54
Chapter 15-1 Сэдэв 1 Хувьцаа эзэмшигчдийн өмчийн бүртгэл

CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Embed Size (px)

DESCRIPTION

монгол.pptxмонгол.pptx

Citation preview

Page 1: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-1

Сэдэв 1Сэдэв 1

Хувьцаа эзэмшигчдийн

өмчийн бүртгэл

Page 2: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-2

Энгийн хувьцаа гаргалтын бүртгэл

Халаасны хувьцааны бүртгэл

Хувьцаат компани

Энгийн хувьцаа

Давуу эрхтэй хувьцаа

Ногдол ашгийн бодлого

Толилуулга ба шинжилгээ

Бизнесийн хэлбэрүүд

Хувьцаат компаний систем

Өмчлөлийн ялгаатай хэлбэрүүд

Онцлогууд

Давуу эрхтэй хувьцааны бүртгэл, толилуулга

Санхүүгийн байдал болон ногдол ашгийн бодлого

Ногдол ашгийн төрлүүд

Хувьцааны жижигрүүлэлт

Хязгаарлалтуудыг тодруулах нь

Толилуулга

Шинжилгээ

Хувьцаа эзэмшигчдийн өмчийн бүртгэл

Хувьцаа эзэмшигчдийн өмчийн бүртгэл

Page 3: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-3

Бизнесийг зохион байгуулах үндсэн гурван

хэлбэр

Бизнесийн хэлбэрүүдБизнесийн хэлбэрүүд

Хувиараа эрхлэх аж

ахуй

Proprietorship

Нөхөрлөл, хоршоо

Partnership, Cooperative

Компани, корпораци

Corporation

LO 1 Discuss the characteristics of the corporate form of organization.

Дээрх бизнесийн хэлбэр тус бүрийн нягтлан бодох бүртгэл, эздийн оруулсан хөрөнгө буюу хувь

нийлүүлэгчдийн хөрөнгийн бүртгэл нь өөр хоорондоо ялгаатай байдаг.

Page 4: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-4

Компаний ангилалКомпаний ангилал

LO 1 Discuss the characteristics of the corporate form of organization.

Компани

Хувьцаат

Нээлттэй

Биржид бүртгэлтэй

Биржид бүртгэлгүй /over

the counter/Хаалттай

Хязгаарлагдмал хариуцлагатай

Page 5: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-5

Хувьцаат компаний онцлог

1. Хувь нийлүүлсэн хөрөнгийг ашигладаг

2. Хувь нийлүүлсэн хөрөнгө буюу хувьцаат системийг ашигласнаар их хэмжээний хөрөнгийг татан төвлөрүүлэх боломжтой

3. Өмчлөлийн ялгаатай хэлбэрүүдийг санал болгох боломжтой

Page 6: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-6

Хувьцаат компаний систем

Хувьцаат компаниХувьцаат компани

LO 1 Discuss the characteristics of the corporate form of organization.

Гэрээнд өөрөөр заагаагүй бол хувьцаа бүрт доорх эрхүүд дагалдана:

1. Ашиг алдагдлыг хуваалцах

2. Удирдлагын эрхийг хуваалцах буюу санал өгөх

3. Татан буулгах үед компаний хөрөнгийг хуваалцах

4. Тухайн ангилалын хувьцааны шинээр гаргалтыг тэнцүү хуваах /түрүүлж авах давуу эрх-preemptive right/ Одоогийн хувьцаа эзэмшигчдийг өмчлөлийн хувь оролцоогоо сайн дурын бус байдлаар алдахаас хамгаалдаг

Page 7: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-7

Өмчлөлийн хувь оролцооны ялгаатай хэлбэрүүд

Хувьцаат компаниХувьцаат компани

LO 1 Discuss the characteristics of the corporate form of organization.

Энгийн хувьцаа нь өмчлөлийн үндсэн хувь оролцоог илэрхийлдэг:

Ашиг алдагдлын үр дүнг хүлээлцэх.

Амжилтын үр өгөөжийг хүртэх.

Ногдол ашиг баталгаагүй, мөн компани татан буугдсан үед хөрөнгөө буцаан авах баталгаагүй

Давуу эрхтэй хувьцаа гэрээний үндсэн дээр бий болдог. Хувьцаа эзэмшигч энгийн хувьцаанаас давуу эрх эдлэхийн тулд өөр бусад эрхүүдээс татгалзах сонирхолтой, ихэвчлэн ногдол ашиг хүлээн авалт дээр давуу эрх эдэлдэг.

