Upload
tranbao
View
217
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
CENTRO DE DESENVOLVIMENTO INFANTIL DIFERENCcedilAS
ASSOCIACcedilAtildeO PORTUGUESA DE PORTADORES DE TRISSOMIA 21
Consulta de Nutriccedilatildeo
Nutricionistas
Joana M Rantildea Marques de Almeida
Rita Santos Costa Gomes
Lisboa 2015
2 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
I N T R O D U Ccedil Atilde O
Uma alimentaccedilatildeo saudaacutevel FACTOR-CHAVE
DESENVOLVIMENTO CRESCIMENTO
PREVENCcedilAtildeO
DE DOENCcedilAS
SAUacuteDE E BEM-ESTAR
QU
AL
IDA
DE
DE
VID
A
4 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
P R E V A L Ecirc N C I A
4
AUTISMO
TRISSOMIA 21 PHDA
1 em cada 800 nascimentos
PT 12000 ndash 15000 pessoas
5-10 em cada 100
crianccedilas 1 em cerca de 100
pessoas
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
T R I S S O M I A 2 1
Carecircncias
VitaminasMinerais
Obstipaccedilatildeo
Hipotiroidismo
Doenccedila Celiacuteaca
Obesidade
Diabetes Mellitus
Dislipidemias
Disfagia
Refluxo
Gastroesofaacutegico
5 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
O B E S I D A D E
6
Reduzido
toacutenus
muscular
Taxa de
Metabolismo
Basal Baixa
Necessidades
caloacutericas
inferiores
Maior
tendecircncia
para o
sedentarismo
Ingestatildeo
alimentar
inadequada
Hipotiroidismo
Paracircmetros
IMC ge P95
Periacutemetro da cintura ge P75
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I S L I P I D E M I A S
7
Objetivo
1 Comparar o perfil lipiacutedico Colesterol total HDL LDL e
Trigliceacuteridos em crianccedilas com Trissomia 21 e os
respetivos irmatildeos sem Trissomia 21
2 Comprovar a existecircncia de relaccedilatildeo entre a diferenccedila no
perfil lipiacutedico e o peso corporal
Metodologia
Foram analisadas 27 crianccedilas com Trissomia 21 e os
respetivos irmatildeos (31) sem co-morbilidades graves entre os 4
e os 10 anos de idade
Conclusatildeo
Crianccedilas com Trissomia 21 tecircm um perfil lipiacutedico menos
favoraacutevel quando comparadas aos respectivos irmatildeos
independentemente do peso corporal Trissomia 21
CT
LDL
TG
HDL
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I A B E T E S M E L L I T U S
8
Objetivo
Determinar a prevalecircncia da Trissomia 21 em doentes com
diabetes tipo 1
Metodologia
Foram analisadas 2094 crianccedilas dinamarquesas nascidas
entre 1981- 2000 diagnosticadas com Diabetes Mellitus tipo 1
ateacute Maio de 2003
Conclusatildeo
Aumento da prevalecircncia de Diabetes Tipo 1 em pessoas com
Trissomia 21
Possiacuteveis alteraccedilotildees
no Cromossoma 21
Prevalecircncia de Diabetes
Mellitus Tipo 1
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
O B S T I P A Ccedil Atilde O
Baixa ingestatildeo de aacutegua e fibras
Reduzido toacutenus muscular
Baixa atividade fiacutesica
Hipotiroidismo
Doenccedila de Hirschsprung
9 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D O E N Ccedil A C E L Iacute A C A
10
Distuacuterbios imunoloacutegicos
(ao niacutevel da imunidade
mediada pelas ceacutelulas T)
Doenccedila Celiacuteaca
Intoleracircncia intestinal
permanente agrave fraccedilatildeo
proteica do gluacuteten ndash
gliadina
Lesatildeo da mucosa do
intestino delgado proximal
Maior incidecircncia de infeccedilotildees e
Doenccedilas auto- imunes
- Trigo
- Aveia
- Cevada
- Centeio
- Espelta
- hellip
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I S F A G I A
11
Crianccedilas com trissomia 21 tecircm como sintomatologia
Hipotonia
Macroglossia
Cavidade oral pequena
Disfunccedilatildeo motora oral
Aspiraccedilatildeo e problemas respiratoacuterios
Disfagia orofariacutengea
dificuldade em deglutir
Disfagia esofaacutegica
sensaccedilatildeo de alimentos
soacutelidos eou liacutequidos
ldquopresosrdquo na garganta ou no
esoacutefago
DISFAGIA
Malnutriccedilatildeo Desidrataccedilatildeo
Atraso no
desenvolvimento
- Problemas dentaacuterios
- Atraso no desenvolvimento cognitivo e geral
Complicaccedilotildees
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Deficiecircncia vitaminas e
minerais Dietas sem GluacutetenCaseiacutena
Problemas
Gastrointestinais Hipersensibilidade a
aditivos
alimentares
Hiperseletividade alimentar
Deficiecircncia em aacutecidos
gordos oacutemega 3
Toxicidade por metais
pesados
A U T I S M O
12
Baixos niacuteveis em enzimas
digestivas
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
H I P E R S E L E T I V I D A D E A L I M E N T A R
Alteraccedilotildees na compreensatildeo
visual dos alimentos em
relaccedilatildeo
bull Aparecircncia
bull Cor
bull Forma
Alteraccedilotildees a niacutevel sensorial
(Hipersensibilidade eou
Hiposensibilidade)
Pouco tolerantes a novas
situaccedilotildees
Dificuldade na toma de
suplementos de
vitaminasminerais
Dificuldade em aceitar
mudanccedilas no ambiente das
refeiccedilotildees
Ex Alteraccedilatildeo da hora da
refeiccedilatildeo
Determinados alimentos
apresentem um sabor odor
temperatura e textura
extremamente desagradaacuteveis
para a crianccedila
Tornam o processo de diversificaccedilatildeo
alimentar um momento desagradaacutevel
para a crianccedila
Limitaccedilatildeo da Ingestatildeo de alimentos
13 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I E T AS S E M G L Uacute T E N C A S E Iacute N A
14
1970 Surge a teoria Pessoas com autismo natildeo conseguem
digerir as proteiacutenas do gluacuteten e a caseiacutena
Levando agrave formaccedilatildeo de
peacuteptidos opioacuteides
Siacutendrome do
Intestino Permeaacutevel
AUTISMO
Passagem de peacuteptidos opioides atraveacutes da membrana
intestinal Corrente sanguiacutenea Ceacuterebro
Sintomas tiacutepicos do Autismo
Na atualidade natildeo haacute
estudos suficientes que
indiquem que a eliminaccedilatildeo
do gluacuteten e caseiacutena da
alimentaccedilatildeo melhora os
sintomas do Autismo
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
15
P H D A
Medicaccedilatildeo Aditivos
Alimentares
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Os medicamentos mais utilizados e eficazes
para o tratamento DA e PHDA e satildeo
Concerta
Ritalina
Rubifen
Risperidona
Substacircncia
activa
metilfenidato
Substacircncia
anorexiacutegena
- Perda ou diminuiccedilatildeo do apetite
- Problemas intestinais como diarreia
voacutemitos e obstipaccedilatildeo
- Aumento de peso
- Aumento da temperatura corporal
- Diminuiccedilatildeo do apetite
16
M E D I C A Ccedil Atilde O
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
A D I T I V O S A L I M E N T A R E S
17
Benjamin F Feingold
Publicou
ldquoWhy Your Child is Hyperactiverdquo
1975
Dieta livre de quaisquer aditivos alimentares melhora
significativamente os sintomas da Hiperactividade
Na atualidade natildeo existem estudos suficientes
que demostrem a eficaacutecia de uma dieta sem
aditivos alimentares nos sintomas da
hiperatividade
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
18
C O N C L U S Atilde O
Doenccedilas do
Neurodesenvolvimento
Diversos
problemas a niacutevel
alimentar
Fundamental uma alimentaccedilatildeo saudaacutevel equilibrada e
principalmente individualizada
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
R E F E R Ecirc N C I A S
19
Akaka J Bernestein C Crowley B amp Eeverett A (2013) Desk Reference to the Diagnostic Criteria from DSM - 5 Washington DC Londres American
Psychiatric Publishing
Allison D Gomes J Heshka S amp Babbitt R (1995) Decreased resting metabolic rate among persons with Down Syndrome International Journal of Obesity 19
858-861
Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 2 (Julho de 2008) Trissomia 21 a vida num cromossoma Farmaacutecia Sauacutede 58
Baratas M Hernando N amp Mata M (sd) Guia de intervencioacuten ante los transtornos de la alimentacioacuten en nintildeos y nintildeas con trsnstorno del espectro del autismo
(TEA) Federacioacuten Autismo Madrid
Bergholdt R Eising S Nerup J amp Pociot F (31 de Marccedilo de 2006) Increased prevalence of Downrsquos syndrome in individuals with type 1 diabetes in Denmark a
nationwide population-based study Diabetologia 46(6) 1179-1182
Carmeli E Barchard S Lenger R amp Coleman R (2002) Mucle power locomotor performance and flexibility in aging mentally-retarded adults with and without
Downs Syndrome J Musculoskel Neuron Interact 2(5) 457-462
Chad K Jobling A amp Frail H (1990) Metabolic rate a factor in developing obesity in children with Down Syndrome American Journal on Mental Retardation 95
228-235
Dietz W amp Stern L (2011) Nutrition What every parent needs to know (2ordf ediccedilatildeo ed) (A A Pedriatric Ed)
Disfagia y Sindrome de Down (2012) Disfagia al dia
Fombonne E (2003) Epidemiological Surveys of Autism and Other Pervasive Developmental Disorders An Update Journal of Autism and Developmental
Disorders 33(4)
Gonccedilalves P Nunes S amp Nogeira S (2005) Rastreio de Doenccedila Celiacuteaca na Consulta de Trissomia 21 Acta Pediatrica 36 pp 109-113
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
20
Grammatikopoulou M Manai A Tsigga M amp Tsiligiroglou-Fachantidou A (October de 2008) Nutrient intake and anthropometry in children and adolescents
with Down Syndrome - a preliminary study Developmental Neurorehabilitation 11(4) pp 260-267
James B amp Adams B (2013) Summary of Dietary Nutritional and Medical Treatments for Autism 1048753 based on over 150 published research studies Autism
Research Institute
Kawicka A amp Regulska-Ilow B (2013) HOW NUTRITIONAL STATUS DIET AND DIETARY SUPPLEMENTS CAN AFFECT AUTISM A REVIEW national
Institute of public Health 64(1) 1-12
Kerins G Petrovic K Bruder M amp Gruman C (2008) Medical conditions and medication use in adults with Down Syndrome A descritive analysis Down
Syndrome Research and Practice 12(2) 141-147
Marder L (Agosto de 1996) Gastrointestinal problems in children with Downs syndrome Downrsquos Syndrome Association newsletter
Nisihara R Kotze L Utiyama S amp Oliveira N (2005) Doenccedila celiacuteaca em crianccedilas e adolescentes com Siacutendorme de Down Jornal de pediatria 81(5) pp
373-376
Oliveira G (2005) Epidemiologia do Autismo em Portugal Coimbra
Tahira A Sheela M Virgina M amp Nicolas S (25 de Janeiro de 2012) Lipid Profiles of Children With Down Syndrome Compared With Their Siblings Official
Journal of the american academy of pediatrics
Ventoso M R (200) LOS PROBLEMAS DE ALIMENTACIOacuteN EN NINtildeOS PEQUENtildeOS CON AUTISMO BREVE GUIacuteA DE INTERVENCIOacuteN Em A Riviegravere amp A
Martos El nintildeo pequentildeo con autismo Madrid APNA Ediciones
R E F E R Ecirc N C I A S
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
2 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
I N T R O D U Ccedil Atilde O
Uma alimentaccedilatildeo saudaacutevel FACTOR-CHAVE
DESENVOLVIMENTO CRESCIMENTO
PREVENCcedilAtildeO
DE DOENCcedilAS
SAUacuteDE E BEM-ESTAR
QU
AL
IDA
DE
DE
VID
A
4 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
P R E V A L Ecirc N C I A
4
AUTISMO
TRISSOMIA 21 PHDA
1 em cada 800 nascimentos
PT 12000 ndash 15000 pessoas
5-10 em cada 100
crianccedilas 1 em cerca de 100
pessoas
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
T R I S S O M I A 2 1
Carecircncias
VitaminasMinerais
Obstipaccedilatildeo
Hipotiroidismo
Doenccedila Celiacuteaca
Obesidade
Diabetes Mellitus
Dislipidemias
Disfagia
Refluxo
Gastroesofaacutegico
5 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
O B E S I D A D E
6
Reduzido
toacutenus
muscular
Taxa de
Metabolismo
Basal Baixa
Necessidades
caloacutericas
inferiores
Maior
tendecircncia
para o
sedentarismo
Ingestatildeo
alimentar
inadequada
Hipotiroidismo
Paracircmetros
IMC ge P95
Periacutemetro da cintura ge P75
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I S L I P I D E M I A S
7
Objetivo
1 Comparar o perfil lipiacutedico Colesterol total HDL LDL e
Trigliceacuteridos em crianccedilas com Trissomia 21 e os
respetivos irmatildeos sem Trissomia 21
2 Comprovar a existecircncia de relaccedilatildeo entre a diferenccedila no
perfil lipiacutedico e o peso corporal
Metodologia
Foram analisadas 27 crianccedilas com Trissomia 21 e os
respetivos irmatildeos (31) sem co-morbilidades graves entre os 4
e os 10 anos de idade
Conclusatildeo
Crianccedilas com Trissomia 21 tecircm um perfil lipiacutedico menos
favoraacutevel quando comparadas aos respectivos irmatildeos
independentemente do peso corporal Trissomia 21
CT
LDL
TG
HDL
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I A B E T E S M E L L I T U S
8
Objetivo
Determinar a prevalecircncia da Trissomia 21 em doentes com
diabetes tipo 1
Metodologia
Foram analisadas 2094 crianccedilas dinamarquesas nascidas
entre 1981- 2000 diagnosticadas com Diabetes Mellitus tipo 1
ateacute Maio de 2003
Conclusatildeo
Aumento da prevalecircncia de Diabetes Tipo 1 em pessoas com
Trissomia 21
Possiacuteveis alteraccedilotildees
no Cromossoma 21
Prevalecircncia de Diabetes
Mellitus Tipo 1
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
O B S T I P A Ccedil Atilde O
Baixa ingestatildeo de aacutegua e fibras
Reduzido toacutenus muscular
Baixa atividade fiacutesica
Hipotiroidismo
Doenccedila de Hirschsprung
9 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D O E N Ccedil A C E L Iacute A C A
10
Distuacuterbios imunoloacutegicos
(ao niacutevel da imunidade
mediada pelas ceacutelulas T)
Doenccedila Celiacuteaca
Intoleracircncia intestinal
permanente agrave fraccedilatildeo
proteica do gluacuteten ndash
gliadina
Lesatildeo da mucosa do
intestino delgado proximal
Maior incidecircncia de infeccedilotildees e
Doenccedilas auto- imunes
- Trigo
- Aveia
- Cevada
- Centeio
- Espelta
- hellip
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I S F A G I A
11
Crianccedilas com trissomia 21 tecircm como sintomatologia
Hipotonia
Macroglossia
Cavidade oral pequena
Disfunccedilatildeo motora oral
Aspiraccedilatildeo e problemas respiratoacuterios
Disfagia orofariacutengea
dificuldade em deglutir
Disfagia esofaacutegica
sensaccedilatildeo de alimentos
soacutelidos eou liacutequidos
ldquopresosrdquo na garganta ou no
esoacutefago
DISFAGIA
Malnutriccedilatildeo Desidrataccedilatildeo
Atraso no
desenvolvimento
- Problemas dentaacuterios
- Atraso no desenvolvimento cognitivo e geral
Complicaccedilotildees
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Deficiecircncia vitaminas e
minerais Dietas sem GluacutetenCaseiacutena
Problemas
Gastrointestinais Hipersensibilidade a
aditivos
alimentares
Hiperseletividade alimentar
Deficiecircncia em aacutecidos
gordos oacutemega 3
Toxicidade por metais
pesados
A U T I S M O
12
Baixos niacuteveis em enzimas
digestivas
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
H I P E R S E L E T I V I D A D E A L I M E N T A R
Alteraccedilotildees na compreensatildeo
visual dos alimentos em
relaccedilatildeo
bull Aparecircncia
bull Cor
bull Forma
Alteraccedilotildees a niacutevel sensorial
(Hipersensibilidade eou
Hiposensibilidade)
Pouco tolerantes a novas
situaccedilotildees
Dificuldade na toma de
suplementos de
vitaminasminerais
Dificuldade em aceitar
mudanccedilas no ambiente das
refeiccedilotildees
Ex Alteraccedilatildeo da hora da
refeiccedilatildeo
Determinados alimentos
apresentem um sabor odor
temperatura e textura
extremamente desagradaacuteveis
para a crianccedila
Tornam o processo de diversificaccedilatildeo
alimentar um momento desagradaacutevel
para a crianccedila
Limitaccedilatildeo da Ingestatildeo de alimentos
13 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I E T AS S E M G L Uacute T E N C A S E Iacute N A
14
1970 Surge a teoria Pessoas com autismo natildeo conseguem
digerir as proteiacutenas do gluacuteten e a caseiacutena
Levando agrave formaccedilatildeo de
peacuteptidos opioacuteides
Siacutendrome do
Intestino Permeaacutevel
AUTISMO
Passagem de peacuteptidos opioides atraveacutes da membrana
intestinal Corrente sanguiacutenea Ceacuterebro
Sintomas tiacutepicos do Autismo
Na atualidade natildeo haacute
estudos suficientes que
indiquem que a eliminaccedilatildeo
do gluacuteten e caseiacutena da
alimentaccedilatildeo melhora os
sintomas do Autismo
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
15
P H D A
Medicaccedilatildeo Aditivos
Alimentares
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Os medicamentos mais utilizados e eficazes
para o tratamento DA e PHDA e satildeo
Concerta
Ritalina
Rubifen
Risperidona
Substacircncia
activa
metilfenidato
Substacircncia
anorexiacutegena
- Perda ou diminuiccedilatildeo do apetite
- Problemas intestinais como diarreia
voacutemitos e obstipaccedilatildeo
- Aumento de peso
- Aumento da temperatura corporal
- Diminuiccedilatildeo do apetite
16
M E D I C A Ccedil Atilde O
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
A D I T I V O S A L I M E N T A R E S
17
Benjamin F Feingold
Publicou
ldquoWhy Your Child is Hyperactiverdquo
1975
Dieta livre de quaisquer aditivos alimentares melhora
significativamente os sintomas da Hiperactividade
Na atualidade natildeo existem estudos suficientes
que demostrem a eficaacutecia de uma dieta sem
aditivos alimentares nos sintomas da
hiperatividade
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
18
C O N C L U S Atilde O
Doenccedilas do
Neurodesenvolvimento
Diversos
problemas a niacutevel
alimentar
Fundamental uma alimentaccedilatildeo saudaacutevel equilibrada e
principalmente individualizada
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
R E F E R Ecirc N C I A S
19
Akaka J Bernestein C Crowley B amp Eeverett A (2013) Desk Reference to the Diagnostic Criteria from DSM - 5 Washington DC Londres American
Psychiatric Publishing
