Con chó cưng

11

CON CHÓ CƯNG PHAN ANH Hôm nay vợ chồng ông Thức dậy sớm, chuẩn bị sẵn sàng mọi thứ cho cuộc Picnic tại nhà của một bà bạn - Bà Liliane. Đây là một căn tiểu biệt thự với 5 phòng rộng rãi thênh thang, xung quanh trồng đủ các loại bông kiểng, có hồ bơi cùng cây to bóng mát, trông chẳng khác nào một công viên nho nhỏ. Nói chơi cho vui vậy thôi, thực ra hai ông bà đến nhà Liliane với một nghĩa cử cao cả. Baby-sitting cho con chó già Rocky mà bà Liliane đã ỷ ôi nhờ cậy cả hơn hai tuần lễ, trước khi họ đi chơi xa. Trước khi đi, họ đã nhờ ông hàng xóm trông nom giùm như theo thông lệ hàng năm họ vẫn làm. Nhưng năm nay kẹt một cái, ngày chót chuyến nghỉ hè của vợ chồng bà lại rơi đúng vào ngày bắt đầu Vacation của ông bạn hàng xóm.Vì thế, cực chẳng đã họ đành nhờ ông bà Thức thay thế hộ một ngày. Lúc đầu quen biết với vợ chồng bà Thức, một đôi lần cần đi đâu xa một vài ngày, vợ chồng Liliane gửi thằng Laurant - con bà - năm nay khoảng trên 10 tuổi lại đằng nhà ông bà Thức nhờ coi giùm.

Con chó cưng

12

Lúc đón con về, bà ký ngay cái check 20 đô trả công take care. Bà Thức trợn tròn mắt và giải thích mãi cho vợ chồng người bạn ngoại quốc hiểu rằng đó là nghĩa vụ bằng hữu theo quan niệm của người Á đông. Ông bà Liliane cũng ngạc nhiên và xúc động không kém. Họ không thể ngờ giữa những người Á đông này lại có một thứ tình bạn vượt lên trên sự công bằng, không dính mùi tiền bạc, đầy sacrifice đến thế là cùng Thành thực mà nói, lúc đầu vợ chồng Liliane đã có ý định bỏ chuyến nghỉ hè năm nầy chỉ vì một lý đó bất thường đã xảy đến với gia đình họ. Trong thời gian gần đây sức khỏe con chó Rocky có vẻ suy sụp nhiều. Nhưng không may cho họ, năm nầy ông Michael- chồng bà Liliane phải lên miền bắc California tham dự một khoá tu nghiệp hậu-đại-học (post university) để hoàn tất một số units mà người ta đòi hỏi nơi các nha y sĩ hàng năm. Vì đòi hỏi của nghề nghiệp, cả gia đình phải đi nghỉ hè bất đắc dĩ; đành tâm từ giã con chó yêu quý của họ trong lúc nó đau yếu, cần bàn tay săn sóc yêu thương của họ. Để được yên tâm phần nào, ngày hai buổi, trong suốt gần hai tuần lễ, không thiếu sót một ngày, đều đặn bà gọi long distance về thăm hỏi sức khỏe Rocky. Để thêm phần vững bụng bà còn yêu cầu ông hàng xóm bế Rocky đến gần máy điện thoại để bà được chính tai nghe tiếng thở, tiếng kêu của con chó thân thương. Con Rocky quả khôn ngoan vô cùng. Những lúc đó nó ghé mõm

