CHUYÊN ĐỀVĂN HÓAdulieu.tailieuhoctap.vn/books/kinh-doanh-tiep-thi/kinh... · 2015-07-20 · Thành tích và quy gán. Thái độ đối với thời gian ... 1. Óc phân

CHUYÊN ĐỀ VĂN HÓA

TS. VŨ THẾ DŨNG

NCS. NGUYỄN ĐÌNH TRỌNG

ĐIỂM CHÍNH TRÌNH BÀY

1. Giới thiệu sơ lược về môi trường MKT toàn cầu2. Một số nét chính về văn hóa• Khái niệm văn hóa và tiểu văn hóa• Một số nét chính về lý thuyết văn hóa Hofstede• Một số nét chính lý thuyết văn hóa Trompenaars• So sánh hai lý thuyết văn hóa Hofstede và Trompenaar• Một số nét chính văn hóa Việt Nam• Mối liên hệ văn hóa ảnh hưởng lên hành vi3. Một số định hướng đề tài cho luận văn thạc sĩ nghiêncứu về văn hóa.

I. MÔI TRƯỜNG MKT TOÀN CẦU

Global Marketing Environment

Economic Environment

Financial Environment

Political/legal environment

Cultural EnvironmentAnd Buyer Behavior

II. MỘT SỐ NÉT CHÍNH VỀ VĂN HÓA

1. KHÁI NIỆM VĂN HÓA VÀ TIỂU VĂN HÓA

Khái niệmvăn hóa

của Hofstede (1980;1991)

Khái niệm văn hóa

Trompenaar(1998)

Theo tổngkết của

Krober và Kluckhohn

(1952)

NHẬN XÉT CHO MỘT SỐ ĐỊNH NGHĨA VĂN HÓA

STT Tác giả/Năm

Hướng tiếp cận Điểm nổi bậc

1 Hobbes (1651)

Thuật ngữ học Văn hóa là sự giáo dục và bồi dưỡng con người

2 Taylor (1881)

Nhân loại học Văn hóa là văn minh của con người

3 Sumner và Keller (1915)

Tâm lý học Văn hóa là sự thích nghi với môi trường và sự tương tác của con người với môi trường.

4 Linton và cộng sự (1936)

Nhân chủng học Văn hóa là thói quen lặp đi lặp lại nhiều lần.

5 Unesco (1978)

Theo hướng tổng thể văn hóa

Quan tâm đến hai khía cạnh văn hóa vật chất và văn hóa tinh thần.

6 Sapir (1993)

Lịch sử học Văn hóa chính là con người, ông nâng cao vai trò của con người trong văn hóa

7 Trần Ngọc Thêm (1999)

Văn hóa học Quan tâm đến mối liên hệ văn hóa vật chất và tinh thần hướng đến văn hóa xã hội hơn

8 Mowen và Minor (2000)

Văn hóa trong hành vi tiêu dùng

Văn hóa cá nhân và văn hóa quốc gia và sự khác biệt văn hóa giữa các xã hội.

9 Schein (2004)

Văn hóa tổ chức Quan tâm đến văn hóa nhóm

10 Schiffman và cộng sự (2010)

Văn hóa trong hành vi tiêu dùng

Quan tâm đến văn hóa cá nhân và hành vi cá nhân của một xã hội.

KHÁI NIỆM VỀ TIỂU VĂN HÓA(subculture)

Đặc điểm văn hóa

người mỹlai hóa ở

Tây Ban Nha, Bồ đào nha

Đặc điểm văn hóa

người Mỹở Châu Á

Đặc điểm văn hóa bản sứngười Mỹ gốc

(Leon G. Schiffman, Leslie Lazar Kanuk in collaboration with Joseph Wisenblit. (2010),

Consumer behavior, P. 374, 375, tenth edition, Prentice Hall)

2. MỘT SỐ NÉT CHÍNH LÝ THUYẾT HOFSTEDE

• Lịch sử ra đời

• 5 khía cạnh văn hóa chính của lý thuyết

Masculinity/Femininity

Powerdistance

Collectivism/Individualism

Uncertaintyavoidance

Long tern/Short termorientation


Lý thuyết Hofstede thể hiện trong thực tế:• Khoảng cách quyền lực trong gia đình, trường học,

nơi làm việc, tổ chức, hệ thống chính trị, trong tôn giáo, hệ tư tưởng, tư tưởng

• Chủ nghĩa cá nhân và chủ nghĩa tập thể thể hiện trong: Gia đình, tính cách cá nhân con người và hành vi con người, ngôn ngữ, trường học, tình huống làm việc, việc áp dụng phương pháp quản lý, hành vi người tiêu dùng, vấn đề sức khỏe và khuyết tật, hệthống chính trị, tôn giáo và lý tưởng (Hofstede, 2000).


