Chương 5. NHÖÕNG DAÁU HIEÄU CUÛA THAÛM THÖÏC VAÄT»«ng nhiệt đới /Chuong 5... · naèm trong giôùi haïn sinh thaùi, hay chính xaùc hôn laø bieân ñoä quaàn

11/11/2009 1

5.1. GIỚI THIỆU CHUNG

Quần xã thực vật bao gồm nhiều nhiều dấu hiệu khác nhau.

Chúng phản ánh những khía cạnh khác nhau của cấu trúc

và hoạt động của quần xã.

Chương 5. NHÖÕNG DAÁU HIEÄU CUÛATHAÛM THÖÏC VAÄT

11/11/2009 2

Trong chương 5 chúng ta xem xét ba vấnđề sau đây:

1. Những dấu hiệu mô tả thảm thực vật và các đơnvị của chúng.

2. Quan hệ giữa những dấu hiệu của thảm thực vật.3. Một số phương pháp đánh giá định lượng quần

xã thực vật.

Chương 5. NHÖÕNG DAÁU HIEÄU CUÛATHAÛM THÖÏC VAÄT

11/11/2009 3

5.1. Những dấu hiệu mô tả loài cây riêng biệt

Thảm thực vật có rất nhiều chỉ tiêu cần môtả và đo đếm, nhưng ở đây chỉ trình bày mộtsố chỉ tiêu được các nhà lâm học sử dụngrộng rãi. Tuomikoskii (1942) đã phân chia những dấuhiệu của thảm thực vật thành 3 nhóm nhưsau:

11/11/2009 4


1. Nhöõng daáu hieäu moâ taû treân caùc oâ tieâu chuaån rieângbieät

2. Nhöõng daáu hieäu moâ taû caùc ñôn vò phaân loaïi3. Nhöõng daáu hieäu moâ taû nhaèm so saùnh giöõa caùc kieåu

thaûm thöïc vaät.

11/11/2009 5


Tại sao nhà lâm học cần phải phân biệt cácdấu hiệu theo 3 đơn vị phân loại thảm thựcvật?

• Bởi vì những dấu hiệu của ô mẫu khônggiống với những dấu hiệu của các đơn vịphân loại, mặc dù giữa chúng có một số dấuhiệu giống nhau.

11/11/2009 6


Theo Tuomikoskii (1942), mỗi loại dấuhiệu của một nhóm cũng có thể được chiathành 2 loại:Những dấu hiệu thuộc về các loài riêng biệt.Những dấu hiệu thuộc về quần xã.

11/11/2009 7


Các nhóm có thể nhận biết thông qua 4 loại dấu hiệu khác nhau:

a. Những dấu hiệu của hệ thực vật.b. Những dấu hiệu định lượng.c. Những dấu hiệu về chất (định tính).d. Những dấu hiệu về sự phân bố.

11/11/2009 8


Bảng 5.1 tóm tắt những dấu hiệu được sửdụng để mô tả ô tiêu chuẩn, các đơn vịphân loại và các kiểu thảm thực vật.

11/11/2009 9

11/11/2009 10


Những phần 5.2-5.4 sẽ phân tích những dấuhiệu mô tả ô tiêu chuẩn, các đơn vị phânloại và các kiểu thảm thực vật.

11/11/2009 11


1. Söï coù maët cuûa loaøiSöï coù maët cuûa loaøi trong quaàn xaõ chæ ra raèng laäp ñòa naøynaèm trong giôùi haïn sinh thaùi, hay chính xaùc hôn laø bieânñoä quaàn xaõ cuûa loaøi naøy.

2. Chæ tieâu ñoä phong phuù cuûa loaøiMoät laø, theo nghóa roäng, noù bieåu thò khoái löôïng cuûa loaøitreân oâ maãu. Ví duï: soá löôïng caù theå, ñoä che phuû, troïnglöôïng, theå tích... Hai laø, theo nghóa heïp, noù cho bieát soá löôïng caù theå cuûaloaøi.

