A. GII THIU CHUNG V CON QUAY HI CHUYN (GYROSCOPE)Trn my bay, c nhiu b ch th cn n cc tn hiu ca con quay hi chuyn cho cc ch th ca chng.Con quay hi chuyn ng (Vertical Gyro: VG) cung cp ch th v cao cho b ch th cao ADI (Altitude Director Indicator).Con quay hi chuyn hng (Directional Gyro: DG) cung cp tn hiu tham chiu v hng cho b ch th v tr theo phng ngang HSI(Horizontal Situation Indicator) v b ch th hng mi v gc phng v RMI (Radio Magnetic Indicator).Con quay hi chuyn o tc quay vng ca tu bay: Rate Gyro.Nhng loi ch th tng t c tm thy trn cc my bay hin bung li knh hin i. Cc my bay ny c mt h thng thit b bay in t s dng cc con quay hi chuyn in t, v d nh con quay laze.B. NGUYN L HOT NG CA CON QUAY HI CHUYN.Mt con quay hi chuyn l mt vt th quay m n gi c hng quay quanh trc ca n khng thay i nu khng c bt c lc no tc dng ln n.S cn bng ca con quay hi chuyn ph thuc vo 3 yu t chnh: u tin l khi lng, c phn b u xung quanh trc quay ca n. Th hai l tc quay. Th ba l khong cch gia trc quay v trng tm khi lng ca con quay.Mt v d ca con quay l Tri t ca chng ta, n di chyn quanh mt tri hng triu nm m khng h thay i hng trc quay ca n.S cn bng ca Tri t l do n c khi lng v cng ln v ng knh rng.Nhng thit b ca my bay cn phi nh v nh nht c th. Do , c cn bng, cc con quay ca my bay phi quay vi mt vn tc rt ln ln ti 22.000 vng mt pht.Khi bn tc ng mt lc ti con quay ngha l tc ng vo hng trc quay ca n, n s di chuyn theo hng , nhng khng c s thay i no v hng ca trc quay.iu xy ra tng t khi c mt lc tc ng trn im t trng tm ca con quay.Khi c mt ngoi lc c gng lm thay i hng ca trc quay, s c mt phn lc c sinh ra nhm chng li plc ln trc ca n nh v d di y:

Khi bn tc ng mt lc m c thay i nghing ca trc con quay, bn s nhn c mt phn lc lch mt gc 900. iu ny gi l s tin ng ca con quay.V d khi bn tc ng mt lc trong mt phng ca ngoi lc n s chuyn thnh khi quay v lch mt 900 theo hng quay, y l theo chiu kim ng h.Lc ny s lm nghing con quay trong mt phng tin ng cho n khi no lc nguyn gc tc dng tng ng vi hng quay.Cnh qut my bay quay cho ta thy hiu ng tng t nh ca con quay ging nh m t lc trc.Lc nng ca ui my bay tc dng mt lc ti trc ca con quay. Lc ny c truyn theo chiu kim ng h ti mt phng tin ng, iu gip mi my bay nghing sang tri, nu phi cng khng tc ng li.Lc tin ng c a ra cho tt c cc thnh phn quay, ging nh cc cnh qut my bay, ng c tua bin phn lc hai lung (turbofan engines) v c bnh xe nu chng c quay trong khi thu cng.