Concello de Santiago de Compostela · (música, teatro, artes plásticas), á animación á lectura, ás actividades de ocio e tempo libre (Ferradura Aberta, NadalXogo, oferta de

Concello de Santiago de Compostela

Departamento de EducaciónPraza do Obradoiro, 115705 Santiago de CompostelaTfnos: 981 554 400 / 554 401Fax: 981 571 [email protected]://www.santiagodecompostela.org

Xefe do Departamento de Educación e MocidadeXosé M. Rodríguez-Abella Gómez

Equipo TécnicoBeatriz Varela MoralesJuan Carlos Iglesias MartínezSusana Papín Fernández

Persoal administrativoMª Filomena Bolaño Liste

Deseño e realización: Lúdica 7Fotografías portada: Arquivo fotográfico Dpto. Educación

Dep. Legal: C 3982-2008I.S.B.N.: 978-84-89597-24-3

NOTA: Consonte o disposto na Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección de datos de carácter persoal, os seus datos serán tratados de xeito confidencial e poderán ser incorporados aos correspondentesficheiros do CONCELLO DE SANTIAGO DE COMPOSTELA. En calquera momento poderá exercitar os dereitos de acceso, cancelación, rectificación e oposición comunicándoo mediante escrito que deberá presentar noRexistro Xeral do Concello.

No noso compromiso coa educación presentamos un ano máis o programa xeral de actividades,

complementario aos contidos curriculares regulados, que cunha perspectiva de transversalidade nas

actuacións pretende colaborar para que Santiago conte cunha educación de calidade.

Quero unha vez mais salientar o determinante que é para o desenvolvemento integral das persoas, e un valor

determinante para a consolidación dun proxecto de cidade, a utilización de todos os recursos didácticos cos que

conta Santiago de Compostela para poñelos ao servizo da rede de centros de ensino.

Aquí está pois un avance importante do compromiso do Concello na mellora da calidade educativa e a

dinamización escolar, aproveitando a ocasión para agradecer a dedicación e o esforzo de todos os membros da

comunidade escolar para facer de Compostela un espazo único que acolle ao longo do tempo o mellor da

creación humana, que soubo manter o patrimonio herdado, que procura coidalo e enriquecelo para transmitilo

nas mellores condicións aos que nos sucedan, constituíndo a mellor aula para a aprendizaje colectiva.

Moitas grazas.

XOSÉ A. SÁNCHEZ BUGALLO

Alcalde de Santiago de Compostela

Como cidade educadora Santiago pon a disposición do alumnado, do profesorado, das familias e dosdiferentes colectivos e persoas preocupadas pola mellora da educación dos composteláns ecompostelás un conxunto de programas, recursos e equipamentos que axuden a facer da cidade unespazo de convivencia e de realización persoal.

A cidade ten que ser cada vez máis un contorno educador, un espazo que dea resposta aos retos que asociedade deste novo século nos presenta. O Concello de Santiago está empeñado en desenvolver esta accióneducadora en todos os ámbitos de actuación que a escola procura.

Con esa perspectiva agradezo todas as colaboracións dos diferentes órganos, entidades e colectivos que seimplican na elaboración e desenvolvemento deste conxunto de recursos educativos que agora tedes nas vosasmans.

GUADALUPE RODRÍGUEZ SILVAConcelleira de Educación

1.2.

O DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

ÁREAS DE ACTUACIÓN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

2.1. Planificación e xestión de competencias educativas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232.1.1. Planificación educativa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

– Mapa Escolar do municipio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24– Participación educativa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Representantes municipais nos Consellos Escolares de Centro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Consello Municipal de Educación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

2.1.2. Xestión de competencias educativas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28– Conservación, reparación e mantemento de centros escolares públicos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

2.1.3. Servizo de comedor escolar e madrugadores . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29– Servizo de comedor escolar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29– Servizo madrugadores . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31– Programa Municipal de apoio ás ANPAS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

2.2. Equipamentos Educativos Municipais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342.2.1. Rede de Escolas Infantís . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

– Escola Infantil Municipal de Conxo. “A escola de Min” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35– Escola Infantil Municipal as Fontiñas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37– Galescola de San Roque . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39– Galescola do Polígono do Tambre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40– Galescola do Ensanche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

2.2.2. Escola Municipal de Música . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 462.2.3. Centro de Recursos para o Xogo e a Animación á Lectura. Ludoteca Infantil e Xuvenil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 482.2.4. Centro de Interpretación do Medio Rural . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

2.3. Dinamización Educativa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 522.3.1. Programa de utilización didáctica da cidade Vivir Santiago . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

– Programa de coñecemento de centros de interese da cidade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53– Seminarios e cursos de formación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54– 7ª Edición dos Premios Educacompostela . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55– Materiais didácticos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

2.3.2. Roteiros didácticos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60– Percorrido Histórico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60– Esculturas de Compostela . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61– Roteiro de artistas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62– Parque de Bombeiros . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63– Policía Municipal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64– A Praza de Abastos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65– Visitas ao Refuxio de Bando . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66

ÍNDICE

2.3.3. A Casa do Concello . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 672.3.4. Coñecer os Museos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 682.3.5. Programa de colaboración co COAG. Proxectoterra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 762.3.6. Programa de colaboración coa Galería Sargadelos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 782.3.7. Programa de colaboración co Consorcio da Cidade de Santiago . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 802.3.8. Coñecer as Cidades Patrimonio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 812.3.9. Programa didáctico do Eixo Atlántico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 832.3.10. As artes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87

– Programa de Teatro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88XIV Certame de Teatro Intercentros . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88

– Programa de Música . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89Concertos didácticos da Banda Municipal de Música. Os venres, concerto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89Música para os máis pequenos: contos musicados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90Estrea do concerto didáctico do conto O castelo da Rocha Vella . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92Programa de colaboración co Conservatorio Profesional de Música . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94Música tradicional . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95Concertos didácticos de música clásica: O violoncelo e compañía . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96

– Programa de Danza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97Programa de aproximación á danza: Compostela en danza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97

– Programa de colaboración coa Deputación da Coruña . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99– Programa de colaboración coa Fundación la Caixa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101– Programa de colaboración coa Obra Social e Cultural de Ibercaja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102

2.3.11. Programa de Educación Ambiental . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103– Itinerarios por zonas de interese natural e patrimonial de Santiago e comarca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104– Roteiros verdes da USC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106– Día da Árbore . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108– Día Mundial do Medio Ambiente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109– Programa de educación ambiental para a sostibilidade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110– O tratamento da auga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115

2.3.12. Promoción do libro e animación á lectura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116– IX Campaña de Animación á Lectura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117– II Premio Internacional Compostela para Álbums Ilustrados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122– Curso de formación na promoción e animación á lectura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124– VIII Salón do Libro Infantil e Xuvenil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125– XIV Concurso Literario Ánxel Casal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126– Letras Galegas 2009 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129– Programa de colaboración coa Concellaría de Normalización Lingüística . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130– Visitas didácticas ás bibliotecas, librerías e imprentas da cidade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131– Campaña de fomento da lingua galega e da lectura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132

2.3.13. ¿Onde está o perigo?. Programa de Educación Viaria e na Autoprotección . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133– Programa de Autoprotección de Centros Escolares . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134

Curso sobre os servizos básicos de seguridade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134Visita didáctica ás dependencias da Policía Local . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135Visita didáctica ás dependencias da Policía Nacional . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136

Visita didáctica ás dependencias do Servizo de Urxencias Sanitarias de Galicia-061 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137Visita didáctica ás dependencias da Cruz Vermella . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138Visita didáctica ao Parque de Bombeiros . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138Simulacros de evacuación de centros escolares . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139

– Programa de Educación Viaria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141Programa de colaboración coa Dirección Xeral de Tráfico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142Programa de colaboración con RACE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146Programa de colaboración coa Fundación RACC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148Programa de colaboración coa asociación STOP Accidentes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151Recursos didácticos do programa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153

2.3.14. Educación para a saúde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156– Iniciación aos primeiros auxilios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157– Campaña de doazón de órgaos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159– Información e educación sexual . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160– Á auga, patos. Práctica de natación para escolares . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164– Proxecto THAO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165

2.3.15. Programa en colaboración coa Concellaría de Benestar Social . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167– Programa de colaboración coa UMAD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168– Programa de colaboración coa Concellaría da Muller . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170– Programa de colaboración co Departamento de Inmigración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172

2.3.16. Nadal 2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173– Concurso de carteis e programa de Nadal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174– NadalXogo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176– XVI Edición dos Premios Vagalume . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177

2.3.17. Educación para a paz, a convivencia e a solidariedade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178– Quincena da Paz, a Convivencia e a Solidariedade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179– X Foro das Organizacións non Gubernamentais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180

2.3.18. Programa de Verán . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181– Barcelona, educa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182– Campamento de Educación Ambiental . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183– Ferradura Aberta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184– Vacacións en Paz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185– Escola Municipal de Verán . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186– English summer school Good morning, kids. Escola Municipal de verán de inglés . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188

CENTRO DE DOCUMENTACIÓN E INFORMACIÓN PEDAGÓXICA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191

3.1. Publicacións do Departamento de Educación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194– Colección Papeis de Educación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194– Colección Coñecer. Santiago cidade educadora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196– Colección Santiago: o proxecto educativo de cidade. Documentos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197– Outras publicacións . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198– Fondo de exposicións . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201

3.

AXUDAS E SUBVENCIÓNS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203

4.1. Subvencións a proxectos e actividades educativas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205

ENTIDADES E INSTITUCIÓNS QUE DESENVOLVEN PROGRAMASOU ACTIVIDADES EDUCATIVAS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213

Xunta de Galicia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215Universidade de Santiago de Compostela . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217Museos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217Movementos de Renovación Pedagóxica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219Organizacións Ecoloxistas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219ONGs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220Sindicatos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223Asociacións da mocidade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224Asociacións e colectivos socio-asistenciais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226Outros . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228

DATOS BÁSICOS DOS CENTROS DE ENSINO NON UNIVERSITARIODE SANTIAGO DE COMPOSTELA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231

Escolas infantís públicas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233Escolas infantís de iniciativa social . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233Escolas infantís privadas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234Escolas rurais públicas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235Centros de educación infantil e primaria públicos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236Educación especial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237Institutos públicos de ensino secundario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238Ensinanzas de réxime especial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239Ensinanzas de música e danza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239Centros privados concertados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240Centros privados . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241

MATRÍCULA ESCOLAR. CURSO 2007-2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243

Centros de atención á primeira infancia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245Educación infantil e primaria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245Alumnos/as de educación infantil e primaria por idade e tipo de centro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246Educación secundaria obrigatoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246Alumnos/as de secundaria obrigatoria por curso e tipo de centro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246Educación secundaria non obrigatoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247Alumnos/as da ensinanza oficial de idiomas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247Outros . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248

5.

6.

4.

7.

ANEXOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249

Datos de participación nos programas de dinamización educativa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251Calendario escolar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257Ficha de solicitude de participación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259

1

O Departamento de Educación

15

OBRIGAS MUNICIPAIS(Máis información páxina 28)

O mantemento, conservación e reparación dos edificios e equipamentosescolares públicos de educación infantil e primaria, comprenden:

– Os consumos de auga, teléfono, calefacción e electricidade– A limpeza diaria e saneamento– A conserxería e vixilancia dos centros– Reparacións e melloras nas instalacións dos centros (carpin-

tería, albanelería, electricidade, …).

Tamén se atenden as necesidades de formación do persoal adscritoaos centros de ensino: cursos de prevención e seguridade noscentros, mantemento de zonas de xogo e de xardinería, encolaboración con outros servizos municipais: parques e xardíns,policía local, protección civil, bombeiros…

ESCOLARIZACIÓN OBRIGATORIA(Máis información páxina 24)

Promóvense campañas informativas sobre a preinscrición ematriculación nos centros escolares dos niveis educativos nonuniversitarios; tamén se traballa na prevención do absentismoescolar, en coordinación con outros departamentos municipais e coaInspección Educativa.

PLANIFICACIÓN EDUCATIVA(Máis información páxina 23)

O Concello de Santiago conta cun Consello Municipal de Educación,aprobado polo Pleno do Concello de Santiago de Compostela nasesión celebrada o día 30 de marzo de 2000, que é o órgano deconsulta e participación, constituído por membros da comunidadeeducativa e representantes de todos os sectores sociais.

OFERTA DE PROGRAMAS E RECURSOS EDUCATIVOS(Máis información páxina 52)

Promove, organiza e coordina propostas e actividades dirixidas aoscentros de ensino, asociacións, colectivos e cidadanía en xeral.Dentro do conxunto de actividades dase unha especial importanciaás actividades orientadas ao coñecemento da cidade, á educaciónpara a paz, á educación ambiental, ás ensinanzas artísticas(música, teatro, artes plásticas), á animación á lectura, ásactividades de ocio e tempo libre (Ferradura Aberta, NadalXogo,oferta de vacacións de verán), exposicións, entre outras.

Dota de materiais didácticos de apoio para o profesorado, oalumnado e cidadanía interesada, mediante publicacións, carpetasde documentación e as coleccións didácticas “Papeis deEducación”, “Coñecer. Santiago cidade educadora” e “Santiago: oproxecto educativo da cidade. Documentos”.

Este servizo atende as competencias municipais no ámbito da educación, dispón de recursos e organiza actividades para mellorar a calidade doensino. Promove o compromiso coa educación e o fomento de valores entre os mozos e as mozas de Compostela, así como a solidariedade e otraballo en equipo.

Son obxecto de especial atención as actividades formativas e os programas de información para distintos grupos de idade e con intereses taméndiversos, sabedores de que é imprescindible a presencia constante en todas as canles de comunicación, procurando achegar as novas tecnoloxíasá cidadanía.

O DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN

Departamento de Educación

Desenvolve as súas actividades exercendo as distintas competencias que a lexislación estatal e autonómica lle asigna aos Concellos no eido daeducación entre os que se atopan:

16

PARTICIPACIÓN EN ORGANISMOS ESTATAIS E INTERNACIONAIS

ASOCIACIÓN INTERNACIONAL DE CIDADESEDUCADORAS (AICE)

O movemento de Cidades Educadoras iniciouse no ano 1990 enBarcelona, onde máis de sesenta cidades adoptaron a Carta deCidades Educadoras como marco de actuación. En 1994 formalizousecomo Asociación Internacional en Bolonia.

A AICE conta a día de hoxe coa participación de máis de duascentascidades de todo o mundo, que comparten os principios da Carta deCidades Educadoras, promovendo o intercambio de experiencias,metodoloxías, ideas e información entre as asociadas. Con tal motivoorganizamos congresos internacionais, seminarios temáticos eterritoriais e outros encontros, nos que interveñen especialistas endiferentes materias, políticos, técnicos municipais e outros axenteslocais. Este diálogo continuado e aberto permítenos aprender dasprácticas doutras cidades, mellorar as nosas realidades locais ecooperar en proxectos conxuntos. O último Congreso Internacionalrealizouse na cidade de Sao Paulo (Brasil), do 24 ao 26 de abril de 2008.

REDE ESTATAL DE CIDADES EDUCADORAS(RECE)

A AICE impulsa a creación de redes territoriais co obxectivo defomentar o diálogo e o intercambio entre cidades. No caso deEspaña, a RECE establece a súa organización e funcionamento deacordo cos estatutos da AICE e dinamiza as súas actividadespromovendo Redes temáticas, que teñen por finalidade o intercambiode ideas e boas prácticas, o traballo en común e a colaboración entrecidades de España arredor de temas definidos.

Cada rede temática está coordinada por unha cidade, e hoxe en díamanteñen unha actividade estable as seguintes:

– Loita contra o fracaso escolar– Transición escola-traballo– Educación en valores– TIC en cidades educadoras– Rede primeira infancia

O portal de Cidades Educadoras en internet (www.bcn.es) constitúeunha importante ferramenta de intercambio e traballo da asociación,onde expresarse e dar a coñecer as diferentes propostas deactuación.

GRUPO DE CIDADES PATRIMONIO DAHUMANIDADE(Máis información páxina 81)

O Grupo de Cidades Patrimonio da Humanidade de España, creadano ano 1993, é unha asociación integrada polas seguintes cidadesdeclaradas pola UNESCO como lugar Patrimonio da Humanidade:Ávila, Cáceres, Córdoba, Cuenca, Mérida, Salamanca, Santiago deCompostela, Segovia, Toledo, Alcalá de Henares, Eivissa/Ibiza, SanCristóbal de La Laguna e Tarragona.

O Grupo creouse coa finalidade de actuar de maneira conxunta nadefensa do patrimonio histórico e cultural destas cidades e nomantemento e potenciación de determinadas formas de vida queestes núcleos históricos necesitan, realizando proxectos e propostascomúns, establecendo políticas de intercambios de experiencias,afrontando problemáticas comúns.Todo elo mantendo a personalidade de cada unha destas cidades erecoñecendo que a riqueza dun conxunto histórico estriba na súaindividualidade.


17


ORGANIZACIÓN DAS CIDADES DO PATRIMONIOMUNDIAL (OCPM)

Fundada o 8 de setembro de 1993, en Fez (Marrocos), reune 233cidades que teñen no seu territorio un sitio inscrito pola UNESCOna Lista do Patrimonio Mundial. Ten a súa sede na cidade deQuebec.

As accións da OCPM, que van encamiñadas a contribuir aimplantación da Convención do Patrimonio Mundial afectan diversosaspectos, entre eles, a información e a formación dos xestoresmunicipais. Desde hai algúns anos, a OCPM multiplica os seusesforzos para sensibilizar á mocidade arredor do patrimonio mundial.Así, no ano 2000, o organismo lanza un concurso internacional dedebuxo “Cidade de cultura pola paz”. No 2002, propón un segundoproxecto chamado “Patrimonio e Xuventude” que permite acelebración dun foro da mocidade e desenvolve o programa deintercambio escolar “Xóvenes seguindo a pista do patrimoniomundial”.

EIXO ATLÁNTICO(Máis información páxina 83)

É unha asociación transfronteiriza creada no ano 1992 polasdezaoito principais cidades de Galicia e da Rexión Norte de Portugal(A Coruña, Lugo, Ferrol, Ourense, Santiago de Compostela,Pontevedra, Vigo, Porto, Braga, Bragança, Chaves, Viana doCastelo, Vila Real, Vilagarcía de Arousa, Monforte de Lemos,Guimarâes, Peso da Régua e Vila Nova de Gaia). Este Eixo, inseridonun espazo máis amplo, a Unión Europea, ten como finalidadeprincipal o desenvolvemento económico, social, cultural, tecnolóxicoe científico das cidades e rexións que o constitúen. O seu obxectivoé o de estruturar o sistema urbano da eurorrexión de formacohexionada.

Desenvolve o seu traballo en tres áreas fundamentais: a promoción dodesenvolvemento económico, o mantemento dun espazo cultural esocial común e o reforzo da súa presencia e participación nas políticascomunitarias.

ARCO ATLÁNTICO

A Conferencia das Cidades do Arco Atlántico (CCAA) agrupa a máisde 40 cidades dos cinco estados que estruturan a fachada atlánticaeuropea: Irlanda, Reino Unido, Francia, España e Portugal. Santiagopertence á esta asociación dende a súa fundación no ano 2000 eactúa como presidente no periodo do 2007 ao 2009.

Os obxectivos programáticos presentados por Santiago están basea-dos no desenvolvemento sostible acadado en Compostela grazas áspolíticas urbanísticas e rehabilitadoras aplicadas durante os últimosvinte anos, a partir da declaración da cidade como Patrimonio daHumanidade.

A partir da proposta de Compostela, na declaración final da Asembleade Chester, as cidades do Arco Atlántico subscribiron o compromisode elaborar un plan de actuación para establecer un diagnóstico dosretos máis importantes en materia medioambiental a través do estudodas consecuencias do cambio climático e como afectan aos territoriosintegrados na CCAA.

CARTA DE AALBORG

Compostela é asinante desta carta que compromete aos Concellosa elaborar unha Axenda 21 local que abrangue medidas eestratexias para avanzar cara o desenvolvemento sostible econtribuír desde os Concellos á sostibilidade global. Santiago foidos primeiros Concellos galegos que iniciaron a elaboración daA21L. O proceso continúa, agora no marco do Eixo Atlántico.

18

EQUIPAMENTOS EDUCATIVOS(Máis información páxina 34)

A área de Educación desenvolve un conxunto variado de programasde apoio á escola, ás novas necesidades educativas que colectivosda cidade teñen exposto reiteradamente (novas necesidadesfamiliares, estudos especializados, actividades de lecer eformativas,…) para o que se están a crear un conxunto deequipamentos educativos e culturais.

REDE DE ESCOLAS INFANTÍS MUNICIPAIS

A educación infantil é un nivel educativo que preocupa á sociedade eás institucións porque constitúe un factor que repercute na calidadede vida das familias. A administración local, próxima ás necesidadese demandas da cidadanía, asume a súa responsabilidade nesteterreo, sen ignorar os papeis da familia, doutras institucións ecolectivos sociais.

O primeiro ciclo da educación infantil ten unha gran transcendencia ecumpre finalidades educativas e asistenciais das que sonresponsables, conxuntamente, todas as Administracións. Estaconsideración está presente en diversos documentos da UniónEuropea que afirma que a calidade da educación infantil é unhacuestión de interese público.

– Escola Infantil Municipal de Conxo(Máis información páxina 35)

– Escola Infantil Municipal as Fontiñas(Máis información páxina 37)

– Galescola de San Roque(Máis información páxina 39)

– Galescola do Polígono do Tambre(Máis información páxina 40)

– Galescola do Ensanche(Máis información páxina 42)

ESCOLA MUNICIPAL DE MÚSICA(Máis información páxina 46)

Inaugúrase o 2 de abril de 2003 para facer posible a democratizaciónda práctica e a educación musical, o que incidirá nun aumentosignificativo do número de afeccionados á música e unha mellorvertebración deste servizo como axente cultural de primeira orde.

É un centro municipal de ensino musical especializado que ofrece aoportunidade de educar a través da música a todas as persoas; éunha escola para todos e todas.

O Concello de Santiago de Compostela como titular deste servizogarante, a través do Departamento de Educación, a súaorganización, tanto na estrutura académica como nas actividades dedifusión cultural, segundo as necesidades, intereses e as dinámicaspropias da cidade.


CENTRO DE RECURSOS PARA O XOGO-LUDOTECA INFANTIL E XUVENIL(Máis información páxina 48)

É o primeiro equipamento municipal concebido como un espazopolivalente para o xogo, a animación á lectura e a promoción dohábito lector, no que se favorecerá o desenvolvemento psicomotor,cognitivo, creativo, crítico e afectivo dos nenos/as.

Conta cun proxecto educativo no que se da cabida ao asesoramentoe á orientación en relación cos xoguetes, o xogo, a difusión do libroe un programa permanente de actividades e propostas para o tempode lecer.

CENTRO DE INTERPRETACIÓN NO MEDIO RURAL DA PORTELA-FIGUEIRAS(Máis información páxina 50)

O Centro de coñecemento do medio rural créase co obxectivo dedesenvolver un conxunto de actividades que integren diferentesáreas de coñecemento, adaptadas para os distintos niveis educativose para outros grupos de idade. Ubicado na antiga escola rural dePortela,dende hai anos sen uso educativo, conta cunha superficietotal de 1.624,93 m2 e unha superficie do edificio de 302,22 m2, a 5Km de Santiago, na parroquia de Villestro.

Disporá dun conxunto de espazos nos que desde a acollida a visitan-tes, distribúense espazos para: área de administración e coordinación;zona de exposicións temporais; espazos polivalentes para talleres ouactividades puntuais; sala de proxeccións; centro de documentación ebiblioteca; dormitorios; comedor; zona de acampada, entre outrosespazos.

19


2

Áreas de actuación

23

OBXECTIVOS

● Radiografar o sistema educativo non universitario.

● Inventariar, organizar e racionalizar a diversidade de recursosformativos da cidade nos niveis non universitarios. Actualizar omapa escolar.

● Establecer un observatorio de necesidades sobre a realidadeeducativa de Santiago.

● Velar polo cumprimento da escolarización obrigatoria e polaigualdade de oportunidades no acceso ao ensino público.

Planificación e xestión de competencias educativas

2.1

PLANIFICACIÓN EDUCATIVA 2.1.1

ÁREAS DE ACTUACIÓN Planificación e xestión de competencias educativas

❚ PLANIFICACIÓN EDUCATIVA ❚

24

Este documento recolle a oferta existente no municipio de Santiago de Compostela en niveis educativos non universitarios: educación infantil,educación primaria, ensino secundario, formación profesional, educación especial, educación de adultos e ensinanzas artísticas, abordando taména oferta de ensinanzas non regradas.

No curso 89/90 elaborouse o Mapa Escolar do Concello de Santiago de Compostela, que contou con dúas actualizacións, podendo serconsultados por quen estea interesado. A necesidade de estudos sectoriais que axuden na definición de prioridades e políticas educativas eculturais, así como para a mocidade, a infancia e a inserción social e laboral fan prioritario contar cun documento destas características.

A súa realización, coordinada por este Departamento, conta coa colaboración de técnicos/as da Inspección Educativa, da Facultade de CC. daEducación, dos equipos directivos dos centros e dos servizos de Planeamento Urbanístico e de Estatística do Concello.

Recursos educativos públicos do municipio de Santiago de Compostela

Esta é unha publicación sobre a rede escolar pública do Concello de Santiago que informa, orienta e axuda a coñecer os itinerarios académicosdo municipio de Santiago. Ofrece información sobre todos os niveis do ensino non universitario, bolsas e axudas, estudos para persoas adultas eoutras orientacións de interese nos niveis de ensino non universitario onde se recollen as características, a oferta educativa, o calendario e horariode funcionamento, os servizos, as actividades complementarias e extraescolares, a participación en programas educativos e culturais, entre outrosdatos, de cada centro de ensino. Neste curso escolar realizarase a correspondente actualización.

Mapa Escolar do municipio

CENTROS DE INFANTIL CONCELLEIROS/ASE PRIMARIAApóstolo Santiago Amelia González BrandarízArquitecto Casas Novoa Cecilia Sierra ReyColexiata de Sar Ángel Currás FernándezFontiñas Xosé A. Baqueiro CanabalLamas de Abade Xosé M. Iglesias IglesiasLópez Ferreiro Carlos Nieves VicenteMonte dos Postes Guadalupe Rodríguez SilvaPío XII Mercedes Rosón FerreiroQuiroga Palacios Bernardino Rama SeoaneRaíña Fabiola Rosa Fernández SomozaRamón Cabanillas María Seoane RomeroRodríguez Xixirei Cecilia Sierra ReyRoxos-Villestro Olga Pedreira FerreñoVite Mar Martín García

INSTITUTOS DE CONCELLEIROS/ASEDUCACIÓN SECUNDARIAAntonio Fraguas Fraguas Elvira Cienfuegos LópezAs Fontiñas Mar Martín GarcíaCIFP Compostela Rosa Fernández SomozaEduardo Pondal Marta Álvarez-Santullano

Fernández-TrigalesEscola de Arte Mestre Mateo Xosé A. Baqueiro CanabalLamas de Abade Socorro García CondeCIFP Politécnico de Conxo Javier Sánchez-Agustino MariñoPontepedriña Jesús Gamallo Aller

Rosalía de Castro Guadalupe Rodríguez SilvaSan Clemente Ricardo García-Borregón MillánSar Marta Álvarez-Santullano

Fernández-TrigalesXelmírez I Andrés Fariña CadenasXelmírez II Elvira Cienfuegos López

ESCOLAS RURAIS CONCELLEIROS/ASGaioso-Eixo Albino Vázquez AldreySisto-Marrozos Ángel L. Espadas DíezRial-Laraño Bernardino Rama Seoane

ESCOLA OFICIAL DE IDIOMASEscola Oficial de Idiomas Guadalupe Rodríguez Silva

CONSERVATORIO DE MÚSICAConservatorio Profesional de Música de Santiago de Compostela Elvira Cienfuegos López

CENTROS DE EDUCACIÓN ESPECIALA Barcia Ángel Currás FernándezColexio Rexional de Xordos Paula Prado del RíoO Pedroso Andrés Fariña CadenasDuques de Lugo Guadalupe Rodríguez Silva

Participación educativa



REPRESENTANTES MUNICIPAIS NOS CONSELLOS ESCOLARES DE CENTRO

25

A Xunta de Goberno Local celebrada o día 9 de xullo de 2007 aprobou a designación dos novos representantes municipais nos consellos escola-res dos centros de ensino de Santiago de Compostela con motivo da renovación da Corporación Municipal e en cumprimento do disposto no arti-go 33 do Decreto 92/1998, segundo a nova redación dada polo Decreto 324/1996.

26

OBXECTIVOS

Contribuír á corrección de desigualdades socioculturais, conseguir unensino máis eficaz, de máis calidade, e cohesionar o tecido escolarimplicando e comprometendo aos grupos e ás persoas na educación.

FINALIDADE

O Consello Municipal de Educación de Santiago de Compostelaconfigúrase como un organismo de asesoramento, consulta,proposta e participación do ensino non universitario no ámbitoterritorial do municipio.

COMPETENCIAS

● Será consultado pola Administración educativa e polo Concellosobre as cuestións relacionadas co ensino non universitario noámbito municipal.

● En atención ao seu carácter esencialmente participativo e á súafinalidade, a actuación do Consello Municipal de Educaciónrefírese ás seguintes cuestións:

– Convenios e acordos de colaboración coa Consellería deEducación e Ordenación Universitaria ou calquera outraAdministración pública que afecten ao ensino dentro do ámbitomunicipal.

– Actuacións e normas municipais que afecten aos servizoseducativos complementarios e extraescolares con incidencia nofuncionamento dos centros docentes, como o transporte escolar,os comedores e os servizos de limpeza e conservación.

– Actuacións e normas municipais que afecten ou favorezan aocupación real das prazas escolares, coa finalidade demellorar o rendemento educativo e, no seu caso, facer efectivaa obrigatoriedade do ensino.

– Emprazamento de centros docentes dentro da demarcaciónmunicipal.

– Prioridade nos programas e actuacións municipais que afectená conservación, vixilancia e mantemento adecuado dos centrosdocentes.

– Fomento das actividades tendentes a mellorar a calidadeeducativa, especialmente no que respecta á adaptación daprogramación ao medio.

– Competencias educativas que afecten ao ensino nonuniversitario e que a lexislación outorgue aos municipios.

– A programación de investimentos en materia educativa.

– Calquera outro asunto que pola súa importancia para a vidaescolar do concello lle sexa consultado.

– Elaborará, ao finalizar o curso escolar, un informe sobre oestado do ensino no municipio, que enviará á Corporaciónmunicipal e ao Consello Escolar de Galicia.

CONSELLO MUNICIPAL DE EDUCACIÓN



Santiago de Compostela quere ser unha cidade educadora que viva a educación como un referente básico para a formación da conciencia cívica.Un instrumento determinante para conseguir estes obxectivos é o Consello Municipal de Educación onde conflúe toda a comunidade educativa deSantiago. A Corporación municipal aprobou o seu regulamento en sesión plenaria e logo dos obrigados trámites administrativos de publicación eexposición pública celebrou a súa sesión constitutiva o día 7 de febreiro de 2001.

27

– Poderá levar á Administración educativa ou ao Concelloinformes ou propostas para o mellor funcionamento do sistemaeducativo.

– O Consello poderá requirirlles á Administración educativa e aoConcello a información e o asesoramento técnico que precisepara o desenvolvemento das súas funcións.

COMPOSICIÓN

● Presidente/a: o alcalde ou membro da Corporación en quendelegue.

● Vicepresidente/a: elixido polo Pleno do Consello Municipal deEducación entre os seus membros de dereito.

● Dez profesores/as (seis do ensino público e catro do privado), dosniveis educativos correspondentes ao ámbito de ensino non uni-versitario do municipio de Santiago de Compostela. Propostospolos sindicatos ou asociacións profesionais de ensinantes en pro-porción á representación obtida nas eleccións sindicais no sectordocente do municipio.

● Seis pais/nais de alumnos/as propostos pola Federación de aso-ciación de pais/nais de alumnos/as.

● Catro alumnos/as propostos polos representantes dos alumnos/asnos consellos escolares dos centros existentes no municipio.

● Dous representantes do Movemento de Renovación Pedagóxicaelixidos de entre os seus membros, polos MRP máis representati-vos.

● Un Director/a de centro público de educación infantil e primaria,proposto polos directores/as dos colexios públicos de Santiago.

● Un Director/a de centro público de secundaria, proposto polosdirectores/as dos centros públicos de ensino secundario deSantiago.

● Un/unha titular de centro privado ou concertado, proposto polostitulares de centros privados ou concertados de Santiago.

● Dous representantes de sindicatos, propostos polos sindicatosmáis representativos.

● Un/unha especialista en temas educativos, que será nomeadopolo Pleno da corporación municipal.

● Un/unha representante da Asociación de empresarios, que serádesignado pola Confederación de Empresarios de Santiago.

● Un/unha representante do movemento veciñal, nomeado poloConsello de participación veciñal de Santiago.

● Un/unha representante da Administración educativa, proposto poloDelegado/a Provincial da Consellería de Educación e OrdenaciónUniversitaria.

● Secretario/a, que actuará con voz e sen voto.

Máis información: Departamento de EducaciónTfnos: 981 554 400 / 554 401 Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]



28

OBXECTIVOS

● Xestionar as competencias municipais en educación derivadas da aplicación da LOE, da Lei de Bases de Réxime Local e da Lei daAdministración Local de Galicia.

● Determinación priorizada das necesidades de execución de obras e todas aquelas intervencións que incidan na mellora da rede escolar.

● Realizar as obras de reparación e mantemento dos centros escolares.

OBRIGAS MUNICIPAIS

A racionalización deste ámbito de traballo conleva o desenvolvemento dun programa de actuacións que se concreta nas seguintes medidas:

● Elaboración periódica de informes de necesidades de reparación e mantemento de centros educativos públicos de Educación Infantil ePrimaria e expedientes de obras. Estes informes permiten a elaboración dos Plans de Obras de verán e de inverno.

● Seguimento e control dos traballos de mantemento das instalacións escolares públicas do Municipio de Santiago.

● Proposta de Convenio ou actuacións conxuntas coa Consellería de Educación para a mellora das infraestruturas educativas.

● Dotación de elementos de xogo nos patios escolares dos centros públicos do Concello.

● Actuacións que supoñen melloras no equipamento dos centros de ensino: pavimento das aulas de educación infantil, elementos de xogonos patios escolares, fontes, areeiros, papeleiras, dotación de materiais, entre outros.

Conservación, reparación e mantemento de centros escolares públicos

XESTIÓN DE COMPETENCIAS EDUCATIVAS 2.1.2

29

O comedor escolar é un espazo educativo no que se adquiren hábitos alimentarios axeitados e normas de comportamento social, un lugar ondese transmiten actitudes positivas a prol dunha alimentación saudable, ademáis de prestar un servizo necesario para moitas familias. O comedorescolar representa unha mellora para a educación pública.

Por iso, dende o Departamento de Educación se puxo en marcha, dende o curso 1999-2000 unha continua promoción de comedores escolaresnos colexios de educación infantil e primaria do municipio, que se concretou nos acondicionamentos de espazos necesarios para o desenvolve-mento, en colaboración coas comunidades escolares interesadas en poñelo en marcha.

No ano 2007, a Consellería de Educación e Ordenación Universitaria acordou extender o servizo de comedor escolar a todos os centros, a travésdo Decreto 10/2007 do 25 de xaneiro e da Orde do 21 de febreiro de 2007 que establece a regulamentación necesaria para a implantación docomedor nas escolas.

O Concello de Santiago de Compostela xestionou coa Conselleira de Educación e Ordenación Universitaria e coa Conselleira de Cultura e Deportea sinatura dun convenio para apoiar o servizo escolar de comedor a través dun programa de apoio e de habilidades persoais en comedores esco-lares, así como de actividades deportivas en centros docentes públicos do concello de Santiago de Compostela, co fin de promover unha educa-ción integral do alumnado e fomentar valores como a igualdade, a interculturalidade e a solidariedade.

Os centros que xa contan con este servizo son:

SERVIZO DE COMEDOR ESCOLAR E MADRUGADORES 2.1.3

Servizo de comedor escolar

CEIP APÓSTOLO SANTIAGORúa Betanzos, 55 Tfnos.: 981 589 984/543 172Correo electrónico: [email protected]

CEIP A. CASAS NOVOAA Sionlla de Abaixo, 10Tfno.: 981 888 044Correo electrónico: [email protected]

CP COLEXIATA DE SARRúa de Sar, 68 BTfnos.: 981 562 018/543 174Correo electrónico: [email protected]

CEIP LAMAS DE ABADERúa de Lamas de Abade, 25Tfnos.: 981 523 313/543 177Correo electrónico: [email protected]


❚ SERVIZO DE COMEDOR ESCOLAR E MADRUGADORES ❚

30

CEIP LÓPEZ FERREIROAvda. de Xoán XXIII, 8Tfnos.: 981 583 459/543 178Correo electrónico: [email protected]

CEIP MONTE DOS POSTESRúa das Fontiñas, 79Tfnos.: 981 589 884/543 187Correo electrónico: [email protected]

CEIP PÍO XIIRúa de Poza de Bar, 15Tfnos.: 981 562 522/543 180Correo electrónico: [email protected]

CEIP QUIROGA PALACIOSRúa de Villaldía, 33Tfnos.: 981 520 196/543 181Correo electrónico: [email protected]

CEIP RAÍÑA FABIOLARúa de Entregaleras, 15Tfnos.: 981 585 372/543 182Correo electrónico: [email protected]

CEIP ROXOS VILLESTRORúa da Barrosa, 74Tfno.: 981 537 167Correo electrónico: [email protected]

CEIP VITEAvda. do Burgo das Nacións, 8Tfno.: 981 585 908Correo electrónico: [email protected]


31



Complementando o servizo de comedor escolar, as ANPA dalgúns centros escolares comezaron a ofrecer o servizo Programa Madrugar, dirixidoás familias que necesitan, por razóns laborais, que os seus fillos e fillas sexan atendidos antes do horario lectivo. Dende o Departamento deEducación colaborase con este programa facilitando o uso das instalacións escolares e acondicionando instalacións, así como adaptando o servi-zo de conserxería ao horario desta actividade. Os centros que xa contan con este servizo son:

CEIP LAMAS DE ABADERúa de Lamas de Abade, 25Tfnos.: 981 523 313 / 543 177Correo electrónico: [email protected]

CEIP LÓPEZ FERREIRORúa de Xoán XXIII, 6Tfnos.: 981 583 459 / 543 178Correo electrónico: [email protected]

CEIP PÍO XIIRúa da Poza de Bar, 15Tfnos.: 981 562 522 / 543 180Correo electrónico: [email protected]

CEIP MONTE DOS POSTESRúa das Fontiñas, 79Tfnos.: 981 589 884 / 543 187Correo electrónico: [email protected]

CEIP FONTIÑASRúa de Roma, 15Tfnos.: 981 560 741 / 543 175Correo electrónico: [email protected]


Servizo madrugadores

32



Programa Municipal de apoio ás ANPAS para o tempo libre escolar

OBXECTIVOS

● Ofrecer un espazo de encontro e lecer para os escolares cunhaoferta pensada especialmente para eles/as e para as familias.

● Propiciar actividades que contribúan a unha formación integraldos escolares e que promovan estilos de vida saudables.

● Contribuír á formación dos pais e nais, axudándolles a quecoñezan e comprendan o desenvolvemento evolutivo dos seusfillos e fillas.

● Ofrecer un novo espazo de encontro e de formación para os paise nais pero tamén para os seus fillos e fillas. Os centros deensino constitúen un referente idóneo para a posta en marcha doprograma, polo seu equipamento, pola distribución territorial e asúa seguridade.

TIPOS DE ACTIVIDADES

PROPOSTAS DIRIXIDAS AOS ESCOLARES

● ACTIVIDADES DEPORTIVAS en colaboración coa FundaciónUSC DeportivaObxectivo: Perfeccionar a técnica e as habilidades en determi-nados deportes e inicirase noutros máis novos.Tipo de actividades: Pre-deporte; Xadrez; “Perdéndolle o medoá bici”; Kárate; Iudo e Danza.

● OBRADOIRO DE PLANTAS ORNAMENTAIS en colaboracióncoa Asociación de Productores Ornamentales de Galicia(ASPROGA)Obxectivo: Aproximar os escolares ao coidado e conservacióndas plantas ornamentais.Tipo de actividades: Obradoiro de plantas ornamentais.

● XOGOS TRADICIONAIS E POPULARESObxectivo: Recuperación dos xogos tradicionais no contornoescolar.Tipo de actividades: acondicionamento de espazos nos patiosescolares dunha selección de xogos.

O Concello de Santiago de Compostela ten solicitado á Consellería de Educación e Ordenación Universitara á súa participación no “Programa deapertura de centros educativos fóra do horario lectivo”, co cofinanciamento dun programa de actividades extraescolares como complemento dosservizos de comedor escolar e do programa madrugadores nos centros de ensino, que permita atender as demandas de apoio das Asociación deNais e Pais de Alumnos/as dos centros de ensino de Compostela.

Dende o Departamento de Educación e doutros servizos municipais estase a traballar no deseño dun programa de actividades complementarias parao tempo libre non escolar e a utilización das instalacións dos centros educativos, co desenvolvemento de actividades deportivas, artísticas,relacionadas coa saúde, o lecer e o tempo libre, que contribuirán a unha formación integral dos escolares, promovendo estilos de vida saudables.

De acordo coas ANPAS e a dirección dos centros de ensino público neste curso iranse desenvolvendo diferente accións neste senso.

● ALIMENTACIÓN E NUTRICIÓNObxectivo: Mellorar os hábitos alimentarios dos escolaresTipo de actividades: Actividades gastronómicas.

OBRADOIROS E SESIÓNS INFORMATIVAS PARA AS ANPAS

● EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓNObxectivo: traballar os aspectos básicos da seguridade dos máispequenos como peóns ou viaxeiros en vehículos (asesoramentosobre os dispositivos de seguridade), entre outros.

● ALIMENTACIÓN E NUTRICIÓN INFANTIL “Cociñamos enfamilia”.Obxectivo: mellorar os hábitos alimentarios dos fillos e das fillas.

● PROBLEMAS E HÁBITOS DE CONDUTAObxectivo: asesoramento para pais e nais diante de calquerproblema cotiá na convivencia familiar e na escola.

● MUNDO DOS LIBROS. OS CONTOSObxectivo: orientar na compra de libros, atendendo a temáticase idades e ensinar as extratexias de cómo achegar a lectura aosnenos e nenas.

● ORIENTACIÓN EDUCATIVAObxectivo: facilitar información e asesoramento sobre o procesode matriculación escolar.

● EDUCACIÓN SEXUAL E AFECTIVAObxectivo: traballar a sexualidade infantil.

● PROGRAMA THAO-SALUD INFANTIL, DE PREVENCIÓN DAOBESIDADEObxectivo: favorecer actitudes positivas dos comportamentossaudables dos nenos e nenas e das súas familias, promovendounha alimentación variada, equilibrada e placentera e incentivará práctica de actividades físicas regulares, lúdicas eparticipativas.

ORGANIZA

Departamento de Educación en colaboración con distintasentidades da cidade.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: Asociación de Nais e Pais dos centros públicos deSantiago.Datas de realización: a concretar coas ANPAS, de acordo cuncalendario de actividades.Horario das actividades: a concretar coas ANPAS.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou correo electrónico.Observacións: O Departamento de Educación achegará unha cartaco programa detallado a todas as ANPAS dos CEIP de Compostela.Información: Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400/401 Fax: 981 571 511Correo lectrónico: [email protected]

33



34

REDE DE ESCOLAS INFANTÍS MUNICIPAIS 2.2.1

Equipamentos Educativos Municipais

2.2

Para o Concello de Santiago de Compostela a Rede de Escolas Infantís Municipais constitúe unha intervención educativa que complementa aeducación familiar para fomentar e promover o desenvolvemento afectivo, social e intelectual das nenas e nenos de Santiago, unha rede deequipamentos que incremente a calidade de vida e do ensino da cidadanía compostelá.

O Concello de Santiago de Compostela e a Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar da Xunta de Galicia asinaron un Convenio de colaboracióno día 26 de decembro de 2006 para o financiamento da creación de tres escolas infantís municipais 0-3 na Rede Galega de Escolas Infantís(GALESCOLAS) ubicadas en San Roque, Polígono do Tambre e Tras Parlamento.

35

Número de identificación: FM-00458-C-002.Situación: Praza de Aurelio Aguirre (contigua ao CSC de Conxo).Superficie: 1.078 m2.Proxecto: obra do arquitecto Alfonso PenedaDotación: 4 aulas, comedor, cociña, zona exterior de xogos, entreoutros servizos.Comezo do servizo: curso 2002-2003.Destinatarios: nenos e nenas de 3 meses a 3 anos.Nº de prazas: 61 a tempo completo.Teléfonos: 981 523 435 / 528 720Fax: 981 528 702Correo electrónico: [email protected]

Conta cunha subvención da Vicepresidencia da Igualdade e doBenestar.

REGULAMENTOO día 11 de agosto de 2004 publicouse no Boletín Oficial da Provinciao texto integro do Regulamento da Escola Infantil Municipal de Conxo,que o Pleno da Corporación municipal de Santiago de Compostelaaprobou na sesión ordinaria do 29 de abril de 2004. Este documentopódese consultar na páxina web www.santiagodecompostela.org

IDADE DE INGRESOA idade mínima de ingreso queda establecida nos tres meses, salvosituacións especiais e previo informe do Departamento deEducación.

PERÍODO DE ADAPTACIÓNAntes do inicio do curso, o persoal da Escola poñerase en contactocoa familia para explicarlle o desenvolvemento do Período deAdaptación, para o que se requirirá a asistencia dalgún familiar oupersoa coidadora acompañando ao neno ou nena á Escola Infantil,co obxecto de facilitar a súa transición da vida familiar á escolar.

HORARIO DO SERVIZOA EIM de Conxo permanece aberta dende as 7,30 ás 20,30 h. Nosperíodos vacacionais de Nadal, Semana Santa e mes de xullo eagosto, o horario da escola é de 7,30 a 16 horas.

De acordo cos servizos que ofrece a Escola poderá solicitarse:– Media xornada de mañá 7,30 h a 12,30 h– Media xornada de tarde 16 h a 20,30 h– Xornada completa 7,30 h a 12,30 h / 16 h a 20,30 h– Comedor 12,30 h a 14 h– Merenda Incluída na xornada de tarde– Horario ampliado 14 h a 16 h e para nenos/as que non

son usuarios do comedor pero per-manecen no centro logo de rematar a xornada de mañá.

Pese á oferta anterior de horarios, o Departamento de Educaciónconsidera que non é conveniente a permanencia dos nenos e nenasna Escola Infantil máis de 8 horas diarias.

Os horarios de entrada e saída serán flexibles para axeitarse ásnecesidades familiares e características da idade de nenos e nenas.A EIM de Conxo expoñerá no taboleiro de anuncios os horariosespecíficos de entradas e saídas ao inicio do curso, unha vezaprobados polo Departamento de Educación do Concello deSantiago. Estes horarios non serán de aplicación no mes desetembro, mes dedicado ao proceso de adaptación dos nenos e dasnenas á escola infantil.

ÁREAS DE ACTUACIÓN Equipamentos Educativos Municipais

❚ ESCOLA INFANTIL MUNICIPAL DE CONXO ❚

Escola Infantil Municipal de Conxo. “A Escola de Min”

36

SERVIZOSA rede de escolas infantís conta cun importate número de servizospara a atención integral dos nenos e das nenas. Un elemento de refe-rencia é a constitución da biblioteca de cada centro que conta cunrepertorio bibliográfico axeitado para cada idade, información para ospais e nais, sesións de dinamizacións e de promoción do libro e dohábito lector e outras iniciativas confluentes con este obxectivo.

BibliotecaProduto do Convenio de colaboración entre a Vicepresidencia daIgualdade e do Benestar e o Concello de Satiago contase cunhabiblioteca neste centro.

Obradoiros polas tardesDatas: de luns a venres, de setembro a xuño. Durante os períodosvacacionais (Nadal, Semana Santa, Entroido…) realízanse en hora-rio de mañá.Destinatarios: nenos/nenas do 2º ciclo de Educación Infantil.Horario: 16 a 20 h.Matrícula: 75 €, inclúe material básico e seguroTaxa mensual: 125 € 5 tardes á semana

105 € 4 tardes á semana80 € 3 tardes á semana55 € 2 tardes á semana

Participación extraordinaria nos obradoiros das tardes

Hora/día: 3 €

Obradoiro 1 día: 12 €

Obradoiros de veránDatas: de luns a venres, nos meses de xullo e agosto.Destinatarios: nenos/nenas do 2º ciclo de Educación Infantil.

Horario: 10 a 14 h.Taxa mensual: 125 €Comedor: 75 €

Almorzo: 30 €Uso extraordinario dos servizos de almorzo e comedor:

Comedor/día: 5 €Almorzo/día: 2 €

Horas complementarias:(fóra do horario de 10 a 14 h.) 15 € cada hora ao mes

Obradoiros dos sábadosDestinatarios: o alumnado con praza na Escola e maiores dun ano deidade.Horario: 10 a 13 h.Taxa mensual: 100 €

MIN-CampamentosDatas: xullo e agosto.Destinatarios: nenos e nenas de 2 a 6 anosHorario: 16,30 do venres ata as 12 h do sábadoTaxa mensual: 30 €. Inclúe merenda e cea do venres e almorzo dosábado

Almorzo e comedor por día para nenos e nenas matriculados na EIM de ConxoDestinatarios: o alumnado con praza na Escola que, de xeito extraor-dinario, precisen o uso dos servizos de almorzo e comedor.Comedor/día: 2 €Almorzo/día: 1,5 €

Horario extra por día para nenos e nenas matriculados na EIM de ConxoDestinatarios: o alumnado con praza na Escola que, de xeito extraor-dinario, precisen permanecer unha hora máis no centro.

Hora/día: 1,5 €


❚ ESCOLA INFANTIL MUNICIPAL DE CONXO ❚

37

Número de identificación: FM-00458-C-003Situación: Rúa das Fontes do Sar, 1Superficie: 643,52 m2

Proxecto: Obra dos arquitectos Covadonga Carrasco, Juan ManuelCoira, Juan Creus e Juan Carlos Linares.Dotación: 4 aulas, comedor, cociña, zona exterior de xogos, zona deobradoiros, biblioteca, entre outros servizos.Comezo do servizo: curso 2006-2007.Destinatarios: nenos e nenas de 3 meses a 3 anos.Nº de prazas: 61 a tempo completo.Teléfono e fax: 981 528 703

Conta cunha subvención da Vicepresidencia da Igualdade e doBenestar.

REGULAMENTOA Xunta de Goberno Local do 2 de abril do 2007 acordou aprobarcomo normativa de funcionamento desta escola o regulamento daEIM de Conxo.

CAPACIDADEA Escola Infantil Municipal das Fontiñas ten unha capacidade de 61alumnos/as en xornada completa, distribuídos en 4 unidades:

1 para nenos/as menores de 1 ano: 8 prazas1 para nenos/ de 1 a 2 anos: 13 prazas2 para nenos de 2 a 3 anos: 40 prazas

A capacidade da escola incrementarase dependendo do número dedemandas existentes a tempo parcial.


PERÍODO DE ADAPTACIÓNAntes do inicio do curso, o persoal da Escola poñerase en contactocoa familia para explicarlle o desenvolvemento do Período deAdaptación, para o que se requirirá a asistencia dalgún familiar oupersoa coidadora acompañando ao neno ou nena á Escola Infantil,co obxecto de facilitar a súa transición da vida familiar á escolar.

HORARIO DO SERVIZOA EIM das Fontiñas permanece aberta dende as 7,30 ás 20,30 h. Nosperíodos vacacionais de Nadal, Semana Santa e mes de xullo eagosto, o horario da escola é de 7,30 a 16 horas.

De acordo cos servizos que ofrece a Escola poderá solicitarse:– Media xornada de mañá: 7,30 a 12,30 horas– Media xornada tarde: 16 a 20,30 horas– Xornada completa: 7,30 a 12,30 / 16 a 20,30 horas – Comedor: 12,30 a 14 horas– Merenda incluída na xornada de tarde– Horario ampliado: de 14 a 16 horas. Tamén para nenos e nenas

que non usan o comedor pero permanecen no centro despois derematar a xornada de mañá.

Aquelas familias que precisan un horario complementario, máis aláda xornada escolar de 6 horas, poderán solicitalo, aínda que édesexable que os nenos/as non permanezan no centro máis de 8horas diarias.

Os horarios de entrada e saída serán flexibles para axeitarse ásnecesidades familiares e características da idade de nenos e nenas.A EIM das Fontiñas expoñerá no taboleiro de anuncios os horariosespecíficos de entradas e saídas ao inicio do curso, unha vezaprobados polo Departamento de Educación do Concello deSantiago. Estes horarios non serán de aplicación no mes desetembro, mes dedicado ao proceso de adaptación dos nenos e asnenas á Escola Infantil.

Escola Infantil Municipal as Fontiñas


❚ ESCOLA INFANTIL MUNICIPAL DAS FONTIÑAS ❚

38

SERVIZOSA rede de escolas infantís conta cun importate número de servizospara a atención integral dos nenos e das nenas. Un elemento dereferencia é a constitución da biblioteca de cada centro que conta cunrepertorio bibliográfico axeitado para cada idade, información para ospais e nais, sesións de dinamizacións e de promoción do libro e dohábito lector e outras iniciativas confluentes con este obxectivo.

BibliotecaProduto do Convenio de colaboración entre a Vicepresidencia daIgualdade e do Benestar e o Concello de Satiago contase cunhabiblioteca denominada “O coelliño branco”, na que colabora aeditorial Kalandraka.

MINI-AcampadaDatas: xullo e agosto.Destinatarios: nenos e nenas de 2 a 6 anosHorario: 16,30 do venres ata as 12 h do sábadoTaxa mensual: 30 €. Inclúe merenda e cea do venres e almorzo dosábado

Almorzo e comedor por día para nenos e nenas matriculados na EIM das FontiñasDestinatarios: o alumnado con praza na Escola que, de xeitoextraordinario, precisen o uso dos servizos de almorzo e comedor.Comedor/día: 2 €Almorzo/día: 1,5 €

Horario extra por día para nenos e nenas matriculados na EIM das FontiñasDestinatarios: o alumnado con praza na Escola que, de xeitoextraordinario, precisen permanecer unha hora máis no centro.

Hora/día: 1,5 €


❚ ESCOLA INFANTIL MUNICIPAL DAS FONTIÑAS ❚

39

Situación: Rúa das Rodas-Rúa de Valle Inclán (detrás do hospital deSan Roque)Superficie: 650 m2

Proxecto: Obra dos arquitectos Juan Manuel Coira e Xosé ManuelCouceiro.Dotación: 4 aulas, comedor, cociña, zona exterior de xogos, zona deobradoiros, biblioteca, entre outros servizos.Comezo do servizo: curso 2008-2009.Destinatarios: nenos e nenas de 3 meses a 3 anos.Nº de prazas: 61 a tempo completo.Teléfono: 981 528 704

CAPACIDADEA Galescola de San Roque ten unha capacidade de 61 alumnos/asen xornada completa, distribuídos en 4 unidades:



IDADE DE INGRESOA idade mínima de ingreso queda establecida nos tres meses.

PERÍODO DE ADAPTACIÓNAntes do inicio do curso, o persoal da Escola poñerase en contactocoa familia para explicarlle o desenvolvemento do Período deadaptación, para o que se requirirá a asistencia dalgún familiar oupersoa coidadora acompañando ao neno ou nena á Escola Infantil,co obxecto de facilitar a súa transición da vida familiar á escolar.

HORARIO DO SERVIZOO horario é de luns a venres, de 7,30 da mañá a 21,30 h. da tarde,segundo a demanda.

O tempo máximo de permanencia será de 8 horas, agás casosexcepcionais debidamente xustificados os cales incrementarán oimporte para pagar mensualmente na contía que estipule a Xunta deGalicia en cada momento.

Nos meses de xullo e agosto, poderá ter horario reducido que seestablecerá unha vez consensuado cos pais/nais e titores/as dosusuarios/as.

Galescola de San Roque


❚ GALESCOLA DE SAN ROQUE ❚

40


❚ GALESCOLA DO POLÍGONO DO TAMBRE ❚

Situación: Rúa das MulasSuperficie: 446,69 m2

Dotación: 4 aulas, comedor, cociña, zona exterior de xogos, entreoutros servizos.Comezo do servizo: 2009.Destinatarios: nenos e nenas de 3 meses a 3 anos.Nº de prazas: 61 a tempo completo.

