1

İLAHİYAT LİSANS TAMAMLAMA PROGRAMI

Ünite :5

CAYNiZM (JAINISM)

Doç. Dr. Cengiz BATUK

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Temel Özellikleri

Kuzey Hindistan’ın Bihar bölgesinde MÖ 6. yy. da ortaya çıkmıştır.

Vedaların diline, dini otoritesine ve onlardan kaynaklanan uygulamalara karşıdırlar.

Kast sistemine karşıdırlar.

Alemin yaratılması ve sonrasında Tanrı ya da Tanrısal varlıkların rolü olduğunu kabul etmezler

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Temel Özellikleri

Nihai kurtuluş katı bir asketik yaşantıyla mümkündür.

Samsara’dan ebedi olarak kurtulmak mümkündür.

Şiddetin her türlüsüne karşıdırlar.

2

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Temel Özellikleri

Yaklaşık olarak 4,2 milyon mensubu bulunmaktadır.

Dünyanın en küçük dinlerinden birisi olmasına karşın Hindistan’ın en etkili dinlerinden birisidir.

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Tarihsel Gelişimi

Kurucusu: Mahavira (Vardhamana Nataputta).MÖ 540’da Bihar’da doğar. Buda gibi kşatriya (asker/yönetici) kastına mensuptur. 30 yaşından sonra riyazet yaşantı benimser. 13 yıllık zühd hayatı sonunda nihai aydınlanmaya kavuşur. Jina (Muzaffer) ve Mahavira (Büyük Kahraman) unvanlarını alır. Ölüm orucundayken 70/73 yaşında ölür (MÖ 470/467 ).

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Mahavira’nın ev hayatı

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Tarihsel Gelişimi

Tirtankara (24 Tirtankara)

İlk Tirtankara (Adinath ya da Rushabharath)

Son Tirtankara (Mahavira)

Alem ezeli ve ebedir. Çöküş ve yeniden yükseliş periyodik olarak devam eder.

Çöküş dönemlerinde kötülükler artar ve insanlara yardımcı olmak üzere Tirtankaralar (ruhani önderler ) ortaya çıkar.

3

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Tarihsel Gelişimi

Caynistlere göre Caynizm Mahavira’yla başlamaz.

22., 23. ve 24. Tirtankara’ların dışındakilerin tarihsel şahsiyet olma durumu problemlidir.

Mahavira’nın öğretileri şifahi olarak aktarılmış ve MÖ 4. yy.’dan itibaren yazıya aktarılmıştır.

Maurya kralı Chandragupta (MÖ 317-293) resmi din olarak kabul etmiş ve gelişmesini sağlamıştır.

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Temel İnanç Esasları

Evrenin ezeli ve ebediliği

Tanrı düşüncesi

( Jainizm'deki Tanrı ile kasıt her canlının saf ruhunun değişmez özellikleridir. Bunlar başlıca şöyle tanımlanabilir; Sonsuz Bilgi, Feraset, Şuur ve Mutluluk (Anant Gyän, Anant Darshan, Anant Chäritra, ve Anant Sukh). Jainizm'de diğer birçok dindekinin aksine her şeye kadir bir üst varlık veya yaratıcı anlayışı yoktur.)

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Temel İnanç Esasları

Civa / Jiva (ruh) inancı

Jain inancında her insan eylemlerinden sorumludur ve her canlı ölümsüz, sonsuz bir ruha, jīva'ya sahiptir. Bu ruh yaşamın ruhani doğasına uygun ve saygılı biçimde, doğru şekilde yaşamamızı, düşünmemizi ve hareket etmemizi sağlar.

Reinkarnasyon

Karma düşüncesi

4

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Öğretileri

Her canlı varlık bir ruha sahiptir.

Her ruh potansiyel olarak ilahidir. Doğuştan gelen sınırsız bilgi, idrak, güç ve mutlulukla doludur.

Yaşayan her varlığa kendine bakıyor gibi bakman gerekir. Hiç kimseye ve hiçbir varlığa zarar vermemelisin.

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Öğretileri

Her ruh cennetsel (iyi) bir varlık olarak, insan, insandan daha aşağı bir varlık ya da kendi karmasına göre cehennemsi bir varlık olarak doğar.