• Nam quyền hay nữ quyền thể hiện trong gia đình, trường học, giới tính, hành vi người tiêu dùng, nơi làm việc, hệ thống chính trị, thói quen, phong tục, hành vi giới tính và trong tôn giáo (Hofstede, 2000).

• Sự né tránh rủi ro thể hiện ở trong các tổ chức, trường học, hệ thống giáo dục, tình huống làm việc, động cơ thúc đẩy, hành vi tiêu dùng của con người, hệ thống chính trị, pháp luật, trong chủ nghĩa dân tộc và tính hướng nội, tôn giáo, và trong lý thuyết trò chơi (Hofstede, 2000).


• Định hướng dài hạn và định hướng ngắn hạn thể hiện trong gia đình, mối quan hệ xã hội, trong công việc, trong suy nghĩ, chuẩn mực xã hội (Hofstede, 2000).

3. MỘT SỐ NÉT CHÍNH LÝ THUYẾT TROMPENAARS

• Đặc điểm chính: Tập trung trên văn hóa tổchức

• Các khía cạnh văn hóa chính trong lý thuyết

Mối quan hệ con người với con người: Chủ nghĩa phổ biến/ Chủnghĩa đặc thù; Chủ nghĩa cá nhân/Chủ nghĩa cộng đồng; Trung lập và

cảm xúc; Đặc thù và phổ biến; Quy gán và thành tích.

Thái độđối với

thời gian

Thái độđối với

môitrường

sống

4. SO SÁNH HAI LÝ THUYẾT VĂN HÓA

Mục so

sánh

Hofstede Trompenaars

Định

nghĩa

Văn hóa là các chương

trình tập hợp trong tiềm

thức con người để phân

biệt các thành viên của

nhóm con người này với

các thành viên của nhóm

con người khác.

Văn hóa là cách một nhóm

người giải quyết các vấn đề và

nhất trí trong tình huống khó

xử. Không thể đưa ra một định

nghĩa chắc chắn cho văn hóa.

Quy mô

nghiên

cứu

Ở 53 quốc gia trên toàn thế

giới, không có Việt Nam

Ở 50 quốc gia trên toàn thế giới,

không có Việt Nam

Mục so

sánh

Hofstede Trompenaars, Hampden và

Turner

Các khía

cạnh văn

hóa nghiên

cứu

Có năm khía cạnh

trong nghiên cứu:

● Khoảng cách quyền

lực

● Chủ nghĩa tập thể/

chủ nghĩa cá nhân

● Nam quyền/ nữ

quyền

● Tránh né rủi ro

● Định hướng dài hạn

và định hướng ngắn

hạn

Có bảy khía cạnh văn hóa trong

nghiên cứu:

● Chủ nghĩa phổ biến và chủ

nghĩa đặc thù.

● Chủ nghĩa cá nhân và chủ

nghĩa cộng đồng.

● Trung lập và cảm xúc.

● Đặc thù và phổ biến.

● Thành tích và quy gán.

● Thái độ đối với thời gian

● Thái độ đối với môi trường


Nền tảng

của sự

khác

biệt văn

hóa

Nền tảng của sự khác

biệt văn hóa giữa

quốc gia và tổ chức là

các giá trị và các hoạt

động

Cho là bảy khía cạnh văn hóa Ông xem

xét chính là nền tảng của sự khác biệt

văn hóa



Vài nhận xét về hai tác giả này:

• Hofstede: Thiên hướng về lý thuyết và đánh giá mạnh về lý thuyết, xem nhẹ thức tế, nếu áp dụng sai người đó chưa hiểu lý thuyết.

• Trompenaars: Thiên hướng về thực tế, sẵn sàng điều chỉnh lý thuyết nếu lý thuyết không phù hợp thực tế

5. MỘT SỐ NÉT CHÍNH VỀ VĂN HÓA VIỆT NAM

Nền tảng hình thành văn hóa Việt Nam, Trần Ngọc Thêm (1999)

Việt Nam Tính Nam / Tính Nữ Môi trường sống thuận tiện với khí hậu nóng ẩm và địa hình sông nước

Tính nam / Tính nữ

Chủ thể là cư dân Nam Á, sống định cư và trọng nữ quyền

Tính nữ

Hình thái kinh tế chủ yếu là lúa nước Tính nữ


Ba lớp văn hóa Việt Nam

Lớp văn hóa bản địa

Lớp văn hóa giao lưu với Trung hoa và các nước trong khu vực

Lớp văn hóa giao lưu với phương Tây.


