CAMIN YAPISI İLE İLGİLİ ÖZELLİKLER

Prof. Dr. Sinan TATLIPINAR

Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları AD

Sunum Planı

• Kırıcılık indeksi (Refraktif indeks, n)

• Abbe sayısı (v)

• Gözlük camı materyalleri

• Asferik camlar

• Polarize camlar

• Fotokromik camlar

Refraktif İndeks

• Işık farklı optik ortamlarda farklı hızlara sahiptir.• Refraktif indeks: Işığın havadaki hızının

mercekteki hızına oranıdır.• Refraktif indeks artınca mercek daha ince

üretilebilir, ancak yansımalar ve dispersiyonu artar.

Abbe Sayısı

• Renk ayrışması (dispersiyon): ışığın dalgaboyuna göre kırıcılık indeksinin değişmesi

• Optik ortamların kırma indeksi verilirken yeşil (546 nm) için olan indeks kullanılır.

Abbe Sayısı

• Ernst Abbe (1840-1905)

• Abbe sayısı: optik ortamın renk ayrıştırma

özelliğini belirtmek için kullanılır.

• Abbe sayısının düşük olması dispersiyonun fazla

olduğunu ve düşük optik kaliteyi gösterir.

• Periferik görüşü etkilememesi için bu değer

30’dan düşük olmamalıdır.

Gözlük Camı Materyalleri

1. Cam (Mineral)

2. Plastik (Organik)

• İdeal cam materyali; yüksek kırıcılığa, yüksek Abbe değerine ve düşük yoğunluğa sahip olmalıdır.

Gözlük camları nasıl üretiliyor?

Cam (Mineral) Gözlük Camları

1. Kron cam (Crown, taç): En önemli içeriği

silisyum oksittir.

2. Flint cam: Çakmaktaşından üretildiği için bu

isim verilmiştir.

3. Yüksek kırıcılık indeksli mineral camlar (Ağır

Flint): Cam materyaline farklı elementler

eklenmesiyle kırıcılık indeksi artırılmıştır. 1.6

%30, 1.7 %40, 1.8 %50, 1.9 %60 daha ince

Büyükyıldız HZ. Gözlük camları, cam materyalleri ve kişiye özel gözlük camları. T Oft D 2011;41:26-34.

Plastik (Organik) Gözlük Camları

1. CR-39

2. Yüksek kırıcılık indeksli organik camlar

3. Polikarbonat

4. Triveks

CR-39

• Columbia Reçinesi (CR): Alil diglikol karbonat,

PPG firması, duroplast

• Kırıcılık indeksi mineral cama göre biraz düşük

olduğu için daha kalın ama yoğunluğu düşük

olduğu için yaklaşık yarı ağırlıkta, kırılmaya karşı

çok daha dayanıklı, kolay çizilebilir, ısı iletimi iyi

olduğu için az buharlanır. Dar çerçevede

eğrilebilir.

Yüksek kırıcılık indeksli organik camlar

• Vinil monomerine eklenen brom, klor ve kükürt kırıcılık indeksini yükseltmektedir.

• 1.6 indeks %40 daha ince• 1.67 indeks %55 daha ince• 1.74 indeks %60 daha ince

1.5 ve 1.6 indeks-8.0 D

1.6 ve 1.67 AS+6.0 D

Polikarbonat

• CD yapımında kullanılan materyal, termoplast

• CR-39 göre darbelere daha dirençli ancak yüzeyi yumuşak

• Tama yakın UV koruma

• Abbe sayısı düşük, işlenmesi zor

• Sporcu, işyeri ve çocuk gözlükleri

Triveks

• Yeni geliştirilmiş bir organik cam materyali (2001)

• CR-39 ve polikarbonatın olumlu taraflarını barındırıyor.

• Sporcu ve koruyucu gözlükleri, çocuk gözlükleri

Büyükyıldız HZ. Gözlük camları, cam materyalleri ve kişiye özel gözlük camları. T Oft D 2011;41:26-34.

Mineral ve organik camların karşılaştırılmasıÖzellik Mineral Organik

Refraktif indeks 1.52 (1.52-1.9) 1.5 (1.5-1.74)

Ağırlık Ağır Hafif

Kalınlık İnce Kalın

Çizilme Zor Kolay

Kırılma Kolay Dayanıklı

İletim İyi Daha az

Yansıma Fazla Daha az

Buğulanma Kolay Daha zor

Kirlenme Daha zor Daha kolay

Kimyasal madde Etkilenmez Etkilenir

Sıcaklık Etkilenmez Etkilenir

Montaj riski Fazla Az

UV blokaj Geçirir (320 nm) Geçirmez (355 nm)

Zamanla boyutlar ve iletim Değişmez Küçülür ve azalır

Renklendirme Fabrika koşullarında Kolay

Maliyet Daha ucuz Daha pahalı

CAM MATERYALLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

MATERYAL REFRAKTİF İNDEKS ÖZGÜL AĞIRLIK ABBE

CR-39 1.5 1.32 58

MİNERAL KRON 1.52 2.54 58

YÜKSEK İNDEKS PLASTİK 56

1.56 1.42 39

YÜKSEK İNDEKS PLASTİK 60

1.6 1.34 37

YÜKSEK İNDEKS MİNERAL 60

1.6 2.73 42

YÜKSEK İNDEKS MİNERAL 70

1.7 2.99 32

YÜKSEK İNDEKS MİNERAL 80

1.8 3.37 25

POLİKARBONAT 1.59 1.2 31

TRİVEKS 1.53 1.1 43-45

Asferik Camlar

• Asferik yüzey; kesitsel şekli dairesel olmayan bir

yüzeydir.

• Bu camlarda ön yüzey asferik, arka yüzey sferik veya

toriktir.

• Asferik gözlük cam tasarımının en önemli farkı cam ön

yüzünün daha düz olmasıdır. Ayrıca gözlük camı daha

incedir, daha hafiftir ve görüntü büyütücü etkisi daha

azdır.

• Daha pahalıdır.

Polarize Camlar

• Işık kaynakları tüm düzlemlerde ışık dalgaları

yayarlar.

• Polarize camın ekseni dik olarak yerleştirilirse

yalnızca dikey yayılan ışık geçecek ve yatay

yansımalar filtre tarafından tutulacaktır.

Polarize Camlar

• Bu camlar yansıyan polarize ışığı filtreleyerek

parlamayı ve yansımayı azaltırlar.

• İki cam tabakasının arasına vertikal yerleşimli

polarize filtre konmasıyla elde edilir.

Fotokromik Camlar

• UV etkisi ile renk değiştiren gözlük camları

• Materyal, cam (gümüş tuzları) veya organik olabilir.

• Mineral camlarda camın daha kalın olduğu bölgeler daha koyudur. Yeni geliştirilen organik fotokromiklerde fotokromik moleküller sadece cam yüzeyine yakın yerleştiğinden koyulaşma oranı homojen olup diyoptriden bağımsızdır.

Fotokromik Camlar

• Dezavantajları,- Fotokromik özellik ısıya bağımlıdır.

- Zamanla özellikler bozulur ve süre uzar.

- Gece görüşü azaltır.

- Araç içinde koyulaşmaz.*

*Transitions XTRActive