11/11/2009 12

Caùc soá ño ñoä phong phuù của caây gỗ:

Maät ñoäTroïng löôïng hoaëc khoái löôïngÑoä thöôøng gaëp (F)Ñoä che phuû


11/11/2009 13

Caùc soá ño ñoä phong phuù của caây gỗ:

Maät ñoäÑoä thöôøng gaëp (F)Ñoä che phuûTieát dieän ngang thaân caâyTheå tích thaân caâyTroïng löôïng hoaëc khoái löôïng


11/11/2009 14

Caùc soá ño ñoä phong phuù của caây buïi:

Maät ñoäÑoä thöôøng gaëp (F)Ñoä che phuûTroïng löôïngChiều cao thân cây


11/11/2009 15

Caùc soá ño ñoä phong phuù của thaûm coû:

Maät ñoäÑoä thöôøng gaëp (F)Ñoä che phuûTroïng löôïng


11/11/2009 16


11/11/2009 17


• Một số lưu ý:(1) Mặc dù những chỉ tiêu biểu thị độ phong phú của

loài có quan hệ chặt chẽ với nhau, nhưng mỗichỉ tiêu có ý nghĩa khác nhau. Độ che chiếu có ý nghĩa lớn hơn độ che thực vềmặt sinh thái.Chỉ tiêu trọng lượng của loài cho biết loài sửdụng không gian nơi ở với cường độ mạnh đếnmức nào.

11/11/2009 18


Mật độ của loài là chỉ tiêu dễ đo đạcnhưng kém ý nghĩa nhất. Độ thường gặp cũng là một chỉ tiêu dễ đo đạc và thường được sử dụng nhiều trongphân loại quần xã.

11/11/2009 19


(2) Tất cả những chỉ tiêu thuyết minh độphong phú của loài chỉ có ý nghĩa khi đặtchúng trong quan hệ với số lượng và kích thước ô mẫu nhất định.

(3) Khi độ phong phú của loài được tính theonhững chỉ tiêu khác nhau, thì vai trò củaloài cũng được đánh giá khác nhau.

11/11/2009 20


Vì thế, để đánh giá chính xác độ phong phúcủa loài, chúng ta nên sử dụng một chỉ tiêutổng hợp.Dưới đây giới thiệu ba chỉ tiêu tổng hợpdùng để đánh giá độ phong phú của loài.

11/11/2009 21


(a) Chỉ số Kayama

11/11/2009 22


(b) Chỉ số của Curtis và McIntosh (IV)

11/11/2009 23


Độ thường gặp tương đối (F%) của mộtloài là tỷ lệ phần trăm độ thường gặp củaloài so với tổng độ thường gặp của tất cảcác loài trong quần xã. Mật độ tương đối (N%) của một loài là tỷlệ phần trăm số cá thể của loài này so vớitổng số cá thể của tất cả các loài trongquần xã (ô mẫu).

11/11/2009 24


Độ ưu thế tương đối (G%) của một loài làtỷ lệ phần trăm tổng tiết diện ngang thâncây của loài so với tổng tiết diện ngangthân cây của tất cả các loài trong quần xã(ô mẫu). Tổng cộng (F% + N% + G%) = 300%.

11/11/2009 25


• Chỉ tiêu IV có một số nhược điểm sauđây:

• Một là, giá trị IV thay đổi tùy theo số lượng và kích thước ô mẫu.

• Hai là, giá trị F% chỉ có ý nghĩa khi phânbố cây trên mặt đất là ngẫu nhiên.

11/11/2009 26


• Ba là, chỉ tiêu IV không thể tính được chotừng ô mẫu.

• Nói chung, những nhược điểm của chỉ tiêuIV chính là do hạn chế của phương phápxác định độ thường gặp loài.

11/11/2009 27


(c) Chỉ số quan trọng của Thái Văn Trừng vàVũ Tự LậpTheo Thái Văn Trừng và Vũ Tự Lập (1970 -1978), vai trò của các loài cây gỗ có thể đượctính bình quân từ 3 tham số:Mật độ tương đối (N%)Tiết diện ngang thân cây tương đối (G%)Thể tích thân cây tương đối (V%).

