Chet an Binh Tai Sinh Hanh Phuc - Harold Talbott - Tue Phap Dich

8/3/2019 Chet an Binh Tai Sinh Hanh Phuc - Harold Talbott - Tue Phap Dich

1/306

Tulku ThondupCHT AN BNH TI SINH HNH PHC

Bin son: Harold TalbottBn dch Vit ng: Tu Php

---o0o---Ngun

http://thuvienhoasen.orgChuyn sang ebook 25-7-2009

Ngi thc hin : Nam Thin [email protected] Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org

Mc LcLI CM TCC GIO L TR TU CA TY TNGMT S SUY NGH C NHNDN NHP CHT CHA PHI L HTIU G XY RA VO LC CHT?NGHIP, LUT T NHIN CA NHN QUCHU TRNH CA SINH, T, V SAU KHI CHTMT CI NHN THONG QUA V BARDONHN TI SANHBIN I TNG LAI CHNG TANHNG NGHI L CHO NGI CHT V SP CHT
http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Thuyet%20Phap/Sanh%20Tu/http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Thuyet%20Phap/Sanh%20Tu/


2/306

CI CHT CA MT V THY V ICHNG 1 - CUC SNG CON NGI

NHNG NGY QU BU CA CHNG TABN TNH THT S CA CHNG TA L G?TI SAO PHI THIN NH?

CUC SNG QU BU CA CON NGI L HIM CCUC I L V THNGS DNG V THNG HA TN NHNG CM XC TIU CCCUC SNG C TO RA BI LUT NHN QUGC R CA NGHIP L S CHP NGNGHIP HNH THNH NH TH NO?VT LN NHN QU NGHIP BOC PHI CUC SNG L MT O NH?CUC I TH Y RY AU KH

CHNG 2 - HP HIGI KHC QUYT NH CA CUC SNG

TIN TRNH CN TNHNG DELOG M T V KINH NGHIM CN TCHNG 3 - BN TNH TI THNG

KINH NGHIM BN TNH TI THNG VO LC CHTNHNG M T CA DELOG V L TRNH CA BN TNH TI HU

CHNG 4 - BARDONHNG KINH NGHIM CA BARDOPHIN TA XT X V TUYN NDU VT CA S TI SANH ANG CH I CHNG TACHUYN HNH TRNH TNG LAI CA CHNG TA

CHNG 5 - NHNG CHUYN K CA BARDOHY B NH LI MI IU B THY:KINH NGHIM CA LINGZA CHOKYIVING THM MI TM CI A NGC:KINH NGHIM CA TAGLA KONCHOG GYALTSENSAO LNG TRONG O TNG:KINH NGHIM CA DAGPO TRASHI NAMGYALBNG QUA CNH NG CHT:KINH NGHIM CA GYALWA YUNGTRUNGC TNH HA BNG DNG CAM L:KINH NGHIM CA SAMTEN CHOTSONG CHN NN: KINH NGHIM CACHANGCHUB SENG-GEA NGC L CI TNH V SONGKINH NGHIM CA TSOPHU DORLOTHN TNG BT KH PHN VI TR TU:KINH NGHIM CA DAWA DROLMAHY MI NGI C GII THOT:KINH NGHIM CA SHUGSEB JETSUN LOCHEN


3/306

KHNG C G LY HAY B: KINH NGHIM CADO KHYENTSE YESHE DORJE

CHNG 6 - S TI SANHGII THOT HAY TI SANH ?NHNG NGUYN NHN CA TI SANH

SU CI CA TH GIAN HIN HUSU CM XC: NHNG HT GINGCA TI SANH TRONG SU CILA CHN S TI SANH K TIP C TH TRONG TAY BN

CHNG 7NGUN GC CA TRUYN THNG TNH BA PHNG DIN CA TNH NGUYN LC CA C PHTNNG LC CA HNG DANH C PHTCI TNH RA SAO?C PHT V LNG QUANG V NHNG T CA NGI

TI SANH TRONG CI TNH CC LCCHNG 8DUY TR T DUY V C X TCH CCTHC HIN CU NGUYN V NGHI LTO CNG CNHNG NGHI L CA O PHTCHO NHNG NGI KHNG PHI O PHTTHIN NH PH QUT CHO TT CNHNG HNG DN CHO PHT TV NGI RNG M VI PHT GIOTHIN NH CHO PHT T V NHNG THIN GI KHCGIP NGI KHC, L T GIP MNHMT S TUN TH QUAN TRNG

CHNG 9TRUYN THNG CA NGHI L CHO NGI CHTNHNG PHC V TN GIO CHO NGI SP CHTNHNG PHC V TN GIO VO GI CHTNHNG PHC V TN GIO SAU KHI CHT

CHNG 10PH LC

PH LC ATHC HNH CHUN BBN NGUYN NHN TH TI SANHVO CI TNH CC LCSUY NGH V NHNG PHM TNH CA TNH BY BC TCH LY CNG CPHT TRIN QUAN IM GIC NGHI HNG V KHT VNGMANTRA V CU NGUYN HNG DANH


4/306

THC HNH KT THC:HI HNG V CU NGUYN MONG CPH LC BS THC HIN TM NGHI LTHC HNH CHUN B

CU TRIU THC CA NGI CHT V BAN GIO LCNG DNG SUR CHO NGI CHTHNG DN GIO PHP CHO NGI CHTTHIN NH V CU NGUYN CA PHOWAS CHUYN DI TM THC N CI TNH CC LCCU NGUYN V THIN NH V C PHT V LNG THMANTRA TING PHN C TY TNG HAHA THIU HNH NMHI HNG V CU NGUYN MONG C

---o0o---

LI CM T

Ti dng hin lng bit n ca ti n Ngi Kyabje Dodrupchen Rinpochev Kyala Khenpo Rinpoche v cc gio l thm su Pht gio ca cc Ngi lm cuc i ti y ngha, v nhng ch dn, thc hnh k lng cacc Ngi v nghi l cht xut bn quyn sch ny, v n cha m, cha mi trc, v bn b thn mn, n ai m ti cn thiu n trong cuc sng vtinh thn.

Ti rt cm n Harold Talbott bin son quyn cht an bnh, ti sanhhnh phc vi s kin nhn, tn ty, v tr tu. Ti c bit cm n KendraCrossen Burrough thnh tho trong ngh thut bin son v kin thc vch xut bn quyn sch ny trong dng hon chnh. Ti bit n IanBaldwin ch ng thng qua th gii xut bn v nhng ch dn ca mt

bin tp vin v i ca ng, n Ngi Zenkar Rinpoche cung cp nhiubn vn delog qu him; n Gene Smith v Trung Tm Ti Nguyn caPht gio Ty Tng v ngun nghin cu v gi; n Larry Mermelstein v

phin dch mantra ting Phn (khng may, chng ti khng th s dngnhng du ph m ng cung cp); n Trung Tm Mahasiddha Nyingmapa,

Ngi Chagdud Rinpoche vin tch, Gyalse Putrug Rinpoche, GyatulRinpoche, Sherab Raldhi Lama, Lama Migmar Tseten, Ani Lodro Palmo, vMadeline Nold v vic chia s cc t sch gi tr ca h; n JonathanMiller, Byron Brumbaugh, v Philip Richman v vic c bn tho v chocc ngh gi tr; n David Drove v s kho lo vi tnh ca ng, nMichael Krigman v vic xc tin tc phm ca chng ta ti


5/306

www.tulkuthondup.com; v n Victor v Ruby cho mt ni thanh bnh lm vic.

Ti mang n su sc n Michael Baldwin v vic mt tay ng cung cpmi nhu cu con ngi gi vic nghin cu v vit d n sn xut v ntt c cc v bo tr ca Qu Ti Tr Buddhayana (3 ng Barnabas,Marion, MA 02738) v s h tr ho phng nht trn 25 nm qua.

Ti rt bit n Acharya Samuel Bercholz tin tng vo cng vic ca tiv n Peter Turner, Jonathan Green, Lenny Jacobs, Hazel Bercholz, v vn

phng ca Nh Xut Bn Shambhala quan tm to ln n quyn schny. Ngoi ra cng cm n n L.S. Summer v vic chun b bng ch dn.

Cui cng, ti cm n n Lydia Segal lin tc gi cm hng trong khi

bin son quyn sch ny v vn chng kho lo ca c n chng trnhvi tnh thng v kin thc.

Ti hi hng mi cng c kt hp vi sch ny vi cu nguyn chnthnh n tt c bn b chia s cc khonh khc chuyn tip qu bu nhtvi ti trong nhiu cch khc nhau v n tt c nhng ai s hng th ccgio l chia s trong sch ny. Cu mong h hon ton nhn bit v lunlun l mt vi s ban phc ca c Pht V Lng Quang v tt c ccng ban phc.

V Quyn Sch Ny

Quyn sch ny c rt ra t tr tu uyn thm hng ngn nm ca truynthng o Pht Ty Tng, c truyn t trong nhng li l n ginnhng mi ngi d dng hiu c. Mc tiu chnh ca ti l gii thiugio l khng ch cha lnh au kh v tn lon ca chng ta v ci cht vcn t, m cn gip chng ta nhn ra mc ch gic ng ca an bnh v hoanh ti thng, khng nhng cho cuc sng ny m cn cho sau khi cht vsau na.

c Pht dy nhiu cch khc nhau chng ta t chun b cho nhnghon cnh khng bit ca ci cht v lm c iu tt nht. Rt nhiu bcthy gic ng ca chn l vit cc lun th v chnh ch ny. Pht gioTy Tng sn sinh mt s gio l m t chi tit cn k nht trong lnhvc cht v sau khi cht quyn Bardo Thodol ni ting (c bit trongting Anh l Tng Th Sng Cht) l mt trong s gio l. Trong thc t,mi gio l o Pht u nhn ra v ci thin hon cnh sng, cht, v cuc
http://thuvienhoasen.org/tangthusongchet-00.htmhttp://thuvienhoasen.org/tangthusongchet-00.htm


6/306

sng k tip. Cc ngun ca ti cho quyn sch ny bao gm rt nhiu bnvn khc cng nh cc gio l m ti nhn c trcnhau,1 tip t vthy tm linh ca ti v cc kinh nghim trc tip v ci cht ca cc v thytm linh v i, bn b thn thuc, v nhng ngi khng quen.

---o0o---

CC GIO L TR TU CA TY TNG

Gio l ca o Pht Ty Tng phn chia cuc hnh trnh lun hi ca chngta thnh bn giai on:

1. Giai on sng;2. Giai on cn t;3. Giai on ca ci nhn thong qua bn tnh ti thng ca tm v ci thyquang minh ca n, v4. Bardo, hay l trnh chuyn tip, gia trng thi sau khi cht v s ti sanhca kip sau.

Chng 1 n chng 4 tng kt bn giai on ny. minh ha v ci chtv bardo, ti rt ra t nhng bn ghi chp nhiu ni ca cc delog, tr vt ci cht ca ngi Ty Tng, m cc m t thng r rt tng t vnchng phng Ty hin nay v nhng kinh nghim-cn t. V bn m tdi nht m ti trch dn lin quan n bardo, ti cng hin ton b trong

chng 5, Nhng Cu Chuyn v Bardo n cc cu chuyn v cc hnhtrnh khng thng dng trong ci a ngc hoc tnh sau khi cht.

Ti sao, u v chng ta ti sanh trong nhiu ci khc nhau vo lc ktthc ca bardo ra sao? Chng 6 S Ti Sanh, tp trung v cc cu hiny v cung cp bn ch ng gip chng ta trnh ti sanh vo ni xuv bit bit cch chn ni tt, nh nhng thin ng hnh phc, c bitnh cc ci tnh .

Cc tnh l ni an tr ca thin ng ch Pht, cc bc hin thn ca tr

tu v lng bi. Nhng nghi l Ty Tng cho ngi cht v sp cht bao hms thin nh sng knh tiu biu v cc v Pht ny v ci tnh ca cc

Ngi, l mt ngun ban phc v nng lc. Trong sch ny, chng ti tptrung vo mt trong nhng tiu biu tm linh ph bin nht, c Pht VLng Quang. Tng nh v cu nguyn n c Pht V Lng Quang sc th gip ngi cht ti sanh trong Ci Tnh Cc Lc ca Ngi, mtci ca i an bnh v hnh phc. Chng 7, c Pht V Lng Quang v


7/306

Ci Tnh Cc Lc ca Ngi, gii thiu mt bc tranh sng ng vngun ban phc ny, t nn tng trn nhng din gii cho trong kinhin.

Nhng ngi cn sng gi mt vai tr rt quan trng hot ng gip ngi cht v sp cht trong chuyn hnh trnh ca ci cht v vt ln cicht ca h. Chng 8, Lm Th No Gip Ngi Cht V SpCht, a ra mt s hng dn thc t cho cc thnh vin v ngi cnsng trong gia nh ngi cht, nhng ngi gip , ngi chm sc, d hl Pht t hay khng phi o Pht.

i su hn vo truyn thng Ty Tng vi nhng quan tm ny, chng 9,Cc Nghi L Phc V Cho Ngi Cht V Sp Cht, m t cc thc hnhnghi l truyn thng bi nhng lama cho ngi cht v sp cht trong cng

ng pha ng Ty Tng, ni ti ln ln v c rn luyn trongtruyn thng Nyingma ca Pht gio Ty Tng. Ti kt thc vi chng 10vi mt s suy ngh tng kt.

Ti t cc ti liu ca o Pht thm hn na vo hai ph lc, v n ctnh k thut mt cht. Bn c th thy y mt s nghi l cht rt ngin nhng quan trng, c th c mt lama thc hin hoc ngi gip cho ngi cht v sp cht. Ph lc A, Thin nh Trn Bn Nguyn Nhn Ti Sanh Vo Ci Tnh Cc Lc, gii thiu cc thin nh chung cao Pht, vi bn vn Ty Tng v gii ngha. Ph lc B, Tm Nghi L Mt

Truyn Ca o Pht Cho Ngi Cht V Sp Cht, gii thiu tm nghi lphc v quan trng, vi bn vn Ty Tng v gii ngha. Ngoi ra, trongphn ph lc B, v cho nhiu c gi quan tm, l s ging gii v phowa,mt thin nh duy nht chuyn di tm thc ngi sp cht (cho chnh

bn hoc cho ngi no m bn tr gip) n ci tnh gic ng.

---o0o---

MT S SUY NGH C NHN

Quyn sch ny theo mt ngha no c xem nh a con yu mn cati, v cc gio l m ti thu thp y l rt qu bu. Vi mt s ngi,dng nh n khng ging mt tc phm Ty Tng truyn thng uyn thm,thng y nhng thut ng k thut v nhng gi nh trit hc su sc.Vi ngi khc, c th s xut hin ca n thiu tnh khoa hc m cc hcgi phng Ty xem l khng th thiu c. Nhng mi quan tm ca til khng c tr li cc phn khng nh vy. Mc ch v hy vng ca ti l


8/306

kin thc ny c th s dng cho tt c ngi c, c hai o Pht v khngphi o Pht, trong lc gn gi tnh ct ty chn chnh ca gio l nguynthy.

