125-141صفحات /1395 سال چهارم، شماره پانزدهم، پاییز /کالن های راهبردی وسیاستفصلنامه

ست؛اثر رشد جمعیت بر آلودگی محیط زی

(G7( و صنعتی )D8مقایسه دو گروه کشورهای درحال توسعه )

تبوطالبسکاظری1،سبه وزسجعف زت ه2،س تو سف ها یسن تبگی3

سسس

س13/09/1395تاریخ پذیرش: 22/05/1394تاریخ دریافت:

چکیدههاایسسو گیهایست سان،سآلالیتوتنط سفعتفزونسجرعیتسجها یس یازسب سمص فست ژیس تسبانسب هستنت؛س س یج سب تفزت دس وز

سوناع سببااسسهایس شدسم فاو سجرعیتس سکیو هایسصبع یسوس سحالستز ستسمحیطیس یزستفزت دس اف ستنت.ستزسط فیس خدفسمطالعا سسه نسمسال ،سث سبو هستنت.سلذتسباستوج سب ستهریتستأب س یازسب ستن فا هستزست ژی،سب سمیزتنسآلو گیسمحیطسز ستسم

(سD8(سوس حاالستوناع س)سسG7 خس شدسجرعیتسب سآلو گیسمحیطسز ستس وسگ وهسکیو هایسصابع یس)سسثی تأحاض سب نیس ا جس یانس ت سکا س سکیاو هایسصابع ی،س ا خسسسسسهایستابلو یستنت.سباستن فا هستزس وشس ت هس1990-2012ب تیس و هسزما یس

س.گذت یسمس قیمسوسمعبا ت ستنت تثنع ست نستماس سکیو هایس سحالستوس.معبا ت یسب سآلو گیس دت ستأثی شدسجرعیتس

. JEL :Q53 ،Q43 ،Q56 طبقه بندیس)واژگان کلیدی: سصبع ی سکیو های سز ست، سمحیط سآلو گی سجرعیت، ستونعG7 شد سحال سکیو هایس س(،

(D8)س.س

Email:am.kazemi1988@yahoo.comسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسس ت یجویس ک یستق صا ،س ت یگاهس ز ، 1س ت یجویس ک یستق صا س ت یگاهس ز ،سعضوسهئیتسعلریس ت یگاهسغی ست فاعیسف هیخ گانسک مان،س2

Email:jafarzadeh.behroz@gmail.comسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسس Email:dfs.dfs69@yahoo.com سسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسسس ز ،س ت یجویس ک یستق صا ،س ت یگاهس3

126

تس

زیط

حیی م

دگلو

ر آت ب

عیجم

د ش

رثر

ا ... /

بهی،

ظمکا

ب طال

بوا

یاد

رهد ف

او د

ده،زا

فرجع

ز رو

مقدمه

سفعالیت سو ستقدتما سوتنط سب سز ست سمحیط ستخ ب ستمیکل سجها ی سمهم سمسائل ستز س کی ست سان، ک سسنتهای

یسهااما ب سنسبسیا یستزسکیو هاسباسآنسموتج سهس بد.ست نسموضوعس سفقطستزسجبب سز ستسمحیطیسوستأثی سآن

-عالیتفطو یسک سعرلک سوس.سب تنتهای(سمبابعسطبیعیستهریتس ت ،سبلک ستزس ظ ستق صا یس یزسمهمس)نیس م ونت،سخو شیدیزستحتستأثی سق ت س هدس)هاس تس هایستق صا یسمرکنستنتسح یس فاهسوسحیا س تزسمد ست سان

س(.1386

سمحیط گ ت یس با هسس سو سجرعیت سی س)جدول ستنت سک ه سپیدت ستکامل سو سگ ف سشکل سزمان سطول س (.س1ز ست

ستوتخ س ه س سس1940یس خست، س گ ت یس1950و سمبفیس شدسس1محیطیهایسز ستمیال ی، س ویستأثی سب ص فاً

ستجد د سطبیعی سمبابع سب سغذت یس2 اپذ جرعیت سموت ستولید سجا بیسس3و ستأثی ت سب سک سبو سشده م ر کز

میال ی،ستوج سب ست کیبسس1970وسس1960هایسگ فت.س سطولس ه محیطیس سعرلستوجهیسصو س ریز ست

یسهایس ت وتک یو،سبو .س س ه هاسوسزتئدهکدها،سحی ه ا جستولیدسوسمص فسچون؛سآلو گیسآبسوسهوت،س فعسزبال

س ه س1980 ستوت ل سو سمحیطس1990ی سجها ی ستغیی ت سچون؛ سجد دی سنو تختبعا سجرل ستز سن ز ست یسشدن

سگ مس4توزون سک هو س مای سجبگلشدن سز س ی، ستبوع سزمین، سبیرا یی سظهو سو سمهاج هایسجد دسمو سز ت ی،

.توج سق ت سگ فت

سانسکبو یتاسزمس1940یسمحیطی،ستزس ه هایسز ستنی تکاملیس گ ت یس.1-جدول

سند مسایل خاص نگرانی کلی تاریخ موج

ستول

هایس ه

اسس1950

1940

سمحدو س سطبیعی مبابع

سشده

ستولیدس اکافیسموت غذت ی

سطبیعیس سمبابع کاهد

س اپذ تجد د

سب س سم بوط سگزت ش سملل، نازمان

س) سمبابع سو س55/9جرعیت .CN / E)س

س ومهایس ه

1960ا1970سوس ستولید سجا بی عوت ض

سمص ف

سآ س فعسآلو گی سهوت، سو ب

سآلو گیس ت وتک یو/سزبال ها،

سشیریا ی

سمللستعالمی سنازمان سکبف ت س ی

سمحیط با ه ست سان،سی ز ست

سجهانسب ام سجرعیت سعرل ی

سنازمانس سجهان سجرعیت کبف ت س

سملل

1. Environmental Concerns 2. Non-Renewable Natural Resources 3. Food Production 4. Ozone Depletion

127

ه ام

صلنف

تس

سیا و

یرد

هبرا

ی ها

ن

الک

/ ز

ایی، پ

همزد

پانه

ارشم

م، ار

چهل

سا13

95

سنومهایس ه

1980ا1990سز ست محیطیستغیی ت

س سنطحسجهان

سبا تنس تغیی سش ت طستقلیری،

سنو تخ سشدنستنیدی،

سیستوزونن

ست ان س سعلوم سملی سآکا می گزت ش

س سجلس س21م حده، یستمین

س با ه سملل سنازمان یسکبف ت س

هایسز ستسوستونع ،ستوصی محیط

ستلرللیسجرعیتکبف ت سسبین

سچها مس ه یستز

ستاکبونس1990

سز ست محیطیستغیی ت

س سنطحسجهان

سمهبدنیس سز س ی، تبوع

سجبگل ز ت ی،سژ یک،

سم سآب، هاج ،سمد ت

سمجد س سظهو سو پیدت ی

سشدنها،سجها یبیرا ی

تلرللیسیسعرلسکبف ت سسبینب ام

سSا2/21جرعیتسوستونع ،ستحلیلسستج تیس سب تی سکلیدی تقدتما

سب ام سپذ ف بیی سعرل شدهسی

س س سعرومی سمجرع تونط

سیسآنو کرینس یستسو ژهبیست

Source: Adapted and Ruttan (1993)

هایستخ بسز ستسمحیطیسبیی س را انسشدهستنت.ست نستخ ب،س ه سگذش ،سخط ت سوسآنیب سطولس وسسس

س شدستق صا یسوسفعالیت اشیستزست کیبسعوتملیسهم هایسصبع یستنتس) بس ،سچونستفزت دسوس شدسجرعیت،

ستزسمسائلس1(1999 ستزسنویس گ ،س وتبطسوسقوت ینسحاکمسبینستونع ستق صا یسوستخ بسمحیطسز ست، مهمسوس.

