1

Co uczniowie naszego gimnazjum wiedzą na temat

Konstytucji 3 Maja?

2

Wyniki ankiety przeprowadzonej wśród naszych kolegów i koleżanek

3

Od kiedy świętujemy 3 maja?

3 Maja obchodzimy Święto, które zostało wprowadzone na pamiątkę uchwalenia Konstytucji w 1791 r.

Dzień ten został uznany za święto już 5 maja 1791 roku.

Po odzyskaniu niepodległości rocznica Konstytucji 3 maja  została uznana za święto w 1919 roku

4

Czasy PRL-u

Po II wojnie światowej obchodzono je do 1946 Od tego czasu władze komunistyczne zaprzestały i

zabroniły publicznego świętowania. Po 1 maja, który był i jest nadal Świętem Pracy

obywatele musieli zdejmować flagi, tak, aby 3 maja nie było ich widać.

W tamtych czasach obchody tego święta to msze za ojczyznę, a potem demonstracje i starcia z milicją…

5

6

7

8

9

10

11

12

Obrady Okrągłego Stołu 1989

13

Święto przywrócono!Święto przywrócono ponownie w 1990 r. 

Pierwsze uroczyste obchody święta odbyły się w Warszawie na Placu Zamkowym w obecności prezydenta Wojciecha Jaruzelskiego

Począwszy od 2007 roku, 3 maja jest również świętem narodowym Litwy

14

Teraz świętujemy trzy dni!Po 1 maja-Święcie Pracy,2 maja – obchodzimy Dzień

Flagi Rzeczpospolitej PolskiejTego samego dnia obchodzony jest Dzień Polonii i Polaków za Granicą

15

16

17

Współcześnie termin „konstytucja” odnosi się do ustawy zasadniczej, czyli najważniejszego aktu prawnego określającego ustrój polityczny państwa, uprawnienia władz oraz obowiązki i prawa obywateli

Takiego znaczenia słowo to nabrało dopiero w XVIII wieku

Wcześniej mianem konstytucja określano w Rzeczpospolitej zwykłe ustawy sejmowe

Pierwszą ustawę zasadniczą spisano w stanie Wirginia w Ameryce Północnej w 1776 r.

18

Pierwsza w Europie

Konstytucja polska jest oficjalnie uznawana za pierwszą w nowożytnej Europie, a drugą po amerykańskiej na świecie. Wyprzedziła trzecią na świecie konstytucję francuską

19

Pierwsze konstytucje amerykańska z 1787

francuska z 3 września 1791polska z 3 maja 1791

20

Czy na pewno druga na świecie?

Wiele prac naukowych za pierwszą, nowoczesną konstytucję na świecie, uznaje ustawę zasadniczą Republiki Korsykańskiej uchwaloną w 1755 r. Korsykańska republika przetrwała 14 lat do podbicia jej w 1769 r. przez Francuzów.

 Jako pierwsza wprowadzała równouprawnienie płci w czynnym prawie wyborczym.

21

Po I rozbiorze w 1772Po I rozbiorze Rzeczpospolita znalazła się pod kontrolą

Rosji, która uniemożliwiała przeprowadzenie jakichkolwiek reform

22

Okoliczności uchwalenia konstytucji 3 maja

Po dramacie rozbioru w oświeconych warstwach narodu, wśród znacznej części szlachty i mieszczaństwa, w pełni

dojrzało przeświadczenie, że ratunkiem dla suwerenności Państwa Polskiego może być tylko jego zasadnicza reforma.

Dzieło to zapoczątkowały uchwały Sejmu Wielkiego obradującego w latach1788-1792 i przyjęta przez Sejm Konstytucja.

23

Sejm Czteroletni

24

Zamek królewski w Warszawie

25

Sala senatorska na Zamku Królewskim-miejsce uchwalenia

konstytucji

26

Autorzy Konstytucji 3 majaKról Stanisław August Poniatowski

Hugon Kołłątaj

Ignacy Potocki

27

Współtwórcy konstytucji

Stanisław Małachowski

Stanisław Staszic

Julian Ursyn Niemcewicz

28

Oryginalny manuskrypt konstytucji

29

Z Preambuły…..W imię Boga, w Trójcy Świętej

jedynego. Stanisław August z Bożej łaski i woli Narodu Król Polski, Wielki Książę Litewski …. 

… dla dobra powszechnego, dla ugruntowania wolności, dla ocalenia Ojczyzny naszej i jej granic /…../ niniejszą konstytucję uchwalamy….

30

Medal wybity z okazji uchwalenia konstytucji

31

Założenia konstytucji*zmieniała ustrój na monarchię konstytucyjną

*głosiła zasadę suwerenności narodu.

*wprowadzała podział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.

