17
Đánh dấu theo phương pháp ngữ hc Trn Ngc Dng updated 11/2017 1 Cách đánh dấu đúng luật nghc Linguistic-based placement of tonal marksTiếng Việt được viết dưới dng mu tLa-tinh nhvào nlực đơn giản hoá và phthông hoá ngôn ngtrong vic truyn dy giáo lý. Nhđó ngày nay chúng ta có được hthng chviết khá ddàng và đơn giản, rát tin cho vic giáo dc ngôn ngtruyn tha, chính cng. Tuy nhiên, vi mu tLa-tinh nhưng vẫn phải dùng đến các dấu để ghi đúng cái thanh cũa những chcn thiết. Tđó tiếng Vit có sáu giọng và năm giọng cn có dấu thanh để làm rõ. Các du thanh này gm có du sc, du huyn, du hi, du ngã, du nng. Theo thin ý, thtcác du này da theo nhịp đập ca trái tim, thhin rõ nét bản tánh “duy tình” của người Vit. Để phảnh dúng cách đọc, du phải được đặt trên mu tchính đại din cho âm chính trong mi t. Da trên nguyên tắc “trọng âm” tức âm chính trong mi từ, cách đặt đấu được thc hiện như sau: Vi các tcó mt mẫu âm tượng trưng bằng mt mu tchính: a, ă, â, e, ê, i, o, ô, ơ, u, ư, y thì du thanh chcần đánh ngay trên hoặc dưới mu tchính này. Vi các tcó các nhhơp tự tượng trưng cho các nhị hp âm. Có tt c29 nhhp tdyadsto thành 29 nhhp âm diphthongs’, được chia làm ba nhóm: Nhóm 1 gm 18 nhhp tkhông bao gicn mu tcui. Do đó, quan sát và chứng nghim, tt cmu tđầu là mu tchính: ai ao au ay âu ây eo êu ia iu oi ôi ơi ua ui ưa ưi ưu Thí d: bài, cào, gàu, hãy, lu, ko, nghêu, mía, níu, roi, phổi, rơi, chúa, túi, dừa, ngi, cu Nhóm hai gm 6 nhhp tluôn luôn cn mu tcui: oo* uâ ươ Thí d: bin, hoc, sot (shorts), tun, mung, phước Nhóm 3 gm 5 nhhp t, không nht thiết cần đến mu tcuinghĩa là tuỳ theo t. oa oe uơ uy Thí du: hoà hoàng khokhon tuế tuếch huý huýt Tóm li, các tthuộc nhóm 2 và 3 có cùng cách đánh dấu: mu tchính thhai. Nói cách khác thì tutheo nhóm mà đặt dấu cho đúng “luật nghọc” nghĩa là dấu đánh đúng theo cách đọc. Dưới đây là vài trang trích trong cách tđiển có giá trđã xuất bn t1937 đến nay. Ngoài ra, còn có vài trang chng minh cho thy lp 1 ti Việt Nam cũng đã áp dng phương pháp đánh dấu này. Trước hết là vài trang trong tđiển của Giáo Sư Tiến Sĩ Nguyễn Đình Hoà, nhà nghiên cứu ngôn nghc Vit Nam ni tiếng thế gii, nhà sáng lp Vin Vit Hc ti Nam California. ‘The following pages are excerpts from an English-Vietnamese Dictionary authored by Dr. Nguyễn Đình Hoà, a well-known linguistic researcher on Vietnamese language, founder of Vietnamese Studies Institute in Southern California.’

Cách đánh dấu đúng luật ng h c Linguistic-based … Vietnamese...Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 1 Cách đánh dấu

  • Upload
    others

  • View
    13

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Cách đánh dấu đúng luật ng h c Linguistic-based … Vietnamese...Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 1 Cách đánh dấu

Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 1

Cách đánh dấu đúng luật ngữ học

‘Linguistic-based placement of tonal marks’

Tiếng Việt được viết dưới dạng mẫu tự La-tinh nhờ vào nỗ lực đơn giản hoá và phổ thông hoá ngôn ngữ

trong việc truyền dạy giáo lý. Nhờ đó ngày nay chúng ta có được hệ thống chữ viết khá dễ dàng và đơn giản, rát

tiện cho việc giáo dục ngôn ngữ truyền thừa, chính cống.

Tuy nhiên, với mẫu tự La-tinh nhưng vẫn phải dùng đến các dấu để ghi đúng cái thanh cũa những chữ cần

thiết. Từ đó tiếng Việt có sáu giọng và năm giọng cần có dấu thanh để làm rõ.

Các dấu thanh này gồm có dấu sắc, dấu huyền, dấu hỏi, dấu ngã, dấu nặng. Theo thiển ý, thứ tự các dấu

này dựa theo nhịp đập của trái tim, thể hiện rõ nét bản tánh “duy tình” của người Việt.

Để phả ảnh dúng cách đọc, dấu phải được đặt trên mẫu tự chính đại diện cho âm chính trong mỗi từ.

Dựa trên nguyên tắc “trọng âm” tức âm chính trong mỗi từ, cách đặt đấu được thực hiện như sau:

Với các từ có một mẫu âm tượng trưng bằng một mẫu tự chính: a, ă, â, e, ê, i, o, ô, ơ, u, ư, y thì dấu thanh

chỉ cần đánh ngay trên hoặc dưới mẫu tự chính này.