ستأمین سمحیطسز ستسوسمبابعسطبیعی، وسف آ بدسسهس بدهایستولیدسکببدهسبسیا یستزس ها هبسیا سپیچیدهستنت.

هایسمحیطسز ست(س یزسهایس امطلوبس)آن بدههایسمطلوبس)کانهایسمص فی(،سخ وجیتولید،سعالوهسب سخ وجی

سب سهر تهس ت .

س سآن، سطبع سب سو سجرعی ی ستث ت سمطالعا ستز سمحیطیسبسیا ی سز ست سمسائل سبا س ت سجرعیت س شد سو شه ییبی

سموث سب سمحیطسز ستستلقیسمی سفاک و هایسمهمسو ستزسجرل سآنس ت ،س2ما تیبز-کببدس)ته ها م تبطس ت س سو

سهرکا تن1988 سو س و ک س3، سفون 2003، س4، س و ک1999، س5، سب س2007، سقوی ستث سجرعی ی سعامل سآ ها س د ستز .)

سمفه سبد ن س ت . سز ست سآن،محیط سناخ ا سو سجرعیت ستغیی سک سقابلسسوم ستث ت ست ژی سمص ف سب ستث گذت ی با

تزسنویس گ سمیلسب سشه س ییبیسوستز حامسجرعیتسخو س یزس تیس تسب سمحیطسز ستسخوتهبدسگذتشت.مالحظ

ستفزت دسآلو گی ستنهاطیسنالسها لیلیسب سبو ه ستس)یستخی سهرکا تن، سو سس6 (2014ماکوتو تفزت دسجرعیتسوس.

1. Dincer 2. Ehrhardt -Martinez 3. York & et al 4.Foster 5. York 6. Makoto & et al

128

تس

زیط

حیی م

دگلو

ر آت ب

عیجم

د ش

رثر

ا ... /

بهی،

ظمکا

ب طال

بوا

یاد

رهد ف

او د

ده،زا

فرجع

ز رو

فق سوسف نا دسمحیطسس شدسجرعیت،س.تیستث ت سمس قیمسب سکیفیتسمحیطسز ستس ت ر کزسآنس سنطحسمبطق ت

ز ستس سکیو هایس وسب س شدس و یسباطلس تست جا سک هستنت.ست نس و سباطلسکیفیتسز دگیسم مس تسبید س

سکمستث سک هستنت. سپا دت سهایسکیو هایسجهانسنومس تسب تیس ن یابیسب ستونعق ت س ت هسوستالشستأثی تحتسستفزت دسمص فسنوخت ستث س شدسجرعیتسو سنالیسب سس6هایسفسیلی، س ا ستنسا میلی 4/22میلیا ستنسک بنسو

س خچالسزمین،س وزتفزونسشدنسگ مسموجبسوسشو میسزمینسجوسوت سگازک ببیک سشدن سقطبیهاآب ب وزسس،ی

هایسمخ لفسمحیطسز ستس ستبهاسموجبسب وزسبیراستث ت سآلو گیس. میسگ س...وسسهاخیکسالی،ستغیی سفصل

سبلک ستن فا هسگس هستزسگازوئیلس ستنتیسآ بدهسهاجسریسوس وت یسشدهسوستهد دیسب تیس سل قسپ س سمباط،

با عسیسحاصلستزسچوبس سمباطقس ون ائیس،سمص فسبیدستزسحدسگازهایسنریس سصهاجرعیتسشه یسوسنوخت

ستگز س، سمبازل سو سکا خا س و کد ستتومبیل، سزبال سهاوز سنوزت دن سپسهاو سمباطق سعرده سمیکال سجرعتز سوس یت

ستز سن ستخ ب سموجب سو سخووشه هانت سک ستنت سشده سزمین س وی سب سببفد سماو ت ستشع ستفزت د سو سن

س.کبدمیهایسمحیطسز ستس تستفزت دس ت سوستث ت سمخ بیس تسب تیسجرعیتست جا سآلو گی شدسجرعیتسب سآلو گیسمحیطسز ستسوسمقا س سآنسستأثی طالع سحاض سب نیسبباب ستهریتسمسال سفوق،سهدفسمسس

سصبع ی) سکیو های سگ وه س و 7G)1س)س ستونع سحال س سز ستنتس8D)2و ست تیب سب سمطالع سمبظو سبد ن .

س ت ه سپیییب ستحقیقسب سمع فیستلگوسو سمبا یس ظ یسو سبیانسمقدم ، سپسستز ستنت: هایستحقیقسناما دهیسشده

سگی یسصو سپذ ف ستنت.سسب ستفسی س ا جسپ تخ سوس ها اس یج پ تخ ،سنپ

مبانی نظری. 1

ناز ستاستزسمبابعسیسبهیب ستزسمبابعستنت.سآگاهیستزست نسعلمسوستن فا هستزسآنسبی س تسقا سمیتق صا سعلمستن فا هسس

لزتماس فعس س تن ایسمبافعسجامع سکریابسب س حوسمطلوبستن فا هس را د.ستماسبا دسب ست نس ک ستوج س تشتسک ست

ستن فا ه سب سهرینسجهت، یسبهیب ستزسمبابعسطبیعیسبا دس س تن ایسمبافعسجرعیسوسباسلحاظسمبافعسق ت س دت د.

هایسآتیسوسب سحدتقلس نا یدنستخ بسوسآلو گیسمحیطسز ستسصو سپذ .سب سطو سکلیسبینستق صا سوس سل

سببگاهمحیطسز ستسوتکبییس وط ف سوجو س ت سباستن فا هستزسمبابعستق صا یستزسجرل سموت ستولی سوست ژی،س. ها

ستولیدسمی سوسخدما س ت سب سعبوتنسکببدسوس ست نسف آ بدسقسر یستزس ها هکانها هایسمو ستن فا هس ستولیدس ت

ک بن،سسگ ت بد.ست نسضا عا سک سعردتاسب سشکلسگازهایسمو وتکسیدضا عا سوسپسرا دسب سمحیطسز ستسبازسمی

-هاس استحریلسهز ب ،سموجبسآلو گیتنت یستکسیدسک بن،س یستکسیدسنولفو سوس اسموت سزتئدسجامدسوسفاضالبس

