Chương 3

Chương 3

XÁC ĐỊNH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI VÀ TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH PHỦ ĐẾN TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI

(Theo sách Tài chính quốc tế của Trường Đại Học Công Nghiệp TP HCM và Internet)

Mục lục PHẦN 1: XÁC ĐỊNH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI 3.1. ĐO LƯỜNG BIẾN ĐỘNG CỦA TỶ GIÁ HỐI

ĐOÁI 3.2. CÂN BẰNG TỶ GIÁ 3.3. MỨC CẦU TIỀN TỆ 3.4. MỨC CUNG TIỀN TỆ 3.5. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CÂN BẰNG

TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI 3.6. TƯƠNG TÁC CỦA CÁC NHÂN TỐ 3.7. ĐẦU CƠ TRÊN TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI DỰ KIẾN

Mục lục PHẦN 2: TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH PHỦ ĐỐI VỚI TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI 3.8. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ HỆ THỐNG TIỀN TỆ QUỐC TẾ 3.9. CHẾ ĐỘ TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI CỐ ĐỊNH VÀ THẢ NỔI 3.10. XU THẾ CHUYỂN ĐỔI CƠ CHẾ TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI CỦA CÁC QUỐC GIA TRONG THỜI KỲ HỘI NHẬP 3.11. CAN THIỆP CỦA CHÍNH PHỦ TRONG HỆ THỐNG TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI CÓ QUẢN LÝ 3.12. TÁC ĐỘNG CỦA THÂM HỤT NGÂN SÁCH ĐỐI VỚI TỶ GIÁ 3.13. ĐIỀU CHỈNH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI NHƯ MỘT CÔNG CỤ CHÍNH SÁCH CỦA CHÍNH PHỦ 3.14. ẢNH HƯỞNG CỦA TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI ĐỐI VỚI CÁC CHÍNH SÁCH CỦA CHÍNH PHỦ 3.15. CHẾ ĐỘ TỶ GIÁ CỦA VIỆT NAM SAU KHI GIA NHẬP WTO

TỶ GIÁ HỐI ĐOÁITỶ GIÁ HỐI ĐOÁI

Ño löôøng bieán ñoäng cuûa tyû giaù hoái ñoaùi

Xaùc ñònh tyû giaù hoái ñoaùi caân baèng

Caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán tyû giaù hoái ñoaùi caân baèng

TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI

Là mối quan hệ so sánh tương quan giá trị giữa các đồng tiền. Đó là hệ số quy đổi một đơn vị tiền tệ của nước này sang những đơn vị tiền tệ của nước khác

CÁC LOẠI TỶ GIÁ HỐI CÁC LOẠI TỶ GIÁ HỐI ĐOÁIĐOÁI

1. Theo tiêu chí pháp lý: - Tỷ giá chính thức: do ngân hàng TW

quy định - Tỷ giá thị trường : theo cung cầu

trên thị trường ngoại hối

CÁC LOẠI TỶ GIÁ HỐI CÁC LOẠI TỶ GIÁ HỐI ĐOÁIĐOÁI 2. Theo tiêu chí kỹ thuật, nghiệp vụ: - Tỷ giá giao ngay ( Spot rate): giá thỏa

thuận vào ngày giao dịch thực tế áp dụng trong vòng 2 ngày sau đó. Trong đó: St : tỷ giá giao ngay; St-1: tỷ giá giao ngay thời điểm t-1, e : tỷ lệ thay đổi trong giá trị ngoại tệ

1

1

St

StSte

CÁC LOẠI TỶ GIÁ HỐI CÁC LOẠI TỶ GIÁ HỐI ĐOÁIĐOÁI

2. Theo tiêu chí kỹ thuật, nghiệp vụ: - Tỷ giá kỳ hạn ( Forward rate): giá

thỏa thuận vào ngày ký hợp đồng nhưng áp dụng vào ngày sau khi ký hợp đồng

CÁC LOẠI TỶ GIÁ HỐI CÁC LOẠI TỶ GIÁ HỐI ĐOÁIĐOÁI 3. Theo tiêu chí mức độ ảnh hưởng

của yếu tố trượt giá hàng hóa dịch vụ giữa 2 quốc gia:

- Tỷ giá danh nghĩa: là tỷ giá chưa tính yếu tố trượt giá hàng hóa dịch vụ

- Tỷ giá thực: là tỷ giá đã tính yếu tố trượt giá hàng hóa dịch vụ

-

CÁC LOẠI TỶ GIÁ HỐI CÁC LOẠI TỶ GIÁ HỐI ĐOÁIĐOÁI 3. Theo tiêu chí giá trị bình quân của một

đồng tiền so với hai hay nhiều đồng tiền khác:

- Tỷ giá hiệu dụng /trung bình: là tỷ giá phản ánh giá trị bình quân của một đồng tiền so với hai hay nhiều đồng tiền khác

- Tỷ giá thực hiệu dụng /trung bình: là tỷ giá phản ánh giá trị bình quân của một đồng tiền so với hai hay nhiều đồng tiền khác nhưng sử dụng tỷ giá thực trong tính toán

CÂN BẰNG TỶ GIÁ

Là tại bất kỳ thời điểm nào, một đồng tiền sẽ thể hiện mức giá mà tại đó mức cầu bằng với mức cung của đồng tiền đó.

