I)eo Duci

DISPÜTATIONEM

S E RV I SCum i

fönfcnfu dmplijf. Facultatts Thilo«[optica in Acaå. Vpfalunfi

SüBPRASIDIO

ftJECL Atl 5 SIMI Vitt

Dn.M. JOHANNIS COLUMBIJPoef. FrofeflT. Publ. & Ordin.V,

Prolaurea FkÜofophica obtinend*Proponet N

LUDOYICUS TOLSTADIUSHolm.

S. S Tbeologi* StudiofmIn Audit. Guftar.

kota Ptima pomcridiana dici |« ju&-Ami U DC LXXYS.

VP SALI M

^xsudithenricus Curio S.R,M.&Acad„Upialicnös Bibliop. r

*

NV/. N, y.

CAPUTThss. I.

I,

Ervus & ab Inc fervittiSiOve å fervando dicatur ,utJciis placet*& aliis pleris*<q'ie (a) five ab autj£olico curr» fervi-tus didafitobm eritndo(£) five ab fyyt* cuftodio»

JEolicé addjfo fibilo , lervos, voceantiquis ufiirpafa (c) five å ferviendo feu ob-fervando t non adeo é re effeexiftimo anxi£,sbqntrere;ctim meiaonficinfticuri ultralimi*tes difft rtationis €«fju$dam brevis ad jufturcialiqj»od opus abfolvendum egredi, fedin hacre cuiuue fuum relinquo judiciuni.i. NeC Omnes bujtis vocis fignificatiiheS

tfniimerafe fuftinea» prour-velipfe Cbriftus»{é) re?e.$, piropher«, Apoftöli, aliique Sandr(c) fe fervos prasdicarunt, puta legis ac ma-gifiratus, quatemis iis debiramfwam obitt-(«)CV kiercent, i,c 9*. faciY hiftof. Arnis. Iib. t*

c.?, fed» i / i rcleft. polit. Heid» phii. pol. c. 1«de part. mat. Reip p m. «91. Jac. Mait. c. f. üb»*. polit, t oh. Adam. Ofiand, in !i!>. c. 7« th.$*Hug. Orör. (b) referemeidipfum ex aliis Amis«loco < frato. & Bod. Iib 1. c. 5 de rep. (/jScaligd1*0>»ié&- (</) Efa Joe. paral?. Math. 1**-jr» sI,Philipp, z.v. 7. (t) pa/Tun iaSS.r*

WO/s \ \

vant lall funt profefli, vel ut fibi qir's ferviredies Ur (/) vel ut alii al/ter hoc norren accipi-unt. Nobis veröomnis is . fervusellj quiveLnaturå talis elt > philofophis ita di$us i veljure gentium , vel juré civil i ac a politicis öcI<åis confiderari folec.

3. Mtilta etianri variaqüe nomina funt#quibus alias infigniri fölet fervus, ut fairulus*voxorigine Öleorum licut notat Heiderus(g)QtntTns ac xsÉrngtTtfs Gratcisj qu® vocesquamvis non adéo congi uére yideantur, velnonunumidémqueinferre» quod voxfervi»notat tarnen modo nominatus Heic'eriis ScArnis. (h)x ante ampliaram vocis fignihca^p-nem.vel ad minimum quibusdam ita vilurrsfuiflfe , has vocés étitri coincidHTe. Man-tipium eciarn dicébatur , eo quod ab hoftibusmanu caperetur,{"') & å fervisfola falutis coa*donatione diltingvi aflerit Öfiandi in Gror«lib. j. c. 7, tfc. 2. piseeunté Satrianenfiun»Epifcopo. Serva verb famula alias dicéba¬tur & anciiiä. De his variis fervorum no-

minibus id fanri hit nÖt'afs pöteft, quod iis ple-risqueefiam nöflfi temporis fervi infignion-tur, qtij mercedé cöBdti'cn'ntur, mercenariialias di£H. Hos tamén/tst & hic id moneam,nam alibi fine prolixa tradatione fieri nom

(/") Sen. in prajf. 3. hat. quaefl". (g)loce inodo ci*tato, (b) <$. 5,Ioco prius nofato. (»jChök.ddSuttet, in fac, hift. cént. 2«c. 9 $,

a & töm*

Ctönfttfiöcfc poffé exiftisaQ, å fervis difter«re re&é no^at Arnis. (Q quod hi fecundum<juid fub iciuntur domino , nec torj funt do-Kiiai fed & fuf} fervi verb fecundum osuniaSc ift un iverfum fub j iciuntur domino» nectanfiim fum fervi Domini > (ed tori (unc ipfik*s, quia poffeffioni & famdiaj adfcribuntur >er partes. "Quod ipfum de ierviis & AriftoteleiK-d!girat,quando d,äcir(/)fervus w xmfjM Aiytlm&lWi(> IB 71 följUO&IOV, tf ftSVO» «ÜMf if«J.tOg/9» » K) 0hO>( atfk.V » CfJlOlUf j) Té KirU&iEt paulo polio' 5 <T?A@- » voi ffazrorx J'iAofls*y, «Äv« ^ eAft>f Idem quoqueifinuit Grorius cum air («) Inftrumenta dici-nuiseos.qui jta agunt Cua voluntare, ut eavoluntas ab altera pendeat? Taleinftrumen*tum eft patri films , pari quippt ejus natura'liter ; rale dt fervus » quafi pars ex lege j namficnt pars non tantum pars eft torius eademrelatione, qua forum eft totum parris, fed hocipfum quod eft, totius eft, ira poffeftio eft ali*quid ipfiiis |>oftidentis. Pratet cotnmuniailla nomina varié etiam å variis gentibus funtappellati, norantifous id ipfusn Alex, ab Alex*& Heider. (o) Romani iuos fervos Statioi >

