng àïìu khoá nhoåc gian nan. Gia àònh, töí quöëc, baån beâ... con phaãi boã hïët têët caã. Con seä gùåp trïn bûúác àûúâng àúâi cuãa con nhû con àaä biïët trûúác, sûå hiïíu lêìm, sûå nghi nan, àöë kyå cuâng sûå ngûúåc àaäi tra têën vaâ têët caã nhûäng gò àau khöí àùæng cay. Caách xûã thïë cuãa nhûäng ngûúâi ngoaåi quöëc rêët kyâ dõ vaâ khöng thïí giaãi thñch. Nhû ta àaä noái vúái con, hoå chó tin núi nhûäng gò hoå coá thïí laâm, nhûäng gò hoå coá thïí phên chêët trong caác phoâng thñ nghiïåm khoa hoåc. Coân caái khoa hoåc quan troång nhêët laâ khoa hoåc vïì chên ngaä, thò hoå khöng quan têm. Àoá laâ con àûúâng cuãa con, con àûúâng maâ con àaä choån trûúác khi sinh ra úã kiïëp naây. Ta àaä quyïët àõnh biïåt phaái con sang Trung Hoa trong nùm ngaây túái.

Nùm ngaây! Chó coân nùm ngaây thöi trong khi töi hy voång seä daâi àïën nùm tuêìn lïî.

Trïn àûúâng vïì tu viïån Chakpori, sû phuå vaâ töi khöng trao àöíi vúái nhau möåt lúâi naâo. Khi vïì àïën tu viïån ngûúâi múái noái.

- Lêm Baá, con phaãi vïì thùm cha meå, thêìy seä cho ngûúâi ài baáo tin cho cha meå con hay trûúác.

Cha meå töi? Thêìy töi àaä àöëi xûã vúái töi coân hún caã bêåc phuå mêîu. Vaâ khöng bao lêu ngûúâi seä tûâ giaä cuöåc àúâi: Ngûúâi seä tûâ trêìn trûúác khi töi quay trúã vïì Têy Taång trong vaâi nùm sau. Di tñch cuãa ngûúâi àïí laåi cho töi laâ caái xaác ûúáp maå vaâng àùåt taåi phoâng caác võ hoáa thên, caái thïí xaác vö tri maâ ngûúâi vûát boã nhû möåt caái aáo cuä àaä trúã nïn vö duång.

Qua ngaây thûá ba, töi trúã vïì nhaâ cuä cuãa töi. Töi ài möåt mònh vaâ ài böå nhû caái ngaây maâ töi rúâi khoãi nhaâ àïí ài vaâo tu viïån. Nhûng trong thúâi gian qua töi àaä trúã nïn möåt võ Laåt Ma vaâ möåt võ Sû Trûúãng. Cha meå töi àúåi töi úã nhaâ vaâ àoán tiïëp nhû möåt võ thûúång khaách. Töëi höm êëy töi laåi àïën vùn phoâng cuãa cha töi àïí kyá tïn vaâo quyïín gia phaã vaâ ghi vaâo àoá nhûäng tûúác võ cuãa töi. Sau àoá, töi laåi ài böå trúã vïì tu viïån, noá àaä trúã nïn nhaâ cuãa töi tûâ bêëy lêu nay.

Hai ngaây cuöëi cuâng cuäng tröi qua rêët mau. Trûúác ngaây lïn àûúâng töi àïën baái yïët Àûác Àaåt Lai Laåt Ma möåt lêìn cuöëi cuâng. Töi noá vaâi lúâi tûâ giaã vaâ ngaây ban ên huïå cho töi. Loâng töi se thùæt khi töi tûâ biïåt ngaâi. Caã ngaâi vaâ töi àïìu biïët rùçng töi gùåp ngaây trúã laåi khi ngaây tûâ trêìn úã coäi giúái bïn kia.

Qua ngaây höm sau töi lïn àûúâng vaâo luác bònh minh, bûúác ài chêåm chaåp vaâ loâng khöng hûáng khúãi. Laåi möåt lêìn nûäa töi bûúác



chên trïn con àûúâng thiïn lyá khöng möåt maái nhaâ riïng, hûúáng vïì nhûäng chên trúâi xa laå. Töi phaãi bùæt àêìu laåi têët caã. Ài àïën àiïím cao töåt cuãa truöng nuái, töi quay àêìu nhòn laåi rêët lêu, vaâ àoá cuäng laâ caái nhòn cuöëi cuâng cuãa töi xuöëng thaânh phöë thaánh àõa Lhassa.

Möåt con diïìu àún chiïëc àang bay lûúån trïn àiïån Potala. Hïët

Documents

Cac lat ma hoa than