Her ruh kendi hayatının mimarıdır .

Bir ruh karmadan kurtulduğunda özgür olur ve ilahi bilince, sonsuz bilgi, idrak, güç ve huzura kavuşur.

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Öğretileri

Hiçbir doğaüstü ilahi yaratıcı, koruyucu, gazap yoktur.

Şiddetsizlik esastır. Ruhun bilinci bedenin bilincinden daha güçlü olmalıdır.

Şiddetsizlik, doğru görüş, doğru bilgi ve davranışla sağlanabilir.

Akıl kontrol altına alınmalıdır.

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Öğretileri

Ruh için dört şey zordur:

1) insanın doğuşu,

2) ruhları yöneten yasaların bilgisi

3) şiddetsizliğin felsefesine mutlak kanaat

4) günlük yaşamın aktivitelerini yerine getirmek.

Kötü yollardaki insanlar için her şey bitmiş değildir. Ruhsal gelişimi sağlamak için çalışmak lazımdır.

5

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Temel Ahlak Öğretisi

Üç mücevher

Doğru inanç (samyak darşana

Doğru bilgi (samyak jnana)

Doğru davranış (samyak çaritra)

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Beş Mahavra / bir Asketiğin (Fakirin) beş yemini

Ahimsa (hiçbir canlıyı öldürmeme)

Satya (Doğruluk)

Asteya (Çalmamak – Gönüllü verilmeyen hiçbir şeyi almamak)

Brahmacharya (Evlenmemek-Bekaret-Zinadan uzak durmak)

Aparigraha (mala mülke sahip olmama)

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Ahimsa’yı gösteren bir resim

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

6

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller

1. AHİMSA ELİ

Avuç içindeki tekerlek/çark ile beyaz bir el

Ahimsa yeminini yani şiddete karşı olmayı ifade eder.

Çarkın ortasındaki yazıda “AHİMSA” yazılıdır.

Tekerlek, hakikatin peşinden gitmek suretiyle reenkarnasyon döndüğüsünü durdurmayı (dharmacakra’yı) temsil eder.

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller

2. SWASTIKA

En kutsal Caynist sembollerinden birisidir. Genellikle tapınağın etrafında Caynistler tarafından ibadet esnasında pirinç daneleriyle bu sembol yapılır.

Swastika, Hintçe bir kelime olup, "Si" yada "su" (iyi) ve "as" (olmak) eklerinden oluşmaktadır. Bu şekliyle kelime, "mutluluk" ve "hayal" anlamına gelir.

Svastika Hinduizm, Budizm ve Jainizm'e göre kutsaldır.

Vişnu'nun 108 sembolünden biridir ve kolları saat yönünde dönük olan şekliyle, başarı ve uğurun yanı sıra hayatın kaynağı olan güneş ışığını simgeler. Kolları ters yöne dönük şekli ise geceyi ve uğursuzluğu ifade eder.

Svastikanın dört kolu, dört kozmik gücü (ateş, su, hava, toprak) simgelemektedir.

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller Ü n i t e

CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller

Administrative Office of Woljeong-sa (Woljeong temple).

Chilocco Hindu Basketbol takımı, 1909.

Nazi Amblemi

7

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller Ü n i t e

CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller

Kurtuluş öğretisi

• Ahimsa ilkesi

• İsteklerden vazgeçme

• Her canlıyı koruyup gözetme

• Cina (Jina/iman)

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller Ü n i t e

CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller

Temel İbadetler

• Tirtankaralara dua

• Asketizm

• Meditasyon

• Hac

8

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller Ü n i t e

CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller Ü n i t e

CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller

9

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller Ü n i t e

CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller

BİR CAYNİST DUASI

“Ben dünyadaki bütün yaşayan varlıkları bağışlıyorum, bütün yaşayan varlıklar da beni bağışlasın. Bu dünyadaki her şey benim dostum ve arkadaşımdır. Hiçbir düşmanın da yoktur.”

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller

Hac Mekanları

Sravanabelagola, Bangolare’nin 120 km Batısındadır. Caynistlerin en önemli hac mekanlarıdır. Caynist azizi Gomateşwar’ın anıtı bulunur.