11/11/2009 28


Chỉ số quan trọng của Thái Văn Trừng vàVũ Tự Lập

11/11/2009 29


Những ưu điểm• Trước hết, cả ba chỉ tiêu (N%, G%, V%)

đều được đo đạc và tính toán dễ dàng.• Hai là, giá trị của ba chỉ tiêu (N%, G%,

V%) có thể được tính toán từ mọi kích thước ô đo đếm.

11/11/2009 30


• Ba là, vai trò của các loài có thể đượcđánh giá và so sánh không chỉ trên từng ô mẫu, mà còn trên nhiều ô mẫu.

• Bốn là, vai trò của loài vẫn được đánh giáchính xác từ những ô mẫu điển hình.

11/11/2009 31


Nhược điểm• Một là, vai trò của loài thay đổi tùy theo

số lượng và kích thước ô mẫu. • Hai là, nếu sử dụng phương pháp rút mẫu

khác nhau, thì vai trò của loài có thể nhậngiá trị khác nhau.

11/11/2009 32


(4) Vai trò của loài trong quần xã phụ thuộckhông chỉ vào độ phong phú của nó, màcòn vào trạng thái sức sống của quần thểvà cá thể.

• Người ta phân biệt 3 cấp sức sống củaloài:

11/11/2009 33


• Cấp 3 (tốt) – đó là những cá thể trải qua toàn bộchu kỳ sống, ra hoa quả bình thường.

• Cấp 2 (trung bình) - đó là những cá thể có chu kỳ phát triển không đầy đủ, nhưng sinh sản vàphát triển tốt.

• Cấp 1 (kém) - đó là những cá thể có chu kỳ pháttriển không đầy đủ, các cơ quan sinh sản và pháttriển kém.

11/11/2009 34


(5) Hiện nay đang tồn tại những ý kiến trái ngược nhau về ý nghĩa của chỉ tiêu độ thường gặp.Một số tác giả cho rằng, độ thường gặpvừa là chỉ tiêu biểu thị độ phong phú củaloài, vừa biểu thị sự phân bố của loài trongquần xã.

11/11/2009 35


Trên thực tế, nếu chỉ dựa vào chỉ tiêu độ thường gặp, chúng ta không thể đánh giáchính xác mức độ phong phú và hình tháiphân bố của loài. Chỉ tiêu độ thường gặp (F) có ưu điểm lớnlà giá trị của nó được xác định nhanhchóng, dễ dàng và ở một mức độ nào đónó khá khách quan.

11/11/2009 36


Thật vậy, thông qua chỉ tiêu độ thườnggặp, chúng ta có thể nhận biết nhanhchóng loài cây quan tâm có mặt trong khuvực nghiên cứu hay không. Mặt khác, nếu một loài nào đó có xác suấtbắt gặp lớn, thì chúng ta dễ chấp nhận sựphân bố của nó trong quần xã là đồng đều.

11/11/2009 37


Chỉ tiêu độ thường gặp (F) cũng có một số nhược điểm:Một là, giá trị của nó phụ thuộc vào số lượng và độ lớn của ô nghiên cứu. Hai là, chỉ tiêu độ thường gặp chỉ có ý nghĩa khi phân bố của loài là ngẫu nhiên.

11/11/2009 38


Ba là, chúng ta khó xác định biến động của độthường gặp theo diện tích quần xã thực vật. Để tính được biến động của độ thường gặp, Greig Smith (1964) đề nghị tính độ thường gặpcục bộ bằng cách:Trước hết, phân chia đối tượng nghiên cứu thànhtừng khối. Sau đó, xác định độ thường gặp của loài trêntừng khối.Cuối cùng, tìm biến động độ thường gặp giữacác khối.

11/11/2009 39


• Theo Gleason (1922), giữa độ thường gặp (F) vàsố cá thể của loài (N) có mối quan hệ như sau:

trong đó:q = số ô mẫu nghiên cứu;N = tổng số cá thể trên các ô mẫu.

