Upload
thuan-minh
View
222
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu
1/16
07/09/20
CHNG 3
PHN NGOXY HA-KH
PHN NG OXY HA KH
I. MT S KHI NIM V PHN NG OXH-K
II. CC YU T NH HNG N TNH OXH-K CA
CC CHT
III. NH GI KH NNG THAM GIA PHN NG OXH-
K CA CC CHT.
IV. S N NH CA CC CHT OXY HO V KH
TRONG MI TRNG NC.
PHN NG OXY HA KH
1. nh ngha phn ng oxy ho kh
2. Cp oxy ho kh lin hp.
a. nh ngha.
b. S tng ng gia phn ng oxy ho kh v phn ng
axit - base
3. Cn bng phn ng oxy ho kh
4. Phn ng oxy ho kh v qu trnh in cc
a. Phn ng in ho
b. Phn ng in cc v phng trnh Nernts
a. nh ngha
nhngha: Phnngoxy ha-khl phnngtrong cschuynvnelectron tchtkhsang chtoxy ha dnnlm thay isoxy ha cacc nguyn tngvai tr chtoxy ha v chtkh
Xt Phnng: aOXH1+ bKh2cKh1+ dOXH2 (1)
Qu trnh kh: aOXH1+ ne cKh1
Qu trnh oxy ha: bKh2nedOXH
2
Cc chtoxy ha v khtrong mibnphnngtothnh mtcpOXH - K lin hp.
Hngscnbngcaphnng(1):ba
dc
cb
KhOXH
OXHKhK
][][
][][
21
21
NH NGHA
7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu
2/16
07/09/20
b. S tng ng gia phn ng oxy ha - kh v phn ng axit baz Phnngaxitbaz:
- nH+
aAx1+ bBaz2cBaz1+ dAx2
+ nH+
Phnngoxy ha - kh:
+ne
aOXH1+ bKh2cKh1+ dOXH2
-ne
0
/ KhOXH
Ka, Kb
NH NGHA
P OXH K: Cht kh - e trc tip cho cht OXH.
P in ha: cc cht OXH v kh trao i electron vi cc incc tng ng.
1 p OXH K1 qu trnh in cc
P OXH K thunqt trong ngt Ganv:
qu trnh t din ra,
ha nng in nng.
E = +- -.
P OXH Knghchqt trongbnh in phn:
qt cng bc
in nng ha nng.
Engoai > - EGanv.
NH NGHA
Phng trnh Nernst:
Quy c v du ca (theo chu M): ni ln KN xy ra ca qtin cc. G = - nFE
Phn ng c xt l phn ng kh.
Nu qt kh xy ra trn in cc: > 0.
Nu qt kh khng xy ra trn in cc): < 0.
V d: Zn2++ 2e Zn 0= -0.763V
Cu2++ 2e Cu 0= +0.337V
: tnh OXH ; tnh kh
Kh
OXH
nF
RTln0
Kh
OXH
nlg
059.00 V d:
Al + CuSO4Al2(SO4)3+ Cu
Al -3e Al+3
Cu+2+ 2e Cu
2Al + 3Cu+2= 2Al+3+ 3Cu
2Al + 3CuSO42Al2(SO4)3+ 3Cu
2
3
CN BNG PHN NG OXY HA KH
7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu
3/16
07/09/20
V d:
O2
H4
SO2
K3
KNO4
MnSO4
SO2
H2
KNO4
KMnO
32
2
4
NO2eNO
Mn5eMnO
O4HMn8H5eMnO 22
4
2HNOOH2eNO 322
O3H5NO2Mn6H5NO2MnO 2324
2
5
O3HSOK5KNO2MnSOSO3H5KNO2KMnO 242344224
CN BNG PHN NG OXY HA KH
V d:
OHKClCrOKKOHCrClKClO 24233
OHClOHeClO 636 23
OHCrOOHeCr 22
4
3 483
OHCrOClOHCrClO 22
43
3 52102
OHCrOKKClKOHCrClKClO 24233 527102
CN BNG PHN NG OXY HA KH
KOHKNOMnOOHKNOKMnO 32224
OHMnOOHeMnO 423 224
HNOOHeNO 22 322
6H8OH3NO2MnOO7H3NO2MnO 32224 OHNOMnOOHNOMnO 23232 32224
KOHKNOMnOOHKNOKMnO 23232 32224
CN BNG PHN NG OXY HA KH
nh gi kh nng tham gia phn ng oxy ha
kh ca cc cht:
- S dng cc hm nhit ng.