£k) f.9. it«n» feifc. 8. $. t. ejusdem capitis & Jibri.(/) 1.1, poj. c-j. fh. 4. (m) diftum illud Arilbmagi» diducit lac. Mart. lib. 1. polit. c. 5. p. m-BM C»? * 5.?. («) iib. j. c,ao. p.m. 160. b*Heid, p, aa<» »i Ipc. cit,

DlO"

%

Dionyfios > Stichos & Heras; Phryges»Ma«uetas; Åthenienfes, Davos 6c Gethas,Lac«.dxroöni:, HeloiaS; Gretenfes, Chryfoqetosin urbe , Amphamiotas in agris« Clarotas inBellis; Argivi > Gytnneras i T hertali 9 Peiie«rtas j å. a!is alicer eos nom:namns»

CÄP. Il

Thes, i.

DH naturå fervis ut primus hic nobis dis-quiréndi (it locus , ?pfemet Arittor. (/>)facilé fe expedit, rronrtratque viam , quomb*do cum Xdiis conciliari qnear, Prarter hun©verb nemo jana feré ell politicus vel juris pe#ritus qui non qna?ftionem illam »rtigerit,quamvis non omnes pari cum fnccelhu £nge«ijuam autemac felkilCmam hic pr* aiiis ope-ram adhibuit Dan- Heins, (q) quo benevolntnledrorem remitto qm hnjus difceptatsonis ac-cniratam eognitionem habere avet. Etiarn mfaacce Ai;ademiå ,eleganti excrckatione anrcannos paucos de fervo natural! a<åum ert.Ego inträ brevis temporis can.cellos redaäusfingula hic exequt nec poflnrn nec volo,fuftecerit faltem mihi praecipuum dirtertatio-nis hnjus nervum indieare > locaque Icripto-rum,in quibus dilucidius pieniusque hac reStra äarur.(^)lib* r. polit, c. 1.4. j. (q) indiflf, fuaad Gel©ig. nicht,

- A i PrißS

a„ pjincipafufo quendam naturalem itjpmnibus rebus tam animatis quam inanimis,tam continnis, five qua; arvvtfå (unt & adtinum ali ;uod ex muljpis conftituendum con-currnnt quam in «5, qua; non iracohaerentuttinum finrveluti indub'ntbim corpus dan exAnft. djuerit Camerar. (r) Sic in cadoprimasteuer p«rreS primum mobile ,jn planeris fol»in elemencis ignis, in metalhs aurum, in choroprincipatum tenet in grege paftor,vel etiam aliud aliqood anima! pra; catteris ex¬cellens, inexercitu Imperator, in beliuasho-mo imperium habet,in ipfo etiam bomine ani*ma imperar corpori imperio herilj,& mens ra.tioq5 ei parti in qua fuut afle&uü motu» ayili»Et ut pluribus de hoc prineipatu diiferit exdu&u Arift. Heiderus (s). Ex his jam pdlitisAriltqreles ita infert, (t) ont^ ky weSrntv A"SSWOI» , Olrov e-Uftautäpt>t7r@> fy"gjx > 3 t«wv iiv ?%07hv, ofiav t$iv tgy*1y $ri*>(MXT(§r^gvjms , ^ tSt' js*/ ax' cwrwy jSfcA-Tisrv» kmtt få inrt (pv'inl Skhoi. Cpi itaque con*ducibilius eft , fubefle quam prseeffe, & qidnon tantum habet ranonis , ut (eipfum regerequeaf ex aequo imperia alioru ferre poteft,inerito fervus natura dicitur, qualis minimedatus fuiiTet, fi Homo in ftatu integritatis man«'

(r^adlib. i. Arift. c. 3. p.m. 54, (j)loC.cit. p.m.|9f. •li¬

fo

üfiföt, Ad probandam itaque ulterius hancquxftionem in ftatu hoc corrtipto , an naturafcrvus detur, infp'ci poiTuut vani comenrariiin Anftor.ac Heidenis loco modo cirato, pa-raphrMs Heinfii in Arift. Jac. toart. I. j .pol.c.j.p m. e if. Befoldus ddp i» de fribus iocia-tatis domefticx fpeciebos c.j.p m lj.alrique.