11/11/2009 40


• Theo Ashby (1935), Blackman (1935, 1942) vàClaphan (1936), giữa số cá thể bình quân (m) trên một ô mẫu và độ thường gặp F có quan hệvới nhau theo phương trình:

m = - loge (1 - F ) (5.5)

11/11/2009 41

5.3. NHÖÕNG DAÁU HIEÄU THUOÄC VEÀ OÂ MAÃU

Những dấu hiệu của ô mẫu (hay quần xãthực vật) bao gồm:

1. Heä thöïc vaät2. Ñoä phong phuù3. Phaân boá cuûa caùc loaøi trong quaàn xaõ4. Chaát löôïng cuûa quaàn xaõ

Daïng soáng (kieåu sinh hoaït)Vaät haäu hoïcCaáu truùc taàng thöù

11/11/2009 42


5.3.1. Những dấu hiệu về hệ thực vậtHệ thực vật biểu thị số lượng các loài câythống kê được trên các ô mẫu (đối tượngnghiên cứu). Đây là một chỉ tiêu quan trọng trong lâm học vàphân loại rừng. Bởi vì nó chỉ ra mức độ thuận lợicủa lập địa đối với sự phát triển của thảm thựcvật và sự giàu có về hệ thực vật của quần xã.

11/11/2009 43


Lưu ý rằng:Sự phong phú hay sự giàu có về hệ thực vật phải được tính trên những đơn vị diện tích nhất định.Về cơ bản, ô mẫu càng lớn thì số lượng loài câygặp được cũng càng lớn. Vì thế, dưới đây giới thiệu một số phương phápxác định mối liên hệ giữa số lượng loài với kích thước ô mẫu.

11/11/2009 44


(1) Phương pháp của Arrhenius. Theo Arrhenius (1921, 1922), quan hệ giữa số lượng loài với kích thước ô mẫu có thể được mô tả theo công thức sau đây:

11/11/2009 45


Từ công thức (5.6), lấy logarít hai vế ta có :

11/11/2009 46


(2) Phương pháp của Gleason. Theo Gleason (1922), giữa số lượng loài (Y) vàkích thước ô mẫu có quan hệ với nhautheo biểu thức:

11/11/2009 47


• Trong đó:A = diện tích của ô mẫu (nghiên cứu);B = tổng diện tích của các ô mẫu;C = tổng diện tích của đối tượng nghiên cứu;a = số loài bình quân trên 1 ô mẫu;b = tổng số loài trên tất cả các ô mẫu;c = tổng số loài trên toàn bộ đối tượng nghiêncứu.

11/11/2009 48


(3) Phương pháp của Uranov (1966). Theo Uranov, trong một quần xã có rấtnhiều vi môi trường, và số lượng vi môitrường ấn định số lượng loài. Từ đó Uranov đã xây dựng công thức tínhsố lượng loài phụ thuộc vào kích thước ô mẫu như sau:

11/11/2009 49


11/11/2009 50


5.3.2. Độ phong phúĐộ phong phú của tất cả các loài trongquần xã bằng tổng độ phong phú của từngloài. Mật độ của các loài là tổng mật độ củatừng loài trên một đơn vị diện tích.

11/11/2009 51


• Phân bố số cây của các loài trong quần xãcũng được xác định tương tự như phân bốcủa từng loài.

• Độ thường gặp của tất cả các loài là chỉtiêu ít được chú ý.

• Độ che phủ của tất cả các loài là phầnmười hay phần trăm diện tích mặt đấtđược các loài che phủ.

11/11/2009 52


5.3.3. Phân bố của các loài trong quần xãPhân bố của các loài trong quần xã thườnglà phân bố đồng đều, mặc dù từng loàiphân bố không đồng đều. Đặc điểm phân bố cây trên mặt đất đượcxác định thông qua tính các đặc trưngthống kê mô tả (giá trị bình quân, sai tiêuchuẩn, biến động, độ lệch, độ nhọn...).

11/11/2009 53


Để kiểm định dạng phân bố có thể dùng các môhình toán xác suất như phân bố Poisson, phân bốnhị thức, phân bố chuẩn...Từ phân bố của các loài trong quần xã có thểtính được sự kết nhóm giữa các loài. Trên cơ sở sự kết nhóm giữa các loài, chúng tacó thể phân chia các nhóm loài cùng chung sốngvới nhau, các tầng phiến và các nhóm sinh học...

