Upload
vocong
View
223
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
7-2-2015
1
Gert-Jan Rap
Revisie : 1Datum : 11 februari 2015
Rijden op Aardgas
Doel van de workshop
• Overzicht aardgas als voertuigbrandst of
• Technische basis kennis over aardgas systemen
• Informatie rondom regelgeving aardgas voertuigen
• Bespreken mogelijke problemen
• Zorgen dat men veilig kan werken aan aardgas voertuigen
Agenda
• Historie CNG voertuigen
• Aardgas als voertuigbrandstof
• Techniek aardgasvoertuige n
o CNG Systemen
o CNG Componenten
• LNG als voertuigbrandstof
o LNG Systemen
o LNG Componente n
• Werkplaats voor reparatie en onderhoud
• Regelgeving
• Mogelijke problemen
• Calamiteiten
• Vulstation
7-2-2015
2
Afkortingen en begrippen
CNG = Compressed Natural Gas
LNG = Liquefied Natural Gas
LPG = Liquefied Petroleum Gas
H2 = Waterstof
PGS 26 = Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen (nr. 26)
Brandstoffen & Aandrijfsystemen
• Conventionele brandstoffen
� Benzine
� Diesel
• Alternatieve brandstoffen / aandrijfsystemen
� LPG
� Ethanol / E85
� Biodiesel
� PPO
� CNG
� LNG
� Waterstof
� Hybride
� Elektrisch
Historie Aardgasvoertuigen
1910
1940
1984
7-2-2015
3
Zweden 46.700
Wit Rusl. 4.600
Frankrijk 13.550
Duitsl. 98.200
Rusland90.000
Ukraine 388.000
Italië 885.300
UK720
Tjsechie 7.500
Polen 3.600
Spanje4.000
Bulgarije 61.250
Moldavie 5.000
Zwitserl.11.640
Oostenrijk 8.300
Turkije 3.850
Noorwegen 670
Nederland 7.570
België 1.000
Bron : NGVA-Europe 12-2014 stand : september 2014
Finland 1.700
Ierland3
IJsland1.370
Aardgasvoertuigen wereldwijd
Portugal 590
Worldwide : 17.7 Million NGV’s
Iran : 3.3 MPakistan : 2.8 MArgentina : 2.2 MBrazil : 1.7 MChina : 1.6 MIndia : 1.5 MItaly : 885 KUzbekistan : 450 KColombia : 450 KThailand : 400 KUkraine : 390 KBolivia : 255 KUSA : 250 KArmenia : 244 KBangladesh : 208 KEgypt : 194 KPeru : 160 KVenezuela : 106 K
• In 90’er jaren diverse kleinschalige
projecten met bussen en personen-
auto’s
• Momenteel circa 130 openbare
tankstations
• Diverse tankstations in planning
• Diverse buslijnen met CNG bussen
• Diverse initiatieven van voertuig
importeurs
stand : 28-05-2014bron : www.groengasmo biel. nl
Aardgasvoertuigen in Nederland
Aardgas als voertuigbrandstof
• Aardgas is een fossiele brandstof, voornamelijk bestaande uit methaan (CH4 )
• Opslag in brandstoftank
� Als CNG (Compressed Natural Gas)
o Omgevingstemperatuur
o Maximaal 200 bar (20 MPa)
� Als LNG ( Liquefied Natural Gas)
o Diep gekoeld (-110 tot -150 ˚C)
o Lichte overdruk in tank (7 tot ca. 18 bar)
7-2-2015
4
Fysische eigenschappen Brandstoffen
Brandstof FormuleDichth.
