ÇOKLU ZEKA Karbonhidratlar Protein

Yağ Vitamin

Şeker Su

Kompleks Şekerler Mineraller

Sözel-Dilsel Zeka

İçselZeka

Mantıksal-MatematikselZeka

KişilerarasıZeka

Görsel-UzamsalZeka

Bedensel KinestetikZeka

Müziksel-RitmikZeka

DoğaZekası

Gel

enek

sel

Bes

inle

r

San

at v

e

Mü

zik

Zek

alar

ı

Gel

enek

sel

Zek

alar

Açıkh

ava

Zekaları

Kişisel

Zekalar

SONUÇ

• Tek yönlü beslenme vücutta istenmeyen sonuçlara yol açar.

• Zeka açısından tek yönlü beslenme de istenmeyen sonuçlara yol açar.

KIYASLAMA

Zekaya İlişkin Eski Bakış Açısı

Zekaya İlişkin Yeni Bakış Açısı

Zeka sabittir. Zeka geliştirilebilir.

Zeka niceliksel olarak ölçülebilir

Zeka sayısal olarak hesaplanamaz

Zeka tekildir. Zeka çeşitli yollarla ortaya konulabilir.

Zeka gerçek yaşamdan soyutlanarak ölçülür.

Zeka bağlam/gerçek yaşam durumunda ölçülür.

Zeka öğrencileri sıralamak ve olası başarılarını kestirmek için kullanılır

Zeka bireylerin gizli güçlerini ve onların başarılı olabilecekleri farklı yolları anlamak için kullanılır.

• İnsan beyni 8 zeka türüne sahip olduğu halde geleneksel eğitim bunlardan sayısal ve sözel olanı dikkate almaktadır.

• Beyinler insanın doğasına ve yaradılışına aykırı olarak formatlanmaktadır. Bu işlemin yıllardır sistematik olarak yapıldığını varsayarsak ulus olarak nasıl bir çıkmazda olduğumuzu ve yaratıcılığımızın nasıl öldürüldüğünü kavramak zor olmayacaktır.

SONUÇ

Howard Gardner’a Göre Zekanın Özellikleri

• Her insan kendi zekasını artırma ve geliştirme yeteneğine sahiptir.

• Zeka çok yönlülük göstermesine rağmen, kendi içinde bir bütündür.

• Her insan çeşitli zeka alanlarının tümüne sahiptir.

• Her insan, zeka alanlarından her birini belli bir düzeyde geliştirebilir.

• Çeşitli zeka alanları, genellikle bir arada belli bir uyum içinde çalışırlar.

• Bir insanın her alanda zeki olabilmesinin birçok yolu bulunmaktadır.

SONUÇ

• Her iki yılda bir eğitim alanındaki bilgi birikiminin ikiye katlandığı düşünülecek olursa, geleneksel yöntemlerle üçüncü bin yılın kotarılamayacağı açıktır.

• Bilgisayarların “upgrade” yapılması gibi bireylerin de kendilerini upgrade etmesi gerekmektedir.

• Pentium 4 kapasitesindeki yeni nesil bir çocuk 386 işlemcili bir anne ya da öğretmenden elbette hazzetmez.

ZEKA ALANLARINI NASIL BELİRLERİM ?

• Gözlem

• İşaretleme Listesi

• Dereceleme Ölçekleri

• Anekdot Kaydı

• Kimdir Bu?

• Görüşme

BİR TESPİT

• Öğretmenlerin sosyo-kültürel ve akademik açıdan yetişme biçimleri, öğrencilerle olan iletişimlerini de biçimlendirmektedir.

• Öğretmenler bilimsel ölçütler yerine kişisel ölçütlere göre öğretmenlik yaparlarsa, çok farklı öğretmen tipleri ortaya çıkacaktır.

• Benzeri farklılıklar, öğretmenlerin zeka alanları için de söz konusudur. Her öğretmen baskın olduğu zeka alanına göre ders sunma eğilimindedir.

Oysa sınıfta sekiz zeka alanından öğrenciler bulunmaktadır.

İŞTE ÖRNEĞİ

• Derste dalan, hayal kuran bir öğrenciye öğretmen kızdığında o öğrenci ona şöyle demek istemektedir:

“Sevgili öğretmenim, ben sıklıkla dalıyor ya da hayal kuruyorum.

Çünkü sen dersini sadece sözel dilsel olarak sunuyorsun.

Benim doğal öğrenme kanalım olan görsel uyarıcılarla dersini sunmadığın için ben de kendi ihtiyacımı hayal kurarak kendim gidermeye çalışıyorum.

Anlasana.”

• Derste devamlı hareket eden, hiçbir şey bulamazsa kalemini açmak için çöpe giden bir öğrenciyi öğretmeni suçladığında öğrenci şöyle demek istemektedir:

“Canım öğretmenim. Ben kinestetik, harekete dayalı bir öğrenciyim.

Oysa sen susun, kıpırdamayın, çiçek olun diyorsun. Ama ben hareket ederek öğrenebilirim.

Sen derste sadece konuşuyorsun.

Konuyu harekete dayalı işlesen ben de hareket ihtiyacımı gidermiş olacağım.”