11/11/2009 54


5.3.4. Những dấu hiệu chất lượng của quần xãNhững dấu này biểu thị ngoại mạo củaquần xã.Những dấu hiệu đáng quan tâmDạng sống ưu thếNhịp điệu biến đổi theo mùa (vật hậu học)Cấu trúc quần xã

11/11/2009 55


(1) Dạng sốngTheo E. Warming (1901), dạng sống hay kiểu sinh hoạt là tập hợp những nhóm cây, mặc dù có sự khác nhau về hệ thống phânloại, nhưng đều có chung khả năng thíchứng với những điều kiện sống nhất định, có sự tương đồng về cấu tạo, về chức năngsinh lý và tập tính sinh học.

11/11/2009 56


Những dạng sống phổ biến:Cây gỗ lớnCây bụiCây thân thảoCây thân leo và cây bò leoCây bóp nghẹtCây ký sinhCây cộng sinh và cây hội sinh...

11/11/2009 57


Những dạng sống phổ biến:Hình chụp

11/11/2009 58


Căn cứ vào chiều cao thân cây, Raunkiaerđã phân chia thực vật thành những nhómdạng sống sau đây:

• Nhóm cây có chồi trên mặt đất• Nhóm cây có chồi ngang mặt đất• Nhóm cây có chồi mặt đất• Nhóm cây có chồi dưới mặt đất• Dạng sống chồi mùa hè

11/11/2009 59


(2) Vật hậu học• Đó là những biến đổi nhịp nhàng trong các

hoạt động sống của các loài cây và quầnxã thực vật theo chu kỳ biến đổi của thờitiết trong một năm.

11/11/2009 60


• Những hiện tượng vật hậu:Sự luân phiên giữa thay lá, trổ hoa, hìnhthành quả non, quả già và rụng, phát tánquả; Sự tàn lụi hoặc biến mất của một số loàitrong một vài tầng phiến...

11/11/2009 61


• Cách ghi chép vật hậuGhi lại chính xác thời gian xuất hiện cơ quansinh sản, sự phát sinh hoa và quả non, quả già, quả chín và rụng, sự thay lá mới (thời kỳ bắt đầuvà kết thúc sinh trưởng…). Diễn biến của thời tiết trong các pha vật hậu.Phải quan sát và đo lặp lại nhiều năm và trênnhiều vị trí khác nhau.

11/11/2009 62


11/11/2009 63


Ý nghĩa của bảng vật hậuChỉ ra tính chất không đồng nhất của hệthực vậtCho biết thời kỳ bắt đầu và kết thúc phasinh trưởng và sinh sảnCho biết sự tham gia của các loài cây theomùa

11/11/2009 64


Làm rõ mối liên hệ giữa các hiện tượngvật hậu với môi trườngChỉ ra tính chu kỳ của các pha vật hậuBảng vật hậu là tài liệu chỉ dẫn thời gianthu hái hạt giống, trồng rừng và khai thácrừng có hiệu quả...

11/11/2009 65


(3) Cấu trúc tầng thứ của thảm thực vậtCấu trúc tầng thứ của thảm thực vật biểuhiện ở sự tổ chức và sắp xếp các thànhphần của chúng theo chiều đứng và chiềungang. Cách mô tả cấu trúc quần xã:Vẽ biểu đồ trắc diệnSử dụng những mô hình toán học

11/11/2009 66

5.4. NHỮNG DẤU HIỆU THUỘC VỀCÁC ĐƠN VỊ PHÂN LOẠI

Đặt vấn đề• Những nghiên cứu quần xã thực vật chỉ đòi hỏi

số lượng và kích thước ô mẫu có giới hạn.• Những nghiên cứu thảm thực vật đòi hỏi rất

nhiều ô mẫu, kích thước ô mẫu phải đủ lớn vàbao chùm đầy đủ các đơn vị phân loại của thảmthực vật.

• Vì thế, phần này chỉ đi vào xem xét sự khácnhau giữa những dấu hiệu của các đơn vị phânloại và quần xã thực vật.