Verbrand. waarde
Verbrand. waarde
Verbrand. waarde
Druk voor opslag
Temp. opslag
kg/ltr. MJ/kg. MJ/ltr.(*) MJ/mn³ kPa °C
Benzine 0,73 43,50 31,76 omgeving omgevingDiesel 0,83 42,50 35,28 omgeving omgevingPropaan C 3H8 0,51 46,30 23,61 250 - 2000 omgevingButaan C 4H10 0,58 45,60 26,45 100 - 1500 omgevingLPG (60P/40B) 0,54 46,10 24,89 250 - 1700 omgevingCNG (Methaan
100%) CH4 7,18 35,90 tot 25 MPa omgevingCNG (L type ) CH 4 6,34 31,70 tot 25 MPa omgevingLNG CH4 0,42 50,00 21,00 200 - 700 ca. -140GecomprimeerdWaterstof H2 14,34 10,78 tot 35 MPa omgevingVloeibare Waterstof H2 0,08 119,88 9,35 200 - 700 ca. -240Methanol CH 3OH 0,79 19,70 15,56 omgeving omgeving
100 kPa = 1 Bar 1 MPa = 10 Bar
Aardgas samenstelling
60
55
50
45
40
35Certification fuel
Japan
USA
Duitsland
UK
België
Methaan 100%
Nederland
Italië SpanjeZwedenPortugal
Zwitserland
Wob
be In
dex
(MJ/
m3 )
Biogas als voertuigbrandstof
• Biogas is bruikbaar indien opgewaardeerd : �
wordt dan Bio-Methaan genoemd
� Moet vergelijkbare energie-inhoud hebben
als aardgas
� Kans op vervuiling (silicium, zwavel)
Opgewaardeerd biogas als
brandstof in ZwedenBron: Air Liquide Advanced Technologies
7-2-2015
5
Aardgas- / Biomethaan kwaliteit
• Vocht
• Olie
• Zwavelverbindingen (CNG en Biogas)
• Silicium (Biogas)
Bron: ITT Conoflow
Potentiële problemen
• Vocht = Compressor probleem
� Bevriezing van compone nten; � defect aan compone nten
� Inwendig roest aan CNG cilinder (alleen stalen CNG cilinders)
� Hoge kosten door het leeghalen van de CNG cilinders
• Olie = Compressor probleem
� Opzwellen van kunststof onderdelen in diverse componente n
• Zwavelverbindingen
� Inwendig roest aan CNG cilinder; vooral in combinatie met vocht
• Silicaten
� Defect aan compone nten
Verschillende CNG voertuigen
Bron: Mercedes-Benz
Bron: RAVO
• Personenautos
• Bestelautos
• Vrachtautos
• Bussen
• Reinigingsmachines
• Heftrucks
• Etcetera, etcetera
Bron: Iveco
bron
: A
GC
O V
altr
a
7-2-2015
6
100 liter diesel circa 300 km
100 liter LNG circa 180 km165 liter LNG circa 300 km
100 liter CNG circa 55 km550 liter CNG circa 300 km
diesel
LNG
CN
G
CN
G
CN
G
CN
G
CN
G
CN
G
Aardgas als voertuigbrandstof
Bovenstaande verbruiks-gegevens zijn slechts indica tief en gebaseerd op een vrachtauto !
