Dachy 3/2010

DA

CH

Y 3

/201

0

aktualnych informacji

o materiałach pokryciowych

i izolacyjnych,

rozwiązań konstrukcyjno-

-projektowych,

wydarzeń w branży.

ZAMÓW PRENUMERATĘ I CZYTAJ!

PRENUMERATA DACHY 2010

Zamów prenumeratę roczną miesięcznika Dachy w cenie 102 zł (brutto)

Nazwa firmy …………………………………………………………………………………………..………………....……....…….

Imię i nazwisko zamawiającego …………………………………………………………………..…………………..……....…….

Ulica ……………………………………………………………………………………….……………………………………………

Kod ………………………………….……… Miasto ……………………………………………………………...……...........……

NIP ……………………………………………………………………………………….…………………………….……................

Tel/fax …………………………………..………….. e-mail ………………………………………..…………………….….…..….

Polskie Centrum Budownictwa Sp. z o.o., ul. Starościńska 1B lok. 2, 02-516 Warszawa

e-mail: [email protected] tel. 0-22 646 75 21

Wyra am zgod na umieszczenie moich danych osobowych w bazie danych wydawnictwa Polskie Centrum Budownictwa Sp. z o.o., oraz na ich przetwarzanie zgodnie z tre ci Ustawy o ochronie danych osobowych z dn. 29.08.1997r. (Dz.U.133, poz.88) wy cznie dla potrzeb marketingowych wydawnictwa.

Dzięki prenumeracie masz stały dostęp do:

3Dachy 3/2010

OD REDAKCJI

Nasi autorzy to doświadczeni fachowcy, trzymający w ręku niejeden

projekt budowy i będący na setkach dachów. Cechuje ich zdrowy roz-

sądek, tzn. nie ślepe posłuszeństwo względem obiegowych prawd

i twierdzeń.

Z przypadkiem w pełni autonomicznego podejścia do zagadnienia

odwadniania dachów mamy do czynienia na str. 14. Autor zamiesz-

czonego tu artykułu poddaje w wątpliwość sens używanego od lat

wzoru, przytaczając na swe poparcie przykład. Potwierdza on tezę,

że nie warto zawsze bezgranicznie ufać powszechnym sądom – tyl-

ko dlatego, że są one… powszechne.

Ponadto w artykule autor wyjaśnia też, dlaczego wody z dachu nie

należy wyprowadzać bezpośrednio pod ściany.

Poza tym materiałem w bieżącym wydaniu miesięcznika DACHY znaj-

dziecie Państwo wiele innych ciekawych tekstów.

Zapraszam do lektury!

Piotr Rożnowicz

Redaktor naczelny

Szanowni

Państwo

ADRES REDAKCJI I BIURA REKLAMY

02-516 Warszawa, ul. Starościńska 1B lok. 2

tel./fax (0-22) 646 75 21 do 23

[email protected]

www.dachy.info.pl

REDAKTOR NACZELNY

Piotr Rożnowicz

[email protected]

REDAKCJA

Artur Kuźmiuk

SZCZEGÓŁOWE INFORMACJE

I OBSŁUGA ZLECEŃ REKLAMOWYCH

Sylwia Rogozińska

[email protected]

Zbigniew Migda

[email protected]

Dorota Tokarska

[email protected]

tel./fax (0-22) 646 75 21 do 23

REKLAMA W INTERNECIE

Karolina Niedziałkowska

[email protected]

PRENUMERATA I KOLPORTAŻ

Edyta Dziubińska

[email protected]

Zlecenia na prenumeratę przyjmuje redakcja,

Kolporter, Poczta Polska, Ruch, Garmond Press.

Cena prenumeraty rocznej: 102 zł

Cena prenumeraty specjalnej: 55 zł + 7% VAT

(dla uczniów, studentów, uczelni, szkół

budowlanych, bibliotek i prenumeratorów

Forum Budowlanego).

ODPOWIEDZIALNA ZA REKLAMĘ

I PRENUMERATĘ NA TERENIE NIEMIEC

Tanja Petrich

tel. (0-049) 221-5497-297,

fax (0-049) 221-5497-326

Verlagsgesellschaft Rudolf Müller

GmbH & Co. KG,

Postfach 41 09 49, 50869 Köln

CENNIK OGŁOSZEŃ

Obowiązuje cennik ogłoszeń ważny

od 1 stycznia 2008 r.

Termin dostarczania materiałów do redakcji:

2 tygodnie przed publikacją.

Materiałów nie zamówionych redakcja nie

zwraca, a w razie opublikowania zastrzega

sobie prawo do ich skracania. Redakcja nie

odpowiada za treść ogłoszeń i reklam.

PRZYGOTOWANIE DO DRUKU

Edit sp. z o.o.

Wydrukowano w Polsce

ADRES WYDAWCY

02-516 Warszawa, ul. Starościńska 1B lok. 2;

tel./fax (0-22) 646 75 21 do 23,

e-mail: [email protected]

PREZES ZARZĄDU

Tadeusz Bąk

4 Dachy 3/2010

SPIS TREŚCI

14O odwodnieniu dachów stromych

Autor artykułu wygłasza odważne spostrzeżenia na temat

sposobów obliczania odwadnianej powierzchni dachów

spadzistych. Nie są to powszechnie obowiązujące prze-

konania, ale za to dobrze uargumentowane.

10Kreatywność zamiast projektu

Artykuł opisuje dalszą część robót wykonywanych na

obiekcie niegdyś już w DACHACH przedstawianym.

Zlecenie dotyczyło wykonania zadaszenia nad wjazdem

do warsztatu samochodowego wraz z wykonaniem

elewacji na ścianach warsztatu i budynku biurowego.

Prace były o tyle trudne, że inwestor nie miał projektu

i zdał się na inwencję firmy wykonawczej. Ta poradziła

sobie z zagadnieniem sposób koncertowy.

