Chuong3 Oxy Hoa-khu

Embed Size (px)

Citation preview

  • 7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu

    1/16

    07/09/20

    CHNG 3

    PHN NGOXY HA-KH

    PHN NG OXY HA KH

    I. MT S KHI NIM V PHN NG OXH-K

    II. CC YU T NH HNG N TNH OXH-K CA

    CC CHT

    III. NH GI KH NNG THAM GIA PHN NG OXH-

    K CA CC CHT.

    IV. S N NH CA CC CHT OXY HO V KH

    TRONG MI TRNG NC.

    PHN NG OXY HA KH

    1. nh ngha phn ng oxy ho kh

    2. Cp oxy ho kh lin hp.

    a. nh ngha.

    b. S tng ng gia phn ng oxy ho kh v phn ng

    axit - base

    3. Cn bng phn ng oxy ho kh

    4. Phn ng oxy ho kh v qu trnh in cc

    a. Phn ng in ho

    b. Phn ng in cc v phng trnh Nernts

    a. nh ngha

    nhngha: Phnngoxy ha-khl phnngtrong cschuynvnelectron tchtkhsang chtoxy ha dnnlm thay isoxy ha cacc nguyn tngvai tr chtoxy ha v chtkh

    Xt Phnng: aOXH1+ bKh2cKh1+ dOXH2 (1)

    Qu trnh kh: aOXH1+ ne cKh1

    Qu trnh oxy ha: bKh2nedOXH

    2

    Cc chtoxy ha v khtrong mibnphnngtothnh mtcpOXH - K lin hp.

    Hngscnbngcaphnng(1):ba

    dc

    cb

    KhOXH

    OXHKhK

    ][][

    ][][

    21

    21

    NH NGHA

  • 7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu

    2/16

    07/09/20

    b. S tng ng gia phn ng oxy ha - kh v phn ng axit baz Phnngaxitbaz:

    - nH+

    aAx1+ bBaz2cBaz1+ dAx2

    + nH+

    Phnngoxy ha - kh:

    +ne

    aOXH1+ bKh2cKh1+ dOXH2

    -ne

    0

    / KhOXH

    Ka, Kb

    NH NGHA

    P OXH K: Cht kh - e trc tip cho cht OXH.

    P in ha: cc cht OXH v kh trao i electron vi cc incc tng ng.

    1 p OXH K1 qu trnh in cc

    P OXH K thunqt trong ngt Ganv:

    qu trnh t din ra,

    ha nng in nng.

    E = +- -.

    P OXH Knghchqt trongbnh in phn:

    qt cng bc

    in nng ha nng.

    Engoai > - EGanv.

    NH NGHA

    Phng trnh Nernst:

    Quy c v du ca (theo chu M): ni ln KN xy ra ca qtin cc. G = - nFE

    Phn ng c xt l phn ng kh.

    Nu qt kh xy ra trn in cc: > 0.

    Nu qt kh khng xy ra trn in cc): < 0.

    V d: Zn2++ 2e Zn 0= -0.763V

    Cu2++ 2e Cu 0= +0.337V

    : tnh OXH ; tnh kh

    Kh

    OXH

    nF

    RTln0

    Kh

    OXH

    nlg

    059.00 V d:

    Al + CuSO4Al2(SO4)3+ Cu

    Al -3e Al+3

    Cu+2+ 2e Cu

    2Al + 3Cu+2= 2Al+3+ 3Cu

    2Al + 3CuSO42Al2(SO4)3+ 3Cu

    2

    3

    CN BNG PHN NG OXY HA KH

  • 7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu

    3/16

    07/09/20

    V d:

    O2

    H4

    SO2

    K3

    KNO4

    MnSO4

    SO2

    H2

    KNO4

    KMnO

    32

    2

    4

    NO2eNO

    Mn5eMnO

    O4HMn8H5eMnO 22

    4

    2HNOOH2eNO 322

    O3H5NO2Mn6H5NO2MnO 2324

    2

    5

    O3HSOK5KNO2MnSOSO3H5KNO2KMnO 242344224

    CN BNG PHN NG OXY HA KH

    V d:

    OHKClCrOKKOHCrClKClO 24233

    OHClOHeClO 636 23

    OHCrOOHeCr 22

    4

    3 483

    OHCrOClOHCrClO 22

    43

    3 52102

    OHCrOKKClKOHCrClKClO 24233 527102

    CN BNG PHN NG OXY HA KH

    KOHKNOMnOOHKNOKMnO 32224

    OHMnOOHeMnO 423 224

    HNOOHeNO 22 322

    6H8OH3NO2MnOO7H3NO2MnO 32224 OHNOMnOOHNOMnO 23232 32224

    KOHKNOMnOOHKNOKMnO 23232 32224

    CN BNG PHN NG OXY HA KH

    nh gi kh nng tham gia phn ng oxy ha

    kh ca cc cht:

    - S dng cc hm nhit ng.