Allison D Gomes J Heshka S amp Babbitt R (1995) Decreased resting metabolic rate among persons with Down Syndrome International Journal of Obesity 19
858-861
Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 2 (Julho de 2008) Trissomia 21 a vida num cromossoma Farmaacutecia Sauacutede 58
Baratas M Hernando N amp Mata M (sd) Guia de intervencioacuten ante los transtornos de la alimentacioacuten en nintildeos y nintildeas con trsnstorno del espectro del autismo
(TEA) Federacioacuten Autismo Madrid
Bergholdt R Eising S Nerup J amp Pociot F (31 de Marccedilo de 2006) Increased prevalence of Downrsquos syndrome in individuals with type 1 diabetes in Denmark a
nationwide population-based study Diabetologia 46(6) 1179-1182
Carmeli E Barchard S Lenger R amp Coleman R (2002) Mucle power locomotor performance and flexibility in aging mentally-retarded adults with and without
Downs Syndrome J Musculoskel Neuron Interact 2(5) 457-462
Chad K Jobling A amp Frail H (1990) Metabolic rate a factor in developing obesity in children with Down Syndrome American Journal on Mental Retardation 95
228-235
Dietz W amp Stern L (2011) Nutrition What every parent needs to know (2ordf ediccedilatildeo ed) (A A Pedriatric Ed)
Disfagia y Sindrome de Down (2012) Disfagia al dia
Fombonne E (2003) Epidemiological Surveys of Autism and Other Pervasive Developmental Disorders An Update Journal of Autism and Developmental
Disorders 33(4)
Gonccedilalves P Nunes S amp Nogeira S (2005) Rastreio de Doenccedila Celiacuteaca na Consulta de Trissomia 21 Acta Pediatrica 36 pp 109-113
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
20
Grammatikopoulou M Manai A Tsigga M amp Tsiligiroglou-Fachantidou A (October de 2008) Nutrient intake and anthropometry in children and adolescents
with Down Syndrome - a preliminary study Developmental Neurorehabilitation 11(4) pp 260-267
James B amp Adams B (2013) Summary of Dietary Nutritional and Medical Treatments for Autism 1048753 based on over 150 published research studies Autism
Research Institute
Kawicka A amp Regulska-Ilow B (2013) HOW NUTRITIONAL STATUS DIET AND DIETARY SUPPLEMENTS CAN AFFECT AUTISM A REVIEW national
Institute of public Health 64(1) 1-12
Kerins G Petrovic K Bruder M amp Gruman C (2008) Medical conditions and medication use in adults with Down Syndrome A descritive analysis Down
Syndrome Research and Practice 12(2) 141-147
Marder L (Agosto de 1996) Gastrointestinal problems in children with Downs syndrome Downrsquos Syndrome Association newsletter
Nisihara R Kotze L Utiyama S amp Oliveira N (2005) Doenccedila celiacuteaca em crianccedilas e adolescentes com Siacutendorme de Down Jornal de pediatria 81(5) pp
373-376
Oliveira G (2005) Epidemiologia do Autismo em Portugal Coimbra
Tahira A Sheela M Virgina M amp Nicolas S (25 de Janeiro de 2012) Lipid Profiles of Children With Down Syndrome Compared With Their Siblings Official
Journal of the american academy of pediatrics
Ventoso M R (200) LOS PROBLEMAS DE ALIMENTACIOacuteN EN NINtildeOS PEQUENtildeOS CON AUTISMO BREVE GUIacuteA DE INTERVENCIOacuteN Em A Riviegravere amp A
Martos El nintildeo pequentildeo con autismo Madrid APNA Ediciones
R E F E R Ecirc N C I A S
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
I N T R O D U Ccedil Atilde O
Uma alimentaccedilatildeo saudaacutevel FACTOR-CHAVE
DESENVOLVIMENTO CRESCIMENTO
PREVENCcedilAtildeO
DE DOENCcedilAS
SAUacuteDE E BEM-ESTAR
QU
AL
IDA
DE
DE
VID
A
4 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
P R E V A L Ecirc N C I A
4
AUTISMO
TRISSOMIA 21 PHDA
1 em cada 800 nascimentos
PT 12000 ndash 15000 pessoas
5-10 em cada 100
crianccedilas 1 em cerca de 100
pessoas
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
T R I S S O M I A 2 1
Carecircncias
VitaminasMinerais
Obstipaccedilatildeo
Hipotiroidismo
Doenccedila Celiacuteaca
Obesidade
Diabetes Mellitus
Dislipidemias
Disfagia
Refluxo
Gastroesofaacutegico
5 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
O B E S I D A D E
6
Reduzido
toacutenus
muscular
Taxa de
Metabolismo
Basal Baixa
Necessidades
caloacutericas
inferiores
Maior
tendecircncia
para o
sedentarismo
Ingestatildeo
alimentar
inadequada
Hipotiroidismo
Paracircmetros
IMC ge P95
Periacutemetro da cintura ge P75
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I S L I P I D E M I A S
7
Objetivo
1 Comparar o perfil lipiacutedico Colesterol total HDL LDL e
Trigliceacuteridos em crianccedilas com Trissomia 21 e os
respetivos irmatildeos sem Trissomia 21
2 Comprovar a existecircncia de relaccedilatildeo entre a diferenccedila no
perfil lipiacutedico e o peso corporal
Metodologia
Foram analisadas 27 crianccedilas com Trissomia 21 e os
respetivos irmatildeos (31) sem co-morbilidades graves entre os 4
e os 10 anos de idade
Conclusatildeo
Crianccedilas com Trissomia 21 tecircm um perfil lipiacutedico menos
favoraacutevel quando comparadas aos respectivos irmatildeos
independentemente do peso corporal Trissomia 21
CT
LDL
TG
HDL
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I A B E T E S M E L L I T U S
8
Objetivo
Determinar a prevalecircncia da Trissomia 21 em doentes com
diabetes tipo 1
Metodologia
Foram analisadas 2094 crianccedilas dinamarquesas nascidas
entre 1981- 2000 diagnosticadas com Diabetes Mellitus tipo 1
ateacute Maio de 2003
Conclusatildeo
Aumento da prevalecircncia de Diabetes Tipo 1 em pessoas com
Trissomia 21
Possiacuteveis alteraccedilotildees
no Cromossoma 21
Prevalecircncia de Diabetes
Mellitus Tipo 1
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
O B S T I P A Ccedil Atilde O
Baixa ingestatildeo de aacutegua e fibras
Reduzido toacutenus muscular
Baixa atividade fiacutesica
Hipotiroidismo
Doenccedila de Hirschsprung
9 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D O E N Ccedil A C E L Iacute A C A
10
Distuacuterbios imunoloacutegicos
(ao niacutevel da imunidade
mediada pelas ceacutelulas T)
Doenccedila Celiacuteaca
Intoleracircncia intestinal
permanente agrave fraccedilatildeo
proteica do gluacuteten ndash
gliadina
Lesatildeo da mucosa do
intestino delgado proximal
Maior incidecircncia de infeccedilotildees e
Doenccedilas auto- imunes
- Trigo
- Aveia
- Cevada
- Centeio
- Espelta
- hellip
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I S F A G I A
11
Crianccedilas com trissomia 21 tecircm como sintomatologia
Hipotonia
Macroglossia
Cavidade oral pequena
Disfunccedilatildeo motora oral
Aspiraccedilatildeo e problemas respiratoacuterios
Disfagia orofariacutengea
dificuldade em deglutir
Disfagia esofaacutegica
sensaccedilatildeo de alimentos
soacutelidos eou liacutequidos
ldquopresosrdquo na garganta ou no
esoacutefago
DISFAGIA
Malnutriccedilatildeo Desidrataccedilatildeo
Atraso no
desenvolvimento
- Problemas dentaacuterios
- Atraso no desenvolvimento cognitivo e geral
Complicaccedilotildees
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Deficiecircncia vitaminas e
minerais Dietas sem GluacutetenCaseiacutena
Problemas
Gastrointestinais Hipersensibilidade a
aditivos
alimentares
Hiperseletividade alimentar
Deficiecircncia em aacutecidos
gordos oacutemega 3
Toxicidade por metais
pesados
A U T I S M O
12
Baixos niacuteveis em enzimas
digestivas
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
H I P E R S E L E T I V I D A D E A L I M E N T A R
Alteraccedilotildees na compreensatildeo
visual dos alimentos em
relaccedilatildeo
bull Aparecircncia
bull Cor
bull Forma
Alteraccedilotildees a niacutevel sensorial
(Hipersensibilidade eou
Hiposensibilidade)
Pouco tolerantes a novas
situaccedilotildees
Dificuldade na toma de
suplementos de
vitaminasminerais
Dificuldade em aceitar
mudanccedilas no ambiente das
refeiccedilotildees
Ex Alteraccedilatildeo da hora da
refeiccedilatildeo
Determinados alimentos
apresentem um sabor odor
temperatura e textura
extremamente desagradaacuteveis
para a crianccedila
Tornam o processo de diversificaccedilatildeo
alimentar um momento desagradaacutevel
para a crianccedila
Limitaccedilatildeo da Ingestatildeo de alimentos
13 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I E T AS S E M G L Uacute T E N C A S E Iacute N A
14
1970 Surge a teoria Pessoas com autismo natildeo conseguem
digerir as proteiacutenas do gluacuteten e a caseiacutena
Levando agrave formaccedilatildeo de
peacuteptidos opioacuteides
Siacutendrome do
Intestino Permeaacutevel
AUTISMO
Passagem de peacuteptidos opioides atraveacutes da membrana
intestinal Corrente sanguiacutenea Ceacuterebro
Sintomas tiacutepicos do Autismo
Na atualidade natildeo haacute
estudos suficientes que
indiquem que a eliminaccedilatildeo
do gluacuteten e caseiacutena da
alimentaccedilatildeo melhora os
sintomas do Autismo
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
15
P H D A
Medicaccedilatildeo Aditivos
Alimentares
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Os medicamentos mais utilizados e eficazes
para o tratamento DA e PHDA e satildeo
Concerta
Ritalina
Rubifen
Risperidona
Substacircncia
activa
metilfenidato
Substacircncia
anorexiacutegena
- Perda ou diminuiccedilatildeo do apetite
- Problemas intestinais como diarreia
voacutemitos e obstipaccedilatildeo
- Aumento de peso
- Aumento da temperatura corporal
- Diminuiccedilatildeo do apetite
16
M E D I C A Ccedil Atilde O
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
A D I T I V O S A L I M E N T A R E S
17
Benjamin F Feingold
Publicou
ldquoWhy Your Child is Hyperactiverdquo
1975
Dieta livre de quaisquer aditivos alimentares melhora
significativamente os sintomas da Hiperactividade
Na atualidade natildeo existem estudos suficientes
que demostrem a eficaacutecia de uma dieta sem
aditivos alimentares nos sintomas da
hiperatividade
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
18
C O N C L U S Atilde O
Doenccedilas do
Neurodesenvolvimento
Diversos
problemas a niacutevel
alimentar
Fundamental uma alimentaccedilatildeo saudaacutevel equilibrada e
principalmente individualizada
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
R E F E R Ecirc N C I A S
19
Akaka J Bernestein C Crowley B amp Eeverett A (2013) Desk Reference to the Diagnostic Criteria from DSM - 5 Washington DC Londres American
Psychiatric Publishing
Allison D Gomes J Heshka S amp Babbitt R (1995) Decreased resting metabolic rate among persons with Down Syndrome International Journal of Obesity 19
858-861
Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 2 (Julho de 2008) Trissomia 21 a vida num cromossoma Farmaacutecia Sauacutede 58
Baratas M Hernando N amp Mata M (sd) Guia de intervencioacuten ante los transtornos de la alimentacioacuten en nintildeos y nintildeas con trsnstorno del espectro del autismo
(TEA) Federacioacuten Autismo Madrid
Bergholdt R Eising S Nerup J amp Pociot F (31 de Marccedilo de 2006) Increased prevalence of Downrsquos syndrome in individuals with type 1 diabetes in Denmark a
nationwide population-based study Diabetologia 46(6) 1179-1182
Carmeli E Barchard S Lenger R amp Coleman R (2002) Mucle power locomotor performance and flexibility in aging mentally-retarded adults with and without
Downs Syndrome J Musculoskel Neuron Interact 2(5) 457-462
Chad K Jobling A amp Frail H (1990) Metabolic rate a factor in developing obesity in children with Down Syndrome American Journal on Mental Retardation 95
228-235
Dietz W amp Stern L (2011) Nutrition What every parent needs to know (2ordf ediccedilatildeo ed) (A A Pedriatric Ed)
Disfagia y Sindrome de Down (2012) Disfagia al dia
Fombonne E (2003) Epidemiological Surveys of Autism and Other Pervasive Developmental Disorders An Update Journal of Autism and Developmental
Disorders 33(4)
Gonccedilalves P Nunes S amp Nogeira S (2005) Rastreio de Doenccedila Celiacuteaca na Consulta de Trissomia 21 Acta Pediatrica 36 pp 109-113
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
20
Grammatikopoulou M Manai A Tsigga M amp Tsiligiroglou-Fachantidou A (October de 2008) Nutrient intake and anthropometry in children and adolescents
with Down Syndrome - a preliminary study Developmental Neurorehabilitation 11(4) pp 260-267
James B amp Adams B (2013) Summary of Dietary Nutritional and Medical Treatments for Autism 1048753 based on over 150 published research studies Autism
Research Institute
Kawicka A amp Regulska-Ilow B (2013) HOW NUTRITIONAL STATUS DIET AND DIETARY SUPPLEMENTS CAN AFFECT AUTISM A REVIEW national
Institute of public Health 64(1) 1-12
Kerins G Petrovic K Bruder M amp Gruman C (2008) Medical conditions and medication use in adults with Down Syndrome A descritive analysis Down
Syndrome Research and Practice 12(2) 141-147
Marder L (Agosto de 1996) Gastrointestinal problems in children with Downs syndrome Downrsquos Syndrome Association newsletter
Nisihara R Kotze L Utiyama S amp Oliveira N (2005) Doenccedila celiacuteaca em crianccedilas e adolescentes com Siacutendorme de Down Jornal de pediatria 81(5) pp
373-376
Oliveira G (2005) Epidemiologia do Autismo em Portugal Coimbra
Tahira A Sheela M Virgina M amp Nicolas S (25 de Janeiro de 2012) Lipid Profiles of Children With Down Syndrome Compared With Their Siblings Official
Journal of the american academy of pediatrics
Ventoso M R (200) LOS PROBLEMAS DE ALIMENTACIOacuteN EN NINtildeOS PEQUENtildeOS CON AUTISMO BREVE GUIacuteA DE INTERVENCIOacuteN Em A Riviegravere amp A
Martos El nintildeo pequentildeo con autismo Madrid APNA Ediciones
R E F E R Ecirc N C I A S
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
P R E V A L Ecirc N C I A
4
AUTISMO
TRISSOMIA 21 PHDA
1 em cada 800 nascimentos
PT 12000 ndash 15000 pessoas
5-10 em cada 100
crianccedilas 1 em cerca de 100
pessoas
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
T R I S S O M I A 2 1
Carecircncias
VitaminasMinerais
Obstipaccedilatildeo
Hipotiroidismo
Doenccedila Celiacuteaca
Obesidade
Diabetes Mellitus
Dislipidemias
Disfagia
Refluxo
Gastroesofaacutegico
5 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
O B E S I D A D E
6
Reduzido
toacutenus
muscular
Taxa de
Metabolismo
Basal Baixa
Necessidades
caloacutericas
inferiores
Maior
tendecircncia
para o
sedentarismo
Ingestatildeo
alimentar
inadequada
Hipotiroidismo
Paracircmetros
IMC ge P95
Periacutemetro da cintura ge P75
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I S L I P I D E M I A S
7
Objetivo
1 Comparar o perfil lipiacutedico Colesterol total HDL LDL e
Trigliceacuteridos em crianccedilas com Trissomia 21 e os
respetivos irmatildeos sem Trissomia 21
2 Comprovar a existecircncia de relaccedilatildeo entre a diferenccedila no
perfil lipiacutedico e o peso corporal
Metodologia
Foram analisadas 27 crianccedilas com Trissomia 21 e os
respetivos irmatildeos (31) sem co-morbilidades graves entre os 4
e os 10 anos de idade
Conclusatildeo
Crianccedilas com Trissomia 21 tecircm um perfil lipiacutedico menos
favoraacutevel quando comparadas aos respectivos irmatildeos
independentemente do peso corporal Trissomia 21
CT
LDL
TG
HDL
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I A B E T E S M E L L I T U S
8
Objetivo
Determinar a prevalecircncia da Trissomia 21 em doentes com
diabetes tipo 1
Metodologia
Foram analisadas 2094 crianccedilas dinamarquesas nascidas
entre 1981- 2000 diagnosticadas com Diabetes Mellitus tipo 1
ateacute Maio de 2003
Conclusatildeo
Aumento da prevalecircncia de Diabetes Tipo 1 em pessoas com
Trissomia 21
Possiacuteveis alteraccedilotildees
no Cromossoma 21
Prevalecircncia de Diabetes
Mellitus Tipo 1
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
O B S T I P A Ccedil Atilde O
Baixa ingestatildeo de aacutegua e fibras
Reduzido toacutenus muscular
Baixa atividade fiacutesica
Hipotiroidismo
Doenccedila de Hirschsprung
9 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D O E N Ccedil A C E L Iacute A C A
10
Distuacuterbios imunoloacutegicos
(ao niacutevel da imunidade
mediada pelas ceacutelulas T)
Doenccedila Celiacuteaca
Intoleracircncia intestinal
permanente agrave fraccedilatildeo
proteica do gluacuteten ndash
gliadina
Lesatildeo da mucosa do
intestino delgado proximal
Maior incidecircncia de infeccedilotildees e
Doenccedilas auto- imunes
- Trigo
- Aveia
- Cevada
- Centeio
- Espelta
- hellip
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I S F A G I A
11
Crianccedilas com trissomia 21 tecircm como sintomatologia
Hipotonia
Macroglossia
Cavidade oral pequena
Disfunccedilatildeo motora oral
Aspiraccedilatildeo e problemas respiratoacuterios
Disfagia orofariacutengea
dificuldade em deglutir
Disfagia esofaacutegica
sensaccedilatildeo de alimentos
soacutelidos eou liacutequidos
ldquopresosrdquo na garganta ou no
esoacutefago
DISFAGIA
Malnutriccedilatildeo Desidrataccedilatildeo
Atraso no
desenvolvimento
- Problemas dentaacuterios
- Atraso no desenvolvimento cognitivo e geral
Complicaccedilotildees
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Deficiecircncia vitaminas e
minerais Dietas sem GluacutetenCaseiacutena
Problemas
Gastrointestinais Hipersensibilidade a
aditivos
alimentares
Hiperseletividade alimentar
Deficiecircncia em aacutecidos
gordos oacutemega 3
Toxicidade por metais
pesados
A U T I S M O
12
Baixos niacuteveis em enzimas
digestivas
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
H I P E R S E L E T I V I D A D E A L I M E N T A R
Alteraccedilotildees na compreensatildeo
visual dos alimentos em
relaccedilatildeo
bull Aparecircncia
bull Cor
bull Forma
Alteraccedilotildees a niacutevel sensorial
(Hipersensibilidade eou
Hiposensibilidade)
Pouco tolerantes a novas
situaccedilotildees
Dificuldade na toma de
suplementos de
vitaminasminerais
Dificuldade em aceitar
mudanccedilas no ambiente das
refeiccedilotildees
Ex Alteraccedilatildeo da hora da
refeiccedilatildeo
