UDEFubuk Dernekler FederasyonuYl: 5 Say: 7 Haziran 2011 Haber Yorum ve Aratrma Dergisi

3. AURE VE BRLK GN

Ne Zulm Severiz, Ne Kinimiz Var! Hayr Emreyleyen Hak Dinimiz Var; Dalar, alar Boyu Yeminimiz Var: Kardeiz, Tek Vcut, Tek Bir Milletiz.Abdurrahim KARAKO

BRLKTE EL ELE UDEFLE GELECEE

UDEFubuk Dernekler Federasyonu Recep Ta Sahibi ve Gen. Yayn. Yn.

ubuk Dernekler Federasyonu ubuk Dernekler Federasyonu

Haber Yorum ve Aratrma DergisiBayaz Recep TA / Onur Kesi Prof. Dr. Mmtazer TRKNE / Ankarann Ekonomik ve Sosyal Sorunlar Dr. Metin ZARSLAN Ank. Kulbe Der. Bak. / Onur Konuklar iir / Ulusal Birlik ve Beraberlik Cazip ZTRK UDEF Eit. Sekreteri / nderim, Rehberim, Peygamberim Ali CANBOLAT ubuk Mfts/ Belediyeden Haberler / Tarihten Gnmze Ankara ve Bakentlilik Bilinci Nevzat CEYLAN Bakent Ankara Konseyi Platformu cra Kurulu yesi / Hukuk Kesi Nian Bozulmas Av. Baki DEMRBA UDEF Genel Sekreteri / Salk Kesi Hayvanlardan Bulaan Hastalklar Kuduz Dr. Rhan TRKYILMAZ / Tarm Kesi Zararl Bcekleri Yiyen nemli Avc Bcekler Dr. Hseyin BULUT UDEF Bakan Yardmcs / Tarm Kesi Soru Cevap Dr. Hseyin BULUT / Anadoluyu Aydnlatanlar eyh Ali Semerkandi Selim ENOL Yabanabad Kzlcahamam ve Kyleri Kltr Dayanma ve Yardmlama Dernei Bakan / Anadoluyu Aydnlatanlar Seyyid Hac Ali Turabi Hz. Ali Osman AKTA Gazi nv. Trk Kltr ve Hac Bekta Veli Aratrma Merkezi Uzman Halkbilimci / ubukta Bir Hayr Hareketi ubuk Eitim Gnllleri Der. / Liderlik Kendi Hayatmzn Lideri Nasl Oluruz Hakan BOZDOAN ubuk Genlik Eit.ve Kltr Der. Bakan / Federasyon Etkinlikleri Kaymakam Meftun DALLIya Uurlama / Federasyon Etkinlikleri 3. Aure ve Birlik Gn / Kylerimiz-Mahallelerimiz Melikah Mahallesi(Ky)nin Tarihi Hayrettin GLTEKN / Doal Gzelliklerimiz Klack Yaylas Dr. Hseyin BULUT / Derneklerimizden Haberler / Spor ubukun Parlayan Yldz Eskrim Mustafa KALENDER Eskrim Federasyonu As Bakan / Mengenliden Pratik Yemek Tarifleri Nesrin TA / UDEF Ynetim Kurulu Denetim Kurulu Disiplin Kurulu / ye Dernek Bakan ve Yneticileri / Magazin Genel Kltr /

indekiler...2 6 11

Yaz leri Mdr Av. Baki Demirba Yayn Kurulu Cazip ztrk

4

3

7

Dr. Hseyin Bulut Hakan Bozdoan Reklam ve Finansman Kurulu Ahmet Arslan Mustafa Klk

10

16

22

20

Mustafa ztrk Satlm ayr Yakup lg Grafik - Tasarm 0.532 651 89 61 Bask Arzu Buzluk Erol zbek

Hamdi Gngr

25

52

34 38 42 46 49 50 57

30

Koza Yayn Datm San. ve Tic. A.. Ostim / Ankara Tel: 0.312 385 91 91 Yazma Adresi Cevat Dndar Cd. No: 139

63

Yavuz Selim Mah. Ptt Cd. Aceleolu Apt. 2/4 ubuk / Ankara

Tel: 0.312 837 82 82 cudef@cudef.org.tr Dergide yaynlanan yazlarn sorumluluu sahibine aittir. www.cudef.org.tr

Detay Yap Ltd. ti. / 14 BMB naat / 15 Musa Kanepe / 19 Zmrt Asansr / 32 zdemir Oto / 33 nal Kuruyemi / 36 ayr Sigorta-Deniz Elektrik / 37 MN Ofis Mobilyaakmak Oto Elektrik, Elektronik / 40 afak naat ve Emlak / 41

Reklam ve Sponsor ndeksi

108

102

99 100

101

Adasar Sigorta / 45 nl Elektrik / 64 Aydoan adr-z evik Kristal / 65 Oto Nur Yedek Para-zen Karaca n Deirmeni / 70 ztrkler Mobilya-ahin naat ve Emlak / 71 Mert Reklam Mimari Ynlendirme Sistemleri / 76 Tam-Tes Tesisat Dekorasyon / 77 Ylmaz iekilik ve Fidanclk-Anahtarc Polat / 90 Mutlu Can naat / n kapak ii Yaar Kardeler / Arka Kapak i smail KARADENZ EMLAK / Arka Kapak

Bayaz...ynetim basamaklarna devredildii bir sistemi ngrmektedir. Bu nedenle, kent konseylerinin kuruluuna ihtiya duyulmutur. Ancak katlmc demokrasi, pasif yurttalar ile gerekleemez, nk tabiat gerei katlmc demokrasi bireylere aktif yurttalk grevleri ykler. Bunun idrakinde olan ubuk Dernekler Federasyonu (UDEF), retkenlikten uzak olan ubuk Kent Konseyinin ileyiine itiraz etmi, daha dinamik bir yap iin nerilerini de sunmutur. Ne var ki nerilerimize kulak aslmam, aksine 47 dernei bnyesinde barndran ve ilemizin en byk sivil toplum kuruluu olan federasyonumuz, dorular dile getirdii iin Kent Konseyinden tamamen karlmtr. Esas itibariyle, ubuk Kent Konseyini oluturan delege tespitlerinde; temsilde adalet ve hakkaniyet aranmam, sadece kontrol edilebilirlik n planda tutularak, 1 dernek, 47 dernekli federasyondan daha byk grlmtr. ileyiini ve i denetimini, derneklerle ilgili mevzuat erevesinde yapan dernek yneticilii konusunda hedefimize ulatk. Zira Federasyonumuzun kuruluundan itibaren, hibir ye derneimizin eksik veya yanl ilemden ceza almas bir yana, ikaz dahi almad gerei ulalan kapasite geliiminin gstergesidir diye dnyorum. Sevgili dostlar, Federasyonumuzun iskeletini oluturan ynetici profilini de sizlere aktarmam gerekiyor. Bu fedakr insanlar, mensubu olmaktan onur duyduumuz halkmzn birer aynas konumundadrlar. Fedakrlk rnei olan bu arkadalarmza yakndan bakldnda, hi birisinin tuzu kuru insanlardan veya onlarn temsilcilerinden olmadn grrsnz. Dolaysyla bu deerli kadronun yneticisi bulunduu federasyonumuzun, insanna tepeden bakan, sekinci bir hareket deil, saf ve katksz bir sivil toplum hareketi olduunu tespit etmek hi zor deildir. Bu nedenle, fildii kulelerden bakp ahkm kesen, elitist veya buna zentisi olan hi kimse, bizim iimizde barnmamaktadr. Kardelerim; Bizler kavga etmeden, gerginlikler yaratmadan, uzlama kltrne sahip olarak, sorunlarmz konuarak ve anlaarak zme amacndaki insanlarz. Ancak bizim niyetimiz, gemimizin rotasnda tam yol gitmesine yetmiyor. yle bir ortamda hizmet etmeye alyoruz ki, kimi muhataplarmz paylamak, katlmclk bir yana, bizi rol alma peinde koan, bir baka ifade ile tapulu arazisinde gecekondu yapmaya alan dardan birisi gibi grp, her vesile ile rahatszln aa vuruyor. Bylesi bir durumda sizin nezaketi elden brakmadan diyalog araynz, her sznz sorumluluk iinde sarf etme gayretiniz yetmiyor stelik sizin yreinizde derin yaralar ayor. Kim ne derse desin ve ne yaparsa yapsn. Biz, bkmadan usanmadan doru bildiimiz yolda yrmeye devam edeceiz. Bizler, tm dost kurululara ve toplum menfaatine hizmet ettiine inandmz dier yetkililere de bizimle ilgili ne dnrse dnsn, g ve destek vermeye alacaz. Ksa saylabilecek demokrasi tarihimize bakldnda, gk kubbede ho seda brakan kiilerin insana deer veren, kucaklayan ve paylaan kiiler olduu, dayatmaclarn ve insan hiletirenlerin ise tarihin derinliklerinde kaybolup gittii rnekleriyle dolu olduunun bilinciyle, Allahm! Ruhumuzu bencillik, kin, kskanlk, kibir vb. insani hastalklardan uzak tut diye dua ediyorum. Deerli dostlar, hi phe duymadan inanyorum ki, nsan insanca yaatmak ve onu mutlu klmak en stn amatr. Devlet, din, bilim, felsefe, tre, kltr, ideoloji, iktidar, mlk, para vb. her ey, insann onuru, mutluluu, haklar, zgrl ve iki cihandaki saadeti iin birer aratr. Bu itibarla, Daha demokratik, daha zgr, insan haklarnn ihlal edilmedii, sivil toplumun sz sahibi olduu, bireyin esas alnd bir lke zlemimizi muhafaza edeceimi belirterek sevgiler sunuyorum.

Recep TaFederasyon Bakan

HASBIHALDeerli okurlar, Sivil toplum hareketine gnl veren saygdeer dostlar Biliyorum, dergimizde sizlerle hasbhal etmeyeli hayli zaman geti. Kukusuz bu durumdan son derece mteessirim. Ancak, Dnyann her yerindeki sivil toplum kurulularnn ortak derdi olan ekonomik durum bizi de zorlad. Bu nedenle geen sene dergimizi kartamadk. Bu nedenle affnza snyoruz. Sevgili dostlar, Federasyonumuzun kuruluundan bugne yaklak yedi yl geti. Bugn iin geriye dnp baktmzda, kurulu gayemiz ve ilkelerimiz dorultusunda neler yapmz veya neleri yapamamz?. Ya da hedefimizden ne lde uzaklamz diye baktmda neleri gryorum. Bunu sizlerle paylamak istiyorum. Federasyonumuzun kuruluunda yaptm konumada, sivil toplumun anlam ve nemini anlattktan sonra, Toplumun insani deerlerinden uzaklamadan, lkemizin kalknmasnda beeri glerimizi bir kurumsal kimlik altnda ortaya karmak Toplumun dinamizmini kaybettirip, retkenlikten uzaklatran, her eyin devletten beklendii bir anlayn, tamamen itaat zerine oturmu bir toplum yapsn meydana getirdii, bir baka ifade ile onu edilgen hale getirdii kanaatinden hareketle, toplumun demokratik reflekslerini glendirmek, dinamik ve retken klmak zere, gl bir sivil toplum hareketi oluturma gayemizi paylamtm. Allaha krler olsun. Bugne kadarki tm ilikilerimizde, insani deerleri en st dzeyde tutarak ilikilerimizi tanzim ettik. Yaratlmlarn en ereflisi olan insan emri ilahisine inanarak, onu yceltmeye lisan hal ile gayret sarf ederken incindik, ancak kimseyi incitmemeye gayret ettik. Gl bir sivil toplum hareketi oluturma hedefine byk lde ulatk. Ankarann toplam 25 ilesinde, 47 dernei bnyesinde toplama, adeta kardelik duygular gelimi, geni bir aile olma baars gsteren rnek federasyon olduk. Bir baka ifade ile birliin adresi ve sivil toplumun sesi olma iddiasn kuvveden fiile geirdik. Ancak toplumu temsil etme, tekilatlanma ve kendi organizasyonlarmzdaki baarya ramen, kamusal alanlarda retken olmak ve karar srelerine katlmak noktasnda baarl olamadk. Daha dorusu, kamunun iinde bulunduu ortam bize bu imkn vermedi. rnein, ileri demokrasinin egemen olduu toplumlarda, temsili demokrasinin yetmedii, temsili demokraside birey, kendisi adna iktidar kullanacaklar semekte ve kendisini bir anlamda pasif konuma getirmektedir. Ayrca, gnmzdeki temsili demokrasi kurumlar, karar alma mekanizmalarnda snrl bir toplumsal katlm sunmakta, fakat seimden sonra statik bir yapya brnmektedirler. Oysaki katlmc demokrasi kavram, tm vatandalarn grlerini her frsatta aklama hakkna sahip olduu, kendi yaamlarn etkileyen evresel, ekonomik, sosyal ya da politik tartmalara dorudan katlabildii, yetki ve sorumluluun yerel ve blgesel topluluklarda bulunduu ve yalnzca zorunlu hallerde, daha st

2

ubuk Dernekler Federasyonu

Onur Kesi...yonlarca insann bu deerler iin hayatn verdiini dnrseniz, bu insan prensip ne kadar byk bir anlam kazanyor, yle deil mi? Ya eitlik? Kimsenin dierinden bir stnl olmayacak, kimse kimseye efendilik taslamayacak. Btn insanlar taran dileri gibi eit olacaklar. ok sade ve basit bir sonu: nsanlar eit ve zgr olacaklar. Hibirimiz bu iki ideale itiraz edemeyiz, ama itiraz eden daha gl bir otorite var: nsan tabiat. nsan tabiatna gre, herkesi her alanda zgr brakrsanz, herkesin yetenei ayn olmad iin, ksa zamanda eitsiz bir topluma ulaacaksnz. Herkesi eit klp, sonra da eitsizliklerin ortaya kmasn engellemek istediiniz zaman, bu sefer ister istemez zgrlkleri snrlandrmaya balayacaksnz. nsanlarn hem eit, hem de zgr olmalar mmkn deil mi? Eitlii, bakalarnn zgrlne zarar vermeyecek lde muhafaza etmek ve zgrln dierlerinin temel haklarna zarar vermesini nleyecek llerde bir araya getirmek. te adalet dediimiz kavram, eitlii ve zgrl dengeye getirmek iin devreye giriyor. Herkes yerli yerinde olacak. Modern Bat tarihi, zgrlk ve eitlik ideallerinin birbiriyle kavgasyla olutu. Bizim tarihimiz ise iki zt kavramn elinde ekillendi. Adalet ve zulm. Ne demek? Bir siyasal dzenin amac, adaleti salamak zulm engellemektir. Adil olan eit olan mdr, yoksa zgr brakan m? Bu sorunun, btn alar iin verilmi kesin bir cevab yoktur. Zamann artlarna uygun bir denge hali bize adil olan gsterir. te bu yzden, bizim toplumumuza zg toplumsal bar arayn, adalet kavramnda aramak gerekir.