Ti tr nn quan tm vit quyn sch ny v mt s l do. Mt phn t thk trc, khi ti n Hoa K, nhiu bn b phng Ty ca ti c gngn lc hon tt trnh ca h, bo m mt vic lm, v tm mt cucsng gia nh; nhng gi y, h ang i ph vi bnh tt v vin cnhcht v ti cng vy. Nhng l do c nhn vit quyn sch ny cng lmt phn ng lc ca ti.

Nh mt Pht t, ti c dy, hc tp v lm vic ci thin tnh chtca c hai cuc sng v ci cht, cho chnh mnh v ngi khc. Hai quynsch trc y ca ti, Nng Lc Cha Lnh Ca Tm v S Cha Lnh V

Bin, u lin quan ch yu n vic cha lnh nhng bnh tt trong cucsng ny. Cuc sng th quan trng v qu bu, v chng ta phi gi gn n;nhng v ci cht l li vo cnh cng dn n v s kip sng tng lai cachng ta, vy n khng cn thit c ch c bit hay sao? V do vy,quyn Cht An Bnh, Ti Sinh Hnh Phc c thit k dn dt chng tatrong vic i din vi ci cht vi t tin v bo m mt ti sanh hnh phc

v trong vic gip ngi khc cng tng t nh vy. Do vy, iu nycng l mt hot ng cha lnh.

T thu th u, ti ln ln Tu Vin Dodrupchen ni ting ti pha ng

Ty Tng, hc tp Pht gio di s gim h thng yu ca v thy v iKyala Khenpo, v cc v thy tr tu khc. Cc Ngi rn luyn v dy d titrong truyn thng-nhng th k c ca s uyn thm v thnh tu thinnh ca cc Ngi, trong chnh cc Ngi tham gia t ngy ny sangngy khc. Trong khi dn dt cuc sng n s trn vn nht, cc Ngi lunchun b cho ci cht ca chnh cc Ngi, v bit rng cuc i th ngn ngi,ci cht th chc chn xy ra, v nhng g xy ra sau khi cht l quyt nhquan trng cho tng lai. Cc Ngi lun nhit tnh tham gia vo vic gip ngi khc ci thin cuc sng h v chun b cho ci cht.

Tu vin ca ti nm trong mt thung lng su c bao quanh bi cc rngni cao, hng v, l mt trong cc cm nh c bit lp nht ca th gian.Vi tm ca mt a tr, ti hon ton tin rng tu vin ca ti l mt ni tnnghim ca an bnh v hnh phc vnh cu. Ti tin rng khng mt th lcno c th xc chm s hin hu thing ling ca n. Nhng ti lm, vcc th lc chnh tr ri lon thay i cuc sng chng ti mi mi. Truyn


9/306

thng mnh m ca nhng th k-c ca cuc sng tn gio ti tu vin tnhin chm dt, v chng ti buc phi o thot. Di s hng dn camt trong cc v thy siu phm ca tu vin, Ngi Kyabje DodrupchenRinpoche, ngi c ph cho kh nng c bit ca tr tu t nhin, mt strong chng ti chy trn n n nh nhng ngi t nn, sau khi bngngang qua X Tuyt (Tn thi xa ca Ty Tng) mt khong xa hn mtngn dm.

S rt d dng trch c ngi khc v nhng au kh, c tinh thn ln thxc m ta phi gnh chu l do kt qu ca chnh tr, qun s, xung t xhi, v bo lc khp ni trn th gii. Mc d vic trch c li c them li mt cm gic tha mn hay chng minh, Pht gio nhn mnh rngmi au kh ca cuc sng chng ta l hu qu ca chnh hnh ng qukh chng ta, vy ch trch c ngi khc s khng gip to ra mt iu

ng. y khng phi l mt tr chi t-trch c, mt dng bnh thn kinhca sn hn chng li chnh mnh thay v hng trc tip ti nguyn nhnthc s. Thay vo , chng ta phi nhn trch nhim v cuc sng chnhmnh ra sao. Ch khi chp nhn trch nhim ny, chng ta mi c th ngivo v tr li xe v bt u cho mt hng i thc s ca chuyn hnh trnhnghip ca chnh mnh.

n , ging nh nhiu ngi t nn khc, ti c kinh nghim trc tipc i x t t bi nhng ngi sn sng chia s bt c nhng g h c.S cho n nh vy l mt iu k diu to ln nh li thm ch cho n

hm nay, sau bn thp nin. S t do c cu nguyn c mt ngha cbit l an i nhng ngi b thng tn.

Sau nhiu nm n lc, ti c gng iu chnh hp vi vn ha thi lu vnhng gi tr ca th gii mi. iu ny d dng hn cho tm ngi trging nh cc chn thng thn th ca h c cha lnh nu h chpnhn. Th nn, ti sng st m khng c bt c tn hi ko di no.

Ti cng cm n v vn may v gi tr to ln ca hai mi hai nm sng tnn n v sau nh mt gio s i hc. V hai mi bn nm Hoa K gip ti lm vic trn gio l nh cam l trong ngun an i to ln.Mi c hi, ln v nh trong th gii t do khng ch lm phong ph cucsng tinh thn hng ngy, m cn m rng chiu su v phm vi chuynhnh trnh tm linh ca ti.


10/306

Tuy nhin, qu nhiu cm d tht hng mnh v hin i khng c. Ngythng tri qua tht nhanh, ging nh tc ca nh sng. Chng tri quatrc khi ti thm ch c th nhn ra nhng g xy ra hoc c c hi hngth n. Nhiu c hi to ln qu nh vng ca cuc sng qu bu ny triqua mi mi, khng cn gp li. M mi bc i ca i sng l mt thchthc quan trng, v mi khonh khc qu bu u l mt ngun ban phctht s. Ti cng c th chc chn s tch t nhiu kt qu qu bu ca slm vic chuyn cn ca ti v hi hng n cho nhng ngy sp n, ch vs gip t t ca nhiu v thy v bn hu.

Trong nhng trang ny, ti vin dn nhng gio l ca tr tu uyn thm tip nhn Ty Tng v nhng g ti hc c qua cc s kin au kh mti kinh nghim . Nhng nu khng c cuc sng ti kinh nghimtrong th gii ngoi Ty Tng vi nhng phong ph vt cht v kin thc

a dng cng nh s u tranh vi cm d ca n th quyn sch ny schng bao gi c hnh thnh. Ti hy vng n s tr thnh mt nh sngdn dt cho chuyn hnh trnh ca ti n ni cha bit cng nh cho nhiungi khc s s dng n.

---o0o---

DN NHP CHT CHA PHI L HT

Mt cch ph qut, ngy cht l thi im quyt nh cho mi ngi. Dbn phng ng hay Ty, l mt Pht t hay ngi i theo mt s giol khc, ngi c lng tin hay khng c lng tin cng chng khc bit.Khonh khc thc ri b khi thn th yu mn nht ca bn s l mtim chuyn trng yu ca cuc i bn, v ci cht s bt u li bn vomt cuc hnh trnh n mt th gii cha bit.

Khi gi cht sp n, bn s ng mt ng t ng. Nu chun btrc bn s sn sng i vi s thoi mi v t tin to ln, nh mt chim i

bng bay vt ln bu tri. Nu khng, hnh trnh ca bn s lp li nhiu lnqua li vo sinh, t v ti sanh.

Phn ln mi ngi khng thch nhc n ci cht khng th trnh khi cah. Thm ch h s c vic phi ngh n n, chng ta hy bn lun ring v


11/306

n. Vi mt s ngi, khi nim nghin ngm v ci cht thm ch nh chatng khi ln, cha th nhp c chng trong cuc sng hng ngy. Dngi c nim tin r rng tin tng vo kip sau, nhng nhiu ngi khcli khng khng hon ton khng c g sau khi cht.

Ngy nay, chng ta ang trong thi i hong kim ca khoa hc v k thut.Nhng phm vi kin thc ng kinh ngc ca chng ta v cuc sng li ktthc lc hi th chng ta ngng li. Khoa hc v k thut khng th a ramt u mi nh nht l c hay khng c bt c s lin tc no ca thcsau hi th cui ca chng ta. Nhng nh nghin cu nghin cu vn mt cch ng n b bc b bi xu th ch o ca y khoa v khoa hc.Trong thi bui hoi nghi ny, ngi ta thng min cng tin vo mt kipsau, v s b cho l ngy th, hay n gin.

Nhng hnh nh gy n tng su sc v ci cht by ra trc mt chng tabt c khi no m truyn hnh hoc l ci cht h cu trong phim nh haytin tc tm tt v ci cht ca con ngi khp th gii v bnh tt hay bolc. Tuy nhin, hnh nh t nhin ca nhng c nhn bnh thng ang hphi hay cht li t thy. Chng ta thch chng kin nhng li tn tng lcquan v thn th c chn trong quan ti y hoa hn. Nu dm nhn thngvo thc ti i sng v ci cht vi i mt m rng, chng ta s tip nhnmt chng minh hng hn chu trnh bp bnh ca hin hu rng mi ngi

phi chu ng, t sinh n t v ti sanh tr li.

---o0o---

IU G XY RA VO LC CHT?

Nhng tn gio ln trn th gian u ng rng ci cht cha phi l ht,rng mt ci g vn tip tc sng, mc d chng khc bit trong chi titv s din dch. Tm, thc, linh hn, tm linh bt c nhng g chng tagi n s tip tc hin hu trong dng ny hay dng khc. Pht gio nhn

bit tm (Tng, sem, Sems; l tnh nn tng tip tc tn ti sauPhn,chitta)2 ci cht ca thn vt l. D thn chng ta s tan ha tr li vonhng nguyn t m chng c hnh thnh, tm v thc chng ta stip tc u thai vo ci hin hu khc.

Chng no chng ta cn sng, tm s cng vi thn, cung cp mt cu trcphm tc cho chng ta mt cm gic nhn bit. Do , chng ta cm thynhiu hay t tng t nh mi ngi trong sut cuc i mnh. Nhng nhhng ca hon cnh bn ngoi v nhng thi quen vn ha cng truyn t


12/306

tnh lin tc ca kinh nghim. Chng ta c mt cm gic vng chc v thnth v hin tng xut hin ca th gii vt cht quanh ta, tt c s vic vnhng g xy ra xut hin trong nhn thc, c tip nhn bi nhng gicquan, dng nh hon ton c tht, bn ngoi, v tch bit khi tm chngta.

Nhng vo lc cht, tt c nhng hnh tng ny s bin mt. Tm s lakhi thn vt cht, thn ny s bt u mc ra. Ngay khi thc ri khithn, s vt m chng ta thy, v cm nhn chng ta c c trong cuc is thay i hon ton. Nhng g chng ta kinh nghim sau khi cht s ch tythuc vo tm ta, vo nhng khuynh hng thi quen ca tm thc v tduy m chng ta to v nui dng trong lc sng.

Nu tm chng ta an bnh v hoan h th theo lut t nhin bt c chng ta

lm g s l mt biu l ca an bnh v hoan h. Do vy, mi hot ng cachng ta s tr thnh c hnh, v s l ngun an bnh, vui v cho mi ngin tip xc vi chng ta. Vo lc cht khi thot khi s giam cm cathn vt cht, nhng hn ch vn ha, v nh hng ca hon cnh chng tas gii thot hng th an bnh v hnh phc, l bn tnh tht s catm mnh. Tng t, nu rn luyn tm theo cch ng trong cuc sng, th,vo lc cht, mi hin tng trc mt chng ta s xut hin nh mt thgii an bnh, hnh phc, v gic ng.

Nhng nu tm chng ta m chm trong nhng cm xc tiu cc nh th

hn, th bt c nhng g ta suy ngh s b phin no bi nhng t duy v cmnhn sn hn thiu t. Bt k nhng g chng ta ni hay lm s l mt biul bng n ca sn hn v th ght. Do vy, ngy c an bnh s chng cc hi h l trong tm ta. S au kh ca chng ta s tr thnh ngun cahn th v au kh vi nhng ngi thn cn. Vo lc cht, chng ta c thgp mt th gii chy bng trong ngn la ca a ngc l biu hin casn hn v th ght ca chng ta.

---o0o---

NGHIP, LUT T NHIN CA NHN QU

Nhng tn gio ln trn th gii u ng rng lng tt v cuc sng huch s dn n mt ci an bnh v hnh phc sau khi cht, ngc li ngigin d v gy hi s b em li nhng hu qu khc nghit tng ng.Chng hn, ngi Cng Gio ca tng vic lm tt v nhng hot ng tthin, v Do Thi Gio thc gic thc hin hnh ng tt bi mnh lnh ca


13/306

Torah. o Pht ni n cng c m chng ta tch ly nh trau di nhngt tng v hnh vi tch cc. Nhng truyn thng ny v truyn thng khcchp nhn rng mt lut t nhin ca nhn qu iu hnh trong v tr chngta. Karma l ch ca o Pht dng cho lut ny, chi phi mi s kin. Mihnh ng tinh thn v vt cht bt u bi mong mun tinh thn u trthnh mt nguyn nhn to thnh kt qu; c bit trong Pht gio ging dyrt chi tit chnh xc nhng kt qu g s theo sau hnh ng c bit no.

Ni chung, khun mu ca t duy, cm xc, ngn t, v hnh ng tch ccto ra hnh phc, trong khi tm thc v hnh ng vt cht gy ra au kh l nhng s kin ca lun hi.

Mi cm xc hy hoi, cng nh nhng khi nim tm thc quen thuc vkhun mu t duy ca chng ta u mc r trong iu m o Pht gi l

bm chp vo bn ng v quan nim nh nguyn v ch th v i tng.

Nh c trnh by bi T Long Th, mt trong nhng trit gia v ica Pht gio: Tt c chng sanh u xut pht t vic bm chp vo citi. l khuynh hng bm chp v tr nn bm luyn vo i tng tduy v khi nim ca tm, l nguyn nhn thc s ca vic chng ta i vocuc sng trong th gii nh nguyn.

Chp ng l cch tm thc nhn bit i tng do bit chng nh nhngthc th thc s hin hu. Nhng i tng tinh thn bao gm mi hintng khi ln trong nhn thc ca chng ta, nh ca ti, bn, ng y,b y, tin bc, hay ci bn, cng nh nhng nim, cm nhn, v

cm gic nh au n. Ngay khi bm chp mt i tng tinh thn v tinvo n l c thc v bn vng, chng ta hnh thnh mt tnh nh nguynch th v i tng. Sau pht sinh khi nim thng hay ght i tngtinh thn ny, v iu lm tm thc b bm chp thu ht tri buc. Cuicng, l cm nhn ca kch ng hay au kh, y cng thng v p lc.

