CAY CHO DE

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/8/2019 CAY CHO DE

    1/18

    Vi Bi Bo Trn NET(Bnh Gan v Cy "Ch ")

    Vin nn phc hi gan t cy ch

    T cy ch (cn gi l cy dip h chu, lo nha chu, trn chu tho), HongTh Thu H, sinh vin nm 4, ngnh Vi sinh Khoa Sinh hc, Trng H Khoa hct nhin (H Quc gia TPHCM), nghin cu iu ch c vin nn c kh nngbo v v phc hi gan b tn

    Cydip h chu , dn gian gi l cy ch Khc phc v ng ca cy ch

    Nhng vn v gan lun l mi quan tm ca nhiu ngi. Vi ngun nguyn liu st nhin, vi qui trnh sn xut khng ha cht c hi, khng cht bo qun, Thu H hvng Vin Dip h chu s tr thnh mt trong nhng thc phm chc nng gip con

  • 8/8/2019 CAY CHO DE

    2/18

    ngi phng trnh nhng bnh v gan v h tr tt cho nhng bnh nhn gan trong sutqu trnh iu tr.

    Trong dn gian t lu nay, ngi dn mt s ni dng cy ch tr nhiu bnhnh vim gan, vng da, lu, l lot, si mt... Theo cc nghin cu khoa hc, loi cy n

    cha mt s enzyme v hot cht c tc dng cha vim gan nh phyllanthine,hypophyllanthine

    nhiu nc, ngi ta dng cy ch nu ly nc ung nh thuc. nhiu vca Vit Nam, ngi dn cng dng cy ch sc ung ging nh cc loi thucnam, thuc bc...

    Tuy nhin, khi sc ln, loi cy ny cho ra nc c v rt ng nn rt kh ung. Di d hng dn ca TS. L Thanh Hng, Thu H thc hin qu trnh nghin cu vi mctiu iu chvin dip h chu, tn dng c v thuc v hn ch b ng ca cy ch.

    Va l thuc, va l ko

    Nguyn liu c Thu H ly t Vin Dc Liu bo m v sinh, mc d cy nnhiu trong thin nhin. Sau , cy ch c x l sch v tn thnh bt. gip csn phm lm ra khng cn v ng nh ban u, Thu H chn cch a thm bt xanh v ht sen vo tng v bi cng vi ng isomalt (loi ng dnh cho nhngngi b tiu ng, n king s dng) to v ngt

    Vin Dip h chu c bo ch thnh vin konh mt dng thc phm chc nng

  • 8/8/2019 CAY CHO DE

    3/18

    Ngoi ra, tinh du bc h l thnh phn gip cho vin nn c v the, hp dn v gic cnc thm vo. em cc loi nguyn liu ni trn phi trn li theo mt t l thch hpth s to ra c mt hn hp c mi v hp dn v khng cn v ng.

    Cng on ny c tin hnh ti phng th nghim ca Trng H Khoa hc t nhi

    Sau cng, hn hp tho dc c a i ng thnh vin ti Vin Y hc CtruynTPHCM. Nhng vin nn u tin ca qu trnh nghin cu ra i, c hnh dng thondi ging nh mt vin thuc.

    Thu H cho bit: Vi nhng vin nn dng ny, nu ai khng thch s dng thuc namhoc khng chu c mi v ca cc loi tho dc th c th ung vi nc. Nu aithch cm nhn th c th ngm vin nn cho tan t t.

    Vin Dip h chu c th nghim vi chut trng 8-10 tun tui bnhim c CCl4ti Phng Th nghim T bo gc Trng H Khoa hc t nhin TPHCM.

    Vi sn phm ny, nhng ngi khe mnh c th dng n nh nhng vin ko ngthng thng, va gip vui ming va tng cng cc cht bo v gan. Vi ngi bndng vin nn dng ny h tr iu tr. Tuy nhin, liu lng s dng cho mi mcch s khc nhau.

    Theo nghin cu, i vi ngi mc bnh v gan, mi ngy cn s dng 900 miligramcy ch kh, trong vng 30 ngy th s c chuyn bin tt. Theo tnh ton, vi trnglng mi vin nn nng 0,6 gram, trong c 30% l t cy ch th cn dng tithiu 18 vin/ngy, chia lm 3-4 ln cho mc ch cha bnh. i vi mc ch phng bnh th mi ngy dng di 10 vin ty theo thch, va bo v sc khe va c tcdng nh cc loi ko cao su, ko ngm gip vui ming.

    Quote:S liu v bnh siu vi gan B v C

    Hi ngh tiu ha gan mt Hoa K cho bit, 10 nm gn y c khong 193.100 ngcht do siu vi C, trong 165.900 ngi cht do vim gan mn tnh, 2.700 do ung thgan. Ngoi ra, khong 2 t ngi trn th gii hoc ang nhim virus vim gan B v350 triu ngi mang virus ny mn tnh.

