CONSELLO ECONÓMICO E SOCIAL · 2018. 10. 23. · de colaboración cos ces que compartimos a fronteira hispano-lusa para traballar xuntos en actividades e intereses comunes. O ces

a c t i v i d a d e s

2 0 1 6

C O N S E L L O E C O N Ó M I C O E S O C I A L


2

Consello Económico e Social de Galicia

Algalia de Abaixo 24, 15704 Santiago de Compostela (A Coruña)

www.ces-galicia.org

ilusión renovada. con ese senti-mento abordamos neste ano 2016 ocomezo dun novo período de catroanos á fronte do consello econó-mico e social. a confianza do presi-dente da Xunta de Galicia, logo dasconsultas normativamente estable-cidas, é para min un orgullo, unhaenorme satisfacción e, tamén, unhagran responsabilidade.

a renovación do Pleno foi un novo impulso a iniciativas e pro-xectos xa consolidados, a unha forma de facer da que estamoslexitimamente satisfeitos. aínda que a actividade consultiva doces en 2016, como xa ocurrira anteriormente, veu condicio-nada polo moi limitado número de ditames sobre iniciativas le-xislativas do executivo que tiveron entrada para ocorrespondente ditame, en troques, o consello centrou o seulabor na elaboración da Memoria, os informes e a colaboracióncon outras entidades, entre as que salienta a celebración de va-rias xornadas sobre aspectos da realidade socioeconómica deGalicia.

Nesta memoria de actividades recollemos as principais activi-dades desenvolvidas polo consello economico e social de Gali-cia no último ano.

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

3

Os primeiros apartados estan adicados a describir que o o ces,o seu funcionamento e forma de traballar. tamen se recolle acomposicion do organismo, coas persoas, entidades e organiza-cions que forman o Pleno e os distintos organos colexiados, asícomo o numero de sesions dos mesmos e os principais conti-dos das suas reunions.

Pero a memoria céntrase de seguido nos principais traballosaprobados polo consello ao longo do ano, sobre todo na Me-moria sobre a situación económica e social de Galicia corres-pondente a 2015, ademais dos dous ditames que solicitadosneste ano.

ampliando diálogos e colaboracións, que se ten convertido nanosa seña de identidade, mantivemos a colaboración co idegada Usc, a integración na Rede transnacional atlántica, os en-contros cos outres ces autonómicos e asinamos un protocolode colaboración cos ces que compartimos a fronteira hispano-lusa para traballar xuntos en actividades e intereses comunes.

O ces goza de boa saúde e os seus traballos e opinións consen-suadas son a súa carta de presentación.

Corina Porro MartínezPresidenta


4

• Natureza, finalidade e funcións

O consello economico e social e un organismo consultivo daXunta de Galicia en materias socioeconomicas. creado pola Lei6/1995, do 28 de xuno, o ces configurase como foro permanentede dialogo e deliberacion entre os axentes economicos e sociaise a Xunta de Galicia coa finalidade de facer efectiva a participa-cion destes axentes na politica socioeconomica da comunidadeautonoma.

O ces de Galicia foi creado pola devandita Lei 6/1995, do 28 dexuno, en aplicacion do previsto no artigo 9.2 da constitucionespanola e nos artigos 4.2 e 55.4 do estatuto de autonomía deGalicia, para facilitar a participacion de todolos galegos na vidapolitica, economica e social e atender a aspiracion dos axenteseconomicos e sociais de que as suas opinions e propostas podanser tidas en conta no proceso de adopcion de decisions por partedo executivo autonomico.

No ces esta representado un variado abano de organizacionssocio-profesionais, entidades e asociacions de todo tipo –desdeos sindicatos as Universidades, dos pescadores aos consumido-res–, o que lle confire o seu especial caracter de foro permanentede dialogo e deliberacion entre a sociedade civil organizada e a

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

5

Qué é o ces

Xunta de Galicia para o exercicio da sua funcion consultiva.

este labor aplicase non so a actividade normativa gubernamen-tal, senon mesmo a elaboracion, por iniciativa propia, de estudose informes que contenan propostas encaminadas a unha even-tual introduccion de reformas nas politicas publicas aplicadas nosdiferentes sectores de actividade.

O consello e un organismo independente do executivoautonomico. Na sua composicion, a diferencia do que acontececon organos homologos doutras comunidades autónomas, nonfigura ningun representante do Goberno.

O ambito obxectivo para o exercicio das funcions atribuídas aoconsello son as materias socioeconomicas directamente vence-lladas ao desenvolvemento economico e social de Galicia, en con-creto as relativas a economia, fiscalidade, emprego e seguridadesocial, agricultura e pesca, educacion e cultura, saude, consumo,medio ambiente, transporte e comunicacions, enerxía e indus-tria, vivenda e mercado unico europeo.

Queda fora deste ambito de competencias e eido das relacionslaborais, atribuído en exclusiva ao consello Galego de RelacionsLaborais.

O presidente da Xunta de Galicia e o encargado de solicitar doconsello a emision de ditames ou informes de caracter precep-tivo sobre anteproxectos de lei, proxectos de decretos lexislativos


6

ou plans xerais ou sectoriais. cando un departamento ou con-sellería competente entenda que un proxecto non require ditamepreceptivo, debera xustificar, coa corres- pondente memoria ex-plicativa, a non remision do mesmo a este organismo.

• Funcións

entre outras funcions, o ces emite ditames preceptivos sobre an-teproxectos de lei e proxectos de decretos lexislativos que regu-len materias socioeconomicas directamente vencelladas aodesenvolvemento economico e social de Galicia. tamen pode serconsultado facultativamente para outros asuntos ou materiasnon comprendidas no apartado anterior.

O consello tamen elabora informes, por iniciativa propia ou a pe-ticion da Xunta, sobre a realidade socioeconomica da comuni-dade ou sobre plans o programas de desenvolvemento damesma. Nese eido, pode dar a conecer ao Goberno a suaopinion –o parecer dos seus membros– sobre a execucion destesplans.

a participacion en mesas sectoriais xunto con representantes daadministracion e outra das funcions do ces.

a Lei recolle tamen a obriga de elaborar anualmente e remitir aoconsello da Xunta unha memoria sobre a situacion economica esocial de Galicia. este traballo pode incluir opinions e recomen-dacions sobre as políticas gubernamentais.

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

7

• Os membros do CES

O consello economico e social esta formado por 35 membros:tres grupos de 11 membros, mais a presidenta e o secretarioxeral.

• Grupo i: Os seus once membros son designados polas organi-zacions sindicais en funcion da sua representatividade. Nestemomento, 4 membros corresponden a UGt–Galicia, 4 membros,a confederacion intersindical Galega e 3 membros representana comisions Obreiras de Galicia.

• Grupo ii: corresponde as organizacions empresariais con ca-pacidade representativa. Os seus once membros son designadospola confederacion de empresarios de Galicia.

• Grupo iii: acolle diversas entidades e asociacions. O sectoragrario conta con catro representantes (segundo a representati-vidade obtida nas ultimas eleccions agrarias, 2 membros de Xove-nes agricultores, 1 de Unions agrarias e 1 do sindicato LabregoGalego); 2 membros do sector maritimo pesqueiro, designadospolas confrarias de pescadores; 2 membros en representaciondo consello Galego de consumidores e Usuarios; e 3 represen-tantes das Universidades galegas.

cada membro ten un suplente para cubrir as suas eventuais au-sencias as reunions de traballo. Os membros son nomeados para


8

un período de catro anos, aínda que poden ser reemplazadospola súa organización en calquera momento. O sustituto perma-necerá no cargo ata o final do período previsto para o seu ante-cesor.

• Composición do Pleno en 2016

este ano celebrouse a toma de posesión dos membros do cespara un novo período de catro anos (máis información en páxinasposteriores). a composicion do plenario do ces e variable, xa queos membros poden ser substituídos polas suas respectivas orga-nizacions en calquera momento do seu mandato por circunstan-cias diversas.

tendo en conta esta precision, e dado que unha composicion ac-tualizada en cada momento pode consultarse na paxina web doconsello, nesta Memoria de actividades se recollen os membrosdo Pleno do ces a 31 de decembro de 2016 (titulares e suplen-tes). Organizados por grupos e segundo a organizacion a que per-tencen, son os seguintes:

Presidenta: María corina Porro Martinez. secretario xeral: Juan Jose Gallego Fouz.

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

9

MEMBROS TITULARES

Grupo 1.- Organizacions sindicais. UGT–Galicia:Jose carlos Rodríguez del Río, delia irene Martínez conde, Mó-nica Rodríguez Ponte e José domingo Barros Montáns.

CIG (Confederacion Intersindical Galega):Fernando R. acuna Rua, Natividade Lopez Gromaz, HéctorLópez de castro e Miguel Malvido cabirto.

CC.OO. de Galicia:adela Poisa Banos, Maica Bouza seoane e demetrio vázquez

Martínez.