( Lưu ý: Khi đồng GBP định giá cao, người tiêu dùng / nhà đầ tư Anh thích mua/ đầu tư hàng hóa Mỹ và ngược lại…)Tại sao?

CAÂN BAÈNG TYÛ GIAÙCAÂN BAÈNG TYÛ GIAÙ

Mức cầu bảng Anh thể hiện nhu cầu của nước ngoài đối với đồng bảng

Đường cầu đồng Bảng Anh có chiều hướng đi xuống hàm ý rằng khi gíá đồng bảng càng giảm nhu cầu đồng bảng càng tăng và ngược lại khi giá tăng thì cầu giảm

Möùc caàu tieàn teä

Ñöôøng caàu cuûa ñoàng baûng Anh DD

$1,50

$1,55

$1,60

Soá löôïng ñoàng baûng

Gia

ù trò

ñoàn

g

baû

ng

CAÂN BAÈNG TYÛ CAÂN BAÈNG TYÛ GIAÙGIAÙ Mức cung bảng Anh ý nói nhu cầu của người Anh đối

với đồng đô la Mỹ.

Khi đồng bảng Anh tăng giá so với đô la Mỹ làm cho hàng hóa Anh đắt tương đối so với hàng hóa Mỹ nên người Anh thích xài hàng Mỹ - suy ra cầu đô la Mỹ tăng lên hay nói cách khác là cung bảng Anh tăng, số bảng Anh trong giao dịch tăng.

Khi bảng Anh giảm gía so với đô la Mỹ làm cho hàng hóa Mỹ trở nên đắt hơn tương đối so với hàng hóa Anh, lúc đó người Anh không có xu hướng xài hàng Mỹ làm cầu đô la Mỹ giảm, cung bảng Anh giảm.

Möùc cung tieàn teä

Ñöôøng cung cu

ûa ñoàng b

aûng

Anh$1,50

$1,55

$1,60


Gia

ù trò

ñoàn

g

baû

ng

SS

Xaùc ñònh tyû giaù hoái ñoaùi caân baèng

$1,50

$1,5$1,555

$1,60


Gia

ù trò

ñoàn

g b

aû

ng

DD

SS

ÑO LÖÔØNG BIEÁN ÑOÄNG ÑO LÖÔØNG BIEÁN ÑOÄNG TYÛ GIAÙTYÛ GIAÙ

Tyû giaù giao ngay cuûa ñoàng baûng Anh

1992 1994 1996 1998

1,4

1,5

1,6

1,7

1,8

$1,9

Gia

ù trò

ñoàn

g

baû

ng

1992 1994 1996 1998

-30-30

-20

-10

0

10

20

30

Phaàn traêm thay ñoåi haøng naêm

%th

ay ñ

oåi g

iaù

trò

ñoàn

g b

aû

ng

töø

naêm

tröôù

c

Soá löôïng baûng Anh ñöôïc mua vôùi 10.000$

1992 1994 1996 1998

4.500

5.000

5.500

6.000

6.500

7.000Soá lö

ôïn

g b

aû

ng

ñ

öôïc

mu

a v

ôù

i 10.0

00$

CAÙC NHAÂN TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN CAÙC NHAÂN TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN TYÛ GIAÙTYÛ GIAÙ

1. Tyû leä laïm phaùt töông ñoái

2. Laõi suaát töông ñoái

3. Thu nhaäp töông ñoái

4. Kieåm soaùt cuûa chính phuû

5. Kyø voïng

Tác động cua sự gia tăng lạm phát Mỹ

đến giá trị cân bằng của đồng bảng AnhKhi lạm phát ở Mỹ cao hơn một cách tương đối

Làm hàng hóa Mỹ đắt hơn và lúc này tiêu dùng chuyển sang hàng hóa Anh -> cầu bảng Anh tăng ->đường D dịch chuyển sang phải thành đường D2

Lúc này cầu đô la Mỹ giảm do hàng của Mỹ đắt i.e. cung bảng Anh giảm (do người Anh không tiếp tục mua hàng Mỹ nữa) Đường S dịch chuyển sang đường S2

D2 và S2 gặp nhau tại một điểm khác điểm này là tỷ giá cân bằng mới. Tỷ giá mới này cao hơn tỷ giá cũ

KL: Khi lạm phát của Mỹ cao hơn một cách tương đối so với lạm phát Anh thì đồng Bảng Anh tăng giá (đúng như PPP dự đoán)

Tác động của sự gia tăng lạm phát Mỹ

đến giá trị cân bằng của đồng bảng Anh

$1,50

$1,55

$1,60


Gia

ù trò

ñoàn

g

baû

ng

SS

DD

SS22

DD22

$1,57

Tác động cua sự gia tăng lãi suất Mỹ

đến giá trị cân bằng của đồng bảng Anh Khi lãi suất ở Mỹ cao hơn một cách tương đối

Các nhà đầu tư Anh thích đầu tư vào Mỹ để hưởng

lãi suất cao -> cầu đô la tăng (cung bảng Anh tăng)-

>S dịch chuyển sang S2

Trong khi đó các nhà đầu tư Mỹ lại không thích đầu

tư vào Anh làm cho cầu bảng Anh giảm -> Kết quả

là đồng Bảng Anh giảm giá. D dịch chuyển sang D2.

