Chủ đề 3: Phân tích Phần mềm · •Mối liên hệ giữa các thực thể •Mối liên hệ giữa thực thể với mối kết hợp a D a a >> h i 0,1 0,n

COMP1026 – Introduction to Software Engneering Chapter 3 - 1 HIENLTH

Chủ đề 3: Phân tích Phần mềm


Software Life cycle


Giai đoạn khảo sát

Khảo sát

Kết quả:

Nội dung:• Xác định quy trình xử lý

nghiệp vụ

• Thu thập biểu mẫu thống kê

Tài liệu đặc tả kiến trúc hệ thống:

• Yêu cầu chức năng

• Yêu cầu phi chức năng

• Kiến trúc hệ thống


Giai đoạn phân tích

Phân tích

Kết quả:

Nội dung: • Phân tích khả thi

• Xây dựng mô hình dữ liệu

mức quan niệm

• Xây dựng mô hình xử lý

Hồ sơ phân tích:

• Phương án triển khai hệ thống

• Mô hình ERD (CDM)

• Mô hình DFD


Phương án triển khai

• Một hệ thống có thể được triển khai theo nhiều lược đồ khác nhau:

– Hệ thống được triển khai trên máy đơn?

– Hệ thống được triển khai theo mô hình Client/Server?

– Hệ thống được triển khai tại văn phòng công ty? Các phòng ban?

– Yêu cầu phần cứng máy tính?

– ….


Phân tích tính khả thi

Database Server

Module Sinh viên

Module Giảng viên

Printer Server

Xét hệ thống quản lý giáo vụ trường đại học:

• Phương án triển khai - PA1


Phân tích tính khả thi (tt)

Database ServerModule Sinh viên

Module Giảng viên Printer Server


• Phương án triển khai – PA2


Phân tích tính khả thi (tt)

Database ServerModule Sinh viên

(NV B phụ trách) Printer Server

Module Giảng viên

(NV A phụ trách)


• Phương án triển khai – PA3



• Mỗi phương án có:

– Thời gian thực hiện?

– Chi phí?

– Hiệu quả?



• Đối với người dùng, phương án có:

– Ai thực hiện?

– Thực hiện đâu?

– Thực hiện những công việc gì?

– Kế hoạch thực hiện

• Về góc độ kỹ thuật:

– Hệ thống mạng?

– Phần cứng?

– Phần mềm ?

– Nhân sự

• Huấn luyện & đào tạo

• Nội dung huấn luyện là gì?

• Thực hiện bao lâu?


Phân tích dữ liệu

• Mô hình dữ liệu ?

• Các thành phần trong mô hình CDM

• Các bước xây dựng mô hình CDM

• Tài liệu/sưu liệu phân tích

• Sử dụng Power Designer để tạo mô hình CDM

• Trao đổi thảo luận


Conceptual Data Model or ERD

• Mô hình thực thể kết hợp (Entity Relationship Diagram) mô tả mối liên hệ giữa các thực thể.

• Mỗi thực thể là một đối tượng tồn tại bên ngoài thế giới thực

• Mô hình thực thể kết hợp (Entity Relationship Diagram) được dùng để thiết kế CSDL ở mức quan niệm nên còn gọi là mô hình quan niệm dữ liệu (Conceptual Data Model)


Xét ứng dụng quản lý TKB

• Hệ thống cho phép bộ phận giáo vụ Khoa nhập thời khóa biểu, cập nhật thời khóa biểu của tất cả các lớp.

• Hệ thống cho phép sinh viên tra cứu thời khóa biểu theo từng học kỳ của lớp.

• Hệ thống cho phép giảng viên tra cứu thời khóa biểu giảng dạy trong học kỳ



• Ví dụ: TKB lớp Tin 3



• Ví dụ: TKB của giảng viên


Ví dụ: Xét ứng dụng quản lý TKB

• Hệ thống quản lý thời khóa biểu bao gồm các thông tin sau:

– Thứ

– Tiết

– Môn

– Giảng viên

– Phòng

– Lớp (theo môn)

– Học kỳ

– Năm học

– Khoa

Có bao nhiêu thực thể ?

Thuộc tính của mỗi thực thể ?

Mối liên hệ giữa các thực thể ?


Ví dụ minh họa

CBoMon

BoMonID

MaBM

TenBM

<pi> <M>

<M>

CKhoa

KhoaID

MaKhoa

TenKhoa

<pi> <M>

CNganh

NganhID

MaLop

TenLop

TenVietTat

<pi> <M>

CMonHoc

MonID

MaMon

TenMon

SoTC

SoTietLT

SoTietTH

<pi> <M>

CGiangVien

GVID

MaGV

TenV

NgaySinh

DiaChi

<pi> <M>

CLop

LopID

MaLop

TenLop

TenVietTat

<pi> <M>

CThoiKhoaBieu

MaTKB

TenTKB

Phong

TuTiet

DenTiet

CoSo

<pi> <M>

LopTheoMon

LopMonID <pi> <M>


Ví dụ minh họa

0,n

0,n

0,n

0,n

SinhVien

MaSV

HoTenSV

NgaySinh

NoiSInh

<pi> <M>

MonHoc

MaMon

TenMon

<pi> <M>

Nganh

MaNganh

TenNganh

<pi> <M>

Khoa

MaKhoa

TenKhoa

<pi> <M>

Mon hoc nganh

SoTinChi

Dang Ky Hoc Mon

Lan

HocKy

NienKhoa

Diem...