    - Th kh v phng trnh Nerst.

    - Gin Latimer.

    - Gin Frost.

    KH NNG THAM GIA PHN NG

  • 7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu

    4/16

    07/09/20

    CC YU T NH HNG N TNH OXH-K:

    Kh nng oxy ha kh ca cht ph thuc cc yu tsau:

    c im cu to lp v electron v trng thi oxyha ca nguyn t

    bnvngcacht.

    Mi trng tin hnh phn ng.

    KH NNG THAM GIA PHN NG

    NGUYN TC XC NH S OXH BN CA

    NGUYN T

    a) S oxy ho khng

    b) Cc nguyn t h s

    c) Cc nguyn t h p

    d) Cc nguyn t h d

    e) Cc nguyn t h f

    f) Quy tc

    S OXY HO KHNG:

    Kim loimnhv phi kim mnhc mcOXH khng

    kmbn

    Kim loi cng yu, phi kim cng yu: mc OXH

    khng cngbn.

    Cc nguyn tlngtnh uc mcOXH khngbn

    NGUYN TC XC NH S OXH BN CANGUYN T b. Cc nguyn t h s

    Cc nguyn ths:

    Cc nguyn ths chc mtsOXH dngbnvng

    trng visthtcaphn nhm.

    V d: Na(IA) c sOXHbn+1; Ca(IIA) c sOXH

    bn+2

    Ring H c hai sOXH +1 v -1 nhngsOXH +1 l

    bnvnghnhn sOXH -1.

    NGUYN TC XC NH S OXH BN CANGUYN T

  • 7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu

    5/16

    07/09/20

    c. Cc nguyn t h p

    Cc nguyn thp:

    Quy tcchnlcaMendeleev.

    Cc mcoxi ha c cuhnh bo ha mtlp(ns2np6)

    hocmtphn lp(ns2)bnhnhn.

    Trong mtchu kttri quaphisoxi ha dng

    cao nhtcacc nguyn tkmbndn(v rt d

    ly li e mt do mt in tch dng tng

    dn v r gim dn).

    nhluttunhon thcp

    NGUYN TC XC NH S OXH BN CA

    NGUYN T QUY TC CHN L CA MENDELEEV

    Cc nguyn thp:

    Nguyn t phn nhm chn c cc s OXH chn bn hn

    cc s OXH l.

    Nguyn t phn nhm l c cc s OXH l bn hn cc s

    OXH chn.

    V d: Cl (VIIA) c cc s OXH -1, +1, +3, +5, +7 bn

    hn cc s OXH chn.

    S (VIA) c cc s oxy ha -2, +2, +4, +6 bn hn cc s

    OXH l.

    Xe (VIIIA) hinchbitcc hpchtc soxy ha +2,+4, +6 v +8.

    V d:

    Cl c cc mc oxy ho bn hn: -1 (cu hnh Ar) v +7 (Ne),

    v +5 v s dng ht 5 e phn lp 3p.

    S c cc mc oxy ha bn hn: -2 (cu hnh Ar), +6 (Ne) v

    +4 v s dng ht 4 e phn lp 3p.

    QUY TC CHN L CA MENDELEEV

    V d: Xt dy chu kIII (Al, Si, P, S v Cl)Al: Mc OXH + 3 rt bn vng, nhm trong cc hp cht iu kin thng u c s OXH +3.

    Si: Mc OXH +4 rt bn vng (nh Al).

    P: ion PO43-kh bn, nhng khng c tnh OXH d trong

    mi trng acid m c.

    H3PO4+ 2H+

    +2e = H3PO3 + H2O, o

    = -0.276V, pH = 0PO4

    3-+ 2H2O + 2e = HPO43- + 3OH-, o = -1.12V, pH = 14

    QUY TC CHN L CA MENDELEEV

  • 7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu

    6/16

    07/09/20

    S: ion SO42-khng c tnh oxy ha trong mi trngkim,

    c tnh oxy ho rt yu mi trng acid (pH = 0) v lchtOXH kh mnhkhi l acid sulfuric nguyn cht (oxyha cbc).