Prof. Dr. Mmtazer Trkne

ADALETKelimeler bizim iin varlar. Dndklerimizi ifade etmek, benzerlerimizle iletiim kurmak, toplum hayatn birlikte yaamak iin 19. yzyldan itibaren farkl bir ey oldu. Kelimeler bizi ynetmeye baladlar. Sadece kelimeler... O kelimelerin anlam dnyas, artrdklar, anlattklar deil; sadece kendisi Kelimeler can alp can verdiler; ortal kana buladlar. Belki en nemlisi: letiim kurmak, birbirimizi anlamak iin kullandmz kelimeler, aramzda yzlerimizi bile birbirimizden saklayan duvarlara dntler. Hlbuki kelimeler dncenin vatandr. Kelimeleri dncemizi aktarmak iin kullanmadan nce, aktaracamz dnceyi oluturmak iin kelimelere ihtiyacmz var. Dnce retmek yerine, kelimelerle aramzda rdmz duvarlara yaslanmak veya dayanmak ihtiyacnda isek, dili sadece kavgann arac olarak kullanmaya balarz. Bu sefer retemediiniz dncenin yerini, kavgann taraflarn veya cephanesini ifade eden kelimeler alr. Btn insanlk tarihi, iki kelimenin kavgasna indirgenebilir. ki sihirli kavram: zgrlk ve eitlik. nsan olarak zgr olmay hak ediyoruz. Bakasnn basksna, snrlamasna maruz kalmamay; kendi kararlarmz istediimiz gibi vermeyi ve uygulamay, istediimize inanmay ve istediimiz hayat biimini semeyi Mil-

ubuk Dernekler Federasyonu

3

Aratrma nceleme...ANKARANIN EKONOMK ve SOSYAL SORUNLARIByk nder Mustafa Kemal Atatrkn direktifleriyle kurulan ve 79 yllk kkl tarihiyle Ankarann ve hatta lkemizin ilk derneklerinden biri olan Ankara Kulb, Trkiyenin kalbi olan Bakent Ankaramzn maddi ve kltrel her trl mirasn koruyup gelitirmeyi bir grev Dr. Metin ZASLAN Ankara Kulb Dernei bildii gibi, Ankarann Genel Bakan ve Ankarallarn gncel sorunlarnn da yakn takipisi olma gibi byk ve nemli bir sorumluluu tamaktadr. Ankaramzn ve Ankarallarn en kkl sivil toplum temsilcisi ve Kamu Yararna Dernek statsnde alan Ankara Kulb olarak Ankarann kltr, tarihi, gelenekleri ve kent kimlii ile Seymenlik geleneine ilikin deerlerin aratrlmas, yaatlmas, aslna uygun olarak korunmas, yaygnlatrlmas ve gelitirilmesi alanlarnda yaptmz almalar artan bir tempoda srdrmekteyiz. Ayrca, Ankaral hemerilerimizin dnsel ve kltrel alanlardaki gelimelerini, aralarnda sosyal yardmlama ve dayanma salamay, genel anlamda kentlilik, zelde de Ankarallk ve Bakentlilik bilincinin gelitirilmesi amac dorultusunda almalar yapmaktayz. Ankara, bin yldr bamszlk mealesini tayan ve bamszl yaam biimi olarak gren bir kenttir. Ankara, 1878 Harbinden anakkaleye ve stikll Harbine kadar, en ok ehit veren kent ve yredir. 1878 Harbinde, Dou cephesinde ve Balkanlarda, bu blgenin 180 bin evlad savam ve ou geri dnmemitir. Ankara bamszl yaayan, bunun anlamn bilen ve bedelini deyen bir kenttir. Ankara, Mill mcadelenin douunda ve balangcnda, olaylar en doru bir biimde izleyen, gerekleri annda gren ve tavrn koyan kahramanlarn ve bilge kiilerin kentidir. Bamszlk gelenei ve emsalsiz bir saduyusu4

Ankarallarn Penceresindenile igal altnda ve gaflet iinde uyuyan stanbula ilk kez hayr diyen kentimizdir. stanbulun ynetimini reddeden ve onun atad yneticileri kabul etmeyen kenttir. En umutsuz ve karanlk dnemlerde, kendi ynetimini kuran aydnlk bir kenttir.

Ankara ve Ankarallk, Cumhuriyet kltrdr. Atatrkn en byk eserleri, Cumhuriyet ve Ankaradr. Bu iki kavram birbirinden ayrlmaz bir btndr. Ne var ki, Bakent Ankara, Atatrkn lmnden sonra kurucusunu, koruyucusunu ve kurulu heyecann kaybetti. Hkmetler Ankaray, bir Bakent deil de herhangi bir kent gibi dndler. Kamu hizmetlerinde ve zellikle salk ve eitim gibi alanlarda, btn lkenin ykn onurla tayan Ankaraya, yeterince destek vermediler. Ankaray kendi kaderine terk ettiler. Bugn Ankarada, geleneksel kltrel deerlerin anmas ve kaybolmasnn yannda, Cumhuriyetin Ankaraya kazandrd gzelliklerin ve deerlerin yok edilmesini de yayoruz. zlerek belirtmekte yarar gryoruz ki, Ankara ekonomisinin lke ekonomisi ierisindeki greceli konumu, 1980 sonras dnemde hzla gerileme gstermektedir. Bakentlik fonksiyonlar gerei, kamu hizmetlerinin younlat bir merkez olan Ankarann, bu alanda yaanan gerileme ile ekonomisinin daralma gsterdii bir gerektir. Finans, bankaclk ve danmanlk faaliyetleri gibi dier hizmet sektr alanlarnda da Ankara gerekli atlmlar yapamamtr. Ve hattaubuk Dernekler Federasyonu

Aratrma nceleme...iinde bulunduumuz dnemde, bata Merkez Bankas olmak zere kamuya ait bankalarn ve finans kurumlarnn stanbula tanmas gibi Ankara ekonomisi asndan son derece olumsuz bir sreci yaamaktadr. Ankara ekonomisi asndan nemli bir i hacmi ve istihdam kayna olan kamu finans kurumlarnn, Ankaradan kopartlmas durumunda, Ankara ekonomisi kukusuz byk bir darbe yiyecektir. Kamu hizmetleri daralrken, Ankarada zel sektr de yeterince i hacmi ve istihdam yaratamamaktadr. Ankara sanayisi, kreselleen ekonomiye uyum salamakta glk ekmekte ve yn aramaktadr. Benzer ekilde, Ankara tarm ve iftisi de can ekitirmekte ve tarmsal faaliyetlerin younlat ilelerimiz ve krsal kesim, alternatif alanlarda k yolunun gelitirilmedii bir ortamda, ayakta kalma mcadelesi vermektedir. Ankara tarm kerken, ifti hemerilerimiz topraktan kopmakta ve ehre g etmektedir. Bu durum kylerimizde, kasabalarmzda ve ilelerimizde canlln kaybolmasna, hayatn snklemesine neden olmaktadr. Cumhuriyetin ilanndan sonra lkenin en nemli kltr ve sanat merkezi olan Ankara, bu zelliini de yitirmeye balam ve popler kltrn yaygnlamas ile birlikte gerek sanatlarn ve kltr-sanat zeminini nemli lde kaybetmitir. Ankara artk opera, bale, tiyatro ve resim-heykel gibi alanlarda sanat terbiyesi iinde yetimi gerek sanatlar ile deil, Ankaral X unvanl mstehcen trkler icra eden kiiler yoluyla tannmakta ve bilinmektedir. Ek olarak Ankara, ok nemli kltr-turizm potansiyellerine sahip olmakla birlikte, Trkiye turizm pastasndan ald pay dikkate deer bir noktada dahi deildir. Dier yandan, geri kalm kentler ve blgeler ile evre ile ve krsal kesimden ise youn bir g basksyla Ankara nfusu artmakta, istihdam yaratlamayan bir ortamda, kaytd ekonomi ve enformel sektre kay yaanmaktadr. Artan nfus basks ile kent ekonomisinde yaanan sorunlarn birletii bir ortamda, kentsel yoksulluk ve isizlik sorunlar art gstermekte ve kent ortamnda sefaletle i ie yaayan kesimlerin kentle, kent kltryle btnlemesi, dier bir deyile kentlilemesi hayalden baka bir anlam ifade etmemektedir. Artan kentsel yoksulluk ve isizlik yannda, zlen deerler sistemi, zellikle ehrin yeni sakinlerinde; su oranlarnda, intihar saylarnda, cinnette nemli bir srama yaanmasna neden olmaktadr. Tm bu tablonun kente getirdii yeni maliyet ise kentsel yaam kalitesinin azalmas, Ankarallarda huzur ve gvenlik hislerinin hzla ortadan kalkmasdr. Artan trafik ve ulam sorunlar, grlt ve evre kirlilii, arpk yaplama ve kentsel altyap hizmetlerinde yaanan eksiklikler ise kentsel yaam kalitesini daha da aaya ekmektedir. zetle, tm kamu hizmet birimlerinin ynetim merkezleri Ankarada bulunmakla birlikte, Ankara sahipsiz bir kenttir. Kentin ekonomik, sosyal, kltrel, ynetimsel, meknsal, evresel vb. sorunlarn, bir btn olarak deerlendiren, bu sorunlara btncl bir program dhilinde zm reten, ehrin vizyonunu, gelime projeksiyonlarn, politikalarn ve projelerini plnl bir zeminde dier kurumlarla egdm iinde belirleyen ynlendirici, lokomotif ilevi grecek kurumlarn eksiklii yaanmaktadr. Ayrca Ankara, dier byk ehirlerimizin sahip olduu gibi kentlerinin her trl sorununa duyarl, bu sorunlar takip eden ve zm reten bir kent lobisinden, bir Ankara lobisinden de yoksundur. Tm bu yoksunluklar ise Ankaray yukarda ifade edildii gibi sahipsiz bir kent niteliine dntrmektedir.

Bu kapsamda Ankara Kulb olarak, genel hatlarn yukarda belirttiimiz sorunlar Ankaramz ve Ankaral hemerilerimiz adna yakndan takip etme, bu sorunlara dnk gelitireceimiz projelerimizi ve zm raporlarmz ilgili mercilerle ve Ankarallarla srekli olarak paylaarak Ankaramzn ve Ankarallarn sorunlarna duyarl bir kamuoyu yaratma arzusu tamaktayz. Bunda da en byk destei Saygdeer Ankaral Hemerilerimizden alacamza yrekten inanyor, sayglar sunuyorum. Mart 2011

ubuk Dernekler Federasyonu

5

Onur Konuklar...UBUK KAYMAKAMI CEMAL AHNN ZYARET ETTKgeti. Karlkl iyi niyet ve beklentilerin ifade edildii grmemiz sonunda, yeni Kaymakammzn da sivil toplumu nemsedii ve nemli hizmetlerin yaplmasna vesile olaca anlald. Cemal AHN Kimdir? 1970 ylnda Kahramanmarata dodu. lk ve ortarenimini Elbistanda tamamlad. 1992 ylnda, stanbul niversitesi Siyasal Bilgiler Fakltesi Kamu Ynetimi Blmnden mezun oldu. 19921994 yllar arasnda, stanbul Emniyet Mdrlnde alt. Ardndan Kaymakamlk snavn kazanarak, Malatya Valiliinde Kaymakamlk stajna balad. Kaymakam adayl kapsamnda, 8 ay sreyle ngilterede dil ve meslek eitimi ald. Kaymakamlk kursunun ardndan srasyla, Rize-Kalkandere, BitlisGroymak, Batman- Kozluk, Karabk-Yenice ve Yalova-Altnova Kaymakamlklarnda bulundu. Karadeniz Teknik niversitesinde (KT) Yksek Lisans yapt. Kriz Ynetimi konusunda Mastr Tezi hazrlad. Evli ve 1 ocuk babas olan Sayn AHNe, Yeil ubukumuza Ho Geldiniz diyor. Baarl hizmetler, mutluluk ve esenlikler diliyoruz.

lemize yeni atanan Kaymakammz Cemal AHN ziyaret ederek grevinde baarlar diledik. 3 Nisan 2011 tarihli kararname ile yaklak 4 yldan beri ubuk Kaymakaml yapan Meftun DALLI Yenimahalle Kaymakamlna, ondan boalan ubuk Kaymakamlna ise Altnova (Yalova) Kaymakam Cemal AHN atand. ubuk Dernekler Federasyonu Ynetim Kurulu ve Federasyona ye Dernek Bakanlarmzla birlikte yaplan ziyaret, samimi bir ortamda

YAMUR

Bir ikindi vakti, yamur yayor, Penceremde huzur veren sesiyle, Ptrts, yreime deiyor, Buluup, annemin bir ninnisiyle.

ster bahar olsun, isterse gzn, Ben yamuru bu vakitte severim, Hi dinmeden, geceye kadar srsn, O sesle uykuya dalaym derim.6

M. Meftun DALLI 24.11.2008, ubukubuk Dernekler Federasyonu

Aratrma nceleme...ULUSAL BRLK VE BERABERLKri, geim kaynaklar, meslekleri, siyasi tercihleri ayr olan yurttalar da, ayn ulusa baldr. Nasl ayr gibi duran parmaklar kazmay, krei, kalemi beraberce tutuyor ve gerektiinde birleip tek bir yumruk oluyorsa, bir ulusun fertleri de ulusun kalknmas veya savunulmaCazip ZTRK s urunda elele vermeyi udef Eitim Sekreteri bilmelidirler. Gerektiinde bir yumruk gibi birleebilmek iin, parmaklarn arasna dmanlk dikenleri yerletirilmesine olanak brakmamaldrlar. Yzyllar boyunca ayn bayrak altnda ayn inanlar paylaarak yaam, ortak vatanlarn omuz omuza savunmu, kaderde, kvanta ve tasada ortak olmu, ayn byk ulusun erefli evlatlar olarak yaamaya kararl insanlar arasna ayrlk tohumlar ekilmeye allmas Atatrkn toplayc, birletirici Trk Milliyetilii anlayyla badamaz. Irk olmayan, laiklik esasndan ayrlmayan, snf kavgasn deil, sosyal dayanmay hedef tutan Atatrk Milliyetilik anlay, byk Trk Milletini rk, mezhep, snf kavgalaryla blmeye kalkacak olanlara kar en salam savunma aracdr. Vandan, Diyarbakrdan Trakyaya, Karadenizden Akdenize kadar yurdumuzun her kesindeki memleket evlatlarn hep ayn cevherin damarlar olarak vasflandran Atatrk, rk, mezhep, snf ayrlklarn krkleyenlere kar km; ulusal birlik ve btnl sarsmaya alanlarn, dmana alet olmu beyinsizler dnda, kimseyi etkileri altna alamayacaklarn sylemitir. Tarih potasnda kaynam, birlikte sevinip, birlikte alam insanlar rk veya mezhep kavgalarn krkleyerek, birbirine drmek ihanettir. Trkiyede Trkiye halklar deil, bir ulus vardr. Ulusumuzu kendi iinden blmeye ynelik btn didinmelerin boulmaya mahkm olduunu belirten Atatrke gre: Trk ulusu kendinin ve memleketin yksek menfaatlerinin aleyhine almak isteyen bozguncu, vatansz ve milliyetsiz beyinsizlerin7