ف ت س ،سآلران،ست گلس ان،ست الیا،سژتپن،ست ان سم حده،سکا ا تسس.1

،سمالزی،سمص ،س یج ت تن،ست کی ،سپاکس ان،سببگال ش،ست دو زیس.2

129

ه ام

صلنف

تس

سیا و

یرد

هبرا

ی ها

ن

الک

/ ز

ایی، پ

همزد

پانه

ارشم

م، ار

چهل

سا13

95

سمی سجامع سب سخا جی سمیهای سمالحظ ست تیب سبد ن سهز ب گ . سبا ستق صا س ستصریم سه ستتخاذ سک یسشو

س(1386)عباسسپو ،ستنتهایستزس نتس ف س وب س وسف صتس اسف صت

سس

اشیستزسسها،هایسمحیطسز ستسبیی س را انسشدهستنت.ست نسآنیب سطولسن س ه ستخی ،سخط ت سوسآنیب سس

،سویس گهایسصبع یستنت.ستزسنت کیبسعوتملیسهرچونس شدسجرعیت،س شدستق صا ی،سمص فست ژیسوسفعالیت

پا دت ،سسیع س ستونت تباطسبینستونع ستق صا یسوسمحیطسز ست،ستزسمسا لسمهمسوسپیچیدهستنت.سچبا چ س سب

ستق صا یس وفعالیت ستونع سمحیطسز ستسو سلحاظسشو ، سمحیطسز ستسب سصو ستوتم عاملسسهایستق صا یسو

یست نسههمسز بدهایستق صا یسعاملسب شو دسوسفعالیتمکرلس کد گ دسک سموجبستعا لسوستوتزنستکولوژ کیسمی

س.(1386تعا لسوستوتزنس خوتهدسبو س)عرا سزت هسوسهرکا تن،

سآنسم اث سمی سوسهمستز ستغیی ت ستقلیریسموث سبو ه ستغیی ت سجرعی یسشاملستغیی سجرعیتست سا یسهمسب شو .

ت دتزهسجرعیت،سشه یسشدن،ست دتزهسوسننست کیبسخا وت ؛س نلتسب سوجو ستغیی ت س وسط ف سبینسناخ ا سجرعیتس

ستغیی ت ستقیلیریسو س)ب نسوسهرکا تن،سسهاآلو گیسوستغیی ت سز ستسمحیطیسما بدسگ مسشدنسک هسزمین، ت .

س1(.2012

باسعبوتنستث ت ستصا فیسس2(1997 ت نس تن اسآزمونستث سجرعیتسب سمحیطسز ستستغلبس سمطالع س زسوس وزتزس)

گ نیو یس ویسجرعیت،سوفو س عرتسوستکبولوژیسبکا سگ ف سشدهستنت.ست نسعبوتنسخو سب سگف سشدهستزسمطالع س

سکبد:ت تباطسبینسمحیطسز ستسوسجرعیتس تسبد نسصو سبیانسمیس3(1197ت چسوسهولد نس)

. .I P ATستکبولوژیس استث سه سوتحدسسTوفو سمبابعس اسمص فسن ت سوسسAجرعیتسکلسوسسPتث سمحیطسز ست،سسIک س سآنس

س.4(2014ب لی،س) هدسمص فس تس یانسمی

س آمدسجهاس200طیس سآنسآلو گیست یا سک بنس یستکسیدستفزت دسنالسگذش سجرعیتسجها ی، یسوس کبا

سباس گاهیسب سپیییب سکیو هایستونع س اف سمیخصسمی5(2009 ه،سهاز ا یس تش ستنتس)جیا گسو شو سک س.

یسخیلیسبز گ،سمب جسب ست یا س یستکسیدسک بنسشدهستنتس)کو نسهاف آ بدستونع سوسصبع یسشدنس سجرعیت

س سژ خ، سه 6(2012و سب سس. سنال ستز س اف ستونع سکیو های سب تی ستخی سآما ی سشوتهد س یانسس1990حال سکبون تا

.سبباب ت نستث ستنتک بنستونطسمص فست ژیسخا وت هاس سبتسب سبخدسصبعتستکسید هبدهسفزو یست یا سگازس ی

1. Brian & et al 2. Dietz and Rosa’s 3. Ehrlich and Holdren 4. Brantley 5. Jiang and Hardee 6. Qin and Xizhe

130

تس

زیط

حیی م

دگلو

ر آت ب

عیجم

د ش

رثر

ا ... /

بهی،

ظمکا

ب طال

بوا

یاد

رهد ف

او د

ده،زا

فرجع

ز رو

ابیسق ت سک بنس سمطالعا سبسیا یسمو ست زتکسید شدسجرعیتسوست تباطسآنسباسمص فست ژیس ویست یا س ی

س(.2000،س3؛سوب سوسآ ان20009،س2؛س تکرنسوسجکسون2005،س1گ ف ستنتس)بنسوس ولتسآبا ی

سز ست بیا ستق صا سمحیطسز ست،سجرعیتس کیستزسعوتملسآلو هسکببدهسمحیطسز ستسب سشرا سمیسس سباسو . ت

زسبینست نستم ،س سوست..ستفزت دس افهایسکیاو زی،سمبابعست ژی،سمبابعسآبیسوس.تفزت دسجرعیت،ستقاضاسب تیسزمین

سجبگل سزمین ف ن سحاصلخیزی سکاهد سم تتع، سو سخها سپی س س ت سز ست سمحیط سآلو گی سو سکیاو زی وتهدسهای

سباستن فا هستزسآما سوس ت ه سکیو هایست یستزهایسن یسزما یسوسمقطعیستعد تشت.سمحققانسبسیا یست نستم س ت

س هدسک سعاملست سا یسوس شدت د.س ا جستحقیقا س یانسمییسک هتونع س اف سوسهرچبینس سنطحسجها یسب ن

س(.1383 و س)صا قیسوسنعا ،جرعیت،ستزسعوتملسمهمستفزت دسآلو گیسز ستسمحیطیسب سشرا سمی

یسبینسجرعیتسشه ییبیسوسآلو گیسمحیطسز ستس یزس وس دگاهسم فاو سوجو س ت .س دگاهس سمو س تبط سس

سمی ستولستشا ه ستفزت دسشه سستأثی کبدسک سز ت سآلو گیسمحیطسز ستسمثبتستنت، تفزت دسجرعیتسشه یسب

ابدسوس یزست قالستزسکیاو زیسب سصبعتس یزسها،سحرلسوس قلسوست ژیستفزت دسمی ییبیستن فا هستزسز سناخت

س دگاهس ومستاکیدسمیباعثسآلو گیسمحیطسز ستسمی ستما و ستاسش ییبیسباعثسمیکبدسک سف هبگسشه گ .

سبهیب س سبتسب س ون اها س س یج س تبط مص فست ژیس سشه ها یسبینس شدست سگ سوسآلو گیسکاهدس ابد.