Điểm cân bằng mới thấp hơn điểm cũ.

KL: Khi lãi suất Mỹ cao tương đối so với lãi suất

Anh thì đồng bảng Anh giảm giá.

Tác động cua sự gia tăng lãi suất Mỹ đến giá trị cân bằng của đồng bảng Anh

$1,50

$1,55

$1,60


Gia

ù trò

ñoàn

g

baû

ng

SS

DD

SS22

DD

22

Fisher đã lập luận và đưa ra giả định là TTHQuả, kỳ vọng NDT về lãi suất thực là như nhau giữa các thị trường nên chênh lệch trong lãi suất là chênh lệch trong lạm phát mà chúng ta đã biết ở PPP nếu chênh lệch trong lạm phát sẽ được bù trừ bởi chênh lệch trong tỷ giá nên Fisher đã suy ra là chênh lệch trong lãi suất (thực chất cũng do chênh lệch trong lạm phát) cũng sẽ được bù trừ trong chênh lệch trong tỷ giá.

Nói chung đây là xuất phát từ giả định của Fisher mà ông ta đưa ra kết luận như vậy.

Tác động của sự gia tăng thu nhập Mỹ đến giá trị cân bằng của đồng bảng Anh

Thu nhập quốc dân của Mỹ tăng tương đối

Người Mỹ tăng nhu cầu mua hàng hóa Anh -> cầu

bảng Anh tăng, D dịch chuyển sang D2

Giả sử thu nhập Người Anh không thay đổi nên

không tác động đến đường cung bảng Anh.

Cầu bảng Anh tăng trong khi cung bảng Anh không

thay đổi, Kết quả là bảng Anh tăng giá

KL: Khi thu nhập quốc dân Mỹ tăng tương đối thì

đồng bảng Anh tăng giá

Tác động của sự gia tăng thu nhập Mỹ đến giá trị cân bằng của đồng bảng Anh

$1,50

$1,55

$1,60


Gia

ù trò

ñoàn

g

baû

ng

SS

DDDD

22

Chính phuû cuûa nöôùc ngoaøi coù

theå taùc ñoäng ñeán tyû giaù caân

baèng 1. AÙp ñaët nhöõng raøo caûn veà

ngoaïi hoái

2. AÙp ñaët nhöõng raøo caûn veà

ngoaïi thöông

3. Can thieäp vaøo thò tröôøng ngoaïi

hoái

4. Taùc ñoäng ñeán nhöõng bieán

ñoäng vó moâ nhö laïm phaùt, laõi

suaát, vaø thu nhaäp quoác daân

Thò tröôøng ngoaïi hoái phaûn öùng laïi vôùi caùc thoâng tin trong töông lai coù lieân quan ñeán tyû giaù.

Kyø voïng cuûa nhaø ñaàu tö coù xu höôùng baày ñaøn

Kyø voïng coù taùc ñoäng töùc thôøi leân tyû giaù nhöng cuõng maát ñi moät caùch nhanh choùng.

Ví duï : tin veà gia taêng laïm phaùt tieàm aån ôû Myõ coù theå laøm nhöõng nhaø ñaàu cô baùn ñoâ la do döï kieán ñoàng ñoâ la seõ giaûm giaù trong töông lai. Ñieàu naøy gaây aùp löïc giaûm giaù trò cuûa ñoàng ñoâ la ngay laäp töùc.

Dự báo- Kỳ vọngDự báo- Kỳ vọng

Dự báo- Kỳ vọngDự báo- Kỳ vọng

- Các giao dich ngoại hối có liên quan đến thương mại nhìn chung ít nhạy cảm với các tin tức hơn

- Các giao dich tài chính rất nhạy cảm với các tin tức

- Tin tức ảnh hưởng đên biến động dự kiến của tiền tệ thì nó sẽ ảnh hưởng đến cung cầu tiền.

- Do những giao dịch mang tính đầu cơ nên tỷ giá hối đoái có thể rất bất ổn.