Trong quan im ca o Pht, bn ng bao gm ti v ca ti nhngn cng bao gm mi hin tng khi ln trong tm thc chng ta. Tuynhin theo hiu bit cao nht ca Pht gio, th bn ng khng tht s hin

hu nh mt thc th bn vng, bt bin, c nh. Thi bm chp cachng ta do da trn o tng. Tuy nhin, v b tri buc trong nghip, ssuy ngh o tng v c x cho rng mi s hon ton qu tht vi chng tann kt qu l au kh v chu ng.

Chu trnh bm chp t n tip tc lp li nh lut nhn qu, lut nghipbo ca cuc sng. N sn sinh v lm bng ln ngn la phin no ca s


14/306

lm ln, th hn, keo kit, tham lam, ganh t, kiu ngo v s hi. Nhngcm xc phin no ny n su vo s chp ng l nguyn nhn ca ti sanh,trong lc , nhng trng thi tch cc ca tm l phng tin ca gii thot.

Kch bn thay i ca sinh, t v sau khi cht xy ra khng do la chn mcng khng do c hi. Khng ai c th to ra chng cho chng ta. Chng ls phn chiu v phn ng ca t duy, li ni, v hnh ng ca chng ta.Do vy, phi rn luyn tm mnh v thc hnh kin nh bo m mt cicht an bnh v ti sinh hnh phc.

---o0o---

CHU TRNH CA SINH, T, V SAU KHI CHT

Chu trnh huyn o v tn ca sng, cht, v sau khi cht c bit lsamsara trong Phn ng. i khi n l hnh nh ca mt bnh xe quaykhng ngng. Chu trnh lun hi c chia thnh bn giai on hay l trnh(li i) tiu biu cho nhng giai on khc nhau ca kinh nghim:

1. L trnh ca cuc sng ny bt u vo lc th thai v kt thc vi bnhtt cht ngi, hay do bt c nhng g gy ra ci cht. Mi khonh khcca hin hu cng c xem l mt l trnh ca cuc sng xut hin vsau tan bin trong mt chui v tn ca nhng s kin bin i, chuynng gia sinh v t, thc v ng, hnh phc v au kh.

2. L trnh ca lc cn t bt u vi bnh tt him ngho i qua s ha tnth v t khi thnh phn cu thnh thn th, tinh thn v cm xc tan r. Giaion ny kt thc vo lc ngng th.3

3. L trnh ca bn tnh ti thng bt u lc tnh quang minh ca nntng tht tnh ca tm, nh n l xut hin. Giai on ny c ctnh ha bi s xut hin t nhin ca ci thy quang minh s xut hinkhng ch l nh sng m cn l m thanh v hnh nh. N kt thc khinhng ci thy ny tan bin. Tuy nhin, ngi thng s khng nhn ra ci

thy quang minh nh s biu l ca bn tnh h. Thay vo , h s honton nhn thc chng l nhng i tng ca s hi v bm luyn. Vi h,kinh nghim s ch ko di trong mt thi gian ngn, v h s ri vo vthc.


15/306

4. L trnh chuyn tip, hay bardo; bt u khi ci thy xut hin t nhintan ha hoc khi chng ta ly li thc. N kt thc vi s th thai ca kipsng k tip.

Trong nhng kinh vn ca Pht gio Ty Tng, mi trong bn giai on hayl trnh chnh c m t trn c xem l mt bardo mt l trnh trunggian hay chuyn tip v mi chuyn tip xut pht gia hai giai on khcnhau. Th nn, ngay c cuc sng cng c gi l mt bardo, nghe c thl lng, nhng n gin n l s chuyn tip gia sng v cht. Song, nhiungi dng t bardo dnh ring cho khong h gia cht v ti sanh mtthi im quan trng, nhiu kinh nghim su sc v em li nhiu c hithit yu quyt nh kip tng lai ca h. V th, trong quyn sch ny,ti cng dng thut ng Bardo gii ngha l trnh th t, khong trunggian gia ci thy thong qua bn tnh ti hu v s ti sanh k tip.

---o0o---

MT CI NHN THONG QUA V BARDO

lm sng t nhng vic nh i qua ngng ca ca ci cht v nhng gchng ta c th gp th gii bn kia, ti phin dch v k li mt s cuchuyn k l trong vn hc Pht gio Ty Tng v cc thin gi b thnvt cht ca h trong nhiu ngy vo lc du hnh qua th gii v hnh. Ccthin gi ny c bit n nh delogs, hay nhng ngi tr v t ci cht

quay tr li thn h v ghi li nhng cuc hnh trnh phi thng c th ninhng bc thang thp nht ca ci a ngc n ci tnh siu phm.

Ci tnh l thin ng cc lc v an bnh khng th t m ch Pht,nhng ng gic ng, hin thn qua lng bi cc Ngi nhng ngi sngm c th nhn ti sanh vo y khng cn phi c nhn thc cao. c tisanh vo ci tnh khng ging nh t gic ng. Nhng mt khi c , chng ta s tip tc tu hnh tin n gic ng.

Mt s v delog k v vic ving thm ci tnh , h nhn c gio l

t ch Pht. Mt s delog khc dng nhiu thi gian hn m t bardo, vinhng phin ta phn x, v nhiu ci ngi bnh thng c th nhn tisanh, nh ci ca ng qu hay ci thin.

S m t ca nhng v delog lm cm ng su xa. a s delog l nhngngi m o su sc v c gi li th gian bi nhng bc gic ng kcho chng ta v nhng g nm pha trc v nn chun b ra sao. Mi cu


16/306

chuyn l mt tng phm cho vic m ra cnh ca vo s bao la ca tnglai chng ta vt ln cuc sng hin nay, nhng v delog m rng tin vgi cm hng cho chng ta ci thin cuc sng mnh.

Qua i mt ca nhng v delog chng ta c chia s b mt v nhng lois vic s c tnh cht quan trng trong vic xc nh chng ta s ti sanh u. Chng ta chng kin nng lc thc hnh tm linh ty tr nhng hnhng v t duy bt thin. Chng ta nhn ra nng lc ca cu nguyn gip ci cht c yn tm ti sanh tt hn. Chng ta quan st trong thc t lmt cch thin xo m rng tm mnh ra sao cho php nhng v Lamav cc ng ban phc can thip v li ch ca chng sanh trong bardo vdn dt h n nhng ci tnh .

a s delog mang v nhng thng ip t nhng ngi thn, bn b v h

hng cht. Nhng ngi ny cu xin tng thm sc mnh thng ip cbn thay i s sng ca h trong khi chng ta sng trong thn ngi vc c hi thay i.

phng Ty, nhng ngi sng li t ci cht lm sng i khi c nhngkinh nghim cn-t (NDEs). Mc d NDEs cng c nhng kinh nghimtng t nh delog, h ch c th ko di vi pht, tri li delog thng kodi kinh nghim nhiu ngy. Delog cng c v nh c cho l th nhpnhiu v xa hn trong ci gii sau khi cht.

Nhiu bn vn ca delog n tay ti. Tuy nhin, trong sch ny v khnggian c hn, ti ch c th k nhng phn nh ca h. Nhng m t bn sc chng 2, 3, v 5 thng c thi i t th k 19 n gia th k 20(ngy thng khng c gi tr cho mi bn vn). Tuy nhin, nhng delogkhng phi l mt hin tng mi cng khng phi dnh ring cho ngiTy Tng. H c tho lun trong gio l ca c Pht.

Khi c nhng m t, mt s bn c th t hi ti sao nhng cu chuyn linhum mu sc ca Ty Tng v vn ha Pht gio, c m t bng hnhtng Ty Tng. Lm sao nhng delog gp g v hiu bit ngi Ty Tng?Ti sao nhng quan ta tng t nh m t bng hnh tng ca o Pht?

Cu tr li chnh l: a th by ra trc mt ta trong bardo l s phn chiuca thi quen v cm xc ca chng ta. Bt c nhng g chng ta thy vkinh nghim sau khi cht u tng ng vi l thi vn ha v h thngnim tin hnh thnh s suy ngh ca chng ta. Tt c chng ta d gihay tr, sng o hay v thn, cng sn hay t bn u m chm trong


17/306

thi quen thu c ca nhn thc. V nhng delog ton l Pht gio TyTng, hay quen thuc vi Pht gio, h nhn thc s vt t vin cnh .

Tuy nhin, trong khi nhng chi tit ca thi quen bt ng vi nhau, tt cchng ta cng thiu quan tm rng mnh xut x t u bi tm l ca victhy th gian trong dng thng hay pht cho s ng hay sai. Chng tathng xuyn b dn p gia hy vng v s hi di i mt thu sut camt s ngi c cho rng c quyn cao hn hay quan ta. Nhn thc cachng ta b thm nhp trong xt x tm l ny. l iu ti sao khi v oc, chng ta s b phn x, v sau khi cht chng ta s nhn thc mt phnxt tuyn n khc nghit.

Trong thc t, khng c xt x bn ngoi. Khng c tuyn n. Nhng kinhnghim sau khi cht n gin l tin li chng ta kim c t tm thc v

nhng u t cm xc ca mnh. l iu ti sao v T v i Shantideva(Tch Thin) ni v nhng ci a ngc:

Ai xy dng nn mi nn st nng bng ny [ca a ngc]?Nhng ngn la ny xut pht t u?Tt c chng [ch l s phn chiu] tm bt thin ca ngi,Chnh c Pht ni nh th.

Tt c chng ta c th thy mt s nng lc cao hn trong bardo. N s hnhthnh tng ng vi thi quen ca chng ta. Nhng bn vn Ty Tng m t

mt ta n ch tr bi Php vng v nhng tr l ca Ngi, cc Thn Cht.Nhng nn vn ho v tn ngng khc hnh dung mt thn thnh ngi xtx, mt quyn sch nhng iu thin v ti li do thin thn ghi chp, hoccn vic lm trn mt bn cn. Nhng kinh nghim cn t ca ngi phngTy thng m t cuc sng c thy li trong h c khuyn khch phn xt cuc sng ca h. Tuy nhin, ci chung ht l lut ph qut rngnhng thi quen v hnh ng tch cc u kt qu trong hoan h, trong lctiu cc b dn n au kh.

---o0o---

NHN TI SANH

Sau khi xut hin t bardo, chng ta s th ti sanh vi mt thn th v nhndng khc. Ging nh kinh nghim ca chng ta trong bardo ty thuc vohnh ng nghip, tm thc, nhng khuynh hng cm xc v nhng thnh


18/306

tu tm linh ca mnh, cng nhng yu t ny quyt nh lc pha sau sti sanh k tip ca chng ta.

Chng ta c th nhn ra tht tnh trong bardo tnh gic ni ti ca chng tanh n l hay thc s trong bt k bn l trnh no ca cuc sng. Nu cth duy tr nhn bit , th chng ta s c ton gic, vnh vin thot khiti sanh vo chu trnh ca o tng. Tuy nhin, gic ng phi mt nhiu nmhon ton cng hin; n khng th t c nu ch tham gia hi tho cuitun hay thc hnh thin nh vi pht trong vi nm. Nhng ngi tinhthng thnh tu nhng bc thy cao cp ca thc hnh tm linh c tht gic ng v sau nhn ti sanh bng s la chn hn l v nghip trcca cc Ngi. Chui thi quen nghip ca cc Ngi s ngng li hay vttri tt hn. Vi cc Ngi, hin tng hin hu (mi s xut hin tn titrong th gii hin tng) khng l g c, m ch l s phng chiu nhng

phm tnh ca tm cc Ngi.

Nu gi khao kht gic ng, v nu an tr trn con ng cng c, mtngy no chng ta cng s t ti mc ch ny. Nhng by gi, conng chn ca cc v tinh thng thnh tu th khng kh thi chongi bnh thng nh chng ta, nhng ngi khng t c tm linh toln. Theo nhn qu ca nghip trc, ngi bnh thng b buc nhn tisanh vo mt trong su ci lun hi (c m t trong chng 6, Tisanh).

Ngi rn luyn tm linh v c nhiu cng c s hng nhng kiptng lai lnh mnh trong nhng ci gii hoan h. Nu chng ta t t, quantm, hu ch, thng tu, v nu p dng quan im cng c vo thc hnh

bng li ni v hnh vi, chng ta s hng ti sanh trong nhng ci an bnh,hoan h v hu ch. Nu trong cuc sng ny chng ta c thc hnh suyngh, qun st, cm nhn v tin vo s hin din ca mt ci tnh , chngta s c sinh vo ci tnh , v nhng thi quen tinh thn m chng ta trau di. Mt ci tnh nh vy s khng l ci tnh ti hu ca trngthi gic ng, m l mt biu hin ci tnh ca s an bnh v hoan h ln

lao. Chng ta khng ch hng c nhng phm tnh ca th gii hoan hm cn ta ra nh sng v tn ca ci tnh n nhng ngi m ra tipnhn. Chng ta vn s chu s kim sot ca lut nghip bo, nhng n s lchu trnh ca hnh phc. i theo con ng sng nh vy l thc tin vnhiu ngi c th t c, v chng ta phi u tin thc hin chng.


19/306

Cn v nhng ngi sng vi y cm xc tiu cc th sao? Nu tm chngta cho php sn hn, tham lam, hay si m, chng ta s b buc i din vimt hu qu rt khng khip. Khi du hnh qua bn l trnh chuyn tip, huqu khc lit ca tm tiu cc s ch nh mang knh mu lm chng ta thymi s u en ti. Thay v thy mi s quen thuc chung quanh mnh khicn sng m chng ta bit, chung quanh chng ta tt c s l nhng hnhnh, m thanh, v kinh nghim s hi, au kh. Nhng hin tng s xuthin nh vy khi ln trong tm thc nh mt kt qu ca trng thi tinhthn ph bin m chng ta nui dng trong cuc sng.

Nhiu ngi chng ta, d chp nhn n hay khng u b thu ht v yumn n nh mt tp hp tm ngy ny qua ngy khc. Thng n l mttin trnh v thc. Mc d bn ngoi chng ta c th khng ngh chnh mnhl ngi xu, chng ta c th thm kn m mnh trong nhng cm xc

c hi, ch k, v thm kht do s thc y ca vn ha hin i. Chng taphi ngng li vic la gt chnh mnh v bt u thay i con ng camnh ngay t hm nay, trong khi chng ta vn may mn cn trong thnngi v c trnh la chn. Nu khng th khi chng ta cht s khng thto thay i v khuynh hng nghip s lm ch. Chng s buc chng ta tisanh ln na c th trong ci phi nhn, nhng sinh linh khng th toc tin b. Chng ta s lang thang qua chu trnh sinh, t, v ti sanh bttn, y ry au kh v khch ng.