Grupo 2.- Organizacions empresariais. CEG (Confederación de Empresarios de Galicia):Javier Martínez López, anton arias díaz eimil, elier Ojea Ureña,Francisco Hipólito Rodríguez, José carlos González Fernández,Ángel Hermida Lage, Jesús Méndez Álvarez-cedrón, José Ma-nuel Piñeiro Rivas, Marisol Novoa Rodríguez, Ángel FernándezPresas e Jorge cebreiros arce.

Grupo 3.- Outras entidades e asociacions. Unions Agrarias de Galicia: Pedro Gonzalez Boquete.


10

Sindicato Labrego Galego:Ramón Barreiro carnota.

Xovenes Agricultores: Francisco Bello Belloantonio de María angulo.

Confrarías pescadores: José Basilio Otero Rodríguez (baixura).Jose antonio Gomez castro (marisqueo).

Consello Galego de Consumo: Rosa celia Otero Raña.Miguel Lopez crespo.

Universidade da Coruna: domingo calvo dopico.

Universidade de Santiago de Compostela: Maria emilia vázquez Rozas.

Universidade de Vigo: Xosé Henrique vázquez vicente.

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

11

MEMBROS SUPLENTES

Grupo 1.- Organizacions sindicais. UGT–Galicia:Rosa arcos caamano, José Manuel Rodríguez Portela, Olgacrespo sánchez e Mar alfonsín Madrigal.

CIG (Confederacion Intersindical Galega):Margarida corral sanchez, Xavier Rodríguez Fidalgo, anxo No-ceda carballo e Paulo carril vázquez .

CC.OO. de Galicia:silvia Parga Rodríguez, Xesús castro Baamonde e Mª Jesús Fer-nández García.

Grupo 2.- Organizacions empresariais. Confederacion de Empresarios de Galicia: Fausto santamarina Fernández, veronica val vazquez, Martaamate Lopez, Marina Graña Bermúdez, alberto RodríguezLópez, José Luis López vázque, Miguel varela varela, RosaMaría sánchez Gándara, Rafael serrano Hernández e Jose anto-nio Neira cortes

Grupo 3.- Outras entidades e asociacions. Unions Agrarias de Galicia:alba torreira Puga.


12

Sindicato Labrego Galego: Xosé Pérez Rei.

Xovenes Agricultores:Juan carlos García Pose.Juan Perez sanchez-Orozco.

Confrarías pescadores:sergio López García. Francisco Javier Martínez duran.

Consello Galego de Consumo: consuelo sánchez diego.ana Olveira Blanco.

Universidade da Coruna: angel s. Fernandez castro.

Universidade de Santiago de Compostela: José Pereira Fariña.

Universidade de Vigo:María Montero Muñoz.

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

13

• Órganos

a participacion efectiva dos membros no traballo do ces artellasea traves de distintos organos colexiados: o Pleno, a comision Per-manente e as comisions sectoriais.

O consello conta tamen con dous organos unipersonais, a Pre-sidenta e o secretario Xeral.

O Pleno e o organo de goberno do consello. esta composto polosseus 35 membros, todos con dereito a voto agas o secretarioxeral. O Pleno establece as linas xerais de actuacion do conselloe organiza o seu funcionamento interno, aproba os ditames, es-tudios ou informes, decide a elaboracion doutros traballos eaproba tamen a Memoria sobre a situacion economica e socialde Galicia.

a Comision Permanente e o organo colaborador do Pleno no go-berno do ces. esta composta polo presidente, o secretario xerale nove membros titulares, tres de cada un dos grupos que o com-ponen. entre as suas funcions destaca a supervision das activi-dades do organismo e a coordenacion dos traballos dasdiferentes comisions. a comision Permanente eleva ao Plenocanto estima necesario para o mellor funcionamento do conse-llo.

as tarefas cotias de elaboracion de informes e ditames estas ads-critas as comisions sectoriais, grupos de traballo de nove mem-


14

bros que mantenen a representacion proporcional do Pleno (contres membros de cada un dos grupos do plenario). O ces fun-ciona con catro comisions sectoriais especializadas por ambitos:

• cs-1: economia, emprego e sectores produtivos. • cs-2: sector publico e benestar social.• cs-3: desenvolvemento rexional.• cs-4: Memoria socioeconomica de Galicia.

a presidenta representa ao consello e dirixe as suas actuacions,ademais de velar polo bo funcionamento do mesmo, mentresque o secretario xeral e o organo de asistencia tecnica e admi-nistrativa do ces e o depositario da fe publica dos seus acordos.

O ambito das funcions atribuidas ao consello economico e socialde Galicia corresponde as materias socioeconomicas directa-mente vencelladas ao desenvolvemento economico e social deGalicia, un amplo abano de actividades que tenen incidencia navida cotia das galegas e galegos.

segundo o acordo tomado polo consello da Xunta na sua reuniondo dia 18 de febreiro de 1999, “entendese por materias socioe-conomicas as relativas a economia, fiscalidade, emprego e segu-ridade social, agricultura e pesca, educacion e cultura, saude,consumo, medio ambiente, transporte e comunicacions, industriae enerxia, vivenda e mercado unico europeo”.

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

15

• Procedementos. Cómo funciona o CES.

Para explicar o funcionamento interno dos distintos órganos doconsello para abordar o desenvolvemento das súas funcións, po-demos distinguir entre o procedemento externo, que é o que seten que seguir para solicitar do organismo un ditame, e os pro-cedementos internos, as vías que segue esta petición ou calquerados traballos que se encetan.

• O procedemento externo. O procedemento establecido para que o Goberno galego solicitea actuacion consultiva do ces foi definido tamen polo conselloda Xunta na devandita sesion de febreiro de 1999, nos seguintestermos:

“1.- Correspondelle ao Presidente da Xunta solicitar do ConselloEconomico e Social de Galicia a emision de ditames ou informessobre anteproxectos de lei, proxectos de decretos lexislativos eplans xerais ou sectoriais a que se refire o artigo 5.1.1. da Lei6/1995, do 28 de xuno, asi como aqueloutros dos que a solicitudetena caracter preceptivo.

2.- Os departamentos ou consellerias con competencias para aelaboracion dos anteproxectos, proxectos e plans sinalados noapartado 1 deste acordo, cando fose preceptivo o informe doConsello Economico e Social de Galicia, de acordo coa sua lei decreacion, interesarano do presidente da Xunta. A peticion de dic-tames ira acompanada de toda a documentacion necesaria para


16

se poder pronunciar.

3.- Cando os departamentos ou consellerias competentes estimenque os anteproxectos, proxectos ou plans a que se refire o punto1 deste acordo non requiren ditame preceptivo do CES-Galicia,xustificaran o dito extremo mediante a incorporacion ao expe-diente dunha memoria, asinada polo secretario xeral, na que seprecisen as razons polas que non se considera preceptivo o di-tame, salvo no caso de que este finalmente se interese.”

• Procedementos internos. O seu Regulamento de Rexime interno, aprobado polo Pleno nasua sesion de 29 de abril de 1996 (dOG do 11 de xuno de 1996)e modificado polo Pleno na sesion de 9 de marzo de 1999 (dOGdo 24 de marzo de 1999) e na sesion de 22 de febreiro de 2001(dOG do 15 de marzo de 2001), regula os procedementos inter-nos do consello, tanto o prodecemento xeral como os distintosprocedementos especificos.

O procedemento xeral iníciase, unha vez recibida a peticion deelaboracion dun ditame, coa remision da mesma por parte dopresidente do consello ao presidente da comision sectorial com-petente segundo o asunto de que se trate. a vez, notifícase esaremision a comision Permanente e, por extension, en virtudedun acordo plenario, a todos os membros do ces.

Unha vez recibido o encargo, no que se fixan tamen os prazosmaximos para o remate do traballo, a comision sectorial organiza

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

17

o seu labor do xeito que considera mais oportuno, sempre con-tando co apoio dos servicios tecnicos do consello, en particulardo centro de documentacion e do Gabinete tecnico. se se estimanecesario, pode contar co asesoramiento de expertos externos.

Unha vez rematado o traballo e redactada unha proposta de di-tame (os informes ou estudios iniciados por propia iniciativa se-guen un proceso similar, agas na sua orixe), entregaselle aopresidente do ces, que e o encargado de envialo a comision Per-manente como paso previo a convocatoria do Pleno. Nalguncaso, e previa delegacion do Pleno, a propia comision Perma-nente podese encargar da aprobacion dalgun dos traballos doconsello. No caso de que a aprobacion corresponda ao Pleno(que e o habitual), a comision Permanente limitarase a conecero texto remitido pola comision sectorial e convocar a celebracionda sesion plenaria.

antes da data sinalada para a mesma, os membros do consellopoden presentar as enmendas que estimen oportunas ao textoproposto. se se trata de enmendas totais, estas deben ir acom-panadas dun texto alternativo.

