ISSUE 8 NOVEMBER-DECEMBER 2018

HEART HOMEHEALTH

SD Story : ดร.นพนธ พวพงศกร Creating a Better Life : Think Forward :

SUSTA INABLE DEVELOPMENT

Contract Farming เปนความสมพนธระยะยาว Contract Farming เพอนรวมทาง...สความยงยน กรนมารท : ตลาดสดสเขยว

เมลดพนธแหงความยงยน

CONTRACT FARMING...PARTNERSHIPS FOR GROWTH

02 HEART HEALTH HOME

EDITOR’S NOTE

โลกจะยงยนไดตองอาศยความรวมมอในการ ขบเคลอน ภายใตกรอบ 3Hs HEART - HEALTH - HOME

HEART มงมน...ท�าธรกจดวยใจทยงยน

HEALTH มงมน...สรางสงคมยงยน

HOME มงมน...เพอสงแวดลอมยงยน

บรรณาธการบรหาร :

ดร.ธระพล ถนอมศกดยทธ

คณะบรรณาธการ : ส�านกกจกรรม

สอสารองคกร เครอเจรญโภคภณฑ

เจาของ : ส�านกกจกรรมสอสารองคกร

บรษท เครอเจรญโภคภณฑ จ�ากด

อาคารทรทาวเวอร ชน 25 เลขท 18

ถนนรชดาภเษก แขวงหวยขวาง

เขตหวยขวาง กรงเทพมหานคร 10310

โทรศพท : 0-2858-6286,

0-2858-2964, 0-2858-6254

โทรสาร : 0-2858-2977

อเมล : prcpgroup@cp.co.th

จดพมพโดย : บรษท พรนท ซต จ�ากด

29/45-46 ซอยวดสามงาม ถนนพระราม

ท 1 แขวงรองเมอง เขตปทมวน

กรงเทพฯ 10330

รวมสรางสรรคเนอหาและศลปกรรมโดย :

บรษท เปเปอรคอรส จ�ากด

โทรศพท : 0-2887-4830

โทรสาร : 0-2887-0486

อเมล : paperchorus@hotmail.com

เมลดพนธแหงความยงยน

เครอเจรญโภคภณฑมความตระหนกถงผลกระทบตอสงแวดลอม จงเลอกผลตวารสารเลมนผาน ‘นวตกรรมการพมพสเขยว’ ทมสวนชวยลดปรมาณกาซเรอนกระจกจากกระบวนการผลต เทยบเทาการปดหลอดไฟ 1 ชวโมง ในการรณรงคลดโลกรอน จ�านวน 4,678 ดวง ตอวารสาร 5,000 เลม และในสวนทไมสามารถ ลดปรมาณกาซเรอนกระจก ไดจดหาคารบอนเครดตมาชดเชยเทากบศนย จากปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกทงหมด 1.03 ตน เพอใหไดหนงสอคณภาพด และเปนสวนหนงในการท�าใหโลกยงยน

HEART HOMEHEALTH

โลกเปลยนไป เกษตรกรรมเปลยนแปลง ยค 4.0 มความเปลยนแปลงแบบคาดไมถง (Disruption) เกดขนในทกหยอมหญา สงส�าคญคอ ‘คน’ กบ ‘ความเรว’ คอหวใจส�าคญ ทกภาคสวนตองเรงปรบตวอยางจรงๆ จงๆ ไมเวนแมแตภาคเกษตร ทเปนกลไกส�าคญของการขบเคลอนเศรษฐกจประเทศ ค�าถามส�าคญคอ เราจะท�าอยางไร เมอเกษตรกรมแนวโนมลดลง ในขณะทความเสยงเพม ตลาดตองการสนคาทมทงปรมาณและคณภาพสงขน ภาคการเกษตรของไทยม ‘เกษตรกร’ ซงยงใชประโยชนจากเทคโนโลยไมเตมเมดเตมหนวย บางขาดการจดการทด บางประสบปญหาการลงทน การตลาด ขาดเงนทนสนบสนน มเพยงความร และประสบการณทสบทอดตอกนยาวนาน ทงน เกษตรกรยงตองเผชญความเสยงทงโรคระบาด ภยธรรมชาต ความผนผวนของราคาสนคา (Commodities) จงมหนสนลนพนตว หลายฝายจงมแนวคดน�าการเกษตรรปแบบใหมมาเปนทางเลอกใหแกเกษตรกร เพอใหหลดพนวงวนกบดก รายไดปานกลาง (Middle Income Trap) ไปใหได มการพดถงการน�านวตกรรมมาใชเพอลดความเสยง เชน การวางแผนจดการพนท (Zoning, Geo Strategy vs Market) เพอจดการพนทปลกใหเหมาะสมกบสภาพภมศาสตรและตามทตลาดตองการ เชน การวางโซนนงปลกมะพราว รองรบตลาดในเมองจนทนยมดมน�ามะพราวมากขน ฯลฯ แนวทางการน�านวตกรรมมาใชในการบรหารจดการน�าใหเพยงพอ เพอชวยใหผลผลตดขน ท�าใหเกษตรกรมรายไดเพม ซงจะชวยแกปญหาความยากจนของเกษตรกรได นอกจากนยงม Seed and Soil หรอการพฒนาเมลดพนธและดน หากเกษตรกรมเมลดพนธทด มการเตรยมดนทเหมาะสม จะท�าใหไดผลผลตทดมคณภาพ สามารถแขงขนกบตางประเทศได อยางไรกตาม เกษตรยงตองเผชญปญหาการแขงขนทสงขน มกฎระเบยบตางๆ ออกมาบงคบใชมากมาย ผบรโภคมมาตรฐานสงขน เนนและใสใจคณภาพมากขน หลายประเทศในโลกจงตองหนมาใชการเกษตรยคใหม ในรปแบบฟารมขนาดใหญ หรอ Mega Farming บางประเทศในยโรปใชรปแบบ ‘สหกรณ’ (Co-Op) แนวทางนเกษตรกรและผน�าเกษตรกร ตองมความเขมแขง และสามารถควบคมคณภาพของผลผลตได มการปรบใชเทคโนโลยท เหมาะสม มการบรหารจดการทด จะชวยเสรมศกยภาพในการแขงขนไดเปนอยางด ทงน สหรฐอเมรกาประสบความส�าเรจจาก ‘เกษตรพนธสญญา’ (Contract Farming) และ Mega Farm เพราะชวยใหเขาถงเทคโนโลย การตลาด การบรหารจดการ และท�าใหเกษตรกร บางสวนผนตวไปอยในอตสาหกรรมตางๆ รวมทงภาคธรกจบรการมากขน เปนการยกระดบมาตรฐานเกษตรกรไทย ส�าหรบประเทศไทย ‘เกษตรพนธสญญา’ เปนเพยงทางเลอกหนงซงยงมอกหลากหลาย ทางเลอกทมทงจดเดน จดดอย อยทวาเราจะเลอกใชอยางไรใหเหมาะสมกบพนทและความพรอมของเกษตรกร สงส�าคญคอ เกษตรกรจะตองปรบตว โดยเฉพาะในยคทมการตรวจสอบยอนกลบ (Traceability) และการมเครอขายเกบขอมล ซงมบทบาทส�าคญ อยางไรกตาม หวใจส�าคญของการท�าเกษตรพนธสญญาคอ อยารเพยงแคทฤษฎ เราตองรวธปฏบตทถกตอง ซงการทเรามระบบคนหาและตรวจสอบยอนกลบไดจะชวยเชอมโยงหวงโซคณคา ท�าใหเราควบคมตนทนคาขนสงและท�าใหลดลงได และยงชวยควบคมคณภาพรวมทงความผนผวนของวตถดบ ท�าใหการแขงขนมประสทธภาพมากยงขน วนนโลกยคใหมขบเคลอนโดยคนรนใหมทเชอเรองความยงยน องคกรระดบโลก คนเกงระดบโลก ตางตระหนกและใหความส�าคญเรองความยงยน องคกรมก�าไร แตไมมเปาหมายดานความยงยน สดทายกไมยงยน ดงนน ภาคเกษตรของไทยตองยดหลกการพฒนาทยงยน เพอใหเตบโตอยางยงยนไปพรอมกบทกภาคสวน และตองรกษาสมดลทงดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม เพอใหโลกใบนอยไดอยางยงยนและมความสข

ดร.ธระพล ถนอมศกดยทธบรรณาธการบรหาร

03HEART HEALTH HOME

พดถงตลาดสด ภาพแรกทนกถงคอสถานทในยานชมชน มผคนมากหนาหลายตา เปนแหลงรวบรวมสนคานานาชนด ทงสนคาอปโภค บรโภค ผกสด ผลไม มสนคาใหเลอกซอเลอกหาหลากหลายประเภท เชอวาทกคน ร จกและคนชนกบภาพตลาดสดในรปแบบเดมๆ กนดอยแลว แตวนน รปแบบการตลาดการคาขายเปลยนแปลง ไปตามยคสมย โดยเฉพาะในยคทเทคโนโลย เขามามสวนอยางมากกบชวตของผคน ทกวนน เราพดถงเทคโนโลยในยค 4.0 ทท�า ใหชวตประจ�าวนของคณงายขนกวาทเคย เมอพดถงตลาดสนคาออนไลน เราจะนกภาพออกทนทวา มการซอขายเสอผา เครองส�าอาง กระเปาแบรนดเนมหรๆ ผานอนเทอรเนต ผานสอสงคมออนไลน ผานแอปพลเคชน ฯลฯ ซองาย ขายคลอง สะดวกรวดเรว สงของตรงถงบาน ไมตองเดนทางใหหงดหงดกบการจราจรทตดหนบ อยากจะบอกวาไมเพยงการขายสนคาออนไลนทเราไดพดถงไปแลว เรายงม ‘ตลาดสดสเขยว’ หรอทเรยกวา ‘กรนมารท’ ฟงดกยงรสกธรรมดาๆ ไมนาตนเตนอะไร แตสงทจะบอกตอกคอ ‘กรนมารท’ เปนการน�าเอาตลาดสด ผกผลไมมาอยบนจอสเหลยม

เรอง : Greentea ภาพ : 123rf.com

THINK FORWARD

พรอมทงเปดใหซอขายผานแอปพลเคชน บนโทรศพทมอถอกนแลวนะ อาชพเกษตรกรรมเปนอาชพดงเดมของ คนไทย เรามทรพยในดนสนในน�า มผลผลตทางการเกษตรมากมายทท�ารายได มาส ประเทศเปนกอบเปนก�า แตเชอหรอไม ‘เกษตรกร’ บานเราสวนใหญยงเปนเกษตรกร 1.0 และยงยากจนอย เกษตรกรขาดเทคโนโลย ขาดการบรหารจดการทด ทส�าคญขาดความเชอมโยงกบตลาด ปลกอะไร ขายอะไร กท�ากนมาแบบนน ปญหาหนงคอ การน�าเทคโนโลยมาใชใหเกดประโยชนในภาคการเกษตรนอยมาก กลมนวตกรจงไดตงตนจากค�าถามทวา ท�าอยางไรใหเกษตรกรรวา ปลกอะไรแลวขายได ความตองการของตลาดคออะไร ผบรโภคจะซออะไร ทมงานจงพฒนาแอปพลเคชนขนมาเพอเชอมโยงผซอกบผขายใหมาพบกนโดยตรง ไมตองผานตวกลาง ท�าใหเกษตรกรเขาใจผบรโภคมากขน และมระบบชวยบรหารจดการขอมลการซอขายทสะดวกรวดเรว อกทงยงเปนการสงเสรมเกษตรกรใหผลตสนคาคณภาพและ มความตอเนอง และเมอมสนคาผลตเขาสตลาด เกษตรกรกมรายได ทส�าคญผบรโภคไดสนคา ดมคณภาพในราคาทสะทอนตนทนทแทจรง

กรนมารท : ตลาดสดสเขยวเชอมโยงผซอ ถงมอผขาย

กรนมารท แอปพลเคชนน�าดมรางวลการนต คณภาพ 1. รางวลเหรยญทอง Seoul International Invention Fair 2017 จาก ประเทศเกาหลใต 2. รางวลพเศษ Special Award 2017 จาก Taiwan Invention Association3. Excellent Award 2017 จาก ประเทศเลบานอน