Techniek
Techniek Light Duty
• Gebaseerd op OTTO principe
�Bi-Fuel
• Omschakelbaar tussen benzine en CNG
�Monofuel
• Kan alleen op CNG rijden
�Monofuel PLUS
• Is monofuel met nood-
benzinetank
• max 15 liter
• Zowel OEM *) als retrofit*) OEM = Original Equipment Manufacturer (=
autofabrikant)
Bron: Fiat Auto
Bron: Fiat Auto
7-2-2015
7
Techniek CNG systeem (retrofit)
drukregelaar
CNG leiding
filter
schakelaar
ECU
aardgastank
injektor-rail
NGV-1
vulaansluiting
elektromagneet-
afsluiter
Bron : Eurogas Autogas Systems
Techniek CNG systeem (Bi-Fuel)
LegendaLegenda::
11 AardgastanksAardgastanks (totaal(totaal 44 stuks)stuks)22 ElectromagnetischeElectromagnetische tankafsluiterstankafsluiters33 VulaansluitingVulaansluiting NGVNGV--1144 ECUECU (CNG)(CNG)44aa ECUECU (Benzine)(Benzine)55 BenzinetankBenzinetank66 InjectorInjector--railrail77 DrukregelaarDrukregelaar88 CNGCNG leidingleiding
4a7
8
8
Techniek CNG systeem (Bi-Fuel)
Bron : Audi
7-2-2015
8
Techniek CNG systeem (Monofuel PLUS)
14 liter benzinetank
Motoraanpassingen t.b.v. CNG
OEM
• Spruitstuk met montagemogelijkhei d CNG injectoren
• Compressie-verhoudi ng
• Zuigers
• In- en/of uitlaat-kleppe n
• Klepzetels
• Bougies
• ECU
� CNG specifieke brandstof-cali bratie
� CNG specifieke ontstekings-cali bratie
• Katalysator
Motoraanpassingen t.b.v. CNG
VW VW PassatPassat1.4 liter 1.4 liter TSiTSi CNGCNG Bron : Volkswagen
7-2-2015
9
Voertuigaanpassingen
OEM
• Wijziging vulklep
• Gewijzigde benzinetank
• Wijziging bodemplaat t.b.v. tankmontage
• Inlassen verstevigingen t.b.v. tankmontage
• Wijziging uitlaat ter hoogte van tanks
• Hitteschilden ter hoogte van tanks
• Zwaardere veren, dempers, banden
• Wijzigen dashboard t.b.v. dubbele brandstofmeter
Bron : DaimlerChrysler AG
Bron : Volvo
Bron : Citroën
Voertuigaanpassingen
Bron : Opel
hitteschild
leidingen
uitlaat
dempers
veren
tankmontage
14 ltr. benzinetank
Potentiële problemen – Retrofit voertuigen
• Verkeerde calibratie CNG injectie
� Verkeerde mengsel-samenstelli ng in bepaalde belasting gebieden
� Te arm mengsel� leidt tot mis-fire en hoge temperaturen in cilinderkop
� Te rijk mengsel � leidt tot mis-fire en daardoor katalysator problemen
� Wegleren in benzine-be drijf � start- en loop problemen in benzine-be drijf
� ECU heeft onvoldoende zelflerend vermogen voor L-Gas / H-Gas adaptie
• Motor niet of beperkt geschikt voor CNG
� Problemen met inslaande kleppen / klepzetels
� Inslaan leidt tot slechte warmte overdracht � verbrande kleppen
� Additiven vertragen process, maar lossen het niet op
7-2-2015
10
Potentiële problemen – Retrofit voertuigen
• Ontstekingssysteem
� Ontstekingssysteem wordt zwaarder belast dan bij benzine-bedrij f
� Overmatige “slijtage” van bougies, bougie-kabels, bobines
Indien dit niet tijdig wordt opgemerkt � motorschade
� Trage verbranding � kan leiden tot oververhitting
� Foutief ingestelde ontstekingsvervroeging kan leiden tot pingelen /
motorschade
• Katalysator
� Bij slechte verbranding � Veel onverbrande HC in uitlaatgas � (extreem)
hoge temperaturen in katalysator
• Benzine
� Brandstof veroudert � problemen met pomp / filter etcetera
Potentiële problemen – OEM voertuigen