ب سبیانس گ ،س.س4(2007توت دسمثبتس اسمبفیسباشدس)عالمسوسهرکا تن،سجرعیتسشه یسباسآلو گیسمحیطسز ستسمی

س وزتفز س یاز سک س شدسشه ییبیس) شدسجرعیتسشه ی( سمی شدستق صا یسو سبا سهر ته ست ا ژیس ت آو سونسبا

س(.1390تس)فط سسوسهرکا تن،ستفزت دسمسائلسز ستسمحیطیس تس سپیسخوتهدس تش

با عسوسمهایستق صا یسوستفزت دس و دس وزتفزونسمص فس شدسن عسجرعیتسشه یینسنببسگس شسفعالیتسس

- سمیغلسبیی بیی ،سب ست جا سمیاشو .سجرعیتسبیی سب سمحصون سبیی یس یازمبدستنت.ستولیدست ژیسمیسآن بده ست وتع سو سگازها ستفزت د سب ستولید، سو ستش غال ستفزت د سمحت جامد. سو سمحیطی سز ست سهای ا بیسجصون

س(.1385شو س)فط س،سیسزمینسمبج سمی نانسب سک هآنیب

شو ،سولیسیسمی ظ تن،سکاهدس خس شدسجرعیتس کسبح تنسب تیستق صا سکیو هاستلقب سعقیدهسب خیستزسصاحبسس

س هبده س و د سخب سحقیقت س ستنت سمرکن سز ست، سمحیط ست د یربدتن س دگاه سفیا ستز سکاهد سز ت سباشد، تی

ستکونیس م س وی سفیا سکاهد سب سمبابعجرعیت سو سزمین س تن ایسسهای س سبعالوه سک . سخوتهد سکرک طبیعی

هایسکلیدیسحیطیسب سعبوتنسچالدمد تستقاضایسجها یس وسب س شدست ژی،ستولیدست ژیسوسپیامدهایسز ستسم

1. Bin and Dowlatabadi 2. Druckman and Jackson 3. Weber and Adriaan 4. Alem & et al

131

ه ام

صلنف

تس

سیا و

یرد

هبرا

ی ها

ن

الک

/ ز

ایی، پ

همزد

پانه

ارشم

م، ار

چهل

سا13

95

سمطالعا سخو ستن دنلسس2(1978،سک ونسوس و الپس)1(2004ق نسحاض سب جس سخوتهبدسشد.ست لیچسوست لیچس)

ستقابلست سانسوسمی س کسبخدسمهمستز کببدسک سجوتمعست سا یسب سمحیطسز ستسطبیعیسوتبس ست دسوسجرعیت،

یسجرعیتسوس شدسآنسعوتملیسهس بدسک سبیی نستوج س تس سشو .س سحقیقتست دتزهمحیطسز ستسمحسوبسمی

س تبط سمحیطسز ستس افتسک هیسمیانسو ژگیمباحثسم بوطسب ستحردسزت ه،سهایسجرعی یسو ت دس) او یسو

س(.1389

س

پژوهشپیشینه . 2

سمص فسبنسو(س سمطالع ستیسب سب نیستث سجرعیت،سناخ ا سنبیسوسشه ییبیسب سآلو گیسک 2014ب لیس)س

دسک بنس یستکسیس یا تت ژیسپ تخت.س ا جس یانس ت سک سمیا گینست دتزهسخا وت ستث سمبفیسب ستن فا هست ژیسوس

س ت .ستزسط فیسشه س ییبیستث سمثب یسب سمص فست ژیسوسآلو گیس ت .

جسخ بد.س اتیسب سب نیستغغی ت سجرعیتسوست یا س یستکسیدسک بنسپ ت(س مطالع 2012ب نسوسهرکا تنس)

س نلتسبس وت ؛ یانس ت سک ستغیی ت سجرعی یسشاملستغیی ست دتزهسجرعیت،سشه یسشدن،ست دتزهسوسننست کیبسخا

تغیی ت سسوجو ستغیی ت س وسط ف سبینسناخ ا سجرعیتسوستغیی ت سز ستسمحیطیسما بدسگ مسشدنسک هسزمین،

س ت .سهاتقیلیریسوسآلو گی

یسها سبخد تیستث ت سز ستسمحیطیست یا سک بنسحاصلستزسمصا فست ژیس(س سمطالع 2010لیدتلسوسلو گس)س

د.س ت س ت ابیسقخا گی،سب قسوسحرلسوس قلس تسباستکی سب سناخ ا سنبیسجرعیتس سکیو هایسپیی ف سمو ست ز

سب ستفاو س سخا وت هایسبهاگ وهستأثی ا جس یانس ت سک سعالوه ستعدتیسنبیسجرعیتسب سمحیطسز ست، ستف ا ت س

سمبفیسب سمحیطسز ستسهس بدستأثی نالخو هسبیی ،س ت تیس

تسکو سس ستیستث ستغیی ت سجرعیتسب سمص فست ژیس سقالبسف ضی سز ستسمحیطی(س سمطالع 2007 و کس)س

یستث ت سبی،س ت تیسجرعیتسوسناخ ا سنکیو سعضوستتحا ست وپاسپ تخت.س ا جس یانس ت سک ست دتزهس14ب تیس

سمص ستفزت دسممعیبیسب سب س شدسجرعیتست وپا، سهرچبینس یانس ت سک سکاهدس سوخ ص سفست ژیسهس بد.

ست دکس سمص فست ژیسمبج سخوتهدسشد.

و سآلرانستیس سکیتیستث سناخ ا سجرعیتس تسب سمص فست ژیسوست یا سگازسگلخا (س سمطالع 2009ک و ب گس)س

س سقالبسمدلس ت ه س ا جس ن- ت جرعیت،سستغیی ت سناخ ا سنبیس2030یانس ت سک ستاسنالس ا دهسب نیسک .

س ابد. هد،سولیسمص فست ژیسکاهدس ریتیس تستفزت دسمینهمسم انس سمجروع سگازهایسگلخا

تیس تبط س شدسجرعیت،س شدستق صا یسوستث ت سز ستسمحیطیست تنس تسباس(س سمطالع 1383صا قیسوسنعا س)سس

س س ا جس یانس ت سک س کس تبط س وسط ف سبینستث ت سز ستسس1346-80 وشسعلی یسب تیس و ه ب نیسک د.

1. Ehrlich and Ehrlich 2. Catton and Dunlap

132

تس

زیط

حیی م

دگلو

ر آت ب

عیجم

د ش

رثر

ا ... /

بهی،

ظمکا

ب طال

بوا

یاد

رهد ف

او د

ده،زا

فرجع

ز رو

محیطیسوس شدستق صا یسوجو س ت .ستماسبینس شدسجرعیتسوستث ت سز ستسمحیطیس کس تبط س کسط ف ستزس شدس

سجرعیتسب ستث ت سز ستسمحیطیسوجو س ت .