- Th kh v phng trnh Nerst.
- Gin Latimer.
- Gin Frost.
KH NNG THAM GIA PHN NG
7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu
4/16
07/09/20
CC YU T NH HNG N TNH OXH-K:
Kh nng oxy ha kh ca cht ph thuc cc yu tsau:
c im cu to lp v electron v trng thi oxyha ca nguyn t
bnvngcacht.
Mi trng tin hnh phn ng.
KH NNG THAM GIA PHN NG
NGUYN TC XC NH S OXH BN CA
NGUYN T
a) S oxy ho khng
b) Cc nguyn t h s
c) Cc nguyn t h p
d) Cc nguyn t h d
e) Cc nguyn t h f
f) Quy tc
S OXY HO KHNG:
Kim loimnhv phi kim mnhc mcOXH khng
kmbn
Kim loi cng yu, phi kim cng yu: mc OXH
khng cngbn.
Cc nguyn tlngtnh uc mcOXH khngbn
NGUYN TC XC NH S OXH BN CANGUYN T b. Cc nguyn t h s
Cc nguyn ths:
Cc nguyn ths chc mtsOXH dngbnvng
trng visthtcaphn nhm.
V d: Na(IA) c sOXHbn+1; Ca(IIA) c sOXH
bn+2
Ring H c hai sOXH +1 v -1 nhngsOXH +1 l
bnvnghnhn sOXH -1.
NGUYN TC XC NH S OXH BN CANGUYN T
7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu
5/16
07/09/20
c. Cc nguyn t h p
Cc nguyn thp:
Quy tcchnlcaMendeleev.
Cc mcoxi ha c cuhnh bo ha mtlp(ns2np6)
hocmtphn lp(ns2)bnhnhn.
Trong mtchu kttri quaphisoxi ha dng
cao nhtcacc nguyn tkmbndn(v rt d
ly li e mt do mt in tch dng tng
dn v r gim dn).
nhluttunhon thcp
NGUYN TC XC NH S OXH BN CA
NGUYN T QUY TC CHN L CA MENDELEEV
Cc nguyn thp:
Nguyn t phn nhm chn c cc s OXH chn bn hn
cc s OXH l.
Nguyn t phn nhm l c cc s OXH l bn hn cc s
OXH chn.
V d: Cl (VIIA) c cc s OXH -1, +1, +3, +5, +7 bn
hn cc s OXH chn.
S (VIA) c cc s oxy ha -2, +2, +4, +6 bn hn cc s
OXH l.
Xe (VIIIA) hinchbitcc hpchtc soxy ha +2,+4, +6 v +8.
V d:
Cl c cc mc oxy ho bn hn: -1 (cu hnh Ar) v +7 (Ne),
v +5 v s dng ht 5 e phn lp 3p.
S c cc mc oxy ha bn hn: -2 (cu hnh Ar), +6 (Ne) v
+4 v s dng ht 4 e phn lp 3p.
QUY TC CHN L CA MENDELEEV
V d: Xt dy chu kIII (Al, Si, P, S v Cl)Al: Mc OXH + 3 rt bn vng, nhm trong cc hp cht iu kin thng u c s OXH +3.
Si: Mc OXH +4 rt bn vng (nh Al).
P: ion PO43-kh bn, nhng khng c tnh OXH d trong
mi trng acid m c.
H3PO4+ 2H+
+2e = H3PO3 + H2O, o
= -0.276V, pH = 0PO4
3-+ 2H2O + 2e = HPO43- + 3OH-, o = -1.12V, pH = 14
QUY TC CHN L CA MENDELEEV
7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu
6/16
07/09/20
S: ion SO42-khng c tnh oxy ha trong mi trngkim,
c tnh oxy ho rt yu mi trng acid (pH = 0) v lchtOXH kh mnhkhi l acid sulfuric nguyn cht (oxyha cbc).