‘กรนมารท’ มจดเดนตรงทเกษตรกรสามารถระบต�าแหนงของสนคาในแผนท สามารถสงสนคาลวงหนา ชมชนเกษตรกรสามารถตงทมตรวจสอบคณภาพกอนสงสนคา มการวางแผนจดการระบบขนสงของชมชน ท�าใหกลมเกษตรกรเรยนรการท�าธรกจ ทส�าคญ สนคาสงไปยงผบรโภคโดยตรง ทผานมาไดทดลองใชในหลายพนท และมเกษตรกรน�าสนคาในภาคการเกษตรทเปนสนคา ‘เกษตรอนทรย’ เชน ผก ผลไมปลอดสารพษ รวมทงสนคาแปรรปตางๆ มาโพสตขายออนไลนบนแอปพลเคชน ‘กรนมารท’ ซงนอกจากความสะดวกสบายแลวยงเปนการเพมชองทางการขายของชาวชมชนบนสงคมออนไลน ชวยสรางความแขงแกรงใหชาวชมชนไดอกดวย จากนไป ทมงานทพฒนาแอปฯ ตลาดสเขยว หวงเปนอยางยงวา จะยกระดบเกษตรกร จาก 1.0 คอยๆ ไตระดบขนไป และในไมชาคงไดเหนภาพคณลง คณปา คณตา คณยายขายผกผลไมสดๆ ใหมๆ รวมถงสนคาแปรรปทมคณภาพดไดมาตรฐานผานออนไลนมากขน โดยผซออยางเราๆ ไมตองเดนทางไปไหนไกล เพยงหยบโทรศพทมอถอเขาแอปพลเคชน ‘กรนมารท’ สนคาทคณตองการจะสงตรงถงมอคณเพยงปลายนวสมผส ‘กรนมารท’ จงนบเปนกาวใหมทส�าคญของเกษตรกรไทย ทจะพลกโฉมหนาจากเกษตรยค 1.0 ไปสในยค 4.0 ไดอยางเตมภาคภม

04 HEART HEALTH HOME

นบเปนขาวดทท�าใหเกษตรกรไทยยมได เมอประกาศใชพระราชบญญตสงเสรมและพฒนาระบบเกษตรพนธสญญา พ.ศ. 2560 โดยภาครฐกาวเขามามบทบาทในการก�าหนดหลกเกณฑในการท�าสญญาในระบบเกษตรพนธสญญา เพอใหเกดความเปนธรรมแก ทกฝาย ทงฝายผประกอบธรกจทางการเกษตร และฝายเกษตรกร รวมถงก�าหนดกลไกในการสงเสรมและพฒนาระบบเกษตรพนธสญญา “ซพเอฟไดขนทะเบยนเปนผ ประกอบธรกจทางการเกษตรในระบบเกษตรพนธ-สญญาและจดท�าหนงสอชชวนตามหลกเกณฑของ พ.ร.บ. เรยบรอยแลว” ณรงค เจยมใจบรรจง รองกรรมการ ผจดการอาวโส บรษท เจรญโภคภณฑอาหาร จ�ากด (มหาชน) หรอ ซพเอฟ กลาวและเลาตอไปวาปจจบนซพเอฟมเกษตรกรในระบบ Contract Farming อย 5,960 คสญญา ครอบคลมการเลยงไกเนอ ไกไข และสกร โดย 60% ของจ�านวนคสญญานเปนเกษตรกรทอยกบบรษทมายาวนานกวา 10 ป “ความจรงแลว Contract Farming ซพน�าแนวทางนเขามาสงเสรมชาวบานตงแต

เงนทน เพราะสถาบนการเงนกพรอมทจะปลอยเงนกใหกบเกษตรกรทท�า Contract Farming และแนนอนวาสดทายคอผลตแลวมตลาดรองรบแนนอน” นอกจากนบรษทยงไดพฒนาปรบปรงสญญาโดยองแนวทางสากลของ UNIDROT (The International Institute for the Unification of Private Law) ซงเปนหนวยงานอสระทางกฎหมายสากลอนดบ 1 ของโลก มาสรางมาตรฐานการด�าเนนโครงการคอนแทรกฟารมทด ใหความส�าคญกบเกษตรกรในฐานะพนธมตรธรกจทเตบโตไปดวยกน สญญา Contract Farming ของซพเอฟจงไดรบการประเมนจากคณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย วามความเปนธรรมและเปนสากล ขณะเดยวกน องคการอาหารและการเกษตรแหงสหประชาชาต ยงใหการยอมรบโดยน�าไปเปนตวอยางในหลายประเทศดวย ประการส�าคญ ซพเอฟในสวนของภาคปศสตวเปนรายแรกท ‘ประกนภย’ รองรบความเสยงแทนเกษตรกรรายยอยในประเภทประกนรายได (หรอฝากเลยง) โดยเพม ‘การประกนภย’ เพอชวยลดความเสยงของโรงเรอนและอปกรณซงเปนทรพยสนของเกษตรกร หากเกดภยพบต “ตามปกตเกษตรกรรายใหมจะมเงอนไขของสถาบนการเงนใหท�าประกนโรงเรอนและอปกรณเปนเวลา 8 ป แตหลงจากช�าระหนเงนกครบถวน เกษตรกรสวนใหญมกจะไมท�าประกนตอ ซงถาเกดอะไรขนมา เชน ไฟไหม เขาหมดอาชพเลยนะ บรษทจงมแนวคดทจะชวยรองรบความเสยงตรงนแทนเกษตรกรเพอสรางความมนคงอยางยงยนใหแกเกษตรกรกลมน” รองกรรมการผจดการอาวโสกลาวถงแนวคดใหม นบเปนสรางประวตศาสตรหนาใหมอกครงของระบบ Contract Farming เพราะถอ ไดวาซพเอฟเปนบรษทแรกและบรษทเดยว ในเมองไทยทท�าประกนภยใหเกษตรกร

Contract Farming

CREATING A BETTER LIFE

เรอง : Inner_hong ภาพ : ถนอมศกด บญวภาส

เพอนรวมทาง... สความยงยน

พ.ศ. 2518 หรอ 40 กวาปแลว โดยสงเสรมโครงการเลยงไกกระทงทอ�าเภอศรราชา มเกษตรกรเขารวมอยประมาณ 200 ราย รายละ 10,000 ตว ทานประธานอาวโสธนนทบอกวา ‘เกษตรกรคอคชวต’ เกษตรกรกคอพารตเนอรชปของเรา เพราะฉะนนในการท�าธรกจ จะตองได รบประโยชน ทงเกษตรกร ภาครฐ และบรษท เพราะถาเกษตรกรอยไมได บรษทกอยไมไดเหมอนกน”ระบบสหกรณ - ระบบเกษตรพนธสญญา ในระดบโลก การสงเสรมอาชพเกษตรกร ม 2 แนวทางใหญๆ คอ แนวทางจากฝงยโรป นยมสงเสรมอาชพเกษตรกรโดยใชระบบสหกรณ คอ ใหเกษตรกรรวมกลมกนเพอการเลยงสตว การบรหาร การผลต การตลาด ไปจนถงการจ�าหนายใหแกผบรโภค และแนวทางจากทางฝ งสหรฐอเมรกา ทสงเสรมระบบ Contract Farming โดยถอวาผซอกบผขายท�าธรกจรวมกน มการแบงหนาทกนท�า และมขอตกลงรวมกน “Contract Farming สามารถทจะตอบโจทยได ท งหมด เ มอ เกษตรกร เข ามา เป น สมาชกโครงการของเรา จะไดรบความร ไดโนวฮาว เทคโนโลยตางๆ สามารถเขาถงแหลง

05HEART HEALTH HOME

SD STORY

เรอง : ศศธร ภาพ : เนาวรตน บญวภาส, ถนอมศกด บญวภาส

ความรวมมอเพอกาวสความมงคงและยงยนภาคการเกษตรดวยระบบ Contract Farming Contract Farming... Partnerships for Growth

ดร.นพนธ พวพงศกร “ความส�เรจของ Contract Farming ขนอยกบความสมพนธระหวางทงสองฝาย”

“ความยงยนจะเกดขนได เศรษฐกจตองยงยน สงคมตองยงยน แลวกสภาวะแวดลอมตองยงยนดวย” ดร.นพนธ พวพงศกร นกวชาการเกยรตคณ สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย หรอ TDRI ฉายภาพความยงยนทจะเกดขนไดจรง ราวกบจะยงตอกย�าวาทกสงบนโลกนจ�าเปนตองเชอมโยงกน และส�าหรบเมองไทยเรา ทภาคการเกษตรมความโดดเดนเปนอตลกษณของประเทศ จงไมอาจละเลยการพฒนาอยางยงยนควบคกนไปในทกดาน ซงกเปนโอกาส

อนดท ‘บวบาน’ ฉบบนไดพดคยกบผทรงคณวฒดานการวจย เพอรบทราบถงมมมองดานความยงยนภาคการเกษตร โดยเฉพาะ ในสวนทเกยวของกบการสรางผลผลตผาน รปแบบ Contract Farming Contract Farming กบมต ‘เกษตรยงยน’ จากนยามทดร.นพนธ นกวชาการผทรงคณวฒใหไววา “Contract Farming หมายถง ‘สญญาการคาขายระหวางเกษตรกรกบพอคา’ โดยเฉพาะผคาปลกหรอโรงงานแปรรป เนองจากเกษตรกรไมไดคาขายกบผบรโภคโดยตรง

แตสงผานพอคาทอยใกลกบผบรโภคทสด” จงพอหมายรวมไดวา ระบบ Contract Farming เปนอกแนวทางหนงในการพฒนาภาคการเกษตรในประเทศไทย ไปสเปาหมาย ‘เกษตรยงยน’ ตามทถกระบไวในแผนพฒนาเศรษฐกจ โดยในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9 กระทรวงเกษตรและสหกรณ กไดน�า Contract Farming มาสนองนโยบายการแกไขปญหาความยากจน สงผลใหเกษตรกรทรวมโครงการมรายไดทมนคง สวนผซอ ผประกอบการ กมก�าลงการผลต

06 HEART HEALTH HOME

สามารถสงออกสนคาทไดมาตรฐาน แมกระทงในมตแห งความยงยนด านการเกษตรทใหความส�าคญเปนอนดนดบตนๆ กบ ‘ความปลอดภยในอาหาร’ เพราะเปนเรองทเกยวพนกบสขภาพของผคนทวโลก กตองยอมรบวาระบบ Contract Farming ถอเปนสวนหนงของหวงโซผลตอาหารปลอดภย หรอ Food Safety ทค�านงถงความปลอดภยของ ผบรโภคเปนหลก ดวยเงอนไขเกยวกบการ สงออกของบรษทผลตอาหาร ท�าใหตองรกษามาตรฐานการผลตอยางเครงครด สามารถตรวจสอบยอนกลบไดทกกระบวนการ จงเชอมนไดวาผลผลตปลายทางจะมความปลอดภยสง

Contract Farming จากจดเรมสกาวตอแหงความยงยน “โชคดทประเทศไทยเกด Contract Farming กอนประเทศอนๆ ในเอเชย จากการสงเสรมของภาคเอกชน โดยในสวนของการ สงเสรมเลยงไกเรมจากเครอเจรญโภคภณฑ ทเอาระบบมาจาก อารเบอร เอเคอรส แตปจจบนนไดขยายขอบเขตเปลยนแปลงไปมาก ซงเปนผลมาจากการทเกษตรกรมความรมากขน มทงเทคโนโลย และมตลาดรองรบ” Contract Farming เกดขนครงแรกในสหรฐอเมรกา ดวยสาเหตเพราะการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยทส�าคญ นนคอเทคโนโลยทน�ามาใชในการเลยงไก ท�าใหผเลยงไดผลผลตสงขน จากอตราแลกเนอ (Feed Conversion Ratio) และอตราการตายของไกลดลง Contract

Farming จงไดรบความนยมแพรหลายมากขน ปจจบนรปแบบของ Contract Farming เปลยนแปลงตามพฒนาการของระบบเศรษฐกจ จากการเตบโตของ Modern Trade “ซเปอรมารเกตตางชาตเรมขยายฐานสไทยเพอสนองตลาดคนชนกลาง Contract Farming จงพฒนาส อกยคหนง โดยซเปอรมารเกต ตางแขงขนใหบรการทดทสดแกผ บรโภค เทคโนโลยสารสนเทศท�าใหรจกความตองการของลกคา จงถายทอดความตองการของลกคาไปยงเกษตรกรวาลกคาอยากไดแบบไหน มะมวงตองน�าหนกขนาดน ทเรยนตองตด กวนกอนสก เปนตน จากนนขยบไปถงจดทมการไปคยกบกลมเกษตรกรบางกลมทมฝมอ ใหผลตสนคาให เกดเปนการท�า CSR องคกร เชนเดยวกนกบองคกร NGO ในตางประเทศ ทรณรงคเรองอาหารปลอดภย อยากไดของ มคณภาพไปขายในยโรป เพอใหผลตอบแทนคนกบเกษตรกรในราคาทคมคา ลกษณะเหมอนกลมสหกรณ สดทายยงมอกหนงกลมววฒนาการ คอบรษทผลตอาหารรายใหญเรมเขาไปหาเกษตรกรโดยตรง เพราะเลงเหนวากระแสโลกตองการอาหารทปลอดภย ถาบรษทนงอยเฉยๆ อาจจะแพซเปอรมารเกตทมทางเลอกใหตรงความตองการผบรโภค กเลยลกขนมาด�าเนนการสงเสรมเรองการผลตอาหารทม คณภาพ ปลอดภย ไมท�าลายสงแวดลอม ซงประเทศไทยโชคดทภาคเกษตรเราเปนภาคเปด อะไรด ทเขามา เชน องคกรมาตรฐานสนคาอนทรย เราเปดรบหมด “ดงนน พฒนาการของ Contract Farming จงมาถงยคทการผลตของเกษตรกรเชอมโยง