Przegląd

6 Isola w Berlinie

Laureaci konkursu Fakro w Activie

Złoty Medal Interbudu dla Zamku i Fakro

7 Spotkanie informacyjne na temat hydroizolacji

Kemperol

Oskary Dekarskie

8 Selena Gazelą Biznesu roku 2009

Podsumowanie działalności i nowe plany ŚSD

Technika

10 Kreatywność zamiast projektu

14 O odwodnieniu dachów stromych

18 Rozpoznanie wartości zabytkowych konstrukcji

dachowych, cz. 2

24 Skutki zimy na dachach

26 Ośrodek sportu pod pewną ochroną

27 Trwałość, wydajność, innowacyjność. Narzędzia

akumulatorowe Bosch Professional

30 Przegląd narzędzi akumulatorowych wybranych

producentów

34 Lukarna wole oko, cz. 3

38 Męka wyboru – jakie pokrycie na jaki dach, cz. 1

Przegląd techniczny

44 Stalowy system rynnowy

46 Stalowe narożniki do rynien

Folia pod gonty bitumiczne

Targi

47 Dach+Holz International 2010. Relacja

Branża

50 Fundusze europejskie dla firm – jak je pozyskać

52 Przewodnik branżowy

54 Zapowiedzi

Zdjęcie na okładce pochodzi ze zbiorów firmy

DuPont. Przedstawia membranę Tyvek® Solid

ułożoną na dachu budynku wielorodzinnego pod

pokryciem z dachówek.

5

SPIS TREŚCI

38Męka wyboru – jakie pokrycie dachowe

na jaki dach, cz. 1

Potrzeba dachu na głową to jedna z podstawowych

potrzeb człowieka. Jednak dach będący tylko ochroną

przed deszczem i śniegiem to dzisiaj o wiele za mało.

Współczesna „piąta elewacja” musi spełnić więcej

zadań.

47Dach+Holz International 2010. Relacja

W sobotę, 27 lutego br. oficjalnie zakończyły się targi

Dach+Holz. Odbyły się one w Kolonii. Na łącznej powierzch-

ni 65 000 m2 swoje oferty przedstawiło 471 wystawców.

Ich stoiska odwiedziło ponad 42 000 gości – samych pro-

fesjonalistów.

6 Dachy 3/2010

PRZEGLĄD

Isola w Berlinie

W dniach 16–20 lutego w Berlinie odby-ły się targi bautec. Były one poświęcone w szczególności rozwiązaniom wpływają-cym na oszczędność energii. Na wystawie zaprezentował się także norweski produ-cent gontów bitumicznych Isola. Firma wpisała się w „energooszczędny” trend, ponieważ jako nowość zaprezentowała wsporniki pod baterie słoneczne, dedy-kowane do pokryć z gontu bitumicznego (w ofercie są także systemowe wsporniki do dachówek stalowych Powertekk). Ponadto zaprezentowany został także program kal-kulacyjny wspomagający pracę partnerów fi rmy. To nowe narzędzie do wygodnego kosztorysowania dachów w kompletnych systemach gontów Isola i dachówek Po-wertekk. Program uwzględnia akcesoria bezpieczeństwa TopSec i rynny stalowe Isola. Wszystko w specyfi kacji gotowej do złożenia zamówienia.Grupa gości z Polski – przedstawiciele dilerów Isoli i reprezentanci wybranych mediów – miała możliwość zapoznać się z nowościami w pierwszej kolejności. Go-ście mieli też okazję do dyskusji na temat pokazanych rozwiązań, i to z członkami kierownictwa norweskiej centrali fi rmy. Dyskutowano podczas kolacji w restaura-cji na szczycie górującej na Berlinem wie-ży telewizyjnej przy Alexanderplatz. Polski wieczór miał miejsce tuż przed roz-poczęciem nowego etapu wzmacniania

pozycji marki Isola w Polsce. Zacieśnienie bezpośredniej współpracy z wybranymi dystrybutorami pozwoli na zwiększenie konkurencyjności i możliwość szybkiego reagowania na potrzeby rynku.Targi bautec wpisują się w strategię Isoli, dla której rynki niemiecki i polski to naj-ważniejsi odbiorcy eksportowi gontów. Udział w targach fi rma zaliczyła do uda-nych, stoisko odwiedzili licznie zaintere-sowani inwestorzy i dekarze.

Laureaci konkursu Fakro

w Activie

Kilkudniowy wypoczynek w ośrodku szkoleniowo-wypoczynkowym Activa w Muszynie to jedna z najbardziej atrak-cyjnych nagród czwartej edycji konkur-

su dla dekarzy „Fach na dach”, zorgani-zowanego przez fi rmę Fakro.Wyniki konkursowych zmagań były znane już w grudniu 2009 r. Ponieważ jednak Sądecczyzna dla wielu turystów staje się atrakcyjna szczególnie w sezo-nie zimowym, dlatego też dekarze ode-brali swoje nagrody na przełomie stycz-nia i lutego. Pobyt w Activie wypełniły liczne atrakcje, takie jak jazda na sku-terach śnieżnych, trikke ski, quadach i sankach.Konkurs „Fach na dach” cieszył się dużym zainteresowaniem. Swój udział w rywalizacji zgłosiło kilkuset dekarzy. Ich zadaniem było polecanie produktów Fakro i ich montaż, za co otrzymywali oni punkty wymieniane potem na liczne nagrody: okna dachowe, wyłaz dacho-wy, premiowe kupony, specjalistyczny

sprzęt dla dekarzy oraz sprzęt AGD czy RTV. Była to doskonała forma promo-cji oferty produktowej Fakro i okazja do budowania więzi między fi rmą a de-karzami z całej Polski, którzy stają się najskuteczniejszymi „ambasadorami” nowosądeckiego producenta okien da-chowych.