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller

Hac Şikharji, Jharkhand vilayetinde bulunur ve Hindistan'daki en kutsal Jain dini mekânı olarak görülür. Parşwanathji olarak da anılır. Parşwanath Tepesi yaklaşık 1366 m yüksekliğindedir ve Mahavir'in yanı sıra yirmi Tirthankara da burada Nirvanaya ulaşmıştır.

10

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller

Toplum Yaşantısı

• Rahipler

• Keşişler

• Sıradan halk

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller

Caynizmin Temel Mezhepleri

• Digambara (hava giyinenler)

• Svetambara (beyaz giyinenler)

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller Ü n i t e

CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller

11

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller Ü n i t e

CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller Ü n i t e

CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller

Bayramlar

• Paryuşan

• Mahavira - Cayanti

12

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller

Tapınakları

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller Ü n i t e

CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller

13

Ü n i t e CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller Ü n i t e

CAYNiZM (JAINISM) 5.

Semboller

Ü n i t e SİHİZM 5.

Genel Bilgiler Giriş

Sihizm Pencap’da Guru Nanak tarafından 16. yy.’da kurulan Monoteistik bir dindir.

Dünyada 23 milyondan fazla Sih vardır ve çoğunluğu Pencap yöresinde yaşamaktadır. Dünyanın değişik yerlerinde bulunmakla birlikte İngiltere’de yaklaşık 400 bin Sih vardır.

Sihizm’de en önemli şey bireysel içsel dini durumdur. Hinduizmin kast sistemine ve dul kalan kadınların

ölen eşleriyle birlikte yakılması (Sati) geleneğine karşı çıkmışlardır.

Ü n i t e SİHİZM 5.

Genel Bilgiler

İslam ve Hinduizm’in karşılaşması sonucunda senkretik bir din olarak ortaya çıkmıştır.

İslam’dan görünmez bir Tanrı’nın varlığı inancını Hinduizm’den ise Karma ve Reenkarnasyon inancını almıştır. Ayrıca ölülerini Hindular gibi yakarlar.

14

Ü n i t e SİHİZM 5.

Genel Bilgiler

ALTIN TAPINAK

Ü n i t e SİHİZM 5.

Genel Bilgiler

Guru Nanak ve onun yolunu takip eden 9 gurunun öğretilerine dayanır.

Sihler dinin dünyada yaşanmak suretiyle pratize edilmesi ve hayatın günlük problemlerinin üstesinden gelmesi gerektiğini düşünürler.

Ü n i t e SİHİZM 5.

Genel Bilgiler

Sihizm monoteistik bir dindir. Sihizm iyi eylemler yapmanın bir takım ritüeller yapmaktan daha önemli

olduğunu vurgular. Sihler takip edilen hayat yolunun iyi bir yaşama liderlik etmesi gerektiğine

inanır. Bunun içinse şunları öğütlerler: Her zaman Tanrı’yı kalbinde ve aklında tut. Dürüstçe yaşa ve Sıkı çalış. Herkese eşit davran. Talihsizlere karşı, daha cömert davran Başkalarına hizmet et.

Sih tapınakları Gurdwara olarak adlandırılır. Sih kutsal metni «Guru Granth Sahib» ya da «Adi Granth» olarak adlandırılır ve

yaşayan bir Guru olarak kabul edilir.

Ü n i t e SİHİZM 5.

Genel Özellikler

Sihizm’in öncüleri kast ve sati’ye (dulların yakılmasına) karşı koyar.

Sihizmde herkes kast, inanç, ırk, renk, cinsiyet ya da din bakımından eşit haklara sahiptir.

Sihizm hac, oruç vb. ritüelleri reddeder. Sihizm’in bir ruhban sınıfı yoktur. Yine de mabedlerinde

okuyucular ve ilahi söyleyen kimseler vardır.

15

Ü n i t e SİHİZM 5.

Genel Özellikler ve İstatistikler

İsim: Sih, Pencap dilinde «öğrenci» ya da «mürit» anlamına gelir.

Kuruluşu: MS 1500’ler Hindistan. Kurucusu: Shri Guru Nanak Dev Ji (1469-1538) Takipçileri: 23 milyon Ana merkez: Pencap Orijinal Dil: Pencabi Kutsal Metin: Adi Granth (Sri Guru Granth Sahib) Ruhsal önderler: Granthi, giani Tapınak: Gurdwara

Ü n i t e SİHİZM 5.