Toùm löôïc caùc yeáu toá coù theå taùc ñoäng ñeán tyû giaùToùm löôïc caùc yeáu toá coù theå taùc ñoäng ñeán tyû giaù

Cheânh leäch laïm phaùtCheânh leäch laïm phaùt

Cheânh leäch thu nhaäpCheânh leäch thu nhaäpNhöõng giôùi haïn maäu dòch cuûa

chính phuû

Nhöõng giôùi haïn maäu dòch cuûa

chính phuû

Cheânh leäch laõi suaát Cheânh leäch laõi suaát

Nhöõng giôùi haïn chu chuyeån

voán

Nhöõng giôùi haïn chu chuyeån

voán

Caàu haøng hoùa nöôùc ngoaøi cuûa cö daân Myõ

Nhu caàu cuûa cö

daân nöôùc ngoaøi ñoái vôùi haøng hoùa Myõ

Caàu haøng hoùa nöôùc ngoaøi cuûa cö daân Myõ

Nhu caàu cuûa cö

daân nöôùc ngoaøi ñoái vôùi haøng hoùa Myõ

Caàu ngoaïi

teä cuûa cö daân

Myõ

Cung ngoaïi

teä

Caàu ngoaïi


Myõ

Cung ngoaïi

teäCaàu chöùng khoaùn nöôùc ngoaøi cuûa cö daân Myõ

Caàu cuûa cö daân nöôùc ngoaøi veà

chöùng khoaùn Myõ

Caàu chöùng khoaùn nöôùc ngoaøi cuûa cö daân Myõ

Caàu cuûa cö daân nöôùc ngoaøi veà

chöùng khoaùn Myõ

TYÛ GIAÙ

HOÁI

ÑOAÙI

TYÛ GIAÙ

HOÁI

ÑOAÙI

Caùc yeáu toá taøi chính

Caùc yeáu toá lieân quan ñeán thöông maïi

Caàu ngoaïi


Myõ

Cungngoaïi

teä

Caàu ngoaïi


Myõ

Cungngoaïi

teä

Đầu cơ trên tỷ giá hối đoái dự kiến và chênh lệch lãi suất

Nhiều Ngân hàng TM cố gắng vốn hóa trên đầu cơ của họ vào sự biến động của tỷ giá hối đoái dự kiến.

Ví dụ xem sách trang 147 Ngày 1/10/2011 nhà đầu cơ Mỹ dư đoán tỷ giá USD/VND giảm từ 21.000 xuống 20.000

vào 30/12/2011 ( 3 tháng cuối năm 2011). Ngày 1/10/2011 nhà đầu cơ Mỹ vay 10 triệu USD tại ngân hàng Mỹ để gủi vào Ngân

hàng Việt Nam trong vòng 3 tháng theo lãi suất liên ngân hàng tại Mỹ và Việt Nam như sau: ( Ngân hàng tính lãi suất đơn)

Tính lãi/lỗ (theo tỷ giá và lãi suất) nếu 1. Vào ngày đáo hạn 30/12/2011 tỷ giá đúng như dự báo USD/VND = 20.000 2. Vào ngày đáo hạn 30/12/2011 tỷ giá USD/VND = 23.000 3. Vào ngày đáo hạn 30/12/2011 tỷ giá USD/VND = 21.000

Loại tiền Lãi tiền gửi/ năm Lãi tiền vay/năm

USD ( NH Mỹ) 1,8% 2,4%

VND ( NH Việt Nam)

18% 24%

Đầu cơ trên tỷ giá hối đoái dự kiến

1. Vay 10 triêu USD đổi sang VND 10.000.000 USD x 21.000= 210 tỷ VND 2. Gủi vào Ngân hàng Việt Nam: 210 Tỷ x( 1 + (18% x90/360)= 219,45tỷ 3. Đổi VND ra USD 219,45: 20.000 = 10.972.500USD 219,45:21.000 = 10.450.000 USD 219,45:23.000 = 9.541.304 USD 4.Trả lãi và vốn cho ngân hàng Mỹ: 10.000.000 USD( 1+ (2,4%x90/360)= 10.060.000USD5 Lãi thực tế: 10.972.500USD - 10.060.000USD= 912.500USD trong đó Lãi tỷ giá 10.972.500USD -10.450.000 USD= 522.500USD Lãi tiền gửi 10.450.000 USD -10.060.000 = 390.000 USD Lỗ thực tế : 10.060.000 USd – 9. 541.304 USD = 518.695USD

Phần 2 : Tác động của Chính Phủ đối với tỷ giá hối đoái

Hệ thống tiền tệ quốc tế: Khái niệm: là chế độ tổ chức lưu

thông tiền tệ giữa các quốc gia, được thực hiện bằng những thỏa ước và quy định ràng buộc của các quốc gia, có hiệu lực trong phạm vi không gian và thời gian nhất định

Phần 2 : Tác động của Chính Phủ đối với tỷ giá hối đoái

Đặc điểm của hệ thống tiền tệ quốc tế: 1. Luôn phải chọn loại hình tiền tệ làm

đơn vị tiền tệ quốc tế 2. Tổ chức lưu thông tiền tệ 3. Mục đích của tổ chức hệ thống tiền tệ

quốc tế 4. Quá trình phát triển của hệ thống tiền tệ

quốc tế

Chế độ tỷ giá hối đoái cố định và Chế độ tỷ giá hối đoái cố định và thả nổithả nổi Heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi coá Heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi coá

ñònhñònh

Heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi thaû Heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi thaû noåi töï donoåi töï do

Heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi hoãn Heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi hoãn hôïp giöõa coá ñònh vaø thaû noåihôïp giöõa coá ñònh vaø thaû noåi

Heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi coá ñònh

Tyû giaù hoái ñoaùi hoaëc ñöôïc giöõ khoâng ñoåi hoaëc chæ ñöôïc cho pheùp dao ñoäng trong moät phaïm vi raát heïp.