    SO42-+ 4H++ 2e = H2SO3 + H2O, o = 0.17V, pH = 0

    SO42-+ H2O + 2e = SO3

    2-+ 2OH

    -, o = -0.93V,pH =14

    Cl: Hpcht+7 caCl l chtoxy ha mnh. ClO4-l chtoxy ha mnhpH = 0, HClO4nkhi tipxc cc chthuc hoc khi b chiu sng. Tnh oxy ha yu trong mitrngkim.

    ClO4-+ 2H++ 2e = ClO3

    -+ H2O, o = 1.19V, pH = 0

    ClO4-+ H2O + 2e = ClO3-+ 2OH-, o = 0.36V, pH =14

    QUY TC CHN L CA MENDELEEVd. Cc nguyn t h d

    Cc nguyn thd:

    Trong mtchu kttri quaphicc mcoxi ha dngcao

    nhtkmbnvngdn.

    ivicc ng. td sm, ttccc e uc ththam gia

    tolin kt

    ivicc ngtd mun, chmtse (n - 1)d tham gia to

    lin kt

    Trong hp cht, nguyn t ca nguyn t d c th cha

    electron (n-1)d c thn.

    Trong mtphn nhm ttrn xungcc mcoxi ha dng

    cao nhtbnvngdn. Mcoxi habnnhtcacc nguyn thf l +2

    NGUYN TC XC NH S OXH BN CA

    NGUYN T

    NH LUT TUN HON TH CP

    Trong mt phn nhm chnh: s oxyha dng cao nht cachu k IV km bn r rt so vi s oxy ha dng cao nht canguyn t chu k III; s oxy ha dng cao nht ca chu k VIkm bn r rt so vi s oxy ha dng cao nht ca nguyn tchu k V.

    V d1: Xt phn nhm VIIA.

    Xt trong cng iu kin ion BrO4-oxy ha mnh hn hn

    ion ClO4-:

    ClO4-+ 2H++ 2e = ClO3

    -+ H2O, o = 1.19V, pH = 0

    BrO4-+ 2H++ 2e = BrO3

    -+ H2O, o = 1.763V,pH = 0

    Hp cht cha At s oxy ha +7 khng tn ti trong dung dch

    nc v n l cht oxy ha qu mnh, oxy ha nc gii phng

    kh oxy, trong khi hp cht ca I+7tn ti trong dung dch.

    H5IO6+ H++2e= IO3

    -+3H2O, o = 1.64V, pH = 0

    V d2: Xt phn nhm IVA.

    Hp cht cha Si+4rt bn, khng c tnh oxy ha ngay trong mi

    trng acid rt mnh, n hu nh khng b kh trong dung dchnc.

    Ge+4cng khng c tnh oxy ha trong mi trng acid (pH=0)

    nhng rt d b kh v s oxy ha +2.

    GeO2(r) +2H++2e= GeO(r) +H2O, o=-0.12V,pH=0

    NH LUT TUN HON TH CP

  • 7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu

    7/16

    07/09/20

    SnO2khng th hin tnh oxy ha pH=0 trong khi PbO2l

    cht oxy ho rt mnh trong cng iu kin.

    SnO2(r) +2H++2e= SnO(r) +H2O, o=-0.088V,pH=0

    PbO2(r) +4H++2e= Pb2++2H2O, o= 1.445V,pH=0.

    V d 3: xt th kh cc hp cht (V) phn nhm VA

    H3PO4 + 2H+ + 2e = H3PO3 + H2O - 0,276

    H3AsO4 + 2H+ + 2e = HAsO2 + 2H2O +0,56

    Sb2O5 (r) + 6H+ + 2e = 2SbO+ + 3H2O +0,58

    NaBiO3(r) + 4H+ + 2e = BiO+ + Na+ + 2H2O > +1,8

    NH LUT TUN HON TH CP

    Giithch:

    Quy luttunhon thcpdo vicxuthinlnutin cc phn

    lp(n-1)d (chu kIV) v (n-2)f (chu kVI) lm cpelectron ns

    km hotnghndnntngtngtskm bnvngcamc

    oxy ha dngcao nhtcacc nguyn tthuccc chu kny so

    vicc nguyn tthucchu ktrc.

    Bang so sanh the khu

    -50

    0

    50

    100

    150

    200

    P As Sb Bi

    Series1

    NH LUT TUN HON TH CP

    Trong mt phn nhm ph t trn xung di mc

    oxy ha cao nht bn dn.