• Automatische adaptie L-Gas / H-Gas
� Oudere voertuigen hebben niet altijd voldoende zelflerend vermogen voor
NL aardgaskwaliteit
� Kan meestal niet ingesteld worden
• Benzine
� Brandstof veroudert � problemen met pomp / filter etcetera
• Slecht onderhoud / Onkunde bij monteur
� Ontstekingsdelen
� Monteur maakt fouten door gebrek aan kennis
Techniek Heavy-Duty CNG / LNG
Mono-Fuel• Motor volgens OTTO principe (ontsteking)
• OEM of retrofit
Dual-Fuel• Motorvolgens DIESEL principe
(zelfontbranding)
• Vervanging van diesel-brandstof
door CNG tot ca. 70%
• Altijd “Lean-Burn”
• OEM of retrofit
Scania mono-fuel
Volvo dual-fuel
Bro
n :
Sca
nia
Bro
n :
Vol
vo
7-2-2015
11
Techniek H-D CNG / LNG mono-fuel
Bron: Scania
• Gebaseerd op motorblok Dieselmotor
• Motor aanpassen volgens OTTO principe (ontsteking)
• Andere compressie verhouding
• Wijzigen cilinderkop
• Andere kleppen & klepzetels
• Andere zuigers & zuigerveren
• Montage smoorklep
• Montage brandstof-(inje ctie -)syst eem
• Montage ontstekingssysteem
• Wijziging inlaatspruitstuk
• Aanpassen koelsysteem
• Aanpassen uitlaat met katalysator
• Andere afmetingen Turbo-Compre ssor
Scania mono-fuel CNG Engine
Techniek H-D CNG mono-fuel
Bron : MAN
Techniek H-D CNG / LNG mono-fuel
3 1
2
3
5
4
5
4
67
1
Bron : DaimlerChrysler AG
CNG componenten Mercedes-Benz Econic NGT
7-2-2015
12
Techniek H-D CNG / LNG dual-fuelcompressieslag
uitlaat gassen
inlaatslag
aardgasinjectoraardgas Aardgas-lucht
mengsel
Diesel injector
Diesel inspuiting
t.b.v. ontsteking
uitlaatslagarbeidslag
Bron : CAP
lucht
Potentiële problemen – Dual-Fuel retrofit
• Motor-Techni sche problemen
� Slechte verbranding in delen
verbrandingsruimte
� Ontstaan van koolafzetting �
ongecontroleerde ontsteking
• Pré-Turbo mengselbereidi ng
� Ontsteking mengsel door statische lading
in intercooler
Potentiële problemen – Onderhoud & Reparatie
CNG
• Ontbreken van kennis
� Monteur heeft geen kennis van Ottomotor-techni ek
� Training sterk aanbevolen
• Ontbreken van testgereedscha p
� Niet het juiste gereedschap voor
demontage bougies / bougie-kabels
� Geen 4-gas tester
� Geen juiste diagnose apparatuur
� Geen gaslektest apparatuur
7-2-2015
13
Aanpassingen aan voertuig H-D
Vrachtauto• vier tot acht tanks aan chassis
• Soms extra tanks achter cabine of elders
• Relatief veel ruimte nodig voor montage tanks
• Montage katalysator en afscherming uitlaat
Bron : Scania
Scania P-series CNG
Aanpassingen aan voertuig H-D
Bus• Tanks gemonteerd op het dak (zwaardere dragende constructie)
• Montage katalysator en afscherming uitlaat
• Ventilatie motorruimte
• Hogedrukleidinge n over draaipunt (gelede bus)
Bron : MAN
9 Tanks : 130 ltr WCTotaal : 1.170 ltr WCTotaal : ca. 780 kg
Aanpassingen aan voertuig H-D
Bus• Cilinders in lengte op dak
• Cilinders dwars op dak
• Binnen NL altijd CNG-3 of
CNG-4
3 x 315 liter (totaal 945 liter)Plaatsing : lengte richting
8 x 230 liter (totaal 1.840 liter)Plaatsing : dwars op rijrichting
Bron : Lincoln
Bron : xper ion Energy & Environment
7-2-2015
14
Potentiële problemen – CNG cilinder montage
• Extra gemonteerde CNG cilinders
� Fout mechanisch aangesloten ; Niet na de terugslagklep