SO42-+ 4H++ 2e = H2SO3 + H2O, o = 0.17V, pH = 0
SO42-+ H2O + 2e = SO3
2-+ 2OH
-, o = -0.93V,pH =14
Cl: Hpcht+7 caCl l chtoxy ha mnh. ClO4-l chtoxy ha mnhpH = 0, HClO4nkhi tipxc cc chthuc hoc khi b chiu sng. Tnh oxy ha yu trong mitrngkim.
ClO4-+ 2H++ 2e = ClO3
-+ H2O, o = 1.19V, pH = 0
ClO4-+ H2O + 2e = ClO3-+ 2OH-, o = 0.36V, pH =14
QUY TC CHN L CA MENDELEEVd. Cc nguyn t h d
Cc nguyn thd:
Trong mtchu kttri quaphicc mcoxi ha dngcao
nhtkmbnvngdn.
ivicc ng. td sm, ttccc e uc ththam gia
tolin kt
ivicc ngtd mun, chmtse (n - 1)d tham gia to
lin kt
Trong hp cht, nguyn t ca nguyn t d c th cha
electron (n-1)d c thn.
Trong mtphn nhm ttrn xungcc mcoxi ha dng
cao nhtbnvngdn. Mcoxi habnnhtcacc nguyn thf l +2
NGUYN TC XC NH S OXH BN CA
NGUYN T
NH LUT TUN HON TH CP
Trong mt phn nhm chnh: s oxyha dng cao nht cachu k IV km bn r rt so vi s oxy ha dng cao nht canguyn t chu k III; s oxy ha dng cao nht ca chu k VIkm bn r rt so vi s oxy ha dng cao nht ca nguyn tchu k V.
V d1: Xt phn nhm VIIA.
Xt trong cng iu kin ion BrO4-oxy ha mnh hn hn
ion ClO4-:
ClO4-+ 2H++ 2e = ClO3
-+ H2O, o = 1.19V, pH = 0
BrO4-+ 2H++ 2e = BrO3
-+ H2O, o = 1.763V,pH = 0
Hp cht cha At s oxy ha +7 khng tn ti trong dung dch
nc v n l cht oxy ha qu mnh, oxy ha nc gii phng
kh oxy, trong khi hp cht ca I+7tn ti trong dung dch.
H5IO6+ H++2e= IO3
-+3H2O, o = 1.64V, pH = 0
V d2: Xt phn nhm IVA.
Hp cht cha Si+4rt bn, khng c tnh oxy ha ngay trong mi
trng acid rt mnh, n hu nh khng b kh trong dung dchnc.
Ge+4cng khng c tnh oxy ha trong mi trng acid (pH=0)
nhng rt d b kh v s oxy ha +2.
GeO2(r) +2H++2e= GeO(r) +H2O, o=-0.12V,pH=0
NH LUT TUN HON TH CP
7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu
7/16
07/09/20
SnO2khng th hin tnh oxy ha pH=0 trong khi PbO2l
cht oxy ho rt mnh trong cng iu kin.
SnO2(r) +2H++2e= SnO(r) +H2O, o=-0.088V,pH=0
PbO2(r) +4H++2e= Pb2++2H2O, o= 1.445V,pH=0.
V d 3: xt th kh cc hp cht (V) phn nhm VA
H3PO4 + 2H+ + 2e = H3PO3 + H2O - 0,276
H3AsO4 + 2H+ + 2e = HAsO2 + 2H2O +0,56
Sb2O5 (r) + 6H+ + 2e = 2SbO+ + 3H2O +0,58
NaBiO3(r) + 4H+ + 2e = BiO+ + Na+ + 2H2O > +1,8
NH LUT TUN HON TH CP
Giithch:
Quy luttunhon thcpdo vicxuthinlnutin cc phn
lp(n-1)d (chu kIV) v (n-2)f (chu kVI) lm cpelectron ns
km hotnghndnntngtngtskm bnvngcamc
oxy ha dngcao nhtcacc nguyn tthuccc chu kny so
vicc nguyn tthucchu ktrc.
Bang so sanh the khu
-50
0
50
100
150
200
P As Sb Bi
Series1
NH LUT TUN HON TH CP
Trong mt phn nhm ph t trn xung di mc
oxy ha cao nht bn dn.