    V d: trong mi trng acid, phn nhm VIB:

    Bnphnngkh 0(V)

    Cr2O72-+ 14H++ 4e 2Cr4++ 7H2O +0,95

    MoO42-+ 4H++ 2e MoO2 + 2H2O +0,606

    NH LUT TUN HON TH CP

    V d 2: Xt phn nhm IVB, da vo th oxy ho kh, thy r

    Hf(+4) v Zr(+4) bn hn r rt so vi Ti(+4).

    TiO2++ 2H++e = Ti3++H2O, o=0.1V,pH=0

    ZrO2++ 2H++4e = Zr+H2O, o=-1.5V,pH=0

    HfO2++ 2H++4e = Hf+H2O, o=-1.7V,pH=0

    V d 3: Xt phn nhm VIB, da vo th oxy ha kh, thy r

    Mo(+6) v W(+6) bn r rt hn so vi Cr(+6). Cr2O7

    2-+ 14H++6e = 2Cr3++7H2O, o=1.33V,pH=0

    MoO22++e = MoO2

    + o=+0.48V

    WO3(r)+ 2H++2e = W2O5(r) +H2O, o=-0.03V,pH=0

    NH LUT TUN HON TH CP

  • 7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu

    8/16

    07/09/20

    V d 1: S oxy ha cao nht hin bit n ca cc nguyn t d

    chu k 4:

    V d2: Cuhnh electron caion Cr3+trong Cr2O3l (n-1)d3

    IIIB IVB VB VIB VIIB VIIIB IB IIB

    Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn

    +3 +4 +5 +6 +7 +6 +5 +5 +5 +2

    NH LUT TUN HON TH CP Trong mt chu k t tri qua phi cc mc oxy ha dng cao

    km bn vng dn.

    V d1: Xt chu kIII: Ti(4), V(5), Cr(6), Mn(7), Fe(8),

    Co(9), Ni(10), Cu(11) (trong ngocl tngse trn 3d4s).

    TiO2+ + 2H+ + e = Ti3++ H2O, o = 0.1V, pH = 0

    VO43- + 6H+ + 2e = VO++3H2O, o = 1.26V, pH = 0

    Cr2O72- + 14H+ + 6e = 2Cr3+ +7H2O, o = 1.33V, pH = 0

    MnO4- + 8H+ + 5e = Mn2+ + 4H2O, o = 1.51V, pH = 0

    NH LUT TUN HON TH CP

    Cha tm thy hp cht Fe+8.

    FeO42-+ 8H++3e = Fe3+ + 4H2O, o > 1.9V, pH = 0

    Chatm thyhpchtCo+9, hinchbitncc hpchtCo

    n+6. Chc cc hpchtCo+3tntitrong dung dchncv

    chng cngoxy ha cnc. Co3++ e = Co2+, o = 1.84V,

    pH = 0.

    Ni tng tCo, ion Ni3+khng th tn ti tdo trong dung

    dchnc,v vyhpchtbncaNi lun mc+2.

    Cu cng tng t Ni v Co, trong iu kin thng ch bit

    n Cu (+1,+2).

    NH LUT TUN HON TH CP QUY TC CHUNG

    Cc nguyn t mc oxy ha trung gian c th ng vai tr

    cht oxy ha khi tc dng vi cht kh hay ng vai tr cht

    kh khi tc dng vi cht oxy ha. Tuy nhin tnh cht c

    trng ca nguyn t ph thuc vo bn vng ca cc

    mc oxy ha c trng ln cn vi n.

    VD: Xt Cl(+5), c tnh oxy ho v c Cl(+7) v Cl(0) u c

    tnh oxy ha.

    Xt cc hp cht S(+4): V S(+6) kh bn vng v hu nh

    khng th hin tnh oxy ha, nn S+4c tnh kh. Mt khc S+4

    c tnh oxy ha yu v S(0) c tnh kh yu.

  • 7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu

    9/16

    07/09/20

    Nguyn t mc oxy ha km bn c xu hng chuyn v mc oxy

    ha bn. Nu mc oxy ha bn cao hn mc oxy ha km bn th cht c

    tnh kh c trng. Nu mc oxy ha bn thp hn mc oxy ha km

    bn th cht c tnh oxy ha c trng. Nu mc oxy ha km bn ca

    nguyn t nm gia hai mc oxy ha bn hn th cht c c tnh oxy ha

    v tnh kh l c trng.