Varias vocis naturx accepnones eile»cuivi? facife perfpeftum eft, quxuamauremhujus loci fit j cum lervus naturS talis dicireroptime docetur in exercitatjone Acadrm»-Ca priup laudata vt fumatur pro nafurali' !åaptitudine, indoleque cuiqtieindividuo ?nfi-ta, fecundnm quam fi imperium aliquod efletconftituendnm , naturas utique conyeairer, litei ,qui apcitudinem habet lerviendi, Pecefli-tas oblequii inpin geilet ur. Hinc tamrn nonftacim feqnirur > quod a&u a natura prüden*tiori in obtufum hcbetioremque fit darum ?ra«peruim, aut fairem tale jus , dicente Pufea«dorf, ut illi hofce etiam invitos ad feiv-erkianaad gere qneant. Namad 'conftsruendum hu-jusmodi annale imperium, fa&um humanuniomn;no prxcederedebere re<äe ftatuit Pu-fendorf, (u) Atqne hinc eft, quod diftingverecommunitcr folent inter lervire & fcrvumeile. Et ex bis jam ita explicatis ratio unapetipoteft conciliaadi Iäos cum Philofopho^reli«-> (*)Üb. j, c, 2. S.Jib. 6. c. j./,2«

h 4 q«a?

quas qni intueri avet» adeat Heinffum de hisprscclaré differentem.

4 Hifice itabrevirer pofilis fequitnr jpfadefin.'tio ab Arifb (x) allata , quod natura (er-V'is fic irtfirumentum dämmt,anmatttm , afltvurthra tems purtufpt , ad catfoiu munta obeundaétliitque tbfequendum natutn, natura qutdem intjtts pft'jl i'e extftens ,fd tarnen ab et jeparatttm»In qua definmone genus éö inftrumencum,dißeren ia verö petita i form! intern! , quod(ir aniur»actim ; £ proprio, quod fit agens , fe~partum , öon fui (ed alient) ur/s; dt a fiibje-dto, naturs n pore'ia e domini ex idenS. \le*niorem hujus definttionis explicationem ha¬bet lac, iv4art.(jrj { larius for(an proponipof-fec fie definitio > quod natur! (ervus is fit#qu proprer ranonis ae mgenil mopiam Scimbecllftatem fibi fuisquecommodis confule-re non podit, ea verp corporis firmjtate prx-ditui, ut laooribus fulenrandis (itaptus> qui-bus rneliori «niervire poffit. Adhibebir au*tem prudentions du&nm imperium Sc dire«äionem voiuntate fua ,in ipfius comnaodumÄ fiiam falutetn.

(x) !ib. i. pol, r. j. (j,) üb, i«pol, c. f. p. m. 1*1»Heid. c. i, depajt.inat. civ.p m. 199.

CCa?«

CAP. IIIThes. i.

T via mihi fternatur ulterioris cnfus*dam ditfertationis de ferviture legali *

paucis in limine quafi tangam bu jus originem,quam ulrronenm confenluna fuifle damit Cl.Dn. Pufendorf. lib. 6. c. 4. Bcecl. inGrot. lib. l» c. 5.$. 17. Hebeciores enim Sctenuiores folerrionbus fponté fe lubjecifievero fimile, quo aljmenta & caetera advi£tura necedaria fihi å dominis pro fervitioprasftarentur. Nec longius bac in re recedertvsdentur i lententia Theologorum, Aug#lib. 17.de civ.dei c. if.A Arrbrof. in ferro,de jejuii. tefte Amis c.j. lcd.4. 3. 4-y hb»1 reI.pol.qpi hic infpitiatur. Ilii originemku jus eiie ftaniunt pcrnam peccati atnb©-que ab eodem quidem prineipio» fed»on ab eodero peccato fervitutis onginetndeducunt, ii!e enim contemptum Chami»hic verö ebrietaiero Noacbi cauiam fervitu*tis fuiffe aflerit, und« & Heiderus loleph. & »Poljd. fententiam recitat» quod Noachus a*vus filiiim Chami Chanan propter fcelutpatris lervitio rouléUverit. Ut hoc fit, idtamen verum eft ex Gen. c, 7. totamChami pofteritatem in fervitutem eflTeda#tnnatam. Appatet ergo quodammodö exjam diftij 4 hoc caufam, illos verö modum.

A / &

&rationem conftitut« prim«'{ervifiitis legaÜsrefpexifle. Numertim autem fervorum beilisvehementer fuifle adauéhim , redtc ftatuiflfevidetur praenonrunatus Pufendorf.

Servirus legalis vané defipinir a IOtis, quodfit ea, qua quis dominio contra naturam fub#ijtitnf fat) i Jac. Marf.(!>) quod lege, con-fvetudioe S$. inlbtiuo hominuan fit introdu»

, eui fi ad därur definirio ArillotePs ex-

ceptis uhimjs verfiis , rennen facil? poteft$dum melior detur,

5. P?enior & accuratior hujti? fervittitisdifquifitie d'vsfionem quandam praerequiritjquas ta!<s a Rofino (c) atfertur, quod fervi aufnalcuntur, ancfiarit. Nafcuntur ex ancilüs,fiimt aut jure Gentium j, id efi:, ex captivitareautjure civili, cum lcilscet über homo majorxo annis ad pretinm parncipandum fefe ve»nundari pafliis fiierit. Loquitur quidern Ro»