V d: trong mi trng acid, phn nhm VIB:
Bnphnngkh 0(V)
Cr2O72-+ 14H++ 4e 2Cr4++ 7H2O +0,95
MoO42-+ 4H++ 2e MoO2 + 2H2O +0,606
NH LUT TUN HON TH CP
V d 2: Xt phn nhm IVB, da vo th oxy ho kh, thy r
Hf(+4) v Zr(+4) bn hn r rt so vi Ti(+4).
TiO2++ 2H++e = Ti3++H2O, o=0.1V,pH=0
ZrO2++ 2H++4e = Zr+H2O, o=-1.5V,pH=0
HfO2++ 2H++4e = Hf+H2O, o=-1.7V,pH=0
V d 3: Xt phn nhm VIB, da vo th oxy ha kh, thy r
Mo(+6) v W(+6) bn r rt hn so vi Cr(+6). Cr2O7
2-+ 14H++6e = 2Cr3++7H2O, o=1.33V,pH=0
MoO22++e = MoO2
+ o=+0.48V
WO3(r)+ 2H++2e = W2O5(r) +H2O, o=-0.03V,pH=0
NH LUT TUN HON TH CP
7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu
8/16
07/09/20
V d 1: S oxy ha cao nht hin bit n ca cc nguyn t d
chu k 4:
V d2: Cuhnh electron caion Cr3+trong Cr2O3l (n-1)d3
IIIB IVB VB VIB VIIB VIIIB IB IIB
Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn
+3 +4 +5 +6 +7 +6 +5 +5 +5 +2
NH LUT TUN HON TH CP Trong mt chu k t tri qua phi cc mc oxy ha dng cao
km bn vng dn.
V d1: Xt chu kIII: Ti(4), V(5), Cr(6), Mn(7), Fe(8),
Co(9), Ni(10), Cu(11) (trong ngocl tngse trn 3d4s).
TiO2+ + 2H+ + e = Ti3++ H2O, o = 0.1V, pH = 0
VO43- + 6H+ + 2e = VO++3H2O, o = 1.26V, pH = 0
Cr2O72- + 14H+ + 6e = 2Cr3+ +7H2O, o = 1.33V, pH = 0
MnO4- + 8H+ + 5e = Mn2+ + 4H2O, o = 1.51V, pH = 0
NH LUT TUN HON TH CP
Cha tm thy hp cht Fe+8.
FeO42-+ 8H++3e = Fe3+ + 4H2O, o > 1.9V, pH = 0
Chatm thyhpchtCo+9, hinchbitncc hpchtCo
n+6. Chc cc hpchtCo+3tntitrong dung dchncv
chng cngoxy ha cnc. Co3++ e = Co2+, o = 1.84V,
pH = 0.
Ni tng tCo, ion Ni3+khng th tn ti tdo trong dung
dchnc,v vyhpchtbncaNi lun mc+2.
Cu cng tng t Ni v Co, trong iu kin thng ch bit
n Cu (+1,+2).
NH LUT TUN HON TH CP QUY TC CHUNG
Cc nguyn t mc oxy ha trung gian c th ng vai tr
cht oxy ha khi tc dng vi cht kh hay ng vai tr cht
kh khi tc dng vi cht oxy ha. Tuy nhin tnh cht c
trng ca nguyn t ph thuc vo bn vng ca cc
mc oxy ha c trng ln cn vi n.
VD: Xt Cl(+5), c tnh oxy ho v c Cl(+7) v Cl(0) u c
tnh oxy ha.
Xt cc hp cht S(+4): V S(+6) kh bn vng v hu nh
khng th hin tnh oxy ha, nn S+4c tnh kh. Mt khc S+4
c tnh oxy ha yu v S(0) c tnh kh yu.
7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu
9/16
07/09/20
Nguyn t mc oxy ha km bn c xu hng chuyn v mc oxy
ha bn. Nu mc oxy ha bn cao hn mc oxy ha km bn th cht c
tnh kh c trng. Nu mc oxy ha bn thp hn mc oxy ha km
bn th cht c tnh oxy ha c trng. Nu mc oxy ha km bn ca
nguyn t nm gia hai mc oxy ha bn hn th cht c c tnh oxy ha
v tnh kh l c trng.