    Theo bo co ca T chc Y t Th gii (WHO), vim gan B xp th 9 trong nhngnguyn nhn gy t vong. Vit Nam thuc vng dch t lu hnh cao ca siu vi B, t l

    nhim t 15 n 20%. Trong khi , Trung Quc, Chu Phi t l ny l t 8 n 20%;ng u, Nga l 2-7%; Bc M, c chu, Ty u thp nht, ch 0,1 n 0,5%.==========================================

    Vin nn dip h chu phc hi gan(home.vnn.vn/__vien_nen_diep_ha_chau_phuc_hoi_gan__-201326592-615533843-0)

  • 8/8/2019 CAY CHO DE

    4/18

    Vin nn dip h chu khc phc c v ng vn c ca loi cy ny, gip ngi dd dng s dng nh mt loi ko ngm d chu. y l sng kin ca mt sinh vin n4 Trng H Khoa hc T nhin (H Quc gia TPHCM)

    n tng t ni s v ng nght ca cy dip h chu (dn gian cn gi l cy ch Hong Th Thu H, sinh vin nm 4 ngnh vi sinh khoa sinh hc Trng H Khoa hcT nhin (H Quc gia TPHCM), tn nhiu thi gian nghin cu v iu ch cvin nn khng cn v ng m vn c kh nng bo v v phc hi gan b tn thng

    Sinh vin Hong Th Thu H v sn phm vin nn dip h chu. nh: N.ABo m v sinh

    Dn gian thng dng cy ch tr nhiu bnh nh vim gan, vng da, lu, l lot,si mt... Ngi ta thng dng loi cy ny nu thnh nc ung nh cc loi thunam, thuc bc... Theo cc nh khoa hc, loi cy ny cha mt s enzyme v hot chc tc dng cha vim gan nh phyllanthine, hypophyllanthine...

    Do hc ngnh vi sinh khoa sinh hc nn khi lm ti tt nghip, H ngh ngay nvic lm th no khc phc c v ng ca loi thuc ny. Sau mt thi gian nghcu di s hng dn ca TS L Thanh Hng, H iu ch c nhng vin nn tin c mi v thm ngon nh nhng vin ko.

    Nguyn liu iu ch vin nn l nhng cy dip h chu c ly t Vin Dc liu Nhng cy ny c trng trong iu kin bo m v sinh. H em nguyn liu ny vlm sch, sau tn thnh bt mn. H trn bt vi mt lng ng isomalt loing dnh cho nhng ngi n king - to v ngt.

  • 8/8/2019 CAY CHO DE

    5/18

    Ngoi ra, tng cng mi v cho sn phm, H cn phi trn thm mt lng bt xanh v ht sen vin nn c v thm t nhin. H cn b sung tinh du bc h vinn c v the, hp dn v gic ngi s dng.

    Loi c v ng

    Cng on tip theo l em hn hp tho dc ni trn ng thnh vin ti Vin Y hcC truyn TPHCM. Theo H, i vi nhng ngi c trc trc v chc nng gan m sv ng ca dip h chu th c th dng vin nn ung vi nc h tr iu tr. Nhng vin nn hu nh loi tr c mi v v ng ca loi cy ny.

    Cn i vi nhng ngi thch cm nhn th c th ngm vin nn tan t t nh dnhng vin ko ngm, va vui ming va tng cng cc cht bo v gan. Nhng vinnn ny c th nghim vi chut trng b nhim c CCl4 ti Phng Th nghim bo gc Trng H Khoa hc T nhin TPHCM v cho kt qu tt.

    Thu H cho bit thm: Vi ngun nguyn liu sch, t nhin, quy trnh sn xut khngha cht c hi, khng cht bo qun, ti hy vng s pht trin vin nn dip h chuthnh mt trong nhng thc phm hu ch trong cuc sng. i vi ngi bnh, mingy ch cn dng 3-4 ln, mi ln vi vin. Ngi khe mnh c th dng ty thchtrong khong t 1-10 vin/ngy tng cng chc nng gan, ngn nga cc bnh linquan n gan.

    ========================================

    Tc dng cha bnh ca cy ch rng ca(http://www.vnexpress.net/Vietnam/Suc...3/08/3B9CAD03/)

    http://www.vnexpress.net/Vietnam/Suc-khoe/2003/08/3B9CAD03/http://www.vnexpress.net/Vietnam/Suc-khoe/2003/08/3B9CAD03/
  • 8/8/2019 CAY CHO DE

    6/18

    Cy Ch Rng CaLoi cy ny cn c tn l dip h chu, cam kim, kim vn, dip he thi, lonha chu, trn chu tho..., tn khoa hc l Phyllanthus. T xa, ngi dn canhiu nc trn th gii s dng n trong vic tr nhiu bnh nh vim gan, vng

    da, lu, l lot, si mt, cm cm, thng phong...Theo cc nghin cu hin i, cy dip h chu cha mt s enzyme v hot cht c tdng cha vim gan nh phyllanthine, hypophyllanthine, alkaloids v flavonoids... Mtnghin cu cho thy, 50% yu t ly truyn ca virus vim gan B trong mu mt isau 30 ngy s dng loi cy ny (vi liu 900 mg/ngy). Trong thi gian nghin cu,khng c bt k s tng tc no gia dip h chu vi cc thuc khc.

    Theo mt nghin cu tin hnh nm 1995, cy thuc ny c tc dng li tiu, gim huyp tm thu ngi khng b tiu ng v gim ng k ng huyt bnh nhn ting.

    T 2.000 nm nay, y hc c truyn ca nhiu dn tc s dng dip h chu chavng da, lu, tiu ng, u x tuyn tin lit, hen, st, khi u, au n ko di, to bn, vim ph qun, ho, vim m o, kh tiu, vim i trng... N cn c p ti ccha cc bnh ngoi da nh l lot, sng n, nga ngy...