� Fout elektrisch aangesloten ; Niet correct gezekerd
� Fout gemonteerd ; verkeerde spanbanden
� Fout gemonteerd ; geen glij-lagers
� Gemonteerd op foute locatie ; verkeerde asbelasting
Aardgas vullen & afnemen
• De CNG tanks zijn parallel aangesloten
• Alle tanks worden gelijktijdig gevuld
• Uit alle tanks wordt tegelijkertijd gas afgenomen
Bron: RAP Clean Vehicle Technol o gy
Componenten
7-2-2015
15
CNG vulaansluiting
• NGV-1 (standaard); geïntegreerde terugslagklep
• NGV-2 (Heavy-Duty); geïntegreerde terugslagklep
• Italiaans; geïntegreerde terugslagklep
• “New-Zealand style” (buitenland) geen terugslagklep
bron : WEH Bron: Iveco
Terugslagklep
Afsluitdop
Montage vulaansluiting
Leidingkoppeling
Potentiële problemen – Vulaansluiting
• Technisch
� Defecte terugslagklep � gas stroomt terug
� Defecte O-ring � lekkage bij vullen
• Brandstof-kwaliteit
� Vocht in gas � vastvriezen terugslagklep � gas stroomt terug
• Gebruik
� Afdek-kap weg � vervuiling � terugslagklep werkt niet
� Gebruik van adaptors NGV-1 � NGV-2
CNG cilinders
• Altijd cilindrisch
• Werkdruk 200 of 250 bar
• Materiaal : staal, composiet of een
combinatie daarvan
bron : Inflex
7-2-2015
16
CNG cilinders
Bron: Dynetek
Verhouding
gewicht / volume Materiaal
Type 1
Metaal [1] Staal
Type 2
Metaal, glasvezel [1.7] Staal / Glasvezel
verstevigd [2.1] Aluminium / Glasvezel
Type 3
Metaal, carbon [2.3] Aluminium / Carbon
verstevigd rondom gewikkeld
Type 4
Kunststof, carbon [4.0] Kunststof / Carbon
verstevigd rondom gewikkeld
bron : Vitkovice
bron : Luxfur Cylinders
bron : China OGPE
CNG-1 (volstaal)
CNG-3 (Metaal liner +
composiet over gehele cilinder)
CNG-2 (staal + composiet
op cilindrisch gedeelte)
CNG-4 (Volledig
composiet cilinder)
CNG cilinders
Cilinder afsluiter
• Iedere cilinder heeft eigen afsluiter
• Deze sluit de cilinder af
� Middels manuele afsluiter
� Middels elektromagnetische afsluiter
• Is optioneel voorzien van terugslagklep
� Alleen de eerste cilinder na de vuller
• Is voorzien van veiligheden
� Smeltveiligheid
� Breekplaat (optioneel)
� Doorstroombegrenzer
Bron: EMER
cilinder-afsluiter
7-2-2015
17
Cilinderafsluiter principeschema
Spoel
Terugslagklepalleen Tank 1
Doorstroombegrenzer
Gas uitgang
Smeltzekering
Gas inlaat
CNG Tank
Handafsluiter
Bron: Bosch / Volkswagen AG
Potentiële problemen – CNG cilinder
• Technisch
� Delaminatie (composi et cilinders)
• Beschadiging
� Insnijding / Deuk
� Zonlicht (composiet cilinders)
� Chemicalien (composiet cilinders)
• Gebruik
� Roest inwendig of uitwendig
Potentiële problemen – Cilinder afsluiters
• Technisch
� Afsluiter gaat niet meer open
� Afsluiter gaat niet meer dicht � probleem indien ook lekkage in systeem
� Smeltveiligheid gaat lekken door kruip van Eutectic
� Doorstroombegrenzer komt te snel in
� Doorstroombegrenzer komt niet in � probleem bij ongeval
� Interne lekkage
� Oververhitting van spoel
7-2-2015
18
Hoogdruk Leiding
• Vaste leiding
� RVS (naadloos precisiebuis 316 of 316L)
� Staal (verzinkt)
� Koper is NIET toegestaan !!
• Flexibele leiding (slang)
� Dient goedgekeurd te zijn volgens ECE R110
• Bij vervanging altijd juiste leiding gebruiken !!!