Con chó cưng

13

vào sát chiếc phôn ư ử đứt quãng trong miệng như đứa con nít nhõng nhẽo đòi mẹ bế bồng. Lâu lâu lại sủa lên nho nhỏ như thầm hỏi sức khỏe ông bà chủ. Bà Liliane xốn xang lòng dạ, rối rít an ủi Rocky ở bên kia đầu giây nói như để tạ lỗi... Vợ chồng ông bà Thức quen với vợ chồng ông bà Liliane ở trong một trường hợp rất tình cờ. Ngày đó, ông Thức phụ giúp việc cashier cho tiệm bán Chinese food của người bạn thân. Vợ chồng Liliane vào tiệm mua thức ăn. Trong lối phát âm của người đàn bà ngoại quốc, ông Thức phát hiện được âm hưởng Pháp ngữ - dù rằng người đàn bà này nói tiếng Mỹ rất trôi chảy. Ông Thức buột miệng hỏi - Nếu tôi không lầm, bà là người Mỹ gốc Pháp? Người đàn bà gật đầu xác nhận với nỗi ngạc nhiên: - Vâng, tôi người Pháp. Còn ông, sao biết?. -Tôi đã từng tu nghiệp ở Pháp một thời gian khá lâu nên cái nét Parisienne trong tiếng Mỹ của bà tôi nhận ra không mấy khó khăn. Lẽ dĩ nhiên kể từ giờ phút đó họ dùng tiếng Pháp nói chuyện với nhau. Sau khi biết cả hai vợ chồng ông Thức đều rành rẽ ngôn ngữ mẹ đẻ của mình, và trước những lời lẽ tán tụng cùng cái vốn hiểu biết uyên bác của ông Thức về nền văn hóa đất nước mình, bà Liliane sung sướng ra mặt. Bà đâm ra quý trọng và nể vì ông bà Thức vô cùng.Câu chuyện giữa họ trở nên đậm đà, tương đắc. Bà Liliane vốn người Pháp, lấy chồng Mỹ đã lâu. Ở Mỹ, lấy chồng địa phương, hàng ngày phải nói

Con chó cưng

14

tiếng Mỹ song vẫn coi thường văn hóa đất nước chồng nên có ai lay động đến nguồn gốc của bà qua ngôn ngữ thân thương tự hào từ lúc nằm nôi là bà tìm thấy nơi người đó một cái gì thân thiết như tri kỷ, như khách tha hương ngộ cố tri. Cái tình cảm của bà Liliane cũng chẳng khác nào cái tâm tư ước vọng thèm khát được ăn quả cà, bát canh riêu cua trong những ngày đầu trên xứ người của người Việt lưu xứ vậy... Điều mà Liliane thích nhất là được vợ chồng ông Thức cho biết hai dân tộc Việt-Pháp trong quá khứ đã từng có nhiều liên hệ với nhau về văn hóa và nếp sống. Bà đồng hoá ngay vợ chồng ông Thức với người đồng hương. Chính vì thế mà chẳng bao lâu họ trở nên hai gia đình bạn thân chưa từng có... ***

Con chó cưng

15

Từ nhà ông bà Thức đến ngôi tiểu biệt thự của ông bà Liliane phải đi mất vào khoảng gần nửa giờ. Căn nhà nằm trong một khu vực yên tĩnh dành riêng cho giới nhà giàu, xa hẳn chợ búa và hãng xưởng. Hai bên đường, những tàn cây cổ thụ đan chéo vào nhau tạo nên những vòm cung đầy bóng rợp cho đường phố, mang đến cho khách bộ hành một cảm giác tươi mát kỳ thú mà hầu hết các con đường phố ở gần đó không có. Vợ chồng ông Thức mở cửa, bước vào nhà. Con mèo Bijoux chạy qua vờn lại bên chân ông bà như theo dõi, như canh chừng những cử chỉ khác thường của ông bà. Riêng con Rocky mệt mỏi nằm trên chiếc nệm, đầu gối lên chiếc gối lông ấm dành riêng cho nó, cũng thao láo quan sát từng đường đi nước bước của hai người khách

Con chó cưng

16

quen. Thỉnh thoảng lại sủa khan mấy tiếng ra cái điều nhắc nhở ông Thức... dẫu sao thì cũng nên nhớ rằng còn có sự hiện diện rất ư là hợp pháp của nó trong căn nhà này. Chợt bà Thức nhìn vào khay đồ ăn để bên cạnh la lên: - Này anh xem, thức ăn của nó vẫn còn nguyên si. Em nghĩ nó bị bệnh nặng rồi đó. Anh lại xem nó ra làm sao đi. Nghe lời vợ, ông Thức tiến lại chiếc sofa chỗ Rocky nằm, định đưa tay vuốt ve nó. Con chó chợt bật người dậy, thụt lùi về phía sau, oang oảng sủa vang rồi phóng vụt ra ngoài... Ông Thức hoảng hồn rút tay lại, càu nhàu: - Mẹ bố mày. Nếu không may đầu thai vào đất nước tao, cái ngữ mày không được một tô... rựa mận. Bà Thức bật cười: - Bố thằng Bi lạ thật, câu mâu cả từ con chó trở đi!. Ông Thức bẽn lẽn nhìn vợ giả lả: - Anh chúa ghét mấy con chó ăn theo... nhà giầu. Cả cái lũ jet set (nhà giầu mới) cũng một duộc khó ưa. Em còn nhớ Chuyện Tể tướng Án Anh nước Tàu và tên đánh xe ngựa phách lối trong Cổ học tinh hoa không? Xã hội đời nay cũng thế, chỉ là đầy tớ, kẻ ăn người ở lại càng cao kỳ, bắc bậc làm sang, đáng ghét vô cùng.... Đáng lẽ ông còn lôi ra một tràng truyện tích đông tây kim cổ để nói nữa nếu không có tiếng gắt cản của vợ:

Con chó cưng

17

- Bực mình quá đi ông ơi! Sao ông lắm chuyện, nhiều điều vậy? Ông lý sự cho ai nghe đây bây giờ? Chỉ có thế là hai vợ chồng quay sang lời qua tiếng lại với nhau. Cuối cùng cả hai hầm hầm ra xe bỏ ra về một nước, quên khuấy cả việc tìm kiếm con Rocky để lùa vào phòng. Điều quan trọng nhất, ông Thức đã vô tình quên luôn tấm giấy có ghi cái Note quan trọng của bà chủ nhà cẩn thận gắn trên đầu tủ lạnh, ân cần nhắc nhở ông hàng xóm và cả vợ chồng ông bà Thức nữa: "Nếu thấy con Rocky có triệu chứng bệnh

nặng, xin cấp tốc mang đi bác sĩ thú y giùm. Mọi chi phí sẽ hoàn trả lại sau.Thành thực cám ơn

trước. "

2. Đang làm việc vặt trong nhà, bỗng có tiếng điện thoại reo. Bà Thức ngừng tay, nhắc ống nghe. Rõ ràng là tiếng bà Liliane ở bên kia đầu giây. Có điều là, hôm nay giọng nói của bà ta coi bộ khác hắn thường lệ. Mọi hôm nhắc điện thoại lên, nếu là Liliane ở đầu giây nói là thế nào bà Thức cũng nghe được một tràng liên tu bất tận những câu chúc tụng xã giao nồng nhiệt. Dường như bản tính vui vẻ, hồn nhiên và nhất là cái miệng xã giao trơn như bôi mỡ là đặc tính chung của người da trắng. Thấy mặt, thấy tên là thấy vồn vã niềm

Con chó cưng

18

nở rồi. Bà Thức cũng mồm miệng nhanh nhảu không kém: - Chào Liliane. Liliane có khỏe không? Chưa kịp nói gì thêm thì đã có tiếng nức nở của bà bạn: - Bà có biết không, hôm nay là ngày đau buồn nhất của gia đình chúng tôi Bà Thức sửng sốt: - Việc gì đã xảy ra trong gia đình bà vậy? Kèm trong tiếng khóc, bà Liliane nức nở, đứt đoạn nghe thương tâm vô cùng: - Con Rocky đã chết rồi. Gia đình chúng tôi từ nầy mất đi một người bạn thân thiết. Hiện tại Rocky quàn tại nhà xác của Pet Hospital. Ngập ngừng một chút, bà Liliane tiếp: - Ngày mai chủ nhật, ông bà có thể cùng chúng tôi đến nghĩa trang... tiễn đưa Rocky lần cuối được không?Tội nghiệp Rocky sống ở đây một mình với tôi. Nó không còn thân thuộc.. Mẹ nó đã mất hơn năm năm rồi... Nghe tới đây bà Thức mới thực sự sửng sốt. Không phải chuyện con Rocky chết làm bà ngạc nhiên. Bà sửng sốt vì lời yêu cầu chiều mai đến dự đám tang con Rocky. Tuy ở Mỹ chưa được lâu lắm nhưng bà Thức cũng đủ hiểu người Âu Mỹ, nhất là người già cả, con cái thoát ly, không còn sống chung với cha mẹ, con pet quả là một người bạn thân thương của gia đình rất đúng nghĩa của nó.

Con chó cưng

19

Mỗi buổi chiều cuối tuần, nếu có rảnh hãy đến các nghĩa địa súc vật quan sát thì thấy ngay điều này. Có nhìn thấy những ông già bà cả đứng ngồi im lặng hàng giờ trước những phần mộ của những con pet mới thấy được tình thương yêu tột đỉnh của họ. Những tình cảm sâu đậm của những ông già, bà già người Mỹ mà bà Thức đã có lần được chứng kiến tận mắt trong nghĩa địa trang trọng mang tên "Gió khơi". Bà mủi lòng cùng nhiều thương hại. Bà thông cảm họ rất nhiều. Song lần nầy thú thực trước lời đề nghị của Liliane bà không khỏi sững sờ. Chưa bao giờ bà gặp tình cảnh này. Vì lịch sự, xã giao, bà Thức cũng phải làm bộ xúc động: - Trời ơi! thê thảm đến thế sao?Thành thực chia buồn cùng bà và nhất là cháu Laurant. Bà Thức nói vậy vì biết Rocky là con vật yêu quý nhất của thằng bé con vợ chồng Liliane. Bà hỏi tiếp: - Bà định chôn cất Rocky ở đâu? Nghĩa địa Gió