Złoty Medal Interbudu

dla Zamku i Fakro

W dniach 11-14.02.2010 roku odbyły się w Łodzi XVII Targi Budownictwa Interbud 2010. Jak co roku łódzkiej im-prezie wystawienniczej towarzyszyły se-minaria, konferencje i konkursy organi-zowane przez gospodarza targów, fi rmę Isola na targach bautec w Berlinie

fot.

PR

Rajdy na skuterach

śnieżnych

fot.

Fa

kro

PRZEGLĄD

Dachy 3/2010 7

Interservis sp. z o.o. Przeprowadzona została siedemnasta edycja konkursu o „Złoty Medal Targów Interbud”. Za-daniem konkursu było wyłonienie naj-lepszych produktów prezentowanych na targach, wyróżniających się pod wzglę-dem jakościowym, użytkowym i techno-logicznym. Konkurs dotyczył produk-tów prezentowanych podczas Targów i dopuszczał do udziału w konkursie wyroby nie produkowane przez wy-stawców, posiadających jednakże udo-kumentowane prawo do ich dystrybucji. Zgodnie z regulaminem w konkursie udział wzięła fi rma Zamek z Łodzi, zgłaszając przedmiot swojej ekspozycji targowej – okno o podwyższonej osi obrotu FYP-V produkcji Fakro. (Zamek jest największym odbiorcą okien Fakro na terenie woj. łódzkiego). Kwalifi kacji i oceny produktów zgło-szonych do konkursu dokonali przed-stawiciele m.in. wojewody łódzkiego, Politechniki Łódzkiej, Polskiej Izby Przemysłowo-Handlowej Budownictwa, Regionalnej Izby Budownictwa, organi-zatora oraz specjaliści branżowi. To licz-ne gremium tegoroczną nagrodę główną Złoty Medal Targów przyznało właśnie produktowi dystrybuowanemu i zgłoszo-nemu przez Zamek.Złoty Medal Targów Interbud 2010 wrę-czono na uroczystej gali w Pałacu Po-znańskiego 12 lutego br. W uroczystości wzięli udział m.in. Jolanta Namysłowska, Prezes Zarządu Zamek sp. z o.o. oraz Wojciech Chmielewski, dyrektor regio-nalny Fakro.

Spotkanie informacyjne

na temat hydroizolacji

Kemperol

Mimo że na arenie międzynarodowej hy-droizolacja z płynnego tworzywa Kem-perol sprawdza się już od czterdziestu lat, to w Polsce wciąż jest jeszcze nowością. Aby polskich odbiorców i użytkowników zapoznać z produktem, importer – fi rma AS-Innova – zorganizował w lutym we Wrocławiu spotkanie dla inżynierów i ar-chitektów. Prezentację prowadził przed-stawiciel producenta, niemieckiej fi rmy Kemper-System. Duże zainteresowanie wzbudziła wielostronność zastosowania płynnego tworzywa sztucznego Kempe-

rol 2K-PUR. Technik z Kemper-System zademonstrował następnie praktyczne możliwości zastosowania hydroizolacjiPodczas całego spotkania padło wie-le interesujących pytań, a w kilku przy-padkach niektórzy uczestnicy spotkania znaleźli w Kemperolu rozwiązanie ich aktualnych problemów z uszczelnieniem obiektów budowlanych.Remigius Jurkiewicz z AS-Innova obie-cuje, że podobnych spotkań i prezentacji będzie coraz więcej, ponieważ wszyst-kim z branży budowlanej zależy na tym, aby w Polsce w jak najszerszym stopniu wprowadzano nowoczesne i skuteczne technologie.

Oskary Dekarskie

Firma Zamek sp. z o. o. po raz kolejny uczestniczyła jako wystawca w łódzkich Targach Budownictwa Interbud. W tym roku fi rma przyjęła nową koncepcję wystawienniczą, mającą odzwierciedle-nie w sposobie i stylu aranżacji. Swoją ekspozycję zaprezentowała na 100 m2 na stoisku wyspowym, z czterech stron dostępnym dla zwiedzających i w pełni wykorzystała możliwości hali wystawien-niczej, wznosząc stoisko piętrowe. Nowe rozwiązania spotkały się z dużą aprobatą kontrahentów i zwiedzających.W Firmie Zamek tradycją jest, że inau-gurujący nowy sezon w branży czas tar-gów łączy się z podsumowaniem roku

Paweł Babij, prezes Interservis Sp. z o.o (z prawej) wręcza Złoty Medal Targów Interbud 2010

Wojciechowi Chmielewskiemu z Fakro

fot.

Za

me

k

Tak Zamek prezentował się na XVII Targach Budownictwa Interbud 2010

fo

t. Z

am

ek

8 Dachy 3/2010

PRZEGLĄD

minionego. Dualizm łączący przyszłość i przeszłość znajduje swoje odbicie w uroczystości wręczenia Oskarów De-karskich, czyli nagród dla dekarzy i fi rm wykonawczych za współpracę w po-przednim roku.Już od kilku lat uroczystość wręczenia tych nagród odbywa się podczas uro-czystej kolacji, od kilku lat organizowa-nej drugiego dnia targów. Zapraszani na nią są dekarze i fi rmy wykonawcze, a także reprezentanci zarządów, dyrekcji i przedstawicieli handlowych producen-tów materiałów budowlanych współ-pracujących z Zamkiem. Na tegoroczną uroczystość zaproszonych zostało 140 gości i dwunastu czołowych producen-tów dachowych materiałów budowla-nych. Nagrody zostały wręczone w 13 kategoriach, reprezentowanych przez następujące marki: Bogen, Braas, Fakro, Isola, IVT, Lemar, Lindab, Meyer-Hol-sen, PCA, Plast-Dach, Plastmo, Power-tekk, RuppCeramikę i Tyvek.