/ fiaus in illo loco de fervis Roiuanortim,inrerim tarnen non jncomnfiode ea transferripoteiiad alios etiam populos, quibus & ea-demfervitus in morefuit. Alii autem fic ea»inftituere f©!ent,quod fervitus vel fit jurisgentium vel juris civilis (d) Ea iterum velca#ptivitate talis vel nativitate. (e)

(<i) teftibus Heid. c. 1. pol. p. m. 199. Rof. Antiq.Rom.c. 3«lib.9. (b). 1. i.poJit.c. 5.p.m. n|.(«) Antiq. Roo». <. j. lib. 9. (d) Heid. c. 1. p°*lit. p. na. zoo. (e)Iac, Mart. 1. j. pol. (.5* P«10*12»,

♦t.Capi

4. Captivitatefervi fiunt, qui abhoftibusijnanucapti, fervi fiunt, unde mancipia di-*

Dehujus fervitutis jufbtia» Sc an dero-gec quicquam juri natur«, huicqtie contrariafit >ac quarentisfaltem fit tolerabilis agere<fcinquirere accuratiorem requirunt attentionoem majoremque le&ionem , atque prohxio#rem expofitionem ? quam vel patitur brevetemporis fpatitim, q od huic rei fijperelt, veltenuitate ingenu mei exequi poflum. Sed utbreviterdicam quod lentio, Servitus hasc,„quse eo fine eit inftitura, ut per commoda hu-jtis vi&ores lubentes decedantde j re iiiter#ficiendi hoftem, diceore Grotio (f) omninoinnititur natr.rali cuidam rarioni, qiuediftitatfcelera nequaquatn impunira elledebere. At¬que fic per confequens ornninq tolerabilemelfe defendique pofie fi fervire cogantur iili,q"i jure interfici potuerunt. Id autem ireru-erunt omnium feré confenfu autores belli»pr*cipuéinjufti;qui enira vitana injnfté holli-liqtie animo aliis adimere voluit, is fine du-bio eam ipfemet arrittere meruit, fi hane »roulto magis iplarri libertatem. (g) Eam verbpeenam qu« in totam mnltitudinem totum*queexercituro redundatinjufteinfli&am eflemulti exiftitrant. Cum nec populi fit, quijudicat tantum de iisquae oculis obverfaa-(/)*• 7-5.1, (f) Arnis, paflim feft» j,c. j.l.'*dc rep,

fur#

tnr, A: qwac per a&a ac probata cognita f»mt»de bello julto & injufto drfcernere > cum Scfaepé caufas bellorumab utraque parte tanti«involu;se fint tenebris » imo & ooununquana©b defe&nm documentorum pemtus inco i

juditiumsfsepé etiam öb praeconceptam quaa-dam opinionem contingrt, ur ab urraque par-te juftum videri poffir. Si itaque cacco impetuad bellum trahatur mulcitudo , Si fi bona fidenefciat fuum peccatum» quod ad juftitianiinternam arrinet, videtur hic peenam effecoaréfcandam , ne infonres cum fomibns uno

eodemque fupplicio afficiancur, q'ios enirnnon aequut peccatum, eos nec poena #quan-dos eße ftatuit Åruis. (/;) Si antem de jure t

licenti« fermo fit in beilo exerceri folito,Cornple&itur id ex fententia Grotii (i) tarahos, qui atfoi ipfo arma gerunt * quam eosqui ejusdera funt conditionis cuna bélltge*rantibus, ex eo » quod bellum toti genti in*dicatur, adeoque quoad impunitatem p°ßbellum indi&umubivis occidi > multö mag15in fervitutem refervari poffunt ubi depreheß'duntur ab hofie; Sed an omnes illi a&us care#ant vitio, non facil é eß définitu» contingitenim hic quod Tacitus ait , in fxce taufat &tnerita fpettari, ubi bellum ingruit, noxioiinnoxios juxta cadere. Atque hinc eft, quod

dißin:

äißingvefe tommunner folem inter form»contentiofum & conlcientiae , in illo propter(al utem publicam pacem ac uciiftatem com»munembocjus belli exercetur tam in jufto*quam iniquos. Qwomodo autem in foro con*fcientiar defenfuri fint injufiam fervituten«Imperatoresbellique auétores ipfimet iecuraoprime*perpendant, dielt Arnif$us. Aliamadhuc rationem du&u Arilloteiis (^) adiieitHeiderus (/) quando jntta fit nacttfsqtie coo*veniens iervitus * fi puta vi£tor virtutibus im«perandi praeditus majorique ingenio pollensaliora fibi in his longé inferiore vincftt lervire«-cjuecogat, natura enim ipfa dilerimen per»{onarum facitj prarfuppofica tarnen jufta bellicaufa, moderationeq? fervitutis, ut ad oinnés«öiones'feextendat, non autem paffiones,cum bar caufam praerequirant, cur tale quidpatidebeat. Nam G iervitus iuecefiit in lo*cum licitae casdisV nön debet longius exten*di quam esedes ipfa* didt Arois: (w) ac pejus©nminöeft fervariin fervitutetn indigniffimaquarvis ferentem, morteque longedeterioremfavitiam »quam occidi, Sc quid inter eft#an ab holte vel hero fuo incerficiatur fervus,fi dominus |us vitas ac necis in fervuna fibiComparaverit?