Hoàn cảnh lịch sử văn hóa Việt Nam

Với vị trí địa lý giao điểm của các luồng văn hóa, quá trình phát triển lịch sử-xã hội của Việt Nam bị chi phối mạnh mẽ bởi các quan hệ giao lưu văn hóa rộng rãi với Đông Nam Á, Trung Hoa, Ấn Độ và phương Tây, trong đó quan hệ với văn hóa Trung Hoa để lại dấu ấn sâu đậm hơn cả, nó khiến cho trong nhận thức của nhiều người có định kiến cho rằng văn hóa Việt Nam chỉ là sản phẩm của văn hóa Trung Hoa, là bộ phận của nó. Trong khi đó vấn đềkhông phải như vậy (Trần Ngọc Thêm, 1999).


Sáu giai đoạn văn hóa Việt Nam hình thành nên 3 lớp văn hóa

• Văn hóa tiền sử• Văn hóa Văn Lang-Âu Lạc• Văn hóa thời chống Bắc thuộc• Văn hóa Đại Việt • Văn hóa Đại Nam• Văn hóa hiện đại


Năm đặc trưng của văn hóa Việt Nam

1. Tính cộng đồng

2. Ưa hài hòa

3. Thiên về nữ quyền

4. Tính tổng hợp

5. Tính linh hoạt


Đặc trưng Hệ quả (tính tốt) Hậu quả (tính xấu) I. Tính cộng đồng

1. Tính đoàn kết 2. Tính tập thể 3. Tính dân chủ 4. Tính trọng thể diện 5. Tính tinh tế hay quan tâm

1. Coi nhẹ bản thân 2. Dựa dẫm 3. Bè phái 4. Sĩ diện 5. Hay thanh minh

II. Ưa hài hòa

1. Tính mực thước 2. Tính vui vẻ 3. Tính ung dung 4. Tính lạc quan và tinh tế

1. Đại khái xuề xòa 2. Tránh bộc lộ thái độ 3. Tính nước đôi, thiếu quyết đoán 4. Thiếu chì trí làm giàu

III. Thiên về nữ quyền

1. Ưa ổn định 2. Thân thiện, hiếu hào, bao dung 3. Trọng tình 4. Trọng nữ

1. Chậm chạp 2. Dĩ hòa vi quý 3. Nhẹ lý, thiếu trách nhiệm 4 Thiếu sự cạnh tranh, kìm hãm sự phát triển

IV. Tính tổng hợp

1. Bao quát 2. Trọng quan hệ 3. Sức mạnh quân sự, chiến tranh nhân dân

1. Óc phân tích kém 2. Thiếu sâu sắc

V. Tính linh hoạt

1. Dễ thích nghi 2. Sáng tạo, giỏi biến tấu 3. Sức mạnh quân sự, chiến tranh du kích

1. Tùy tiện 2. Thiếu truyền thống pháp luật 3. Bệnh “trên bảo dưới không nghe”

6. MỐI LIÊN HỆ VĂN HÓA VÀ HÀNH VI

• Thông qua các nghiên cứu trên thế giới: Văn hóa ảnh hưởng lên hành vi

• Ba quan điểm của Soares (2004)

• Mô hình tương tác văn hóa và hành vi (Luna, 2001)

6. MỐI LIÊN HỆ GIỮA VĂN HÓA VÀ HÀNH VI TIÊU DÙNG

• Bảng tổng kết văn hóa lên hành vi: Chọn lọc ra 17 nghiên cứu (Bảng 20, P.94)

Microsoft Word Document

6. MỐI LIÊN HỆ GIỮA VĂN HÓA VÀ HÀNH VI TIÊU DÙNGBảng 19: Tổng kết 3 quan điểm văn hóa ảnh hưởng lên hành vi

STT Quan điểm về

văn hóa

Nhóm tác giả ủng hộ

1 Văn hóa ít ảnh

hưởng lên

hành vi người

tiêu dùng

Tan và Dolich (1983), Berry và cộng sự

(1992), Alden và cộng sự (1993), LeBlanc và

Herndon (2001).

2 Văn hóa ảnh

hưởng vừa vừa

lên hành vi

người tiêu

dùng

Fields (1884), Briley và cộng sự (2000),

Briley và Aaker (2006).

3 Văn hóa ảnh

hưởng mạnh

lên hành vi

người tiêu

dùng

Sheth và Sethi (1977), Orth và cộng sự

(2007), Herrmann (2006), Laroche và cộng sự

(2002), Usunier (1996), Ford và cộng sự

(1997), Steenkamp và cộng sự (1999), Luna

và Gupta (2001), Ogden và cộng sự (2004),

Anderson và Venkatsen (1994), Samli (1995),

Manrai và Manrai (1996), McCracken (1990),

Sjolander (1992), Cote và Tansuhaj (1989),

Xiao (2005), Tse và cộng sự (1988),

Everdingen và cộng sự (2003), Cao và cộng

sự (2007), Waal (2006), Singhapakdi và cộng

sự (1999), Huang và cộng sự (2010),

Hofstede (1988), Chen (2007)

