การลาอาณานิคม

• ลัทธิอาณานิคม (colonialism) เกิดข้ึนเม่ือประเทศหนึ่งๆ ตองการจะควบคุมหัวเมืองตางๆ หรือเขตแดนตางๆ ของประเทศอ่ืน ดวยการเปลี่ยนหัวเมืองตางๆ ตามภูมิภาคหรือเขตแดนเหลานั้น ใหเขามาอยูในการปกครองของตน

• ประเทศที่เปนอาณานิคม มักจะถูกประเทศที่รวยกวา มีพลังภูมิภาคที่มากกวาเขาควบคุม

ประเทศท่ีออนแอกวาก็จะถูกยดึดินแดนคะ

ประเทศในอาเซียนที่ตกเปนอาณานิคม

ต้ังแตยุคลาอาณานิคมชวงกอนสงครามโลกคร้ังท่ี 2 (สงครามโลกคร้ังท่ี 2 เกิด พ.ศ. 2482-2488) และยุคหลังสงครามโลกคร้ังท่ี 2 หรือท่ีเรียกวา ยุคสงครามเย็น (ยุคสงครามเย็น พ.ศ.2489-2534) ดินแดนในเอเชียตะวันออกเฉียงใต เปนดินแดนเผชิญหนากันระหวางมหาอํานาจ 2 ฝาย ระหวาง “โลกเสรีประชาธิปไตย “ ซ่ึงมีสหรัฐอเมริกาเปนผูนํา และ “โลกคอมมิวนิสต “ ซ่ึงมีสหภาพโซเวียตเปนผูนํา ต้ังแตอดีตกาลนานมาแลวจนถึงกอนสงครามโลกคร้ังท่ี 2 ดินแดนแถบอุษาคะเนย ตกเปนเมืองข้ึนหรืออาณานิคมของชาติตะวันตก ดังตอไปนี้

ประเทศในอาเซียนที่ตกเปนอาณานิคม

อินโดนีเซีย เคยเปนอาณานิคมของ เนเธอแลนด (ฮอลันดา)

ฟลิปปนส เคยเปนอาณานิคมของ สเปน ตอดวยสหรัฐอเมริกา

มาเลเซีย เคยเปนอาณานิคมของ อังกฤษ

สิงคโปร เคยเปนอาณานิคมของ อังกฤษ

บรูไนดารุสซาลาม เคยเปนอาณานิคมของ อังกฤษ

เมียนมาร เคยเปนอาณานิคมของ อังกฤษ

เวียดนาม เคยเปนอาณานิคมของ ฝร่ังเศส

ลาว เคยเปนอาณานิคมของ ฝร่ังเศส

กัมพูชา เคยเปนอาณานิคมของ ฝร่ังเศส

ไทย ไมเคยตกเปนอาณานิคมของชาวตะวันตกชาติใด

ประเทศไทยของเราไมเปนเมืองขึน้เลยนีน่า

ประเทศอินโดนีเซีย

การตกเปนอาณานิคมของเนเธอแลนด เนเธอแลนดไดตั้งบริษัท United Dutch East India Company เม่ือป พ.ศ.๒๑๔๕ เพื่อทําการคา อยูที่หมูเกาะอินเดียตะวันออก ซึ่งนอกจากทําการคา

แลว ยังทําหนาที่แสวงหาอาณานิคมใหแกฮอลแลนดดวย ในที่สุดไดทําการยึด

ครองอินโดนีเซีย เม่ือป พ.ศ.๒๑๖๔ และไดขยายการปกครองออกไปทั่วประเทศ

ทําใหอินโดนีเซียตกอยูในฐานะอาณานิคมของฮอลแลนด

ประเทศฟลิปปนส

การตกเปนอาณานิคมของสเปน

สเปนสามารถเขาปกครองฟลิปปนสไดโดยไมไดใชการทําสงครามที่

รุนแรงเพราะการที่ทําใหประชาชนศรัทธาในศาสนาคริสต ทําใหประชาชน

ยกดินแดนใหวัด และยอมใหสเปนเขามาปกครองในฐานะผูอุปถัมภศาสนา

คริสต ประชาชนฟลิปปนสยินยอมใหสเปนออกกฎหมายในการปกครองใน

ฐานะประชากรชั้นที่ ๒

ฟลิปปนส ตกเปนอาณานคิมของ 2 ประเทศเลยนะคะ อีกประเทศ

คือประเทศอะไรนา???