(/^)Jib. i.e. 4. pol. (i)inpol.c, 1. p. m. »oi. tibictiam coröllaiia quaedam ex Axift. «äeducit, quaein ipfo inipici poüunt. (m) los. eis, $ . *». usq»

<2 5, Ion#

f. Longa Ä: prolixa fatls hic ^ T£tis inftftiiifolet difceptatio de prole fervorum, an fer-Vitus, quae nativifate fit, fit juris ^gentium'vel natur® vel civilis, quae & ad eos merjtÖdecidendaremititqr. Inprslenria tarnen hocdicendiiro c re efie vidétur, quod erroremquendam hic non committuut, qui ex fervi-tute juris vel natura? vel gentium boe fervi»tutis jus dedueunr, quatenüs titrique hicre-fpecfcum habént ad naturalem rationerri,atque fic iura illa coincidunt & å multisconfundi folent, quo fenfu etiam jus defini-amt, quod omnes homines naturalis ratio datciiir» jure an injuria non mei eft definirejilla fané Iis adhuc fub judice pendef, an jusgentium peculiare aliqnod jus conftiruat areliqtiis contradittm&um quod Clar. Pufcn-dorf. («) cumaliis orcminö negat. Verum deea re non jam menm eft dilptitare, fed ut adiaftitiitum menm revertar; cum fervitus inbell o captorum ut ante d<&ura» é naturaliratione fit, etiam é naturali rarione eile vide¬tur., ut partus captorum fequantur conditio*nem parentum,non enim parentes aliquem i»meliori forte ponere poflunt, quam ipfiftint,«xceptis tarnen iis /iberis, qui vel ante cap'tivirarem funt nati ve! eriam concepti, namventer non capitur cum matre, res eaim di*

(»)lib,a.c.3, /•flin/

Äifiöta eft partus å roatre, diisque ibi caufabfunc, qua? etiara duplex jus divifim reqtiuruntr unde bapnzara raatre» foetus nonßarim baptizatus cenfetur ,ut exempli iocoaflerri fölet, ntli coritigerir ut,isqui capiat,animuro habuerir capiendi partum cum frr-va capta. Sed utrum ex parentibus partusbic fequi dfbeat» aa matrem vei patrem t jusCivile omninö dilponere videtur i cum Scipfi, qni jute natur® prolem fequi condttic*-nem matris exißimant , confiteåntur, contra#tiam confuerudinem inferri, Si. lege fpecialidifpenfari alirer pofle; jus antein naturcimmutabileefie prolixc opnmc multi often#derunt. Didti&ius hschabenfur, pluresquehuc pertinentes q.iacftionés occurrunt apudArnis.c. 3. defep.fe<å. <>.rh. 7j. ad fin. cuiadjungipereft. Pufend. lib. 6. c. 3. Jac.b/lart pol. 1.1, c. 5. Stiernh. p. 106. Srldé*ftusde fervitute Heb. c. alibique pafiiaufpfique I&i.

V \

CAP. IV.Thes. I.

Ii/O di varii notari folent, quibus jure civi*-^li homines ad fervitutem redignnrur, o-ffines tame eos locofupplici? introdu&os cffeuout Armfzus>adeoque & baue lerviturem»

quft

qu*exh6c jnfe Cönftituitnr natural} ratiöiilinniti re<äc ftartii poteft , et aflferriene ejus»érw , «bi ait, Nulla fervitw jure fubfißit eivili, ■'miß qua mpomtur ut juftum fupplicium. Et quodvendjtionemattinet merstö increpatur mul*torum imb fa?pé inregrorum populorum te*fneriras, ur Italorum Germanorumque prifi fcorum t qtiorum fe «Iii vel miouto quodarapanis frulfco ad rerr.igii fervitntem addixernntjåti verbolim tettibus Amis«Sc Heid exTa# Icito de monbiisGermanorurri per ale« jaäufe venire panebantur. Nemini enim tantumDominium inmembrafui corporis competif,Sc prseterea etiam ismitu reip. hoc oon licer»libertas enim res eft publica,quam in decri-inentura reip. ejurare fceleftiifimum foref,legesque prohibent. Cum atttem leges idjpfum permittant, id fit, quarenus remotoomni reip, damno omninb dsgnus ßt fuppli"cio» qui non tnajoris facit libertatem rem in-«ftimabilem, tanttimque fibi diffidit, ut ma'i*efiealterinsquam fui ipfius;ideoqjanre 10 än¬nu hoc non Iicuifle leges teftantur ,qnod antecamaetaremfatfcientisenonadfit. Erhincet- 1iam faöum , quod hane voluntariam fervitu-tern jufiifiimam efle rrtulti affirmarint, cum obvilitatem animi proximé accedefe videarurad naturalem, & ex Deut. 15. n, & Etod.ix. 1.6. affirmar Jac. Mart.(ö)eam in jurt(ojlib. i.pol.c. j.p.m. i*o.

divineapprobari. Videantur Arnif. c. j.fe^feq.de rep. Heider.c.i.Pol. p. rr.104.

i ii Prarterbanc fponraneara fi>ibje&ioneinVenditionemqüe,& alia crimma eile fole c,cbqua? loco fupplicii in fervitutem tradir jus ci¬vile, fed cum hare å me brevitatis ftudiolo exe-

« qui fingiila nequeant, ldeo rémktimus hic be-»evolum fe&orem ad eos»qitorum in bis per-;Veftigandis explicandisque plenior cura fuit Éviderique hic inrer alios pofloni Årnil. derep.c. 3. fe&. 6 th. ii. ad fin. de rep. Jac.Idart. lib. 1. polit. c. f* Heider. c. 1. depart. mat. civit. p. m. 204.