11/11/2009 67


Khi mô tả các đơn vị phân loại, người taquan tâm đến hai dấu hiệu sau đây:

1. Độ phong phú của nhóm loài và tất cả cácloài

2. Tính ổn định của loài

11/11/2009 68


(1) Độ phong phú của nhóm loài và tất cả các loài• Về nguyên tắc, độ phong phú của nhóm loài và

tất cả các loài hình thành thảm thực vật cũnggiống như độ phong phú của các loài riêng biệt.

• Khi mô tả các quần xã của một thảm thực vậtnào đó hoặc các đơn vị phân loại nào đó, nhànghiên cứu cần chú ý đến những vấn sau đây:

11/11/2009 69


a. Bằng cách nào có thể thu thập được mộtmẫu đại diện cho tất cả các quần xã củamột thảm thực vật nào đó hoặc các đơn vịphân loại nào đó?

11/11/2009 70


Lưu ý rằng, một thảm thực vật có thể có sự khácnhau về độ phong phú của các loài, đồng thời độphong phú của một loài cũng thay đổi theo thờigian và không gian. Độ phong phú bình quân của các loài nhận đượctừ vài chục ô mẫu không thể suy diễn trực tiếpcho toàn bộ tổng thể của các quần xã trong mộtthảm thực vật.

11/11/2009 71


Do đó, để có kết quả chính xác về thảmthực vật, nhà nghiên cứu cần phải thu thậprất nhiều ô mẫu, trong đó số lượng ô mẫuđược tính theo mức độ biến động của cácchỉ tiêu cơ bản của quần xã (thành phầnloài, diện tích, tiết diện ngang thân cây, trữ lượng rừng…).

11/11/2009 72


b. Nhà nghiên cứu phải giả định một quần xãthực vật có sự đồng nhất về mặt khônggian. Tại sao phải đặt ra giả định này?Bởi vì giả định này cho phép liên kếtnhững nhóm ô mẫu được rút ra từ nhữngbộ phận khác nhau của quần xã thực vậtthành một mẫu chung.

11/11/2009 73


(2) Tính ổn địnhTính ổn định được xác định trên cơ sởnhững dẫn liệu về sự có mặt của loài vànhóm loài cây trong một loạt ô mẫu thuộccùng một quần xã thực vật hoặc thuộc mộtđơn vị phân loại lớn hơn.

11/11/2009 74


Tính ổn định đóng vai trò quan trọng trongviệc xây dựng lý thuyết phân loại thảmthực vật.Khi so sánh tính ổn định của loài (hay nhóm loài) trong một chuỗi đơn vị phânloại, người ta đã đưa ra khái niệm về độtin tưởng của loài (hay nhóm loài).

11/11/2009 75


Độ tin tưởng của loài là sự trùng hợp khálớn của loài với một đơn vị phân loại nhấtđịnh.Khái niệm về những loài “tin tưởng” là cơsở để dự đoán các quần xã thực vật củatrường phái Braun - Blanquet (trường pháiPháp - Thụy Sỹ).

11/11/2009 76


Braun – Blanquet cho rằng:Độ tin tưởng đối với quần hợp thực vật là mộtđặc trưng quan trọng.Trong việc định nghĩa các đơn vị phân loại thảmthực vật, độ tin tưởng của loài có ý nghĩa caohơn độ thường gặp.Độ thường gặp của một loài đặc trưng có ý nghĩa kém hơn tổ hợp độ thường gặp của nhữngloài đặc trưng.

11/11/2009 77


Quần hợp thực vật được nhận biết theonhóm loài đặc trưng có độ tin tưởng cao.Các quần hợp phụ (thứ bậc thấp hơn quầnhợp) được định nghĩa theo những loàikhông có độ thường gặp cao và độ tin tưởng cao, nhưng chúng có ý nghĩa giúpphân chia quần hợp thành nhiều đơn vịphụ.