O Pleno debate o texto elaborado pola comision sectorial e maisas posibles enmendas, que, sometidas a votacion, son incorpo-radas ou non. Finalizado o debate, o texto final sometese tamena votacion para a sua aprobacion. se non se acadara unha maio-ría suficente, o texto podería volver a remitirse a comision sec-torial para a sua remodelacion segundo os parametros


18

expresados na sesion. se, polo contrario, a maioría dos membrosdo Pleno vota a favor do texto, o procedemento remata coa in-clusion do resultado e os posibles votos particulares na resolu-cion aprobatoria e a remision do texto final a Xunta de Galicia.

cada un dos traballos que aborda o consello economico e socialde Galicia ten o seu propio procedemento específico de elabo-racion aprobado pola comision Permanente, que son lixeiras va-riacions respecto a este esquema xeral para adaptalo ascaracterísticas concretas dos informes, ditames, informes-opi-nion ou a Memoria socioeconomica.

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

19


20

• Organigrama tecnico–administrativo

Para o cumprimento dos seus fins, o consello economico e socialde Galicia conta cunha estructura de tecnicos e persoal de admi-nistracion, formada por nove traballadores, que se organiza endistintos departamentos.

• O Gabinete Tecnico e o encargado da elaboracion dos traballospreliminares para a redaccion dos informes e ditames do conse-llo, cunha descricion e analise pormenorizada do obxecto do es-tudio. esta composto por dous expertos economistas. O Gabineteaporta as referencias estatisticas necesarias para os traballos, asanaliza e prepara unha proposta da parte descriptiva do informepara a sua posterior avaliacion por parte das comisions secto-riais. O seu labor centrase na redaccion da memoria anual sobrea situacion economica e social de Galicia e dos distintos informese ditames que, por propia iniciativa ou a peticion da Xunta de Ga-licia, elabora o consello. a partir das súas propostoas, redáctanseas consideracions, que son aportadas polos distintos membrosda comision sectorial competente.

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

21

Xestión

económico-administrativa

• O Centro de Documentacion e apoio ao consello e o encargadode proporcionar as comisions sectoriais, a Permanente e, no seucaso, ao Pleno do ces todos os datos que precisen para a correctaelaboracion dos seus traballos. tamen pon a disposicion dosmembros do consello fondos e recursos documentais, en cal-quera lugar no que se atopen, na mais amplia gama de soportes.Xestionar eses fondos dunha maneira rapida e axil e o fin ultimodo centro de documentacion do ces-Galicia.

a función do centro de documentación e apoio ao consello e fa-cilitar aos seus membros e ao Gabinete tecnico os materiais bi-bliograficos e documentais que podan necesitar para as suasreunions e para unha axeitada toma de decisions. O centroofrece informacion especializada na area socioeconomica aosmembros do ces-Galicia e ao persoal tecnico deste. internet enunha ferramenta basica para o traballo do departamento desdehai varios anos.

• O responsable do Departamento de Xestion encargase detodas as funcions de xestion presupostaria e contable, da contra-tacion de servizos e suministros, do seguimento das obras, refor-mas e mantenemento das instalacions e, dun xeito destacado,da xestion de recursos humanos do organismo.

• as tarefas de exteriorizacion da actividade do organismoartellanse no Gabinete de Comunicacion. dunha banda, este de-partamento e o encargado, baixo a coordenacion e con depen-dencia funcional do secretario xeral, do seguimento do proceso


22

dos procedementos que ten en marcha o consello e o cumpri-mento dos prazos establecidos pola lei para o seu remate. as re-lacions cos membros do consello son parte fundamental do labordiario. Por outra banda, o gabinete e o responsable dasrelacions externas, das relacions cos medios de comunicacion eda coordenacion das publicacions do ces, entre elas a presentememoria. entre as suas responsabilida- des incluese tamén, encoordenacion co centro de documentacion, participar no contidoda paxina web do consello, na que estamos a incluir, nunha areaprivada para os membros, todo o material documental necesariopara o desenvolvemento das distintas sesions das comisions sec-toriais.

• O responsable da unidade de Administracion da redeinformatica, que depende organica e funcionalmente do centrode documentacion, encargase do deseno e mantenemento dossistemas de informacion e novas tecnoloxias do consello, asícomo da crecente aplicacion das mesmas ao traballo diario emais a relacion cos seus membros. tamen esta a traballar no so-porte tecnico da paxina web do consello.

• tres auxiliares administrativos–tecnicos auxiliares eninformatica, que dependen organicamente do departamento deXestion e funcionalmente dos responsables das areas as queestan adscritos, realizan o apoio administrativo necesario no de-senvolvemento das actividades propias do consello.

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

23

• O orzamento

O orzamento do consello económico e social de Galicia para2016 ascendeu a 808.765 euros, cun incremento de preto do 6%.Malia esa subida, aínda estámoi lonxe das cifras que manexou oorganismo no final de década anterior.

O axuste orzamentario dos últimos anos fixo que o nivel de acti-vidade do ces se limitara ás funcións básicas que establece a súalei de creación. as novas perspectivas que se abren agora, coarecuperación económica prevista no país, permiten abordar unhaprogresiva elevación desa actividade.

O novo presuposto prevé un incremento do capítulo i, que é con-secuencia da variación prevista para todo o persoal ao servizodas administracións públicas, e tamén do capítulo ii, que resultaesencial para o funcionamento dun organismo da natureza doces.

Máis concretamente, este capítulo ii acada os 260.000 euros,logo dun aumento de 25.000 euros, o que significa un incre-mento do 10,6% respecto ao ano anterior.


24

antes de recoller, como é habitual, as actividades desenvolvidaspolo consello economico e social de Galicia no ano 2016, encumprimento das funcions que lle son propias (neste ano, dousditames e a memoria socioeconomica anual), cómpre iniciar estecapítulo lembrando o Pleno de renovación do consello. Os novosmembros tomaron posesión dos seus cargos para un novo “man-dato” cuatrienal na sesión do 1 de abril.

de seguido, resúmense as reunions celebradas polos seus orga-nos colexiados, cos seus acordos mais destacados. tamén face-mos un breve resumo da importante actividade institucionaldesenvolvida nestes doce meses, tanto no marco intercomunita-rio como no eido europeo, a través de habitual colaboración conórganismos homólogos na Rede transnacional atlantica (Rta) ouo recente acordo cos ces da “raia” hispano-lusa.

como sempre, informacion mais polo miudo pode atoparse naweb do ces, onde estan disponibles todos os documentos a textocompleto. esta documentación pode atoparse no apartado dePublicacions ou procurarse a traves do buscador.

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

25

Un ano de actividade

• Pleno 1/16. Toma de posesión dos membros do CES

celebrada o 12 de abril na sede do consello, a sesión plenaria1/16 tiña un único punto da orde do día: a toma de posesión dosmembros do consello económico e social de Galicia.

segundo recolle a acta da sesión, asistiron as seguintes persoas,entre membros e invitados ao acto solemne:

d. José c. Rodríguez del Río sindicato UGt-Galiciadª. delia irene Martínez conde sindicato UGt-Galiciadª. Monica Rodríguez Ponte sindicato UGt-Galiciad. José domingo Barros Montáns sindicato UGt-Galicia

d. Fernando R. acuña Rúa ciGdª. Natividade López Gromaz ciGd. Hector López de castro ciGd. Miguel Malvido cabirto ciG

dª. adela Poisa Baños cc.OO. de Galiciadª. Mª. del carmen Bouza seoane cc.OO. de Galiciad. demetrio vázquez Martínez cc.OO. de Galicia

d. Javier Martínez López ceGd. antón arias díaz eimil ceGdª. Marta amate López ceGdª. Marina Graña Bermúdez ceGd. alberto Rodríguez López ceG


26

d. José Manuel Piñeiro Rivas ceGd. Rafael serrano Hernández ceGd. eugenio Geijo carril ceGd. Jorge cebreiros arce ceGd. José antonio Neira cortés ceG

d. Ramón Barreiro carnota sindicato Labrego Galegod. Xosé Pérez Rei sindicato Labrego Galego

d. Francisco Bello Bello Xóvenes agricultoresd. antonio de María angulo Xóvenes agricultores

d. José Basilio Otero Rodríguez confrarías de Pescadoresd. José a. Gómez castro confrarías de Pescadores

dª. Rosa celia Otero Raña consumidores e Usuarios d. Miguel López crespo consumidores e Usuarios

d. Ángel s. Fernández castro Universidade de a coruñadª. María emilia vázquez Rozas Universidade de santiagod. Xosé Henrique vázquez vicente Universidade de vigo

Preside a sesión dª. corina Porro Martínez, presidenta en fun-cións do consello económico e social de Galicia, e actúa comosecretario d. Juan José Gallego Fouz, secretario xeral do ces enfuncións. asisten ademais a esta sesión o presidente da Xunta deGalicia, o conselleiro de economía, emprego e industria, o presi-dente do consello Galego de Relacións Laborais, o presidente da

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

27

confederación de empresarios de Galicia e a secretaria xeral téc-nica e do patrimonio da consellería de Facenda

segundo o protocolo establecido, o presidente da Xunta de Gali-cia inicia o acto de toma de posesión dos novos membros doconsello e cede a palabra á presidenta en funcións do ces-Gali-cia.

a presidenta en funcións do ces inicia o Pleno dando lectura aoartigo 44 do Regulamento de Réxime interno do organismo.