---o0o---

BIN I TNG LAI CHNG TA

Vic quan trng cn nhc v nhng ci khng khip hay tnh mchng ta c th du hnh sau khi cht hay nhn ti sanh khng l nhng hthng th gii bn ngoi nh v u khc. Kinh nghim hoan h hay aukh trong nhng h thng th gii khc nhau sau khi cht ch l s phnchiu ca nhng khuynh hng nghip. N ging nh mt hnh trnh trongmng, to tc bi n tng tm l quen thuc ca chnh chng ta. Hy mangiu ny trong tm bt c khi no chng ta bit v nhng kt qu canghip. Tm pht sinh nhng kinh nghim ca n v hnh phc v au khsau khi cht nh mt kt qu ca nhng khuynh hng thu gom v tngcng trong c i thnh t. Nhng kinh nghim ny sn sinh bi tm nncng chim ch trong tm chng phi ni khc.

iu quan trng khng km l chng no chng ta cn sng th cn c thci thin v thay i tng lai ca mnh. L d nhin chng ta s lun l ch


20/306

th khng trnh khi nhng gii hn buc phi chp nhn lut ca hintng v vt cht. Nhng khi cht, tm chng ta s t b hn ch bi nhnglc bn ngoi, nn s b dn ui bi nhng khuynh hng tinh thn thmcn c m chng ta nui dng trong qu kh. y l l do hon tonng ti sao cch tt nht ci thin tnh cht ca sinh, t, v sau khi chtca chng ta l lm vic trn nhng thi quen cm xc v nhn thc, t tiucc thnh tch cc.

Vy, c ba la chn m ra cho chng ta la chn trong lc vn cn c mts thi gian:

Chng ta c th tip tc chu ng au n v kh s ca cuc sng nynh chng ta thng lm, khng nhn c hi to tin b. Nghip ca rilon tm thc, cm xc phin no v nhng hon cnh bn ngoi s kim

sot nh mnh tng lai ca chng ta. Do vy, s khng c c hi cho hnhphc tht s pht sinh.

Chng ta c gng bo v trng thi hnh phc nht v lnh mnh nht mchu trnh hin hu thng thng trong sinh t c th cung cp. Nu chng taduy tr mt i sng an bnh, hoan h, hu ch v thng yu, th mt tnglai hnh phc hn, lnh mnh hn chc chn s l kt qu, ti thiu trongmt lc.

Hoc chng ta c th i vt ln chu trnh hin hu tm thi ny, sinh t

ca cuc sng, v bo m trng thi vnh cu ca an bnh v hoan h tithng, c gi l nit bn. Mt thnh tu nh vy ch c th xut pht quanhn thc ca chn l tuyt i, t c qua thin nh v c h tr bicch suy ngh, cm nhn ng n v phc v ngi khc.

Nu tm chng ta quay mt v hng ng, th bt c bc i no u sdn chng ta n gn hn mc tiu nh.

S thin nh v thc hnh c m t trong sch ny ch yu da vonhng nghi l ca c Pht V Lng Quang (Phn, Amitabha A Di )v ci Tnh Cc Lc (Sukhavati) ca Ngi. Nhng c nhng v Pht vci Tnh khc m nghi l c th s dng, v thm ch s cu nguyn canhng ngi khng phi Pht gio thuc h thng khc nhng c nim tinc nhng phm tnh tng t cng s c kt qu. Vic quan trng l chun

b trc bng cch thin nh u n v mt nghi l kt hp vi mt ngunban phc.


21/306

Trong sch ny, thut ng ngun ban phc m ch bt c i tng ccu nguyn sng knh no, v quy y l mt ngun bo v v ban phc.

Ngun ban phc c th l bt k ngun chn tht, bn trong, hay cao hnnh mt v Pht, b tt, thnh nhn, hin trit, hay v thy tinh thng. Bt ci tng tm linh no u s l mt ngun ban phc hng mnh nu cnhng phm tnh tch cc v c nh gi bi tm l tch cc. Ngi spcht v cht cng nh nhng ngi gip h phi da vo ngun ban

phc nh s h tr cho vic cu nguyn, thin nh, v nghi thc ca h.Ngun ban phc ti thng l trong chng ta v tt c chng ta u c tnhgic ng. Tuy nhin, trc khi nhn ra tim nng ca mnh, chng ta phida vo mt ngun ban phc bn ngoi nh thc bn cht ban phcv nhng phm tnh ca mnh.

Trong Pht gio Ty Tng, lp li bi nguyn ca mt ngun ban phc nh

cu nguyn danh hiu ca c Pht V Lng Quang, l mt cch thngdng t ti v tip nhn ban phc t c Pht. c Pht V LngQuang nguyn gii thot chng sanh no khn cu danh hiu Ngi vi lngsng knh nh ngi m s vo cnh con ngay khi nghe con ku M i!

C ln, mt bn ng nghip ca ti cu Ngi Yukhog Chatralwa, mt vthy thin nh v i, ban cho ng ta mt s hng dn v Dzogchen (giol v thc hnh nguyn s thuc phi Nyingma ca Pht gio Ty Tng).Khng ni mt li v Dzogchen, Ngi Chatralwa tr li:

Trc tin ng nn nim bi nguyn hng danh ca c Pht V LngQuang mt ngy mt trm ln vi lng sng m mnh m. Sau c gngtng ln hai trm, ba trm ln v.v.. Nu c th thc hnh ngy cng nhiuhn, s phi n lc bt k nhng g ng lm, c Pht s lun trong hith ng v s cm thy s hin din ca Pht trong tm ng. Nu xy ra iuny, th khi ng cht, ng s cht vi danh hiu ca c Pht v cm nhns hin din ca Ngi, v cng c, s ban phc ca c Pht, v thiquen sng m ca ng, mi nhn thc ca ng s xut hin nh ci Tnh Cc Lc ca Pht V Lng Quang. Tng lai ng s c an bnh v hnh

phc. ng s tr thnh mt ngun li ch cho nhiu ngi khc. Khng phiiu ny l k diu sao?

D khng nhn ra li Ngi vo lc , nhng nhiu nm sau ti bt u hiuli ca Ngi y ngha v thm su bit bao.


22/306

Nu chng ta rn luyn trong s tnh thc ca ci thy tt c nh mt v Phtv ci tnh ca Ngi, th thm ch nu gp nhng hnh nh, m thanh, haycm nhn tiu cc trong bardo, chng s chng c quyn nng lm hi chngta, v mi s s chuyn i thnh hin tng tch cc. N ging nh mtcn c mng; nu c th nhn ra n nh mt gic mng v o nh, chng tac th nhanh chng lm cho n khng cn hiu lc, khin nhng k tn cngtan bin nh sng m trong nh nng mt tri. Trong cng cch, nu c thnhn ra bt k kinh nghim khng khip no ca bardo nh mt o nh haymt ci tnh , n s tr thnh v hiu hoc s chuyn thnh tch cc. Skhng khip ca Thn Cht s chuyn thnh nhng thin thn gic ng catr tu v tnh thng, nh chng ta s thy v sau ny.

Nhng by gi chng ta phi bt u rn luyn trc khi ci cht xy n.Nu thc hnh mi ngy hay nhiu ln mi ngy, chng ta s khng b lc

li khi gi khc quan trng xy n.

---o0o---

NHNG NGHI L CHO NGI CHT V SP CHT

Chng ta thy c th lm iu g gip chnh mnh trong vic dnxp s chuyn tip quan trng ca ci cht. Nhng cn v ci cht canhng ngi khc, k c nhng ngi khng c mt c hi thc hnhtrc bt c gio l no th sao? Chng ta, nhng ngi ang sng c th

gip h hay khng?

Mi tn gio u c nghi l v nghi thc hay nhng bn vn linh thingnhm mc ch h tr cho ngi sp cht v cht, cng l mt ngun an icho nhng ngi cn sng. Chng hn trong truyn thng o Do Thi,ngi sp cht phi tng nim bi nguyn sm hi v n hn, cn nhngngi khc s gip h lm iu y nu ngi khng cn nng lc. Sauci cht, ngi sng s tng nim bi Kaddish, bi nguyn bng tingHebrew (Do Thi c) tn thn danh hiu Thng . Theo o Hi, ngita t hi cng tuyn tp bi nguyn nhm c c s tha th linh thing

ca ngi cht. Trong o Thin cha c nghi l ban phc xc du chongi cn t, cu nguyn cho linh hn ca ngi cht, v cho m tang tpth. Pht gio Ty Tng cng vy vi mt truyn thng nghi l phong phv ci cht.

Sut hnh trnh cuc i di v bt n, ti c nhiu kinh nghim trc tiptip xc vi ci cht ca nhng v thy tm linh v i, nhng bn b thn


23/306

thuc, v nhng ngi l. Mt s ngi c knh trng hoc c nng lcth c rt nhiu ngi thng tic. Nhng ngi khc th ngho, khng cquan tm v khng ai bit.

T lc ln nm, ti sng v ln ln Tu vin Dodrupchen, mt tu vin thinnh v nghin cu ni ting pha ng Ty Tng cng vi nhng tng ni

bn b, ti nh hng ton b cuc i mnh vo vic nghin cu Pht gio,cu nguyn v thin nh. Sau khi hon tt giai on chun b, chng ti hcv thin nh v nhng gio l cao hn v bt u phc v cng ng.Chng ti cng c dy gip ngi cht v nhng ngi gip h tiptc tn ti thng qua nhng bi nguyn sng knh, nhng nghi l long trng,nhng gio l truyn thng v thin nh theo cm nang chi tit phc v cicht ca Pht gio Ty Tng.

C gng chm sc ngi cht bng cch thc hin nhng nghi l cho h cth l vic bun nht nhng cng l khong thi gian thanh bnh v chnthnh nht trong cuc i chng ta. Chng ta khng thm mun mong cuth g khc v chng ta khi dy tn y lng mnh tt c s gip m tac th cho chuyn hnh trnh trng yu ca ngi cht i vo th gii cha

bit. V pha ngi sp cht hay ngi cht, nhng li cu nguyn xutpht t tri tim tht ra bng ton b thn v . Chn l ca cuc sng, smong manh ca n c phi by trn tri trc mt chng ta. V phangi qu c, tt c nhng th cu thnh nn phm gi, s nghip, v tin

bc u tiu tan mt cch khng mong i. Ngay c ci thn yu qu nht

cng tr nn thp km, nm lnh gi, cng ngc, v bt ng im lm, khngcn th cht.

Nghi l cho ngi cht v sp cht l mt trong nhng phc v cng ngquan trng nht m chng ta c hnh. Ti thng ph t nhng v lama thmnin trong vic thc hin nghi l, nhng i khi ti cng dn dt mt nhmlama. Thnh thong ti dn dt k lng nghi l phc v ko di vi tun(nh phn i cng trong chng 9). a s thi gian chng ti s dngmt hay hai gi cho cng dng phc v vn tt (nh cung cp trong ph

lc B).Nhng nghi l cho ngi cht c thc hin ngay bn cnh ngi sp chthay gn xc cht. Mi nghi l u i theo mt khun mu c bn nh nhau:chng ta bt u m rng lng mnh trong s sng knh n ngun ban

phc, nh ca c Pht V Lng Quang, sau hng tm ta n ngisp cht hay cht vi lng bi mnh lit v tnh thng v iu kin t tn


24/306

y lng mnh. Vi thi sng knh v bi mn ny, chng ta bt u nghil chnh: nim nhng bi nguyn, thin nh, v tip nhn s ban phc tngun ban phc cho chnh mnh v ngi qu c. Cui cng, chng tathy, cm nhn, v suy nim tt c l mt vi an bnh v i. Chng ta ktthc bng vic cng dng mi cng c to ra cho ngi cht v cho ttc nhng b m-chng sanh (tt c chng sanh, trong nhng tin kip tng l m ca chng ta) v bng vic lp nguyn mong c rng ngi quc c ti sanh vo ci Tnh Cc Lc hay trong mt thn ngi hnh

phc.

Ti thm ch khng dm gi cho c gi c mt n tng l ti c bt knng lc no thay i c nh mng ca ngi khc, hoc ti c bt c sthu th c bit no v ngi sp cht hay cht s i v u. M v lngtin ca ti vo gio l o Pht, sau khi thc hin nhng nghi l ny vi

lng sng knh v tnh thng mnh m, ti thiu, bn thn ti thng cmnhn s an bnh to ln, ti cng cm thy s bit n: Ti may mn bit baoc c c hi vi ngi ny vo thi khc cn thit, quan trng nht cah c gng a tay gip tt nht m ti c th. Cng lc ti lunquan tm khng t y mnh vt ln gii hn tinh thn, th xc v tm linhca ti.

Nhiu nghi l cho ci cht l nhng c hi ca i hoan h vi mt khngkh k nim hu nh mi ngi nh li tt c s an bnh v hnh phc em li cho chnh h v ngi khc trong lc sng.

Nhng cng c nhiu khonh khc bun b, su mun v tht vng to ln,khi ro cn gia s sng v cht qu ln khin khng ai c th vi ti ngicht, thm ch nu c th chm vo thn xc h, th tm h vn ang chmvo bng ti su thm, mt th gii c c v khng hay bit. Ngi bn cnht sng, nhn k vo khun mt mong manh ca cuc sng, khng li chochng ta mt gc no trn. N lun l mt li ku gi nh thc mnhm.

---o0o---

CI CHT CA MT V THY V I

Cuc gp g trc tip ci cht ln u ca ti l mt ngun hoan h v knim to ln. C mt v i Lama c gi l Sonam Tragpa trong b tcWangrol, cng ng b tc ca m ti tnh Golok, pha ng Ty Tng.

Ngi c bit l Pushul Lama vi ngi sinh ra b tc. Ngi sng v


25/306

ging dy mt tu vin nh, ho lnh v cch tu vin chng ti hai ngyng i bng nga. Ngi l mt v thy v hc gi v i, tc gi ca nhng

b lun ging, v l mt v thy ca thin nh tantric v Dzogchen, nhngs cu nguyn v thin nh chnh ca Ngi l v ci Tnh Cc Lc cac Pht V Lng Quang.

Ngi Pushul Lama vin tch khong c su mi tui. Ti mi mi tui.Khi nhng ngi a tin em tin n tu vin chng ti, ti cng vi thy,

Ngi Kyala Khenpo v nhng ngi khc, ci nga phi nc i ti Ngi.Chng ti n ni n c ca ngi b tr vo chiu hm v gp tng, ni, cs m o ca Ngi ang than khc.