กบความตองการของตลาด ไมวาจะอยในรปแบบของขอตกลงใดๆ กตาม เนองจากผมเดนทางไปประชมวชาการคอนขางเยอะ ส�าหรบววฒนาการของระบบสญญาระหวางเกษตรกรกบผขายในตลาดวนน เมองไทยกาวมาถงระดบทเมอเทยบกบประเทศอนๆ ในเอเชยแลว ผมคดวาเรากาวหนาทสดในเรองน” Contract Farming ในมตทไรมายาคต นอกเหนอจากการเปนสวนหนงของหวงโซอปทาน (Supply Chain) ทผซอ (บรษทคสญญา) ตองควบคมกระบวนการผลตทกขนตอน ของเกษตรกร และมระบบการตรวจสอบ ยอนกลบได (Traceability) เพอใหอาหารสงถงมอผบรโภคอยางมคณภาพและปลอดภย ตอบโจทยความยงยนสวนหนงแลว กยงมอกหลากหลายมตความยงยนทเกดจากระบบ Contract Farming “ป จจ บน Contract Farming ได ววฒนาการไปสจดทกอใหมการจางงานเพมเตมในชนบท เพราะเกษตรกรมการรวมกลมกนเปนวสาหกจชมชนทนอกจากจะรวมตวกนผลต เชน การปลกผกปลอดภยแลว วสาหกจชมชนยงตงโรงเรอนคดและบรรจขนในชมชน ท�าใหมการจางงานคนในชมชนในกจกรรม ตอเนองตงแตการจางแรงงานเกบผก พอเกบเสรจ กตองมโรงเรอนในการคด ท�าความสะอาด บรรจหบหอ กตองจางคนในทองถน เมอเกดการสรางงานอยางนได คนกไมตองยาย เขาเมอง มชวตอยอยางมความสขในชนบท มงานท�า ซงไมใชงานเกษตรกรรม แตเปนลกษณะงานในอตสาหกรรมแปรรป นคอความยงยนของการพฒนาอกมตหนง” แมทายทสดแลวความรวมมอระหวางผจางกบผผลตจะสงผลส�าเรจในเรองความมนคงทางรายได หากแตตองยอมรบวาในอดตทผานมาระบบ Contract Farming มกถกมอง ในภาพลบ และยงมความเขาใจผดอยมาก เกยวกบความเปนธรรมในสญญาจางผลตถงขนาดถกประทบตราเรยกขานวาเปน ‘สญญาทาส’ และเกษตรกรกคอ ‘ลกทาส’ “Contract Farming จะอยไดกตอเมอ ทงสองฝายไวใจซงกนและกน (Trust) งานวจยทเราท�ากนมาเปนเวลา 20 กวาป พบวามการเบยวกนทงสองฝาย ทงฝ งเกษตรกรเบยวบรษททท�าสญญา เมอราคาตลาดมนสงกวาราคาในสญญา หรอถาเมอไรราคาตลาดต�ามาก บรษทกเบยวเกษตรกร ไมมาซอตาม

ทมาขอมล - หนงสอ ‘ชนบทไทย จากอดตส อนาคต’ จามะร เชยงทอง จดท�าโดย แผนงานสรางเสรมนโยบายสาธารณะทด (นสธ.)

07HEART HEALTH HOME

ก�าเนด Contract Farming ในเมองไทย รฐบาลไทยไดเรมสนบสนนการท�า Contract Farming มาตงแตทศวรรษ 2520 โดยในยคนนรฐบาลไทยขอความช วยเหลอจากสหรฐ อเมรกาเรองสรางเขอนน�าอน ทจงหวดสกลนคร เพอแกปญหาความยากจนและความมนคง โดยใหเกษตรกรสามารถท�าเกษตรไดในฤดแลง จงมการสงเสรมใหเกษตรกรปลกมะเขอเทศเพอเพมรายได โดยมบรษท อดมส เอนเตอรไพรเซส จ�ากด เขามาสงเสรมเกษตรกรปลกมะเขอเทศ - หลงจากนน ระบบ Contract Farming กแพรหลาย ไปสพชชนดอนๆ เชน ขาวญปน ขาวบาสมาต พนธขาวโพด ผกเมองหนาวสงออกยโรปและญปน เปนตน และจากการมองเหนโอกาสการสงออกเนอไกสญปน การสงเสรมการลงทนโรงงานช�าแหละไก ท�าใหเครอเจรญโภคภณฑเรมน�าเทคโนโลย การเลยงไกสมยใหม พรอมทงระบบ Contract Farming เขามาใชในประเทศไทย สงผลใหไกราคาถกกวาหมและปลา ไกจงกลายมาเปนอาหารของคนจน สามารถเขาถงเนอสตวทมโปรตนสงได จงกลาวไดวาภาคเอกชนเขามามบทบาทส�าคญในการพฒนาภาคเกษตร หลงเกดการขยายตวของภาคปศสตวและตลาดสงออก ขณะทซเปอรมารเกตตางชาตเรมขยายฐานสไทยเพอสนองตลาดคนชนกลาง สงผลใหระบบ Contract

Farming แพรหลายมากขนในเมองไทย ในชวงแรก การวจยพบวาบรษทธรกจการ เกษตรยงปฏบตตนไมถกตอง เชน ยดสญญาคฉบบของเกษตรกร ก�าหนดราคาปจจยการผลตทสงเกนราคาตลาด หลกเลยงทจะมารบผลผลตตามก�าหนด ฯลฯ แตภายหลงแรงกดดนทางสงคม ทงจากภายในประเทศและองค กรระหว าง ประเทศ ท�าใหบรษทตางๆ เรมท�าธรกจ Contract Farming ทมความรบผดชอบมากขน เชน การด�าเนนงานตามคมอแนะแนวขององคการอาหารและเกษตรแหงสหประชาชาต จากรายงานในเอกสาร ‘การปฏรประบบเกษตรพนธสญญาใหเปนธรรม’ คาดการณวาจ�านวนเกษตรกรทอยในระบบ Contract Farming นาจะอยท ประมาณ 150,000-200,000 ราย ครอบคลมการเกษตรหลายชนด เชน มนฝรง มะเขอเทศ ขาวโพด สกร ไกเนอ ไกไข ปลา โดยมรปแบบ การท�า Contract Farming ทแตกตางกน โดยในประเทศไทยสามารถแบงไดเปน 3 รปแบบหลกตามเงอนไขของเกษตรกรทแตกตางกน ดงน 1. รปแบบสญญาแบบฝากเลยง หรอแบบประกนรายได เกษตรกรตองลงทนปจจยพนฐานการผลต เชน โรงเรอน สวนผซอจะเปนผจดหาปจจยการผลต เชน ลกพนธ เมลดพนธ อาหารสตว ยารกษาโรค โดยออกคาใชจายใหทงหมด ก�าหนดรบสนคาเมอผลผลตมคณภาพและปรมาณ

ทก�าหนด โดยรายไดจะแปรผนโดยตรงกบคณภาพของสนคาทผลตได และบรษทผออก คาใชจายเปนผถอกรรมสทธทงหมดของปจจยการผลตและแบกภาระความเสยงในการลงทน ในขณะทเกษตรกรเปนผบรหารจดการการเลยงหรอการปลกใหมประสทธภาพ 2. รปแบบสญญาแบบประกนราคา เกษตรกรตองลงทนดานปจจยการผลตเอง โดยผซออาจจะจดหาปจจยการผลตมาใหเกษตรกร แตยง ไมตองจายคาปจจยการผลตตอนทไดรบของ แตจะถกหกลบตอนทบรษทมารบซอผลผลตจากเกษตรกร โดยผซอตองตกลงราคาปจจยการผลต ราคาทจะรบซอ ลกษณะการช�าระเงน มกจะท�าในรปแบบสนเชอ รปแบบนเหมาะกบเกษตรกรรายใหญ 3. รปแบบสญญาแบบประกนตลาด เกษตรกรจะตองเปนผลงทนปจจยการผลตเอง แตในการตกลงราคารบซอ ผซอเพยงแคสญญาวาจะซอผลผลตเทานน จะไมระบราคารบซอไว ซงราคาทรบซอจะเทากบราคาตลาด ณ ขณะทรบซอนนเอง รปแบบนเกษตรกรตองมประสบการณ มความร และเงนทน ทสามารถรบความเสยง ทงดานปจจยการผลตและราคาสนคาได

ตกลง สดทายแลวไปไมรอดทงค แตเมอเวลาเปลยนไป บรษททท�าผดสญญากอยไมได สวนบรษททท�าดมความซอสตยกพฒนาขนเรอยๆ และหลายบรษทใหญเดยวนขยบมาท�าสญญากบวสาหกจชมชน ตางจากสมยกอนทท�าสญญากบเกษตรกรรายเดยว ท�าใหกล ม มอ�านาจตอรองใกลเคยงกนในการคาขาย เปนบรบทหนงทท�าใหการคาเกดความยตธรรมและยงยน “ถามวาทกวนนยงมการผดสญญากนไหมทงสองฝาย มครบ ทางแกไขส�าหรบผมคอ ทงสองฝาย ทงเกษตรกร ทงบรษทธรกจการเกษตร ตองรวมมอกน ในดานการท�าธรกจบนพนฐานของ ‘ความไววางใจ’ กน เพราะวาสญญาเหลานเปนสญญาระยะยาว ถาเราอยากจะท�างาน กนในระยะยาว กตองเขาใจกอนวาบางครง บางชวง บางฤด มนมการไดเสยนะ แตเรา อดเปรยวไวกนหวานไดหรอเปลาในระยะยาว ในภาษาวชาการถงเรยก Contract Farming วาเปนความสมพนธระยะยาว เหมอนคสาม

ภรรยาทมทะเลาะกนบางเปนเรองธรรมดา แตทะเลาะกนแลวยงสามารถปรบความเขาใจ แลวอยดวยกนได เปนววฒนาการทเราจะสรางความสมพนธระยะยาวในการคาขาย ซงกนและกน ผมเรยกมนวาสญญาการท�าธรกจ คอเอาความสจรต ความตงใจ มอง ผลประโยชนระยะยาวของทกฝายเปนทตง อะไรทเปนปญหาตองรวมมอกนแกไข “Contract Farming จะประสบความส�าเรจไดหรอไม กขนอย กบความสมพนธระหวางทงสองฝายดวยวาซอสตยสจรตตอกนไหม เพราะเงอนไขความส�าเรจของระบบนตองประกอบดวยบรษทมเทคโนโลยสนบสนน

ผผลต มตลาดมลคาสง เกษตรกรลงทนในดานเครองจกร อปกรณการผลต พฒนาความร และทกษะ จากการใชเทคโนโลยใหมๆ และ คสญญาซอสตยไมบดพลวซงกนและกน”ขอมลและความรคอหวใจสความส�าเรจ “จากการศกษาขอมลพบวา เกษตรกร ในระบบสญญามรายไดสทธสงกวานอกสญญา ซงผลตอบแทนนนไมใชมาจากการมทดน แตมาจากความร ทกษะ ซงเปนปจจยส�าคญ Contract Farming เป นระบบทผ จ างสนบสนนขอมล ความร เทคโนโลย แตกขนอยกบเกษตรกรตองสามารถปรบตว เรยนรเพมเตมดวยตวเอง เปนความรทบรรยายใหหมดเปลอกไมได ตองลงมอท�าเอง เวลานเราเหนเกษตรกรปลกกลวยหอม ปลกพรก รายไดด สกพก คนอนแหปลกตาม แตสดทายกไมประสบความส�าเรจ ในความเปนจรงคอเราตองลงทนในสงทควรจะลงทน เพอใหไดผลตอบแทน จากการลงทน เหลานลวนเปนเรองทตองใชความร”

ทมา : สมมนาวชาการเรอง ‘ดบเครองการพฒนาการเกษตรไทยดวยเทคโนโลย’ จดโดยสถาบนวจยเศรษฐกจปวย องภากรณ ธปท. 22 เมษายน 2561