11/11/2009 78


Poore (1955) và Moore (1962) cho rằng:Theo quan điểm của trường phái Braun -Blaquet, các quần hợp thực vật được xác địnhtrên cơ sở những nhóm loài có sự phân bố tươngđồng về tất cả các tổ hợp dấu hiệu nghiên cứucủa các quần xã thực vật.Trái lại, các loài tin tưởng chỉ là một dấu hiệuđặc trưng của các quần hợp thực vật nhằm phânbiệt quần hợp này với những quần hợp khác.

11/11/2009 79


Việc sử dụng những loài cây “tin tưởng”có một thiếu sót là chúng chỉ ứng dụngđược trong một phạm vi địa lý hẹp, đồngthời các loài này cũng biến đổi ngay trongmột quần hợp.

11/11/2009 80


Một số phương pháp đánh giá độ tin tưởngcủa loài

(a) Phương pháp của PfeifferTheo Pfeiffer (1954), độ tin tưởng có thể đượcxác định từ độ ổn định tương đối của một loàinào đó trong tất cả các quần hợp mà nó có mặt(tất cả các quần hợp lấy bằng 100%).Chỉ tiêu để đánh giá độ tin tưởng có thể là độphong phú của loài.

11/11/2009 81


(b) Phương pháp của GoodallTheo Goodall (1953), mức trùng hợp củaloài cây quan tâm với một đơn vị phânloại nào đó có thể tính theo công thức:

11/11/2009 82


11/11/2009 83


11/11/2009 84


Thực chất độ tin tưởng của loài theo cáchtính của của Goodall là tỷ lệ độ thườnggặp của loài trong những đơn vị phân loạiđem so sánh trừ đi 1.

11/11/2009 85


Nếu độ thường gặp của loài giống nhautrên cả hai đơn vị phân loại đem so sánh, thì chỉ tiêu của Goodall nhận giá trị zero. Chỉ tiêu của Goodall sẽ tăng lên cùng vớisự gia tăng mức độ tin tưởng của loài.

11/11/2009 86


Phương pháp của Goodall có ưu điểm lànó cho phép so sánh kiểu quần xã này vớicác kiểu quần xã khác. Để đánh giá mức độ tin tưởng về sự trùnghợp của loài với một đơn vị phân loại nàođó, Goodall sử dụng kiểm định χ2.

11/11/2009 87


(c) Phương pháp của Juhacz – NagyTheo Juhacz – Nagy (1965), một kiểuquần xã thực vật được xem là tin tưởngtuyệt đối nếu chỉ bắt gặp một loài câytrong quần xã.

11/11/2009 88


Juhacz - Nagy đã sử dụng Entropi để đặctrưng cho mức tin tưởng.Để đánh giá mức trùng hợp của loài vớinhững đơn vị phân loại khác nhau, Juhacz- Nagy dùng công thức:

11/11/2009 89


Công thức 5.14 cho biết mức độ độc đáo của hệthực vật trong các đơn vị phân loại.

11/11/2009 90


Đối với một đơn vị phân loại nào đó, mứctin tưởng của loài được tính theo côngthức:

11/11/2009 91


Lưu ý rằng:Công thức 5.15 cho biết mức độ khác biệt của hệ thực vật trong các đơn vị phân loại.Công thức 5.14 cho biết mức độ độc đáo của hệ thực vật trong các đơn vị phân loại.Nói chung, cùng một hệ thực vật nhưng cóthể được xem xét theo những quan điểm khác nhau.

11/11/2009 92


Độ tin tưởng bình quân của tất cả các loàitrong đối tượng nghiên cứu được xác địnhtheo công thức:

11/11/2009 93


Entropi trung bình đối với tất cả các kiểuquần xã được tìm theo công thức:

11/11/2009 94

Hết chương 5

...

11/11/2009 95


...

11/11/2009 96


...

11/11/2009 97


...

11/11/2009 98


...

11/11/2009 99


...

11/11/2009 100


...

Documents

Chương 5. NHÖÕNG DAÁU HIEÄU CUÛA THAÛM THÖÏC VAÄT»«ng nhiệt đới /Chuong 5... · naèm trong giôùi haïn sinh thaùi, hay chính xaùc hôn laø bieân ñoä quaàn