khơi? Ba Liliane tức tưởi: - Bà nói đúng. Chỉ có nghĩa địa "Sea Breeze" mới là nơi đúng nhất để Rocky an giấc ngàn thu. Dù sao cũng gần nhà.Chúng tôi có thể đến chơi với Rocky thường xuyên hơn. Bà có biết không, mấy hôm nầy thằng Laurant khóc hết cả nước mắt... - Thế...bà phát giác Rocky đau nặng từ bao giờ? Có tiếng ngập ngừng ở đầu giây nói. Không thấy bạn trả lời, bà Thức vô tình hỏi tiếp: - Rocky ngã bệnh nặng từ lúc nào?

Con chó cưng

20

- Từ cái ngày...tôi nhờ ông bà đến trông nom giùm Rocky...Rocky bị nhốt bên ngoài nhà, bị nhiễm lạnh nên trở bệnh nặng. Nghe xong bà Thức giật mình, điếng hồn. Ai dè hôm đó ông bà đã phạm vào một cái lỗi..tày đình đến thế. Bà vội vàng tận dụng hết tất cả vốn liếng từ ngữ ngoại giao "thượng đẳng" để "sorry" rối rít. Bà "sorry" hết sức thành khẩn đến nỗi ba Liliane bỗng vụt có cảm giác và ý nghĩ chính bà là người có lỗi đã đem những phiền toái đến bạn mình. Bà Liliane phân trần và trấn an: - Nói vậy không có nghĩa là ông bà đã có lỗi gây ra cái chết của Rocky đâu. Chính thằng cha bác sĩ thú y "mắc toi" mới gây ra cớ sự. Đã hai lần tôi mang Rocky lại khám bệnh, yêu cầu được lưu tâm đúng mức, ai dè hắn ta chỉ sơn sớt cái miệng.Không có gì đâu. Bệnh xoàng thôi.Tẩm bổ vài ngày là "No problem". Thật là thứ lang băm vô lương tâm. Nếu Michael không cản, tôi đã định đưa hắn ra tòa... Nói không dứt lời, bà ta lại tiếp tục khóc rấm rức, khóc nức nở, khóc thảng thốt khiến bà Thức cảm thấy nhột nhạt vô cùng tận. Không muốn chịu trận lâu, bà Thức cố làm một màn xúc động chót để chấm dứt cái giây phút bị "hành hình" mà trong đó có vợ chồng bà từng đóng góp hậu quả. Bà vội hứa hẹn cho qua: - Vâng, chúng tôi sẽ cố gắng tham dự... - Thành thực cảm ơn bà. Hẹn gặp nhau tại "Sea

Breeze " chiều mai... Cúp phôn, bà Thức thở phào nhẹ nhõm.Thế là thoát nợ.Bà tiếp tục công việc đang dở.Mọi việc

Con chó cưng

21

đâu đây xong xuôi cũng vừa lúc chồng bà về đến nhà. Bà đem câu chuyện con Rocky cùng lời mời của Liliane ra kể. Thực không thể tưởng tượng được.Thật ngang bướng không thể nói. Thay vì chấp nhận một phần lỗi về mình, ông lại đùng đùng nổi giận, gắt toáng cả lên: - Tại sao em lại có thể nhận lời đi đưa đám một con vật chết toi? Sau đó ông lại làm thêm một thôi nữa: - Thật là lố lăng và dị hợm hết chỗ nói. Thảm trạng đói ăn, khát uống thường trực của dân Phi Châu bộ không đánh động được lương tâm của ai đó sao mà làm những việc tào lao không đâu? Không lẽ những con người đó không xứng đáng bằng con vật nuôi chơi trong nhà? Về phần em, anh yêu cầu, nếu dư thời giờ, thừa tiền bạc hãy dành cho thân nhân còn nhiều khó khăn nơi quê nhà. Anh rất ghét những cái lố lăng, lãng phí thời giờ và tiền bạc theo kiểu ruồi bu kiến đậu.... Quả thực bà Thức không thể ngờ hôm nầy chồng bà lại "lên cơn" bất chợt.Thường thì ông vẫn kiên nhẫn chịu nghe bà nói chuyện; mặc dầu đôi lúc cũng "đâm hơi' khó chịu. Tức lắm, bà quạt lại liền: - Ông chỉ biết bấy nhiêu thôi sao? Để tôi kể cho ông biết thêm: Người ta còn để di chúc chia gia sản cho chó mèo thay vì con cái. Nó cũng phải có cái lý sâu xa chứ! Người ta cũng còn đem nhau ra tranh tụng trước tòa không ngại tốn kém chỉ để giành quyền săn sóc con vật mà họ yêu thương dù nó không đáng giá quá một trăm đô. Làm sao ông biết Liliane không giúp đỡ người nghèo? Michael