Page 8: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-8

Эздийн оруулсан хөрөнгө

Эздийн оруулсан хөрөнгө

Хуримтлагдсан ашиг /Retained

Earnings/

Хуримтлагдсан ашиг /Retained

Earnings/

Нэмж төлөгдсөн капитал

/Additional Paid-in Capital/

Нэмж төлөгдсөн капитал

/Additional Paid-in Capital/

Хасах нь:Халаасны хувьцаа

/Treasury Stock/

Хасах нь:Халаасны хувьцаа

/Treasury Stock/

Эздийн өмчийг

бүрдүүлдэг 2 үндсэн эх

сурвалж

Хувьцаат компаний өөрийн хөрөнгөХувьцаат компаний өөрийн хөрөнгө

LO 2 Identify the key components of stockholders’ equity.

Энгийн хувьцаа /Common Stock/

Энгийн хувьцаа /Common Stock/

Давуу эрхтэй хувьцаа

/Preferred Stock/

Давуу эрхтэй хувьцаа

/Preferred Stock/

Хөрөнгө – Өр төлбөр = Эздийн

өмч

Page 9: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-9

Хувьцаа гаргалт

Нягтлан бодох бүртгэл:

1. Нэрлэсэн үнэтэй хувьцаа/Par value stock/

2. Нэрлэсэн үнэгүй хувьцаа /No-par stock/

3. Бусад үнэт цаастай хамт гаргасан хувьцаа/Stock issued with other securities/

4. Мөнгөн бус хөрөнгөөр гаргасан хувьцаа /Stock issued in noncash transactions/

5. Хувьцаа гаргахтай холбоотой зардал /Costs of issuing stock/

LO 3 Explain the accounting procedures for issuing shares of stock.

Хувь нийлүүлсэн хөрөнгөХувь нийлүүлсэн хөрөнгө

Зөвшөөрөгдсөн хувьцаа- Гаргасан хувьцаа- Гар дээр байгаа хувьцаа

Page 10: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-10

Нэрлэсэн үнэтэй хувьцаа

Нэрлэсэн үнэ гэдэг нь компаний нэгж хувьцааны гаргаж болох доод үнэ юм. Зах зээлий үнэтэй ямар ч холбоогүй. Хувьцааны нэрлэсэн үнийг нилээд багаар тогтоож өгдөг бөгөөд ингэх нь болзошгүй өр төлбөр үүсэхээс сэргийлдэг.

Нэрлэсэн үнээс илүү үнээр хувьцаагаа гаргавал зөрүүг нэмж төлөгдсөн капитал дансанд бүртгэдэг.

LO 3 Explain the accounting procedures for issuing shares of stock.

Хувь нийлүүлсэн хөрөнгөХувь нийлүүлсэн хөрөнгө

Page 11: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-11

Жишээ: Л компани нэг бүрийн 10 долларын нэрлэсэн үнэтэй 300 ширхэг хувьцааг 4100 доллараар гаргасан.

Мөнгөн хөрөнгө 4,100Энгийн хувьцаа (300 x $10) 3,000

Журналын бичилт:

Нэмж төлөгдсөн капитал 1,100

LO 3 Explain the accounting procedures for issuing shares of stock.

Хувь нийлүүлсэн хөрөнгөХувь нийлүүлсэн хөрөнгө

Page 12: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-12

Нэрлэсэн үнэгүй хувьцаа

Гаргах шалтгаан:

Болзошгүй өр төлбөр үүсэхээс сэргийлдэг.

Нэрлэсэн үнийг зах зээлийн үнэтэй холих эсвэл зах зээлийн үнийг нэрлэсэн үнэд суурилан тогтохоос сэргийлдэг

LO 3 Explain the accounting procedures for issuing shares of stock.

Corporate CapitalCorporate Capital

Зарим улс оронд нэрлэсэн үнэгүй хувьцаа гаргахыг зөвшөөрдөггүй.

Page 13: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-13

BE15-2: Ш компани 600 ш хувьцааг $10,200 –аар гаргасан. А. Хувьцааг нэрлэсэн үнэгүй

Б. Хувьцааг нэгжийн $2-ийн нэрлэсэн үнэтэй гэж үзээд журналын бичилтийг хий.

Мөнгөн хөрөнгө 10,200Энгийн хувьцаа 10,200

Журналын бичилт:

LO 3 Explain the accounting procedures for issuing shares of stock.