Determinados alimentos
apresentem um sabor odor
temperatura e textura
extremamente desagradaacuteveis
para a crianccedila
Tornam o processo de diversificaccedilatildeo
alimentar um momento desagradaacutevel
para a crianccedila
Limitaccedilatildeo da Ingestatildeo de alimentos
13 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I E T AS S E M G L Uacute T E N C A S E Iacute N A
14
1970 Surge a teoria Pessoas com autismo natildeo conseguem
digerir as proteiacutenas do gluacuteten e a caseiacutena
Levando agrave formaccedilatildeo de
peacuteptidos opioacuteides
Siacutendrome do
Intestino Permeaacutevel
AUTISMO
Passagem de peacuteptidos opioides atraveacutes da membrana
intestinal Corrente sanguiacutenea Ceacuterebro
Sintomas tiacutepicos do Autismo
Na atualidade natildeo haacute
estudos suficientes que
indiquem que a eliminaccedilatildeo
do gluacuteten e caseiacutena da
alimentaccedilatildeo melhora os
sintomas do Autismo
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
15
P H D A
Medicaccedilatildeo Aditivos
Alimentares
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Os medicamentos mais utilizados e eficazes
para o tratamento DA e PHDA e satildeo
Concerta
Ritalina
Rubifen
Risperidona
Substacircncia
activa
metilfenidato
Substacircncia
anorexiacutegena
- Perda ou diminuiccedilatildeo do apetite
- Problemas intestinais como diarreia
voacutemitos e obstipaccedilatildeo
- Aumento de peso
- Aumento da temperatura corporal
- Diminuiccedilatildeo do apetite
16
M E D I C A Ccedil Atilde O
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
A D I T I V O S A L I M E N T A R E S
17
Benjamin F Feingold
Publicou
ldquoWhy Your Child is Hyperactiverdquo
1975
Dieta livre de quaisquer aditivos alimentares melhora
significativamente os sintomas da Hiperactividade
Na atualidade natildeo existem estudos suficientes
que demostrem a eficaacutecia de uma dieta sem
aditivos alimentares nos sintomas da
hiperatividade
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
18
C O N C L U S Atilde O
Doenccedilas do
Neurodesenvolvimento
Diversos
problemas a niacutevel
alimentar
Fundamental uma alimentaccedilatildeo saudaacutevel equilibrada e
principalmente individualizada
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
R E F E R Ecirc N C I A S
19
Akaka J Bernestein C Crowley B amp Eeverett A (2013) Desk Reference to the Diagnostic Criteria from DSM - 5 Washington DC Londres American
Psychiatric Publishing
Allison D Gomes J Heshka S amp Babbitt R (1995) Decreased resting metabolic rate among persons with Down Syndrome International Journal of Obesity 19
858-861
Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 2 (Julho de 2008) Trissomia 21 a vida num cromossoma Farmaacutecia Sauacutede 58
Baratas M Hernando N amp Mata M (sd) Guia de intervencioacuten ante los transtornos de la alimentacioacuten en nintildeos y nintildeas con trsnstorno del espectro del autismo
(TEA) Federacioacuten Autismo Madrid
Bergholdt R Eising S Nerup J amp Pociot F (31 de Marccedilo de 2006) Increased prevalence of Downrsquos syndrome in individuals with type 1 diabetes in Denmark a
nationwide population-based study Diabetologia 46(6) 1179-1182
Carmeli E Barchard S Lenger R amp Coleman R (2002) Mucle power locomotor performance and flexibility in aging mentally-retarded adults with and without
Downs Syndrome J Musculoskel Neuron Interact 2(5) 457-462
Chad K Jobling A amp Frail H (1990) Metabolic rate a factor in developing obesity in children with Down Syndrome American Journal on Mental Retardation 95
228-235
Dietz W amp Stern L (2011) Nutrition What every parent needs to know (2ordf ediccedilatildeo ed) (A A Pedriatric Ed)
Disfagia y Sindrome de Down (2012) Disfagia al dia
Fombonne E (2003) Epidemiological Surveys of Autism and Other Pervasive Developmental Disorders An Update Journal of Autism and Developmental
Disorders 33(4)
Gonccedilalves P Nunes S amp Nogeira S (2005) Rastreio de Doenccedila Celiacuteaca na Consulta de Trissomia 21 Acta Pediatrica 36 pp 109-113
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
20
Grammatikopoulou M Manai A Tsigga M amp Tsiligiroglou-Fachantidou A (October de 2008) Nutrient intake and anthropometry in children and adolescents
with Down Syndrome - a preliminary study Developmental Neurorehabilitation 11(4) pp 260-267
James B amp Adams B (2013) Summary of Dietary Nutritional and Medical Treatments for Autism 1048753 based on over 150 published research studies Autism
Research Institute
Kawicka A amp Regulska-Ilow B (2013) HOW NUTRITIONAL STATUS DIET AND DIETARY SUPPLEMENTS CAN AFFECT AUTISM A REVIEW national
Institute of public Health 64(1) 1-12
Kerins G Petrovic K Bruder M amp Gruman C (2008) Medical conditions and medication use in adults with Down Syndrome A descritive analysis Down
Syndrome Research and Practice 12(2) 141-147
Marder L (Agosto de 1996) Gastrointestinal problems in children with Downs syndrome Downrsquos Syndrome Association newsletter
Nisihara R Kotze L Utiyama S amp Oliveira N (2005) Doenccedila celiacuteaca em crianccedilas e adolescentes com Siacutendorme de Down Jornal de pediatria 81(5) pp
373-376
Oliveira G (2005) Epidemiologia do Autismo em Portugal Coimbra
Tahira A Sheela M Virgina M amp Nicolas S (25 de Janeiro de 2012) Lipid Profiles of Children With Down Syndrome Compared With Their Siblings Official
Journal of the american academy of pediatrics
Ventoso M R (200) LOS PROBLEMAS DE ALIMENTACIOacuteN EN NINtildeOS PEQUENtildeOS CON AUTISMO BREVE GUIacuteA DE INTERVENCIOacuteN Em A Riviegravere amp A
Martos El nintildeo pequentildeo con autismo Madrid APNA Ediciones
R E F E R Ecirc N C I A S
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
T R I S S O M I A 2 1
Carecircncias
VitaminasMinerais
Obstipaccedilatildeo
Hipotiroidismo
Doenccedila Celiacuteaca
Obesidade
Diabetes Mellitus
Dislipidemias
Disfagia
Refluxo
Gastroesofaacutegico
5 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
O B E S I D A D E
6
Reduzido
toacutenus
muscular
Taxa de
Metabolismo
Basal Baixa
Necessidades
caloacutericas
inferiores
Maior
tendecircncia
para o
sedentarismo
Ingestatildeo
alimentar
inadequada
Hipotiroidismo
Paracircmetros
IMC ge P95
Periacutemetro da cintura ge P75
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I S L I P I D E M I A S
7
Objetivo
1 Comparar o perfil lipiacutedico Colesterol total HDL LDL e
Trigliceacuteridos em crianccedilas com Trissomia 21 e os
respetivos irmatildeos sem Trissomia 21
2 Comprovar a existecircncia de relaccedilatildeo entre a diferenccedila no
perfil lipiacutedico e o peso corporal
Metodologia
Foram analisadas 27 crianccedilas com Trissomia 21 e os
respetivos irmatildeos (31) sem co-morbilidades graves entre os 4
e os 10 anos de idade
Conclusatildeo
Crianccedilas com Trissomia 21 tecircm um perfil lipiacutedico menos
favoraacutevel quando comparadas aos respectivos irmatildeos
independentemente do peso corporal Trissomia 21
CT
LDL
TG
HDL
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I A B E T E S M E L L I T U S
8
Objetivo
Determinar a prevalecircncia da Trissomia 21 em doentes com
diabetes tipo 1
Metodologia
Foram analisadas 2094 crianccedilas dinamarquesas nascidas
entre 1981- 2000 diagnosticadas com Diabetes Mellitus tipo 1
ateacute Maio de 2003
Conclusatildeo
Aumento da prevalecircncia de Diabetes Tipo 1 em pessoas com
Trissomia 21
Possiacuteveis alteraccedilotildees
no Cromossoma 21
Prevalecircncia de Diabetes
Mellitus Tipo 1
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
O B S T I P A Ccedil Atilde O
Baixa ingestatildeo de aacutegua e fibras
Reduzido toacutenus muscular
Baixa atividade fiacutesica
Hipotiroidismo
Doenccedila de Hirschsprung
9 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D O E N Ccedil A C E L Iacute A C A
10
Distuacuterbios imunoloacutegicos
(ao niacutevel da imunidade
mediada pelas ceacutelulas T)
Doenccedila Celiacuteaca
Intoleracircncia intestinal
permanente agrave fraccedilatildeo
proteica do gluacuteten ndash
gliadina
Lesatildeo da mucosa do
intestino delgado proximal
Maior incidecircncia de infeccedilotildees e
Doenccedilas auto- imunes
- Trigo
- Aveia
- Cevada
- Centeio
- Espelta
- hellip
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I S F A G I A
11
Crianccedilas com trissomia 21 tecircm como sintomatologia
Hipotonia
Macroglossia
Cavidade oral pequena
Disfunccedilatildeo motora oral
Aspiraccedilatildeo e problemas respiratoacuterios
Disfagia orofariacutengea
dificuldade em deglutir
Disfagia esofaacutegica
sensaccedilatildeo de alimentos
soacutelidos eou liacutequidos
ldquopresosrdquo na garganta ou no
esoacutefago
DISFAGIA
Malnutriccedilatildeo Desidrataccedilatildeo
Atraso no
desenvolvimento
- Problemas dentaacuterios
- Atraso no desenvolvimento cognitivo e geral
Complicaccedilotildees
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Deficiecircncia vitaminas e
minerais Dietas sem GluacutetenCaseiacutena
Problemas
Gastrointestinais Hipersensibilidade a
aditivos
alimentares
Hiperseletividade alimentar
Deficiecircncia em aacutecidos
gordos oacutemega 3
Toxicidade por metais
pesados
A U T I S M O
12
Baixos niacuteveis em enzimas
digestivas
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
H I P E R S E L E T I V I D A D E A L I M E N T A R
Alteraccedilotildees na compreensatildeo
visual dos alimentos em
relaccedilatildeo
bull Aparecircncia
bull Cor
bull Forma
Alteraccedilotildees a niacutevel sensorial
(Hipersensibilidade eou
Hiposensibilidade)
Pouco tolerantes a novas
situaccedilotildees
Dificuldade na toma de
suplementos de
vitaminasminerais
Dificuldade em aceitar
mudanccedilas no ambiente das
refeiccedilotildees
Ex Alteraccedilatildeo da hora da
refeiccedilatildeo
Determinados alimentos
apresentem um sabor odor
temperatura e textura
extremamente desagradaacuteveis
para a crianccedila
Tornam o processo de diversificaccedilatildeo
alimentar um momento desagradaacutevel
para a crianccedila
Limitaccedilatildeo da Ingestatildeo de alimentos
13 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I E T AS S E M G L Uacute T E N C A S E Iacute N A
14
1970 Surge a teoria Pessoas com autismo natildeo conseguem
digerir as proteiacutenas do gluacuteten e a caseiacutena
Levando agrave formaccedilatildeo de
peacuteptidos opioacuteides
Siacutendrome do
Intestino Permeaacutevel
AUTISMO
Passagem de peacuteptidos opioides atraveacutes da membrana
intestinal Corrente sanguiacutenea Ceacuterebro
Sintomas tiacutepicos do Autismo
Na atualidade natildeo haacute
estudos suficientes que
indiquem que a eliminaccedilatildeo
do gluacuteten e caseiacutena da
alimentaccedilatildeo melhora os
sintomas do Autismo
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
15
P H D A
Medicaccedilatildeo Aditivos
Alimentares
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Os medicamentos mais utilizados e eficazes
para o tratamento DA e PHDA e satildeo
Concerta
Ritalina
Rubifen
Risperidona
Substacircncia
activa
metilfenidato
Substacircncia
anorexiacutegena
- Perda ou diminuiccedilatildeo do apetite
- Problemas intestinais como diarreia
voacutemitos e obstipaccedilatildeo
- Aumento de peso
- Aumento da temperatura corporal
- Diminuiccedilatildeo do apetite
16
M E D I C A Ccedil Atilde O
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
A D I T I V O S A L I M E N T A R E S
17
Benjamin F Feingold
Publicou
ldquoWhy Your Child is Hyperactiverdquo
1975
Dieta livre de quaisquer aditivos alimentares melhora
significativamente os sintomas da Hiperactividade
Na atualidade natildeo existem estudos suficientes
que demostrem a eficaacutecia de uma dieta sem
aditivos alimentares nos sintomas da
hiperatividade
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
18
C O N C L U S Atilde O
Doenccedilas do
Neurodesenvolvimento
Diversos
problemas a niacutevel
alimentar
Fundamental uma alimentaccedilatildeo saudaacutevel equilibrada e
principalmente individualizada
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
R E F E R Ecirc N C I A S
19
Akaka J Bernestein C Crowley B amp Eeverett A (2013) Desk Reference to the Diagnostic Criteria from DSM - 5 Washington DC Londres American
Psychiatric Publishing
Allison D Gomes J Heshka S amp Babbitt R (1995) Decreased resting metabolic rate among persons with Down Syndrome International Journal of Obesity 19
858-861
Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 2 (Julho de 2008) Trissomia 21 a vida num cromossoma Farmaacutecia Sauacutede 58
Baratas M Hernando N amp Mata M (sd) Guia de intervencioacuten ante los transtornos de la alimentacioacuten en nintildeos y nintildeas con trsnstorno del espectro del autismo
(TEA) Federacioacuten Autismo Madrid
Bergholdt R Eising S Nerup J amp Pociot F (31 de Marccedilo de 2006) Increased prevalence of Downrsquos syndrome in individuals with type 1 diabetes in Denmark a
nationwide population-based study Diabetologia 46(6) 1179-1182
Carmeli E Barchard S Lenger R amp Coleman R (2002) Mucle power locomotor performance and flexibility in aging mentally-retarded adults with and without
Downs Syndrome J Musculoskel Neuron Interact 2(5) 457-462
Chad K Jobling A amp Frail H (1990) Metabolic rate a factor in developing obesity in children with Down Syndrome American Journal on Mental Retardation 95
228-235
Dietz W amp Stern L (2011) Nutrition What every parent needs to know (2ordf ediccedilatildeo ed) (A A Pedriatric Ed)
Disfagia y Sindrome de Down (2012) Disfagia al dia
Fombonne E (2003) Epidemiological Surveys of Autism and Other Pervasive Developmental Disorders An Update Journal of Autism and Developmental
Disorders 33(4)
Gonccedilalves P Nunes S amp Nogeira S (2005) Rastreio de Doenccedila Celiacuteaca na Consulta de Trissomia 21 Acta Pediatrica 36 pp 109-113
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
20
Grammatikopoulou M Manai A Tsigga M amp Tsiligiroglou-Fachantidou A (October de 2008) Nutrient intake and anthropometry in children and adolescents
with Down Syndrome - a preliminary study Developmental Neurorehabilitation 11(4) pp 260-267
James B amp Adams B (2013) Summary of Dietary Nutritional and Medical Treatments for Autism 1048753 based on over 150 published research studies Autism
Research Institute
Kawicka A amp Regulska-Ilow B (2013) HOW NUTRITIONAL STATUS DIET AND DIETARY SUPPLEMENTS CAN AFFECT AUTISM A REVIEW national
Institute of public Health 64(1) 1-12
Kerins G Petrovic K Bruder M amp Gruman C (2008) Medical conditions and medication use in adults with Down Syndrome A descritive analysis Down
Syndrome Research and Practice 12(2) 141-147
Marder L (Agosto de 1996) Gastrointestinal problems in children with Downs syndrome Downrsquos Syndrome Association newsletter
Nisihara R Kotze L Utiyama S amp Oliveira N (2005) Doenccedila celiacuteaca em crianccedilas e adolescentes com Siacutendorme de Down Jornal de pediatria 81(5) pp
373-376
Oliveira G (2005) Epidemiologia do Autismo em Portugal Coimbra
Tahira A Sheela M Virgina M amp Nicolas S (25 de Janeiro de 2012) Lipid Profiles of Children With Down Syndrome Compared With Their Siblings Official
Journal of the american academy of pediatrics
Ventoso M R (200) LOS PROBLEMAS DE ALIMENTACIOacuteN EN NINtildeOS PEQUENtildeOS CON AUTISMO BREVE GUIacuteA DE INTERVENCIOacuteN Em A Riviegravere amp A
Martos El nintildeo pequentildeo con autismo Madrid APNA Ediciones
R E F E R Ecirc N C I A S
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
O B E S I D A D E
6
Reduzido
toacutenus
muscular
Taxa de
Metabolismo
Basal Baixa
Necessidades
caloacutericas
inferiores
Maior
tendecircncia
para o
sedentarismo
Ingestatildeo
alimentar
inadequada
Hipotiroidismo
Paracircmetros
IMC ge P95
Periacutemetro da cintura ge P75
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I S L I P I D E M I A S
7
Objetivo
1 Comparar o perfil lipiacutedico Colesterol total HDL LDL e
Trigliceacuteridos em crianccedilas com Trissomia 21 e os
respetivos irmatildeos sem Trissomia 21
2 Comprovar a existecircncia de relaccedilatildeo entre a diferenccedila no
perfil lipiacutedico e o peso corporal
Metodologia
Foram analisadas 27 crianccedilas com Trissomia 21 e os
respetivos irmatildeos (31) sem co-morbilidades graves entre os 4
e os 10 anos de idade
Conclusatildeo
Crianccedilas com Trissomia 21 tecircm um perfil lipiacutedico menos
favoraacutevel quando comparadas aos respectivos irmatildeos
independentemente do peso corporal Trissomia 21
CT
LDL
TG
HDL
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I A B E T E S M E L L I T U S
8
Objetivo
Determinar a prevalecircncia da Trissomia 21 em doentes com
diabetes tipo 1
Metodologia
Foram analisadas 2094 crianccedilas dinamarquesas nascidas
entre 1981- 2000 diagnosticadas com Diabetes Mellitus tipo 1
ateacute Maio de 2003
Conclusatildeo
Aumento da prevalecircncia de Diabetes Tipo 1 em pessoas com
Trissomia 21
Possiacuteveis alteraccedilotildees
no Cromossoma 21
Prevalecircncia de Diabetes
Mellitus Tipo 1
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
O B S T I P A Ccedil Atilde O
Baixa ingestatildeo de aacutegua e fibras
Reduzido toacutenus muscular
Baixa atividade fiacutesica
Hipotiroidismo
Doenccedila de Hirschsprung
9 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D O E N Ccedil A C E L Iacute A C A
10
Distuacuterbios imunoloacutegicos
(ao niacutevel da imunidade
mediada pelas ceacutelulas T)
Doenccedila Celiacuteaca
Intoleracircncia intestinal
permanente agrave fraccedilatildeo
proteica do gluacuteten ndash
gliadina
Lesatildeo da mucosa do
intestino delgado proximal
Maior incidecircncia de infeccedilotildees e
Doenccedilas auto- imunes
- Trigo
- Aveia