Con chó cưng

22

âm thầm đi làm phước thiện, không khua chiêng gõ mõ, nào ai biết? Sao ông lúc nào cũng toàn gây bực bội cho tôi không à.. Ông Thức:… Bất đồ nhìn qua chồng, bà thấy ông Thức đang trong thái độ nín chịu, tự dưng bà mềm lòng xuống và dịu giọng: - Em thật không ngờ độ này anh hay nổi nóng bất tử. Em buồn lắm. Ông Thức biết mình đã thua cuộc nhưng an ủi vì sự xuống nước của vợ nên mại hơi hờn mát: - Nếu em thích thì cứ tham dự. Riêng anh thì miễn bàn và miễn có mặt. Bà Thức cố bớt giận làm lành, ôn tồn phân giải: - Thú thật em cũng thấy khó xử vô cùng. Dù sao mình cũng có trách nhiệm trong cái chết của Rocky. Phần khác, vợ chồng Liliane cũng quá tốt với mình. Anh thử nghĩ xem nếu không có Michael tận tình săn sóc bộ răng "mái hiên" của thằng Bi con mình, tốn bộn bạc chứ chẳng chơi. Việc đền ơn đáp nghĩa chưa xong, bây giờ bạn bè nhờ vả mình một chuyện quá nhỏ mà mình lại từ chối thì áy náy vô cùng. Em đã lỡ hứa với Liliane rồi.Thôi vợ chồng mình đi xem thử phong tục ở đây thế nào. Đám tang một con chó đối với em cũng là điều lạ lẫm, em tò mò muốn đi xem cho biết...Ông Thức đánh "hừ" một cái không trả lời vợ, bỏ đi vào phòng một nước. Bà Thức nhìn theo chồng ngao ngán. Quả thực bà đã nhường nhịn chồng hơi nhiều. Giá như mọi bữa, bà không để ông nói đến tiếng thứ ba. Bà chỉ cần mở toang

Con chó cưng

23

cửa và lớn giọng thách đố "Ông thử xem xung quanh đây Tây Tàu có ai hơn thua với vợ từng lời ăn tiếng nói không."Tây Tàu” ở đây chính là hàng xóm Mỹ trắng xung quanh, là lão Bob bên nhà đối diện. Chỉ một câu nói ấy thôi là ông Thức chịu lép trông thấy. Về phần ông Thức, thực tâm mà nói, mỗi khi nhìn thấy những thằng đàn ông ngoại quốc gần nhà xum xoe, lăng xăng trước mặt vợ, ông nực nội vô cùng. Còn vợ ông thì lại khác. Bà admire họ một cách đặc biệt; chả thế mà có một lần vợ chồng ông vô tình thấy lão Bob đang cặm cụi làm việc trước sân nhà. Bất chợt thấy bóng dáng chiếc xe của vợ đi về, lão quýnh quáng như gà mắc đẻ chạy vội ra xe mở cửa, đón vợ vào nhà. Bà Thức quay sang chồng chợt bực tức ngang một cách rất ư là vô lý và kỳ cục...Báo hại, hai vợ chồng ông đã chiến tranh lạnh với nhau mất mấy ngày. Ông chỉ bớt ác cảm với gã khi chính miệng bà vợ không biết nghe được từ đâu câu chuyện gia đình trước kia của Bob, kể lại cho chồng nghe. Khi Bob chia tay với người vợ đầu, Bob đã quyết liệt đòi gom hai chiếc chổi cùn cùng bốn chiếc ghế ngồi đã bạc màu thời gian vào tài sản chung để chia đôi theo luật. Theo Bob như vậy mới Fair.... Với một người lúc nào cũng chỉ thích toàn thiện, toàn mỹ như bà Thức, bảo đảm lão Bob đã bị "bad credit"! Đối với ông Thức, vợ chồng ăn ở với nhau quan trọng ở cái tình cái nghĩa. Mọi “màu mè" bên ngoài là đồ bỏ. Tuy vậy, mặt khác ông vẫn cứ e