O número de traballadores e traballadoras do Polígono Industrial doTambre é superior ás cinco mil persoas, que comezan a súa xornadalaboral moi cedo e teñen necesidades de dotacións e servizos para aatención dos seus fillos e fillas máis novos.

Na creación desta escola demandada pola Asociación deEmpresarios do Polígono do Tambre colaboran conxuntamente oConcello de Santiago de Compostela e a Vicepresidencia daIgualdade e do Benestar.

EMPRAZAMENTOUbicarase no SUNP 34 do Polígono empresarial do Tambre.

CAPACIDADEPrevese que esta escola atenda a 61 alumnos/as en xornadacompleta, distribuídos en 4 unidades:


DISTRIBUCIÓN ESPACIALNo proxecto proponse unha superficie construída de 446,69 m2 eunha superficie útil total de 417,62 m2 ademais disporá dun patioexterior de xogos de 169,45 m2.

A escola disporá dos seguintes espazos: unha unidade de menoresde 1 ano, unha unidade de 1 a 2 anos, dúas unidades de 2 a 3 anos,sala de usos múltiples, comedor, área de administración, cociña,despensa e patio exterior.



PREVISIÓNS DE HORARIO E SERVIZOS

De luns a venres de 7,30 a 20,30 hXornada de mañá: 7,30 a 12,30 hXornada tarde: 16 a 20,30 hXornada completa: 7,30 a 12,30 / 16 a 20,30 hComedor: 12,30 a 14 hHorario ampliado: de 14 a 16 h. Tamén para nenos e nenas quenon usan o comedor pero permanecen no centro despois derematar a xornada de mañá.


Galescola do Polígono do Tambre

41


❚ GALESCOLA DO POLÍGONO DO TAMBRE ❚

PROXECTOObra dos arquitectos César Coll e Viviana Slafer.

ciglesiasm

42


❚ GALESCOLA DO ENSANCHE

Situación: Praza da Constitución (detrás do Parlamento de Galicia)Superficie: 799,31 m2

Dotación: 4 aulas, comedor, cociña, zona exterior de xogos, entreoutros servizos.Comenzo do servizo: 2009.Destinatarios: nenos e nenas de 3 meses a 3 anos.Nº de prazas: 61 a tempo completo.

CAPACIDADEA Escola Infantil Municipal do Ensanche terá unha capacidade de 61alumnos/as en xornada completa, distribuídos en 4 unidades:



DISTRIBUCIÓN ESPACIALNo proxecto proponse unha superficie construida total de 799,31 m2,dispoñerá dunha planta e un patio exterior de xogos.

A súa distribución espacial deseñouse do seguinte xeito:

a) Planta baixa de 447,95 m2, na que se desenvolveran asprincipais funcións da escola dispoñendo dos seguintesespacios:1 unidade de menores de 1 ano, 1 unidade de 1 a 2 anos, 2unidades de 2 a 3 anos, 1 sala de usos múltiples, 1 comedor, 1área de administración, sala de dormir e de lactancia, cociña edespensa, 1 almacén.

b) Patio exterior de 256,00 m2. Consta de unha zona axardinadaonde se situan areeiros e diferentes elementos de xogo eaprendizaxe.



HORARIO E SERVIZOS PREVISTOS

De luns a venres de 7,30 a 20,30 horasXornada de mañá: 7,30 a 12,30 horasXornada tarde: 16 a 20,30 horasXornada completa: 7,30 a 12,30 / 16 a 20,30 horasComedor: 12,30 a 14 horasHorario ampliado: de 14 a 16 horas. Tamén para nenos e nenasque non usan o comedor pero permanecen no centro despois derematar a xornada de mañá


Galescola do Ensanche

ciglesiasm

PROXECTO: Obra do arqutecto Alfonso Penela

44

SOLICITUDES DE INGRESO

As solicitudes de novo ingreso tramitaranse no modelo oficial epresentaranse no Rexistro Xeral do Concello de Santiago, Rúa doPresidente Salvador Allende, 4 (Galeras).

DOCUMENTOS A PRESENTAR

– Impreso de inscrición. Pódese recoller no:

❚ Departamento de Educación.

❚ Oficina de Atención e Información ao Cidadán (Rúa doPresidente Salvador Allende, 4 - Galeras).

– Certificado de empadroamento

– Libro de Familia ou Cartilla de familia numerosa

– DNI da persoa solicitante

– Acreditación de situacións familiares que incidan na valoraciónda solicitude:

❚ Certificados de traballo, nos que se faga constar lugar.

❚ Certificados de estar estudando, nos que se faga constarhorario e lugar.

❚ Informe dos Servizos Sociais, nos supostos que sexanecesario por falta de acreditación documental ou polasituación especial na que viva a unidade familiar.

❚ Documentación acreditativa de situacións como: separaciónde feito de cónxuxe, abandono do fogar, certificación deconvivencia e xustificante de calquera outra circunstanciasocio-familiar alegada.

❚ Xustificante de que a tutela do neno ou a nena está atribuídaa unha soa persoa.

❚ Calquera outro xustificante que se considere de interese aefectos de valoración.

– Xustificación de haberes:

❚ Declaración do IRPF ou certificación de exención, de ser ocaso.

❚ Certificación positiva ou negativa da percepción deprestación económica do INEM.

– Certificado expedido polo organismo competente sobre o graode minusvalidez e certificado médico de enfermidade oudeficiencias alegadas polos membros da unidade familiar.

– Informe do organismo competente sobre a necesidade deintegración, no caso de nenos ou nenas con discapacidadesfísicas, psíquicas ou sensoriais.

ADMISIÓN

Os admitidos terán que achegar, nos quince días seguintes ánotificación de admisión da solicitude:

– Dúas fotografías

– Fotocopia do calendario de vacinas da cartilla de saúde infantil,acompañada do orixinal para cotexala

– Informe do/a pediatra do neno/a conforme non padeceenfermidade infecto-contaxiosa e no que se indique as alerxias,en caso de existir, a algún tipo de alimento, medicamento, ououtros que se considere

– Xustificante de abono da matrícula

SOLICITUDE DE MATRÍCULA NA REDE DE ESCOLAS INFANTÍS MUNICIPAIS


45

TAXAS

Para a determinación das taxas, tanto na súa contía como nas modalidades de pago, terase en conta a normativa que cada ano regule aadministración autonómica competente.

Durante o curso poderanse revisar as taxas, sempre que se produzan e xustifiquen variacións económicas ou familiares. Neste sentido obeneficiario ou a beneficiaria ten a obriga de comunicar calquera variación que se produza ao respecto.

Tramos de RPC Media Xornada Xornada Completa Comedor Horario ampliado AlmorzoInferior ao 30 % do SMI 0 0 0 0 0Do 30% ao 50 % do SMI 0 0 16,50 € 6,88 € 9 €Do 50 % ao 75 % do SMI 25 € 33 € 16,50 € 6,88 € 9 €Do 75 % ao 100 % do SMI 50 € 66 € 16,50 € 6,88 € 9 €Do 100% ao 150 % do SMI 80 € 99 € 33,00 € 13,75 € 18 €Máis do 150 % do SMI 90 € 110 € 33,00 € 13,75 € 18 €

Matrícula: 75 euros. Inclúe seguro escolar do alumnado.



46

Número de identificación no Rexistro de Escolas de Música deGalicia: 15032315.Situación: Rúa de Betanzos 55. A Almáciga.15704Superficie: 1.130 m2.Dotación: 12 salas de traballo individual, salón de actos, aula demúsica e movemento, aula de teórica, entre outros servizos.Destinatarios: composteláns a partir dos catro anos que querenseguir estudos musicais.Teléfonos: 981 528 701Fax: 981 528 701Correo electrónico: [email protected]

A Escola Municipal de Música de Santiago de Compostela estáincluída no Rexistro de Escolas de Música e Danza da ComunidadeAutónoma de Galicia e conta cunha subvención da Consellería deEducación e Ordenación Universitaria e da Deputación Provincial daCoruña.

O Concello de Santiago, como titular deste servizo público, garante através do Departamento de Educación a súa organización, tanto nasúa estrutura académica como nas súas actividades de difusióncultural, segundo as necesidades, os intereses e as dinámicaspropias da cidade:

– É unha escola para todos e todas.

– Unha escola para todas as idades, a partir dos catro anos.

– Unha escola para todos os alumnos/as.

– Unha escola de música para todas as músicas.

– Unha escola para todos os niveis, dende a iniciación ata onivel avanzado.

ESPECIALIDADES

Para menores de 8 anos (dúas sesións semanais de 45 minutos)– “Música e Movemento I”, Iniciación: para nenos/as de 4 e 5

anos– “Música e Movemento II”, Formación básica: para nenos/as

de 6 e 7 anos

A partir de 8 anos Especialidades instrumentais: acordeón, baixo eléctrico, con-trabaixo, gaita, guitarra electrica, oboe, violín, viola, violon-chelo, frauta, clarinete, saxofón, trompeta, trompa, piano, gui-tarra e percusión.

Formación complementariaLinguaxe musicalAudiciónInstrumentaciónMúsica e tecnoloxía

Actividades de conxuntoConxunto vocal e instrumentalGrupos instrumentaisCoroOrquestra

Musicoterapia

PLANS DE ESTUDOS

Plan de estudos xeral (PEX)O plan de estudos xeral (PEX) vai destinado aos alumnos de idadescomprendidas entre os 4 e os 15 anos.

ESCOLA MUNICIPAL DE MÚSICA 2.2.2

47

Divídese en dous niveis de ensino:– Educación infantil. Música e movemento (nenos/as de catro a

sete anos)– Ensino instrumental ( de 8 a 15 anos). Dividido en tres niveis:

Nivel I (básico)Nivel II (medio)Nivel III (avanzado)

Plan de estudos para adultos (PEPA)O plan de estudos para adultos vai destinado aos alumnos/asmaiores de 15 anos.

– Ensino instrumental. Dividido en tres niveis:Nivel I (básico)Nivel II (medio)Nivel III (avanzado)

Plan de acceso ao conservatorio (PACO)Plan de acceso ao conservatorio pensado para os alumnos/as daEscola que teñan interese e aptitudes para acceder aos estudosprofesionais.

PREZOS PÚBLICOS

Indícanse na ordenanza 4.30, aprobada pola Corporación Municipalna sesión do 25 de outubro de 2007 e publicada no BOP o 10 dexaneiro de 2008.

MATRICULA ANUAL 56,70 euros

COTAS MENSUAIS

a) Música e movemento– Iniciación (Música e movemento 1),dúas sesións cunha

duración de 90 minutos semanais 34,00 euros

– Formación Básica (Música e movemento 2), dúas sesiónscunha duración de 120 minutos semanais 34,00 euros

b) Práctica instrumental– Práctica instrumental + Formación musical complementaria

+ Actividades instrumentais de conxunto 51,00 euros

– Práctica instrumental + Actividades instrumentais de conxunto 40,80 euros

– Formación musical complementaria á práctica instrumental.(Linguaxe musical) 34,00 euros

Os usuarios menores de 18 anos, que pertenzan a familia numerosaou sexan o terceiro ou posterior membro da unidade familiar que sematricula, non estarán obrigados ao pago da matrícula anual eaqueles usuarios menores de 18 anos, que pertenzan a familias coningresos anuais netos inferiores a 3.610 euros por membro daunidade familiar, terán dereito a unha cota anual de matrículareducida (30 euros), e a unha redución do 20% na cota mensualestablecida para a prestación de servizos ou realización deactividades na Escola Municipal de Música.

Para obter os beneficios que se sinalan nos dous parágrafosanteriores, os interesados deberán presentar a solicitudecorrespondente no momento de efectuar a matrícula, achegando adocumentación acreditativa das circunstancias que se alegan.

As solicitudes deberán ser autorizadas pola Xunta de Goberno Local,á vista dos informes técnicos correspondentes e por proposta dosconcelleiros delegados de Facenda e de Educación.


❚ ESCOLA MUNICIPAL DE MÚSICA ❚

48

Situación: Rúa das Fontes do Sar, 3Superficie: 1080,50 m2

Dotación: unha sala de xogos de rol e imitación, unha sala deconstrucións, unha bebeteca, unha sala de audiovisuais e xogos demesa, unha sala de reunións e talleres, unha sala de usos múltiples.Comezo do servizo: 2009.Destinatarios: nenos e nenas de 3 meses a 14 anos.

CONSTRUCIÓNA construción e dotación do material deste equipamento estáfinanciado polo Concello de Santiago e a Deputación Provincial daCoruña.

DISTRIBUCIÓN ESPACIALNo proxecto proponse unha superficie construída total de 1080,50 m2

e unha superficie útil total de 658,10 m2, dispoñerá de dúas plantase un soto.

A súa distribución espacial e:

a) Planta baixa de 357,50 m2, cos seguintes espazos: un vestíbulo,unha zona de espera, sala de propostas de animación á lectura,unha sala de construcións, un taller almacen, unha zona deadministración e coordinación, unha cociña e despensa, unhabebeteca, vestiarios e aseos.

b) Primeiro andar de 179, 50 m2, que contará cos seguintesespazos: unha sala de audiovisuais e xogos de mesa, unha salade reunións e talleres, zona de usos múltiples, almacén e aseos.

c) Planta soto de 121,10 m2, na que se sitúa o almacén principal,a sala de caldeiras e demais instalacións.

OBXECTIVOS– Ofrecer un espazo axeitado para o xogo, favorecendo o

desenvolvemento psicomotor, cognitivo, creativo, crítico eafectivo do neno/a.

– Fomentar a creación dunha nova concepción do xoguete, demontaxes en prol da animación á lectura.

– Propoñer accións globais de desenvolvemento e incorporacióndo xogo no medio escolar, nas actuacións urbanísticas, na vidafamiliar e no tempo libre.

– Orientar e informar en relación á compra de xoguetes, motivandoa reflexión sobre o necesario recoñecemento do dereito ao xogo.

– Colaborar na promoción da lingua galega, o xogo popular, aanimación á lectura e a recuperación de xogos e xoguetesrelacionados co noso acervo cultural.

CONTIDOS E ACTIVIDADESAs propostas da ludoteca estruturaranse en catro eixos principais:

1. Programas permanentes2. Producións3. Actividades itinerantes4. Centro de información e documentación.

CENTRO DE RECURSOS PARA O XOGO E A ANIMACIÓN Á LECTURA. LUDOTECA INFANTIL E XUVENIL 2.2.3

49


❚ CENTRO DE RECURSOS PARA O XOGO E A ANIMACIÓN Á LECTURA. LUDOTECA INFANTIL E XUVENIL ❚

PROXECTOObra dos arquitectos Covadonga Carrasco, Juan Manuel Coira, Juan Creus e Juan Carlos Linares.

50

Situación: antiga escola rural de Portela (Villestro)Superficie: 1.624,93 m2

Dotación: área de administración e coordinación, zona deexposicións temporais, espazos polivalentes para talleres ouactividades puntuais, sala de proxeccións, centro de documentación ebiblioteca, dormitorios, comedor, zona de acampada, entre outros.

CONSTRUCIÓNA construción e dotación do material deste equipamento estáfinanciado programa PRODER II Sar-Ulla para a cooperación local edesenvolvemento no mundo rural. Esta asociación integra aosconcellos de Ames, Brión, Teo e Santiago de Compostela.

DISTRIBUCIÓN ESPACIALUbicado na antiga escola rural de Portela conta cunha superficie totalde 1.624,93 m2 e unha superficie do edificio de 302,22 m2, a 5 Km deSantiago, na parroquia de Villestro.

Conta cunhas características idóneas para acometer e desenvolverprogresivamente un centro de referencia nos ámbitos expostos.Disporá dun conxunto de espazos nos que desde a acollida a visi-tantes, distribúense espazos para:

– Área de administración e coordinación– Zona de exposicións temporais– Espazos polivalentes para talleres ou actividades puntuais– Sala de proxeccións con rede de conexións– Centro de documentación e biblioteca– Dormitorios– Comedor– Baños– Almacén– Zona de acampada– Aparcamentos

OBXECTIVOS

– Proporcionarlle aos grupos instalacións onde desenvolveractividades formativas e de ocio no medio rural.

– Facilitar o coñecemento do patrimonio construído e dopatrimonio natural do concello de Santiago.

– Favorecer a participación na protección e mellora do medio rural,axudando a que os usuarios desenvolvan unha profundaconciencia, apreciación e entendemento da zona na que seubica o equipamento.

– Desenvolver actividades que potencien a cohesión do territorio ea rehabilitación da paisaxe.

CONTIDOS E ACTIVIDADESDe maneira orientativa, citamos un conxunto de programas eactividades que, unha vez calendarizadas constituirán a proposta deusos da instalación:

● Programa Vive as estaciónsProposta de saídas monitorizadas ao entorno rural e, no seu caso, aparques de interese próximos ao centro de ensino solicitante daactividade, para que coñezan os cambios estacionais que seproducen no contorno.Nas catro saídas que se organicen, se lle proporcionará a cada grupomaterial para o traballo na aula.Duración aproximada: módulos de 45 m. e de 90 m.

● Actividades formativasA través de obradoiros de aplicación práctica e de corta duración,referidos a aspectos da vida cotiá, como por exemplo: plantas deinterior, fotografía dixital no medio rural e poda responsable, entreoutros.

CENTRO DE INTERPRETACIÓN DO MEDIO RURAL DA PORTELA-FIGUEIRAS 2.2.4

51

● Celebración de eventos e tradiciónsEntroido, Maios, Matanza do porco, Día da Árbore… Para grupos deidade diversos, con saídas de campo, actividades educativas,proxeccións de películas, entre outras propostas.

● Exposicións temporaisCo propósito achegar aos composteláns diferentes temas sobre omedio rural e cuestións concretas do seu interese, así como recursoseducativos. Neste apartado resulta determinante a colaboración deprofesionais e colectivos que faciliten materiais ou que os elaboren.A dispoñibilidade dun calendario de exposicións de pequeno formatovan permitir motivar o desprazamento dos grupos escolares todo ocurso escolar, aínda que de maneira puntual pequenas mostraspoden estar orientadas cara sectores determinados da poboación oucolectivos especializados, como educadores, afeccionados áfotografía, por citar algúns.

● Itinerarios guiadosAtendendo ao emprazamento do equipamento revitalizaranse e, noseu caso, elaboraranse, novos itinerarios polo seu entorno: Brañasde Brins, necrópole de Chans de Figueiras… a través dos que osparticipantes podan achegarse a diversos aspectos relacionados copatrimonio natural e cultural da zona e a importancia destos naconfiguración da paisaxe rural galego.

● PublicaciónsCreación dunha colección de materiais didácticos co obxectivo desensibilizar e achegar información para todos os públicos. Na liña dascoleccións Papeis de Educación ou Coñecer. Santiago cidadeeducadora.

● Obradoiro de PrehistoriaAproveitando a existencia de restos de xacementos prehistóricos nazona (necrópole, mámoas), vai permitir coñecer como os poboadoresprehistóricos da comarca compostelana se asentaron no territorio eaproveitaron os seus abundantes recursos naturais. Os gruposdesenvolverán actividades de pintura, gravado, elaboración deinstrumentos, talla, manipulación de coiro, colares, puntas de sílexmoedas, armas de caza, de elaboración de lume…

● Mostra e actividades de etnografíaNo que os visitantes podan coñecer utensilios, apeiros e ferramentasxa perdidos ou en uso relacionados coa zona, procurando aimplicación de persoas residentes no lugar.

● Actividades arredor do bosqueFavorecendo o coñecemento da zona, a súa flora e fauna, conitinerarios guiados, co obxectivo de potenciar hábitos e actitudes derespecto: elementos que o conforman, relacións que se establecen,interaccións co ser humano,…

● Obradoiro de xovesPara os participantes e para grupos de profesores, con propostas deactividades previas e posteriores á estadía: xogos para coñecementodos animais; para potenciar a observación, sobre usos e importanciada auga,…

● Noites de astronomíaActividades de iniciación á astronomía.

● Asesoramento a centros escolaresUn centro destas características debe cumprir tamén cunha funciónde asesoramento permanente aos centros escolares que o soliciten.Os educadores adscritos a este centro poden desenvolveractividades á carta que lle soliciten, no propio centro, oudesprazándose aos propios centros, de temática diversa: ecoloxía,residuos, reciclado, talleres como reciclado de papel, elaboración dexabróns neutros, elaboración de queixos, derivados do mel,elaboración de caixas niño, maquetismo, identificación de árbores earbustos, plantas medicinais, micoloxía…


❚ CENTRO DE DE INTERPRETACIÓN DO MEDIO RURAL DA PORTELA-FIGUEIRAS ❚

52

OBXECTIVOS

● Facilitar a relación escola-medio para que a cidade se convertanun lugar de observación, recollida de datos e experiencias, quedeben ser obxecto de reflexión e de elaboración de coñecementonas aulas.

● Colaborar dende a institución municipal á renovación da escola,facilitando instrumentos que estimulen o proceso educativo, coaconcorrencia de persoas e institucións diversas.

● Integrar no currículo escolar contidos que incidan nunhaconcepción aberta e participativa da cidade, contribuíndo ao seucoñecemento, uso e goce.

● Poñer a disposición do profesorado e doutros colectivoseducativos e asociacións cidadáns materiais didácticos e de apoio,para que a cidade de Santiago forme parte da programaciónescolar e dos proxectos curriculares de centro.

DESTINATARIOS

● Profesorado e alumnado de ensino infantil, primario e secundariodo municipio de Santiago.

● Profesorado e alumnado doutros municipios que o soliciten, tendoen conta as novas funcións da cidade de Santiago.

Dinamización Educativa

2.3

PROGRAMA DE UTILIZACIÓN DIDÁCTICA DA CIDADE VIVIR SANTIAGO 2.3.1

O programa Vivir Santiago comprende un conxunto de recursos a disposición da escola e doutros colectivos interesados, como resultado do traballoe a colaboración de profesionais diversos, de colectivos, de institucións e de empresas. Promove o coñecemento do noso patrimonio cultural,contribúe á formación da cidadanía e proporciona recursos ao profesorado que traballan os aspectos relacionados co coñecemento do medio.

53

Programa de coñecemento de centros de intereseda cidade

ÁREAS DE ACTUACIÓN Dinamización Educativa

❚ PROGRAMA DE UTILIZACIÓN DIDÁCTICA DA CIDADE VIVIR SANTIAGO ❚

A realización de visitas guiadas a centros de interese da cidadeconstitúe o eixe central deste programa. A súa elección supón unhaoferta para os centros de ensino que favoreza a conexión entre aescola e o territorio, aproximando os estudantes ao funcionamentoglobal da cidade a través dos servizos básicos, a actividadeeconómica, as propostas culturais, as funcións das institucións,nomeadamente a municipal e o coñecemento do medio, coapretensión de favorecer o uso responsable dos servizos cidadáns e acomprensión da complexidade da vida urbana.

Unha acción prioritaria é a publicación de unidades didácticas e a ela-boración de carpetas de documentación que acompañan a cada cen-tro de interese:

A CIDADEPercorrido históricoEsculturas de CompostelaAs fontesSantiago Obradoiro do Tempo

INSTITUCIÓNS DE GOBERNOCasa do ConcelloParlamento de GaliciaUniversidade

SERVIZOS PÚBLICOSParque de BombeirosPolicía MunicipalPolicía NacionalServizo de Urxencias Sanitarias de Galicia 061Agrupación de Voluntarios de Protección CivilCruz VermellaMercado de abastosMercado de gandoCorreos e TelégrafosO aeroportoAs bibliotecas e librerías

OS OFICIOSForno de panImprentaObradoiro de instrumentos tradicionais

EQUIPAMENTOS CULTURAIS E DEPORTIVOSTeatro PrincipalPalacio de Congresos e ExposiciónsAuditorio de GaliciaGalería SargadelosEstadio de San Lázaro

MUSEOSMuseo Eugenio GranellMuseo Etnográfico Sotelo BlancoMuseo e Tesouro da CatedralMuseo do Pobo GalegoMuseo de Terra SantaMuseo de Historia Natural Luis IglesiasMuseo de Arte Sacra de San Paio de AntealtaresMuseo das PeregrinaciónsMuseo da Colexiata de Santa María de SarMuseo do AcibecheCentro Galego de Arte ContemporáneaCasa Museo da Troia

MEDIO AMBIENTEParque da AlamedaEstación de depuración de augas residuaisEstación de tratamento de auga potableVertedoiro MunicipalViveiro MunicipalObservatorio Astronómico “Ramón Mª Aller”Parque de BonavalZonas de interese natural de SantiagoA Granxa do XestoRefuxio de AnimaisRoteiros Verdes da USC

54

Dirixidos ao profesorado de ensino infantil, primario e secundario domunicipio de Santiago e comarca, monitores/as, membros deinstitucións colaboradoras ou outros profesionais interesados.

Os temas básicos a tratar nestes cursos e seminarios serán,básicamente: desenvolvemento histórico de Compostela, aspectosdemográficos e poboacionais, o espazo e o ordenamento urbano, aarquitectura de Compostela, a cidade na literatura, a música enCompostela e os oficios de Compostela, entre outros.

Estes cursos desenvolvidos por especialistas, son unha aportaciónás diferentes perspectivas que deben comprender unha visión globalda vida da cidade. Os cursos previstos para realizar ao longo do anoacadémico son:

● Curso de formación de monitores/as: a complexidade doPrograma, que precisa de coñecementos sobre Santiago e o seuproceso de desenvolvemento e configuración, as súasposibilidades como recurso didáctico e a súa inserción no currículoescolar, así como a necesidade de preparar documentación e,mesmo, realizar investigacións básicas, precisa unha atenciónespecífica ao proceso formativo dos diversos monitoresimplicados, coa posta en marcha dunha acción formativa na queparticipen os monitores/as encargados do desenvolvemento de“Vivir Santiago”.

● Seminario de formación de profesorado: co obxectivo deconstituír un grupo de traballo estable arredor da cidade,pretendemos a creación dun seminario de formación para oprofesorado que achegue a este colectivo a este programa,presente os recursos educativos, e profundice en temas comoSantiago no tempo, a universidade, o espazo e o urbanismo, aarte, a arquitectura, a literatura, a música, as tradicións e lendas,

as cidades patrimonio, os museos, os programas de utilizacióndidáctica da cidade e todos aqueles temas que o seminarioconcite.

● Xornadas sobre o proceso de transformación da cidade: acidadanía en xeral son os destinatarios desta acción, que pretendefomentar un debate arredor da cidade, as transformacións máisrecentes e a incidencia de proxectos comúns como o daCapitalidade de Santiago e a celebración do ano Xacobeo.Especialistas en urbanismo, arquitectura, xestión cultural,... eoutros protagonistas deste proceso como políticos, asociacións ouexpertos diversos dirixirán estas xornadas, que se complementancon visitas a diferentes equipamentos.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou correo electrónico.Información: Departamento de Educación.Tfnos.: 981 554 400 / 554 401Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

Seminarios e cursos de formación



55

OBXECTIVOS

● Recoñecer, promover, premiar e difundir publicamente aquelesmateriais educativos que polo seu valor e interese poidan contri-buír ao desenvolvemento educativo de Galicia.

● Favorecer a innovación, a calidade na educación e a renovaciónpedagóxica.

BASES DO CONCURSO

O Concello de Santiago de Compostela e Nova Escola Galegaconvocan os “Premios Educacompostela”, co fin de recoñecer,promover, premiar e difundir publicamente aqueles materiaiseducativos que polo seu valor e interese poidan contribuír aodesenvolvemento educativo de Galicia, favorecendo a innovación, acalidade na educación e a renovación pedagóxica.

Temática: os materiais didácticos1 poderán estar dirixidos aosdiferentes niveis do ensino e poderá tratar sobre aqueles temas queo profesorado considere oportuno abordar no desenvolvemento docurrículo nos seus centros educativos, ben sexa en EducaciónInfantil, Primaria ou Secundaria. Asi mesmo tamén se poderánpresentar materiais elaborados e destinados para o contexto nonformal e informal.

Dotación do Concello de Santiago: Primeiro Premio: 1.200 €Segundo Premio: 900 €Terceiro Premio: 600 €

I. Os materiais presentados deberán ser orixinais e inéditos.Deberán estar redactados ou elaborados en lingua galega. Non

poderán participar aqueles traballos que tiveran sido premiadoscon anterioridade.

Cada material ou conxunto de materiais deberá ir acompañadodun texto explicativo dun máximo de 15 páxinas que dea contadas súas características, da estrutura do mesmo, obxectivos,destinatarios, integración no currículo, proceso de elaboración,experimentación e avaliación seguido.

II. Poderán participar individualmente ou en grupo, quen teñaproducido materiais didácticos sobre os temas relacionados.

III. Os orixinais para optar aos premios deberán rexistrarse ouentregarse no Rexistro Xeral do concello de Santiago deCompostela entre o 27 de marzo e o 30 de xuño de 2009.No sobre exterior farase constar “Sétima Edición dos PremiosEducacompostela”. Aceptaranse os orixinais que cheguen porcorreo se levan data do mataselos anterior á finalización doprazo de presentación.

No interior do sobre deberá constar:● Nome da entidade, institución, autor/a ou autores/as concur-

santes● Domicilio profesional e teléfono● Título do traballo presentado● Pseudónimo

IV. O xurado está composto por: a Concelleira de Educación deSantiago, dous representantes de Nova Escola Galega, dousrepresentantes do Departamento de Educación do concello deSantiago, o Director/a do Departamento de Didáctica e

7ª Edición dos Premios Educacompostela



1 “Aqueles recursos didácticos elaborados intencionalmente para o ámbito formal, non formal e informal, co propósito fundamental de contribuír a facilitar os procesos de construción docoñecemento e de adquisición de valores, dos alumnos/as e profesores/as. Acostuman a presentarse baixo variadas formas e sistemas simbólicos e están ao servizo dun programa ouproxecto educativo”.

56

Organización Escolar, un representante dos CEFORES deGalicia e un representante das Editoriais de Galicia.

V. As entidades convocantes comprométense a dar publicidade ásobras premiadas.

VI. Así mesmo a presentación dos traballos supón a aceptación dasbases da presente convocatoria:● Os premios poderán ser declarados desertos● As decisións do Xurado serán inapelables● Os premios están suxeitos a retención fiscal● As cuestións non previstas nestas bases será resoltas polo

xurado de acordo co seu libre criterio.

Na primeira edición (curso 2002-2003) o primeiro premio foiconcedido ao traballo “A Problemática Medioambiental”, presentadopolo grupo de profesores/as do Departamento de Ciencias Naturaisdo IES nº 1 de Ribeira (A Coruña), constituído polas seguintespersoas: Alejandro Francisco de Rocha, Luís A. Peña Rodríguez,Mercedes Rodríguez Ruibal e Raquel Troitiño Barros.

O segundo premio foi outorgado á “webquest Marea Negra”, pre-sentada polo grupo de profesores/as Marea Negra de Ferrol.

O terceiro premio declarouse deserto.

Na segunda edición (curso 2003-2004) o xurado decidiu declaralodeserto.

Na terceira edición (curso 2004-2005) o primeiro premio foiconcedido ao traballo titulado “A elaboración de materiais didácticospara e con alumnos/as con necesidades educativas especiais. Unhaexperiencia no CEIP Serra de Outes”. O grupo de traballo estácomposto por David Valín Arias, Teresa Villaverde Pais, José BailónFernández, Verónica Rodríguez Varela, Patricia RomasantaRodríguez, Elena Roo Maio, Jesús Rodríguez Rodríguez eMontserrat Castro Rodríguez.

O segundo premio foi para o traballo titulado “¡KIMASHO! Axúdanosa reconstruir o mundo.” O grupo de traballo está composto por BelénDomínguez Rey, Irene Calvo Antelo, Patricia A. Fernández García,Leandro Fernández Tome, Lorena Mera Ramil, Rebeca Riveira Vegae Ana Belén Rodríguez Pérez.

O terceiro premio outorgouselle ao traballo titulado “Ética damemoria: Análise da historia e a cultura social a través da experienciaconcentracionaria”, elaborado por Elena Gómez Gálkina do IES AsFontiñas de Santiago de Compostela.

Así mesmo o Xurado decide, pola súa calidade, dar unha mención aotraballo presentado por Rosa Mª Vicente Álvarez, baixo o título“Contos do camiño”.

A quinta edición (curso 2005-2006) o primeiro premio foi concedidoa curtametraxe titulada “Nico”. O traballo estivo elaborado polo grupoSonCine®, do IES de Porto do Son.O segundo premio foi para o traballo titulado “O millo”, realizado porMª Jesús Pena Rey e os alumnos/as de 4º de Primaria do CEIP deXuño, en Porto do Son.

O terceiro premio outorgouselle ao traballo titulado “Convivencia einterculturalidade no noso centro”, do IES Antón Fraguas, deSantiago de Compostela. O grupo de traballo está composto por: MªInés Barreiro Noya, Mª Antonia Callón Cameán, Xosé A. DobarroPosadas, María Gómez Paz, Mª Dolores Sanz Lobo, e contou coacolaboración de Teresa Otero Suárez e Mónica Veiga Gerbolés.

Na sexta edición (curso 2007-2008) o primeiro premio foi para otraballo titulado “Xogando coa Luz”. O Grupo de traballo estácomposto por: Mª Dolores Vázquez Camino, Mª Carmen SampedroLópez, Sandra Real Nimo, Mª Fé Taboada Fernández, Sandra OteroLemos, Laura Valiño Lemos e Mª Ángeles Vidal López.

O segundo premio outorgouselle ao traballo titulado “O Xogo deMacías”, realizado por: Ánxeles Sandino Carreño, Mª XoséRodríguez-Moldes Vázquez, Carmen Abril Banet, Carmen ParedesPérez, Manuel De La Rosa Pérez e Victoria López Rodríguez.

O terceiro premio foi concedido ao traballo titulado “A escola deavós”, elaborado por Isabel González Ares e Luísa DiéguezGonzález.

Así mesmo o Xurado decide, pola súa calidade, dar unha menciónao traballo presentado por Francisco Antonio Pérez Otero, Jorgerascado Shedden e Fernando Vázquez Pérez, baixo o título “1059Imaxes para o estudo da historia da arte”.



57

Materiais didácticos

As coleccións Papeis de Educación e Coñecer Santiago. CidadeEducadora, entre outras, constitúen referencias imprescindibles para aimplementación deste programa. Os materiais que comprenden estascoleccións desenvolven todo tipo de contidos que teñen que ver coacidade e os servizos que presta. O listado completo das publicacións donoso Departamento podes atopalo no apartado 3 deste programa.

Publicacións pendentes de reedición

● Ánxel Casal

– Ficha bibliográfica:

SEIXAS SEOANE, M. A.(2000): Ánxel Casal.Departamento de Educación e Mocidade,Concello de Santiago. Santiago deCompostela. 35 p. (Papeis de Educación,nº 18, 2ª edición revisada e ampliada).

– Descrición:

Recolle unha completa biografía do autor, asi como referencias aoseu labor editor e outras propostas que teñen que ver coa renovaciónpedagóxica de Galicia.

● Percorrido histórico por SantiagoTrátase dun documento no que se recollen lugaresde interese como: A Alameda, Porta Faxeira,Praza do Toural, Rúa Nova, Rúa Tras Salomé,Praza de Mazarelos, Praza da Universidade, Rúado Castro, Preguntoiro, A Catedral, Praza daQuintana, Praza das Praterías e Praza doObradoiro. No material se describen datoshistóricos, toponimias, curiosidades, lendas etc.Esta publicación compleméntase cos percorridoshistóricos polos diferentes lugares citados.

● O parque da Alameda


RODRÍGUEZ GÓMEZ, X. M. e SOUSAJIMÉNEZ, X. Mª. (1985): O parque daAlameda: Un itinerario para o teu lecer.Departamento de Educación, Concello deSantiago. Santiago de Compostela. 24 p.(Papeis de Educación, nº 1, 2ª ediciónaumentada e corrixida).

– Descrición:

A presente publicación trata de rotular as especies máis destacadasdo Parque da Alameda, cunha información breve que inclúe aspectoshistóricos, de nomenclatura, cronolóxicos e os usos das diferentesprantas. Neste traballo adóptase unha división da Alameda en variaszonas para unha maior operatividade didáctica de acordo coa súahistoria e coa grande variedade de “escenas” que inclúe.Con relación a este material se organizan visitas guiadas polo Parquede Alameda.

● A praza de abastos. Os mercadosNeste documento descríbese o mercado daPraza de Abastos facendo referencia áevolución histórica que experimentou, áscaracterísticas estruturais da praza(asentamento, extensión, sector, postos,persoal ...), aos produtos que nos podemosatopar e aos diferentes vendedores. Por outraparte, propóñense unha serie de actividades adesenvolver antes, durante e despois derealizar a visita didáctica polo mercado.



58

● A Casa do Concello


RODRÍGUEZ GÓMEZ, X. M. e SEIXASSEOANE, M. A. (1986): O noso concello.Departamento de Educación, Concellode Santiago. Santiago de Compostela.48 p. (Papeis de educación, n° 3).

– Descrición:

Contén unha serie de explicacións e actividades que achegan oConcello ao lector, contemplando aspectos históricos da cidade e daCasa do Concello, terminoloxía sobre o Concello, aspectos poboa-cionais e territoriais, persoal ao servizo da administración, órganos degoberno, departamentos, servizos, empresas e presupostos.Para afondar nos contidos deste traballo organízanse visitas guiadasá Casa do Concello.

● Itinerarios ecolóxicos

– Ficha Bibliográfica:

CHOUZA MATA, M. e CID GONZÁLEZ, R.(1987): Zonas de interese natural deSantiago (I). Departamento deEducación, Concello de Santiago.Santiago de Compostela. 40 p. (Papeisde educación, n° 6).

CHOUZA MATA, M. e CID GONZÁLEZ, R. (1995): Zonas de inte-rese natural de Santiago (II). Departamento de Educación,Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 76 p.(Papeis de educación, nº 15).

– Descrición:

Trátase de dúas publicacións nas que se fai un estudo da xea, faunae flora de Santiago de Compostela. O texto divídese en dúas partes.Na primeira diferéncianse cinco áreas fundamentais de interesenatural polo seu aspecto xeolóxico, florístico, ou faunístico; e nasegunda descríbense sete itinerarios nos que se describe o interesenatural dos diferentes lugares que integran cada percorrido, facendoalusión a aspectos artísticos, xeográficos, históricos ou a outroscomplementarios.Organízanse tamén itinerarios guiados por estes espazos.

● A Banda Municipal de Música


RODRÍGUEZ-ABELLA GÓMEZ, X. M. eCASTRO POMBO, C.(1997): A bandamunicipal de música. Departamentode Educación, Concello de Santiago.Santiago de Compostela. 52 p.(Coñecer, n° 4).

– Descrición:

A publicación trata de recoller unha serie de aspectos fundamentaisda banda municipal de música, a diferencia entre esta e outrasagrupacións musicais, os compoñentes da banda, os diferentesinstrumentos e a súa distribución, a historia da banda así como unhaserie de curiosidades relacionadas con ela. Por outra parte taméncontén un pequeno glosario.Relacionadas con esta proposta, realízanse dúas actividades: “Osvenres Concerto” e os contos musicados “Pedro e o Lobo” e “PeerGynt”.



59

● O espacio teatral. Unha viaxe arredor do círculo


VIDAL BOLAÑO, R. (1993): O espacio teatral.Unha viaxe arredor do círculo. Unidadedidáctica experimental. Concello deSantiago e Consorcio da cidade deSantiago de Compostela. Santiago deCompostela. 48 p.

– Descrición:

Esta unidade didáctica achega o teatro, non como fenómenoliterario, senón como acontecemento escénico. Deste xeito, faiseun percorrido histórico que abrangue dende os inicios do teatro atao século XX, describindo a evolución dos diferentes espazos enrelación coas evolucións culturais, sociais, literarias, etc, propias decada tempo histórico.

OUTROS MATERIAIS DE APOIO AO PROGRAMA

● Fichas de solicitude para a participación nos centros de interese,que inclúen o centro escolar ao que pertencen, número dealumnos e alumnas, curso, profesorado que os acompaña, etc.

● Fichas de avaliación da visita e do programa.● Carpetas de documentación: unidade didáctica específica do

centro de interese, planos da cidade e da zona e outros materiaisdos que se dispoña en cada caso.

● Ao longo do curso escolar, en colaboración con diferentescolectivos e institucións desenvólvense programas sectoriais(educación viaria, educación sexual, educación ambiental,primeiros auxilios, exposicións), para os que se elaboran materiaisdidácticos de apoio.



60

OBXECTIVOS

● Identificar os principais períodos e factores presentes no procesode configuración da cidade de Santiago de Compostela,analizando as súas características máis relevantes e a súaorganización e interaccións co contorno sociocultural.

● Analizar as interrelacións que se producen entre os feitos políticos,económicos, sociais e culturais que condicionan a traxectoriahistórica de Santiago e o proceso de cambio no tempo.

● Valorar e respectar o patrimonio histórico, artístico e cultural deSantiago, asumindo as responsabilidades que supón a súaconservación e mellora, e apreciándoo como fonte de gozo.

Tipos de actividadeItinerario pola cidade: Parque da Alameda, Porta Faxeira, Praza doToural, Rúa Nova, Praza de Mazarelos, Rúa do Castro, Praza daQuintana, Praza das Praterías, Catedral e Praza do Obradoiro.

MetodoloxíaBaseada na observación, sensibilización e coñecemento do espazourbano.

Relacións co currículo● Coñecemento do medio natural, social e cultural (Educación

Infantil e Primaria):– As paisaxes do mundo– A organización da sociedade– A vida no pasado

● Ciencias sociais, xeografía e historia (ESO):– Espazo e sociedade– Sociedades históricas e cambio no tempo– Sociedades históricas e culturas diversas

ORGANIZA

Departamento de Educación.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: centros de educación infantil, primaria e secundaria.Forma de traballo: visita guiada e material didáctico.Número de participantes: grupo clase.Duración: 1 hora e 30 minutos aproximadamente.Datas de realización: curso escolar.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou correo electrónico.Período de inscrición: ata o 27 de febreiro de 2009.Información: Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

ROTEIROS DIDÁCTICOS 2.3.2

Percorrido Histórico

61

OBXECTIVOS

● Suxerir unha nova forma de coñecer a cidade de Santiago, através das súas esculturas.

● Aproximar aos rapaces/as ao patrimonio artístico urbano.● Contribuír a un mellor coñecemento da nosa cidade e o seu

contorno.

Tipos de actividadeRoteiros didácticos polas esculturas de Compostela. Dotación decarpetas de documentación, nos que se inclúan a descrición dosposibles itinerarios e de cada unha das esculturas que o integran.

MetodoloxíaBaseada na observación, sensibilización e coñecemento do espazourbano.

Relacións co currículoEducación visual e plástica, ciencias sociais.

ORGANIZA


DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: centros de educación secundaria.Nivel: ESO e bacharelato.Forma de traballo: visita guiada e material didáctico.Número de participantes: grupo clase.Duración: 1 hora.Datas de realización: curso escolar.

INSCRICIÓN


Esculturas de Compostela


❚ ROTEIROS DIDÁCTICOS ❚

Compostela ten unha importante e singular tradición escultórica. Como dí Benxamín Vázquez “Son estatuas exentas, ao aire libre, que nos mirandesde o bronce, o mármol e o granito, nesta Compostela eterna, onde a sólida escultura se converte en sublime expresión”. Aproveitar asposibilidades didácticas deste importante patrimonio é o que nos move a propoñer este programa didáctico.



62

OBXECTIVO

● Dar a coñecer o traballo plástico dun grupo de artistas quedesexan difundir a súa obra, os espazos de creación, os materiaise algunha das técnicas utilizadas.

● Descubrir o mundo da creación artística na nosa cidade.

Tipos de actividadeVisita ao taller de cada artista procurando ubicalo no contorno inme-diato. Visita do artista aos centros educativos e realización dun tallerpuntual.

MetodoloxíaBaseada na observación, sensibilización e coñecemento do espazourbano por aprendizaxe activa.

Relacións co currículoEducación visual e plástica, ciencias sociais.

ORGANIZA

Departamento de Educación en colaboración con artistas dacidade entre eles: Manoel Bonabal, Teofila Noemí Ruiz, DavidPlanas, María Meijide, Olmo Blanco, Reina Dihoore, RamónConde, Mirari Urruzola e outros.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: centros de educación primaria (2º e 3º ciclo) esecundaria.Forma de traballo: visita guiada e material didáctico.Número de participantes: grupo clase para os obradoiros e 15 per-soas para as visitas.Duración: 2 horas aproximadamente.Datas de realización: curso escolar, en horario lectivo e non lectivo.

INSCRICIÓN


Roteiro de artistas e arte na escola

63

OBXECTIVOS

● Dar a coñecer o Servizo Municipal de Extinción de Incendios comoun servizo público que ten que ver coa nosa seguridade, valorandoa súa contribución ao benestar da comunidade.

● Analizar a organización, funcións e recursos técnicos e humanosdo servizo.

● Ser conscientes dos posibles perigos presentes no contornohabitual e conseguir nocións básicas sobre a prevención e aautoprotección diante de situacións que supoñan riscos.

● Fomentar actitudes de respecto e valoración crítica das normas eleis que rexen a vida social.

Contidos● Referidos a coñecementos, feitos e conceptos:

– Funcións, organización, instalacións e equipamentos doParque de Bombeiros

– Técnicas de autoprotección diante do lume, o gas ou posiblesaccidentes ou riscos que poidan estar presentes no contornopróximo

● Referidos a procedementos:– Análise do nivel de seguridade da cidade e do centro escolar

● Referidos a actitudes e valores:– Valoración dos bombeiros como servizo público para a

salvagardar da seguridade e a protección da cidade– Promover actitudes positivas que garantan a protección e a

seguridade da cidadanía

Tipo de actividadeVisita didáctica polas instalacións do Servizo Municipal de Extinciónde Incendios e Salvamento.

Material didáctico● Colección “Coñecer Santiago. Cidade Educadora”. Nº 1: O Parque

de Bombeiros.

● Cuestionario para o alumnado.● Carpeta de documentación para o profesorado: vídeo sobre

“Autoprotección de centros escolares” e cartel “¿Que facer en casode evacuación?”.

Relacións co currículoEducación para a saúde e a calidade de vida, educación moral e cívica.

ORGANIZA

Departamento de Educación e o Servizo Municipal de Extinciónde Incendios e Salvamento.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: 2º ciclo de educación infantil, educación primariae 1º ciclo de secundaria.Datas de realización: curso escolar.Tamaño do grupo: grupo clase.Lugar: Parque de Bombeiros (Avda. Rodríguez de Viguri, 45).Duración: 1 hora e 30 minutos.Quen fai a actividade: persoal do Parque de Bombeiros.

INSCRICIÓN


Parque de Bombeiros



64

OBXECTIVOS

● Dar a coñecer o funcionamento da Policía Local como servizo públi-co municipal e o procedemento para a utilización dos seus servizos.

● Aproximar á comunidade escolar á análise dos valores emecanismos que rexen o funcionamento das sociedades e, enespecial, os relativos aos dereitos e deberes da cidadanía.

● Apreciar os valores e normas básicas presentes na convivencia nacidade, fomentando actitudes de respecto e colaboración.


– Funcións, estrutura e organización da Policía Local– Análise do grao de equipamento e servizos da localidade– A Policía Local como un servizo municipal que se encarga da

seguridade e do benestar da cidade– A coordinación entre os distintos servizos públicos como base

da organización da sociedade– A seguridade como resultado da colaboración entre a Policía

Local e a cidadanía

● Referidos a procedementos:– Proceso de comunicación co servizo da Policía Local– Análise do grado de equipamentos e servizos da localidade,

sinalando as necesidades existentes

● Referidos a actitudes e valores:– Valoración da función social que desempeñan as forzas de

seguridade na vida da cidade– Respecto as normas de convivencia e seguridade

Tipo de actividadeVisita guiada polas instalacións da Policía Local.

Material didáctico● Colección “Coñecer Santiago. Cidade Educadora”:

Nº 2: A policía localNº 5: A policía local de Santiago de Compostela. 150 aniversario

● Colección “Santiago: proxecto educativo de cidade. Documentos.”Educación Viaria e na Autoprotección.


ORGANIZA

Departamento de Educación e a Policía Local.

DATOS TÉCNICOS

Destinatarios/as: educación infantil (2º ciclo), educación primaria esecundaria.Datas de realización: curso escolar.Tamaño do grupo: grupo clase.Lugar: baixos do Pazo de Raxoi.Duración: 1 hora e 30 minutos.Quen fai a actividade: Axentes da Policía Local.

INSCRICIÓN


Policía Municipal



65

OBXECTIVOS

● Dar a coñecer a Praza de Abastos e o seu funcionamento como undos servizos públicos tradicionais esenciais para o abastecementoda cidade e como outra forma de venda.

● Informar aos rapaces e rapazas sobre o proceso decomercialización e distribución dos alimentos, promovendo boshábitos alimentarios e de consumo.

● Favorecer o trato persoal entre os alumnos/as e os comerciantes,asi como formalos no seu comportamento como compradores.

● Valorar as características arquitectónicas e de especialización doedificio.

● Promover o uso da lingua galega e as especificidades de cadasector profesional.

Tipos de actividade● Visitas escolares ao mercado: visita guiada ao Mercado de

Abastos de Santiago, percorrendo os diferentes postos de venda eservizos complementarios. Proxección dun vídeo sobre acomercialización de alimentos, coa implicación activa dosalumnos/as que, en pequenos grupos e de xeito autónomo, deberánresponder a un cuestionario. Participación nun obradoiro artesanal.

● Concurso de carteis sobre a Praza de Abastos: dirixida aosnenos/as que participan nas visitas escolares ou nos talleres deplástica que se realizarán os sábados na Praza.

● Exposición de fotografía da Escola Mestre Mateo: que contacunha colección de preto de 1000 fotografías sobre a venda, axente, a arquitectura, entre outras.

● Concurso de fotografía.

MetodoloxíaBaseada na observación, sensibilización e coñecemento dun dosservizos públicos da cidade.

Relacións co currículoEducación para o consumo e para a saúde. Educación visual eplástica, ciencias sociais, xeografía e historia e lingua Galega.

ORGANIZA

Departamento de Educación e Mercado de Abastos de Santiago.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: centros de educación infantil, primaria e secundaria.Forma de traballo: grupo.Número de participantes: grupo clase.Lugar de realización: Praza de Abastos.Datas de realización: curso escolar.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou correo electrónico.Período de inscrición: a partir do mes de outubro de 2008.Información: Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

A Praza de Abastos



Por oitavo ano consecutivo propoñemos, dentro do Programa de Utilización Didáctica da Cidade, as visitas didácticas á Praza de Abastos,percorrendo os diferentes postos de venda e servizos complementarios.

66

Visitas ao Refuxio de Bando



OBXECTIVOS

● Dar a coñecer o refuxio de animais, o seu funcionamento e osservizos que ofrecen as súas instalacións.

● Promover a prevención do abandono dos animais domésticosentre a poboación compostelá.

● Fomentar a adopción responsable dos animais que se atopan alíacollidos.

● Promover o coidado e o trato axeitado dos animais.

Tipos de actividadeVisita guiada ao Refuxio de Animais, percorrendo os diferentesmódulos: cans, gatos, outros animais e servizos complementarios, asícomo os diferentes espazos que podemos atopar nas instalacións.

MetodoloxíaBaseada na observación, sensibilización e coñecemento dun dosservizos públicos da cidade.

ORGANIZA

Departamento de Educación e o Refuxio de Animais.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: centros de educación infantil, primaria e secundaria.Forma de traballo: grupo.Número de participantes: grupo clase.Lugar de realización: Refuxio de Bando. (Zarramacedo, Bando s/n)Datas de realización: curso escolar.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou correo electrónico.Período de inscrición: a partir do mes de novembro de 2008.Información: Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

Refuxio de Animais de BandoTfnos.: 981 575 957 / 646 492 835.Correo electrónico: [email protected]

Propoñemos as visitas didácticas ao refuxio de animais, percorrendo as diferentes instalacións e servizos complementarios que ofrece estanova instalación municipal, entre as que se atopan o aloxamento temporal dos animais.

67

OBXECTIVOS

● Coñecer os espazos, servizos e patrimonio que contén a Casa doConcello e que teñen que ver con moitos aspectos da nosa vidacotiá: salón de recepcións, salón de plenos, oficinasadministrativas, entre outros.

● Valorar as características arquitectónicas do edificio do Pazo deRaxoi.

● Promover o uso da lingua galega.

Tipo de actividadeVisita guiada pola Casa do Concello, accedendo aos espazos,servizos administrativos e ao patrimonio da Casa do Concello: salónde recepcións, salón de plenos, Arquivo municipal, Policía Local,entre outros e que nesta ocasión permiten un acceso ás instalaciónsadministrativas individualizado.

MetodoloxíaBaseada na observación, sensibilización e coñecemento da Casa doConcello.

Relacións co currículoInterdisciplinar: arte, historia, xeografía e lingua, entre outras.

Material didáctico● Unidade didáctica O Noso Concello. Colección Papeis de

Educación, nº 3

● CONDE ROA, J. (1993): Catálogo do patrimonio pictórico da Casado Concello. Concello de Santiago, Consorcio da Cidade deSantiago de Compostela. Santiago de Compostela. 57p.

ORGANIZA


DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: centros de ensino, asociacións e colectivosinteresados.Forma de traballo: grupo.Lugar de realización: Pazo de Raxoi.Datas de realización: ao longo do curso escolarXornada de Portas Abertas, abril de 2009.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou correo electrónico.Período de inscrición: a partir do mes de outubro de 2008.Información: Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

A CASA DO CONCELLO 2.3.3

Ao longo do curso organízanse visitas guiadas á Casa do Concello e, con caracter especial, se conmemora o aniversario da Constitución dasCorporacións Locais, cunha xornada de portas abertas ao Pazo de Raxoi. Estas xornadas véñense realizando desde o ano 1999, con motivo do20 aniversario da constitución da primeira Corporación democrática, atendendo ao interese manifestado por moitos cidadáns e centros escolaresda cidade Santiago.

68

OBXECTIVOS

● Achegar os museos á cidadanía como lugares de lecer eaprendizaxe.

● Facer partícipe a toda a cidadanía do legado patrimonial existentena cidade.

● Infundir na sociedade o exercicio de máximo respecto polopatrimonio e polas diferentes manifestacións culturais, propias edoutros pobos.

Tipo de actividadeVisitas didácticas aos espazos museísticos da cidade. Neste cursoescolar prevese, de acordo coas direccións e departamentoseducativos dos museos interesados a inclusión no ProgramaFerradura Aberta 2009, Escola de Verán, Nadalxogo e de propostasindividualizadas que permitan coñecer e difundir esta rede deequipamentos.

ORGANIZA

Centro Galego de Arte Contemporánea, Museo Pedagóxico deGalicia, Museo Eugenio Granell, Museo Etnográfico SoteloBlanco, Museo do Pobo Galego, Museo de Historia Natural LuisIglesias, Museo de Terra Santa, Museo da Colexiata de SantaMaría de Sar, Museo de Arte Sacra de San Paio de Antealtares,Casa Museo da Troia, Museo e Tesouro da Catedral, Museo dasPeregrinacións, Museo do Acibeche, a Exposición Galicia Dixitale o Departamento de Educación do Concello de Santiago.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: a toda a cidadanía.Forma de traballo: visita libre ou guiada.

INFORMACIÓN

Nos propios museos e no Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

COÑECER OS MUSEOS 2.3.4

Santiago de Compostela conta na actualidade cun número importante de museos, salas e galerías de arte nos que se pode ver e estudiar o nosopasado histórico, artístico e cultural e coñecer a realidade actual da creación artística. A propia cidade en si mesma é un museo, pero somosconscientes de que ás veces o máis próximo é o máis descoñecido; polo mesmo, é importante promover iniciativas como a de propiciar unha xornadade portas abertas aos museos de Compostela para facer partícipe a toda a cidadanía do importante legado patrimonial con que conta a cidade.

En 1977, o ICOM (International Council of Museums) institucionaliza un día, o 18 de maio como xornada de reflexión sobre o papel dos museos nasociedade, en canto medios de intercambio cultural, de investigación, de comunicación, de conservación da identidade dos pobos e de cooperaciónsocial.