- Cevada
- Centeio
- Espelta
- hellip
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I S F A G I A
11
Crianccedilas com trissomia 21 tecircm como sintomatologia
Hipotonia
Macroglossia
Cavidade oral pequena
Disfunccedilatildeo motora oral
Aspiraccedilatildeo e problemas respiratoacuterios
Disfagia orofariacutengea
dificuldade em deglutir
Disfagia esofaacutegica
sensaccedilatildeo de alimentos
soacutelidos eou liacutequidos
ldquopresosrdquo na garganta ou no
esoacutefago
DISFAGIA
Malnutriccedilatildeo Desidrataccedilatildeo
Atraso no
desenvolvimento
- Problemas dentaacuterios
- Atraso no desenvolvimento cognitivo e geral
Complicaccedilotildees
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Deficiecircncia vitaminas e
minerais Dietas sem GluacutetenCaseiacutena
Problemas
Gastrointestinais Hipersensibilidade a
aditivos
alimentares
Hiperseletividade alimentar
Deficiecircncia em aacutecidos
gordos oacutemega 3
Toxicidade por metais
pesados
A U T I S M O
12
Baixos niacuteveis em enzimas
digestivas
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
H I P E R S E L E T I V I D A D E A L I M E N T A R
Alteraccedilotildees na compreensatildeo
visual dos alimentos em
relaccedilatildeo
bull Aparecircncia
bull Cor
bull Forma
Alteraccedilotildees a niacutevel sensorial
(Hipersensibilidade eou
Hiposensibilidade)
Pouco tolerantes a novas
situaccedilotildees
Dificuldade na toma de
suplementos de
vitaminasminerais
Dificuldade em aceitar
mudanccedilas no ambiente das
refeiccedilotildees
Ex Alteraccedilatildeo da hora da
refeiccedilatildeo
Determinados alimentos
apresentem um sabor odor
temperatura e textura
extremamente desagradaacuteveis
para a crianccedila
Tornam o processo de diversificaccedilatildeo
alimentar um momento desagradaacutevel
para a crianccedila
Limitaccedilatildeo da Ingestatildeo de alimentos
13 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I E T AS S E M G L Uacute T E N C A S E Iacute N A
14
1970 Surge a teoria Pessoas com autismo natildeo conseguem
digerir as proteiacutenas do gluacuteten e a caseiacutena
Levando agrave formaccedilatildeo de
peacuteptidos opioacuteides
Siacutendrome do
Intestino Permeaacutevel
AUTISMO
Passagem de peacuteptidos opioides atraveacutes da membrana
intestinal Corrente sanguiacutenea Ceacuterebro
Sintomas tiacutepicos do Autismo
Na atualidade natildeo haacute
estudos suficientes que
indiquem que a eliminaccedilatildeo
do gluacuteten e caseiacutena da
alimentaccedilatildeo melhora os
sintomas do Autismo
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
15
P H D A
Medicaccedilatildeo Aditivos
Alimentares
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Os medicamentos mais utilizados e eficazes
para o tratamento DA e PHDA e satildeo
Concerta
Ritalina
Rubifen
Risperidona
Substacircncia
activa
metilfenidato
Substacircncia
anorexiacutegena
- Perda ou diminuiccedilatildeo do apetite
- Problemas intestinais como diarreia
voacutemitos e obstipaccedilatildeo
- Aumento de peso
- Aumento da temperatura corporal
- Diminuiccedilatildeo do apetite
16
M E D I C A Ccedil Atilde O
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
A D I T I V O S A L I M E N T A R E S
17
Benjamin F Feingold
Publicou
ldquoWhy Your Child is Hyperactiverdquo
1975
Dieta livre de quaisquer aditivos alimentares melhora
significativamente os sintomas da Hiperactividade
Na atualidade natildeo existem estudos suficientes
que demostrem a eficaacutecia de uma dieta sem
aditivos alimentares nos sintomas da
hiperatividade
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
18
C O N C L U S Atilde O
Doenccedilas do
Neurodesenvolvimento
Diversos
problemas a niacutevel
alimentar
Fundamental uma alimentaccedilatildeo saudaacutevel equilibrada e
principalmente individualizada
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
R E F E R Ecirc N C I A S
19
Akaka J Bernestein C Crowley B amp Eeverett A (2013) Desk Reference to the Diagnostic Criteria from DSM - 5 Washington DC Londres American
Psychiatric Publishing
Allison D Gomes J Heshka S amp Babbitt R (1995) Decreased resting metabolic rate among persons with Down Syndrome International Journal of Obesity 19
858-861
Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 2 (Julho de 2008) Trissomia 21 a vida num cromossoma Farmaacutecia Sauacutede 58
Baratas M Hernando N amp Mata M (sd) Guia de intervencioacuten ante los transtornos de la alimentacioacuten en nintildeos y nintildeas con trsnstorno del espectro del autismo
(TEA) Federacioacuten Autismo Madrid
Bergholdt R Eising S Nerup J amp Pociot F (31 de Marccedilo de 2006) Increased prevalence of Downrsquos syndrome in individuals with type 1 diabetes in Denmark a
nationwide population-based study Diabetologia 46(6) 1179-1182
Carmeli E Barchard S Lenger R amp Coleman R (2002) Mucle power locomotor performance and flexibility in aging mentally-retarded adults with and without
Downs Syndrome J Musculoskel Neuron Interact 2(5) 457-462
Chad K Jobling A amp Frail H (1990) Metabolic rate a factor in developing obesity in children with Down Syndrome American Journal on Mental Retardation 95
228-235
Dietz W amp Stern L (2011) Nutrition What every parent needs to know (2ordf ediccedilatildeo ed) (A A Pedriatric Ed)
Disfagia y Sindrome de Down (2012) Disfagia al dia
Fombonne E (2003) Epidemiological Surveys of Autism and Other Pervasive Developmental Disorders An Update Journal of Autism and Developmental
Disorders 33(4)
Gonccedilalves P Nunes S amp Nogeira S (2005) Rastreio de Doenccedila Celiacuteaca na Consulta de Trissomia 21 Acta Pediatrica 36 pp 109-113
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
20
Grammatikopoulou M Manai A Tsigga M amp Tsiligiroglou-Fachantidou A (October de 2008) Nutrient intake and anthropometry in children and adolescents
with Down Syndrome - a preliminary study Developmental Neurorehabilitation 11(4) pp 260-267
James B amp Adams B (2013) Summary of Dietary Nutritional and Medical Treatments for Autism 1048753 based on over 150 published research studies Autism
Research Institute
Kawicka A amp Regulska-Ilow B (2013) HOW NUTRITIONAL STATUS DIET AND DIETARY SUPPLEMENTS CAN AFFECT AUTISM A REVIEW national
Institute of public Health 64(1) 1-12
Kerins G Petrovic K Bruder M amp Gruman C (2008) Medical conditions and medication use in adults with Down Syndrome A descritive analysis Down
Syndrome Research and Practice 12(2) 141-147
Marder L (Agosto de 1996) Gastrointestinal problems in children with Downs syndrome Downrsquos Syndrome Association newsletter
Nisihara R Kotze L Utiyama S amp Oliveira N (2005) Doenccedila celiacuteaca em crianccedilas e adolescentes com Siacutendorme de Down Jornal de pediatria 81(5) pp
373-376
Oliveira G (2005) Epidemiologia do Autismo em Portugal Coimbra
Tahira A Sheela M Virgina M amp Nicolas S (25 de Janeiro de 2012) Lipid Profiles of Children With Down Syndrome Compared With Their Siblings Official
Journal of the american academy of pediatrics
Ventoso M R (200) LOS PROBLEMAS DE ALIMENTACIOacuteN EN NINtildeOS PEQUENtildeOS CON AUTISMO BREVE GUIacuteA DE INTERVENCIOacuteN Em A Riviegravere amp A
Martos El nintildeo pequentildeo con autismo Madrid APNA Ediciones
R E F E R Ecirc N C I A S
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I S L I P I D E M I A S
7
Objetivo
1 Comparar o perfil lipiacutedico Colesterol total HDL LDL e
Trigliceacuteridos em crianccedilas com Trissomia 21 e os
respetivos irmatildeos sem Trissomia 21
2 Comprovar a existecircncia de relaccedilatildeo entre a diferenccedila no
perfil lipiacutedico e o peso corporal
Metodologia
Foram analisadas 27 crianccedilas com Trissomia 21 e os
respetivos irmatildeos (31) sem co-morbilidades graves entre os 4
e os 10 anos de idade
Conclusatildeo
Crianccedilas com Trissomia 21 tecircm um perfil lipiacutedico menos
favoraacutevel quando comparadas aos respectivos irmatildeos
independentemente do peso corporal Trissomia 21
CT
LDL
TG
HDL
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I A B E T E S M E L L I T U S
8
Objetivo
Determinar a prevalecircncia da Trissomia 21 em doentes com
diabetes tipo 1
Metodologia
Foram analisadas 2094 crianccedilas dinamarquesas nascidas
entre 1981- 2000 diagnosticadas com Diabetes Mellitus tipo 1
ateacute Maio de 2003
Conclusatildeo
Aumento da prevalecircncia de Diabetes Tipo 1 em pessoas com
Trissomia 21
Possiacuteveis alteraccedilotildees
no Cromossoma 21
Prevalecircncia de Diabetes
Mellitus Tipo 1
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
O B S T I P A Ccedil Atilde O
Baixa ingestatildeo de aacutegua e fibras
Reduzido toacutenus muscular
Baixa atividade fiacutesica
Hipotiroidismo
Doenccedila de Hirschsprung
9 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D O E N Ccedil A C E L Iacute A C A
10
Distuacuterbios imunoloacutegicos
(ao niacutevel da imunidade
mediada pelas ceacutelulas T)
Doenccedila Celiacuteaca
Intoleracircncia intestinal
permanente agrave fraccedilatildeo
proteica do gluacuteten ndash
gliadina
Lesatildeo da mucosa do
intestino delgado proximal
Maior incidecircncia de infeccedilotildees e
Doenccedilas auto- imunes
- Trigo
- Aveia
- Cevada
- Centeio
- Espelta
- hellip
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I S F A G I A
11
Crianccedilas com trissomia 21 tecircm como sintomatologia
Hipotonia
Macroglossia
Cavidade oral pequena
Disfunccedilatildeo motora oral
Aspiraccedilatildeo e problemas respiratoacuterios
Disfagia orofariacutengea
dificuldade em deglutir
Disfagia esofaacutegica
sensaccedilatildeo de alimentos
soacutelidos eou liacutequidos
ldquopresosrdquo na garganta ou no
esoacutefago
DISFAGIA
Malnutriccedilatildeo Desidrataccedilatildeo
Atraso no
desenvolvimento
- Problemas dentaacuterios
- Atraso no desenvolvimento cognitivo e geral
Complicaccedilotildees
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Deficiecircncia vitaminas e
minerais Dietas sem GluacutetenCaseiacutena
Problemas
Gastrointestinais Hipersensibilidade a
aditivos
alimentares
Hiperseletividade alimentar
Deficiecircncia em aacutecidos
gordos oacutemega 3
Toxicidade por metais
pesados
A U T I S M O
12
Baixos niacuteveis em enzimas
digestivas
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
H I P E R S E L E T I V I D A D E A L I M E N T A R
Alteraccedilotildees na compreensatildeo
visual dos alimentos em
relaccedilatildeo
bull Aparecircncia
bull Cor
bull Forma
Alteraccedilotildees a niacutevel sensorial
(Hipersensibilidade eou
Hiposensibilidade)
Pouco tolerantes a novas
situaccedilotildees
Dificuldade na toma de
suplementos de
vitaminasminerais
Dificuldade em aceitar
mudanccedilas no ambiente das
refeiccedilotildees
Ex Alteraccedilatildeo da hora da
refeiccedilatildeo
Determinados alimentos
apresentem um sabor odor
temperatura e textura
extremamente desagradaacuteveis
para a crianccedila
Tornam o processo de diversificaccedilatildeo
alimentar um momento desagradaacutevel
para a crianccedila
Limitaccedilatildeo da Ingestatildeo de alimentos
13 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I E T AS S E M G L Uacute T E N C A S E Iacute N A
14
1970 Surge a teoria Pessoas com autismo natildeo conseguem
digerir as proteiacutenas do gluacuteten e a caseiacutena
Levando agrave formaccedilatildeo de
peacuteptidos opioacuteides
Siacutendrome do
Intestino Permeaacutevel
AUTISMO
Passagem de peacuteptidos opioides atraveacutes da membrana
intestinal Corrente sanguiacutenea Ceacuterebro
Sintomas tiacutepicos do Autismo
Na atualidade natildeo haacute
estudos suficientes que
indiquem que a eliminaccedilatildeo
do gluacuteten e caseiacutena da
alimentaccedilatildeo melhora os
sintomas do Autismo
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
15
P H D A
Medicaccedilatildeo Aditivos
Alimentares
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Os medicamentos mais utilizados e eficazes
para o tratamento DA e PHDA e satildeo
Concerta
Ritalina
Rubifen
Risperidona
Substacircncia
activa
metilfenidato
Substacircncia
anorexiacutegena
- Perda ou diminuiccedilatildeo do apetite
- Problemas intestinais como diarreia
voacutemitos e obstipaccedilatildeo
- Aumento de peso
- Aumento da temperatura corporal
- Diminuiccedilatildeo do apetite
16
M E D I C A Ccedil Atilde O
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
A D I T I V O S A L I M E N T A R E S
17
Benjamin F Feingold
Publicou
ldquoWhy Your Child is Hyperactiverdquo
1975
Dieta livre de quaisquer aditivos alimentares melhora
significativamente os sintomas da Hiperactividade
Na atualidade natildeo existem estudos suficientes
que demostrem a eficaacutecia de uma dieta sem
aditivos alimentares nos sintomas da
hiperatividade
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
18
C O N C L U S Atilde O
Doenccedilas do
Neurodesenvolvimento
Diversos
problemas a niacutevel
alimentar
Fundamental uma alimentaccedilatildeo saudaacutevel equilibrada e
principalmente individualizada
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
R E F E R Ecirc N C I A S
19
Akaka J Bernestein C Crowley B amp Eeverett A (2013) Desk Reference to the Diagnostic Criteria from DSM - 5 Washington DC Londres American
Psychiatric Publishing
Allison D Gomes J Heshka S amp Babbitt R (1995) Decreased resting metabolic rate among persons with Down Syndrome International Journal of Obesity 19
858-861
Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 2 (Julho de 2008) Trissomia 21 a vida num cromossoma Farmaacutecia Sauacutede 58
Baratas M Hernando N amp Mata M (sd) Guia de intervencioacuten ante los transtornos de la alimentacioacuten en nintildeos y nintildeas con trsnstorno del espectro del autismo
(TEA) Federacioacuten Autismo Madrid
Bergholdt R Eising S Nerup J amp Pociot F (31 de Marccedilo de 2006) Increased prevalence of Downrsquos syndrome in individuals with type 1 diabetes in Denmark a
nationwide population-based study Diabetologia 46(6) 1179-1182
Carmeli E Barchard S Lenger R amp Coleman R (2002) Mucle power locomotor performance and flexibility in aging mentally-retarded adults with and without
Downs Syndrome J Musculoskel Neuron Interact 2(5) 457-462
Chad K Jobling A amp Frail H (1990) Metabolic rate a factor in developing obesity in children with Down Syndrome American Journal on Mental Retardation 95
228-235
Dietz W amp Stern L (2011) Nutrition What every parent needs to know (2ordf ediccedilatildeo ed) (A A Pedriatric Ed)
Disfagia y Sindrome de Down (2012) Disfagia al dia
Fombonne E (2003) Epidemiological Surveys of Autism and Other Pervasive Developmental Disorders An Update Journal of Autism and Developmental
Disorders 33(4)
Gonccedilalves P Nunes S amp Nogeira S (2005) Rastreio de Doenccedila Celiacuteaca na Consulta de Trissomia 21 Acta Pediatrica 36 pp 109-113
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
20
Grammatikopoulou M Manai A Tsigga M amp Tsiligiroglou-Fachantidou A (October de 2008) Nutrient intake and anthropometry in children and adolescents
with Down Syndrome - a preliminary study Developmental Neurorehabilitation 11(4) pp 260-267
James B amp Adams B (2013) Summary of Dietary Nutritional and Medical Treatments for Autism 1048753 based on over 150 published research studies Autism
Research Institute
Kawicka A amp Regulska-Ilow B (2013) HOW NUTRITIONAL STATUS DIET AND DIETARY SUPPLEMENTS CAN AFFECT AUTISM A REVIEW national
Institute of public Health 64(1) 1-12
Kerins G Petrovic K Bruder M amp Gruman C (2008) Medical conditions and medication use in adults with Down Syndrome A descritive analysis Down
Syndrome Research and Practice 12(2) 141-147
Marder L (Agosto de 1996) Gastrointestinal problems in children with Downs syndrome Downrsquos Syndrome Association newsletter
Nisihara R Kotze L Utiyama S amp Oliveira N (2005) Doenccedila celiacuteaca em crianccedilas e adolescentes com Siacutendorme de Down Jornal de pediatria 81(5) pp
373-376
Oliveira G (2005) Epidemiologia do Autismo em Portugal Coimbra
Tahira A Sheela M Virgina M amp Nicolas S (25 de Janeiro de 2012) Lipid Profiles of Children With Down Syndrome Compared With Their Siblings Official
Journal of the american academy of pediatrics
Ventoso M R (200) LOS PROBLEMAS DE ALIMENTACIOacuteN EN NINtildeOS PEQUENtildeOS CON AUTISMO BREVE GUIacuteA DE INTERVENCIOacuteN Em A Riviegravere amp A
Martos El nintildeo pequentildeo con autismo Madrid APNA Ediciones
R E F E R Ecirc N C I A S
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I A B E T E S M E L L I T U S
8
Objetivo
Determinar a prevalecircncia da Trissomia 21 em doentes com
diabetes tipo 1
Metodologia
Foram analisadas 2094 crianccedilas dinamarquesas nascidas
entre 1981- 2000 diagnosticadas com Diabetes Mellitus tipo 1
ateacute Maio de 2003
Conclusatildeo
Aumento da prevalecircncia de Diabetes Tipo 1 em pessoas com
Trissomia 21
Possiacuteveis alteraccedilotildees
no Cromossoma 21
Prevalecircncia de Diabetes
Mellitus Tipo 1
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
O B S T I P A Ccedil Atilde O
Baixa ingestatildeo de aacutegua e fibras
Reduzido toacutenus muscular
Baixa atividade fiacutesica
Hipotiroidismo
Doenccedila de Hirschsprung
9 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D O E N Ccedil A C E L Iacute A C A
10
Distuacuterbios imunoloacutegicos
(ao niacutevel da imunidade
mediada pelas ceacutelulas T)
Doenccedila Celiacuteaca
Intoleracircncia intestinal
permanente agrave fraccedilatildeo
proteica do gluacuteten ndash
gliadina
Lesatildeo da mucosa do
intestino delgado proximal
Maior incidecircncia de infeccedilotildees e
Doenccedilas auto- imunes
- Trigo
- Aveia
- Cevada
- Centeio
- Espelta
- hellip