Con chó cưng

24

ngại những người bạn láng giềng da trắng - nhất là gã hàng xóm tên Bob đánh giá ông là thiếu văn minh, kém ga-lăng với đàn bà con gái, những "Lady first" như vợ ông. Trước kia, tại quê nhà, ông Thức bản tính tuy mẫu mực song không khó khăn bẳn gắt như bây giờ. Từ khi đặt chân đến đất Mỹ này, ông mới bắt đầu thay đổi tính tình. Cái khó chịu bất thường của chồng, bà Thức cũng hiểu được phần lớn. Bề gì ông đã từng tu học ngoại quốc, từng làm công chức hạng A ở quê nhà. Qua Mỹ, khổ công xin mãi một chân Assembly với mức lương giờ tối thiểu (Entry level job) mà tam phen, tứ phen chẳng ma nào khứng nhận. Tuy không nói ra nhưng qua các cử chỉ gián tiếp của họ, ông biết họ đã chê ông không còn trẻ, chậm lụt, dễ chừng không "handle" nổi công việc. Trong khi đó theo ông, những loại công việc vừa nói chỉ thuộc loại "monkeys see, monkeys do" chó khỉ bắt chước cũng làm được. Thiên hạ có quyền nên eo sách đấy thôi. Những cái bực tức, bất mãn đó không biết trút vào đâu, ông đem hết về nhà đổ lên đầu vợ con. Ông đã quên một điều cơ bản: Ông và vợ con ông đang sống trên đất Mỹ. Dễ dầu gì họ để yên cho ông tác oai tác quái. Vì thế mỗi lần cãi nhau với vợ, bà chỉ làm một cử chỉ cảnh cáo nhỏ là mở toang cánh cửa để nhắc nhở vị trí nơi chốn cùng hoàn cảnh của ông. Thế là ông đầu hàng vô điều kiện. Ông thua một cách tức tưởi và ngậm ngùi...

Con chó cưng

25

Riêng bà Thức, bà nhận lời Liliane cũng chỉ là ở trong thế kết tình cảm mà thôi. Mặc dầu việc ma chạy cho con Rocky bà cũng thấy kỳ kỳ, khác thường song bà cũng có rất nhiều mỹ cảm với giống vật này. Xem ra con chó là loại vật độc nhất được coi là trung thành tuyệt đối với chủ. Chẳng thế mà có câu: "Con không chê cha mẹ khó. Chó không bỏ chủ nhà nghèo". Hồi còn nhỏ, chính mắt bà thấy lúc ông nội bà đau nặng sắp chết, con Tô Tô bỏ ăn, bỏ uống ngồi chực đầu giường ông cụ suốt mấy ngày đêm. Trong khi đó các bà dâu, cùng con gái cụ phân bì nhau từng chút một. Trước khi chết, ông cụ chỉ đòi ôm nó một lần cuối mới thỏa lòng. Con Tô Tô nước mắt chạy vòng quanh, miệng hộc lên những tiếng ai oán như nức nở. Trông cảm động vô cùng. Chả trách các cụ ngày xưa vốn thấm nhuần tinh thần Nho giáo đã một mực dạy con cháu không bao giờ được đả động đến miếng thịt chó. Chẳng phải các cụ đạo đức giả hay chê thịt chó không ngon. Không ăn thịt chó chỉ vì muốn hoằng dương cái đạo nghĩa mà thôi. Con chó chẳng đã từng được nêu danh "nghĩa khuyển" là gì? Nhưng hiện nay trên đất nước thương yêu của bà đã mọc lên như nấm dại những con phố "mộc tồn" những làng "cờ tây" ngày đêm ồn ào, náo nhiệt với thực khách ra vào tấp nập. Điều này chứng tỏ ngành nghề kinh doanh này đã đắc địa thấy rõ. Bà chợt chép miệng thở dài: "Với tình cảnh này, cái đạo nghĩa mà người xưa từng