آلو گیسسو ژی،سجرعیتسشه یینسیسعلیسمص فست تیسب سب نیس تبط (س سمطالع 1389فط سسوسمعبو یس)س

د.س ا جس یانس ت سک س تبط سپ تخ بس1350-85محیطسز ستسباستن فا هستزس وشستو تسوس اما وسب تیس و هسزما یس

ستبط سعلیین،س علیستزسمص فست ژی،سشه ییبیسوستولیدس اخالصس تخلیسب ست یا س یستکسیدک بنس ت .سهرچب

سخلیسوستث سجرعیتسب ستولیدس اخالصس تخلیسوجو س ت .تزسمص فست ژیسب ستولیدس اخالصس ت

س یسوسآلو گیسگذت ی،سمص فست ژتیسب سب نیست تباطسمیانسن ما (س سمطالع 1391محرو یسوسشاهبوشیس)س

د.س ا جسحاکیستزسپ تخ بس1980-2007تونع سباستن فا هستزس وشسپا لس اسب تیس و هسزما یسکیو هایس سحال

سگذت ی،سمص فست ژیسوسآلو گیستنت.مثبتسمیانسن ما وجو ست تباطس

یس یا سن ت س تتیسب سب نیسعوتملستق صا سوستج راعیسموث سب س(س سمطالع 1393کاظریسوسعلیس یاکالت س)س

سب تیس و هسزما یس س ا جسپ تخ بس1990-2012تکسیدک بنس سکیو هایس سحالستونع سباس وشسپا لس ا د.

س .جو س تومص فست ژیسوس شدسجرعیتسباست یا س یستکسیدسک بنس تبط سمثبتسمعبا ت س یانس ت سک سبینس

های دره کشورای دو گروتفاوت مطالعه حاضر با مطالعات داخلی در این است که این مطالعه بصورت مقایسه

ورها وه کشحال توسعه و صنعتی را مورد ارزیابی قرار داده است. چرا که نرخ رشد جمعیت در این دو گر

هب مطالعه حاضر . بنابر اهمیت موضوع فوق،استمتفاوت بوده و از طرفی مصرف انرژی در این دو گروه متفاوت

ل توسعه ( و در حاG7نرخ رشد جمعیت بر آلودگی محیط زیست در دو گروه کشورهای صنعتی ) تأثیربررسی

(D8 پرداخته است، که تاکنون در هیچ کدام از مطالعات مشابه ) ه است.پذیرفتنداخلی اینگونه بررسی صورت

1هامعرفی الگو و داده. 3

تلگویسز سب تیس وسگ وهسکیو هایس سحالستونع سس2(2012 ست نستحقیقسباستن فا هستزسمطالع سش فسحسینس)س

س س ظ سگ ف سشدهستنت.س1990-2012وسکیوهایسصبع یسب تیس و هسزما یس

𝑃𝐸 = 𝛼1 + 𝛼2𝐺𝑅 + 𝛼3𝑃𝑅 + 𝛼4𝐸𝐶

PEسز ست سمحیط سآلو گی س3: ،GRس ستق صا ی، س شد :PRس سجرعیت، س شد س خ :ECس)ب س ست ژی سن ت سمص ف :

س ت ه سنا تس1(WDIهایستونع سجها یس)هایست نسمطالع ستزسشاخصحسبسکیلوگ مس فتسخامسمص فی(ستنت. ،

س(سگ آو یسشدهستنت.WWW.BP.COMبا کسجها یسوسنا تس)

ستن خ تجسشدهستنت.سWDIهایستحقیقستزسنا تسبا کسجها یسوس ت هس.1

2. Sharif Hossain سب سعبوتنسپ تکسیسآلو گیس س ظ سگ ف سشدهستنت.سCO2(سمیزتنست یا سگازس2012مطابقسمقال سش فسحسینس)س.3

133

ه ام

صلنف

تس

سیا و

یرد

هبرا

ی ها

ن

الک

/ ز

ایی، پ

همزد

پانه

ارشم

م، ار

چهل

سا13

95

س

تدسیر نتایج. 4

ت نسمطالع ستزس وشستق صا سنبجیسپا لس اسب تیسض ت بسم غی هاستن فا هسشدهستنت.سلذتستب دتسب سب نیسس س

سچو سو سلین سلو ن، سما ا ی سآزمون سط ق ستز سم غی ها س س2ما ا ی سم غی ها سما ا ی سآزمون س ا ج ستنت. سشده پ تخ

س(س یانس ت هسشدهستنت.2جدولسشرا هس)س

سلو ن،سلینسوسچو ا جسآزمونسما ا یسس.2-جدول

سیستحقیقها اف سماخذ:

سزتبد نسمبظو سس هسشو .پا لس اسپولیبگستن فاسقبلستزست جامسب آو سم غی ها،سبا س یسب نیسشو سک ستزسکدتمس وش

ایستابلو یسپا لسهمحانبا یسمعبا ت سشو ستزس وشس ت هسFشو .س سصو تیسک سآما هسلیر ستن فا هسمیسFآزمونس

س سغی ست بصو سبا س یستزس وشس ت هشتن فا هسمی س ا جسآزو . سجدولس سFمونسهایسپولیبگستن فا هسک .

س(س یانس ت هسشدهستنت.3شرا هس)

.1 World Development Indicators

2. Levin, Lin & Chu

متغیرها مقدار آماره در سطح مقدار آماره پس از یک بار تفاضل گیری

آماره احتمال آماره احتمال

س شدستق صا یس-2301/3س000/0س-1744/5س000/0

س خس شدسجرعیتس1124/4س000/0س-8792/4س000/0

سمحیطسس7960/1س132/0س-8542/4س000/0 آلو گی

سز ست

سمص فست ژیس2369/4س000/0س-58080/2س008/0

134

تس

زیط

حیی م

دگلو

ر آت ب

عیجم

د ش

رثر

ا ... /

بهی،

ظمکا

ب طال

بوا

یاد

رهد ف

او د

ده،زا

فرجع

ز رو

سلیر سF ا جسآزمونس. 3-جدول

آزمون Fمقدار آماره احتمال

سلیر سFآزمونسس1002/1162س000/0

سس0145/214س000/0

سیستحقیقها اف سماخذ:

یب تهایستابلو یس)پا لی(ستن فا هسکبیم.سحاکیستزسآنستنتسک سبا س یستزس وشس ت هسFت سآما هسمعبا ت سبو نسمقدسسپا نرنهاآزمون .شو تن فا هسمیس1نرنهاتابلو یستزسآزمون یها ت ه مو ستن فا ه مدل وع ینیتع ب

تنت گ ف شکل مدل لمس ق ی هایم غ و شده نسز هیتخر ونی گ ن یخطا نیب ت تباط وجو عدم ا وجو

س3ثابت تث مدل باشد تش ت تباطسوجو ن ت تگ وس2یتصا ف تث مدل باشد، دتش وجو ینست تباطیچب تگ .ف ضی سصف ستث ت ستنت.سسX2معیا ستیخیصسوجو س اسعدمسوجو ست تباط،ستن فا هستزسآما هس. تشت خوتهد کا ب

س ستنت. سثابت ستث ت سمقابل سف ضی سو سآزمون اتصا فی س)ها ج سشرا ه سجدول ستنت.س4نرنس سشده س ت ه س یان )

تن فا هسشو .سهرچبینسب تیسستزس وشستث ت سثابتبا دس تخرینسمدل، ک سب تیس هدمینرنس یانسها یج سآزمون

سب وش سنگ ت ژ سض ب سآزمون ستز س گ نیو ی سمدل س سخو هربس گی س بو س ا سوولد جس-وجو سآزمون سو گا ف ی

س(سآو هسشدهستنت.5 س ا جسآنس سجدولسشرا هس)تن فا هسشدهستنتسک

س

سنرنها ا جسآزمونس.4-جدول

آزمون 2Xمقدار آماره احتمال

سنرنهاآزمونس3214/4س0085/0

سس3584/8س000/0

سیستحقیقها اف سماخذ:

س

1. Hausman Test 2. Random effects 3. Fixed Effects

135

ه ام

صلنف

تس

سیا و

یرد

هبرا

ی ها

ن

الک

/ ز

ایی، پ

همزد

پانه

ارشم

م، ار

چهل

سا13

95

سیسخو سهربس گیسهاآزمون. 5-جدول

احتمال

-آزمون ضریب الگرانژ بروش

آزمون گادفری

همقدار آمار

سG7سخو هربس گیسگ وهس2752/6س1945/0

D8سخو هربس گیسگ وهس5245/7س2153/0

سسوولد جس ا جسآزمونسخو سهربس گیس

سآزمونسمقدت سآما هسسستح رال

سG7سخو هربس گیسگ وهس653/35س0049/0

D8سخو هربس گیسگ وهس951/26س0120/0

سهایستحقیق اف سماخذ:س

(سآمدهستنت.سب تیسه س وسگ وهسکیو هاسآلو گیسمحیطس7(سوس)6 هاس سجدولس) ا جسب آو سب تیس وسگ وهسکیوس

هایسمس قلس سز ستسب سعبوتنسم غی سوتبس سوس شدسجرعیت،س شدستق صا یسوسمص فست ژیسب سعبوتنسم غی

ظ سگ ف سشدهستنت.س

G7 ا جسب تیسکیو هایسصبع یس. 6-جدول

متغیر ضریب آماره احتمال

س شدسجرعیتس07415/0س3285/1س118/0

س شدستق صا یس4125/0س2415/5س000/0

سمص فست ژیس1407/0س3415/2س039/0

سع ضستزسمبدتس87124142/0س2189/5س000/0

DW=س77/1س �̅�2 = 0/9791 𝑅2 = س 0/9832

سیستحقیقها اف سماخذ:

س

س

136

تس

زیط

حیی م

دگلو

ر آت ب

عیجم

د ش

رثر

ا ... /

بهی،

ظمکا

ب طال

بوا

یاد

رهد ف

او د

ده،زا

فرجع

ز رو

D8 ا جسب تیسکیو هایس سحالستونع س. 7-جدول

متغیر ضریب آماره احتمال

س شدسجرعیتس22104/0س8452/2س022/0

س شدستق صا یس-4118/0س-2180/2س032/0

سمص فست ژیس1108/0س88410/4س000/0

سع ضستزسمبدتس3257/0س5214/3س022/0

DW= 67/1 �̅�2 = 0/9721 𝑅2 = 0/9836

سیستحقیقها اف سماخذ:

G7نتایج برای کشورهای صنعتی . 4-1

عیتسباسآلو گیسمحیطسز ستس تبط سمعبا ت یس دت .سعلیس غمس شدسکم سجرعیتس س ا جس یانس ت سک س شدسجرس

هایستخی ستزسنویست نس سنالسهایسفسیلیهایس وسوسپاکسب سجایسنوختکیو هایسصبع ی،ستن فا هستزست ژی

سک س س یج ست نستم سشاهدسآلو گی هایسکر سکیو هاسنببستوج سآ هاسب سمسائلسز ستسمحیطیسشدهستنت.

ست م.بو ه

ست نسس ست بک سبدلیل سصبع ی سکیو های سوتقع س س ت . سمعکوس س تبط سز ست سمحیط سآلو گی سبا ستق صا ی شد

وسپسستزسب ستوجس نیدنس قط ستوجسمبحبیسکوز س،سست دهکیو هاسم تحلستولی س شدسوستونع س تسپیتسن س ها

اهدسخوتهدس افت.سلذتس ست نسکیو هاسهر تهسباستفزت دس س شدستق صا ی،سآثا سنو سز ستسمحیطیسب ستد جسک

سمطابقسقسرتس زولیسمبحبیسکوز س،س شدستق صا یسباسآلو گیسمحیطسز ستس تبط سمبفیس ت .

مص فست ژیسباسآلو گیسمحیطسز ستس تبط سمس قیمسوسمعبا ت یس ت .سه چ سمص فست ژیسبیی سباشد،سب ستبعس

سز ستسمحیطیسب س بالسخوتهدس تشت.سهایس اشیستزسآنس یزسبیی سشدهسوستث ت آنسآلو گی

س

D8نتایج برای کشورهای در حال توسعه . 4-2 ا جس یانس ت سک س شدسجرعیتسباسآلو گیسمحیطسز ستس تبط سمس قیمسوسمعبا ت یس ت .سکیو هایس حالسس

-ت یسمیهایس شدسجرعیتسبانهایسمخ لفستق صا یسمعرونس ت تیس ختونع سبباب س یازسب س ی ویسکا س سبخدهایسمحیطسباشبد،سجرعیتسبانت س یازمبدسب سمص فست ژیسبیی یستنت،س س یج سمص فست ژیسبیی سآلو گی

سعرده سبخد سط فی ستز س تشت. سخوتهد س بال سب س ت ستزسسز س ی ستن فا ه سحاصل سکیو ها ست ن س سمص فی ت ژی

گیسمحیطسز ستستید دسشدهستنت.سآلوسها،س س یج ستن فا هسبیدستزسحدست نسنوختتنتهایسفسیلیسنوخت

137

ه ام

صلنف

تس

سیا و

یرد

هبرا

ی ها

ن

الک

/ ز

ایی، پ

همزد

پانه

ارشم

م، ار

چهل

سا13

95

فی ه،سوس سبتسهایس همیسموتو ی،سجا هن عسشرا یستزسونا لس قلی جرعیتس سکبا س شدس شدسبباب ت نس

ست.یسموتو یس انالمسوس اکا آمدسب سمیزتنسز ا یسب سآلو گیسهوتستضاف سشدهستنبان یستزسونا لس قلی

سآلو گیسمحس سبا ست نسکیو ها ستناسسمبحبیسکوز سس س شدستق صا یس سب یطسز ستس تبط سمس قیمس ت .

چونس سم تحلستولی س شدسوستونع سهس بد،سوسنطوحس آمدیسوس شدسپا ینستنت،سباسسکیو هایس سحالستونع

سمیزتنستخ بسمحیطسز ستست تم س س یج ستفزت دسمص فست ژی، ست نس و دس ابدمیتفزت دس آمدسن ت سوس .

،ستاست نسک سپسستزسمدتیسب س قط ستوجسخو س ابدمی ی،سهر تهستخ بسمحیطسز ستست تم ستفزت ییس شدستق صا

.سمص فست ژیس یزس تبط سمس قیریسشو می.سلذتس ست نسکیو هاسقسرتسصعو یسمبحبیسکوز سستائیدس ندمی

سباسآلو گیسمحیطسز ستس ت .

س

نتیجه گیری .5

ها،سز ستسمحیطیسبیی س را انسشدهستنت.ست نسآنیبسهایستخ ب سطولس وس ه سگذش ،سخط ت سوسآنیبس

سفعالیت سمص فست ژیسو س شدستق صا ی، ست کیبسعوتملیسهرچونس شدسجرعیت، ستزس اشیستز هایسصبع یستنت.