    V d : H2S c tnh kh c trng v mc oxy ha 0 ca S kh bn hn

    mc oxy ha 2.

    HClO l cht oxy ha c trng v mc oxy ha bn ca Cl l 1.

    Na2SO3c tnh kh v tnh oxy ha c trng v mc oxy ha +6 v

    0 ca S c trng hn mc oxy ha +4.

    Quy tc so snh tm tnh oxy ha kh c trng

    Nng lng lin kt trong phn t cng cao th kh nng hot

    ng ha hc cng thp.

    V d 1: Oxy c m in 3,44 cn Clor c m in 3,16

    nhng iu kin thng, kh Clor l mt cht oxy ha rt

    mnh lit cn oxy l cht oxy ha m du. Nguyn nhn l do

    O2c nng lng lin kt (493 kJ/mol) ln hn hn nng lng

    lin kt trong phn t Cl2(239 kJ/mol).

    BN VNG CA CHT

    Ion nm trong hp cht trng thi rn hot ng ha hc km

    hn khi nm trong trng thi t do:

    V d: Th kh ca ion Pb4+(aq) ln hn hn PbO2

    PbO2(r) + 2H+(aq) + 2e- = Pb2+(aq) + 2H2O o= +1,449V

    Pb4+(aq) + 2e- = Pb2+(aq) o= +1,694V

    Tm li, hp cht cng bn vng th kh nng hot ng ha hc

    cng km.

    BN VNG CA CHT NH HNG CA MI TRNG PHN NG

    i vi rt nhiu phn ng, mi trng acid lm tng mnh

    tnh oxy ha ca cht oxy ha v mi trng base lm tng

    mnh tnh kh ca cht kh.

    Trong trng hp ny, khi nim acid base hiu theo ngha

    tng qut nht.

    a) nh hng ca Acid base BronstedLawry n tnh oxy

    ha kh: V d 1: Th kh ca ion SO42-tng nhanh khi chuyn t mi

    trng base sang mi trng acid:

    pH = 0 : SO42-+ 2H++ 2e- = H2SO3+ H2O o= +0,17V

    pH = 14: SO42-+H2O + 2e- = SO3

    2-+ H2O o= -0,93V

  • 7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu

    10/16

    07/09/20

    b) Anh hng ca acid base Lewis:

    V d: Ion Ag+.aq l mt cht oxy ha trung bnh yu trong dungdch nc: Ag+ + e- = Ag o= +0,799V

    Tuy nhin khi c mt base Lewis CN-th n li th hin tnh kh yu:Ag(CN)2

    - + e- = Ag + 2CN- o= -0,29V

    c) Anh hng ca acid base Usanovich.

    Khi hon nguyn phospho t qung phosphorit 15000C, trong thnhphn phi liu c ct. Ct ng vai tr acid Usanovic lm tng tnh oxyha ca P(V):

    2Ca3(PO4)2 + 10C + 6SiO2 = 6CaSiO3 + 10CO + P4

    Trong phn ng ny SiO2tc dng vi photphorit to calcisilicat, giiphng phospho oxide.

    (Xem file Kh qung phosphorit)

    NH HNG CA MI TRNG PHN NG Trong mi trng c mt ion to hp cht ion t tan cng lm

    thay i tnh oxy ha kh ca cht:

    V d: Tnh oxy ha ca ion Cu2+tng ln r rt khi c mt

    ion Cl-do CuCl l cht t tan (TCuCl = 1,2.10-6)

    Cu2+ + e- = Cu+ o= +0,153V

    Cu2+ + Cl- + e- = CuCl(r) o= +0,538V

    Trong trng hp nng ion cloride cao th ng (I) cloride

    tan ra v to thnhphc [CuCl2]-c Kkb= 10-5,35

    Cu2++ 2Cl-+ e- = [CuCl2]- o= +0,4633V)

    NH HNG CA MI TRNG PHN NG

    S DNG CC HM NHIT NG HA HC

    Cn c vo i lng bin thin th ng p tiu chun

    ca phn ng, chng ta c th nh gi v kh nng xy

    ra phn ng v phng din nhit ng. i vi phn

    ng nhit phng, c th cn c vo gi tr nhit phn

    ng, cn phn ng nhit cao cn c vo i lng

    bin thin entropy phn ng. Cch xem xt tng t nh

    i vi phn ng khng thay i s oxy ha.

    Cn nhn mnh rng a s phn ng d pha ca v c u

    c c ch phc tp, do lun cn kho st ng hc khi

    ng dng cc phn ng ny.