Con chó cưng

26

hoằng dương bây giờ chỉ còn là chất bã thải sau những bữa tiệc nhậu "cây còn" khoái khẩu mà thôi." (1) Người Âu Mỹ họ yêu thương con chó chắc hắn cũng chẳng gì khác hơn cái tình, cái nghĩa sâu sắc và duy nhất hơn hẳn con người của loài vật này. Đôi lúc vợ chồng tranh luận với nhau về địa vị con pet trong đời sống người Âu Mỹ, ông Thức mỉa mai bà: - Độ này bà tiến bộ hơn cả người Mỹ. Bà Thúc phản ứng lại một cách quyết liệt: - Tôi không Mỹ hoá nhưng thích nghi và nhạy cảm với tình đời. Để tôi nhắc lại cho ông nhớ chuyện vợ chồng thằng Thạch - kẻ đã từng tuyên bố thiếu ông một "món nợ ân tình" - lại là người nhẫn tâm nhất. Hắn lường gạt ông cả chục cây vàng "sinh tử" vượt biên an toàn qua Úc. Chuyện tuy đã xa xưa rồi song tôi cũng cần nhắc lại để ông có dịp "ôn cố tri tân." Và gần đây nhất, ngày ông đau ốm nằm bệnh viện với muôn ngàn khó khăn, có người bạn nào đoái hoài tới không? Giá lúc đó ông có con Quick, con Bijoux hay con khỉ con tiều nào bên cạnh. Miễn sao chúng là chó mèo... Tôi bảo đảm ông sẽ được an ủi rất nhiều... Tình cảm của người phương Tây biểu lộ cao độ qua con chó, con mèo hẳn là cũng bắt nguồn từ những cái tình cảm chân thực, đầy tình người của sinh vật không mang danh là "con người" đấy thôi.

Con chó cưng

27

Ông chép miệng thở dài.Cả một thời dĩ vãng đen tối chợt sống dậy. Thời kỳ ấy, người "tử tế" hiếm quý như động vật tuyệt chủng, lại âm thầm rơi rụng như lá mùa thu.Bịp bợm, dối trá, lọc lừa là nếp sống thường nhật; làm khác đi được mới là chuyện lạ.Thế nên, ông có bị vợ chồng Thạch lừa gạt tiền bạc cũng là thường tình.Sống trong chợ cá tanh hôi tránh sao khỏi nặng mùi? Ông đã cố tình quên nó rồi. Còn chuyện cư xử của một số bạn bè trong thời kỳ ông ốm đau, ông rất thông hiểu họ. Tại sao vợ ông lại không chịu hiểu một điều mà mọi người đều rõ như ban ngày: Ở trên xứ sở này, hết thẩy mọi người đều bị "ông già Washington" thẳng tay hành hạ - trong đó có vợ chồng ông. Tất cả đang quay cuồng đến chóng mặt như những con ốc được gắn chặt trong cỗ máy sản xuất khổng lồ. Bà ấy đã từng nhiều lần coi phim The modern times do Charlie Chaplin đóng rồi. Bộ không nhớ rõ hay sao? Song trước những lời lẽ tuy có vẻ cạn tàu ráo máng song khó lòng phản bác, ông Thức đành chịu trận ngồi im nghe. Ông ngồi nghe vợ thuyết lý như ngồi gặm nhấm trái đắng cuộc đời. Nhưng dù thế nào thì thế, ông vẫn không chịu nổi cái cảnh người ta đã o bế quá đáng, coi trọng những con vật hơn cả con người; thương yêu hơn cả các đấng sinh thành.

Con chó cưng

28

Trong cuộc đấu khẩu nhẹ vừa rồi bà Thức biết chồng đã chịu nước lép bằng cách bỏ đi vào phòng. Nghĩ đến tâm trạng chán chường cùng nỗi chịu đựng sự đổi thay rất nghịch thường chua chát không lối thoát của chồng, bà Thức đâm ra thương hại. Bà vào phòng vuốt ve và an ủi ông: - Nếu anh muốn, để em gọi phôn cho Liliane từ chối chuyến đi đưa đám ngày mai. Ông Thức tỏ ra biết điều hơn: - Mai em cứ đi, xem chơi cho biết. Đã hứa đừng nên thất hẹn.Cáo lỗi cho anh nhé. Để làm vui lòng chồng, bà Thức vào giờ phút chót lấy cớ bị bệnh bất thường, từ chối không đến dự đám tang Rocky. Tuy nhiên để Liliane không buồn trách, ba tuần lễ sau ông bà Thức đến thăm bạn. Trên cái ghế Love-seat của con Rocky ngày trước, hiện tại đã có một con chó khác nằm thay thế. Hỏi ra được biết ông Michael được một người bạn tặng cho con Downy làm kỷ niệm. Hình ảnh con chó Rocky quên dần trong đầu óc cậu bé. Từ nay Laurant có con pet mới để vui chơi. Bà Liliane hẳn đã nguôi ngoai niềm thương cảm. Bà có một người bạn mới lanh lẹ, dễ thương, xinh xắn hơn để hủ hỉ những khi ông chồng bận tíu tít ngoài phòng mạch, cậu con đi học chưa về.... Tuy vậy mỗi khi vô tình nhắc đến cái chết của Rocky, bà Liliane vẫn không tránh khỏi bùi ngùi. Dù sao Rocky cũng đã từng vui buồn với vợ chồng bà từ những ngày còn hàn vi trong một cái Apartment ba phòng dành cho ba người với một con vật thân

