CELTIS(ÇİTLEMBİKLER)

Alem: Plantae (Bitkiler)

Bölüm: Magnoliophyta (Kapalı tohumlular) Sınıf: Magnoliopsida (İki çenekliler)

Takım: Rosales

Familya: Cannabaceae(Kendirgiller)

Cins: Celtis

Kuzey Yarıkürenin ılıman iklime sahip bölgelerine yayılmış, güney Avrupa, güney ve doğu Asya, güney ve orta Kuzey Amerika, ve güney ve orta Afrika'da bulunan bir bitkidir. Genellikle orta büyüklükte ağaçlardır, boyları 10-25 metre uzunluğundadır, nadiren 40 metre uzunluğa ulaşabilirler.

Yaklaşık 60-70 tür barındıran, her yıl yaprak döken bir ağaç cinsidir.

Basit yaprakları yaklaşık 3-15 cm uzunluğunda, yumurta şeklinde, sivri uçlu ve kenarları tırtıklıdır.

Çiçekler yaprağın koltuğunda üçlü yada teker teker bulunur.

Meyvesi sert çekirdekli-eriksi, 6-10 mm çapındadır ve birçok hayvan türü tarafından yenilebilir; kuru ama tatlı bir tada sahiptir.

Bazı türleri süs ağacı olarak yetiştirilmekte ve susuzluğa karşı dayanıklılığı için tercih edilmektedir.

1 cins 1 evciklidir.

En karakteristik özelliği kabuk genellikle ince, düz gri renktedir.ve uzun yıllar çatlamaksızın kalır.

İstanbul'da bu ağaca "çitlenbik" denir. Ancak, Akdeniz ve Ege bölgelerinde "çitlenbik" adı Pistacia terebinthus için kullanılır.

Eskiden Ulmaceae familyası veya kendi familyası olan Celtidaceae'ye yerleştirilse de, APG (Angiosperm Phylogeny Group) tarafından yapılan genetik analizler sonucu Cannabaceae familyasına yerleştirmenin en uygun olduğu ortaya çıkmış ve cins bu familyaya yerleştirilmiştir.

Alem: Plantae

Bölüm:

Sınıf: (İki çenekliler)

Takım: Rosales

Familya: Cannabaceae(Kendirgiller)

Cins: Celtis

Tür: C. australis

Magnoliphyta(Adi Çitlenbik) Celtis australis

Celtis australis

Meyveler olgunlaştıkça uzun saplı, nohut büyüklüğünde az etli, siyahımsı kahverenginde eriksi meyveler meydana getirir. Yaz yeşili

yaprakları 5-15cm uzun, yürek biçimli, sivri uçlu, derimsi, kenarları çok dişli, üstü koyu yeşil ve pürüzlü, altı mat yeşil ve yumuşak tüylüdür.

Güney Avrupa- Akdeniz kuşağı, kuzey Avrupa ve ülkemizde yetişir ve yetiştirilir.300 yıl kadar yaşar.

25 metreye kadar boy yapabilen kışın yapraklarını döken ağaç türüdür.

Yaprakların alt yüzlerinde üst yüzüne göre daha açık yeşil renkte olan tüyler bulunmaktadır.

Çiçekler tomurcuk halindeyken kiremit gibi birbirini örten, oval biçiminde dip taraflarında bitişik, tüylü 5-6 tane taç yaprak ile örtülmüştür.

Yeşilimsi sarı renkteki uzun saplı çiçekler ya erdişidir, tek olarak bulunurlar veya dişi organın gelişmeden kalması sonucu erkek eşeylidir ve yalancı şemsiye tipinde çiçek durumları teşkil eder.

Esmer renkteki gövde, düzgün bir kabuğa sahip olup, genç dalları ince ve bükülebildiğinden aşağı doğru sarkmaktadır.

Celtis australis

Işık ihtiyacı:Tam güneş ağacıdır.

Toprak toleransları:kil, verimli toprak, kum.

Kuraklık toleransı:çok yüksektir.

kültür

Park ve bahçelerde kitle teşkilinde, grup halinde ya da aile ağacı olarak veya soliter kullanılır. Bizde cami ve türbelerde, mezarlıklarda çok yetiştirilmiş ve büyük gövdeler ve tepeler oluşturmuştur. .. ,; İklim ve Toprak İstekleri: Karaiçi iklimlerde; güneşli yarıgölge yerlerde ve kuru-humuslu topraklarda, ağır balçık ya da taşlı mineral topraklarda yetişebilir.

Kent iklimine dayanır .Işığı sever. Budamaya gerek yoktur. Üretimi tohumla yapılır.

Celtis caucasica

Alem: Plantae

Bölüm: Magnoliphyta

Sınıf: (İki çenekliler)

Takım: Rosales

Familya: Cannabaceae(Kendirgiller)

Cins: Celtis

Tür: C. caucasica

Celtis caucasica

(Kafkas Çitlenbiği)

Celtis caucasica

Meyve 10mm çapında açık kahve renginde

veya kırmızımtrak-kahverengindedır

Pürüzsüzdür.

Celtis caucasica

Adi çitlenbiğe göre yaprakları daha küçük (3-8cm) yumurtamsı veya baklava dilimi biçiminde, dip tarafı çok belirgin olarak çarpık, üst yüzü çıplak, alt yüzü grı-mavımtrak yeşil, tüylü veya çıplaktır.

Celtis caucasica

Boy ve Çap: Adi çitlenbiğe benzer. Daha kısa boyludur, 15m'ye kadar boyianabilen küçük bir ağaçtır.

Yetişme Yeri: Kafkasya, İran ve Ülkemizde yetişir

İklim ve Toprak İstekleri: Karaiçi iklimlerde kuru ve sığ topraklarda yetişir dona ve rüzgara dayanıklıdır. Budama Durumu: Budamaya gerek yoktur. Üretim tekniği: Üretimi tohumla yapılır.

Celtis tournefortii(Doğu Çitlenbiği)

Alem: Plantae

Bölüm: Magnoliphyta

Sınıf: (İki çenekliler)

Takım: Rosales

Familya:Cannabaceae(Kendirgiller)

Cins: Celtis

Tür: C.tournefortii

Meyveleri 8mm çapındadır. Kirli sarı veya portakal sarısı rengindedir.

Yetişme Yeri: Güneydoğu Avrupa ve Batı Asya ile Ülkemizde Güney Anadolu'da yetişir

Boy ve Çap: 5-6m boy, yuvarlak tepe (3m) yapar. Ağaççık ya da çalı formundadır

Genel Özellikleri: Yaprakları 8cm uzun 3cm geniş, Park ve bahçelerde soliter ya da grup halinde kullanılır.

•İklim ve Toprak İstekleri: Karaiçi iklimlerde; çok kurak yerlerde yetişir, toprak isteği azdır.

• Budama Durumu: Çit ve yeşil perde oluşturmaya uygundur.

•Üretim tekniği: Üretimi tohumla yapılır.