O presidente da Xunta cede a palabra á secretaria xeral técnica edo patrimonio da consellería de Facenda, dº. María socorro Mar-tín Herrero, que dá lectura ao decreto de nomeamento do novosecretario xeral do ces-Galicia.

Xuramento/promesa do cargo polo secretario xeral, Juan JoséGallego Fouz.

a secretaria xeral da consellería de Facenda dá lectura ao decretode nomeamento da presidenta do ces-Galicia.

Xuramento/promesa do cargo pola presidenta, corina Porro Mar-tínez.

a secretaria xeral técnica e do patrimonio da consellería de Fa-cenda, dá lectura ao decreto de nomeamento dos membros ti-tulares e suplentes do ces-Galicia.


28

seguidamente, o presidente da Xunta de Galicia cede a palabraá nova presidenta do ces-Galicia, dª. María corina Porro Martí-nez.

Remátase o acto coa intervención do presidente da Xunta de Ga-licia, d. alberto Núñez Feijóo, que pecha a sesión.

Discurso toma de posesión presidenta 2016

Moitas gracias, señor presidente.

Membros do CES, conselleiros, autoridades, bo día e benvidos aesta sede do Consello Económico e Social de Galicia.

As miñas primeiras palabras teñen que ser de agradecemento.Moitas gracias, en primeiro lugar, ás organizacións e entidadesrepresentadas neste Pleno e aos seus membros pola lealtade,polo esforzo, polo talante dialogante, pola predisposición positivaque demostraron na andaina que compartimos. Estou segura deque eses valores serán tamén os que presidirán a nova etapa queagora comezamos.

A nosa benvida aos novos membros que se incorporan nesta se-sión. Espero que atopen no organismo os cauces para expresaras súas opinións e que as súas aportacións enriquezcan os deba-tes e as conclusións dos nosos traballos.

Moitas gracias tamén a vostede, señor presidente da Xunta de

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

29

Galicia, por propoñer, logo das consultas normativamente esta-blecidas, o meu nomeamento. Agradezo profundamente a con-fianza que deposita, unha vez máis, na miña persoa. É para minunha enorme satisfacción poder continuar co traballo que esta-mos a realizar neste organismo.

Tamén quero agradecerlle ao presidente a súa sensibilidade paraescoitar o parecer deste Pleno sobre unha eventual fusión do or-ganismo co Consello Galego de Relacións Laborais. Soubo vostedeescoitar aos dous organismos, que se pronunciaron en contra,porque entendían que teñen entidade e funcións claras e diferen-ciadas e deben manter o statu quo.

Como saben, o Consello Económico e Social de Galicia é un orga-nismo consultivo e foi creado para facilitar a participación detodas as galegas e os galegos na vida económica, social e culturaldesta terra. Desde a súa posta en marcha, hai xa vinte anos, cons-tituíuse como foro permanente de diálogo entre as organizaciónsque conforman o tecido económico e social e as institucións au-tonómicas.

Nuna sociedade que resulta cada vez máis complexa e esixente,consideramos que o diálogo, a búsqueda de puntos de encontro,o respecto á discrepancia, fanse imprescindibles como elementosbásicos para construir unha sociedad máis xusta e participadapor todos.

Nestes anos, todos os membros do Consello puxeron o máximo


30

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

31

empeño para que eses obxectivos se cumpriran, para acadar ofin último do consenso como máis importante valor engadido quepode aportar este organismo. E por esa senda pensamos seguira transitar.

Por suposto, en todas as intervencións temos actuado coa máisestricta independencia, porque consideramos que sólo desde aindependencia na formación e emisión dos seus criterios ten sen-tido un organismo destas características.

Así, o Consello Económico e Social de Galicia foi quen de consoli-dar o seu papel de foro no que os axentes socioeconómicos, desde


32

a súa pluralidade de opinións, poideron plantexar as súas consi-deracións e propostas para tratar de influir na toma de decisiónsdos responsables políticos e sociais. Estou satisfeita da parte queme tocou cumprir nesa traxectoria e tentarei, coa máxima ilusión,avanzar aínda máis nese camiño.

O Consello é un organismo aberto, atento ao que ocorre ao redor,permeable ás inquedanzas do sociedade á que serve. Por eso,para nós é importante a colaboración con outros organismos einstitucións que traballan no noso entorno. Mantemos acordoscoas Universidades galegas, temos relacións fluídas cos CES dasdistintas comunidades autónomas españolas e co CES do Estado,participamos na Rede Transnacional Atlántica (RTA), organizaciónque agrupa aos consellos económicos e sociais das rexións doarco atlántico europeo e que nos permite participar en estratexiascomunitarias.

Entre outras iniciativas, temos posto en marcha xornadas de es-tudio, unha folla de conxuntura con datos estatísticos relevantes,unha publicación de opinión con números monográficos que cha-mamos “cadernos”…

Para o novo período que agora iniciamos, o meu obxectivo é con-solidar o xa realizado, mellorar algúns aspectos e abrirnos anovas iniciativas nas que xa estamos traballando.

Como prioridade, plantexámonos unha maior apertura á socie-dade e ás súas distintas sensibilidades. Queremos ser a voz dos

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

33

axentes económicos e sociais no máis amplo senso. Non so dostradicionais, senón tamén dos novos movementos que van na-cendo e cumprindo un papel cada día máis activo na nosa socie-dade.

Á vez, a nosa intención é manter e mesmo reforzar a colaboracióncon outras institucións e organizacións, tanto de Galicia como na-cionais e internacionais, con especial protagonismo para o ám-bito europeo e para unha recente colaboración co CES dePortugal.

A través destas actividades, do cumprimento dos seus obxectivose funcións, debemos facer do Consello Económico e Social de Ga-licia un protagonista destacado da sociedade galega, unha so-ciedade que, como outras do noso entorno, enfronta importantesretos. Entre outros, o desafío demográfico, o emprego, a innova-ción tecnolóxica, o desenvolvemento sostible e a integración dosmenos favorecidos.

Queremos contribuir, desde a nosa responsabilidade, a lograr undesenvolvemento sostible, con bases sólidas pero que se podamanter no tempo. Outra vez, as aportacións dos actores socioe-conómicos que se dan cita no CES creo que están contribuíndo, eo seguirán facendo no futuro, a apuntar vías, iniciativas, para quepuedan ser tidas en conta na toma de decisións.

En todos estes frentes, cremos que o Consello Económico e Socialde Galicia ten motio que aportar como foro de opinión da socie-


34

dade civil. Creo que, durante estes anos, fuimos capaces, contodos os representantes das distintas entidades e organizaciónsque se sentan no CES, con todos vostedes, de traballar con rigortendo como filosofía de base o diálogo e o compromiso de esforzopara conseguir unha Galicia máis prospera e xusta.

Nós estamos dispostos e preparados. Cómpre, señor presidente,que desde a Xunta se remitan ao CES os anteproxectos de Lei re-levantes en materia socioeconómica e que as aportacións que sefan nos ditames sexan tidas en conta. No seguimento que face-mos dos nosos ditames, constatamos que xa é así, pero entendoque podemos mellorar ese aspecto.

Temos ante nós importantes retos, que afronto coa máxima ilu-sión e a mellor disposición. Tamén desde tranquilidade que medá contar con todos ustedes. Creo que falo por todos se digo queseguiremos a traballar por Galicia, con rigor, con lealtade, conhonestidade e independencia.

Conto coa súa colaboración activa, señoras e señores, para queo Consello Económico e Social de Galicia siga a ser a expresiónda sociedade civil organizada e unha ferramenta para facer deGalicia un lugar mellor.

Moitas gracias.

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

35

Pola súa banda, na súa intervención no acto, o presidente daXunta, alberto Núñez Feijóo, lembrou que o consello económicoe social leva dúas décadas “garantindo que a nosa lexislacióntente ser acorde coa pluralidade do noso país”. “esta institucióné boa proba de que escoitando a todo o mundo é como se podechegar ás mellores solucións. aquí, unha representación do nosotecido económico e social vela pola calidade da acción de Go-berno. cada anteproxecto de lei e cada proxecto de decretosobre materias socioeconómicas pasa polo ces, onde se enri-quece coas achegas dos diferentes axentes que o compoñen”,dixo.

“escoitar a voz das organizacións sindicais, da confederación deempresarios, dos representantes do agro, do mar, dos consumi-dores e das universidades é a mellor garantía de que elaboremosa mellor lexislación posible”, abundou o presidente.


36

ao longo da súa intervención, o titular da Xunta resumiu as dis-tintas función do consello económico e social nunha: escoitar. “eesa é unha das principais virtudes que posúe a súa presidenta”,asegurou, subliñando que corina Porro representa unha actitudeque busca puntos de encontro, que pon o aceno nas semellanzase non nas diferenzas e que cre que ningunha opinión sobra,senón que todas suman.

“este consello leva moitos anos demostrando que, entre galegos,non hai posturas irreconciliables. demostrando que, cando haivontade, se pode chegar a acordos”, concluíu Feijóo.