Trk Ulusunun ynetiminde ve korunmasnda, ulusal birlik, ulusal duygu, ulusal kltr en yksekte gz diktiimiz lkdr. M. Kemal ATATRK

Trk Ulusunu birletiren balar ok eitli, kkl ve gldr. Ortak devlet, ortak tarih, ortak kader, ortak kltr, ortak manev inanlar, ortak dil, gelecee dnk ortak idealler gibi pek ok ba yannda, her kar birlikte savunulmu ve savunulacak olan blnmez ortak vatana unsuru da, Ulusal Birlik ve Beraberliin dokusunda son derece nemli bir yer tutar. anakkale Zaferi ve Kurtulu Sava, Ulusal Birlik ve Beraberlik sayesinde kazanlmtr. Ulusal Birlik ve Beraberlik duygusu, aralarndaki btn ayrlklara ramen, ulus fertlerini birbirlerine smsk balar. Ulusu oluturan bireylerin doum yerleri, bydkleri yurt keleri, eitim dzeyleri, meslekleri, mezhepleri, siyasi parti rozetleri ayr olabilir, fakat doum yerleri ayr da olsa, vatan birdir. Parti bayraklar ayr da olsa, ayyldzl bayrak birdir. Meslekler, mezhepler ayr da olsa, ulus birdir. Bir ulusun mensuplarnn ayn gemide yolculuk eden insanlar olduklar; gemi su alrsa, mrettebatyla, yolcularyla, herkesin tehlikeye decei unutulmamaldr. lk bakta ayr gibi duran parmaklar, nasl ayn ele, ayn kola bal iseler, doum yerle-

ubuk Dernekler Federasyonu

Aratrma nceleme...samalklarndaki gizli ve kirli emelleri anlamayacak bir topluluk deildir. Atatrke gre, ulusun birlik ve btnl en byk kuvvet kaynadr. Gerektiinde vatan iin bir tek fert gibi yekpare azim ve karar ile almazsn bilen bir ulus, elbette byk bir gelecee layk ve aday olan bir ulustur. Bir ulusun baars, mutlaka btn ulusal glerin bir ynde olumas ile olanakldr. Bu nedenle bilelim ki, elde ettiimiz baar ulusun g birlii etmesinden, ortak hareket etmezsinden iler gelmitir. 1961 ve 1982 Anayasalarnn 3.maddeleri ayn cmle ile balar. Trkiye Devleti, lkesi ve milletiyle blnmez bir btndr. Anayasasnn temel hak ve hrriyetlerin snrlaryla ilgili hkmlerinde, devletin lkesi ve milletiyle blnmez btnlnn korunmas ilkesi yer almtr. Siyasi partilerin tzk, program ve faaliyetleri, devletin lkesi ve milletiyle blnmez btnlne aykr olamaz. Devlet radyo ve televizyonu, grevini yerine getirirken, lkenin ve milletin blnmez btnl ilkesine, Cumhurbakan ve milletvekili yeminlerinde, nemli temel haklar ve yarg organlar ile ilgili Anayasa hkmlerinde de yer verilmitir. Ulusal birlik ve btnl gerekletirip, glendirmekte Milli Eitimin pay ve grevi byktr. Atatrk, 1935 de bu konuda yle diyor: Bir yurdun en deerli varl, yurttalar arasnda ulusal birlik, iyi geinme ve alkanlk duygusu ve yeteneklerinin olgunluudur. Ulus varln korumak iin btn yurttalarn canlarn ve her eylerini derhal ortaya koymaya karar vermi almalar, bir ulusun en yenilmez silah ve korunma vastasdr. Bu nedenle, Trk Ulusunun idaresinde ve korunmasnda, ulusal birlik, ulusal duygu v ulusal kltr en yksekte gz diktiimiz idealdir. Dnyann pek ok bilgisinde rklarn az veya ok birbirine kart gerei bir yana, ayn vatanda, ayn devletin yurttalar olarak, o vatana ve o devlete sadakatle balanarak, yzyllar boyunca ayn bayrak altnda omuz omuza o vatan savunarak, zaferleri, sevinleri, aclar ve gelecee ait mitleri paylaarak kkleen ulusal duygu ve ortak ulusal kltr, rk unsurundan elbette daha nemlidir. Irk ayrmcn ulus btnl8

n ykmak iin bilerek krklemek ise, mensup olduu topluma kar ilenmi sutur. Irkln ilkellii, insanla aykr sonular, zararl etkileri tartlamayacak kadar aktr. Uygar Dnyada rkln yeri yoktur. Ulusal birlik kavram iinde, Mevlna, Hac Bekt- Veli, Yunus Emre, Hac Bayrm- Vel vardr. Karaolanlar, Karacaolanlar, Dadalolular, k Veyseller vardr. Onda Mimar Sinanlar, Bkiler, Fuzliler, Namk Kemaller, Yahya Kemaller, adlar bir yazya deil, kitaplara smayacak nice zirveler vardr. Onda Nasrettin Hoca nkteleri vardr. Onda Arastan Merie, Dicleden Sakaryaya, Zaptan Gedize, Ardan Erciyese, Sphandan Uludaa, Toroslardan Istrancalara uzanan vatanmz vardr. Toprak, eer urunda len varsa, vatandr. Diyen airin belirttii ekilde, urunda saysz ehitler verilerek Corafya olmaktan kp, vatanolmu kutsal lkemiz vardr. Onda Erzurumun Bar, Orta Anadolunun halay, Egenin zeybei, Karadenizin Horonu, Elazn ayda ras, birbirinden gzel halk oyunlar, halk deyileri, halk giysileri, ninelerimizden dinlediimiz masallar, analarmzn ninnileri, yzyllardan szlp gelen ataszlerimiz vardr. Onda iplii konuturan, ta nak gibi ileyen, sazlar alatan, dilimizi youranlarn emekleri vardr; en g artlarda bile ulusa kurtulu yolunu ap, zaferlere zaferler katanlarn bize braktklar miras vardr; devlet ve toplum hayatnn, sanatn, ilmin ve tekniin her dalnda iz brakan; bugn de adalama yolunda hzla ilerubuk Dernekler Federasyonu

Aratrma nceleme...m oldu. Btn bu yaplanlar, bu gcn ne kadar kuvvetli olduunu gstermektedir. Ne yazk ki bu sihirli gcn yani ulusal birlik ve beraberlik duygusunun yllar getike andn ve zayfladn gryoruz. Trkiyenin modern yolda ilerlemesini bir trl kafalarna sokamayan Batllar, kendilerinin izdikleri yolda gitmek isteyen ibirlikileri yanlarna alarak bu ulusal birlik ve beraberlik duvarn ykmaya baladlar. nk bu ulusal szc pek holarna gitmiyordu. Bu yle sihirli bir szckt ki, ilk nce bunun zayflatlmas gerekiyordu. Mustafa Kemal, bu szcn ne kadar gl olduunu bildii iin, iki nemli yerde kullanmt: Milli Eitim ve Milli Savunma. Mustafa Kemal, 1923te Cumhuriyeti yle salam temeller stne oturtmu ki, iten ve d-

leyen ulusumuzun gereksinmelerine uygun ekilde deerli eserler veren, kltrmz gelitiren, saysz insann katklar vardr. Bilimin, sanatn, tekniin, her dalnda ulusumuzu amza ulatranlarn paylar vardr. Onda byn sayan, kn ve zayf koruyan, komusunun derdini kendi derdi bilen, drstle, yiitlie, mertlie deer veren temiz ahlk miras vardr. Ancak, 87 yllk bir gemii olan Trkiye Cumhuriyetinin son yllardaki durumunu gz nne getirdiimizde, daha dorusu gemile bir kyaslama yaptmzda, ikisinin arasnda ok byk bir fark olduunu gryoruz. Bu gemi ve imdiki zaman arasndaki farkn, olumsuz ynde deimi olduunu hemen fark ediyoruz. Nedir bu olumsuzluk? Ulusal birlik ve beraberliin kaybolmaya yz tutmu olduunu gryoruz. Ulusal birlik ve beraberlik sayesinde Kurtulu Sava byk bir baar ile sonulanmtr. Gene bu ulusal birlik ve beraberlik gstermitir ki, bu iki kavrama sk skya sarlm bir ulusu hibir yabanc g blemez. Ulusal birlie ve beraberlie sahip olan Trk Halk hibir devletin baaramadn baarm oldu. Bylece hem kendisini hem de lkesini dmann boyunduruundan kurtararak, bamsz olarak yaamaya balad. Bu ulusal birlik ve beraberlik sayesinde neler yaplmad ki? Yklan bir imparatorluktan Cumhuriyete geildi. Kylsyle, iisiyle Trkiye her alanda ileri admlar atmaya balad. Topluma sunulan her yenilik benimsenerek, lkenin bir ucundan dierine hzla yayld. te 1919da Mustafa Kemal Atatrkn nderliinde balayan ulusal birlik ve beraberlik, uygarlamann yolunu a-

tan btn uralara ramen Trkiye Cumhuriyeti bunca yldr ayakta durabilmektedir. Atatrk, Asla phem yoktur ki, Trkln unutulmu byk meden karakteri ve byk meden yetenei, bundan sonraki gelimesiyle, gelecein yksek medeniyet ufkunda yeni bir gne gibi doacaktr. Sznde olduu gibi ulusal birliin nemini gl ekilde vurgulamtr. Trk ulusu olarak her eye ramen, ulusal birlik ve beraberliimizden asla vazgemeyeceiz. Btn bu olumsuzluklar geicidir. Mustafa Kemal Atatrkn iaret ettii gibi, mutlaka lkemizi ada uygarln stne karacaz. Yararlanlan Kaynaklar:1. Dr. Yksel Cavlak-Baretmen Atatrkle el ele Avrupa Dnce Kulb Yayn 2. Mehmet Sekin-Atatrkler Neleri Bilmelidir?Baak Matbaaclk

ubuk Dernekler Federasyonu

9

Aratrma nceleme...NDERM, REHBERM, PEYGAMBERMRahman ve Rahim olan Allahn adyla. nsanlarn bata gelen zelliklerinde birisi de; beendii, holand baka kiileri, ahsiyetleri taklit etmek, onlar gibi olmaya almak, onlar gibi yaamak istemesidir. Kendisine birilerini rnek almak, rnek ald kii gibi yaamaya almak, hatta onun hayatn birebir taklit etAli CANBOLAT meye almak, her insann ubuk Mfts benliinde var olan bir duygudur. Yaratltan gelen bu zellik sebebiyle, erkek ocuklar kendine babalarn, kz ocuklar da annelerini rnek alrlar. Hatta o rol birebir canlandrdklar da ok olur. Bydke, rol-model alan kii deimeye balar. Bazen bir sporcu, bazen bir sanat. yle ki sa, by, giyim tarz, hatta ayakkab numarasndan tutun, holand yiyeceklere kadar hep ezberlenir ve ayns yaplmaya, yaanmaya gayret gsterilir. Hatta bu, bazen baka milletlerin mensubu, baka kltrlere sahip ve kendi dini anlayn milli kltrn yaamaya ve yaatmaya alan birisi de olabilmektedir. Neden byle yaplr? ocuklarmz ve tabi ki byklerimiz, kendisine neden kendine byle bir model, rnek seer. Acaba bizim rnek alacamz rehberliiyle yolumuzu aydnlatacamz birisi yok mudur? Kuran- Kerime bakyoruz. Hz. Allah bizlere yani mminlere Hz. Muhammed (S.A.V.)i rnek gsteriyor. Allah ve ahiret gnn arzulayan ve Allah oka zikredenler iin, sizler iin Allah Reslnde pek gzel bir rnek vardr (Ahzab 21 ) Peki, neden Onu rnek gsteriyor? Bakyoruz; O son derece doru szl ve gvenilir biriydi. Daha peygamber olmadan nce, genlik dneminde Muhammedl-Emin (gvenilir insan) unvann almt. Mrikler Ona, iman etmedikleri halde, Onun getirdii esaslar kabul etmedikleri, hatta Onu inkr etmelerine ramen, en kymetli eyalarn ona emanet ederlerdi. Hepimiz ok iyi biliyoruz. Mekkeden Medineye hicret ederken, bu emanetleri sahiplerine vermek zere Hz. Aliyi geride brakmt. O ok cmertti. Kendisi a kalma pahasna da olsa bolca ikram etmeye alrd. Uhud Da kadar altnm olsa, sonra gn iinde hepsini muhtalara datsam, ne kadar houma giderdi derdi. O ok alak gnll, daima olumlu, hem de arbal idi.alkan insanlar ok sever, tembellikten holanmaz ve dilencilii sevmezdi. Sevgili Peygamberimiz, herkese kar tatl dilli, gler yzlyd. Kimseye kt sz sylemez, kimsenin szn kesmezdi. Kimsenin hatasn yzne vurmazd. Kimseye ismiyle ihtar etmez, grd hatalar halk yle yapyor veya bazlar yle yapmaktadr diyerek hi kimsenin ismini vermeden hatay dzeltirdi. Peygamberimiz, karsndakine daima gven telkin ederdi. Mehur Yahudi limi Abdullah bin Selm, onun mbarek yzn grdnde, Bu yz yalanc yz olamaz diyerek Mslman olmutu. Hz. Muhammed (S.A.S.) kimseye ksmez ve insanlarn birbirine ksmelerini ho grmezdi. Bakalarnn aybn aramann, gybet etmenin, kovuculuk yapmann Mslman yakmayan kt huylar olduunu sylerdi. Sevgili Peygamberimiz (S.A.S.) gnl krc sz ve davranlarda bulunmazd. Hanmlarn ve ocuklarn incitmez, her zaman gnllerini ho tutmaya alrd. Kabalktan holanmazd. zellikle kadnlara kar nazik ve gzel davranmay tavsiye ederdi. O, komu hakkn gzetir, onlar gcendirmezdi. Mslman Elinden, dilinden bakalarnn gvende kald kiidir diye tantrd. O, merhametlilerin en merhametlisiydi. Sadece insanlara deil, btn mahlkata merhametli davranr ve merhamet edilmesini arzu ederdi. ocuklara, kadnlara, zayflara, kimsesizlere, Mslman olanlara ve olmayanlara sevgi ve merhametle yaklard. Kimsenin ezilmesine, zlmesine raz olmazd. Ksacas, Sevgili Peygamberimiz, sayabileceimiz ve sayamayacamz tm ahlk, insan gzelliklere sahip benzersiz insandr. O zaman bize bir grev, bir vazife dyor. O da, onun her hareketini, her davrann kendimize rnek kabul etmek Cahiliye dnemi diye isimlendirilen, yani Peygamberimiz gelmeden nceki dneme bakp, tenkit ettiimiz bir takm kt huy ve davranlar, bugn hala toplumumuzda veya toplumu meydana getiren bizlerde mevcut ise, bir yerde bir yanllk var demektir. O da Peygamberim(SAV)i gerekten anlayamadmzdan ve rnek almak tabirini gerek manada uygulayamadmzdan kaynaklanmaktadr. Peygamberimizi iyi anlayalm ve ocuklarmza iyi retelim. Onun rettii gzellikler doldursun benliimizi. Onun getirdii gzellikler ekillendirsin ocuklarmzn kiiliini. Onu yle anlayalm yle kavrayalm ki gerekten nderim Rehberim Peygamberim diyebilelim.