Selena Gazelą Biznesu

roku 2009

Spółka Selena SA po raz kolejny została uhonorowana prestiżowym tytułem Ga-zeli Biznesu. Zwycięstwo w X edycji ple-biscytu potwierdza konkurencyjną pozy-cję, jaką spółka zajmuje wśród krajowych przedsiębiorstw.

W tym roku w konkursie Gazele Biznesu wzięło udział 4 tysiące fi rm. O wysokim miejscu Seleny na liście rankingowej za-decydowały: przyrost obrotów osiągnięty w ciągu trzech lat działalności wyrażony w procentach oraz doskonała reputacja wśród kontrahentów i odbiorców. Ceremonia przyznania nagród odbyła się w Hotelu Sofi tel we Wrocławiu. Gazelę Biznesu z rąk komisji konkursu odebrał Przemysław Strzyż, Brand&PR Manager spółki Selena SA.Jesteśmy dumni z tak prestiżowej nagro-dy. Wyróżnienie Gazele Biznesu 2009 potwierdza naszą pozycję wśród najdy-

namiczniej rozwijających się polskich przedsiębiorstw, a jednocześnie moty-wuje nas do pracy nad dalszym rozwo-jem naszej fi rmy – powiedział Przemy-sław Strzyż, Brand&PR Manager spółki Selena SA.

Podsumowanie działalności

i nowe plany SSD

Śląskie Stowarzyszenie Dekarzy podsu-mowało swoją działalność w 2009 roku. Podczas spotkania 16 grudnia 2009 r. w karczmie „Austeria” w Sławkowie zarząd omówił poszczególne szkolenia, plany dotyczące organizacji Dnia Deka-rza oraz seminarium, z którego wyni-ka, że należy kontynuować praktyczne szkolenia dla nowych adeptów sztuki dekarskiej.Ustalono, że Dzień Dekarza w 2010 roku zostanie zorganizowany 12 czerwca w Sławkowie. Na obchody wraz z rodzi-nami zaproszeni zostaną także dekarze nie należący do ŚSD.Zarząd Stowarzyszenia zobowiązał się do opracowania w I kwartale 2010 r. szcze-gółowego harmonogramu prac związa-nych z przygotowaniem festynu.Na zakończenie spotkania odbyła się uroczysta Wigilia Bożego Narodzenia, którą poprowadził zaproszony ks. Ro-bert Żwirek. Śpiewano kolędy wraz z ze-społem muzycznym oraz złożono sobie życzenia świąteczne i noworoczne.

Dyrektor handlowy Zamku, Bohdan Zalewski (drugi z prawej) wśród przedstawicieli handlo-

wych producentów i zdobywców Oskarów Dekarskich

fot.

Za

me

k

Uczestnicy spotkania w Sławkowie

fot.

ŚS

D

BLACHARSTWO

10 Dachy 3/2010

Kreatywność

zamiast projektuArtykuł opisuje dalszą część robót wykonywanych na Artykuł opisuje dalszą część robót wykonywanych na

obiekcie niegdyś już w DACHACH przedstawianym. Zlecenie obiekcie niegdyś już w DACHACH przedstawianym. Zlecenie

dotyczyło wykonania zadaszenia nad wjazdem do warsztatu dotyczyło wykonania zadaszenia nad wjazdem do warsztatu

samochodowego wraz z wykonaniem elewacji na ścianach samochodowego wraz z wykonaniem elewacji na ścianach

warsztatu i budynku biurowego. Prace były o tyle trudne, warsztatu i budynku biurowego. Prace były o tyle trudne,

że inwestor nie miał projektu i zdał się na inwencję firmy że inwestor nie miał projektu i zdał się na inwencję firmy

wykonawczej. Ta poradziła sobie z zagadnieniem sposób wykonawczej. Ta poradziła sobie z zagadnieniem sposób

koncertowy.koncertowy.

biekt to budynek warsztatu sa-mochodowego Automarket, opisywany już w miesięczniku DACHY, w wydaniu 1/2008.Tym razem ekipa blacharska otrzymała zlecenie na wykonanie zadaszenia nad wjazdem do warsztatu wraz z wyko-naniem elewacji na ścianach warsztatu i budynku biurowego. Początek pracy był dosyć trudny, ponieważ inwestor nie miał projektu, ale znając naszą fi rmę po-legał na naszej inwencji.

DachPo uzyskaniu ogólnych informacji na temat kształtu zadaszenia nad wjazdem do warsztatu przystąpiliśmy do prac kon-strukcyjnych. Problemem okazało się wy-konanie dachu o wysięgu 5 metrów bez żadnego podparcia. Po przeliczeniach konstrukcyjnych okazało się, że nasz daszek będzie dosyć spory i będzie miał wymiary 6,50 m × 20 m, co dało 130 m² powierzchni, czyli jak na „daszek” dosyć sporo. Dzięki temu, że główna konstruk-

Dach i obróbki blacharskie ściany

szczytowej wykonane z blachy

cynkowo-tytanowej w technologii

rąbka i łuski

BLACHARSTWO

11Dachy 3/2010

cja budynku warsztatu jest stalowa, po-stanowiliśmy ją wykorzystać do wykona-nia dachu, czyli wspawać dźwigary wraz ze wzmocnieniami, na które ułożyliśmy konstrukcję drewnianą i zaszalowaliśmy płytą OSB. Pokrycie dachu wykonaliśmy z bla-chy cynkowo-tytanowej RHEINZIK patynapro szaroniebieska. Oczywiście pod-łoże została najpierw zafoliowana memb-raną Delta Maxx, a następnie przykryte matą strukturalną fi rmy Dörken.O ile sam dach był prosty do wykonania, to ciekawym wykonanym przez nas ele-mentem jest rynna kwadratowa, wbudo-wana w okap dachu i zasłonięta niską at-tyką. Na pionowe elementy attyki zostały ułożone małe arkusze blachy – zgodnie z ułożeniem blach zamontowanych na dachu dochodzącym do koryta. Od spo-du została zamontowana podbitka sos-nowa w oblamówce z blachy cynkowej, co pozwoliło nam uzyskać perfekcyjny efekt wizualny współgrający ze ściana-mi elewacji warsztatu i przylegającym do niego budynkiem biurowym.