Ví dụ minh họa

1,n

1,n

1,n1,n

Hoa Don

SoHD

NgayHD

ThanhTien

VAT

TongCong

<pi>Hang Hoa

MaHang

TenHang

QuiCach

DonViTinh

GiaMua

GiaBan

<pi>

Khach hang

MaKH

TenKH

DiaChi

DienThoai

<pi>

Nha Cung cap

MaNCC

TenNCC

DiaChi

DienThoai

<pi>

Don dat hang

SoDDH

NgayDH

ThanhTien

VAT

TongCong

<pi>

Nhan vien

MaNV

Ho

Ten

NgaySinh

DiaChi

DienThoai

<pi>

Ly lich nhan vien

HoTenCha

HoTenMe

QueQuan

NgheNghiep

HeSoLuong

TrinhDoHV

TrinhDoNN

DanToc

TonGiao

Chi tiet hoa don

SoLuong

DonGia

ThanhTien...

<M>

<M>

<M>

Chi tiet DDH

SoLuong

DonGia

ThanhTien...

<M>

<M>

<M>

ThanNhan

MaTN

TenTN

NgaySinh

DiaChi

DienThoai

<pi>


Các thành phần trong CDM

• Thực thể

• Mối kết hợp

• Mối liên hệ giữa các thực thể

• Mối liên hệ giữa thực thể với mối kết hợp

CKhoa

KhoaID

MaKhoa

TenKhoa

<pi> <M>

Mon hoc nganh

SoTinChi

0,1

0,n

CKhoa

KhoaID

MaKhoa

TenKhoa

<pi> <M>

CNganh

NganhID

MaLop

TenLop

TenVietTat

<pi> <M>

0,n

0,n

MonHoc

MaMon

TenMon

<pi> <M>

Nganh

MaNganh

TenNganh

<pi> <M>

Mon hoc nganh

SoTinChi



• Mỗi thực thể/mối kết hợp có 3 thành phần:

– Tên (Name)

– Mã (Code)

– Thuộc tính (Attribute)



• Thuộc tính:

– Đặc trưng mô tả về đối tượng

• Thực thể và tập thực thể:

– Thực thể là một đối tượng tồn tại bên ngoài thế giới thực, có giá trị cụ thể

– Tập hợp các thực thể giống nhau tạo thành một tập thực thể

Khoa

MaKhoa

TenKhoa

<pi> <M>

Thực thể

Toan:Khoa

MaKhoa: KTOAN

TenKhoa: TOAN

Hoa:Khoa

MaKhoa: KHOA

TenKhoa: HOA



• Phân loại thuộc tính:

– Thuộc tính khóa (Primary Identifier)

– Thuộc tính có giá trị rời rạc

– Thuộc tính đa trị

– Thuộc tính là đối tượng phụ (+)

– Thuộc tính tính toán (*)



• Thuộc tính khóa:

– Giá trị của thuộc tính khóa hai thực thuộc cùng một tập thực thể không được phép trùng nhau



• Thuộc tính có giá trị rời rạc:

– Thuộc tính phái của Sinh viên chỉ có 2 giá trị: Nam hoặc Nữ

– Thuộc tính điểm học phần chỉ có các giá trị 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10.

– Thuộc tính loại nhân viên chỉ có các giá trị: Nhân viên văn phòng, nhân viên bán hàng, nhân viên sản xuất.

– ….



• Thuộc tính loại nhân viên chỉ có các giá trị: Nhân viên văn phòng, nhân viên bán hàng, nhân viên sản xuất.



• Thuộc tính đa trị

– Thuộc tính điện thoại của nhân viên là thuộc tính đa trị: 081234567, 01234567890,…

– Thuộc tính email của sinh viên cũng là một thuộc tính đa trị:

• [email protected]



mailto:[email protected]





• Thuộc tính là đối tượng phụ:– Thuộc tính địa chỉ của sinh viên, nhân viên là

một đối tượng phụ, bao gồm các thông tin: • Số nhà

• Đường

• Phường/xã

• Quận/huyện

• Tỉnh thành

– Thuộc tính ngày sinh của sinh viên, nhân viên cũng là một đối tượng phụ gồm các thông tin: ngày, tháng, năm



• Thuộc tính tính toán:

– Thuộc tính thành tiền trong hóa đơn là một thuộc tính tính toán, được tính bằng tổng số lượng * đơn giá của các mặt hàng

– Thuộc tính điểm trung bình của học sinh, sinh viên cũng là một thuộc tính tính toán


Quan hệ giữa các thực thể

• Phân loại:

– Relationship

– Inheritance

1,1

0,nQuan Huyen

MaQuan

TenQuan

<pi> <M>

<M>

Tinh Thanh

MaTinh

TenTinh

<pi> <M>

<M>

1,1

1,1

Nhan vien

MaNV

Ho

Ten

NgaySinh

DiaChi

DienThoai

<pi>

Ly lich nhan vien

HoTenCha

HoTenMe

QueQuan

NgheNghiep

HeSoLuong

TrinhDoHV

TrinhDoNN

DanToc

TonGiao



• Phân loại dựa trên bản số:

– Quan hệ “1-1”

– Quan hệ “1-nhiều”

– Quan hệ “nhiều-nhiều”

1,1

1,1

Nhan vien

MaNV

Ho

Ten

NgaySinh

DiaChi

DienThoai

<pi>

Ly lich nhan vien

HoTenCha

HoTenMe

QueQuan

NgheNghiep

HeSoLuong

TrinhDoHV

TrinhDoNN

DanToc

TonGiao

1,1

0,nQuan Huyen

MaQuan

TenQuan

<pi> <M>

<M>

Tinh Thanh

MaTinh

TenTinh

<pi> <M>

<M>

0,n

0,n

Hang Hoa : 2

MaHang

TenHang

QuiCach

DonViTinh

GiaMua

GiaBan

<pi>

Hoa Don : 2

SoHD

NgayHD

ThanhTien

VAT

TongCong

<pi>



• Quan hệ nhiều – nhiều:0,n

0,n

Hang Hoa : 2

MaHang

TenHang

QuiCach

DonViTinh

GiaMua

GiaBan

<pi>

Hoa Don : 2

SoHD

NgayHD

ThanhTien

VAT

TongCong

<pi>

1,n

1,n

Hoa Don

SoHD

NgayHD

ThanhTien

VAT

TongCong

<pi>

Hang Hoa

MaHang

TenHang

QuiCach

DonViTinh

GiaMua

GiaBan

<pi>Chi tiet hoa don

SoLuong

DonGia

ThanhTien...

<M>

<M>

<M>


Quan hệ giữa thực thể và mối kết hợp

• Association link:

– Loại mối kết hợp

• 1 – 1

• 1 – nhiều

– Bản số

• 0,1; 1,1; 0,n; 1,n;…

– Vai trò

1,n

1,n

Hoa Don

SoHD

NgayHD

ThanhTien

VAT

TongCong

<pi>

Hang Hoa

MaHang

TenHang

QuiCach

DonViTinh

GiaMua

GiaBan

<pi>Chi tiet hoa don

SoLuong

DonGia

ThanhTien...

<M>

<M>

<M>



• Quan hệ phản thân

– Reflexive association

– Recursive association

0..1

0..*

Quản lý

Được quản lý bởi

Quản lý Được quản lý bởi



• Quan hệ phản thân

Quản lý Được quản lý bởi

Nguyen C:CNhanVien

MaNV = NV05TenNV = Nguyen C

Tran B:CNhanVien

MaNV = NV02TenNV = Tran B

Nguyen A:CNhanVien

MaNV = NV03TenNV = Nguyen A

Tran A:CNhanVien

MaNV = NV01TenNV = Tran A

Nguyen B:CNhanVien

MaNV = NV04TenNV = Nguyen B


Xây dựng mô hình CDM

• Từ yêu cầu chức năng

– Từ danh sách mẫu biểu, thống kê

– Từ qui trình xử lý nghiệp vụ (DFD, BPM)

• Từ yêu cầu phi chức năng


Các bước xây dựng mô hình CDM

• Xác định tập thực thể

• Xác định mối kết hợp

• Xác định thuộc tính cho tập thực thể và mối kết hợp

• Xác định miền giá trị cho từng thuộc tính

• Xác định thuộc tính khóa, thuộc tính bắt buộc, thuộc tính Unique.

• Xác định bản số (Min, max) cho quan hệ, mối kết hợp


Tạo mô hình CDM trong Power

Designer

• Tạo mới mô hình CDM ?

• Tạo thực thể

• Mô tả thuộc tính cho thực thể

• Tạo mối kết hợp

• Mô tả thuộc tính cho mối kết hợp

• Tạo mối quan hệ giữa các thực thể, mối kết hợp

• Phát sinh report


Bài tập

• Đặc tả yêu cầu và xây dựng CDM cho các ứng dụng sau:– Quản lý giải bóng đá vô địch quốc gia

– Quản lý bình chọn bài hát hay Làn sóng xanh

– Quản lý giáo vụ trường đại học

– Quản lý giáo vụ trường phổ thông

– Quản lý bán hàng

– Quản lý học viên trung tâm tin học, ngoại ngữ

– Quản lý nhân sự -tiền lương

– Quản lý bán hàng trực tuyến

– Quản lý nhà trẻ

– …


Câu hỏi ôn tập

• Phương án triển khai hệ thống?

• Conceptual Data Model - CDM?

• Các thành phần trong CDM?

• Data Flow Diagram – DFD?

• Các thành phần trong DFD?

Documents

Chủ đề 3: Phân tích Phần mềm · •Mối liên hệ giữa các thực thể •Mối liên hệ giữa thực thể với mối kết hợp a D a a >> h i 0,1 0,n