69

Centro Galego de Arte Contemporánea (CGAC)Rúa de Ramón María del Valle Inclán, s/n. 15.704Tfno.: 981 546 619Fax. 981 546 [email protected]

Creado en 1993, con programación estable desde 1995, o CGAC estásituado nun edificio deseñado polo arquitecto portugués Álvaro Siza.Un dos seus obxectivos principais é divulgar e achegar a arte máisactual á nosa comunidade, a través da organización de exposiciónstemporais coa finalidade de propiciar un equilibrio e diálogo constanteentre as propostas de artistas estranxeiros como Vito Acconci, DanGraham, Giuseppe Penone, Robert Mangold, Rebecca Horn, entreoutros, e artistas galegos como Maruja Mallo, Luis Seoane, RafaelBaixeras, Francisco Leiro ou Salvador Cidrás, por citar algúns.

Conta cun servizo pedagóxico que deseña programas e actividadesdirixidos a distintos colectivos que teñen como eixo o pensamentocontemporáneo e que van desde ciclos de cinema, de vídeo,concertos, cursos, visitas guiadas, talleres didácticos, talleres conartistas, seminarios, charlas, actividades para as familias,programas para a terceira idade, ata materiais didácticosrelacionados coas diferentes exposicións dirixidos á comunidadeeducativa. O CGAC conta tamén cun servizo de biblioteca, tenda-librería e un centro de documentación.

DATOS TÉCNICOS● Horario: de martes a domingo de 11 h a 20 h (luns pechado).

● Temporada: todo o ano.

● Entrada: libre.

● Servizo pedagóxico:Tfno.: 981 546 631 / 623Fax: 981 546 [email protected]

Museo Eugenio GranellPazo de Bendaña. Praza do Toural, s/n. 15.705Tfnos.: 981 576 394 / 572 124Fax: 981 564 [email protected]

O museo ten a súa sede nun dos edificios máis emblemáticos daCidade histórica: o pazo de Bendaña. A Fundación Eugenio Granellconstitúese en 1995, despois da sinatura dun convenio entre oConcello de Santiago de Compostela e o artista Eugenio Granell.

Este museo posúe varias coleccións cedidas polo artista:– Colección de obras de Eugenio Granell: óleos, colaxes, debuxos e

esculturas.– Colección de arte surreslista, obras de artistas de renome

internacional: M. Ernst, Duchamp, E. Abela, M. Cesariny, M. Mallo,E. Francés, L. Zeller y S. Wald, Cruceiro Seixas, C. Tarnaud, A.Ethuin, B. Palencia, C. Moro, Alberto, V. Brauner, Miró, Picasso, W.Lam e Matta, entre outros.

– Coleccións de arte étnica procedente de todos os continentes.– Philip West.

O fin deste museo é o estudo e difusión da obra de Eugenio Granell,do surrealismo e artes afíns. Amósanse exposicións temporais efondos do propio museo.Conta ademais cunha tenda-librería onde se poden adquirirpublicacións do museo e carteis, cadernos de debuxos infantís, lapis,ceras, etc., e unha sección de xoiería en prata con deseño exclusivo,todo isto inspirado en debuxos ou esculturas de Granell.


❚ COÑECER OS MUSEOS ❚

REDE MUSEÍSTICA DE COMPOSTELA

70

A biblioteca é de grande interese para estudiosos do surrealismo e daarte do século XX e nela destaca a biblioteca persoal cedida por P.West e a biblioteca persoal de Eugenio Granell.

DATOS TÉCNICOS● Horario:

De outubro a xuño de martes a sábado: 11 h a 14 h e de 16 h a 21 h(pechado luns, domingos pola tarde e festivos).De xullo a setembro: de martes a sábado: 11 h a 21 h(pechado luns, domingos pola tarde e festivos).

● Visitas en grupo: previa solicitude.

● Entrada:Tarifa normal: 2 €.Domingo de balde.Tarifa reducida estudiantes: 1 €.Maiores de 65 anos e menores de 15: de balde.

Museo Pedagóxico de GaliciaSan Lázaro, 107. 15.781Tfno.: 981 540 155 / 156Fax: 981 540 [email protected]/mupega

É un centro destinado a recuperar, salvagardar, estudar, mostrar edifundir todas aquelas expresións educativas que poñan de manifestoa variedade e riqueza do patrimonio pedagóxico de Galicia,posibilitando así a súa catalogación, sistematización e custodia. Destexeito, asegúrase a súa permanencia no tempo, fomentarase a súaindagación científica e propiciarase a súa transmisión como legadovivo e en emerxencia continua ao acervo cultural de Galicia.

DATOS TÉCNICOS● Horario: de martes a sábados de 10 h a 14 h e de 16 h a 20 h (luns,

domingo e festivos pechado).

● Entrada: de balde.


Museo Etnográfico Sotelo BlancoSan Marcos, 77. 15.820Tfno.: 981 582 571Fax: 981 582 [email protected]

Tenta recuperar para a sociedade un anaco da historia inmediata, nonreducíndose a un arquivo arqueolóxico do pasado, senón quepretende ser unha entidade dinámica que acolla no seu seo unhasíntese da cultura popular e, por extensión, do pobo galego. Inclúevarias seccións: os traballos agrícolas, a casa labrega, a mentalidade(relixión, educación e emigración) e os oficios tradicionais.

DATOS TÉCNICOS● Horario: de luns a venres de 9 h a 13,30 h e de 16 h a 19,30 h

Sábados de 9 h a 13,30 h (pechado en agosto)



Museo do Pobo GalegoRúa de San Domingos de Bonaval s/n. 15.703Tfno.: 981 583 620Fax: 981 554 [email protected]



71

Inaugurado no ano 1977, as súas dependencias están situadas noconvento de San Domingos de Bonaval, construído polo arquitectoDomingo de Andrade a finais do século XVII. No seu interior, deixouunha das súas obras máis impactantes: a triple escaleira helicoidalerguida no mesmo oco con tres ramplas de chanzos sen soporte visible.

O MPG recolle o importantísimo acervo etnográfico e antropolóxicode Galicia a través das diferentes salas temáticas dedicadas ao mar,ao campo, aos oficios, ao traxe, á música e á arquitectura popular. Avisita ás súas instalacións lévanos pola historia cotiá da Galiciatradicional e dos elementos que marcarían o carácter e a identidadedas súas xentes. A oferta amplíase coa visita á igrexa do convento,obra de transición do Románico ao Gótico, onde se atopa o Panteónde Galegos Ilustres, lugar no que repousan os restos de Rosalía deCastro, Alfredo Brañas, Francisco Asorey, Ramón Cabanillas,Castelao e Domingo Fontán. Conta tamén cunha ampla bibliotecacentrada na Antropoloxía e Historia de Galicia, así como unha liñaeditorial de publicacións relacionadas cos obxectivos e contidos domuseo, conxunto de servizos aos que se lle engade un activoDepartamento de Educación e Acción Cultural con actividadesdirixidas ao público non especializado.


De martes a sábado, 10 h a 14 horas e 16 h a 20 horasDomingos e festivos, 11 h a 14 horasLuns pechadoPeche anual: 25 de decembro (Nadal) e 1 de xaneiro (Aninovo)

● Entrada: libre.

● Visitas en grupo: o DEAC ofrece un servizo de visitas guiadasprevia solicitude.

● Departamento de Educación e Acción Cultural (DEAC). Dirixido aparticulares, alumnos/as, mestres, asociacións culturais, etc.

Servizos de consultas e asesoramento, visitas guiadas, realizaciónde experiencias educativas, elaboración e préstamo de recursosdidácticos.

● Publicacións e vídeos á venda.

● Dispón de biblioteca e videoteca.

Museo de Historia Natural Luis IglesiasAvda. das Ciencias, s/n. 15.706 Campus Sur. Universidade deSantiago de Compostela.Tfnos.: 981 593 589 / 563 100 (14202)Fax: 981 595 [email protected]/museohn

O museo de Historia Natural “Luis Iglesias” da Universidade deSantiago de Compostela é un valioso conxunto do patrimoniohistórico científico e o único Museo de Historia Natural propiamentedito existente en Galicia. Consta de tres salas onde podenobservarse un gran número de coleccións –que suman un total de25.000 exemplares– de fauna, flora e xea procedentes non só deGalicia, senón de todas partes do planeta. Como centro continuadordo Gabinete de Historia Natural creado na Universidade de Santiagodurante o curso 1840-41, o centro conserva nas súas instalaciónsmoitas coleccións do século dezanove, verdadeiras xoiaspatrimoniais que converten a este centro nun tesouro científico.

Todo este patrimonio fixo do Museo de Historia Natural un“escaparate do mundo natural” en xeral, e da ciencia galega, enparticular. A través das súas coleccións pódese realizar un completopercorrido polo labor dos máis sobranceiros científicos galegos comoVíctor López Seoane, Isidro Parga Pondal, José Rodríguez…, asícomo pola investigación actual realizada nos departamentos daUniversidade de Santiago.



72

Para a visita de grupos escolares pode solicitarse unha publicaciónespecífica para o nivel de secundaria.


Para grupos: de luns a venres de 9 h a 13 h e de 16 h a 19 hPara visitas particulares: de 10 h a 13 h e de 17 h a 19 hNo mes de xullo: de 9 h a 14 hMes de agosto pechado.

● Entrada: libre.


● Conta con material didáctico para alumnado de secundaria.

Museo de Terra SantaConvento de San Francisco. Campiño de San Francisco, 3. 15.705Tfno: 981 581 600Fax: 981 571 916

Situado no convento compostelán de San Francisco, a súa orixeremóntase á exposición de Terra Santa que tivo lugar en Madrid noano 1954. Os materiais para esta mostra xuntáronse co obxectivoúltimo de crear un museo. No ano 1984 deposítanse os fondos noconvento franciscano e en novembro de 1993 o museo abre as súasportas ao público.

A visita ao Museo de Terra Santa supón unha oportunidade única deaproximarse á cultura do Próximo Oriente, contando coas seguintesseccións: Pasado remoto, inclúe os períodos que van desde oPaleolítico á dominación romana. Presente da Terra Santa, queamosa os traballos artesanais da zona realizados en nácara emadeira de oliveira, que xunto coas maquetas –principalmente aBasílica do Santo Sepulcro– son as pezas máis admiradas. Desde oséculo I a.C. e. ata a I Guerra Mundial, romanos, bizantinos, árabese turcos foron os encargados de configurar a historia de Xerusalén,civilizacións representadas na sección Xerusalén codiciada; e por

último, baixo o epígrafe Convivencia actual, expóñense as variadasrelixións e culturas presentes na actual Xerusalén: xudía, musulmanae cristiá. Completa o percorrido unha valiosa colección numismáticacomposta por moedas pertencentes a todos os momentos históricos,desde o período Helenístico aos nosos días.


De 10,30 h a 14 h e de 16 h a 19 hLuns pechado.


● Entrada: pechado temporalmente por obras.

Museo da Colexiata de Santa María de SarRúa de Sar, s/n. 15.702Tfno. / Fax: 981 562 [email protected]

Fundado en 1975, conta con pezas de valor histórico e documental moiimportantes, tales como o pergamiño fundacional do templo, datado en1136 e selado polo arcebispo Diego Xelmírez. Dentro do apartadodedicado á ourivería pódense contemplar obxectos litúrxicosrealizados en obradoiros composteláns durante o século XVIII.

A selección arqueolóxica está integrada por unha serie de pezas doantigo claustro románico, obra do Mestre Mateo ou da súa escola.


De luns a sábado de 10 h a 13 h e de 16 h a 19 hDomingos pechado.


● Entrada: 1 €.



73

Museo de Arte Sacra de San Paio de AntealtaresVía Sacra. 15.704Tfno.: 981 583 127Fax: 981 560 [email protected]

Aberto ao público no ano 1971, atópase no mosteiro benedictino deSan Paio de Antealtares e accédese a el desde a igrexa, concluídaen 1707.

Coa visita a este museo temos a oportunidade de gozar do mellorBarroco compostelán e contemplar, por exemplo, a fermosísimacúpula de canteiría labrada ou os espléndidos retablos trazadospolos arquitectos e escultores máis destacados do momento, entreoutros, Domingo de Andrade e Castro Canseco.No museo exponse o máis destacado do patrimonio, tanto artísticocomo documental, que as relixiosas benedictinas foron conservandodurante máis de seis séculos. Así pois, o relato expositivoachéganos á historia deste centro monacal, primeiramente a travésdunha serie de antigos documentos e libros alusivos ao cenobio e aseguir, cun espléndido repertorio de esculturas, pinturas,ornamentos litúrxicos e ourivería.

Destacar tamén a súa peza quizais máis significativa, o primeiro altarsituado sobre a tumba do Apóstolo Santiago e que, segundo atradición, foi levantado polos seus discípulos. Trátase dunha placafuneraria romana cunha inscrición do século I e dun soporte queforon reaproveitados como altar no antigo templo, segundo consta naacta de consagración da basílica de Afonso III (889).


De luns a venres de 10,30 h a 13,30 h e de 16 h a 19 hSábados de 10,30 h a 13,45 h e de 16 h a 18,45 hPechado o domingo.

● Entrada: 1,50 € (grupos de máis de 10 persoas 1 €)

Casa Museo da TroiaRúa da Troia, 5. 15.704Tfno.: 981 585 [email protected]

Inaugurada o 27 de febreiro de 1993 e promovido pola Asociación deAntigos Tunos Composteláns, está rexida por un padroado do queforman parte a Xunta de Galicia, o Concello de Santiago e aUniversidade. Esta casa-museo de época, reproduce a antigapensión de estudiantes que rexentaba dona Generosa, inmortalizadana novela de Pérez Lugín “La casa de la Troya”. Na primeira plantapodemos ver a chamada sala de respecto e o comedor, na segundaestá o dormitorio colectivo de estudiantes e o cuarto de GerardoRoquer, personaxe que na novela pagaba unha peseta máis acambio de maior independencia, e na terceira encóntrase a cociña eo cuarto de dona Generosa.


De martes a sábado de 11 h a 14 h de 16 h a 20 hDomingos e festivos de 11 h a 14 hLuns pechado.

● Entrada: 2 €; estudiantes e xubilados 1 €.

Museo e Tesouro da CatedralPraza das Praterías, s/n. 15.704Tfno.: 981 552 985Fax: 981 554 403cubiertascatedral@archicompostela.orgwww.catedraldesantiago.es

Creado en 1930, o Museo e Tesouro da Catedral de Santiago permitevisitar algúns dos lugares de acceso restrinxido da Catedral, defermosura e valor artístico. Entre estes, destacan o claustroplateresco, obra de Juan de Álava e Rodrigo Gil de Hontañón (1521-



74

1590), cos sepulcros dos cóengos, as antigas campás de“Berenguela” e a Capela de Alba, a biblioteca e a sala capitular, deexquisita decoración; o Panteón Real e a Capela das Reliquias, cossepulcros dos reis Fernando II (+1188) e Afonso IX (+1211), e oretablo no que se veneran multitude de reliquias de santos; a criptado Pórtico da Gloria, que completa a obra maestra en tres alturas doMestre Mateo (cripta, pórtico e tribuna da Catedral), entre outras.

O Museo alberga coleccións de pezas procedentes da antiga fábricada Catedral, como algunhas das da fachada románica do Obradoiroou da Acibechería, ademais dos restos romanos e outros achadosnas escavacións arqueolóxicas feitas na Catedral.

Destacar a magnífica colección de tapices que se expoñen no museo,sobre cartóns da talla de Rubens ou Goya, ademais do mestre galegoFerro Couselo, entre outros. Tamén se pode admirar nunha das salasa reconstrución do antigo coro pétreo da Catedral, obra do MestreMateo, que ocupaba gran parte da nave central da catedral ata o seuderribo en 1603, que foi rehabilitado parcialmente en 1999.

Recentemente unido ao museo, e á outra beira da fachada doObradoiro, o Pazo de Xelmírez permite admirar un dos máis impor-tantes e fermosos exemplos de arquitectura civil medieval de España.


De outubro a xuño (luns a sábado), de 10 h a 13,30 h e de 16 h a 18,30 hDomingos e festivos de 10 h a 13,30 hDe xuño a setembro (luns a sábado) de 10 h a 14 h e de 16 h a 20 hDomingos e festivos de 10 h a 14 h

● Entrada: 5€ (grupos de máis de 15 persoas 3€; grupos escolares 1€).● Visitas á cuberta da Catedral:

Ao longo de todo o ano en horario de 10 a 14 h e de 16 a 20 hEntrada: 10 € (3ª idade, estudantes, peregríns e visitantes domuseo 8 € ).

Museo das PeregrinaciónsRúa de San Miguel, 4. 15.704Tfno.: 981 581 558Fax: 981 581 [email protected]

Sitúase no edificio coñecido como Casa Gótica, no casco histórico dacidade. Nel reflíctese a transcendencia da peregrinación a Santiago,desde as súas orixes ata hoxe.

Principia o percorrido amosando a peregrinación como fenómenorelixioso común a diferentes pobos e culturas. A continuación,evócase a “topografía” relacionada coa traslatio do corpo apostólico.A sala dedicada á Catedral compostelá reforza a idea do nacementoe do desenvolvemento da cidade. Os camiños e o ritual daperegrinación, amósanse a través dunha serie de documentos edistintos elementos da indumentaria xacobea, libros de viaxe e imaxesde santos peregrinos. O repertorio iconográfico de Santiago é moivariado e así é representado como apóstolo, peregrino e cabaleiro.

Coa evolución da cidade, e como consecuencia directa e indirectadas peregrinacións, propiciouse o desenvolvemento de actividadesartísticas como o traballo do acibeche, da prata ou do gravado. Opercorrido conclúe cunha alusión á música orixinada arredor doCamiño e do culto ao Apóstolo.

DATOS TÉCNICOS● Horario: de martes a venres de 10 h a 20 h

Sábados de 10,30 h a 13,30 h e de 17 h a 20 hDomingos de 10,30 h a 13,30 hLuns pechado.





75

Gabinetes de Ciencias do Instituto de SantiagoCampus Universitario SurPoza de Bar, s/n. 15.705Tfno.: 981 584 321Fax: 981 584 [email protected]

SERVIZOS● Exposición das coleccións de instrumental científico e material

didáctico das cátedras e gabinetes do antigo Instituto de Santiago.

● Pode visitarse previa solicitude.

● Envíase material didáctico aos centros de secundaria (1º e 2ºciclo) unha vez concertada a visita.

● Prezo: de balde.

Museo do AcibechePraza de Cervantes, 12 baixo. 15.704Tfno.: 981 552 [email protected]

O Museo do Acibeche achega ao público a artesanía do acibeche,vencellada á cidade de Compostela dende o século XIII. Trátasedunha iniciativa privada que comeza a súa actividade no 2004, nunlocal situado na praza de Cervantes, onde comeza a rúa daAcibechería, lugar de concentración do antigo gremio dos acibe-cheiros.Consta dunha colección de arredor de 300 pezas variadas referentesá peregrinación a Compostela, artigos relixiosos, de xoiería e algun-ha escultura de grande calidade artística, así coma a Figa –amuletocontra o mal de ollo–, todas elas realizadas por diferentes artesánscomposteláns e algúns asturianos. Asemade pódese observar unpequeno obradoiro artesán coas ferramentas e o seu traballo e unaudiovisual coa historia en Compostela.

A partir do mes de outubro comezarán as actividades didácticas paraescolares, con visitas guiadas que amosan os fondos do museo contalleres nos que os nenos/as traballen co acibeche.

DATOS TÉCNICOS● Horario: de mércores a luns de 10 h a 14 h e de 17 h a 21 h.

Martes pechado● Visitas en grupo: previa solicitude.

● Entrada: de balde

Exposición Galicia DixitalMosteiro de San Martiño PinarioPraza da Inmaculada, 3. 15.704Tfno.: 981 554 048Fax: 981 554 781galiciadixital@centromultimedia.netwww.galiciadixital.xunta.es

Exposición permanente que ofrece, a través de dez salas, unhainmersión sensorial cunha coidada ambientación, na que se advirte oprogreso das novas tecnoloxías que permiten a superación do espa-zo do tempo e posibilitan a interactividade do público.

DATOS TÉCNICOS● Horario: de luns a sábado de 10,30 h a 14 h e de 16 h a 20,30 h.

● Entrada: de balde




76

OBXECTIVOS

● Intervir nos niveis de formación obrigatorios presentando osproblemas básicos da ocupación do territorio e da arquitectura.

● Contribuír a superar a visión da arquitectura como un estudo dasformas arquitectónicas e/ou arquitectura histórica, recuperando osseus valores espaciais como cualidade esencial.

● Colaborar na posta en valor do patrimonio construído herdado,entendéndoo como resultado dun continuo histórico que ten avirtualidade de unir pasado, presente e futuro.

MATERIAIS DIDÁCTICOS

Unidades didácticas para o profesorado

Cada unidade vai acompañada dunha guía para o profesor, uncaderno de diapositivas, materiais de traballo e caderno deactividades para o alumnado.

– A ARQUITECTURA POPULAR. Paseo polos presupostos, medios,factores condicionantes, aportacións e valores que se derivan daarquitectura anónima universal. Unha aproximación á nosaarquitectura vernácula como singular concreción dos principiosuniversais que guían a estas arquitecturas.

– A ARQUITECTURA CONTEMPORÁNEA. Un achegamento, desde assúas orixes, aos conceptos e valores espaciais da arquitecturamoderna. O coñecemento de novas linguaxes e a valoración dopluralismo arquitectónico actual, tanto a nivel universal como donoso contorno.

– IDENTIDADE TERRITORIAL. Descrición do proceso histórico deconformación territorial do noso país a través do estudo dasnosas formas territoriais básicas, desde a aldea, a parroquia e avila ata a cidade e a área metropolitana, pasando pola cidadedifusa en fase de formación.

Programa de colaboración co COAG Proxectoterra

O Colexio Oficial de Arquitectos de Galicia (COAG) e a Concellaría de Educación, asinaron un convenio no que se establece un marco decolaboración que dá como resultado a elaboración e oferta dun conxunto de actividades didácticas destinadas ás etapas de educación obrigatoriaco obxectivo de introducir ao alumnado galego e nomeadamente ao alumnado dos centros de ensino deste nivel educativo do concello de Santiagode Compostela e da súa comarca, no mundo da arquitectura, da súa ordenación integrada no territorio e do seu impacto na calidade de vida dapoboación.

PROGRAMA DE COLABORACIÓN CO COAG 2.3.5

77


❚ PROGRAMA DE COLABORACIÓN CO COAG ❚

Materiais complementarios

– Banda deseñada, da autoría do ilustrador Miguelanxo Prado.Neste cómic recréanse situacións da vida cotiá en escenariosrurais e urbanos que posibilitan que o profesorado traballe cosconceptos desenvolvidos ao longo das unidades.

– Material audiovisual. Facilítanse tres vídeos que tratan derecoller e ilustrar con imaxes a problemática abordada en cadaunha delas.

ORGANIZA

Colexio Oficial de Arquitectos de Galicia (COAG) eDepartamento de Educación.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: centros de secundaria de Santiago.Número de participantes: grupo-clase.Datas de realización: ao longo do curso escolar 2008-2009

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou correo electrónico.Información: Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

78

OBXECTIVOS

● Propiciar actividades de animación á lectura para escolares daeducación secundaria, promovendo o uso da lingua galega.

● Coñecer un dos espazos para a cultura tan significativo para acidade como é a Galería Sargadelos.

● Fomentar unha actitude de cidadanía activa, receptiva edialogante na configuración da cidade.

TIPOS DE ACTIVIDADE

VISITA DIDÁCTICA POLAS INSTALACIÓNS DA GALERÍASARGADELOS

1ª Parte: Visita didáctica polas instalacións da Galería SargadelosDuración: 20 minutos

Visita guiada pola Galería Sargadelos na que se lles explica:– Qué é a Galería Sargadelos?– O papel da Galería Sargelos como colector cultural dende a

súa creación ata a actualidade.

2ª Parte: Visita ás Exposicións. Fondos bibliográficos históricos. O Exilio.Duración: 15 minutos

3ª Parte: Proxección dos diaporamasDuración: 15 minutos

Algunhas das fotografías máis significativas que compendian toda aactividade cultural desenvolvida na Galería Sargadelos.

4ª parte: Encontro coa cultura viva: unha visión personalizada deCompostela a través da creación artística.Duración: 30 minutos

Para cada grupo clase que participe, terán un encontro cun persoei-ro do mundo da literatura, das artes plásticas,…

– Breve biografía.– Descrición da cidade: Cómo era a cidade/como é?– Falar da súa obra literaria, poética, cinematográfica,

pictórica.

ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS

– Obradoiro de creación de máscarasCreación de máscaras inspiradas na obra de teatro de CastelaoOs vellos non deben namorarse e máscaras de Maruja Mallo.

– Obradoiro de papiroflexiaRealización de figuras como a Paxariña de Resol, Molinillo deFrancisco Miguel, Recortables e troquelados feitos en Galicia eLáminas de Seoane.

– A cerámica de SargadelosAproximación ao proceso de elaboración e creativo con manipula-ción da materia prima, decoración e visita á fábrica e ao museo.

Relación co currículoInterdisciplinar, entre outras arte, historia, lingua e xeografía.

Programa de colaboración coa Galería Sargadelos

Logo da colaboración establecida nos últimos anos coa Galería Sargadelos no desenvolvemento da Campaña Municipal de Animación á Lectura,desenvólvese un programa para dar a coñecer a Galería Sargadelos como un colector cultural, aproximando aos escolares compostelás o seupatrimonio, a súa historia e a súa produción editorial, artística e cultural.

PROGRAMA DE COLABORACIÓN COA GALERÍA SARGADELOS 2.3.6

79


❚ PROGRAMA DE COLABORACIÓN COA GALERÍA SARGADELOS ❚

ORGANIZA

Departamento de Educación do Concello de Santiago deCompostela e a Galería Sargadelos.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: centros de secundaria.Nivel: último ciclo de educación secundaria e bacharelato.Forma de traballo: grupo-clase.Número máximo de alumnos/as: 25Duración: 90 minutos cada sesión.Datas de realización: a concretar, de acordo cun calendario devisitas.Horario de visitas: a concretar co centro de ensino.Lugar: Galería Sargadelos, Rúa Nova,16Quen fai a actividade: monitores/as do Departamento deEducación.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou correo electrónico.Observacións: o Departamento de Educación achegará a cada cen-tro unha carta co programa detallado.Información e reservas: Departamento de EducaciónTfnos: 981 554 400/401.Fax: 981 571 511.Correo electrónico: [email protected]

80

Programa de colaboración co Consorcio da Cidade de Santiago

O Consorcio da Cidade de Santiago de Compostela é unha entidade de titularidade municipal creada no ano 1991 co fin de servir de apoio admi-nistativo e de xestión ao Real Patronato da Cidade. Esta organización, estase a convertir nunha institución educativa de gran valor, desenvolven-do diferentes accións educativas.

Dende o ano 2006 o Consorcio e o Concello de Santiago de Compostela, a través do Departamento de Educación, veñen colaborando dun xeitoestable na aproximación aos centros escolares e á Cidadanía de Compostela de diferentes exposicións e propostas educativas

Froito deste traballo conxunto son as visitas didácticas ás exposicións:

– Exposición “Intramuros”Esta exposición tivo lugar no antigo Banco de España, entre o 13 de decembro de 2006 e o 16 de febreiro de 2007.

– Exposición “Compostela.dC”Do 1 de outubro ao 30 de decembro de 2007.Exposición organizada para celebrar o XV aniversario da creación do Consorcio da Cidade. Concebiuse como unha proposta onde prevalece apercepción, sensible e desacougante, sobre a poética que se desprende das rúas, prazas, parques e edificios nos que se desenvolve a vida daCompostela contemporánea. A exposición propón unha visita planeada a partir de patróns cronolóxicos e temáticos polo universo creativo quese desprende da observación do espazo onde habitamos.

Para este curso escolar, está pendente de concretar as diferentes propostas para a comunidade escolar de Compostela.

Información

Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400/401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

Consorcio de SantiagoTfno.: 981 574 700. Fax: 981 574 750Correo electrónico: [email protected]

PROGRAMA DE COLABORACIÓN CO CONSORCIO 2.3.7

81

OBXECTIVOS

● Facilitar o coñecemento e o intercambio entre as cidadespatrimonio da humanidade.

● Concienciar aos escolares da importancia de vivir nunha cidadepatrimonio da humanidade.

● Fomentar unha actitude de cidadanía activa, receptiva edialogante diante dos problemas das cidades patrimonio.

● Entender o patrimonio como recurso sostible e referente da súaidentidade.

DestinatariosGrupos de escolares de ESO dos centros educativos de CidadesPatrimonio da Humanidade de España: Salamanca, Eivissa,Segovia, Alcalá de Henares, Toledo, Santiago de Compostela,Córdoba, Cuenca, San Cristóbal de la Laguna, Ávila, Cáceres,Tarragona e Mérida.

Desenvolvemento do programa

Fase A.- Setembro de 2008: difusión do programa nos centrosO centro interesado en participar no programa formalizará ainscrición mediante a ficha que se achega e deberá enviala porcorreo electrónico, fax ou correo postal ao Departamento deEducación do concello de Santiago de Compostela, antes do 6 deoutubro de 2008.

Os centros recibirán os materiais escolmados para preparar oproxecto de investigación e o plan de traballo da cidade coa que seintercambia nesta edición. Este material chegará aos centrosparticipantes antes do día 20 de outubro de 2008.

O tema sobre o que versarán os traballos desta oitava edición será“Patrimonio e xuventude”.

O centro educativo poderá presentar un ou varios traballos queversarán sobre a temática e a cidade obxecto de estudo. Cadatraballo será elaborado por un número de alumnos/as non superior a15, coa supervisión, como mínimo, dun profesor/a coordinador/a.

O proxecto de investigación contará cun plan de traballo adesenvolver, de acordo cos seguintes intercambios:Mérida-San Cristóbal de la LagunaToledo-SalamancaTarragona-SegoviaCáceres-Alcalá de HenaresSantiago de Compostela-CórdobaCuenca-EivissaÁvila-cidade a elixir

Fase B.- De novembro de 2008 a febreiro de 2009: Elaboración epresentación dos traballos

Os traballos realizados en cada centro, acompañados da listaxe doalumnado e profesorado que participa, terán que presentarse no

COÑECER AS CIDADES PATRIMONIO 2.3.8

PROGRAMA DIDÁCTICO DO GRUPO DE CIDADES PATRIMONIO DA HUMANIDADE

Con este programa preténdese avanzar no desenvolvemento de novas actitudes que recoñezan o valor patrimonial das cidades históricas aomesmo tempo que se descobre o seu potencial de desenvolvemento sostible para que futuras xeracións poidan gozar deste legado patrimonialcomún a toda unha colectividade.

Na primeira edición a cidade coordinadora do programa foi Salamanca; a segunda Alcalá de Henares; na terceira edición foi Eivissa (Ibiza). Na cuartaedición foi Santiago de Compostela a cidade coordinadora, na quinta edición San Cristóbal de La Laguna, na sexta Segovia, na sétima Cuenca eeste ano a cidade coordinadora é Ávila.

82

Departamento de Educación do concello de Santiago antes do día13 de marzo de 2009.

Cada cidade preselecionará os mellores proxectos de investigación eplans de traballo.

O xurado do Grupo de Cidades Patrimonio da Humanidade,constituído polos concelleiros/as de Educación das CidadesPatrimonio e os responsables técnicos/as dos seus departamentos,seleccionará no mes de marzo o mellor traballo de cada cidade.

O grupo escollido recibirá como premio unha estadía na cidade sobrea que realizaron o traballo e a súa participación no Encontro Final deÁvila, sen custe ningún para o centro nin para os escolares, que seráasumido polo Grupo de Cidades Patrimonio da Humanidade.

Fase C.- Maio de 2009: Encontro final en Ávila

Os grupos seleccionados de cada cidade exporán as conclusións dosseus traballos nun tempo non superior a 10 minutos e participaránnun programa de actividades lúdicas, educativas e culturais duranteeses días.

Na sétima edición (curso 2007-2008), foi seleccionado o traballo cotítulo Cores, olores e paisaxes nunha cidade patrimonio: Ávila.Realizado polos escolares do IES Rosalía de Castro de Santiago deCompostela. A proposta realizouna un grupo de alumnos/as de 2º deESO, coordinado polas profesoras María Potel e Rosa Quintas.

O alumnado que participou na realización do traballo é:

Andrés Álvarez Toirán, Karen Blanh Massolini, Erika BrenllaCarballo,Anxo Carreira Casais, Sara Feijoo Moreira, AndreaFernández Hermo, Lucía González González, Andrea HermidaParapar, Telma Lago Rodríguez, Natalia López González, Elena

Mascareñas García, Adrián Mota Liñares, Ana Rama Mateo, EstebanRozas Liñares e Jorge Viz González.

Relacións co currículoInterdisciplinar, entre outras: arte, historia, xeografía, matemáticas,química, física e lingua.

ORGANIZA

Cidades de Alcalá de Henares, Ávila, Cáceres, Córdoba, Cuenca,Eivissa, San Cristóbal de La Laguna, Santiago de Compostela,Segovia, Salamanca, Toledo, Tarragona e Mérida (Grupo deCidades Patrimonio da Humanidade).

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: centros de secundaria.Nivel: ESO.Datas de realización: setembro de 2008 a maio de 2009.Quen fai a actividade: os propios alumnos/as e profesores/as.

SOLICITUDES

Forma de solicitude: mediante o impreso correspondente.Información: Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]


❚ COÑECER AS CIDADES PATRIMONIO ❚

83

Este espazo xeográfico integra as 18 principais cidades do Norte dePortugal e de Galicia:

● NORTE DE PORTUGAL: Braga, Bragança, Chaves, Guimarães,Peso da Régua, Porto, Viana do Castelo, Vila Nova de Gaia e VilaReal.

● GALICIA: A Coruña, Ferrol, Lugo, Monforte de Lemos, Ourense,Pontevedra, Santiago de Compostela, Vigo e Vilagarcía de Arousa.

Estas cidades, que se caracterizan por similares realidadessocioeconómicas e culturais, pretenden ser os auténticos motores dodesenvolvemento do espazo rexional no que se integran.

A finalidade principal do Eixo é o desenvolvemento económico,social, cultural, tecnolóxico e científico das cidades e rexións que oconforman, así como promover a cohesión económica, social ecultural mediante a vertebración dun territorio común. Orientan o seutraballo ás seguintes áreas:

– Obras de infraestruturas

– Telecomunicacións

– Política social e benestar social

– Rehabilitación do Patrimonio Histórico, Artístico, Arquitectónicoe Cultural

– Protección ambiental

– Turismo

– Movementos migratorios e mercado de traballo

– Promoción de todo tipo de actividades económicas, sociais,culturais e deportivas

OBXECTIVOS

● Facer partícipes aos escolares e á cidadanía do labor que está adesenvolver o Eixo Atlántico.

● Dar a coñecer as cidades que forman parte do Eixo Atlánticomediante intercambios de escolares.

● Promover o coñecemento da historia, idioma, literatura, astradicións e a cultura común de Portugal e Galicia.

TIPOS DE ACTIVIDADE

É intención do Eixo Atlántico iniciar unha campaña de aproximacióne de coñecemento sobre as accións que está a desenvolver e paraisto promoverá entre os escolares de Santiago diferentes accións,entre as que destacamos as seguintes:

INTERCAMBIO ENTRE CIDADES“COÑECE O EIXO”

Programa de intercambio entre escolares das cidades membro parafacilitar a mobilidade dos escolares e promover o coñecemento entrecidades.

A duración: As viaxes terán unha duración de 2 días e osintercambios faranse emparellados entre dúas cidades (unha galegae outra portuguesa).

Medio de transporte: autobús ou tren.

Tipo aloxamento: albergue xuvenil, residencia ou hotel.

Custes: Os gastos de organización, transporte do grupo á cidade deintercambio, programa de actividades ao grupo visitante, aloxamentoe manutención correrá por conta de cada cidade.

PROGRAMA DIDÁCTICO DO EIXO ATLÁNTICO 2.3.9

O Eixo Atlántico do Noroeste Peninsular é unha asociación transfronteiriza creada no ano 1992 e constituída polas 18 principais cidades de Galiciae da rexión Norte de Portugal. Desenvolve o seu traballo en tres frontes: a promoción do desenvolvemento económico, o mantemento dun espazocultural e social común, e o reforzo da súa presenza e participación nas políticas comunitarias de Bruxelas.

84

CONDICIÓNS PARA PARTICIPAR

Cada cidade enviará aos centros escolares unha convocatoria dondese detallarán as características xerais desta proposta e a cidade deintercambio.

– Destinatarios: alumnado de 11 a 14 anos.

– Ficha de inscrición: os centros escolares que desexenparticipar formalizarán a inscrición mediante a ficha que seachegue na convocatoria.

– Tamaño do grupo: grupo clase ou como máximo 35 persoas.Os grupos irán acompañados de dous profesores/as.

– Proxecto de participación: os centros escolares interesados enparticipar nesta convocatoria deberán presentar un proxecto omáis completo posible donde se detallen, cando menos osseguintes datos:

● Nome do centro escolar, nome e apelidos do profesoradocoordinador e participantes, relación de alumnos/asnumerado, nivel educativo.

● Tema de traballo proposto (nesta primeira convocatoria atemática será aberta e pode facer referencia ao turismo, a arte,a arquitectura, a etnografía, a arqueoloxía, ao medio ambiente,ao patrimonio histórico-artístico, ao patrimonio inmaterial, aopatrimonio etnográfico e industrial, tráfico e peonalización,…oucalquera outro que consideren de interese).

● Programa de actividades a realizar na cidade de intercambioe proposta de actividades que realizarían na súa cidade cogrupo visitante.

● Poderán acompañar a este proxecto con texto en papel oucalquera outro soporte CD, fotografías,…

● Os traballos deberán presentarse en idioma galego e/ouportugués.

● Para elaborar os traballos, os centros escolares poderánsolicitar documentación complementaria sobre a cidade deintercambio. Para isto deberán solicitala por fax ou correoelectrónico ao Departamento de Educación da cidaderespectiva.

● Os centros escolares participantes serán escollidos por cadacidade de acordo cos criterios que elas establezan.

DATOS TÉCNICOSA quen se dirixe: alumnado do 3º ciclo de educación primaria.Tamaño do grupo: como máximo 35 persoas.Datas de realización: curso escolar 2007-2008

MOSTRA MUSICAL DO “EIXO ATLÁNTICO”

REGULAMENTO DA 1ª EDICIÓN

O Eixo Atlántico convocou a primeira edición da Mostra Musical doEixo Atlántico co fin de recoñecer, promover, premiar e difundir apráctica da Música, apoiando a aqueles músicos intérpretes que poloseu valor e interese poidan contribuír a difusión da afición a Músicade Galicia e Portugal, favorecendo a innovación, a calidade, ainteracción e a renovación no panorama musical do Eixo Atlantico.

– O Eixo Atlántico promoveu unha Mostra Musical para xóvenesintérpretes dirixida a estudiantes pertencentes aos municipiosmembros do Eixo Atlántico, que cursen estudios en Escolas deMúsica ou en Conservatorios dos municipios do Eixo Atlántico. AMostra convocarase bienalmente para dúas modalidades:

a) Música Clásicab) Jazz


❚ O EIXO ATLÁNTICO ❚

85

– A Mostra terá dúas fases, a previa e a final.A fase previa celebrarase en dúas cidades, unha en Galicia eoutra en Portugal. En cada unha delas participarán osrepresentantes das cidades desa rexión.A final terá lugar en Vilagarcía de Arousa, sede permanente damesma.

– As datas de celebración da fase previa serán determinadas poloSecretariado da Mostra.

– A organización resérvase o dereito a grabar en audio ou vídeo atotalidade ou parte das interpretacións deste certame, quedandoditos dereitos en posesión da Mostra e autorizándoseexclusivamente o seu uso nos medios de comunicación con finsdivulgativos.

– Os participantes autorizarán á entidade organizadora e aospatrocinadores da Mostra a reproducir as obras interpretadas deacordo có artigo 1.4 deste Regulamento, para fins depropaganda e divulgación, de xeito gratuito.

– O Secretariado da Mostra queda facultado para resolvercalquera excepcionalidade non prevista no presenteRegulamento.

– Non se admitirá ningún tipo de música grabada nin en soporteinformático.

CLÁUSULAS ADMINISTRATIVAS

– Establécense dúas categorías:• Primeira: solistas • Segunda: agrupacións de entre 3 e 22 membros

En ámbolos dous casos, únicamente terase en conta a idade dosexecutantes.No caso de que na primeira categoría o solista interprete asobras coa presencia dun pianista acompañante, deberá ter entreos 16 e os 25 anos.

– A idade dos participantes será a seguinte:

– No caso dos solistas deberá estar comprendida entre os 16 e os25 anos, cumpridos no ano natural de celebración da fase final.

– No caso das agrupacións deberá estar comprendida entre os 12e os 25 anos, cumpridos no ano natural de celebración da fasefinal.

– A selección dos participantes será realizada pola cidaderespectiva.

– Tanto a celebración da fase previa coma da final serán abertasao público.

– Cada cidade participante terá liberdade para xestionarpatrocinadores, sempre que sexan consensuados co EixoAtlántico.

– Inscrición. Os Concellos deberán remitir o Boletín de Inscrición.

– Premios. Outorgarase un único premio, ao primeiro clasificadoen cada categoría. Serán os seguintes:• Primeira categoría: escultura do Eixo Atlántico e 1000 €• Segunda categoría: escultura do Eixo Atlántico e 2000 €Os Premios estarán suxeitos á retención fiscal ou impostoscorrespondentes, de acordo coa lexislación vixente da sede final.



86



CLÁUSULAS TÉCNICAS

– Organización da fase previa

Celebraranse dúas previas para cada categoría e para cadamodalidade.

O xurado que seleccione aos finalistas será o mesmo.

Cada cidade membro do Eixo Atlántico poderá presentar dúassolicitudes de participación, independentemente da modalidadee categoría na que acudan.

De cada unha das fases previas o xurado seleccionará un máxi-mo de tres finalistas por categoría.

Nesta fase os participantes interpretarán unha obra de libreelección cunha duración máxima de 15 minutos.

– Organización da fase final

Nesta fase os finalistas interpretarán unha obra de libre elecciónque non teña sido interpretada na primeira previa. A duraciónmáxima da mesma non poderá exceder dos 15 minutos. Con 15días de antelación á celebración da fase final, os participantesdeberán enviar copia das partituras a interpretar.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: mozos/as que cursen estudos musicais noConcello de Santiago, entre 16 e 25 anos, ou entre 12 e 25 anos,segundo a categoría.Categorías: solista e agrupacións de 3 a 22 membros.Modalidades: música clásica ou jazz.Dotación dos premios: un único premio por categoría, escultura e1000 € na categoría de solistas, escultura e 2000 € na deagrupacións.

ORGANIZA

Eixo Atlántico do Noroeste Peninsular e Departamento deEducación e Xuventude do Concello de Santiago de Compostela.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: a toda a cidadanía, especialmente aos centrosescolares de secundaria.Datas de realización: ao longo do curso escolar 2009-2010.

SOLICITUDES

Forma de solicitude: mediante o impreso correspondente.Observacións: o Departamento de Educación e Xuventude enviaráunha carta con información das actividades.Información: Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

87

AS ARTES 2.3.10

A música, a danza, a escena, o cine, a fotografía e as artes plásticas están incluídas nesta oferta de actividades educativas. O programa quese recolle en cada área atende á promoción, difusión e formación nestas disciplinas artísticas para nenos e nenas e tamén para a mocidade.

As propostas que se recollen de seguido xunto con outras que se irán concretando ao longo do curso escolar pretenden ser unha oferta de propostasartísticas para os centros de ensino con carácter periódico.

88

OBXECTIVOS

● Incorporar o feito teatral ao contorno sociocultural do escolar e damocidade, deixando de ver o teatro como un fenómeno estraño,illado da súa experiencia cotiá e realizado en circunstanciasexcepcionais.

● Crear novos espectadores.● Axudar aos mozos/as á descuberta das propias inquedanzas artísticas.

Participantes na última ediciónNa XIII edición deste certame participaron os seguintes grupos deteatro:

Tantometén, do IES Antonio FraguasRosalía I, do IES Rosalía de CastroRosalía II, do IES Rosalía de CastroVai no dentista, do IES Xelmírez IFarándola, do CPI BembibreAula de Teatro do CPI de VedraGrupo de Teatro do IES de SarD’animais Teatro, do IES Eduardo PondalAkeké, do IES Xelmírez II

A obra seleccionada foi Carraxe do IES Xelmírez I. Representousenunha sesión especial o día 3 de xuño de 2008 no Teatro Principal.

O premio á mellor actriz concedeuse a Ofelia Carrero do IESXelmírez I. O premio ao mellor actor levouno Pablo González Antóndo IES Antonio Fraguas.

Tipo de actividadeRepresentación de obras de teatro, producidas polos institutos. Ostextos a representar son en galego. As representacións realízansedurante unha semana do mes de abril nos salóns de actos do IES

Rosalía de Castro e do IES Xelmírez I. A obra seleccionadaescenifícase no Teatro Principal de Santiago de Compostela.

Relacións co currículoExpresión dramática. Animación á lectura. Lingua Galega.

ORGANIZA

Coordinadora de Equipas de Normalización Lingüística deSantiago e o Departamento de Educación.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: centros de secundaria de Santiago e comarca.Forma de traballo: grupo.Lugar de realización: salóns de actos dos institutos da cidade eTeatro Principal.Datas de realización: outubro de 2008 a maio de 2009.Quen fai a actividade: grupos de teatro dos institutos e aCoordinadora de Equipas de Normalización Lingüística de Santiago.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente.Período de inscrición: a determinar.Información: Departamento de EducaciónTfno.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

XIV Certame de Teatro Intercentros


❚ AS ARTES ❚

▼ PROGRAMA DE TEATRO ▼

89

OBXECTIVOS

● Aproximar aos rapaces á música clásica e popular.● Facilitar o coñecemento da Banda Municipal de Música de Santiago

e, ao mesmo tempo, uns dos espazos máis emblemáticos dacidade como é o Teatro Principal e o Auditorio de Galicia.

Tipo de actividadeConcerto didáctico de presentación das familias de instrumentos daBanda Municipal de Santiago.


– A música como forma de expresión e comunicación. A linguaxemusical.

– Usos sociais da música e, en particular, da Banda: concertos,festas e actos solemnes.

– As bandas de música. Historia da Banda Municipal de Santiago.– Estrutura, organización e membros da Banda Municipal de

Música de Santiago.– Os instrumentos de Banda.

● Referidos a procedementos:– Audición e recoñecemento dos diferentes elementos da

linguaxe musical.– Respectar as normas de participación en audicións ou

espectáculos musicais.● Referidos a actitudes e valores:

– Apreciación e deleite coa audición de obras e espectáculosmusicais como unha oferta de lecer.

– Valoración da Banda Municipal como parte do patrimoniocultural e social da cidade.

MetodoloxíaOs nenos/as participan activamente nas audicións musicais.

Relacións co currículoIntercomunicación e linguaxes. Educación musical.

Material didáctico– Carpeta de documentación para o profesorado.– Unidade didáctica A banda municipal de música. Colección

Coñecer, nº 4.

ORGANIZA

Departamentos de Educación e Cultura.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: centros de primaria e secundaria.Nivel: 2º e 3º ciclo de primaria e ESO.Forma de traballo: grupo.Número máximo de alumnos/as por sesión: 300.Duración: 1 hora.Lugar de realización: Teatro Principal e Auditorio de Galicia.Datas de realización: de outubro de 2008 a maio de 2009.Horario: ás 10,30 h.Quen fai a actividade: Banda Municipal de Música de Santiago deCompostela.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou correo electrónico.Período de inscrición: ata o 28 de novembro de 2008.Información: Departamento de EducaciónTfnos: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

Concertos didácticos da Banda Municipal de Música Os venres, concerto

▼ PROGRAMA DE MÚSICA ▼


❚ AS ARTES ❚

90

OBXECTIVOS

● Achegar aos rapaces/as a unha das máis populares e relevantesinstitucións musicais de Santiago.

● Coñecer uns dos espazos para a música e o lecer tan significativopara a cidade como son o Teatro Principal e o Auditorio de Galicia.

● Fomenta a sensibilidade e interese artístico e musical dosalumnos/as.

● Favorecer a comprensión da linguaxe musical.● Aproximar aos rapaces á música a través do conto.

Tipos de actividade● Concertos didácticos consistentes na audición teatralizada por un

narrador/a dos contos Pedro e o Lobo, do compositor SergeiProkofiev.

● Concerto didáctico Peer Gynt



– A lingua escrita como medio de disfrute: o conto.● Referidos a procedementos:

– Coñecemento e uso de códigos a partir de sons e ritmos.Reprodución e lectura destes.

– Atención e comprensión da narración do conto.● Referidos a actitudes e valores:


– Interese pola interpretación de símbolos.– Valoración da Banda Municipal como parte do patrimonio

cultural e social da cidade.


Relacións co currículoAnimación á lectura. Educación musical.

Material didáctico– Carpeta de documentación para o profesorado.– Unidade didáctica A banda municipal de música. Colección

Coñecer, nº 4.– Unidade didáctica “A Historia do Soldado”.

Argumento de “Pedro e o Lobo”

Pedro érguese pola mañá e sae ao prado. Todo está en calma. Só seescoitan as eternas pelexas entre o parrulo e o páxaro ao que o gatoquere pillar.

Pedro defende sempre ao seu amigo o páxaro e advírteo do perigo.Logo aparece o avó de Pedro que o leva á casa porque o prado éperigoso. Ao pouco tempo aparece o lobo que, ao ver ao parruloperségueo, cólleo e cómeo. Pedro, que non lle ten medo ao lobo saeao patio da súa casa, salta o valo, de alí pasa a unha árbore parapedirlle ao seu amigo paxaro que distraia ao lobo. Mentres, Pedroprepara un lazo e colle ao lobo polo rabo.

Nese intre aparecen uns cazadores que andaban seguindo aspegadas do lobo, e dispóñense a darlle morte pero, Pedro dilles queiso de matar non está ben e que é mellor capturalo vivo e entregaloa un parque zoolóxico. Todos os protagonistas do conto –e todos osinstrumentos da orquestra– diríxense en comitiva ao zoolóxicomentres aínda se pode escoitar ao parrulo na barriga do lobo.

Música para os máis pequenos: contos musicados


❚ AS ARTES ❚

91

Argumento de “Peer Gynt”

Ata que chegou Ibsen, todos os heroes das obras de teatrodistinguíanse por ser valentes, fortes e intelixentes, por malgastartodo tipo de virtudes (honrados, íntegros, xustos e sinceros) e por ser,ademais, guapos e de bo tipo. Pois ben, o primeiro heroe que nonchegou a ser así en absoluto foi Peer Gynt.

Este estraño personaxe, astuto, bebedor, e charlatán, entrégase asaventuras máis arriscadas, non por valente, senón por inconsciente:se pasa por profeta é pola sarta de mentiras que solta, se chega a serconsiderado emperador é porque convence coa súa lingua viperinaaos tolos dun manicomio, si se fai millonario é porque engana áxente, se o segue algunha moza é porque a rapta, se retorna a súaterra san e salvo é porque o persegue a boa estrela.

A súa vida non é precisamente o que se entende como unha vidaheroica e virtuosa, é máis ben un auténtico fracaso.

ORGANIZA

Departamentos de Educación e Cultura.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: escolas infantís e centros de educación infantil eprimaria.Nivel: educación infantil e primaria.Forma de traballo: grupo.Número máximo de alumnos/as: 200.Duración: 1 hora.Lugar de realización: Teatro Principal e Auditorio de Galicia.Datas de realización: de outubro de 2008 a maio 2009.Horario: 10,30 h.Quen fai a actividade: Banda Municipal de Música de Santiago deCompostela, Grupo de Metais de Galicia, Banda Municipal de Músicade A Coruña, Real Filharmonía de Galicia e o Grupo de TeatroBerrobambán.

INSCRICIÓN



❚ AS ARTES ❚

92

OBXECTIVOS

● Aproximar aos escolares a música a través do conto

● Fomentar a sensibilidade e interese artístico e musical.

● Facilitar o coñecemento da Real Filharmonía de Galicia e, aomesmo tempo, un dos espazos máis emblemáticos da cidadecomo é o Auditorio de Galicia.

Tipos de actividade

Estrea do Concerto didáctico do Conto “O Castelo da Rocha Vella”,dirixida por Maximino Zumalave e interpretada pola Real Filharmoníade Galicia.



– A lingua escrita como medio de disfrute: o conto.● Referidos a procedementos:

– Coñecemento e uso de códigos a partir de sons e ritmos.Reprodución e lectura destes.

– Atención e comprensión da narración do conto.● Referidos a actitudes e valores:


– Interese pola interpretación de símbolos.– Valoración da Real Filharmonía como parte do patrimonio

cultural e social da cidade.


Relacións co currículoAnimación á lectura. Educación musical.

Material didáctico– Carpeta de documentación para o profesorado.– “O Castelo da Rocha Vella”, de Luciano García Alén e Uxía

Torres Blanco.

Argumento de “O Castelo da Rocha Vella”A historia desenvólvese no inicio dos camiños de peregrinación aSantiago de Compostela, onde confluían xentes de toda condición edos máis diversos lugares de orixe.

Daquela Santiago era unha vila pequena rodeada de murallas. Ocastelo da Rocha era o máis importante dos castelos do contorno.Entre outras dependencias, contaba cunha alta torre, que era aresidencia de descanso do arcebispo.

Tres son as personaxes que guían este conto musicado:

Federico e Manú cóntannos esta historia porque coñecen áperfección o Castelo da Rocha e a cantos viven; o corvo controladende arriba a paisaxe e a toupa cava galerías subterráneas…..

Oca, un canciño de pelo negro crecho e de cola arqueada, levapendurado do pescozo unha concha de vieira e guía aos peregrinospara entrar pola Porta Santa.

Un día pola mañá cedo, o Federico apousado no medio do adro daCatedral, grallaba entolecido porque faltaba o seu amigo Oca….

Estrea do Concerto Didáctico do ContoO Castelo da Rocha Vella


❚ AS ARTES ❚

93


❚ AS ARTES ❚

Ficha técnica do ConcertoTítulo do Conto: “O Castelo da Rocha Vella”Texto e ilustracións: Luciano García Alén e Uxía Torres BlancoAdaptación musical do conto: Amador Santos BartoloméDirector musical: Maximino ZumalaveInterpretación: Real Filharmonía de Galicia.

ORGANIZA


DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: centros de educación infantil e primaria.Lugar de realización: Auditorio de Galicia.Datas de realización: no mes de maio, arredor do Día Europeo daMúsica.Quen fai a actividade: Real Filharmonía de Galicia.

INSCRICIÓN


94

Neste curso, de acordo co Conservatorio Profesional de Música de Santiago, prevese o desenvolvemento dun programa de concertos para osescolares de Santiago, coa pretensión de difundir o traballo de diferentes grupos e solistas deste centro de ensino musical, así como favorecer ogusto pola música entre a poboación máis nova da cidade.

O calendario, unha vez concretado pola dirección do Conservatorio será distribuído nos centros de ensino e abrirase o correspondente prazo deinscrición para que de maneira rotatoria podan asistir a esta actividade.

Información

Departamento de Educación

Tfnos.: 981 554 400/401. Fax: 981 571 511

Correo electrónico: [email protected]

Conservatorio Profesional de Música de Santiago

Tfnos.: 981 519 845/557 325

Correo electrónico: [email protected]

Programa de Colaboración co ConservatorioProfesional de Música


❚ AS ARTES ❚

95

OBXECTIVOS

● Introducir aos participantes no coñecemento da nosa tradiciónmusical, dun xeito lúdico, participativo e ameno.

● Promover o uso educativo da música en relación codesenvolvemento sociocultural, político e económico.

● Estimular a capacidade de comprensión a través da música quenos identifica como colectivo.

Tipo de actividadeSesións teóricas nos centros escolares donde os músicos falaránsobre a morfoloxía e a sonoridade dos instrumentos, a súa utilizacióne evolución histórica, ritmos e a figura do gaiteiro, a figura dapandereiteira, os romances de cego, as cantareiras, o canto coral congaita e a construción dos instrumentos de música tradicional.Ademais interpretaranse diferentes pezas musicais exemplificadorasdos contidos expostos.

Relacións co currículoEducación musical e historia de Galicia.

Material didáctico– Unidade didáctica A evolución da música tradicional galega.

Colección Papeis de Educación, nº 17.– Caderno para o profesorado.