• Documentos aprobados. Ditames

como se indicou en páxinas anteriores, unha das funcións básicasdo consello, das que venen establecidas directamente na sua leide creacion, é a emisión de ditames, ademáis da elaboracióndunha memoria sobre a realidade socioeconómica galega. encumprimento deste mandado, en 2016 o ces emitiu dous di-tame, en resposta a senllas solitudes recibidas do Goberno ga-lego, e aprobou e publicou a Memoria sobre a situacioneconomica e social de Galicia 2013.

Os ditames, aprobados por unanimidade, foron os seguintes:

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

37

• ditame 1/16ditame sobre o anteproxecto de Lei de crea-ción dos colexios provinciais de economistaspor fusión dos colexios de titulares Mercan-tís e de economistas existentes na comuni-dade autónoma de Galicia

entre outros aspectos –o texto completopode atoparse na web–, o ditame salienta oces estima conveniente reinterar as consideracións realizadas,entre outros, no seu ditame 3/2013 sobre o anteproxecto de leide creación do colexio profesional de dietistas –Nutricionistas deGalicia:

• “Considerando a evolución da normativa dos Colexios Pro-fesionais, a Lei 7/1997, de 14 de abril, sobre Medidas Libe-ralizadoras en Materia de Suelo y de Colegios profesionales,establece que as Comunidades Autónomas garantan que oexercicio de “profesións colexiadas” se realizará en réximede libre competencia e estarán suxeitas, en canto á ofertade servizos e fixación da súa remuneración, como calqueraoutro subsector económico, á Lei sobre Defensa da Compe-tencia, á Lei sobre Competencia Desleal e ao sometementoá xurisdición do Tribunal de Defensa da Competencia. OR.D. Lei 6/2000, de 23 de xuño, liberaliza o ámbito territorialdos Colexios.

• En ningunha normativa se establecen as “profesións co-


38

lexiadas”, nas que é obrigatoria a incorporación ao corres-pondente colexio para exercer a profesión porque realizanfuncións que teñen que ver con finalidades de interese pú-blico.

• O CES considera que, en defensa do libre exercicio da pro-fesión, e en cumprimento da defensa da competencia (conrespecto ás profesións nas que para o seu exercicio é nece-sario estar colexiado), a obrigatoriedade de colexiación de-bería suprimirse ou, en todo caso, ser excepcional.

• O CES amosa a súa preocupación pola proliferación de co-lectivos profesionais que, ao abeiro de razóns de interesepúblico non demostradas de maneira indubidable e queconlevan unha obrigatoriedade de colexiación na maioríadas veces excluinte, pretenden a creación de colexios pro-fesionais para a defensa de intereses sectoriais alleos ao in-terese público xeral e que poden acadarse mediante víasdistintas á colexiación, como poden ser as asociativas ousindicais.”

Sen prexuízo do anterior, o ces entende que podería ser razoablea fusión dos colexios de titulares mercantís e de economistas, enresposta á realidade académica e profesional no campo da eco-nomía e da empresa, así como ao obxectivo de acadar unhamaior eficacia e eficiencia na súa xestión.

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

39

• ditame 2/16ditame sobre anteproxecto de Lei de crea-ción do colexio Oficial de terapeutas Ocupa-cionais de Galicia.

Na súa valoración, O ces mantén, en esencia,no presente ditame, as liñas argumentais xaempregadas noutros ditames emitidos en re-lación cos colexios Profesionais.

Neste caso, e a maiores, o ditame indica que o ces é conscientede que a creación do colexio de terapeutas Ocupacionais de Ga-licia resposta a unha demanda deste colectivo e supón unha nor-malización da súa situación en relación á dos profesionais doresto do estado, xa que na meirande parte das comunidades au-tónomas existe este colexio profesional.

ademais da habitual esixencia de paridade nos órganos de go-berno, recollida na disposición transitoria primeira, inclúese napresente norma una disposición adicional primeira específica, de“Promoción da igualdade de xénero”. O ces valora positivamentea relevancia outorgada no texto legal a este aspecto.

• Memoria sobre a situacion economica e social

Outra das funcions asignadas ao consello e a elaboracion dun es-


40

tudio global sobre a situacion socioeconomica da comunidadeautonoma, o documento máis significativo que redacta este or-ganismo cada ano. en cumprimenta desa disposición, o Plenoaprobou neste ano a Memoria sobre a situacion economica e so-cial de Galicia 2015 (cada ano, estudiase a situacion sobre osdatos estatísticos correspondentes ao exercicio anterior).

O documento manten unah estrutura de cinco capítulo, ademaisdun apartado que recolle as opinións, as consideracións dosmembros do consello, as súas inquedanzas consensuadas sobredistintos aspectos da vida económica e social de Galicia. desdeo ces, entendemos que éste é o principalvalor do noso traballo.

aínda que, como é habitual, esta Memoria2015, como as anteriores, pode consultarsena paxina web do ces, recollense de seguidoas consideracions maís salientables aporta-das polo consello, agrupadas, segundo a es-trutura do documento, en cinco apartados.

1.- Panorama economico a evolución das principais variables macroeconómicas confirmaun maior dinamismo na actividade económica, pero o ces insistena necesidade de impulsar a consolidación do crecemento e decorrixir os desequilibrios da economía, entre eles, reducir a taxade paro e incrementar a taxa de actividade.

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

41

No período 2008-15 descende o peso da remuneración de asa-lariados no PiB, aumenta o peso dos impostos netos sobre pro-dución e importación e se recuperan levemente os excedentesbrutos de explotación/rendas mixtas. O ces considera necesariaa aplicación de medidas tendentes a reducir a devandita asime-tría.

O ces considera que a política económica debe apostar por fac-tores como a innovación, a formación e o coñecemento, que per-mitan á economía galega mellorar a súa produtividade,competitividade e emprego. así mesmo deben ser áreas priori-tarias os investimentos que activen o crecemento económico eredunden nun maior benestar social.

Galicia debe adoptar as medidas necesarias que permitan elimi-nar a distancia que existe cos indicadores de produtividade e em-prego de españa e o resto das economías máis avanzadas, xa quenos últimos anos, a perda de poboación está sendo o único ins-trumento corrector.

a suma dos saldos vexetativo e migratorio negativos agrava oproceso de envellecemento da sociedade galega. O ces querepoñer de manifesto a importancia de incidir en medidas de con-ciliación e apoio á natalidade complementadas con medidas dedinamización económica e empregabilidade que promovan o re-torno da poboación máis nova co obxecto de inverter a dinámicados devanditos saldos negativos e acadar así unha estrutura po-boacional equilibrada.


42

2.- Mercado de traballo e relacións laboraisO ces insta á adopción de medidas para superar a progresivaperda de poboación activa dos últimos anos en Galicia, así comopara corrixir a preocupante situación na que se encontra a moci-dade galega, en particular, as situacións de desvinculación domercado laboral.

Os cambios nas relacións no emprego, cun menor peso do sectorasalariado, orixinan grandes retos para os gobernos de cara a de-señar políticas que freen as desigualdades e que desenvolvanunha cobertura social para atender estas novas circunstancias.

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

43

O ces considera moi preocupante a situación dos parados maio-res de 45 anos e dos parados de longa duración, en moitos casoscon cargas familiares, polo que insta aos poderes públicos a queadopten medidas que palíen a situación actual e que fomentena reinserción laboral.

O ces pon de manifesto a importancia de seguir insistindo na for-mación correcta e específica en prevención de riscos laborais áhora de desempeñar un traballo.

ante os riscos de polarización e incremento das desigualdadeslaborais, o ces considera fundamental potenciar unha ofertaeducativa e formativa que favoreza o aproveitamento de novasoportunidades e dinamice o mercado de traballo.

3.- Tecido produtivoO ces quere chamar a atención sobre a importancia da creaciónde empresas, en calquera das súas formas xurídicas, como portade entrada ao mercado laboral. É por iso que as políticas desti-nadas á eliminación de barreiras administrativas e á creación deestímulos para apoiar iniciativas viables como fonte de creaciónde riqueza e emprego son un eixo fundamental no afianzamentodo noso tecido empresarial.

Nunha era de cambio tecnolóxico intenso e globalización econó-mica, a industria manufactureira está sufrindo fortes presións


44

competitivas tanto de países con altas taxas de i+d como de paí-ses de baixos custos laborais e medioambientais. a consecuentecaída do veB, superior ao 20% dende 2008, non só está xerandoimportantes prexuízos sobre o emprego directo industrial, senónque ademais está a exercer un efecto multiplicador negativosobre o desenvolvemento dunha parte importante das activida-des de servizos que forma parte da súa cadea de valor. O ces re-clama unha maior atención para o sector industrial que frene areducción do seu peso relativo.

ante o desigual comportamento dos sectores produtivos, o cesinsiste na necesidade de impulsar políticas de fortalecemento dademanda interna a través do investimento, tanto público comoprivado, cunha utilización eficiente dos fondos públicos.

considérase necesario consolidar unha estratexia de dinamiza-ción dos sectores tractores da economía galega e que se acom-pañe das reformas e estímulos necesarios. todo iso senmenoscabo de fomentar a creación de valor engadido noutrossectores emerxentes de menor recorrido que requiren apoios es-pecíficos tales como un acceso a fontes de financiamento ou amercados exteriores.