10

ubuk Dernekler Federasyonu

Belediyelerden Haberler...

nda, vatandalarmza zulm ediyordu. Bu sorunlar almalarn bittii yerlerde yaanmayacak. Pissu ebekesi Yenileniyor

Sevgili Hemerilerimlemizde her ynden deiim balamt. ubuk artk kabuunu krmaya balamtr. l Olduk, Gl Olduk Seimlerden nce ve sonra sizlere hitaben yaptmz her konumada belirttiimiz gibi l Olalm Gl Olalm demitik. Elhamdlillah! Dediimiz gibi, hem hkmetimizden, hem bykehir belediyemizden gerekli destei alarak lemizin, en az 100 yllk alt yap sorununu zmek iin yatrmlara baladk. ubuk antiyeye Dnd! almalara balamakla birlikte, lemiz adeta antiyeye dnd. Yzlerce i makinesi ve alanla, merkezden balayan almalarmz hzla devam etmektedir. Belki, biraz ar iliyor gibi grlebilir almalar. Ancak mevcut alt yapy engellemeden, olabildiince az zarar vererek ve her bir alma ayr ayr devam etmesi nedeniyle, ancak bu ekilde yaplabilmektedir. Devam etmektedir. lemizin byk bir blmnde devam eden bu almalara gsterdiiniz sabr, hogr ve destekler bizleri son derece mutlu etmekte ve alma azim ve evkimizi artrmaktadr. Yamur Suyu ebekesi Yenileniyor Bu gne kadar, her yamur yadnda gle dnen Kbrs Caddesi ve Atatrk Caddesi, denen yamur suyu hatt ile Allahn izniyle, bundan sonra gle dnmeyecek. Yan bamzda ubuk ay olduu halde, Allahn Rahmeti olan yamur yadubuk Dernekler Federasyonu

lemizde gemi yllarda 20 bin nfusa gre yaplan pissu hatlar, nfusun hzla artmas nedeniyle mevcut kapasiteyi kaldramaz duruma gelmiti. Hatta birok blgede, henz kanalizasyonu ve ime suyu olmayan yerleim alanlarmz bulunuyordu. nsanlarmz, suyun bol olduu ubuk Ovasnda susuz yayorlard. Kanalizasyon olmad iin fosseptik ukurlar kullanlyor ve hatta baz blgelerde de taknlar olduu iin bulac hastalklar ve pis koku oluuyordu. Bu konuda nemli mesafeler alnd ve almalar ilk balad hzla halen devam etmektedir.

lemizin te Birine Doalgaz Dendi lemizin te biri doalgaz ile buluarak, artk doalgaz yakar duruma gelmitir. Yaktta ekonomik olduu kadar evre dostu da olan doalgaz, insanlarmzn hizmetine sunulmutur. Ancak baz vatandalarmz, konutlarna veya i yerlerine doalgaz balamamakta direnirken, baz vatandala

11

Belediyelerden Haberler...rmz da kendi blgelerine doalgaz gelmesi iin talepte bulunmaktadr. Biz, doalgaz hatt denen blgelerdeki vatandalarmzn doalgaz balantlarn, bir an nce yapmalarn tavsiye diyoruz. me Suyu ebekesi Deitiriliyor lemizin ime suyu ebekesi, Dnya Salk rgt, Trk Salk Ajans gibi salk rgtleri tarafndan kullanlmasna son verilen asbest borulardan olumaktayd. Seimlerin ardndan, bu konuda da giriimlerimizi yaparak, ilemizin ime suyu hattnn deiimine ASK tarafndan hzl bir ekilde baland. eitli aplarda yaklak 42000 metre ime suyu borusu deitirildi. me Suyu Artma Tesisi Yenilendi Hzla byyen ilemizde, yetersiz kalan ime suyu artma tesislerinin kapasitesi 3 kat artrld. Daha nce 8.640 m/gn kapasiteli konvansiyonel artma tesisi, 57.600 nfusa ancak yetmekteydi. Artan nfus ve balanan yeni mahallelerle bu tesis yetersiz kaldndan, yaplan almalarla tesis kapasitesi katna kararak, 172.800 nfusa hizmet verebilecek dzeye ykseltildi. Ayrca kapasitesi katna karlrken, son teknoloji artma sistemi olan Ultrafiltrasyon (Membran Sistemli) artma tesisi de kuruldu. Asfalt almalar Balad Alt yaps tamamlanan cadde ve sokaklarda asfalt ve kaldrm almalarmz da balad. nallah! ekilen zahmetlerin ardndan asfalt, kaldrm ve evre dzenlemesi ile drt drtlk cadde ve sokaklara kavuulacak. lemize Hizmet Eden Herkese Sonsuz Teekkrler lemizde 2010 ve 2011 yln, alt yap yl ilan etmitik. Hzl bir ekilde almalarmz devam etmektedir. Bu almalarn en byk mimar elbette Bykehir Belediyemiz ve ona bal kurumlar ile birlikte belediye alanlarmz ve desteklerinizle siz deerli vatandalarmzdr. Ben, buradan Bykehir Belediye Bakanmz Sayn Melih Gkeke, ASK, Bakent Doalgaz, Fen leri Daire Bakanl yneticileri ve alanlarna llem adna teekkr ederim 12 Babakanmz Sayn Recep Erdoana Sonsuz Teekkrler Tayyip niversitenin ilemizde kurulacann, Babakanmz ve Genel Bakanm Sayn Recep Tayyip Erdoan tarafndan aklanmas, ehrimizin kaderinin deimesinin balangc olmutur. Ben ilem adna, Sayn Babakanmza, Bakanlarmza, Milletvekillerimize ve katk salayan, emei geen herkese sonsuz teekkr ederim. lemiz adna yeni bir dnemin balangc, milad olan bu tarih, ok hzl bir gelimenin de balangc olacaktr. ubukta Sosyo-Ekonomik Anlamda Hzl Bir Gelime Yaanacak Deiim srecine hem ilemizin ynetimi, hem de 7den 77ye her vatandamzn ayak uydurmas gerekmektedir. Sre bazlarna gre ok hzl, bazlarna yava iliyor olabilir. Ancak u bir gerektir ki sre ok hzl ilerlemektedir. nmzdeki 10 yl ierisinde ubuk, alt yapdan ulama, eitimden sala, yaplamadan ekonomiye her alanda Trkiyede belirli bir noktaya gelecektir. Sosyo-ekonomik anlamda hzl bir gelime yaayacaz. niversite ehri Olacak ubuk, Kendini Deiime Hazrlamal Bu anlamda ilemizde kamu kurum ve kurulularndan, sivil toplum kurulularna, meslek rgtlerinden esnafmza ve reticilerimize kadar her kesime ok byk i ve grevler dmektedir. Rutin ilerin yannda ehrimizi, kendimizi niversite ile birlikte deiime hazrlamamz gerekmektedir. TOK 484 Konut naatna Balad Aa avundur Mahallemizde, TOK tarafndan yaplacak 484 konut ve sosyal tesisler, bu noktada bir hazrlk olarak grlebilir. Temelini Sayn Kaymakammz Meftun Dall ve irket yetkilileri ile birlikte attmz konutlar, nallah! bir yla kadar tamamlanarak hizmete girecek. lkemize ve ilemize hayrl olsun. Balanan konutlarn dnda, TOK tarafndan ilemize yeni 2 projenin daha yaplmas iin giriimlerimiz ve grmelerimiz devam etmektedir.

ubuk Dernekler Federasyonu

Belediyelerden Haberler...Giriimcilerimizi Yatrma Davet Ediyoruz Ancak bu nemli yatrm tek bana yeterli olamaz. Bunun iin lemizdeki tm giriimcilerin sosyal tesisler, konut, alveri merkezleri ve yurt noktasnda, yatrmlar yapmalar hem ilemiz adna, hem de ticari anlamda kendileri asndan yararl olaca kansndaym. ncelikle i dinamiklerin harekete geirilmesi gerektii kanaatindeyim. niversitenin temelinin atlmas ile birlikte, zaten ile dndaki yatrmclar asndan ilemiz, ok byk bir cazibe alan olacaktr. Tm Yatrmclarmza Kapmz Sonuna Kadar Ak Elbette bizim, hem i yatrmcya, hem de d yatrmcya her zaman kapmz sonuna kadar aktr. Belediye olarak da yetkilerimiz erevesinde her trl destei vermeye hazrz. Sosyal Belediyecilik nceliimiz Olacak Ankarann parlayan yldz ilemizi, alt yapda ve st yapda olduu gibi sosyal yapda da gelitirmek ve desteklemek gerektiine inanmaktayz. lemiz hzl geliim gsterirken, ok hzl bir ekilde de g almakta olduu bir gerektir. Glerle birlikte ister istemez sosyal yapda da deiim olmaktadr. Dertleri ve Kederleri Birlikte Paylaacaz ubuk Belediyesi olarak biz, sosyal yapdaki dengeyi salayabilmek ve dertleri, aclar, kederleri paylaabilmek iin rnek bir alma balattk. Vatandalarmza hizmet edecek, Sosyal Yardm leri Mdrln kurduk. Bu mdrl kurmamzdaki amacmz, iledeki tm kamu kurum ve kurulularmz ve en nemlisi siz deerli vatandalarmzla birlikte hareket ederek, bakma muhta ve dezavantajl vatandalarmz tespit edip onlarn ihtiyalarnn, taleplerinin giderilmesi konusunda rehberlik etmektir. nallah bu konuda sizlerden aldmz gle, yine sizlerle birlikte hareket ederek birok hayrl i yapacaz. dr En nemli Hizmet Eitime Yaplan Yatrm-

Bizim de greve geldiimiz gnden itibaren ekibimiz ile birlikte en ok nem verdiimiz konularn banda eitim geliyor. Bu konuda en nemli admlardan birini de getiimiz hafta attk. lemizin ve lkemizin gelecei olan yavrularmza hizmet edecek Bilgi Evini sizlerle birlikte ama mutluluunu yayoruz. Maddi imknszlklar nedeniyle ocuklarn dershanelere gndermeyen vatandalarmzn ocuklar, o hizmetten mahrum kalmasn diye atmz bilgi evi, ayn zamanda ocuklarmzn bo zamanlarn etkili ve verimli geirmelerine de yardmc olacak. nallah bu kurumun destei ile ilemizin barndan binlerce yldz doacak. lemize Hizmet Gelmesi in Var Gcmzle alyoruz lemizin byk bir ehir olduu hepimiz tarafndan bilinmektedir. Byk bir ehirde, sadece belediye imknlar ile hizmet etmek de elbette mmkn olmamaktadr. Bunun iin tm kamu kurum ve kurulular ile ilemize drt bir koldan hizmet getirilmesi iin var gcmzle almaktayz. Vatandalarmzn, devletimizin verdii hibir hizmetten mahrum olmamas iin aba sarf etmekteyiz. leyi yeniden imar ederken, insanlarmz da unutmuyoruz. nk her ey, her hizmet insan iindir lemizdeki sosyal ihtiyalar gz nnde bulundurarak, sosyal yapy da salam temellere oturtmaya alyoruz. te bunun iin gemite belediyemiz tarafndan yaplan, ancak eit nedenlerle kullanlmayan Kurbantepe Sosyal Tesislerini, Sosyal Hizmetler ve ocuk Esirgeme Kurumu (SHEK)e devrettik. Burada hizmet edecek Aile Danma ve Toplum Merkezini yine sizlerle birlikte atk. Buras, nallah! lemizde ok hayrl ve nemli hizmetlere imza atacak. lemizi Birlikte Yneteceiz ve Birlikte mar Edeceiz Biz sizlerden aldmz gle, yine sizlerle birlikte, birlik ve beraberlik ierisinde ilemizi sosyal anlamda da imar etmeye devam edeceiz.

Dnyada gelimiliin en byk gstergesi hepimizin bildii gibi elbette eitimdir. Eitim iin yaplan yatrm ve harcanan para, hibir zaman boa gitmemi ve gitmez de.. Hkmetimiz ve Babakanmz Sayn Recep Tayyip Erdoanda greve geldii gnden bu gne en ok nem verdii hizmetin banda eitim gelmektedir.

ubuk Dernekler Federasyonu

13

Aratrma nceleme...TARHTEN GNMZE ANKARA VE BAKENTLLK BLNCAnkarann 3400 yllk bir gemii, bir tarihi vardr. Galatlar, Hititler, Frigler, Persler, Lidyallar, Makedonlar, Romallar ve Bizansllarn ynetiminde kalan Ankara, 1071de Seluklu Sultan ALPARSLANn Anadoluya ayak basmasndan 2 yl sonra, yani 1073 ylnda Trk hkimiyetine geiyor. stanbul, ancak kendi ihtiyacn karlayan retimler yaparken, Ankara retim apnn ykseklii ile Dnyaya alyor ve uluslararas ticaret merkezi oluyor. Bundan dolay zaman iinde nfusunun te birine yakn ksm, yabanc uyruklulardan oluuyor. Ankarann zenginlemesinin en byk sebebi, Ankara Keisidir. Ankara Keisi, o dnemin petrol yani altn diyebiliriz. Seluklu Sultan Sleyman ah tarafndan, Orta Asyann Tibet-Kakar Blgesinden Ankaraya getirilen ve burann doasna uyum salayan keilerden en kaliteli tiftik, yani yapa elde ediliyor. Bu yapalardan retilen sof kuma, dier adyla Angora Kuma, Dnyann bir numaral kuma oluyor. O parlak dnemde, Ankarada sof kuma dokuyan 621 tezgh bulunuyor. Bu saynn, civardakilerle beraber 1000 dolaynda olduu sanlyor. Bir dnem, nfusunun da 50 binleri getii biliniyor. Fakat bu zenginliimizi hazmedemeyen yabanc lkeler, keilerimizi eitli zamanlarda lkelerine karmaya teebbs ediyor. Fakat baarsz oluyorlar. Mesel 1583 ylnda, ngiliz Kraliesi Ankaraya gnderdii bykeliyi; sadece