    Ngi Peru tin rng dip h chu c tc dng kch thch bi tit nc mt, tng cngchc nng gan v dng n iu tr si mt, si thn. H x vn cy thuc, un si (ncch sc thuc ca Vit Nam), cho thm cht nc chanh, chia ung 4 ln trong ngy. Ncng c dng cha vim bng quang, vng da ph, ri lon tiu ha, au bng kinh. Ngi Brazil, Haiti cng dng cy thuc ny cha cc bnh tng t.

    Ti cc vng khc Nam M, dip h chu c s dng rng ri tr vim gan B,vim ti mt, thn, thng phong, st rt, thng hn, cm, cm lnh, kit l, au d dmn nht, l lot, ung c. N cn c s dng nh mt thuc gim au, kch thchngon ming, kch thch trung tin, ty giun, li tiu, iu ha kinh nguyt ph n...

    Ti nhiu nc chu (nh n , Malaixia...), ngi dn cng dng dip h chu cha vim gan, vng da, hen, lao, kit l, lu, vim ph qun, vim da, vim ng titniu, giang mai.

    BS Quch Tun Vinh, Sc Khe & i Sng[/B]

    ==========================================

    Cha vim gan siu vi B bng cy ch 24/03/2009 9:50

    Bc L Ch Trung gp c thy thuc gii v tn tm, chn on ng bnh ca bl vim gan siu vi B. Sau bc c bn b gii thiu s dng cy ch sc nc

  • 8/8/2019 CAY CHO DE

    7/18

    ung mi ngy tr bnh nh trong th bc k. n nay bc khe hn, sng lc quv thot cn bnh him ngho.Chng ti xin b sung vi kin v cy thuc trn.

    Cy ch hay cn gi l ch rng ca, dip h chu, tn khoa hc l Phyllanthus

    amarus, c thnh phn hot cht gm alcaloit, flavonoit, vitamin C..., Trong kinh V ca n ghi tc dng chnh ca cy l gii c v bo v t bo gan.

    Nhng nm sau ny nhiu cng trnh ca cc nh khoa hc Trung Quc, Nht, chu MLatin, Philippines, Cuba, Nigeria, Guam, Bc Phi v Ty Phi cng cng b cy ch cha bnh vng da v vim gan siu vi B. Cc nghin cu trn thc nghim ca cc nhkhoa hc trong v ngoi nc chng minh c ch tc dng ca cao ch chnh l ch s sao chp t bo ca virus vim gan B (HBV), khng cho virus sinh sn.

    Gio s S. Jayaram v cc cng s ca i hc Madras (n ) th nghim trn 28ngi tnh nguyn nhim virus vim gan B, ung liu 250mg ch t 1-3 thng, t

    ngi khi bnh l 54,5%. Nu trch ly hot cht v bo ch dng vin nang 200mg,ung ba ln trong ngy, sau 15-20 ngy iu tr, t l khi bnh l 59%.

    Cy ch cn c chng minh c tc dng iu ha huyt p, l cng trnh nghincu kt hp gia Nht v Paraguay.

    Bn cnh s dng cy ch , bc Trung cn n ung king c, cai ru, thuc l, gimn cht bo, iu gip gan khng b nhim c, cng khng phi lm vic qu ti mcn tng cng hot ng ca gan. ng y cn ch trng yu t tinh thn, thi lcquan, yu i, nng tp luyn th dc, nhng iu cng gp phn ci thin cho ganChnh nh nhng iu trn, bc phc hi sc khe, khng cn lo lng bun phin vcn bnh trn na.

    Bc Nguyn Vit K ch ni mnh b vim gan siu vi mn tnh (m khng ni r loi g)v s dng va thuc ty thuc nam, nhng bnh khng thuyn gim, bc s likhuyn khng c ung ch rng ca. V vy theo bi vit ca chng ti, bc c ththam kho v cy ch hiu tc dng ca n. Nu bc c y cc kt qu xnghim v mun s dng thuc nam, bc nn n cc phng khm y hc c truyn c utn c chn on chnh xc hn trc khi quyt nh dng cy dip h chu haykhng. Khng nn nghe li khuyn ca ngi quen khi cha c kt qu chn on chuxc.

    DS L Kim Phng / Tui Tr(H Y dc TP.HCM)

    =========================================================================

    Ung cy ch lm lui bnh vim gan B(http://blog.yume.vn/xem-blog/viem-ga....35CAE3B6.html)

    http://blog.yume.vn/xem-blog/viem-gan-b-va-cay-cho-de.namren.35CAE3B6.htmlhttp://blog.yume.vn/xem-blog/viem-gan-b-va-cay-cho-de.namren.35CAE3B6.html
  • 8/8/2019 CAY CHO DE

    8/18

    C ngi mc bnh vim gan siu vi B kin tr ung nc sc t cy ch dn dnkhi st, n c, ng c, khe li.

    Lng y V M Lu, huyn Ha Thnh, tnh Ty Ninh,ang cm cy ch -nh: HONG THCH VN

    Ti b st lin tc nhiu ngy, vng da, vng mt, khng n c, chn, tay, bng v m b sng. Khm nghim bc s khoa ly Bnh vin Thng Nht cho bit ti b bnh vimgan siu vi B rt nng. Ti v gia nh, cc ng nghip rt lo lng bn khon.

    c s quan tm ca tp th bc s, iu dng tn tnh chm sc cu cha, ngy mtruyn mu, truyn dch, cho dng thuc dn dp lin tc bn thng, ti vt qua ccn nguy kch dn dn khi st, n c, ng c, khe li.