V d : H2S c tnh kh c trng v mc oxy ha 0 ca S kh bn hn
mc oxy ha 2.
HClO l cht oxy ha c trng v mc oxy ha bn ca Cl l 1.
Na2SO3c tnh kh v tnh oxy ha c trng v mc oxy ha +6 v
0 ca S c trng hn mc oxy ha +4.
Quy tc so snh tm tnh oxy ha kh c trng
Nng lng lin kt trong phn t cng cao th kh nng hot
ng ha hc cng thp.
V d 1: Oxy c m in 3,44 cn Clor c m in 3,16
nhng iu kin thng, kh Clor l mt cht oxy ha rt
mnh lit cn oxy l cht oxy ha m du. Nguyn nhn l do
O2c nng lng lin kt (493 kJ/mol) ln hn hn nng lng
lin kt trong phn t Cl2(239 kJ/mol).
BN VNG CA CHT
Ion nm trong hp cht trng thi rn hot ng ha hc km
hn khi nm trong trng thi t do:
V d: Th kh ca ion Pb4+(aq) ln hn hn PbO2
PbO2(r) + 2H+(aq) + 2e- = Pb2+(aq) + 2H2O o= +1,449V
Pb4+(aq) + 2e- = Pb2+(aq) o= +1,694V
Tm li, hp cht cng bn vng th kh nng hot ng ha hc
cng km.
BN VNG CA CHT NH HNG CA MI TRNG PHN NG
i vi rt nhiu phn ng, mi trng acid lm tng mnh
tnh oxy ha ca cht oxy ha v mi trng base lm tng
mnh tnh kh ca cht kh.
Trong trng hp ny, khi nim acid base hiu theo ngha
tng qut nht.
a) nh hng ca Acid base BronstedLawry n tnh oxy
ha kh: V d 1: Th kh ca ion SO42-tng nhanh khi chuyn t mi
trng base sang mi trng acid:
pH = 0 : SO42-+ 2H++ 2e- = H2SO3+ H2O o= +0,17V
pH = 14: SO42-+H2O + 2e- = SO3
2-+ H2O o= -0,93V
7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu
10/16
07/09/20
b) Anh hng ca acid base Lewis:
V d: Ion Ag+.aq l mt cht oxy ha trung bnh yu trong dungdch nc: Ag+ + e- = Ag o= +0,799V
Tuy nhin khi c mt base Lewis CN-th n li th hin tnh kh yu:Ag(CN)2
- + e- = Ag + 2CN- o= -0,29V
c) Anh hng ca acid base Usanovich.
Khi hon nguyn phospho t qung phosphorit 15000C, trong thnhphn phi liu c ct. Ct ng vai tr acid Usanovic lm tng tnh oxyha ca P(V):
2Ca3(PO4)2 + 10C + 6SiO2 = 6CaSiO3 + 10CO + P4
Trong phn ng ny SiO2tc dng vi photphorit to calcisilicat, giiphng phospho oxide.
(Xem file Kh qung phosphorit)
NH HNG CA MI TRNG PHN NG Trong mi trng c mt ion to hp cht ion t tan cng lm
thay i tnh oxy ha kh ca cht:
V d: Tnh oxy ha ca ion Cu2+tng ln r rt khi c mt
ion Cl-do CuCl l cht t tan (TCuCl = 1,2.10-6)
Cu2+ + e- = Cu+ o= +0,153V
Cu2+ + Cl- + e- = CuCl(r) o= +0,538V
Trong trng hp nng ion cloride cao th ng (I) cloride
tan ra v to thnhphc [CuCl2]-c Kkb= 10-5,35
Cu2++ 2Cl-+ e- = [CuCl2]- o= +0,4633V)
NH HNG CA MI TRNG PHN NG
S DNG CC HM NHIT NG HA HC
Cn c vo i lng bin thin th ng p tiu chun
ca phn ng, chng ta c th nh gi v kh nng xy
ra phn ng v phng din nhit ng. i vi phn
ng nhit phng, c th cn c vo gi tr nhit phn
ng, cn phn ng nhit cao cn c vo i lng
bin thin entropy phn ng. Cch xem xt tng t nh
i vi phn ng khng thay i s oxy ha.