ORGANIZA


DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: centros de primaria e secundaria.Lugar de realización: nos propios centros escolares que o soliciten.Datas de realización: os mércores e venres de febreiro e marzo de2009.Horario das sesións (a escoller): ás 10 h e ás 12 h.Duración das sesións: 60 minutos.Quen fai a actividade: membros do grupo de música folk Caldalobae Felisa Segade, do grupo Leilia.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou correo electrónico.Período de inscrición: ata o 19 de decembro de 2008.Información: Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

Música Tradicional


❚ AS ARTES ❚

96

OBXECTIVOS

● Aproximar aos escolares á música a partir dun programa didácticolúdico e participativo adaptado ás idades dos destinatarios domesmo.

● Propiciar o descubrimento da linguaxe musical e achegarse ásposibilidades sonoras e expresivas dos diferentes instrumentos apartir de audicións en directo.

● Completar a formación musical dos escolares e propiciar ocontacto directo cos instrumentos da orquestra clásica.

Contidos do programa● Introdución: son e orixe dos instrumentos de corda pinzada e

fregada. Principios básicos dos intrumentos de corda. Construcióndun instrumento rudimentario. Exemplo de Violoncelo solo:Preludio da Suite nº 1 de Bach.

● Desenvolvemento histórico: aplicación do Violoncelo comointrumento de “basso continuo”. Exemplo de instrumento de vento(frauta) e de tecla (cémbalo). Época do Barroco. Exemplo musical:Sonata para frauta e basso continuo.

● Época Clásica e sonata Clásico-Romántica: cambio na aplicación dovioloncelo como instrumento solista. Exemplo de instrumento-piano.Exemplo Musical. 1º movemento da sonata de Beethoven ouSchubert. Explicación das partes dos instrumentos de cordamodernos e apertura dun violoncelo para mostrar o seu interior.

● Concerto Instrumental e a Orquestra Clásica: exemplo dosprincipais grupos de instrumentos: violíns, corda baixa, vento,explicación dos tres movementos do concerto como forma musicale interpretación dun concerto para violoncelo e orquestra.

● Aplicación do Violoncelo na Música de Cámara: exemplo deinstrumentos (violín, viola, contrabaixo, clarinete, trompa e fagot).Sobre o tema do septimino de Beethoven (Música de “Erase unavez o home”). Exemplo Musical: Menuetto de Septimino deBeethoven e explicación da forma menuetto.

Tipo de actividadeConcerto comentado de música a cargo do violonchelista e profesorda Real Filharmonía de Galicia, Plamen Velev.Este concerto realizarase nos propios centros escolares e incluirán apresentación de instrumentos de corda.

MetodoloxíaSesión didáctica-musical sobre a orixe dos instrumentos de cordapinzada e fregada, na que se realizarán explicacións teóricas,presentación de instrumentos, audición de obras e comentarios.

Relacións co currículoEducación musical e educación artística.

ORGANIZA


DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: centros de secundaria.Forma de traballo: grupo.Lugar de realización: nos propios centros escolares que o soliciten.Nº participantes máximo: 60 persoas.Datas de realización: a concretar.Día e horario das sesións: a determinar.Duración das sesións: 50 minutos.Quen fai a actividade: profesor da Real Filharmonía de Galicia,Plamen Velev.

INSCRICIÓN


Concertos didácticos de música clásica:O Violoncelo e compañía


❚ AS ARTES ❚

97

OBXECTIVOS

● Promocionar e difundir o traballo que se está a desenvolver noeido da danza.

● Favorecer e facilitar o achegamento da danza aos máis xóvenes.● Incorporar a danza ao contorno sociocultural do escolar, deixando

de ver á danza como un fenómeno estraño, illado da súaexperiencia cotiá e realizado en circunstancias excepcionais.

● Adquirir unha sensibilidade estética pola danza e a música.

Relacións co currículoEducación musical, expresión dramática, educación física.

TIPOS DE ACTIVIDADE

NADAL DE DANZA

Recepción de Nadal no concello Descrición da actividade: con motivo da recepción cidadá deNadal que celebra o Concello actuarán cunha breve coreografía ungrupo de nenos/as de Compostela coas súas mestras de danza. Hora: 20.45 h.Lugar: Casa do Concello e Praza do Obradoiro.Duración aproximada: 15 minutos.

Festival “Nadal de Danza”Descrición da actividade: festival de danza no que participaránalumnos/as de danza de centros de ensino de Santiago concoreografías ambientadas e inspiradas no Nadal.Data: a concretar.Hora: 18 h.

Lugar: Teatro Principal.Duración aproximada: 60 minutos.

NadalXogoDescrición da actividade: no acto de inauguración do programaeducativo e de lecer NadalXogo 2008, os alumnos/as de danzarepresentarán unha coreografía creada especialmente para as datasdo Nadal.Data: a concretar.Hora: a concretar.Lugar: Edificio Multiusos Fontes do Sar.

IV CERTAME DE DANZA INTERCENTROS

Obxectivos● Promocionar o traballo que se está a desenvolver no eido da

danza nos centros de ensino de Compostela.● Aproximar aos nenos/as e mozos/as a danza clásica, a

danza moderna e contemporánea.● Espertar a curiosidade e o pracer pola danza entre a

poboación infantil e xuvenil, potenciando deste xeito acreación de novos espectadores.

● Crear un espazo de encontro para os nenos/as e mozos/asque practican danza.

Descrición de actividade: representación de distintas coreografíaspor parte de alumnos/as de danza de centros de ensino deCompostela que desexen participar.A quen se dirixe: alumnos/as de educación infantil, primaria esecundaria.Data: a concretar.Lugar: Auditorio de Galicia.Duración: determinada polo número de centros participantes.

Programa de aproximación á danza:Compostela en danza

▼ PROGRAMA DE DANZA ▼


❚ AS ARTES ❚

98


❚ AS ARTES ❚

No 3º Certame de Danza Intercentros, celebrado o 8 de xuño de2008 no Auditorio de Galicia, desenvolveuse o seguinte programa:

Oréades. C. San Xosé de ClunyStop. C. PeleteiroCapricho español. C. San Xosé de ClunyVals do Quebranoces. CEIP Pío XIIGiselle I. C. San Xosé de ClunyGiselle II. C. San Xosé de ClunyO fantasma da ópera. CEIP López FerreiroRock. C. PeleteiroUmbrella. C. San Xosé de ClunyCuba. C. PeleteiroVals do Lago dos Cisnes. CEIP Pío XIINaceu unha estrela. CEIP López FerreiroClásico. C. San Xosé de ClunyContrapeso. C. PeleteiroCayuco. IES Xelmírez IA frauta máxica de Mozart. C. San Xosé de ClunyDesorientación. CEIP Pío XII

ORGANIZA

Departamento de Educación e colectivos de profesores/as dedanza.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: centros de educación infantil, primaria esecundaria.Forma de traballo: grupo.Datas de realización: ao longo do curso escolar.

INSCRICIÓN


99


❚ AS ARTES ❚

CONVOCATORIA DE PROGRAMAS DE APOIO Á CULTURA DIRIXIDOS A CONCELLOS PARA ACTIVIDADES EINVESTIMENTOS

A Deputación da Coruña conta cunha liña de subvencións para apoiar aos concellos na construción e mellora de infraestruturas, na dotación deequipamentos e nas programacións que se desenvolvan en materia de cultura, co obxecto de contribuír á mellora da súa xestión e organización.

Outro dos obxectivos prioritarios destas accións é a difusión e posta en valor de todas as manifestacións da cultura e identidade propia de Galicia,así como as destinadas a recuperar o rico patrimonio provincial: tradicional, histórico, musical, folclórico, arquitectónico, etnográfico, lingüístico, etc.

Ao abeiro da convocatoria publicada no BOP Nº 24, de 29 de xaneiro de 2008 o Departamento de Educación desenvolverá, durante o ano 2008as seguintes actuacións:

● Subvención para actividade xeral

Fondos destinados á implementación de programas para a conciliación familiar e laboral como as Escolas de Verán e a Escola Municipal de Inglés.

● Subvención para infraestrutura e equipamentoAdquisición de material audiovisual necesario para o desenvolvemento das actividades que organiza este servizo municipal.

● Subvención para a escola de músicaOs fondos foron destinados para as obras de reparación, mantemento e mellora da instalación e do equipamento da Escola Municipal de Música.

● Subvención para a contratación dun/ha animador/a cultural

ACTUACIÓNS DA REDE CULTURAL DA DEPUTACIÓN DA CORUÑA

O Concello de Santiago e a Deputación da Coruña asinaron no mes de maio de 2007 un convenio de colaboración para contribuír á difusión e ápromoción da música, o folclore, o teatro e demais manifestacións artísticas en Compostela.

Programa de colaboración coa Deputación da Coruña

100


❚ AS ARTES ❚

Obxectivos

● Fomentar a formación integral dos nenos e nenas mediante a asistencia a representacións teatrais e musicais de compañías profesionais e nonprofesionais.

● Fomentar a sensibilidade e o interese artístico e musical dos alumnos/as.

● Crear novos espectadores.

● Axudar aos mozos/as á descuberta das propias inquedanzas artísticas.

Tipos de actividade

Representacións teatrais e actuacións musicais.

Compañías participantes e actuacións

XXI Ciclo de Música para Intérpretes Profesionais: Resonet, Quintento de Vento Pentafonía, Chaplin con música en directo e Mamacabra.

Información: Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

101


❚ AS ARTES ❚

Dende o ano 1993 a Fundación “la Caixa” e o Concello de Santiago, a través do Departamento de Educación, veñen colaborando dun xeito establena aproximación á cidadanía de Compostela de diferentes exposicións e programas educativos.

Froito deste traballo conxunto son:

– O programa educativo “Vivir nas cidades históricas”.

– Exposicións como “A carpa da Ciencia”, “Ricard Terré”, “Os aromas de Al-Andalus”, “Vivi-las cidades históricas”, “Guerras Fratricidas”, “Aollada intuitiva” de Ellen Auerbach, “Europa foi camiño. A peregrinación a Santiago na Idade Media”, “Deseñadores para un mito. Homenaxea Toulouse-Lautrec” e “Culturas do mundo. Coleccións do Museo Nacional de Dinamarca” e a exposición “Mozos. Moito que dicir”.

– Concurso de iniciativas: mozos e mozas con valoresA Obra Social “la Caixa”, convocou a I Edición dos premios MOZOS. MOITO QUE DICIR, coa que se quería difundir e apoiar iniciativas decompromiso social levadas a cabo por grupos de adolescentes e de mozos e mozas de todo o territorio español.

Para este curso, a Fundación La Caixa está pendente de concretar diferentes propostas para a comunidade escolar de Compostela. Entre estaspropostas, estase a traballar na implementación en Santiago do programa “CiberCaixa. Quedamos ao saír de clase” que tén como obxectivocontribuír á conciliación da vida familiar e laboral, facilitando recursos e actividades lúdico-educativas e a incorporación das tecnoloxías dacomunicación e a información en centros que podan atender en horario extraescolar, aos menores con problemas de conciliación familiar e laboral.

InformaciónDepartamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

Programa de colaboración coa Fundación la Caixa

102


❚ AS ARTES ❚

Programa de colaboración coa Obra Social e Cultural de Ibercaja

O Departamento de Educación e a Obra Social e Cultural Ibercaja teñen acordado unha liña estable de colaboración para o desenvolvemento noscentros de ensino de Compostela de diferentes accións de promoción das artes. Nomeadamente ao longo do curso 2007-2008 desenvolveuse:

– Campaña de iniciación á ópera para escolares de educación primaria: CÁNTAME UN CUENTO.

– Programa de Títeres para escolares de educación primaria: ÉRASE UNA VEZ EN EL ESPACIO.

– Campaña de aproximación ao xénero operístico para escolares de educación secundaria: UN DÍA EN LA ÓPERA.

Para este curso, a Obra Social e Cultural Ibercaja está pendente de concretar diferentes propostas para a comunidade escolar de Compostela.Entre estas propostas, estase a traballar no ciclo de concertos Historia del Siglo XX a través del rock, e o espectáculo de luz negra CuandoSueñas, da compañía Caleidoscopio, nos meses de xaneiro e febreiro de 2009.

InformaciónDepartamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

103

PROGRAMA DE EDUCACIÓN AMBIENTAL 2.3.11

O Concello de Santiago desenvolve un programa de actividades que ten por obxecto lograr unha maior concienciación e participación naprevención e solución de problemas ambientais. De maneira coordinada, distintos departamentos municipais en colaboración con asociacións ecolectivos que traballan o medio, poñen en marcha accións de sensibilización cidadá en distintas áreas, como a recollida selectiva de residuos, ocoñecemento de novos espazos urbanos, a auga, a promoción do traballo de investigación nos centros de ensino, sesións informativas, entreoutros. Tamén se promove a educación ambiental a través de obradoiros, exposicións, itinerarios, visitas e a publicación de materiais didácticos.

104

OBXECTIVOS

● Promover a información e a sensibilidade da poboación sobre omedio da cidade.

● Coñecer e comprender a configuración da paisaxe.

● Asumir os dereitos e deberes como cidadáns no respecto aopatrimonio natural e cultural.

Tipo de actividadeItinerarios guiados por zonas de interese natural e patrimonial deSantiago e a súa comarca.

Os itinerarios previstos son:

a) Roteiros ecolóxicos próximos a Compostela:

Asociación para a Defensa Ecolóxica de Galiza (ADEGA)

– Roteiro polo río Aríns ou Sarela. Descuberta de muíños

– Roteiro por Arca-Cequeril: Cuntis-Estrada. Antropoloxía ehistoria no río Umia

– O ecosistema fluvial: roteiros polo Sar e o Tambre

– Granxa do xesto. Parque forestal do monte do Pedroso

– Parques da cidade (Alameda, Bonaval, Almáciga, Auditorio,E. Granell, entre outros)

– Valgada de Vite

Sociedade Galega de Historia Natural (SGHN)

– Roteiro Pedroso-Sarela

– Roteiro Brañas de Brins

– Viveiro Municipal

– Alameda-Campus Universitario

– Itinerario Sar-Aríns

– Itinerario Río Tambre

b) Roteiros ecolóxicos por lugares de interese de Galicia:

Asociación para a Defensa Ecolóxica de Galiza (ADEGA)

– As serras galegas: roteiro pola serra do Candán, serra doEixe, Courel e Ancares

– Ecosistema de praia: roteiros por Baldaio e Carnota

– O ecosistema do encoro de Cecebre

– A Ribeira Sacra: roteiro polo encoro de Belesar

– Roteiro polo río Xallas ata O Pindo

– Roteiro polo río Anllóns: de Verdes (Carballo) á Ría de Cormee Laxe

– Terra de Melide

Itinerarios por zonas de interese natural e patrimonial de Santiago e comarca


❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN AMBIENTAL ❚

No marco do Programa de Educación Ambiental que desenvolven os Departamentos de Educación e de Medio Ambiente do Concello de Santiago,en colaboración coa Sociedade Galega de Historia Natural (SGHN) e a Asociación para a Defensa Ecolóxica de Galiza (ADEGA), organízanse unhaserie de itinerarios guiados por zonas de interese natural de Santiago e comarca.

105

Sociedade Galega de Historia Natural (SGHN)

– Muros-Lagoa e Monte Louro

– Melide-Sobrado

– Carboeiro

– Itinerario Pontevea-Padrón

– A Lagoa de Sobrado

– A Illa de Arousa

MetodoloxíaOs itinerarios guiados contarán con monitores que axudarán aosgrupos a coñecer as características do medio. Para os itinerariosautoguiados facilitaranse materiais didácticos que axuden aodesenvolvemento da actividade.

Recursos didácticos● Colección Papeis de Educación:

Nº 1: O parque da Alameda un itinerario para o teu lecerNº 6: Zonas de interese natural de Santiago (I)Nº 8: Breve introducción á micoloxíaNº 10: Introducción á botánicaNº 11: Introducción á micoloxíaNº 15: Zonas de interese natural de Santiago (II)

● Colección Coñecer 1: O castiñeiro. Árbore adoptiva de Galicia.

● Fichas didácticas dos itinerarios, fichas de observación, mapas eoutros recursos.

Relacións co currículoEducación e sensibilización ambiental.

ORGANIZA

Departamento de Educación, en colaboración coa SociedadeGalega de Historia Natural e coa Asociación para a DefensaEcolóxica de Galiza.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: membros de asociacións e colectivos,profesorado, familias, entre outros, sen distinción de idade.Datas de realización: a concretar de acordo coas solicitudes.Número de prazas: 50 por grupo.Quen fai a actividade: monitores/as da SGHN e ADEGA.Materiais didácticos: folleto informativo sobre o itinerario a realizar,recollendo os factores naturais máis importantes (clima, hidrografía,relevo, vexetación, fauna) e os aspectos históricos e culturais máissobresaíntes.Prezo da actividade: depende do roteiro.Observacións: recoméndase levar comida e bebida para o xantar,calzado cómodo e instrumentos de observación como prismáticos,guía de campo, compás, etc.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou correo electrónico.Período de inscrición: curso escolar.Información: Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]



106

Roteiros verdes da Universidade de Santiago de Compostela (USC)

OBXECTIVOS

● Coñecer e valorar o patrimonio natural da nosa cidade.

● Desenvolver propostas de colaboración cos centros educativos domunicipio de Santiago e con aqueles outros colectivos preocupadospola conservación e mellora do noso patrimonio natural e pola postaen valor de hábitos e actitudes cidadáns que fagan da nosa cidadeun espazo de maior calidade para a vida cotiá.

● Coñecer e comprender a configuración da paisaxe.

Tipo de actividadeRoteiros guiados polo Campus Sur da Universidade de Santiago.Propóñense dous roteiros que poden ser percorridos por grupos condiferentes niveis de coñecemento. Propóñense dous itinerarios:

– O roteiro 1 abrangue unha área comprendida desde aentrada principal ao Campus Sur ata os Colexios Maiores.Iníciase o percorrido no encontro da Avenida da Coruña coaAvenida das Ciencias (punto 1) e remata tamén na Avenidada Coruña, no cruce coa Avenida das Burgas (punto 36). Noplano indícanse os puntos nos que se poden observarexemplares dalgunhas das especies consideradas de maiorinterese.

– O roteiro 2 comprende grande parte do Monte da Condesa eé máis amplo e diverso que o anterior. Neste itinerario, xuntocon especies exóticas hai representantes da flora autóctonagalega, coma os carballos e os érbedos. Así mesmo estáincluído o único exemplar de sequoia existente no Campus.Este recurso é tamén útil para aprender a recoñeceralgunhas das especies arbóreas e arbustivas de cultivofrecuente, coma pradairos, tileiros, tuias, etc.

MetodoloxíaOs itinerarios guiados contarán con monitores que axudarán aosgrupos a coñecer as características do medio. Para os itinerariosautoguiados facilitaranse materiais didácticos que axuden aodesenvolvemento da actividade.

Recursos didácticos

● VV.AA. (2006): Roteiros verdes da USC.

Relacións co currículoEducación e sensibilización ambiental.

ORGANIZA

Universidade de Santiago de Compostela (USC) en colaboraciónco Departamento de Educación.



Os xardíns que ten a USC na cidade de Santiago de Compostela desenvolven un importante papel como área de lecer, non somentes para acomunidade universitaria, senón para o público en xeral. Tamén, aínda que menos explotado, representan un recurso didáctico que pode seraproveitado en todos os niveis educativos.

107

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: profesorado de todos os niveis educativos,membros de asociacións, familias, entre outros.Datas de realización: a concretar de acordo coas solicitudes.Número de prazas: 80 prazas por grupo.Quen fai a actividade: persoal especializado da Universidade deSantiago de Compostela ou monitores/as.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou correo electrónico.Período de inscrición: curso escolarInformación: Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 40/01. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

108

Día da Árbore

OBXECTIVOS

● Desenvolver propostas de colaboración cos centros educativos domunicipio de Santiago e con aqueles outros colectivos preocupadospola conservación e mellora do noso patrimonio natural e pola postaen valor de hábitos e actitudes cidadáns que fagan da nosa cidadeun espazo de maior calidade para a vida cotiá.

● Proporcionar especies que poidan plantarse no contorno do centroescolar.

Tipos de actividade● Dotación de especies para que poidan plantarse no contorno do

centro escolar.● Plantación planificada nunha parcela do Concello de Santiago co

obxecto de mellorar o contorno natural elixido. Distribuiransefichas explicativas respecto das características e das especiesarbóreas que se van plantar.

● Con ocasión deste día, distribuirase un cartel explicativo sobre comoplantar unha árbore, unha edición que de maneira didáctica expón ospasos elementais do procedemento. Santiago conta cunhasuperficie, cada vez máis ampla, de espazos verdes a disposición dacidadanía e é moi importante que os nenos/as poidan, non só gozardestes espazos senón tamén aprender a respectalos e sentilos comopropios. Neste senso propiciaranse actividades de sensibilizaciónnaqueles parques máis próximos aos colexios e que o alumnado seconvirta en axente protector das especies plantadas.

MetodoloxíaOs nenos/as participan activamente nas actividades previstas.

Recursos didácticos● Colección Papeis de Educación

nº 1 : O parque da Alameda un itinerario para o teu lecernº 6 : Zonas de interese natural de Santiago (I)nº 8 : Breve introducción á micoloxía

nº 10 : Introducción á botánicanº 11 : Introducción á micoloxíanº 15 : Zonas de interese natural de Santiago (II)

● Colección Coñecer 1: O castiñeiro. Árbore adoptiva de Galicia

Relacións co currículoEducación ambiental.

ORGANIZA

Departamentos de Educación, Medio Ambiente e Servizo deParques e Xardíns.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: centros de educación infantil e primaria. Centrosde secundaria.Nivel: todos.Forma de traballo: grupo.Lugar de realización: nos centros escolares e nun espazo domunicipio pendente de concretar.Datas de realización: arredor do 21 de marzo de 2009.Quen fai a actividade: alumnos/as e profesorado dos centrosparticipantes e persoal do Servizo de Parques e Xardíns do Concellode Santiago.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou correo electrónico.Período de inscrición: ata 27 de febreiro de 2009.Información: Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]



109

OBXECTIVOS

● Promover a información, a concienciación e a sensibilización dapoboación sobre o medio.

● Potenciar o cambio de pautas de produción e consumo dentro dasociedade de cara a conseguir estilos de vida sostibles.

● Contribuír ao espírito de responsabilidade e solidariedade quegarante a conservación e mellora do medio.

● Fomentar a implicación dos axentes sociais, políticos eeconómicos no compromiso da súa contribución á mellora domedio dende os seus respectivos ámbitos de traballo.

● Desenvolver propostas de colaboración cos centros educativos domunicipio e con aqueles outros colectivos preocupados polaconservación e mellora do noso patrimonio natural e pola posta envalor de hábitos e actitudes cidadáns que fagan da nosa cidade unespazo de maior calidade para a nosa vida cotiá.

Tipos de actividade● Itinerarios ecolóxicos pola cidade.● Obradoiros e sesións informativas con temáticas como o coidado

dos animais de compañía; as enerxías renovables; a xardinería; aconstrución de xoguetes con material de refugallo; a auga docecomo recurso limitado; o ruído e a contaminación; reciclaxe depapel; a flora e a fauna urbanas, entre outras.

Recursos didácticos● Colección Papeis de Educación

nº 1 : O parque da Alameda un itinerario para o teu lecernº 6 : Zonas de interese natural de Santiago (I)nº 8 : Breve introducción á micoloxíanº 10 : Introducción á botánicanº 11 : Introducción á micoloxíanº 15 : Zonas de interese natural de Santiago (II)

● Colección Coñecer 1: O castiñeiro. Árbore adoptiva de Galicia● Fichas didácticas dos itinerarios● Fichas de observación● Mapas

Relacións co currículoEducación ambiental.

ORGANIZA

Departamentos de Educación e de Medio Ambiente e gruposecoloxistas.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: centros de educación infantil e primaria. Centrosde secundaria e adultos.Nivel: primaria e secundaria.Forma de traballo: grupo.Data de realización: arredor do 5 de xuño de 2009, coincidindo coDía Mundial do Medio Ambiente.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou correo electrónico.Período de inscrición: ata marzo de 2009.Observacións: o Departamento de Educación vos fará chegar unhacarta co programa detallado a todos os centros escolares. O númerode obradoiros a realizar dependerán da demanda dos mesmos.Información: Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

Día Mundial do Medio Ambiente



110

Programa de educación ambiental para a sostibilidade

OBXECTIVOS

● Promover a información e a sensibilidade da poboación escolarsobre os problemas ambientais, como o consumo esaxerado, adeteriorización do contorno e o das cidades, entre outros.

● Fomentar prácticas, comportamentos e actitudes ambientais entreos escolares.

● Desenvolver propostas de colaboración cos centros educativos domunicipio de Santiago e con aqueles outros colectivospreocupados pola conservación, mellora do noso patrimonio naturale pola posta en valor de hábitos e actitudes cidadáns que fagan danosa cidade un espazo de maior calidade para a vida cotiá.

● Potenciar o cambio de puntos de produción e consumo dentro dasociedade de cara a conseguir estilos de vida sostibles.

TIPO DE ACTIVIDADES

BLOQUES TEMÁTICOS

As actividades estrutúranse por bloques temáticos, contemplando encada bloque sesións informativas, obradoiros e itinerarios.

ContidosBloque temático I: Problemáticas do medio ambiente

– Sesións informativas: problemas ambientais globais; problemaslocais; posibles solucións e/ou alternativas; ¿que podes facer ti?

– Obradoiros: xogo de simulación (a autoestrada de Trasnoia);barómetro de valores.

– Visitas guiadas: ao vertedoiro, ao polígono industrial e polacidade.

Bloque temático II: Residuos– Sesións informativas: residuos, consumo e impacto ambiental; a

xestión do lixo en Galicia; a alternativa dos 3 Rs.– Obradoiros: reciclaxe manual de papel; xoguetes con material

de refugallo; obradoiro de compostaxe; coñecemento esustitución de produtos tóxicos.

– Visita guiada ao vertedoiro municipal.

Bloque temático III: Consumo responsable– Sesións informativas: necesidades básicas e consumo

superfluo; ecoetiquetado nos produtos; publicidade e consumo;ecoloxía na vida cotiá.

– Obradoiros: enquisa sobre o consumo; xogo cooperativo“quéresme lixo”; xogo de mesa sobre o consumo responsable eo medio ambiente.

– Visita crítica a un centro comercial.

Bloque temático IV: Biodiversidade– Sesións informativas: a biodiversidade e a súa problemática;

especies en perigo; beneficios sociais da conservación dabiodiversidade; animais domésticos en perigo.

– Obradoiros: recoñecemento de árbores; realización dun viveirode árbores autóctonas.

– Visitas guiadas: O Pedroso (coñecemento dun ecosistema demonte), valgada de Vite, os ríos Aríns ou Sarela (descubrindomuíños), a Granxa do Xesto e ao Refuxio de animais.

Bloque temático V: Cidades sustentables– Sesións informativas: a cidade como ecosistema; percepción

integral de diferentes aspectos da cidade; a vida na cidade; porunha cidade sostible.

– Visitas guiadas pola cidade e polos parques da cidade(Alameda, Bonaval,etc.).



111

Bloque temático VI: Cambio climático– Sesións informativas: ¿Que é o cambio climático?; ¿É o mesmo

que o burato da capa de ozono?; causas e consecuencias;solucións (dende Kioto á túa casa).

– Obradoiro: enquisa ¿Canto contribuímos cada un ao cambioclimático?.

– Saída: os coches e o cambio climático, ¿Investigamos?.

Bloque temático VII: Bosques e incendios forestais– Sesións informativas: a importancia dos bosques, incendios

forestais causas e consecuencias, bosques sustentables…– Obradoiros: realización dun viveiro no centro de ensino,

recuperación de refuxios para fauna en lugares afectados pololume ou nas súas proximidades, recreación e análise dun soloafectado polo lume.

– Roteiro por zonas afectadas polo lume e plantación de especiesautóctonas.

Bloque temático VIII: Saberes autóctonos– Sesións informativas: contos ao redor do lume; solucións a

problemas ambientais dende a aldea (a compostaxe, areutilización, a xestión da auga, entre outros aspectos).

– Obradoiros: recuperando cultura: plantas mediciñais doCamiño de Santiago; preguntas cara atrás ¿sabes cantosanos fai que existe o camión do lixo?, ¿sabes que facían antescos restos de comida?,…); as receitas da aboa “obradoiro deproductos lácteos”.

Bloque temático IX: Paz e seguridade humana– Sesións informativas: a paz non é ausencia de guerra; a crise

ecolóxica global (guerras entre humáns e guerra contra oplaneta); ¿por qué guerras? Recursos limitados, economía deguerra, cultura da violencia; facer as paces, dende o noso díaa día, entre humanos e co planeta.

– Obradoiro: vídeo-forum “A princesa Mononoke”.– Saída: dependente de posibles exposicións sobre guerras,

refuxiados, cooperación internacional, entre outros.

Datos técnicosDestinatarios: centros de educación primaria e secundaria deSantiago de Compostela.Nº de prazas: 25 alumnos/as (nos obradoiros e visitas), e flexible nocaso das sesións informativas.Datas de realización: ao longo do curso escolar 2008-2009.Horario: a acordar co centro de ensino.Lugar: centros escolares.Duración de cada actividade: 1 hora.Criterios de selección: por orde de solicitude. A elixir entre osbloques temáticos que máis lle interesen, dúas actividades.Quen fai a actividade: monitores/as de ADEGA.

PROGRAMA ESPECÍFICO SOBRE A AUGA

Contemplada como temática clave no Decenio da ONU, este anocontinúa o Proxecto ríos (www.proxectorios.org).

Obxectivos● Promocionar a importancia hidrolóxica da zona de Compostela.● Coñecer as fases e os tratamentos que se seguen na

transformación de auga e comprender as dificultades coas que seatopan neste proceso.

● Poñer en marcha o Proxecto Ríos.● Reflexionar sobre a necesidade de facer un uso racional da auga

e o papel que xoga a cidadanía.



112

Contidos● Sesións informativas:

– A auga como recurso ambiental e social.– A contaminación das augas: prevención e depuración.– A auga dende a túa casa e a túa escola.

● Obradoiros:– O corruncho da auga no centro escolar (elaboración de

depuradoras,…)– Xogo de simulación: construción dunha central hidroeléctrica,

escasez e contaminación da auga no Concello).– Ecoaudotoría da auga.

● Visitas didácticas:– Estación de Depuración de Augas Residuais (EDAR).– Estación de Tratamento de Auga Potable (ETAP).– Proxecto ríos.– Roteiro pola ribeira dun río.

Datos técnicosDestinatarios: centros escolares de Santiago de Compostela.Nº de prazas: 25 alumnos/as (obradoiros e visitas), e flexible no casodas sesións informativas.Datas de realización: ao longo do curso escolar 2008-2009.Lugar: centros escolares.Duración de cada actividade: 1 hora.Criterios de selección: por orde de solicitude. A elixir entre asactividades que máis lle interesen, dúas actividades.Quen fai a actividade: monitores/as de ADEGA.

OBRADOIRO DE COMPOSTAXE E HORTO ESCOLAR

Proxecto de aproveitamento da materia orgánica para convertelo encompost e que será aproveitado como fertilizante para abonar ecultivar hortalizas no horto escolar, dos centros que participen nesteproxecto. Inclúe charlas, construción do composteiro, preparación dohorto, sementeira e transplante de hortalizas e recolección dasmesmas.

Obxectivos● Fomentar prácticas, comportamentos e actitudes ambientais.● Descubrir e investigar os ciclos naturais e actitudes ambientais.● Achegar á realidade da problemática do lixo e ás posibles

solucións.

Fases do programa● Solicitude de participación e elección dos centros para realizar a

experiencia.● Presentación do programa: realización dunha charla e un

obradoiro sobre residuos, consumo e compostaxe.● Construción dun composteiro, tendo en conta a cantidade de

residuos que se producen no centro.● Seguimento do proceso de compostaxe: realizaranse visitas

periódicas (semanais) ao centro para comprobar que se está afacer ben o proceso de compostaxe e adoptar as medidasoportunas en caso de que se precise. Aos grupos que participenna experiencia se lles entregará un calendario para anotar candolle toca voltear, engadir estruturante,...Así mesmo, elaboraraseunha enquisa de seguimento que servirá de documentación para aelaboración da memoria e do diario do composteiro.

● Preparación do horto escolar: comezarase a preparar a horta,tendo en conta que será preciso dispoñer dun terreo mínimo de20-30 m2, de fácil acceso.



113

● Recolección e abonado do compost: unha parte empregarasepara abonar a horta e outra parte reservarase para que osescolares o leven para casa, o que contribuirá a divulgar aexperiencia nas familias.

● Sementeira e transplante das hortalizas: a mediados de marzo ouabril poderíase facer unha plantación de leitugas ou de rabanitos,que poderán ser mercado polos propios escolares no mercado.

● Recolección das hortalizas e 2ª recollida de compost, ao final docurso.

● Avaliación do proxecto.● Elaboración dunha memoria da actividade, tendo en conta que

elaborarase un diario de campo-anecdotario do programa,podendo propoñer que cada escolar elabore o seu.

Datos técnicosDestinatarios: centros de educación infantil e primaria de Santiagode Compostela.Nº de prazas: 25 alumnos/as (obradoiros e visitas), e flexible no casodas charlas-debate.Nivel: preferentemente, a partir do 3º ciclo de educación primaria.Datas de realización: ao longo do curso escolar 2008-2009.Lugar: centros escolares.Criterios de selección: por orde de solicitude.Quen fai a actividade: monitores/as de ADEGA.Criterios de selección: contar con comedor escolar ou dispoñerde residuos orgánicos, espazo para o horto e para ubicar ocomposteiro.

PROGRAMA DE EDUCACIÓN AMBIENTAL PARA AS ANPAS

As asociacións de nais e pais poderán solicitar un programa deeducación ambiental no que se recollan diversas actividades ouversar sobre unha temática específica, das propostas.

Datos técnicosDestinatarios: ANPAS de Santiago de Compostela.Datas de realización: ao longo do curso escolar 2008-2009.Lugar: a concretar coas ANPAS.Quen fai a actividade: monitores/as de ADEGA.

EXPOSICIÓN ITINERANTE 25 ANOS DE MEDIO AMBIENTECON XAQUÍN MARÍN

Coa exposición preténdese dar a coñecer ao público galego, nestecaso ás alumnas e alumnos dos centros de ensino de Compostela, ahistoria da problemática ambiental de Galicia así como a súaconcienciación sobre as distintas temáticas tratadas na exposición.

Características da exposiciónEstá composta por 19 paneis (70 cm. X 80 cm.) que tratan sobre asprincipais problemáticas do medio ambiente ao longo dos últimos 25anos, empregando como material gráfico obras de Xaquín Marínacompañadas de textos, fotos, gráficos e esquemas. A exposición éun percorrido polo tempo, de 1976 ao 2001, pola xeografía galega eas diferentes temáticas ambientais. O período escollido, correspondecoa aparición dos primeiros problemas ambientais e coasAsociacións de Protección do Medio Ambiente en Galicia, entre elasADEGA, así como o plantexamento das primeiras solucións a estesproblemas.



114

Material didácticoAcompaña á exposición un caderno de traballo, con actividades(investigacións, obradoiros,etc) sobre cada unha das temáticasexpostas que son industrias contaminantes, residuos, bosques,medio mariño, transporte, solo e o urbanismo, ética ambiental, edu-cación ambiental e consumo.

Datos técnicosDestinatarios: centros de educación secundaria de Compostela.Datas de realización: ao longo do curso escolar 2008-2009.Lugar: centros escolares.Tempo de estancia nos centros: 15 días, ampliable en función docalendario de solicitudes.Criterios de selección: por orde de solicitude.

ORGANIZA

Departamentos de Educación, Medio Ambiente e a Asociaciónpara a Defensa Ecolóxica de Galiza.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o imprenso correspondente. Enviarpor fax ou correo electrónico.Período de inscrición: curso escolar.Información: Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400/401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]



115

OBXECTIVOS

● Difundir o coñecemento do ciclo da auga e o papel que xogan aspersoas.

● Reflexionar sobre a necesidade de facer un uso racional da auga.

● Favorecer a reflexión sobre a contaminación e a importancia daauga como fonte de vida, nunha perspectiva de educaciónambiental.

● Comprender as fases e os tratamentos que se seguen natransformación da auga.

Tipos de actividade● Visita comentada ás instalacións exteriores e interiores da

Estación de Tratamento de Auga Potable (ETAP).

● Visita comentada ás instalacións exteriores e interiores daEstación Depuradora de Augas Residuais (EDAR).

Relacións co currículoEducación ambiental

ORGANIZA

Departamentos de Educación e Medio Ambiente.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: alumnos/as de secundaria.Forma de traballo: grupo.Nivel: secundaria.Forma de traballo: grupo.Lugar de realización: Estación Depuradora de Augas Residuais daSilvouta (a Silvouta-Villestro) e Estación de Tratamento de AugaPotable de Meixonfrío (Marzo de Abaixo, s/n, Santa María de Grixoa).Quen fai a actividade: monitores/as do Departamento de Educacióne de colectivos ecoloxistas.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou correo electrónico.Período de inscrición: ata marzo de 2009Información: Departamento de EducaciónTfno: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

O tratamento da auga: Estación Depuradora de Augas Residuais e Estación de Tratamento da Auga Potable



A importancia do uso controlado da auga lévanos a propoñer actividades que propicien a toma de conciencia da importancia do uso sostible, daxestión e da protección da auga doce, contribuíndo así a formar cidadáns responsables.

116

As diferentes propostas que se desenvolven cada ano pretenden promocionar a lectura como un dos elementos básicos na formación integral decalquera persoa en aspectos como a información, a comunicación e o ocio.

Aínda que unha parte importante das actividades realízanse no ámbito escolar, non queremos deixar de lado o importante papel que cumple afamilia no proceso do hábito lector, polo que se insiste en propiciar lugares de encontro ao redor do libro, para animar á súa participación.

Polo tanto, abrir a porta ao pracer de ler dos nenos e nenas é misión de moitos, entre eles o profesorado, as nais e pais, pero tamén das bibliotecas,librerías, imprentas e do concello. Se a escola lle proporciona o poder de ler, é lóxico que dende a cidade se lle proporcione tamén os instrumentosque permitan exercitar e manter ese poder.

PROMOCIÓN DO LIBRO E ANIMACIÓN Á LECTURA 2.3.12

117

OBXECTIVOS

● Achegar á lectura aos nenos e nenas.

● Favorecer a reflexión sobre valores e actitudes fundamentais(solidariedade, ecoloxía, consumo, saúde, coeducación,…), apartir dos contos.

● Crear un clima agradable e motivador que favoreza a escoita e opoder da palabra como elemento evocador.

● Estimar as producións literarias e plásticas como ben cultural ecomo acto de comunicación.

● Desenvolver unha conciencia crítica e selectiva en relación coaslecturas.

● Adquirir unha sensibilidade estética, tanto no plano literario comoplástico valorando o traballo de ilustración e o deseño dos libros.

TIPO DE ACTIVIDADES

SESIÓNS DE CONTACONTOS E VISITAS GUIADAS Á EXPOSICIÓN

Obxectivo: achegar ao alumnado á lectura a través dos contos.

Contidos: visita á exposición da editorial Kalandraka, coa presenciados contacontos.

Destinatarios/as: escolares de Educación Infantil (2º ciclo) eEducación Primaria (1º ciclo).

Duración: 1 hora.

Lugar de realización: Galería Sargadelos.

TALLER DE ILUSTRACIÓN

Obxectivo: achegar aos máis cativos o proceso de creación dun libroilustrado e valorar as producións literarias e plásticas como ben cul-tural e acto de comunicación.

Contidos:– Breve aproximación teórica á arte de ilustrar– Sesión práctica: coñecer un libro ilustrado, inventar novas histo-

rias debuxando, manipulando e xogandoDuración: 1 hora.

Destinatarios/as: escolares do 2º ciclo de Educación Primaria.


TALLER DE BANDA DESEÑADA

Obxectivo: aproximar aos escolares ao proceso de creación duncómic.

Contidos:– Breve aproximación teórica á arte do cómic.– Sesión práctica: coñecer un cómic, inventar e deseñar novas

historias, manipulando e xogando.

Duración: 1 hora.

Destinatarios/as: escolares do 3º ciclo de Educación Primaria.


IX Campaña de Animación á Lectura: exposicións, sesións de contacontos e obradoiros


❚ PROMOCIÓN DO LIBRO E ANIMACIÓN Á LECTURA ❚

118

SESIÓNS INFORMATIVAS PARA FAMILIAS“Animar a ler na casa”.

Obxectivo: dotar da información necesaria aos adultos/as queconvivan con nenos/as para practicar a animación á lectura nocontorno familiar.

Contidos:– A tradición oral. Cantar e contar– Os primeiros libros– A imaxe e as texturas– Os contos populares e tradicionais– Os contos de creación e a súa interrelación coa escola– Coloquio e mostra de materiais

Duración: 1 hora e media.

Destinatarios/as: pais, nais e persoas interesadas.

Lugar de realización: Galería Sargadelos e nas Escolas InfantísMunicipais de Conxo e das Fontiñas.

SESIÓNS INFORMATIVAS PARA O PROFESORADO E EDUCADORES

“Animar a ler dende a diversidade”.

Obxectivo: dar a coñecer estratexias de animación lectora,recomendacións bibliográficas e outros recursos en prol daanimación á lectura.

Contidos:– A tradición oral. Cantar e contar– A orixe dos contos– Tipoloxía dos contos– A arte de contar contos– Bibliografía e proxectos de animación á lectura

Duración: 1 hora e media.

Destinatarios/as: profesorado, educadores e profesionais interesa-dos na temática.

Lugar de realización: Galería Sargadelos e nas Escolas InfantísMunicipais de Conxo e das Fontiñas.

ACTIVIDADES NAS ESCOLA INFANTÍS MUNICIPAIS

Obradoiro de plástica creativa

Obxectivo: achegar o albúm ilustrado ás Escolas Infantís Municipais.

Contidos: encontros cos ilustradores e obradoiros de plástica.

Destinatarios/as: alumnos/as das Escolas Infantís Municipais deConxo e das Fontiñas.

Lugar de realización: nas Escolas Infantís Municipais de Conxo edas Fontiñas.

ACTIVIDADE DE CLAUSURA CONTOS PARA TODOS E TODAS

Con sesión de contacontos, encontro cos ilustradores e outras activi-dades nas que poden participar a cidadanía en xeral.

Destinatarios/as: pais, nais, nenos/as e persoas interesadas.


OUTRAS ACTIVIDADES

Actividades nas librerías



119



Obxectivos:● Favorecer o encontro dos creadores con nenos e nenas, as fami-

lias o profesorado e os monitores interesados en coñecer o proce-so de creación do libro.

● Achegar á comunidade escolar e a cidadanía en xeral ao mundodo libro e da lectura, mediante visitas organizadas ás librerías.

Destinatarios/as: pais, nais, profesorado e persoas interesadas.

Lugar de realización: nas librerías da cidade.

MetodoloxíaPresentación especial para o profesorado da Campaña, na que sedará a coñecer o contido das actividades didácticas, orientaciónspara as actividades previas de motivación do alumnado e para un tra-ballo posterior na aula.

Relacións co currículoAnimación á lectura. Lingua galega.

ORGANIZA

Departamento de Educación, Kalandraka Editora e a GaleríaSargadelos.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: centros de educación infantil, primaria e familias.Datas de realización: marzo e abril de 2009.Lugar de realización: Galería Sargadelos (Rúa Nova, 16).Quen fai a actividade: Kalandraka Editora.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou correo electrónico.Período de inscrición: ata febreiro de 2009.Información: Departamento de EducaciónTfno: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

120



Libros de 0-3 anos

RUBIÓ, A.;VILLÁN, Ó. Lúa. Kalandraka

RUBIÓ, A.;VILLÁN, Ó. Crocodilo. Kalandraka

BUDD, Nadia. Un, dous, tres, que ves?. Factoría K de Libros

VV.AA. O osiño Boris descobre palabras. Rula Edicións

JONES, Lara. Me gusta mi orinal. Editorial Molino

JONES, Lara. Buenas noches, Lupe Ediciones SM

INKPEN, Mick. ¿Dónde está el osito de Kiper?. Timun Mas

COUSINS, Lucy. Miaisy´s favourite clothes. Ediciones Serres

COUSINS, Lucy. Juega con Miaisy. Ediciones Serres

COUSINS, Lucy. ¿Dónde vive Miaisy.. Ediciones Serres

MCKEE, David. El nuevo amigo de Elmer. Beascona

MCKEE, David. As cores de Elmer. Edicións Xerais

MCKEE, David. Elmer e o tempo. Edicións Xerais

MCKEE, David. El chapuzón de Elmer. Fondo de CulturaEconómica

FIGUEROLA, Mercedes. Don Melitón tenía tres gastos. Edelvives

GOMI, Taro. Hay un ratón en la casa. . Fondo de Cultura Económica

VAN GENECHTEN, Guido. ¿Un gato? Edelvives

OXENBURY, Helen. Aprendiendo. Editorial Juventud

OXENBURY, Helen. Animales. Editorial Juventud

VV.AA. Gato-Libro de tea. Les Lilliputiens

VV.AA. Barco-Libro de tea. Les Lilliputiens

Libros –Xogo

COUSÍN, Lucy. ¡Feliz navidad, Maisy!. Ediciones Serres

MOERBEEK, Kees. Old MacDonald. Child´s Play

MCKEE, David. The Elmer pop-up book. Walker Books

AHLBERG,Janet&Allan. El cartero simpático o unas cartas espe-ciales. Ed. Destino

Álbum ilustrado de 3 a 6 anos

Tema: a morte e a enfermidade

RAMÓN, elisa. Non é fácil, pequeño esquío. Kalandraka

TORO, Grassa. Una casa para el abuelo. Ilustrado por Isidro Ferrer.Sins Entido

FOX, Mem. Guillermo Jorge Manuel José. Ediciones Ekaré

DE PAOLA, Tomie. Un pasito…y otro pasito. Ediciones Ekaré

DE PAOLA, Tomie. Abuela de arriba y abuela de abajo. S.M

Tema: os acontecementos cotiáns

JERAM, Anita. Inés del revés. Kókinos

CARBALLEIRA, Paula. Mateo. Kalandraka

YEE, Patrick. Conejito va de compra. Ediciones Beascoa

SLEGERS, Liesbet. Iago no hospital. Edelvives

MOSS, Miriam. Pica, rasca. Ediciones Serres

Tema: Familias

SANMIGUEL MARTOS, Julia. O monstruo de Ricardo. Kalandraka

BAUER, lutta. Madrechillona. Lóguez

MCBRATNEY, Sam. Adivina cuánto te quiero. Editorial Kókinos

MCKEE, David. Not now, Bernard. Andersen Press

VAN GENECHTEN, Guido. ¡Porque te quiero tanto!. Edelvives

Tema: medos

KESELMAN, Gabriela. De verdad que no podía. Editorial Kónicos

BROWNE, Anthony. Sacapenas. Kalandraka

ROSEN, Michael. Vamos a cazar un oso. Ediciones Ekaré

RECOMENDACIÓNS BIBLIOGRÁFICAS EDITADAS CON MOTIVO DA CAMPAÑA MUNICIPALDE ANIMACIÓN A LA LECTURA

121

ROSS, Tony. Quero o meu penico. Martíns Fontes. Brasil

JOLY, Fanny. ¿Quen lle ten medo á bruxa?. Edicións Xerais

Álbum ilustrado para máis de 7 anos

LETHANN, TÄI-Marc. Babaiga. Ilustrado por Rebeca Dautremer.Edelvives

NOGUÉS, Jean-Cöme. El genio del jazmín. Ilustrado por MarionLesege. Edelvives

LECHERMEIER, Philippe. Princesas olvidadas o desconocidas.Ilustrado por Rebecca Dautremer. Edelvives

BATTUT, Eric. Los niños no quieren guerra. Editorial Juventud

VANDER ZEE, Ruth. A historia de Erika. Ilustrado por RobertoInoccenti. Kalandraka

SHELDON, Dyan. El canto de las ballenas. Editorial Kókinos

INNOCENTI, Roberto. Rosa Blanca. Lóguez

Outros libros para máis de 8 anos

COLLODI, Carl; INNOCENTI, Roberto. As aventuras de Pinocho.Kalandraka

WÖLFEL, Ursula. 27.Historias para tomar a sopa. Kalandraka

ALONSO, Fernando. El hombrecillo de papel. Susaeta

VV.AA. Contos maravillosos. Ilustrado por Teresa Novoa.EdiciónsXerais

GÓMEZ DE LA SERNA, Ramón. 100 greguerías. Ilustrado por CésarFernández. Media Vaca

BELLI, Gioconda. El taller de las mariposas. Barbara Fiore

TELLEGEN, Toon. Cartas de la ardilla, de la hormiga, del elefan-te, del oso,… Destino

Libros para adultos (profesorado, educadores, pais e nais..)

Tema: obradoiros de escrita creativa

RODARI, G. Gramática da fantasía. Kalandraka

PORTILLO, José Antonio. Artefactes. Kalandraka

MORENO, Victor. Leer con los cinco sentidos. Pamiela

MORENO, Victor. El juego poético en la escuela. Pamiela

Tema: Tradición oral

CENTRO DE PROFESORES Y RECURSOS DE ALCOBENDAS: Elcuerpo ritmado. El cuerpo del poema. Madrid; Ayuntamiento deAlcobendas

BOULLOSA, Palmira G. Arrolos. Galaxia

SÁNCHEZ, Gloria. Adiviñas. Editorial Everes

PEREGRÍN, Ana. La aventura de oír: cuentos y memorias de latradición oral. Editorial Cincel

Tema: Teoría

PENNAC, Daniel. Como unha novela. Edicións Xerais

ORENSTEIN, Catherine. Capericita al desnudo. Editorial Crítica

CIRLOT, Juan Eduardo. Diccionario de símbolos. Editorial Labor

PROPP, Vladimir. Morfología del cuento. Editorial Fundamentos

Tema: Contar contos

BRYANT, Sara C. El arte de contar cuentos

FORTÚN, Elena. Pués Señor… Cómo debe contarse un cuento ycuentos para se contados. Editorial Olañeta



122



OBXECTIVOS

● Recoñecer, promover, premiar e difundir publicamente aquelasobras que se podan incluír na categoría de álbums ilustrados e quepola súa calidade poidan contribuír á promoción do álbum ilustra-do e a animación á lectura.

● Favorecer a innovación e a calidade na produción literaria.

BASES DO CONCURSO

O Departamento de Educación do Concello de Santiago deCompostela, en colaboración coa editorial Kalandraka, e no marco dasúa IX Campaña de Animación á Lectura convocan o II PremioInternacional “Compostela” para Álbums Ilustrados, coas seguintesbases:

1. Poderán optar ao II Premio Internacional "Compostela" paraÁlbums Ilustrados todas as obras que se poidan incluír na cate-goría de álbum ilustrado: un libro no que o relato se conta a tra-vés de imaxes e textos, de tal maneira que ambos os dous secomplementen.

2. As obras poderán ser presentadas en calquera das linguas ofi-ciais da península Ibérica e deberán ser orixinais e inéditas. Nonse admitirán aquelas que sexan adaptación doutros orixinais,nin as obras que fosen premiadas ou mencionadas noutros con-cursos.

3. Poderán participar unha ou varias persoas, autores/as de texto eilustración, de calquera nacionalidade. Queda excluído o persoalda editorial Kalandraka.

4. Os proxectos poderán presentarse en calquera tamaño, técnicae formato, pero a extensión non deberá superar as 40 páxinasinteriores (sen contar gardas nin cubertas).

5. Os autores que opten ao premio deberán presentar: – Cinco copias do texto. – Tres ilustracións orixinais e cinco fotocopias en cor de cada

unha delas.– Unha maqueta de todo o proxecto. O proxecto ten que pre-

sentarse impreso e incluir: o texto, as tres ilustracións orixi-nais e o resto das ilustracións bosquexadas.

6. Nas obras non constará en ningún momento o nome dos auto-res/as, senón un lema ou pseudónimo. Os datos persoais dosparticipantes achegaranse nun sobre pechado, que no seu exte-rior indique o título da obra e o lema ou pseudónimo, e no seuinterior o nome ou nomes completos, enderezo, teléfono de con-tacto, enderezo electrónico. Dentro do sobre tamén se incluiránunha fotocopia do DNI ou pasaporte así como unha breve recen-sión biográfica.

7. Os traballos serán remitidos ou entregados no Rexistro Xeral doConcello de Santiago de Compostela (Rúa do PresidenteSalvador Allende núm. 4, 15705 Santiago de Compostela - ACoruña - España). No sobre especificarase “II PremioInternacional Compostela de Álbum Ilustrado”. Nos sobres quese entreguen a través de axencias de transportes non debenaparecer os nomes dos autores.

8. O prazo de presentación de orixinais ábrese coa publicación des-tas bases e remata o 31 de xaneiro de 2009. O selo postal nondebe ser posterior a data do último día de entrega. A decisión doxurado farase pública o 2 de abril de 2009, coincidindo co Día

II Premio Internacional Compostela para ÁlbumsIlustrados

123



Internacional do Libro Infantil e Xuvenil, no transcurso da IXCampaña de Animación á Lectura que organiza o Concello deSantiago.

9. O xurado estará composto por persoas de recoñecido prestixio naárea da literatura e ilustración infantil. Actuará de secretaria unhapersoa que designen as entidades organizadoras. O premio pode-rá declararse deserto e a decisión do xurado será inapelable.

10. Establécese un único premio, dotado de 12.000 €, en conceptode adianto polos dereitos de autor. O importe do premio non sefará efectivo ata que o/os autor/es entreguen a obra rematadapara a súa publicación. A obra premiada publicarase en todas aslinguas oficiais peninsulares (galego, catalán, éuscaro, casteláne portugués) pola editorial Kalandraka no mes de decembro doano 2009 que, para tal efecto, asinará os respectivos contratosde edición. Así mesmo, a editorial terá prioridade de publicacióndaqueles traballos que teñan recibido mención especial do xura-do. Este dereito terá vixencia durante un ano, despois do cal o/osautor/es poderán dispoñer libremente das súas obras.

11. O/os autores comprométense a entregar a obra rematada antesdo 1 de setembro do 2009. O ilustrador/a, ademais, compromé-tese a realizar o resto das ilustracións da obra coa mesma técni-ca e coa mesma calidade que as presentadas ao concurso.

12. Os orixinais non seleccionados seranlles devoltos aos autoresque así o soliciten, despois de se producir a decisión. Os orixi-nais serán devoltos ao enderezo que figure no sobre pechado.Transcorrido un mes despois do fallo do xurado, os orixinais nonreclamados serán destruídos.

13. Se nestas bases quedase algunha cuestión sen precisar, corres-ponderalle ao xurado establecer a dita cuestión e, se non o fixera,á organización do certame. A participación neste certame implica ocoñecemento e a aceptación íntegra das presentes bases.

Na primeira edición (curso 2002-2003) o primeiro premio foi opresentado por María Natalia Colombo, de Bos Aires (Arxentina), cotítulo “Cerca”.

Este traballo foi considerado polo xurado como un “modelo de álbumilustrado”. “Cerca” é unha fábula sobre a incomunicacion, unhareflexión poética e profunda sobre as relacións interpersoais e o

individualismo, sobre os desexos e as emocións. Dende o punto devista literario destaca pola súa sinxeleza narrativa e a engranaxeinterna do relato, que plasma o paralelismo entre as accións dosprotagonistas: un pato e un coello que viven pechados na súasoidade; nese sentido, a obra invita ao lector a non darlles as costasaos demais “privándose da posibilidade de compartir os momentosmáis simples e felices da vida”.

O xurado apreciou a valía dun grupo de traballos que, á marxe doálbum gañador, tamén mereceron unha consideración especial. Así,calificaron como obra finalista do certame o proxecto elaborado poloautor asturiano Javier Sobrino, xunto coa ilustradora arxentina -afincada en Barcelona- Rebeca Luciani.

Así mesmo o Xurado decidiu conceder as seguintes mencións:

A José António Gomes (escritor) e a Gémeo Luis (ilustrador), de Porto(Portugal) polo seu traballo “Trocar as voltas ao tempo”.

A Isabel Minhós Martíns (escritora) e a Yara Kono (ilustradora) dePortugal, polo seu traballo “Ovelhina dá-me lá”.

A Nicolás Arispe, de Bos Aires (Arxentina) polo seu traballo “Lavisita”.

Xurado do I Premio Internacional Compostela de Albums Ilustrados

– Presidente: Excmo. Sr. D. Xosé A. Sánchez Bugallo, Alcalde doconcello de Santiago de Compostela e por Delegación, aConcelleira de Educación, Sra. Guadalupe Rodríguez Silva.