    Sau bn thng ri iu tr, ti c xut vin. Gia nh v ti trn y nim vui v bin cc bc s iu tr cho ti.

    ng hn, sau mt thng ti n bnh vin ti khm. Bc s gi li iu tr. Gan ti di bin xu, au m vng h sn phi, chn b sng li, ngi mt ko di v c lplp li chu k ti khm v iu tr nh vy ko di hn hai nm lin tc. Ti v gia nhrt lo lng.

    Sang nm th ba t nm ti b bnh ti v thm li ng bo trc y bao bc gip ti trong khng chin. B con rt lo lng, thng mn v ch nhiu cy thuc tr ganc bit l cy ch . Ti n Bnh vin Y hc dn tc tnh nh hi cc lng y, hkhuyn dng cy ch l tt nht.

    Cch dng: 50 gam/ln, ung lin tc su thng; ri dng 30 gam/ln ung lin tc suthng tip theo. Dng 20 gam/ln, ung lin tc cho c nm tip theo v dng 15 gam/llin tc nhng nm sau n khi lnh bnh. V sau ny ti dng khng lin tc 5-10gam nu nc ung thay tr rt tt.

  • 8/8/2019 CAY CHO DE

    9/18

    Th l ti ung nc sc t cy ch em li kt qu khng ng.Sau khi ti ung nsc t cy ch hai thng lin tc ca nm th ba (k t ngy ti lm bnh) n bnhvin ti khm, bc s cho bit bnh gan ti tin trin rt tt gan khng to, men gan hthp, h sn phi khng cn au, khng cn mi mt, n ng bnh thng.

    V cng t ngy n nay, mt vi nm hoc lu hn na ti mi i ti khm. Mi lti khm, bc s cho bit gan ti bnh thng, ch men gan hi cao mt cht. Khngng lo ngi g na nhng ch gi gn sc khe, n ung king c l c. Ti b hthuc l, ru bia, du m. Hng ngy lao ng nh va sc, 60 pht p xe th dc schiu. 20g i ng, 4g30 dy lao ng hoc th dc. Sng lun lc quan, vui v, tin tkin tr. Nh vy hn 29 nm ti vt qua cn bnh him ngho.

    Chng ti xin b sung vi kin v cy thuc trn.

    Cy ch hay cn gi l ch rng ca, dip h chu, tn khoa hc l Phyllanthusamarus, c thnh phn hot cht gm alcaloit, flavonoit, vitamin C, Trong kinh V

    ca n ghi tc dng chnh ca cy l gii c v bo v t bo gan. Nhng nm ny nhiu cng trnh ca cc nh khoa hc Trung Quc, Nht, chu M Latin,Philippines, Cuba, Nigeria, Guam, Bc Phi v Ty Phi cng cng b cy ch cha bnh vng da v vim gan siu vi B. Cc nghin cu trn thc nghim ca cc nh khoahc trong v ngoi nc chng minh c ch tc dng ca cao ch chnh l c chs sao chp t bo ca virus vim gan B (HBV), khng cho virus sinh sn.

    Gio s S. Jayaram v cc cng s ca i hc Madras (n ) th nghim trn 28ngi tnh nguyn nhim virus vim gan B, ung liu 250mg ch t 1-3 thng, t ngi khi bnh l 54,5%. Nu trch ly hot cht v bo ch dng vin nang 200mg,ung ba ln trong ngy, sau 15-20 ngy iu tr, t l khi bnh l 59%.

    Cy ch cn c chng minh c tc dng iu ha huyt p, l cng trnh nghincu kt hp gia Nht v Paraguay.

    Bn cnh s dng cy ch , bc Trung cn n ung king c, cai ru, thuc l, gimn cht bo, iu gip gan khng b nhim c, cng khng phi lm vic qu ti mcn tng cng hot ng ca gan. ng y cn ch trng yu t tinh thn, thi lcquan, yu i, nng tp luyn th dc, nhng iu cng gp phn ci thin cho ganChnh nh nhng iu trn, bc phc hi sc khe, khng cn lo lng bun phin vcn bnh trn na.

    Bc Nguyn Vit K ch ni mnh b vim gan siu vi mn tnh (m khng ni r loi g)v s dng va thuc ty thuc nam, nhng bnh khng thuyn gim, bc s likhuyn khng c ung ch rng ca. V vy theo bi vit ca chng ti, bc c ththam kho v cy ch hiu tc dng ca n. Nu bc c y cc kt qu xnghim v mun s dng thuc nam, bc nn n cc phng khm y hc c truyn c utn c chn on chnh xc hn trc khi quyt nh dng cy dip h chu haykhng. Khng nn nghe li khuyn ca ngi quen khi cha c kt qu chn on chuxc.

  • 8/8/2019 CAY CHO DE

    10/18

    DS L KIM PHNG (H Y dc TP.HCM)=========================================

  • 8/8/2019 CAY CHO DE

    11/18

  • 8/8/2019 CAY CHO DE

    12/18

    Cy Ch - Dip H Chu

    =======================================Cy ch rng ca hay cn gi l cy ch , dip h chu, dip h chu ng. Tn HVit khc: trn chu tho, nht khai d b, dip hu chu. Cy c ht trn xp thnh h

  • 8/8/2019 CAY CHO DE

    13/18

    di l nn gi l dip h chu (dip: l, h: di, chu: ngc trn) (danh php khoa hPhyllanthus urinaria, ng ngha: Diasperus urinaria (Linnaeus) Kuntze; Phyllanthusalatus Blume; P. cantoniensis Hornemann; P. cantoniensis Schweigger (1812), khngHornemann (1807); P. chamaepeuce Ridley; P. lepidocarpus Siebold & Zuccarini; P.leprocarpus Wight; P. nozeranii Rossignol & Haicour.).