    TH KH - PHNG TRNH NERNST

    Th kh cho bit mnh ca cht oxy ha v cht

    kh lin hp vi n. Th kh cng ln, cht oxy ha

    cng mnh v cht kh lin hp cng yu v ngc li.

    V d: Th oxy ha kh ca cp Au3+/Au trong mi

    trng acid = +1,68V cho bit Au3+l cht oxy ha rt

    mnh , ngc li Au l cht kh ht sc yu (Vng lkim loi rt bn vng).

  • 7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu

    11/16

    07/09/20

    3. GIN LATIMERTh Oxy ha-Kh ca cc bn

    phnngring lchthuntinkhi

    thnh lp pin hay trong cc qu

    trnh phn tch. Nhngkhost

    mtqu trnh chuynha oxy ha-

    kh phc tp th li kh khn.

    Trong trnghpny Latimer a

    ra gin mang tn ng biu

    dincc qu trnhphctp.

    Lewis H. Latimer

    TH KH - PHNG TRNH NERNST GIN LATIMER

    Datrn cc ktqu: G = -nFE, v trong chuiphnngGT= Gi.

    V d: Xt trng hp ca Fe.

    Bnphnng E0 = -nFE0

    Fe2++2e Fe -0.44V -2F0.44

    Fe3++e Fe2+ 0.771V -1 F 0.771

    Fe3++3e Fe E0T0.331V -3FE0T

    T ta c E0

    T= -0.036V3

    0

    22

    0

    110

    3n

    EnEnE

    V d thit lp gin Latimer cho Iode

    -535.

    2

    430.1154.1-

    3

    589.1-

    4 IIHOIIOIO (+7) (+5) (+1) (0) (-1)

    OHIO2eIO2H 2-

    3

    -

    4

    OH2HOI4eIO5H 2-

    3

    OH3HOI6eIO7H 2-

    4

    FEnFEnFEn o33o

    22

    o

    11 E6

    4E2E o3

    o

    2

    o

    1

    1.299

    1.2996

    1.15441.5892

    GGG o3

    o

    2

    o

    1

    G

    G

    G

    o

    3

    o

    2

    o

    1

    GIN LATIMER

    Biu din gin Latimer

    Cc dng hp cht ca nguyn t c sp xp theo

    chiu gim dn s oxy ha.

    Ni gia cc dng ny l mi tn km theo gi tr th

    oxy ha-kh ca qu trnh tng ng.

    Trn nguyn tc, thO-Kphigimttri sangphi. Nu nguyn tc ny b vi phm (dng sau c th ln

    hn dng trc), th dng sau s khng bn vng,

    rt d b d ly, to 2 dng ln cn ca n.

    GIN LATIMER

    http://images.google.com.vn/imgres?imgurl=http://www.energyquest.ca.gov/scientists/images/latimer.jpg&imgrefurl=http://www.energyquest.ca.gov/scientists/latimer.html&h=200&w=160&sz=8&hl=en&start=0&tbnid=Ui3BwZaElaeTzM:&tbnh=104&tbnw=83&prev=/images?q=latimer&gbv=2&svnum=10&hl=en
  • 7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu

    12/16

    07/09/20

    V d 1: Gin Latimer ca Fe biu din nh sau.

    V d 2: Gin Latimer ca Mn trong mi trng acidv base.

    D ly

    GIN LATIMER

    Cc yu t nh hng n th O-K, dy Latimer

    Tng qut, cc yu t lm thay i G (G = -nFE) u nh

    hng n th O-K (E0hay 0).

    Cc yu t ny l:o 1/ Nng .

    o 2/ Nhit .

    o 3/ Cc tc cht khc (khng phi kh tr).

    o 4/ pH (trng hp ring ca trng hp 3).

    ][

    ][lg

    059.000

    Kh

    Ox

    n

    Kh

    Ox

    a

    a

    nF

    RTln0

    Hay c th vidung dch nc 250C th

    GIN LATIMER

    Kho st yu t pH. Vi ClO4-, trong mi trng acid v base ta cth O-K nh sau:

    ClO4-+ 2H++ 2e = ClO3

    -+ H2O, o=1.19V,pH=0

    ClO4-+ H2O + 2e = ClO3

    -+ 2OH

    -, o=0.36V,pH=14

    Trong mi trng acid, v c H+tham gia vo qu trnh:

    V vy tng H+

    (gim pH) s dn n tng , hay tng tnh Oxyha, ngc li.