– Sr. Fernando Krahn Parada (Artista plástico)

– Sr. Miguel Calatayud Cerdán (Artista plástico)

– Sr. Óscar Villán Seoane (Ilustrador)

– Sr. Marc Taeger (Deseñador)

– Sr. Xabier P. Docampo (Escritor)

– Representante do Concello de Santiago de Compostela: Xosé M.Rodríguez-Abella Gómez (Xefe do Departamento de Educación eMocidade)

– Representante de Kalandraka Editora: Manuela Rodríguez

– Secretaría Técnica: Beatriz Varela Morales (Técnica de EducaciónConcello de Santiago de Compostela)

124



OBXECTIVOS

● Coñecer as características e o material literario adecuado paracada idade.

● Descubrir novas estratéxias para animar a ler de cero a dez anos.● Iniciarse na arte de contar contos, como fonte inesgotable de

posibilidades para animar a ler.● Analizar distintos proxectos de animación á lectura que se están a

desenvolver en bibliotecas, librerías, colexios e concellos.

Contidos

– Módulo 1: A tradición oral

– Módulo 2: De donde veñen os contos? A orixe dos contos

– Módulo 3: Os grandes recompiladores de contos

– Módulo 4: Tipoloxía dos contos: contos de costumes, contos deanimais e contos marabillosos

– Módulo 5: A arte de contar contos: a memoria, a voz, as mans,o rostro, o espazo e outros elementos

– Módulo 6: Contos de cero a once anos. Características literariaspropias de cada idade

– Módulo 7: Bibliografía e proxectos de animación á lectura

Recursos didácticosA todos os asistentes se lles fará entrega dunha carpeta condocumentación na que se recollen os contidos presentados en cadamódulo e outros materiais de interese.

ORGANIZA

Departamento de Educación do Concello de Santiago,Consellería de Educación e Ordenación Universitaria eKalandraka Editora.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: a todo o profesorado, educadores, monitores,bibliotecarios e todas aquelas persoas interesadas en impulsar asbibliotecas de centros.Número de prazas: como máximo 30.Lugar de realización: na Escola Infantil Municipal das Fontiñas.Criterios de selección: por orde de inscrición.Datas de realización: decembro de 2008.Duración dos cursos: 16 horas.Horario: de 10 a 14 h e de 16 a 20 h.

INSCRICIÓN


Curso de formación na promoción e animación álectura: Cantos contos contas ti?

125

OBXECTIVOS

● Ofrecer un espazo de encontro cos libros e cos creadores/as.● Propiciar actividades de animación á lectura.● Dar a coñecer o mundo da produción editorial.

Tipos de actividadeNa presentación de NadalXogo 2008 darase a coñecer a programaciónconcreta desta VIII edición onde se recollen propostas como:

● Exposicións bibliográficas:– Selección de libros coa temática deste Salón– Selección de novidades– Libros dos autores e ilustradores presentes no Salón– Libros premiados– Clásicos da literatura infantil galega– A biblioteca ideal

● Visitas guiadas: á exposición, bibliotecas e librerías● Encontros con autores, ilustradores, entre outros● Sesións de contacontos● Sesións de maxia● Sesións de cine● Talleres: de vídeo de animación en plastilina, cómic, poesía,

encadernación e restauración de libros, plástica, entre outros.● Representacións teatrais● Rincón de lectura● Actuacións musicais

● O rincón das familias● Bebeteca: un espazo para descubrir os contos e os libros dende

as primeiras idades

Relacións co currículoAnimación á lectura. Lingua e literatura galegas. Lecer e tempo libre.

ORGANIZA

Concello de Santiago de Compostela, Asociación Galega doLibro Infantil e Xuvenil (GALIX), a Organización Española para oLibro Infantil e Xuvenil (OEPLI), a Asociación de Editores e aConsellería de Cultura e Deporte (D.X. de Creación e DifusiónCultural).

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: público en xeral.Lugar de realización: Estadio Multiusos Fontes do Sar.Datas de realización: decembro de 2008 e xaneiro de 2009.Horario: de 17 a 21 horas.Prezo da actividade: Incluído na entrada de NadalXogo.Quen fai a actividade: grupos de teatro, contacontos, músicos,ilustradores, libreiros, editoriais etc.Información: Departamento de EducaciónTfnos: 981 554 400 / 554 401.

VIII Salón do Libro Infantil e Xuvenil



Este Salón ten como obxectivo principal achegar á lectura a un espazo que permita o encontro cos nenos/as e as familias. Pero ademais pretendeintegrar a lectura nunha proposta máis ampla de actividades culturais e de ocio, ofrecendo un espazo para achegarse ao libro dende a súa relacióncon outros medios: ilustracións orixinais, relato oral, imaxes, talleres, entre outros.

126

XIV Concurso Literario Ánxel Casal

OBXECTIVOS

● Coñecer e valorar a aportación deste insigne galeguista á culturagalega mediante esta actividade de promoción da lingua galega noconstante e necesario proceso de normalización lingüística.

● Promocionar aos mozos e mozas creadores.● Potenciar o cultivo de tres xéneros literarios: o teatro, o conto e a

poesía.

Tipo de actividadeRealización de obras literarias nas modalidades de poesía, teatro econto en lingua galega. A temática é libre e o idioma será o galego.

Relacións co currículoLingua e literatura galegas.

ORGANIZA


DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: mozos e mozas de ensino secundario a partir dos14 anos de toda Galicia.Forma de traballo: individual.Modalidades: teatro, poesía e conto.Presentación das Bases: mes de outubro de 2008Prazo de admisión dos traballos: 17 de abril de 2009.Dotación dos premios: 1º premio 1000 €, 2º premio 700 € en cadamodalidade.Veredicto do xurado: mes de maio de 2009.

ENTREGA DE TRABALLOS

Lugar: Rexistro Xeral do Concello de Santiago de Compostela ou porCorreo Certificado.Información: Departamento de EducaciónTfnos: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]



Este concurso literario creouse no ano 96 atendendo á proposta expresada polo IES Arcebispo Xelmírez I de Santiago, con motivo da celebracióndo 150º Aniversario da súa fundación e coa vontade de que a organización do premio tivera un carácter itinerante, compartido entre o Concello deSantiago e cada un dos centros de educación secundaria da cidade.

A denominación de “Ánxel Casal” para este certame literario, inscríbese nos actos de homenaxe realizados no ano 1995 a este insignegaleguista. Ánxel Casal, fundador das Irmandades da Fala, pedagogo como redactor das “Bases das Escolas de Insiño Galego”, coeditor da“colección Lar”, impresor de A Nosa Terra, da revista Nós e editor de tantas outras publicacións en galego que fixeron rexurdir o noso sercultural. Foi tamén un galeguista preocupado polo benestar e o progreso de Galicia, Alcalde da cidade de Santiago de Compostela evicepresidente da Deputación da Coruña, destacando a súa preocupación polos temas sociais e pola lingua e a cultura galega.

As modalidades deste concurso literario son a poesía, o conto e, dende o ano 2001, atendendo á petición de Roberto Vidal Bolaño instituiuse amodalidade de teatro. Na mesma liña, dende o falecemento deste destacado creador teatral, os diferentes xurados teñen proposto a instauracióndun premio que leve o seu nome, proposta ésta na que se traballa para a súa concreción.

127

I. Convócase a XIV Edición do Concurso Literario “ÁnxelCasal”. O Concello de Santiago, atendendo á propostaexpresada polo IES Arcebispo Xelmírez I con motivo dacelebración do 150º Aniversario da súa fundación, creou noano 1996 o Concurso Literario Ánxel Casal, nas modalidadesde poesía, teatro e conto.

II. A denominación de “Ánxel Casal” para este certame literarioprovén do recoñecemento a este insigne galeguista, que foitamén alcalde da cidade de Santiago. Esta iniciativa quereexpresar o desexo de que os estudiantes coñezan e valoren asúa achega á cultura galega e quere ser unha actividade depromoción da lingua galega no constante e necesario procesode normalización lingüística.

III. O Concello de Santiago convoca este premio e comparte asúa organización cada ano cun centro de ensino secundarioda cidade, atendendo a un desexo de itinerancia nacoorganización do mesmo.

IV. Poderán concorrer a este concurso literario, alumnos ealumnas de ensino secundario de Galicia a partir dos 14 anos.

V. As obras, escritas en lingua galega, serán inéditas e o tema libre.

VI. Os traballos terán un mínimo de 100 versos, na modalidade depoesía e un mínimo de 10 páxinas a dobre espazo, namodalidade de conto e na de teatro.

VII. A dotación total do premio é de 5100 €. Os premios estánsuxeitos a retención fiscal.

Na modalidade de conto establécese un primeiro premio de1000 € e un segundo premio de 700 €.

Na modalidade de poesía establécese un primeiro premio de1000 € e un segundo premio de 700 €.

Na modalidade de teatro establécese un primeiro premio de1000 € e un segundo premio de 700 €.

VIII. Os traballos presentados ao concurso non levarán nome doautor ou autora, senón que serán asinados con pseudónimo.

Cada traballo presentado levará adxunto un sobre pechado noque, por fóra, deberá figurar o título do conto, da poesía, ou dapeza teatral e por dentro o nome completo do autor/a,enderezo, idade, teléfono, centro no que estudia, título doconto ou poesía e pseudónimo utilizado. Achegarase unhacopia do traballo nun CD, formato RTF, acompañando á copiado traballo en papel.

IX. Os traballos presentaranse por correo certificado, polo quetoda a documentación citada na base anterior deberá remitirseao Concello de Santiago, en sobre pechado, facendo constarno seu exterior:

“XIV CONCURSO LITERARIO ÁNXEL CASAL”Concello de Santiago de CompostelaDepartamento de EducaciónPraza do Obradoiro, 1 - 15.705 Santiago de Compostela

X. A presidencia do xurado será asumida polo Alcalde doConcello de Santiago ou pola persoa en quen delegue.

A composición do xurado, que non se fará pública ata o día doveredicto, contará cunha representación dos institutos dacidade, unha representación dos creadores de poesía, conto



BASES DO XIV CONCURSO LITERARIO ÁNXEL CASAL

128

ou teatro e unha representación do Concello de Santiago.Nesta décimo cuarta convocatoria, o IES Pontepedriña formaparte do xurado en calidade de coorganizador do Certame, deacordo coa base terceira do mesmo.

XI. A decisión do xurado, que será inapelable, adoptarase pormaioría simple de entre os seus membros. A participación nocertame supón a plena aceptación destas bases, sobre as quediante de calquera dúbida prevalecerá única e exclusivamentea opinión do xurado.

XII. O Concello de Santiago resérvase, durante un ano, osdereitos de publicar as obras premiadas. Neste sentido, osautores renuncian, a favor do Concello de Santiago deCompostela, na primeira edición, a calquera tipo deremuneración polos seus dereitos de autor.

XIII. Non se devolverán os traballos non premiados, que serándestruídos cando a finalice o certame.

XIV. O prazo de admisión dos traballos finalizará o 17 de abril de2009.

XV. A decisión do xurado e a entrega de premios daranse acoñecer no mes das Letras Galegas de 2009.



129

OBXECTIVOS

● Facilitar un maior coñecemento do autor homenaxeado e da súaobra.

● Promoción da animación á lectura e a lingua e literatura galegas.

Tipos de actividade● Dotación bibliográfica ás bibliotecas dos centros escolares de

libros editados por diferentes editoriais galegas da obra de RamónPiñeiro López. Así mesmo, establecerase un calendario de charlasnos propios centros escolares impartidas por autores dos traballossobre o autor homenaxeado.

● Campaña de uso de nomes galegos.

Metodoloxía● Participación activa dos rapaces/zas nas charlas dos escritores/as

invitados/as.● Lectura e traballo previo co profesor/a encargado de dinamizar

esta actividade na clase, para un maior aproveitamento da mesma.

Relacións co currículoAnimación á lectura. Lingua e literatura galegas.

ORGANIZA

Departamento de Educación en colaboración con Editoriais ecolectivos de animación e promoción do libro.

DATOS TÉCNICOS

A quén se dirixe: centros de educación primaria e secundaria.Nivel: 3º ciclo de primaria e secundaria.Forma de traballo: en grupo.Lugar de realización: nos propios centros escolares.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou correo electrónico.Período de inscrición: ata o 20 de febreiro de 2009.Información: Departamento de EducaciónTfnos: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

Letras Galegas 2009Ramón Piñeiro López



A Real Academia Galega acordou dedicar o Día das Letras Galegas do ano 2009 a Ramón Piñeiro López que naceu en Láncara (Lugo) en 1915 efaleceu en Santiago en 1990.

Os seus traballos sobre pensamento e filosofía, maiormente os dedicados á saudade, así como as súas traducións en colaboración con CelestinoFernández de la Vega das obras de Pokorny e Heidegger, supuxeron un paso decisivo na normalización do galego como lingua con capacidade paraexpresarse en todos os campos do saber, superando a súa cualificación como lingua "rural e poética" na que a tiñan encadrada moitos intelectuaisespañois da posguerra.

O seu labor ensaístico recollido parcialmente nos libros “Olladas no Futuro”, “Galicia”, “A Linguaxe e as linguas”, “Lembrando a Castelao”, reflictenos eixes fundamentais do seu pensamento, que salientan a necesidade da reafirmación cultural de Galicia como camiño fundamental para a súa rea-lización como pobo. Como promotor da normalización da lingua galega nos anos difíciles da posguerra, fica recollido en numerosos artigos e activi-dades, entre as que se poderían citar feitos tan sinalados como o da publicación do Diccionario Enciclopédico de don Eladio González (1958-1961).

Ramón Piñeiro como Director Literario da Editorial Galaxia, contribuíu á publicación de numerosos libros en galego nos anos anteriores á Transición.O seu labor de animación cultural galeguista, deu lugar a actividades tan singulares como a colección Grial e a Revista Galega de Cultura, na quese recolle a maioría do traballo ensaístico galego da posguerra.

En 1967 foi elixido membro numerario da Real Academia Galega. Participou na creación do Consello da Cultura Galega no ano 1983, do que foi oseu primeiro presidente ata 1990. E non cabe ignorar o seu intenso influxo na normalización política do galego, facendo a nosa lingua patrimoniocomún por enriba das opcións de partido.

130



Programa de colaboración coa Concellaría de Normalización LingüísticaRamón Piñeiro López

OBXECTIVOS

● Achegar de forma lúdica e vivenciada a figura de Ramón PiñeiroLópez aos escolares.

● Dotar ao profesorado dunha ferramenta didáctica coa que ampliarna aula o coñecemento deste autor.

● Ofrecer outro punto de vista á hora de estudar a figura dunescritor.

● Fomentar a simpatía e achegamento á cultura e á lectura dendeo xogo.

Tipos de actividade

1ª Parte. IntroduciónAproximación á figura de Ramón Piñeiro López de forma breve etratando de que a información que se proporcione sexa atractiva ávez que significativa.

2ª Parte. Xincana literariaOs rapaces e rapazas terán que superar unha serie de probasvencelladas á figura homenaxeada. A posta en escea seráfundamental: en cada unha destas probas haberá un educadorcaracterizado que dará información sobre unha épocadeterminada da vida do autor e proporá un reto a superar.

3ª Parte. Sesión de contacontosTrátase dun contacontos musicado que servirá para rematar aactividade, para aglutinar os contidos que ao longo da dinámicase lles foron proporcionando aos participantes a través daxincana.

Material didácticoUnidade didáctica sobre a figura de Ramón Piñeiro López, coa súabiografía, obra, contorno, aspectos históricos, entre outros.

MetodoloxíaParticipativa e activa, tentando en todo momento que os participantessexan os protagonistas da acción.

Relación co currículoAnimación á lectura. Lingua e literatura galegas. Lecer e tempo libre.

ORGANIZA

Departamentos de Educación e de Normalización Lingüística.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: escolares do 3º ciclo de Educación Primaria e do1º ciclo de Secundaria.Datas de realización: maio de 2009.Quen fai a actividade: educadores do colectivo Xandobela.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou por correo electrónico.Período de inscrición: curso escolar.Información: Departamento de EducaciónTfnos: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

131



OBXECTIVOS

● Achegar aos nenos e nenas e familias ao mundo do libro e dalectura, mediante visitas organizadas a bibliotecas, librerías eimprentas da cidade.

● Dar a coñecer as bibliotecas da cidade, Clube 33, Biblioteca daUniversidade, centros de investigación, arquivo do Concello e daUniversidade, intercambios entre algunhas bibliotecas de centros,e librerías e imprentas.

● Impulsar a utilización destes servizos formando usuariosautónomos.

Tipos de actividade● Visitas guiadas a bibliotecas, librerías e imprentas: persoal

destes servizos encargaranse de recibir aos grupos, explicandodistintos temas relacionados co seu funcionamento, estrutura,materiais, fondos, profesionais que traballan no servizo, entreoutros aspectos.

● Programa de formación de usuarios/as: específico para cada undos niveis, contando cunha sesión previa na escola (durante a quese introducen conceptos e actitudes básicas), outra sesión nabiblioteca Clube 33 ou na da Universidade (na que coñezan depreto o funcionamento do servizo) e unha derradeira sesión deposta en común na escola.

● Sesións de orientación da compra de libros en datas sinaladascomo o nadal ou o verán. Ofertar ás escolas, asociacións de naise pais e outras asociacións, a posibilidade de organizar sesións deorientación a cargo de especialistas en literatura infantil e xuvenil.A sesión informativa vai acompañada dunha exposición de libros acargo dunha biblioteca e unha librería da cidade a concretar.


ORGANIZA

Departamento de Educación, editoriais, librerías e imprentas dacidade.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: público en xeral.Lugar de realización: bibliotecas, editoriais, librerías e imprentas dacidade.Datas de realización: curso escolar.Quen fai a actividade: profesionais das bibliotecas e do mundoeditorial.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou por correo electrónico.Período de inscrición: curso escolar.Información: Departamento de EducaciónTfnos: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

Visitas didácticas ás bibliotecas, librerías e imprentas da cidade

132



Campaña de fomento da lingua galega e dalectura no ámbito familiarFlis-fli-ris-flas Cóntallo en galego

OBXECTIVOS

● Fomentar a lectura e o uso da nosa lingua no ámbito familiar.

● Achegar aos nenos e nenas e familias ao mundo do libro e dalectura, a través do teatro.

Tipos de actividadeRepresentación teatral “Flis-Fli-Ris-Flas”.

Material didáctico– Libro “Flis-Fli-Ris-Flas”, para contar e xogar, de Araceli Gonda e

Francisco C. Díaz Rei.– Cd con xogos interactivos arredor da lingua.

MetodoloxíaParticipativa, activa e comprensiva.


ORGANIZA

Departamento de Educación do Concello de Santiago deCompostela, a Secretaría Xeral de Política Lingüística e aEditorial Galaxia.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: nenos e nenas e familias.Lugar de realización: Auditorio de Galicia.Data de realización: 30 de novembro de 2008.Horarios das sesións: a concretar.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: o Departamento de Educación achegará acada centro de ensino e as ANPAS unha carta co programadetallado, indicando o procedemento de participación.Información: Departamento de EducaciónTfnos: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

133

OBXECTIVOS

● Favorecer que a comunidade escolar coñeza e valore assituacións de risco e os accidentes que con máis frecuencia seproducen entre escolares dentro e fóra do ámbito escolar.

● Responder á necesidade de que nenos e nenas traballen naescola conceptos, hábitos e actitudes de comportamento, que haique ter presentes e practicar, como peóns, condutores (enprincipio de bicicleta e de motocicleta) e como pasaxeiros/as áhora de utilizar os transportes públicos e privados.

● Desenvolver actividades que permitan prever, evitar e reaccionaraxeitadamente diante de perigos, accidentes domésticos,circulatorios ou escolares.

● Coñecer basicamente o comportamento e os primeiros auxilios,diante dun accidente.

● Educar á poboación escolar, tentando acadar o desenvolvementode pautas de conduta que minimicen riscos diante de calqueraposible emerxencia individual ou colectiva.

● Desenvolver a autocrítica entre os mozos e mozas respecto doscomportamentos ou afeccións da fin de semana.

¿ONDE ESTÁ O PERIGO?PROGRAMA DE EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN 2.3.13

As actuacións deste servizo municipal fóronse concretando no programa ¿Onde está o Perigo? Programa de educación viaria e na autoprotecciónnos centros escolares, no que se integran diferentes accións de dinamización, que están moi conectadas co programa de utilización didáctica dacidade,Vivir Santiago, e que se están a traducir nunha oferta diversa de recursos educativos, actividades e materiais diversos. Este programamunicipal comprende un conxunto de actividades dirixidas a toda a comunidade educativa que representan o medio máis eficaz para a prevenciónde riscos e a intervención diante de calquera urxencia que se produza. Propóñense unha serie de contidos, actividades e materiais para contribuíra formar cidadáns e cidadás responsables e participativos en materia de seguridade. Para o desenvolvemento do programa resulta imprescindiblea colaboración das institucións, colectivos e asociacións que neste documento se recollen.

134

OBXECTIVOS

Educar o hábito de autoprotección entre a poboación escolar, tentandoacadar o desenvolvemento de pautas de conduta e actuacións queminimicen riscos diante de calquera posible emerxencia individual oucolectiva, constitúen os obxectivos que se tentan acadar.

TIPO DE ACTIVIDADES

CURSO TEÓRICO-PRÁCTICO SOBRE OS SERVIZOS BÁSICOSDE SEGURIDADE E NA AUTOPROTECCIÓN

Obxectivos● Dar a coñecer e introducir na comunidade escolar, os servizos

básicos de seguridade existentes na nosa cidade.● Incorporar hábitos de seguridade e de colaboración en casos de

emerxencia.● Ofertar materiais ás escolas interesadas en traballar neste ámbito.

Contidos● Servizo de Extinción de Incendios e Salvamento. Formación en

técnicas e comportamentos básicos de seguridade en edificiosescolares. Creación, mellora e execución do Plan de Evacuacióndo centro escolar.

● Cruz Vermella Española. Socorros e emerxencias. Plan deIntervención en Socorros e Emerxencias. Voluntariado eFormación. Caixa de urxencias no centro escolar.

● Agrupación de Protección Civil de Santiago. Estrutura. Funcións.Voluntariado.

● Urxencias Sanitarias de Galicia-061. Estrutura. Servizos.Programas. Centro de Formación.

● Policía Local. Principios e ámbitos de actuación. Funcións.Dotacións.

● Policía Nacional. Estrutura. Funcións. Dotacións.


Nº 1: O Parque de BombeirosNº 2: A policía localNº 5: A policía local de Santiago de Compostela. 150 aniversario

● Colección “Santiago: proxecto educativo de cidade. Documentos”.Educación Viaria e na Autoprotección.

Relacións co currículoEducación para a saúde e a calidade de vida, educación moral ecívica.

Datos técnicos

Destinatarios/as: profesorado de ensinanza infantil, primaria esecundaria dos centros de ensino do Concello de Santiago e comar-ca. Educadores e outros profesionais.Número de prazas: como máximo, 25 prazas.Datas de realización: pendente de concretar.Horario: 18 h a 21 h.

Programa de Autoprotección de CentrosEscolares


❚ PROGRAMA DE EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN ❚

A necesidade de contar cun programa de autoprotección para os centros escolares ven avalada pola importancia de contar cunhas orientaciónsbásicas para a protección civil, coa pretensión de xerar na poboación escolar unhas actitudes determinadas, en resposta a posibles situaciónsde risco.

135

Lugar: sala de formación do Parque de Bombeiros, Sede daAsemblea Comarcal de Cruz Vermella, instalacións da Policía Local,do Servizo de Urxencias Sanitarias de Galicia 061, de ProtecciónCivil e da Policía Nacional.Duración do curso: 30 h.Custe da matrícula: de balde.Criterios de selección: por orde de inscrición.Quen fai a actividade: persoal do Servizo Municipal de Extinción deIncendios, Policía Local, Protección Civil, Cruz Vermella, UrxenciasSanitarias de Galicia-061, Policía Nacional e Colexio Oficial dePsicólogos de Galicia.

Este curso está homologado pola Consellería de Educación eOrdenación Universitaria como curso de formación continua do pro-fesorado.

VISITA DIDÁCTICA ÁS DEPENDENCIAS DA POLICÍA LOCAL

Obxectivos● Dar a coñecer o funcionamento da Policía Local como servizo

público municipal e o procedemento para a utilización dos seusservizos.




– Funcións, estrutura e organización da Policía Local– Análise do grao de equipamento e servizos da localidade– A Policía Local como un servizo municipal que se encarga da

seguridade e do benestar da cidade– A coordinación entre os distintos servizos públicos como base

da organización da sociedade– A seguridade como resultado da colaboración entre a Policía

Local e a cidadanía

● Referidos a procedementos:– Proceso de comunicación co servizo da Policía Local– Análise do grado de equipamentos e servizos da localidade,




Tipo de actividadeVisita guiada polas instalacións da Policía Local.


Nº 2: A policía localNº 5: A policía local de Santiago de Compostela. 150 aniversario

● Colección “Santiago: proxecto educativo de cidade. Documentos.”Educación Viaria e na Autoprotección.



136


Datos técnicos

Destinatarios/as: educación infantil (2º ciclo), educación primaria esecundaria.Datas de realización: de xaneiro a xuño de 2009.Horario: ás 10,30 h. Tamaño do grupo: grupo clase.Nº de docentes acompañantes: 2.Lugar: baixos do Pazo de Raxoi.Duración: 1 hora e 30 minutos.Quen fai a actividade: Axentes da Policía Local.

COLABORACIÓN COA POLICÍA NACIONAL

Obxectivos● Dar a coñecer a estrutura orgánica e as funcións da Policía

Nacional, como un servizo público e o procedemento para autilización dos seus servizos.


● Poñer a disposición da comunidade escolar a asistencia técnica eo asesoramento profesional que precisan para previr e abordar osepisodios de acoso escolar.


– Funcións, estrutura e organización da Policía Nacional– Análise do grao de equipamento e servizos da localidade– A Policía Nacional como un servizo que se encarga da

seguridade e do benestar da cidadanía

– A coordinación entre os distintos servizos públicos como baseda organización da sociedade

– A seguridade como resultado da colaboración entre a PolicíaNacional e a cidadanía

● Referidos a procedementos:– Proceso de comunicación co servizo da Policía Nacional– Análise do grado de equipamentos e servizos da localidade,




Tipo de actividadeVisita guiada polas instalacións da Policía Nacional.Sesións informativas sobre o acoso escolar para ANPAS, profesora-do e escolares.Asesoramento dun experto policial nestes temas.


Datos técnicosDestinatarios/as: centros educativos e ANPAS.Datas de realización: de xaneiro a xuño de 2009.Horario: a concretar.Lugar: Avda. Rodríguez de Padrón, 3 e nos centros educativos.Duración: 1 hora e 30 minutos.Quen fai a actividade: Axentes da Policía Nacional.



137

VISITA DIDÁCTICA ÁS DEPENDENCIAS DO SERVIZO DEURXENCIAS SANITARIAS DE GALICIA 061

Obxectivos● Dar a coñecer o funcionamento do Servizo de Urxencias Sanitarias

de Galicia 061 como servizo público extrahospitalario e oprocedemento para a utilización dos seus servizos en situaciónsde urxencia e emerxencia.

● Incorporar na escola hábitos de seguridade e de colaboración encasos de emerxencia.

● Sensibilizar aos membros da comunidade escolar da importanciana prevención de accidentes.


– Funcións, estrutura e organización do Servizo de UrxenciasSanitarias de Galicia 061

– Análise do grao de equipamento e servizos de urxenciassanitarios da localidade

– O 061 como un servizo que se encarga da atención deurxencias e emerxencias sanitarias que ocorren nacomunidade galega

● Referidos a procedementos:– Proceso de comunicación co Servizo de Urxencias Sanitarias

de Galicia 061– Análise do grao de equipamentos e servizos da localidade,


● Referidos a actitudes e valores:– Valoración da función social que desempeñan os servizos de

urxencias sanitarias na vida da cidade

Tipo de actividadeVisita guiada polas instalacións do Servizo de Urxencias Sanitariasde Galicia 061.

Material didáctico● Colección “Santiago: proxecto educativo de cidade. Documentos.”

Educación Viaria e na Autoprotección.

Relacións co currículoEducación para a saúde e a calidade de vida.

Datos técnicosDestinatarios/as: educación infantil (2º ciclo), educación primaria esecundaria.Datas de realización: de xaneiro a xuño de 2009.Horario: ás 10,30 h. Tamaño do grupo: grupo clase.Nº de docentes acompañantes: 2.Lugar: instalacións do Servizo de Urxencias Sanitarios de Galicia061.Duración: 1 hora e 30 minutos.Quen fai a actividade: persoal do Servizo de Urxencias Sanitariasde Galicia 061.



138

VISITA DIDÁCTICA ÁS DEPENDENCIAS DA CRUZ VERMELLA

Obxectivos● Dar a coñecer o funcionamento da Cruz Vermella e o

procedemento para a utilización dos seus servizos.● Aproximar á comunidade escolar á análise dos valores e

mecanismos que rexen o funcionamento das sociedades e, enespecial, os relativos aos dereitos e deberes da cidadanía.



– Funcións, estrutura e organización da Cruz Vermella– Análise do grao de equipamento e servizos da localidade– A Cruz Vermella como un servizo que se encarga da atención

de urxencias e emerxencias

● Referidos a procedementos:– Proceso de comunicación ca Cruz Vermella– Análise do grado de equipamentos e servizos da localidade,


● Referidos a actitudes e valores:– Valoración da función social que desempeña a Cruz Vermella

na vida da cidade

Tipo de actividadeVisita guiada polas instalacións da Cruz Vermella.

Material didáctico● Colección “Santiago: proxecto educativo de cidade. Documentos.”

Educación Viaria e na Autoprotección.

Relacións co currículoEducación para a saúde e a calidade de vida.

Datos técnicosDestinatarios/as: educación infantil (2º ciclo), educación primaria esecundaria.Datas de realización: de xaneiro a xuño de 2009.Horario: ás 10,30 h. Tamaño do grupo: grupo clase.Nº de docentes acompañantes: 2.Lugar: Sede da Asemblea Comarcal da Cruz Vermella. Avda deLugo s/n.Duración: 1 hora e 30 minutos.Quen fai a actividade: persoal da Cruz Vermella

VISITA DIDÁCTICA AO PARQUE DE BOMBEIROS

Obxectivos● Dar a coñecer o Servizo Municipal de Extinción de Incendios como

un servizo público que ten que ver coa nosa seguridade, valorandoa súa contribución ao benestar da comunidade.

● Analizar a organización, funcións e recursos técnicos e humanosdo servizo.

● Ser conscientes dos posibles perigos presentes no contornohabitual e conseguir nocións básicas sobre a prevención e aautoprotección diante de situacións que supoñan riscos.

● Fomentar actitudes de respecto e valoración crítica das normas eleis que rexen a vida social.



139


– Funcións, organización, instalacións e equipamentos doParque de Bombeiros

– Técnicas de autoprotección diante do lume, o gas ou posiblesaccidentes ou riscos que poidan estar presentes no contornopróximo

● Referidos a procedementos:– Análise do nivel de seguridade da cidade e do centro escolar

● Referidos a actitudes e valores:– Valoración dos bombeiros como servizo público para a

salvagardar da seguridade e a protección da cidade– Promover actitudes positivas que garantan a protección e a

seguridade da cidadanía

Tipo de actividadeVisita comentada por persoal do Servizo Municipal de Extinción deIncendios. O alumnado responderá a un cuestionario en pequenosgrupos.

Material didáctico● Colección “Coñecer Santiago. Cidade Educadora”. Nº 1: O Parque

de Bombeiros.

● Cuestionario para o alumnado.● Carpeta de documentación para o profesorado: vídeo sobre

“Autoprotección de centros escolares” e cartel “¿Que facer en casode evacuación?”.


Datos técnicosDestinatarios/as: 2º ciclo de educación infantil, educación primaria e1º ciclo de secundaria.Datas de realización: de novembro de 2008 a xuño de 2009.Horario: ás 10,30 h.Tamaño do grupo: grupo clase.Nº de docentes acompañantes: 2.Lugar: Parque de Bombeiros (Avda. Rodríguez de Viguri, 45).Duración: 1 hora e 30 minutos.Quen fai a actividade: persoal do Parque de Bombeiros.

SIMULACROS DE EVACUACIÓN DE CENTROS ESCOLARES

Obxectivos● Educar o hábito de autoprotección entre a poboación escolar,

tentando acadar o desenvolvemento de pautas de conduta eactuación que minimicen riscos ante calquera posible emerxenciaindividual ou colectiva.

ContidosSimulacro de evacuación do centro que se realizará coacolaboración do Servizo Municipal de Extinción de Incendios eSalvamento. Con anterioridade organizarase unha reunión cosresponsables do centro educativo para supervisar o traballorealizado pola comunidade escolar de acordo coas instruccións quese expoñen na Guía de evacuación de centros de ensino. Asímesmo, os bombeiros achegarán propostas para a elaboracióndefinitiva dun Plan de evacuación específico e adaptado e fixarasea data e as condicións de realización deste.

Condicións de realización– Aprobación polo Consello Escolar da realización do simulacro de

evacuación.



140

– Estableceranse claramente na visita previa, mediante acordoentre o técnico do Servizo de Extinción de Incendios e aspersoas responsables de cada centro.

– O simulacro realizarase mentres se desenvolve a actividadenormal do centro.

– Cada titor/a ou responsable para estes efectos encargarase deexplicar ao alumnado, antes da execución do simulacro e demaneira teórica e práctica as seguintes cuestións:

● Características e funcións do Plan● Percorrido a seguir polo alumnado de cada aula● Espazo a ocupar no patio ao saír do centro● Actitudes e comportamentos que deberán observarse durante o

desenvolvemento da actividade

Outras actividades complementariasA desenvolver en datas previas que se acorden e impartidas porpersoal do Servizo de Extinción de Incendios:● Sesións informativas sobre o manexo axeitado de instrumentos de

loita contra o lume, dirixidas ao persoal adscrito aos centros deensino.

● Maneiras de facer fronte a situacións de emerxencia● Actitudes a tomar diante de situacións de primeiros auxilios

Material didáctico● Vídeo didáctico sobre o Plan de Evacuación dos centros

escolares: con indicacións que se refiren á estrutura do Plan,reparto de responsabilidades, sistema de indicadores, medios deprevención e recomendacións para as evacuacións dos centrosescolares.

● Cartel resume das recomendacións básicas a ter en conta nomomento da evacuación.

● Caderno “Normas de evacuación en centros escolares”.● Colección “Coñecer Santiago. Cidade Educadora”:

Nº 1: O parque de bombeirosNº 2: A policía localNº 5: A policía local de Santiago de Compostela. 150 aniversario


Datos técnicosDestinatarios/as: centros escolares.Nivel: educación infantil, primaria e secundaria.Forma de traballo: en grupo.Lugar de realización: no propio centro escolar.Datas de realización: de acordo cun calendario coordinado coServizo Municipal de Extinción de Incendios e Salvamento.Quen fai a actividade: o profesorado interesado e os alumnos/asparticipantes. Persoal do Servizo Municipal de Extinción de Incendiose Salvamento.

ORGANIZA

Departamentos de Educación, Servizo Municipal de Extinción deIncendios e Salvamento, Policía Local, Protección Civil, CruzVermella e Urxencias Sanitarias de Galicia 061.

INSCRICIÓN

Prezo da actividade: de balde.Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou por correo electrónico.Período de inscrición: a partir de outubro de 2008.Información: Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]



141

OBXECTIVOS

● Incorporar nos escolares, hábitos de seguridade e de colaboraciónna súa condición de peóns e de condutores de bicicletas eciclomotores.

● Adquirir actitudes positivas ante as normas de convivencia cidadá,concretamente as que regulan a circulación.

● Ofertar materiais de educación viaria ás escolas interesadas entraballar neste ámbito.



Programa de Educación Viaria

As diferentes accións e contidos que se propoñen co Programa de Educación Viaria pretenden introducir e desenvolver na escola, ademais deincidir nas familias, hábitos de seguridade viaria e actitudes cívicas.

Un elemento importante para o desenvolvemento das propostas que presentamos é a coordinación e o acordo de colaboración permanente coaXefatura Provincial de Tráfico da Coruña para a dispoñibilidade de equipamentos, asesoramento didáctico e dotación de materiais do CentroSuperior de Educación Vial da Dirección Xeral de Tráfico. De igual maneira coas empresas privadas con interese no desenvolvemento de propostase recursos educativos, como é o caso dos Convenios asinados co Instituto Mapfre de Seguridad Vial e coa fundación RACC ou das colaboraciónscon RACE, Attitudes e STOP Accidentes.

142

PARQUE INFANTIL DE TRÁFICO

Obxectivos● Introducir e desenvolver na escola, ademais de incidir nas familias,

hábitos de seguridade viaria e actitudes cívicas.● Incorporar na comunidade escolar, actitudes de colaboración na

súa condición de peóns e de condutores de bicicletas eciclomotores.

● Adquirir actitudes positivas ante as normas de convivencia cidadáconcretamente as que regulan a circulación.

ContidosA infraestrutura do Parque está formada por unha serie de vías,sinais, vehículos e monitores de circulación que supervisan asprácticas. Os alumnos e alumnas poden simular unha serie decondutas propias do seu comportamento como condutores deturismos, bicicletas e ciclomotores, poñendo en práctica os contidosque se traballaron na sesión didáctica previa cos axentes da PolicíaLocal: as normas de circulación, sinalización, normas básicas decomportamento, entre outros.

MetodoloxíaVisita didáctica ao Parque infantil de tráfico e participación dos esco-lares nas actividades que alí se organizan.


Datos técnicosDestinatarios/as: escolares de 5º e 6º de primaria dos centros deensino da cidade e comarca.Número de prazas: como máximo, dous grupos-clase por sesión.Datas de realización: pendente de concretar.

Horario: de 10 h. a 13 h. (podendo adaptarse ao horario do centro).Lugar: Mercado Municipal de Amio.Duración da visita: xornada de mañá.Criterios de selección: por orde de inscrición.Quen fai a actividade: persoal da Dirección Provincial de Tráfico daCoruña, Axentes da Policía Local, voluntarios/as de Protección Civile monitores/as do Departamento de Educación.

SESIÓNS DIDÁCTICAS DA POLICÍA LOCAL

Obxectivos● Dar a coñecer o funcionamento da Policía Local como servizo

público municipal e o procedemento para acceder a el.● Aproximar a comunidade escolar á análise dos valores e

mecanismos que rexen o funcionamento das sociedades e, enespecial, os relativos aos dereitos e deberes da cidadanía.


Contidos● Servizo da Policía Local: funcións● Principios e ámbitos de actuación● Información sobre datos relacionados co tráfico● As sinalizacións viarias, tanto as horizontais como verticais e a dos

axentes de circulación● A accidentalidade● Normas básicas de comportamento● Hábitos saudables● A detección de problemas no contorno do centro



PROGRAMA DE COLABORACIÓN COA DIRECCIÓN XERAL DE TRÁFICO DIRECCIÓN PROVINCIAL DE TRÁFICO DA CORUÑA

143

MetodoloxíaPresencia de axentes da policía local nos centros de ensino.


Datos técnicosDestinatarios/as: alumnado de 5º e 6º de educación primaria queparticipen no Parque Infantil de Tráfico.Forma de traballo: grupo-clase.Datas de realización: de acordo coa presenza do Parque Infantil deTráfico.Horario: a determinar.Lugar: centros escolares.Duración da sesión: 50 minutos.Criterios de selección: por orde de inscrición.

VISITA AO HELICÓPTERO DA DIRECCIÓN XERAL DE TRÁFICO

Obxectivos● Coñecer máis de cerca o seu instrumental e o labor que a cotío

realizan.● Dar a coñecer o funcionamento da Dirección Xeral de Tráfico como

servizo público e o procedemento para acceder a el.● Apreciar os valores e normas básicas presentes na convivencia na

cidade, fomentando actitudes de respecto e colaboración.

Tipo de actividadePresencia do helicóptero da Dirección Xeral de Tráfico no parqueinfantil de tráfico, onde se traballan os aspectos teórico-prácticosdeste servizo.

Datos técnicosDestinatarios/as: escolares de 5º e 6º de primaria dos centros deensino da cidade e comarca.Número de prazas: como máximo, dous grupos-clase por sesión.Datas de realización: está condicionada á dispoñibilidade desteservizo.Horario: de 10 h a 13 h (podendo adaptarse ao horario do centro).Lugar: Mercado Municipal de Amio.Duración da visita: xornada de mañá.Criterios de selección: por orde de inscrición.

CURSO DE FORMACIÓN NA EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN

Obxectivos● Introducir e desenvolver na escola e nas familias hábitos de

seguridade viaria e actitudes cívicas.● Proporcionar aos participantes as pautas básicas e os

coñecementos necesarios para que poidan incorporar aos seusproxectos educativos nocións e actividades de seguridade viaria ena autoprotección.

● Fomentar nos educadores hábitos, estratexias e actitudespersoais que lles faciliten a promoción da educación viaria e daautoprotección nos educandos.

● Ofertar materiais de educación viaria ás escolas interesadas entraballar neste ámbito.

Contidos● Fenómeno circulatorio na educación viaria: normativa● A prevención dos accidentes de tráfico● Os primeiros auxilios no caso de accidentes de circulación



144

● Fundamentos psicolóxicos da educación viaria● Grupos de risco. Problemática e características● Metodoloxías activas: metodoloxía de obradoiros na educación

viaria● Seguridade activa e pasiva● Novos materiais didácticos de educación viaria● Experiencias e institucións con programas de educación viaria

Recursos didácticosAos asistentes ao curso faráselles entrega de materiais epublicacións elaborados polo Centro Superior de Educación Vial daDirección Xeral de Tráfico, polo RACC, polo Instituto Mapfre deSeguridad Vial, polo RACE e outros recursos didácticos de interese.


Datos técnicosDestinatarios/as: profesorado de ensinanza infantil, primaria esecundaria dos centros de ensino do Concello de Santiago ecomarca. Educadores e outros profesionais.Número de prazas: como máximo, 25 prazas.Datas de realización: pendente de concretar.Horario: 18 h a 21 h.Lugar: Fundación Granell.Duración do curso: 40 h (todas elas presenciais).Criterios de selección: por orde de inscrición.Quen fai a actividade: persoal da Dirección Xeral de Tráfico e daXefatura de Tráfico da Coruña, do RACC, do Instituto Mapfre deSeguridad Vial, RACE e a Consellería de Educación e OrdenaciónUniversitaria.

Este curso está homologado pola Consellería de Educación eOrdenación Universitaria como curso de formación continua doprofesorado.

SESIÓNS INFORMATIVAS DE EDUCACIÓN VIARIA PARA ANPAS

Obxectivos● Concienciar aos pais e nais da importancia do seu papel no

proceso educativo dos fillos/as.● Contribuír na formación dos pais e nais en normas básicas de

educación viaria.● Facilitar a metodoloxía necesaria para a educación viaria dos

fillos/as.● Adquirir estratexias que lles faciliten a prestación da axuda

necesaria e eficaz en situacións de emerxencia.

ContidosOs principais protagonistas no proceso educativo son os pais e nais,de aí a necesidade de informar dos contidos viarios necesarios encada etapa evolutiva, da metodoloxía que facilita a súa aprendizaxeasí como da importancia que os educadores teñen como modelospara facilitar a coherencia no proceso madurativo.

MetodoloxíaCiclo de charlas e obradoiros formativos arredor de temáticas comoos primeiros auxilios no fogar, a prevención de accidentes, pautas deintervención en situacións de emerxencia, entre outros. Enviaráselleas Asociacíons de Pais e Nais a relación de actividades que podensolicitar, segundo o seu interese.



145

Datos técnicosDestinatarios/as: ANPAS.Datas de realización: a acordar coas ANPAS que o soliciten.Horario: a determinar.Lugar: a determinar.Criterios de selección: por orde de inscrición.Quen fai a actividade: persoal da Dirección de Tráfico da Coruña,Axentes da Policía Local, voluntarios/as de Protección Civil, CruzVermella, Urxencias Sanitarias de Galicia O61, Asociación STOPAcccidentes, entre outros.

REPRESENTACIÓN TEATRAL

Obxectivos● Utilizar o teatro, a música e outras modalidades artísticas para

amosar a importancia dunha correcta educación viaria.

ContidosTemas básicos da seguridade viaria: casco, ciclomotor, cinturón,alcohol, velocidade, siniestralidade, accidentalidade e o medio, entreoutros.


Datos técnicosDestinatarios/as: escolares dos centros de ensino secundario deSantiago e comarca.Datas de realización: a concretar.Lugar: a determinar.Criterios de selección: por orde de inscrición.



146

PRESENCIA DA AULA MÓBIL DO PROGRAMA DE ACCIDENTES DA FUNDACIÓN RACE

Obxectivos● Contribuír á redución dos accidentes infantís como consecuencia

do tráfico.● Incidir nos grupos de risco utilizando como ferramenta principal a

educación e a formación.● Facilitar aos centros educativos o asesoramento técnico, práctico

e psicolóxico necesario para a aplicación de programas deprevención de accidentes de tráfico.

● Fomentar desde a infancia as actitudes e valores necesarios parao bo comportamento como condutores do futuro.

Tipo de actividadePresencia da aula móbil de educación viaria e participación dosescolares nas actividades que alí se organizan.

Datos técnicosDestinatarios/as: escolares dos centros de ensino de Santiago ecomarca.Datas de realización: pendente de concretar.Lugar: Estanque da Alameda-Campus Sur.Custe da matrícula: de balde.Criterios de selección: por orde de inscrición.

PRESENCIA DO SIMULADOR DE COLISIÓNSCampaña “Antes de conducir, pensa”

Obxectivos● Concienciar aos conductores sobre a necesidade e a importancia

do uso dos cintos de seguridade e doutras medidas de seguridade.

● Incidir nos grupos de risco utilizando como ferramenta principal aeducación e a formación.

● Contribuír á redución dos accidentes infantís como consecuenciado tráfico.

Tipo de actividadePresencia do simulador de colisións no que se pode experimentar oimpacto que sufre un corpo nun choque frontal. O pasaxeiro sinte oimpacto rodeado das medidas de seguridade e os educadores llesexplicarán en que consisten os danos e como se poden evitar.

Datos técnicosDestinatarios/as: escolares dos centros de ensino de Santiago ecomarca e a cidadanía en xeral.Datas de realización: pendente de concretar.Lugar: Estanque da Alameda-Campus Sur.Custe da matrícula: de balde.Criterios de selección: por orde de inscrición.

CAMPAÑA APRENDE A IR SUXEITO NO COCHE CON PILLO O ARMADILLO

Obxectivos● Facilitar aos centros educativos o asesoramento técnico e os

recursos didácticos necesarios para educar na utilización dossistemas de retención infantil.

● Contribuír á redución dos accidentes infantís como consecuenciado tráfico.

● Incidir nos grupos de risco utilizando como ferramenta principal aeducación e a formación.

● Fomentar desde a infancia as actitudes e valores necesarios parao bo comportamento como condutores do futuro.



PROGRAMA DE COLABORACIÓN CON RACE

147

Tipo de actividadeO Concello de Santiago de Compostela en colaboración o RealAutomóvil Club de España (RACE), a Comisión Europea e o Centrode Investigación e Documentación Educativa (CIDE) do Ministerio deEducación e Ciencia, presentaron no pasado curso escolar aCampaña Aprende a ir suxeito no coche con Pillo, coa distribución demáis de 2.500 armadillos e cadernos de actividades nos centros deensino de Educación Infantil e Primaria de Compostela.

O concepto da campaña xurdiu en Holanda, e baséase nun animal,o armadillo, para establecer un símil entre o concepto de protecciónque lle ofrece a cuncha ao animal e a protección que lle ofrece acadeira ao neno/a, para que dunha maneira doada e divertida osmáis pequenos comprendan o concepto de seguridade. Tamén sehabilitou unha páxina web dirixida a nenos/as e adultos:www.noseaspillo.com na que se pode encontrar toda a informaciónnecesaria sobre a campaña e os sistemas de protección infantil paraos vehículos.

Datos técnicosDestinatarios/as: escolares dos centros de ensino de Santiago.Datas de realización: ao longo do curso escolar.Custe da matrícula: de balde.Solicitude de material: no Departamento de Educación do Concellode Santiago e no Real Automóvil Club de España (RACE).



148

PROGRAMA DE EDUCACIÓN POLA MOBILIDADE NAS ESCOLAS

Obxectivos● Desenvolver na escola hábitos de seguridade viaria e actitudes

cívicas.● Ensinar aos escolares as normas básicas dun correcto

comportamento viario.● Amosar os puntos conflictivos do tráfico nos arredores do centro

escolar e reflexionar sobre a mobilidade actual e as súas vantaxese inconvintes.

Contidos

Os escolares deben adquirir hábitos correctos e positivos quefaciliten o desprazamento seguro no contorno urbano:

– O que deben saber como peóns– O que deben saber como condutores de bicicletas, patíns,

etc.– O que deben saber como pasaxeiros

MetodoloxíaSesión de presentación: un educador da Fundación RACC traslá-dase a escola para compartir co profesorado e o alumnado unhasesión de traballo. No caso dos escolares de segundo ciclo trabálla-se a observación da mobilidade no contorno local, a mobilidade aolongo da historia, na vida cotiá e no mundo. Cos escolares de tercei-ro ciclo traballaráse a importancia das atitudes das persoas fronte adiferentes situacións que se atopen nos desprazamentos.

– Duración: unha hora e media– Material de soporte: vídeo

Sesión de traballo na aula: o grupo-clase traballará baixo asdirectrices do seu profesor/a, poñendo a súa disposición materiais epropostas didácticas.

– Duración: opcional– Material de soporte: CD-ROM con actividades para todas as

áreas curriculares. Tamén inclúe outros recursos como artigos,imaxes, páxinas web e materiais audiovisuais.

Recursos didácticosAos centros participantes faráselles entrega de materiais epublicacións elaborados pola Fundación RACC e outros recursosdidácticos de interese.

Datos técnicosDestinatarios/as: o programa está destinado aos alumnos/as de 4ºe 5º curso de educación primaria dos centros de ensino de Santiago.Número de prazas: grupo-clase.Datas de realización: a partir de novembro de 2008.Horario: a concretar cos centros de ensino.Lugar: centros escolares do Concello de Santiago.Criterios de selección: por orde de inscrición.Quen fai a actividade: monitores/as da Fundación RACC e doDepartamento de Educación.



PROGRAMA DE COLABORACIÓN COA FUNDACIÓN RACC

149



LÉVAO SEMPRE ENGANCHADO. PÓDECHE SALVAR A VIDACampaña do uso do cinto

Obxectivo● Fomentar o uso do cinto e concienciar da efectividade deste

elemento de seguridade pasiva na redución das víctimas mortais.

Contidos– Compoñentes do cinto– A importancia do cinto de seguridade: o seu nivel de protección– Os accidentes de tráfico urbano– Consellos e asesoramento sobre a utilización do cinto e outros

elementos de seguridade pasiva

Tipos de actividades– Sesións informativas en centros escolares. – Difusión da campaña coa distribución de carteis, folletos e outros

materiais de interese.– Colaboración dos axentes da policía local co asesoramento aos

condutores e entrega de material da campaña.

Recursos didácticosFolletos, cartelería e CD nos que se recollen consellos sobre autilización do cinto.

Datos técnicosDestinatarios/as: centros de ensino e a cidadanía en xeral.Datas de realización: de acordo coas datas previstas nas campañasque sobre este particular desenvolve a Policía Local de Santiago.Lugar: centros escolares do Concello de Santiago e nos diferentesespazos da cidade.Quen fai a actividade: axentes da policia local e monitores/as daFundación RACC e do Departamento de Educación.

NON ROMPAS A CABEZA. PON O CASCOCampaña do uso do casco

Obxectivo● Fomentar o uso do casco, a correcta circulación e a convivencia

con outros usuarios da vía pública.● Concienciar da efectividade deste elemento de seguridade pasiva

na redución das víctimas mortais e feridos graves nos accidentesde moto.

Contidos– Os principios do tráfico: a responsabilidade, a confianza e a

seguridade– A utilización da vía: a sinalización e a condución segura– Prevención dos accidentes de circulación– Consellos e asesoramento sobre a utilización do casco e outros

elementos de seguridade pasiva

Tipos de actividades– Sesións informativas en institutos e asociacións xuvenís. – Difusión da campaña coa distribución de carteis, folletos e outros

materiais de interese.– Colaboración dos axentes da policía local co asesoramento aos

condutores e entrega de material da campaña.

Recursos didácticosFolletos e cartelería nos que se recollen consellos sobre a utilizacióndo casco.

Datos técnicosDestinatarios/as: centros de ensino e a cidadanía en xeral.Datas de realización: de acordo coas datas previstas nas campañasque sobre este particular desenvolve a Policía Local de Santiago.

150



Lugar: centros escolares do Concello de Santiago e nos diferentesespazos da cidade.Quen fai a actividade: axentes da policia local e monitores/as daFundación RACC e do Departamento de Educación.

REPRESENTACIÓN TEATRAL

Obxectivos● Utilizar o teatro, a música e outras modalidades artísticas para

amosar a importancia dunha correcta educación viaria.● Contribuír á redución dos accidentes infantís como consecuencia

do tráfico.● Incidir nos grupos de risco utilizando como ferramenta principal o

teatro.

ContidosTemas básicos da educación viaria: casco, ciclomotor, cinturón,alcohol, velocidade, siniestralidade, accidentalidade e o medio, entreoutros.


Datos técnicosDestinatarios/as: escolares dos centros de ensino de Santiago ecomarca.Datas de realización: pendente de concretar.Lugar: a determinar.Criterios de selección: por orde de inscrición.

151



DÍA MUNDIAL EN RECORDO DAS VÍTIMAS DA VIOLENCIA VIARIA

Obxectivos● Promover a información, a concienciación e a sensibilización da

poboación sobre os accidentes de circulación.● Contribuír ao espíritu de responsabilidade e de solidariedade coas

vítimas da violencia viaria.● Adquirir actitudes positivas diante das normas de convivencia

cidadá concretamente as que regulan a circulación.

Tipos de actividadesCon ocasión deste día,organizarase un programa de actos que inclui-rá, entre outras propostas, obradoiros de artes plásticas para osmais novos; actuación musicais e a Lectura do Manifesto.


Datos técnicosDestinatarios: público en xeral.Lugar de realización: Praza do Toural.Data de realización: arredor do 18 de novembro, coincidindo co DíaMundial en recordo das vítimas da violencia viaria.Quen fai a actividade: Departamento de Educación e A AsociaciónStop Accidentes.

I CONCURSO DAS AULAS ACTIVAS DE SEGURIDADE VIARIA"Pais e nais, agora vos educo eu"

Obxectivos● Promover unha nova cultura da seguridade viaria como forma de

contribuír a unha redución dos índices de siniestralidade.● Adquisición de actitudes e condutas viarias que propicien a toma

de decisións adecuadas en diferentes situacións viarias.● Sensibilizar á pobación sobre as causas dos accidentes de tráfico

e das súas consecuencias.

Tipo de actividadeConcurso de redacción de cartas escritas polos escolares e dirixidasaos seus pais, nais ou adultos e nas que se recollan consellos esituacións de seguridade viaria, dende o punto de vista dos escola-res como peóns e pasaxeiros e que contribúan a súa autoprotección.

Recursos didácticosO profesorado que colabore neste concurso terá a súa disposiciónunha Guía do Profesorado.


Datos técnicosDestinatarios: escolares do 3º ciclo de Educación Primaria eANPAS.Forma de traballo: individual.Lugar de realización: nos propios centros escolares.Presentación das Bases: mes de outubro de 2008.Prazo de presentación: a concretar.

PROGRAMA DE COLABORACIÓN COA ASOCIACIÓN STOP ACCIDENTES

152



CURSO DE FORMACIÓN EN INTERVENCIÓN PSICOSOCIALCON VÍTIMAS DA VIOLENCIA VIARIA

ObxectivosCoñecer básicamente os comportamentos diante dun accidente ten-tando acadar o desenvolvemento de pautas de conduta diante decalquera accidente de circulación con vítimas.

Contidos● Conceptualización das vítimas● Reaccións postraumáticas agudas● Comunicación de malas noticias● Características do escenario● Recursos de afrontamento● Intervencións específicas● Circuito asistencial● Protocolos de intervención ● Reaccións postraumáticas posteriores● Reaccións postraumáticas en nenos e adolescentes● O proceso de dó

Recursos didácticosAos asistentes ao curso faráselles entrega de materiais e publica-cións elaboradas pola Asociación Stop Accidentes e outros recursosdidácticos de interese.