    Miu t

    Cy thn tho sng mt nm (i khi lu nm), mc thng hay nm b, cao ti 80 cm;thn cy to nhiu nhnh gn gc; cc nhnh nm sng soi hay thng, c cnh, c lcng dc theo mt bn. Cc l xp thnh hai dy; cc l km hnh trng-mi mc, khon1,5 mm, gc l km c tai d thy; cung l km rt ngn; phin l mng nh giy, thudi hay thun di-trng ngc hoc gn nh thng, i khi hi cong hnh li lim, kcthc 4-10 x 2-5 mm, phn xa trc mu lc xm hoc nht nht, hoc i khi nhum mnh , phn gn trc mu lc ti hay sm, gc l ch yu t, i khi khng i xnthy, mp l c lng rung, nh l thun trn, t hoc c chp nh nhn u; cc gn l

    bn 4-5 cp, d thy.Cy n tnh cng gc. Hoa c mc thnh chm 2-4 hoa dc theo phn ngoi bin cacc cnh nh, l i 6, hnh elip ti thun di-trng ngc, kch thc 0,3-0,6 x 0,2-0,4mm, mu trng hi vng, nh t; cc tuyn a mt hoa 6, mu lc; nh hoa 3; ch nhhp nht hon ton thnh ct mnh d. Hoa ci dc theo phn gia v phn di ca cnh, 1 hoa; cung hoa khong 0,5 mm, vi 1-2 l bc con gc cung. Cung hoakhong 0,5 mm; l i 6, hnh trng ti hnh trng-mi mc, gn bng nhau, khong 1mm, mp l i dng mng, mu trng hi vng, khng rng trn qu; a mt hnh trnnguyn; bu nhy hnh trng hay hnh cu, vi cc vy ni d thy; vi nhy 3, t do, i nh, cc thy cun ngoi.

    Qu nang hnh cu, ng knh 2-2,5 mm, vi cc vt ni hi , nt sn c vy.

    Ht hnh 3 mt, kch thc 1-1,2 x 0,9-1 mm, mu nu hi xm nht, vi 12-15 lngn ngang r nt lng v cc mt, thng vi 1-3 vt lm su hnh trn trn mt. Rahoa trong khong thng 4-6, kt qu thng 7-11.

    Phn b

    Sinh sng trn cc cnh ng kh, ven ng, vng t b hoang, ba rng; di cao100-600 m. Phn b: n , Bhutan, i Loan, Indonesia, Lo, Malaysia, Myanma, Nepal, Nht Bn, Sri Lanka, Thi Lan, Trung Quc (cc tnh An Huy, Phc Kin, Qungng, Qung Ty, Qu Chu, Hi Nam, H Bc, H Nam, H Bc, H Nam, Giang T,Giang Ty, Thim Ty, Sn ng, Sn Ty, T Xuyn, Ty Tng, Vn Nam, ChitGiang), Vit Nam v Nam M.

    Phn bit

    Ngoi ra ngi ta cn dng cy ch qu trn (Phyllanthus niruri Linn), l cy tho

  • 8/8/2019 CAY CHO DE

    14/18

    mc hng nm, nhn. Thn mu hng nht, cc cnh c gc. Cm hoa nch gm 1 hoc v 1 hoa ci hoc ch c hoa ci. Hoa c c cung rt ngn, i 5-6 hnh bu dcmi mc, a mt gm nhng tuyn rt b, nh 3. Hoa ci cng c cung ngn, i 5-6ging hoa c nhng rng hn mt t, a mt hnh u c 5 thy su, cc vi nhy rngn, ri nhau ch i u, bu hnh cu. Qu nang hnh cu. Ra hoa t thng 1-10.

    Cy mc di trong vn, gp khp ni cc min nhit i.Cch s dng

    Nh tan cy, ra sch phi nng gn kh, em phi trong rm. Cy c v hi ng ngtnh mt. Theo kinh nghim dn gian, ton b cy c s dng lm thuc, c tc dnggim au, cha vim gan, thng tiu, c ni cn s dng cha bnh vim gan virus B, ttr con cam tch, ph thng do vim thn, nhim trng ng tiu, si bng quang, vimrut, tiu chy, hng sng au.

    ( http://fdlserver.wordpress.com/2008/...rang-c%C6%B0a/ )

    Lm giu nh trng cy him: Dip h chu, cy di thnh cy vngt ai ng cy dip h chu ng (tn thng gi l cy ch thn xanh) gi y ligip nhiu nng dn Ph Yn khng ch cm no o m m cn lm giu.

    Dip h chu ng (tn khoa hc Phyllanthus amarus) l cy thuc c ngi dndng t lu i cha vim gan, vng da, vim thn, ph thng, iu kinh. Gn y,c chit xut ch to ra vin nang Hamega gip h men gan, h tr iu tr bnh ganhim m, vim gan B, x gan, iu tr vim gan do vi-rt... Nhu cu nguyn liu dip chu ng hin ang rt ln trong nc v trn th gii.

    K s L Th Tuyt Anh, Gim c Trung tm Nghin cu v sn xut dc liu minTrung (TTDLMT) ng ti thn a Ng, x Ha Hip Nam, huyn ng Ha, Ph Yncho bit: hin trin khai trn 20 ha cho 100 h nng dn ti Ph Yn trng dip hchu. Kt qu kho nghim nhiu nm qua ca TTDLMT cho thy iu kin sinh thivng ven sng, t ct ti cc huyn Ph Ha, Ty Ha, ng Ha... rt thch hp trngcy dip h chu cht lng cao ch bin thuc v xut khu.