C AP. V-

TriEs. i.

DP vili duraque fervorum conditio«? riéfiopus eft ür prolixé hic agamus, cum hi-ftorici politiciqiqui abquam hujns cnenrioneniinjecertfnt, commemorent teftenturque eosmeram tantum partem pofieflionis fuifife tan*Jure civili quam gentium , adeoque ranquamtoecudes jumentaaliaqne donws inftrumentå

1 habit®* eorumqtie operibus adhibitos ut eÉRof. (p) conftat} adeoque pro nullis St "tan-

t quam mortui» duÄos jomnique jure deftitu-tos, å judiciis ofikiisqne pubheis exclufos, pa~rentibns ägnaiisque legitimis experfés , cumPatrimonium contrahere ipfis licittun noriQ) l|l>* 1. c, 14, Antiq. Rom.

t B £u&»

fiierit»nec eogfiomioe ufos, fed fimpjki faifotum nomine conrenros, quod pro arbitridiplis dominus imponebat j nihil polGdenteSiKfd ab omni poffeiOoiie & contractu prohibi#tos, nec inreftimonium adhibitos, virilitate•blaros. ^ Atinarum vulvas inflare å Sehlisiöa&os, Sc qaovis alio modo pro lubitu inbo-üefte tratoos» in exequiis etiam domiaiapud Gallos crematos. Chok» cenr. i. c. 5^faeis hift. Alex, ab Alex üb. $. c. 7» p. m. 1Qi'in Sc populorum quorundam legibus da,ininum quacunque de caufa fervum iiiterff-cere potuifle teftatur Grotius (^) idque apudplerasque feré omnes gentes obrigifTeait prae-euntibus aliis Arnis (r) Hac fervitutei iu-trinleca babiti fqnt etiam fervi gentiles apudtlebrasos, (j) eundem etiam moremtra£tari>di habendique fervos populo noftro nfitätunnfuifle ex legibusSveogor.probar Clar. Loccen.(f)In fumma,viraipfiiae incoluoaifas corporiséfratin poreftatedomini ,libertas feii facultafiibereagendinulla,(icüc höc prolixius didtwCit jac. Mart. («). Sed merito taxatur i ple^tisque haec irapunitas agendi quidvis ceriträfetvos, ab Arnis(jS)ranqüdn1 contraria tirili-fiti aequitatique pubÜcas tum privarae prolixéöftendirur deciaraturque* Hiiic 6t pedeteri*t*] *« 5- it. [r] cii. loc. $4 j?. feflt. 8. [<] Seidel

J.6.C. I9.rfcl. pöl.(V) di£f, 1 dejur. perl, iya» Iur*t, politi ct 5, [*) c. j.üu, Ii f«& 7-

m

fim removeri caepfaå Romanis aliisque * pelconftitutionem virgarum tanquam propn®jplomm posnae, tefte Amis. Aiyla etjaro con#itirura, quo effugium haberent, donec de fse-vitia dommi vel pervicacia fervi cognofcereliceret, quamvis bis deinmulti fint abufi, adtfcelera fua impuné corpmittenda} Grascis

licu'fie» & Roms ad iiatuaSconfugere aut prxfidum implorareopem con>tra fjEvinem,velfameroveliotolerabilem in¬juria« teftatur Grotius [y] roanumitn etia?afonfueverunr. Cujus manurnifiionis modi va-rii» per cenfum utpote, virgaro feu vindj&ara,& teftamentum, perque epiftolam, menfani& inter amicos, yecitantur a ]ac* R«v.lib. 4. variorum. c. 9. & hb» finguiari de au-thori rate prudent. q. 7, Jac. Cujac. obfervv1. y. c. i j. & lib. 7. c. 20- Anton. Cujac. J«C.ltb. 2. led. fubfeciv. Jur. civ. cap 9. Scex bis Ros» Antiq. Rom. lib. 1. c, 19. & lib»9.c. 10. &ex hoc iterutp Heid. c. 1. pol. p»m- »lo. Alex, ab Alex. lib. 4. c. 10. p«m.*00. a. Aliique apiid Cl. Dn. Puf. lib. 6. c J.§. 11. modi Hebraeis fervos manumirtendi vi-lderi poifuntapud Seldenum 1.2.c. 3.lib. £•c. 8. de jur. nat. & Gent» juxt. diTc. Ebr. demodis in primitiva Ecclefia Chriftianoruna$flerendi Ecdeßis feu monafieriis Servos di-

{/)lib,3.c, 14.6.$. 4«p % mif

roitfendique qusedani habet Chokier cent i.C. i 4. ^6. de manumiffione noftrorumolim (ervornm videatur Celeb. Dn. Doä.Lorten, diflf. 1. de jure paf. §. 1».