Corporate CapitalCorporate Capital

Мөнгөн хөрөнгө 10,200Энгийн хувьцаа (600 x $2) 1,200

НТК 9,000

a.

b.

Page 14: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-14

Бусад үнэт цаастай хамт гаргасан хувьцаа

Ажил гүйлгээг бүртгэх 2 арга байдаг:

1. Пропорцнал арга

2. Өсгөн нэмэгдүүлэх арга

LO 3 Explain the accounting procedures for issuing shares of stock.

Corporate CapitalCorporate Capital

Page 15: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-15

BE15-4: П компани 300 ш $10-ийн нэрлэсэн үнэтэй энгийн хувьцааг 100 ш $50-ийн нэрлэсэн үнэтэй давуу эрхтэй хувьцаатай цуг $14,200-оор гаргасан. Энгийн хувьцааны зах зээлийн үнэ нэгжийн $20, ДЭХ-ний үнэ нэгжийн $90 байсан.

LO 3 Explain the accounting procedures for issuing shares of stock.

Corporate CapitalCorporate Capital

Number Amount Total PercentCommon stock 300 x 20.00$ = 6,000$ 40%Preferred stock 100 x 90.00 9,000 60%

Fair Market Value 15,000$ 100%

Allocation: Common PreferredIssue price 14,200$ 14,200$ Allocation % 40% 60%Total 5,680$ 8,520$

Пропорцнал арга

Page 16: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-16

BE15-4: П компани 300 ш $10-ийн нэрлэсэн үнэтэй энгийн хувьцааг 100 ш $50-ийн нэрлэсэн үнэтэй давуу эрхтэй хувьцаатай цуг $14,200-оор гаргасан. Энгийн хувьцааны зах зээлийн үнэ нэгжийн $20, ДЭХ-ний зах зээлийн үнэ нэгжийн $90 байсан.

LO 3 Explain the accounting procedures for issuing shares of stock.

Corporate CapitalCorporate Capital

Мөнгөн хөрөнгө 14,200Давуу эрхтэй хувьцаа (100 x $50) 5,000

Журналын бичилт (Пропорцнал)

НТК-ДЭХ 3,520

Энгийн хувьцаа (300 x $10) 3,000

НТК-ЭХ 2,680

Page 17: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-17

BE15-4: П компани 300 ш $10-ийн нэрлэсэн үнэтэй энгийн хувьцааг 100 ш $50-ийн нэрлэсэн үнэтэй давуу эрхтэй хувьцаатай цуг $14,200-оор гаргасан. Энгийн хувьцааны зах зээлийн үнэ нэгжийн $20, ДЭХ-ний зах зээлийн үнэ мэдэгдэхгүй.

LO 3 Explain the accounting procedures for issuing shares of stock.

Corporate CapitalCorporate Capital

Number Amount TotalCommon stock 300 x 20.00$ = 6,000$ Preferred stock 100 x -

Fair Market Value 6,000$

Allocation: Common PreferredIssue price 14,200$ Common (6,000) Total 6,000$ 8,200$

Өсгөн нэмэгдүүл

эх арга

Page 18: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-18 LO 3 Explain the accounting procedures for issuing shares of stock.

Corporate CapitalCorporate Capital

Мөнгөн хөрөнгө 14,200ДЭХ (100 x $50) 5,000

Журналын бичилт (Өсгөн нэмэгдүүлэх):

НТК-ДЭХ 3,200

Энгийн хувьцаа (300 x $10) 3,000

НТК-ЭХ 3,000

BE15-4: П компани 300 ш $10-ийн нэрлэсэн үнэтэй энгийн хувьцааг 100 ш $50-ийн нэрлэсэн үнэтэй давуу эрхтэй хувьцаатай цуг $14,200-оор гаргасан. Энгийн хувьцааны зах зээлийн үнэ нэгжийн $20, ДЭХ-ний зах зээлийн үнэ мэдэгдэхгүй.

Page 19: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-19

Мөнгөн бус хөрөнгөөр гаргасан хувьцаа

Ерөнхий дүрэм: Компани хувьцаагаа мөнгөн бус хөрөнгөөр /үндсэн хөрөнгө, бараа, үйлчилгээ/ гаргасан тохиолдолд:

Гаргасан хувьцааны зах зээлийн үнэ

Хүлээн авсан хөрөнгийн зах зээлийн үнэ

Хоёрын аль илүү тодорхой байгаагаар ажил гүйлгээг бүртгэнэ.