    Mt vng rng ln t rau mu phng Ph Thnh (TP TuyHa, Ph Yn) nm ven h lu sng Ba, ch trong vi nm nay tr thnh mt vng chuyn canh dip h chu tr ph. ng

    Chu Vn ng ( khu ph 3, phng Ph Thnh) k: gia nhng chuyn 6 so (500m2/so) t trng rau mu sang thmcanh dip h chu t 2 nm nay; quy trnh k thut, ging vmt s loi phn bn vi sinh u c TTDLMT h tr, li rnglun xp x 60 triu ng/nm, gp 2 ln trng rau mu v gp10 ln trng la trn cng din tch. Mt u im na, theo ngng, l ch cn lm ng quy trnh lm t k, ti nc nh mi ngy hai bn, bn phn vi sinh ng liu... th chng phi lo su bnh hay cy km pht trin.

    Chi tit v quy trnhtrng v cung ng cydip h chu, b con cth lin h TTDLMTtheo s T057.3536009; Gimc k s L Th TuytAnh: 0913.148.019.

    http://fdlserver.wordpress.com/2008/07/03/cho-d%E1%BA%BB-rang-c%C6%B0a/http://fdlserver.wordpress.com/2008/07/03/cho-d%E1%BA%BB-rang-c%C6%B0a/http://fdlserver.wordpress.com/2008/07/03/cho-d%E1%BA%BB-rang-c%C6%B0a/
  • 8/8/2019 CAY CHO DE

    15/18

    Cui nm 2008, Hi ng khoa hc cng ngh tnh Ph Yn cho trin khai d nTrng v pht trin cy dc liu an ton, ph hp vi vng t Ph Yn lm thutrong nc v xut khu. Theo , vi kinh ph trn 1,8 t ng, t nay n cui nm2010, TTDLMT s chuyn giao ging, vn v cng ngh cho nng dn trng 15 ha dliu, trong cy dip h chu chim n 10 ha. D n m bo u ra cho ngi trn

    vi thu nhp t 150-200 triu ng/ha/nm. Dip h chu c th cho nng sut 15-16tn/ha/v t 50-60 ngy, mi nm trng c 4-5 v.

    K s Tuyt Anh lu : Nng dn mun trng dip h chu nn lin h v c hp nc th vi cc n v chc nng m bo cung ng sn phm ng tiu chun theoiu tit ca nhu cu th trng, trnh ri ro.

    Hng Phin

    Dip h chu c phi thuc thn?Tp ch s 3/2010

    ng bi: CN. Phm Ninh HiTh hai, 05 Thng 7 2010 15:50Gn y trong nhn dn truyn tng nhau mt loi sn phm ng gi pha dng lm tr ung c tc dnh " Thn Dc", cha c bch bnh,, l tr Dip H Chu. Vy thc cht loi " Thn dc ychng ti xin gi n bn c nhng thng tin lin quan sau y.Theo nghin cu v pht hin ca Gio s tin s ho dc Tt Li trong cun "Nhng cy thuc vthuc Vit Nam", Nh xut bn Khoa hc v k thut in nm 1991 th Dip H Chu thc ra l cy ch rng ca, c tn khoa hc Phyllanthus urinaria, thuc h thu du (Euphorbiaceae).

    Cy ch rng caCy ch rng ca l mt loi c mc hng nm, cao chng 30 cm, thn gn nh nhn, mc thng mang cnh, thng c mu . L mc so le, lng l trng nh l kp, phin l thun di 5- 15mm, rng5mm, u nhn hoc hi t, mp nguyn nhng hi nh c rng ca, rt nh, mt di mu l xanh, khcung hay c cung, rt ngn. Hoa mc k l, nh, mu nu, n tnh, hoa c hoa ci, cng gc, u cnh, ci di. Hoa khng cung hoc c cung rt ngn. ng knh qu c th t ti 2mm,lng lng di l. Gi dip h chu, theo phin m Hn - Vit: dip= l, h = di, chu = ht, ngha ldi mt l. Ht 3 cnh, hnh trng, mu nu nht, c vn ngang.Cy ch rng ca mc hoang khp ni trong nc ta cng nh khp cc nc vng nhit i. Ng

  • 8/8/2019 CAY CHO DE

    16/18

    dng ton cy hi v lm thuc. Ma hi quanh nm, nhng tt nht vo ma h. Thng dng ti, c k phi Nm 1961, Phng ng y Vin vi trng Vit Nam nghin cu thy cy ch rng ca c mt s tc dnkhng sinh.Kinh nghim t lu nhn dn rt hay dng cy ch rng ca lm thuc, gi nt vi mui cha inh rmn nht. Cn c tc dng cha bnh gan, cha st, au mt, rn cn. Ngy ung 20 -40 g cy ti, sao