08 HEART HEALTH HOME

เครอเจรญโภคภณฑเป นกล มบรษท ทด�าเนนธรกจหลกดานการเกษตร โดยม หลกคดวา ‘เกษตรกรคอคชวต’ ซงสอดคลองกบการด�าเนนธรกจภายใตหลกการพฒนาทยงยน ทไดก�าหนดเปาหมายเชงกลยทธ ป 2020 ดานคณคาทางสงคม ดวยการสงเสรมอาชพและคณภาพชวตของเกษตรกรและผประกอบการรายยอย จงมนโยบายสนบสนนใหบรษท ในเครอฯ ท�าประกนภยใหกบเกษตรกร ในโครงการเกษตรพนธสญญา หรอ Contract Farming เพอสรางความมนคงทางอาชพแกเกษตรกร ซงกลาวไดวาเครอเจรญโภคภณฑเปนผประกอบการรายแรกในระบบ Contract Farming ของประเทศไทยทใหความส�าคญเรองการบรหารความเสยงแทนเกษตรกร รายยอยทงในประเภทประกนรายได หรอแบบฝากเลยง และประเภทประกนราคา สภาพร ฉตรฉายแสง รองกรรมการ ผจดการบรหาร ส�านกประกนภย เครอเจรญโภคภณฑ เปดเผยวา เครอเจรญโภคภณฑ มการท�าประกนภยใหกบเกษตรกรคสญญา ทงทกฎหมายไมไดบงคบและเกษตรกรไมตองเสยคาใชจายแตอยางใด โดยปจจบน บมจ. เจรญโภคภณฑอาหาร หรอ ซพเอฟ ไดเดนหนา ตามนโยบายประกนภยใหแกเกษตรกร Contract Farming ได ท�าประกนภยแกเกษตรกร รายยอยทงหมดทอยในโครงการ Contract Farming ของซพเอฟ ซงปจจบนมอยจ�านวนเกอบ 6,000 ราย บมจ. เจรญโภคภณฑอาหาร หรอ ซพเอฟ ไดจดท�าประกนภยอาคารโรงเรอน อปกรณการเลยง และสตอกสนคาสงมชวตใหแกเกษตรกร ใหการสนบสนนการประกนภยเพอสรางความมนคงทางอาชพแกเกษตรกรรายยอย โดยไมรวมเกษตรกรรายใหญ (ผประกอบการทมเงนทนและด�าเนนธรกจในลกษณะเปนตวแทน) ภายใตโครงการสญญาการเลยงแบบฝากเลยงและประกนราคาของบรษทฯ เรมตน ฉบบแรกเมอปทผานมา โดยเรมมการเอาประกนภย ปท 1 ระยะเวลา 1 กนยายน 2560 - 1 สงหาคม 2561 และปท 2 ระยะเวลา 1 สงหาคม 2561 - 1 สงหาคม 2562

เจตนาราย ชดเชยตามความเสยหายจรง แตไมเกนทนประกนภย ขณะทกรณเกดภยธรรมชาต เชน พาย แผนดนไหว ลกเหบ น�าทวม จะใหความคมครองตามประเภทของภยภายใตวงเงน 500 ลานบาท ตอครง และไมเกน 1,000 ลานบาท /ตอป กรณความเสยหายตอระบบไฟฟา จากการลดวงจร การใชไฟฟา เกนก�าลง 50 ลานบาท ตอครง และไมเกน 100 ลานบาท /ตอป อยางไรกตาม เฉพาะสวนภยน�าทวมมเงอนไขเรองความรบผดสวนแรก อยท 10% ของความเสยหาย หรอขนต�า 50,000 บาท ตอครง ซงหมายความวาถามความเสยหายสวนนเกดขน ผเอาประกนภย จะตองรบผดชอบคาใชจายกอนเคลม ดานการประกนภยสตอกสงมชวต บรษทรบประกนภย ไดแก บรษท อลอนซ ประกนภย จ�ากด (มหาชน) คมครองความเสยงภยทกชนดจากสาเหตภายนอก รวมกรณทสงผลใหสตวขาดอากาศหายใจ ภายใต Global Property Program แตยกเวนสตวทตายจากโรค โดยหากเกดความเสยหาย อตราคาเบยอยทประมาณ 0.063% โดยมคาความรบผดสวนแรก 10,000 เหรยญสหรฐตอครง และทกครง ขณะทมลคาการชดใชจายตามตนทนการเลยง ณ วนเกดเหต

ส�าหรบโครงการสญญาแบบฝากเลยงนน บรษทจะสนบสนนการท�าประกนภยในสวนของอาคารโรงเรอน ซงไดแก 1. ไกพนเมอง 2. ไกกระทง 3. เปดไข 4. สกรพนธ 5. สกรพนธ - ทดแทน 6. สกรขน สวนสญญาแบบประกนราคา จะสนบสนนการท�าประกนภยอาคาร โรงเรอนและสตอกสนคาสงมชวตใหแกเกษตรกร ซงไดแก 1. ไกกระทง 2. ไกไข 3. เปดเนอ ในสวนของกรมธรรมประกนภยทรพยสน ซงปจจบนท�ากบบรษท กรงเทพประกนภย จ�ากด (มหาชน) คมครองอาคาร โรงเรอน อปกรณการเลยง และระบบสาธารณปโภคของเกษตรกรรายยอย โดยมคาเบยประกนภย 0.084 % ความคมครองตามระบภยทก�าหนดไวภายใตกรมธรรม กรณมความเสยหายจากไฟไหม ฟาผา ภยระเบด ชดเชยตามความ เสยหายทเกดขนจรง แตไมเกนทนประกนภย ความเสยหายจากการจลาจล นดหยดงาน

การประกนภยเกษตรพนธสญญา ครงแรกของประเทศไทย เพมความอนใจใหเกษตรกรรายยอย

09HEART HEALTH HOME

Contract Farming ระดบ World Class ตองมความรบผดชอบ ตามขอมลจากหนงสอ Legal Guide on Contract Farming by UNIDROIT/FAO/IFAD ไดระบแนวทางส�าคญในการท�า Contract Farming อยางรบผดชอบตามหลกสากล จะตองประกอบดวยปจจยส�าคญ 6 ประการ 1) ก�าหนดองคประกอบของสญญาใหมเรอง พนฐาน 3 ประเดนส�าคญ คอ คสญญา เงอนไขในสญญา และรปแบบแหงสญญา 2) หนาทของคสญญา ก�าหนดใหมเรองหนาทของค สญญาไว 4 ประการ คอ การ กระจายความเสยงภยในการประกอบการ เงอนไขทจ�าเปนส�าหรบคสญญา เงอนไขพเศษในการด�าเนนงาน และการระงบพนธะหรอหนาท 3) การก�าหนดใหในสญญามเรองการยกเวนความรบผดในกรณทไมสามารถปฏบตตามสญญาไว คอเหตสดวสยและพฤตการณ ทเปลยนไปในสญญาเพอการผลตผลตภณฑทางเกษตร เหตการณทสะทอนใหเหนถงเหตสดวสยและพฤตการณท เปลยนแปลง และผลลพธจากการรบร ถงเหตสดวสยและพฤตการณทเปลยนแปลง 4) ก�าหนดเครองมอและวธการเมอไมสามารถ

ส�าหรบรายละเอยดการจดประกนภย ปแรกภายใตสญญาแบบฝากเลยง ในปแรกบรษทชวยเหลอเกษตรกรช�าระคาเบยประกนภยในชวงเวลา 11 เดอน ทงในสวนสญญาแบบฝากเลยงและประกนราคาเปนเงนรวมอย ทราวๆ 8.2 ลานบาท ขณะทปท 2 ซงเรมตนอายประกนเมอสงหาคมทผานมา จ�านวน เบยประกนทช�าระเพมขนเปน 8,918,184 บาท จ�านวนเกษตรกรท�าประกนภยป นอย ท 5,234 ราย มาถงหมวดของการเรยกรองคาสนไหม ในปกรมธรรมแรกไดรบรายงานความเสยหายทงสน 14 ราย มาจาก 3 โครงการสงเสรมเกษตรกร โดยภาพรวมความเสยหายทไดรบแจงเปนเงนทงสน 876,772 บาท ไดรบคา สนไหมทดแทน 764,772 บาท โดยปจจบน ไดรบการชดใชจากกรงเทพประกนภยไปแลว 7400,000 บาท คงค างอย ประมาณ 20,000 บาท “จากนโยบายดงกลาวเทากบวาตอนนเกษตรกรรายยอยทอยกบโครงการ Contract Farming ของซพเอฟทกรายทมการท�าประกนภยและเมอเกดความเสยหายตามภยทคมครองได

กจะสามารถเคลมคาสนไหมได” สภาพร ฉตรฉายแสง ตอกย�าบทสรปดวยรอยยมภมใจ “สวนใหญในประเทศไทยยงไมมการ รบประกนสตอกสงมชวต เราจงตองน�าเขามาท�าประกนรวมกบทรพยสนของเครอฯ โดยใหความคมครองแบบเดยวกน เปนกรณไฟไหม ภยธรรมชาต ความเสยงภยจากภายนอก แต

ตกใจตาย ถงแมตวสตวจะไมไดโดนไฟไหม แตกยงถอวาอยในความคมครองได “สมยกอนบรษทประกนอาจจะมหลกเรองการมสวนไดสวนเสยในทรพยสนทเอาประกน แต พอมาตอนนบรษทเราท�าประกนโดยพยายามยกผลประโยชนใหเกษตรกร และเปนผ เอาประกนเลย ซ งทางประกนภยเอง กสามารถวดตรงนได กบกรงเทพประกนภยถอเปนพนธมตรทางการคา เวลามเคลม บางเคสในทางประกนอาจจะเคลมไมได กตองอาศยวาเชอใจกน และมองภาพใหญรวมกน คอ ชวยเหลอเกษตรกรเปนหลก “ตอนนสงทตองท�ามากทสดคอ การใหความรวมมอ การใหความร แลวกการพฒนาระดบของภยทรบประกน เชน สภาพโรงเรอนใหมมาตรฐานทดยงขนๆ ทนสมยเหมอนในปจจบน ถาสามารถท�าได การประกนภยจะชวยยกระดบภาคการเกษตรไดเลย เพราะทผานๆ มา ถงแมเราบอกวาตองท�าประกน แตบางทเกษตรกรไมมก�าลงทจะท�า เพราะเบยมนแพง ถาเทยบกบตางประเทศทมระบบประกน ทพฒนาแลว คาเบยของเขาจะถกกวาเรา”

ปฏบตตามสญญาได 5) ก�าหนดใหในสญญามเรองระยะเวลา การ ตออายสญญา และการสนสดสญญาไว 6) ก�าหนดใหในสญญามเรองการระงบขอพพาทตางๆ ไว ท งนสญญา Contract Farming ของ CPF ให ความส�าคญกบการมส วนร วมของเกษตรกรในการด�าเนนธรกจรวมกน เพอใหเตบโตไปดวยกนอยางยงยน โดยเฉพาะในกรณมความเสยง มการระบรายละเอยดการจายผลตอบแทน อยางชดเจน และยงไดจดท�าปายฟารมใหมทมการระบชอฟารม ทอย ประเภทของสตวทเลยง เพอแสดงขอมลฟารมทเขารวมโครงการกบบรษทฯ แกชมชนรอบขาง แนวทางดงกลาวนไดรบการยอมรบจากองคการอาหารและเกษตรแหงสหประชาชาต (FAO) และ FAO ยงน�าไปเปนตวอยางใหหลายประเทศทด�าเนนโครงการ Contract Farming ไดศกษา เชน ประเทศปากสถาน ไดน�าตวอยางไปสรางองคความรใน Course on ‘Planning and Implementing Contract Farming Operations’ รวมทงสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาวท ในอนาคตจะ ผลกดนกฎหมาย Contract Farming กไดน�าตวอยางสญญา Contract Farming ของ CPF ไปเปนกรณศกษา เปนตน

ดร.อธป อศวานนท ผบรหารส�านกความยงยน ธรรมาภบาล เครอเจรญโภคภณฑ เปดเผย วา เครอเจรญโภคภณฑไดด�าเนนการยกระดบมาตรฐานของสญญา Contract Farming ซงทผานมาไดรบการยนยนจากคณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยวา สญญา Contract Farming ของเครอฯ มแนวทางมาตรฐานตามหลกสากล โดยองคการอาหารและเกษตร แหงสหประชาชาต (FAO) ไดน�าไปเปนตวอยางใหหลายๆ ประเทศ ไดศกษารปแบบสญญา ทเปนธรรมอกดวย

ทมา : UNIDROIT, FAO and IFAD. 2015. UNIDROIT/FAO/IFAD Legal Guide on Contract Farming. Romehttp://www.fao.org/3/a-i4756e.pdfh t tps : / /mg ron l ine . com/ loca l /de ta i l / 9600000047787