LO 3 Explain the accounting procedures for issuing shares of stock.

Corporate CapitalCorporate Capital

Page 20: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-20 LO 3 Explain the accounting procedures for issuing shares of stock.

Corporate CapitalCorporate Capital

Газар 80,000

Энгийн хувьцаа (24,000 x $1) 24,000

4 сарын 1 24,000 энгийн хувьцааг гаргаж оронд нь газар хүлээн авсан. Газрын одоо худалдаалагдаж буй үнэ $90,000, зах зээлийн үнэ нь $80,000 байсан.

Нэмж төлөгдсөн капитал 56,000

E15-2: К компани 2007 оны 1 сард үүсгэн байгуулагдсан. 500,000 ш $1-ийн нэрлэсэн үнэтэй хувьцаа гаргахаар зөвшөөрөгдсөн.

Page 21: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-21 LO 3 Explain the accounting procedures for issuing shares of stock.

Corporate CapitalCorporate Capital

Зохион байгуулалтын зардал 50,000

Энгийн хувьцаа (10,000 x $1) 10,000

8 сарын 1 10,000 ширхэг хувьцааг гаргаж оронд нь $50,000 –ийн хуулийн үйлчилгээ авахаар болсон.

Нэмж төлөгдсөн капитал 40,000

E15-2: К компани 2007 оны 1 сард үүсгэн байгуулагдсан. 500,000 ш $1-ийн нэрлэсэн үнэтэй хувьцаа гаргахаар зөвшөөрөгдсөн.

Page 22: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-22

Хувьцааг гаргахтай холбоотой зардлууд

Хувьцааг гаргахтай холбогдож дараах шууд зардлууд гардаг.

Андеррайтерын хөлс,

Нягтлан бодох бүртгэл ба хуулийн үйлчилгээний хөлс,

Үнэт цаас хэвлүүлэх зардал гэх мэт

Шууд зардалд төлсөн хэмжээгээр НТК дансыг багасгана.

LO 3 Explain the accounting procedures for issuing shares of stock.

Corporate CapitalCorporate Capital

Page 23: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-23

Хувьцааг буцаан худалдан авах

LO 4 Describe the accounting for treasury stock.

Гар дээр байгаа хувьцаагаа компани өөрөө хөрөнгө оруулагчдаас худалдан авдаг:

Нэгж хувьцаанд ногдох ашиг болон эздийн өмчийн өгөөжийг ихэсгэх

Өмнө гаргасан опцион, хувьцааны баталгаа, хувьцааны эрхийн гэрээний биелэлтийг хангах

Компанийг удирдах хяналт хэн нэгэнд хэт төвлөрөхөөс сэргийлэх, хувьцаа эзэмшигчдийн тоог багасгах

Хувьцааны эрэлтийг ихэсгэж улмаар зах зээлийн үнийг өсгөх гэх мэт

Corporate CapitalCorporate Capital

Page 24: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-24

Халаасны хувьцааны худалдан авалт

2 аргыг бүртгэлд ашигладаг:

Өртгийн арга (илүү өргөнөөр

хэрэглэгддэг).

Нэрлэсэн үнийн арга.

Халаасны хувьцаатай болсноор хувьцаа эзэмшигчдийн өмчийн дүн буурна.

Corporate CapitalCorporate Capital

LO 4 Describe the accounting for treasury stock.

Page 25: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-25

Corporate CapitalCorporate Capital

Халаасны хувьцаа (1,000 x $28) 28,000

Мөнгөн хөрөнгө 28,000

У компани $1 –ийн нэрлэсэн үнэтэй 15000 ш хувьцааг нэгжийг $25 –оор гаргасан.

4 сарын 1 Компани дээр гаргасан хувьцаанаасаа 1000 ширхэгийг $28-аар буцаан худалдаж авсан.

LO 4 Describe the accounting for treasury stock.

Өртгийн арга

Page 26: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-26

Халаасны хувьцааг дахин гаргах

Өртгөөс илүү үнээр

Өртгөөс бага үнээр

Халаасны хувьцааг дахин гаргаснаар эзэмшигчдийн өмчийн дүн ихэснэ.

Corporate CapitalCorporate Capital

LO 4 Describe the accounting for treasury stock.