    sc c m ung. Dng ngoi khng c liu lng.Theo cc ti liu n , trong cy ny c mui kali v cht ng, c dng lm thuc thng tiu tin, hlm thuc thng sa... Vit Nam, nghin cu trng v ch bin cy thuc thuc Vin Dc liu, B Y t cng nghin thnh cng v a vo sn xut i tr sn phm Tr Dip H chu,. Hi Dng, cy ch rng ca d kim, cy mc t nhin khp ni, nhng hin cha thy c ssn xut, ch bin. Sn phm c sn xut t cy ch rng ca mi thy xut hin trn th trnDng t nm 2009, c ngun gc t phia Nam, do Trung tm nghin cu v sn xut thuc min Trunti tnh Ph Yn sn xut, sn phm c tn Tr Dip H Chu dng sy kh, p khun c ng gi ni250g/gi, c gi bn 50.000/gi.Theo gii thiu trn nhn sn phm, y l sn phm sch, thnh phn gm 100% l Dip H Chu, c cdng: H tr iu tr vim gan, mn nht, vim da, l nga. Cch dng: 10 gram l Dip h chu v1000ml nc un si, dng c ngy.Hu ht nhng ngi s dng sn phm ny khi c hi u kt lun l rt tt, gip n ngon mchng i, d ng, ng su...Tuy nhin s dng bt tin do l Dip H Chu nh, mng kh v nh nn khi cho vo m pha tr thhay b vng vi, v khi rt m thng tc vi, nc ra theo c b, cn vic bo qun cng bt tin nhtrong iu kin ma m thng xuyn. Nh vy c th thy rng Dip H Chu khng phi l mt sn phm g cao sang, xa l, m n chnh lch rng ca, l mt loi cy thuc nam d kim, r tin nhng c nhiu tc dng lm thuc rt qu,ngi u c th t ch s dng. Cn vi sn phm hin bn trn th trng vn quan tm ca tiu dng l sch v tnh tin ch khi s dng sn phm. y l vn nh sn xut nn bit khng cs pht trin bn vng ring ca doanh nghip m cn v sc kho, v li ch chung ca cng n Nguyn Vn Bi ng trn tp ch KHCN&MT s 3/2010

    Cu chuyn v cy Dip hchu B Nicole Maxwell thng xuyn gp g cc php s v nhng ngi n vng sng Amazon. Thigian sau , b c gp mt ngi c tng s dng Chanca Piedra trong cha bnh ti c. ng tani rng c ti 94% bnh nhn ca mnh c hi u cho bit si thn hon ton loi tr sau 1- 2 tuiu tr. Tuy nhin vi gi sau khi loi b c si thn, mt vi bnh nhn b chut rt. Nhng thythuc khc phng vn nhng bnh nhn c Nicole Maxwell cho s dng Chanca Piedra. H u nrng c th s dng vo bt c thi gian no v khng xy ra tc dng ph g.

    Chaca piedra l cy g?

    chnh l cy Phyllanthus ninuri, mt cy thuc cng h vi cy Phyllanthus amarusm dn ta gi lDip h chu ng, cn cy Dip h chu ngt c gi vi tn Phyllanthus urinaria..., cng tr nnquen thuc vi ngi dn Vit Nam di tn gi dn d l Ch rng ca, hoc m miu hn l Dip hchu (ngc di l).

    Nhng cy thuc cng h EUPHORBIACEAE cng c tm thy nhiu quc gia trn th gii, v ngta cho rng y l mt dc tho ph bin cc nc nhit i. Ti n , theo m t ca cc nh khohc, cy thuc ny c th cao t 30 - 60cm v c hoa mu vng. Ngoi ra cn c tm thy cc nckhc nh Trung Quc ( Phyllanthus urinaria), Cu Ba, Nigeria, Guam, Philippines... Ton b cy c sdng lm thuc, c tc dng gim au, cha vim gan... Cc nh khoa hc chng minh y l mt cy

    http://fcm.vn/thuoc-va-vi-thuoc/61-thuoc-va-vi-thuoc/2029-cau-chuyen-ve-cay-diep-ha-chau.htmlhttp://fcm.vn/thuoc-va-vi-thuoc/61-thuoc-va-vi-thuoc/2029-cau-chuyen-ve-cay-diep-ha-chau.htmlhttp://fcm.vn/component/mailto/?tmpl=component&link=aHR0cDovL2ZjbS52bi90aHVvYy12YS12aS10aHVvYy82MS10aHVvYy12YS12aS10aHVvYy8yMDI5LWNhdS1jaHV5ZW4tdmUtY2F5LWRpZXAtaGEtY2hhdS5odG1shttp://fcm.vn/thuoc-va-vi-thuoc/61-thuoc-va-vi-thuoc/2029-cau-chuyen-ve-cay-diep-ha-chau.html?tmpl=component&print=1&layout=default&page=http://fcm.vn/thuoc-va-vi-thuoc/61-thuoc-va-vi-thuoc/2029-cau-chuyen-ve-cay-diep-ha-chau.htmlhttp://fcm.vn/thuoc-va-vi-thuoc/61-thuoc-va-vi-thuoc/2029-cau-chuyen-ve-cay-diep-ha-chau.html
  • 8/8/2019 CAY CHO DE

    17/18

    thuc mang li nhiu ch li cho sc khe con ngi.

    Cng dng ca Dip h chu

    Ti Php, Chanca Piedra cn c s dng iu tr si thn, si mt. Sn phm ca Chanca Piedra gi lPilosuryl, c bn nh mt thuc li tiu. Chanca Piedra c th s dng ko di nhm khi phc chcnng bnh thng ca gan v gii c c th (do gan c chc nng thi c, chng c cho c th).