Ti c mt mi lin h c bit vi Ngi Pushul Lama. Ngi l mt trongnhng v thy nhn ra ti khng lu sau khi ti c sinh ra nh mt ha

thn, hay tulku ca v thy chnh ca Ngi. Ngi cng l v lama quan trngnht ca nhm b tc m ti, nn ti c ngha v c bit chm sc phc vm tang Ngi.

c hng dn bi Ngi Kyala Khenpo, ti i mt mnh vo phng calama. Thn Ngi nm trn ging trong t th s t ng, mt t th thinnh. Ti cn nh nn khng ngh nhiu v iu , nhng ti cm thykhp phng v ton b khu vc tuyt i an bnh. Ti chm vo vng ngc

Ngi v cm thy hi nng, d Ngi vin tch hn 48 gi trc . lmt du hiu tm Ngi vn trong s thin nh th nhp ni thn Ngi. Ti

ni cho Khenpo, Ngi ni, khng ai c i vo phng Ngi hay gy tingn quanh nh, cho n khi s thin nh ca Ngi kt thc. Mi loi cunguyn v nhng nghi l vn tip tc, nhng nhng lu cch xa cha calama c ng. Theo truyn thng, thng bo s vin tch ca mt v i lamac gi b mt trong nhiu ngy, nhng trong trng hp ny th khngth. Tin bun lan truyn rt nhanh khp vng t ca b tc.

Sng hm sau, khi ti kim tra li Ngi Pushul Lama, ti thy vng ngckhng cn m, nn bn v tng chn c gi vo. H tm ra xc Ngi

bng nc mu vng ngh, lau kh bng vi trng mi, v hon tt michun b cn thit cn c duy tr thn xc trong nhiu ngy. Sau h tthn Ngi ngi trn mt ngai trong t th thin nh hoa sen, mc o chongtu s vi mt m min long trng trn u Ngi. Hai tay Ngi bt cho ningc, cm mt chy (mt quyn trng ca nghi thc) v mt chung. Hoa,n, thc phm, v nhng cng dng khc c sp xp trn hai bnthp pha trc Ngi. Ti hon ton tin chc rng lama s thch m tang


26/306

n gin nht, nhng n li tr thnh mt nghi l t m cng phu v cngng mong mun nh vy.

Mc d ch khong ba mi v tu s sng trong ni ho lnh, nhng dngngi t mi tng lp x hi vn n v i t nhng ni xa bng nhng lu

bt du c, cu nguyn v than khc c ngy ln m.

Trong lc , chng ta tm thy mt t giy nh vi th bt ca Ngi. Nirng, Ngay khi Ta cht, Ta s ti sanh vo ci Tnh Cc Lc. Ta tngnim 108 ln nhng bn vn v s Vin mn ca Tr tu [Prajnaparamitatrong 15 quyn] v thin nh v ngha thm su ca kinh vn trong suti ny. Do vy, tn ca Ta s l B Tt Sherab Nyingpo [Tri tim Tr tu].Bt c ngi no cu nguyn n Ta vi lng sng knh, Ta s bo v khimi nguy him h phi i mt lc cn sng. Ta s dn dt h n ci ci

Tnh Cc Lc khi h cht.Ngi kt thc t giy vi bi nguyn nm dng sau cho chnh Ngi tngnim bi lng sng m.

Trong ci Tnh Cc Lc Ngi l Sherab Nyingpo.Trong X Tuyt [Ty Tng] Ngi l Sonam Tragpa.Trong tng lai Ngi s c bit nh c Pht V Lng Th 4

Con cu nguyn n Ngi lama gc ca con.Xin ban phc cho chng con / con c ti sanh vo ci Tnh Cc Lc.

Bc th ny tht tuyt vi, v nh Pushul Lama c bit l tuyt i khimtn v trung thc. Ngi cha tng ni v bt k iu g m Ngi khngmun ni. iu ng ngc nhin khng phi l nhng g Ngi vit, m vchng ta lun c lng knh trng cao nht i vi Ngi, nh tt c chng ta knh trng Ngi nht, m l Ngi vit iu .

Vo rng sng ngy th tm, thn xc Ngi c ha thiu trong mt cutrc phn na thp mi. Tng v ni bn rn thc hnh nghi l ha thiu. Mtm ng ngi thng bao ph ton b sn i, c gng i nhiu quanh

khu vc ha thiu nh mt luyn tp sng knh, tng nim nhng binguyn cho s ti sanh vo ci Tnh Cc Lc. Ton b khng kh cc hnh thnh mt nghi l hon ton sng knh, vang di nhng m thanhca cu nguyn v nhc c. Ti cha bao gi cm thy nhiu hot ng tchcc ca ni bun su xa v nhiu m thanh sng knh chn thnh t nhiutri tim ha nhp thnh mt nghi l v i nh vy.


27/306

S vin tch ca Lama Pushul chng minh s thnh tu v i. Vo thithiu nin, Ngi qu hiu ng khin gia nh phi tri Ngi ngncn khng lm tn hi chnh Ngi v ngi khc. Nhng qua cu nguyn vthin nh Ngi t chuyn ha chnh mnh v t c t tin v y cangi c ti sanh vo ci Tnh Cc Lc v dn dt mi ngi sng m . n nay, ti bit cha c ai hiu bit, hoan h v t t hn Ngi.

Nh i theo gng Ngi, chng ta cng c th chuyn ha. Chng ta cngc th t c hoan h v t tin v y trong cuc sng v ci cht.

Tin s Elisabeth Kybler-Ross, mt cu bc s tm thn, ngi c quanim cch mng ha v ci cht v quan tm n ngi sp cht M, phnnh mt ci thy tng t khi b ni: yu t duy nht khng th bn ci cacng vic ti l s quan trng ca cuc sng. Ti lun ni rng ci cht c

th tng l mt trong nhng kinh nghim v i nht. Nu bn sng mingy u ng sut i mnh, th bn chng c g phi s hi.

---o0o---

CHNG 1 - CUC SNG CON NGI

NHNG NGY QU BU CA CHNG TA

Cuc sng con ngi th qu bu, vi tim nng to lnNhng n v thng v y ry bt mn,Nn gi y chng ta phi hon ton tn dng n bng thc hnh tm linh.

L trnh ca cuc sng con ngi chng ta giai on gia nhn thc v cicht thng phong ph vi nhng hoan h v thnh t, sui ngun cami li ch to ln. Tuy vy, n cng l ch th cho v s dng au kh tinh

thn v th xc khng th trnh. Thm ch mt cuc sng ngho kh dngnh tri qua qu nhanh chng, trong lc mt cuc sng hnh phc c th ktthc vi mt cm gic cha y . Do vy, cuc sng l ph du v tuyti khng tha mn khi n u a gia nhng kinh nghim tch cc v tiucc m chng ta dng nh khng th kim sot.


28/306

Cuc sng bt u vo lc c nhn thc, v chm dt vi mt cn bnhcht ngi, hay bt k nguyn nhn no gy ra ci cht. Thn v tm cnghin hu hi ha chng no chng ta cn th v thn th cn duy tr hi m.Khi hi th ngng v thn nhit b mt, tm v thn tch ri, v ngi ta

cht

5

---o0o---

BN TNH THT S CA CHNG TA L G?

Thn th khng l nhn dng ca mt ngi. N ch l mt nh tr cho tmta tr ng trong mt lc. Trong lc thn v tm tch ri, thn pha trn vinhng nguyn t t nhin v nhanh chng bin mt mi mi. Nhng tmchng ta s khng chm dt. N s tip tc nhn ti sanh vi mt thn khc

v nhn dng ty theo lut nghip bo, theo chui khuynh hng tp kh qu kh ca chng ta. S mnh tng lai ca chng ta hoc hnh phc haybt hnh ty thuc vo khuynh hng quen thuc, khi nim tinh thn, vnhng cm xc thm cn c ca chng ta, cng nh cch chng ta biuhin nhng thi quen ny trong ngn ng v hnh ng.

Tm, trong tht tnh ca n l rng m v thun tnh. Phm tnh bm sinhca n l an bnh, hoan h, ton gic, v rng lng. Phm tnh ny cgi l tnh gic ng hay Pht tnh. Trong Phn ng, buddha c ngha tnhthc hay bc tnh gic. Tt c chng sanh, mi ngi trong chng ta, u

s hu tnh gic. l tr tu thot khi nhng iu kin t gii hn ca suyngh nh nguyn, vn chia kinh nghim thnh ch th v i tng, ta vngi khc. Thc tnh ca tm l ton gic v thy tt c cng lc v btnh, ging nh mt, khng gii hn. Trong tnh ph qut ti hu, khng chl tm ton gic m h khng l v bin, thi gian l v tn.6

Vy ti sao chng ta li khng h bit nhng phm tnh qu bu tim ntrong tm mnh? L do l v nhng phm tnh ch thc bn trong ca tmchng ta b che lp bi thi quen nhn thc nh nguyn, tm l phn bitlun nhn mnh tnh nh nguyn v mu thun, cm xc phin no, v cmgic thm kht. Theo cch ny, thc tnh tr nn khng tnh thc v xa lvi chng ta. Tuy nhin, mc d chng ta nui dng cm xc tiu cc ca

bm luyn v s hi th tr tu bm sinh vn v nhim v khng phin no.

hin l thc tnh ca tm, chng ta phi dn thn vo thin nh mnhlit vi s hi hng ton b. Chng ta phi nhn ra v thin nh ng


29/306

hng v ci thy, suy ngh, cm nhn, lng tin v bn cht. M thm chnu chng ta c th nui dng ngh mnh s hu mt tnh thanh tnh vtch cc bn trong th ch mt iu s gip chng ta xy dng t tn,nng cp vic thc hnh tm linh, v y chng ta n mc tiu chn chnh.

Mt s trong chng ta c th ngh rng c tnh ca tm mnh n gin lqu nh kin v kin c rn luyn trong mt hng tm linh mi. Chngta c th tin rng mnh qu sa ly vo nhng thi quen tiu cc kh nhnc cch suy ngh, cm nhn, quan im mi. Tuy nhin trong thc t, mikhonh khc u l lc bt u, khi ng li, hoc thay i vic nhhng v tnh cht ca cuc sng chng ta.

Tri ngc vi nhng g n c v nh, tm chng ta khng l mt dng chyn c, vng chc. N khng phi l mt b phn nh cy gy st. N l

mt lot nhng khonh khc thay i mi lc, nh cch ngn tay chng taln chui ht thay i t ht ny sang ht khc. Mi s kin l mt lot trichy ca sinh v t, mt kinh nghim trc bng ci cht ca mt s kinkhc v theo sau bi s ti sanh k tip. n tng rng tui th ca chng tal mt s lin tc, bn vng, khng gin on ch l mt o gic ging nho nh ca vng nh sng sinh ra do tr con xoay n bin hay thanh ci chyd trong m ti.

Nu b chn nn hoc cm thy mnh ang sng theo mt li mn, thng lv chng ta khng thc s hiu c tnh nht thi ca cuc sng, nh n l.

Chng ta bm chp vo s kin nh nhng i tng tinh thn v khi nimha chng nh nhng thc th hin hu thc s. Thc ra, nhng s kinhon ton thay i trc khi chng ta c th ngh v chng. Nhng s kinchng ta suy ngh k lng ch l nhng hnh bng, s phn chiu canhng g hon ton xy ra.

Mi s kin, mi khonh khc u ti mi, ging nh tr s sinh. Chng tad un nn v c th gio dc, rn luyn chnh mnh nh tr mi ra i. Quathin nh, chng ta c th ci thin vo mi mi ni ca mi khonh khcv do vy tnh gic ng ca chng ta hin l.

---o0o---

TI SAO PHI THIN NH?

Mt s ngi t cu hi ny nhn mnh v thin nh. H thy n nh sam m lc th, thm ch ch k, hi rng: Nu ch ngi v hng an bnh,


30/306

hoan h trong tm bn, vy bn lm g cho x hi? Lm sao bn c thtuyn b l quan tm n ngi khc?

l iu qu t m nhng ngi hiu sai v thin nh theo cch ny.Nhng c th cng khng ngc nhin, v li ch ca thin nh cha cchun b nhn thc cho a s chng ta.

Trong thc t, mi s chng ta suy ngh v cm nhn u pht sinh mt dun tch cc hay tiu cc trong tm thc. S gieo trng ht ging v ng, an

bnh, v nhng t duy hoan h s a ti nhng hnh tng, cm nhn vm thanh tt p nht; nhng t duy tiu cc a ti nhng ma qu, mthanh khng khip. Nhng ch khi ri b thn th nng ca mnh v i vo

bardo th nhng iu ny chng ta s thy v nghe c, nh s c c vsau ny.

Thin nh l mt cng c hng mnh to ra nhng hnh tng, m thanh,v cm nhn siu phm c th gip chng ta v v s ngi khc m ra vichng. Nht l, nhng chng sanh trong bardo rt d lnh hi thin nh vcu nguyn nh h sng trong mt th gii ca nim tng. Khng c thnvt cht nu gi h, nu h ngh New York, th h ti New York; nungay sau h ngh London, th ngay lp tc London, l v nghipcho php h. B thi bay vng quanh trong cch ny, h thng cm thykit sc, s hi v c c.

An bnh, h lc, v lng bi m chng ta pht sinh qua thin nh cung cpcho ta mt bn u an ton, l ni chng sanh ca bardo c th ngh ngi vtng thm t tn, an bnh v h lc. Thin nh l mt cch hng mnh gip nhng chng sanh ny hn l nhng nim tng lan man, v nhngcm gic thng thng ca chng ta, v bi n xut pht t mc an bnh,su thm hn trong tm chng ta. Ging nh mt cc nam chm, mt tm cnn tng thu ht nhng thc tri ni v lm chng n nh. Chng ta trtrong thin nh cng lu, th chng ta cng c th an i nhng chng sanhny lm thay i h nhiu hn, nhm ci thin tng lai h.

Thin nh cng cho php chng ta gp phn v i vi ngi cn sng.Chng no tm chng ta cn y ry nhng cm xc tiu cc, nu c gnggip ngi khc thm ch mt bnh din vt cht, chng ta c th tnhc ly nhim cho h bnh tt ca mnh.

Thin nh l mt cch tnh ha nhng bt tnh ca chng ta, lm mnhm nhng phm tnh o c, v nh thc tht tnh ca chng ta. N c th


31/306

l mt kinh nghim ca phm tnh o c, nh lng sng m, tnh thng,an bnh, v c pht sinh mnh m nh t tng v cm nhn nhit thnh.y l thin nh da trn khi nim. Hoc n c th l mt kinh nghimca trng thi tm tnh gic. l thin nh phi khi nim. C hai l mtkinh nghim, mt thnh tu, khin ty sch v trn y chng ta vi khotng v tn ca tnh thng, an bnh, hoan h, v sng m, do vy nng caocuc sng chng ta v ln lt nng cao kh nng phc v ngi khc. Khitm chng ta trn y nhng phm tnh ny, bt c nhng g chng ta ni vlm s biu l v phn nh nhng phm tnh ny mt cch t nhin. Chngta tr thnh mt sui ngun ca tnh thng, an bnh, v hoan h cho mikt giao vi mnh. S hin din ca chng ta ch em li nim an i chongi khc. Th nn, ging nh khng th b qun gc r ca cy nu mund phn hoa v tri ca n, vy chng ta khng th qun tm mnh numun li ch ngi khc.

t nht v trnh thng minh, nhiu ngi trong chng ta bit c tmquan trng ca thin nh; nhng chng ta ln la hoc khng lm mt cchton tm. L do thng l v chng ta khng em hiu bit tri thc vo bnhdin cm nhn. Nu c th ht tm tr vo cm nhn, khng g c thngn chng ta thc hnh. Vy lm sao c th t c iu ?