Page 27: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-27

Corporate CapitalCorporate Capital

Мөнгөн хөрөнгө (500 x $30) 15,000

Халаасны хувьцаа (500 x $28) 14,000

У компани $1 –ийн нэрлэсэн үнэтэй 15000 ш хувьцааг нэгжийг $25 –оор гаргасан. 4 сарын 1-нд Компани дээр гаргасан хувьцаанаасаа 1000 ширхэгийг $28-аар буцаан худалдаж авсан.

8 сарын 1. Халаасны хувьцаанаасаа 500 ширхэгийг $30-оор буцаан гаргасан. /өртгөөс илүү үнээр/

НТК-Халаасны хувьцаа 1,000

LO 4 Describe the accounting for treasury stock.

Өртгийн арга

Page 28: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-28

Corporate CapitalCorporate Capital

Мөнгөн хөрөнгө (300 x $9) 2,700

Халаасны хувьцаа (300 x $28) 8,400

У компани $1 –ийн нэрлэсэн үнэтэй 15000 ш хувьцааг нэгжийг $25 –оор гаргасан. 4 сарын 1-нд Компани дээр гаргасан хувьцаанаасаа 1000 ширхэгийг $28-аар буцаан худалдаж авсан.

10 сарын 15 300 ширхэг халаасны хувьцааг $9 –оор буцаан гаргасан.

НТК-Халаасны хувьцаа 1,000

Хуримтлагдсан ашиг 4,700

Байгаа

хэмжээ

хүртэл ньLO 4 Describe the accounting for treasury stock.

Өртгийн арга

Page 29: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-29

Corporate CapitalCorporate Capital

Мөнгөн хөрөнгө (100 x $11) 1,100

Халаасны хувьцаа (100 x $28) 2,800

У компани $1 –ийн нэрлэсэн үнэтэй 15000 ш хувьцааг нэгжийг $25 –оор гаргасан. 4 сарын 1-нд Компани дээр гаргасан хувьцаанаасаа 1000 ширхэгийг $28-аар буцаан худалдаж авсан.

10 сарын 30 100 ширхэг халаасны хувьцааг $11-оор гаргасан.

Хуримтлагдсан ашиг 1,700

LO 4 Describe the accounting for treasury stock.

Өртгийн арга

Page 30: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-30

Corporate CapitalCorporate Capital

Энгийн хувьцаа (100 x $1) 100

НТК-ЭХ (100 x $24) 2,400

У компани $1 –ийн нэрлэсэн үнэтэй 15000 ш хувьцааг нэгжийг $25 –оор гаргасан. 4 сарын 1-нд Компани дээр гаргасан хувьцаанаасаа 1000 ширхэгийг $28-аар буцаан худалдаж авсан.

11 сарын 10 Үлдсэн 100 ширхэг хувьцааг эргэлтээс гаргасан.

Халаасны хувьцаа (100 x $28) 2,800

Хуримтлагдсан ашиг 300

LO 4 Describe the accounting for treasury stock.

Өртгийн арга

Page 31: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-31

Corporate CapitalCorporate Capital

Халаасны хувьцаа байхгүй үеийн хувьцаа эзэмшигчдийн өмч:

LO 4 Describe the accounting for treasury stock.

Page 32: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-32

Corporate CapitalCorporate Capital

Халаасны хувьцаатай болсны дараах хувьцаа эзэмшигчдийн өмч:

LO 4 Describe the accounting for treasury stock.

Page 33: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-33

Давуу эрхтэй хувьцааны шинж чанар:

1. Ногдол ашиг авахдаа энгийн хувьцаа эзэмшигчдээс түрүүлж авна

2. Компани татан буугдахад энгийн хувьцаа эзэмшичгдээс урьтаж оруулсан хөрөнгөө татан авна

3. Зарим үед энгийн хувьцааруу хөрвөдөг байж болно

4. Зарим үед компаний хүссэнээр буцаан дуудагддаг байж болно

5. Саналын эрхгүй

LO 5 Explain the accounting for and reporting of preferred stock.

Preferred StockPreferred Stock

Page 34: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-34

Хуримтлалтай Оролцоотой Хөрвөдөг Буцаан

дуудагддаг Хугацаатай

LO 5 Explain the accounting for and reporting of preferred stock.

Preferred StockPreferred Stock

ДЭХ-ны шинж чанарууд:

Компани хөрөнгө оруулагчдыг татахын

тулд хувьцааны гэрээнд олон төрлийн

эрх болон хязгаарлалтуудыг

оруулдаг. Давуу эрхтэй хувьцааг гаргах үеийн бүртгэл нь энгийн хувьцааг гаргахтай ижил байна.