Nguồn: Soares (2004), có bổ sung thêm

6. MỐI LIÊN HỆ GIỮA VĂN HÓA VÀ HÀNH VI TIÊU DÙNG

Các giao tiếp trong marketing (Marketing

communications)

Hệ thống giá trị văn hóa

Biểu tượng (Symbols)

Các giá trị (Values)

Heroes Rituals(Các anh hùng) (Các nghi lễ)

Hành vi tiêu dùng

Nhận thức ảnh hưởng lên hành vi

III. MỘT SỐ ĐỊNH HƯỚNG LUẬN VĂN CHO BẬC THẠC SĨ-NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN VĂN

HÓA

1. MỘT SỐ ĐỊNH HƯỚNG NGHIÊN CỨU

Các khía cạnh văn hóa của Hofstede

Các tư tưởng văn hóa Đông Nam Á

Kết hợp khía cạnh văn hóaHofstede và Đông Nam Á

Hành vi tiêu dùng, hành vi tổ

chức, nhận

thức…

Nghiên cứu văn hóa cấp quốc gia

Nghiên cứu cấp tiểu văn hóa

Nghiên cứu văn hóa cấp cá nhân

2. MỘT SỐ ĐỀ TÀI CÓ THỂ ÁP DỤNG CHO LUẬN VĂN THẠC SĨ

1. Các yếu tố văn hóa ảnh hưởng lên ý định chia xẻkiến thức trong tổ chức

• Có thể áp dụng chỉ đơn thuần các yếu tố văn hóaảnh hưởng lên ý định chia sẻ kiến thức

• Có thể áp dụng cho yếu tố cá nhân và yếu tố vănhóa ảnh hưởng lên ý định chia sẻ kiến thức, kếthợp lý thuyết TRA cho trường hợp này và văn hóaảnh hưởng trực tiếp.

• Tham khảo: Huang và cộng sự (2008). Impact of personal and cultural factors on sharing in China. Asia Pacific Journal Management, 25, 451-471

MỘT SỐ ĐỀ TÀI CÓ THỂ ÁP DỤNG CHO LUẬN VĂN THẠC SĨ

2. Các yếu tố văn hóa ảnh hưởng lên hành vi tiêu dùng

• Văn hóa ảnh hưởng trực tiếp hay gián tiếp

• Văn hóa cấp quốc gia, tiểu văn hóa, cá nhân

• Mô hình tập trung lên mức độ hay cấu trúc


3. Văn hóa ảnh hưởng lên sự thích ứng với sự thay đổi trong làm việc đội nhóm

Tham khảo: Harrison và cộng sự (2000). Cultural influences on adaption to fluid workgroups and team. Journal of international business studies. 31(3), 489-505

4. Văn hóa ảnh hưởng lên sự lựa chọn quản lýTham khảo: Olive và cộng sự. (1999). Cultural

infliences on managerial choice: An emprical study of employee enefit plans in the United States. Journal of international business studies. 30(4). 745-762


5. Văn hóa ảnh hưởng lên kết quả kinh doanh

Văn hóa tập thểVăn hóa hành chính

Văn hóa cạnh tranh

Văn hóa doanh nhân

Kết quảkinh doanh


6. Ảnh hưởng của văn hóa công ty lên sự gắn kết của nhân viên

Các biến độc lập: giao tiếp tổ chức, đào tạo và phát triển, phần thưởng và công nhận, làm việc nhóm, sự công bằng và nhất quán trong quản trị, định hướng kế hoạch và tương lai, chấp nhận rủi ro bởi sự sáng tạo…

Biến phụ thuộc: Sự cam kết gắn bó tự nguyện, bắt buộc và đạo đức.

MỘT SỐ MÔ HÌNH ĐIỂN HÌNH

Attutude towardsknowledge sharing

Face-savingFace-gaining

Guanxi orientation

Subject norm

Intention to share knowledge

Huang và cộng sự. (2008). Impact of personal and cultural factors on nowledge sharing in China. Asia Pacific Journal of Management, 25, 451-471


Power distance

Individualism

Uncertain avoidance

Masculinity

Product diffusion(Truyền bá sản phẩm)

Yeyurt, S. Townsend, J.D. (2003). Does culture explain acceptance of newproducts in a country?. International marketing review, 20(4), 377-396.

Truong T. Lan Anh-Cultures 36

Cultural impact in Technology acceptanceCultural impact in Technology acceptance

A Factors Influencing the Adoption of E-Learning at UOB” (Jaflah Al-ammari and Sharifa Hamad, 2006)


THANK YOU FOR YOUR ATTENTION

Documents

CHUYÊN ĐỀVĂN HÓAdulieu.tailieuhoctap.vn/books/kinh-doanh-tiep-thi/kinh... · 2015-07-20 · Thành tích và quy gán. Thái độ đối với thời gian ... 1. Óc phân