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I S F A G I A
11
Crianccedilas com trissomia 21 tecircm como sintomatologia
Hipotonia
Macroglossia
Cavidade oral pequena
Disfunccedilatildeo motora oral
Aspiraccedilatildeo e problemas respiratoacuterios
Disfagia orofariacutengea
dificuldade em deglutir
Disfagia esofaacutegica
sensaccedilatildeo de alimentos
soacutelidos eou liacutequidos
ldquopresosrdquo na garganta ou no
esoacutefago
DISFAGIA
Malnutriccedilatildeo Desidrataccedilatildeo
Atraso no
desenvolvimento
- Problemas dentaacuterios
- Atraso no desenvolvimento cognitivo e geral
Complicaccedilotildees
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Deficiecircncia vitaminas e
minerais Dietas sem GluacutetenCaseiacutena
Problemas
Gastrointestinais Hipersensibilidade a
aditivos
alimentares
Hiperseletividade alimentar
Deficiecircncia em aacutecidos
gordos oacutemega 3
Toxicidade por metais
pesados
A U T I S M O
12
Baixos niacuteveis em enzimas
digestivas
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
H I P E R S E L E T I V I D A D E A L I M E N T A R
Alteraccedilotildees na compreensatildeo
visual dos alimentos em
relaccedilatildeo
bull Aparecircncia
bull Cor
bull Forma
Alteraccedilotildees a niacutevel sensorial
(Hipersensibilidade eou
Hiposensibilidade)
Pouco tolerantes a novas
situaccedilotildees
Dificuldade na toma de
suplementos de
vitaminasminerais
Dificuldade em aceitar
mudanccedilas no ambiente das
refeiccedilotildees
Ex Alteraccedilatildeo da hora da
refeiccedilatildeo
Determinados alimentos
apresentem um sabor odor
temperatura e textura
extremamente desagradaacuteveis
para a crianccedila
Tornam o processo de diversificaccedilatildeo
alimentar um momento desagradaacutevel
para a crianccedila
Limitaccedilatildeo da Ingestatildeo de alimentos
13 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I E T AS S E M G L Uacute T E N C A S E Iacute N A
14
1970 Surge a teoria Pessoas com autismo natildeo conseguem
digerir as proteiacutenas do gluacuteten e a caseiacutena
Levando agrave formaccedilatildeo de
peacuteptidos opioacuteides
Siacutendrome do
Intestino Permeaacutevel
AUTISMO
Passagem de peacuteptidos opioides atraveacutes da membrana
intestinal Corrente sanguiacutenea Ceacuterebro
Sintomas tiacutepicos do Autismo
Na atualidade natildeo haacute
estudos suficientes que
indiquem que a eliminaccedilatildeo
do gluacuteten e caseiacutena da
alimentaccedilatildeo melhora os
sintomas do Autismo
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
15
P H D A
Medicaccedilatildeo Aditivos
Alimentares
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Os medicamentos mais utilizados e eficazes
para o tratamento DA e PHDA e satildeo
Concerta
Ritalina
Rubifen
Risperidona
Substacircncia
activa
metilfenidato
Substacircncia
anorexiacutegena
- Perda ou diminuiccedilatildeo do apetite
- Problemas intestinais como diarreia
voacutemitos e obstipaccedilatildeo
- Aumento de peso
- Aumento da temperatura corporal
- Diminuiccedilatildeo do apetite
16
M E D I C A Ccedil Atilde O
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
A D I T I V O S A L I M E N T A R E S
17
Benjamin F Feingold
Publicou
ldquoWhy Your Child is Hyperactiverdquo
1975
Dieta livre de quaisquer aditivos alimentares melhora
significativamente os sintomas da Hiperactividade
Na atualidade natildeo existem estudos suficientes
que demostrem a eficaacutecia de uma dieta sem
aditivos alimentares nos sintomas da
hiperatividade
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
18
C O N C L U S Atilde O
Doenccedilas do
Neurodesenvolvimento
Diversos
problemas a niacutevel
alimentar
Fundamental uma alimentaccedilatildeo saudaacutevel equilibrada e
principalmente individualizada
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
R E F E R Ecirc N C I A S
19
Akaka J Bernestein C Crowley B amp Eeverett A (2013) Desk Reference to the Diagnostic Criteria from DSM - 5 Washington DC Londres American
Psychiatric Publishing
Allison D Gomes J Heshka S amp Babbitt R (1995) Decreased resting metabolic rate among persons with Down Syndrome International Journal of Obesity 19
858-861
Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 2 (Julho de 2008) Trissomia 21 a vida num cromossoma Farmaacutecia Sauacutede 58
Baratas M Hernando N amp Mata M (sd) Guia de intervencioacuten ante los transtornos de la alimentacioacuten en nintildeos y nintildeas con trsnstorno del espectro del autismo
(TEA) Federacioacuten Autismo Madrid
Bergholdt R Eising S Nerup J amp Pociot F (31 de Marccedilo de 2006) Increased prevalence of Downrsquos syndrome in individuals with type 1 diabetes in Denmark a
nationwide population-based study Diabetologia 46(6) 1179-1182
Carmeli E Barchard S Lenger R amp Coleman R (2002) Mucle power locomotor performance and flexibility in aging mentally-retarded adults with and without
Downs Syndrome J Musculoskel Neuron Interact 2(5) 457-462
Chad K Jobling A amp Frail H (1990) Metabolic rate a factor in developing obesity in children with Down Syndrome American Journal on Mental Retardation 95
228-235
Dietz W amp Stern L (2011) Nutrition What every parent needs to know (2ordf ediccedilatildeo ed) (A A Pedriatric Ed)
Disfagia y Sindrome de Down (2012) Disfagia al dia
Fombonne E (2003) Epidemiological Surveys of Autism and Other Pervasive Developmental Disorders An Update Journal of Autism and Developmental
Disorders 33(4)
Gonccedilalves P Nunes S amp Nogeira S (2005) Rastreio de Doenccedila Celiacuteaca na Consulta de Trissomia 21 Acta Pediatrica 36 pp 109-113
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
20
Grammatikopoulou M Manai A Tsigga M amp Tsiligiroglou-Fachantidou A (October de 2008) Nutrient intake and anthropometry in children and adolescents
with Down Syndrome - a preliminary study Developmental Neurorehabilitation 11(4) pp 260-267
James B amp Adams B (2013) Summary of Dietary Nutritional and Medical Treatments for Autism 1048753 based on over 150 published research studies Autism
Research Institute
Kawicka A amp Regulska-Ilow B (2013) HOW NUTRITIONAL STATUS DIET AND DIETARY SUPPLEMENTS CAN AFFECT AUTISM A REVIEW national
Institute of public Health 64(1) 1-12
Kerins G Petrovic K Bruder M amp Gruman C (2008) Medical conditions and medication use in adults with Down Syndrome A descritive analysis Down
Syndrome Research and Practice 12(2) 141-147
Marder L (Agosto de 1996) Gastrointestinal problems in children with Downs syndrome Downrsquos Syndrome Association newsletter
Nisihara R Kotze L Utiyama S amp Oliveira N (2005) Doenccedila celiacuteaca em crianccedilas e adolescentes com Siacutendorme de Down Jornal de pediatria 81(5) pp
373-376
Oliveira G (2005) Epidemiologia do Autismo em Portugal Coimbra
Tahira A Sheela M Virgina M amp Nicolas S (25 de Janeiro de 2012) Lipid Profiles of Children With Down Syndrome Compared With Their Siblings Official
Journal of the american academy of pediatrics
Ventoso M R (200) LOS PROBLEMAS DE ALIMENTACIOacuteN EN NINtildeOS PEQUENtildeOS CON AUTISMO BREVE GUIacuteA DE INTERVENCIOacuteN Em A Riviegravere amp A
Martos El nintildeo pequentildeo con autismo Madrid APNA Ediciones
R E F E R Ecirc N C I A S
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
O B S T I P A Ccedil Atilde O
Baixa ingestatildeo de aacutegua e fibras
Reduzido toacutenus muscular
Baixa atividade fiacutesica
Hipotiroidismo
Doenccedila de Hirschsprung
9 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D O E N Ccedil A C E L Iacute A C A
10
Distuacuterbios imunoloacutegicos
(ao niacutevel da imunidade
mediada pelas ceacutelulas T)
Doenccedila Celiacuteaca
Intoleracircncia intestinal
permanente agrave fraccedilatildeo
proteica do gluacuteten ndash
gliadina
Lesatildeo da mucosa do
intestino delgado proximal
Maior incidecircncia de infeccedilotildees e
Doenccedilas auto- imunes
- Trigo
- Aveia
- Cevada
- Centeio
- Espelta
- hellip
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I S F A G I A
11
Crianccedilas com trissomia 21 tecircm como sintomatologia
Hipotonia
Macroglossia
Cavidade oral pequena
Disfunccedilatildeo motora oral
Aspiraccedilatildeo e problemas respiratoacuterios
Disfagia orofariacutengea
dificuldade em deglutir
Disfagia esofaacutegica
sensaccedilatildeo de alimentos
soacutelidos eou liacutequidos
ldquopresosrdquo na garganta ou no
esoacutefago
DISFAGIA
Malnutriccedilatildeo Desidrataccedilatildeo
Atraso no
desenvolvimento
- Problemas dentaacuterios
- Atraso no desenvolvimento cognitivo e geral
Complicaccedilotildees
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Deficiecircncia vitaminas e
minerais Dietas sem GluacutetenCaseiacutena
Problemas
Gastrointestinais Hipersensibilidade a
aditivos
alimentares
Hiperseletividade alimentar
Deficiecircncia em aacutecidos
gordos oacutemega 3
Toxicidade por metais
pesados
A U T I S M O
12
Baixos niacuteveis em enzimas
digestivas
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
H I P E R S E L E T I V I D A D E A L I M E N T A R
Alteraccedilotildees na compreensatildeo
visual dos alimentos em
relaccedilatildeo
bull Aparecircncia
bull Cor
bull Forma
Alteraccedilotildees a niacutevel sensorial
(Hipersensibilidade eou
Hiposensibilidade)
Pouco tolerantes a novas
situaccedilotildees
Dificuldade na toma de
suplementos de
vitaminasminerais
Dificuldade em aceitar
mudanccedilas no ambiente das
refeiccedilotildees
Ex Alteraccedilatildeo da hora da
refeiccedilatildeo
Determinados alimentos
apresentem um sabor odor
temperatura e textura
extremamente desagradaacuteveis
para a crianccedila
Tornam o processo de diversificaccedilatildeo
alimentar um momento desagradaacutevel
para a crianccedila
Limitaccedilatildeo da Ingestatildeo de alimentos
13 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I E T AS S E M G L Uacute T E N C A S E Iacute N A
14
1970 Surge a teoria Pessoas com autismo natildeo conseguem
digerir as proteiacutenas do gluacuteten e a caseiacutena
Levando agrave formaccedilatildeo de
peacuteptidos opioacuteides
Siacutendrome do
Intestino Permeaacutevel
AUTISMO
Passagem de peacuteptidos opioides atraveacutes da membrana
intestinal Corrente sanguiacutenea Ceacuterebro
Sintomas tiacutepicos do Autismo
Na atualidade natildeo haacute
estudos suficientes que
indiquem que a eliminaccedilatildeo
do gluacuteten e caseiacutena da
alimentaccedilatildeo melhora os
sintomas do Autismo
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
15
P H D A
Medicaccedilatildeo Aditivos
Alimentares
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Os medicamentos mais utilizados e eficazes
para o tratamento DA e PHDA e satildeo
Concerta
Ritalina
Rubifen
Risperidona
Substacircncia
activa
metilfenidato
Substacircncia
anorexiacutegena
- Perda ou diminuiccedilatildeo do apetite
- Problemas intestinais como diarreia
voacutemitos e obstipaccedilatildeo
- Aumento de peso
- Aumento da temperatura corporal
- Diminuiccedilatildeo do apetite
16
M E D I C A Ccedil Atilde O
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
A D I T I V O S A L I M E N T A R E S
17
Benjamin F Feingold
Publicou
ldquoWhy Your Child is Hyperactiverdquo
1975
Dieta livre de quaisquer aditivos alimentares melhora
significativamente os sintomas da Hiperactividade
Na atualidade natildeo existem estudos suficientes
que demostrem a eficaacutecia de uma dieta sem
aditivos alimentares nos sintomas da
hiperatividade
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
18
C O N C L U S Atilde O
Doenccedilas do
Neurodesenvolvimento
Diversos
problemas a niacutevel
alimentar
Fundamental uma alimentaccedilatildeo saudaacutevel equilibrada e
principalmente individualizada
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
R E F E R Ecirc N C I A S
19
Akaka J Bernestein C Crowley B amp Eeverett A (2013) Desk Reference to the Diagnostic Criteria from DSM - 5 Washington DC Londres American
Psychiatric Publishing
Allison D Gomes J Heshka S amp Babbitt R (1995) Decreased resting metabolic rate among persons with Down Syndrome International Journal of Obesity 19
858-861
Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 2 (Julho de 2008) Trissomia 21 a vida num cromossoma Farmaacutecia Sauacutede 58
Baratas M Hernando N amp Mata M (sd) Guia de intervencioacuten ante los transtornos de la alimentacioacuten en nintildeos y nintildeas con trsnstorno del espectro del autismo
(TEA) Federacioacuten Autismo Madrid
Bergholdt R Eising S Nerup J amp Pociot F (31 de Marccedilo de 2006) Increased prevalence of Downrsquos syndrome in individuals with type 1 diabetes in Denmark a
nationwide population-based study Diabetologia 46(6) 1179-1182
Carmeli E Barchard S Lenger R amp Coleman R (2002) Mucle power locomotor performance and flexibility in aging mentally-retarded adults with and without
Downs Syndrome J Musculoskel Neuron Interact 2(5) 457-462
Chad K Jobling A amp Frail H (1990) Metabolic rate a factor in developing obesity in children with Down Syndrome American Journal on Mental Retardation 95
228-235
Dietz W amp Stern L (2011) Nutrition What every parent needs to know (2ordf ediccedilatildeo ed) (A A Pedriatric Ed)
Disfagia y Sindrome de Down (2012) Disfagia al dia
Fombonne E (2003) Epidemiological Surveys of Autism and Other Pervasive Developmental Disorders An Update Journal of Autism and Developmental
Disorders 33(4)
Gonccedilalves P Nunes S amp Nogeira S (2005) Rastreio de Doenccedila Celiacuteaca na Consulta de Trissomia 21 Acta Pediatrica 36 pp 109-113
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
20
Grammatikopoulou M Manai A Tsigga M amp Tsiligiroglou-Fachantidou A (October de 2008) Nutrient intake and anthropometry in children and adolescents
with Down Syndrome - a preliminary study Developmental Neurorehabilitation 11(4) pp 260-267
James B amp Adams B (2013) Summary of Dietary Nutritional and Medical Treatments for Autism 1048753 based on over 150 published research studies Autism
Research Institute
Kawicka A amp Regulska-Ilow B (2013) HOW NUTRITIONAL STATUS DIET AND DIETARY SUPPLEMENTS CAN AFFECT AUTISM A REVIEW national
Institute of public Health 64(1) 1-12
Kerins G Petrovic K Bruder M amp Gruman C (2008) Medical conditions and medication use in adults with Down Syndrome A descritive analysis Down
Syndrome Research and Practice 12(2) 141-147
Marder L (Agosto de 1996) Gastrointestinal problems in children with Downs syndrome Downrsquos Syndrome Association newsletter
Nisihara R Kotze L Utiyama S amp Oliveira N (2005) Doenccedila celiacuteaca em crianccedilas e adolescentes com Siacutendorme de Down Jornal de pediatria 81(5) pp
373-376
Oliveira G (2005) Epidemiologia do Autismo em Portugal Coimbra
Tahira A Sheela M Virgina M amp Nicolas S (25 de Janeiro de 2012) Lipid Profiles of Children With Down Syndrome Compared With Their Siblings Official
Journal of the american academy of pediatrics
Ventoso M R (200) LOS PROBLEMAS DE ALIMENTACIOacuteN EN NINtildeOS PEQUENtildeOS CON AUTISMO BREVE GUIacuteA DE INTERVENCIOacuteN Em A Riviegravere amp A
Martos El nintildeo pequentildeo con autismo Madrid APNA Ediciones
R E F E R Ecirc N C I A S
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D O E N Ccedil A C E L Iacute A C A
10
Distuacuterbios imunoloacutegicos
(ao niacutevel da imunidade
mediada pelas ceacutelulas T)
Doenccedila Celiacuteaca
Intoleracircncia intestinal
permanente agrave fraccedilatildeo
proteica do gluacuteten ndash
gliadina
Lesatildeo da mucosa do
intestino delgado proximal
Maior incidecircncia de infeccedilotildees e
Doenccedilas auto- imunes
- Trigo
- Aveia
- Cevada
- Centeio
- Espelta
- hellip
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I S F A G I A
11
Crianccedilas com trissomia 21 tecircm como sintomatologia
Hipotonia
Macroglossia
Cavidade oral pequena
Disfunccedilatildeo motora oral
Aspiraccedilatildeo e problemas respiratoacuterios
Disfagia orofariacutengea
dificuldade em deglutir
Disfagia esofaacutegica
sensaccedilatildeo de alimentos
soacutelidos eou liacutequidos
ldquopresosrdquo na garganta ou no
esoacutefago
DISFAGIA
Malnutriccedilatildeo Desidrataccedilatildeo
Atraso no
desenvolvimento
- Problemas dentaacuterios
- Atraso no desenvolvimento cognitivo e geral
Complicaccedilotildees
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Deficiecircncia vitaminas e
minerais Dietas sem GluacutetenCaseiacutena
Problemas
Gastrointestinais Hipersensibilidade a
aditivos
alimentares
Hiperseletividade alimentar
Deficiecircncia em aacutecidos
gordos oacutemega 3
Toxicidade por metais
pesados
A U T I S M O
12
Baixos niacuteveis em enzimas
digestivas
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
H I P E R S E L E T I V I D A D E A L I M E N T A R
Alteraccedilotildees na compreensatildeo
visual dos alimentos em
relaccedilatildeo
bull Aparecircncia
bull Cor
bull Forma
Alteraccedilotildees a niacutevel sensorial
(Hipersensibilidade eou
Hiposensibilidade)
Pouco tolerantes a novas
situaccedilotildees
Dificuldade na toma de
suplementos de
vitaminasminerais
Dificuldade em aceitar
mudanccedilas no ambiente das
refeiccedilotildees
Ex Alteraccedilatildeo da hora da
refeiccedilatildeo
Determinados alimentos
apresentem um sabor odor
temperatura e textura
extremamente desagradaacuteveis
para a crianccedila
Tornam o processo de diversificaccedilatildeo
alimentar um momento desagradaacutevel
para a crianccedila
Limitaccedilatildeo da Ingestatildeo de alimentos
13 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I E T AS S E M G L Uacute T E N C A S E Iacute N A
14
1970 Surge a teoria Pessoas com autismo natildeo conseguem
digerir as proteiacutenas do gluacuteten e a caseiacutena