سبس س س سچبا چ ستنت. سپیچیده سو سمهم سمسا ل ستز سز ست، سمحیط سو ستق صا ی ستونع سبین ست تباط س گ ، نوی

سفعالیتتونع سپا دت ، ستق ی ستونع سهای سو سز ست سمحیط سشو ، سلحاظ ستوتم سصو سب سز ست سمحیط سو صا ی

هایستق صا یسعاملسشو دسوسفعالیتتق صا یس وسعاملسمکرلس کد گ دسک سموجبستعا لسوستوتزنستکولوژ کیسمی

سز بده سبو ب هم س خوتهد ستوتزن سو ستعا ل ست ن سی سط فی ستز سصاحب. ستز سب خی سعقیده س شدسب س خ سکاهد ظ تن،

یربدتنسمحیطسز ست،سمرکنستنتست دهشو ،سولیستزس دگابح تنسب تیستق صا سکیو هاستلقیسمیجرعیتس کس

سکاهدسفیا سجرعیتسب سکاهدسفیا س ویستکونیس م سحقیقتسخب س و دس هبده هایسزمینسوستیسباشد،سز ت

سک .سمبابع سخوتهد سکرک سسطبیعی سشباخت سلزوم سستأثی بباب ت ن سمحیط سآلو گی سب سجرعیت س شد ز ستس خ

ست نس تن اسموث سباشد،سک سمطالع سحاض سباست نسهدفسب سب نیسهاسهاسوسنیان گذت یدس ستج تیسب ام توت می

(سوس8D خس شدسجرعیتسب سآلو گیسمحیطسز ستسوسمقا س سآنس س وسگ وهسکیو هایس سحالستونع س)ستأثی

س ا جس یانس ت سک س خس شدسجرعیتس 7Gصبع یس) سکیو هایسصبع یسب سآلو گیسمحیطس(سپ تخ ستنت.

خس شدسجرعیتسب سآلو گیسمحیطسز ستسستأثی ز ستسمعبا ت یس دت .ستماس سگ وهسکیو هایس سحالستونع س

ستنت سمعبا ت سو سمس قیم ستونع . سحال ستکسیدک بنسسکیو هایس س ی سنوم س ک سجهان سجرعیت سچها م سن با

هایست جا سشدهس ست نسکیو هاس اشیستزسبخدسعردهسآلو گیتوتنسبیانس رو سک سکببد.سمیصبع یس تستولیدسمی

س ا نتستزسصبا عست ژی ستکبولوژتن فا ه ستز سصبا عیسک سب سعلتسعدمستن فا ه س یازمبدسب سب ،سخصوصا هایس وز

هایسفسیلیسب ستناسسجرعیتسز ا سآ ها،سمز دسب س،ستزسنویس گ سمص فسن ت ست ژیهس بدهایسفسیلیسنوخت

ستقاضاسب تیستولیدت سصبع یس یزسبیی سشدهسک س س یج سعلتسشدهسک س ستفزت دس خس شدسجرعیت، هرگامسبا

تونع ستولیدسصبع یس سبسیا یستزسکیو هایس حالشو .سب سطو سکلی،سهایسآلو گیسبیی س یزسف تهمسمیزمیب

138

تس

زیط

حیی م

دگلو

ر آت ب

عیجم

د ش

رثر

ا ... /

بهی،

ظمکا

ب طال

بوا

یاد

رهد ف

او د

ده،زا

فرجع

ز رو

س سفقدتنس کس ن گاهسب ام ت ستولیدت س شدسن ع زیسموث سوسمفیدستغلبسخیلیسن عستفزت دس اف ستنت.

ت سم تبطسباسآلو گیسصبع یسهر تهسباشد،سز تسب تیستعیینسوسمحیطیسجدیصبع ی،سمرکنستنتسباسمسا لسز ست

یسناختس ها یهایسقا و یسب تیسکب لسآلو گیسوستونع تث گذت یسب س ویسمسا ل،ستونع سوسگس شسببیانسسایس سحالستونع سکر سب ست نسمسال ستوج سشدهستنت.ک سم انفا س سکیو هسب تیستج تیسآنسمو س یازستنت

سنویس گ ،کیو هایسصبع یسب س لیلست بک سمص فسوس آمدس ست نسکیو هاسباننت،سن ت سگازهایستولیدسس

.ستولیدسگازسن ت س کیو هایسباس آمدسبانسک سشاملسجرعیتسکر یسهس بد،سب سطو ستنتشدهس یزسبسیا سبانت س

ستماسعلیس غمست نسمسال ،سطیسنالتنتتزسکیو هایسباس آمدسم ونطسچیرگی یسبیدس هایستخی سکیو هایس.

ست ژی ستز ستن فا ه سو ستکبولوژی سن ع س شد س وب س و د سوجو سبا ستوت س صبع ی سپاک سعردههای سبخد ستزست د تی

هایسپاکسوختهایسفسیلیس تسکاهدس ت هسوس سجهتستن فا هستزسنهایسصبع یس اشیستزستن فا هسنوختآلو گی

سوسنازگا سباسمحیطسز ستسح کتسکببد.

،ستعرالستنتتزسلحاظسنیان گذت یس سکیو ست تن،ستزسآ جائیک س و دس خس شدسجرعیتس زولیسوس گ تنسکببدهسسس

ستوج سب س زیتوت دس سب ام هایستفزت دس خس شدسجرعیتسمینیانت ستزسط فیسبا سمو ستوج سق ت سگی ، ها

هایس سحالستونع سک س یانس هبدهسوجو س تبط سمس قیمسمیانس خس شدسجرعیتسوسآلو گیس ا جسب تیسکیو

(سک سوسغی ههایس وسوسپاکس)ت ژیسهس ستی،سخو شیدی،سبا سگی یستزست ژیباسبه هستوتنمیمحیطسز ستستنت،س

س نت سقابلیت ست تن سخو کیو سو ست ژی ابی ست ن سب س اشتتکا ی سآلو گی سمسال س ت ، س ت ستزسها ستن فا ه ستز ی

سز ستسنوخت سمسائل سجرعیت، سقبول سقابل س شد س خ سب س ابی س نت سضرن س ستا س رو ه سحل س ت سفسیلی های

سمحیطیس یزسپوشدس ت هسشو .

س

139

ه ام

صلنف

تس

سیا و

یرد

هبرا

ی ها

ن

الک

/ ز

ایی، پ

همزد

پانه

ارشم

م، ار

چهل

سا13

95

منابع

سعلیسمحردس) س1386خو شید ونت، ی اقتصادی های بهبود جایگاه محیط زیست در رویکردهازمینه(.

س148٫-159،سصفحا س235-236شرا ۀسس،مجل ستطالعا سنیانیستق صا ی،سوتوسعه ای

رشد جمعیت، رشد اقتصادی و اثرات زیست محیطی در ایران .س(1383)صا قى,سحسین,س حرانسنعا س

سس39,1 مجل ستحقیقا ستق صا ی )یک تحلیل علّی(.