ElewacjePrzy pracach na elewacji niezwykle istotne dla ostatecznego wyglądu jest rozplanowa-nie połaci, okien i drzwi, aby zostały one dokładnie symetrycznie rozmieszczone. W efekcie końcowym daje to obraz pełnej harmonii wykonanych detali. Aby elewacja prezentowała się interesują-co i niebanalnie, postanowiliśmy wykonać ją w dwóch różnych technologiach: część

Budynek bez elewacji

Daszek i obróbki blacharskie ściany szczytowej

Podbitka i okap daszku Fragment bocznej fasady ze ściętym narożnikiem

BLACHARSTWO

12 Dachy 3/2010

elewacji pokryliśmy blachą w technologii RHEINZINK, umiejętnie łącząc ją z łup-kiem naturalnym. Aby to wykonać, ściany musiały być idealnie wyprowadzone, dla-tego na wszystkich ścianach zrobiliśmy stelaż drewniany, ocieplenie i szalunek z płyty OSB. Część elewacji postanowili-śmy wykonać z trzech prostokątów z bla-chy, z których każdy miał różną szerokość i długość. Zostały one ułożono w stylu „pół-dzikim”, ale w widocznej symetrii pionowej, co nam dało świetny efekt wi-zualny. Do zamocowania paneli używali-śmy haftrów mocowanych na specjalne wkręty do płyty OSB. Ponieważ elewacja warsztatu została po-kryta tytanowo-cynkowymi prostokątami, to elewację biura wykonaliśmy z łupka prostokątnego o wymiarach 40 × 20 cm,

po uprzednim przygotowaniu ścian. Oba materiały są produktami „szlachetnymi”, z górnej półki, a w dodatku korespondują ze sobą kolorystycznie. Układanie roz-poczęliśmy od wykonania wentylacji pod łupkiem i nad oknami siatki o grubości 1 mm RHEINZINK Aero 63. Dla po-wiązania z dachem wszystkie naroża przy oknach są z blachy cynkowo-tytanowej łą-czonej na rąbek otwarty, a dla zaakcento-wania głównego wejścia całą oblamówkę wykonaliśmy z blachy mosiężnej.

Wykonanie prac zajęło nam około 5 mie-sięcy. Nasza kreatywność w aranżowaniu wyglądu ścian tak bardzo spodobała się inwestorowi, że od lutego br. rozpoczy-namy wymianę pokrycia na jego prywat-nym domu wraz z wykonaniem elewacji

z różnego rodzaju łupka naturalnego. Tu również inwestor zda się na naszą pomy-słowość i wyczucie estetyczne.To zlecenie pokazuje, że posiadając wie-dzę i praktyczne umiejętności w sztuce blacharsko-dekarskiej połączone z pew-nym poczuciem estetyki, daje możliwość wykonania każdej zleconej przez inwesto-ra zadanie.Taka wiedza i praktyka pozwala też na wykonanie swojej pracy nawet bez projek-tu i bez pomocy architekta. Ważne, żeby wszystkie roboty zostały wykonane zgod-nie ze sztuką, a inwestor był zadowolony.

Zenon Lewandowski

Usługi blacharsko-dekarskie

Zenon Lewandowski

www.dekblach.com.pl

Zenon Lewandowski

jest posiadaczem

znaku Blacharza Jakości

firmy RHEINZINK

Detal zakończenia z widoczną szczeliną wentylacyjną zabezpieczoną

siatką

Połączenie tytancynku i łupka

Fragment elewacji z niesymetrycznych arkuszy blachy z prawidłowo wykonanymi narożnikami

Element odwodnienia - przyziemna częśc

ściany

ODWODNIENIA

14 Dachy 3/2010

O odwodnieniu dachów stromych

Autor artykułu wygłasza odważne spostrzeżenia na temat sposobów obliczania odwadnianej Autor artykułu wygłasza odważne spostrzeżenia na temat sposobów obliczania odwadnianej

powierzchni dachów spadzistych. Nie są to powszechnie obowiązujące przekonania, ale za powierzchni dachów spadzistych. Nie są to powszechnie obowiązujące przekonania, ale za

to dobrze uargumentowane.to dobrze uargumentowane.

laczego niektórzy twórcy wymy-ślają na nowo proch. I to taki, który nie działa?Od kiedy występują na Ziemi opady at-mosferyczne? Ustalmy, że od zawsze. I od zawsze woda spływa z dachów, a człowiek stara się, aby woda spadająca na dach nie czyniła szkód w budynku i wokół niego.Deszcz spada na ziemię w postaci kropli. Pomiar wielkości opadu polega na zebra-niu do naczynia deszczu i przeliczeniu tej ilości na litry na metr kwadratowy lub na wysokość słupka wody w mm.Jeśli podczas deszczu wieje wiatr, to od-chyla on strugi opadu. Co to oznacza? Na ziemię spada tyle samo deszczu, ile wypadnie go z chmury (ewentualne straty możemy pominąć, gdyż nie mają żadnego znaczenia w naszym kontek-ście). Na rys. 1A widać, że na odcinek „a” spada pewna ilość wody. Tyle samo wody spadnie na ten odcinek przy wie-jącym wietrze (rys. 1B).