Genel Özellikler ve İstatistikler

Teizm: Monoteizm Nihai Gerçeklik: Tanrı (Ik Onkar, Nam) Hayatın Amacı: Overcome the self, align life with will of

God, and become a "saint soldier," fighting for good Öte Dünya: Karmadan kurtulana ve Tanrı’yla birleşene

kadar Reenkarnasyon. En önemli Bayramları: Vaisakhi Day; Guru Nanak’ın Doğum

Günü ve Guru Gobind Singh’in Doğum Günü Beş önemli Kusur: 1. Şehvet 2. Öke 3. Hırs,

Tamah/Açgözlülük 4. dünyaya bağlılık, 5. Gurur.

Ü n i t e SİHİZM 5.

Tarihsel Gelişimi

Guru Nanak (20 October 1469 - 7 May 1539) Sihizmin kurucusu ve on Sih Gurunun ilkidir. Lahore (Pakistan) yakınlarındaki Talwandi (Nankana Sahib) köyünde doğar. Hindu ve Vaişya kastından ticaretle uğraşan bir aileye mensup olarak doğar. Delikanlıyken bile dini düşünceyle ilgilidir ve hayatın gizemlerini keşfetmeyi arzu eder.

Ü n i t e SİHİZM 5.

Tarihsel Gelişimi

Nanak Sulkhni, of Batala, ile evlenir ve iki oğlu olur. 28 yaşındayken bir sabah ibadet amaçlı yıkanmak ve meditasyon için nehre gider. Üçgün boyunca ortadan kaybolur. Yeniden ortaya çıktığında Tanrı’nın ruhuyla dolu olduğu söylenilir. Geri döndüğünde «Burada ne Hindu ne de Müslüman var.» der ve misyonerlik faaliyetlerine başlar.

16

Ü n i t e SİHİZM 5.

Tarihsel Gelişimi

Hindistan’ın tamamıyla Arabistan ve İran’a Dört büyük seyahat gerçekleştirdiği rivayet edilir. Mekke ve Bağdad’ı ziyaret eder.and öncelikle Hindular, Caynistler, Budistler, Parsiler (Mecusiler) ve Müslümanlarla konuşur. Mabedlerde camilerde ve çeşitli hac mekanlarında konuşmalar yapar. Bu dönemde Nanak, hem Hindu hem de Müslümanların aziz olarak hürmet ettiği Kabir (1441-1518)’le karşılaşır.

Ü n i t e SİHİZM 5.

Tarihsel Gelişimi

«Yolunu takip edeceğim hiçbir Müslüman ve hiçbir Hindu yok. Ben de Tanrı’nın yolunu takip edeceğim.»

Guru Nanak Dev

Ü n i t e SİHİZM 5.

Tarihsel Gelişimi

Guru Nanak, gittiği her yerde dini ritüellerin boş, anlamsız olduğundan söz ederek, haccın, kast sisteminin ve dulları kurban etmenin (yakmanın) aleyhinde konuşmalar yapar. Gerçek dini öğrenmek için kitaplara müracaat edilmesi gerektiğini vaazeder.

Guru Nanak, vaazlarını dinleyen insanların kendisini takip etmelerini istemez. Müslümanların gerçek bir Müslüman Hinduların da gerçek bir Hindu olmalarını ister.

Ü n i t e SİHİZM 5.

Tarihsel Gelişimi

Seyahatleri sonrasında Kartapur’a gelir ve 15 yıl boyunca Riva ırmağının kenarında düşüncelerini anlatır. Bu esnada çok sayıda insan onu dinlemek üzere oraya gider.

Bu süre zarfında takipçileri kendi bulundukları din üzerinde kalmaya devam ederler. Hindular Hindu, Müslümanlar Müslüman diğerleri de kendi dinlerindedirler. Takipçileri ona sadece öğretmen, Guru derler.

17

Ü n i t e SİHİZM 5.

Tarihsel Gelişimi

Guru Nanak, takipçilerinden normal bir hayat sürmelerini, aile sahibi olmalarını ister ve dünyadan el etek çekerek, keşiş ve münzeviler gibi yaşamalarını istemez.