2. Tandem paiiim (enfimque deleta eftfervirus iub prsrtextu ac amboritaie religio-nis t Se pietaris » ieu mifericordix Dei. C«i 'ramen religioni pietatique^ xquitas ratio,ni narurali innitens anfam dedit t bumanui*tnm eft , humanis lafibus mgemtjcere , air An/tonmus Imperator» cum neceditate fervi fint,cafusque conditionem ipfi» affignarit. AnimitSverd» ex quo orones a&iones debent aeftimari»hber öt .rnotesque redi. Seafim aurem dixifervjtutem fublatam , fervorum enim patronific a carteris didi un® ritu omnem prascidcra „

auiinon funt. Quod etiam ita ooftr® regnoteftatur Dn. Doä:. Loccen. (jc] C'rea annumCbnfti vero izpo penitus expiralle feryitu*tem notat Bodi 1. (f) Sed banc afiertioaemnon rede fibi conitare oftendit lococir» Dn.Doch Locc. docendo feryitia in noitro b©cregno a Bfrgero Jarl circa annum Cbrifti12 f f prorfus efle abolita. Molanusqueafferendo Hifpanos, Neap®iitanos Se Vene-tos aliosqoe quosdam fervos Chriftianos &jpotfidere&divendere präster morem reliquo,(^1 di fl"; *. de fur. perf (t) I- r, 5. de rep. Bcfold«d fc. i. de fribus foc. domeft. Speci afié&Thom»faanh. i. de rep, Angl.c. j», jd«mfettticute«".

ru®

rwB populorura Cbriftianorura. I ib. %• deCanon.c.}7.Nec conditionem hominutn pro-priorum in ducatu MegapoHtano Polonia Po#merania Ruffia longc recedere ab anriquafervitute teftatur Arnisfe&.;p. c- j. /. j.l.x.de Rep.

) %. Verumutdireöeadquseftionemmove-ri hicfolitam refpondeam > qua quxrifur, anantiqtium fervitutis jus falvo jure & religioneadmitti & denua reduci,queat ? non poffuranon Hefenthalero in Athleta fuopolitico» IfcClariff. Pufead. lib. t. cap. j. §. io- dclocis aliis, conlentire, fervitutis illius for-tunse generatim confideratar fpeciem ex ju*re perrailBvo naturali nihil habere iniqnitatisvel nimi» acerbitarjs t elt euitn tabs hörni*mun flatus, quo quij alterius commodis|man*datisque quoad omnes vir« aéfcus fit fubje»&us, adeo ut perperuas operas qnis debeatpro vitae alimeatis A aliis quae ad vitam ne*ceffarib exiguntur. Sic enira perpetua obliga¬tio corapeaiatnr perpetua aliroentort m ter«»titudiae, ut idem Puf. ait, adeoque juftambaae efle quatenus (e ad a&iones extendit gquamvis nonitem patfiones, qu» fempecrequirunt prneuntem qumdatn cautam.Imb ére publicfi effe, utreducatur ad repri«»enda bella & feditiones non pauci funt aufiaffirmare, imo dc ad cogrcendam improbita-tem quQrundam, qaos ttatim mgrti adjudi-

fare'eb fcelera illa inmftum forer cum nostanrafint, ur mortem mereantur.Quin & noqabfurde quosdam judicare ait Pufendorf, fqb-iatam apud pierosque Chriftianorum lerviwtem caufam efle , quare tanta coÜuvies fu#rum yagabundprtim & validorum nteqdico-rum paffim occurrat. Et miferior videturconditio bodierna roendicorum > quamolitnfuit fervorum. Viderihac dere qmpliiis po*teft Jac. Mart. üb. i. c. y. polir. p. m. 134»Befold. difc. 1. de trihusfociet. domeft. ir»e-c'jebus. c. f . $■ 6* ArniC. c. 3. üb- 1 • (e&- 741.de rep. Quomodo autem prudenter de hi$ftatuant re&ore» in rep. ubi vel veitigia fer-yitutis qusedara deprehenduntur» vel ubiprorfus ©ranis fervicüs eft fablata, pulcre Tedpaucis oßendit Hefeath. in loco ante citato.

4. Ad quasftionem haue illuftrandam per-tinere quoque videtur disquifitio de multitu«!dine fervorum antiquis ufurpara. Quorumnumerus ad juftum f«pé exercitum excreyif«de qua re eq/umq; officio videri qupat Chok.c.; J.cent. j .p.m. 7$.Servi omnino quidem inrep. tolerar^ poöunt, fed non rara multi. quamapud Romanos, Corinthios, iEginecas,Sc Athenienfes ; Sc quidem raaxime fub Ipeüberationis * iiqne quorum natura proniorad ferviendum quam imperandumj quin &prudentia dire&rice diverfa erit ratio tra-üaadi aaimos abjeäos fervilesque quam Ii*