Neáu tyû giaù hoái ñoaùi baét ñaàu dao ñoäng quaù nhieàu, chính phuû coù theå can thieäp ñeå duy trì tyû giaù hoái ñoaùi trong voøng giôùi haïn cuûa phaïm vi naøy.

Töø 1944 ñeán 1971, tyû giaù hoái ñoaùi ñöôïc coá ñònh theo moät heä thoáng hoaïch ñònh taïi hoäi nghò Bretton Woods.

Moãi ñoàng tieàn ñöôïc ñònh giaù theo vaøng. Vì taát caû caùc ñoàng tieàn ñeàu ñöôïc ñònh giaù theo vaøng, giaù trò cuûa chuùng ñoái vôùi nhau coá ñònh.

Caùc chính phuû ñaõ can thieäp vaøo caùc thò tröôøng ngoaïi hoái ñeå ñaûm baûo tyû giaù hoái ñoaùi khoâng dao ñoäng quaù 1% cao hôn hay thaáp hôn tyû giaù ñaõ ñònh ban ñaàu.

Hoäi nghò Bretton Woods (Kyû nguyeân B.W.)

Hieäp ñònh Smithsonian Myõ coù thaâm huït caùn caân maäu dòch, ñieàu naøy cho thaáy giaù trò cuûa ñoàng ñoâ la quaù cao.

Vaøo naêm 1971, giaù trò cuûa moät vaøi ñoàng tieàn caàn ñöôïc ñieàu chænh ñeå taùi laäp moät doøng thanh toaùn caân baèng hôn giöõa caùc nöôùc.

Thaùng 12/1971, hieäp ñònh Smithsonian ñöôïc thieát laäp ñaõ yeâu caàu ñoàng ñoâ la Myõ giaûm giaù khoaûng 8% so vôùi caùc ñoàng tieàn khaùc.

Bieân ñoä cuûa dao ñoäng giaù trò cuûa caùc ñoàng tieàn ñöôïc nôùi roäng ñeán ± 2,25% cuûa tyû giaù aán ñònh.

Thaùng 3 naêm 1973, hieäp ñònh Smithsonian chaám döùt

Tyû giaù seõ ñöôïc caùc löïc thò tröôøng aán ñònh maø khoâng coù söï can thieäp cuûa chính phuû.

Heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi thaû noåi töï Heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi thaû noåi töï dodo

THUAÄN LÔÏITHUAÄN LÔÏIDuy trì söï oån ñònh

chung cuûa theá giôùi; ngaên caûn söï laây lan cuûa caùc “caên beänh” kinh teá (laïm phaùt, thaát nghieäp …)

Giaûm bôùt aùp löïc cho NHTW

Naâng cao hieäu quaû cuûa thò tröôøng taøi chính

BAÁT LÔÏIBAÁT LÔÏI

Laøm traàm troïng theâm caùc vaán ñeà kinh teá cuûa moät quoác gia.

Khoù khaên cho caùc MNC trong vieäc tính toaùn vaø quaûn lyù ruûi ro tyû giaù.

Heä thoáng tyû giaù hoãn hôïp giöõa coá ñònh vaø thaû noåi

Heä thoáng daûi baêng tyû giaù

Heä thoáng tyû giaù con raén tieàn teä

Heä thoáng tyû giaù thaû noåi coù quaûn lyù

Cheá ñoä tyû giaù chuaån tieàn teä

CHEÁ ÑOÄ TYÛ GIAÙ CHAÂU AÂU – CHEÁ ÑOÄ TYÛ GIAÙ CHAÂU AÂU – ERMERM

(daûi baêng tyû giaù)(daûi baêng tyû giaù)

Cheá ñoä tyû giaù chaâu AÂu (European Exchange Rate Mechanism – ERM) laø moät hệ thoáng ñöôïc Coäng Ñoàng Kinh Teá chaâu AÂu ñöa ra vaøo thaùng 3 naêm 1979;

laø moät phaàn cuûa Heä thoáng tieàn teä chaâu AÂu (European Monetary System – EMS) ñeå caét giaûm nhöõng bieán ñoäng cuûa tyû giaù hoái ñoaùi nhaèm ñaït ñöôïc söï beàn vöõng veà tieàn teä ôû chaâu AÂu trong moät nỗ löïc ñeå ñaït ñeán moät ñoàng tieàn chung, ñoàng Euro, thaùng 01 naêm 1999.

ERM döïa treân khaùi nieäm veà bieân ñoä tyû giaù hoái ñoaùi coá ñònh nhöng tyû giaù thì ñöôïc bieán ñoäng trong nhöõng bieân ñoä naøy.