Với các từ có các nhị hơp tự tượng trưng cho các nhị hợp âm. Có tất cả 29 nhị hợp tự ‘dyads’ tạo thành 29

nhị hợp âm ‘diphthongs’, được chia làm ba nhóm:

Nhóm 1 gồm 18 nhị hợp tự không bao giờ cần mẫu tự cuối. Do đó, quan sát và chứng nghiệm, tất

cả mẫu tự đầu là mẫu tự chính:

ai ao au ay âu ây eo êu ia iu oi ôi ơi ua ui ưa ưi ưu

Thí dụ: bài, cào, gàu, hãy, lẩu, kẹo, nghêu, mía, níu, roi, phổi, rơi, chúa, túi, dừa, ngửi, cừu

Nhóm hai gồm 6 nhị hợp tự luôn luôn cần mẫu tự cuối:

iê oă oo* uâ uô ươ

Thí dụ: biển, hoặc, soọt (shorts), tuần, muỗng, phước

Nhóm 3 gồm 5 nhị hợp tự, không nhất thiết cần đến mẫu tự cuối’ nghĩa là tuỳ theo từ.

oa oe uê uơ uy

Thí du: hoà – hoàng khoẻ – khoẻn tuế – tuếch huý – huýt

Tóm lại, các từ thuộc nhóm 2 và 3 có cùng cách đánh dấu: mẫu tự chính thứ hai. Nói cách khác

thì tuỳ theo nhóm mà đặt dấu cho đúng “luật ngữ học” nghĩa là dấu đánh đúng theo cách đọc.

Dưới đây là vài trang trích trong cách từ điển có giá trị đã xuất bản từ 1937 đến nay. Ngoài ra, còn có vài trang

chứng minh cho thấy lớp 1 tại Việt Nam cũng đã áp dụng phương pháp đánh dấu này.

Trước hết là vài trang trong từ điển của Giáo Sư Tiến Sĩ Nguyễn Đình Hoà, nhà nghiên cứu ngôn ngữ học Việt

Nam nổi tiếng thế giới, nhà sáng lập Viện Việt Học tại Nam California. ‘The following pages are excerpts from

an English-Vietnamese Dictionary authored by Dr. Nguyễn Đình Hoà, a well-known linguistic researcher on

Vietnamese language, founder of Vietnamese Studies Institute in Southern California.’

Page 2: Cách đánh dấu đúng luật ng h c Linguistic-based … Vietnamese...Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 1 Cách đánh dấu

Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 2

Page 3: Cách đánh dấu đúng luật ng h c Linguistic-based … Vietnamese...Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 1 Cách đánh dấu

Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 3

Page 4: Cách đánh dấu đúng luật ng h c Linguistic-based … Vietnamese...Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 1 Cách đánh dấu

Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 4

Page 5: Cách đánh dấu đúng luật ng h c Linguistic-based … Vietnamese...Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 1 Cách đánh dấu

Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 5

Page 6: Cách đánh dấu đúng luật ng h c Linguistic-based … Vietnamese...Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 1 Cách đánh dấu

Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 6

Page 7: Cách đánh dấu đúng luật ng h c Linguistic-based … Vietnamese...Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 1 Cách đánh dấu

Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 7

Page 8: Cách đánh dấu đúng luật ng h c Linguistic-based … Vietnamese...Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 1 Cách đánh dấu

Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 8

Page 9: Cách đánh dấu đúng luật ng h c Linguistic-based … Vietnamese...Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 1 Cách đánh dấu

Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 9

Page 10: Cách đánh dấu đúng luật ng h c Linguistic-based … Vietnamese...Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 1 Cách đánh dấu

Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 10

Tự Điển Tầm Nguyên – Lê Ngọc Trụ

Page 11: Cách đánh dấu đúng luật ng h c Linguistic-based … Vietnamese...Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 1 Cách đánh dấu

Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 11

Page 12: Cách đánh dấu đúng luật ng h c Linguistic-based … Vietnamese...Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 1 Cách đánh dấu

Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 12

Page 13: Cách đánh dấu đúng luật ng h c Linguistic-based … Vietnamese...Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 1 Cách đánh dấu

Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 13

Trong nước thì sao?

Trích: Sách giáo khoa Tiếng Việt, do nhà xuất bản Giáo Dục, năm 2008 (Excerpts

from a textbook for grade 1 officially published by the Ministry of Education and

Training, 2008)

Page 14: Cách đánh dấu đúng luật ng h c Linguistic-based … Vietnamese...Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 1 Cách đánh dấu

Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 14

Page 15: Cách đánh dấu đúng luật ng h c Linguistic-based … Vietnamese...Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 1 Cách đánh dấu

Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 15

Page 16: Cách đánh dấu đúng luật ng h c Linguistic-based … Vietnamese...Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 1 Cách đánh dấu

Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 16

Page 17: Cách đánh dấu đúng luật ng h c Linguistic-based … Vietnamese...Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 1 Cách đánh dấu

Đánh dấu theo phương pháp ngữ học Trần Ngọc Dụng – updated 11/2017 17

Cách đọc với lối phiên âm theo ngữ âm học ‘Pronunciation

and Phonetic transcription’

hoa [hwa:] hoà [hwà:]

hoàn [hwà:n] hoàng [hwà:ŋ]

hao [ha:w] hau [ha:u]

mua [mu:a] mau [ma:w]

mau [ma:u] mao [ma:w]

khoe [khwε] khoẻn [kh

wεn]

ủi [u:i] uỷ [wi:]

thúi [thu:i] thuý [thwi:]

của [ku:a] quả [kwa:]

Trân trọng kính chào.

Chúc tất cả thành công!