Cn nhn mnh rng a s phn ng d pha ca v c u
c c ch phc tp, do lun cn kho st ng hc khi
ng dng cc phn ng ny.
TH KH - PHNG TRNH NERNST
Th kh cho bit mnh ca cht oxy ha v cht
kh lin hp vi n. Th kh cng ln, cht oxy ha
cng mnh v cht kh lin hp cng yu v ngc li.
V d: Th oxy ha kh ca cp Au3+/Au trong mi
trng acid = +1,68V cho bit Au3+l cht oxy ha rt
mnh , ngc li Au l cht kh ht sc yu (Vng lkim loi rt bn vng).
7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu
11/16
07/09/20
3. GIN LATIMERTh Oxy ha-Kh ca cc bn
phnngring lchthuntinkhi
thnh lp pin hay trong cc qu
trnh phn tch. Nhngkhost
mtqu trnh chuynha oxy ha-
kh phc tp th li kh khn.
Trong trnghpny Latimer a
ra gin mang tn ng biu
dincc qu trnhphctp.
Lewis H. Latimer
TH KH - PHNG TRNH NERNST GIN LATIMER
Datrn cc ktqu: G = -nFE, v trong chuiphnngGT= Gi.
V d: Xt trng hp ca Fe.
Bnphnng E0 = -nFE0
Fe2++2e Fe -0.44V -2F0.44
Fe3++e Fe2+ 0.771V -1 F 0.771
Fe3++3e Fe E0T0.331V -3FE0T
T ta c E0
T= -0.036V3
0
22
0
110
3n
EnEnE
V d thit lp gin Latimer cho Iode
-535.
2
430.1154.1-
3
589.1-
4 IIHOIIOIO (+7) (+5) (+1) (0) (-1)
OHIO2eIO2H 2-
3
-
4
OH2HOI4eIO5H 2-
3
OH3HOI6eIO7H 2-
4
FEnFEnFEn o33o
22
o
11 E6
4E2E o3
o
2
o
1
1.299
1.2996
1.15441.5892
GGG o3
o
2
o
1
G
G
G
o
3
o
2
o
1
GIN LATIMER
Biu din gin Latimer
Cc dng hp cht ca nguyn t c sp xp theo
chiu gim dn s oxy ha.
Ni gia cc dng ny l mi tn km theo gi tr th
oxy ha-kh ca qu trnh tng ng.
Trn nguyn tc, thO-Kphigimttri sangphi. Nu nguyn tc ny b vi phm (dng sau c th ln
hn dng trc), th dng sau s khng bn vng,
rt d b d ly, to 2 dng ln cn ca n.
GIN LATIMER
http://images.google.com.vn/imgres?imgurl=http://www.energyquest.ca.gov/scientists/images/latimer.jpg&imgrefurl=http://www.energyquest.ca.gov/scientists/latimer.html&h=200&w=160&sz=8&hl=en&start=0&tbnid=Ui3BwZaElaeTzM:&tbnh=104&tbnw=83&prev=/images?q=latimer&gbv=2&svnum=10&hl=en7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu
12/16
07/09/20
V d 1: Gin Latimer ca Fe biu din nh sau.
V d 2: Gin Latimer ca Mn trong mi trng acidv base.
D ly
GIN LATIMER
Cc yu t nh hng n th O-K, dy Latimer
Tng qut, cc yu t lm thay i G (G = -nFE) u nh
hng n th O-K (E0hay 0).
Cc yu t ny l:o 1/ Nng .
o 2/ Nhit .
o 3/ Cc tc cht khc (khng phi kh tr).
o 4/ pH (trng hp ring ca trng hp 3).
][
][lg
059.000
Kh
Ox
n
Kh
Ox
a
a
nF
RTln0
Hay c th vidung dch nc 250C th
GIN LATIMER
Kho st yu t pH. Vi ClO4-, trong mi trng acid v base ta cth O-K nh sau:
ClO4-+ 2H++ 2e = ClO3
-+ H2O, o=1.19V,pH=0
ClO4-+ H2O + 2e = ClO3
-+ 2OH
-, o=0.36V,pH=14
Trong mi trng acid, v c H+tham gia vo qu trnh:
V vy tng H+
(gim pH) s dn n tng , hay tng tnh Oxyha, ngc li.
