Czy różyczka wrodzona może jeszcze Czy różyczka wrodzona może jeszcze stanowić problem w Polsce?stanowić problem w Polsce?

Paweł Stefanoff

Zakład Epidemiologii

NIZP-PZH

Podstawowe faktyPodstawowe fakty

• Różyczka przebiega łagodnie u większości dzieci

• Zakażenie wirusem różyczki kobiety w pierwszym trymestrze ciąży może jednak prowadzić do zakażenia płodu, czego efektem mogą być:– poronienie;– wystąpienie bardzo poważnych uszkodzeń

płodu.

Zespół Różyczki Zespół Różyczki Wrodzonej – faktyWrodzonej – fakty

• Prawdopodobieństwo zakażenia płodu w zależności od tygodnia ciąży:– Tydzień 1 - 10: 90% – Tydzień 11 - 12: 33%– Tydzień 13 - 14: 11%– Tydzień 15 - 16: 24%– Tydzień >17: 0%

• Rodzaj uszkodzeń w zależności od tygodnia ciąży, w którym nastąpiło zakażenie

Źródło: Miller E, Cradock-Watson JE, Pollock TM. Lancet 1982; 2(8302):781-784.

Zespół Różyczki Zespół Różyczki Wrodzonej - faktyWrodzonej - fakty

Poważne uszkodzenia płodu:• Głuchota• Wady serca (przetrwały

przewód tętniczy, zwężenie tętnicy płucnej)

• Zaćma lub zapalenie siatkówki• Małogłowie• Upośledzony rozwój

psychoruchowy• Niedorozwój kości• Uszkodzenie wątroby oraz

śledziony

• Oszacowano koszty będące następstwem dużej epidemii różyczki w Stanach Zjednoczonych w latach 1964-1965 na 840 milionów USD.

• W 2006 oszacowano koszty leczenia / rehabilitacji jednego przypadku zespołu różyczki wrodzonej na $200,000.

Różyczka wrodzona Różyczka wrodzona przyczyną ogromnych przyczyną ogromnych kosztów społecznychkosztów społecznych

*dzięki uprzejmości Dr. Louis Cooper, NY

Przebieg choroby od 1 do 40 r.ż.

Występowanie zespołu Występowanie zespołu różyczki wrodzonej w Polsce, różyczki wrodzonej w Polsce,

1997-20081997-2008

0

1

2

3

4

5

1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Rok

Lic

zba

za

ch

oro

wa

ń

Pozostają jednak Pozostają jednak pytania!pytania!

• Czy ginekolodzy badają w kierunku różyczki przypadki poronienia z niewyjaśnionych przyczyn?

• Czy okuliści i laryngolodzy badają w kierunku różyczki dzieci z wadami wrodzonymi?

Ocena aktualnej Ocena aktualnej sytuacjisytuacji

• W 2009 r. dwukrotnie miały miejsce wizytacje WHO dot. różyczki wrodzonej w Polsce– dokładna ocena dostępnych danych– opracowanie zaleceń dla Polski

Co mówią nam dane?Co mówią nam dane?

Pamiętając, że celem jest ograniczenie częstości zachorowań na różyczkę do 1

przypadku na milion mieszkańców…

Różyczka w Polsce na tle Różyczka w Polsce na tle EuropyEuropy

Różyczka w Polsce jest Różyczka w Polsce jest nadal częsta…nadal częsta…

0

2 000

4 000

6 000

8 000

10 000

12 000

14 000

1966 1971 1976 1981 1986 1991 1996 2001 2006

Rok

Za

ch

oro

wa

nia

na

mili

on

mie

szk

ań

có

w

Szczepienie dziewcząt w 13 r.ż.

2 dawki szczepionki

MMR

Opracowano na podstawie danych z 4 województw

Zachorowania na Zachorowania na różyczkę w 2006 r.różyczkę w 2006 r.

0

2000

4000

6000

8000

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

Wiek

Lic

zba

zach

oro

wań

/ m

ilio

n m

iesz

kań

ców

. Kobiety

Mężczyźni

Zachorowania na Zachorowania na różyczkę w 2007 r.różyczkę w 2007 r.

0

2000

4000

6000

8000

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

Wiek

Lic

zba

zach

oro

wań

/ m

ilio

n m

iesz

kań

ców

. Kobiety

Mężczyźni

Opracowano na podstawie danych z 4 województw

Zachorowania na Zachorowania na różyczkę w 2008 r.różyczkę w 2008 r.

0

2000

4000

6000

8000

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

Wiek

Lic

zba

zach

oro

wań

/ m

ilio

n m

iesz

kań

ców

. Kobiety

Mężczyźni

Opracowano na podstawie danych z 4 województw

Różyczka jest nadal Różyczka jest nadal problemem w Polsceproblemem w Polsce

• Od 2008 r. w Polsce rejestruje się najwięcej zachorowań na różyczkę w całym Regionie Europejskim WHO

• Późne rozpoczęcie masowych szczepień wszystkich dzieci spowodowało, że na różyczkę nadal chorują:– dzieci w wieku szkolnym (dziewczynki i chłopcy)– nastoletni chłopcy

• Wiek w którym chorują nastoletni chłopcy przesuwa się do coraz starszych roczników!!!

Co się może zdarzyć?Co się może zdarzyć?

• Obserwujemy tendencję przesuwania się zachorowań na różyczkę do grupy starszych nastolatków i młodych mężczyzn

• Pomimo szczepień 5-10% młodych kobiet pozostaje nieuodporniona z powodu m.in.:– zaniechania lub przeciwwskazań– podania dawki w nieodpowiedni sposób

• Efektem może być zwiększenie liczby zachorowań na różyczkę wrodzoną!

Zalecenia WHOZalecenia WHO

• Aby nie dopuścić do wzrostu zachorowań na różyczkę wśród starszych chłopców i młodych dorosłych:– Konieczne jest przeprowadzenie akcyjnego

szczepienia chłopców w wieku 10-18 lat;– Przesunięcie 2-giej dawki szczepionki MMR

na 6 r.ż.– Aktywny nadzór nad różyczką wrodzoną

obejmujący ginekologów, okulistów i laryngologów