C hai ngun ng lc c bn thc hnh: mt l cm hng, hai l b schoc s hi. Cuc sng l mt ngun gc phong ph cho c hai ng lc y.Chng hn gp mt v thy ng khm phc c th l mt s kin then cht

to cm hng cho chng ta. Hoc c th c nhng s kin xy ra nhbnh tt ca chnh mnh, s ra i t ngt ca ngi thng mn, hay bikch ln nh thm ha sng thn Nam v ng Nam , s nh thcchng ta khi gic ng ca cuc sng hng ngy.

o Pht thc y ta suy ngh su xa v nm kha cnh ca i sng va tocm hng v va gy sc hoc lm chng ta s hi:

C mt cuc sng o c th rt qu v him. Cuc sng th v thng v c th thay i. Mi s xy ra trong cuc i u tng ng vi nghip gy ra. i l b kh. Cuc sng c tim nng t n nhng mc ch cao nht.

Nhng iu ny khng phi c to ra gng go ch nhm mc chlm cho chng ta thc hnh. l nhng chn l khng che y v cuc


32/306

sng ca chng ta. V cn phi ch suy ngh v nhng iu ny bi vchng ta c xem nhng iu y l hin nhin, hoc cm thy khng thoimi nn khng ngh v chng. Trong tu vin ca ti Ty Tng, mi buisng chng ti thin nh suy nim v nm im ny. Tuy nhin, khng cnthit phi ngi tp trung ch tm mt im suy ngh. Chng ta c th suyngh v chng bt k u, bt c lc no. Khi lm, chng ta s thy cchchng dy mnh v cuc sng thc s l g, t chng ta trn con ng tmlinh ng n, v nh i theo chng lm kch hot s nhit thnh, tn tmtrong chng ta.

---o0o---

CUC SNG QU BU CA CON NGI L HIM C

Cuc sng lm ngi qu bu cung cp nn tng nng cp cho chng takhng ch kip ny m cn cho tt c nhng kip sau. N cng hin chochng ta c hi t c gic ng, nhn ra an bnh v h lc tht s, v ddng ta ra nhng phm tnh ny li ch v s chng sanh. Nu nhn ratnh gic ng ca mnh, v tr s tr thnh sui ngun ca an bnh v h lccho chng ta, v chng ta s tr thnh mt ngun an bnh v h lc cho vtr.

Nu nhn ra c hi ny qu bu ra sao v hiu c gi tr ca s hin huchnh mnh, chng ta s lp tc cm thy mt cm gic bit n v cm kch

to ln v s ban phc ca cuc sng khin chng ta hoan h. Lng bit n s chuyn thnh mt quyt tm mnh m khng bao gi dm lng phmt khonh khc no ca cuc sng ny, v cng hin ton b cho n trongcch tt nht m chng ta c th.

Chng ta hy xem xt c bao nhiu ngi trong th gian c c hi phithng ny, khi lm nh vy c th gip chng ta nhn ra mnh tht maymn bit bao. Nhn chung quanh, chng ta c th thy c v s chng sanhtrong th gian. Nu xem xt mt tng , hng trm cn trng ang b lcnhc. Nu c mt knh hin vi, th hng ngn t sinh vt c th thy c.

Ti c th ni hng t vi khun ang sng trong rut chng ta. Theo Phtgio, mi mt trong s chng u c mt tm v u tm kim hnh phc.

Ngoi ra, nhng chng sanh m chng ta c th thy ch l mt nh catng bng tri. Ging nh nhng nn vn ha quanh th gii mt cchtruyn thng tin vo nhng chng sanh v hnh nh thin, thn, thnh, ma,v qu, nhng ngi theo o Pht cng tin vo nhiu b chng sanh v


33/306

hnh. Nhiu sinh linh ny hin hu gia chng ta trong chnh ni chng tangi v ht th. L do duy nht chng ta khng thy v khng giao thiptrong cuc sng ln nhau l v thiu nghip kt ni chung pht sinh miquan h qua nhn thc.

Tuy nhin, gia s sp xp bao la v k diu ca cuc sng v hnh v huhnh, nhn loi s hu c tim nng v i nht cho vic nhn ra gic ng,nh chng ta c kh nng thng minh, ng c, v sc chu ng tmkim con ng tm linh v gn b vi n. Hy xem sc vt v a ngc ly hai v d. Nhng chng sanh ny chu ng au kh, s hi, v tr nkhin h thiu sc mnh gom gp thm ch mt du vt ca nhng phmtnh gic ng. By gi hy ly nhng chng sanh nh nhng v tri trngth, nhng v dng nh may mn hn chng ta, vi thn nh sng p v c quyn s dng mi loi ham thch. Tuy nhin, s tht l nhng v tri

khng ging con ngi nm c hai mi v hnh phc v au kh nn cng c v kh nng tm kim gic ng h qu say m khoi lc sc dcv khng c bt c kinh nghim au kh no c th thi thc h thchnh hot ng tm linh.

Thm ch ngay c gia nhn loi, nu nhn k, chng ta thy thc s c rt tngi c tnh kh ging nh chp ly c hi lm vic hng ti gic ng.

Ngy nay nhiu ngi khng tin vo tm linh. Nhiu ngi khng h bitmt cht g v tim nng ca tm h. Thm ch ngay c nhng ngi c hcthc cng vy. C ln mt ngi tr thc ni vi ti: Tm ch l cy nm

trn b no.

Mt s ngi qu m chm vo vic vt ln vi ngho kh hay bnh tthoc qu nhim vo am m v kch thch ham m pht trin tm linh.

Nhng ngi khc trt mi nng lng ca h vo vic t c thnh cngvt cht v danh vng. V cng c ngi c th c mt s khuynh hngtm linh cha bao gi tin b trn con ng v ri vo m ng sai lm vchn ly gi tr sai. Vy khi tm gn li, ch cn mt cht phn trm t ingi c mt thay i thc t ca vic tn dng c hi cho tm linh tng

trng.Gio l o Pht trnh by nhng hon cnh l tng cho tin b tm linh.Chng c bit l tm t do v mi thun li. Tm t do l thot khivic phi sinh vo ci (1) a ngc, (2) ng qu, (3) sc sanh, hay (4) ci tritrng th, bi v khng ci no c th em li c hi to tin b tm linhtt nh ci ngi. (Xem chng 6, Ti sanh, bit thm v cc ci.) V


34/306

cng phi thot khi vic c (5) mt quan im i bi, (6) cch c x mir, (7) quan im on kin, hay (8) sinh ra ni khng c s xut hin camt v thy gic ng.

Mi thun li bao gm vic c c: (1) thn ngi vi (2) cc gic quany nguyn vn v (3) mt cng vic lnh mnh, hoc mt ngh nghiptt. Ngi cng phi sinh ra ni m (4) Gio php tn ti, (5) mt vthy gic ng xut hin, (6) v thy dy Gio Php nh cam l (Gio l gicng ca Pht gio) v (7) Gio Php ging dy vn ang thnh vng v

pht trin. Cui cng, ngi phi (8) c nim tin vo gio l, (9) i theogio l, v (10) c s hng dn ca mt v thy chn chnh cn sng.

Nh bn c th thy, c c tt c mi tm iu kin l tng ny l cchim. Nhng ai c c cc iu kin ny c ngi theo o Pht gi l

cuc sng lm ngi qu bu. D cho s hu bao nhiu iu kin l tng,chng ta cn phi hoan h vi nhng iu kin ang c, bit rng chng ls ban phc v phi hon ton tn dng. Ta cng phi lm sao tnhng iu kin cn thiu. Nu nhn ra s ban phc qu bu m mnh c,chng ta s khng bao gi dm lng ph c hi bng vng ny, v sm haymun th chng ta s nhn ra ngha ca cuc sng qu bu an bnh, hoanh v rng m thc s.

Nu khng nm ly c hi lm cho cuc sng tr nn ngha v chuynthnh mt cuc sng lm ngi qu bu th khng g bo m rng chng ta

s c mt c hi khc trong tng lai. Sau cng, con ngi khng ch c trtu nhy bn nht trong tt c chng sanh m cn c nhng cm xc mnhm nht. Tt c qu d cho chng ta b cun theo nhng cm xc mnh v

phm nhng sai lm bi thm c th dn chng ta ti sinh vo ci thp hn.Nh T Shantideva (Tch Thin) ni:

Qu kh c mt cuc sng lm ngi c ph cho t do v thun li.Ngy nay c c hi hon thnh mc ch ca cuc i,Nhng nu khng tn dng c n,Lm sao chng ta c th c li c hi nh vy na?

---o0o---

CUC I L V THNG

Ci cht l cch lm cho tm tp trung mt cch thc t hn bt k cch no.Khi suy nim v ci cht v v thng ca cuc i, kh m khng cm


35/306

thy s cp bch ca vic tn dng cuc sng lm ngi qu gi ny. Hiuc nguyn l ca v thng lm chng ta c cch nhn thc t v bn chttht ca cuc sng v thi thc ta hon thin khng lng ph mt khonhkhc no.

Tt c chng ta u bit gi cht ca mnh s n, nhng khng bit khi nov ra sao. Ta n gin c ngh rng cuc i s ko di rt lu. Tht ra,chng ta sng ch n khi tm cn tr trong thn. Rt nhiu th c th ddng tch ri s kt hp mong manh ny. Khng ch bnh tt v tai nn gyt vong, m ngay c thuc men, thc phm, nh ca, s gii tr, v bn bcng dn n ci cht.

Mc d dng nh cuc sng c s hin hu lin tc, n l mt chui skin thay i bt thng t lc ny n lc khc. Giai on sinh v t thay

i qua li lun phin lin tc, ging nh s thay i khun mt v thn thca nhng v cng. Ci ny sau ci kia, lc ny sang lc khc, nhng thayi ca cuc sng xy n v tn, ging nh chng ta ln chui t ht nysang ht khc.

Khng ch trong cuc sng m mi th khc bn tnh, bn b, ca ci, vtr u thay i lin tc. c Pht ni:

Tam l v thng nh nhng m my ma thu.gii7S thay i ca sinh v t ca chng sanh ging nh xem mt iu v.

S nhanh chng ca kip sng con ngi ging nh sm chp trong butri.Cuc sng tri qua nhanh chng nh mt dng sui chy xung dc ni.

Ngi Gungthang Tenpe Dronme k li mt cu chuyn ng ngn su sc.Mt ngy n, mt ngi n ng ang i do vui v, t nhin b tai nn txung sn ni, na chng dc ng ta chp c chm c, c ht sc gimnh khng b ri xung sn ni. Bng c mt con chut trng n gmc. Sau c mt con chut en cng n gm c nhiu hn. Hai con chutthay i nhau gm c cho n cui cng mt con chut gm ht c, v ngin ng b ri xung cht.

Trong chuyn ng ngn ny, con chut trng tiu biu cho ngy v chuten l ban m. Tng cht mt, mi ngy v m tri qua em chng tangy cng gn hn n ci cht. May mn thay, chng ta cn sng c mt


36/306

lc, nhng tt c mi ngi cng vi chng ta ang tin n ci cht. cPht ni:

Bt c nhng g tch ly s chm dt v tiu tn.Bt c nhng g tri dy s kt thc bng s ri xung.Bt c nhng ai gp g s chm dt thnh chia ly.Bt c nhng ai cn sng s kt thc trong ci cht.V sinh s chm dt trong t,Tt c chng sanh u s cht.

Nhiu ngi trong chng ta bit iu ny, ti thiu mt bnh din tri thc.Chng ta cng bit rng s kt thc thng xy n khng bo trc. Chngta vn cn cm thy d chu vi u mnh trong ct, gi v rng cuc sngs tn ti nh n cn mi mi. Th nn chng ta qun chun b cho ci cht.

Khi thi gian n, chng ta s hi tic. M lc qu tr.Do vy chng ta phi nhn ra bn cht v thng ca cuc i v cm nhnc tnh thay i ca n tn y lng mnh. S nhn thc ny s bt bucchng ta i trn con ng an bnh v h lc n mc tiu an bnh v cc lckhng dm lng ph bt k thi gian no na.

---o0o---

S DNG V THNG HA TN NHNG CM XC TIUCC

Li ch t vic hiu c s v thng tn y lng mnh l bao la. Ngoira, thc y chng ta thc hnh, s suy nim v v thng c th ha tnnhng cm xc tiu cc v dn n nhn bit cao hn.

S v thng ca gin d v th hn. Mt hiu bit tht s v v thnglm chng ta khoan dung hn. Gi s chng ta bng gin vi ngi lm himnh. Nu thy bn tnh v thng ca tnh trng th ch, chng ta s nhnra rng ngi ny xut hin nh k th ca mnh hm nay c th l conca chng ta trong i trc. Ngy mai, h c th l ngi bn tt nht ca

chng ta. Suy ngh s lm cho hi gin thot khi lng ngc mnh. Chngta cng s cm thy v ch v trng khng vi vic u tranh vi bt k ai,v chng sanh lun thng xuyn thay i din mo. Thm ch chng ta cth cm thy lng bi hng n ci gi l k th ca mnh bi v n lc lmhi chng ta cui cng s lm tn thng h khi phi i mt vi nhng huqu.


37/306

S v thng ca tham lam. Khi b m nh bi bm luyn vo mt ngihoc vt g , chng ta phi ngh v nhng tnh cht v thng ca chng.

Nhng ngi tr, hp dn s tr nn gi v xu x trc mt chng ta.Nhng th c th em n khoi lc hm nay s tr thnh ngun gc phinmun ngy mai khi b mt hoc b thay i. Ca ci vt cht v a v x hich bin chng ta thnh n l. t c chng th ging nh t bp c

bng chnh tay ca mnh.

Chng ta la di chnh bn thn nu c theo ui nhng hnh tng thongqua ca cuc i. Bng cch ngh i ngh li v s v thng ca nhng itng tinh thn hp dn mnh, chng ta s nhn ra bn tnh tm thi, khngng tin ca chng v s dn dn mt i s thm kht i vi chng. Khi stri buc ca lng tham lam mt i, chng ta c th cm thy hi lng vhoan h v bt c nhng g chng ta c, bt k ta l ai. Thot khi thm kht,

ci tri buc ca s li cun bm chp vo nhng i tng tinh thn catm thc, l ngun h lc ln nht. c Pht ni:

Tt c nhng th vui nhc dc ca th gian vMi h lc ca ci triKhng th so snh vi ngay c mt phn mi suCa nim vui c gii thot khi s tham mun.