Guru Nanak ölmek üzereyken takipçilerinden biraraya toplanmalarını ve akşam ilahisi (Sohila) okumalarını ister.

Ü n i t e SİHİZM 5.

Tarihsel Gelişimi

On Guru Sihizm 1469-1708 yılları arasındaki On

Guru tarafından kuruldu ve geliştirildi. Sihler Guruları Tanrı’nın ifşa olmuş

iradesiyle aydınlanmış öğretmenler olarak görürler. Her guru kendisinden sonraki halefini atamıştır. Guru Nanak Dev ilk Guru, Guru Gobind Singh ise son Gurudur.

Ü n i t e SİHİZM 5.

Tarihsel Gelişimi Ü n i t e

SİHİZM 5.

On Guru

The ten Gurus are: Guru Nanak Dev (1469-1539). The founder of Sikhism (see

above). Guru Angad Dev (1504-52). Developed Gurmukhi, the script used

for the Punjab language and composed 62 hymns that were later included in the Guru Granth Sahib.

Guru Amar Das (1479-1574). Became Guru at the age of 73. Organized three annual gatherings for Sikhs, set up the first pilgrimage site at Goindval Sahib and introduced Sikh rituals for birth and death. His most famous hymn, Anand Sahib, is part of Sikh daily ritual.

18

Ü n i t e SİHİZM 5.

On Guru

Guru Ram Das (1534-1581). Founded Amritsar, the holy city of Sikhism. His followers dug the pool that became the holy lake surrounding the Golden Temple. Composed the Lavan marriage hymn, still used in Sikh marriages.

Guru Arjan Dev (1563-1606). Collected the hymns of previous Gurus and added 2616 of his own to form the Guru Granth Sahib, the holy book of Sikhism. He also built the Golden Temple.

Guru Hargobind (1595-1644). The son of Guru Arjan. Proclaimed that the Guru is a military leader as well as spiritual leader, leading to conflict with the Mughal emperor Shah Jahan.

Guru Har Rai (1630-1661). Grandson of Guru Hargobind.

Ü n i t e SİHİZM 5.

On Guru

Guru Har Krishan (1656-1664). Younger son of Guru Har Rai. Became guru at the age of 5 and died of smallpox at the age of 8. He is the only Guru depicted in art without a beard.

Guru Tegh Bahadur (1621-75). Great-uncle of Guru Har Krishan. Was barred from Amritsar by Sikh rivals, so founded the Sikh center of Anandpur. Was beheaded in Delhi by Muslims for helping Brahmins avoid forcible conversion to Islam.

Ü n i t e SİHİZM 5.

On Guru

Guru Gobind Singh (1666-1708). Son of Guru Tegh Bahadur. Second only to Guru Nanak in importance, he is often shown prominently next to Nanak in Sikh art. Resisted oppression by Muhgal and Hindu authorities, exemplifying the Sikh ideal of the heroic saint-soldier. Founded the Khalsa and Sikh baptism, composed many poems, and nominated the Sikh sacred text as the final and enduring Guru.

Ü n i t e SİHİZM 5.

İnanç Esasları

Guru öğretisi 10 tarihsel Guru Sonuncu ve Ebedi Guru = Guru Granth

Sahip (Kutsal Kitap)

19

Ü n i t e SİHİZM 5.

İnanç Esasları

Monoteizm • Tanrı: Tek Tanrı vardır. • Tanrı’nın herhangi bir formu ya da cinsiyeti yok. • Herkes Tanrı’yla doğrudan iletişime geçebilir. • Herkes Tanrı’nın huzurunda eşittir. Herkes Tanrı Waheguru’nun

kız ve erkek evlatlarıdır. Reenkarnasyon Sosyal ve cinsel eşitlik ilkesi İyi davranışların önemi Sihler tüm yaratıkların özellikle de insanların haklarını korumak için

savaşmak zorundadır. Sih dini kurtuluşun tek yolu değildir. Diğer insanlarda kurtulabilir.

Ü n i t e SİHİZM 5.