Jak wygląda to, gdy deszcz pada na po-łać dachu pochyloną pod jakimś kątem? Na 1 m2 rzutu tego dachu spada tyle samo deszczu, co na ziemię lub dach płaski. Różnica polega na tym, że za-leżnie od kąta pochylenia połaci woda spływa szybciej lub wolniej. Opad at-mosferyczny na dach spadzisty przed-stawia rys. 2.Po co to wszystko piszę? Otóż często natykam się na materiały informacyjne podające wzór na obliczenie „efektyw-nej powierzchni dachu”:

EPD = (B + H/2) × L

gdzie:B – szerokość rzutu poziomego połaci dachowej, H – wysokość dachu, L – długość połaci dachowej.

Moim zdaniem wzór ten jest bezsensowny. Oto do czego prowadzi jego stosowanie – rys. 3. Zgodnie z tym wzorem mamy

EPD = (1 + 10 : 2) × 8 = 48 m2

A faktycznie odwadniana powierzchnia wynosi tylko 8 m2! Posługując się ww. wzorem dobieramy rynnę i rurę spu-stową dla powierzchni dachu sześć razy większej niż rzeczywista.Żadne roboty budowlane nie powin-ny być wykonywane na pamięć czy z przyzwyczajenia. Do rozwiązywania problemów budowlanych uprawnieni są projektanci mający nie tylko upraw-nienia budowlane, ale przede wszyst-kim wiedzę techniczną. Inwestorzy ża-łują wydania pieniędzy na projektanta, a w konsekwencji ponoszą jeszcze więk-sze wydatki i straty (jakość wykonanych robót, poprawki, przeróbki itd.).Przy projektowaniu odprowadzania wód z dachu należy brać pod uwagę następu-jące problemy:− warunki lokalne w miejscu lokalizacji

obiektu,− wysięg okapu poza obrys murów,

Rys. 1. Jak pada deszcz

ODWODNIENIA

15Dachy 3/2010

− dobór przekroju rynien i rur spusto-wych.

Jeśli chodzi o warunki klimatyczne w miej-scu lokalizacji obiektu, to poza ogólny-mi informacjami podanymi w normach budowlanych ważna jest opinia miejsco-wych mieszkańców. Oni najlepiej wiedza, skąd najczęściej nadchodzą wiatry i desz-cze i jak intensywne bywają opady.Warunki klimatyczne w naszym umiarko-wanym klimacie są znane od setek lat. Na tej podstawie przyjęto pewne wielko-ści z nich wynikające. Uważam, że zawsze trzeba opierać się na danych przeciętnych, nie maksymalnych. W niektórych szcze-gólnych przypadkach (klęski żywiołowe, oberwania chmury, bardzo obfi te opady śniegu) założenia te mogą okazać się nie-wystarczające. Jednak moim zdaniem jest to lepsze wyjście niż przyjmowanie wiel-kości jak dla sytuacji ekstremalnych.

Grawitacja w rynnachMając na uwadze miejscowe warunki kli-matyczne istotny jest występ okapu poza obrys murów budynku (dotyczy to oczy-wiście fazy projektowania). Nie sposób wspomnieć tu o zjawisku grawitacji (in. przyciągania ziemskiego, powszechnego ciążenia). Prawo grawitacji brzmi: dwie cząsteczki materialne przyciągają się z siłą F proporcjonalną do iloczynu ich mas m1 i m2 i odwrotnie proporcjonalnie do kwadratu odległości r między nimi:

F = G ×m1 × m2

r2

gdzie:G = stała grawitacji = 9,81 m/s2 w warunkach ziemskich.

Każdy projektant powinien też pamiętać o zasadach dynamiki Newtona:1 – zasada bezwładności: jeśli na ciało nie

działają żadne siły lub siły działające równoważą się, to ciało pozostaje w spoczynku lub porusza się ruchem jednostajnym prostoliniowym.

2 – przyspieszenie ciała jest proporcjo-nalne do przyłożonej siły i odwrotnie proporcjonalne do jego masy.

3 – zasada akcji i reakcji: każdemu dzia-łaniu siły odpowiada równe mu, lecz przeciwnie skierowane przeciwdzia-łanie.

Zasady te znajdują zastosowanie także w budownictwie. Dla poparcia mego twierdzenia podaję przykład związany z dachami.Występ okapu poza obrys budynku za-leży od miejsca usytuowania obiektu. Lokalnie są miejsca, gdzie deszcz z wia-trem przychodzą z jednej strony. Tu okap powinien wystawać poza mu na-wet do 80 cm – ochroni to okna i ściany przed zalewaniem.Bywają jednak budynki z rynnami umo-cowanymi zbyt blisko ścian zewnętrz-nych. Ze swojego mieszkania mam widok na takie kamienice. Gzyms przy rynnie ma dwie odsadzki po ok. 6 cm

każda, przy gzymsie jest rynna wisząca (rys. 4). Z okna widzę ciąg zwartej zabu-dowy od strony okapu (strona północ-na). Podczas ulewnego deszczu stru-mienie wody przelewają się przez rynnę i zgodnie z zasadami Newtona zbliżają się do ściany budynku 5-piętrowego bu-dynku, zalewając elewację. Projektant powinien był przewidzieć tu większy gzyms.

Rys. 2. Opad deszczu na dach spadzisty

Rys. 3. Powierzchnia efektywna tego dachu obliczona wg powszechnie używanego wzoru jest

zawyżona 6-krotnie!

Rys. 4. Zasada przyciągania mas

zastosowana dla wody wypływającej z rynny

ODWODNIENIA

16 Dachy 3/2010

Jak widać na rysunku, masa budynku m1 jest stosunkowo duża, natomiast strumień wody ma niewielką masę m2; odległość tych mas jest niewielka. Siła przyciągająca te masy do siebie okazuje się wystarczają-ca do zbliżenia strumienia wody do samej ściany i jej zalewania. Jest to wprawdzie zjawisko w skali mikro, ale dokuczliwe.