Levando agrave formaccedilatildeo de
peacuteptidos opioacuteides
Siacutendrome do
Intestino Permeaacutevel
AUTISMO
Passagem de peacuteptidos opioides atraveacutes da membrana
intestinal Corrente sanguiacutenea Ceacuterebro
Sintomas tiacutepicos do Autismo
Na atualidade natildeo haacute
estudos suficientes que
indiquem que a eliminaccedilatildeo
do gluacuteten e caseiacutena da
alimentaccedilatildeo melhora os
sintomas do Autismo
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
15
P H D A
Medicaccedilatildeo Aditivos
Alimentares
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Os medicamentos mais utilizados e eficazes
para o tratamento DA e PHDA e satildeo
Concerta
Ritalina
Rubifen
Risperidona
Substacircncia
activa
metilfenidato
Substacircncia
anorexiacutegena
- Perda ou diminuiccedilatildeo do apetite
- Problemas intestinais como diarreia
voacutemitos e obstipaccedilatildeo
- Aumento de peso
- Aumento da temperatura corporal
- Diminuiccedilatildeo do apetite
16
M E D I C A Ccedil Atilde O
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
A D I T I V O S A L I M E N T A R E S
17
Benjamin F Feingold
Publicou
ldquoWhy Your Child is Hyperactiverdquo
1975
Dieta livre de quaisquer aditivos alimentares melhora
significativamente os sintomas da Hiperactividade
Na atualidade natildeo existem estudos suficientes
que demostrem a eficaacutecia de uma dieta sem
aditivos alimentares nos sintomas da
hiperatividade
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
18
C O N C L U S Atilde O
Doenccedilas do
Neurodesenvolvimento
Diversos
problemas a niacutevel
alimentar
Fundamental uma alimentaccedilatildeo saudaacutevel equilibrada e
principalmente individualizada
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
R E F E R Ecirc N C I A S
19
Akaka J Bernestein C Crowley B amp Eeverett A (2013) Desk Reference to the Diagnostic Criteria from DSM - 5 Washington DC Londres American
Psychiatric Publishing
Allison D Gomes J Heshka S amp Babbitt R (1995) Decreased resting metabolic rate among persons with Down Syndrome International Journal of Obesity 19
858-861
Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 2 (Julho de 2008) Trissomia 21 a vida num cromossoma Farmaacutecia Sauacutede 58
Baratas M Hernando N amp Mata M (sd) Guia de intervencioacuten ante los transtornos de la alimentacioacuten en nintildeos y nintildeas con trsnstorno del espectro del autismo
(TEA) Federacioacuten Autismo Madrid
Bergholdt R Eising S Nerup J amp Pociot F (31 de Marccedilo de 2006) Increased prevalence of Downrsquos syndrome in individuals with type 1 diabetes in Denmark a
nationwide population-based study Diabetologia 46(6) 1179-1182
Carmeli E Barchard S Lenger R amp Coleman R (2002) Mucle power locomotor performance and flexibility in aging mentally-retarded adults with and without
Downs Syndrome J Musculoskel Neuron Interact 2(5) 457-462
Chad K Jobling A amp Frail H (1990) Metabolic rate a factor in developing obesity in children with Down Syndrome American Journal on Mental Retardation 95
228-235
Dietz W amp Stern L (2011) Nutrition What every parent needs to know (2ordf ediccedilatildeo ed) (A A Pedriatric Ed)
Disfagia y Sindrome de Down (2012) Disfagia al dia
Fombonne E (2003) Epidemiological Surveys of Autism and Other Pervasive Developmental Disorders An Update Journal of Autism and Developmental
Disorders 33(4)
Gonccedilalves P Nunes S amp Nogeira S (2005) Rastreio de Doenccedila Celiacuteaca na Consulta de Trissomia 21 Acta Pediatrica 36 pp 109-113
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
20
Grammatikopoulou M Manai A Tsigga M amp Tsiligiroglou-Fachantidou A (October de 2008) Nutrient intake and anthropometry in children and adolescents
with Down Syndrome - a preliminary study Developmental Neurorehabilitation 11(4) pp 260-267
James B amp Adams B (2013) Summary of Dietary Nutritional and Medical Treatments for Autism 1048753 based on over 150 published research studies Autism
Research Institute
Kawicka A amp Regulska-Ilow B (2013) HOW NUTRITIONAL STATUS DIET AND DIETARY SUPPLEMENTS CAN AFFECT AUTISM A REVIEW national
Institute of public Health 64(1) 1-12
Kerins G Petrovic K Bruder M amp Gruman C (2008) Medical conditions and medication use in adults with Down Syndrome A descritive analysis Down
Syndrome Research and Practice 12(2) 141-147
Marder L (Agosto de 1996) Gastrointestinal problems in children with Downs syndrome Downrsquos Syndrome Association newsletter
Nisihara R Kotze L Utiyama S amp Oliveira N (2005) Doenccedila celiacuteaca em crianccedilas e adolescentes com Siacutendorme de Down Jornal de pediatria 81(5) pp
373-376
Oliveira G (2005) Epidemiologia do Autismo em Portugal Coimbra
Tahira A Sheela M Virgina M amp Nicolas S (25 de Janeiro de 2012) Lipid Profiles of Children With Down Syndrome Compared With Their Siblings Official
Journal of the american academy of pediatrics
Ventoso M R (200) LOS PROBLEMAS DE ALIMENTACIOacuteN EN NINtildeOS PEQUENtildeOS CON AUTISMO BREVE GUIacuteA DE INTERVENCIOacuteN Em A Riviegravere amp A
Martos El nintildeo pequentildeo con autismo Madrid APNA Ediciones
R E F E R Ecirc N C I A S
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I S F A G I A
11
Crianccedilas com trissomia 21 tecircm como sintomatologia
Hipotonia
Macroglossia
Cavidade oral pequena
Disfunccedilatildeo motora oral
Aspiraccedilatildeo e problemas respiratoacuterios
Disfagia orofariacutengea
dificuldade em deglutir
Disfagia esofaacutegica
sensaccedilatildeo de alimentos
soacutelidos eou liacutequidos
ldquopresosrdquo na garganta ou no
esoacutefago
DISFAGIA
Malnutriccedilatildeo Desidrataccedilatildeo
Atraso no
desenvolvimento
- Problemas dentaacuterios
- Atraso no desenvolvimento cognitivo e geral
Complicaccedilotildees
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Deficiecircncia vitaminas e
minerais Dietas sem GluacutetenCaseiacutena
Problemas
Gastrointestinais Hipersensibilidade a
aditivos
alimentares
Hiperseletividade alimentar
Deficiecircncia em aacutecidos
gordos oacutemega 3
Toxicidade por metais
pesados
A U T I S M O
12
Baixos niacuteveis em enzimas
digestivas
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
H I P E R S E L E T I V I D A D E A L I M E N T A R
Alteraccedilotildees na compreensatildeo
visual dos alimentos em
relaccedilatildeo
bull Aparecircncia
bull Cor
bull Forma
Alteraccedilotildees a niacutevel sensorial
(Hipersensibilidade eou
Hiposensibilidade)
Pouco tolerantes a novas
situaccedilotildees
Dificuldade na toma de
suplementos de
vitaminasminerais
Dificuldade em aceitar
mudanccedilas no ambiente das
refeiccedilotildees
Ex Alteraccedilatildeo da hora da
refeiccedilatildeo
Determinados alimentos
apresentem um sabor odor
temperatura e textura
extremamente desagradaacuteveis
para a crianccedila
Tornam o processo de diversificaccedilatildeo
alimentar um momento desagradaacutevel
para a crianccedila
Limitaccedilatildeo da Ingestatildeo de alimentos
13 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I E T AS S E M G L Uacute T E N C A S E Iacute N A
14
1970 Surge a teoria Pessoas com autismo natildeo conseguem
digerir as proteiacutenas do gluacuteten e a caseiacutena
Levando agrave formaccedilatildeo de
peacuteptidos opioacuteides
Siacutendrome do
Intestino Permeaacutevel
AUTISMO
Passagem de peacuteptidos opioides atraveacutes da membrana
intestinal Corrente sanguiacutenea Ceacuterebro
Sintomas tiacutepicos do Autismo
Na atualidade natildeo haacute
estudos suficientes que
indiquem que a eliminaccedilatildeo
do gluacuteten e caseiacutena da
alimentaccedilatildeo melhora os
sintomas do Autismo
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
15
P H D A
Medicaccedilatildeo Aditivos
Alimentares
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Os medicamentos mais utilizados e eficazes
para o tratamento DA e PHDA e satildeo
Concerta
Ritalina
Rubifen
Risperidona
Substacircncia
activa
metilfenidato
Substacircncia
anorexiacutegena
- Perda ou diminuiccedilatildeo do apetite
- Problemas intestinais como diarreia
voacutemitos e obstipaccedilatildeo
- Aumento de peso
- Aumento da temperatura corporal
- Diminuiccedilatildeo do apetite
16
M E D I C A Ccedil Atilde O
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
A D I T I V O S A L I M E N T A R E S
17
Benjamin F Feingold
Publicou
ldquoWhy Your Child is Hyperactiverdquo
1975
Dieta livre de quaisquer aditivos alimentares melhora
significativamente os sintomas da Hiperactividade
Na atualidade natildeo existem estudos suficientes
que demostrem a eficaacutecia de uma dieta sem
aditivos alimentares nos sintomas da
hiperatividade
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
18
C O N C L U S Atilde O
Doenccedilas do
Neurodesenvolvimento
Diversos
problemas a niacutevel
alimentar
Fundamental uma alimentaccedilatildeo saudaacutevel equilibrada e
principalmente individualizada
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
R E F E R Ecirc N C I A S
19
Akaka J Bernestein C Crowley B amp Eeverett A (2013) Desk Reference to the Diagnostic Criteria from DSM - 5 Washington DC Londres American
Psychiatric Publishing
Allison D Gomes J Heshka S amp Babbitt R (1995) Decreased resting metabolic rate among persons with Down Syndrome International Journal of Obesity 19
858-861
Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 2 (Julho de 2008) Trissomia 21 a vida num cromossoma Farmaacutecia Sauacutede 58
Baratas M Hernando N amp Mata M (sd) Guia de intervencioacuten ante los transtornos de la alimentacioacuten en nintildeos y nintildeas con trsnstorno del espectro del autismo
(TEA) Federacioacuten Autismo Madrid
Bergholdt R Eising S Nerup J amp Pociot F (31 de Marccedilo de 2006) Increased prevalence of Downrsquos syndrome in individuals with type 1 diabetes in Denmark a
nationwide population-based study Diabetologia 46(6) 1179-1182
Carmeli E Barchard S Lenger R amp Coleman R (2002) Mucle power locomotor performance and flexibility in aging mentally-retarded adults with and without
Downs Syndrome J Musculoskel Neuron Interact 2(5) 457-462
Chad K Jobling A amp Frail H (1990) Metabolic rate a factor in developing obesity in children with Down Syndrome American Journal on Mental Retardation 95
228-235
Dietz W amp Stern L (2011) Nutrition What every parent needs to know (2ordf ediccedilatildeo ed) (A A Pedriatric Ed)
Disfagia y Sindrome de Down (2012) Disfagia al dia
Fombonne E (2003) Epidemiological Surveys of Autism and Other Pervasive Developmental Disorders An Update Journal of Autism and Developmental
Disorders 33(4)
Gonccedilalves P Nunes S amp Nogeira S (2005) Rastreio de Doenccedila Celiacuteaca na Consulta de Trissomia 21 Acta Pediatrica 36 pp 109-113
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
20
Grammatikopoulou M Manai A Tsigga M amp Tsiligiroglou-Fachantidou A (October de 2008) Nutrient intake and anthropometry in children and adolescents
with Down Syndrome - a preliminary study Developmental Neurorehabilitation 11(4) pp 260-267
James B amp Adams B (2013) Summary of Dietary Nutritional and Medical Treatments for Autism 1048753 based on over 150 published research studies Autism
Research Institute
Kawicka A amp Regulska-Ilow B (2013) HOW NUTRITIONAL STATUS DIET AND DIETARY SUPPLEMENTS CAN AFFECT AUTISM A REVIEW national
Institute of public Health 64(1) 1-12
Kerins G Petrovic K Bruder M amp Gruman C (2008) Medical conditions and medication use in adults with Down Syndrome A descritive analysis Down
Syndrome Research and Practice 12(2) 141-147
Marder L (Agosto de 1996) Gastrointestinal problems in children with Downs syndrome Downrsquos Syndrome Association newsletter
Nisihara R Kotze L Utiyama S amp Oliveira N (2005) Doenccedila celiacuteaca em crianccedilas e adolescentes com Siacutendorme de Down Jornal de pediatria 81(5) pp
373-376
Oliveira G (2005) Epidemiologia do Autismo em Portugal Coimbra
Tahira A Sheela M Virgina M amp Nicolas S (25 de Janeiro de 2012) Lipid Profiles of Children With Down Syndrome Compared With Their Siblings Official
Journal of the american academy of pediatrics
Ventoso M R (200) LOS PROBLEMAS DE ALIMENTACIOacuteN EN NINtildeOS PEQUENtildeOS CON AUTISMO BREVE GUIacuteA DE INTERVENCIOacuteN Em A Riviegravere amp A
Martos El nintildeo pequentildeo con autismo Madrid APNA Ediciones
R E F E R Ecirc N C I A S
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Deficiecircncia vitaminas e
minerais Dietas sem GluacutetenCaseiacutena
Problemas
Gastrointestinais Hipersensibilidade a
aditivos
alimentares
Hiperseletividade alimentar
Deficiecircncia em aacutecidos
gordos oacutemega 3
Toxicidade por metais
pesados
A U T I S M O
12
Baixos niacuteveis em enzimas
digestivas
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
H I P E R S E L E T I V I D A D E A L I M E N T A R
Alteraccedilotildees na compreensatildeo
visual dos alimentos em
relaccedilatildeo
bull Aparecircncia
bull Cor
bull Forma
Alteraccedilotildees a niacutevel sensorial
(Hipersensibilidade eou
Hiposensibilidade)
Pouco tolerantes a novas
situaccedilotildees
Dificuldade na toma de
suplementos de
vitaminasminerais
Dificuldade em aceitar
mudanccedilas no ambiente das
refeiccedilotildees
Ex Alteraccedilatildeo da hora da
refeiccedilatildeo
Determinados alimentos
apresentem um sabor odor
temperatura e textura
extremamente desagradaacuteveis
para a crianccedila
Tornam o processo de diversificaccedilatildeo
alimentar um momento desagradaacutevel
para a crianccedila
Limitaccedilatildeo da Ingestatildeo de alimentos
13 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I E T AS S E M G L Uacute T E N C A S E Iacute N A
14
1970 Surge a teoria Pessoas com autismo natildeo conseguem
digerir as proteiacutenas do gluacuteten e a caseiacutena
Levando agrave formaccedilatildeo de
peacuteptidos opioacuteides
Siacutendrome do
Intestino Permeaacutevel
AUTISMO
Passagem de peacuteptidos opioides atraveacutes da membrana
intestinal Corrente sanguiacutenea Ceacuterebro
Sintomas tiacutepicos do Autismo
Na atualidade natildeo haacute
estudos suficientes que
indiquem que a eliminaccedilatildeo
do gluacuteten e caseiacutena da
alimentaccedilatildeo melhora os
sintomas do Autismo
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
15
P H D A
Medicaccedilatildeo Aditivos
Alimentares
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Os medicamentos mais utilizados e eficazes
para o tratamento DA e PHDA e satildeo
Concerta
Ritalina
Rubifen
Risperidona
Substacircncia
activa
metilfenidato
Substacircncia
anorexiacutegena
- Perda ou diminuiccedilatildeo do apetite
- Problemas intestinais como diarreia
voacutemitos e obstipaccedilatildeo
- Aumento de peso
- Aumento da temperatura corporal
- Diminuiccedilatildeo do apetite
16
M E D I C A Ccedil Atilde O
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
A D I T I V O S A L I M E N T A R E S
17
Benjamin F Feingold
Publicou
ldquoWhy Your Child is Hyperactiverdquo
1975
Dieta livre de quaisquer aditivos alimentares melhora
significativamente os sintomas da Hiperactividade
Na atualidade natildeo existem estudos suficientes
que demostrem a eficaacutecia de uma dieta sem
aditivos alimentares nos sintomas da
hiperatividade
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
18
C O N C L U S Atilde O
Doenccedilas do
Neurodesenvolvimento
Diversos
problemas a niacutevel
alimentar
Fundamental uma alimentaccedilatildeo saudaacutevel equilibrada e
principalmente individualizada
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
R E F E R Ecirc N C I A S
19
Akaka J Bernestein C Crowley B amp Eeverett A (2013) Desk Reference to the Diagnostic Criteria from DSM - 5 Washington DC Londres American
Psychiatric Publishing
Allison D Gomes J Heshka S amp Babbitt R (1995) Decreased resting metabolic rate among persons with Down Syndrome International Journal of Obesity 19
858-861
Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 2 (Julho de 2008) Trissomia 21 a vida num cromossoma Farmaacutecia Sauacutede 58
Baratas M Hernando N amp Mata M (sd) Guia de intervencioacuten ante los transtornos de la alimentacioacuten en nintildeos y nintildeas con trsnstorno del espectro del autismo
(TEA) Federacioacuten Autismo Madrid
Bergholdt R Eising S Nerup J amp Pociot F (31 de Marccedilo de 2006) Increased prevalence of Downrsquos syndrome in individuals with type 1 diabetes in Denmark a
nationwide population-based study Diabetologia 46(6) 1179-1182
Carmeli E Barchard S Lenger R amp Coleman R (2002) Mucle power locomotor performance and flexibility in aging mentally-retarded adults with and without
Downs Syndrome J Musculoskel Neuron Interact 2(5) 457-462
Chad K Jobling A amp Frail H (1990) Metabolic rate a factor in developing obesity in children with Down Syndrome American Journal on Mental Retardation 95
228-235
Dietz W amp Stern L (2011) Nutrition What every parent needs to know (2ordf ediccedilatildeo ed) (A A Pedriatric Ed)
Disfagia y Sindrome de Down (2012) Disfagia al dia
Fombonne E (2003) Epidemiological Surveys of Autism and Other Pervasive Developmental Disorders An Update Journal of Autism and Developmental
Disorders 33(4)
Gonccedilalves P Nunes S amp Nogeira S (2005) Rastreio de Doenccedila Celiacuteaca na Consulta de Trissomia 21 Acta Pediatrica 36 pp 109-113
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
20
Grammatikopoulou M Manai A Tsigga M amp Tsiligiroglou-Fachantidou A (October de 2008) Nutrient intake and anthropometry in children and adolescents
with Down Syndrome - a preliminary study Developmental Neurorehabilitation 11(4) pp 260-267