Bron : Swagelok
Koppelingen
• Verbinden van leidingen en componenten
• Gebruik altijd juiste type koppeling
� Juiste materiaal
� Juiste klemringen
• Meng koppeling-del en van verschillende fabrikanten NIET door
elkaar !!!!
• SNIJRINGEN zijn NIET toegestaan !!!!
• Koppelingen kennen formeel geen R110
goedkeur � soms wel certificaat
Bro
n: S
wag
elok
Potentiële problemen – Leiding & Koppelingen
• Verkeerde montage
� Leidingen onder spanning � breuk of lekkage
� Metaal – Metaal contact � doorschuren
• Verkeerde materialen
� Mengen van verschillende koppelingsdelen bij reparatie
� Mengen van staal leiding en RVS koppelingen
7-2-2015
19
Hoogdrukregelaar
• Regelt tankdruk naar inspuitdruk (2 - 9 bar)
• Is aangesloten op het primaire koelwatercircuit
• Is (meestal) voorzien van druksensor
• Is (soms) voorzien van spruitstukdruk -refere ntie -
aansluiting
Bro
n: F
iat
/ Met
atro
n
Bron: TeleflexGFiBron: Eurogas
Injectoren
• 2 – 4 bar ; retrofit of OEM; vergelijkbaar met LPG
• 6 – 9 bar ; meestal OEM
• Montage direct op het spruitstuk of in aparte
injector-rail
Bron: Eurogas
Bron: Keihin
Bron: Bosch
Bron: Bosch
• OEM Mono-fuel � 1 ECU
�Stand-Alone strategie
• OEM Bi-fuel � 1 of 2 ECU’s
�Stand-Alone strategie of
�Master-Slave strategie
• Retrofit � 2 ECU’s
�Master-Slave strategie
ECU
7-2-2015
20
bron : Bosch
Eén (1) ECU voor zowel Benzine- als CNG-injectoren
ECU
Potentiële problemen – Motor componenten
• Drukregelaar
� Defect membraan / regelklep � CNG blaast af / schakelt naar benzine
• Injectoren
� Levert te veel / te weinig gas � slecht lopen � kans op motorschade /
katalysatorschade
• ECU
� Vergelijkbare problemen als met benzine
� Bij retrofit mogelijk foute calibratie
Potentiële problemen – Motor componenten
• Retrofit
� Doorschuren van slangen / leidingen
� Uitdrogen van slangen / leidingen
� Gebruik verkeerde slangklemmen
� Verkeerde montage injectoren in spruitstuk
� Slechte electrische verbindingen
7-2-2015
21
LNG Liquefied Natural Gas
LNG als voertuigbrandstof
• LNG = Liquefied Natural Gas
� Gekoeld tot onder het kookpunt � methaan wordt
vloeistof bij -162 ˚C (@ atmosferische druk)
� In voertuig : circa -110 tot -140 ˚C � bij 7 - 18 bar
� Opslag in dubbelwandige, vacuüm geïsoleerde, cryogeen
brandstoftank
� Meer energie-inhoud per volume
VLOEISTOF
DAMP
Bron: Messe Gr iesheim (Linde)
Bro
n: C
hart
LNG als voertuigbrandstof
Bron:
7-2-2015
22
LNG als voertuigbrandstof
VulaansluitingTerugslagklep
Secundaire afblaasveiligheid
Handafsluiter + Dampretour(systeem Chart)
Handafsluiter afnameleiding
Economizer
Doorstroom-begrenzer
Verdamper Drukregelaar Tankmeter
ULLAGETANK
LNG -140 ˚C
Terugslagklepafnameleiding
Manometer
Bro
n: C
hart
Primaire afblaasveiligheid
Werken aan een LNG voertuig
• Leidingen worden koud � vocht in lucht bevriest
• Systeem gaat afblazen bij opwarming
• Wees uitermate voorzichtig met uitstromend (vloeibaar) LNG
� Draag handschoene n
� Draag gezichtsbescher ming
Schade Onderzoek
7-2-2015
23
Gaat u een CNG of LNG auto onderzoeken?