Tanrı’nın İsimleri

Waheguru (Vahiguru) : En İyi Öğretmen – Muhteşem Rab

Naam: İsim lk Onkar : Bir Tanrı Satnaam/Satnam: Hakiki İsim ‘Nir-vair’, ‘Akaal-moorat’, Gobind, Hari,

Ram, Pritam vb.

Ü n i t e SİHİZM 5.

İnanç Esasları

Bhakti Hinduizminin ve Sufi İslam’ın dindar temalarından etkilenen Sihizm genel olarak bir, gerçek, yaratıcı ve şahsiyet sahibi bir Tanrı’ya inanır ve (Nam) adıyla yapılan meditasyon vasıtasıyla onunla bir olunabileceğini ve onun iradesine teslim olunacağını iddia eder.

Aynı zamanda takipçilerine Hinduların asketik yaşantısı gibi bir yaşantı yerine aktif hizmeti tavsiye eder.

Sadakat ve adalet takdir edilir. Sigara ve sarhoş edici şeyler yasaktır. Sihizm aynı zamanda Kast sistemini, rahipliği, ruhban sınıfını, suret

ve heykellere (putlara) tapınmayı ve (Hinduların) haccı reddeder.

Ü n i t e SİHİZM 5.

İnanç Esasları

«Ne Hinduların orucunu ne de Müslümanların Ramazan ibadetini yerine getiriyorum; Ben, en sonunda kurtaracak olana O’na hizmet ediyorum. Hinduların evreninin Rabbi Gosain ve Allah bana göre birdir; Hindulardan ve Müslümanlardan tamamen beriyim. Ne Kabe’de haccediyorum ne de ibadet için *Hindular gibi+ yıkanıyorum; Ben, Bir Tek Rabbe hizmet ediyorum başka bir şeye değil. Ne Hindular gibi ibadet ediyorum ne de Müslümanlar gibi namaz kılıyorum; kalbimdeki Tek ve Formsuz Rabbe, sadece Ona boyun eğiyorum. Biz ne Hinduyuz ne de Müslümanız; Bizim bedenimiz ve hayatımız bize göre hem Ram hem de Allah olan Biricik Muhteşem Varlığa aittir.» (Guru Arjan Dev, Guru Granth Sahib, Raga Bhairon pg. 1136)

20

Ü n i t e SİHİZM 5.

İnanç Esasları Ü n i t e

SİHİZM 5.

İnanç Esasları

Ü n i t e SİHİZM 5.

Kutsal Kitap

Adi Granth (Guru Granth Sahib)

Sihlerin sonsuz, ebedi gurusudur. Guru Granth Sahib taht benzeri bir yerde

bulunur ve etrafı süslenmiştir. Metnin etrafına yapılan süsler ve gösterilen özen, krallarına gösterdikleri saygıyı Guru Sahib'e gösterme geleneğine dayanır.

Ü n i t e SİHİZM 5.

Kutsal Kitap

Metin sadece guruların öğretilerini barındırmaz. Hindu ve Müslümanların mistik ve tasavvufi şiir ve öğretilerini de ihtiva eder. Bunlara çeşitli Sufi şeyhleri, Hindu şairleri dahildir.

Guru Granth Sahib'deki tüm içeriğe Gurbānī denir. Gurbani, Guru Nanak'a göre, doğrudan Tanrı'dan gelmiş vahiydir ve yazarlar, vahyi dinin inananları için kaleme almışlardır.

21

Ü n i t e SİHİZM 5.

Kutsal Kitap

Granth Sahib ilk olarak 5. Guru (Arjan Dev 1563-1606) tarafından kendisinden öncekilerin ve kendisinin ilahileri bir araya getirilerek oluşturulmuştur.

Son noktayı ise 10. guru Gobind Singh (1666-1708) koymuş ve Kutsal Kitap tamamlanmıştır.

Ü n i t e SİHİZM 5.

Khalsa Teşkilatı

1699’da Guru Gobind Singh tarafından kuruldu.

1999’da 300. kuruluş yıldönümü kutlandı. İnsanlar Guru tarafından kutsal su olarak

adlandırılan bir tür meyve suyuyla ve dualar okunarak vaftiz edilir. Daha sonra bu seremoni Sih vaftizi haline gelir.

Guru Gobind Singh, böylelikle Sihleri askeri bir aileye dönüştürür.

Ü n i t e SİHİZM 5.