Tröôùc khi ñoàng Euro ra ñôøi, tyû giaù ñöôïc xaùc ñònh döïa treân cô sôû ñoàng ECU (moät ñôn vò ño löôøng cuûa chaâu AÂu) coù giaù trò ñöôïc xaùc ñònh döïa treân troïng soá cuûa ñoàng tieàn caùc nöôùc thaønh vieân.

Ñöôøng giôùi haïn cuûa tyû giaù song phöông ñöôïc tính toaùn döïa treân cô sôû cuûa tyû giaù hoái ñoaùi trung taâm theo ñoàng ECU vaø caùc ñoàng tieàn ñöôïc dao ñoäng trong bieân ñoä laø 2,25% so vôùi giôùi haïn döôùi vaø treân (tröø ñoàng lira cuûa YÙ vôùi bieân ñoä cho pheùp laø 6%).

Nhöõng can thieäp vaø vieäc saép xeáp caùc khoaûn vay seõ giöõ cho ñoàng tieàn caùc nöôùc thaønh vieân khoûi nhöõng bieán ñoäng thaùi quaù.

Vaø ngaøy thöù tö

ñen toái ñaõ ñeán

khi…

GEORGE SOROS (12/08/1930)

Ngöôøi Myõ goác Hungary

Laø moät nhaø ñaàu cô tieàn teä vaø moät nhaø töø thieän.

Chuû tòch cuûa Quyõ Soros (Soros Fund Management) vaø Vieän Xaõ Hoäi Môû (Open Society Institute).

Ngöôøi haï guïc NHTW Anh QuoácNgöôøi haï guïc NHTW Anh Quoác

Ngaøy “thöù tö ñen toái” (16/09/1992), Soros ñaõ trôû neân noåi tieáng khi oâng tin raèng ñoàng baûng Anh ñaõ bò ñònh giaù cao vaø ñaõ ñaàu cô maïnh vaøo ñoàng tieàn naøy.

Ngaân haøng TW Anh Quoác ñaõ buoäc phaûi ruùt ñoàng tieàn cuûa mình ra khoûi Heä thoáng tyû giaù Chaâu AÂu (ERM) vaø Soros ñaõ kieám lôøi khoaûng 1,1 tyû ñoâ la trong suoát quaù trình ñoù.

OÂng ñaõ ñöôïc gaùn cho teân goïi “Ngöôøi haï guïc NHTW Anh Quoác”.

NGAØY THÖÙ TÖ ÑEN TOÁI

“ngaøy thö tö ñen toái” chæ ngaøy 16/09/1992 khi chính phuû Anh quoác buoäc phaûi ruùt ñoàng baûng ra khoûi Heä thoáng tyû giaù Chaâu AÂu (ERM) vì caùc nhaø ñaàu cô tieàn teä – haàu nhö ñöôïc bieát ñeán laø George Soros ñaõ ñaàu cô maïnh vaøo ñoàng baûng.

Anh gia nhaäp ERM vaøo thaùng 10/1990, theo ñoù chính phuû Anh seõ theo ñuoåi caùc chính saùch kinh teá vaø tieàn teä nhaèm duy trì tyû giaù giöõa ñoàng baûng vaø ñoàng tieàn cuûa caùc nöôùc thaønh vieân trong moät bieân ñoä dao ñoäng khoâng lôùn hôn 6%.

Ñoàng baûng böôùc vaøo heä thoáng naøy ôû möùc 2,95 mark Ñöùc aên moät baûng. Do ñoù, neáu nhö tyû giaù ñoàng baûng tieán ñeán möùc saøn cuûa bieân ñoä cho pheùp, 2,778 mark, thì chính phuû phaûi coù nghóa vuï can thieäp.

Ñaàu thaäp nieân 90, laõi suaát ôû Ñöùc taêng cao bôûi Bundesbank (NHTW Ñöùc) nhaèm traùnh nhöõng taùc ñoäng cuûa laïm phaùt lieân quan ñeán vieäc taùi thoáng nhaát nöôùc Ñöùc, ñaõ taïo neân moät söï caêng thaúng treân toaøn boä ERM.

Nhaèm gìn giöõ uy tín cuûa caùc quoác gia vaø cam keát cuûa moät hoïc thuyeát tyû giaù hoái ñoaùi coá ñònh trong ERM nhaèm tieán ñeán moät ñoàng tieàn chung chaâu AÂu ñaõ daãn söï can thieäp tyû giaù moät caùch göôïng gaïo. Nhöõng ñoàng tieàn cuûa caùc nöôùc thaønh vieân ERM ñaõ ñöôïc giao dòch ôû möùc saøn cuûa bieân ñoä cho pheùp do söï taán coâng cuûa caùc nhaø ñaàu cô tieàn teä treân thò tröôøng ngoaïi hoái.