ประเทศฟลิปปนส (ตอ)

การตกเปนอาณานิคมของสหรฐัอเมรกิา

สเปนกับสหรัฐอเมริกา ทําสงครามกันในวิกฤตการณคิวบา การรบได

ขยายอาณาบริเวณจากทะเลแคริเบียนมาสูมหาสมุทรแปรซิฟก ในฐานะที่

ฟลิปปนสเปนกําลังสําคัญในสเปน ทําใหอเมริกามุงโจมตีกองทัพเรื่องของ

สเปนในฟลิปปนส จนกระทั่งไดรับชัยชนะ เพราะไดรับความรวมมือจาก

ขบวนการชาตินิยมในฟลิปปนส

เม่ือสเปนพายแพชาวฟลิปปนสตองการที่จะตั้งรัฐบาลของตนเองข้ึน

แตก็ไมเปนผลดังที่ตั้งไว เพราะสหรัฐอเมริกาประกาศเขาครอบครอง

ฟลิปปนสตามขอตกลงในสนธิสัญญาปารีส ค.ศ. ๑๘๙๙

ประเทศมาเลเซีย

การตกเปนอาณานิคมของอังกฤษ

ชวงเวลาที่อังกฤษขยายอิทธิพลในแหลมมลายู แควนทางตอนเหนือ

ของมลายูอยูภายใตอิทธิพลของประเทศไทย อังกฤษจึงพยายามกีดกัน

อิทธิพลของไทยเชนเดียวกับที่กีดกันประเทศฮอลันดาและฝรั่งเศส โดยการ

ขอเชาเกาะปนัง เพื่อใชเปนทาเรือจากสุลตานไทรบุรี (รัฐเคดาหในปจจุบัน)

เม่ือ พ.ศ.๒๓๒๙ และไดติดตอกับสุลตานแหงยะโฮวเพื่อขอเชาเกาะสิงคโปร

ทําใหอังกฤษยึดครองดินแดนในคาบสมุทรมลายูตั้งแตเคดาหลงไปจนถึง

สิงคโปรไดสําเร็จ

ประเทศสิงคโปร

การตกเปนอาณานิคมของอังกฤษ

ประมาณป ค.ศ. 1817 อังกฤษไดแขงขันกับดัตชในเรื่องอาณานิคม

อังกฤษไดสงเซอร โทมัส แสตมฟอรด บิงกเลย แรฟเฟลส มาสํารวจ

ดินแดนแถบสิงคโปร ตอนน้ันสิงคโปรยังมีสุลตานปกครองอยู แรฟเฟลสได

ตกลงกับสุลตานวา จะตั้งสถานีการคาของอังกฤษที่น่ี และสุดทายอังกฤษก็

ยึดสิงคโปรไวเปนเมืองข้ึนไดสําเร็จ

สุดทายอังกฤษก็เขามาปกครองสิงคโปร ไหนวาจะมาทําการคาไงละ???

ประเทศบรูไนดารุสซาลาม

การตกเปนอาณานิคมของอังกฤษ

ชาติมหาอํานาจใหญ 3 ชาติ ไดแก ฮอลันดา สเปน อังกฤษ ไดพยายามจะเขามา

ยึดครองบูรไน แตอังกฤษมีความเขมแข็งมากกวา ทําใหอังกฤษเปนชาติที่มีอิทธิพลตอ

บรูไนมากที่สุด ดูจากที่สุลตานของบรูไนยอมยกเกาะลาบวน (Labuan) ใหกับบริษัทอีสต

อินเดีย และไดขยายอิทธิพลของตนเขามามากข้ึนเร่ือยๆจนทําใหบรูไนตองยอมรับอํานาจ

ของอังกฤษ

ทั้งน้ีอาจกลาวไดวาการยอมตกเปนเมืองอารักขาของอังกฤษ สําหรับบรูไนน้ันเปน

สถานการณที่หลีกเลี่ยงไมได เพราะขณะน้ันบรูไนออนแอมากในทุกๆ ดาน ประกอบกับ

การแกงแยงอํานาจของผูนําในประเทศทําใหเกิดปญหาการเมืองภายใน จนทําให

ทายที่สุดแลวผูปกครองของบรูไนไดตัดสินใจยอมเปนรัฐอารักขาเพ่ือรักษาสภาพความ

มั่นคงของประเทศ

ประเทศเมียนมาร

การตกเปนอาณานิคมของอังกฤษ

ลัทธิลาอาณานิคมกาวไปอีกขั้นหลังการปฏวัิติอตุสาหกรรมและการเปดใช

คลองสุเอซ ซึ่งทําใหการเดินทางมาเอเชยีงายขึ้นมาก

ในตอนนั้นฝรั่งเศสยึดเวียดนามไดและแผอิทธิพลมาทางลาวมากขึน้เรือ่ยๆ

อังกฤษกลัววาฝรั่งเศสจะมายดึพมาผานทางสามเหล่ียมทองคํา บวกกับการท่ีพมามี

นโยบายพยายามหาฝรั่งเศสมาถวงดุล อังกฤษจึงเรงทําการยดึการปกครอง (พมาทํา

สงครามกับอังกฤษจนกระท่ังพายแพ)