Datos técnicosDestinatarios: profesionais dos servizos de seguridade: PolicíaLocal, Agrupación de Voluntarios de Protección Civil, Servizo deExtinción de Incendios e Salvamento, Servizo de UrxenciasSanitarias de Galicia, Policía Nacional, Cruz Vermella, educadores eprofesionais interesados na temática.Número de prazas: como máximo, 25.Datas de realización: pendente de concretar.Duración do curso: 8 horas.Criterios de selección: por orde de inscrición.Quen fai a actividade: persoal da Asociación Stop Accidentes, espe-cialistas en atención a vítimas de experiencias traumáticas.

153

A continuación preséntanse unha relación de materiais sobreeducación viaria que poden servir de apoio no traballo docente. Estematerial en préstamo, pode solicitarse ao Departamento deEducación para o traballo no centro de ensino, asociacións ou outroscolectivos interesados.

● Materiais didácticos do Departamento de Educación eMocidade

Colección “Coñecer Santiago. Cidade Educadora”

– RODRÍGUEZ-ABELLA GÓMEZ, X.M.; VARELA MORALES, B.;CABALLO VILLAR, B. e CASTRO POMBO, C. (1992): O parquede bombeiros. Departamento de Educación e Servicio deExtinción de Incendios e Salvamento, Concello de Santiago.Santiago de Compostela. 26 p. (Coñecer, n° 1).

– RODRÍGUEZ-ABELLA GÓMEZ, X.M.; VARELA MORALES, B.;CABALLO VILLAR, B.; CASTRO POMBO, C. e TRABAGESTO,X.M. (1993): A policía local. Departamento de Educación,Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 22 p. (Coñecer,n° 2).

– VARELA MORALES, B. e FERRO VÁZQUEZ, Y. (1998): A polí-cia local de Santiago de Compostela. 150 Aniversario.Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago deCompostela. 27 p. (Coñecer, nº 5).

Colección “Santiago: proxecto educativo de cidade.Documentos”

– RODRÍGUEZ-ABELLA GÓMEZ, X.M.; (Coord.) (2003):Educación Viaria e na Autoprotección. Departamento deEducación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela.234 p.

Campañas de Educación Viaria e na autoprotección

– Lévao sempre enganchado. Pódeche salvar a vida [Tríptico]. RACC

– Non rompas a cabeza. Pon o casco [Tríptico]. RACC

– Pillo el armadillo. [Caderno de actividades]. RACE

● Materiais didácticos editados pola Dirección Xeral de Tráfico

Para aquelas persoas interesadas, poden consultar o BoletínExtraordinario “Educación Vial”, no que se recolle a totalidade derecursos de Educación Viaria editados na D.X.T.

– DIRECCIÓN XERAL DE TRÁFICO, (1992): Los talleres en laEducación Vial Escolar. Centro Superior de Educación Vial,D.X.T. Salamanca. 144 p.

– (1999): Guía de prevención y comportamiento ante elaccidente. Centro Superior de Educación Vial, D.X.T.Salamanca. [Diapositivas].

– (2000): Manual práctico de educación vial para policíalocal. Educación Vial. Centro Superior de Educación Vial,D.X.T. Salamanca. 105 p.

– (2004): Guía didáctica de la Educación Vial paraEducación Infantil. Centro Superior de Educación Vial,D.X.T. Salamanca. 443 p.

– (2004): Guía didáctica de la Educación Vial para laEducación Primaria. Centro Superior de Educación Vial,D.X.T. Salamanca. 443 p.

– (2004): Guía Didáctica de la Educación Vial para laEducación Secundaria Obligatoria. Centro Superior deEducación Vial, D.X.T. Salamanca. 438 p.

– (2004): El tráfico en la ciudad. Centro Superior deEducación Vial, D.X.T .Salamanca. [Díptico].



RECURSOS DIDÁCTICOS DO PROGRAMA

154



– (2004): Guía del peatón. Centro Superior de EducaciónVial, D.X.T. Salamanca. 40 p.

– (2005): Educación personas adultas. Taller. CentroSuperior de Educación Vial, D.X.T .Salamanca. 68 p.

● Materiais didácticos editados polo Instituto Mapfre de Seguridad Vial

Para aquelas persoas interesadas, poden consultar a páxina webwww.institutomapfreseguridadvial.com, no que se recolle a totalidadede recursos de Educación Viaria editados polo Instituto Mapfre deSeguridad Vial.

– DE MIGUEL, A (2000): Los peatones y el tráfico urbano.Colección de cuadernos de seguridad vial Instituto Mapfre deSeguridad Vial, Madrid.

– MUÑOZ MEDINA, M. (1997): Informe sobre los jóvenes con-ductores. Colección de cuadernos de seguridad vial. InstitutoMapfre de Seguridad Vial, Madrid.

– INSTITUTO MAPFRE DE SEGURIDAD VIAL (1997): Mira pordónde andas. Instituto Mapfre de Seguridad Vial, Madrid.

– (1999): Accidentes de tráfico: el día despues. Colecciónde cuadernos de seguridad vial. Instituto Mapfre deSeguridad Vial, Madrid.

– VV.AA. (2000): Carpeta “la educación vial en EducaciónInfantil”. Instituto Mapfre de Seguridad Vial, Madrid.

– (2002): Carpeta de educación vial para jóvenes. InstitutoMapfre de Seguridad Vial, Madrid.

– (2003): Educación vial para todos. Instituto Mapfre deSeguridad Vial, Madrid.

● Materiais didácticos editados por RACE

Tanto a escola itinerante de educación vial de RACE como a perma-nente, contan cos últimos materiais e sistemas multimedia. Entre osmateriais de educación viaria dispoñibles destacamos:

– Cuaderno de actividades de educación vial. RACE

– De peatón a ciclista. [CD]. RACE

– Pillo el armadillo. [Caderno de actividades]. RACE

● Materiais didácticos editados por FUNDACIÓN RACC

A Fundación RACC vela pola seguridade e o benestar do conxuntoda sociedade. Por este motivo, edita trípticos e libros que sirven parainformar e educar á poboación en distintos aspectos relacionadoscoa mobilidade. Entre eles:

– Niños seguros en el coche. [Tríptico].

– Lévao sempre enganchado. Pódeche salvar a vida [Tríptico].

– Non rompas a cabeza. Pon o casco [Tríptico].

– Xóvenes e condución: un dereito e unha responsabilidade [Estudo].

– Practica la conducción responsable. [Guía].

● Materiais didácticos editados por STOP Accidentes

Para aquelas persoas interesadas, poden consultar a páxina webwww.stopaccidentes.org, na que se recolle os recursos e materiaiseditados por esta asociación:

– Guía de Ayuda a los Afectados por Accidentes deTráfico. [Guía].

– Foros contra la violencia vial. [2004-2006].

155



Información e solicitude de publicacións

● Dirección Provincial de Tráfico da Coruña.Rúa Doctor Moragas, 10. 15.071 A CoruñaTfno.: 981 288 377Fax: 981 288 077Persoa de contacto: Rosa Mahía Neira.

● Centro Superior de Educación VialComandante Jerez, 46-48.37008 Salamancawww.dgt.es/educacionvial

● Departamento de EducaciónRúa do Vilar, 13. 1ºTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: dptoeducacion@santiagodecompostela.orgwww.santiagodecompostela.org

● Instituto Mapfre de Seguridad VialRúa Manuel Silvela, 15 - 3º. 28.010 MadridTfno.: 95 814 176Fax: 918 824 004Correo electrónico: [email protected]

● Fundación RACCJuan Florez, 15-17Tfno.: 981 204 494.Fax: 981 201 673Correo electrónico: [email protected]

● RACEIsaac Newton, 4. Parque Tecnológico de Madrid28.760 Tres Cantos, MadridTfno.: 902 404 545www.race.es

● STOP AccidentesAvda. General Sanjurjo, 8 - 1º dereita, local C15.006 A CoruñaTfno.: 981 289 368Correo electrónico: [email protected] de contacto: Jeanne Picard

ORGANIZA

Departamento de Educación, Policía Local, Protección Civil,Dirección Xeral de Tráfico e Xefatura Provincial de Tráfico daCoruña, a Consellería de Educación e Ordenación Universitaria,RACE, e a Fundación RACC.

INSCRICIÓN

Prezo da actividade: de balde.Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou por correo electrónico.Información: Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

156

EDUCACIÓN PARA A SAÚDE 2.3.14

A educación para a saúde convértese nun dos contidos prioritarios nos que se ven traballando nos últimos anos dende este servizo municipal, tendoen conta que a saúde ocupa hoxe en día un espazo importante na comunidade escolar como reflexo do interese e a preocupación manifesta.

A campaña desenvolve accións de sensibilización e información cunha específica orientación no ámbito escolar, sobre temáticas como a doazónde órganos, a prevención e axuda nos trastornos alimentarios, a iniciación aos primeiros auxilios, a prevención da diabete, a educación sexual,entre outros, co obxectivo de constituir unha axuda máis posta a disposición das familias e da comunidade escolar.

157


❚ EDUCACIÓN PARA A SAÚDE ❚

OBXECTIVOS

● Sensibilizar aos membros da comunidade escolar da importanciada prevención de accidentes.

● Coñecer e asimilar unhas habilidades básicas arredor dosocorrismo e os primeiros auxilios.

● Administrar correctamente os primeiros auxilios diante dosdistintos tipos de situacións que se poidan formular.

● Comprender a necesidade de non actuar arriscadamente diante decasos de urxencia.

Tipo de actividadeCurso de iniciación en primeiros auxilios para o profesorado noscentros de ensino.

Contidos1. Socorrismo: Aspectos xerais2. Autoprotección3. Avaliación Inicial4. Reanimación Cardio-Pulmonar (RCP)5. Shock e hemorraxias6. Feridas e contusións7. Traumatismos osteoarticulares8. Outras situacións de urxencia9. Queimaduras10. Accidentes domésticos

Relacións co currículoEducación para a saúde.

ORGANIZA

Cruz Vermella de Santiago de Compostela, Urxencias Sanitariasde Galicia 061 e Departamento de Educación.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: profesorado de educación infantil, primaria esecundaria dos centros de ensino do concello de Santiago e comarca.Forma de traballo: grupo.Número de prazas: como máximo, 20 prazas.Duración do curso: 16 horas.Lugar de realización: na Asemblea Comarcal de Cruz Vermella einstalacións do 061.Datas de realización: a determinar.Quen fai a actividade: profesionais de Cruz Vermella e do 061.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou por correo electrónico.Período de inscrición: ata decembro de 2008.Información: Departamento de EducaciónTfno.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

Iniciación aos primeiros auxilios

CURSO BÁSICO DE INICIACIÓN AOS PRIMEIROS AUXILIOS PARA PROFESORADO E COMUNIDADESESCOLARES

158

OBXECTIVOS

● Sensibilizar aos membros da comunidade escolar máis novos/asda importancia da prevención de accidentes.

● Prever os accidentes máis frecuentes.

● Dar pautas para saber aplicar os primeiros auxilios.

● Comprender a necesidade de non actuar arriscadamente diantede casos de urxencia.

Tipos de actividadeTaller de iniciación nos primeiros auxilios.

Contidos1. Queimaduras2. Atragantamentos3. Inconsciencia4. Feridas5. Hemorraxias6. Ataques agudos


ORGANIZA

Cruz Vermella de Santiago de Compostela, Urxencias Sanitariasde Galicia 061 e Departamento de Educación.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: alumnos/as de educación primaria e secundaria.Forma de traballo: grupo.Número máximo: grupo-clase.Duración do curso: dúas sesións ao mes, dunha hora de duración.Durante tres meses.Lugar de realización: no centro escolar.Quen fai a actividade: monitores/as de Cruz Vermella e profesionaisde 061.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou por correo electrónico.Período de inscrición: ata decembro de 2008.Información: Departamento de EducaciónTfno.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]



TALLERES DE INICIACIÓN AOS PRIMEIROS AUXILIOS NOS CENTROS DE ENSINO DA CIDADE

159

OBXECTIVOS

● Promover a toma de conciencia na comunidade escolar sobre anecesidade de converter a doazón e o transplante de órganos etecidos nunha actitude habitual.

● Potenciar aqueles factores que condicionan a disposición persoalcara a doazón.

Tipos de actividadeSesións informativas e formativas nos propios centros escolares acargo de persoal especializado da Oficina de Transplantes de Galiciae da Asociación Galega de Enfermos para a Doazón de Órgaos.


ORGANIZA

Departamento de Educación, Oficina de Transplantes de Galiciae a Asociación Galega de Enfermos para a Doazón de Órgaos.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: alumnos/as de secundaria, ANPAS e adultos.Forma de traballo: grupo.Número máximo: grupo-clase.Duración: 1 hora e media.Horario: a determinar co centro escolar.Lugar de realización: no centro escolar.Datas de realización: a partir de novembro de 2008.

INSCRICIÓN

Prezo da actividade: de balde.Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou por correo electrónico.Período de inscrición: ata o 30 de xaneiro de 2009.Información: Departamento de EducaciónTfno.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

Oficina de Coordinación de TrasplantesServizo Galego de SaúdeEdificio Administrativo San Lázaro, 15.703Tfno.: 981 541 814Fax: 981 542 825www.sergas.es/[email protected]

Campaña de doazón de órgaos



160

OBRADOIRO DE SEXUALIDADE PARA GRUPOS CLASE

OBXECTIVOS

● Dotar aos mozos/as dun concepto integral de sexualidade paraunha aceptación positiva de si mesmos/as e dos/as demais.

● Desmitificar os diversos mitos sexuais presentes na sociedadeactual.

● Traballar as actitudes persoais diante da sexualidade e aanticoncepción.

● Difundir o servizo de consulta, información e asesoramento desexualidade e anticoncepción.

Tipo de actividadeSesións informativas. Para o seu desenvolvemento contarase coaparticipación do profesorado nas sesións previas que sexan necesarias.

MetodoloxíaO proceso metodolóxico basease nos métodos activos, favorecendoque as diversas dinámicas utilizadas propicien a interacción entretodos os membros do grupo. Deste xeito a participación dos mozos emozas resulta decisiva no desenvolvemento das sesións das queconsta o proxecto, tanto a nivel individual como en pequeno e grangrupo.

Este proceso metodolóxico pretende acadar unha activación dos indi-víduos a través do que poidan asimilar unha información que lles

resulte significativa e sinxela de interiorizar. Preténdese ofrecer uncambio de perspectiva en canto á ruptura de mitos, unha percepciónnatural da nosa sexualidade e das relacións de xénero.

Contidos– Mitos sobre a sexualidade– Coñecemento do noso propio corpo (órganos sexuais)– Métodos anticonceptivos– Enfermidades de transmisión sexual– Desenvolvemento afectivo sexual na adolescencia– Introdución na reflexión sobre a igualdade de xénero

ORGANIZA

Departamento de Educación. XENEME. Intervención Social.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: alumnos/as de secundaria.Forma de traballo: grupo.Lugar de realización: no centro escolar.

Información e educación sexual



O obxectivo do Programa de educación afectivo-sexual para as mozas e os mozos de Santiago de Compostela é instaurar a educación afectivo-sexual (EAS) no sistema educativo de xeito integral co fin de que, progresivamente, se poida desenvolver un labor consistente e efectivo coamocidade, como destinataria directa do programa, e co profesorado, como axente esencial no labor educativo diario.

161

CURSO DE EDUCACIÓN AFECTIVO SEXUAL PARA O PROFESORADO DE COMPOSTELA E DA COMARCA

OBXECTIVOS

● Optimizar a formación do profesorado de cara a unha prácticadocente máis efectiva.

● Entender a sexualidade como un aspecto fundamental na condutahumana, sen tabús nin complexos.

● Favorecer un maior coñecemento das distintas dimensións dasexualidade como fundamento para unha vivencia segura,saudable e responsable.

● Coñecer técnicas e recursos que axuden a inculcar no alumnadounhas actitudes máis respectuosas na vivencia da súa propiasexualidade.

● Desenvolver o sistema sexo-xénero, de xeito que nos permitaactivar unhas relacións de xénero máis igualitarias dentro daescola.

Tipo de actividadeCiclo de charlas e accións formativas. Para o seu desenvolvementocontarase coa participación de profesionais nesta temática.

MetodoloxíaDentro do grupo combinaranse varios formatos metodolóxicos, quedean maior riqueza e aproveitamento ao labor realizado. Así,desenvolveranse desde sesións formativas de carácter maxistral,dinámicas en pequenos grupos, exposición de audiovisuais, estudosde casos, role playing..., ata traballos grupais de cara á elaboraciónde materias concretos para a aplicación nas sesións de titorías.

Esta diversidade metodolóxica conferíralle ao grupo un maiordinamismo e unha mellor percepción das diferentes posibilidades deintervención existentes no marco escolar.

Contidos– Desenvolvemento psicosexual. Pubertade e adolescencia.

Aspectos biolóxicos e psicosociais– Os órganos xenitais masculinos e femininos– Análise e clasificación dos métodos anticonceptivos– Prevención das enfermidades de transmisión sexual (ETS): o

VIH-SIDA; viroloxía; vías de transmisión; medidas deprevención dentro da educación afectivo sexual; SIDA social

– Influencia das actitudes na educación afectivo sexual (EAS)– Sistema sexo-xénero (estratexias de educación na igualdade e

EAS)– As orientacións sexuais– Publicidade e EAS– A diversificación metodolóxica como marco de intervención na

educación afectivo sexual (EAS)– Liñas básicas no deseño e elaboración de materiais didácticos

adaptados á aula

ORGANIZA

Departamento de Educación, XENEME. Intervención Social e aConsellería de Educación e Ordenación Universitaria.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: profesores/as dos centros de ensino de Santiagoe comarca.Número de prazas: como máximo, 20 prazas.Lugar de realización: a determinar.Datas de realización: a concretar.



162

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou correo electrónico.Período de inscrición: durante o curso escolar.Información: Departamento de EducaciónTfnos: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

GRUPOS EXTRAESCOLARES INTERCENTROS

OBXECTIVOS

● Ampliar contidos e poder afondar nas actitudes positivas no planoafectivo e sexual.

● Deseñar unha campaña de promoción da educación afectivosexual nos IES que faga visible na comunidade educativa oprograma e todos os procesos xerados.

● Establecer pasos de cara a constituír a figura do/a mediador/axuvenil.

● Recoller propostas e ideas da propia mocidade no tocante ás súasnecesidades e inquedanzas referidas ao tema.

Tipo de actividadeTraballo en grupo

MetodoloxíaCon esta iniciativa preténdese vincular o programa a un tempo e unespazo diferentes, no que a mocidade que amose un maior nivel deimplicación e motivación para abordar a EAS, teña un espazo para

canalizar a iniciativa dun grupo, de cara a desenvolver unha campa-ña de promoción da EAS no seu IES.

ContidosAmpliar e afondar en todos aqueles aspectos que xa se abordaronno grupo e ampliar a outros contidos que por falta de tempo non sepuideron traballar nos obradoiros.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: alumnos/as de secundaria.Forma de traballo: grupo.Lugar de realización: no CSC e Xuvenil Municipal O Ensanche.

INSCRICIÓN


VISITAS AO CENTRO “QUÉROTE”

Programa de visitas organizadas ao “Centro Quérote” da DirecciónXeral de Xuventude, aproveitando a posta en marcha deste novocentro de asesoramento afectivo sexual para a mocidade. Estasesión complétase coa visita ao Centro Coordinador de Informacióne Documentación Xuvenil de Galicia que se atopa nas mesmas ins-talacións.



163

OBXECTIVOS

● Achegar os recursos que a comunidade ofrece no tocante ásexualidade

● Amosar o funcionamento dun dispositivo de asesoramentoafectivo sexual para a mocidade e as posibilidades que ofrece.

● Promover o aproveitamento das diferentes ofertas do CentroCoordinador de Información e Documentación Xuvenil de Galicia.

Tipo de actividadeVisita ao Centro Quérote co seguinte programa:

– Recepción do alumnado pola coordinadora do Centro– Explicación do Centro (funcións, servizos e persoal que compón

o equipo) e visita polas instalacións– División do grupo nos diferentes depachos nos que se lles dará

unha información máis detallada sobre os materias informativose de difusión, páxina web do centro, consultas e dúbidas dosasistentes

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: alumnado participante no programa municipal deEducación Afectivo-Sexual.Duración da visita: 1 hora.Datas de realización: luns e venres pola mañá (de 10 a 14 horas),martes pola tarde (a partir das 16 horas).Lugar de realización: no Centro Quérote.

INSCRICIÓN


Centro QuérotePraza do Matadoiro, s/n15703 Santiago de CompostelaConsultas teléfonicas: 902 141 617Fax: 981 568 460Correo electrónico: [email protected] www.querote.org

Horario:● Luns, venres e sábados de 10 a 14 horas.● Luns a venres de 16,30 a 20,30 horas.



164

OBXECTIVOS

● Posibilitar a aprendizaxe e a práctica da natación dos escolares dacidade. Preténdese que os nenos/as participantes se familiaricene, ao mesmo tempo, se inicien na práctica da natación.

● Desenvolver as capacidades motrices e as habilidades básicaspara conseguir a mellora das prácticas natatorias.

● Dominio e disfrute do medio acuático coa motivación que espertao deporte-xogo.

● Adoptar bos hábitos de hixiene, posturais, de exercicio físico e desaúde.

Tipo de actividadeCursos para a práctica da natación.

Criterios de participaciónPoden participar os escolares dos centros de educación primaria domunicipio de Santiago, a partir do 1º curso (de 6 anos cumpridos oumaiores), previa autorización dos seus pais/nais ou titores e coconcurso do profesorado dos centros, segundo unha serie derequisitos que se contemplan nas fichas de inscrición preparadascon este motivo.

MetodoloxíaOs nenos/as participan activamente no desenvolvemento dasactividades.

Relacións co currículoEducación física e educación para a saúde.

ORGANIZA

Departamentos de Educación e Deportes.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: centros de primaria.Forma de traballo: grupo.Número máximo de alumnos/as: 55.Duración: 45 minutos.Lugar de realización: piscina do Parque Deportivo do Sar.Datas de realización: dende principios de outubro de 2008 ata maiode 2009.Horario: 10 h a 13 h.O horario previsto de luns a venres será:

1ª quenda: 10 h a 10,45 h.2ª quenda: 10,45 h a 11,30 h.3ª quenda: 11,30 h a 12,15 h.4ª quenda: 12,15 h a 13 h.

Quen fai a actividade: monitores de natación.

INSCRICIÓN

Prezo da actividade: 40 €Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente.Lugar: Departamento de Deportes. Estadio Municipal de San Lázaro.Observacións: o Departamento de Educación e Deportes faránchegar unha carta coa programación prevista e calendario deactuacións, a todos os centros escolares.Información: Departamento de DeportesTfnos.: 981 528 730 / 528 735. Fax 981 528 737

Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511

Á Auga, Patos. Práctica de natación para escolares



165



OBXECTIVOS

● Poñer a disposición dos centros de ensino un programa didácticoque afonde en todos aqueles elementos que teñen que ver coaalimentación: as materias primas (peixes, carnes, hortalizas,legumes, froitas,…), a cociña, os profesionais da cociña, oinstrumental e vestiario, a limpeza e preparación dos alimentos, aimportancia dos sentidos na cociña (gusto, vista, olfato).

● Contribuír a que os escolares adquiran hábitos saudables e unboa alimentación.

● Potenciar hábitos de coidado da saúde e da alimentación

TIPOS DE ACTIVIDADE

PROPOSTA PARA ALUMNADO DE 2º- 3º CURSOS DE EDU-CACIÓN INFANTIL E 1º CICLO DE PRIMARIA (4 A 7 ANOS)

As sesións didácticas inclúen:

– Obradoiro do gusto (1 hora de duración): aprenderán as partesdunha lingua e a importancia que ten para falar pero tamén paramastigar, mesturar alimentos, saborear,…Tamén coñecerán aspartes dunha cociña, o instrumental de traballo, o papel do coci-ñeiro/a, precaucións na cociña, a importancia da boa alimentación.

– Obradoiro monográfico (1 hora de duración ). A escoller undestes obradoiros: Peixes e mariscos ou Queixos e lácteos.

Duración total da sesión: 2 horas.

PROPOSTAS PARA O ALUMNADO DE EDUCACIÓN PRIMARIA

Poderán escoller entre as opcións A e B.

OPCIÓN A

– Obradoiro do gusto (1 hora de duración): aprenderán as partesdunha lingua e a importancia que ten para falar pero tamén paramastigar, mesturar alimentos, saborear,…Tamén coñecerán aspartes dunha cociña, o instrumental de traballo, o papel do coci-ñeiro/a, precaucións na cociña, a importancia da boa alimentación.

– Obradoiro monográfico (1 hora de duración). Deberán escollerun destes obradoiros: Peixes e mariscos; Hortalizas ou Carnes eaves.

Duración total da sesión: 2 horas.

OPCIÓN B

Deberán escoller un destes obradoiros.

– Obradoiro de cociña– Obradoiro de Pastelaría– Obradoiro de Queixos e Lácteos

A duración de calquera deles é de 2 horas.

MetodoloxíaA concreción do programa tradúcese na asistencia de grupos de esco-lares para a súa participación activa nas sesións teórico-prácticas queterán lugar nas propias instalacións da Asociación Provincial deRestauración e Hospedaxe de Santiago de Compostela e Comarca.

Proxecto THAOPrograma didáctico “Comer cos cinco sentidos”

166



Relación co currículoEducación para a saúde.

ORGANIZA

Departamentos de Educación e de Sanidade do Concello deSantiago de Compostela, a Asociación Provincial de Empresariosde Restauración e Hospedaxe de Santiago de Compostela eComarca e Proxecto THAO.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: centros de educación infantil e primaria.Tamaño do grupo por sesión: máximo 30 alumnos/as.Duración da actividade: 2 horas.Datas de realización: a concretar, de acordo cun calendario devisitas.Días e horario dispoñible para os talleres didácticos: de luns avenres, de 10 a 13,00 h.Prezo da actividade: 2 euros, por neno/a participante.Lugar de realización: Centro de Formación e Cultura da AsociaciónProvincial de Restauración de Santiago de Compostela (Rúa dasSalvadas nº 29. Baixo) e nos centros escolares.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou correo electrónico.Observacións: o Departamento de Educación achegará a cada cen-tro unha carta co programa detallado.Información e reservas: Departamento de EducaciónTfnos: 981 554 400/401.Fax: 981 571 511.Correo electrónico: [email protected]

167

PROGRAMAS EN COLABORACIÓN COACONCELLERÍA DE BENESTAR SOCIAL 2.3.15

De maneira coordinada, distintos departamentos municipais en colaboración con asociacións e colectivos que traballan na nosa cidade, poñen enmarcha ao longo de todo o ano, distintas campañas e accións de sensibilización cidadá en áreas como a prevención de drogodependencias, aeducación sexual, a igualdade de oportunidades entre homes e mulleres, educación de adultos, entre outros.

168

PROGRAMA DE FORMACIÓN– Cursos de Formación do Profesorado en Prevención:

Destinado a profesorado, orientadores, orientadoras e equiposdirectivos. Consiste en actividades formativas homologadas polaConsellería de Educación e Ordenación Universitaria da Xunta deGalicia.

PROGRAMA DE DESHABITUACIÓN TABÁQUICA“Cortar cos malos fumes”Destinado á comunidade en xeral, pretende ofrecer unha alternativaaos problemas derivados do consumo de tabaco a través de recursosmédicos, terapéuticos e farmacolóxicos. Este programa será decarácter permanente.

PROGRAMA DE PREVENCIÓN DO CONSUMO DE DROGAS NAESCOLA (PPCDE)Destinado ao alumnado de Educación Infantil (5 anos), EducaciónPrimaria, ESO e Bacharelato. Consiste nuns materiais compostos dediferentes cadernos clasificados por niveis educativos, para que oprofesorado, asesorado polo equipo de prevención da UMAD, poidatraballar estes contidos ao longo do curso en horario lectivo.

PROGRAMA DE CINENSINODestinado ao alumnado de 3º ciclo de Educación Primaria e 1º e 2ºde ESO, consiste na proxección de tres películas ao longo dos dousprimeiros trimestres do curso. Posteriormente, desenvolveranse naaula as actividades relacionadas cos contidos dos filmes, que estánrecollidos nas unidades didácticas para o alumnado e para oprofesorado.

PROGRAMA DE INTERVENCIÓN SOCIOEDUCATIVO NA AULA– Entrenamento en habilidades sociais en 6º de Educación

Primaria: consiste nun taller de 6 sesións de 1 hora de duracióncon periodicidade semanal, que se desenvolverá ao longo do

curso en horario escolar. Trátase dunha aprendizaxe práctica dehabilidades sociais mediante o "xogo de roles". Entre outrashabilidades trataranse: conversación, afrontar conflitos, poñerseno lugar do outro, toma de decisións…

– Obradoiro de información - formación sobre Drogas conAdolescentes: Destinado a grupos-clase de alumnos, alumnas de2º ciclo de ESO, Bacharelato, Garantía Social e Ciclos Formativos,onde se detectarán situacións problemáticas relacionadas co riscoou co consumo de drogas. Consiste na realización dun taller en 4sesións de 1 hora e 40 minutos de duración cada unha, conperiodicidade semanal e en horario lectivo. Os contidos son:conceptos básicos e clasificación das drogas e informaciónespecífica sobre o tabaco, o alcohol, o cannabis e as drogas desíntese (Éxtase).

– Taller de Sexo máis seguro para Adolescentes: destinado aalumnos, alumnas de 4º de ESO e 1º de Bacharelato. Preténdeseproporcionar información axeitada e suficiente sobre sexualidade eprevención, dotar aos mozos e mozas de habilidades de relación,autoeficacia e asertividade para a práctica dun sexo máis seguro.Realizarase en horario lectivo.

– Xornal Primeiras Noticias: Destinado ao alumnado de ESO eEPO. Consiste en achegar propostas educativo-preventivas á aulaa través dun xornal, con carácter bimensual, realizado ao longo docurso escolar. Nos seis exemplares anuais abórdanse as noticiasde actualidade acompañadas de propostas didácticas para odesenvolvemento na aula.

– Diálogo a tres Voces: mesa redonda coa participación de pais enais, adolescentes, profesorado e profesionais da saúde comorelatores e público. Os temas que se tratan xiran en torno ássituacións de relación entre os membros da familia (pais, nais-

Programa de colaboración coa Unidade Municipalde Atención ao Drogodependente (UMAD)


❚ PROGRAMA EN COLABORACIÓN COA CONCELLERÍA DE BENESTAR SOCIAL ❚

169



fillos, fillas). Realizarase ao longo do curso escolar. Ofrécese unservizo gratuíto de atención para os fillos, fillas pequenos no tempoque duran as sesións, atendido por voluntariado da USC.

PROGRAMA PAIS E NAIS PARA A EDUCACIÓNDestinado a nais e pais interesados e interesadas na materia, esteprograma pretende incrementar as competencias dos pais e das naisque farán máis improbábel a implicación dos seus fillos e fillas enestilos de vida insáns. Os contidos que se traballan son: a educacióndos fillos, fillas, recursos e ferramentas educativas para os pais enais, dificultades na relación pais, nais - fillos, fillas, a comunicación,a autoestima... Realizarase ao longo do curso. Ofrécese un servizogratuíto de atención para os fillos, fillas pequenos no tempo queduran as sesións, atendido por voluntariado da USC.

OBRADOIRO DE RESOLUCIÓN DE CONFLITOS ENTRE PAIS,NAIS E FILLOS, FILLAS ADOLESCENTESDestinado a pais e nais co fin de axudar a definir e resolver osproblemas que poden xurdir entre paisnais e fillos-fillas durante ocrecemento destes e proporcionar as técnicas e instrumentos para asúa resolución. O obradoiro consiste en 7 sesións de hora e mediade duración cada unha, cunha periodicidade semanal.

PROGRAMA DE PREVENCIÓN E INTERVENCIÓN CON FAMILIASE ADOLESCENTES EN SITUACIÓN DE RISCODestinado a adolescentes en situación de risco relacionada cofracaso escolar, problemas de conducta, inicio ou consumo frecuentede drogas, dificultades familiares,etc. Tamén se traballa coa familiapara crear o grao necesario de motivación que predispoña aocambio. Este labor realízase mediante entrevistas nas que participantodas aquelas persoas que teñen algunha implicación na situación dedemanda realízase ao longo de todo o curso.

INFORMACIÓN

Departamento de EducaciónTfno.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

Unidade Municipal de Atención ao DrogodependenteTfno.: 981 528 787. Fax: 981 528 780Correo electrónico: [email protected]

170



Programa de colaboración coa Concellaría da Muller

OBRADOIROS DE XÉNERO E IGUALDADEO obxectivo destes obradoiros é sensibilizar e concienciar aoalumnado de 4º da Educación Secundaria Obrigatoria (ESO) sobreestas cuestións, promovendo o principio de igualdade deoportunidades. Téntase incidir en todos os aspectos relacionados cocambio de actitudes de cara a favorecer a igualdade entre mullerese homes. Este programa realízase en colaboración co Consello daXuventude de Galicia.

Os obradoiros teñen unha duración de 50 minutos, distribuídos entres ou catro sesións por obradoiro.

CURSO DE PREPARACIÓN DAS PROBAS LIBRES PARA AOBTENCIÓN DO TÍTULO DE GRADUADO EN EDUCACIÓNSECUNDARIAConsonte coa Orde da Consellería de Educación do 2 de abril de 2002,e co obxecto de posibilitar o desenvolvemento persoal e profesionaldas mulleres compostelás e a súa participación en todos os ámbitos,dirixe estes cursos a aquelas persoas con carencias e necesidades detitulación académica ou con dificultades para a súa inserción laboral,promovendo, xa que logo, a igualdade de oportunidades naconsecución da formación necesaria que permita a súa participaciónde forma libre e autónoma na sociedade e na cultura.

Os cursos teñen unha duración dun ano, comezan entre o mes deoutubro ou novembro e rematan despois da convocatoria do mes desetembro. Impártense no Centro Sociocultural de Fontiñas, no doCastiñeiriño e no Local Social de Bando.

Estas probas teñen a vantaxe de que o alumnado que se presente eobtivera unha cualificación positiva nalgunha das áreas que asintegran (lingüística, científico-tecnolóxica e ciencias sociais)manterá a vixencia desas cualificacións noutras convocatorias. Istopermite que moitas mulleres que non dispoñen de estudos ou os que

teñen son primarios, poden preparar o graduado ao longo de varioscursos.

PREMIOS 25 DE NOVEMBRO, CONCURSO “EDUCANDO NACONVIVENCIA EN IGUALDADE”: “A MIÑA VISIÓN SOBRE AVIOLENCIA DE XÉNERO”Consciente da importancia do papel da educación escolar naadquisición de hábitos e a concienciación sobre as necesidades deerradicar os comportamentos violentos contra as mulleres encalquera das súas formas, a Concellaría da Muller convocaanualmente os Premios 25 de novembro, un concurso de debuxoexplicativo sobre a violencia de xénero denominado “Educando naconvivencia en igualdade” e que ten como lema “A miña visión sobrea violencia de xénero”.

Poden participar todos os alumnos e alumnas, de maneira individual,que cursen o 2º ciclo da ESO, bacharelato e educación para persoasadultas, na modalidade presencial.

O contido do traballo refírese á visión de cada alumno/a sobre aviolencia de xénero.

As bases que rexen estes concurso poderanse solicitar naConcellaría da Muller.

CAMPAÑAS DE SENSIBILIZACIÓN A maioría das campañas que leva a cabo esta concellaría vandirixidas ao ámbito educativo, dende a Educación PrimariaObrigatoria ata o alumnado da Universidade.

Tentan concienciar e sensibilizar nas seguintes cuestións:– A igualdade de xénero– A corresponsabilidade de tarefas no ámbito familiar– A prevención da violencia de xénero

171



Todas elas realízanse nos centros de ensino públicos e privados doConcello de Santiago e na Universidade de Santiago de Compostela.

CICLO DE CINEMA NA ESCOLA

Como un recurso máis na formación e sensibilización no tema daviolencia, organízase un ciclo de cine nos diferentes centroseducativos de Santiago e en colaboración con Caixa Galicia, na AulaSocial de Caixa Galicia.

Ás proxeccións acompáñanse dunhas proposta de traballo, conactividades a realizar co alumnado e coa finalidade de potenciar nosmozos e mozas un espírito crítico, capacidade de análise doutrasrealidades e circunstancias, e sensibilizalos en relación ásdificultades que se lle formulan a moitas mulleres.

INFORMACIÓN


Concellaría da MullerTfno.: 981 542 465. Fax: 981 542 487Correo electrónico: [email protected]

172



Programa de colaboración co Departamento de Inmigración

ESCOLARIZACIÓN E ACOLLIDA Á POBOACIÓN INMIGRANTEOs menores estranxeiros en idade escolar teñen dereito ó acceso áensinanza obrigatoria en igualdade de condicións que a poboaciónautóctona.

A incorporación destes novos alumnos/as prodúcese ao longo detodo o curso escolar, polo que é necesario adaptar os programas eaxudas que dean resposta a esta circunstancia.

PROGRAMA PARA A EDUCACIÓN NA TOLERANCIA E NASOLIDARIEDADE EN CENTROS ESCOLARESPrograma de sensibilización dirixido a escolares de ensinanzaprimaria e secundaria do concello de Santiago, que introduce valoressolidarios e tolerantes coa finalidade de previr o racismo e axenofobia.

Obxectivo xeralFavorecer a educación en actitudes de convivencia, reforzando orespeto e valoración das diferencias con outros grupos sociais,rexeitando calquer clase de discriminación e favorecendo actitudesde compromiso cidadán.

Obxectivos específicos

– Previr actitudes xenófobas e racistas.

– Aprender a afrontar e gozar da diversidade cultural sen medos econ seguridades.

– Realizar actividades de sensibilización centradas no alumnadosobre a nova realidade escolar e social que supón o fenómenomigratorio nas aulas e na sociedade.

– Desenvolver accións de formación do profesorado, facendofincapé nos valores da Educación Intercultural e nos obxectivos doPrograma.

– Editar materiais pedagóxicos e educativos dirixidos ao profesoradoe ao alumnado que faciliten o proceso de aprendizaje en valores.

– Participar en actos públicos para difundir o Programa a un públicomáis amplo.

– Realizar Contacontos Interculturais na rede de Centros Socio-Culturais e nos centros de ensino como medio de transmisión devalores interculturais no ámbito da Educación Primaria.

Ofrecer un servizo de tradución/intérprete, que poda ser utilizadopolos centros educativos da cidade, especialmente dirixido a facilitara comunicación entre mestres e pais.

INFORMACIÓN


Departamento de InmigraciónTfno.: 981 542 490. Fax: 981 542 489

173

NADAL 2008 2.3.16

Un tempo de especial significación para as familias e para os cidadáns máis novos nun período non escolar. A proposta de actividades para o Nadalcomprende unha das propostas educativas de tempo libre máis amplas coas que conta o Concello e na que participan diferentes servizosmunicipais, asociacións de todo tipo e outras institucións.

174


❚ NADAL 2008 ❚

OBXECTIVOS

● Involucrar aos centros escolares no desenvolvemento doprograma de Nadal.

● Converter aos escolares en ilustradores e deseñadores, nosverdadeiros protagonistas destas festas.

Tipos de actividadeConcurso de debuxo para seleccionar o cartel anunciador das festasde Nadal 2008 e a portada, contraportada e ilustracións interiores doprograma de man que recolle as actividades previstas para estasdatas.

MetodoloxíaParticipación activa dos nenos/as mediante a utilización de diferentestécnicas, a escoller polos propios nenos/as, coa colaboración doprofesorado nos centros.

Na pasada edición foron galardonados os seguintes traballos:● Cartel gañador: Lucas Barros López, do CEIP Pío XII.● Segundo premio: Patricia Louzao Rey, do CEIP Lamas de Abade.● Terceiro premio: Alumnos/as da Escola Infantil do Hospital Gil

Casares.

Atendendo á calidade dos traballos presentados concédense osseguintes accesits:● Primeiro accesit: Manuel López Bernárdez, do Colexio San Xosé

de Cluny.● Segundo accesit: Pablo Villaverde Rodríguez, do CEIP Apóstolo

Santiago.● Terceiro accesit: Ainhoa Vázquez Varela, do CEIP Fontiñas.

BASES DA CONVOCATORIA

I. PARTICIPACIÓN: todos os escolares de educación infantil eprimaria do municipio de Santiago. Cada centro de ensino oucolectivo que traballe con este sector, enviará o número de traballosque lle pareza oportuno, coa única limitación dun cartel por neno/a.

II. MEDIDAS DO CARTEL: 50 x 40 como mínimo e 70 x 40 comomáximo.

III. LEMA: NADAL 2008. CONCELLO DE SANTIAGO

IV. Cada cartel deberá incluír na súa parte posterior os seguintesdatos: nome e apelidos do alumno/a, curso e idade, centro ondeestuda e o seu teléfono particular.

V. Os traballos presentados non poderán incluír elementos emateriais que sobresaian do debuxo, como por exemplo: palillos,algodón, purpurina, papel pegado, etc. pola dificultade dereproducir un cartel con estes engadidos e pola inevitabledegradación que sofren estes materiais nos traslados.

VI. Con todos os traballos recibidos, dada a previsible cantidade,realizarase unha primeira escolma polo Departamento deEducación do Concello de Santiago.

VII. O xurado definitivo do CARTEL e do PROGRAMA das Festas doNadal/2008 estará constituído por 6 escolares, 3 persoas doConcello de Santiago e 1 profesional do deseño. Por sorteo oConcello elixirá 6 centros de ensino do municipio de Santiago,que enviarán un escolar por centro, pasando a integrar o xuradodo Concurso.

VIII. Veredicto do xurado: o veredicto do xurado terá lugar no SalónVerde do Concello o 2 de decembro de 2008.

Concurso de carteis e programa de Nadal 2008

175

IX. Data da entrega de premios: 12 de decembro.

X. Contía dos premios:

TOTAL GAÑADOR/A COLEXIO

1º premio 360 € 240 € 120 €2º premio 240 € 150 € 90 €3º premio 180 € 120 € 60 €1º accésit 60 €2º accésit 60 €3º accésit 60 €

XI. PRAZO DE PRESENTACIÓN: ata o 28 de novembro de 2008,no Departamento de Educación do Concello de Santiago, Rúa doVilar, 13. Teléfonos 981 554 400 / 554 401.

Relacións co currículoEducación artística.

ORGANIZA


DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: centros de educación infantil e primaria ecolectivos que traballen con este sector.Forma de traballo: individual.Lugar de realización: nos propios centros escolares.Presentación das Bases: mes de outubro de 2008.Prazo de presentación: ata o 28 de novembro de 2008.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente. Enviarpor fax ou correo electrónico.Período de inscrición: mes de outubro de 2008.Información: Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]


❚ NADAL 2008 ❚

176

OBXECTIVOS

● Ofrecer un espazo de encontro e de lecer para os rapaces erapazas e as súas familias cunha oferta pensada especialmentepara eles.

● Propiciar actividades que promovan o xogo e a animación á lectura.

● Dar a coñecer o mundo da produción editorial.

Tipos de actividadeXornadas lúdico-educativas nas que teñen cabida actividadesdeportivas, obradoiros de comunicación, cestería, arxila, natureza,artes plásticas, encadernación, natureza e traballos con madeira,globoflexia, parque de aventuras, teatro, etc.Actividades de promoción do libro e animación á lectura:presentación de libros, sesións de contacontos, talleres de animacióná lectura, xogos e actividades para os pais e nais, entre outras.

MetodoloxíaParticipación libre.

Relacións co currículoLecer e tempo libre, animación á lectura.

ORGANIZA

Concello de Santiago de Compostela.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: público en xeral. Preferentemente de 2 a 15 anos.Lugar de realización: Edificio Multiusos Fontes do Sar.Datas de realización: a determinar.Horario: de 17 a 21 horas.Prezo da actividade: a concretar.Información:Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401.Departamento de Deportes: 981 528 730

NadalXogo 2008


❚ NADAL 2008 ❚

177

OBXECTIVOS

● Recoñecer o traballo que persoas individuais e colectivos dacidade realizan cunha clara vocación social.

● Contribuír ao desenvolvemento de actitudes positivas cara otraballo social.

● Estimular a cooperación, a solidariedade e a igualdade entre acidadanía compostelá.

Tipo de actividadePresentación de candidaturas por todas as asociacións, entidades einstitucións que realicen o seu traballo no Municipio de Santiago.

Cada candidatura deberá contemplar: breve biografía da persoa oucolectivo proposto, exposición do traballo que se realiza e que seconsidera obxecto de recoñecemento, e exposición razoada polopropoñente dos motivos que concorren no designado para apresentación da candidatura.

Entrega de premios nun acto público e que atenderá a dousapartados, un premio individual e un premio a unha entidadebenéfica e social.

Relación dos galardonados na XV edición:

Premio colectivo:– CONFEDERACIÓN GALEGA DE MINUSVÁLIDOS (COGAMI).Por promover

un importante labor na formación, emprego e asesoramento depersoas con discapacidade, así como a súa rede devoluntariado. Tamén polo seu esforzo na integración destaspersoas en todos os ámbitos da vida potenciando ascapacidades das persoas de cara a conseguir a maiorautonomía e independencia posibles.

Premio individual:– BANESSA GIMÉNEZ GIMÉNEZ. Traballadora da Fundación

Secretariado Xitano dende principios de 2006 como axenteintercultural no “Programa Operativo de Loita contra aDiscriminación”, que desenvolve accións de acompañamentosocial e mediación intercultural para a a mellora dascondicións formativas e laborais de persoas do colectivoxitano.

ORGANIZA


DATOS TÉCNICOS

Prazo de presentación de candidaturas: do 3 ao 28 de novembrode 2008.Entrega de premios: a determinar.Horario: 20 h.Lugar: Sala Mozart do Auditorio de Galicia.Quen fai a actividade: Departamento de Educación.Entrega de candidaturas: Rexistro xeral do Concello de Santiago deCompostela.Observacións: o Departamento de Educación publicará na prensa eenviará aos diferentes colectivos e entidades da cidade a convocato-ria e bases dos premios Vagalume.Información: Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

XVI Edición dos Premios Vagalume


❚ NADAL 2008 ❚

178

EDUCACIÓN PARA A PAZ, A CONVIVENCIA E A SOLIDARIEDADE 2.3.17

Este programa de actividades conta coa colaboración daquelas organizacións que traballan con asiduidade polos obxectivos sinalados e quepoden ser obxecto de interese e de compromiso para nós. Cada ano, o Departamento de Educación do Concello de Santiago de Compostela,coincidindo co 30 de xaneiro, Día Mundial pola Paz, organiza o Foro de Encontro das ONG, en colaboración coa Coordinadora Galega de ONGpara o Desenvolvemento e a Quincena da Paz, da Convivencia e da Solidariedade, que inclúe diversas actividades para a comunidadeeducativa.

179


❚ EDUCACIÓN PARA A PAZ, A CONVIVENCIA E A SOLIDARIEDADE ❚

OBXECTIVOS

● Traballar na defensa e promoción dos dereitos humanos,avanzando na loita contra a discriminación de calquer tipo.

● Aproximar a comunidade educativa ao mundo das ONG.● Promover o coñecemento dos proxectos e actividades que

desenvolven as organizacións non gubernamentais.

Tipos de actividadeConxunto de actividades propostas polas diferentes organizacións edirixidas aos centros interesados en participar, e que se darán acoñecer na presentación do programa.

Inclúen entre outras:– Campañas de sensibilización– Seminarios– Exposicións– Obradoiros– Charlas nos centros de ensino– Sesións de vídeo-forum– Contacontos– Outras

Relacións co currículoEducación para paz e a solidariedade.

ORGANIZA

Departamento de Educación en colaboración coas ONG.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: centros de educación infantil, primaria esecundaria.Forma de traballo: grupo.Datas de realización: do 15 ao 30 de xaneiro de 2009.Quen fai a actividade: Departamento de Educación, ONG e centrosde ensino.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente.Período de inscrición: ata o 19 de decembro de 2008.Información: Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

Quincena da Paz, a Convivencia e a Solidariedade

180

OBXECTIVOS

● Ofrecer un espazo de encontro das ONG.● Propiciar actividades de educación para a paz, a convivencia e a

solidariedade.● Dar a coñecer a cidadanía o mundo das ONG, os seus materiais e

proxectos.

Participantes na última edición:O sábado 26 de xaneiro de 2008 celebrouse o IX Foro dasOrganizacións non Gubernamentais para o Desenvolvemento que,instaladas no Centro Comercial Área Central, expuxeron e deron acoñecer á cidadanía os seus mateiriais e proxectos. Nesta ediciónparticiparon as seguintes ONG:

– Amarante– Amigos da Terra Galicia Xuventude– Arquitectos Sen Fronteiras– Asemblea de Cooperación Pola Paz– Axuda en Acción– Bicis Pola Paz– Cáritas– Coopera– Coordinadora Galega de ONG– Cruz Vermella– Entreculturas - Fe e Alegría– Enxeñería Sen Fronteiras– Farmacéuticos Mundi– Foro de Inmigración de Santiago– Fundación Rokpa– Galicia Paz y Desarrollo– Implicad@s no desenvolvemento– InteRed– Intermon Oxfam– Jóvenes del Tercer Mundo

– Manos Unidas– Médicos do Mundo Galicia– Médicos Sen Fronteiras– Mi Perú– Panxea Asociación de Comercio Xusto– Seminario Galego de Educación Para a Paz– Terra de Homes

Tipos de actividade● Espazo solidario, as diferentes ONG dan a coñecer os seus

materiais e proxectos● Obradoiros de artes plásticas para o máis novos● Obradoiro de actividades pola paz● Chocolate solidario● Concerto pola paz. Banda Municipal de Música● Lectura de manifesto pola paz, a convivencia e a solidariedade● Actuación de danza pola paz

Relacións co currículoEducación para a paz e a solidariedade.

ORGANIZA

Departamento de Educación en colaboración coas ONG.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: público en xeral.Lugar de realización: Área Central.Data de realización: o 31 de xaneiro de 2009.Prezo da actividade: de balde.Quen fai a actividade: Departamento de Educación e as ONG.Información: Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

X Foro das Organizacións non Gubernamentais


❚ EDUCACIÓN PARA A PAZ, A CONVIVENCIA E A SOLIDARIEDADE ❚

181

PROGRAMA DE VERÁN 2.3.18

As diferentes propostas que presentamos constitúen unha oferta para o ocio e o tempo libre da cidadanía máis nova, pensada especialmente parao tempo de vacacións.

Dende unha perspectiva Educativa do Ocio e do Tempo Libre, estamos convencidos que constitúe un novo espazo de aprendizaxe para ossuxeitos, no que podemos contribuír ao seu desenvolvemento persoal.

182

OBXECTIVOS

● Proposta para o coñecemento e o aproveitamento dunha cidadecun gran número de centros de interese que permite descubrirla,meterse na súa historia e a súa arte, contemplar a súa arquitecturae coñecer a súa xente, como son e que fan.

Tipo de actividadeViaxe de interese didáctico-cultural para o tempo libre do verán.Contempla as visitas a: Museo de Historia da cidade, Palau RealMaior, Mirador Rey Martí, Catedral, Cidadela, Montjuic (AnelOlímpico, Palau San Jordi, Estadio Olímpico, Fundación Miró,Palacete Albéniz, Xardíns de Mosén Cinto Verdaguer, etc.), Gaudí(casas modernistas, Parque Güell, Sagrada Familia), FachadaMarítima (museo marítimo, Port Vell, Maremagnum, Aquarium, PortoOlímpico, etc.) e Port Aventura.

Relacións co currículoLecer e tempo libre.

ORGANIZA


DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: mozos e mozas de 12 a 15 anos.Número máximo: 30 participantes.Duración: 7 días.Datas de realización: xullo de 2009.Quen fai a actividade: monitores/as do Departamento de Educacióne do Concello de Barcelona.

INSCRICIÓN

Prezo da actividade: 350 €.Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente.Período de inscrición: mes de maio de 2009.Información: Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

Barcelona, educa


❚ PROGRAMA DE VERÁN ❚

183

OBXECTIVOS

● Potenciar a colaboración entre sexos, en todo tipo de xogos,actividades e tarefas, estimulando a cooperación e solidariedadeentre as persoas.

● Fomentar actitudes de respecto cara a natureza.● Fomentar o diálogo na resolución de conflictos e toma de decisións.● Ensinarlles a analizar as distintas problemáticas ambientais locais

e globais, especialmente as relacionadas coa enerxía, provocandoa búsqueda de solucións alternativas e consensuadas.

● Convivir en grupo nun ambiente san, lúdico e en galego.● Potenciar e estimular a capacidade manual e creativa dos e das

participantes, tomando como base as manifestacións artísticas eartesanais da zona.

Tipos de actividadeEstancia nunha Granxa escola onde se realizan diferentesactividades:● Itinerarios ecolóxicos culturais: itinerarios de achegamento ao

medio cultural e rural galego: observacións de flora e fauna,construcións populares. Faranse itinerarios a pé e coidado deanimais.

● Obradoiros de medio ambiente: obradoiros nos que realizaremosdistintas actividades que nos permitirán coñecer un pouco máis osrecursos naturais do contorno e os problemas ambientais que lleafectan: entre eles destacamos un obradoiro de pan e de coidadode animais.

● Xogos predeportivos e cooperativos: tendo como obxectivos dereferencia a participación, diversión e desenvolvemento dascualidades psicomotrices dos participantes.

Relacións co currículoLecer e tempo libre.

ORGANIZA

Departamento de Educación e Departamento de NormalizaciónLingüística.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: nenos e nenas de 5 a 11 anos.Número máximo: 30 participantes por quenda.Duración: 10 días.Lugar: Granxa escola Siador (Silleda).Equipamentos: dormitorios colectivos, sala de usos múltiples,laboratorios, comedor e cociña.Datas de realización: xullo e agosto de 2009.Quen fai a actividade: monitores/as especializados.

INSCRICIÓN

Prezo da actividade: a concretar.Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente.Período de inscrición: mes de maio de 2009.Información: Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

Campamento de Educación Ambiental Granxa escola



184

OBXECTIVOS

● Ofrecer un espazo de encontro e de lecer para os rapaces erapazas da cidade e as súas familias, cunha oferta pensadaespecialmente para eles.

● Descubrir as posibilidades educativas da cidade e aproveitar osrecursos que esta nos proporciona, pero sen descoidar o seuobxectivo lúdico e recreativo, que nos leva á promoción do tempodesocupado e do xogo e á recuperación da cidade, das súas rúas,prazas ou parques como espazos axeitados para estaexperimentación e como lugares de encontro, interacción, liberdade ecreatividade, na perspectiva da consecución da cidade educadora.

Tipos de actividadeXornadas lúdico-educativas durante o verán nas que teñen cabida atradición, a expresión artística, musical, plástica ou corporal, otraballo audiovisual e a creación de diversos espectáculos. Integraademais o ámbito deportivo e o xogo como posibilidadescomplementarias para o tempo de lecer.O programa estrutúrase de acordo cos seguintes bloques deactividades: obradoiros (de cestería, encadernación, plástica, fotografía,papiroflexia, arqueoloxía, natureza, ...), área recreativa, espazos dexogos, servizo permanente de ludoteca e biblioteca e actividadesextraordinarias.

MetodoloxíaParticipación libre dos nenos/as e familias nas diferentes propostasdo programa.

ORGANIZA

Concello de Santiago de Compostela.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: público en xeral. Preferentemente nenos/as de 2a 14 anos e as súas familias.Lugar de realización: Paseo da Ferradura do parque da Alameda.Datas de realización: xullo de 2009.Horario: de 18 a 21 horas.Prezo da actividade: de balde.Información:Departamento de EducaciónTfnos.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

Departamento de DeportesTfno.: 981 528 730 / 528 735Fax: 981 528 737Correo electrónico: [email protected]

Ferradura Aberta 2009



Ferradura Aberta é unha oferta municipal de dinamización cultural e de tempo libre, de convivencia entre a cidadanía, sobre todo do grupo deidade dos máis pequenos, de participación lúdica e creativa na cultura, como fórmula de eficaz achegamento entre o cidadán e a cidade.

185

OBXECTIVOS

● Ofrecer a estes nenos/as nacidos no medio da guerra e sometidosas súas duras consecuencias, unha posibilidade de coñecerformas distintas de vida, de maneira que isto contribúa, non só asúa formación senón a mellorar a comunicación e o entendementoentre os pobos e promover valores de solidariedade e cooperacióndos composteláns.