ถาสามารถท�ได การประกนภยจะชวย

ยกระดบภาคการเกษตร

กมกรณ พ เศษท เ ราพยายามเ พมข นมา เช น บางทเกดระบบไฟฟาชอตท�าใหเครอง ปรบอากาศขดของแลวสตวขาดอากาศหายใจ หรอเคยมเคสงเขาไปในโรงเรอนแลวสตว

10 HEART HEALTH HOME

บทบาทของธรกจประกนภยกบการพฒนาภาคเกษตร “หลงจากป 2554 เราเจอภาวะน�าทวม ครงใหญ ท�าใหเราตองจายคาสนไหมทดแทนเปนเงนกอนใหญทสดของธรกจวนาศภย ทงประเทศ ประมาณ 4.1 แสนลานบาท ถอเปนวกฤตครงใหญทพสจนศกยภาพของธรกจวนาศภย และเราสอบผาน จงอยากกลบไปตอบแทนประเทศชาตดวยการชวยบรหารความเสยงของประเทศ โดยมองเหนปญหาของประเทศทภาคประกนวนาศภยควรกลบมาชวยในสองประเดน กคอภาคการเกษตรและสขภาพของคนในชาต “ในสวนของ Contract Farming ทางสภานตบญญตแหงชาต กมความคดอยากใหระบบประกนภยเขาไปเปนสวนหนงของกฎหมาย

ซงในการท�าประกนภยเราตองการตวเลขทจะก�าหนดอตราเบยทเหมาะสมพอเพยงกบอตราความเสยหาย เปนความทาทายและเปน เปาหมายของธรกจประกนภยทอยากเขามาชวยภาคการเกษตร” สองพารตเนอรชปผนกก�าลงท�าประกนภย ใหเกษตรกร “เมอทางเครอซพเรมโครงการประกนภยปศสตว กรงเทพประกนภยเองกพรอมเขามาเปนพารตเนอร เพราะเราอยในระดบแถวหนาของธรกจน ซงสงปลกสราง โรงเรอนทงหลาย เปนเรองทวไปทเรารบท�าประกนอยแลว แตในอนาคตเราอยากขยายตอไปทการท�าประกนตวสตว หรอสตอกสงมชวต ไมวาจะเปนเปด หม ไก ถาเราไดรบตวเลขสถต อตราความเสยหาย เพอค�านวณอตราเบยท

เหมาะสม ผมเชอวาดวยระบบททนสมยจะท�าใหเรามขอมลตรงน “ผานมาสองปแลวกบการลงไปท�างานกบภาคเกษตร เราท�าแลวมความสขนะ อยางนอยเราเรมรจกเกษตรกรดขน จะท�าธรกจกบใคร ตองรจกเขาใหด แลวถาเราเรมการเรยนรจากองคกรใหญอยางซพ กเรยนร ไดง ายกวา ทงเรองการบรหารจดการ ยคนเปนยคความ รวมมอ ช�านาญเรองอะไรกเอามออาชพท�าไปตรงนน แลวจะไดแตของทดทสด อยางประกนภยเราท�าเรองความเสยง ซพท�าเรองปศสตว เรากมาวางแผนรวมกน ซพไปสอนเกษตรกรเรองการบรหารจดการ การท�าฟารมททนสมย มค�าแนะน�าให ภาคเกษตรเพอช วยให ม ความเสยงนอย ถาเราตามไปดวยกนในเรองประกนภย ไปค กนโดยยดประโยชนของเกษตรกรเปนหลก ผมวาอยางนมนกจะด และยงชวยประหยดสวนทเปนตนทนคาใชจาย พดง ายๆ ว าสองบรษทแต เหมอนเป น องคกรเดยว ใครคนหนงท�า อกคนไมตองท�าซ�า ซพไปเจอเกษตรกร ไปดความเสยหายอยแลว ผมกไมตองไป เรากจะเหลอแคตนทนทเปน คาใชจายจรงๆ คอสตกจะถกลง แลวงานกจะ เรวกวาดวย “แตนนหมายถงวาคนเราจะคบหากนได ตองศลเสมอกนนะ พารตเนอรชปเปนเรองส�าคญ ตองมความเชอถอ มความไววางใจกน เปนหวใจส�าคญ เรากลาเสมอทจะรบท�าประกนภย ถาพอรตใหญพอและมองคกร ทนาเชอถอ ถาไมใชซพ ผมไมกลาท�าหรอก” หวใจส�าคญของการท�าประกนภยด านการเกษตร “หวใจส�าคญเลยนะ อยากใหประเทศนม Data ทสมบรณ ในแงของการประกนภย ขอมลเปนสงส�าคญ สอง ความรความเขาใจของตวเกษตรกรเอง เขาตองเขาใจเรอง ความเสยง ตองเขาใจเรองตนทน เราเขาไปใหความร เขาว าต นทนคณมเท าไร รฐบาลสงเคราะหเทาไร ประกนจายเทาไร ความเสยหายจรงๆ เทาไร เพอทจะประเมนความเสยง ประเมนความเสยหายของตวเอง ซงทงสองสวนน กอยในระดบทตองสรางทงค ตองไปดวยกน “อยาง Contract Farming หลกการมนถกนะ กเหมอนระบบประกน ถาตางคนตางเลยงกตนทนสง แตถาเลยงในระบบปด ควบคมโรคตดตอได ควบคมตนทนได รแมกระทงระยะเวลาทจะคนผลตอบแทนได นบกนเปนวน ดวยซ�า คอการใชขอมลจะมประโยชนตรงน

“พารตเนอรชปเปนเรองส�คญ ตองมความไววางใจกน”อานนท วงวส

ประธานสภาธรกจประกนภย และผชวยกรรมการผจดการใหญ บรษท กรงเทพประกนภย จ�กด (มหาชน)

11HEART HEALTH HOME

จากใจเกษตรกร

ลงสระฐนเขารวมโครงการสงเสรมการเลยงสกรขนปราจนบร แบบฝากเลยง กบซพ มากอนพชาย นบรวมตอนนกเปนเวลา 12 ปแลว เปนเกษตรกรวย 57 ป ทพรอมเรยนรจากการลงมอท�าและเปดรบสงใหมตลอดเวลา สตวบาลทดแลพนทนอยถงกบออกปากวา ถาคณลงเปนนกเรยนกคงจดอยในระดบหวกะททไดเกยรตนยมอนดบหนงเลยทเดยว “อาชพดงเดมเปนชาวนา เมอกอนตรงนเปนแปลงนา พอดไปเหนฟารมของดาบต�ารวจคนหนงเขาขนเปนตนแบบอย กเลยสนใจวาท�าไมเขาเลยงหมแลวด ไดขยายเปน 2 หลง กเลยไปสอบถาม เขากแนะน�าใหปรกษา

แตภาพ Contract Farming ทมกถกมองวาเอาเปรยบเกษตรกร ผมวาอนนเปนปญหาของประเทศไทย มนกลายเปนเรองความจรงกบความเชอ สงคมมกตดสนอะไรตามความเชอ ธรกจประกนภยเรากเจอวบากกรรมตรงนมาหลายสบปแลว (หวเราะ) ทงทเราพยายามท�าหนาทเพอชวยเหลอคนทเขาประสบภย ดงนน ทางออกหนงกคอเวลาท�าอะไรกตองสอสาร ใหคนร มนมองขามเรองความเขาใจไปไมไดนะ “ส�าหรบบทบาทของประกนภย เราตงเปา

อยากจะคมครองสงมชวตภาคเกษตรทงหมดเลยไมไดหวงท�าก�าไร แตอยากชวยภาคเกษตรใหมความร รจกบรหารความเสยงของตวเอง เพราะเวลาคนบอกวาเกษตรกรเปนกระดกสนหลง ชวยท�ากระดกใหแขงแรงหนอย วธการหนง คอไม ใช เอาเงนไปให เขา แต ต องสอน ใหเขารจกความเสยงในการประกอบอาชพอยางไร เหมอนทในหลวงรชกาลท 9 ทรงสอนไว จะชวยใคร อยาใหปลาเขา ตองใหเบดแลวสอนเขาเรองการตกปลา”

ตงเปาอยากคมครองสงมชวตภาคเกษตรทงหมด

ไมไดหวงท�ก�ไร แตอยากชวยภาคเกษตรใหมความร รจกบรหารความเสยง

ผจดการฝายขยายโครงการ ทางซพจะขยายลกเลาเลยงหม กตามมาใหค�าแนะน�า พอไดโอกาสขนฟารมกเลยลองดสกตง เขาโครงการฝากเลยงมาตงแตป 2549 มสญญาทละ 3 ป หาแหลงเงนกให มาตดตงอปกรณให เอาหมมาลง 750 ตว ตอหลง เขาจะหารตารางเมตรตอคอก คอกหนงกตว ค�านวณอาหารดวย หมเกน 50 ตว กนอาหารกถง ถงเวลาครบก�าหนด บรษทกเอารถมารบหมไป คนละ 100 ตว แตตอนแรกเราตองลงทนเองกอน ตองกเงน ธนาคาร เอาทนา 70 กวาไร ไปจ�านอง เงนกกอนแรก 1.3 ลานบาท ตอนขยายมาขนโรงเรอนหลงทสอง 2.3 ลาน กหวนๆ เหมอนกน เพราะไมเคยมหนเปนลาน เขาบอกวาลองด ลงท�านามากปแลว มนกอยอยางน เราลอง คดด มนกถกของเขา (ยม) ท�านามา 20-30 ป ยงไมมอะไรเกดขน รายไดไมเทาเลยงหนงรนเลย (หวเราะ) อยางหมรนทแลวกไดมา 5 แสนบาท ปกตปหนงขายได 2 รอบ หกคาใชจายตนทน ใชหนแลว เหลอเกบนดหนอยน�ามาบ�ารงเพมเตมตรงนนตรงน ผมท�าฟารมหม มา 12 ป เหนความแตกตางเลย รายไดกดขน ความเปนอยกดขน อยางนอยกไดรถกระบะมาคนหนง ไดถมทดนบาน ขนมงหลงคาใหม ลก 2 คน กไดเรยนหนงสอจบ ปวส. เงนกนใชกสมบรณขน ภมใจครบ” ในดานของความร เทคโนโลย กมเจาหนาท ซพเอฟจดอบรมเพมเตม และคอยดแลให ค�าแนะน�าอยางสม�าเสมอ

ลงเลก พมพโพธา เจาของฟารมลงเลก ทอยในพนทตดกน นงยมฟงการสนทนาอยนาน อดไมไดทจะเลาขนมาบางวา เหนตนแบบจากนองชายนเองทพอมาท�าฟารมหมในระบบ Contract Farming แลวลมตาอาปากได กเลยหนมาลงมอท�าบาง และผลกออกมาดเกนคาด “ท�าฟารมหมแลวอยไดคอนขางสบายเลย มเงนเกบบาง ไมมาก กพอม เอาเงนสวนน ไปดาวนรถใหลกหลาน รถปกอพขบไปท�างาน เวลาเราเจบปวย โทร. หาหลาน กเอารถมาพาไป สงหลานเรยนจบ ม.6 แลวเขากจะมาชวยเราเลยงหมนแหละ เขาชอบหม ทกวนนผม ไมเปนหนใคร ยายผมไมสบายกมเงนรกษา เมอกอนเปนพารกนสน ตอนนไมสนแลว หงขาวใหผมกนได ความเปนอยชวตครอบครวดขน เมอกอนท�านา ตองกนแบบอดๆ อยากๆ กนปลารา กนน�าปลา น�าพรก กนกบ กนเขยด เดยวนอยากกนอะไรกไดกน อยากกนรงนกขวดละรอยกวาบาท ผมกไดกน อยากกน กงกามกรามตวใหญๆ กโลละ 400 กวาบาท กไดกน อยากกนปกไดกน ไหนๆ ผมอายปนนแลว อยากกนอะไร ไมตองคดมากแลว ซอกนเลย อนนผมพดเรองจรง ไมไดคย ตองขอบคณ หมทท�าใหชวตดขน”

สระฐน พมพโพธา เจาของฟารมหมสระฐน และเลก พมพโพธา เจาของฟารมลงเลกสองพนองผเขารวมโครงการสงเสรมการเลยงสกรขนปราจนบร แบบฝากเลยง

12 HEART HEALTH HOME

ธนศกด ออนกจ (ตก) วย 37 ป และนทล สพรรณ (เบยร) วย 33 ป แหง ‘นทลฟารม’ นบเปน Smart Farmer New Gen อกหนงคทนาจบตา ดวยความทฝายชายเคยท�างาน เปนผจดการฟารมกบเครอซพมากอน จงเหนความส�าคญของการบรหารจดการและมองเรองความมนคงเปนหลก จงเลอกน�าฟารมไกเนอของตนเองเขาสระบบ Contract Farming ตงแตเรมตน เลยงไกรนแรกเมอป 2558 ซงในวน ทไปเยอนนน ฟารมนทลอยระหวางพกเลาหลงเพงจ�าหนายออกไกทงหมดราว 3 แสนตว “การท�า Contract Farming แบบประกนราคาท�าใหเรามตลาดรองรบแนนอน หมายความว า เมอเราท�าสญญากบซพ ทางนขาย อาหาร ขายลกไกใหเรา แลวประกนราคาซอคน เพอลดความเสยง ท�าใหหนง เราจะมตลาดแนนอน สอง รราคาแนนอน ลงไกแลวรเลยวา