Jak dobrać rynnęPrzyjmuje się, że przekrój rynny powi-nien wynosić 0,8–1,0 cm2 na 1 m2 rzutu dachu. Jeśli w dachu nie ma koszy, w któ-rych spływ wody jest większy, przyjmuje się przekrój rynny równy 0,5 cm2 na 1 m2 rzutu dachu.Stosowane średnice rynien wynoszą Ø 10, 15, 18 i 20 cm.Spadek rynny powinien wynosić 2–5 mm, a nawet 20 mm na każdy metr bieżący.Ze względu na mniejsze wymiary budynki jednorodzinne mogą mieć spadek jedno-stronny i jedną rurę spustową. Korzyst-niej jest jednak, gdy w połowie rozpięto-

ści rynny jest wododział i woda spływa w dwie strony do narożników budynku, gdzie instaluje się rury spustowe.W przypadku dachu z koszami orynno-wanie wymaga specjalnego rozwiązania. Jak widać na rys. 5, w narożniku orynno-wania (na długości rynny ok. 2 × 25 cm – szerokość kosza, którym spływa woda) spływa sześć razy więcej wody niż z po-łaci poza koszem (F = 36 m2 i f = 6 m2, co daje 36 : 6 = 6). Przy silniejszym opa-dzie nadmiar spływającej wody będzie się przelewał przez rynnę. Nie zauważyłem natomiast na budynkach żadnych za-bezpieczeń w tych miejscach. Skutecz-nym zabiegiem może być przylutowanie do rynny blachy na wysokość ok. 10 do 15 cm na długości ok. 30 cm, licząc od narożnika rynny w obie strony. Ta bla-cha musi być zagięta pod kątem prostym i u dołu rozcięta na długości poniżej kra-wędzi rynny (zwoju rynny).

Rury spustowePrzekrój rury spustowej powinien wyno-sić 75% przekroju rynny dachowej. Rury rozmieszcza się co 10 do 25 m, najlepiej w narożnikach budynku.Ponieważ rura może zimą zamarznąć, wskazane jest stosowanie rur o średnicy co najmniej 150 mm.

Rys. 5. Dodatkowa blacha przylutowana do rynny w narożniku pod koszem zabezpieczy przed

wylewaniem się wody

Rys 6. Skutki odprowadzania wód opadowych w bezpośrednie pobliże budynku. Obiekt osiada,

mury pękają - może dojść do katastrofy budowlanej

Galeco. Zaufaj bezpiecznym rozwi zaniom.

Rynna stalowa g bsza od dost pnych na rynku systemów konkurencyjnych, gwarantuj ca wy sz wydajno w odprowadzaniu wody.

Rynny i rury spustowe zabezpieczone foli ,która chroni przed zarysowaniem podczas transportu.

Jedyne dost pne na rynku naro niki uszczelkowe wykonane z blachy powlekanej znacznie

obni aj koszt systemu.

Du o wody?G bsza rynna Galeco STAL

www.galeco.plinfolinia: 0801 623 626*

* koszt po czenia jak za po czenie lokalne

GALECO_reklama_gleboka_rynna_102x295mm.indd 1 2010-03-09 15:46:21

Wody spływającej z dachu nie można po prostu wypuś-cić na ziemię. Najczęstszym błędem jest zakończenie rury spustowej kolankiem. Tak zalecają to robić pod-ręczniki szkolne. Gdy taki wylew znajdzie się w środku rozpiętości budynku, to budynek pęknie w tym miejscu. Podobnie w przypadku, gdy kolanka są przy narożni-kach – ściany pękną po obu stronach narożnika. Znam właścicieli domów, którzy w miejscu wylewu wody z ko-lanka wykopują dołek wypełniony żwirem, aby woda nie rozlewała się nieco dalej od domu, lecz wsiąkała w grunt tuż przy nim. Obawiam się, że dni ich murów są policzone.Ktoś zapyta, dlaczego ściany miałyby pękać w tych miejscach? Otóż wsiąkająca latami w grunt przy budyn-ku woda rozmywa go i rozmiękcza. Cały budynek stoi na gruncie nośnym, natomiast te miejsca, w które pod-czas deszczu dostarczana jest dodatkowa porcja wody, tracą na nośności. Można to porównać z człowiekiem, który jedną nogą stoi na suchym podłożu, a drugą na mokrym i rozmiękłym. Pozycja nie jest stabilna i łatwo o wywrotkę.Budynek ma pewną sztywność przestrzenną i przez pierwsze lata nie będzie się działo nic złego. Potem jed-nak w powstaną naprężenia wewnętrzne, a kiedy prze-kroczą nośność – ściany pękną i osiądą.

Jeśli już rura spustowa jest zakończona kolankiem, a brak jest kanalizacji, pod wylewkę należy podłożyć rynnę, aby wodę odprowadzić jak najdalej od budynku.Inny sposób, stosowany także przy braku kanalizacji, to wprowadzenie rury spustowej pod ziemię i dalej przez kolanko i rurę długości ok. 5–6 m poprowadzenie wody do dołu wypełnionego gruboziarnistym żwirem.Trzeci sposób to odprowadzenie wód opadowych do kanalizacji. Jeśli jej nie ma, to najkorzystniej jest wy-konać ją, z doprowadzeniem wody do podziemnego zbiornika retencyjnego. Wodę taką można z powodze-niem wykorzystać do celów gospodarczych, choćby do podlewania ogrodu.

inż. Edmund Ratajczak

Expronad

KONSTRUKCJE

18 Dachy 3/2010

Rozpoznanie wartości zabytkowych

konstrukcji dachowych, cz. 2

Dokumentacja prac remontowych dotycząca zabytkowych konstrukcji dachowych Dokumentacja prac remontowych dotycząca zabytkowych konstrukcji dachowych

oraz podejmowane na jej podstawie działania naprawcze, powinny być poprzedzone oraz podejmowane na jej podstawie działania naprawcze, powinny być poprzedzone

szczegółowym rozpoznaniem wartości zabytkowych całości konstrukcji przewidzianej szczegółowym rozpoznaniem wartości zabytkowych całości konstrukcji przewidzianej

do naprawy lub konserwacji. Rozpoznanie powinno dotyczyć zarówno sfery historii, do naprawy lub konserwacji. Rozpoznanie powinno dotyczyć zarówno sfery historii,

jak i techniki. jak i techniki.