● Facilitar a relación de familias de Santiago con rapaces doutrasculturas.

Tipo de actividadeAcollida de nenos/as saharauís por familias de Santiago, que se fancargo dos gastos de alimentación e vestiario dos nenos e nenasdurante a súa estadía.

Os gastos de desprazamento, así como das actividadescomplementarias, co obxecto de facilitar a integración dos rapaces,son por conta do concello de Santiago. Os nenos/as teñen revisiónssanitarias ao inicio da súa estadía grazas á colaboración dodepartamento de pediatría do Hospital Clínico de Santiago.

Ponse a disposición das familias un/unha monitor/a durante a estadíados nenos/as en Santiago de Compostela.

Requisito das familias acolledorasPreferentemente aquelas familias que teñan fillos/as de idadessemellantes á dos rapaces e rapazas acollidos/as.

Relacións co currículoEducación para a solidariedade.

ORGANIZA

Departamento de Educación e a Asociación SolidariedadeGalega co pobo Saharaui.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: familias de Santiago de Compostela.Número de nenos/as saharauís participantes: 15.Datas de realización: meses de xullo e agosto.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: por teléfono e mediante entrevistapersonalizada.Período de inscrición: ata o 31 de maio de 2009.Lugar: Departamento de Educación.Observacións: as familias interesadas terán unha entrevista persoalcoa responsable do programa.Información: Departamento de EducaciónTfno.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

Asociación Solidariedade Galega co pobo SaharauiRúa Gregorio Espino, 32 - ent. CTfno. e Fax: 986 262 637

Vacacións en Paz 2009Programa de acollida de nenos/as saharauís



186

Escola Municipal de Verán

OBXECTIVOS

● Ofrecer un espazo de encontro e lecer para os rapaces e rapazascunha oferta pensada especialmente para eles/as e para asfamilias neste tempo de vacacións. Os centros de ensinoconstitúen un referente idóneo para a posta en marcha doprograma, polo seu equipamento, pola distribución territorial e polasúa seguridade.

● Propiciar actividades que favorezan o coñecemento da nosatradición musical e a sensibilidade estética pola danza, dun xeitolúdico, participativo e ameno.

● Promover a sensibilidade artística dos nenos e nenas, potenciandoo desenvolvemento imaxinativo e creativo.

● Descubrir as posibilidades educativas da cidade e aproveitar osrecursos que esta nos proporciona, que leva á promoción dotempo libre con xogos e con actividades de utilización didáctica dacidade, dos seus equipamentos, das súas rúas, prazas e parquescomo espazos axeitados para esta experimentación e comolugares de encontro, interrelación, liberdade e creatividade, naperspectiva da consecución da cidade educadora.

Tipos de actividade

● Danza: a través das sesións a cargo de profesionais do ballet,poderán introducirse no mundo da expresión corporalcontemporánea.

● Papiroflexia: monitoras e monitores especializados nesta temáticaamosarán as técnicas e usos máis diversos e atractivos do papel,coa construción de caixas, xoias, animais, etc.

● Cociña: no que se poderá aprender a realizar sobremesas frías,ensaladas, batidos, bocadillos, pan e pastas, entre outros.

● Artes plásticas: a pintura, o debuxo, o papel maché, entre outros,son as diferentes técnicas empregadas neste espazo de expresiónartística que contribúe a desenvolver a sensibilidade estética.

● Itinerarios pola cidade: a Alameda, o Carme de Abaixo, o ríoSarela, os arredores de cada centro de ensino, son espazos paragozar e de aprendizaxe medioambiental.

● Grandes xogos e actividades deportivas, nas que terán aoportunidade de perfeccionar a súa habilidade e a súa técnica endeportes e iniciarse noutros máis novos.

● Xogos populares e tradicionais: a corda, o trompo, o aro, o diábolo,entre outros, permitirán o entretemento e a recuperación destesxogos tradicionais.



A proposta de actividades da Escola de Verán constitúe unha oferta para o ocio e o tempo libre da cidadanía máis nova, nunhas datasnas que as familias demandan novas propostas de dinamización para os seus fillos e fillas no tempo non escolar. Estes recursos de lecerpara o verán son diferentes, atendendo ás características organizativas, ás idades, tamaño do grupo, entre outros. Todos responden a un obxec-tivo que dá coherencia á oferta: a existencia dun programa educativo e de lecer nunha época e cunhas características moi determinadas quedea continuidade á proposta cultural e educativa coa que conta o concello de Santiago de Compostela ao longo do ano.

Ademáis, esta iniciativa tenta rendibilizar os equipamentos escolares como espazos de aprendizaxe no tempo de verán atendendo á súadistribución territorial, onde os nenos e as nenas poidan expresarse libremente, relacionarse e compartir.

187



Criterios de participaciónTeñen por obxecto establecer os dereitos e os deberes dos partici-pantes neste programa municipal:

1. Poderá participar calquera neno ou nena con idades comprendi-das entre os 6 e os 12 anos. Os/as nenos/as de 5 anos poderánparticipar sempre e cando un/unha irmán/á tamén estea inscrito/ae asista ás actividades diarias do centro.

2. Establécese un límite de prazas por centro, de acordo coas carac-terísticas do programa. Os criterios de participación serán por ordede chegada diaria ata cubrir o aforo establecido e se é o caso,cada familia recibirá información para que poda desprazar aoneno/a ao centro máis próximo, responsabilidade de informaciónque lle corresponde ao monitor/a que o atende.

3. Para poder participar no programa é obrigatorio que un adulto cubraa ficha de participación, que deberá entregar no espazo de recep-ción o mesmo día que asistan ás actividades. Naqueles casos nosque participen de forma continuada nun mesmo centro, cada díadeberá amosar o carné e indicar a persoa responsable de recollerao menor. No caso daqueles nenos/as que se despracen sós, é obri-gatorio cubrir e entregar asinada a autorización pertinente na secre-taría da Escola Municipal de Verán do centro correspondente.

4. A participación é de balde e de libre elección; é dicir, pódese parti-cipar na programación completa e diaria dun centro ou ben entalleres concretos de acordo coa dispo ibilidade de prazas en cadamomento.

5. As actividades darán comezo ás 9.30 h. e finalizarán ás 13.30 h,polo que a responsabilidade do control e coidado dos participantespolos monitores/as responsábeis, comprenderá esa franxa horaria.

6. O/a participante poderá ser dado de baixa no programa por algun-ha das circunstancias seguintes:

a) Por incumprimento da idade.

b) Por comprobación de falsidade nos documentos ou datosachegados.

c) Por incompatibilidade ou inadaptaci n absoluta para perma-necer no centro.

As baixas comprendidas nestes apartados resolveraas, unha vezoída o coordinador xeral do programa no centro e os represen-tantes legais do neno/a, o Departamento de Educación doConcello de Santiago.

7. A inscrición no programa supón a aceptación e o compromiso des-tas normas. O incumprimento das mesmas dará lugar á perda dodereito ao uso e disfrute deste programa municipal.

MetodoloxíaParticipación libre dos nenos/as nas diferentes propostas do programa.

ORGANIZA

Departamento de Educación en colaboración coas AsociaciónsXuvenís da cidade.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: nenos e nenas de 6 a 12 anos.Lugar de realización: CEIPs de Compostela.Datas de realización: xuño e setembro.Quen fai a actividade: monitores/as especializados das asociaciónse colectivos con experiencia como dinamizadores sociais.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente.Información: Departamento de EducaciónTfno.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

188



OBXECTIVOS

● Propoñer unha proposta formativa para o verán especializada naaprendizaxe da lingua inglesa.

● Ofrecer un espazo de encontro e lecer para os rapaces e rapazascunha oferta pensada especialmente para eles/as e para asfamilias neste tempo de vacacións.

● Descubrir as posibilidades educativas da cidade e aproveitar osrecursos que esta nos proporciona, que leva á promoción dotempo libre con xogos e con actividades de utilización didáctica dacidade, dos seus equipamentos, das súas rúas, prazas e parquescomo espazos axeitados para esta experimentación e comolugares de encontro, interrelación, liberdade e creatividade, naperspectiva da consecución da cidade educadora. Vivir a cidadeen inglés.

Desenvolvemento do programa

O desenvolvemento diario da escola divídese entre tres tempos:

– O primeiro realizarase á primeira hora da mañá e consistirá nunhaclase de inglés no que o enfoque principal vai ser que os nenos enenas adquiran fluidez e soltura á hora de conversar, e oprofesor/a poda traballar as estruturas gramaticais e apronunciación, procurando que os escolares podan poñer enpráctica todo o vocabulario e gramática que aprenden ao longo docurso escolar, con especial atención a súa pronunciación ecomprensión.

– A segunda parte estará formado por obradoiros, todos eles eninglés íntegramente, onde cada grupo realizará un obradoirodistinto dos que se propoñan.

– A terceira parte da mañá comprenderá un conxunto de actividadestales como as visitas guiadas a centros de interese da cidade,xogos populares e tradicionais, sesións de contacontos, entreoutras propostas.

MetodoloxíaTodos o obradoiros serán impartidos íntegramente en inglés ao igualque as clases, actividades e visitas guiadas.

Materiais didácticosToda actividade irá acompañada dunha carpeta de documentación, quepoderán utilizar para o desenvolvemento da mesma, así como materiaisque faciliten o desenvolvemento de obradoiros e actividades.

ORGANIZA


English summer school Good morning, kidsEscola Municipal de verán de inglés

A Escola Municipal de Verán de Inglés é unha proposta educativa para o tempo de verán en Compostela dirixida a nenos e nenas de 6 a 14 anos,con niveis de inglés diferentes. É unha oportunidade de aprendizaxe que combina as clases de inglés con obradoiros lúdicos, para aproveitar otempo de actividade non escolar e practicar e mellorar o seu inglés á vez que utilizan este tempo para procurar novas relacións socializadoras.

189

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: nenos/as de 6 a 15 anosData de realización: xullo e agosto de 2009.Lugar de realización: IES Rosalía de Castro.Quen fai a actividade: as clases serán impartidas por profesoradonativo e licenciado polas universidades do seu país con formaciónespecífica para profesores/as de idiomas modernos e con formaciónpedagóxica específica na aprendizaxe de línguas e nodesenvolvemento de actividades de dinamización.

INSCRICIÓN

Forma de inscrición: mediante o impreso correspondente.Prezo da actividade: pendente de concretar.Periodo de inscrición: mes de maio de 2009.Información: Departamento de EducaciónTfno.: 981 554 400 / 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]



3

Centro de Documentación eInformación Pedagóxica.

Publicacións

193

Este centro naceu co obxetivo de poñer ao dispor da comunidadeeducativa de Santiago diversos medios facilitadores de información,seleccionando de entre eles, aqueles que poden ser de máis interesepara os diferentes usuarios, de tal xeito que permitan un accesorápido e doado á mesma, e polo tanto, un mellor aproveitamento dosrecursos e unha mellora na calidade do ensino.

Ademais hai que ter en conta que a participación, cada vez maior, dasociedade no proceso educativo leva consigo a necesidade de contarcon información puntual sobre un tema que está a sufrir profundoscambios –en todos os seus aspectos– como é o do ensino. De aíque, as actividades do Centro de Documentación, ao longo do curso,están encamiñadas basicamente á recollida e clasificación dematerial documental referente a esta temática co fin de facilitar a súadifusión e consulta por parte da cidadanía interesada.

Polo tanto, e conectando con todas as demais áreas doDepartamento de Educación, este servizo sirve de apoio áelaboración do programa xeral de actividades e a formaciónpermanente dos profesionais do mesmo.

Os usuarios da información da que se dispón son:

● Profesores/as dos centros de ensino de Santiago e de fóra doMunicipio.

● Todas as persoas interesadas no tema da educación. ● Persoal do Departamento de Educación e colaboradores.

As publicacións do Centro de Información e Documentación teñencomo principal obxectivo a divulgación dos seus materiais documentaisao mesmo tempo que se facilita o seu acceso ós usuarios que esténinteresados.

Os principais obxectivos a destacar son os seguintes:

● Creación e actualización dun fondo documental sobre temasbásicos en educación, con especial atención ás demandasmanifestadas polo profesorado.

● Organización do mesmo.● Facilitar información puntual aos usuarios deste servicio.● Elaboración de bibliografías de interese para a comunidade

educativa.● Establecer contactos con outros servizos similiares.

194

Coñecemento da cidade de Santiago

● RODRÍGUEZ GÓMEZ, X. M. e SOUSA JIMÉNEZ, X. Mª. (1985): Oparque da Alameda: Un itinerario para o teu lecer. Departamentode Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 24p. (Papeis de Educación, nº 1, 2ª edición aumentada e corrixida).

● RODRÍGUEZ GÓMEZ, X. M. e SEIXAS SEOANE, M. A. (1986): Onoso concello. Departamento de Educación, Concello de Santiago.Santiago de Compostela. 48 p. (Papeis de Educación, n° 3).

● MÉNDEZ MARTÍNEZ, G. e CAMPILLO RÚIZ A. (1991):Cartografía. Departamento de Educación, Concello de Santiago.Santiago de Compostela. 91 p. (Papeis de Educación, nº 13).

Orientación escolar

● RODRÍGUEZ GÓMEZ, X. M.; BANET, E. e RIAL, A. (1986): ¿Óremate de EXB, que?. Departamento de Educación, Concello deSantiago. Santiago de Compostela. 40 p. (Papeis de Educación,nº 4).

Educación para a paz

● JARES, X. R. (1988): Educar para a paz. Departamento deEducación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 64 p.(Papeis de Educación, n° 9).

Educación ambiental

● GONZÁLEZ PÉREZ, C. (1984): Os maios. Departamento deEducación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 24 p.(Papeis de Educación, n° 2).

● CHOUZA MATA, M. e CID GONZÁLEZ, R. (1987): Zonas deinterese natural de Santiago (I). Departamento de Educación,Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 40 p. (Papeis deEducación, n° 6).

● CASTRO, M. e FREIRE, L. (1988): Breve introducción á micoloxía.Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago deCompostela. (Papeis de Educación, nº 8).

● CASTRO, M. e FREIRE, L. (1988): Introducción á botánica.Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago deCompostela. 56 p. (Papeis de Educación, nº 10).

● CASTRO, M. e FREIRE, L. (1989): Introducción á micoloxía.Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago deCompostela. 42 p. (Papeis de Educación, nº 11, 2ª edicióncorrixida e aumentada).

● CHOUZA MATA, M. e CID GONZÁLEZ, R. (1995): Zonas deinterese natural de Santiago (II). Departamento de Educación,Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 76 p. (Papeis deEducación, nº 15).

Colección Papeis de Educación

Publicacións do Departamentode Educación

3.1

195

Educar para a igualdade

● CAMPOS SANTÁS, C.; PÉREZ GARCÍA, P. e CASTRO RATÓN,Mª. D. (1992): Educar na igualdade. Departamento de Educación,Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 46 p. (Papeis deEducación, nº 14).

Música

● LÓPEZ FARIÑA, M. A. (1989): Os instrumentos da orquestra: “Acorda rozada”. Departamento de Educación, Concello de Santiago.Santiago de Compostela. 31 p. (Papeis de Educación, n° 12).

● VV.AA. (2001): A evolución da música tradicional galega.Departamento de Educación e Mocidade, Concello de Santiago.Santiago de Compostela. 25 p. (Papeis de Educación, nº 17).

Outros

● VARELA ORAL, C. (1987): Guía para a organización dunhabiblioteca escolar. Departamento de Educación, Concello deSantiago. Santiago de Compostela. 28 p. (Papeis de Educación, nº5, 1ª edición).

● VARELA ORAL, C. (1989): Guía para a organización dunhabiblioteca escolar. Departamento de Educación, Concello deSantiago. Santiago de Compostela. 28 p. (Papeis de Educación nº5, 2ª edición revisada e ampliada).

● SEIXAS SEOANE, M. A. (1995): Ánxel Casal. Departamento deEducación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 35 p.(Papeis de Educación, nº 16).

● SEIXAS SEOANE, M. A. (2000): Ánxel Casal. Departamento deEducación e Mocidade, Concello de Santiago. Santiago deCompostela. 35 p. (Papeis de Educación, nº 18, 2ª ediciónrevisada e ampliada).

CENTRO DE DOCUMENTACIÓN E INFORMACIÓN PEDAGÓXICA Publicacións do Departamento de Educación

❚ COLECCIÓN PAPEIS DE EDUCACIÓN ❚

196

Bombeiros

● RODRÍGUEZ-ABELLA GÓMEZ, X. M.; VARELA MORALES, B.;CABALLO VILLAR, B. e CASTRO POMBO, C. (1992): O parquede bombeiros. Departamento de Educación e Servicio de Extinciónde Incendios e Salvamento, Concello de Santiago. Santiago deCompostela. 26 p. (Coñecer, n° 1).

Policía Local

● RODRÍGUEZ-ABELLA GÓMEZ, X. M.; VARELA MORALES, B.;CABALLO VILLAR, B.; CASTRO POMBO, C. e TRABA GESTO, X.M. (1993): A policía local. Departamento de Educación, Concellode Santiago. Santiago de Compostela. 22 p. (Coñecer, n° 2).

● VARELA MORALES, B. e FERRO VÁZQUEZ, Y. (1998): A policíalocal de Santiago de Compostela. 150 Aniversario. Departamentode Educación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 27p. (Coñecer, nº 5).

Observatorio Astronómico

● VV.AA. (1994): O observatorio astronómico Ramón Mª Aller.Departamento de Educación, Concello de Santiago. Santiago deCompostela. 18 p. (Coñecer, n° 3).

Banda Municipal de Música

● RODRÍGUEZ-ABELLA GÓMEZ, X. M. e CASTRO POMBO, C.(1997): A banda municipal de música. Departamento deEducación, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 52 p.(Coñecer, n° 4).

Outros

● CASTRO, M. e FREIRE, L. (1989): Coñecer 1: O castiñeiro. Árboreadoptiva de Galicia. Departamento de Educación, Concello deSantiago. Santiago de Compostela. 12 p. (Coñecer, nº 1).

Colección Coñecer: Santiago cidade educadora


❚ COLECCIÓN COÑECER. SANTIAGO CIDADE EDUCADORA ❚

197

● SANTOS REGO, M. A. e LORENZO MOLEDO, Mª M. (2001): Aconstrucción educativa da cidade. Unha perpectiva transversal.Universidade de Santiago de Compostela. Departamento deEducación e Mocidade. Santiago de Compostela. 286 p.

● RODRÍGUEZ RODRÍGUEZ, X. (coord) (2003): Materiais curricula-res e diversidade cultural. Departamento de Educación eMocidade, Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 235 p.

● RODRÍGUEZ-ABELLA GÓMEZ, X. M. (coord) (2003): EducaciónViaria e na Autoprotección. Santiago, o proxecto educativo de cida-de. Departamento de Educación e Mocidade, Concello deSantiago. Santiago de Compostela. 234 p.

● RODRÍGUEZ RODRÍGUEZ, X. (coord) (2006): A elaboración eadaptación dos materiais curriculares. Departamento deEducación e Mocidade, Concello de Santiago. Santiago deCompostela. 256 p.

Colección Santiago: o proxecto educativo de cidade. Documentos


❚ COLECCIÓN SANTIAGO: O PROXECTO EDUCATIVO DE CIDADE. DOCUMENTOS ❚

198

● ADGEA e DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN (2005): Coñecer ascidades Patrimonio. Departamento de Educación e Mocidade.Concello de Santiago de Compostela. 19 p.

● ADGEA e DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN (2006): Santiagode Compostela. Obradoiro do tempo. Guía didáctica.Departamento de Educación e Mocidade. Concello de Santiagode Compostela. 18 p.

● ASOCIACIÓN GALEGA DE ANTROPOLOXÍA SOCIAL ECULTURAL (2004): Etnografía e Antropoloxía en Galiza.Departamento de Educación e Mocidade. Santiago deCompostela. 23 p.

● ARIAS IGLÉSIAS, C. e VEIGA GOY, X. L. (1989): Manual básicode xadrez. Universidade de Santiago de Compostela eDepartamento de Educación. Santiago de Compostela. 198 p.

● BOUZAS MILLÁN, X. L.; CAMBA SANMARTIN, X. e REBOREDOTAJES, M. (2000): Castelao e Nós (unidade didáctica para a expo-sición). Asociación Socio-Pedagóxica Galega e Concello deSantiago de Compostela. A Coruña. 63 p.

● COORDINADORA GALEGA DE CONCELLOS (1986):Documentos (I). Departamento de Educación. Santiago deCompostela. 16 p.

● CONDE ROA, J. (1993): Catálogo do patrimonio pictórico da Casado Concello. Concello de Santiago e o Consorcio da Cidade deSantiago de Compostela. Santiago de Compostela. 57 p.

● COSTAS LAGO, A. (2006): Persoal e transferíbel. Catálogo daexposición da III Bolsa de Creación Fotográfica. CEF e doDepartamento de Educación Ed. do Trinque Vigo. 62 p.

● DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN (1996): Os Gabinetes deciencias do Instituto Xelmírez de Santiago. Departamento deEducación e o Instituto Xelmírez. Santiago de Compostela. 32 p.

● DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN (2000): Programa de autopro-tección de centros escolares. Normas de evacuación en centros deensino. Departamento de Educación. Concello de Santiago deCompostela. Santiago de Compostela. 16 p.

● DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN (2000): Educación eMocidade: programas e recursos. Curso escolar 2000-2001.Departamento de Educación e Mocidade. Santiago deCompostela. 154 p.

● DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN (2001): Concurso literarioÁnxel Casal 1996-2000. Departamento de Educación e Mocidade.Santiago de Compostela. 340 p.

● DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN (2001): Educación eMocidade: programas e recursos. Curso escolar 2001-2002.Departamento de Educación e Mocidade. Santiago deCompostela. 210 p.

● DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN (2002): Educación e Mocidade:programas e recursos. Curso escolar 2002-2003. Departamento deEducación e Mocidade. Santiago de Compostela. 248 p.

● DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN (2003): Educación e mocida-de: programas e recursos. Curso escolar 2003-2004. Departamentode Educación e Mocidade. Santiago de Compostela. 244 p.



Outras publicacións


❚ OUTRAS PUBLICACIÓNS ❚

199




● DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN (2007): Carta de CidadesEducadoras. Departamento de Educación e Mocidade. Santiago deCompostela. 20 p.

● DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN (2007): Educación: programase recursos. Curso escolar 2007-2008. Departamento de Educación.Santiago de Compostela. 266 p.

● DIELH LÓPEZ, V.E. (2003): Vida e morte das estatuas. Catálogoda exposición da I Bolsa de creación fotográfica. Centro de estu-dos fotográficos e Departamento de Educación e Mocidade deSantiago de Compostela. Ed. Do Trinque. Vigo. 61 p.

● GARCÍA ALÉN, L. e GONZÁLEZ PÉREZ, C. (1993): Alfar 93.Concello de Santiago e Consorcio da Cidade de Santiago deCompostela. Santiago de Compostela. 14 p.

● GARCÍA SAN LEÓN, O. (2003): Leccións de Memoria. Catálogoda exposición da I Bolsa de creación fotográfica. Centro de estu-dos fotográficos e Departamento de Educación e Mocidade deSantiago de Compostela. Ed. Do Trinque. Vigo. 62 p.

● GONZÁLEZ GONZÁLEZ, M. (coord) (1992): Un soño de verán.Os estudiantes e aprendizaxe da linguaxe teatral. Unidade didác-tica experimental. Departamento de Educación, CentroDramático Galego, IGAEM e Xunta de Galicia. Santiago deCompostela. 85 p.

● GONZÁLEZ GONZÁLEZ, M. e CARNERO FERNÁNDEZ, A.(1993): Galileo Galilei. E sen embargo, móvese. Unidade didácti-ca. Concello de Santiago e Consorcio da cidade de Santiago deCompostela. Santiago de Compostela. 44 p.

● GONZÁLEZ PÉREZ, C. (1993): A festa dos maios en Compostela.Concello de Santiago e Consorcio da cidade de Santiago deCompostela. Santiago de Compostela. 15 p.

● GÓMEZ RODRÍGUEZ, F. (1995): A cidade das estrelas.Calendario astronómico de 1995. Departamento de Educación,Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 19 p.

● IGLESIAS, CALO (1999): Educar para a paz desde o conflicto.Departamento de Educación e Mocidade, Seminario Galego deEducación para a Paz, Concello de Santiago. Santiago deCompostela, 267 p.

● JARES, XESÚS R. (Coordinador) (1996): Construír a Paz. Culturapara a Paz. Departamento de Educación do Concello de Santiagode Compostela, Edicións Xerais de Galicia. Vigo. 350 p.

● LÓPEZ FARIÑA, M. e REYES FERRÓN, F. (1993): A música e osCamiños de Santiago. Concello de Santiago e Consorcio da cida-de de Santiago de Compostela. Santiago de Compostela. 35 p.

● MARGARIT TORRAS, M. (1999): Así é a declaración universaldos dereitos humanos. Traducción ó galego polo Departamento deEducación. Santiago de Compostela. 16 p.

● REY POUSADA, I. (1999): Os monicreques. XX Aniversario 1979-1999. IGAEM e Departamento de Educación e Cultura, Concellode Santiago. Santiago de Compostela. 55 p.

● REY POUSADA, I. (1999): Monicreques. Unidade didáctica.IGAEM, Departamento de Educación e Cultura, Concello deSantiago de Compostela. Santiago de Compostela. 16 p.

● REYES, F. (2003): ¡Santiago! Música e Peregrinacións na Europado Renacemento. Unidade didáctica. Resonet. Departamento deEducación e Cultura, Concello de Santiago de Compostela.Santiago de Compostela. 106 p.

200



● RODRÍGUEZ-ABELLA GÓMEZ, X. M.; VARELA MORALES, B. eSAMPEDRO GARRIDO, A. (2000): Recursos educativos públicosdo municipio de Santiago de Compostela. Departamento deEducación e Mocidade, Concello de Santiago. Santiago deCompostela. 170 p.

● SENDÓN, M. (2003). Cuspindo a barlovento. Centro de estudosfotográficos e Departamento de Educación e Mocidade deSantiago de Compostela. Santiago de Compostela. 74 p

● VV. AA. (1989): Mapa escolar de Santiago de Compostela. (3 volu-mes). Departamento de Educación. Concello de Santiago.Santiago de Compostela. 527 p.

● VV. AA. (1990): Mapa escolar de Santiago de Compostela. (1ª revi-sión – curso 1989/1990). Departamento de Educación. Concellode Santiago. Santiago de Compostela. 527 p.

● VV. AA. (1990): Rei Lear de W. Shakespeare en versión deEduardo Alonso e Candido Pazó. O teatro como feito educativo(unidade didáctica experimental). Departamento de Educación,Concello de Santiago. Santiago de Compostela. 29 p.

● VV. AA. (1991): Mapa escolar de Santiago de Compostela. (2ªrevisión - curso 1990/1991). Departamento de Educación,Concello de Santiago de Compostela. Santiago de Compostela.718 p.

● VV. AA. (1992): Mapa escolar de Santiago de Compostela. (3ª revi-sión - curso 1991/1992). Departamento de Educación, Concello deSantiago. Santiago de Compostela. 978 p.

● VV. AA. (1994): Galicia xudía. Concello de Santiago. Santiago deCompostela. 29 p.

● VIDAL BOLAÑO, R. (1993): O espacio teatral. Unha viaxe arredordo círculo. Unidade didáctica experimental. Concello de Santiagoe Consorcio da cidade de Santiago de Compostela. Santiago deCompostela. 48 p.

● VV. AA. (2002). ¿Que vas facer o ano que ven?. Guía de Estudios.Departamento de Educación e Mocidade. Concello de Santiago deCompostela e Asociación socio pedagóxica galega. 11 p.

● VV. AA. (2003). ¿Que vas facer o ano que ven?. Guía de Estudios.Departamento de Educación e Mocidade. Concello de Santiago deCompostela e Asociación socio pedagóxica galega. 11 p.

MATERIAIS AUDIOVISUAIS

Programa de Educación Ambiental

● Cada cousa no seu sitio. {vídeo}. Departamento de Educación eMocidade e Departamento de Medio Ambiente. 1999.

● Cada cousa no seu sitio. {CD-ROM}. Departamento de Educacióne Mocidade e Departamento de Medio Ambiente. 1999.

● PC Reciclator. {CD-ROM}. Departamento de Educación eMocidade e Departamento de Medio Ambiente. 2002.

Programa de música

● Fernando Reyes: ¡Santiago! música e peregrinacións na Europado Renacemento. {CD-ROM}. Departamento de Educación eMocidade. 2001.


❚ FONDO DE EXPOSICIÓNS ❚

201

Fondo de exposicións

VIDA E MORTE DAS ESTATUASde Victoria Eugenia Diehl López

Esta exposición é resultado dun proxecto que acadou o recoñece-mento do xurado da 1ª Bolsa de creación fotográfica convocada poloConcello de Santiago de Compostela, no ano 2002.

A artista presenta fotografías de gran formato cunha estética na quese deduce a ruptura da fronteira entre o “real” e as súas representa-cións escultóricas. Valéndose da tecnoloxía dixital Victoria consigueimaxes inquietantes e misteriosas cunha grande carga simbólica eclaras referencias á mitoloxía.

Características da exposición

20 fotografías en cor de gran formato (tamaño variable entre 100x45e 90x100), positivadas en papel brillo e montadas en aluminio conbastidor.

Material complementario: Catálogo da exposición

A autora, Victoria Eugenia Diehl López (A Coruña, 1978), é licen-ciada en Belas Artes pola Universidade de Vigo. Facultade dePontevedra.

LECCIÓNS DE MEMORIAde Olalla García San León

En diversos soportes, a autora explora as posibilidades plásticas quese derivan da apropiación estética de imaxes dos anos 50-60.Utilizando as pizarras, o xiz e a madeira, propón a quen observa asúa obra, unha reflexión sobre o significado que naquel momento tiñao acto fotográfico do retrato, en comparación coa familiarización coaque hoxe en día ten.

O proxecto que deu lugar a esta exposición foi cogañador da 1ª Bolsade creación fotográfica do Concello de Santiago de Compostela.

Características da exposición134 fotografias en branco e negro e cor de tamaños variables segundoo soporte material da obra, diferencianse tres zonas expositivas:

● 100 transferencias sobre xiz de tamaños variables.

● 24 serigrafías sobre lousa 32x42 cm (con formato das antigaspizarras escolares)

● 10 serigrafías sobre taboleiro 60x90 cm


A autora Olalla García San León (Santiago de Compostela 1976) élicenciada en Belas Artes pola Universidade de Vigo. Facultade dePontevedra.

PERSOAL E TRANSFERÍBELde Andrea Costas Lago

O proxecto Persoal e transferibel presentado por Andrea Costas Lagoque agora se concreta nesta exposición, mereceu o recoñecementodo xurado da terceira bolsa de creación fotográfica convocado poloConcello de Santiago de Compostela no ano 2004.

A artista xuntou a un grupo hetereoxéneo de persoas, dándolles aoportunidade de crear unha reportaxe das súas vivenciasconvencionais. Para crear unha memoria menos estipulada, trata defacer coincidir o obxecto e o suxeito de representación na mesmapersoa, de indagar no presente a partir dun conxunto de instantesfragmentados, de deixar falar por si mesmo a quen normalmente éobxecto dun discurso que o reduce a un estereotipo.

Estas exposición, polas súas características, só poderán ser expostas cando se garantan as condicións nas que a artista a deseñou.

EXPOSICIÓNS FOTOGRÁFICAS

202

Características da exposición304 fotografías en branco e negro e cor (tamaño variable entre30x40, 20x30 e 13x18) que forman 9 series encadenadas


A autora, Andrea Costas Lago (Vigo 1978) é licenciada en BelasArtes pola Universidade de Vigo. Facultade de Pontevedra.

COMPOSTELA NA MEMORIA RECENTEde Fernando Bellas

Mostra fotográfica que ilustra 28 imaxes nas rúas de Composteladurante os anos 1970 e 1980. Podemos imaxinar a través destesmomentos fotográficos cómo era a vida da cidade e dos seushabitantes, a través de personaxes, conflictos, oficios, espazos,arquitecturas…

Características da exposición28 fotografías en branco e negro que plasman imaxes do cotiá nasrúas de Compostela nos anos 70 e 80.

O autor Fernando Bellas (Pontedeume, 1955). Traballou en prensasemanal e diaria dentro e fóra de Galicia. As súas primeirascolaboracións foron no semanario A Nosa Terra, Mundo Obrero diarioe o semanal La Calle. Publicou fotografías en La Voz de Galicia, ElPaís e na revista Interviu, entre outras. Despois dun breve período detempo traballando no Arquivo da Imaxe de Galicia entra a formarparte dos Servizos Informativos da TVG, onde segue actualmentecomo reporteiro gráfico.

ORGANIZA

Departamento de Educación e Mocidade.

DATOS TÉCNICOS

A quen se dirixe: centros de educación secundaria e entidades inte-resadas.Lugar de realización: no indicado pola entidade solicitante e noCentro Sociocultural e Xuvenil Municipal O Ensanche.

SOLICITUDES

Información: Departamento de Educación e Mocidade.Tfnos.: 981 554 400 / 554 401Período de inscrición: a partir de xaneiro de 2009.


❚ FONDO DE EXPOSICIÓNS ❚

4

Axudas eSubvencións

205

Programa que promove unha liña estable de apoio e financiamento dos colectivos que enfocan as súas actividades cara a educación e a cultura.Pretende ser un mecanismo de dinamización das organizacións cidadáns á hora de prantexar iniciativas dirixidas á poboación compostelá.

Subvencións a proxectos eactividades educativas

4.1

Consonte as competencias atribuídas ao municipio polos artigos 25e 28 da Lei 7/1985 reguladora das bases de réxime local e enaplicación da Lei 38/2003 xeral de subvencións (LXS) e do RealDecreto 887/2006, do 21 de xullo, polo que se aproba o regulamentoda LXS, o Concello de Santiago de Compostela, a través doDepartamento de Educación convoca subvencións destinadas ápromoción de proxectos e actividades educativas e culturais que serealizaran dende o 1 de xaneiro ata o 1 de setembro do ano 2008,que se rexerán polas seguintes bases, aprobadas pola Xunta deGoberno Local do 29 de xullo do 2008:

1. Finalidade e obxectivos

1.1. Esta convocatoria ten por finalidade a promoción de proxectos eactividades educativas e culturais que se realicen no Concello deSantiago, ao tempo fixará o procedemento para acceder ásaxudas que o Concello de Santiago de Compostela concede através do Departamento de Educación, consonte a Lei 38/2003,do 17 de novembro, xeral de subvencións (LXS) e ao RD887/2006 polo que se aproba o regulamento da lei 38/2003.

1.2. Os obxectivos xerais que motivan a convocatoria son:a) Promover e apoiar a realización de programas e actividades

educativas que impulsen a mellora da calidade educativa ea dinamización cultural nos centros de ensino da cidade.

b) Promover e apoiar a realización de programas e actividadeseducativas extraescolares dirixidas a acadar unha mellorada atención do alumnado nos centros de ensino da cidade.

c) Potenciar proxectos e actividades na liña da renovaciónpedagóxica que impliquen á comunidade educativa evinculen educación, cultura e valores no ámbito da cidade.

d) Atender a realización de propostas educativas e a creaciónde instrumentos e materiais didácticos ou que desenvolvaneixes transversais a partir da realidade social de Santiago deCompostela.

2. Actividades que poden ser obxecto de subvención

2.1. As entidades propoñerán ata un máximo de 3 actividades ouprogramas.

2.2. As actividades ou programas obxecto de subvención que sepropoñan estarán incluídas nos apartados seguintes:a) Coñecemento da cidade.b) Actividades relacionadas de educación para a saúde,

educación para a paz, educación cívica, educación viaria epara a autoprotección, educación ambiental, teatro, músicae danza.

c) Actividades culturais e participación do alumnado enprogramas de carácter non curricular.

d) Actividades educativas de apoio ao comedor escolare) Novas tecnoloxías da información e a comunicación (NTIC).f) Integración do alumnado con discapacidades.g) Actividades extracurriculares de animación cultural e do

tempo libre.h) Promoción da lingua galega.i) Publicacións periódicas (revistas, boletíns…) de centro así

como a edición de materiais didácticos.k) Dinamización de bibliotecas.

2.3. As actividades deberán realizarse entre o 1 de xaneiro e o 1 desetembro do ano en curso.

206

3. Actividades excluídas de subvención

3.1. As actividades excluídas destas subvencións e que non poderánser obxecto das mesmas son:a) Viaxes de fin de estudos e intercambios.b) Actividades de carácter deportivo.c) Festas e outras actividades semellantes.d) Compra de bens inventariábeis.

4. Incompatiblidades

Estas axudas son incompatibles con outras concedidas polo Concellode Santiago de Compostela para a mesma actividade.

5. Entidades destinatarias

Poderán acceder a estas axudas:a) Os centros de ensino non universitario sostidos con fondos

públicos do Concello de Santiago.b) As asociacións de nais e pais do alumnado do concello de

Santiago.c) As asociacións de profesorado que realicen as súas

actividades no concello de Santiago. d) Asociacións e colectivos relacionados directamente co

ámbito da educación.e) Movementos de Renovación Pedagóxica f) As entidades relacionadas coa promoción do tempo libre e a

infancia.

6. Contía e financiamento das axudas

6.1. A contía global das subvencións será de 35.000,00 €, con cargoaos orzamentos municipais do ano 2008 e a cantidade máximapor proxecto non poderá superar os 2.900 €, sendo imputábel ogasto á partida orzamentaria 42200.48901/08.

6.2. Consonte o artigo 19.3 da lei 38/2003 o importe das subvenciónsen ningún caso poderá ser de tal contía que, illadamente ou enconcorrencia con outras subvencións, axudas, ingresos ourecursos, supere o custo do proxecto ou da actividadesubvencionada.

7. Documentación que cómpre presentar

7.1. Os solicitantes deberán presentar no Rexistro Xeral do Concellode Santiago unha solicitude debidamente cuberta, segundo omodelo que se facilitará nas dependencias do Departamento deEducación do Concello de Santiago de Compostela (rúa do Vilar,13 - 1º), na oficina de Atención ao Cidadán (rúa do PresidenteSalvador Allende, núm. 4 - baixo) ou ben consultando a páxinaweb do Concello de Santiago: www.santiagodecompostela.org.É obriga do solicitante indicar a cantidade que solicita comosubvención, de non figura na solicitude a contía solicitadaentenderase que non solicta ningunha cantidade e arquivarase oseu expediente.

7.2. Documentación relativa ao proxecto ou actividadea) Memoria explicativa do proxecto ou actividade, con

especificación do nome do proxecto ou actividade, datas elugares de realización, responsábel do seudesenvolvemento, número de participantes previstos,obxectivos e fins concretos aos que se destinaran os fondos(segundo o modelo do documento 2).

b) Orzamento de ingresos e gastos do proxecto ou actividade,con expresión en detalle do financiamento previsto, de xeitoque permita comprobar que todos os conceptos do gastoson subvencionábeis (segundo o modelo do documento 3).

c) Declaración da entidade organizadora onde se faganconstar as contías das axudas solicitadas e concedidas poroutras administracións públicas, ou ente público ou privado,

AXUDAS E SUBVENCIÓNS Subvencións a proxectos e actividades educativas e culturais

207

para o mesmo proxecto ou actividade (apartado c,documento 1).

d) No caso dos centros educativos, certificado que acredite aaprobación da realización da actividade polo conselloescolar do centro (segundo o modelo do documento 6).

7.3. Documentación relativa á entidade e ao seu representantea) Certificación acreditativa dos cargos representativos.b) Fotocopia do código de identificación fiscal (CIF)c) Impreso selado pola entidade bancaria que corresponda,

onde figure a entidade solicitante como titular e o seunúm.de conta (apartado b Documento 1).

d) Certificación do nomeamento do representante da mesmana tramitación da presente subvención (apartado c,documento 1).

e) Fotocopia do DNI do representante da entidade.f) Declaración da entidade solicitante de non atoparse en

ningún dos supostos de incapacidade e incompatibilidadepara a percepción de subvencións ou axudas públicas(apartado c, documento 1).

g) Declaración responsábel do cumprimento das obrigastributarias e coa Seguridade Social, consonte o artigo 24 doRD 887/2006 polo que se aproba o regulamento da lei38/2003 (apartado c, documento 1).

7.4. No caso de que os documentos esixidos estivesen en poder decalquera órgano do Concello de Santiago de Compostela, aentidade solicitante poderá acollerse ao estabelecido noparágrafo f) do artigo 35 da Lei 30/1992 de réxime xurídico dasadministracións públicas e do procedemento administrativocomún, facendo constar o órgano ou servizo a quen se lleachegou, así como a data da súa entrega, sempre e cando nontranscorresen máis de 5 anos dende a finalización doprocedemento ao que correspondan (segundo o modelo dodocumento 4).

7.5. O Concello de Santiago de Compostela poderá solicitar encalquera momento a confirmación dos datos anteriores.

8. Lugar e prazo de admisión de solicitudes

8.1. A solicitude, acompañada da documentación correspondente, deacordo co estabelecido no apartado anterior, presentarase noRexistro Xeral do Concello de Santiago de Compostela, rúa doPresidente Salvador Allende, 4 - baixo (Galeras), especificandoque se dirixe ao Departamento de Educación (subvencións aproxectos e actividades), en horario de atención ao público oupor aqueles medios previstos na Lei 30/1992 de réxime xurídicoda administracións públicas e do procedemento administrativocomún e na Lei xeral de subvencións.

8.2. O prazo de admisión de solicitudes será do 1 ao 13 de setembro.

9. Instrucción do procedemento de concesión

9.1. O órgano competente para a instrucción do procedemento deconcesión das presentes subvencións é o Departamento deEducación e a resolución de concesión definitiva corresponderáá Xunta de Goberno Local.

9.2. A concesión das subvencións realizarase en réxime deconcorrencia competitiva.

9.3. O Departamento de Educación revisará os expedientes desolicitude e comprobará se reúnen os requisitos estabelecidos. Nocaso de non ser así requirirase á entidade solicitante que aemende no prazo máximo e improrrogábel de 10 días, indicándolleque, de non o facer, se terá por desistido da súa solicitude.

9.4. O órgano instructor poderá efectuar as comprobaciónsoportunas sobre a veracidade dos datos presentados polossolicitantes, podendo requirir os informes técnicos ou doutranatureza que se consideren necesarios para unha mellorvaloración das solicitudes e resolución do expediente.

AXUDAS E SUBVENCIÓNS Subvencións a proxectos e actividades educativas e culturais

208

AXUDAS E SUBVENCIÓNS Subvencións de caracter puntual

10. Criterios de valoración

10.1. Os criterios de valoración das solicitudes serán os que seguen:a) A colaboración e participación no Programas educativo

municipal e coa rede de equipamentos municipais. Ata 4puntos

b) A promoción e uso da lingua galega. Ata 4 puntosc) O número de participantes, ponderado coa comunidade

educativa á que vai dirixida a actividade. Ata 4 puntosd) O carácter permanente dos proxectos ou das actividades

que se van subvenciona e a implicación da comunidadeescolar. Ata 4 puntos

e) O fomento da creación de grupos estábeis dedicados ásdistintas actividades. Ata 4 puntos

A valoración das solicitudes e a formulación das propostas deconcesión de subvencións corresponderá a unha comisióncualificadora, convocada con esta finalidade polo/a concelleiro/adelegado/a de Educación, coa asistencia do Secretario do Concello.

11. Resolución

11.1. A comisión cualificadora, valorará as solicitudes e elaboraráunha proposta de resolución, na que figurará o nome daentidade, o proxecto subvencionado e o o importe dasubvención

11.2. O prazo máximo para a resolución e notificación da concesiónda subvención é de 2 meses, contados a partir da data definalización do prazo de presentación de solicitudes. Ovencemento do prazo máximo sen terse notificado aresolución, lexitima aos interesados para entenderdesestimada por silencio administrativo a solicitude deconcesión da subvención.

12. Gastos subvencionábeis, xustificación, e pagamento

12.1. A subvención pagaráselle ás entidades beneficiarias unha vezque a xustifiquen correctamente, de acordo co estabelecidonestas bases e na normativa legal de aplicación.

12.2. Consonte o artigo 30.1 da Lei 38/2003 considéranse gastossubvencionábeis aqueles que, de xeito indubidábel, respondaná natureza da actividade subvencionada, e se realicen noprazo estabelecido por estas bases reguladoras. En ningúncaso o custo de adquisición dos gastos subvencionábeispoderá ser superior ao valor de mercado.

12.3. Os gastos que se destinen ás axudas deberán referirse agastos derivados do desenvolvemento das actividades ouprogramas subvencionados. En ningún caso poderánxustificarse con gastos derivados da compra de bensinventariábeis, consonte o artigo 31 da Lei 38/2003.

Consideraranse gastos subvencionábeis os seguintes conceptos:

Gastos de Persoal:Retribucións (básicas e complementarias), Cotas SeguridadeSocial e Gastos monitoraxe

Material:Material de oficina non inventariableMaterial funxible e específico neceserario para desenvolver aactividadeFotocopias e reprografíaMaterial didácticoGastos alimentación

Xerais:SegurosAlugueiro de instalacións para o desenvolvemento da actividadeDesenvolvemento de servizos para o desenvolvemento daactividade

209


12.4. En ningún caso serán gastos subvencionábeis:a) Os xuros debedores das contas bancarias.b) Xuros, recargas e sancións administrativas e penais.c) Os gastos de procedementos xudiciais.

12.5. A xustificación dos gastos deberá realizarse presentando antesdo 15 de novembro de 2008, no Rexistro Xeral do Concello deSantiago de Compostela a seguinte documentación:

a) Conta xustificativa simplificada, consonte o artigo 75 do Realdecreto 887/2006 terá carácter de documento con validezxurídica para a xustificación da subvención a contaxustificativa simplificada regulada nese artigo. A contaxustificativa simplificada conterá a seguinte información:• Unha memoria de actuación xustificativa do

cumprimento das condicións impostas na concesión dasubvención, con indicación das actividades realizadas edos resultados obtidos

• Unha relación clasificada dos gastos totais daactividade, con identificación do acredor e dodocumento, o seu importe, a data de emisión e, se forao caso, a data de pagamento.

• Un detalle doutros ingresos ou subvencións quefinanciasen o proxecto ou actividade subvencionada,con indicación do importe e a súa procedencia.

b) Declaración responsábel do cumprimento das obrigastributarias e coa Seguridade Social, consonte o artigo 24 doRD 887/2006 polo que se aproba o regulamento da Lei38/2003. (apartado c, documento 1).O Concello de Santiago de Compostela poderá comprobar,a través de toma de mostras, os xustificantes que considereoportunos e que permitan obter evidencia razoábel sobre aadecuada aplicación da subvención; para este fin poderárequirirlle á entidade beneficiaria a remisión dos xustificantesde gasto seleccionados.

12.6. Producirase a perda do dereito ao cobramento total ou parcialda subvención no suposto de falta de xustificación ou deconcorrencia dalgunha das causas previstas no artigo 37 daLei 38/2003.

13. Obrigas da entidade beneficiaria

13.1. As entidades beneficiarias das axudas adquiren as seguintesobrigas:

a) Cumprir o obxectivo, executar o proxecto, realizar aactividade ou adoptar o comportamento que fundamenta aconcesión da subvención.

b) Xustificar o cumprimento dos requisitos e condicións, arealización da actividade e o cumprimento da finalidade quedeterminen a concesión ou goce da subvención.

c) Someterse ás actuacións de comprobación e control dosórganos competentes e achegar a información que lle sexarequirida no exercicio das actuacións anteriores.

d) Comunicar ao órgano que concede a subvención aobtención doutras subvencións, axudas, ingresos ourecursos que financien as actividades subvencionadas. Estacomunicación deberá efectuarse tan pronto como se coñezae, en todo caso, con anterioridade á xustificación daaplicación dos fondos percibidos.

e) Acreditar, con anterioridade a que se dite a proposta deresolución de concesión, que se atopa ao corrente nocumprimento das súas obrigas tributarias e fronte áSeguridade Social, na forma que se determineregulamentariamente, e sen prexuízo do estabelecido nadisposición adicional décimo oitava da Lei 30/1992, do 26 denovembro, de réxime xurídico das administracións públicase do procedemento administrativo común.

f) Dispor dos libros contábeis, rexistros dilixenciados e demaisdocumentos debidamente auditados nos termos esixidos

210


pola lexislación mercantil e sectorial aplicábel aobeneficiario, e cantos estados contábeis e rexistrosespecíficos sexan esixidos polas bases reguladoras coafinalidade de garantir o adecuado exercicio das facultadesde comprobación e control.

g) Conservar os documentos xustificativos da aplicación dosfondos recibidos, en tanto poidan ser obxecto dasactuacións de comprobación e control.

h) Adoptar as medidas de difusión contidas no punto 4 doartigo 18 da Lei 38/2003 e consonte o artigo 31 do RealDecreto 887/2006.

i) Proceder ao reintegro dos fondos percibidos nos supostosrecollidos no artigo 37 da Lei 38/2003

k) Acreditar, cando se lle requira, diante do Departamento deEducación a realización da actividade ou proxecto.

l) Cumprir todas as normas estabelecidas nestas basesreguladoras.

m) Responder da veracidade dos datos da solicitude e daquelesoutros documentos que teñan que achegar ao expediente,baixo a responsabilidade da persoa que os subscriba.

n) Os beneficiarios deberán dar a adecuada publicidade docarácter público da financiación da actividade obxecto dasubvención, quedando obrigados a informar da axudaconcedida polo Concello de Santiago entre todos osmembros da súa entidade.

14. Revogación e reintegro das subvencións

14.1. A revogación da subvención ou, no seu caso,o reintegro damesma, producirase nos seguintes casos:

a) Non ter aplicado a subvención á finalidade para a que seconcedeu.

b) Incumprimento da obriga de xustificala.c) Non cumprir as condicións requiridas.

d) O incumprimento de calquera das obrigas que se indican noapartado anterior.

e) Ter recibido subvencións doutras procedencias por unhacontía total superior ao custo do programa ou actividadesubvencionada ou que, xunto coa percibida destaadministración, exceda dese custo. Neste caso reducirase asubvención ata axustarse ao exposto no apartado 5.4 destasbases.

14.2. A revogación da subvención farase por acordo da Xunta deGoberno Local, logo da proposta do/a concelleiro/a delegado/ade Educación , agás no caso do sinalado no paragrafo b) queserá de oficio.

15. Reclamacións

15.1. A resolución definitiva pon fin á vía administrativa e contra amesma poderase interpoñer recurso contenciosoadministrativo.

15.2. Contra a resolución definitiva do programa de subvencións, asentidades interesadas poderán interpoñer, potestativamente,perante a Xunta de Goberno local, recurso de reposición noprazo dun mes, contado dende o día seguinte a aquel en quese lles notifique, consonte o que dispón o artigo 116 da Lei30/1992, segundo a redacción dada pola Lei 4/1999, quemodifica a Lei de réxime xurídico das administracións públicase do procedemento administrativo común. Neste caso o prazopara a presentación de recursos contencioso-administrativoempezará a contarse dende a notificación da resolucióndesestimatoria, se fose expresa, ou despois da súadesestimación tácita, que se producirá se no prazo dun mesnon se resolve o recurso de reposición interposto.

211


16. Infraccións, responsabilidades e réxime sancionador

16.1. Constitúen infraccións administrativas en materia desubvencións as accións e omisións tipificadas na Lei 38/2003 eserán sancionábeis incluso a título de simple neglixencia.

16.2. Serán responsábeis das infraccións administrativas en materiade subvencións as persoas físicas ou xurídicas, públicas ouprivadas, así como os entes sen personalidade que por acciónou omisión incorran nos supostos tipificados como infracciónsna Lei 38/2003.