Nevzat CEYLAN Bakent Ankara Konseyi Platformu cra Kurulu yesi

Ankara Danimentliler, Seluklular, lhanllar, Karamanoullar ve Ahi Cumhuriyetinden sonra, 1362 ylnda Osmanl idaresine giriyor. Btn bu medeniyetlerin izlerini tayan Ankara, Galatlara bakentlik yapyor. Lidyallarn bakenti olan Gordionu iinde barndryor ve 1920 ylnda itibaren Cumhuriyetin de bakenti oluyor. Ankara 3400 yllk bir ehirken, stanbul 2680 yllk bir ehirdir. stanbul, Ankaradan 380 yl sonra Trklerin hkimiyetine giriyor. Osmanl dneminde Ankara, Dnya piyasasna ynelik ok byk apl endstriyel retim yapan bir ehir 1500l yllarn sonunda, Ankara Keisi tiftiinden retilen sof kumalar, dnemin en byk ihra kayna oluyor. 16.Yzylda Ankarann nfusu, 20 binler civarndadr. 20 bin nfus, o ada ok nemli bir nfus Btn Avrupada bu nfusa sahip 20 kadar ehir bulunuyor.16

ubuk Dernekler Federasyonu

Aratrma nceleme...Alay tertip etmiler. Bu alay, 27 Aralk 1919da Mustafa Kemali, Dikmen Srtlarnda 3000 atl ve 700 yaya Semen cokuyla karlayarak, Kurtulu Savann ilk mealesini yakmlardr. Samsundan, Amasyadan, Erzurumdan, Sivastan sonra ilk defa Semenlerin ve halkn Mustafa Kemali heyecanla karlamas, byk kurtarcy daha da yreklendirerek kurtuluun en nemli adm atlmtr. Ankarallarn, Mft Rfat BREKnin nderliinde, kendi aralarnda topladklar paralar byk kurtarcya teslim etmeleri, Kurtulu Savann en nemli admlarndan biri olmutur. 23 Nisan 1920de, TBMMnin Ankarada kurulmas ve Kurtulu Savann Ankaradan meclisten ynetilmesi ok anlamldr. Yine 5 Ekim 1922de, Mustafa Kemalin Ankarallar tarafndan Ankara Hemeriliine kabul edilmesinin bir sebebi vardr. Ayrca Ankarann 13 Ekim 1923te, Bakent olarak iln edilmesini ok iyi analiz etmeliyiz. Nitekim ATATRK, Ankaray bakent yapmasnn asl sebebini yle anlatmtr; Ben Ankaray corafyadan deil, bir cumhuriyet merkezi olarak tarihten rendim. Seluklu Devletinin paralanmasndan sonra, Anadolunun pek ok yerinde beylikler kurulmu grdm ve tarihten rendim ki, Anadoluda beylik kurmayan tek yer vardr Ankara Ankarallar bir Kent Devleti, Kent Cumhuriyeti kurmular, kendi kendilerini idare etmiler, mr ksa da olmu olsa ve aradan yzyllar gemi de olsa, ben eskiden beri dndm ki, Ankarada o cumhuriyet kabiliyeti yayor olmaldr. Ve Ankaraya geldiimde, o cumhuriyet kabiliyetinin hla Ankarada yaadn grdm. Ben Ankaraya; tarihte bir cumhuriyet yapm ve yaam bir kent olduu iin geldim. Ankaray bu nedenle ok seviyorum. Ankaraya tutkunum. Yine yce ATATRK, Benim gnlmde Ankarann ve Ankarallarn bambaka bir yeri vardr. diyerek duygularn dile getirmitir. nl tarihi Lord KINROSS da yle yazyor; ATATRK, Ankaray kent ve civarndaki halkn mill lkye kar gsterdii ballk yznden semitir. Halk bakmndan Ankara,17

kuma, boyama ve dokuma tekniklerini renmek zere casus olarak grevlendiriyor. Nihayet ngilizler, kardklar keilerimizi Gney Afrikada yetitirmeyi baaryorlar. Bundan sonra sof kuma ihracatmz, 1600l yllarn sonundan itibaren yldan yla dyor ve kuma tekeli, 1800l yllarda ngilizlerin eline geiyor. Bylece nl ngiliz kumalar ortaya kyor. Bundan sonra, dokuma tezghlar bir bir kapanarak, Ankarann kaderi deimeye balyor. Baz tarihiler, Tiftik tekeli kaldrlmasayd, Osmanl daha uzun yaard diyerek konunun nemine dikkat ekmektedir. Sevgili Bakentliler, Seluklu Devletinin yklmasndan sonra, Anadolunun her tarafnda Beylikler kurulmu, bir tek Ankarada Beylik kurulmamtr. Kkl bir hi geleneine sahip olan Ankarallar, bir hi Cumhuriyeti kurmular ve 13431362 yllar arasnda kendi kendilerini idare etmiler. ehrin anahtarn, 1362 ylnda Osmanlya teslim etmilerdir. te Ankaralnn bu bamszlk ruhu, Kurtulu Savanda da kendini gstermi ve padiahn gnderdii valiyi alaa ederek, Ankara Defterdar Yahya Galipi, Ankara Valisi olarak semiler. Sonra da Mustafa Kemalin Ankaraya geliini heyecanla beklemilerdir. Bir Ouz Tresi olan kzlca gnlerde, lkenin zor duruma dt zamanlarda dzlen muhteem bir Semen

ubuk Dernekler Federasyonu

Aratrma nceleme...Anadolunun en gvenilecek yerlerinden biriydi. Evet, btn bunlardan anlalyor ki; Ankara sadece corafi sebeplerden dolay bakent yaplmamtr. Ankara, bamszlk ateiyle yanan btn uluslarn bamszlk sembol ve nderi olmutur. Tabii Ankarann bakent oluunu, nce dier lkeler kabullenemiyor ve bykeliliklerini uzun sre Ankaraya tamyor. ATATRKn kararl tutumu ve stanbula uzun sre ayak basmamas ile tanmak zorunda kalyorlar. Saygdeer Ankarallar, Geenlerde Kltr Bakanmz, 1938 ylndan sonra bakenti heyecanlandran bir proje olmamtr diyerek bir tespit yapmt. Sayn Erturul GNAY, bu cesur ve gereki tespiti iin kutluyorum. Maalesef, Ankara retimin, sanayinin, ekonominin, yatrmn, kltrn, sporun, medyann bakenti deil, sadece siyasi bakent olup, onu da byk lde yukarda saylan merkezlerin ynettii kanaati bizlere hkim olmaktadr. Aslnda Bakent, Anadolunun tam bir kavak noktas ve her yere yakn olmasna; ayrca tarihi Kral Yolu ile pek Yolunun zerinde bulunmasna ramen, bu nem ve ehemmiyetini kaybetmi bulunmaktadr. Kurtulu Savamz desteklemek zere, Hint Mslmanlarnn gnderdii paralarla, Bakentimiz de kurulmu bulunan Bankas Genel Mdrlnn, stanbula gitmesine gz yumulmas, stelik bu bankamzn tanmasna, ATATRKn kurduu partinin temsilcilerinin de gz yummas ve imzalarnn bulunmas da acmz artrmtr. Merkez Bankas bata olmak zere, dier finans kurulularnn bir bir stanbula tanmasnn, Bakente verecei kayplar kimin nasl karlayacan merak etmekteyiz. Allahtan, Altnda Belediye Bakan Sayn Veysel TRYAK, Hamamnnn cevherini ortaya kartt. Bu almalarn, Ankara Kalesinde de balamasn (Darsnn Ankara Kalesine olmasn) umut etmekteyiz. Elbette Bykehir Belediye Bakan Melih GKEKi; Yunus Emre, Mogan, Gksu, Bayndr Baraj ve benzeri park almalarndan ve Bakentlilere nefes aldracak yaam alanlarnn ada bir ekilde tanziminden dolay kutluyoruz. 100 yllk tarihi olan Ankaragcnn, Bakente layk ve liderlik yarnda, bir potansiyele ulatrlamad iin zlyor, Ankaragcn kiisel kavgalarn zemini yapmak isteyenleri de knyoruz. Ankaradan milletvekili olup, tm imknlarn doduklar ve mensubiyet duyduklar memleketlerine seferber edenleri, Bakentin imknlar ile servet sahibi olup, kalbi Bakent iin atmayan i adamlarn knyoruz. Cumhuriyetten bu yana, bata ATATRK olmak zere, Bakentten 470 milletvekili seilmitir. Bunlardan bazlar, birka dnem mecliste bulunmu olup, bu saygdeer milletvekillerinin yzde onu bile Ankaral deildir. Ankaraya kar da mensubiyet duygusuyla hareket etmediini dnerek zlyoruz. Bunlarn arasndan kp, Bakentli insanlar adam yerine koyan ve unutulmaz hizmetler yapan kiileri de, doum yeri neresi olursa olsun, hep barmza basyoruz.

18

ubuk Dernekler Federasyonu

Hukuk Kesi...NAN BOZULMASI...Deerli okurlarmz; Dergimizin bu saysnda, evlenme hazrlndaki iftlerin hukuki sorunlarn ileyeceiz. Bilindii zere, nianllk dneminde taraflar birbirleriyle hediyelemekte, tak takmakta ve masraf yapmaktadrlar. Kabul etmek gerekir ki, bazen nianllklar iftlerden biAv. Baki DEMRBA rinin kusuru ile evlilikle Federasyon Genel Sekreteri sonulanmayabiliyor. Nianlln evlilikle sonulanmamas halinde, iftlerin birbirlerinden talepleri konusunda ortaya kacak hukuki sorunlar hakknda bilgi sunacaz. Nianlanma hkmleri, 22.11.2001 tarih ve 4721 say ile yrrle giren Medeni Kanunun 118 ile 123 maddeleri arasnda dzenlenmitir. lgili maddeler aada belirtilmitir. MEDEN KANUN A. Nianlanma MADDE 118.- Nianlanma, evlenme vaadiyle olur. Nianlanma, yasal temsilcilerinin rzas olmadka k veya kstly balamaz. B. Nianlln hkmleri I. Dava hakknn bulunmamas MADDE 119.- Nianllk, evlenmeye zorlamak iin dava hakk vermez. Evlenmeden kanma hli iin ngrlen cayma tazminat veya ceza art dava edilemez; ancak yaplan demeler de geri istenemez. II. Niann bozulmasnn sonular 1. Madd tazminat MADDE 120.- Nianllardan biri hakl bir sebep olmakszn, nian bozduu veya nian taraflardan birine ykletilebilen bir sebeple bozulduu takdirde; kusuru olan taraf, dierine drstlk kurallar erevesinde ve evlenme amacyla yapt harcamalar ve katland madd fedakrlklar karlnda uygun bir tazminat vermekle ykmldr. Ayn kural nian giderleri hakknda da uygulanr. Tazminat istemeye hakk olan tarafn ana ve babas veya onlar gibi davranan kimseler de ayn koullar altnda yaptklar harcamalar iin uygun bir tazminat isteyebilirler. 2. Manev tazminat MADDE 121.- Niann bozulmas yznden kiilik hakk saldrya urayan taraf, kusurlu olan dier taraftan manev tazminat olarak uygun miktarda bir para denmesini isteyebilir. III. Hediyelerin geri verilmesi MADDE 122.- Nianllk evlenme dndaki bir sebeple sona ererse, nianllarn birbirlerine veya ana ve babann ya da onlar gibi davrananlarn, dier nianlya vermi olduklar allmn dndaki hediyeler, verenler tarafndan geri istenebilir. Hediye aynen veya mislen geri verilemiyorsa, sebepsiz zenginleme hkmleri uygulanr. IV. Zamanam MADDE 123.- Nianlln sona ermesinden doan dava haklar, sona ermenin zerinden bir yl gemekle zamanamna urar. Kanun net ifade etmi olup, ksaca aklamaya alrsak: NANIN BOZULMASININ SONULARI 1) Maddi tazminat davas Nianllardan biri hakl bir sebep olmakszn nian bozduu veya nian, taraflardan birine ykletilebilen bir sebeple bozulduu takdirde; kusuru olan taraf, dierine drstlk kurallar erevesinde ve evlenme amacyla yapt harcamalar ve katland maddi fedakrlklar karlnda uygun bir tazminat vermekle de ykml. rnein dn salonu kiralanmas, dn trenine ynelik masraflar yaplmas, beyaz eya gibi ev eyalarnn alnmas. Benzer demeler halinde, niann bozulmasyla madur olacak taraf, bu konudaki masraflarn kar taraftan talep edebiliyor. Tazminatn miktar konusunda, Medeni Kanun hkime takdir hakk vermi durumda. Hkim duruma gre, uygun bir maddi tazminata hkmedebiliyor. 2) Manevi tazminat davas Niann bozulmas yznden kiilik hakk saldrya urayan taraf, kusurlu olan dier taraftan mane

20

ubuk Dernekler Federasyonu

Hukuk Kesi...vi tazminat olarak uygun miktarda bir para denmesini de talep edebilir. Niann bozulmas halinde manevi tazminat isteyebilmek iin aranan artlar ise yle: a) Nian bozan tarafn kusurlu olmas b) Tazminat isteminde bulunan nianlnn, niann bozulmasnda herhangi bir kusurunun bulunmamas c) Kusursuz olan nianlnn kiilik hakknn, niann bozulmas yznden saldrya uram olmas. Niann bozulmas sebebiyle manevi tazminat isteyebilmek iin kiilik haklarnn ar saldrya uram olmas art. Tazminat miktarn belirlemek konusunda ise takdir hakk yine hkime ait. 3) Nian hediyelerinin iadesi davas Nianllk evlenme dndaki bir sebeple sona ererse, nianllarn birbirlerine veya ana ve babann dier nianlya vermi olduklar allmn dndaki hediyeler, verenler tarafndan geri istenebilir (Medeni Kanun 122). Hediye aynen geri verilemiyorsa, sebepsiz zenginleme hkmleri uygulanr. Niann bozulmas halinde, nianl taraflar kz ya da erkek taraf, birbirlerine verdikleri mutad d hediyeleri geri isteyebiliyor. Mutad d hediyeler olaan d, sradan olmayan ve deerli hediyeler olarak tanmlanyor. rnein bir altn set, burma bilezik, tek ta prlanta, elmas kolye ya da ev, otomobil. Bu tip nian hediyeleri iade kapsamnda bulunuyor. Hediyelerin istenebilmesi iin taraflarn niann bozulmasnda kusurlu olmas art da aranmyor. Niann bozulmasn isteyen taraf, kusursuz olsa dahi, olaan d ve deerli olan hediyeleri talep halinde geri iade etmek zorunda. Hediyelerin iadesini sadece taraflar deil, onlarn anne ve babalar da talep edebilir. 4) Bir yl iinde dava almaldr Medeni Kanunun 123. maddesine gre, nianlln sona ermesinden doan dava hakk sona ermenin zerinden bir yl geince zamanamna urar. Bu yzden, niann bozulmas nedeniyle alacak her trl dava (eyalarn geri iadesi, tazminat) iin bir yl sre vardr. Aksi halde bu davalar zamanamna urar.