Tng t trong mi trng base, khi tng OH -(tng pH) s gimhay tng tnh kh, ngc li.
)(][
]][[lg
059.019.1
3
2
4V
ClO
HClO
n
)(]][[
][lg
059.036.0
2
3
4V
OHClO
ClO
n
GIN LATIMER NH HNG CA pH VI CC HP CHT CA Mn GIN LATIMER
7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu
13/16
07/09/20
4. GIN FROST
Gin Frost biu din s tng quan gia G (thng qua i
lng nE tnh bng V) v cc trng thi oxy ha ca nguyn
t.
thit lp gin , trc ht ta tnh gi tr nE cho tt c cc
cp X(N)/X(0) (N l s oxy ho ca nguyn t X). V gin
phi lin tc (linear) cho nn cn tnh c trng hp X(N)
khng bn. V d sau cho Mn, l mt trong nhng trng hp
phc tp.
GIN LATIMER GIN LATIMER
S dng gin Frost
1. Nhndngtc nhn khv tc nhn oxy ha:
o Hp cht nm pha trn l cht oxy ha i vi cht nm bn
tri ca chng. Ngc li, hp cht bn trn s l cht kh
i vi cht bn phi ca chng.
o Hoc da vo h s gc a ca cc on thng ni cc trng
thi oxy ha: Nu a>0 th cu t cao hn l cht oxy ha, nua
7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu
14/16
07/09/20
3. Nhn bit sn phm ca phn ng O-K:
Hp cht y gin c G nh, nn t c kh nng phn ng. Nn
hp cht y thng l sn phm (ng hc) cui ca qu trnh O -
K. Trong VD l Mn2+trong mi trng acid v Mn2O3trong mi
trng base.
4. Nhn bit qu trnh d ly:
Hp cht nm pha trn ng ni ca 2 cu t ln cn n s d b d
ly thnh 2 hp cht ln cn . VD trong mi trng base:
2MnO43-+2H2O MnO42-+ MnO2+ 4OH-
5. Nhn bit qu trnh a hp:
Hp cht nm pha di ng ni ca 2 cu t ln cn n s d to
thnh t 2 hp cht ln cn . VD trong mi trng acid: MnO2v
Mn s phn ng to Mn2+.
GIN FROST
Ncc ththam giaphnngoxy hakhvivai
tr l chtkhcaO (-2) v vai tr chtoxy ha ca
H(+1).
Trong iukinc th,chtno c thkh lnhn
thkhcacpO2/H2O th c khnngoxy ha c
nc. Tri li,chtno c thkhnhhnthkhcp
H2O/H2th c khnngkhcnc.
S N NH CA CC CHT OXY HA V CHT
KH TRONG MI TRNG NC
iu kin n nh ca cht kh trong dung dch nc
Cht kh
iu kin khng tiu chun, th kh ca cp 2H+/H2 25oC c tnhtheo cng thc Nernst:
Tnh oxy ha ca nc trong cc iu kin pH khc nhau c th hinqua th kh :
Mi trng acid : (pH = 0) 2H++ 2e H2 = 0,000V
Mi trng base: (pH =14)2H2O + 2e H2 + 2OH
- = -0,83V
Mi trng trung tnh: (pH = 7)
2H2O + 2e H2 + 2OH- = - 0,41V
Nh vy cht no c th kh ln hn cc gi tr th kh cho trn iukin pH xt l cht bn trong dung dch nc.