Söï taán coâng taäp trung vaøo ñoàng lira cuûa YÙ vaø ñoàng baûng Anh trong nöûa ñaàu thaùng 9. Ngaøy 16 thaùng 9, chính phuû Anh ñaõ thoâng baùo taêng laõi suaát cô baûn töø 10 leân 12% nhaèm thuùc ñaåy caùc nhaø ñaàu cô mua ñoàng baûng. Maëc duø vaäy vaø ngay sau ñoù trong cuøng ngaøy, laõi suaát laïi taêng laàn nöõa leân 15%, caùc nhaø ñaàu cô vaãn tieáp tuïc baùn ñoàng baûng.

Vaøo 7 giôø toái, Anh ñaõ tuyeân boá ruùt khoûi ERM vaø laõi suaát trôû laïi möùc 10%. Caùc quoác gia ERM khaùc, chaúng haïn nhö YÙ, coù ñoàng tieàn ñaõ vöôït quaù bieân ñoä cho pheùp trong suoát ngaøy ñoù vaãn duy trì trong heä thoáng nhöng vôùi moät bieân ñoä roäng hôn hoaëc ñieàu chænh möùc ngang giaù trung taâm.

Trong nhieàu naêm sau ngaøy thöù tö ñen toái, ñoàng baûng ñöôïc giao dòch vôùi giaù ôû döôùi möùc cuûa bieân ñoä döôùi trong ERM. Vaøo muøa xuaân naêm 1995 ñoàng baûng nguïp saâu ôû möùc 2,20 mark Ñöùc. Töø möùc naøy trôû ñi, ñoàng baûng baét ñaàu phuïc hoài vaø coù thôøi ñieåm noù ñaït möùc 3,20 mark Ñöùc.

Caùc nhaø phaân tích cho raèng söï kieän “ngaøy thöù tö ñen toái” ñaõ chöùng toû raèng ñoù laø moät ñieàu toát cho neàn kinh teá Anh xeùt trong daøi haïn vì laõi suaát ñaõ ñöôïc taïo ñieàu kieän ñeå tieán ñeán giaù trò töï nhieân cuûa noù.


- Coøn goïi laø neo tyû giaù coù ñieàu chænh hay laø caùc ngang giaù tröôït.

- Trong heä thoáng naøy, moät quoác gia aán ñònh moät ngang giaù cho ñoàâng tieàn cuûa mình vaø cho pheùp moät thay ñoåi nhoû xoay quanh ngang giaù, chaúng haïn nhö coäng tröø 1% so vôùi ngang giaù.


A

1,98

2,0

FG

DCB

S($/£)

Thaùng

1 2 3

Möùc traàn

Möùc saøn

Heä thoáng tyû giaù thaû noåi coù quaûn lyù Heä thoáng naèm ñaâu ñoù giöõa coá ñònh vaø

thaû noåi töï do.

Gioáng heä thoáng tyû giaù thaû noåi töï do ôû ñieåm caùc tyû giaù ñöôïc cho pheùp dao ñoäng haøng ngaøy vaø khoâng coù caùc bieân ñoä chính thöùc.

Gioáng heä thoáng tyû giaù coá ñònh ôû ñieåm caùc chính phuû coù theå vaø ñoâi khi ñaõ can thieäp ñeå traùnh ñoàng tieàn nöôùc hoï khoâng ñi quaù xa theo moät höôùng naøo ñoù.

Tyû giaù hoái ñoaùi coá ñònh

Tyû giaù hoái ñoaùi coá ñònh

Con raén tieàn teä

Con raén tieàn teä

Thaû noåi coù

quaûn lyù

Thaû noåi coù

quaûn lyù

Daûi baêng

tyû giaù

Daûi baêng

tyû giaù

Thaû noåi

töï do

Thaû noåi

töï do

Tính linh hoaït taêng daàn cuûa caùc heä thoáng tyû giaù

Can thieäp cuûa chính phuû trong heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi coù quaûn lyù

Caùc lyù do cuûa vieäc can thieäp:

Laøm dòu bôùt caùc bieán ñoäng tyû giaù hoái ñoaùi

Thieát laäp caùc bieân ñoä tyû giaù hoái ñoaùi aån

ÖÙng phoù vôùi caùc xaùo troän taïm thôøi

Can thieäp cuûa chính phuû trong heä thoáng tyû giaù hoái ñoaùi coù quaûn lyù

Can thieäp tröïc tieáp

Can thieäp giaùn tieáp thoâng qua chính saùch cuûa chính phuû

Can thieäp giaùn tieáp qua caùc haøng raøo cuûa chính phuû

Can thieäp tröïc tieáp

Phöông phaùp can thieäp tröïc tieáp cuûa NHTW ñeå buoäc ñoàng noäi teä giaûm giaù laø baùn noäi teä ra thò tröôøng, ñoåi ñoàng noäi teä laáy caùc ngoaïi teä khaùc trong thò tröôøng ngoaïi hoái.

Can thieäp khoâng ñaït muïc tieâu

Can thieäp ñaït muïc tieâu

Can thieäp khoâng voâ hieäu hoùa

Can thieäp voâ hieäu hoùa

Can thieäp ñaït muïc tieâu vaø khoâng ñaït muïc tieâu

Can thieäp ñaït muïc tieâu khi söï can thieäp cuûa NHTW phaùt huy taùc duïng hoaëc thaäm chí taùc ñoäng maïnh ñeán thò tröôøng theo nhöõng muïc tieâu maø NHTW mong muoán.