16.3. As infraccións cometidas sancionaranse mediante a imposicióndas sancións previstas na Lei 38/2003.

16.4. O réxime sancionador aplicábel será o previsto no título IV daLei xeral de subvencións.

16.5. O beneficiario facilitará canta información lle sexa requiridapolo Tribunal ou Consello de Contas, de ser o caso.

5

Entidades e Institucións quedesenvolven programas

ou actividades educativas

215

XUNTA DE GALICIAEdificios administrativos San CaetanoSan Caetano, s/n. 15.704Tfno.: 981 545 400Fax: 981 545 443

CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIAhttp://www.edu.xunta.es

Dirección Xeral de Formación Profesional e Ensinanzas EspeciaisTfno.: 981 546 548 / 561 / 562Fax: 981 546 [email protected]

Subdirección Xeral de Ordenación EducativaTfno.: 981 546 503Fax: 981 546 [email protected]

Subdirección Xeral de CentrosTfno.: 981 546 517Fax: 981 546 542

Subdirección Xeral de Inspección, Avaliacióne Calidade do Sistema EducativoTfno.: 981 546 530Fax: 981 546 542

Dirección Xeral de Ordenación e Innovación EducativaTfno.: 981 546 558 / 501Fax: 981 546 [email protected]

Delegación Provincial de Educación da CoruñaEdificio de Servizos Múltiples, 7º andarRúa de Salvador de Madariaga, s/n. 15.008 A CoruñaTfno.: 981 184 701Fax: 981 184 [email protected]

Inspección de EducaciónRúa de San Lázaro, 109. 15.703Tfno.: 981 540 197 / 198 / 199Fax: 981 540 200

Consello Escolar de GaliciaRúa de San Roque, 2. 15.704Tfno.: 981 581 466 / 546 537Fax: 981 581 [email protected]@edu.xunta.es

Centro de Formación e Recursos (CEFORES)Rúa Villaldía, 37. 15.706Tfno.: 981 522 411Fax: 981 522 [email protected]

PRESIDENCIASecretaría Xeral de Política LingüísticaTfno.: 981 545 435Fax: 981 544 [email protected]

Centro “Ramón Piñeiro” para a Investigaciónen HumanidadesEstrada Santiago-Noia, Km 3. A Barcia. 15.896Tfno.: 981 542 536Fax: 981 542 [email protected]

ENTIDADES E INSTITUCIÓNS QUE DESENVOLVEN PROGRAMAS OU ACTIVIDADES EDUCATIVAS

216

VICEPRESIDENCIA DA IGUALDADE E DO BENESTARhttp://vicepresidencia.xunta.es

Consorcio Galego de Servizos de Igualdade e BenestarRúa Amor Ruibal, 30-32 baixoTfno.: 981 568 705Fax: 981 568 713www.igualdadebenestar.org

Secretaría Xeral da IgualdadeTfno.: 981 544 622Fax: 981 957 690

Servizo Galego de Promoción da Igualdade do Home e da MullerPraza de Europa, 15-17, 2ºÁrea Central. Polígono das Fontiñas. 15.703Tfnos.: 981 545 351Fax: 981 545 365www.xunta.es/auto/sgi/[email protected]

Secretaría Xeral do BenestarTfno.: 981 544 655Fax: 981 544 634

Dirección Xeral de Xuventude e SolidariedadeTfno.: 981 544 864Fax: 981 545 843www.rix.org

Centro “Quérote”. Asesoramento Afectivo Sexual para aMocidadePraza do Matadoiro, s/n. 15.703Consultas telefónicas: 902 141 617Fax: 981 568 [email protected]

Rede Galega do VoluntariadoTfno.: 900 400 800

CONSELLERÍA DE TRABALLOhttp://www.traballo.xunta.es

Dirección Xeral de Promoción do EmpregoTfno.: 981 544 614 / 612Fax: 981 544 678

Dirección Xeral de Formación e ColocaciónTfno.: 981 544 681 / 545 675Fax: 981 544 604

Servizo Galego de ColocaciónTfno.: 902 125 [email protected]

CONSELLERÍA DE MEDIO AMBIENTE E DESENVOLVEMENTO SOSTIBLEhttp://medioambiente.xunta.es

Dirección Xeral de Desenvolvemento SostibleRúa de San Lázaro, s/nTfno.: 981 541 733Fax: 981 541 765

Servizo de Educación para a SostenibilidadeTfno.: 981 957 849Fax: 981 541 765

OUTROS TELÉFONOS DE INTERESE

Teléfono Xove: 902 152 535

Teléfono da Muller: 900 400 273

Teléfono do Neno: 900 444 222

Teléfono do Maior: 900 333 666


217

UNIVERSIDADE DE SANTIAGO DE COMPOSTELA

CentraliñaTfnos.: 981 563 100 / 981 528 000

Colexio de San Xerome (Rectorado)Praza do Obradoiro, s/n. 15.782Tfnos.: 981 559 919 / 981 563 100 (ext. 11059)Fax: 981 588 [email protected]

Vicerreitoría de CulturaPraza do Obradoiro, s/n. 15.782Tfno.: 981 559 924 / 563 100 (ext.11018 e 11103)[email protected]

Vicerreitoría da InfraestruturaCasa da BalconadaRúa Nova, 6. 15.782Tfno.: 981 563 100 (ext. 11369)[email protected]

Centro de Orientacióne Información Estudiantil (COIE)Pavillón Estudiantil. Campus Sur. 15.782Tfnos.: 981 563 100 (ext. 14546 - 14554)Fax: 981 595 [email protected]@usc.es

Instituto de Ciencias da Educación (ICE)Avda. das Ciencias, Chalet nº 3. Campus Sur. 15.782Tfno.: 981 563 100 (ext. 14472)Fax: 981 528 [email protected]/ice

Instituto da Lingua Galega (ILG)Praza da Universidade, 4. 15.782Tfnos.: 981 565 283 / 563 100 (ext. 12801 / 12815)Fax: 981 572 [email protected]@usc.eswww.usc.es/ilgas

Biblioteca Xeral da Universidade de SantiagoColexio de FonsecaRúa do Franco, 2. 15.702Tfno.: 981 563 100 / 547 057 (ext. 11092 e 11080)Fax: 981 547 [email protected]

Centro de Linguas ModernasFacultade de FiloloxíaAvda. de Castelao, s/n. Campus Norte. 15.782Tfno.: 981 563 100 (ext. 11757)Fax: 981 547 062www.usc.es/idiomas

MUSEOS

Centro Galego de Arte Contemporánea (CGAC)Rúa de Ramón María del Valle Inclán, s/n. 15.704Tfno.: 981 546 619Fax. 981 546 [email protected]

Museo Eugenio GranellPazo de BendañaPraza do Toural, s/n. 15.705Tfnos.: 981 576 394 / 572 124Fax: 981 564 [email protected]


218

Museo Pedagóxico de GaliciaRúa de San Lázaro, 107. 15.781Tfno.: 981 540 155 / 156Fax: 981 540 [email protected]/mupega

Museo Etnográfico Sotelo BlancoCosta de San Marcos, 77. 15.820Tfno.: 981 582 571Fax: 981 582 [email protected]

Museo do Pobo GalegoRúa de San Domingos de Bonaval, s/n. 15.703Tfno.: 981 583 620Fax: 981 554 [email protected]

Museo de Historia Natural Luis IglesiasFacultade de QuímicaAvda. das Ciencias, s/n. Campus Sur. 15.706 Tfnos.: 981 593 589 / 563 100 (ext 14202)Fax: 981 595 [email protected]/museohn

Museo de Terra SantaConvento de San Francisco Campiño de San Francisco, 3. 15.705Tfno.: 981 581 600Fax: 981 571 916

Museo da Colexiata de Santa María de SarRúa de Sar, s/n. 15.702Tfno. - Fax: 981 562 [email protected]

Museo de Arte SacraMosteiro de San Paio de AntealtaresVía Sacra, 5. 15.702Tfno.: 981 583 127Fax: 981 560 [email protected]

Casa Museo da TroiaRúa da Troia, 5. 15.704Tfno.: 981 585 [email protected]

Museo e Tesouro da CatedralPraza do Obradoiro, s/n. 15.704Tfno.: 981 552 985Fax: 981 554 403cubiertascatedral@archicompostela.orgwww.catedraldesantiago.es

Museo das PeregrinaciónsRúa de San Miguel, 4. 15.704Tfno.: 981 581 558Fax: 981 581 [email protected]

Gabinetes de Ciencias do Antigo Instituto de SantiagoRúa de Poza de Bar, s/n. 15.705Tfno.: 981 584 321Fax: 981 584 [email protected]

Exposición Galicia DixitalMosteiro de San Martiño PinarioPraza da Inmaculada, 3. 15.704Tfno.: 981 554 048Fax: 981 554 781galiciadixital@centromultimedia.netwww.galiciadixital.xunta.es


219

Museo do AcibechePraza de Cervantes, 12 baixo. 15.704Tfno.: 981 554 [email protected]

MOVEMENTOS DE RENOVACIÓN PEDAGÓXICA

Asociación Socio-Pedagóxica Galega (AS-PG)Avda. de Lugo, 2 A-entrechán. 15.706Tfno. - Fax: 981 595 [email protected]

Nova Escola Galega (NEG)Rúa de Betanzos, 1-1º esq. 15.703Tfno. - Fax: 981 562 [email protected]

ORGANIZACIÓNS ECOLOXISTAS

Asociación de InformadoresMedioambientais de GaliciaRúa de Frei Rosendo Salvado, 13-7º S. 15.701

Asociación para a DefensaEcolóxica de Galiza (ADEGA)Travesa de Basquiños, 9 baixo. 15.704Tfno. - Fax: 981 570 [email protected]

Obradoiro Ambiental OureolFacultade de Bioloxía-Local de alumnosAvda. das Ciencias, s/n. 15.706Tfno.: 981 563 100 (ext 13239)[email protected]

Centro AtlánticoRúa do Castrón Douro, 27-2º. 15.703

Federación Ecoloxista GalegaQuiroga Palacios, 8 baixo. 15.703Apdo. 949. 15.780Tfno. - Fax: 981 575 [email protected]

Instituto de Ciencias da Educación (ICE)Taller de Educación AmbientalAvda. das Ciencias, Chalet nº 3. Campus Sur. 15.782Tfno.: 981 563 100 (ext 14470)Fax.: 981 528 [email protected]/ice

Sociedade Galega de Historia NaturalRúa da Oliveira, 4-2º. 15.702Tfno. - Fax: 981 584 [email protected]

Asociación pola protección animal AbeiroLugar dos Vilares, 49. 15.704Tfno.: 981 575 957

Amigos da TerraCapitán Eloi, 20-2º esquerda. 32003 OurenseTfno.: 988 374 318Fax: 988 511 [email protected]


220

ONGs

Acción Contra a FameAvda. de Rosalía de Castro, 158-1º. 15.706Tfno. - Fax: 981 523 [email protected]

Acción por CubaRúa de Frei Rosendo Salvado, 21-7ºC. 15.701

AmaranteAvda. de Romero Donallo, 19. 15.706Tfno.: 881 978 705Fax: 986 848 [email protected]

Amistad e CooperaciónRúa de Fonseca, 8. 15.004 A CoruñaTfno.: 981 216 [email protected]

Amigos da TerraRúa Curros Enríquez, 19 - 1º. 32.003 OurenseTfno.: 988 374 318Fax: 988 511 [email protected]

Amnistía InternacionalCentro Sociocultural de FontiñasRúa de Berlín, 13. [email protected]

Arquitectos sen fronteirasEscola Técnica Superior de ArquitecturaA Zapateira, s/n. 15.701 A CoruñaTfno.: 630 990 493 Fax: 981 167 [email protected]

Asemblea de Cooperación pola PazRúa do Hórreo, 22 - 1ºE. 15.702Tfno.: 881 977 [email protected]

Asociación Solidariedade Galega co Pobo SaharauiRúa Gregorio Espino, 32 – Ent. C. 36.205 VigoTfno. - Fax.: 986 262 637delegació[email protected]

Axuda en AcciónAvda. General Sanjurjo, 64 - baixo esquerda. 15.006 A CoruñaTfno.: 981 133 737Fax: 981 133 [email protected]

Bicis pola PazAvda. de Portugal, 16. 27.500 Chantada. LugoTfno.: 982 162 582 Tfno. e Fax: 982 440 [email protected]

Cáritas Interparroquial de SantiagoRúa Hospitaliño, 2 - bis. 15.704Tfno.: 981 552 140Fax: 981 563 [email protected]


221

CooperaAvda. Cruceiro, 22. 36.990 Vilalonga. PontevedraTfno.: 651 177 [email protected]

Coordinadora Galega de ONGDsRúa dos Basquiños, 33-1º. 15.704Tfno.: 981 585 [email protected]

COSALApdo. 170. 15.780 SantiagoTfno.: 981 535 [email protected]

Cova da TerraRúa Nóreas, 12 - baixo. 27.001 LugoTfno.: 982 230 [email protected]

COVIDE (Cooperación Vicenciana para el Desarrollo)Colexo Nosa Sra. dos RemediosRúa das Orfas, 5. 15.703 Tfno.: 981 585 850 / 822Fax: 981 581 [email protected]

Cruz VermellaAvda. de Lugo, s/n. 15.703Tfno.: 981 586 969Fax: 981 591 [email protected]

Educación sin FronterasRúa Marqués de Villadares, 14 - 1º, oficina 4. 36.206 VigoTfno.: 986 442 835esfgalicia@educacionsinfronteras.orgwww.educacionsinfronteras.org

Enxeñería Sen Fronteiras (ESF-Galicia)ETSE Camiños, canais e portosCampus de Elviña, s/n 15.071 A CoruñaTfno.: 981 167 000 (ext 1479)[email protected]

Farmaceuticos MundiCosta da Palloza, Edificio Torre Esmeralda, 3 - 3ª dereita, local 4c15.006 A CoruñaTfno. - Fax.: 981 130 [email protected]

Foro de InmigraciónRúa de San Roque, 6 bis. 15704Tfno.: 981 576 142Fax: 981 580 [email protected]

Fundación Entreculturas-Fe e AlegríaRúa Virxe da Cerca, 31. 15.703 Tfno.: 981 581 409 [email protected]

Fundación InteREDPraza do Matadoiro, 7. 15.703 Tfno.: 981 587 966Fax: 981 584 [email protected]/igualdadedexenero


222

Fundación MeniñosAvda. de Cádiz, 5 - 2º Esq. 15.008 A CoruñaTfno.: 981 269 955 Fax: 981 256 [email protected]

Fundación MonteceloAvda. de Coimbra, 1. 15.704 Tfno.: 981 266 311Fax: 981 266 [email protected]

Fundación Rokpa-GaliciaRúa Igrexa, 14 - Bendoiro. 36.500 Lalín. PontevedraTfno.: 696 972 [email protected]

Fundación Secretariado XitanoRúa das Fontiñas, 29 baixo. 15.701Tfno.: 981 554 190Fax: 981 554 191susana.gonzá[email protected][email protected]

Galicia Paz y DesarrolloRúa dos Trueques, 1 - 2º. 15.703Tfno.: 637 851 305Fax: 981 556 [email protected]

Implicadas/os no DesenvolvementoRúa Romil, 100 - 3ºB. 36.200 VigoTfno.: 655 104 [email protected]

Intermon OxfamRúa Sta. Catalina, 16-20, 1º B-C. 15.003 A CoruñaTfno.: 981 212 678Fax: 981 212 [email protected]

Jóvenes de tercer mundoCalzada de San Pedro, 16. 15.703 Tfno.: 981 582 455Fax: 981 552 512jtm.galicia@jovenestercermundo.orgwww.jovenestercermundo.orgwww.ventanalmundo.com

Mans UnidasRúa do Vilar, 18. 15.705 Tfno.: 981 584 966Fax: 981 585 [email protected]

Médicos do Mundo-GaliciaRúa Eduardo Pondal, 2-baixo. 15.705 Tfno. - Fax: 981 578 [email protected]

Médicos sen FronteirasAvda. Bilbao, 26 - 2ºE. 15.706Tfno.: 629 187 [email protected]

Mi PerúRúa Santiago del Estero, 7-5ºE. 15.706Tfno.: 652 844 224 / 605 346 [email protected]


223

Panxea. Tenda de Comercio XustoRúa de Gómez Ulla, 4. 15.705Tfno.: 981 580 [email protected]

PROYDE (Promoción e Desenvolvemento)Rúa de San Roque, 6. 15.704Tfno.: 981 584 611Fax.: 981 584 [email protected]@lasalle.eswww.proyde.orgwww.lasalle.es

SED (Solidariedade, Educación e Desarrollo)Rúa de Muros, 154. Roxos. 15.896Tfno.: 981 537 190Fax: 981 537 [email protected]

Seminario Galego de Educación para a PazRúa Valiño, 13-1º. 15.703 Tfnos.: 981 561 956 / 554 053Fax: 981 561 [email protected]

Solidariedade InternacionalRúa Cordelería, 79 baixo. 15003 A CoruñaTfno.: 981 243 506Fax: 981 243 [email protected]

SOS-RacismoRúa de San Lázaro, s/nApdo 558

Terra de HomesRúa San Marcos, 51. 15.318 Abegondo. A CoruñaTfno.: 981 669 223 / 600 322 [email protected]

UNESCO-GaliciaRúa do Progreso, 30. 32.003 [email protected]

UnicefCarreira do Conde, 2 baixo. 15.701Tfno.: 981 586 387Fax: 981 570 920 [email protected]

Voluntariado Social ROGASRúa da Ensinanza, 3, portal 2. 15.703Tfno. - Fax: 981 576 [email protected]@santandersupernet.com

SINDICATOS

Asociación nacional de profesorado estatal (ANPE)Rúa da República Argentina, 6-3ºB. 15.702Tfno.: 981 552 [email protected]

Central sindical independientee de funcionarios(CSI-CSIF GALICIA)Rúa do Hórreo, 35 entreplanta. 15.702Tfno.: 981 560 951Fax: 981 575 [email protected]/galicia


224

Comisións obreiras. Federación do ensino (CC.OO)Rúa de Miguel Ferro Caaveiro, 8. 15.707Tfno.: 981 551 800Fax: 981 551 [email protected]

Confederación intersindical galega. Federación do ensino (CIG)Rúa de Miguel Ferro Caaveiro, 10-1º. 15.703Tfno.: 981 576 800Fax: 981 575 [email protected]@[email protected]

Confederación nacional de traballadores (CNT)Rúa García Prieto, 24-28. 15706Apdo. 590. 15.780 SantiagoTfno.: 981 590 910Fax: 981 534 [email protected]

Federación de sindicatos independientesde ensinanza de Galicia (FSIE)Avda. Peruleiro, 8-1º esq. Local A. 15.011 A Coruñ[email protected]

Unión xeral de traballadores. Federación do ensino (UXT)Rúa de Miguel Ferro Caaveiro, 12-1º. 15.703Tfno.: 981 573 634Fax: 981 575 [email protected]@fete.ugt.orgwww.fete.ugt.org/galicia

Unión Sindical Obreira (USO)Rúa Maestro Mateo, 9-1º B A CoruñaTfno. - Fax: 981 942 [email protected]

ASOCIACIÓNS DA MOCIDADE

Don BoscoRúa de Belvís, 2. 15.703Tfno.: 981 582 243Fax: 981 570 [email protected]

Federación ItacaRúa do Pombal, 18 baixo. 15.705Tfno.: 981 562 250www. [email protected]

Asociación para o IntercambioInternacional de Estudiantes Técnicos (A.P.I.I.E.T.)Escola Técnica Superior de EnxeñeríaRúa Lope Gómez de Marzoa, s/n. 15.782Tfno.: 981 528 050

Asociación Xuvenil Arela XoveRúa de Belvís, 2. 15.703Tfno.: 981 582 243Fax: 981 570 [email protected]

Asociación xuvenil Verdía escríbese con “B”Lugar da Eirexe, 4 -Verdía. 15.700Tfno.: 981 888 180

Asociación Cultural Espacio AbertoRúa de San Pedro, 48 baixo. 15.700Tfno.: 981 588 [email protected]

Asociación Galega de Estudios Sociais (AGES)Avda. de Coímbra, 3 baixo dereita. 15.705Tfnos.: 629 830 792 / 981 576 [email protected]

Asociación universitaria BerxelRúa do Xeneral Pardiñas, 30- 1º. 15.701Tfno.: 981 595 [email protected]


225

Asociación xuvenil “A Casa Encantada”Rúa de Betanzos, 35 baixo. 15.703Tfno.: 981 558 [email protected]/casaencantada

Asociación xuvenil “Os Picariños” da AlmácigaTravesía dos Basquiños, 7 baixo. 15.704Tfno.: 981 566 255

Asociación xuvenil AturuxoCalzada do Carme de Abaixo, 10. 15.705Tfno.: 981 576 [email protected]

Asociación xuvenil CoimbraAvda. de Coímbra, 10- 1º. 15.704Tfno.: 981 582 878

Asociación xuvenil e cultural Colexiata de SarPraza da Colexiata, s/n. 15.702Tfno.: 670 580 347

Asociación xuvenil ecultural PandeiromusCorredoira das Fraguas, 30-3ºTfno.: 620 294 166

Asociación xuvenil FungosRúa Travesa, 22. 15.704Tfno.: 654 404 [email protected]

Asociación xuvenil Galiza NovaRúa do Home Santo, 54 - baixo. 15.706Tfno.: 981 569 [email protected]

Asociación xuvenil GuxuviQuintans-Villestro, 24. 15.896Tfno.: 981 537 011

Asociación xuvenil MedusaRúa Tras Costa - Sta. Isabel, 4. [email protected]

Asociación xuvenil SenraRúa de Monteros Ríos, 33 - 1º C. 15.706Tfno.: 981 592 [email protected]

Asociación universitaria Gallega de estudiantes (AUGE)Local de alumnos. Fac. Bioloxía. Campus Sur. 15.706Tfno.: 981 563 100 (ext 13864)[email protected]

Casa Latinoamericana en GaliciaRúa do Gozo, 18. 15.892Tfno.: 981 593 100

Clube xuvenil San FernandoRúa da República Arxentina, 23. 15.701Tfno.: 981 591 [email protected]

Colectivo XelmírezIES Arcebispo Xelmírez IRúa da Poza de Bar, s/n. 15.705Tfno.: 981 584 321Fax: 981 584 [email protected]

Cruz Vermella XuventudeAvda. de Lugo, s/n. 15.703Tfno.: 981 586 969Fax: 981 591 [email protected]

Espazo Aberto Galiza pola amizade entre os PobosApto. 870Tfno.: 607 443 [email protected]

Federación de Centros Xuvenís Don Bosco de GaliciaRúa de Belvís, 2. 15.703Tfno.: 981 582 243Fax: 981 570 [email protected]


226

Medicina Intercambios GaliciaCosta de San Francisco. 15.705Tfno.: 981 563 100

Novas XeraciónsAvda. de Fernando Casas Novoa, bloque 2 baixo. 15.707Tfno.: 981 573 [email protected]

Scouts de Galicia-AsdeRúa de Frei Pedro Paio Piñeiro, 12 baixo A. 15.008 A CoruñaApdo. 1080Tfno. - Fax: 981 280 [email protected]

Xuventude Estudiante CatólicaRúa de Pexigo de Arriba, 1 baixo. 15.701Tfno.: 981 560 823

Xuventudes SocialistasRúa do Pino, 1-9 baixo. 15.704Tfno.: 981 552 030Fax: 981 588 [email protected]

Asociación Xuvenil Pozo da NeveRúa de Tabaniscas, 11Tfno.: 981 575 533

Asociación para a Promocióndo Emprego de Universitarios (A.P.E.U)Avda. das Ciencias, s/n. 15706Tfno.: 981 - 56 31 [email protected]

Asociación Xuvenil Os ParrulosRúa de Vista Alegre, 1- 1º A. 15.705Tfno.: 981 560 [email protected]

Asociación Xuvenil Bola de CristalRúa Casas Reais, 34-36. 15.705Tfno.: 622 244 494

Asociación Cultural Xuvenil “Pena Maior”Lugar de Ardagán, nº 7 – Marrozos. 15.893Tfno.: 981 539 [email protected]

ASOCIACIÓNS E COLECTIVOS SOCIO-ASISTENCIAIS

Asociación ASPASCentro Ocupacional ASPASRúa de Santa Teresa de Jornet, 19. San Marcos. 15.890Tfno.: 981 582 050Fax: 981 552 [email protected]

Asociación Compostelá de DiabéticosCentro Sociocultural de Vite “José Saramago”Rúa de Carlos Maside, 7Tfno.: 981 542 490

Asociación Compostela de Esclerose Múltiple A.C.E.M.Rúa do Hórreo, 19, local 47 e 48. 15.702Tfno.-Fax: 981 575 [email protected]

CelíacosApdo. 205. 15.780 SantiagoCentro Sociocultural de Vite “José Saramago”Rúa de Carlos Maside, 7Tfno.: 981 542 490 / 679 461 003

Asociación de Minusválidos Composteláns AMIGORúa de Modesto Brocos, 7-3º bloque baixo. 15.704Tfno.: 981 574 698Fax: 981 574 [email protected]


227

Asociación de Pais de Persoas con Minusvalidez PsíquicaASPASRúa de Santa Teresa de Jornet, 19. San Marcos. 15.890Tfno.: 981 582 050Fax: 981 552 [email protected]

Asociación do Dano Cerebral de Compostela “Sarela”Rúa do Ceo, 3 baixo. As Cancelas. 15.703Tfno. – Fax: 981 577 [email protected]

Asociación Española Contra o Cancro AECCPraza do Doctor Ponte Castro, 5-8º Esq. 15.701Tfno. - Fax: 981 576 [email protected]

Asociación Galega de Fibromialxia AGAFIRúa do Home Santo, 10 baixo. 15.705Tfno. – Fax: 981 574 [email protected]

Asociación Galega para Axuda dos Enfermos con DemenciaTipo Alzheimer AGADEAAvda. de Rosalía de CastroTfno.: 981 595 [email protected]

Asociación “Fonte da Virxe”de Familiares e Amigos dos Enfermos MentaisPraza Aurelio Aguirre, 1 Conxo. 15.706Tfno.: 629 462 429

Asociación para a Formación e Emprego de Xoves Disminuídos - AFEXDIRúa París. Residencial 8, bloque 5, baixoTfno – Fax: 981 560 127

Asociación para a Síndrome de DownRúa Dublín, 6 baixo. 15.707Tfno. – Fax: 981 563 [email protected]/downcompostela

ASPANAESRúa da Raiola, 6. Lamas de Abade. 15.702Tfno.: 981 596 589www.aspanaes.org

Centro Residencial de Disminuídos Psíquicos“Juan Vidan Torres”Rúa da Xunlla, 2. Laraño. 15.890Tfno. - Fax: 981 537 486

Confederación Galega de Minusválidos COGAMIRúa de Modesto Brocos, 7-3º bloque baixo. 15.704Tfno.: 981 574 698Fax: 81 564 [email protected]

Espiña Bífida Rúa do Xeneral Pardiñas, 14-16 4º B. 15.701Tfno.: 981 595 040Fax: 981 524 405 / 534 041

Federación das Asociacións a Favor das Persoas con AtrasoMental de Galicia FADEMGAVía Pasteur, 53-A. 15890Tfno.: 981 519 650Fax: 981 519 [email protected]@fademga.orgwww.fademga.org


228

OUTROS

Confederación Galega de APAS de Centros Públicose Federación Provincial de APAS de CentrosPúblicos da Coruña (CONFAPA)Apdo 620Rúa do Orzán, 21. 15.003 A CoruñaTfno.: 981 202 002Fax: 981 201 [email protected]@confapagalicia.eswww.confapagalicia.eswww.fedapascoruna.org

Asociación Internacional de Cidades Educadoras - AICEAvinyó, 15 2º A. 08002 BarcelonaTfno.: 933 427 720Fax: 933 427 [email protected]

Cidades [email protected]

Asociación Galega de Antropología Social e Cultural (AGANTRO)Museo do Pobo GalegoSan Domingos de Bonaval, s/n. 15.705Tfno.: 686 472 151

Colexio Profesional deEducadores Sociais de Galicia (CESG)Rúa de Goméz Ulla 7 -3º. 15.702Tfno.: 981 552 206Fax: 981 938 [email protected]

Asociación Galega do Libro Infantil (GALIX)Rúa de Galeras, 17 1º Local 3. 15.705Tfno. – Fax: 981 589 [email protected]/galix

Federación de Libreiros de GaliciaRúa da República do Salvador, 28 entrechán B. 15.701Tfno.: 981 599 958 / 799Fax: 981 591 [email protected]

Biblioteca Nova33Rúa de Frei Rosendo Salvado, 14-16 baixo. 15.702

Editorial GalaxiaRúa Reconquista, 1. 36.201 VigoTfno.: 986 432 100Fax: 986 223 [email protected]

Kalandraka editoraRúa de Italia, 37, oficina 10. 36.162 PontevedraTfno.: 986 860 276Fax: 986 100 [email protected] EditoraRúa Alemaña, 72. PontevedraTfno.: 986 109 270Fax: 986 109 [email protected]

Centro de Altas Capacidades (ASAC)Apdo. 724. 15.780Tfno.: 661 952 [email protected]: “Enriquecemento para nenos de altas capacidades”.Actividades de xogos motores, iniciación a música, programas deaventura, dramatización, publicidade, estratexias de autoaprendizaxe.Charlas para pais e atención individualizada.


229

Centro Dramático GalegoSalón TeatroRúa Nova, 34. 15.705Tfno.: 981 581 111 / 581 572Fax: 981 581 [email protected]/cdgProgramas: campañas de teatro para institutos de secundaria, elboración de materiais pedagóxicos. etc.

Centro Sociocultural Xoan XXIIIRúa dos Castiñeiros, s/n. 15.705Tfnos.: 981 - 58 19 52 / 58 50 30Programación de cursos trimestrais e anuais (idiomas, escola deteatro, fotografía, informática, preparación para probas de graduadoescolar o universidade, etc).

Clube Nacionalista Alén NosPraza do Doctor Puente Castro, 2-2º. 15.701Tfno.: 981 562 364

Consello da Cultura GalegaPazo Raxoi, 2º andarPraza do Obradoiro, 1. 15705Tfno.: 981 957 202Fax: 981 957 [email protected]

Centro Superior de Hostelería de GaliciaEstrada Santiago-Noia, Km. 3, A Barcia. 15.896Tfno.: 981 542 519Fax: 981 542 [email protected]/cshg

Escola The Ballet StudioRúa Nova de Abaixo, 16. 15.896Tfno. – Fax: 981 549 [email protected]

Federación Galega de Academias (FEGA)Avda. de Lugo, 2 baixo A. 15.702Tfno.: 981 553 584Fax: 981 591 [email protected]

Galería SargadelosRúa Nova, 16. 15.705Tfno.: 981 581 905 / 888Fax: 981 581 [email protected]

Instituto Galego de ArtesEscénicas e Musicais (IGAEM)Rúa da Vesada, s/n. San Lázaro. 15.703Tfno.: 981 577 126 / 557 128Fax: 981 577 [email protected]

Mercado de Abastos de SantiagoPraza de Abastos, Torre Central, baixo, 15.704Tfno. - Fax: 981 583 438administración@mercadodeabastosdesantiago.comwww.mercadodeabastosdesantiago.com

Mesa pola Normalización LingüísticaRúa do Vilar, 15 1º drt. 15.705 SantiagoTfno.: 981 563 885Fax: 981 583 [email protected]

Oficina de Coordinación de TrasplantesServicio Galego de SaúdeEdificio Administrativo San Lázaro, 15.703Tfno.: 981 541 814Fax: 981 542 825www.sergas.es/[email protected]


230

Refuxio de BandoZarramacedo, Bando, s/nTfno.: 981 575 957 / 646 492 [email protected]

Sociedade Comarcal de XordosRúa San Paio do Monte, s/n. 15.898Tfno., DTS e Fax: 981 582 968

Centro Superior de Educacion VialComandante Jerez, 46-48. 37.008 Salamancawww.dgt.es/educacionvial

STOP AccidentesApdo. 40. 15.172. Perillo. A CoruñaTfno.: 667 309 450 / 981 610 733Fax: 981 610 [email protected]

Instituto MAPFRE de Seguridad VialRúa Manuel Silvela, 15-3º. 28.010 MadridTfno.: 915 814 176Fax: 915 812 [email protected]/seguridadvial

Fundación RACCJuan Florez, 15-17. A CoruñaTfno.: 981 204 494Fax: 981 201 [email protected]

ANTAXURADA Costa do Veedor. 50- 3º. 15.701Tfnos.: 981 575 738/ 605 831 [email protected]

Piccadilly School of EnglishRúa das Orfas,15-2º. 15.703Tfno.: 981 554 724Fax: 981 554 724. [email protected]

Colexio Oficial De Arquitectos GaliciaRúa de Ramón Piñeiro, 10 baixo. C.P. 15.702

Asociación Cultural Sine [email protected]

Foro de Inmigración. Asociación Plataforma Polo EmpregoRúa de Concheiros, 33-1º. 15.703Tfno: 981 580 506Fax: 981 580 [email protected]

Sala NASARúa de San Lourenzo, 51-53. 15.705Tfno.: 981 573 [email protected]

Consorcio de SantiagoCasa de VaamondeRúa do Vilar, 59. 15.705Tfno.: 981 574 700Fax: 981 574 750administracion@consorcio-santiago.orgwww.consorcio-santiago.org

Organización das Cidades do Patrimonio Mundial (OCPM)[email protected]

Eixo Atlántico - Do Noroeste PeninsularBolivia, 4. 36.203 VigoTfno.: 986 480 616Fax: 986 482 022www.eixoatlantico.com

Biblioteca Pública Ánxel CasalAvda. Xoán XXIII, s/n. 15.704Tfno.: 881 999 416Fax: 881 999 [email protected]/santiago


Datos básicos dos centros deensino non universitario de

Santiago de Compostela

6

233

ESCOLAS INFANTÍS PÚBLICASNOME DO CENTRO ENDEREZO TELÉFONO FAX S. C. T. X T.E.

EI MUNICIPAL DE CONXO MIN Praza de Aurelio Aguirre, 1 981 523 435 / 528 702 — C — EI

[email protected] Conxo - 15.706

EI MUNICIPAL DE FONTIÑAS Rúa das Fontes do Sar, 1 981 528 703 — C — EI

15707

GALESCOLA DE SAN ROQUE Rúa das Rodas, 30 981 528 704 — C — EI

15704

EI SANTA SUSANA Paseo da Ferradura, 1 981 580 602 — C — EI

15.705

EI VITE Rotonda de Lalo Hernández 981 563 848 — C — EI

15.704

ESCOLAS INFANTÍS DE INICIATIVA SOCIALNOME DO CENTRO ENDEREZO TELÉFONO FAX S. C. T. X T.E.

EI CASA DO NENO Rúa da Canteira de Arriba, 17 981 587 830 981 587 830 T e C — EI

[email protected] San Lázaro - 15.703

[email protected]

EI RAIOLA Rúa de Raiola, 2 981 594 060 — T e C — EI

[email protected] Lamas de Abade - 15.702

www.xente.mundo-r.com/raiola/

EI SANTA MARTA Rúa do Escultor Ferreiro, 4 981 598 950 — — — EI

15.706

S.C. : SERVIZOS COMPLEMENTARIOST TransporteC Comedor

T.X. : TIPO DE XORNADAC ContinuaP Partida

T.E. : TIPO DE ENSINOEI Educación InfantilP Educación Primaria

EE Educación EspecialESO Educación Secundaria ObrigatoriaBCH BacharelatoFPM Formación Profesional de Grao MedioFPS Formación Profesional de Grao Superior

EA Ensino ArtísticoEPA Educación de persoas adultasPGS Programas de Garantía Social

G GalegoIN Inglés

POR PortuguésFR FrancésAL Alemán

NOTA: Para informarse sobre calquera centro educativonon universitario de Galicia consultar a páxina web:http://www.edu.xunta.es/webcentros

DATOS BÁSICOS DOS CENTROS DE ENSINO NON UNIVERSITARIO DE SANTIAGO DE COMPOSTELA

234

ESCOLAS INFANTÍS PRIVADASNOME DO CENTRO ENDEREZO TELÉFONO FAX S. C. T. X T.E.

EI BREOGÁN Campus Universitario Sur. 981 590 973 981 590 973 C — EI

[email protected] Avda. de Vigo, 3. 15.705

EI BRINCADEIRA Rúa das Salvadas, 47- Baixo 981 570 405 — C — EI

15.705

EI CATIVOS Rúa do Restollal, 26 981 592 005 — — — EI

[email protected] 15.705www.cativos.com

EI EL JARDÍN DE LOS MIMOS Rúa de Virxe da Cerca, 21 981 576 137 — C — EI

15.703

EI MAMI Rúa dos Feáns, 9-Baixo 981 573 653 — C — EI

15.705

EI DO CHUS - NANA Travesía da Choupana, s/n 981 956 032 — — — EI

[email protected] (Hospital Xil Casares) 15.706

EI PAPAROLO Campo do Cruceiro do Gaio, 10 981 566 305 — — — EI

15.705

EI PICARIÑOS Rúa de A Rosa, 30 - Baixo 981 598 942 — — — EI

15.701

EI RUBIDO ROMERO-ANTARES Rúa da República Arxentina, 23 981 599 058 — — — EI

[email protected] 15.701

EI SNOOPY Rúa de García Prieto, 53-B 981 520 175 — C — EI

15.706

EI DOLORES RAMOS Rúa de Santiago León de Caracas, 11 981 597 266 981 591 475 — — EI


[email protected]

EI PINYPON Rúa do Nabal, 9 baixo 687 888 588 — — — EI

15896 Roxos

C SANTA APOLONIA Rúa da Poza Real, 5. A Rocha 981 520 273 981 522 040 — — EI

[email protected] Conxo - 15.706

EI SAN PAIO - BENEDICTINAS Rúa de Antealtares, 23. 981 583 127 981 560 623 — P EI


EI OS PEQUERRECHOS Área Central, Local 33F. 981 936 036 981 936 036 C C EI

15.703


235

ESCOLAS RURAIS PÚBLICASNOME DO CENTRO ENDEREZO TELÉFONO FAX S. C. T. X T.E.

EEI O GAIOSO O EIXO Lugar do Gaioso, 1, 1º andar 981 549 575 — — C EI

[email protected] O Eixo - 15.893

EEI O RIAL LARAÑO Lugar de Reibó, 2-A 981 524 165 — — C EI

[email protected] Laraño - 15.896

EEI O SISTO MARROZOS Travesa do Sisto, 43 981 539 897 — — C EI

[email protected] Marrozos - 15.893


236

CENTROS DE EDUCACIÓN INFANTIL E PRIMARIA PÚBLICOSNOME DO CENTRO ENDEREZO TELÉFONO E FAX S. C. T. X T.E.

CEIP APÓSTOLO SANTIAGO Rúa de Betanzos, 55 981 589 984 T e C C EI/P

[email protected] 15.703 981 543 172

CEIP A. CASAS NOVOA A Sionlla de Abaixo, 10 981 888 044 T e C P EI/P


CP COLEXIATA DE SAR Rúa de Sar, 68 B 981 562 018 T e C C EI/P

[email protected] 15.702 981 543 174

CEIP FONTIÑAS Rúa de Roma, 15 981 560 741 — C EI/P

[email protected] 15.707 981 543 175 / 981 543 176 (infantil)

CEIP LAMAS DE ABADE Rúa de Lamas de Abade, 25 981 523 313 T e C C EI/P

[email protected] 15.892 981 543 177

CEIP LÓPEZ FERREIRO Avda. de Xoán XXIII, 8 981 583 459 T e C C EI/P

[email protected] 15.704 981 543 178

http://centros.edu.xunta.es/ceiplopezferreiro

CEIP MONTE DOS POSTES Rúa das Fontiñas, 79 981 589 884 T e C C EI/P

[email protected] 15.707 981 543 187

CEIP PÍO XII Rúa de Poza de Bar, 15 981 562 522 T e C C EI/P

[email protected] 15.705 981 543 180

CEIP QUIROGA PALACIOS Rúa de Villaldía , 33 981 520 196 T e C C EI/P

[email protected] 15.706 981 543 181

CEIP RAÍÑA FABIOLA Rúa de Entregaleras, 15 981 585 372 T e C C EI/P

[email protected] 15.705 981 543 182

http://centros.edu.xunta.es/ceiprainafabiola

CEIP RAMÓN CABANILLAS Rúa do Castiñeiriño, 21 981 593 130 T C EI/P

[email protected] 15.702 981 543 183

CEIP RODRÍGUEZ XIXIREI Lugar da Esquipa. A Sabugueira, 22 981 888 351 T C EI/P

[email protected] Labacolla - 15.820

CEIP ROXOS VILLESTRO Rúa da Barrosa, 74 981 537 167 T e C C EI/P

[email protected] Villestro - 15.896

CEIP VITE Avenida do Burgo das Nacións, 8 981 585 908 T e C C EI/P



237

EDUCACIÓN ESPECIALNOME DO CENTRO ENDEREZO TELÉFONO FAX S. C. T. X T.E.

C. A BARCIA O Carballal, 79. Villestro 981 537 401 981 537 424 T, I, C C EE

[email protected] Apdo. 276. 15.896

C. REXIONAL DE XORDOS Rúa de San Paio do Monte, 1-A 981 562 977 981 580 983 T, I, C C/P EI/P/ ESO/PGS

[email protected] 15.898 EE

C. DUQUES DE LUGO - Rúa de Raiola, 6 981 596 589 — T e C C EE

ASPANAES 15.702

[email protected]

C. O PEDROSO Rúa de San Paio do Monte, s/n 981 561 972 981 573 739 T, I, C — EE


http://centros.edu.xunta.es/ceeconducta


238

INSTITUTOS PÚBLICOS ENSINO SECUNDARIONOME DO CENTRO ENDEREZO TELÉFONO FAX S. C. T. X T.E.

IES ANTONIO FRAGUAS Rúa de Londres, 10 981 588 498 981 588 254 T C/P ESO/BACH


IES ARCEBISPO XELMÍREZ I Rúa de Poza de Bar, s/n 981 584 321 981 584 533 T P ESO/FPGM

[email protected] 15.705 BACH/EPA

www.xelmirez.com

IES ARCEBISPO XELMÍREZ II Rúa dos Irmandiños, 15. 15.704 981 561 435 981 557 065 T P ESO/BACH

[email protected]

CIFP COMPOSTELA Rúa de Lamas de Abade, 23 981 523 239 981 523 290 — P FPGM/ FPGS

[email protected] 15.892 981 523 140http://centros.edu.xunta.es/cifpcompostela

IES EDUARDO PONDAL Rúa do Doutor Maceira, 9 981 522 154 981 522 493 T C/P ESO/BACH

[email protected] 15.706 981 521 201http://centros.edu.xunta.es/ieseduardopondal

IES AS FONTIÑAS Rúa de Estocolmo, 5 981 573 440 981 571 458 — P BACH/PGM

[email protected] 15.707 981 573 480 FPGS

IES LAMAS DE ABADE Rúa da Raiola, 8 981 592 461 981 592 658 T C/P ESO/FPGM/FPGS

[email protected] 15.702 981 592 658 BACH/ EPA/PGS

CIFP POLITÉCNICO DE CONXO Rúa de Rosalía de Castro, 133 981 534 094 981 520 133 T C ESO/BACH

[email protected] 981 522 062 FPGM/FPGShttp://centros.edu.xunta.es/politecnicodesantiago EPA

IES PONTEPEDRIÑA Rúa de Amor Ruibal, 28 981 531 013 981 593 605 T P ESO/BACH

[email protected] 15.702 FPGM/FPGS

IES ROSALÍA DE CASTRO Rúa de San Clemente, 3 981 569 650 981 586 271 T P ESO/BACH

[email protected] 15.705 FPGS/ EPAhttp://centros.edu.xunta.es/iesrosaliacastro

IES SAN CLEMENTE Rúa de San Clemente, 1 981 580 496 981 572 190 — P FPGM/FPGS

[email protected] 15.705 BACHhttp://centros.edu.xunta.es/iessanclemente

IES SAR Rúa de Curros Enríquez, 20 981 563 321 981 576 083 T C/P ESO/BACH

[email protected] 15.702 981 564 347http://centros.edu.xunta.es/iesdesar


239

ENSINANZAS DE RÉXIME ESPECIALNOME DO CENTRO ENDEREZO TELÉFONO FAX S. C. T. X T.E.

ESCOLA DE ARTE E SUPERIOR Rúa da Virxe da Cerca, 32 981 587 757 981 572 293 — P FPGM/FPGS

DE DESEÑO MESTRE MATEO [email protected]://centros.edu.xunta.es/eartmestremateo

ESCOLA OFICIAL DE IDIOMAS Rúa de Ulpiano Villanueva, 1-2 981 554 710 981 554 875 — — GL/IN/FR

[email protected] 15.705 AL/PORwww.eoisantiago.org

ENSINANZAS DE MÚSICA E DANZANOME DO CENTRO ENDEREZO TELÉFONO FAX

ESCOLA MUNICIPAL DE MÚSICA Rúa de Betanzos, 55 981 528 701 981 528 701 Pública


CONSERVATORIO PROFESIONAL DE Rúa do Monte dos Postes 981 519 845 — Pública

MÚSICA DE SANTIAGO DE COMPOSTELA 15.703 981 557 325

[email protected]

ESMU BERENGUELA Praza de Feixoo, 1 - 1º 981 573 580 — Privada


ESMU ESTUDIO Rúa Neira de Mosquera, 7 981 561 895 — Privada


www.escola-estudio.com

ESMU REAL S.E. AMIGOS DEL PAÍS Praza de Salvador Parga, 4 981 581 247 — Privada


ESMU REAL S.E. AMIGOS DEL PAÍS Silvouta - Roxos 981 581 247 — Privada


CEMU PROFESIONAL REAL Praza de Salvador Parga, 4 981 581 247 — Privada

S.E. AMIGOS DEL PAÍS 15.704

[email protected]

CEMU ELEMENTAL HODIGUITRIA Rúa de Entremuros, 26 981 561 202 981 523 955 Privada


CEMU ELEMENTAL PELETEIRO Rúa de San Pedro de Mezonzo, 27 981 591 475 981 591 474 Privada


ESCOLA DE DANZA THE BALLET STUDIO Rúa Nova de Abaixo, 16 981 594 586 — Privada



240

CENTROS PRIVADOS CONCERTADOSNOME DO CENTRO ENDEREZO TELÉFONO FAX S. C. T. X T.E.

C. A INMACULADA Rúa de Concepción Arenal, 11 981 586 191 981 573 814 — P EI/P


C. A MILAGROSA Rúa da Milagrosa, 6 981 520 791 981 520 791 T e C P EI/P


C. COMPAÑÍA DE MARÍA Rúa da Ensinanza, 3 981 587 500 981 576 841 T e C P EI/P/ESO/FPGM

[email protected] 15.703 FPGS/[email protected]

C. DIVINO MESTRE Rúa do Doutor Blanco Nájera, 2 981 522 289 981 522 289 T e C P/C EI/P/ESO


C. LA SALLE Rúa de San Roque, 6 981 584 611 981 584 221 T e C P EI/P/ESO/FPGM


C. NOSA SRA. DOS REMEDIOS Rúa das Orfas, 5 981 585 850 981 561 402 C P EI/P/ESO


C. SAN FRANCISCO XABIER Rúa de Virxe da Cerca, 31 981 581 908 981 581 908 T P EI/P/ ESO


C. SAN PAIO Rúa de Virxe da Cerca, 15-16-17 981 587 112 981 587 112 C P EI/P/ESO/FPGM

[email protected] 15.703 FPGS/BACH

C. SAN XOSÉ DE CLUNY Rúa de A Rosa, 13 981 592 540 981 592 560 C P EI/P/ ESO


C. SAN XURXO Avda. de Coimbra, 24 - Baixo 981 581 398 981 581 398 T e C P EI/P


C. SEMINARIO MENOR Rúa de Quiroga Palacios, 2 A 981 589 200 981 577 495 C P ESO/FPGM


C. VILAS ALBORADA Corredoira das Fraguas, 26-28 981 585 791 981 585 791 C P EI/P


C. XUVENTUDE Rúa dos Concheiros, 43 981 587 597 981 587 597 — P EI/P



241

CENTROS PRIVADOSNOME DO CENTRO ENDEREZO TELÉFONO FAX S. C. T. X T.E.

C. TESDAI Rúa de Rosalía de Castro, 42 A 981 597 387 — — — FPGS


C. JUNIOR’S Silvouta-Roxos, 89. Aptdo. 780 981 537 306 981 537 585 T e C P EI/P/ESO/BACH

[email protected] 15.896 FPGM/FPGSwww.colegiojuniors.com

C. PELETEIRO Rúa de S. Pedro de Mezonzo, 27 981 591 475 981 591 475 T e C P EI/P/ESO/BACH

[email protected] 15.701 FPGM/FPGSwww.peleteiro.com

C. SANTA APOLONIA Rúa da Poza Real, 5 - A Rocha 981 520 273 981 522 040 T e C P EI/P/ESO/BACH

[email protected] Conxo - 15.706 FPGM/[email protected]

O RAIO VERDE Rúa das Angustias, 31 Baixo 981 577 797 981 573 674 — C FPGS

[email protected] [email protected]

FORHERMO Rúa de Sánchez Freire, 58 Baixo 981 524 312 — — C FPGM/FPGS


FESÁN Rúa de Severino Riveiro Tomé 981 534 143 — — C FPGM

[email protected] 9 Baixo. 15.702 FPGS

REYBLANC Rúa de Sto. Domingo da Calzada, 1 981 534 143 — — — FPGM

[email protected]


7

Matrícula escolar.Curso 2007-2008

245

7.1. CENTROS DE ATENCIÓN Á PRIMEIRA INFANCIA. CURSO 2007-2008

TIPO CENTROS Nº ALUMNOS/AS

Públicas 4 336

Iniciativa social 3 175

Privadas 15 714

TOTAL 22 1.225

Fonte: Departamento de Educación do Concello de Santiago de Compostela

7.2. EDUCACIÓN INFANTIL E PRIMARIA. CURSO 2007-2008

TIPO CENTROS Nº ALUMNOS/AS Nº ALUMNOS/AS TOTAIS

INFANTIL PRIMARIA

Público 14 1.131 2.324 3.455

Escolas rurais 4 36 0 36

Privados 3 316 645 961

Concertados 15 1.416 2.567 3.983

TOTAL 36 2.899 5.536 8.435


MATRÍCULA ESCOLAR. CURSO 2007-2008

246

7.3. ALUMNOS/AS DE EDUCACIÓN INFANTIL E PRIMARIA POR IDADE E TIPO DE CENTRO. CURSO 2007-2008

TIPO - IDADE 3 ANOS 4 ANOS 5 ANOS 6 ANOS 7 ANOS 8 ANOS 9 ANOS 10 ANOS 11 ANOS TOTAIS

Público 450 364 353 386 399 368 417 363 391 3.491

Privado 102 119 95 106 102 102 122 199 122 1.069

Concertado 497 455 464 418 429 429 426 408 453 3.979

TOTAL 1049 938 912 910 930 899 965 970 966 8.539


7.4. EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA. CURSO 2007-2008


Público 9 2.195

Privado 3 574

Concertado 7 1.527

TOTAL 19 4.296


7.5. ALUMNOS/AS DE SECUNDARIA OBRIGATORIA POR CURSO E TIPO DE CENTRO. CURSO 2007-2008

TIPO 1º 2º 3º 4º TOTAIS

Público 467 558 627 543 2.195

Privado 129 130 148 167 574

Concertado 398 381 387 361 1.527

TOTAL 994 1.069 1.162 1.071 4.296



247

7.6. EDUCACIÓN SECUNDARIA NON OBRIGATORIA. CURSO 2007-2008

BACHARELATO


Público 9 3.632

Privado 3 312

Concertado 4 407

TOTAL 16 4.351

FORMACIÓN PROFESIONAL


Público 6 2.209

Privado 2 236

Concertado 0 0

Escola de Arte 1 -

TOTAL 9 2.445


7.7. ALUMNOS/AS DA ENSINANZA OFICIAL DE IDIOMAS. CURSO 2007-2008

GALEGO INGLÉS FRANCÉS ALEMÁN PORTUGUÉS TOTAIS

TOTAL 160 2.043 505 252 140 3.100



248

7.8. OUTROS. CURSO 2007-2008


ESO a distancia 2 1.042

Bacharelato a distancia 1 2.092

TOTAL 3 3.134



Anexos

251

1. PROGRAMAS DE UTILIZACIÓN DIDÁCTICA DA CIDADE VIVIR SANTIAGO. CURSO 2007-2008

Participantes

Visitas realizadas no programa “Vivir Santiago” 3.500

Programa educativo “Coñecer as cidades patrimonio” 360

Edición dos Premios Educacompostela 50

TOTAL 3.910

Fonte: Departamento de Educación. Concello de Santiago

2. PROGRAMA DE TEATRO. CURSO 2007-2008

Participantes

Actuacións da Rede da Deputación da Coruña 2.550

XIII Certame de teatro intercentros de Compostela 1.950

TOTAL 4.500


DATOS DE PARTICIPACIÓN NOS PROGRAMASDE DINAMIZACIÓN EDUCATIVA

252

3. PROGRAMAS DE MÚSICA E DANZA. CURSO 2007-2008

Participantes

Música tradicional nos centros de ensino de secundaria 2.300

Programa de aproximación á danza 2.500

I Encontro Galego de Escolas Municipais de Música 320

Programa de Colaboración coa Escola Municipal de Música 700

TOTAL 5.820


4. PROGRAMA DE EDUCACIÓN AMBIENTAL. CURSO 2007-2008

Participantes

A educación ambiental nos centros escolares 7.700

(Día da árbore, do medio ambiente, etc)

TOTAL 7.700


ANEXOS Datos de participación nos programas de dinamización educativa

253

5. EXPOSICIÓNS E COLABORACIÓNS CON ENTIDADES. CURSO 2007-2008

Participantes

Programa da Obra Social e Cultural de Ibercaja 3.500

Programa da Deputación da Coruña Vivir no Mundo: Vivir Europa e outros programas 2.564

Consorcio de Santiago - Exposición Santiago dC 1.587

Exposición Itinerante 100 Anos de Confianza - RACC 1.900

TOTAL 6.987


6. PROGRAMA DE NADAL 2007

Participantes

Premios Vagalume 510

Concurso de carteis 1.800

NadalXogo 20.100

TOTAL 22.410



254

7. PROGRAMA DE ANIMACIÓN Á LECTURA. CURSO 2007-2008

Participantes

XIII Concurso Literario “Anxel Casal”: modalidade teatro, poesía e conto 47

Letras Galegas 2008 735

Programa de Animación á lectura O Eco da Memoria 5.035

VII Salón do libro infantil e xuvenil 10.360

I Premio Internacional de Álbums Ilustrados 346

TOTAL 16.523


8. PROGRAMA DE SAÚDE. CURSO 2007-2008

Participantes

Natación escolar “Á Auga, patos” 715

Programa de Sexualidade (exposición, talleres e charlas) 1.230

Proxecto “Ensinemos aos escolares a salvar vidas” 360

TOTAL 2.305


9. PROGRAMA DE EDUCACIÓN PARA A PAZ, A CONVIVENCIA E A SOLIDARIEDADE. CURSO 2007-2008

Participantes

Exposicións, conferencias, talleres e actividades didácticas,

Día Internacional da Paz e a non violencia e outros 8.650

TOTAL 8.650



255

10. PROGRAMAS DE TEMPO LIBRE PARA O VERÁN. CURSO 2007-2008

Participantes

Ferradura Aberta 14.850

Escola de Verán 2.600

Vacacións en Paz. Programa de acollida de nenos/nenas Saharauis 15

Viaxe a ExpoZaragoza 12

Escola Municipal de Inglés 100

TOTAL 17.577


11. EDUCACIÓN VIARIA E NA AUTOPROTECCIÓN. CURSO 2007-2008

Participantes

Programa de colaboración co RACC - Exposición 100 Anos de Confianza 500

Programa de colaboración coa DXT 2.226

Programa de colaboración con RACE - Campaña Aprende a ir suxeito 2.500

Programa de colaboración con STOP Accidentes 1.030

Proxecto “ Ensinemos aos escolares a salvar vidas” 360

Proxecto experimental na E.I.M. de Conxo 150

TOTAL 6.556

Fonte: Departamento de Educación e Mocidade. Concello de Santiago


CALENDARIO ESCOLARCURSO 2008 - 2009

Setembro 2008L M Me X V S D1 2 3 4 5 6 78 9 10 11 12 13 14

15 16 17 18 19 20 2122 23 24 25 26 27 2829 30

30 31

29 30

11 Comezo do curso para Educación Infantil e Primaria e dos comedores escolares

18 Comezo do curso para ESO, Bacharelato e programas de cualificación profesional

25 Comezo do curso para FP26 Comezo do curso nas ensinanzas de réxime especial

Xuño 2009L M Me X V S D1 2 3 4 5 6 78 9 10 11 12 13 14

15 16 17 18 19 20 2122 23 24 25 26 27 2829 30

5 Día Mundial do ambiente22 Remate do curso en Educación Infantil, Primaria e

Secundaria23 Remate do curso de ESO e Bacharelato

Marzo 2009L M Me X V S D

12 3 4 5 6 7 89 10 11 12 13 14 15

16 17 18 19 20 21 222330

2431

25 26 27 28 29

8 Día Internacional da Muller Traballadora9-13 Semana da Prensa15 Día Mundial dos Dereitos do Consumidor19 San Xosé20 Día do Ensino27 Día Internacional do Teatro

Xaneiro 2009L M Me X V S D

1 2 3 45 6 7 8 9 10 11

12 13 14 15 16 17 1819 20 21 22 23 24

30 3125

26 27 28 2922 de decembro ao 7 de xaneiro Vacacións de Nadal28 Santo Tomé de Aquino30 Día da Paz31 San Xoán Bosco

Maio 2009L M Me X V S D

1 2 34 5 6 7 8 9 1011 12 13 14 15 16 1718 19 20 21 22 23 2425 26 27 28 29 30 31

1 Día Internacional dos Traballadores9 Día de Europa11-15 Semana das Letras Galegas17 Día das Letras Galegas21 Festa da Ascensión

Febreiro 2009L M Me X V S D

12 3 4 5 6 7 89 10 11 12 13 14 15

16 17 18 19 20 2128

2223 24 25 26 27

23-25 Entroido

6-13 Semana Santa7 Día Mundial da Saúde14-30 Día do libro29 Dia Internacional da Danza

Abril 2009L M Me X V S D

1 2 3 4 56 7 8 9 10 11 12

13 14 15 16 17 18 1920 21 22 23

3024 25 26

27 28 29

Decembro 2008L M Me X V S D1 2 3 4 5 6 78 9 10 11 12 13 14

15 16 17 18 19 20 2122 23 24 25 26 27 28

6 Día da Constitución8 A Inmaculada Concepción10 Día da Declaración dos Dereitos Humanos1-12 Conmemoración da Constitución e do Estatuto de Autonomía 22 de decembro ao 7 de xaneiro Vacacións de Nadal

Novembro 2008L M Me X V S D

1 23 4 5 6 7 8 9

10 11 12 13 14 15 16

1 Todos os Santos22 Santa Cecilia27 San Xosé de Calasanz

Outubro 2008L M Me X V S D

1 2 3 4 56 7 8 9 10 11 12

13 14 15 16 17 18 1920 21 22 23 24 25 26

12 Festividade do Pilar24 San Antonio Mª Claret

27 28 29

17 18 19 20 21 22 2324 25

29 30 31

26 27 28

NOTA: Consonte o disposto na Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro, de protección de datos de carácter persoal, os seus datos serán tratados de xeito confidencial e poderán ser incorporados aos correspondentesficheiros do CONCELLO DE SANTIAGO DE COMPOSTELA. En calquera momento poderá exercitar os dereitos de acceso, cancelación, rectificación e oposición comunicándoo mediante escrito que deberá presentar noRexistro Xeral do Concello.

SOLICITUDE DE PARTICIPACIÓNCURSO ESCOLAR 2008 - 2009

DENOMINACIÓN DO PROGRAMA / ACTIVIDADE:

DATOS IDENTIFICATIVOS DO CENTRO

DATOS DO PROFESORADO PARTICIPANTE

DATOS DO GRUPO DE ALUMNOS/AS

MATERIAL DIDÁCTICO QUE SOLICITA

Asdo: a de de 20

O/A SOLICITANTE:

NOME ENDEREZO CÓDIGO POSTAL

NOME APELIDOS ESPECIALIDADE

ETAPA EDUCATIVA CURSO NÚMERO DE ALUMNOS/AS

LOCALIDADE / CONCELLO TELÉFONO FAX WEBCORREO ELECTRÓNICO

OBSERVACIÓNS:

Enviar por correo, fax ou correo electrónico ao Departamento de EducaciónPraza do Obradoiro nº 1 - 15705 Santiago de Compostela Tfnos: 981 554 400 / 981 554 401. Fax: 981 571 511Correo electrónico: [email protected]

Documents

Concello de Santiago de Compostela · (música, teatro, artes plásticas), á animación á lectura, ás actividades de ocio e tempo libre (Ferradura Aberta, NadalXogo, oferta de