ฟารมเลยงไกเนอ ‘นทลฟารม’ เงอนไขประกนราคา โครงการสงเสรมพนมสารคาม บรษท ซพเอฟ (ประเทศไทย) จ�กด (มหาชน)

เราจะขายออกไดในราคากโลกรมละเทาไร ตอใหราคาตลาดจะเคลอนไหวแคไหนกไมเปนไร เพราะเรารวาเราจะไดเทาไร ลาสดไกหนงลอต นบเฉพาะยอดขาย ยงไมหกตนทนนะครบ อยทประมาณ 25 ลานบาท “กบซพ ถอเปนค ค าท เราแฮปป ครบ เพราะเวลาเลอกท�าอะไรแบบนเราตองดยาวๆ การเลอกของเราดทความมนคง และดวยความทเราเปนฟารมขนาดใหญ ไก 3 แสนตว

เวลาเกดปญหาอะไรขนมา เราเชอวาซพ จะชวยเหลอเราได หรอเรองของความแมนย�า อยางเรองของการชงน�าหนกไก เราเลยง ทฟารม แตเวลาขาย ไปชงทโรงงานของซพ ซงถาเปนบางแหงเราอาจเสยงทจะไววางใจ แตเราเลอกซพดวยความมมาตรฐาน “อกเรองหนงทเปนขอดคอซพเปนทเดยวทคนเงนค�าประกน สมยกอนเราตองมเงน ค�าประกนลกไก ตวละ 10 บาท เหมอนเอาเงนสดวางไวกบซพ 3 ลาน ส�าหรบลกไก 3 แสนตว โดยใชการผอนช�าระ ดวยเหตผลเกยวกบระบบบญช เผอกรณมปญหาเรองหนสน เพอไมใหเปนหนสญ สมมตบางรายตดหนบรษทหนงแสนบาท ถายายไปเลยงทอน โดยไมมเงนค�าประกน ทบรษทลงทนไปกเปนหนสญ แตนโยบายลาสดซพคนเงนสวนนใหเราหมดเลย 3 ลาน ซงเปนสงทดมาก “ถามองในมมของความยงยนจรงๆ ผมวาชดเจนเลยละ Contract Farming สงเสรมความยงยนในการทเกษตรกรกลาทจะลงมอท�านะ เพราะถาลงทนแลวไมมตลาดรองรบ กไมกลาทจะท�า ถาใหชาวนาปลกขาวดวย ไปขายเองดวย ผมวาส�าเรจยาก จะใหชาวสวนปลกสบปะรดแลวเอาไปขายเอง ผมวากยาก ดงนน ถ ามองแบบเป นกลางนะ ระบบ Contract Farming นวน-วนทงค เพราะเราตองลงทนระดบหนง ขณะทความเสยงเรา กลดลง ชดเจนเรองตลาด เลยงมาแลวมทขาย และขายไดราคานแนๆ ไมมอะไรแฮปปไปกวาท�าธรกจแลวมก�าไร”

ไสวฟารม อ.แมสอด จ.ตาก กรณตวอยางบรษทจายเบยประกนภย

ฟารมของเราตงแตป 2560 ทนเมอเดอนสงหาคมปทผานมาเกดภยธรรมชาตท�าใหฟาร มไก กระทงเกดความเสยหายทงตว โรงเรอนและอปกรณเลยงไก และปรากฏวาเรา ไดรบความคมครองจาก บมจ. กรงเทพประกนภย ไดรบสนไหมทดแทนเตมจ�านวนเพอน�ามาซอมแซมโครงสรางของโรงเรอน โดยสวนตวรสกดใจมาก เปนเพราะซพเอฟไดท�าประกนภยให กเลยไมตองเดอดรอนกบภาระคาใชจาย ท เกดข น อกท งการเข าร วมโครงการ Contract Farming ยงท�าใหมรายไดมนคง สามารถยดเปนอาชพหลกเลยงครอบครว ไดเรอยมา”

สวรนทร ฉมสด (นน) วย 48 ป เกษตรกร Contract Farming เจาของไสวฟารม ซงเปนเกษตรกรในโครงการสงเสรมการเลยงไกกระทง แมสอด จ.ตาก ของ บมจ. เจรญโภคภณฑอาหาร หรอ ซพเอฟ เลาดวยความภมใจถงการไดรบมอบคาสนไหมทดแทนแกเกษตรกร Contract Farming จากการเกดภยธรรมชาตจนไดรบความเสยหาย “ไดเขารวมเปนเกษตร Contract Farming ในโครงการส งเสรมการเลยงไก กระทง แมสอด จ. ตาก มาตงแตป 2550 โดยเลยงไกกระทง แบบฝากเลยง 1 โรงเรอน จ�านวน 12,000 ตว ซงซพเอฟกไดท�าประกนภยให

13HEART HEALTH HOME

WORLD WIDE WATCH

เรอง : ศรณย นกแกว ภาพ : 123rf.com

ความส�เรจของ Contract Farming แบบฉบบ Pepsico

เกษตรพนธสญญา หรอ Contract Farming เกดขนเปนครงแรกในประเทศกรซและจน ในลกษณะของการท�าสญญาระหวางผเชาทดนกบเจาของทดนเพอแบงผลผลตทเกดจากการลงทนรวมกน ตนศตวรรษท 20 Contract Farming ระหวาง

ผรบซอผลผลตกบเกษตรกรจงเกดขน โดยเรม จากผลตผลทางการเกษตร กอนจะขยายเปนปศสตวในชวงหลงสงครามโลกครงท 2

NICE TO KNOW

ความส�าเรจดาน Contract Farming ของบรษทผผลตอาหารยกษใหญอยาง Pepsico Case Study หลายฟอรมตางหยบยกมาพดถงกน สาเหตกดวยการผลตแบบ Contract Farming ท�าใหทงบรษท Pepsico และเกษตรกรมการเตบโตไปพรอมกน และสงใหเกษตรกรผปลกมนฝรง ในประเทศอนเดยกาวขนมายนเปนอนดบ 1 ใน 3 ของโลก เรยกไดวานคอรปแบบของ Contract Farming ทบรรล Win-Win Model เกอประโยชนทงกบเกษตรกรผผลตและบรษทผจางผลตนนเอง จดเรมของความส�าเรจอยทประเทศอนเดย ซง PepsiCo ในนามบรษท PepsiCo India Snacks (Frito Lays) เรมตนเขาไปตงบรษททอนเดยเมอ ค.ศ. 1989 ครอบคลมพนทเกษตรมากถง 3 เมอง ใน 4 ภมภาค อนทจรงนไมใชรปแบบของ Contract Farming ฉบบแรกๆ ของเกษตรกรอนเดย เพราะยอนไปในยคอาณานคมองกฤษ อนเดยกไดท�า Contract Farming ปลกครามกบเจาอาณานคมกบองกฤษ โดยทองกฤษสนบสนนเมลดพนธและความรดานการปลก สรางรายไดใหแกเกษตรกรอนเดยยาวนานกวา 40 ป และเมอมาถงยค Contract Farming กบ PepsiCo นน รปแบบไดพฒนาไปไกลครอบคลมทงเรองการเขาถงแหลงเงนทน เทคโนโลยการเกษตร การขนสง ครอบคลมทงมนฝรง ขาวโพด ซตรส ขาวบารเลย และขาวเปลอก ทส�าคญคอเปนการท�าขอตกลง 4 ฝาย ระหวางเกษตรกร ผจ�าหนายปจจยการผลต โรงงานแปรรปสนคาเกษตร และหนวยงานรฐบาล ท�าใหเกษตรกรมตลาดรองรบผลผลตแนนอน สามารถจดการความเสยงใน การผลตได ในขณะท PepsiCo เองกสามารถควบคมตนทนการผลตและคณภาพของผลผลตได ซงนเองคอสงทท�าให PepsiCo และเกษตรกรแบบ Contract Farming เพมจ�านวนมากขนในอนเดย

PepsiCo กบเกษตรกรไทย ในประเทศไทยนน PepsiCo ไดท�า Contract Farming กบเกษตรกรไทยในการปลกมนฝรงเชนกน จากขอมลทเผยแพรในเสนทางเศรษฐออนไลน เมอวนท 24 มกราคม 2560 พบวามเกษตรกรไทยประมาณ 3,500 ราย ทเขารวม Contract Farming น โดยครอบคลมพนทการปลกรวมกวา 22,000 ไร ใน 6 จงหวดภาคเหนอ คอ เชยงใหม เชยงราย ล�าพน ล�าปาง พะเยา และตาก รวมถงจงหวดในภาคอสาน อาท สกลนครและนครพนม ทมา https://www.slideshare.net

เปลยน ‘ถวแระญปน’ ใหเปนทองค�า (สเขยว) Edamame หรอ ‘ถวแระญปน’ ทเปนเมนพนฐานในรานอาหารญปนทวโลกนนมแหลงผลตทส�าคญอยนอกเกาะญปน คอ จนและไตหวน โดยเฉพาะในไตหวนนน ถวแระญปนไดเปลยนพนดนเกษตรกรรมทางตอนใตใหเปนแหลงขดทองค�า (สเขยว) ทสรางรายไดมหาศาล โดยหนงในตวอยางของเกษตรกรรนใหมทพลกฟนชวตดวยถวแระญปนกคอ Hou Chau-Pai Hou Chau-Pai สบทอดกจการตอจากพอของเขา โดยน�าเทคโนโลยการเกษตรและเครองจกรททนสมยเขามาใชในการเพาะปลก ผลผลตของเขาเปนทตองการของตลาดมากขน ทางออกของ Hou Chau-Pai จงเปนการท�า Contract Farming กบเกษตรกรในฟารมอนๆ ในบรเวณเดยวกน เพอทจะไดควบคมคณภาพการผลตและก�าหนดปรมาณในการ รบซอและสงออกไดอยางแมนย�า ซงนคอตวแปรส�าคญทท�าใหกจการของเขาและการปลกถวแระในตอนใตของไตหวนเตบโตอยางกาวกระโดดเชนปจจบน ทมา http://www.forbesthailand.com

14 HEART HEALTH HOME

YOUNG HERO

เรอง : ศศธร ภาพ : เนาวรตน บญวภาส

ยอนกลบไป 9 ปกอน พนกงานธนาคาร คนหนงยนใบลาออกจากงานเพอเบนเขมสวถการเกษตรทเขารตววาตกหลมรกมาตงแต วยรน การตดสนใจในวนนนท�าใหวนนบานเรามสนคาเกษตรอนทรยวถไทย มศนยเรยนรอนทรยวถไทย Earth Safe กจการเพอสงคม บานรกษดน อ.เมอง จ.กาญจนบร มชาวนา รนใหมวย 30 ป ทมความสขกบชวต ร�ารวยประสบการณดานเกษตรอนทรย พรอม เดนสายแบงปนองคความรแกเพอน รวมอาชพทวประเทศ เพอกองก�าลงเกษตรกรทแขงแกรง รวมถงมงสราง Young Smart Farmer เพมขนผานการสอนทคณะนวตกรรมการเกษตร

สรกร ลมสวรรณรวยอยางยงยนดวยเกษตรอนทรยวถไทย

มหาวทยาลยรงสต จงนบไดวาเปนการเลอก ทถกตองและประสบความส�าเรจอยางแทจรงของเขาคนน สรกร ลมสวรรณ รกวถเกษตรดวยแพสชนไมใชแฟชน การตดสนใจผละจากงานการตลาดของธนาคารหนมาท�านาของหนมเมองกาญคนนแน นอนว าไม ได เกดจากกระแสหวนคนธรรมชาตตามแฟชน หากแตเปนแพสชนทมตอวถเกษตรมานาน “แรงบนดาลใจมมาตงแตตอนเรยนชนมธยม 3 ผมเรยนทโรงเรยนเฉลม- พระเกยรตสมเดจพระศรนครนทร กาญจนบร ซงเดกทกคนจะตองไปชวยงานโครงการอนเนองมาจากพระราชด�ารของในหลวงรชกาลท 9