S v thng ca phin mun. Khi tm chn nn vi gnh nng mt mt ththn thuc vi tm mnh, chng ta phi ngh v cm nhn s v thng ca

ni bun phin v ngun gc ca n. Cm nhn ny c th xoa du phinmun bng cch nh bt nguyn nhn gc r ca n, vn l nhng bm chpca chng ta vo nhng g khng c tht v khng ng tin cy nh th nc thc v chc chn. C th chng ta bun v phi i ph vi nhng svic m mnh khng mun. Cm gic v thng v nhng iu ny lm tiutan v nh bt nng lc ca ni bun.

S v thng ca phn khch. Suy ngh v v thng cng c th gip tathot khi s kch ng thi qu. V d nh chng ta nhn c tin bo vmt vi tin v cng may mn. Thay v bn ng phng ln trong tm ta thta phi nh rng hon cnh l tm thi. Nhng nghin cu theo di nhngngi trng s ti Hoa K trong vi thp k va qua l rt r rng. Chngcho thy vic trng x s hng triu la thng khng lm cho ngi trngs c hnh phc hn. Trong thc t, n em li nhiu au kh v muthun gia nh, kin tng, v tiu xi khng khn kho. Mt nghin cu thyrng nhng triu ph tc thi khng hnh phc hn nhng nn nhn mi b


38/306

tai nn.Khi chng ta cht, iu duy nht ta s mang i l nhn bit tm linh m mnh thu c v nghip, thi quen chng ta gieo trng trong dng tm thcmnh trong lc cn sng. Hoc chng ta hng th mt cuc sng giu c,danh vng, tt p, trng th, v nhng khoi lc nhc dc hoc phi chung s ngho kh, che m, xu x, cht yu v au kh khng thch ng.

Ngi Shantideva vit:

Mt ngi thc dy sau mt gic m hoan h ko di mt trm nm.Ngi khc cng thc dy sau mt gic m hoan h ch ko di trong chclt.

Nhng khi c hai cng thc dy, nhng kinh nghim hoan h ca h s tanbin.Vo lc cht cng s nh vy, d ngi ta sng th hay cht non.

Con ng n nhn thc cao hn. Nu nhng thin gi chng ta c kinhnghim, s suy nim v v thng c th dn n trng thi tnh gic suthm nht, l chn l ph qut, bn tnh gic ng. Ngi Milarepa k linhng g xy ra cho Ngi:

Hong s bi ci chtTa chy vo ni.Thin nh v nhng bt nh ca ci cht,Ta nhn ra trng thi bt t, bn tnh bm sinh.

Gi y Ta hon ton khng cn s hi ci cht.

Nu nhn ra chc chn phi cht v tnh v thng ca nhng i tng tinhthn, mi thi quen tinh thn khng lnh mnh lin quan n chng s lngdu. Tm chng ta s tr nn rng m hn thay v bm chp, bung x hnthay v b buc, an nh thay v bn chn, an bnh v ha hp thay v xungt v hn lon, tnh thc thay v v minh, v tr tu thay v m lm. Ton

b cuc sng chng ta hot ng thng qua nhng thi quen ca hnh vi qukh ca mnh, s c thay i t bnh hon, khng lnh mnh thnh mtngi trng kin v lnh mnh. V Thy Putawa khuyn:

Chng ta hy ngh v s bt nh ca thi im cht,Mt cm gic v ci cht bt nh s khi ln trong chng ta,Do vy chng ta trnh xa nhng hnh ng xu xa s khng kh khn gV t mnh cam kt vi nhng hnh vi o c.


39/306

Nu hiu s v thng v cm nhn c n trong tm mnh, th khng cmc ch no qu cao vi chng ta. Tt c nhng n lc tm linh s mnhm v dn chng ta n mc tiu ch thc. Nhng cm xc tiu cc cachng ta s ri i. V tnh thng, tr tu, nhng phm tnh thanh tnh catht tnh chng ta s ta ra v chiu sng mi s.

Do vy, chng ta phi cm n s v thng! Cm n n hu ca n, nhngau kh ca cuc sng s chm dt nu chng ta n lc ng, v s ban

phc s c c hi chuyn ha s hin hu ca chng ta thnh cuc snglm ngi qu bu.

---o0o---

CUC SNG C TO RA BI LUT NHN QU

Mt trong nhng thi thc mnh nht thc hnh tm linh c bit lchng ta s gt hi kt qu t bt c nhng g ta lm v suy ngh. y lngun gc ca nghip.

Karma (nghip) tr thnh mt khi nim ph bin phng Ty, nhngdng nh nhiu ngi ngh n m ch nh mng hoc mt s loi trng

pht m h phi chp nhn. , th y, n l nghip ca ti, ngi ta thnhthong th di khi i mt vi bt hnh.

y l mt nhn thc sai lm. Trc ht, nghip khng ch l xu. N linquan n mi hnh ng c ch nh, tch cc v tiu cc, gy ra hnh phccng nh au kh.

Th hai, karma khng phi l s phn, cng khng phi l s trng pht pt ln chng ta bng mt s tc nhn bn ngoi. Chng ta to ra nghip chochnh mnh. Nghip l kt qu ca s chn la m mnh to ra tng lc trongmi ngy. Nh Ngi Walpola Rahula vit, L thuyt ca nghip l l thuytca nhn qu, ca hnh ng v phn ng, c hai, chng th lm g vi nim phn xt hoc thng v pht. Mi hnh ng t nguyn u sinh ra

nhn hay qu. Kt qu ca nghip l kt qu ca nhng g gieo trngtrong dng tm thc vi hnh ng v phn ng ca chng ta.

Quan im m chng ta ch ngi ch i tc ng ca nhng hnh ng to trong qu kh l mt s hiu sai. Nh lm vic thin ngay by gi dtrong ngn ng, tng, hay hnh ng chng ta to ra nhng thinnghip v c th xa b nghip bt thin v nh hnh li cho tng lai. Mt


40/306

khc, nu tip tc lm nhng hnh vi bt thin, chng ta c th tiu hy haylm gim n mc ti thiu nhng hnh ng tt ca chng ta trong qukh. Tht phn khch khi mnh ang ch ngi ca ngi li xe!

Khi i qua ngng ca ca ci cht, nghip chnh l tt c nhng g chng tamang theo. Nhng th khc chng ta tn hng trong cuc i ny sc li pha sau. Nh c Pht ni:

Khi n lc, nu mt v vua phi cht,Tt c ti sn, bn b v thn quyn cng chng theo c.Con ngi d i u v u

Nghip qu ging nh ci bng lun theo hnh.

Nghip l th duy nht c gi tr trong vic xc nh ti sanh ca chng ta,

kip sau khng quan trng nhng hu qu ca khuynh hng nghip s cth ha nhn thc ca chng ta. c Pht ni:

Nh hnh ng o c, ngi ta kinh nghim hnh phc.Do hnh ng bt thin, ngi ta kinh nghim au kh.Vy nhng kinh nghim ny l nghip quCa nhng hnh ng thin v bt thin.

Nu hiu v tin vo nghip, chng ta s mun tn dng khonh khc hin ti ci thin nhng kip sp ti ca mnh. V nhng d nh s dn n hnh

ng v li ni, chng ta s mun lm vic da trn thi tinh thn mbo rng chng an bnh v hoan h. Chng ta s mun dng nhng t duytiu cc trc khi chng i qu xa. Bi v nu tht s tin vo nghip, chngta s khng bao gi dm t tha mn trong bt k tiu cc no, v ta skhng mun c lm hi chnh mnh. Nu chng ta c tham gia vo cchot ng bt thin th ch l do chng ta khng hiu v khng tin vonghip qu.

Ci thin nghip ca chnh mnh cng cho ta c hi ci thin th gii vinhng th m chng ta ang ni kt. C th chng ta ngh rng nghip ca

mnh ch lin quan n mnh. Tuy nhin trong thc t, l nghip chungcng nh nghip ring. Nghip c nhn l cho thn th v kinh nghim ringca c nhn ta. Nghip chung l nghip chng ta chia s vi nhng ngim chng ta ni kt. Cng thn cn vi nhng ngi khc chng ta cngchia s nhiu vi h. Nghip chung l nguyn nhn nhiu ngi cng chia snhng kinh nghim v nhn thc ging nhau. Vy, nh pht sinh nhnghnh ng tch cc, chng ta c th gip nng cp nghip chia s ca mnh.


41/306

Chng ta l nhng thin gi cng hng mnh bao nhiu th chng ta cng cth gip ch trong mi lin quan ny.

Hiu c nghip hot ng chi tit nh th no l iu ct li cho li chca chnh chng ta v ngi khc.

---o0o---

GC R CA NGHIP L S CHP NG

Nghip l hnh ng t nguyn khi ln t mc ch tinh thn. Do , tmc vai tr ni bt trong nghip v c nng lc pht sinh kt qu (Phn, phala,qu) hay s chn mui (Phn, vipaka).

Trc khi chng ta c th nhn thc vi mt tm ton gic, th nghip l mt

s kin ca i sng. Chng ta to ra n vo lc nhn thc nhng i tngtinh thn nh nhng thc th hin hu thc s. Nhn thc mt i tng lc tht, l thc th hin hu thc s tch khi tm ta c gi l s nhnthy vi mt ci ti. Nh chng ta bn lun trc y, cch nhn thcs vt ny gi l chp ng. Trc ht, chng ta bm chp vo bn ngca thn v tm mnh nh ti, v sau vo bn ng ca ngi khchay s vt nh ci ny, ci kia, ci bn, bn b, v.v...

Khi ta hiu nhng kt tp, hay nhng nguyn t o tng v nhn dng

chng l Ti, iuca c nhn8

ny c gi l bm chp vo bn ngca c nhn. Hiu r nhng i tng thn th, cm nhn, cm gic, vhin tng l c tht hay bn vng c gi l bn cht ca hin tng.Bm chp vo bn ng l gc r ca nghip.

Mi s xut hin trong th gian u kt qu t nghip to ra do tm nhnthc v tng tc vi nhng i tng tinh thn nhng khi nim, cmnhn, cm gic, v mi hin tng xut hin trong tm thc tnh gic cachng ta. Nhng i tng vt cht m chng ta nhn thc khng nht thitc to ra bi nghip c nhn ca chng ta. M n ty thuc vo vic

nhng i tng ny tr thnh ngun kt qu trong cuc sng chng ta nhhnh phc hay au kh.

---o0o---


42/306

NGHIP HNH THNH NH TH NO?

Nghip bc l khi tm l bm chp ca chng ta kch ng mt thm kht(Phn, trishna, kht) vo i tng bm chp. S thm kht m ch khngnhng mt thm mun hoc b thu ht vo mt i tng m cn hng timt bn ca s thm mun thng hay ght. C hai thng v ght htcht vo s bm chp tinh thn ca chng ta, m, ln lt khi s mt qutrnh nhm ln (hay si - v minh), tham lam, v gy hn (hay th hn), c

bit l ba cm xc phin no hay ba c. Do vy chng ta hnh thnh nghipchng qua ba ca thn, khu, ca mnh. Chng c kt ni vi nhngca v chng ta biu l mi vic mnh lm qua chng thn, khu, . S tintrin ca nhng s kin ny bt ngun t chnh nhn thc tinh thn cachng ta, chu trch nhim cho mi thn, khu, xu ca mnh. Nh NgiGampopa ni, Gc r ca mi li lm v au kh l s bm chp vo bn

ng. Lun Abhidharmakosha (A T m) ni:

nh l nghip ca tm.Thn v khu [hnh vi] l nghip c to ra bi nh . 9

D khng gip vic pht sinh ra nghip, chng ta c th chn la gia hnhphc v au kh v c th chn thc hin hnh ng tch cc hay tiu cc,khin pht sinh nghip tt hay xu. Nhng bn vn ca o Pht trnh bymi thin hnh v mi bt thin hnh, hay nghip m chng ta to ra bngthn, khu, ca mnh.

Ba hnh ng bt thin ca thn l (1) st sinh, (2) trm cp, (3) t dm.Bn hnh ng bt thin ca ng l (1) ni di, (2) ni chia r, (3) ni lith tc, (4) ni chuyn phim v ngha. Ba hnh ng bt thin ca l (1)tham, (2) sn ( nh gy hi), (3) si (quan im sai lc t kin).

Mi thin hnh bao gm vic t b mi hnh ng bt thin, bao gmnhng hnh ng ca thn (1) bo v cuc sng ngi khc, (2) lm victhin, v (3) theo ui phm hnh o c trong sch; nhng hnh ng cang l (4) ni s tht, (5) lm ngi khc ha gii, (6) ni li d nghe, v (7)lm tha mn ngi khc bng li l y ngha; v nhng hnh ng thuc c rn luyn trong (8) b th, (9) t-bi, (10) v chnh kin.

Tuy nhin, yu t quan trng nht trong vic quyt nh nghip qu c oc hay khng l nh hay ng c ca chng ta. Ngi Je Tsongkhapa ni,Ging nh nam chm t nhin lm ming st chuyn ng, v vy vic tp


43/306

trung vo nh, mt s kin tinh thn, s l nguyn nhn v cm hng chotm b thu ht vo nhng t duy thin, bt thin hay trung lp.

Nu nh ca chng ta b nh hng tri buc ca ba c tham, sn, v si,th bt c lm g, ni hay suy ngh u sinh ra nghip bt thin v gt hi huqu bt hnh. T Long Th ni:

Nghip to ra bi tham, sn, v si l bt thin,Nghip bt thin sinh ra mi au kh,Cng nh b sinh vo nhng ci thp.

Tri li, nu ng c l lng t bi, v ng, rng lng, v tr tu inghch vi ba c th bt c nhng g chng ta ni, lm, v suy ngh uto ra thin nghip v tng lai chn chn s may mn. T Long Th ni:

Nghip sinh ra khng do tham, sn, v si l thin nghip,Thin nghip khin ti sanh vo nhng ci hnh phcV lin tc c sinh ra vi mi hnh phc.

Nu nh hp, nghip ca chng ta cng s nh vy. V nu nghip ltrung lp, chng ta hnh thnh nghip trung lp, khin sinh ra kt quchng phi hnh phc cng chng phi khng hnh phc v cng gy tisanh vo ci chng cao cng chng thp.

Mt s ngi c th t hi ti sao i khi chng ta thy ngi tt b au khv ngi xu li thnh vng. Cu tr li l khi no hot ng ca nhngnghip khc nhau chn mui. Mi ngi chng ta to ra v s nghiptrong v lng kip ca mnh. Mi hnh ng m chng ta biu l u lidu vt trong tm nn tng ca dng tm thc mnh 10 . Tm nn tng (Phn,Alayavijnana; Tng, kunzhi, Kun gZhi A li da thc) l mt trng thitrung tnh, khng hot ng, v v thc ca tm, nn tng ca kinh nghimsinh t. Nhng khun mu nghip khc nhau li du n trong tm nntng tr thnh ng lc chc chn em li kt qu trong nhng kip tnglai. Nhng kt qu ny d l nhng kinh nghim tch cc, tiu cc hay

trung lp u l s chn mui ca nhng ht ging nghip m chng ta gieo trng trong tm nn tng ca mnh, trong tin trnh hot ng t nhinv kt qu ca n. c Pht ni:

Tm nn tng ging nh i dng, vNhng c tnh ca nghip th ging nh nhng cn sng.