pH059,0plg0259,0]H[
plg
2
059,02
2
H2
2
H0
S N NH CA CC CHT OXY HA V CHTKH TRONG MI TRNG NC Chtoxy ha
iu kin khng tiu chun th kh ca cp O2/H2O 25oC ctnh theo cng thc Nernst:
Tnh kh ca nc cc mi trng khc nhau th hin qua thkh:
Mi trngacid: (pH = 0,O2(k)+4H++ 4e2H2O, =1,23V
Mi trngbase: (pH = 14),O2(k)+2H2O+4e4OH-, = 0,401V
M.trng trung tnh (pH = 7):
O2(k) + 4H+ + 4e 2H2O = 0,815V
Nh vy cht no c th kh nh hn th kh cho trn iu kinpH xt l cht bn trong dung dch nc. (xem v d v phn ngvi nc)
2
2
O
4
0
]OH[
p]H[lg
4
059,02
S N NH CA CC CHT OXY HA V CHTKH TRONG MI TRNG NC
7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu
15/16
07/09/20
So snh khnngphnng khi sdng ct (SiO2) vkhi khng s dng ct SiO2 trong phn ng honnguyn qungphosphorite
Cc sliunhittothnh chunv entropy chuncacc cht250C
Ca3(PO4)2(n t)
C(graphite)
SiO2(thchanh)
CaSiO3(tam t)
CO(kh)
P4(trng)
CaO(lpphng)
0t,298
(kJ/mol)-4105 0 -912 -1635 -110 0 -635
S0298(J/mol.K)
+241 +6 +41 +82 +198 +164 +43
S N NH CA CC CHT OXY HA V CHT
KH TRONG MI TRNG NC Phnngkhng sdngct:
2Ca3(PO4)2 + 10C = 6CaO + 10CO + P4
Phnngc sdngct:
2Ca3(PO4)2 + 10C + 6SiO2 = 6CaSiO3 + 10CO + P4
Nhn xt: Khi s dng ct th phn ng xy ra thun li hn rt nhiu v ct ngvai tr acid lm tng kh nng oxy ha ca phosphorite (back)
kJ22,2S1773HG
K/J1860)6102412()16410198436(S
kJ3300)241050()0101106635(H
0
298,pu
0
298,pu
0
1773,pu
0
298,pu
0
298,pu
Hpu,2980
= (
16356 11010+ 0) (0 41052 9126) = 2772kJ
Spu,2980
= (682+19810+164) (2241+106+ 641)=1848J/K
Gpu,17730
= Hpu,2980
1773 Spu,2980
= 504,5kJ
S N NH CA CC CHT OXY HA V CHT
KH TRONG MI TRNG NC
V d: Xt xem cht no trong cc cht sau v phng
Din nhit ng ha hc c th bn trong dung dch nc
(khng c mt khng kh):
CoCl3, CrSO4, FeCl3, KMnO4, Na2SO3.
Bit rng chng u tan nhiu trong nc.
Th kh tiu chun trong mi trng acid:
Co3+/Co2+ Cr3+/Cr2+ Fe3+/Fe2+ MnO4-/Mn2+ SO4
2-/H2SO3
(V) 1,84 -0,41 0,771 1,51 0,17
S N NH CA CC CHT OXY HA V CHTKH TRONG MI TRNG NC
Gii:
So snh vi cc gi tr th kh tiu chun ca nc chng ta c trong mitrng acid:
Cht kh: Na2SO3bn v c = 1,17V > 0,000V;
CrSO4khng bn v c = -0,41V < 0,000V
2Cr2++ 2H+ = 2Cr3++ H2
Cht oxy ha: FeCl3bn v c = 0,771 V< 1,23V.
khng bn v c = 1,84V > 1,23V 4 Co3++ 2H2O = 4Co
2++ O2+ 4H+
KMnO4khng bn v c = 1,51V > 1,23V
Tuy nhin do vn ng hc phn ng oxy hakh gia kali permanganatv nc thc t khng din ra m xy ra s phn hy chm ca ion
permanganat trong nc:
4MnO4-+ 4H+= 3O2+ 4MnO2 + H2O
S N NH CA CC CHT OXY HA V CHTKH TRONG MI TRNG NC
7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu
16/16
07/09/20
Th kh tiu chun trong mi trng base:
MnO4-/MnO2(=0,6V), SO42-/SO32-(=-0,93V)
Trong mi trng base:
Chtkh:
Na2SO3khngbnv c = -0,93 < -0,83V
Tuy nhin phn ng kh nc gii phng hydro ca ion sulfurous (SO32-)
khng xy ra do vn ng hc.
Chtoxy ha:
KMnO4khngbnv c = 0,6 > 0,401V
Tuy nhin do vn ng hc phn ng oxy hakh gia kali permanganat v
nc thc t khng din ra.
Cc cht cn li to hydroxide t tan nn khng bn n y (chng khng cn l
mui na).
S N NH CA CC CHT OXY HA V CHT
KH TRONG MI TRNG NC