James B amp Adams B (2013) Summary of Dietary Nutritional and Medical Treatments for Autism 1048753 based on over 150 published research studies Autism
Research Institute
Kawicka A amp Regulska-Ilow B (2013) HOW NUTRITIONAL STATUS DIET AND DIETARY SUPPLEMENTS CAN AFFECT AUTISM A REVIEW national
Institute of public Health 64(1) 1-12
Kerins G Petrovic K Bruder M amp Gruman C (2008) Medical conditions and medication use in adults with Down Syndrome A descritive analysis Down
Syndrome Research and Practice 12(2) 141-147
Marder L (Agosto de 1996) Gastrointestinal problems in children with Downs syndrome Downrsquos Syndrome Association newsletter
Nisihara R Kotze L Utiyama S amp Oliveira N (2005) Doenccedila celiacuteaca em crianccedilas e adolescentes com Siacutendorme de Down Jornal de pediatria 81(5) pp
373-376
Oliveira G (2005) Epidemiologia do Autismo em Portugal Coimbra
Tahira A Sheela M Virgina M amp Nicolas S (25 de Janeiro de 2012) Lipid Profiles of Children With Down Syndrome Compared With Their Siblings Official
Journal of the american academy of pediatrics
Ventoso M R (200) LOS PROBLEMAS DE ALIMENTACIOacuteN EN NINtildeOS PEQUENtildeOS CON AUTISMO BREVE GUIacuteA DE INTERVENCIOacuteN Em A Riviegravere amp A
Martos El nintildeo pequentildeo con autismo Madrid APNA Ediciones
R E F E R Ecirc N C I A S
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
H I P E R S E L E T I V I D A D E A L I M E N T A R
Alteraccedilotildees na compreensatildeo
visual dos alimentos em
relaccedilatildeo
bull Aparecircncia
bull Cor
bull Forma
Alteraccedilotildees a niacutevel sensorial
(Hipersensibilidade eou
Hiposensibilidade)
Pouco tolerantes a novas
situaccedilotildees
Dificuldade na toma de
suplementos de
vitaminasminerais
Dificuldade em aceitar
mudanccedilas no ambiente das
refeiccedilotildees
Ex Alteraccedilatildeo da hora da
refeiccedilatildeo
Determinados alimentos
apresentem um sabor odor
temperatura e textura
extremamente desagradaacuteveis
para a crianccedila
Tornam o processo de diversificaccedilatildeo
alimentar um momento desagradaacutevel
para a crianccedila
Limitaccedilatildeo da Ingestatildeo de alimentos
13 Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I E T AS S E M G L Uacute T E N C A S E Iacute N A
14
1970 Surge a teoria Pessoas com autismo natildeo conseguem
digerir as proteiacutenas do gluacuteten e a caseiacutena
Levando agrave formaccedilatildeo de
peacuteptidos opioacuteides
Siacutendrome do
Intestino Permeaacutevel
AUTISMO
Passagem de peacuteptidos opioides atraveacutes da membrana
intestinal Corrente sanguiacutenea Ceacuterebro
Sintomas tiacutepicos do Autismo
Na atualidade natildeo haacute
estudos suficientes que
indiquem que a eliminaccedilatildeo
do gluacuteten e caseiacutena da
alimentaccedilatildeo melhora os
sintomas do Autismo
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
15
P H D A
Medicaccedilatildeo Aditivos
Alimentares
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Os medicamentos mais utilizados e eficazes
para o tratamento DA e PHDA e satildeo
Concerta
Ritalina
Rubifen
Risperidona
Substacircncia
activa
metilfenidato
Substacircncia
anorexiacutegena
- Perda ou diminuiccedilatildeo do apetite
- Problemas intestinais como diarreia
voacutemitos e obstipaccedilatildeo
- Aumento de peso
- Aumento da temperatura corporal
- Diminuiccedilatildeo do apetite
16
M E D I C A Ccedil Atilde O
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
A D I T I V O S A L I M E N T A R E S
17
Benjamin F Feingold
Publicou
ldquoWhy Your Child is Hyperactiverdquo
1975
Dieta livre de quaisquer aditivos alimentares melhora
significativamente os sintomas da Hiperactividade
Na atualidade natildeo existem estudos suficientes
que demostrem a eficaacutecia de uma dieta sem
aditivos alimentares nos sintomas da
hiperatividade
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
18
C O N C L U S Atilde O
Doenccedilas do
Neurodesenvolvimento
Diversos
problemas a niacutevel
alimentar
Fundamental uma alimentaccedilatildeo saudaacutevel equilibrada e
principalmente individualizada
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
R E F E R Ecirc N C I A S
19
Akaka J Bernestein C Crowley B amp Eeverett A (2013) Desk Reference to the Diagnostic Criteria from DSM - 5 Washington DC Londres American
Psychiatric Publishing
Allison D Gomes J Heshka S amp Babbitt R (1995) Decreased resting metabolic rate among persons with Down Syndrome International Journal of Obesity 19
858-861
Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 2 (Julho de 2008) Trissomia 21 a vida num cromossoma Farmaacutecia Sauacutede 58
Baratas M Hernando N amp Mata M (sd) Guia de intervencioacuten ante los transtornos de la alimentacioacuten en nintildeos y nintildeas con trsnstorno del espectro del autismo
(TEA) Federacioacuten Autismo Madrid
Bergholdt R Eising S Nerup J amp Pociot F (31 de Marccedilo de 2006) Increased prevalence of Downrsquos syndrome in individuals with type 1 diabetes in Denmark a
nationwide population-based study Diabetologia 46(6) 1179-1182
Carmeli E Barchard S Lenger R amp Coleman R (2002) Mucle power locomotor performance and flexibility in aging mentally-retarded adults with and without
Downs Syndrome J Musculoskel Neuron Interact 2(5) 457-462
Chad K Jobling A amp Frail H (1990) Metabolic rate a factor in developing obesity in children with Down Syndrome American Journal on Mental Retardation 95
228-235
Dietz W amp Stern L (2011) Nutrition What every parent needs to know (2ordf ediccedilatildeo ed) (A A Pedriatric Ed)
Disfagia y Sindrome de Down (2012) Disfagia al dia
Fombonne E (2003) Epidemiological Surveys of Autism and Other Pervasive Developmental Disorders An Update Journal of Autism and Developmental
Disorders 33(4)
Gonccedilalves P Nunes S amp Nogeira S (2005) Rastreio de Doenccedila Celiacuteaca na Consulta de Trissomia 21 Acta Pediatrica 36 pp 109-113
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
20
Grammatikopoulou M Manai A Tsigga M amp Tsiligiroglou-Fachantidou A (October de 2008) Nutrient intake and anthropometry in children and adolescents
with Down Syndrome - a preliminary study Developmental Neurorehabilitation 11(4) pp 260-267
James B amp Adams B (2013) Summary of Dietary Nutritional and Medical Treatments for Autism 1048753 based on over 150 published research studies Autism
Research Institute
Kawicka A amp Regulska-Ilow B (2013) HOW NUTRITIONAL STATUS DIET AND DIETARY SUPPLEMENTS CAN AFFECT AUTISM A REVIEW national
Institute of public Health 64(1) 1-12
Kerins G Petrovic K Bruder M amp Gruman C (2008) Medical conditions and medication use in adults with Down Syndrome A descritive analysis Down
Syndrome Research and Practice 12(2) 141-147
Marder L (Agosto de 1996) Gastrointestinal problems in children with Downs syndrome Downrsquos Syndrome Association newsletter
Nisihara R Kotze L Utiyama S amp Oliveira N (2005) Doenccedila celiacuteaca em crianccedilas e adolescentes com Siacutendorme de Down Jornal de pediatria 81(5) pp
373-376
Oliveira G (2005) Epidemiologia do Autismo em Portugal Coimbra
Tahira A Sheela M Virgina M amp Nicolas S (25 de Janeiro de 2012) Lipid Profiles of Children With Down Syndrome Compared With Their Siblings Official
Journal of the american academy of pediatrics
Ventoso M R (200) LOS PROBLEMAS DE ALIMENTACIOacuteN EN NINtildeOS PEQUENtildeOS CON AUTISMO BREVE GUIacuteA DE INTERVENCIOacuteN Em A Riviegravere amp A
Martos El nintildeo pequentildeo con autismo Madrid APNA Ediciones
R E F E R Ecirc N C I A S
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
D I E T AS S E M G L Uacute T E N C A S E Iacute N A
14
1970 Surge a teoria Pessoas com autismo natildeo conseguem
digerir as proteiacutenas do gluacuteten e a caseiacutena
Levando agrave formaccedilatildeo de
peacuteptidos opioacuteides
Siacutendrome do
Intestino Permeaacutevel
AUTISMO
Passagem de peacuteptidos opioides atraveacutes da membrana
intestinal Corrente sanguiacutenea Ceacuterebro
Sintomas tiacutepicos do Autismo
Na atualidade natildeo haacute
estudos suficientes que
indiquem que a eliminaccedilatildeo
do gluacuteten e caseiacutena da
alimentaccedilatildeo melhora os
sintomas do Autismo
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
15
P H D A
Medicaccedilatildeo Aditivos
Alimentares
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Os medicamentos mais utilizados e eficazes
para o tratamento DA e PHDA e satildeo
Concerta
Ritalina
Rubifen
Risperidona
Substacircncia
activa
metilfenidato
Substacircncia
anorexiacutegena
- Perda ou diminuiccedilatildeo do apetite
- Problemas intestinais como diarreia
voacutemitos e obstipaccedilatildeo
- Aumento de peso
- Aumento da temperatura corporal
- Diminuiccedilatildeo do apetite
16
M E D I C A Ccedil Atilde O
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
A D I T I V O S A L I M E N T A R E S
17
Benjamin F Feingold
Publicou
ldquoWhy Your Child is Hyperactiverdquo
1975
Dieta livre de quaisquer aditivos alimentares melhora
significativamente os sintomas da Hiperactividade
Na atualidade natildeo existem estudos suficientes
que demostrem a eficaacutecia de uma dieta sem
aditivos alimentares nos sintomas da
hiperatividade
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
18
C O N C L U S Atilde O
Doenccedilas do
Neurodesenvolvimento
Diversos
problemas a niacutevel
alimentar
Fundamental uma alimentaccedilatildeo saudaacutevel equilibrada e
principalmente individualizada
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
R E F E R Ecirc N C I A S
19
Akaka J Bernestein C Crowley B amp Eeverett A (2013) Desk Reference to the Diagnostic Criteria from DSM - 5 Washington DC Londres American
Psychiatric Publishing
Allison D Gomes J Heshka S amp Babbitt R (1995) Decreased resting metabolic rate among persons with Down Syndrome International Journal of Obesity 19
858-861
Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 2 (Julho de 2008) Trissomia 21 a vida num cromossoma Farmaacutecia Sauacutede 58
Baratas M Hernando N amp Mata M (sd) Guia de intervencioacuten ante los transtornos de la alimentacioacuten en nintildeos y nintildeas con trsnstorno del espectro del autismo
(TEA) Federacioacuten Autismo Madrid
Bergholdt R Eising S Nerup J amp Pociot F (31 de Marccedilo de 2006) Increased prevalence of Downrsquos syndrome in individuals with type 1 diabetes in Denmark a
nationwide population-based study Diabetologia 46(6) 1179-1182
Carmeli E Barchard S Lenger R amp Coleman R (2002) Mucle power locomotor performance and flexibility in aging mentally-retarded adults with and without
Downs Syndrome J Musculoskel Neuron Interact 2(5) 457-462
Chad K Jobling A amp Frail H (1990) Metabolic rate a factor in developing obesity in children with Down Syndrome American Journal on Mental Retardation 95
228-235
Dietz W amp Stern L (2011) Nutrition What every parent needs to know (2ordf ediccedilatildeo ed) (A A Pedriatric Ed)
Disfagia y Sindrome de Down (2012) Disfagia al dia
Fombonne E (2003) Epidemiological Surveys of Autism and Other Pervasive Developmental Disorders An Update Journal of Autism and Developmental
Disorders 33(4)
Gonccedilalves P Nunes S amp Nogeira S (2005) Rastreio de Doenccedila Celiacuteaca na Consulta de Trissomia 21 Acta Pediatrica 36 pp 109-113
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
20
Grammatikopoulou M Manai A Tsigga M amp Tsiligiroglou-Fachantidou A (October de 2008) Nutrient intake and anthropometry in children and adolescents
with Down Syndrome - a preliminary study Developmental Neurorehabilitation 11(4) pp 260-267
James B amp Adams B (2013) Summary of Dietary Nutritional and Medical Treatments for Autism 1048753 based on over 150 published research studies Autism
Research Institute
Kawicka A amp Regulska-Ilow B (2013) HOW NUTRITIONAL STATUS DIET AND DIETARY SUPPLEMENTS CAN AFFECT AUTISM A REVIEW national
Institute of public Health 64(1) 1-12
Kerins G Petrovic K Bruder M amp Gruman C (2008) Medical conditions and medication use in adults with Down Syndrome A descritive analysis Down
Syndrome Research and Practice 12(2) 141-147
Marder L (Agosto de 1996) Gastrointestinal problems in children with Downs syndrome Downrsquos Syndrome Association newsletter
Nisihara R Kotze L Utiyama S amp Oliveira N (2005) Doenccedila celiacuteaca em crianccedilas e adolescentes com Siacutendorme de Down Jornal de pediatria 81(5) pp
373-376
Oliveira G (2005) Epidemiologia do Autismo em Portugal Coimbra
Tahira A Sheela M Virgina M amp Nicolas S (25 de Janeiro de 2012) Lipid Profiles of Children With Down Syndrome Compared With Their Siblings Official
Journal of the american academy of pediatrics
Ventoso M R (200) LOS PROBLEMAS DE ALIMENTACIOacuteN EN NINtildeOS PEQUENtildeOS CON AUTISMO BREVE GUIacuteA DE INTERVENCIOacuteN Em A Riviegravere amp A
Martos El nintildeo pequentildeo con autismo Madrid APNA Ediciones
R E F E R Ecirc N C I A S
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
15
P H D A
Medicaccedilatildeo Aditivos
Alimentares
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Os medicamentos mais utilizados e eficazes
para o tratamento DA e PHDA e satildeo
Concerta
Ritalina
Rubifen
Risperidona
Substacircncia
activa
metilfenidato
Substacircncia
anorexiacutegena
- Perda ou diminuiccedilatildeo do apetite
- Problemas intestinais como diarreia
voacutemitos e obstipaccedilatildeo
- Aumento de peso
- Aumento da temperatura corporal
- Diminuiccedilatildeo do apetite
16
M E D I C A Ccedil Atilde O
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
A D I T I V O S A L I M E N T A R E S
17
Benjamin F Feingold
Publicou
ldquoWhy Your Child is Hyperactiverdquo
1975
Dieta livre de quaisquer aditivos alimentares melhora
significativamente os sintomas da Hiperactividade
Na atualidade natildeo existem estudos suficientes
que demostrem a eficaacutecia de uma dieta sem
aditivos alimentares nos sintomas da
hiperatividade
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
18
C O N C L U S Atilde O
Doenccedilas do
Neurodesenvolvimento
Diversos
problemas a niacutevel
alimentar
Fundamental uma alimentaccedilatildeo saudaacutevel equilibrada e
principalmente individualizada
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
R E F E R Ecirc N C I A S
19
Akaka J Bernestein C Crowley B amp Eeverett A (2013) Desk Reference to the Diagnostic Criteria from DSM - 5 Washington DC Londres American
Psychiatric Publishing
Allison D Gomes J Heshka S amp Babbitt R (1995) Decreased resting metabolic rate among persons with Down Syndrome International Journal of Obesity 19
858-861
Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 2 (Julho de 2008) Trissomia 21 a vida num cromossoma Farmaacutecia Sauacutede 58
Baratas M Hernando N amp Mata M (sd) Guia de intervencioacuten ante los transtornos de la alimentacioacuten en nintildeos y nintildeas con trsnstorno del espectro del autismo
(TEA) Federacioacuten Autismo Madrid
Bergholdt R Eising S Nerup J amp Pociot F (31 de Marccedilo de 2006) Increased prevalence of Downrsquos syndrome in individuals with type 1 diabetes in Denmark a
nationwide population-based study Diabetologia 46(6) 1179-1182
Carmeli E Barchard S Lenger R amp Coleman R (2002) Mucle power locomotor performance and flexibility in aging mentally-retarded adults with and without
Downs Syndrome J Musculoskel Neuron Interact 2(5) 457-462
Chad K Jobling A amp Frail H (1990) Metabolic rate a factor in developing obesity in children with Down Syndrome American Journal on Mental Retardation 95
228-235
Dietz W amp Stern L (2011) Nutrition What every parent needs to know (2ordf ediccedilatildeo ed) (A A Pedriatric Ed)
Disfagia y Sindrome de Down (2012) Disfagia al dia
Fombonne E (2003) Epidemiological Surveys of Autism and Other Pervasive Developmental Disorders An Update Journal of Autism and Developmental
Disorders 33(4)
Gonccedilalves P Nunes S amp Nogeira S (2005) Rastreio de Doenccedila Celiacuteaca na Consulta de Trissomia 21 Acta Pediatrica 36 pp 109-113
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
20
Grammatikopoulou M Manai A Tsigga M amp Tsiligiroglou-Fachantidou A (October de 2008) Nutrient intake and anthropometry in children and adolescents
with Down Syndrome - a preliminary study Developmental Neurorehabilitation 11(4) pp 260-267
James B amp Adams B (2013) Summary of Dietary Nutritional and Medical Treatments for Autism 1048753 based on over 150 published research studies Autism
Research Institute
Kawicka A amp Regulska-Ilow B (2013) HOW NUTRITIONAL STATUS DIET AND DIETARY SUPPLEMENTS CAN AFFECT AUTISM A REVIEW national
Institute of public Health 64(1) 1-12
Kerins G Petrovic K Bruder M amp Gruman C (2008) Medical conditions and medication use in adults with Down Syndrome A descritive analysis Down
Syndrome Research and Practice 12(2) 141-147
Marder L (Agosto de 1996) Gastrointestinal problems in children with Downs syndrome Downrsquos Syndrome Association newsletter
Nisihara R Kotze L Utiyama S amp Oliveira N (2005) Doenccedila celiacuteaca em crianccedilas e adolescentes com Siacutendorme de Down Jornal de pediatria 81(5) pp
373-376
Oliveira G (2005) Epidemiologia do Autismo em Portugal Coimbra
Tahira A Sheela M Virgina M amp Nicolas S (25 de Janeiro de 2012) Lipid Profiles of Children With Down Syndrome Compared With Their Siblings Official
Journal of the american academy of pediatrics
Ventoso M R (200) LOS PROBLEMAS DE ALIMENTACIOacuteN EN NINtildeOS PEQUENtildeOS CON AUTISMO BREVE GUIacuteA DE INTERVENCIOacuteN Em A Riviegravere amp A
Martos El nintildeo pequentildeo con autismo Madrid APNA Ediciones
R E F E R Ecirc N C I A S
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