İŞTE ÖRNEĞİ

NE YAPABİLİRİM?

• Planlama ve sınıf içi uygulamaları sekiz zeka alanını dikkate alarak yapabilirim.

• Bunun için öncelikle kendimin hangi alanlarda baskın olduğumu ve dersi nasıl sunduğumu saptamalıyım.

Bloom Taksonomisi

Bilişsel Alan Duyuşsal Alan Psiko-motor Alan

Bilgi Alma Uyarılma

Kavrama Tepkide bulunmaKılavuz denetiminde yapma

Uygulama Değer verme Beceri haline getirme

Analiz Organize etme Duruma uydurma

Sentez Değerler bütünüyle nitelenmişlik

Yaratma

Değerlendirme

Bu Tablo Ne İşime Yarar?

• Bu tablo öğretmenin soru sorma becerisinin önemini ön plana çıkarmaktadır.

Eğer öğrenciler sürekli düşük düzeyli sorularla karşılaşırsa düşük düzeyli düşünmeye yatkınlaşırlar.

• Yüksek bilişsel düzeyli sorular öğrencileri yaratıcı ve çok yönlü düşünmeye yatkın kılacaktır.

• Tüm öğretmenlerimiz asgari bir beceri olarak bilgi, kavrama, uygulama, analiz, sentez ve değerlendirme düzeylerinde otomatikleşmiş biçimde soru sorma becerilerine sahip olmalıdırlar.

BİLGİBİLGİ Basamağı

Soru Kökleri

Kim?,Ne?, Ne zaman?, Nerede?, Tanımla, Açıkla, Hangisi?, Ne kadar?, vb.

Anahtar Kelimeler

Tanımla, sırala, listele, seç, ifade et, söyle, bul, göster…

Örnek Sorular

1) Güneş takvimini tarihte ilk kez kimler kullanmıştır?2) Dağın tanımını derste geçen ifadesiyle yazınız.3) Yeşil bir bitkinin solunumda çıkardığı maddeler

aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilmiştir?

BİLGİ Basamağı - BİLGİ Basamağı - SorularSorular

Zeka Türleri Örnek Soru

Mantıksal-Matematiksel Pul size neyi hatırlatıyor?

Sözel-Dilsel Pul nedir?

Görsel-Uzamsal Pulu şekille anlatınız

Müziksel-Ritmik Pul ile ilgili bir parçayı ezberle

Bedensel-Kinestetik Pulu nasıl taklit edersiniz?

Doğa Pul nerelerde kullanılır?

Kişilerarası Kimler pulla çok ilgilenir?

İçsel Posta puluna yeni bir isim vermen gerekirse ne verirsin?

KAVRAMAKAVRAMA Basamağı

Soru Kökleri

Bunun anlamı nedir?,…hakkındaki beklentilerin nelerdir? Sence….ne olacağa benziyor?,…olsaydı ne olurdu?, vb..

Anahtar Kelimeler

Sınıflandır, tartış, genelle, açıkla, tahmin et, örnek ver…

Örnek Sorular

1) Gazlarla sıvılar arasındaki farklar nelerdir?2) İnsanda böbreküstü bezleri, pankreas ve karaciğerin

ortak görevi aşağıdakilerden hangisidir?3) 6dm,50cm’nin metre cinsinden ifadesi hangisidir?

KAVRAMA Basamağı - KAVRAMA Basamağı - SorularSorular

Zeka Türleri Örnek Soru

Mantıksal-Matematiksel Kendi kelimelerinle posta pulunu tarif eder misin?

Sözel-Dilsel Posta pulunu tarif eder misin?

Görsel-Uzamsal Posta pulunda olması gerekenleri çiziniz

Müziksel-Ritmik Posta pulunun yolculuğunu ritimle anlatınız.

Bedensel-Kinestetik Sessiz sinema oyununda pulu anlatın.

Doğa Pul üzerinde doğadan neleri kullanabiliriz?

Kişilerarası Arkadaşınla pulun tarifini yeniden yapın.

İçsel Posta pulunun ingilizce karşılığını yaz.

UYGULAMAUYGULAMA Basamağı

Soru Kökleri

…olursa ne olabileceğini tahmin et, …ne zaman olurdu?, …halinde ne olacağını anlatınız, …yı kullanacak mısın?

Anahtar Kelimeler

Uygula, birleştir, kur, inşa et, yap, üret, öngör, çöz, öğret

Örnek Sorular

1) … dörtlüğün nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?2) Ekvator üzerinde bulunan yerlerde gece ile gündüzün

ne zaman eşit olduğunu işlemle açıklayınız?3) Dört işçi bir işi 48 saatte yapıyor. Aynı hızla çalışan 6

işçi, aynı işi kaç saatte yapar?

UYGULAMA Basamağı - UYGULAMA Basamağı - SorularSorular

Zeka Türleri Örnek SoruMantıksal-Matematiksel Posta pulunun katettiği yol ile ilgili

aşağıdaki problemi çözün.

Sözel-Dilsel Posta pulunun hayatımızdaki yerini bir broşür ile anlatın

Görsel-Uzamsal Posta pulunu üç boyutlu olarak nasıl çizebiliriz?