Page 35: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-35 LO 6 Describe the policies used in distributing dividends.

Dividend PolicyDividend Policy

Ногдол ашгийн эх үүсвэр нь компаний ашиг байна. /Хуримтлагдсан ашиг/

Маш цөөн тооны компаниуд олсон ашгаа бүгдийг ногдол ашгиг болгон тараадаг. Яагаад?

Зээлийн нөхцөлийг хангахын тулд

Зарим хуулийн заалтад нийцүүлэхийн тулд

Бизнесийн өсөлт хөгжлийг санхүүжүүлэх

Ногдол ашгийг тогтвортой олгохын тулд

Боломжит алдагдлыг нөхөх тодорхой нөөцтэй үлдэхийн тулд

Page 36: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-36

1. Мөнгөн ногдол ашиг

2. Хөрөнгөөрх ногдол ашиг

LO 7 Identify the various forms of dividend distributions.

Ногдол ашгийн төрлүүдНогдол ашгийн төрлүүд

Ногдол ашгийг зарлаж олгохтой холбоотой 3 чухал өдөр байдаг

a. Зарласан өдөр

b. Бүртгэлийн өдөр

c. Олголтын өдөр

3. Татан буулгалтын ногдол ашиг

4. Хувьцаагаарх ногдол ашиг

Page 37: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-37

Мөнгөөрх ногдол ашиг

Захирлын зөвлөл мөнгөн ногдол ашгийг олгохоор санал нийлж нийт хувьцаа эзэмшигчдэд зарлана.

Ногдол ашиг олгохоор зарлагдсан бол ногдол ашгийн өр төлбөр үүснэ.

Компаниуд халаасны хувьцаанд ногдол ашиг зарладаггүй.

LO 7 Identify the various forms of dividend distributions.

Ногдол ашгийн төрлүүдНогдол ашгийн төрлүүд

Page 38: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-38

3 сарын 10-нд компани $50,000 –ийн ногдол ашиг хувьцаа эзэмшигчиддээ олгохоор зарласан. Уг ногдол ашгийн бүртгэл сарын 25-нд нийгдэж 4 сарын 6-нд олгогдоно. 3 сарын 10 /Зарласан өдөр/

Хуримтлагдсан ашиг

50,000Ногдол ашгийн өр 50,00

03 сарын 25 /Бүртгэлийн өдөр/ Бичилт хийхгүй

4 сарын 6 /Олголтын өдөр/

Ногдол ашгийн өр 50,000Мөнгөн хөрөнгө 50,00

0

Дебет Кредит

LO 7 Identify the various forms of dividend distributions.

Мөнгөн ногдол ашигМөнгөн ногдол ашиг

Page 39: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-39

Хөрөнгөөрх ногдол ашиг

Ногдол ашгийг мөнгөнөөс бусад хөрөнгөөр олгохоор зарласан.

Хөрөнгийн зах зээлийн үнийг тодорхойлж, олз гарзыг хүлээн зөвшөөрнө.

LO 7 Identify the various forms of dividend distributions.

Ногдол ашгийн төрлүүдНогдол ашгийн төрлүүд

Page 40: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-40

1 сарын 5 нд ногдол ашиг олгохоор зарласан. Ногдол ашигт бондоорх хөрөнгө оруулалтыг олгох бөгөөд хөрөнгө оруулалтын дансны үнэ $100,000, зах зээлийн үнэ $135,000.

Зарласан өдөр

Бондоорх ХО 35,000ХО-ын олз 35,00

0and

Олгох өдөр

Хөрөнгөөрх НА-ын өглөг

135,000Бондоорх ХО 135,000

Дебет Кредит

Хуримтлагдсан ашиг

135,000Хөрөнгөөрх НА-ын өглөг

135,000

LO 7 Identify the various forms of dividend distributions.

Хөрөнгөөрх ногдол ашигХөрөнгөөрх ногдол ашиг

Page 41: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-41

Татан буулгалтын ногдол ашиг

Хуримтлагдсан ашгаас олгогдоогүй аливаа ногдол ашгийг татан буулгалтын ногдол ашиг гэнэ.

LO 7 Identify the various forms of dividend distributions.