MAGANDAKlhanbeylerinin bile bir ahlk vard, Onlardan sorulurdu mahallenin namusu, Zayf gzetir, gariban korurlard, Trsrd klhanbeyden, ahlksz, deyyusu. Sonra sen zuhur ettin, hi yoktan birdenbire, Ters yz ettin ne varsa, onlardan geri kalan, Fazilet sfr sende, utanma hak getire, Ayrk otu gibisin, her yeri sardn ulan! Hangi gbrelikte bydn, byle serpildin? Bir soy ktn var m, sen ne familyassn? Belki de bize keffaret diye gnderildin, Kim bilir hangi gnahn ac meyvassn. Ne bir mesuliyet, ne kul hakk endiesi, Hayvan rahatlyla yaa gitsin hayat, lemin kalmad, errinden emin kesi, Nereden, kaa aldn, o kzarmaz surat? Sonradan m kesbettin, var m idi kannda, Bunca zararl huyu, syle nereden kaptn? Acaba dokuz ay on gn, anann karnnda, Eziyetin, tacizin tahsilini mi yaptn? Meftun DALLI

ubuk Dernekler Federasyonu

21

Salk Kesi...HAYVANLARDAN BULAAN HASTALIKLAR 2:

KUDUZ

M.. 2300 ylnda, Bbilde kpek sahipleri, kpeklerinin srmas sonucu olan lmlerden dolay ar para cezalarna arptrlmlardr. Uzun yllar boyunca kuduzun sebebi, belirtileri ve tedavisi konusunda almalar yaplm; ancak M.S. 1881 ylnda, Fransz kimyac Louis PASTEUR ve asistan Emile ROUX kuduz tedavisi ile ilgili almalarna balamlardr. 1885 ylnda PASTR, elde etmi olduu kuduz asn, kuduz bir kpek tarafndan srlm olan Joseph MESTER isimli bir hastaya uygulam; tedavi baarl olmu, hasta kuduza yakalanmam ve PASTR kahraman olarak ilan edilmitir. 1892de, Kanadal doktor William OSLER, insanlarda grlen kuduzun bulgularn, tbbi makalede yazm ve srk yaralarnn dikkatlice ykanmasn nermitir. Kuduzun kesin tehisi iin kullanlan testler ancak 1959 ylnda, Dr. Robert KSSLNG tarafndan gelitirilmitir. Gn22

Dr. Rhan TRKYILMAZ

Kuduz hastal (Rabies), kudurmu hayvanlarn sr ile insan ve dier memeli hayvanlara bulaan, korunulabilir bir infeksiyon hastaldr. 4000 yldan beri insanl ve bilim adamlarn ilgilendiren bir hastalk olmutur.

mzde a ve serumlarla kuduzdan korunmak mmkndr. Ancak hastalk belirtileri ortaya ktktan sonra tedavi mmkn deildir. Hastalk, dnyann her yerinde vardr. Ancak bu hastalk nedeni ile lmlerin yaklak %95i, Asya ve Afrikada grlmektedir. Belirtiler baladnda lmle sonulanr. Hastalk etkeni nedir? Nasl bular? Kuduz, hayvanlardan insanlara bulaan bir hastalktr. Nedeni bir virustur. Bu virusla enfekte olan evcil veya yabani hayvanlarn salyasndan bular. Ancak bu hayvanlar, genellikle penelerini yaladklarndan, penelerine ve trnaklarna bulaan salya nedeniyle trmalama ile de bular. Virus, hasta hayvanlarn beyin ve sinirlerine yerleir. Bu nedenle bu dokularla temas, hastaln bulamasna neden olabilir. Ancak hayvanlara dokunmakla, kan, idrar ve dklarna temasla hastalk bulamaz. Bulama olabilmesi iin; virusla temasn srk veya derideki kesik

veya ak yaralar, ya da az mukozas veya gz yolu ile olmas gerekir. Kuduz virusu, kurulua ve gne klarna dayankszdr. Afrika ve Asyada kpekler, kuduz bulatrmada ilk sradadr. Hastalk, genellikle virus ile enfekteli olan kedi ve kpeklerin srmas veya trmalamas ile bular. Gelimi lkelerde ku

ubuk Dernekler Federasyonu

Salk Kesi...duz, yabani hayvanlarda grlr. Evcil hayvanlara ve insanlara, bu yabani hayvanlarn tkrkleri ile bular. Bir dier nemli bulama kayna da yarasalardr. zellikle Amerika ve Avrupada, yarasalar ile bulama nemli bir halk sal sorunudur. lkemizde zellikle krsal kesimde; kurt, akal, tilki gibi yabani hayvanlar, insanlar ve at, inek, koyun, kei gibi iftlik hayvanlar iin de nemli bir bulama kaynadr. iftiler, hayvan bakclar, veterinerler, vahi doa yry yapanlar ve maaraclar risk altndaki kiilerdir. linin azaltlmasnda en etkili ve tek yoldur. Isrlan kii, derhal bir salk kuruluuna gtrlmelidir. Isrn durumuna gre, bak serum (hiperimmun globulin) ve kuduz asna derhal balanmaldr. pheli hayvan tespit edilebilir ve yakalanabilirse, karantina altna alnmaldr. Hayvan, 10 gn sre ile gzlenir. Eer bu sre iinde salkl kalrsa kuduz olmadna karar verilir. pheli hayvan ldrlmse, beyin dokusu incelenmek zere ilgili merkezlere gnderilmelidir. pheli hayvann dileri ile zedelenmi her yara, derin olsun olmasn, kuduz virusunun bulamas asndan risklidir. ok sayda srk olmas, srklarn ba ve boyunda olmas, vakann ciddiyetini artrr. Sadece srk deil, pheli hayvann salyasnn derideki syrk ve yaralara, aza ve gze temas da hastala neden olabilir. Hayvanlarn kzdrlmas, hayvann srmasna neden olabilir. Bu ekildeki srklar, kuduz pheli srk olarak kabul edilmez. Hayvan kendiliinden saldryorsa ve birden fazla kiiyi srmsa, dier hayvanlara da saldryorsa, bu hayvann kuduz olduundan iddetle phe edilmelidir.

Hastaln belirtileri nelerdir? Kuduz virusu, sinir sistemine yerleir, zellikle beyinde hastalk yapar ve lmcldr. Hastaln erken belirtileri; ate, ba ars ve halsizliktir. Hastalk ilerledike uykusuzluk, sknt hali, uur bulankl, feller, saldrganlk, hayal grme (halsinasyon), tkrk miktarnda artma, yutma zorluu, sudan korkma gibi kuduz hastalna ait belirtiler grlr. Bu belirtilerden birka gn sonra da hasta lr. Kuduz phesi olan srk varsa, ne yaplmaldr? Kuduz hastalnn tedavisi yoktur. pheli srk halinde, yaplacaklar ok nemlidir. Alnacak tedbirlerde, asla ge kalnmamaldr. Isrk yaralar, derhal su ve sabunla dikkatlice ykanmaldr. Bu ilem, enfeksiyon ihtimaubuk Dernekler Federasyonu

23

Salk Kesi...Kuduz bulama riski olan aadaki gruplara; bulama ncesi alama nerilir. Bulama ncesi alama uygulamas iin 0., 7. ve 28. gnlerde toplam doz a uygulanmas yeterlidir. Risk altnda olan gruplar Veteriner hekimler, Enfeksiyon hastalklar ile ilgili laboratuar personeli, Kuduz vakalarna bakmakla grevli zel blmlerde ve kornea nakli yaplan blmlerde alan hastane personeli, Kuduza hassas evcil hayvanlar ile devaml temas olanlar, Doal bilimler ile uraanlar, Orman iileri, Mezbaha ve hayvan derileri ile uraan personel, Kuduz as nasl uygulanr? lkemizde kuduz alar, yan etkileri ok az olan hcre kltr (HDCV) alardr. Kuduz as 0., 3., 7., 14. ve 28. gnlerde, 5 doz olmak zere kas iine uygulanr. Alama emasna uygun olarak yaplan alama ile % 100 orannda baar salanmaktadr. A uygulandktan sonra, ok nadir olarak a yerinde ar, kzarklk, ilik, ate gibi a yan etkileri grlebilir. Genellikle arazide alan personel, ok sk ava gidenler, Kuduzun ok grld yerlere (zellikle Asya, Afrika ve Amerikadaki tropikal ve subtropikal lkelere) sk seyahat eden kiiler. Evde beslenen kedi kpek gibi hayvanlarn da alar mutlaka yaptrlmaldr.

24

ubuk Dernekler Federasyonu

Tarm Kesi...ZARARLI BCEKLER YYEN NEML AVCI (PREDATR) BCEKLERlkemizde tarm rnlerine ekonomik olarak zarar veren ve mcadelesi yaplan 240 civarnda zararl bcek tr bulunmaktadr. Bunlarn dnda, zaman zaman ortaya kan ve tali zararl ad verilen pek ok zararl bcek tr bulunmaktadr. Bu zararl bcekleri yiyen faydal trlerin says ise onlardan kat kat daha fazladr. Mesela Dnyada, sadece Gelin bcei (Coccinellidae) familyasnda, 5.000nin zerinde tr bulunur. Faydal trlerin ounu, Predatr (avc) ve Parazitoid ad verilen bcekler oluturur. Bunlarn dnda; rmcekler, nematodlar, kular, memeliler, salyangozlar, srngenler ve balklardan da zararl bcekleri yiyen faydal trler vardr. Ayrca zararl bcekleri hastalandrp ldren ve Bcek patojeni (Entomopatojen) ad verilen faydal mantar (fungus), bakteri ve virs trleri de bulunur.

Ziraat Yksek Mhendisi Federasyon Bakan Yardmcs hbulut48@gmail.com

Dr. Hseyin BULUT

Bu faydal trler, zararllar bask altnda tutma ve Biyolojik mcadele asndan ok nemlidir. Bu yzden bu faydal trlerin hepsine birden Biyolojik Mcadele Etmenleri ve Doal Dmanlar da denir. Ben bu yazmda sizlere, baz nemli Avc (Predatr) bcek trlerini tantmaya alacam. leride frsat olursa, dier faydal organizmalar da tantacam. Avc (Predatr) bcekler, zararl bcekleri ve krmz rmcekleri yerler. Baz trlerin hem ergin bcekleri, hem de larvalar avcdr. Bir ksmnn da sadece larvalar avcdr.1. Knkanatl Avc Bcekler (Coleoptera) Knkanatllar (Coleoptera) takmnn en nemli avc bcekleri; Gelin bcekleri (Coccinellidae), Koucu bcekler (Carabidae) ve Ksa kanatl bcekler (Staphylinidae) familyalarnda bulunur. Fakat Anthribidae (Geni hortumlu bcekler), Cybocephalidae ve Rhizophagidae familyalarnn baz trleri de avc olarak yaarlar (Bulut, 2009) 1.1. Gelin Bcekleri (Coccinellidae) Gelin bcekleri, avc bcekler ierisinde en nemli grubu oluturur. Bunlara, Uur bcekleri, Hanm bcekleri ve U u bcekleri gibi isimler de verilir. Gelin bcekleri arasnda; boyu 1mm olan da var, 1cm olan da var. Ergin bceklerin st ksmlar kubbe eklinde, alt ksmlar ise yassdr. Renkleri trlere gre krmz, portakal rengi, kahverengi ve siyah olabilir. Elitra ad verilen st kanatlarnn zerinde; 2, 7, 11, 14 adet kk siyah nokta bulunan trler vardr. Yetikin bceklerin ba, antenleri ve bacaklar siyah renklidir. Larvalarnda diken gibi kntlar bulunur. Gelin bcekleri daha ok, yaprakbitlerinin ve kabuklu bitlerin bulunduu yerlerde grlrler. Sar renkli olan yumurtalarn, yaprakbiti kolonilerinin civarna, 15-30 adetlik gruplar halinde brakrlar. Gelin bceklerinin erginleri sonbaharda, bazen de yaz ortasnda, kltr sahalarn terk eder ve evrede bulunan 1500-2000m ykseklikteki dalara g ederler. lkbaharda tekrar ovalardaki beslenme ve reme alanlarna g ederler.ubuk Dernekler Federasyonu

Gelin bceklerinin hem erginleri, hem de larvalar avc bceklerdir. Bunlar, bitkilere zarar veren yaprakbitleri bata olmak zere, kabuklubitler, koniller, unlubitler, krmz rmcekler ve beyaz sinekleri yerler. Dnyada 5.000nin zerinde Gelin bcei trnn bulunduu bildirilmektedir. lkemizde ise yaklak 25 cinse bal, 50den fazla Gelin bcei tr bulunmaktadr. Aada bunlarn en nemlileri hakknda ksa bilgiler verilmitir. a) Yedi noktal gelin bcei (Coccinella septempunctata L.) Bu avc bcein genel rengi krmz olup, st kanatlarnn zerinde 7 adet siyah nokta bulunur. Boyu 6-8 mm kadardr. Larvala

25

Tarm Kesi...rn st ksm gri, alt ksm ise kirli sar renktedir. Olgun larvalar, 9-10 mm boyuna ulaabilir. Larvalarn zerinde, siyahms gri ve parlak sar lekeler bulunur. Bu gelin bcei erginlerinin gnde yaklak 40 adet, larvalarnn ise yaklak 50 adet yaprakbiti yedii tespit edilmitir. Yine bir larvann, 24-25 gnlk larva sresi boyunca, 761 adet yaprakbiti yedii saptanmtr. Yedi noktal gelin bcei; meyve, sebze, buday, fi, yonca, pamuk, ttn, ss bitkileri ve yabanc otlarda zarar yapan yaprakbitlerini yer. Bu avc bcein, 23 yaprak biti tr ile beslendii bildirilmektedir (Dzgne ve ark., 1982). Yedi noktal gelin bcei, lkemizin her tarafnda bulunur. Ankara ve ubukta da her yerde grlr. b) ki noktal gelin bcei (Adalia bipunctata (L.) Bu avc bcein st kanatlarnn zerinde, 2 adet siyah nokta bulunur. Elma, armut, erik, badem, eftali, kiraz, ceviz, fndk, gl, fi, sebze, buday, pamuk ve havu gibi bitkilerde zarar yapan yaprakbitlerini yer. Bir ergin bcein, 29 gnlk mr boyunca, 900 adet yaprakbiti yedii tespit edilmitir. c) ki benekli kahverengi gelin bcei (Chilocorus bipustulatus (L.) Bu avc bcek, orta byklktedir. Vcudu yuvarlak olup, minyatr bir mifere benzer. Rengi, parlak kahverengidir. st kanatlarnn zerinde iki adet benek (leke) bulunur. Erginleri ve larvalar; San jose kabuklubiti, Dut kabuklubiti, Turungil kabuklubitleri ve Zeytin kara konilini yerler. Bilhassa Dut kabuklubiti ve San jose kabuklubiti zerinde olduka etkilidir. Bu avc bcek, Orta Anadolu blgesinde de mevcuttur. d) Drt benekli gelin bcei (Exochomus quadripustulatus (L.) Genel olarak parlak kahverengimsi-siyah renkte olan kk bir avc bcektir. Erginlerin boyu, 3-5 mm arasnda deiir. st kanatlarnn zerinde ters virgl eklinde, yuvarlak veya keli olan, kiremit krmz renginde drt adet benek (leke) bulunur. Kabuklubitler, koniller ve yaprakbitlerinin avcsdr. Bir larva, gelime dnemi boyunca 388-805 adet eftali yeil yaprakbiti yiyebilir. Bu avc bcein, Ankara ve evresinde, 9 yaprakbiti tr ile beslendii bildirilmektedir. Biz bu bcei, 1979-1980 yllarnda Ankarada, San jose kabuklubiti ve kikabarckl konilin larva avcs olarak tespit ettik. e) Stethorus punctillum Weise Siyah renkli, kk bir avc bcektir. Meyve aalar, sebzeler ve pamukta zarar yapan krmz rmcekleri yer. Ancak baz yaprakbitlerini de yedii bildirilmektedir. Bu bcein bir larvasnn, 600 adet Akdiken akar yumurtasn veya 277 adet nimfini veya 60 adet ergin diisini yedii tespit edilmitir. Biz bu avc bcei, 19831989 yllar arasnda ubuk, Kazan, Glba, Sincan ve Baldaki meyve bahelerde tespit ettik. f) Scymnus Trleri Boylar 1,5-2,5 mm arasnda deien kk avc bceklerdir. Renkleri genellikle koyu olup, bazen kanatlarnn zerinde ok belirgin olmayan sar lekeler bulunur. Bu gelin bceinin erginleri ve larvalar; yaprakbitleri, baz kabuklu bitler, koniller ve unlu bitler ile beslenir. Bu avc bcein, meyve ve sebze baheleri ile yabanc otlarda zarar yapan 12 yaprakbiti tr zerinde beslendii bildirilmektedir (Dzgne ve ark., 1982). g) Kardinal bcei (Rodolia cardinalis Muls.) 3-5 mm boyundadr. st kanatlar krmz renkli olup, her birinde ikier adet leke bulunur. Torbal konilin en byk dmandr. Bu avc bcek, 1910-1933 yllar arasnda, birka defa yurt dndan getirilerek turungil bahelerine salverilmitir. h) Unlubit gelinbcei (Cryptolaemus montrouzieri Muls.) Bu avc bcek, Turungil unlubitinin nemli bir doal dmandr. 3-4 mm boyunda ve genel olarak siyah renkli bir bcektir. Yabanc kkenlidir. 1932 ve sonraki yllarda, yurtdndan getirilmitir. Adana ve Antalyadaki bcek retim tesislerinde kitle halinde retilerek, Turungil unlubitine kar biyolojik mcadelede kullanlmaktadr. i) Serangium parcesetosum Sicard. Boyu 2.0 mm civarnda olan kk bir avc bcektir. Rengi parlak, sarms-kzl kahverengidir. Turungil beyazsineinin etkili bir avcsdr. 1990l ylarda, Dou Karadeniz Blgesinden toplanarak Adana, Antalya ve zmirdeki Aratrma Enstitlerine gtrlm ve buralarda retimi yaplarak turungil bahelerine sa