44/306

V th ngi xu hng thnh cng l do s chn mui ca mt s hnhng tt trong qu kh, trong khi ngi tt th li gp nhng kt qu ca mts hnh ng tiu cc trong qu kh. Nhng khi nhng nghip c th nyang chn mui, du n ca nhng nghip khc vn in trong tm nn tng vs vn sn sng.

Vy nghip chn theo th t no? Quy lut chung l nhng nghip hngmnh, mnh lit v nghim trng nht s chn mui trc tin. Tip theo lnhng nghip m ta to ra vo gi khc quan trng ca ci cht. Th ba lnhng nghip chng ta s dng nhiu thi gian v quen thuc nht. Sau ,nghip s c kinh nghim theo th t thi gian, bt u bng ci chng tato ra trc. V th chng ta s kinh nghim mt s nghip qu trong kipny, mt s trong kip ti, v nhng nghip kia trong bt k cc kip sau .

Ngay c khi chng ta c nghip v nh, chng ta khng cm thy s hindin ca chng, v hu ht chng ang dng ng ngm v cha chn.Nhng khi thi khc ca mt nghip no chn mui, n s tr nn hiulc v chng ta s kinh nghim hu qu ca n trong cuc sng mnh.

Nhng bn vn ca o Pht a ra php loi suy ca mt ngi b mt loichut c c no cn phi, nu b cn vo ma ng th cht c khngtc dng. Nhng trong ma xun, khi ngi nghe ting sm st (thngxy ra lc thay i ma), cht c s hot ng - ngoi tr vic p dng mts gii c. Do vy, nghip qu ca chng ta chc chn s chn mui khithi khc n nu chng ta khng lm g chng li chng. Th nn, c

Pht ni:

Nghip [vi phm] bi thn ngiS chng bao gi tiu tan thm ch trong mt trm kip.11

Khi hon cnh v thi im xy n,Kt qu ca n chc chn s chn.

Tuy nhin, nu chng li v tnh ha nhng nghip tiu cc ca mnh, chngta c th chuyn i, lm gim, hay hon ton loi b chng. Mt nghip

tch cc rt mnh c th xa sch nhiu nghip tiu cc. ng c cng mnhlit v thanh tnh, th hiu lc nghip tch cc ca chng ta cng mnh.Chng ta khng nn nh gi thp kt qu ca nim sinh ra. c Pht ni:

S thc hin mt hnh ng cng c rt nhTrong ci k tip s em li hnh phc to ln


45/306

V hon thnh nhng mc ch v i,Ging nh ht ging sinh ra rt nhiu v ma c thu hoch.

Tuy nhin, iu ngc li cng ng. Mt hnh vi rt xu c th lm gimbt hoc xa sch nhng hnh vi tt kia.

Mc d ng c l iu quan trng nht, hiu lc ca mt nghip c thcng ph thuc vo vic n hon tt cha, c ngha l liu n tri qua bngiai on sau cha. Chng hn nh hot ng t thin. u tin chng ta

phi c ci g cho i. Ci c xem nh l i tng (hay nn tng)ca nghip. Sau chng ta cn ng c quan trng thc s. Th ba l phicho tht, c xem nh l s thc hin. Khi mn qu c nhn, l shon tt. Bt c hnh ng no bao gm bn giai on ny l mt nghipc to thnh y .

Chui nghip nhn qu ny tri rng bt tn v khng gii hn. Mt nghipn l c th gy ra nhiu kt qu. Mt kt qu n l c th cng l sn

phm ca v s nguyn nhn v iu kin nghip. Trong lc kinh nghimkt qu ca mt nghip, chng ta s to ra nhiu nghip nhn qu khc.Trong khi kinh nghim qu ca mt nghip chng ta s pht trin nhiunghip nhn qu mi. Mi phng din v mi khonh khc trong cucsng c chng ta to ra v duy tr bi mt mng li phc tp ca duynsanh c ngha mi s trong hin hu u ni kt vi nhau, xut hin v hotng ty thuc ln nhau.

---o0o---

VT LN NHN QU NGHIP BO

Ngay by gi, nghip l mt s kin ca i sng. Tuy nhin, mc ch tihu l vt ln nghip. iu ny xy ra khi chng ta nh thc trng thiton gic v khng cn bm chp vo bn ng. Khi gii thot khi lutnhn qu nghip bo, chng ta t do gip v s chng sanh trong v scch, v c s ton gic bit chnh xc mi c nhn chng sanh cn g v c

nng lc xut hin trong bt c thn tng v m thanh no ch li nht.

Cch vt ln nghip qu l qua con ng ca nghip tch cc. Cng to rathin nghip, chng ta cng gt hi an bnh v hoan h, v cng an bnh,hoan h chng ta cng to ra an bnh v hoan h thm ch ln hn. S tin

b ny lm lng i s tri buc ca vic chp ng. Cui cng, chng tathong thy c tnh quang minh tht s ca tm mnh. Nu hon thin


46/306

c nhn thc ny chng ta s nh bt gc r ca s chp ng v tr nnhon ton tnh thc. Trong cch ny, con ng ca thin nghip dn dtchng ta chng phi t mt s trng thi ngoi kia m i ti ngay s an

bnh v hoan h hin din mi lc trong tt c chng ta.

---o0o---

C PHI CUC SNG L MT O NH?

Mt s gio l ni rng cuc sng l mt o nh; nhng gio l khc nirng n c to ra bi nghip. Vi nhng v Thy gic ng vt ln siu khin ca lut nhn qu, th th gian xut hin nh mt o tng, khng

bn vng hay c tht. Vi cc Ngi, v mi s xut hin u l mt o nhth c l do g bm luyn v th hn?

Tuy nhin vi a s chng ta, cuc sng xut hin v hot ng nh c thtv bn vng. Chng no chng ta cn hot ng qua lut nhn qu, chng ta

phi i theo quy lut tuyt i chnh xc ca n. Hin tng c v hin huv lin tc v nhng khuynh hng nghip ca chng ta. N ging nh mtgic m; v chng ta ng nn tin n l tht, gio l o Pht ni rng ci thgian l s to tc ca tm. Nhng, chng ta c th t hi lm sao tm ta lic th to ra mt ngn ni vng chc trc mt mnh. N l khi nim vngn ni m tm to ra. Nu khng c tm, - th d c ni hay khng nim, tn gi, hay t duy v ngn ni c hin hu hay khng u s khng

xy ra. Vy, nim hay vic nh r ngn ni l mt to tc ca tm. cPht ni trong Kinh Karmasahtaka:

Nhiu nghip khc nhauTo ra nhiu ci khc nhau.

c Pht ni trong Kinh Mahakarunapundarika:

Th gian c to ra v xut hin bi nghip.Chng sanh do nghip to ra.

H l nguyn nhn ca nghip.H c c nhn ha bi nghip.

Lun Abhidharmakosha(A T m) ni:

S a dng ca th gian c sinh khi t nghip.


47/306

Mt s ngi c th t hi: Nu cuc i l mt o nh, vy quan im cgng ci thin hon cnh chng ta l g? Xt cho cng, cuc sng chng tac t cn bn trn s phn ng v phng chiu ca nhng thi quen tinhthn mnh, m trong chn l th khng c thc ti. Tuy vy, chng ta phi cgng ci thin cuc sng nh huyn ca mnh. Nu khng th chng ta s bnhng s kin nh huyn lm mo m. V khng nhn ra chng l nhhuyn, chng ta b au kh nh th chng c tht.

S Quan Trng Ca Vic Hiu c Nghip Qu

Khi thc s hiu c nghip, chng ta s khng t cho php mnh hngth hnh vi khng lnh mnh d tm thng nht. Thay v ch i nhng s

bt tnh chng ta mang trong dng tm thc th hin ra bn ngoi v tothnh tnh trng hn n trong cuc sng, chng ta nn bt u dn dp

chng ngay t by gi.Trong tu vin ca ti Ty Tng, trc thi ti c mt v thy v i c

bit l Khenpo Damcho. Lc cn nh, Ngi rt kh nh bi hc ca mnh.Mt ngy n, thy Ngi ngi pha trc yu cu Ngi lp li sau thy mtcu n gin mt trm ln m v thy v ngi mi tu thay phin nhau c.Khi h kt thc, v thy yu cu Ngi t mnh lp li ton b nhng Ngikhng th nh. Do v thy bo Ngi tng cu mantra ngn ca c PhtTnh ha mt trm ngn ln. Ngay khi hon thnh, tr nh Ngi hon tonthay i v nhng bi hc tin trin rt tt. Ngi ln ln tr thnh mt trong

nhng hc gi thng minh ni bt nht thi by gi. Ti sao? Vic tngnim mantra to nghip tch cc tiu dit nhng nghip xu che m tr nhca Ngi.

Chng ta cng c th thay i nghip ca mnh vi n lc ng n. iuthen cht l rn luyn tm i t nghip xu n nghip tt v hon thin, l s gii thot hon ton khi mng li nghip ca o tng. Mt khi

bt u nm mi v ca kt qu m chng ta n lc t c, lng tin vonghip v s thin nh ca chng ta s tng trng v c thit lp vngchc su trong thm tm ta.

---o0o---

CUC I TH Y RY AU KH

Tt c chng ta u mong c c hnh phc. Nhng chng no m ta cnbn tm nhiu v sinh t, cc hot ng ca th gian phm tc, chng ta s


48/306


49/306

ht thuc l em li ung th phi. iu ny gi l au kh pht sinh dothay i (hoi kh).

Thm ch mt bnh din su hn l s au kh trn khp (hnh kh).Loi au kh ny vn c sn trong nm un (nm thnh phn ca s hinhu c nhn con ngi: sc, th, tng, hnh, v thc), trong khng c gc tha mn tht s. Theo li ni ni ting ca c Pht: Mi s chp thnh l i tng cho s thay i v hoi dit, S vt c hpthnh l nhng g xut hin t nguyn nhn v iu kin. Chng c tora bi nhng nguyn nhn v iu kin, nhng nghip khng lnh mnh cakhi nim nh nguyn v cm xc phin no, c iu kin ha v iukhin bi au kh.

S au kh trn khp trong cch hon ton thm nhun th gian khin chng

ta tr nn t lit vi n. Mt phn ca nhng l do khin chng ta khngnhn ra n l khng tnh gic v bt c hnh nh no ca cuc sng v khngc g so snh vi chnh mnh.

Do vy, chng ta hy xem xt hon cnh ca mnh t vin cnh ca chthin. Trong quyn sch Hnh Trnh Gic Ng ca ti, ti a ra mtminh ha n gin: Hy tng tng chng ta c mt thn nh sng cuvng ging nh nhng sinh linh trong ci tri. N l mt thn nh sng phivt cht cho chng ta bay bt c lc no khp h khng. Khng c bng tiquanh chng ta v khng cn nh sng ca mt trng hay mt tri, v nh

sng ta ra khp khu vc quanh chng ta. Khng c p lc hay au n thnth, v thn chng ta l phi vt cht, v hnh, v bt hoi. Chng ta hngth n trong nhiu nm. Ri mt ngy no , thn nh sng ny t nhinthay i thnh mt thn bng xng, tht, v mu c che ph bng mt tida v y dy mi loi u trc. Chng ta khng th di chuyn ngoi trvic i bng hai bn chn tng bc mt. Chng ta khng th thy bt c gnu khng c mt ngun nh sng. Chng ta c th d dng b va chm, vra tng mnh, b xuyn thng, hay b ct ri, khng bao gi lnh ln hay ili c, nu khng lun cn thn trng chng, trnh n, v vt qua mi

th. iu ny s l mt dng qu mc au kh.L d nhin, hnh phc ca ch thin khng th so snh vi h lc ca trngthi ti thng. V h vn hin hu trong lun hi, ch thin chc chn phiau kh. Khi thin nghip ca h sp , h cht trong ni lo s khngkhip v cm thy tng lai au kh ang ch i h trong ln ti sanh ktip vo mt trong nhng ci thp.


50/306

Chng ta phi nh o Pht dy rng tt c chng sanh trong tht tnh cah u c Pht tnh. Tnh gic ng l mc tiu nhn ra qua nhiu loirn luyn khc nhau nh thin nh. Nhng vi a s chng ta, Pht tnh

b che ph bi nghip hn lon bm cht vo s chp ng v lm trm trngthm bng nhng cm xc phin no. Nh mt kt qu, chng ta ri vonhng cn c mng la gt ca nhm ln v au kh, b sa ly, lang thangkhng ngng ngh trong su ci, nh mt bn xoay gm quay lin min.c Pht ni:

Do v minh, tham lam, v thch hpTrong ci tri, ngi v ba ci thp13

Nm chng sanh quay trn mt cch in r,ci14

Ging nh bn xoay gm quay trn.

Nh mt con ong bay vng quanh mt cn phng ng kn, chng ta s bti sanh vo nhng ci khc nhau ty thuc c tnh u th ca thi quennghip cho n thi im .

1. Nu tm chng ta b s cm th v tc gin thm nhp, th vo lc chtnhn thc ca chng ta s xut hin trong thn tng ti sanh a ngc. Bthiu t v lnh cng, au kh v phin mun, b p bc v gy hn nhng c tnh ca ci a ngc s thnh cuc sng ca chng ta.

2. Nu chng ta keo kit v bn xn th sau khi cht s nhn thc chnh mnh

b sinh vo ch ngho kh, b hnh h bi i, kht, v thiu thn c ngyln m l nhng c tnh ca ci ng qu.

3. Nu tm thc v hnh ng ca chng ta b v minh v ngu n thmnhp, chng ta s nhn bit mnh b a vo ci sc vt v cn trng. Chngta s b au kh v no lon, hnh h, n l, v b git tht l kinh nghimca ci sc sanh.

4. Nu y dy ghen t, chng ta s nhn bit mnh b ti sanh vo ci canhng sinh linh hay gy chin, hay bn thn (a tu la), , b thc y bis hi v k th, chng ta s lun b li ko vo nhng mu , v giaochin.

5. Nu kiu ngo ghi du vo t tng v hnh vi th vo lc cht chng tanhn bit s xut hin nh ch thin ci thin ng, chng ta s lng

ph thi gian trong nhng s gii tr y vui thch cho n khi cht v b avo nhng ci thp.


51/306

6. Nu tm thc v hnh ng chng ta c c tnh ha bng tham dc vbm luyn, chng ta s

Documents

Chet an Binh Tai Sinh Hanh Phuc - Harold Talbott - Tue Phap Dich