Veiligheid
1 liter LNG
≈ 580 liter gas
= maximaal 11.600 literexplosief mengsel
• Aardgas CNG
� Als gas lichter dan lucht
� Waarneembaar door toegevoeg de geurstof
� CNG : 200 bar druk
• Aardgas LNG
� Volumevergroting vloeibaar � gas : factor 580
� Als gas zwaarder of lichter dan lucht
� NIET waarneemb aar door toegevoeg de geurstof
� 3 – 15 bar druk
� Extreme koudverbrandin g bij ontsnappen
Werkplaatsinrichting
• Speciale plek aanwijzen voor CNG voertuigen
• Specifieke gereedschappe n
� Speciaal gereedschap
� Gasdetector
� Explosievrije looplamp
• Werkinstructies
• Training en opleiding
7-2-2015
24
Onderhoud en Reparatie CNG Systeem
• Altijd systeemdruk controleren !!
� Bij voorkeur drukvrij maken
� Opnieuw controleren na afwezigheid
• Waar mogelijk CNG technicus inschakelen
• Altijd speciaal toegewezen werkplek gebruiken
• Gebruik het juiste gereedschap
• Zorg voor een schoon voertuig en werkplek
• Bij twijfel � raadpleeg een deskundige
!
Demontage van hoogdruk-componenten
• Schakel “CNG technicus” in
• Demonteer NOOIT een component dat onder druk staat
• Maak systeem drukloos of gasvrij
• Controleer systeemdruk op manometer
• Volg instructies van component fabrikant
• Vertrouw NIET op het correct functioneren van de componente n!
(afsluiters / terugslagklep)
! ! !
Regelgeving
7-2-2015
25
Regelgeving - Europees
LPG
• R67-01 LPG – componente n
CNG
• R110, part 1 CNG – componente n
• R110, part 2 CNG – OEM typegoedkeuring
LNG
• Is sinds 2014 opgenomen in R110 (revisie 3)
Retrofit
• R115, part 1 LPG – retrofit typegoedkeuring M1/N1
• R115, part 2 CNG – retrofit typegoedkeuring M1/N1
Regelgeving – Nationaal (Nederlands)
• Toelating bestaand OEM CNG voertuig
� WVTA (Typegoedkeuring volgens ECE EN R110 & 70/220)
� soms beperkte geldigheid kentekenbewijs (levensduur tank)
• Ombouw bestaand benzine-voertui g naar CNG
� nationale goedkeuring m.b.v. emissiecertificaat
� of zorg voor een R115 goedkeuring
� individuele voertuigkeuring bij RDW Nieuwegein
� soms beperkte geldigheid kentekenbewijs
• Wijziging CNG systeem op bestaand CNG voertuig
� Bij grote wijzigingen � Individuele voertuigkeuring
bij RDW Nieuwegein
Regelgeving – Periodieke keuring CNG cilinders
• Voertuig toegelaten met “oude” cilinders (nationale goedkeur)
� Herkeuring cilinders iedere 10 jaar (composiet 3 / 5 jaar)
� Herkeuring voertuig (na herkeuring cilinders) bij RDW
� Opnieuw beperkte geldigheid kentekenbewijs (3 / 5 / 10 jaar)
• Voertuig toegelaten met ECE R110 goedgekeurde cilinders
� Inspectie cilinders na 48 maanden ofvolg voorschrift van cilinder- of voertuigfabrikant
� Inspectie door gekwalificeerde inspecteurs bij gekwalificeerde bedrijven *)
*) zie www.tankinspect ies.nl
7-2-2015
26
Regelgeving Werkplaats & Personeel
• Werkplaatsinrichting
� Geen specifieke CNG - WETGEVING
� Wel RICHTLIJN (PGS 26)
• Opleiding personeel
� Geen specifieke CNG Wetgeving
� Wel ARBO-wetgeving
� Training STERK AANBEVOLEN
� Gecertificeerde training CNG Basis
� Gecertificeerde training CNG Technicus
Calamiteiten
Potentiële calamiteiten
• CNG tanken in een LPG auto
� Middels zelfgemaakte adaptor mogelijk
� Werkdruk LPG tank : 30 bar ; Vuldruk CNG : 200 bar
� Vooral probleem bij LPG tanks met kleine capaciteit overdruk-veiligheid
• Brand
� Voertuig geeft steekvlam bij TPRD
� Bij meerdere tanks, meerdere steekvlamment
• Verkeerde aanpak brand
� Brandweer kent vaak eigenschappen CNG / LNG voertuigen niet
� CNG cilinders NIET blussen !!