*naprawiała polskie ustawodawstwo, znosząc zgubne liberum veto i wprowadzając do sejmu zasadę decydowania większością głosów.

32

Założenia konstytucji c.d.

*znosiła wolną elekcję, wprowadzając zasadę dziedziczenia tronu.

*wprowadziła zakaz konfederacji, które często organizowane były przeciw królowi

*ograniczała rolę magnatów

*ograniczyła znacząco demokrację szlachecką

 odbierając prawo głosu szlachcie nie posiadającej ziemi

33

Nie wszyscy równi!Konstytucja polska, w przeciwieństwie do amerykańskiej, nie

wprowadzała wolności i równości praw obywateli

*pełnię praw politycznych posiadała tylko szlachta posiadająca majątek

*mieszczanie otrzymali ograniczone prawa, a

*chłopi wzięci pod opiekę prawa i państwa, ale niewiele to znaczyło, gdyż nadal utrzymano poddaństwo i pańszczyznę

34

Krok na drodze do demokracji!Konstytucja została przyjęta z entuzjazmem

przez obóz patriotyczny i dworski

35

Ogłoszenie Konstytucji 3 Maja

36

Widok sejmu w czasie uchwalania Konstytucji

Kazimierz Wojniakowski

37

Uchwalanie Ustawy Rządowej Gustaw Taubert 

Sławie Króla i Narodu z Rewolucji z dnia 3 Maja 1791 roku

38

Konstytucja 3 maja 1791Jan Matejko

39

Byli patrioci i nie tylko…..Marszałek Sejmu Stanisław Małachowski niesiony na ramionach

przez posłów do katedry św. Jana. W prawej dłoni trzyma tekst konstytucji

Poseł Jan Suchorzewski sprzeciwiał się uchwaleniu konstytucji-groził zabiciem swojego syna w razie jej zaprzysiężenia

40

Co było później? Plan realizacji konstytucji zahamowany został przez obóz

hetmański który w Targowicy zawiązał konfederację w 1792 roku i zwrócił się o pomoc do Rosji .

W akcie konfederacji zniesiono Konstytucję 3 Maja za rozsiewanie „zarazków idei demokracji”

Król pod naciskiem carycy przystąpił do Targowiczan.

41

Targowica symbolem zdradyStanisław Szczęsny Potocki-inicjator spisku targowickiego

Wieszanie targowiczan

42

Wojna polsko-rosyjska 1792w obronie konstytucji

43

II rozbiór Polski w 1793 r.dokonany przez Rosję i Prusy

44

Jak długo obowiązywała konstytucja?

• Konstytucja obowiązywała przez 14 miesięcy, w tym czasie Sejm Czteroletni uchwalił szereg ustaw szczegółowych, które były rozwinięciem jej postanowień. 

• Sejm grodzieński w 1793 r. uznał Sejm Czteroletni za niebyły i uchylił wszystkie ustanowione na nim akty prawne.

45

Zamek w Grodnie Tu odbył się słynny ostatni Sejm który

zatwierdził II rozbiór i unieważnił dokonania Sejmu Wielkiego

46

Powstanie kościuszkowskie 1794 i III rozbiór Polski

47

Polska znika z map Europy na 123 lata

48

Dlaczego nie udało się?Nie udało się ocalić Polski, ponieważ

• wpływ zaborców uniemożliwił wprowadzenie konstytucji w życie

• uległość Stanisława Augusta Poniatowskiego wobec Rosji zahamowała tendencje zmiany ustroju

• brak zgody oligarchii magnackiej na reformy • społeczeństwo niedojrzałe do wspólnych

działań, których celem by było wzmocnienie kraju

49

Dlaczego więc pamiętamy?[fragment wypowiedzi prof. Normana Daviesa]

„ Dlaczego …. pamiętamy, szanujemy i celebrujemy taką konstytucję, która w swoim czasie miał absolutnie minimalny, nikły wpływ na publiczne życie tego kraju? …

Po pierwsze,

Konstytucja 3 Maja byłą pierwsza w długiej kolejce różnych późniejszych konstytucji.

Po drugie, ona była swoja, wydana przez Polaków i Litwinów dla korzyści obojga narodów.

Po trzecie, wcieliła ona w siebie nadzieje wielu pokoleń, które do niedawna musiały żyć albo pod obcą okupacją albo pod niesuwerennym reżimem …”

50

Takimi są ludzie jakimi czynią ich prawa

51

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘWykonali uczniowie klasy 2 A

• Michał Michalski• Dominik Jeleśniański• Marcin Żyrek• Agnieszka Kupczak• Natalia Eisler• Hubert Duc• Mateusz Szapert• Aleksandra Śliwa• Agnieszka Żurek

52