    Tng t trong mi trng base, khi tng OH -(tng pH) s gimhay tng tnh kh, ngc li.

    )(][

    ]][[lg

    059.019.1

    3

    2

    4V

    ClO

    HClO

    n

    )(]][[

    ][lg

    059.036.0

    2

    3

    4V

    OHClO

    ClO

    n

    GIN LATIMER NH HNG CA pH VI CC HP CHT CA Mn GIN LATIMER

  • 7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu

    13/16

    07/09/20

    4. GIN FROST

    Gin Frost biu din s tng quan gia G (thng qua i

    lng nE tnh bng V) v cc trng thi oxy ha ca nguyn

    t.

    thit lp gin , trc ht ta tnh gi tr nE cho tt c cc

    cp X(N)/X(0) (N l s oxy ho ca nguyn t X). V gin

    phi lin tc (linear) cho nn cn tnh c trng hp X(N)

    khng bn. V d sau cho Mn, l mt trong nhng trng hp

    phc tp.

    GIN LATIMER GIN LATIMER

    S dng gin Frost

    1. Nhndngtc nhn khv tc nhn oxy ha:

    o Hp cht nm pha trn l cht oxy ha i vi cht nm bn

    tri ca chng. Ngc li, hp cht bn trn s l cht kh

    i vi cht bn phi ca chng.

    o Hoc da vo h s gc a ca cc on thng ni cc trng

    thi oxy ha: Nu a>0 th cu t cao hn l cht oxy ha, nua

  • 7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu

    14/16

    07/09/20

    3. Nhn bit sn phm ca phn ng O-K:

    Hp cht y gin c G nh, nn t c kh nng phn ng. Nn

    hp cht y thng l sn phm (ng hc) cui ca qu trnh O -

    K. Trong VD l Mn2+trong mi trng acid v Mn2O3trong mi

    trng base.

    4. Nhn bit qu trnh d ly:

    Hp cht nm pha trn ng ni ca 2 cu t ln cn n s d b d

    ly thnh 2 hp cht ln cn . VD trong mi trng base:

    2MnO43-+2H2O MnO42-+ MnO2+ 4OH-

    5. Nhn bit qu trnh a hp:

    Hp cht nm pha di ng ni ca 2 cu t ln cn n s d to

    thnh t 2 hp cht ln cn . VD trong mi trng acid: MnO2v

    Mn s phn ng to Mn2+.

    GIN FROST

    Ncc ththam giaphnngoxy hakhvivai

    tr l chtkhcaO (-2) v vai tr chtoxy ha ca

    H(+1).

    Trong iukinc th,chtno c thkh lnhn

    thkhcacpO2/H2O th c khnngoxy ha c

    nc. Tri li,chtno c thkhnhhnthkhcp

    H2O/H2th c khnngkhcnc.

    S N NH CA CC CHT OXY HA V CHT

    KH TRONG MI TRNG NC

    iu kin n nh ca cht kh trong dung dch nc

    Cht kh

    iu kin khng tiu chun, th kh ca cp 2H+/H2 25oC c tnhtheo cng thc Nernst:

    Tnh oxy ha ca nc trong cc iu kin pH khc nhau c th hinqua th kh :

    Mi trng acid : (pH = 0) 2H++ 2e H2 = 0,000V

    Mi trng base: (pH =14)2H2O + 2e H2 + 2OH

    - = -0,83V

    Mi trng trung tnh: (pH = 7)

    2H2O + 2e H2 + 2OH- = - 0,41V

    Nh vy cht no c th kh ln hn cc gi tr th kh cho trn iukin pH xt l cht bn trong dung dch nc.

    pH059,0plg0259,0]H[

    plg

    2

    059,02

    2

    H2

    2

    H0

    S N NH CA CC CHT OXY HA V CHTKH TRONG MI TRNG NC Chtoxy ha

    iu kin khng tiu chun th kh ca cp O2/H2O 25oC ctnh theo cng thc Nernst:

    Tnh kh ca nc cc mi trng khc nhau th hin qua thkh:

    Mi trngacid: (pH = 0,O2(k)+4H++ 4e2H2O, =1,23V

    Mi trngbase: (pH = 14),O2(k)+2H2O+4e4OH-, = 0,401V

    M.trng trung tnh (pH = 7):

    O2(k) + 4H+ + 4e 2H2O = 0,815V

    Nh vy cht no c th kh nh hn th kh cho trn iu kinpH xt l cht bn trong dung dch nc. (xem v d v phn ngvi nc)