ست یا ت سعلریس ت یگاهسصبع یسپایدار توسعه و زیست انرژی، محیط(.س1386مجیدس)سپو ،سعباس ،سته تن،

س2وس1جلدسسش ف،

سبان ا یسف س،عرا زت ه س1386)سنعیدس،تب تهیریوست رانسس،مصطفی, بررسی و پیش بینی همزمان تاثیرات (.

س.51-73س")مطالعه موردی: شهرک علمی تحقیقاتی اصفهان(. هامحیط زیستی طرح-اقتصادی

و گسترش شدت انرژی تأثیربررسی (.س1390فط س،سمحردسحسنسوسف ونی،سمهدیسوسمه پیرا،سحسینس)

،سنالسنیسوسهف م،سشرا هسشبانیسمحیطسفصلبام ،سشهر نشینی بر تخریب محیط زیست در ایران

س13-22،س60

رابطه علی مصرف انرژی، جمعیت شهر نشین و آلودگی (.س1389فط س،سمحردسحسنسوسمعبو ی،س ضاس)

س1-17،س27،سنالسهف م،سشرا هست ژیستق صا سمطالعا ،سمحیط زیست

سمحردسحسی س1385نس)فط س، ست یا ت سمباحث از اقتصاد محیط زیست )مجموعه مقاالت(، همدا(. ن،

س ت یگاهسبوسعلیسنیبا.

عوامل اقتصاد و اجتماعی موثر بر انتشار سرانه دی (.س1393کاظری،سمهینس ختسوسعلیس یاسکالت ،سشهالس)

س ومینسهرا دسملیسکیاو زیسوسمبابعسطبیعیسپااکسید کربن در کشورهای در حال توسعه دت ،س،

سمونس سآموزشسعالیسمه ست و د

سرمایه گذاری، مصرف انرژی و آلودگی محیط زیست در (.س1391محرو ی،س یلوف سوسشاهبوشی،س اص س)

1391،سهی رینسهرا دس ونان ستق صا سکیاو زیست تن،سشی تزسکشورهای در حال توسعهمطالعه موردی: ت )و ساختار جمعیبررسی رابطه مصرف انرژی (.س1389 او ی،سکاظمسوستحردزت ه،سخالدس)

س33-62،سصص25،سنالسهف م،سشرا هست ژیستق صا سمطالعا ،سکشورهای آسیای جنوب غربی(Adapted From V. W. Ruttan.(1993) Population Growth, Environmental Change and

Innovation: Implications for Sustainable Growth in Agriculture, in Population and Land Use in Developing Countries, C. L. Jolly and B. B. Torrey, eds. (Washington, D.C., National Academy Press, 1993)

Bin Shui, Dowlatabadi Hadi. (2005). Consumer lifestyle approach to US energy use and the related CO2 emissions. Energy Policy 2005; 33:197–208

140

تس

زیط

حیی م

دگلو

ر آت ب

عیجم

د ش

رثر

ا ... /

بهی،

ظمکا

ب طال

بوا

یاد

رهد ف

او د

ده،زا

فرجع

ز رو

Brantley, L (2014). Impact of population, age structure, and urbanization on carbon emissions/energy consumption: evidence from macro-level, cross-country analyses, Popul Environ (2014) 35:286–304

Brian C O’Neill, Brant Liddle, Leiwen Jiang, Kirk R Smith, Shonali Pachauri, Michael Dalton, Regina Fuchs (2012). Demographic change and carbon dioxide emissions, Lancet 2012; 380: 157–64

Catton, W.R., Dunlap, R.E., (1978). Environmental Sociology: A New Paradigm. American Sociologist, PP.41–49.

Dincer, I (1999). Environmental Impacts of Energy, Energy Policy; Vol 27,845-854. Druckman Angela, Jackson Tim (2009). The carbon footprint of UK households 1990–

2004: a socio-economically disaggregated, quasi-multi-regional input–output model. Ecol Econ; 68:2066–77.

Ehrhardt-Martinez, K. (1998). Social determinants of deforestation in developing countries: a cross-national study. Social Forces 77 (2), 567–586.

Ehrlich, P.R., Ehrlich, A.H., (2004). One with Nineveh: Politics, Consumption, and the Human Future. Island Press, Washington, DC.

Foster, J.B. (1999). Marx’s theory of metabolic rift: classical foundation for environmental sociology. American Journal of Sociology 105 (2), 366–405.

Kronenberg, T. (2009). The Impact of Demographic Change on Energy Use and Greenhouse Gas Emissions in Germany, Ecological Economics, Vol. 68, PP. 2637-2645.

Liddle, B and Lung, S., (2010). Age-Structure, Urbanization, and Climate Change in Developed Countries: Revisiting STIRPAT f or Disaggregated Population and Consumption-Related Environmental Im pacts. Population & Environment, Vol. 31, No.5, PP. 317-343

Makoto Chikaraishi , Akimasa Fujiwara, Shinji Kaneko, Phetkeo Poumanyvong, Satoru Komatsu, Andrey Kalugin (2014). The moderating effects of urbanization on carbon dioxide emissions: A latent class modeling approach, Technological Forecasting & Social Chang, TFS-17922;

Qin, Zhu and Xizhe, Peng (2012). The impacts of population change on carbon emissions in China during 1978–2008, Environmental Impact Assessment Review 36 1–8

Sharif Hossain (2012). An Econometric Analysis for CO2 Emissions, Energy Consumption, Economic Growth, Foreign Trade and Urbanization of Japan. Low Carbon Economy, 2012, 3, 92-105

Weber, Christoph, Adriaan, Perrels (2000). Modelling lifestyle effects on energy demand and related emissions. Energy Policy; 28:549–66.

York, R., Rosa, E.A., Dietz, T. (2003b). A rift in modernity? Assessing the anthropogenic sources of global climate change with the STIRPAT model. International Journal of Sociology and Social Policy 23 (10), 31–51.

141

ه ام

صلنف

تس

سیا و

یرد

هبرا

ی ها

ن

الک

/ ز

ایی، پ

همزد

پانه

ارشم

م، ار

چهل

سا13

95

York, Richard (2007). Demographic Trends and Energy Consumption in European Union Nations (1960–2025). Social Science Research, Vol. 36, PP. 855–872.

Wilkinson RG. Class mortality differentials, income distribution and trends in poverty 1921–1981. Journal of Social Policy 1989; 18: 307–35.

س

The Effect of Population Growth on the Environment; Compare the Two Groups of Developing Countries (D8) and

Industrial (G7)

Aboutaleb Kazemi, Behrouz Jafarzade, Davood Farhadi

Received: 13 August 2015 Accepted: 03 December 2016

By increasing global population and energy consumption, the environmental pollution due to human activities has also increased. In other word the different growth rates of population in industrialized countries and developing ones, requires the use of energy on the environment has been affected. Considering the importance of this issue, this study aimed to investigate the effect of population growth on the environment both industrialized countries (G7) and developing countries (D8) for the period 2012-1990 using panel data. The results showed that in industrialized countries, population growth has a direct impact on pollution, but not significant at the appropriate level. But in developing countries this is a direct and significant effectiveness.

JEL classification: Q53 ،Q43 ،Q56

Keywords: population growth, environment pollution, developing

countries, industrialized countries.

7