O sector primario é esencial en Galicia pola súa importancia eco-nómica, social e cultural; ademais, é determinante nalgunhas lo-calidades, tanto de interior como de costa, pola súa excesivadependencia do mesmo. O sector agrario actúa tamén como ins-trumento de fixación da poboación no sector rural. Por iso, cóm-

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

45

pre desenvolver políticas que sitúen ó sector primario como undos sectores estratéxicos e de futuro da economía galega.

O ces quere poñer de manifesto a urxencia de implementar me-didas concretas sobre os seguintes eixos:

1.- impulsar un entorno administrativo flexible que estimule ainstalación de novas empresas e o crecemento das pemes ac-tuais. 2.- aumentar os niveis de investimento en investigación e inno-vación para xerar novo coñecemento en actividades con fortale-zas previas e modernizar tecnoloxicamente a base industrial dopaís. 3.- vixiar os prezos enerxéticos, máis altos que a maioría dosnosos principais competidores, e que afectan directamente á es-trutura de custos freando a súa competitividade. 4.- Facilitar o acceso a insumos básicos, particularmente á mande obra cualificada e financiamento.

O ces considera necesario apoiar a rexeneración do sector daconstrución a través da innovación, a recualificación da man deobra, a rehabilitación, a sostibilidade e a eficiencia enerxética.

O ces insiste na necesidade de eliminar os obstáculos que per-sisten no acceso ao financiamento e dotar de créditos tanto ásempresas como aos fogares.

O ces reitera a necesidade de seguir desenvolvendo medidas de


46

apoio á internacionalización da nosa economía, impulsando o es-forzo que veñen realizando nos últimos anos os sectores e/ouempresas que teñen maiores dificultades para a procura de opor-tunidades noutros mercados.

4.- Calidade de vida e benestar socialO ces insiste na súa preocupación polas consecuencias derivadasdo maior envellecemento da poboación galega e considera queos servizos públicos deben atender con maior eficiencia as súasnecesidades.

O ces insta a garantir unha sanidade de calidade que faga fronteá presión asistencial existente en Galicia derivada da súa estru-tura demográfica e territorial.

O ces entende que é necesaria a implantación de políticas oumedidas que aseguren que todas as persoas teñan as mesmasoportunidades e os recursos necesarios para participar plena-mente na vida económica, social e política, e así evitar a exclusiónsocial dunha parte da poboación.

Ínstase aos poderes públicos a levar a cabo as medidas necesariaspara erradicar a crecente problemática da pobreza infantil.

ante o déficit de cobertura por desemprego existente e o forterisco de exclusión social das persoas desempregadas, o ces re-clama o reforzamento das políticas de protección social, sen me-

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

47

noscabo das políticas activas de emprego para a mellora da em-pregabilidade.

O ces entende prioritario que se tomen todas as medidas nece-sarias para que todas as persoas que teñan recoñecido o dereitoa unha prestación por estar nunha situación de dependencia ac-cedan á mesma, eliminando así a lista de espera existente.

demándase a creación de centros públicos para a atención a per-soas con enfermidades mentais, dotando aos mesmos de prazasespecíficas para atención a menores, tanto para ingresos hospi-talarios como para atención ambulatoria.

dende o ces reclámase un maior compromiso para a sostibili-dade e consolidación do sistema de pensións, baseado na soli-daridade e a equidade.

O ces quere chamar a atención sobre o retraso na publicaciónde datos en ámbitos especialmente sensibles como poden ser osda Risga e as axudas de emerxencia social, nun contexto tan di-fícil como o actual onde hai un número elevado de fogares endificultades e de persoas que levan máis de 2 anos en situaciónde desemprego.

O ces demanda o cumprimento das directrices eficientes que ga-rantan a compatibilidade entre a necesaria dinamización e cre-cemento da actividade produtiva e o respecto á protecciónmedioambiental e á calidade de vida como piar fundamental do


48

desenvolvemento económico de Galicia.

5.- Recursos e capacidades para o desenvolvementodende moitos puntos de vista, resulta fundamental que os me-nores rematen o ciclo mínimo de educación establecido, para oque é necesario desenvolver medidas que poidan evitar os cus-tos da repetición de curso en termos de abandono escolar sencaer na promoción automática dos rapaces. É desexable queexistan diferentes velocidades dentro da mesma aula ou domesmo curso, o cal require dunha reflexión pausada sobre osrecursos humanos e tecnolóxicos que son necesarios.

a educación universal debe ter como elementos de base aequidade, o fomento da igualdade de oportunidades e da con-ciliación familiar, para o que os programas de bolsas e axudaspúblicas concedidas polas diferentes administracións son esen-ciais.

O valor das nosas universidades está asociado á excelencia pro-fesional do seu profesorado. despois de catro anos de severasrestricións á contratación e á promoción por mor da taxa de re-posición en todo o sector público, a calidade da investigación eda docencia está sufrindo fortes presións que se prolongarándurante moitos anos. Nestas condicións, parece oportuno de-señar un programa de captación de talento cun estándar inter-nacional.

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

49

• Informe sobre Ferrol e a súa área de influencia

a súa normativa de creación establece que o ces poda taménlevar a cabo estudios sobre distintos aspectos socioeconómicosde Galicia. Nese marco, o consello ven facendo unha serie de in-formes territoriais que analizan distintas áreas da nosa xeografía.Neste ano 2016 aprobouse, logo dun longo período de elabora-ción, o informe 1/16 sobre Ferrol e a súa área de influencia.

O Pleno do ces aprobou este informe na súa sesión 6/16, cele-brada o 21 de decembro.

O informe contén unha primeira parte descriptiva, cos datos es-tatísticos máis relevantes dos aspectos económicos e sociais máissalientables da área, un diagnóstico xenérico da realidade que secentra en apartados como o territorio, a demografía, o mercadode traballo, os sectores produtivos ou os indicadores sociales.Nunha segunda parte de carácter máis valorativo, realizada a tra-vés de entrevistas e unha enquisa sobre o terreo, recóllense asopinións dos actores sobre o presente e o futuro do territorioanalizado.

Para rematar, un último capítulo de consideracións que sistema-tiza, a modo de orientacións ou recomendacións, as propostasde actuación na área que, dun xeito consensuado, suxiren as or-ganizacións e institucións representadas no ces. como é habitualnos traballos do consello, estas propostas de futuro e directricesestratéxicas son o valor engadido do informe.


50

• Reunións dos órganos colexiados

Para cumprir as suas funcions, o ces organízase en comisions sec-toriais de traballo, ademais dunha comision Permanente e oPleno. a sua composicion e estrutura poden consultarse na pri-meira parte desta memoria de actividades e, como todo o restodo material documental, na web do consello.

a actividade deste exercicio, que neste eido estivo un pouco porbaixo do que é habitual dada a pequena demanda de actividadeconsultiva orixinada pola Xunta de Galicia, demandou a celebra-cion de seis sesion plenarias, outras seis reunions da comisionPermanente e ........................... sesions das distintas comisionssectoriais que elaboran as propostas dos traballos. Resumensede seguido os cometidos abordados por estes organos colexia-dos.

Pleno: 6 sesions 1/16 12 de abril 2/16 29 de abril3/16 09 de xuño4/16 08 de xullo 5/16 01 de decembro6/16 21 de decembro

Comision Permanente: 6 sesions 1/16 10 de xaneiro 2/16 27 de marzo

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

51

3/16 08 de xuño4/16 06 de xullo 5/16 29 de novembro6/16 19 de decembro

Comisión sectorial nº 1: 3 sesiónsaínda que a comisión sectorial nº 1, Economía, emprego e secto-res produtivos, e habitualmente unha das mais activas, dado queo seu ambito de actuacion e moi amplo e abrangue multitude decampos, neste exercicio o seu labor non foi moi demandado poloantedito baixo nivel de petición de ditames. en concreto, nesteano 2014, as suas tres reunions estiveron adicadas a elaboracionda proposta de ditame sobre o anteproxecto de Lei de mellorada estrutura territorial agraria de Galicia.

1/13 16 de xullo 2/13 21 de xullo 3/13 28 de xullo

Comision sectorial nº 2: 0 sesions a comisión sectorial nº 2, Sector público e benestar social, nonfoi convocada a sesión ningunha neste ano.

Comision sectorial nº 3: 4 sesions a comisión sectorial nº 3, Desenvolvemento rexional, é a encar-gada da redacción dos informes territoriais que ven desenvol-vendo o ces. Nestes intres, segue a traballar no estudio de Ferrol


52

e a súa área, labor ao que estiveron adicadas as sesións que ce-lebrou neste ano.

1/13 12 de febreiro 2/13 14 de marzo 3/13 24 de setembro4/14 31 de outubro

Comisión sectorial nº 4: 10 sesiónscomo cada ano, a comision sectorial nº 4, Memoriasocioeconomica, elaborou a Memoria sobre a situacion econo-mica e social de Galicia 2016, para o que foron necesarias dez se-sións. O seu esforzo volveu permitir que se cumprira co obxectivode tela aprobada antes do verán.