Con chó cưng

29

yêu trên đường Warner và Edward đông đúc và hỗn tạp. Từ giã bà bạn, vợ chồng ông bà theo con đường Beach trở về nhà. Ông bà phải lái xe đi qua hai nghĩa trang cho vật và người. Nơi đây hai hình ảnh quá tương phản chợt đập mạnh vào mắt bà Thức. Nghĩa trang Sea breeze lúc nào cũng đầy hoa tươi, cỏ mượt xanh rì cùng người ra vào thăm viếng tấp nập. Trong khi đó chỉ có cách nhau 2,3 blocks đường; một nghĩa trang khác gần nhà ông bà hơn, hoa hoét lèo tèo, cảnh vật vắng lặng. Họa hoằn ngày cuối tuần mới lơ thơ một vài người lai vãng.Chợt như nhớ ra điều gì, bà Thức đánh tiếng khỏa lấp im lặng đang vây kín hai người.Bà nói với chồng. - Bố bà Liliane đã chết rồi anh ạ. Ông Thức kinh ngạc: - Sao bà Liliane không báo tin cho mình biết nhỉ? - Em cũng không rõ. - Ông cụ khỏe như voi sao dễ chết vậy? Nghe nói mùa hè trước, cụ còn đi cắm trại ở đảo Catalina với gia đình cả tuần lễ mà. - Ờ, thế mà chết rồi đấy. Con người ta như chiếc là trên cành: đi, ở biết đâu mà lường. - À, ai nói cho em biết tin này? Liliane hả? - Không, thằng Laurant. Em có hỏi dò Laurant lý do vì sao ông cụ chết mà má nó không báo tin cho mình biết thì Laurant bảo có lần nó nghe ba má nó nói chuyện với nhau: "Nhờ ngoại ghi tên hiến xác[1] (Organ and tissue donation) nên gia đình ta “save” được một số tiền không nhỏ. Cũng theo

Con chó cưng

30

Laurant, đó là lý do khiến ba má nó không báo tin ngoại chết cho một ai hay biết. Bắt đầu từ đó, ông bà Thức không nói với nhau một lời gì. Lòng họ trầm xuống những u hoài. Cả hai ý thức được rằng vợ chồng họ cũng như biết bao người di dân khác là hình ảnh trung thực nhất của những con cá vốn quen sống trong ao hồ nay bất đồ được thảy ra sông rộng, biển lớn; việc thích nghi với dòng thủy triều mới là điều tiên quyết chúng phải làm được để hội nhập. Vô hình chung hai vợ chồng cùng nắm chặt tay nhau. Con đường về nhà tuy không còn bao xa, nhưng họ có chung một ý nghĩ: Con đường quen thuộc hàng ngày dường như hôm nay đã dài ra đến vô tận… Ghi chú: [1] Theo nguồn tin từ Việt Nam cho biết, mỗi năm có khoảng 3 triệu con chó bị giết thịt. Đường dây kinh doanh chó xuyên quốc gia được thành lập với khoảng 300 ngàn con chó được nhập trái phép từ TháiLan, Lào về Việt Nam mỗi năm. Như vậy trung bình mỗi ngày có gần 829 ngàn con chó chết, được đưa lên bàn nhậu. Mỗi cửa hàng tiêu thụ khoảng 50 con chó mỗi ngày. Trích dẫn tạp

Con chó cưng

31

ghi: ”Chuyện chó chết” của Huy Phương - nhật báo Người Việt ngày 7 tháng 4-2014. [2] Những người tình nguyện hiến xác, khi chết, nhà xác mang đi luôn không thông qua gia đình người quá cố (nếu không có yêu cầu nào khác).