26

ubuk Dernekler Federasyonu

Tarm Kesi...lnmtr. zmirde bir retici, bu bcei retmek zere kk bir bcek retim tesisi kurmutur . 1.2. Koucu Avc Bcekler (Carabidae) Bu bceklere, Karafatma ad da verilir. Genel olarak siyah renkli byk bceklerdir. Metalik veya canl renkli olan trleri de vardr. ounun vcudu yassdr. Elitra ad verilen st kanatlar izgili ve parlaktr. Bacaklar uzundur. Bu yzden hzl koarlar. ou, geceleri aktiftir. Hem ergin bcekler, hem de larvalar, topran st ksmnda avc olarak yaarlar. Btn bceklerin, bilhassa bozkurtlar, maymuncuklar, yaprakbitleri, gal sinekleri, kelebek trtllar, Patates bcei ve toprakta bulunan dier zararllarn yumurtalarn ve larvalarn yerler. Hatta smkl bcekleri ve salyangozlar da avlarlar. Bu avc bcekler, Orta Anadolu Bilgesi, Ankara ve ubukta da bulunur. Koucu bceklerin ok sayda tr bulunmaktadr. En nemli avc trler unlardr: a) Calosoma sycophanta L. : Bilhassa Altn kelebek (A) ve Kr trtl larvalarn yer. b) Bembidion lamprosea (Herbst) c) Carabus graceus morio Mance 1.3. Ksa kanatl bcekler (Staphylinidae) Ksa kanatl bceklerin vcutlar, ekseri ince ve uzundur. Renkleri genel olarak siyah veya koyu kahverengidir. st kanatlar (Elitra) ok ksa olduu iin, bu bcekler kolayca tannabilir. Bu avc bceklerin erginleri ve larvalar, ekseriya topran st ksmnda avc olarak yaarlar. Btn zararl bceklerin, zelikle yaprakbitlerinin yumurta, larva ve nimflerini srp yerler. Bu bceklerin larvalar, sebze sineklerinin pupalarnda parazitik olarak da yaarlar. Bu avc bceklere, aadaki trler rnek verilebilir. a) Oligota flavicornis B-L b) Aleochara bilineata : Doada mart-kasm aylar arasnda bulunur. 2. Sinir kanatl bcekler (Neuroptera) Sinirkanatllar takmna bal bceklerin kanatlar saydam ve sinir gibi damarldr. Bcekler dinlenirken, kanatlar vcutlarn at gibi rter. Bu bceklerin larvalar; yaprakbitleri, beyaz sinekler ve kabuklu bitler gibi pek ok zararly avlayp yerler. Yeil sinirkanatllarn (Chrysopae) ve Kahverengi sinirkanatllarn (Hemerobiidae) larvalar yaprakbitlerini, krmz rmcekleri ve beyaz sinekleri yerler. Karnca aslanlar (Myrmeleontida) ise karncalar, kk bcekleri ve larvalar avlarlar. Dnyada, Yeil sinirkanatllar familyasna bal, yaklak 1300 tr bulunur. a) Yaprakbiti aslan (Chrysoperla carnea (Stephens) (Chrysopidae) Bu avc bcein erginleri yaklak 15 mm boyundadr. Renkleri yeil ila yeilimsi sar arasnda deiir. Kanatlar effaf bir grnmde ve damarlar yeil renklidir. Bcek dinlenirken, byk olan kanatlar vcudun arka tarafnda adeta bir at eklinde durur. Larvalar yaklak 1 cm boyunda olup, sarms-gri renklidir. Banda emici kskalar bulunur. Bunlarn yumurtalar, dii bceklerin salgladklar ince-uzun iplikiklerin ucunda bulunur. Yumurtalar, ak yeil veya beyaz renklidir. Bu avc bcein larvalar ok aktiftir. Daha ok yaprakbitlerini ve krmz rmcekleri yerler. Ancak kabuklubitleri, konilleri, unlu bitleri, beyaz sinekleri, kirpik kantllar (thripsleri), kelebeklerin yumurtalarn ve gen larvalarn da avlarlar. Bir larva, gelime sresi boyunca 12,582 adet kinoktal krmz rmcek yumurtas, 257-585 adet Yeilkurt yumurtas, 487 adet yaprakbiti ve 511 adet Beyazsinek yiyebilir. Ergin bcekler, ekseriya avc deildir. Bitkilerin salglad nektarla ve polenlerle beslenirler. Bu avc bcek, lkemizde btn blgelerde bulunur. Ankara ve ubukta; meyve ve sebze baheleri, yem bitkileri, yabanc otlar ve ormanlarda ok yaygn ve bol miktarda bulunur. b) Sympherobius pygmaeus (Rambur) (Hemerobiidae) Ergin bceklerin boyu 2-3 mm olup, rengi koyu kahverengidir. Kanatlar saydam ve kahverengi damarldr. Bu avc bcein erginleri, doada mays-ekim aylar arasnda bulunur. Temmuz aynda, en yksek dzeyine ular. Turungil unlubiti ve Turungil siyah yaprakbitinin nimfleri ve erginleri ile beslenir. c) Sympherobius fallax Navas (Hemerobiidae) Bu avc bcein erginlerinin boyu 4-5 mm civarndadr. Rengi, parlak sarms-kahverengi, antenleri ve gzler koyu kahverengidir. Kanatlar saydam ve koyu

ubuk Dernekler Federasyonu

27

Tarm Kesi...kahverengi damarldr. Haziran-ekim aylarnda doada bulunur. Larvalar, krmz rmcekleri ve Turungil unlubitini yer. 3. Avc sinekler (Diptera) Sinekler (Diptera) takmna bal olan baz trlerin larvalar, zararl bcekleri avlayp yerler. Bu takmda; iek sinekleri (Syrphidae), Ur sinekleri (Cecidomyiidae), Chamaemyiidae ve Avc sinekler (Asilidae) familyalarnda avc olanlar oktur. lk familyaya bal sineklerin larvalar, son familyann ise hem erginleri, hem de larvalar avcdr. Bunlarn iinde, en yaygn ve tannm olanlar iek sinekleri (Syrphidae)dir. lkemizde, iek sinekleri familyasna bal 50nin zerinde avc tr bulunur. nemli avc sinekler hakknda, aada ksa bilgi verilmitir: a) iek sinei (Episyrphus balteatus (De Geer) (Syrphidae) predatrn konukusu olduu bildirilmektedir (Dzg n e ve ark., 1982) d) Aphidoletes aphidimyza (Rondani) (Cecidomyiidae) Bu avc sinek, yaklak 2,5 mm uzunlukta ve ekseri tysz yapldr. Larvalar bacaksz, 2-3 mm boyunda ve portakal krmzs renktedir. Yumurtas, uzunca oval ve portakal krmzs rengindedir. Sinek yumurtalarn, yaprakbitlerinin yaknna grup halinde brakr. Bu avc sinein larvalar; meyve aalar, sebze, ttn ve pamukta zarar yapan yaprakbitlerini yer. Her larva, bir hafta iinde 20-50 adet yaprakbitini sorarak yiyebilir. Bu avc sinek, Yurdumuzun bir ok blgesinde, bu arada Ankara ve ubukta da yaygn olarak bulunur. 4. Deiik kanatl avclar (Heteroptera) Deiik kanatllar (Heteroptera) takmnda; Korsan tahtakurular (Anthocoridae), Bitki tahtakurular (Miridae), Zrafa grnl tahtakurular (Nabidae) ve Uzun tahtakurular (Lygaeidae) familyalarna bal yzlerce avc bcek tr vardr. Aada baz nemli trler hakknda ksa bilgi verilmitir: a) Anthocoris nemorum (L.) (Anthocoridae)

Bu sinek, arlara ok benzer. Boyu 8-15 mm arasnda deiir. Larvalar bacakszdr. Renkleri bej, kahverengi, sar veya yeilimsi olabilir. Yumurtalar uzunca oval yapl ve beyaz-sarms renklidir. Bu sinek, sk sk ieklere konar. ieklerdeki polen, nektar ve balms maddelerle beslenirler. Bacaksz olan larvalar avcdr. Yaprakbitlerini oburca yiyerek onlar bask altnda tutarlar (Zeki ve Klner, 1990). Bu sinein larvalar, avnn trne gre, 200-800 adet yaprakbiti yiyebilir. lkemizde, Ankara ve ubukta en yaygn ve bol bulunan avc sineklerden birisidir. Bu sinein larvalarnn; meyve, sebze, buday, yem bitkileri ve yabanc otlarda zarar yapan 37 yaprak biti trn yedii tespit edilmitir b) Metasyrphus corollae (Fabricius) (Syrphidae) Boylar kkten olduka bye kadar deiir. Karnnda (Abdomende) tipik sar benekler veya bantlar bulunur. Bu sinein larvalar; meyve aalar, sebzeler, buday, msr, pamuk, ttn, baz odunsu ve otsu bitkilerde zarar yapan 30un zerinde yaprakbiti trn avlayp yer. Bir larva, 96-138 adet yaprakbiti tketir. Bu avc sinek de lkemizde, Ankara ve ubukta en yaygn ve bol bulunan trler arasnda yer alr. c) Scaeva pyrastri (Linnaeus) (Syrphidae) Bu avc sinein, Ankara ve evresinde sebze, yem bitkileri ve yabanc otlar gibi otsu ve alak bitkilerdeki yaprakbitleri ile beslendii ve 17 yaprakbiti trnn, bu

Vcudu uzunca, az ok yass ve oval yapl olan bir avc bcektir. Ba ne doru uzam ve gzleri byktr. iftlemi ergin halinde k geirir. Doada nisanaralk aylar arasnda grlr. Bu avc bcek, yumuak ve sert ekirdekli meyve aalar, ceviz, zeytin, ss bitkileri ve yabanc otlar zerinde yaygn olarak bulunur. Hem erginleri, hem de nimfleri avc olarak yaarlar. Armut yaprak piresi (pisillidi), yaprakbitleri, beyaz sinek

28

ubuk Dernekler Federasyonu

Tarm Kesi...ler, krmz rmcekler ve koniller gibi zararllar yerler veya hortumlarn sokarak, onlarn vcut suyunu emerler. Ergin bcekler 118-742 adet, nimfleri ise 80-167 adet Elma yeil yaprakbiti yiyebilir. Bu bcek, halkmzn Ballama adn verdii Armut yaprak piresini yiyen en nemli avcdr. b) Orius minutus (L.) (Anthocoridae) Bu kk avc bcek, yurdumuzun hemen btn blgelerinde bulunur. Yaprakbitleri, krmz rmcekler, thripsler, yaprak pireleri (pisillidler), unlu bitler ve beyaz sineklerin ergin ve nimfleri ile beslenirler. Ayrca, Elma ikurdu bata olmak zere kelebek yumurtalarn, Sne ve Kml yumurtalarn da yerler. Bu avc bcein erginlerinin 25-226 adet, nimflerinin ise 32-87 adet Elma yeil yaprakbiti yedii tespit edilmitir. c) Deraeocoris pallens (Reut.) (Miridae) Vcudu narin, uzunca, oval ve yassca olan bir avc bcektir. ok aktiftir. Meyve ve sebze baheleri ile pamuk, ttn, fasulye, nohut, mercimek, fi ve yonca tarlalarnda bulunur. Yaprakbitleri, krmz rmcekler, thripsler, beyaz sinekler ve kelebek yumurtalar ile beslenirler. tr. n bacaklar, yakalayc bir zellie sahiptir. Bacaklarnn zerinde, avlarn yakalamaya yarayan tarak gibi diler bulunur. Arka kanatlar iyi gelimitir ve vcudunun zerinde yelpaze gibi durur. Petek gzleri byk ve barizdir. Antenler uzun ve ip eklindedir. Peygamber develeri, pek ok zararl bcei avlayp yer. ok yava hareket eden bceklerdir. Ancak avlanma esnasnda, ok hzl hareket ederler ve avn, n bacaklar ile inanlmaz bir hzla yakalarlar. Bu yzden, Peygamber develeri ok harika avclardr. Peygamber develerinin dnyada, yaklak 2340 tr bulunur. lkemizde bulunan baz trler aada verilmitir: a) Mantis religiosa L. b) Empusa fasciata Brulle c) Bolovaris brachyptera (Pallas)

d) Nabis pseudoferus Rem. (Nabidae) Vcudu uzunca, 7-8 mm boyunda, grimsi veya kirli sar renkli bir avc bcektir. lkemizde sebze baheleri, hububat, pamuk, ttn ve fasulye tarlar ile turungil bahelerinde bulunduu tespit edilmitir. Bu avc bcek; krmz rmcekler, thripsler, yaprakbitleri, beyaz sinekler ve cce austos bceklerinin nimfleri ile kk kelebeklerin larvalarn yer. 5. Dzkanatl Avc Bcekler (Orthoptera) Dzkanatl bcekler (Orthoptera) takmnn en nemli avclar, Peygamber develeri (Mantidae)dir. Fakat Yeil ekirgeler (Tettigonidae) ailesi ierisinde de avc olanlar vardr. Bunlarn en tannm, Saga cappadocica dr. 5.1. Peygamber Develeri (Mantidae) Mantidae ailesine bal avc bceklere, Peygamber devesi ad verilir. nk Mantis kelimesi, Yunancada Peygamber anlamna gelir. Byle denmesinin nedeni, bu bceklerin dua eder gibi durmalarndan ileri gelir. Peygamber develerinin vcudu, ince ve uzundur. Birinci srt segmentleri (Pronotum) boyun gibi uzamubuk Dernekler Federasyonu

Faydallar Tanyalm ve Koruyalm Deerli okuyucular, hepimizin (bilhassa iftilerin) dostu olan faydal bcekleri tanyalm ve koruyalm. Gereksiz ve zamansz ilalama yaparak, dostumuz ve yardmcmz olan bu faydallar ldrmeyelim. Yararlanlan Kaynaklar Bulut, H., 2009. Biyolojik Mcadelede ve Faydal Organizmalar (Yayna hazrlanyor). Dzgne, Z., S.Toros, N.Klner ve B.Kovanc, 1982. Ankara linde bulunan Aphidoidea Trlerinin Parazit ve Predatrleri. Zir. Mc. ve Zir.Kar.Gn.Md. Yaynlar. Ankara, 251 s. Zeki, C. ve N. Klner, 1990. Episyrphus balteatus (De Geer) (Diptera:Syrphidae)un deiik yaprakbiti trlerinde geliimi zerinde aratrmalar. Trkiye II. Biyolojik Mcadele Kongresi Bildirileri, 26-29 Eyll 1990, Ankara,137-145.