Müziksel-Ritmik Posta pulunu konu alan bir parçayı bir enstrüman ile çalınız.

Bedensel-Kinestetik Açık havada pulu toprağa çizerek anlatın.

Doğa Doğada posta pulu gibi seyehat eden başka şeyler var mıdır?

Kişilerarası Pulu günlük hayatımızda nelere benzetebiliriz?

İçsel Pullar olmasaydı ne olurdu?

ANALİZANALİZ Basamağı

Soru Kökleri

…olduğunu hangi fikirler haklı gösteriyor?,…nın elemanları nelerdir?,…ile…arasındaki ilişki nedir?

Anahtar Kelimeler

Ayırt et, ilişkilendir, analiz et, karşılaştır, söküp parçala

Örnek Sorular

1) Büyük dolaşım ile küçük dolaşım arasındaki ilişkiyi açıklayınız.2) ….cümlesinin öznesi aşağıdakilerden hangisidir?3) Aşağıdakilerden hangisinin sonucu hem 2 hem de 5 ile bölünemez?

ANALİZ Basamağı - ANALİZ Basamağı - SorularSorularZeka Türleri Örnek SoruMantıksal-Matematiksel Posta pulunun elemanları nelerdir?

Sözel-Dilsel Pulları kullanım alanlarına göre sınıflandırınız.

Görsel-Uzamsal Pulları resmettikleri alanlara göre nasıl sınıflandırabiliriz?

Müziksel-Ritmik Posta pulunu anlatan bir parça yapsan, bu parçayı hangi enstrumanla çalarsın?

Bedensel-Kinestetik Siz pul olsaydınız üzerinizde neler bulunurdu?

Doğa Pulun elemanlara ayrılması üzerinde dikkatle düşünün.

Kişilerarası Arkadaşlarının pullarını bir araya toplayacak bir organizasyon yap.

İçsel Pulların yıllara göre gösterdiği değişiklikleri araştırınız.

SENTEZSENTEZ Basamağı

Soru Kökleri

….yı daha farklı nasıl yaparsın?, …nın alternatifi nedir?, …yı nasıl düzenlersin?, …yı nerede üretirsin?

Anahtar Kelimeler

Oluştur, planla, yarat, bestele, kompoze et, formüle et

Örnek Sorular

1) Galatasaray’ın başarısını yansıtan bir kompozisyon yazınız.2) Aşağıda verilen şiire uygun bir beste yazınız.3) Trafik kazalarını azaltmak için yolların nasıl düzenlenmesi gerektiği konusunda bir model oluşturunuz.

SENTEZ Basamağı - SENTEZ Basamağı - SorularSorularZeka Türleri Örnek SoruMantıksal-Matematiksel Bir posta pulunu oluşturan ögelerden

gereksiz olanı var mıdır?Neden?

Sözel-Dilsel Pulların hayatımızdaki yeri konusunda bir kompozisyon yazınız.

Görsel-Uzamsal Posta pulunu ilk siz yapsaydınız neleri farklı yapardınız?

Müziksel-Ritmik Posta pulunu konu alan bir beste yapınız.

Bedensel-Kinestetik Pulun yolculuğunu arkadaşlarınızı kullanarak sınıfta gösteriniz

Doğa Pul içine doğadan neler katılabilir?

Kişilerarası Toplanan pulları sergileyen bir faaliyet planla.

İçsel Pulları kullanarak bir oyun tasarlayınız.

DEĞERLENDİRMEDEĞERLENDİRME Basamağı

Soru Kökleri

…dan hangisi uygun olur?, …ları nasıl karşılaştırırsın?, …yapmak mantıklı mı?, …dan hangisi daha önemli?

Anahtar Kelimeler

Yargıla, değerlendir, zıtlık oluştur, eleştir, yorumla,savun

Örnek Sorular

1) Çıkarma işlemi yaparken sayı doğrusu kullanmak sence ne ölçüde yararlıdır?

2) Termik santraller ile atom santrallerini enerji üretimi açısından nasıl değerlendirirsin?

DEĞERLENDİRME Basamağı - DEĞERLENDİRME Basamağı - SorularSorular

Zeka Türleri Örnek SoruMantıksal-Matematiksel Pul örneklerini işledikleri temalar ve diğer

özellikleri açısından tabloya dök.

Sözel-Dilsel Posta pullarının yarını hakkında neler düşünüyorsun?

Görsel-Uzamsal Posta pulunun hayatımızdaki önemini artırabilir miyiz?Nasıl?

Müziksel-Ritmik Pul üzerindeki elemanlar ses çıkarsaydı neler söylerlerdi?

Bedensel-Kinestetik Bu yolu daha işler hale nasıl getirirsiniz?

Doğa Doğa ile ilgili hangi olaylar posta pulu ile anlatılabilir? Nasıl?

Kişilerarası Pulların hayatımızdaki bu günü ve yarınını arkadaşlarına anlat.

İçsel Pulların önemini artırmak için ne tür oluşumlar desteklenebilir?

Sorular ve Yorumlar

TEŞEKKÜRLER