    Vic n cc thc n c nhiu b, sa, tht, ng, thc n nhanh, ha cht st trng, ung nc tit trng bng Clo, nc cha k sinh trng, s dng thuc trnh thai ph n tr v hormone ph n mn kinh

    iu tr bng cc hormone steroid, ha tr liu iu tr ung th, s dng thuc cha bnh tim mch v ngnga chng long xng... cng chnh l nhng nguyn nhn thng gp gy tn hi cho gan.

    Mt nghin cu c tin hnh ti trng i hc Dc Santa Catarina (Brazil) vo nm 1984 v ChancPiedra pht hin c mt alkaloid l phyllan thoside. Alkaloid ny c tc dng chng co tht mnh.Phyllanthoside c tc dng chng co tht c vn v c trn, do vy c th gii thch c hiu qu cha bnh ca n trong iu tr si thn, si mt.

    Cc nh nghin cu Brazil cng khm ph tc dng gim au mnh v bn vng ca vi ging Phyllanthus, bao gm Phyllanthus niruri. Trong mt cun sch c ta "Cats claw, cy leo cha bnh" ca Peru, tcgi Kenneth Jones dnh hn mt chng mc ni v Chanca Piedra.

    Chng ta bit rng, morphin l mt thuc gim au gy nghin c in nht trn th gii v indomethacicng l mt thuc chng vim, gim au. Th nhng, trong cc cuc th nghim, Phyllanthus niruric tcdng gim au mnh hn indomethacin gp 4 ln v mnh hn 3 ln so vi morphin!

    Tc dng gim au ca Phyllanthus c cc nh khoa hc Brazil cho l do axit gallic, ester ethyl v hnhp steroid nh beta sitosterol v stigmasterol. T nhng nm 1960 c thng tin ni v Chanca Piedra. Nhng nghin cu ca Brazil v n trc ht c p dng trn nhng ngi bn x. Trong mt vinghin cu khc c bo co, ngi ta khng thy c s khc bit no ca Phyllanthus niruni vPhyllanthus amarus v cc hot cht ca 2 cy ny l ging nhau.

    Trong thc t, cc nh khoa hc cho rng n ch l mt loi cy vi hai tn gi khc nhau m thi. Tc dchng co tht ca Chanca Piedra trong nghin cu gia nm 1980 ca cc nh khoa hc Brazil gii thctc dng iu tr si thn v si bng quang trong dn gian ca cy thuc ny.

    Nhng Alkaloid ca Phyllanthusc tc dng lm gin c, c bit l i vi c quan bi tit. Cc nhnghin cu phng on n c tc dng lm mn si ng tit niu (thn v bng quang).

    Nghin cu ca Nht Bn v n trong nm 1980 xc nh nhng tc dng iu tr ca Chanca Piedi vi bnh gan l do tc dng ca cc hot cht phyllanthin, hypophyllathin v triacontanal. Glycosidec tm thy trong Chanca Piedra c ch men Aldose reductase (AR), do cc nh nghin cu Nht Bkt lun thng qua mt nghin cu tin hnh vo nhng nm 1988 - 1989. Cn vo cc nm 1994 - 1995,cc nh khoa hc Brazil pht hin tc dng gim au ca Chanca Piedra. Trong mt ghi ch c bit,

  • 8/8/2019 CAY CHO DE

    18/18

    cui nhng nm 80, Break Stone gy c s ch i vi ton th gii v tc dng chng virus vimgan B ca cy thuc ny.

    Nhng th nghim lm sng trn tr em vi bnh vim gan truyn nhim bng mt thuc cha Phyllanthusamarus ca n cho kt qu ha hn trong c Invivo v Invitro. Nghin cu Invitro v s c ch vivim gan B ca Break Stone c bo co ti n vo nm 1982. Trong nghin cu trn Invivo, Break Stone cng loi tr virus gy bnh vim gan B nhng ng vt c v trong 3 - 6 tun.

    Nhng nghin cu khc tin hnh vo nhng nm 1990 - 1995 cho thy Chanca Piedra c tc dngchng li virus vim gan B.

    Chng ta cng bit rng virus vim gan B khng ch tn ti trong giai on cp tnh m cn tn ti trong cth v c th tin ti gy ung th gan. Cc nghin cu cho thy c ti 90% bnh nhn b ung th gan tng mc bnh vim gan virus B v y qu l mt iu ng s! Phyllanthus niruri v Phyllanthus amatrus cho thy cc dc cht t nhin khng c m n cha ng c tc dng i vi virus vim gan B.

    Cy thuc ny cn c tc ng ti c h thng min dch ca c th. Khi m AIDS tr thnh i dch nguhim trn th gii v cho ti nay vic iu tr vn cn l mt thch thc i vi khoa hc, th nhng nghicu gn y nht ca Break Stone pht hin tc dng chng virus HIV ca cy thuc ny. Vo nm1992, cc nh khoa hc Nht Bn cng khm ph tc dng c ch s pht trin HIV-1 ca Phyllanthusniruri thng qua s km hm qu trnh nhn ln ca virus HIV vi cao lng ca cy thuc. Trong mtnghin cu khoa hc c tin hnh vo nm 1996, Vin nghin cu Dc hc Bristol Myezs Squibb cn chit xut c t nht mt hot cht c tc dng ny v ngi ta t tn n l "Nuruside".

    Dip h chu c c tnh khng?

    Ngi ta khng gp bt c c tnh no ngoi tr hin tng gy chng chut rt trong thi gian s dnthuc. Nu c hin tng chut rt th cn gim 1/2 liu iu tr, thuc m bo an ton ph n c tha

    BS. QUCH TUN VINH - ykhoanet.com