    2

    2

    O

    4

    0

    ]OH[

    p]H[lg

    4

    059,02

    S N NH CA CC CHT OXY HA V CHTKH TRONG MI TRNG NC

  • 7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu

    15/16

    07/09/20

    So snh khnngphnng khi sdng ct (SiO2) vkhi khng s dng ct SiO2 trong phn ng honnguyn qungphosphorite

    Cc sliunhittothnh chunv entropy chuncacc cht250C

    Ca3(PO4)2(n t)

    C(graphite)

    SiO2(thchanh)

    CaSiO3(tam t)

    CO(kh)

    P4(trng)

    CaO(lpphng)

    0t,298

    (kJ/mol)-4105 0 -912 -1635 -110 0 -635

    S0298(J/mol.K)

    +241 +6 +41 +82 +198 +164 +43

    S N NH CA CC CHT OXY HA V CHT

    KH TRONG MI TRNG NC Phnngkhng sdngct:

    2Ca3(PO4)2 + 10C = 6CaO + 10CO + P4

    Phnngc sdngct:

    2Ca3(PO4)2 + 10C + 6SiO2 = 6CaSiO3 + 10CO + P4

    Nhn xt: Khi s dng ct th phn ng xy ra thun li hn rt nhiu v ct ngvai tr acid lm tng kh nng oxy ha ca phosphorite (back)

    kJ22,2S1773HG

    K/J1860)6102412()16410198436(S

    kJ3300)241050()0101106635(H

    0

    298,pu

    0

    298,pu

    0

    1773,pu

    0

    298,pu

    0

    298,pu

    Hpu,2980

    = (

    16356 11010+ 0) (0 41052 9126) = 2772kJ

    Spu,2980

    = (682+19810+164) (2241+106+ 641)=1848J/K

    Gpu,17730

    = Hpu,2980

    1773 Spu,2980

    = 504,5kJ

    S N NH CA CC CHT OXY HA V CHT

    KH TRONG MI TRNG NC

    V d: Xt xem cht no trong cc cht sau v phng

    Din nhit ng ha hc c th bn trong dung dch nc

    (khng c mt khng kh):

    CoCl3, CrSO4, FeCl3, KMnO4, Na2SO3.

    Bit rng chng u tan nhiu trong nc.

    Th kh tiu chun trong mi trng acid:

    Co3+/Co2+ Cr3+/Cr2+ Fe3+/Fe2+ MnO4-/Mn2+ SO4

    2-/H2SO3

    (V) 1,84 -0,41 0,771 1,51 0,17

    S N NH CA CC CHT OXY HA V CHTKH TRONG MI TRNG NC

    Gii:

    So snh vi cc gi tr th kh tiu chun ca nc chng ta c trong mitrng acid:

    Cht kh: Na2SO3bn v c = 1,17V > 0,000V;

    CrSO4khng bn v c = -0,41V < 0,000V

    2Cr2++ 2H+ = 2Cr3++ H2

    Cht oxy ha: FeCl3bn v c = 0,771 V< 1,23V.

    khng bn v c = 1,84V > 1,23V 4 Co3++ 2H2O = 4Co

    2++ O2+ 4H+

    KMnO4khng bn v c = 1,51V > 1,23V

    Tuy nhin do vn ng hc phn ng oxy hakh gia kali permanganatv nc thc t khng din ra m xy ra s phn hy chm ca ion

    permanganat trong nc:

    4MnO4-+ 4H+= 3O2+ 4MnO2 + H2O

    S N NH CA CC CHT OXY HA V CHTKH TRONG MI TRNG NC

  • 7/23/2019 Chuong3 Oxy Hoa-khu

    16/16

    07/09/20

    Th kh tiu chun trong mi trng base:

    MnO4-/MnO2(=0,6V), SO42-/SO32-(=-0,93V)

    Trong mi trng base:

    Chtkh:

    Na2SO3khngbnv c = -0,93 < -0,83V

    Tuy nhin phn ng kh nc gii phng hydro ca ion sulfurous (SO32-)

    khng xy ra do vn ng hc.

    Chtoxy ha:

    KMnO4khngbnv c = 0,6 > 0,401V

    Tuy nhin do vn ng hc phn ng oxy hakh gia kali permanganat v

    nc thc t khng din ra.

    Cc cht cn li to hydroxide t tan nn khng bn n y (chng khng cn l

    mui na).

    S N NH CA CC CHT OXY HA V CHT

    KH TRONG MI TRNG NC