Ногдол ашгийн төрлүүдНогдол ашгийн төрлүүд

Page 42: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-42

6 сарын 1 (Олгох өдөр)

4 сарын 20 (Зарласан өдөр)Хуримтлагдсан

ашиг575,000

НТК 125,000

Дебет Кредит

Ногдол ашгийн өр 700,000

Ногдол ашгийн өр 700,000Мөнгөн хөрөнгө 700,000

Р компани 4 сарын 20-нд $700,000-ийн ногдол ашгийг 6 сарын 1-нд олгохоор зарласан. Уг ногдол ашгийн $125,000 нь нэмж төлөгдсөн капиталаас төлөгдөнө.

LO 7 Identify the various forms of dividend distributions.

Татан буулгалтын ногдол ашигТатан буулгалтын ногдол ашиг

Page 43: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-43

Хувьцаагаарх ногдол ашиг

Хувьцаа эзэмшигчдэд тодорхой хувиар нэмж хувьцааг ногдол ашиг хэлбэрээр олгоно.

Хувьцаагаарх ногдол ашиг нь нийт хувьцааны 20-25 хувиас бага бол бага хэмжээний хувьцаагаарх ногдол ашиг гэж нэрлэн тухайн үеийн хувьцааны зах зээлийн үнийг ашиглан бүртгэл хийдэг. Их хэмжээний ногдол ашиг олголтын үед хувьцааны

нэрлэсэн үнийг ашиглана.

LO 8 Explain the accounting for small and large stock dividends, and for stock splits.

Ногдол ашгийн төрлүүдНогдол ашгийн төрлүүд

Page 44: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-44

Ногдол ашиг зарласан

Хуримтлагдсан ашиг

20,000Олгогдох ёстой хувьцаагаарх

НА500

Debit Credit

НТК 19,500

Хувьцааг олгосон буюу гаргасан

Олгогдох ёстой хувьцаагаарх НА

500Энгийн хувьцаа 500

Н компани 5000 ширхэг гар дээр байгаа хувьцаатай. Хувьцааны нэрлэсэн үнэ $1. 10 хувийн хувьцааны ногдол ашиг зарласан бөгөөд энэ үед хувьцааны зах зээлийн үнэ $40 байсан.

Хувьцаагаарх ногдол ашигХувьцаагаарх ногдол ашиг

LO 8 Explain the accounting for small and large stock dividends, and for stock splits.

Page 45: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-45

Хувьцааны жижигрүүлэлтийг:

Хувьцааны зах зээлийн үнийг багасгаж хөрөнгө оруулагчдыг татах

Хувьцааний жижигрүүлэлт хийхэд ямар ч бичилт хийхгүй

Хувьцааны жижигрүүлэлт хийснээр нэгж хувьцааны нэрлэсэн үнэ багасч тоо хэмжээ өсдөг

Хувьцааны жижигрүүлэлтХувьцааны жижигрүүлэлт

LO 8 Explain the accounting for small and large stock dividends, and for stock splits.

Page 46: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-46

1-ийг харьцах 2 жижигрүүлэлт хийсэн.

Бичилт хийхгүй. – Тайлангийн нэмэлт тодруулгад жижигрүүлэлтийн тухай тэмдэглэнэ. Хувьцааны нэрлэсэн үнэ $0.50, гар дээр байгаа хувьцааны тоо 10,000 ширхэг болсон.

Хувьцааны жижигрүүлэлтХувьцааны жижигрүүлэлт

Н компани 5000 ширхэг гар дээр байгаа хувьцаатай. Нэгж хувьцааны нэрлэсэн үнэ $1, зах зээлийн үнэ $40 байсан.

LO 8 Explain the accounting for small and large stock dividends, and for stock splits.

Page 47: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-47

Их хэмжээний хувьцаагаарх ногдол ашиг

Их хэмжээний хувьцаагаарх ногдол ашиг олгосноор зах зээлийн үнэд хувьцааны жижигрүүлэлттэй ижил нөлөө үзүүлдэг.

Гар дээр байгаа хувьцааны 20-25 хувиас дээш хувиар хувьцаагаарх ногдол ашиг олговол их хэмжээтэйд тооцогддог.

Их хэмжээний ногдол ашиг олгосон үед хувьцааны зах зээлийн үнээр биш нэрлэсэн үнээр хуримтлагдсан ашгийг багасгана.

Хувьцаагаарх ногдол ашигХувьцаагаарх ногдол ашиг

LO 8 Explain the accounting for small and large stock dividends, and for stock splits.