ทตวเองชอบ ผมไปเหนศนยเรยนร ต างๆ ทสอนเรองการพฒนาดนและน�าเปนหลก กไดซมซบมา และเปนคนชอบท�ากจกรรม ปลกปาสรางฝาย ออกคายอาสา ถงแมผมจะเลอกเรยนคณะนตศาสตร มหาวทยาลยรงสต ตามแนวทางของคณแมทเปนนกกฎหมาย แตชวงทกลบบานวนหยดกยงท�าเกษตรเลกๆ นอยๆ เปนงานอดเรก เลยงไสเดอนเพอเอามลเปนปยอนทรยบาง ปลกตนไมบาง “พอเรยนจบกกลบบาน ไดงานธนาคาร ฝายการตลาด เงนเดอนด แตไมมความสขกบมน ทกวนรสกวาไมอยากตนมาท�างานในสง ซ�าเดมทไมใชทางของเรา ระหวางนผมยงท�า

ขอบคณสถานท : โรงแรมเซนทาราแกรนดเซนทรลพลาซา ลาดพราว กรงเทพฯ

15HEART HEALTH HOME

เกษตรไปดวย ท�านาด�าในพนททคณยายยกให 1 ไร กบเชาเพมอก 3 ไร จนมจดเปลยนคอ แมผมปวย ไมไดหนกมาก แตผมลางานไมไดเนองจากวนลาหมดแลว ผมมาคดวาถาตองแลกระหวางงานกบสงส�าคญทสดคอครอบครว ผมเลอกครอบครวดกวา กเลยลาออก ท�างานธนาคารถงวนสดทาย วนรงขนด�านาเลย คนเดยว ตงแต 7 โมง ถง 2 ทม นาของผมเปนแบบอนทรยลวน ผมไมไลอะไรเลย ปลอยป ปลอยหน นกปากหาง อยในทงนา คนกวาบาไปแลว แตตอนนคนทพดแบบนนเรมท�านาอนทรยแลวนะ เพราะรวาท�าแลวมนไดราคา”ท�านา ไมใชแคเพอขายขาว “ผมวางแผนไวแลวว าผมจะปลกขาวอนทรยโดยไมขายใหโรงส เพราะมงานวจยของญปนทเอาขาวหอมมะล 105 ไปวจยแลวท�าเปนเซรมบ�ารงผวหนา จงเปลยนวธคดมาท�าโปรดกตจากขาวแทน ซงถาเปนเครองส�าอาง ผ หญงกจะยนดซอ ก เลยปลกข าวเพอ ท�าผงพอกหนาจากขาวหอมมะลอนทรย 1 กโลกรม ผมขายขาวไดประมาณ 1,990 บาท กคอ 1 ขด ขาย 199 บาท ดงนนผมท�านาทงหมดแค 800 กโล ผมไดมลคาเพมทาง การเงนมากกวาคนท�านา 10 ไรอก “จากนนกท�าตลาดออนไลน สรางเพจเฟซบก ‘บานรกษดน’ แลวขายแบบพรออเดอร หาคนมาสงซอกอนแลวคอยท�าโปรดกต ท�าใหเกษตรกรมความมนคงทางการเงน ไดเงนแนนอนโดยยงไมไดเกยวขาว ผบรโภคกมนใจวาไดของดแนนอนโดยไมตองไปตระเวนหาทไหน นอกจากนผมยงท�าโครงการ ‘ไขไกขบถ’ ทขบถจากวธการเลยงแบบดงเดม เราเลยงแบบท�าอาหารสตวกนเอง ไมใชขาวโพด ทท�าลายผนปา ปลกสมนไพรใหไกกน ไมใชยาปฏชวนะ แลวกสงไปขายในหางฯ ในรานคา รานกาแฟ เปนสงแรกๆ ทท�าเอาไว จนปนกเปนปท 9 แลวครบ “อกงานหนงทส�าคญมากส�าหรบการเปน Smart Farmer กคอการแปรรป โดยกอนปลกตองดกอนวาอะไรแปรรปได อยางผมปลกสมนไพร อญชน ตะไคร ใบเตย กน�ามาแปรรปเปนชาสมนไพร แลวสราง QR Code ลกคาสแกนผานสมารตโฟนแลวจะเหนหนาเราเลย ไขไกกลองนใครเปนคนเลยง หรอชาสมนไพรใบเตยกลองนปาคนนปลก รางจดปาคนนปลก เราพยายามสรางความเชอมโยงถงกนระหวางคนกนกบคนปลก ไดเหนหนาเหนตากน ไดเชอใจกน กจะเกดกระบวนการกนอยางรทมาทไป แลวกกนอยางรบผดชอบดวย”

เทานนเอง ไปเรยนรการคดพนธขาวจากอาจารยเดชา ศรภทร ทมลนธขาวขวญสพรรณบร ทานคดพนธขาวเลยวาขาว 1 เมลด เวลาไปปลกจะแตกกอกกอ 1 กอ ไดขาวกรวง แลว 1 รวงไดขาวกเมลด ฉะนน 1 ไร สามารถปลกขาวไดเปนตน เพยงแตวาเราเอานวตกรรมสมยนเขามาจบ ภมปญญาทางการเกษตรกบนวตกรรมตองผนวกเขากนใหได ผมมองวาการท�าเกษตรพอเพยงตามแนวทางศาสตรพระราชานน สามารถท�าใหรวยได และเปนการรวยอยางยงยน ซงพระองคทานทรงบอกวธการพวกเราทกป” วธทจะรวยอยางยงยนตามทเกษตรกรหนมหมายถงนน ไดแก ‘ทฤษฎบนได 9 ขน สความพอเพยง’ ซงประกอบดวย ขนท 1 พอกน ขนท 2 พอใช ขนท 3 พออย ขนท 4 พอรมเยน เปน 4 ขนพนฐานทเกษตรกรตองผานใหได กอนขามไปสขนท 5 และ 6 บญและทาน โดยพยายามใหพชพรรณทเพาะปลกปลอดจากสารเคมทจะท�ารายคนกน ขนท 7 คอเกบรกษาไวใชในยามเกดวกฤต ขนท 8 การขาย Branding ทแตกตางจากการในตลาดทวไป อยางกรณของ ‘บานรกษดน’ เปนตน และทายสดขนท 9 ตองสรางเครอขาย หรอเรยกกนวา ‘การสรางกองก�าลงเกษตรโยธน’ ท�าหนาทสงตอความร กระจายความรวมมอเพอทจะไมตองท�างานเพยงคนเดยว “ศนยการเรยนรอนทรยวถไทยทกาญจนบร บานรกษดน เปนศนยแรกเลยทสรางขน สอนการเลยงไกไขขบถ มการปลกผกแบบยกพนขนมา เพอในอนาคตจะไดไมตองกมลงไปเกบผก ไมปวดหลง คนนงรถเขนกท�างานได เปดเปนศนยบรรยายส�าหรบกลมดอยโอกาส กลมชาตพนธ เชน กะเหรยง ทเขามพรกกะเหรยงแตวาขอมาตรฐาน Organic Thailand หรอ GIP ไมได ผมกชวยดวยการใหเขามาใชค�าวา ‘อนทรยวถไทย’ เพราะเรามตลาดรองรบแนนอน ขณะทตวผมเองกเดนสายไปบรรยายทกแหงทมการรวมกลมกน แลวเอาตลาด ไปรองรบดวย ถาใครทพรอมเปลยน คณเอาทฤษฎบนได 9 ขนไปใชกอน ใครใชไดกอน ท�ากอน เพอเปนตวอยาง “บานรกษดน เปนโมเดลธรกจแบบกจการเพอสงคมขนาดเลก อาจจะเลกทสดเลยกได เพราะวามพนทแคไรเดยวแตท�าทกอยางเลย ซงทมนไปไดเพราะวาเราตอแตละจดใหมนเชอมโยงกนใหได เราไมโตคนเดยว แตมจดทวประเทศเลย ตอนนกมบานรกษดนทอบลราชธาน สงขลา เชยงใหม นาน ทกทกจะมคนในพนทจดการดแลตามนโยบายจากทเราวางไว โดยเนนการสรางผลกระทบเชงบวกใหกบสงคม

ความสขของผมทเพมขนคอในวนนเราไดเหนกลมชมชนท�เกษตรอนทรยทหวง เราไดเหนวาเขาอยไดจากสงทเราเรมไว

แนวทางท�าเกษตรกรรม ตาม ‘ศาสตรพระราชา’ กลาวไดวา ศนยเรยนร อนทรยวถไทย Earth Safe กจการเพอสงคม บานรกษดน ทกาญจนบร แหงน เกดจากการปรบใช ‘ศาสตรพระราชา’ ดานการท�าเกษตรอนทรยวถไทยของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช บรมนาถบพตร รวมกบการใช องคความรและนวตกรรมทเหมาะสมในการแปรรปเปนผลตภณฑตางๆ เชน ผงพอกหนาขาวหอมมะล แชมพสระผมขาวหอมนล เครองดมชาสมนไพรอนทรยวถไทย และไขไกขบถ ไขไกอนทรยวถไทย “ศาสตรพระราชาทจบตองไดอยตามศนยเรยนรตางๆ ในหลวงรชกาลท 9 ทานทรงคดวธการใหเรามาหลายสบปแลว ผมกแคไปคน

16 HEART HEALTH HOME

เชน ปลกผกอนทรย ปลกแลวไดของดไวกน ถาเหลอกขาย ทมงานกเปนคนในชมชน กลบมาท�างานทบานเรา ทกคนมงานท�า มผลผลต ของตวเอง แลวเรากมารวมกนขายเปนชมชน สรางความเขมแขงได” อปสรรคมไวใหผาน กอนพบความส�าเรจ กระแสตอบรบในสนคาเกษตรอนทรย ถอวาดขนเรอยๆ โดยเฉพาะในระยะ 1-2 ป มาน พนทท�าการเกษตรอนทรยในประเทศไทยเพมจ�านวนขนเรอยๆ จากเดมทมเพยง 2% จากพนทเกษตรทงหมด เรมไดรบการสงซอจากหนวยงานใหญ อาท โรงพยาบาล โรงเรยน หางสรรพสนคาเรมมชนวางอาหารออรแกนกแตกตางอยางสนเชงจากเมอ 10 ปกอน ทเกษตรกรปรญญาโทตองเผชญแรงกดดนจากความไมเขาใจของสงคมรอบขาง ไมเวนแมแตครอบครวตวเอง “ผมเชอวาสงทพอแมทกคนอยากเหนคอเราอยรอดไดในวนทเขาไมอย ดงนน คงไมมพ อแมคนไหนอยากเหนลกตวเองท�างานประจ�าดอยแลว ลาออกจากงานมาเปนเกษตรกร เพราะภาพจ�าเมอ 10 ปกอน การเกษตรยงท�ายงจน ยงเหนอย ไมมใครท�าแลวรวย เขาเหนมาเยอะวามนไปไมรอด เพอนพอแมกมมาพดกระทบวาบาหรอเปลา ลกจบปรญญาโทแลวมาท�าเกษตร แมกลบมารองไห ถงขนจะเออรลรไทร ไมอยากไปท�างานแลว ผมกเลยบอก ใหเอาผก เอาขาว ไปใหเขากน คอตวเราเองมหนาทตองท�าใหทกคนเหนวามนรอดไดจรง ตองมทงแผนระยะยาว ระยะกลาง ระยะสนใหเขาเหน “และในวนนเราท�าใหเหนแลววาถาวนหนงผมไมอย แบรนดบานรกษดนมนจะยงอย

นยามยงยนของ Young Smart Farmer “ความยงยน ผมมองวามนเปนการท�าโดยไมไดคดถงตวเองในวนนแคนน ตองมองถงอนาคต ขางหนา มองเรองความหลากหลายทางชวภาพ ไม ได มองทระดบมวลชน หรอการผลตเชงอตสาหกรรม ความยงยนคอชมชนตองอยได คน ตนไม และสตวปาตองอยได ไมเบยดเบยนกน ทงตวเอง ผอน สงคม แลวกสงแวดลอมดวย มนตองครบวง นคอความยงยนในสเกลทเลกทสด ทเราพอจะท�ากนได” MORE INFO ขอมลเพมเตม : facebook page บานรกษดน / www.baanrakdin.com