Khalsa Teşkilatı

1699’da Vaisakhi festivali sırasında Gobind Singh, elinde kılıcıyla çadırından çıkar ve Sihlerden canını feda etmek üzere çadıra gelmesini ister. Daha sonra Guru çadırından çıktığında kılıcının ucundan kan damlamaktadır ve gönüllü olarak beş kişi çadıra girene kadar çağrısını sürdürür. Bu beş kişi çadırdan Guruyla birlikte başları sarıklı/türbanlı olarak çıkarlar. Bu beş kişi «Adanmış Beşler» (Panj Piare) olarak adlandırılırken onlar da Khalsa’nın ilk üyeleri olur.

Ü n i t e SİHİZM 5.

Khalsa Teşkilatı

Khalsa üyeleri Erkekler = Singh (Aslan) Kadınlar = Kaur (Prenses)

Mutlak tek (ruhani) otorite Guru Sahip (Kutsal Kitap)tir. Fani otorite ise Khalsa Panth (Sih Ulusuna) aittir.

Özellikle Babür imparatorluğuyla çatışma yaşadıkları dönemde din ve siyaset Sihlerin tarihinde içiçe geçer. Bir Sih devletinin kurulması fikri dini bir doktrin haline gelir.

22

Ü n i t e SİHİZM 5.

Khalsa Teşkilatı Ü n i t e

SİHİZM 5.

Din Adamları

Atanmış din adamları yok Granti (tapınakta ibadeti organize edn

ve Guru Granth Sahip’i okuyan kişi)

Ü n i t e SİHİZM 5.

Kakka(5K)

Keş/s (kesilmeyen saç) Karha (çelik bilezik) Kanga (tahta tarak) Kacça/Kaçha (kısa beyaz don) Kirpan (hançer)

Ü n i t e SİHİZM 5.

İbadet Anlayışları

Amrit töreni (Gurdvara’da Panj Piyare ve Granth Sahip huzurunda yapılır)

Çocuklarını, dinlerinin gereklerini anlayacak yaşa gelene kadar vaftiz etmiyorlar. Bu vaftiz törenine Amrit deniyor. Bu törenden sonra Sikhler yeni isimler alıyorlar ve 5 sembolü giyiniyorlar.

23

Ü n i t e SİHİZM 5.

İbadet Anlayışları

Sangat (tapınakta yapılan toplu ibadet) Kutsal kitap önünde eğilme Karah parşad hazırlanması Konuşma (vaaz) İlahi okunması Parşadın yenilmesi

Parşad tereyağı, şeker ve undan yapılan bir helva

Ü n i t e SİHİZM 5.

Kutsal Günler

Baisaki (yeni yıl = 13-14 Nisan) Gurpurp (başta Nanak (Kasımda) olmak üzere çeşitli

Guruların doğum günleri kutlamaları) Divali (Ekim sonu-Kasım başı) Hola Mahalla (renkler bayramı – Mart ayında)

Ü n i t e SİHİZM 5.

Ahlak

Üç görev Nam japna (tanrıyı her an hatırda tutmak) Kirt karna (dürüst bir yaşam sürmek) Vand çhakna (sadaka ve yardımda bulunmak)

Beş kötülük Şehvet düşkünlüğü Açgözlülük Dünyaya sıkı sıkıya sarılmak Öfke Gurur, kibir

Ü n i t e SİHİZM 5.

Tapınakları

Gurdvara 4 kapı vardır (huzur, ilim, inayet ve

rızık kapıları) Taht ya da Manji Sahip (üzerine

kutsal kitap konan yüksekçe yer) Altın Tapınak

24

Ü n i t e SİHİZM 5.

Tapınakları Ü n i t e

SİHİZM 5.

Ü n i t e SİHİZM 5.

Ü n i t e SİHİZM 5.

25

Ü n i t e SİHİZM 5.

Ü n i t e SİHİZM 5.

Tapınakları

Ü n i t e SİHİZM 5.

Ü n i t e SİHİZM 5.

26

Ü n i t e SİHİZM 5.

TEŞEKKÜRLER

Doç. Dr. Cengiz BATUK

İlahiyat Fakültesi / Dinler Tarihi Anabilim Dalı

cengiz.batuk@omu.edu.tr