1/13 8 de maio 2/13 15 de maio 3/13 22 de maio 4/13 27 de maio 5/13 6 de xuño 6/13 11 de xuño 7/13 17 de xuño 8/13 19 de xuño 9/13 27 de xuño

10/13 15 de xullo

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

53

• Actividade institucional e proxección

Xunto coa a súa actividade interna, dirixida á plasmación do seulabor consultivo, o ces desenvolve tamen actividades externas,de colaboracion con outros organismos similares ou de partici-pacion en organizacions de ambito europeo, nun intento de pro-xectar á sociedade os pareceres, as opinións, as inquedanzassociais e económicas das organizacións, entidades e asociaciónsrepresentadas no seu seo.

• ideGa

No marco da colaboración que mantemos co idega da Universi-dade de santiago de compostela, no ano 2016 celebramos dúasxornadas de estudio.

No mes de maio, abordamos os retos demográficos que presentaa caída da fecundidade e o envellecemento da poboación, na xor-nada “O futuro demográfico, a debate”. O encontro reuniu a va-rios expertos do ámbito universitario e do csic que abordaronos distintos aspectos do cambio demográfico e as súas conse-cuencias socioeconómicas.

Os retos que presenta a caída da fecundidade e o envellece-mento da poboación, que están a provocar unha transformaciónda realidade demográfica e importantes cambios sociais e eco-nómicos, serán os protagonistas da xornada “O futuro demográ-


54

fico, a debate”, que terá lugar no ces o vindeiro martes, 10 demaio. Organizada en colaboración co instituto de estudos e de-senvolvemento de Galicia (idega), o encontro reunirá a varios ex-pertos do ámbito universitario e do csic que abordarán osdistintos aspectos do cambio demográfico que estamos a vivir eas súas consecuencias socioeconómicas. como é habitual, a xor-nada completarase cunha mesa redonda na que participarán osaxentes sociais representados no ces e a administración.

a primeira sesión estivo adicada a explicar a caída da fecundidadeen españa, nunha visión de conxunto a cargo da profesora docentro de ciencias Humanas y sociales do csic teresa castroMartín. a súa conferencia servirá para establecer o marco de re-ferencia dun problema que, como é coñecido, non é exclusivo deGalicia, aínda que aquí presenta características especialmentepreocupantes.

Para centrar o asunto na comunidade autónoma, a segunda po-nencia levou por título “O cambio demográfico en Galicia”. a con-ferenciante, María dolores Puga Martínez, é tamén membro docentro de ciencias Humanas y sociales do csic e experta nestecampo.

Unha terceira sesión analizouas consecuencias socioeconómicasdo cambio demográfico, un punto de interese fundamental paraas organizacións representadas no ces, que veñen amosando nosdistintos traballos aprobados, en particular nas consideraciónsda súa Memoria anual, a súa preocupación por esta realidade

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

55

para Galicia.

Precisamente, esa preocupación e o punto de vista dos axentessociais quedou de manifesto na mesa redonda que serviu parapechar a xornada. Baixo o título “O futuro demográfico, a de-bate”, contamos coa participación de representantes dos sindi-catos UGt, ciG e ccOO e da confederación de empresarios deGalicia. Para ampliar a visión e coñecer de primeira man a pers-pectiva dos responsables políticos e os plans nos que está a tra-ballar a administración, contamos tamén coa presencia dadirectora xeral de Familia, infancia e Xuventude da conselleríade Política social. entre todos estableceuse un diálogo que amo-sou cal vai ser o esceario no que nos imos desenvolver no futuroinmediato, as ameazas que enfrontamos e as posibles soluciónsnas que es está a traballar.

O día 13 de decembro celebrouse outra xornada sobre as rela-cións económicas entre Galicia e o Norte de Portugal, con par-ticipación de axentes empresariais e sindicais de ambos lados da fronteira.

Na xornada, que se enmarca no devendito programa da colabo-ración que ven mantendo o ces co idega, abordáronse distintosaspectos da relación transfronteiriza, que van desde as relaciónsinstitucionais ata os sectores económicos máis destacados, comoo textil, a automoción ou o turismo.

Os distintos expertos e representantes institucionais galegos e


56

lusos que se citaron na xornada "as relacións económicas entreGalicia e o Norte de Portugal", celebradas onte no ces, coincidi-ron en salientar palabras como complementariedade, competen-cia e competitividade para definir a situación destes dousterritorios.

Organizada no marco de colaboración que veñen mantendo oces e o instituto de estudos e desenvolvemento de Galicia(idega) da Usc, a xornada serviu para xuntar na sede do conselloa destacados persoeiros dos dous lados da fronteira para estudiare debater sobre as relacións institucionais consolidadas entre Ga-licia e a rexión Norte de Portugal e para centrar a súa ollada entres sectores moi destacados: a automoción, o téxtil e o turismo.O acto de inauguración contou coa presencia do vicepresidenteda Xunta de Galicia, alfonso Rueda, que indicou que, entre asprioridades fundamentais nas relacións entre Galicia e o Nortede Portugal, está incentivar o crecemento económico baseadona innovación, no fomento do emprego e nos emprendedores.

Pola súa banda, a presidenta do ces salientou o bo clima de en-tendemento entre "dous pobos moi cercanos" e insistiu na ne-cesidade de seguir traballando nun diálogo fructífero dosrepresentantes políticos e os axentes sociais. tamén agradeceua presencia do presidente da comisión de coordenación e de-senvolvemento Rexional do Norte de Portugal, Fernando Freirede sousa, e os seus colaboradores y dunha representación demembros do conselho económico e social do veciño luso, quetamén participaron na mesa redonda que pechou o acto. esta

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

57

participación dos axentes socioeconómicos portugueses enmár-case no convenio asinado recentemente entre distintos ces au-tonómicos españois e o organismo portugués para tratar temasde interese común, do que se fala nas páxinas seguintes.

• seRie “cadernos”

este ano que está a piques de rematar recuperamos a serie “ca-dernos” cun cambio de orientación na súa concepción. Un nú-mero monográfico adicado á loita contra a pobreza e a exclusiónsocial marcou un novo rumbo da publicación, agora máis orien-tada a aportar elementos de reflexión para o diálogo.

Logo dese primer novo número, publicamos outro sobre o sectorlácteo, un dos motores do mundo rural en Galicia e que está avivir momentos complicados.

en ambos os dous casos, aproveitamos a celebración de senllasxornadas para ter as aportacións de expertos de primer nivel erecoller as súas opinións. Neste liña, estamos a traballar para queos contidos da xornada sobre demografía que lles comentaba haiuns intres podan tamén ser recollidos nun novo número de ca-dernos.


58

• ReLaciÓNs iNstitUciONais cOs ces

No marco das relacións institucionais, o consello mantivo a rela-ción cos outros ces autonómicos e co ces de españa, pero ade-máis acadamos un acordo de colaboración, xunto aos outrosconsellos fronteirizos, co ces de Portugal para traballar xuntosen diferentes ámbitos socioeconómicos e analizar problemáticascomúns a ambos lados da “raia”.

como é habitual, os presidentes e secretarios dos consellos eco-nómicos e sociais das comunidades autónomas e do estado asis-timos á reunión anual, que tivo lugar en Madrid. Organizado poloces de españa, Madrid foi o escenario do encontro anual de pre-sidentes e secretarios xerais dos consellos económicos e sociaisdas comunidades autónomas e do estado, que se celebrou nacapital os pasados días 6 e 7 de xuño. como é habitual nestasreunións, os responsables destes organismos consultivos puide-ron intercambiar experiencias, compartir propostas e reflexionarxuntos sobre novas fórmulas ou iniciativas que, nos seus respec-tivos ámbitos, podan servir para impulsar a participación da so-ciedade civil organizada e o diálogo en todos os niveis.

La frontera entre españa y Portugal y los territorios a ambos ladosde la “raia” tienen características e intereses comunes en muchosámbitos sociales y económicos. así lo han entendido los respon-sables de los consejos económicos y sociales de Portugal, de es-paña y de las comunidades autónomas que lindan con el vecinoluso, que acaban de firmar un protocolo de colaboración para

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

59

analizar problemáticas comunes. al acto de firma, que se ha ce-lebrado hoy en Mérida, la capital extremeña, acudieron repre-sentantes del ces de Portugal, el presidente del ces de españa,Marcos Peña Pinto, y los presidentes de los ces de andalucía,Ángel Gallego Morales; de castilla y León, Germán Barrios García;extremadura, Mercedes vaquera Mosquero; y Galicia, corinaPorro Martínez.

el protocolo firmado entre estos organismos consultivos, comoplataformas permanentes de diálogo entre los agentes económi-cos y sociales y los respectivos Gobiernos, busca precisamentereforzar las respectivas experiencias de diálogo social institucio-nalizado a través de la colaboración entre los ces. el objetivo deldocumento que acaba de oficializarse es promover cauces de re-lación, participación y cooperación. Para ello, se contempla el in-tercambio de información, la organización de encuentros,seminarios y cursos, la realización de estudios e informes sobretemas que permitan un conocimiento mutuo de la realidad so-cioeconómica a ambos lados de la frontera o la asistencia técnicarecíproca entre los ces firmantes.

durante el acto protocolario, celebrado en la sede de la asambleade extremadura, en Mérida, el presidente de la Junta puso esteacuerdo como ejemplo de actuaciones que hacen posible, desdeun segundo nivel, lograr objetivos que no se alcanzan desde ins-tancias superiores. Fernández vara insistió en que se estabandando pasos para contribuir desde la base, desde la cercanía, aestablecer y consolidar relaciones que, a veces, son más difíciles


60

de materializar en niveles superiores.