Can thieäp khoâng ñaït muïc tieâu thì ngöôïc laïi khi nhöõng can thieäp cuûa NHTW khoâng phaùt huy taùc duïng (do möùc ñoä hay khaû naêng can thieäp khoâng ñuû maïnh).

Can thieäp khoâng voâ hieäu hoùa so vôùi can thieäp voâ hieäu hoùa NHTW can thieäp vaøo thò tröôøng hoái

ñoaùi maø khoâng ñieàu chænh söï thay ñoåi trong möùc cung tieàn teä ñöôïc goïi laø can thieäp khoâng voâ hieäu hoùa.

NHTW can thieäp voâ hieäu hoùa baèng caùch aùp duïng ñoàng thôøi caùc giao dòch trong thò tröôøng ngoaïi hoái vaø caùc hoaït ñoäng treân thò tröôøng môû.

Can thieäp giaùn tieáp thoâng qua chính saùch cuûa chính phuû NHTW coù theå taùc ñoäng ñeán giaù trò ñoàng noäi teä moät caùch giaùn tieáp baèng caùch taùc ñoäng ñeán caùc yeáu toá coù aûnh höôûng ñeán ñoàng noäi teä.

Thí duï, NHTW coù theå coá gaéng haï thaáp laõi suaát noäi teä ñeå laøm naûn loøng caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi trong vieäc ñaàu tö vaøo chöùng khoaùn trong nöôùc, do ñoù taïo aùp löïc giaûm giaù ñoàng noäi teä.

Can thieäp giaùn tieáp qua caùc haøng raøo cuûa chính phuû Chính phuû cuõng coù theå taùc ñoäng moät caùch giaùn tieáp ñeán caùc tyû giaù hoái ñoaùi baèng caùch aùp ñaët caùc haøng raøo ñoái vôùi taøi chính vaø maäu dòch quoác teá.

Thí duï, neáu chính phuû Myõ muoán taêng giaù ñoàng ñoâ la, hoï coù theå ñaùnh thueá treân haøng nhaäp nhaèm laøm giaûm nhaäp khaåu. Haønh ñoäng naøy seõ laøm giaûm nhu caàu cuûa Myõ ñoái vôùi caùc ngoaïi teä vaø taïo moät aùp löïc taêng giaù ñoàng ñoâ la.

Traû ñuõa söï can thieäp giaùn tieáp qua caùc haøng raøo cuûa chính phuûChính phuû caùc nöôùc khaùc coù

theå gaëp khoù khaên do caùc haøng raøo naøy vaø seõ traû ñuõa laïi baèng caùc haøng raøo cuûa hoï

Keát quaû, caû hai nöôùc coù theå cuøng bò thieät haïi vaø moái quan heä giöõa hai chính phuû xaáu ñi.

Taùc ñoäng cuûa chính phuû ñeán tyû Taùc ñoäng cuûa chính phuû ñeán tyû

giaùgiaù

Thueá quan, haïn nghaïch

Caùc chính saùch taøi khoaù vaø tieàn teä cuûa

chính phuû

Caùc chính saùch taøi khoaù vaø tieàn teä cuûa

chính phuû

Tyû leä laõi suaát

töông öùng

Tyû leä laõi suaát

töông öùng

Tyû leä laïm phaùt töông

öùng

Tyû leä laïm phaùt töông

öùng

Möùc ñoä thu nhaäp quoác

gia töông öùng

Möùc ñoä thu nhaäp quoác

gia töông öùng

Doøng chaûy voán quoác

teá

Doøng chaûy voán quoác

teá

Tyû giaù hoái ñoaùi

Tyû giaù hoái ñoaùi

Thöông maïi quoác teá

Thöông maïi quoác teá

Söï can thieäp cuûa chính

phuû

Söï can thieäp cuûa chính

phuû

Söùc huùt cuûa caùc

haøng hoaù mua baùn quoác teá


haøng hoaù mua baùn quoác teá

Caùc luaät thueá


chöùng khoaùn giao dòch quoác

teá


chöùng khoaùn giao dòch quoác

teá

Chính phuû mua vaø baùn tieàn

teä

Ảnh hưởng của tỷ giá đối với các chính sách của chính phủ

Chính phủ có thể tác động tỷ giá hối đoái bằng nhiều cách, tỷ giá hối đoái có thể tác động đến chính sách của chính phủ. Đôi khi chính phủ tác động tỷ giá hối đoái bằng một cách thức sẽ bổ sung cho các chính sách hiện hữu.

Chế độ tỷ giá của Việt Nam sau khi gia nhập WTO

Thách thức Diễn biến chế độ tỷ giá và can thiệp

của NHNN Lựa chọn chế độ tỷ giá trong tiến trình

hội nhập

Bài tập

Theo sách

Documents

Chương 3