Os medicamentos mais utilizados e eficazes
para o tratamento DA e PHDA e satildeo
Concerta
Ritalina
Rubifen
Risperidona
Substacircncia
activa
metilfenidato
Substacircncia
anorexiacutegena
- Perda ou diminuiccedilatildeo do apetite
- Problemas intestinais como diarreia
voacutemitos e obstipaccedilatildeo
- Aumento de peso
- Aumento da temperatura corporal
- Diminuiccedilatildeo do apetite
16
M E D I C A Ccedil Atilde O
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
A D I T I V O S A L I M E N T A R E S
17
Benjamin F Feingold
Publicou
ldquoWhy Your Child is Hyperactiverdquo
1975
Dieta livre de quaisquer aditivos alimentares melhora
significativamente os sintomas da Hiperactividade
Na atualidade natildeo existem estudos suficientes
que demostrem a eficaacutecia de uma dieta sem
aditivos alimentares nos sintomas da
hiperatividade
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
18
C O N C L U S Atilde O
Doenccedilas do
Neurodesenvolvimento
Diversos
problemas a niacutevel
alimentar
Fundamental uma alimentaccedilatildeo saudaacutevel equilibrada e
principalmente individualizada
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
R E F E R Ecirc N C I A S
19
Akaka J Bernestein C Crowley B amp Eeverett A (2013) Desk Reference to the Diagnostic Criteria from DSM - 5 Washington DC Londres American
Psychiatric Publishing
Allison D Gomes J Heshka S amp Babbitt R (1995) Decreased resting metabolic rate among persons with Down Syndrome International Journal of Obesity 19
858-861
Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 2 (Julho de 2008) Trissomia 21 a vida num cromossoma Farmaacutecia Sauacutede 58
Baratas M Hernando N amp Mata M (sd) Guia de intervencioacuten ante los transtornos de la alimentacioacuten en nintildeos y nintildeas con trsnstorno del espectro del autismo
(TEA) Federacioacuten Autismo Madrid
Bergholdt R Eising S Nerup J amp Pociot F (31 de Marccedilo de 2006) Increased prevalence of Downrsquos syndrome in individuals with type 1 diabetes in Denmark a
nationwide population-based study Diabetologia 46(6) 1179-1182
Carmeli E Barchard S Lenger R amp Coleman R (2002) Mucle power locomotor performance and flexibility in aging mentally-retarded adults with and without
Downs Syndrome J Musculoskel Neuron Interact 2(5) 457-462
Chad K Jobling A amp Frail H (1990) Metabolic rate a factor in developing obesity in children with Down Syndrome American Journal on Mental Retardation 95
228-235
Dietz W amp Stern L (2011) Nutrition What every parent needs to know (2ordf ediccedilatildeo ed) (A A Pedriatric Ed)
Disfagia y Sindrome de Down (2012) Disfagia al dia
Fombonne E (2003) Epidemiological Surveys of Autism and Other Pervasive Developmental Disorders An Update Journal of Autism and Developmental
Disorders 33(4)
Gonccedilalves P Nunes S amp Nogeira S (2005) Rastreio de Doenccedila Celiacuteaca na Consulta de Trissomia 21 Acta Pediatrica 36 pp 109-113
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
20
Grammatikopoulou M Manai A Tsigga M amp Tsiligiroglou-Fachantidou A (October de 2008) Nutrient intake and anthropometry in children and adolescents
with Down Syndrome - a preliminary study Developmental Neurorehabilitation 11(4) pp 260-267
James B amp Adams B (2013) Summary of Dietary Nutritional and Medical Treatments for Autism 1048753 based on over 150 published research studies Autism
Research Institute
Kawicka A amp Regulska-Ilow B (2013) HOW NUTRITIONAL STATUS DIET AND DIETARY SUPPLEMENTS CAN AFFECT AUTISM A REVIEW national
Institute of public Health 64(1) 1-12
Kerins G Petrovic K Bruder M amp Gruman C (2008) Medical conditions and medication use in adults with Down Syndrome A descritive analysis Down
Syndrome Research and Practice 12(2) 141-147
Marder L (Agosto de 1996) Gastrointestinal problems in children with Downs syndrome Downrsquos Syndrome Association newsletter
Nisihara R Kotze L Utiyama S amp Oliveira N (2005) Doenccedila celiacuteaca em crianccedilas e adolescentes com Siacutendorme de Down Jornal de pediatria 81(5) pp
373-376
Oliveira G (2005) Epidemiologia do Autismo em Portugal Coimbra
Tahira A Sheela M Virgina M amp Nicolas S (25 de Janeiro de 2012) Lipid Profiles of Children With Down Syndrome Compared With Their Siblings Official
Journal of the american academy of pediatrics
Ventoso M R (200) LOS PROBLEMAS DE ALIMENTACIOacuteN EN NINtildeOS PEQUENtildeOS CON AUTISMO BREVE GUIacuteA DE INTERVENCIOacuteN Em A Riviegravere amp A
Martos El nintildeo pequentildeo con autismo Madrid APNA Ediciones
R E F E R Ecirc N C I A S
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
A D I T I V O S A L I M E N T A R E S
17
Benjamin F Feingold
Publicou
ldquoWhy Your Child is Hyperactiverdquo
1975
Dieta livre de quaisquer aditivos alimentares melhora
significativamente os sintomas da Hiperactividade
Na atualidade natildeo existem estudos suficientes
que demostrem a eficaacutecia de uma dieta sem
aditivos alimentares nos sintomas da
hiperatividade
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
18
C O N C L U S Atilde O
Doenccedilas do
Neurodesenvolvimento
Diversos
problemas a niacutevel
alimentar
Fundamental uma alimentaccedilatildeo saudaacutevel equilibrada e
principalmente individualizada
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
R E F E R Ecirc N C I A S
19
Akaka J Bernestein C Crowley B amp Eeverett A (2013) Desk Reference to the Diagnostic Criteria from DSM - 5 Washington DC Londres American
Psychiatric Publishing
Allison D Gomes J Heshka S amp Babbitt R (1995) Decreased resting metabolic rate among persons with Down Syndrome International Journal of Obesity 19
858-861
Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 2 (Julho de 2008) Trissomia 21 a vida num cromossoma Farmaacutecia Sauacutede 58
Baratas M Hernando N amp Mata M (sd) Guia de intervencioacuten ante los transtornos de la alimentacioacuten en nintildeos y nintildeas con trsnstorno del espectro del autismo
(TEA) Federacioacuten Autismo Madrid
Bergholdt R Eising S Nerup J amp Pociot F (31 de Marccedilo de 2006) Increased prevalence of Downrsquos syndrome in individuals with type 1 diabetes in Denmark a
nationwide population-based study Diabetologia 46(6) 1179-1182
Carmeli E Barchard S Lenger R amp Coleman R (2002) Mucle power locomotor performance and flexibility in aging mentally-retarded adults with and without
Downs Syndrome J Musculoskel Neuron Interact 2(5) 457-462
Chad K Jobling A amp Frail H (1990) Metabolic rate a factor in developing obesity in children with Down Syndrome American Journal on Mental Retardation 95
228-235
Dietz W amp Stern L (2011) Nutrition What every parent needs to know (2ordf ediccedilatildeo ed) (A A Pedriatric Ed)
Disfagia y Sindrome de Down (2012) Disfagia al dia
Fombonne E (2003) Epidemiological Surveys of Autism and Other Pervasive Developmental Disorders An Update Journal of Autism and Developmental
Disorders 33(4)
Gonccedilalves P Nunes S amp Nogeira S (2005) Rastreio de Doenccedila Celiacuteaca na Consulta de Trissomia 21 Acta Pediatrica 36 pp 109-113
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
20
Grammatikopoulou M Manai A Tsigga M amp Tsiligiroglou-Fachantidou A (October de 2008) Nutrient intake and anthropometry in children and adolescents
with Down Syndrome - a preliminary study Developmental Neurorehabilitation 11(4) pp 260-267
James B amp Adams B (2013) Summary of Dietary Nutritional and Medical Treatments for Autism 1048753 based on over 150 published research studies Autism
Research Institute
Kawicka A amp Regulska-Ilow B (2013) HOW NUTRITIONAL STATUS DIET AND DIETARY SUPPLEMENTS CAN AFFECT AUTISM A REVIEW national
Institute of public Health 64(1) 1-12
Kerins G Petrovic K Bruder M amp Gruman C (2008) Medical conditions and medication use in adults with Down Syndrome A descritive analysis Down
Syndrome Research and Practice 12(2) 141-147
Marder L (Agosto de 1996) Gastrointestinal problems in children with Downs syndrome Downrsquos Syndrome Association newsletter
Nisihara R Kotze L Utiyama S amp Oliveira N (2005) Doenccedila celiacuteaca em crianccedilas e adolescentes com Siacutendorme de Down Jornal de pediatria 81(5) pp
373-376
Oliveira G (2005) Epidemiologia do Autismo em Portugal Coimbra
Tahira A Sheela M Virgina M amp Nicolas S (25 de Janeiro de 2012) Lipid Profiles of Children With Down Syndrome Compared With Their Siblings Official
Journal of the american academy of pediatrics
Ventoso M R (200) LOS PROBLEMAS DE ALIMENTACIOacuteN EN NINtildeOS PEQUENtildeOS CON AUTISMO BREVE GUIacuteA DE INTERVENCIOacuteN Em A Riviegravere amp A
Martos El nintildeo pequentildeo con autismo Madrid APNA Ediciones
R E F E R Ecirc N C I A S
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
18
C O N C L U S Atilde O
Doenccedilas do
Neurodesenvolvimento
Diversos
problemas a niacutevel
alimentar
Fundamental uma alimentaccedilatildeo saudaacutevel equilibrada e
principalmente individualizada
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
R E F E R Ecirc N C I A S
19
Akaka J Bernestein C Crowley B amp Eeverett A (2013) Desk Reference to the Diagnostic Criteria from DSM - 5 Washington DC Londres American
Psychiatric Publishing
Allison D Gomes J Heshka S amp Babbitt R (1995) Decreased resting metabolic rate among persons with Down Syndrome International Journal of Obesity 19
858-861
Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 2 (Julho de 2008) Trissomia 21 a vida num cromossoma Farmaacutecia Sauacutede 58
Baratas M Hernando N amp Mata M (sd) Guia de intervencioacuten ante los transtornos de la alimentacioacuten en nintildeos y nintildeas con trsnstorno del espectro del autismo
(TEA) Federacioacuten Autismo Madrid
Bergholdt R Eising S Nerup J amp Pociot F (31 de Marccedilo de 2006) Increased prevalence of Downrsquos syndrome in individuals with type 1 diabetes in Denmark a
nationwide population-based study Diabetologia 46(6) 1179-1182
Carmeli E Barchard S Lenger R amp Coleman R (2002) Mucle power locomotor performance and flexibility in aging mentally-retarded adults with and without
Downs Syndrome J Musculoskel Neuron Interact 2(5) 457-462
Chad K Jobling A amp Frail H (1990) Metabolic rate a factor in developing obesity in children with Down Syndrome American Journal on Mental Retardation 95
228-235
Dietz W amp Stern L (2011) Nutrition What every parent needs to know (2ordf ediccedilatildeo ed) (A A Pedriatric Ed)
Disfagia y Sindrome de Down (2012) Disfagia al dia
Fombonne E (2003) Epidemiological Surveys of Autism and Other Pervasive Developmental Disorders An Update Journal of Autism and Developmental
Disorders 33(4)
Gonccedilalves P Nunes S amp Nogeira S (2005) Rastreio de Doenccedila Celiacuteaca na Consulta de Trissomia 21 Acta Pediatrica 36 pp 109-113
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
20
Grammatikopoulou M Manai A Tsigga M amp Tsiligiroglou-Fachantidou A (October de 2008) Nutrient intake and anthropometry in children and adolescents
with Down Syndrome - a preliminary study Developmental Neurorehabilitation 11(4) pp 260-267
James B amp Adams B (2013) Summary of Dietary Nutritional and Medical Treatments for Autism 1048753 based on over 150 published research studies Autism
Research Institute
Kawicka A amp Regulska-Ilow B (2013) HOW NUTRITIONAL STATUS DIET AND DIETARY SUPPLEMENTS CAN AFFECT AUTISM A REVIEW national
Institute of public Health 64(1) 1-12
Kerins G Petrovic K Bruder M amp Gruman C (2008) Medical conditions and medication use in adults with Down Syndrome A descritive analysis Down
Syndrome Research and Practice 12(2) 141-147
Marder L (Agosto de 1996) Gastrointestinal problems in children with Downs syndrome Downrsquos Syndrome Association newsletter
Nisihara R Kotze L Utiyama S amp Oliveira N (2005) Doenccedila celiacuteaca em crianccedilas e adolescentes com Siacutendorme de Down Jornal de pediatria 81(5) pp
373-376
Oliveira G (2005) Epidemiologia do Autismo em Portugal Coimbra
Tahira A Sheela M Virgina M amp Nicolas S (25 de Janeiro de 2012) Lipid Profiles of Children With Down Syndrome Compared With Their Siblings Official
Journal of the american academy of pediatrics
Ventoso M R (200) LOS PROBLEMAS DE ALIMENTACIOacuteN EN NINtildeOS PEQUENtildeOS CON AUTISMO BREVE GUIacuteA DE INTERVENCIOacuteN Em A Riviegravere amp A
Martos El nintildeo pequentildeo con autismo Madrid APNA Ediciones
R E F E R Ecirc N C I A S
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
R E F E R Ecirc N C I A S
19
Akaka J Bernestein C Crowley B amp Eeverett A (2013) Desk Reference to the Diagnostic Criteria from DSM - 5 Washington DC Londres American
Psychiatric Publishing
Allison D Gomes J Heshka S amp Babbitt R (1995) Decreased resting metabolic rate among persons with Down Syndrome International Journal of Obesity 19
858-861
Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 2 (Julho de 2008) Trissomia 21 a vida num cromossoma Farmaacutecia Sauacutede 58
Baratas M Hernando N amp Mata M (sd) Guia de intervencioacuten ante los transtornos de la alimentacioacuten en nintildeos y nintildeas con trsnstorno del espectro del autismo
(TEA) Federacioacuten Autismo Madrid
Bergholdt R Eising S Nerup J amp Pociot F (31 de Marccedilo de 2006) Increased prevalence of Downrsquos syndrome in individuals with type 1 diabetes in Denmark a
nationwide population-based study Diabetologia 46(6) 1179-1182
Carmeli E Barchard S Lenger R amp Coleman R (2002) Mucle power locomotor performance and flexibility in aging mentally-retarded adults with and without
Downs Syndrome J Musculoskel Neuron Interact 2(5) 457-462
Chad K Jobling A amp Frail H (1990) Metabolic rate a factor in developing obesity in children with Down Syndrome American Journal on Mental Retardation 95
228-235
Dietz W amp Stern L (2011) Nutrition What every parent needs to know (2ordf ediccedilatildeo ed) (A A Pedriatric Ed)
Disfagia y Sindrome de Down (2012) Disfagia al dia
Fombonne E (2003) Epidemiological Surveys of Autism and Other Pervasive Developmental Disorders An Update Journal of Autism and Developmental
Disorders 33(4)
Gonccedilalves P Nunes S amp Nogeira S (2005) Rastreio de Doenccedila Celiacuteaca na Consulta de Trissomia 21 Acta Pediatrica 36 pp 109-113
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
20
Grammatikopoulou M Manai A Tsigga M amp Tsiligiroglou-Fachantidou A (October de 2008) Nutrient intake and anthropometry in children and adolescents
with Down Syndrome - a preliminary study Developmental Neurorehabilitation 11(4) pp 260-267
James B amp Adams B (2013) Summary of Dietary Nutritional and Medical Treatments for Autism 1048753 based on over 150 published research studies Autism
Research Institute
Kawicka A amp Regulska-Ilow B (2013) HOW NUTRITIONAL STATUS DIET AND DIETARY SUPPLEMENTS CAN AFFECT AUTISM A REVIEW national
Institute of public Health 64(1) 1-12
Kerins G Petrovic K Bruder M amp Gruman C (2008) Medical conditions and medication use in adults with Down Syndrome A descritive analysis Down
Syndrome Research and Practice 12(2) 141-147
Marder L (Agosto de 1996) Gastrointestinal problems in children with Downs syndrome Downrsquos Syndrome Association newsletter
Nisihara R Kotze L Utiyama S amp Oliveira N (2005) Doenccedila celiacuteaca em crianccedilas e adolescentes com Siacutendorme de Down Jornal de pediatria 81(5) pp
373-376
Oliveira G (2005) Epidemiologia do Autismo em Portugal Coimbra
Tahira A Sheela M Virgina M amp Nicolas S (25 de Janeiro de 2012) Lipid Profiles of Children With Down Syndrome Compared With Their Siblings Official
Journal of the american academy of pediatrics
Ventoso M R (200) LOS PROBLEMAS DE ALIMENTACIOacuteN EN NINtildeOS PEQUENtildeOS CON AUTISMO BREVE GUIacuteA DE INTERVENCIOacuteN Em A Riviegravere amp A
Martos El nintildeo pequentildeo con autismo Madrid APNA Ediciones
R E F E R Ecirc N C I A S
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21
20
Grammatikopoulou M Manai A Tsigga M amp Tsiligiroglou-Fachantidou A (October de 2008) Nutrient intake and anthropometry in children and adolescents
with Down Syndrome - a preliminary study Developmental Neurorehabilitation 11(4) pp 260-267
James B amp Adams B (2013) Summary of Dietary Nutritional and Medical Treatments for Autism 1048753 based on over 150 published research studies Autism
Research Institute
Kawicka A amp Regulska-Ilow B (2013) HOW NUTRITIONAL STATUS DIET AND DIETARY SUPPLEMENTS CAN AFFECT AUTISM A REVIEW national
Institute of public Health 64(1) 1-12
Kerins G Petrovic K Bruder M amp Gruman C (2008) Medical conditions and medication use in adults with Down Syndrome A descritive analysis Down
Syndrome Research and Practice 12(2) 141-147
Marder L (Agosto de 1996) Gastrointestinal problems in children with Downs syndrome Downrsquos Syndrome Association newsletter
Nisihara R Kotze L Utiyama S amp Oliveira N (2005) Doenccedila celiacuteaca em crianccedilas e adolescentes com Siacutendorme de Down Jornal de pediatria 81(5) pp
373-376
Oliveira G (2005) Epidemiologia do Autismo em Portugal Coimbra
Tahira A Sheela M Virgina M amp Nicolas S (25 de Janeiro de 2012) Lipid Profiles of Children With Down Syndrome Compared With Their Siblings Official
Journal of the american academy of pediatrics
Ventoso M R (200) LOS PROBLEMAS DE ALIMENTACIOacuteN EN NINtildeOS PEQUENtildeOS CON AUTISMO BREVE GUIacuteA DE INTERVENCIOacuteN Em A Riviegravere amp A
Martos El nintildeo pequentildeo con autismo Madrid APNA Ediciones
R E F E R Ecirc N C I A S
Centro de Desenvolvimento Infantil Diferenccedilas da Associaccedilatildeo Portuguesa de Portadores de Trissomia 21