Para el ces de Galicia, esta firma es un paso más en la colabora-ción con organismos homólogos a nivel internacional, que hastaahora se concretaba en la participación en la Red transnacionalatlántica (Rta) de consejos económicos y sociales, que agrupa alos organismos consultivos similares de la fachada atlántica eu-ropea.

Neste eido de colaboración con organismos homólogos, cómpresalientar tamén a visita ao CES dunha delegación do comité eco-nómico e social europeo (cese), presidida polo holandés Joostvan iersel. a sección especializada de Unión económica e Mone-taria e cohesión económica e social dos ces europeo estivo ensantiago para celebrar una reunión na que se analizou o ditamenque está a realizar sobre cómo “Promover as empresas innova-doras e de rápido crecemento”. Na súa visita ao ces de Galicia, adelegación europea interesouse polo funcionamiento da institu-ción e preguntou sobre as diferentes actividades que leva a cabo.

• Rta

Un ámbito de especial relevancia para a nosa proxección cara ásociedade e ao futura é a participación na Rede transnacional at-lántica (Rta), organización na que seguimos a traballar e intervirnas distintas reunións. a Rta está a reforzarse con novas incor-

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

61

poracións, a última, aprobada na reunión do comité de Orienta-cións celebrada en Bruxelas en setembro, foi a dos ces de castelae León e de estremadura como membros de pleno dereito.

a participación na Rta é o xeito de achegar as inquedanzas e pro-postas das organizacións representadas no consello cara ás ins-titucións europeas.

a presidenta e o secretario xeral do ces participaron na reunióndo Comité de Orientacións da Rede Transnacional Atlántica(Rta) de ces, celebrada en Bruselas. a agrupación de organismosconsultivos económicos e sociais planificou as súas actuaciónspara os viindeiros meses e debateu, entre outros aspectos, sobreas relacións entre a Rta e as insitucións europeas, para atoparun xeito de afondar nelas e facelas máis fructíferas. a organiza-ción está a reforzarse con novas membros. a última incorpora-ción á rede, aprobada nesta reunión, foi a do ces de castela eLeón, que se incorpora como membro de pleno dereito por com-partir o interese común na mellora do desesnvolvemento atlán-tico e por formar parte do corredor de transporte europeo quevertebra esta área da Unión europea.

• cOLaBORaciÓNs

No ces estamos a manter colaboracións tamén con outras insti-tucións, en particular coas Universidades de Galicia. No caso daUniversidade de santiago de compostela, e en concreto co idega,


62

ademáis da xa citada colaboración na celebración das xornadassobre temas de interese, participamos na convocatoria do Pre-mio de Investigación en Economía de Galicia Valentín Paz An-drade, convocado co obxecto de recoñecer aqueles traballos deinvestigación que contribúan ao mellor coñecemento da reali-dade económico-social de Galicia e ao establecemento das me-llores políticas para contribuír ao benestar dos seus cidadáns.

O estudio titulado ‘tourism and income distribution: evidencefrom a developed regional economy’ foi o gañador da segundaedición do Premio de investigación en economía de Galicia va-lentín Paz andrade, convocado polo ces-Galicia e o idega da Uscco obxecto de recoñecer aqueles traballos de investigación quecontribúan ao mellor coñecemento da realidade económico-so-cial de Galicia e ao establecemento das mellores políticas paracontribuír ao benestar dos seus cidadáns.

O traballo, asinado por andré carrascal incera e Melchor Fernán-dez Fernández, foi publicado en tourism Management (2015). enopinión do xurado, o artigo foi elixido polo seu carácter innova-dor “ao abordar dende unha metodoloxía económica os efectosdo turismo e, en concreto, a incidencia sobre as desigualdadesinternas a unha economía rexional”. ademais, na acta da súa reu-nión destacou tamén “o esforzo de construción dunha matriz decontabilidade social para medir os efectos obxecto de análise” ea inclusión de “recomendacións operativas de política económicaque poden servir para mellorar a actuación dos poderes públicosneste campo”.

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

63

a edición 2015 do Premio valentín Paz andrade destacou pola“alta calidade de todos os traballos presentados”, e fixo unhamención específica das súas publicacións finalistas ex aequo, aasinada por carmen Gago cortés e isabel Novo corti co título ‘Po-líticas inclusivas de vivienda a través de la actuación municipalen la erradicación del chavolismo. el realojo del poblado de cu-lleredo’, e ‘Human-ignited wildfire patterns and responses to po-licy shifts’, de M. i. chas amil, J. P. Prestemon, c. J. Mcclen e J.touza.

O xurado encargado da avaliación das propostas presentadas aconcurso presidiuno o reitor Juan viaño e integrárono a presi-denta do consello económico e social de Galicia, corina Porro; odirector do idega, Xoaquín Fernández Leiceaga; o integrante domesmo instituto, Xoán carmona Badía; Juan Gallego Fouz, en re-presentación do ces; os ex presidentes da Xunta de Galicia, osprofesores Fernando González Laxe e emilio Pérez touriño; e oprofesor da Universidade de vigo alberto Gago Rodríguez.

ademáis desta colaboración co ces, o idega fixo entrega taméndo galardón Jesus García calvo en investigación en desenvolve-mento rural e cooperación, co apoio de Feiraco, que correspon-deu a diego conde Gómez por un traballo sobre a figura de Rofcodina. Na cerimonia de entrega dos premios, que tivo lugar estemércores no salón Nobre do colexio de Fonseca e que presidiuo reitor da Usc, Juan viaño, participaron tamén a presidenta doces, corina Porro, o presidente da Fundación Feiraco, José Mon-


64

tes Pérez, e o director do idega, Xaquín Fernández Leiceaga.

Na sede do ces acollimos tamén reunións do grupo de investi-gación económica GeN, da Universidade de vigo. a última, unhasxornadas tituladas xornadas "sostenibillidad fiscal y haciendassubcentrales en españa: desafíos y reformas" que, organizadaspola Red de investigadores en financiación autonómica y descen-tralización financiera en españa (RiFde) e o dito grupo GeN daUniversidade de vigo, reuniron a medio cento de especialistas eexpertos.

Preto de medio cento de especialistas e expertos de distintas ins-titucións públicas e universidades participan nas xornadas "sos-tenibillidad fiscal y haciendas subcentrales en españa: desafíos yreformas" que, organizadas pola Red de investigadores en finan-ciación autonómica y descentralización financiera en españa(RiFde) e o grupo GeN da Universidade de vigo, se celebran nasala do Pleno do ces.

durante dous días, economistas e responsables de distintos de-partamentos fiscales autonómicos abordaron a situación das fa-cendas rexionais e os retos que enfrontan. entre outrasponencias, falouse do déficit acumulado polo sector público es-pañol nos últimos vinte anos ou sobre as finanzas rexionais pú-blicas en españa desde a perspectiva da teoría de xogos. taménhoubo ocasión de analizar os factores determinantes do Fondode Liquidez autonómica ou aspectos da descentralización tribu-taria e a dureza da restricción orzamentaria das comunidades

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

65

autónomas ou mesmo unha proposta de reparto do déficit entreas administracións Públicas.

coa súa colaboración neste tipo de iniciativas, o ces achégase áprimeira liña de creación de coñecemento en materias que teñenclara relevancia socioeconómica.

• PReseNcia iNstitUciONaL

como parte da súa actividade, a presidenta e mais o secretarioxeral participaron en distintos actos en representación institucio-nal do consello. entre outros, salientamos a presencia no ciclode foros do Grupo correo Gallego (entre outros, sobre a contri-bución da Universidade galega ao desenvolvemento baseado nocoñecemento, o de internacionalización da economía galega ousobre o Plan estratéxico Galicia 2015-2020); en actos do Fórumeuropa; na iii conferencia internacional aRvi sobre o futuro dapesca; en conferencias y tribunas organizadas polo círculo de em-presarios de Galicia; coloquios como o organizado pola conselle-ría de Política social sobre “Políticas de familia como resposta aoinverno demográfico en europa”; ou mesmo reunións interna-cionais como a de interreg europea celebrada en Oporto. a pre-sidenta representou tamén oa consello no acto de apertura doúltimo concreto da Unión Xeral de traballadores de Galicia e par-ticipou, na sede do ces en Madrid, na sesión na que interviu, envisita oficial, o presidente do comité económico e social europeo,Georges dassis


66

a c t i v i d a d e s 2 0 1 6

67


68

Documents

CONSELLO ECONÓMICO E SOCIAL · 2018. 10. 23. · de colaboración cos ces que compartimos a fronteira hispano-lusa para traballar xuntos en actividades e intereses comunes. O ces