สุดทายพมาก็ตกเปนอาณานิคมขององักฤษ พระเจาธีบอ(กษัตริย)และพระ

นางศุภยลัตถูกเนรเทศออกนอกประเทศไปอยูมมุไบจนสิน้ชวิีต

ประเทศเวียดนาม

การตกเปนอาณานิคมของฝรัง่เศส

เวียดนามในยุคกอนการยึดครองของฝรั่งเศสน้ัน พบหลักฐานทาง

ประวัติศาสตรวาเวียดนามเปนอาณานิคมของจีนกวาพันป ในยุคสมัยของ

ราชวงศถังจีนออนแอลง เวียดนามจึงไดรับเอกราชในที่สุด และเวียดนามก็

ไดรับอิทธิพลจากจีนมามากทีเดียว

ดูไดจากการปกครอง จากท่ีไดเอกราชเวียดนามก็ไดเลียนแบบการ

ปกครองระบบจักรพรรดิของจีน และรับเอาลัทธิขงจ่ือไปปรับใช มีการ

ตอตานศาสนาคริสตอยางรุนแรง ทําใหเวียดนามมีปญหากับอังกฤษและจน

ในที่สุดอังกฤษสามารถยึดเวียดนามได และตอมาก็ถูกฝรั่งเศสยึดครอง

ประเทศกัมพูชา

การตกเปนอาณานิคมของฝรัง่เศส

กัมพูชาตกเปนอาณานิคมของฝรั่งเศส เนื่องจากผลพวงท่ีฝรั่งเศสยดึ

ดินแดนเวียดนามตอนลางและตอนกลางได ทําใหฝรั่งเศสตองการขาว เนื้อสัตว

และปลาชนิดตาง ๆ ท่ีมีอยูอยางสมบูรณในดินแดนกัมพชูาสงไปเล้ียงกอบทหาร

และขาราชการอาณานิคมฝรั่งเศส

ตอมาฝรั่งเศสตองการใชแมน้ําโขงเดินเรือติดตอกับจีน จึงบีบบังคับไทยให

สละสิทธิเหนือดินแดนกัมพูชา โดยใหพระเจานโรดมสหีนุ กษัตริยกัมพูชา ทํา

สัญญายอมเปนรัฐอารักขาของฝรั่งเศสเ มื่อ พ.ศ.๒๔๐๖ ตอมาฝรั่งเศสไดเขา

ปกครองกัมพูชาเปนอาณานิคมในท่ีสุด

การตกเปนอาณานิคมของฝรัง่เศส

ลาวตกเปนอาณานิคมของฝรั่งเศส เน่ืองจากฝรั่งเศสไดขยายอิทธิพล

จากเวียดนามและกัมพูชามายังลาว ทั้งน้ีเพราะฝรั่งเศสตองการใชแมนํ้าโขง

เปนเสนทางการคาไปสูจีน อีกทั้งลาวยังมีทรัพยากรที่อุดมสมบูรณ เชน ขาว

ขาวโพด ปาไม ดังน้ัน ฝรั่งเศสจึงบังคับใหไทยยอมสละสิทธิเหนืออธิปไตย

ลาว แลวเขาปกครองลาวในแตละแควน จนกระทั่งลาวมีฐานะเปนอาณานิคม

ในดินแดนอินโดจีนของฝรั่งเศส

ประเทศลาว

ฝร่ังเศสบังคับไทย เพ่ือเขายดึลาวแทนประเทศไทยนีเ่อง ลาวจงึตก

เปนอาณานคิมของฝร่ังเศส

ประเทศไทย

ประเทศไทย เปนเพียงประเทศเดียวท่ีไมเสียเอกราชใหใคร

ในสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว

(รัชกาลที่ 5) เปนชวงเวลาของการลาอาณานิคมของชาติ

ตะวันตกแทบจะไมมีดินแดนสวนไหนของโลกที่พนเง้ือมมือของ

มหาอํานาจพระมหากษัตริยแตละองคทรงเล็งเห็นวา “เราตอง

ยอมเสียอวัยวะเพื่อรักษาชีวิต” โดยการยอมเสียดินแดนบางสวน

เพื่อคงไวซึ่งแผนดิน ไวใหลูกหลานไดมีที่อยูที่กิน

อางอิง

ทวีศักดิ์ เผือกสม. 2555. ประวัติศาสตรอินโดนีเซีย รัฐจารีตบนหมูเกาะ ความเปน

สมัยใหมแบบอาณานิคม และสาธารณรัฐแหงความหลากหลาย.

กรุงเทพฯ : ดานสุทธิสารการพิมพ.

ศานติ ภักดีคํา. 2546. ประวัติศาสตรกัมพูชา แบบเรียนของเขมรที่เกี่ยวของกับ

ไทย.กรุงเทพฯ :สํานักพิมพมติชน

http://southeastasiapolitics.wordpress.com/category/government-and-politics-in-

southeast-asia-2012/

http://www1.tv5.co.th/service/mod/heritage/nation/neighbour/malaysia2.htm

ผูใหญใจดีท่ีแบงปนความรู

ใหพวกเรา

The END