29

Tarm Kesi...

SORU:

zmlerimiz hastalanyor. Hastalanmasn nlemek iin ne yapmamz gerekir?.Abdurahim SOMUNCU-ubuk, Rezzan Hanm-Batkent /AnkaraZiraat Yksek Mhendisi Federasyon Bakan Yardmcs hbulut48@gmail.com

1

SORUN CEVAP VERELM

Dr. Hseyin BULUT

CEVAP: Ankara ve ubukta zmleri hastalandran en nemli hastalk, Ba kllemesi (Uncinula necator) ad verilen hastalktr. Bu, mantari (fungal) bir hastalktr. zm salkmlarn, asma yapraklarn ve srgnleri hastalandrr. Hasta ksmlar, zerine un veya ocak kl dklm gibi grimsi-beyaz renkte ve tozlu grnr. Hastala yakalanm yapraklarn st yzeyinde, ilk nce ya lekesine benzeyen, ak renkli parlak lekeler grlr. 3) Son are olarak, Fungisit ad verilen mantar ilalarla mcadele yaplmaldr. Bu hastala kar en az ilalama yaplmas gerekir. Birinci ilalama: srgnler 25-30 cm uzunlua ulat zaman, kinci ilalama: iek ta yapraklar dkld zaman, nc ve dier ilalamalar: kinci ilalamadan sonra, kullanlan ilacn etki sresi dikkate alnarak, zm tanelerine ben dnceye kadar yaplr. Bu hastala kar; Toz kkrt, Suda slanabilir (WP) kkrt, Bupirimate 250, Carbandazim 50, Fenarimol 120, Tebucunozol 250 ve resmi tavsiyesi olan ilalar kullanlmaldr. lalama yaparken, Asmann tm yeil aksamnn iyice ilalanmasna dikkat edilmelidir. Toz kkrt uygulamalar, akam serinliinde veya sabah i kalktktan sonra, rzgrsz havada yaplmaldr. 30Cnin stnde ve 18Cnin altndaki havalarda toz kkrt uygulanmamaldr. Toz kkrdn iyi dalmas ve asmay yakmamas iin 4 birim (lek) kkrde, 1 birim snm toz kire veya kl kartrldktan sonra kullanlmaldr.

Normal bykln almadan nce hastala yakalanan zm taneleri, sap dorultusunda atlar ve zmn ekirdekleri grlr. Srgnlerde ve gen dallarda ise kahverengi lekeler meydana gelir. Hastaln sporlar, rzgrla etrafa yaylr ve asmalara bulaarak hastalandrr. Ba klleme hastal ile aadaki ekilde mcadele yaplmaldr: 1) zerinde kahverengi lekelerin bulunduu, hastalkl ba ubuklar budanarak imha edilmelidir. 2) yi havlanmayan ve k almayan asmalarda, hastalk daha fazla zarar yapar. Onun iin yeil budama yaplarak, asmalarn i ksmlarnn iyi havalanmas ve gnelenmesi salanmaldr.

30

ubuk Dernekler Federasyonu

Tarm Kesi...

SORU:

Nohutlar San vurdu ve hepsi ku- kk bir galeri aar. Sonra bu galeriler kabarck eklini alr ve tm yaprak ayasn karudu. Bunun aresi nedir?Fahri ERDAL-Kavakl Ky /Ankara

2

SORUN CEVAP VERELMplar. Bu dnemde, nohut yapraklarnn arasna dikkatlice baklrsa, silindir eklinde, kirli sar ve parlak renkli olan larvas grlebilir. Larvann dklar (pislikleri) de bariz olarak grlr. Fazla zarar grm olan yapraklar sararr ve dklr. Baz yllarda, Nohut yaprak sineinin younluu fazla olur ve btn nohutlar, hzl bir ekilde sarartr ve kurutur. Byle yapraklar dklmeye balar. nce alt ksmndaki yapraklar dklr. lkbahar kurak geen ve topra zayf olan yerlerde zarar daha fazla olur. Bu zararl ylda 23 dl verebilir. Nohut yaprak sinei ile u ekilde mcadele yaplmaldr: 1. Bir nceki ylda Nohut yaprak sinei zarar grlen tarlalarda, nohutlar biildikten (hasattan) sonra derin srm yaplarak topran iinde bulunan sinek pupalar ldrlmelidir. 2. Larvalarn parazitleyip ldren ve parazitoid ad verilen faydal bcekleri korumak iin, bunlara zarar vermeyen veya zarar en az olan ilalar kullanlmaldr. 3) Nohut yaprak sineinin bulunduu yerlerde; nohut tarlalar, nohutlarn kndan 15 20 gn sonra kontrol edilmeli ve nohutlarn yars (%50si) bu zararl ile bulak ise bir defa ilalama yaplmaldr. lalamada, Diazinon ve bu zararlya kar resmi tavsiyesi bulunan dier ilalar kullanlabilir. lalama yaparken, nohutlarn her taraf iyice ilalanmaldr.

CEVAP: Yerinde yaptm incelemeye gre, Fahri Beyin nohutlar Nohut yaprak sinei (Liriomyza cicerina) ad verilen zararl sinek yznden kurumu. reticilerimizin ou yetitirdikleri hyar, domates, patates, fasulye ve nohut gibi rnlerinde, sebebini bilmedikleri ani kurumalara hemen San vurdu deyip iin iinden kyorlar. San vurmak demek, Sam yeli ad verilen scak l rzgarlarnn rnleri yakp kavurmas demektir. Halbuki bu ani kurumalara ou zaman mantar (fungus), bakteri ve virsler gibi hastalk etmenleri ile baz zararl bcekler sebep oluyor. Halkmzn tabiriyle san vurmas, Ankara koullarnda sk rastlanan bir hadise deildir. Nohutlar kurutan, Nohut yaprak sineinin larvalardr. Nohut yaprak sinei, genel olarak siyah fakat karn (Abdomeni) sar renkli olan kk bir sinektir. te bu sinek, nohut yapraklarnn alt ve st epidermislerinin arasna yumurtasn brakr. Nohut yapraklarnn iinde yaayan larvalar bacakszdr. zerinde enine 10 adet bant bulunur. Olgun larva ortalama 2.42.8 mm boydadr ve plak gzle kolayca grlr. Yumurtadan kan larvalar, bulunduu yaprakn iinde kk galeriler aarak beslenir. Larva, nce ak renkli ve ip eklinde

ubuk Dernekler Federasyonu

31

Merkez Bro Bilgileri... Telefon+9 0312 425 9350 Faks : +9 0312 425 9355 Adres: Ba Sk. No.71/1 06660 Kocatepe Ankara Turkey

1. ube Bilgileri... Telefon+9 0242 237 70 50 Faks : +9 0242 237 70 51 Adres: Yldz Mh. TRT Cd. Bat Devam No.65/6 Antalya Turkey

2-ube Bilgileri Telefon-Faks: +9 0384 212 02 07 Adres: Yeni Mah Lale Cad. No: 16 Yaylakl han Kat 3 Daire 10 Nevehir Turkey

Anadoluyu Aydnlatanlar...EYH AL SEMERKAND(Hicri: 720862, Miladi:13001442)Asl ad Alidir. Doduu veya geldii yerin Semerkant olmas nedeniyle Semerkandi denilmitir. 1571 ylnda, II. Selim Hana ait Berat- Hmayunda, Hz. mer (r.a.)in soyundan Farukiye slalesinden bir aileye mensup olduu aka zikredilmitir. Tahsilini Semerkantta yaptktan sonra, Buharaya giderek Alaaddin Buharinin talebesi olur. Tasavvufta kemale erer. Bahrul Ulum adl tefsir kitabn yazd rivayet edilir. am ve Kuds ehirlerini dolar. Mekkede, Kbe-i Muazzamda imamlk yapar. Daha sonra, Peygamberimizin Ravza-i Mutahharasnda 7 sene trbedarlk yapar. Grd rya zerine Anadoluya gelir. nce Karaman, daha sonra Alanya, ankr ve Eskipazar (renar) ilesinde irad faaliyetlerini srdrr. renardan Kzlcahamama bal atak Karyesine (Kyne) gelir. Buradan da amldereye (Kuzviran, eyhler, Ali Dede eyhler) gelerek yerleir. Miladi 1442 ylnda, 142 yanda iken vefat etmitir. Mbarek kabri, bugn amldere Kabristannn tam ortasnda bulunmaktadr. eyh Ali Semerkandi hazretleri uzun boylu, iri yar, buday renkli, krmz benizli, elleri olduka byk, bykl ve aksakall idi.Yabanabat Kzlcahamam ve Kyleri Kltr Dayanma Yardmlama Dernei Genel Bakan

Efendi ile baka kylere giderek yerleen ve dergh aan, Otac hlar Kyndeki eyh Abdurrahman Efendi ile Bardaklar Kyndeki Halil Dede vardr. ekirge (Srck) Suyu Semerkandinin yaad tarihlerde, Osmanl Bakenti olan Bursada bir ekirge afeti meydana gelir. Zamann btn ziraatlarnn uramalar da bu afeti engelleyemez. limlere ve velilere haberler gnderilerek are sorulur. eyh Ali Semerkandi Hazretleri, dada asasn vurarak kard sudan bir miktar gnderir. ekirge afetinin bulunduu blgelere bu sudan azar azar dklr. ok ksa bir zaman ierisinde ekirgeler kaybolur. Sultan Murad, ekirge afetinden kurtulmalarna vesile olan eyh Ali Semerkandi Hazretlerini Bursaya davet ederek, kendisine ok izzet ve ikramlarda bulunur. Bursada kalmasn rica eder. amldereye dnmek istediini grnce, fermanla amlderelilere askerlik ve toprak kiras mkellefiyetlerinden muaf olmalarn emir verir. Bu durum, dier Osmanl Padiahlarnca da fermanlarla, Kurtulu Savamza kadar devam ettirilir. ekirge (Srck) Suyu, o gnden sonra ekirge afeti olan blgelerde kullanlm ve hep faydas grlmtr. ekirge suyunun kayna amlderenin kuzeyinde, bugn Karabk line bal Eskipazar lesi, Sudeyaka Ky hlar Mahallesi yaknlarndadr. Menkbeleri nekler ve buzalar, Kyller, srlarn otlatacak kimseyi bulamyorlard. nsanlarn skntsn gren Semerkandi Hazretleri, onlara Srlarnz otlatabilirim, bu iten dolay sizden herhangi bir cret istemiyorum. dedi. Kyller ok memnun oldular. Srlarmz ile buzalarmz beraber otlatp, buzalarn annelerini emmeden otlamalarn salamas istirhamnda bulundular. O da kabul etti. Semerkandi Hazretleri, otlak yerinde srlara dnerek Ey inekler ve buzalar! Akama kadar beraber otlaynz, yalnz buzalar annelerini emmesinler, anneleri de yavrularn emzirmesinler. dedi. Bu sz zerine, inekler buzalarn emzirmedi. Akam merak iinde bekleyen kyller, ineklerin memelerinin stle dolu olduunu grdler ve bu duruma arp kadlar. Bunun

Selim ENOL

Semerkandi Hazretlerinin soyundan gelen limler arasnda; Ahmet Hulusi Efendi ve Ebu Bekir Sddk

34

ubuk Dernekler Federasyonu

Anadoluyu Aydnlatanlar...bir keramet olduunu, eyh Ali Semerkandi Hazretlerinin byk bir Veli olduunu anladlar. ladlar. Bunun zerine Semerkandi Hazretleri, Ey! Kayalar ve aalar, olduunuz yerde durun deyince durdular. Kad ile davac ve orada bulunanlar hayretler iinde kaldlar. eyh Ali Semerkandinin bykln anladlar ve Semerkandi Hazretlerinin talebelerinden oldular. Niyet hayr, akbet hayr. Btn mazlumlar, garibanlar bir millettir.diyen, Anadolumuzun ve Blgemizin manevi mimarlarndan olan eyh Ali Semerkandi Hazretlerinden Allah (c.c.) raz olsun ve rahmet eylesin. Bizlerin de Hakka kul, Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.) Efendimize mmet, eyh Ali Semerkandi Hazretlerine layk evlatlar olmamz nasip etsin.

kz ile Kurt Semerkandi hazretleri bir gn krda srlar otlatrken, bir kurdun bir kz ldrmek iin hazrlandn grd. Kurda, Ey kurt bu kz ldrmek iin kimden izin aldn ?.dedi. Kurt dile gelerek, kz benim nasibimdir. Allahn izni ile onu ldrp, yiyeceim. dedi. Semerkandi Hazretleri, Ben bu durumu kzn sahibine anlataym. Bugn msaade et yarn gel. dedi. Kurt peki diyerek gitti. kzn sahibi anlatlanlara inanmad. Ertesi gn kz yine sra gnderdi. Kurt yine gelip kzn bana dikildi. Semerkandi Hazretleri, kurta gelip Mademki yiyeceksin kz, ldrp derisine zarar vermeyecek ekilde ye. dedi. Akam kzn sahibi, kz yerine derisinin geldiini grnce, hadiseyi sorup durumu rendi ve Semerkandi Hazretlerine inanmayp, uygun olmayan szler sy