• Verkeerde aanpak sleepbedrijf
� Onkunde bij sleepbedrijf
Bro
n: R
egio
15.n
l
7-2-2015
27
Ongevallen uit de praktijk
USA, 2004Aanrijding links-acht er Honda CNG
� Geen lekkag e� Geen brand� Geen explosie
Utrecht – Nederland 1990Busremise met diverse CNG bussen wordt in vlam gezet.
� Geen explosies van tanks� Correct functionerend e veilighed en
Ongevallen uit de praktijk
Brazilië, 2003Doe-het-zelf uitbreiding van de actieradius van een CNG auto. Hiervoor werd een LPG fles gebruikt. (“campingfles”)
Ongevallen uit de praktijk
7-2-2015
28
Ongevallen uit de praktijk
Thailand, 2003Auto is omgebouwd als CNG voertuig met een Acetylee nfles en deze ontploft bij de tweede keer vullen.
Instructies bij aardgas-tankstations in Duitsland e n Oostenrijk waarschuwen bestuurders voor verschil tussen LPG en aardgas
Recklinghau sen – Duitsland, 2000Automonteur vult zijn LPG auto met aardgas.Hiervoor werd een zelfgemaakte adapter gebruikt.
Hetzelfde gebeurde in Emmending en – Duitsland circa 5 maanden eerder.Bestuurder dacht : “Gas ist Gas”
Ongevallen uit de praktijk
Stockholm, Zweden, 29-01 2010LPG auto wordt gevuld aan CNG vulstationBuitenlandse chauffeur gebruikte een “zelfgemaakt e” ad apter
LPG Ringtank(werkdruk30 bar)
Nieuw label op Zweedse CNG tankstations
Ongevallen uit de praktijk
7-2-2015
29
CNG vulstations
• Snelvulstation
Bron : IEK
15 M Pa
25 M Pa
35 M Pa
CNG vulstations
• Thuisvulstations (slowfill)
Bron : Fuelmaker
1
3 42
Huis Garage
Bron : G. v. Schoonhoven
200 bar
30 mbar 30 mbar
LNG vulstation
• Aanvoer LNG over de weg
• Vaak combinatie LNG en CNG in zelfde station
Bron : Linde AG
7-2-2015
30
Praktijk
Dank u wel voor de aandacht !
For further information :
www.rap.ac
RAP Clean Vehicle TechnologyBeekstraat 8-ANL – 7227 NC ToldijkTel. : +31 (0)575 45 15 13
E-mail : [email protected]
Disclaimer
This presentation is prepared by RAP Clean Air Products for information exchange in the project : Rijden op AardgasWorkshop for Nivre.
Although the author of this document strived to give complete and correct information, neither the principal nor RAP Clean Vehicle Technology can be held liable if the provided information is mis-used, mis-interpreted, incomplete or failing in any other way.
It is not allowed to copy information and/or pictures, graphs or other illustrations from this presentation without the written approval of RAP Clean Vehicle Technology
RAP Clean Vehicle Technology strived to find and mention the source of pictures and/or illustrations. If you nevertheless have the impression that material is used inequitable, please contact
www.rap.ac