A aula: un espazo para a escoita

1

CONSIDEREACIÓNS PREVIAS

2

Mural de Gargas: (Francia) 27.000 anos Cova das mans (Arxentina)

Graffiti Teatro Principal (Zaragoza) Man nun muro de Belén

3

Símbolos

4

Comunicar. Do latín

communicare, é dicir, poñer en

común.

ÁGORA / BARES / FACEBOOK

A comunicación é un

proceso polo cal o emisor

e o receptor establecen unha

conexión.

TEMPO

ESPAZO

1. Que é a comunicación

5

1 A comunicación é un proceso

de interacción e influencia

social que dá orixe a unha

relación significativa entre as

persoas que participan nela.

2 O acto de comunicar é

equivalente a transmitir:

CONTIDO

INTENCIÓN

3 A comunicación educativa é

un tipo de comunicación

humana que persegue logros

educativos.

6

Unha FONTE de información selecciona unha MENSAXE

O EMISOR converte a mensaxe en sinal, de acordo cun CÓDIGO determinado.

Eses sinais son transmitidos ó destinatario mediante unha CANLE adecuada.

O RECEPTOR descodifica os sinais recibidos para recuperar a mensaxe orixinal

RUÍDO: Todo o que interfire na transmisión e dificulta na recepción da mensaxe.

Esquema de Shannon e Weaver

7

INFORMACIÓN(Karl Bühler)

COMUNICACIÓN(Guillermo Rojo)

DISCURSO ORAL DISCURSO ESCRITO

2. Comunicación oral e escrita. Función referencial da linguaxe

8

“Verba volant, scripta manent” (Texto 1)

Precisa de ensinanza.

Prestixio.

Maior grao de planificación

e corrección .

Permanece .

Léxico máis elaborado.

Variedade estándar da

lingua.

É natural.

Menos prestixio.

Improvisado.

É efémero.

Abundancia de hiperóni-

mos.

Moitos sinaladores: es-

paciais, temporais...

Variedade dialectal e so-

cial dos falantes.

9

3. A coherencia e a cohesión

Coherencia. É a propiedade pola cal un texto

ou un discurso se organiza globalmente para a

transmisión dun sentido. (Semántica)

(Texto 3)

10

Cohesión. Mecanismos formais dunha lingua

que permiten establecer, entre os elementos

lingüísticos do texto, relacións de sentido. (Villaça Koch 1989, Marcuschi 1983)

A cohesión léxica: repetición,

sinonimia...

Emprego de relacionantes:

pronomes...

A importancia da correcta

puntuación. Os

párrafos, paratóns...

Conectores supraoracionais:

conxuncións,

adverbios, locucións...

(Texto 4) Monólogo Ravinobich

11

4. Estímulos comunicativos do s. XXI: publicidade, sms, ...

- mña pds trer a ta lbrt? Nn sei fcr ss ex. Stou ftr d

intntl. Q fs: * krt

- si pd. Eu x remtei de facls pr pns q os teñ mal. Agr

ia chmrt xq m aptcia ir dr 1 vt ou tmr alg, ti qkes? 1

bk, krt+... (www.ogalego.eu)

12

A comunicación nas redes sociais. Características:

Espontaneidade: as redes unha pro-

longación do patio da escola.

Rexistro coloquial, informal.

Emprego de neoloxismos: “facer bote” “un

toque” “wapi”...

Acortamentos léxicos: insti, profe, …

Préstamos: sister, brother, happy,

party, kiss...

Omomatopeas, emoticóns :), :(, <3...

Disfemisimos: puti, cabrón...

Vocativos: “loki” “chavalote”...

13

A comunicación na publicidade: a linguaxe do consumo

Función conativa

Función expresiva

Función poética

Función referencial

Función fática

Función meta- lingüística

Interpelar

Emocionar

Embelecer

Aludir produto

Ordenar

Aclarar

14

5 A comunicación un proceso interactivo: a escoita activa e as

súas características.

O docente como

comunicador na

aula

• Bidireccionalidade no proceso.

• Capacidade negociadaora.

• Identificación co mundo dos

estudantes.

• Alto grao de enerxía,

entusiasmo e sentido do humor.

• Madurez emocional

Relación

interpersonal

positiva

15

O docente como

comunicador na

aula

• Sólida formación.

• Autonomía na selección de

contidos.

• Variación nas formas de

presentar coñecementos.

• Atención aos intereses e

coñecementos previos dos

estudantes.

• Avaliador.

Estratexias de

xestión do

coñecemento

16

O alumno como

comunicador na aula

• Estrutura típica da

oralidade espontánea:

pouco léxico,

redundancias, oracións

curtas, poucos

adxectivos, moitos

conectores temporais...

• Moita presenza de

recursos pragmáticos do

tipo: xestos, entoación...

• Pouco dominio de: uso

da pasiva, dobre

sentido, ironía,

esaxeración,

ambigüidade...

17

6 A comunicación un proceso interactivo: a escoita activa e as súas características.

A voz

• A dicción.

• Modulación.

• Entoación.

• Potencia.

A mirada

• Acompaña á palabra.

• Fixa a atención.

• Nunca mirar ao teito,

ao chan, ao vacío... nin

levar gafas de sol.

18

A expresión

corporal • A maneira de

vestir

• O esconderse

• A harmonía de

movementos

• O medo

19

Os mundos de Coraline (Neil Gaiman)

7 Ruídos no proceso comunicativo en galego: os prexuízos.

Xuízos de valor

emitidos sobre unha

lingua ou sobre os

falantes dela co

propósito de

provocar o seu

rexeitamento.

(X. Ramón Freixeiro Mato)

Prexuízos

Atraso,

pobreza

Utilidade

Pobreza

20

Imposición

Incompetencia

Identidade

ideolóxica

• Educación

• Normalización

Normativización

21

8 Recursos de lingua galega para a aula: os EDLG.

22

Bibliografía

Núñez Singala, M. En galego por que non. Ed. Galaxia. 2009.

Begoña Muñoz, Mª Xesús Sarmiento, Serafín Alonso. Claro e seguido. 2004.

VVAA. Entender (se) en clase. Las estrategias comunicativas de los docentes bien

valorados. 2007.

Alan Haig. Enseñar bien es un arte. Sugerencias para principiantes. Ed. Narcea.

Poyayos, F. La comunicación no verbal I: cultura, lenguaje y conversación. 1995.

RODRÍGUEZ GONZÁLEZ, F. (coord.). El lenguaje de los jóvenes. 2007.

Padrini, F. El lenguaje secreto del cuerpo. 1995.

Grazas Novembro 2013

23