Page 48: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-48

H компани 5000 ширхэг гар дээрх хувьцаатай. Нэгж хувьцааны нэрлэсэн үнэ $1, зах зээлий үнэ $40 бөгөөд 50 хувийн хувьцаагаарх НА зарлав.

50%-ийн хувьцаагаарх НА зарлавХуримтлагдсан

ашиг2,500

Олгогдох ёстой хувьцаагаарх НА

2,500

Дебет Кредит

Хувьцааг гаргасан

Олгогдох ёстой хувьцаагаарх НА

2,500Энгийн хувьцаа 2,500

Хувьцаагаарх ногдол ашигХувьцаагаарх ногдол ашиг

LO 8 Explain the accounting for small and large stock dividends, and for stock splits.

Page 49: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-49 LO 9 Indicate how to present and analyze stockholders’ equity.

Хувьцаа эзэмшигчдийн өмчийн толилуулга ба шинжилгээ

Хувьцаа эзэмшигчдийн өмчийн толилуулга ба шинжилгээ

Толилуулга

Баланст

Illustration 15-13

Page 50: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-50 LO 9 Indicate how to present and analyze stockholders’ equity.

Хувьцаа эзэмшигчдийн өмчийн толилуулга ба шинжилгээ

Хувьцаа эзэмшигчдийн өмчийн толилуулга ба шинжилгээ

Illustration 15-14Толилуулга: Өмчийн өөрчлөлтийн тайлан

Page 51: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-51

Энэхүү харьцаа нь хөрөнгө оруулагчдын оруулсан 1 төгрөг бүрд хичнээн төгрөгийн ашиг олж байгааг харуулдаг. Жишээ нь 0.2 гэж гарвал 1 төгрөгийн хөрөнгө оруулалт бүрд 20 мөнгөний ашиг олсон гэсэн үг.

Шинжилгээ

Цэвэр ашиг-ДЭХ ны ногдол ашиг

Хувьцаа эзэмшигчдийн өмчийн дундаж

Хувьцаа эзэмшигчдийн өмчийн

өгөөж

=

Хувьцаа эзэмшигчдийн өмчийн толилуулга ба шинжилгээ

Хувьцаа эзэмшигчдийн өмчийн толилуулга ба шинжилгээ

LO 9 Indicate how to present and analyze stockholders’ equity.

Page 52: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-52

Зарим хөрөнгө оруулагчдид нэгж ашгийн хэдэн хувийг ногдол ашигт олгодог вэ гэдэг сонирхолтой байдаг. Компаниуд ихэвчлэн энэ харьцааг хугацааны туршид тогтвортой байлгахыг хичээдэг.

Шинжилгээ

Ногдол ашгийн дүнНогдол ашиг

олголтын харьцаа

=

Хувьцаа эзэмшигчдийн өмчийн толилуулга ба шинжилгээ

Хувьцаа эзэмшигчдийн өмчийн толилуулга ба шинжилгээ

LO 9 Indicate how to present and analyze stockholders’ equity.

Цэвэр ашиг– ДЭХ ны ногдол ашиг

Page 53: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-53

Энэ нь хэрвээ компани татан буугдахад хүрвэл нэгж хувьцаа бүрт очих хөрөнгийн хэмжээг баланст тусгагдсанаар харуулдаг. Хөрөнгө болон өр төлбөрийн зах зээлийн үнэ дансны үнээс өөр байх нь элбэг байдаг тул энэ нь зөвхөн барагцаа төдий юм.

Шинжилгээ

Хувьцаа эзэмшигчдийн өмчНэгж хувьцааны дансны үнэ

=

Хувьцаа эзэмшигчдийн өмчийн толилуулга ба шинжилгээ

Хувьцаа эзэмшигчдийн өмчийн толилуулга ба шинжилгээ

LO 9 Indicate how to present and analyze stockholders’ equity.

Гар дээр байгаа хувьцааны тоо

Page 54: CH_15_Stockholders Equity-монгол.pptx

Chapter 15-54

Copyright © 2007 John Wiley & Sons, Inc. All rights reserved. Reproduction or translation of this work beyond that permitted in Section 117 of the 1976 United States Copyright Act without the express written permission of the copyright owner is unlawful. Request for further information should be addressed to the Permissions Department, John Wiley & Sons, Inc. The purchaser may make back-up copies for his/her own use only and not for distribution or resale. The Publisher assumes no responsibility for errors, omissions, or damages, caused by the use of these programs or from the use of the information contained herein.

CopyrightCopyright