เพราะมนถกอ มชโดยสงคมซงเปนชมชน ในพนทบานเราเอง เพราะการจะเปน Smart Farmer ในยคน คณตองมภมคมกนใหได Smart Farmer คอการท�าเกษตรแบบคนรนใหมแบบชาญฉลาด โดยตองดความตองการ ของตลาด แตไมใชเอาตลาดน�าโดยไมมตลาดอนรองรบเลย ตองปรบตวน�านวตกรรมเขามาเชอมโยงกบภมปญญาดงเดม ไมใชฝงไหไว มนคอการใชแลวสงตอ “ตอนนแรงกดดนจากความเชอเดมหาย ไปแลว คนทเคยดถกเหยยดหยามเรา วนน กกลายเปนลกคาเรา แตแรงกดดนในตอนนกลายเปนการผลตผลผลตใหทนตอตลาด อยางเช น ผกอนทรย ปลกเทาไรกไม ทน การท�าเกษตรอนทรยมนแทบจะไปตลาดมวลชนไมไดเลย เพราะท�าในปรมาณพนทเยอะๆ แปลงใหญไมได จะเหนอย ดแลไมได แลวคณภาพทเปนจดขายของเราจะตกลง ดงนน เราจงตองรวมกลมกน ตองมแผนการผลตวาในหนงปเราตองมพชพรรณอะไรบาง แตละกลมหมบานหามปลกซ�ากน ตองจบแมตชชมชนเหลานใหได ค�าวาเกษตรยงยน ถามองในมมเกษตรอนทรย จะตองเกดจากการพยายามพงพาตวเองกอน เรยนรท�าความรจกกบตวเองกอนวาตวเราท�าอะไรไดมากนอย แคไหน ไมท�าเกนตว ตองมภมคมกนกอน อยาเพงไปเหอตลาด”เปาหมายตองใหญและไปตอ “ส�าหรบเปาหมายของผมหลงจากนกยงท�าตอไปเรอยๆ ขยายเพมทงในแงของผลผลต แลวกองคความร สงทเราตองท�าคอสรางเกษตรกรรนใหมใหได เพราะเกษตรกรคอ เสาหลก เราตองกนขาวทกวน แตคนทเปน

เกษตรกรปลกขาว ปลกผก ท�าอาหารเลยงคนมนอยลงทกวน สวนทางกบกลมประชากร ทเพมขน นคอปญหา ใครจะปลกผกปลกผลไม ถาเราไมท�าเองในวนน เพอกนเอง แลวกสงตอไปยงคนรนตอไปขางหนาดวย จงตองสราง Young Smart Farmer ใหได “ความสขของผมทเพมขนคอในวนนเราไดเหนกล มชมชนท�าเกษตรอนทรยทหวงวา จะเหนเมอ 10 ปทแลว เราไดเหนวาเขาอยไดจากสงทเราเรมไว วนนนเราท�าของเราอยคนเดยว แตวนนเรามเครอขายเยอะมาก ทงเหนอ ใตออก ตก ไดไปเหนคนทไมมกน วนนเขาอม แลว และพรอมสงตอ ในวนนเขาจะไมปลกมน ไมปลกออยทใชเคมอกแลว นกถอวาผมส�าเรจแลว ส�าหรบเปาหมายใหญทอยากท�าใหประเทศไทยเปนอนทรย 100% แมมนยากมาก แตเรากตงเอาไวเปน Main Road แตเปาหมายสงสดของผมคอไมอยากใหทกคนลมในหลวงรชกาลท 9 ไมลมสงทพระองคทรงท�าเอาไว โดยเราจะเนนเรองศาสตรพระราชาทจบตองได สงทท�านนตองกนได ตองขายได และสงตอไดดวย”

ภาพจาก : สรกร ลมสวรรณ

17HEART HEALTH HOME

เรอง : WM

INSPIRED LIVING

Movie

Book Event

Little Forestผก�ากบ จนอจ มอร, ค.ศ. 2015 นบเปนหนงในภาพยนตรทไดรบการนกถงอยเสมอๆ เมอเอยถงการ ‘กลบบาน’ สการใชชวตเรยบงาย ชวนเรากลบไปหาวถธรรมชาต โดยมเพยงฤดกาลของธรรมชาตเปนตวก�าหนดชวต จาก มงงะของไดสเกะ องาราช ถายทอดผานชวตใน 4 ฤด (โดยแบงเปน 2 ภาค) ภาคแรก Summer & Autumn เลาถง อจโกะ (ไอ ฮาชโมโตะ) หญงสาวทหนกรงกลบมาใชชวตทจงหวดอวาเตะ หลงเผชญเหตการณการจากไปของแม อจโกะเลอกทงเมองหลวงเพอกลบสชวตทเรยบงายแบบสามญ ตนเชามา ปลกผก ท�าไร ท�านา เกยวขาว ถนอมรกษาของแหงเพอยงชพในฤดหนาวทก�าลงมาถง กอนทจะมเตาผงไฟเปนเพอนในภาคสอง Winter & Spring และการเรยนรทจะด�ารงชพเมอ ฤดหนาวทมาเยอน

Garden & Farm vol. 13 กลบบานไปท�าเกษตรส�านกพมพบานและสวน ผเขยน : วรชญา จารจารต รวมประสบการณบนเสนทางการท�าอาชพเกษตรของคนรนใหม 13 เกษตรกรทวไทย ทตดสนใจเดนทาง ‘กลบบาน’ ไปจบจอบ จบเสยม เรองราวในเลมสะทอนใหเหนวา การเปนเกษตรกรไมจ�าเปนตองเปลยนแปลง ตวเองใหมาก เกษตรกรรนใหมกมไอแพดได เรองราวของแตละคนท�าใหเหนมมมองเกษตรกรรนใหมทแตกตางกน บางคนมทดนอยแลว บางคนเปลยนวถจากพนกงานบรษท บางคนไดแรงบนดาลใจจากครอบครว และบางคน กมแนวคดเดยวคอ เพยงตองการพาคณพอกลบบาน นบเปนอกหนงเลมทสรางแรงบนดาลใจและท�าใหเราเหนวา การท�าเกษตรกเปนอาชพทมนคงและยงยนได

Farm to You สง ฟารม สด เมอคณพอคณแมคหนง ผซงเคยใชชวตเปนคนเมองเตมรปแบบ ลกขนมาสรางการเปลยนแปลงเลกๆ โดยเรมตนจากการเปนสวนหนงในหวงโซอาหารทตองการมอบอาหารทมคณภาพ ปลอดภย และนคอจดเรมตนของรานเลกๆ แหงน Farm to You ไดรบทนสนบสนนจากโครงการ คดเปลยนเมอง สวนผกคนเมอง ป 2559 ทตองการเชอมโยงผลผลตจากเกษตรกรรายยอยตรงสครวโรงเรยน ในรปแบบกจการเพอสงคม (Social Enterprise) ปจจบนโครงการเลกๆ เดนหนากลายเปนรานสขภาพจ�าหนายทงผก ผลไม จากฟารมขนาดเลก เนอ นม ไข โดยปศสตวทผลตดวยวถเกษตรธรรมชาต สนคาทะเลสดจากประมงพนบาน โดยก�าไรทไดจากการขายผลผลต จะน�าไปอดหนนโครงการ Farm to School ทชวยใหเดกๆ ในโรงเรยนไดวตถดบปลอดภยจากฟารม ในราคาตนทนอกดวย Farm to You Nakniwat Depot (ตนถนนนาคนวาส ซอยลาดพราว 71) www.facebook.com/farmtoyoubkk/

Trust Food Good Truck ‘ตลาดไวใจ’ หรอ Trust Market คาราวานปลอดสารเคม ชวนคณมามสขภาพด โดยเรมตนจากการไวใจ ไวใจในการปลก การเลยง ทไมใสสารเคม ไวใจในกระบวนการปรงไมใชสารปรงสงเคราะห ไปจนถงไวใจในกระบวน การผลต ไมเพยงมผ ผลตแวะมาเปดทายจ�าหนายผกสเขยว ผลตภณฑสขภาพจากความไวใจตางชนด ยงมเวรกชอปนาสนก อาท ท�าไขเคม เรยนรผายอมคราม ท�าชาหมกแบบคอมบชา หรอชวนกนผกอนทรยวนละ 400 กรม (เกตรงใครมาลงทะเบยนรบหนอกลวยน�าวากลบบ าน) นบเป นอกหนงชมชนสเขยว ทเหมาะแวะมาเกบเกยวสขภาพดๆ กลบบานศกร เสาร อาทตย ตนเดอน ลานเพลน สเตชน สวนเพลนมารเกต พระราม 4 www.face-book.com/trustfoodgoodtruck

18 HEART HEALTH HOME

CP FOR SUSTAINABILITY

3 บรษทในเครอฯ ไดรางวลดานความยงยนจากตลาดหลกทรพยฯ ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย จดพธประกาศผลและมอบรางวลดานความยงยน SET

Sustainability Awards 2018 เพอประกาศเกยรตคณและเชดชบรษทจดทะเบยนทมการด�าเนนธรกจอยางยงยน โดย CPF, CP ALL และ TRUE 3 บรษทหลกในเครอฯ ไดรบรางวลในครงน ไดแก บรษทเจรญโภคภณฑอาหาร จ�ากด (มหาชน) หรอ ซพเอฟ ไดรบรางวล บรษทจดทะเบยนดานความยงยนดเดน (SET Sustainability Awards 2018 ประเภท Outstanding Sustain-ability Awards) และรางวลหนยงยน (Thailand Sustainability Investment หรอ THSI) ประจ�าป 2561 บรษท ซพ ออลล จ�ากด (มหาชน) ไดรบรางวลหนยงยน (Thailand Sustainability Investment หรอ THSI) ประจ�าป 2561 และบรษท ทร คอรปอเรชน จ�ากด (มหาชน) ไดรบรางวลหนยงยน (Thailand Sustainability Investment หรอ THSI) ประจ�าป 2561

‘Force for Sustainable Life’ รายงานความยงยนเครอเจรญโภคภณฑ ประจ�าป 2560 เครอเจรญโภคภณฑ โดยส�านกบรหาร

ความยงยน ธรรมาภบาล และสอสารองคกร (SGC) ไดจดท�ารายงานความยงยน เครอเจรญโภคภณฑ ประจ�าป 2560 ภายใตแนวคด ‘Force for Sustainable Life’ เพอเปนสวนหนงในการผลกดนการพฒนาอยางยงยนทงในชมชนและสงคมในทกประเทศทเขาไปด�าเนนธรกจ โดยในรายงานฉบบดงกลาวน�าเสนอ ผลการด�าเนนงานในมตของความยงยน ทขบเคลอนดวยกรอบการท�างาน ‘3Hs’ คอ HEART : ม งมนท�าธรกจด วยใจทยงยน HEALTH : มงมนสรางสงคมทยงยน และ HOME : ม งมนเพอสงแวดลอมทยงยน สอดคลองกบเปาหมายการพฒนาทยงยน (Sustainable Development Goals–SDGs) ขององคการสหประชาชาต รวมไปถงการ น�าเสนอผลการด�าเนนงานทส�าคญในป 2560 ทกกลมธรกจในเครอฯ เนนการน�าเสนอผลการด�าเนนงานดานธรรมาภบาลและความยงยน ซงสะทอนใหเหนถงการด�าเนนธรกจของเครอเจรญโภคภณฑทม งเนนใหเกดความยงยนระยะยาว ใหความส�าคญและเอาใจใสกบผมสวนไดสวนเสยในทกระดบ เพอประโยชนสงสดแกประเทศชาต สงคม และองคกร มงหวงใหทกภาคสวนเดนหนาพฒนาเตบโตไปพรอมกนอยางยงยน ตอกย�าองคกรแหงการม งมน ในทกมตของความย งยน ทงนสามารถดาวนโหลดรายงานความยงยนฯ ประจ�าป 2560 ฉบบภาษาไทยและภาษาองกฤษไดท www.cpgroupglobal.com

7 เดอน 11 ‘เซเวน อเลฟเวน’ ประกาศเจตนารมณ ‘ลด และ เลก ใชถงพลาสตก’ ซพ ออลล ผกอตงรานเซเวน อเลฟเวน ในประเทศไทย เดนหนานโยบาย 7 GO Green (เซเวน

โก กรน) ไดฤกษวนท 7 เดอน 11 ประกาศเจตนารมณ ‘ลด และ เลกใชถงพลาสตก’ ทรานเซเวน อเลฟเวนทวประเทศ ตามปณธานอนมงมนของซพ ออลล ‘รวมสรางสรรคและแบงปนโอกาสใหทกคน’ ทจะรวมพฒนาชมชนและสงคมควบคไปกบการอนรกษสงแวดลอม ลาสดบรษทไดขยายผลดานการรณรงคลดใชถงพลาสตกไปยงพนทตางๆ เชน ในมหาวทยาลย ในโรงพยาบาล และตามเกาะทเปนแหลงทองเทยวทางธรรมชาตอกดวย นบเปนความมงมนอยางมนคงทจะเดนหนาขยายผลอยางตอเนองตามเจตนารมณ เพอลดและเลกการใชถงพลาสตกอยางถาวรในอนาคต เพออนรกษสงแวดลอมของประเทศอยางยงยน

ความยงยนจะเกดขนไดเศรษฐกจตองยงยน

สงคมตองยงยนแลวกสภาวะแวดลอมตองยงยนดวย

ดร.นพนธ พวพงศกรนกวชาการเกยรตคณ

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (TDRI)