N bera#-■ ^ mL- -*

Berat« tagentiosque.Xgregie hane quaeftionem eiponfcArnis.c j. Ii». i.feft.7. /«»2.ad fia. Iac.Mart.l.i.pol.c.f. p m. 1 jtf.Vbietiam ingenia fervorum odendunt.f. Offuia fervorum generaliter deicaibantur in

fcpiit. Pauli ad Eph c, 6 V- 5.8c feq. Coli. j. zi.Tiui.Y: y Apclles certa quadam imagine eipreflSt offi-cia fervorum j quae infpici poteft apud Heid. p. m. 212«Jpeuatim vetö loquendo varia ipforum erant officia,uteuftodias tueri, vias publicas munire, cloacat purga.re> yerrcre ungere, coquerc, obfoaare, agruni colcrc*& alia. Hinc operae eorum rationé qualitatis ali* crao*ÜTi(ia7i(*i Schoneftiorcs, «it Atricrtfiuni* difpenfi-torura, aitorum , cubicularioruni feit le&icirioruniarculariorum , amanuenfium, feribaruni, rionaenclato^rum, anteambulontim : alias minut honeftae, interim•itywfn&i»m feoparioruari, ftabulariornm i co-quorum,obfonatörüm,focariotum See. Ratione ufu»officia eorum dividebantnr in oeconomica, quorumcur* maxima érat admiuiftratio rci familiaris f ficufAtricnfium 8c fcopariorum officium erat Atrium exfcriini parte mundumaitudumqUe efficere & (imilium •

tiorumque virtus^^Xia appellata ; Georgica cerumqui rei ruftit* vacabant, & hi vél pröpria mancipUerant,quaiiiolim prffcis in ufu>vin&a inceflferunt com-fedibas laxioribus ad motutn 8c ingreflfujn, docentcCholticr j velliberii fed ob «gros quos colebant it»dominis fuii addifti. uttanqua fervi reputarentur,di&iadfcriptitii & tributarii.MagisTechnica acexoteric*,ucfi effeat paedagogi, rnufici, Medici j Et opificiii etiam.aliis dedita ut erant textorum fimiliumque , quibusVäriä inArumcnta aliaque vafa «rénfilia efficiebantut.i. Exhis offic!'sde induftria fervorum, ex forma

ctiam , setite, feru åc robore pretium fervorum ponc*batur, ac veteribus Romanis inmore fuit, fervos vena-Icséertafibl n»ra cognitos habere: vcl enimfub«®ro»aa ftabant, bello mmirum capti, vcl cretatoa habe»oant caUeo» > qui tians maie renale» advråi effeat, ref

•uti

aures perforatas, y«! er edlto lapide emptl diåi, vel ful»pileo emcbantur, infignia & probatiflmia riijncipiavelinaliis corporis partibus poftquam vcnditi eianÉcertis it propriis domini fignis & Jiteris cuti inuftisnotati fuere, (i aurem fcelus quoddam perpetratent,facieifervittitis index imprefla füit. C holt. cent. i c,

j jtp.m. 77. Aler. ab AI. +.c. 10. p. m. ioj.a Üb jbc. 16. p.m. ica. Rof. anriq. Rom-üb i.e. ao.7. be diftin&ione fervoruin pauca hiequoque afr

#era«i. nam ex priori thefi ea quodammodöinteUigun« y»ur« Difpefcebanturauterh illi apud Romanos in pn-klicos & privatos: ils omnes ferc magiftratus utebaa*tur äc variis deftinati crant ufibus reip. > »unitieni ,

puta viaruoa publicarum, cuftodiis tentndis, clcaciipurgandis <frc. Et rürfus horum nomin« in certas Claf-les reda&a å proxineiis, unde adduäi, Cyprii, Syti,Cappadoces Phryges yel aliter ut provincia corum i>o-ininatur, A a perfonis ,quae cos adduxerant, ut Gellia* -»i åGellio , Clodiani å Clodio, alii aliter ut Gbok. «c lufto Lipfio in lik. lingul . Rieft- annotavit c.i.p.m. 77. Rrivati illiyerb diftjngxebaintur in Urb*»tios Äcrufticos, erantque rurfus xe! ordinarii diftinäi*que in certasclaffes ex variis officiis, qü* exercebaaf»vel vicarii quotum »ulla certa minifterii funftio, fedparcre debebant ordinariorum mandat is, de quibusplura Frän«* Conan.comm. lur. cix. lib. x. c. *• P»Si. 4. Ouiiterum vel natura tales fu«t, quique le vo*luntario dederunt in poteöatemdlönniiii, quo aljmentalibi fuppedi'arentur, xel lege, ut in prforibui *-©ftenlism. Hifce jam prrfpeftis ftcilé intelligitiir di-ftinftio , vel fpecie* fcrvorum in regne noftrö olim frc°quentes. ut $ojtr«/ 2(mbat£>/ Qfnnobucjer/ttåfyi/ 5^cmbIon/ ^Srptf/ de quibus videatur Cl. Doft»Loccen. Synopf. lur. dif. x. de lur. perfonaruoi. Ii>perfeftatr. 8cimpe»feftas dividit Gret- 2. 5 27« T.fcqdpfura ajjdere non permittir pagin* limul, ft tempoii*brevitas, qua prefTus , hic fi'um abrumpo <k veni»am filtarna: feftiiutieois aB. t, peto oblectoque»