Faza badania i rozpoznania

stanu istniejącego

1.1. Kwerenda archiwalnaKwerenda powinna być przeprowadzo-na w celu weryfi kacji danych na temat historii obiektu wraz z rozpoznaniem przekazów świadczących o jego kolej-nych przekształceniach, inicjatywach budowlanych, zmianach własności itp. Im starsza konstrukcja, tym większa jest potrzeba wykonania dokładnej kwerendy. Kwerenda powinna być przeprowadzona z uwzględnieniem wszystkich działań remontowych, modernizacyjnych oraz związanych z historią obiektu lub jego najbliższego otoczenia, które mogły mieć wpływ na możliwe uszkodzenia lub zniszczenia obiektu.Kwerendy prowadzi się na ogół w zbiorach Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków, w archiwach Wojewódzkich Urzędów Ochrony Za-bytków, w archiwach państwowych (np. w zespołach policji budowlanej lub towarzystw ubezpieczeniowych), w ar-chiwach kościelnych (parafi alnych, die-cezjalnych) i w zbiorach prywatnych. Poszukiwania rozszerza się też na za-soby archiwalne i biblioteki placówek naukowych (uniwersytety, politechniki, akademie rolnicze).

1.2. Inwentaryzacja Inwentaryzacja więźby dachowej powin-na zawierać prawidłowo opracowane i zwymiarowane rysunki w skali 1:50 (dla ewentualnych detali w skali 1:20). Rzuty i przekroje konstrukcji powinny być wy-konane w ilości zapewniającej dokładne jej udokumentowanie i czytelne przed-stawienie. Rysunki pełnych i niepełnych wiązarów przedstawia się od strony złą-czy ciesielskich, z uwzględnieniem ich rodzaju oraz sposobu łączenia.Inwentaryzacja powinna uwzględniać de-formacje konstrukcji oraz zwracać uwagę na inne, występujące w przestrzeni więź-by dachowej, elementy oryginalnego wy-posażenia, np. kołowroty.Szerzej o zasadach wykonywania inwen-taryzacji architektonicznych zabytków

oraz więźb dachowych można dowie-dzieć się z publikacji1.

1.3. Znaki ciesielskie i inskrypcjeAnaliza ciesielskich znaków montażo-wych, zachowanych na powierzchniach elementów konstrukcji może wnieść ważne informacje na temat budowy obiektu. Dotyczą one ustaleń, czy kon-strukcję wznosiła jedna czy kilka ekip, czy prace przebiegały w jednym okresie czasu, czy fazowo w różnych latach. Poza oględzinami ważna jest odpo-wiednia dokumentacja. Naniesienie układu montażowych znaków ciesiel-skich na inwentaryzację umożliwia ich analizę, a czasem jest bardzo pomoc-ne w ustaleniu faz i sposobu realizacji konstrukcji.

Inskrypcja na belce

1 Brykowska M. – „Metody pomiarów i badań zabytków architektury”, Ofi cyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2003 r.

Tajchman J. – „Zasady odwzorowania konstrukcji dachowych w dokumentacjach konserwatorskich”, materiały Antikon 2005 – VI Konferencji „Architektura ryglowa

– wspólne dziedzictwo”, wyd. Szczecin-Expo, Towarzystwo Wspierania Rozwoju Pomorza Zachodniego, Szczecin 2005, s. 457–487.

Easy-Form®

• wysoka trwałość – aluminium z powłoką akrylową• bardzo dobra przyczepność do podłoża• wysoka elastyczność (do 60%)• szeroki zakres zastosowań• uniwersalna – do wszystkich rodzajów dachówek• 4 kolory - możliwość dopasowania do koloru pokrycia• łatwy i bezproblemowy montaż• samoprzylepne podłoże butylowe• dwuczęściowa folia rozdzielcza jako osłona butylu

Uniwersalna taśma łącząca

Easy-Form®

Klöber – HPi Polska Sp. z o.o., ul.17 Stycznia 45 B, 02-146 Warszawatel.: +48 (0)22 35 12 900, fax: +48 (0)22 35 12 901www.kloeber-hpi.biz, [email protected]

KONSTRUKCJE

20 Dachy 3/2010

Inwentaryzacji muszą podlegać także inne ślady zachowane na powierzch-ni drewna (znaki handlowe, inskrypcje – podpisy, napisy, daty itp.).W razie ich zidentyfi kowania należy umieścić na rysunkach inwentaryzacyj-nych informację o lokalizacji rozpozna-nych znaków oraz ich formie, metodzie wykonania i treści. Znaki takie mogą wy-magać dokładniejszego udokumentowa-nia fotografi cznego, wraz z uwidocznio-na na zdjęciu skalą metryczną.Koniecznością jest dokładne zlokalizo-wanie, oględziny i dokumentacja znaków i napisów na tych elementach, które za-grożone są wymianą lub zniszczeniem.

1.4. TraseologiaTrasologia jest nowym kierunkiem ba-dań naukowych (materiałoznawczych) zajmującym się analizą śladów narzę-dzi ciesielskich, które zachowały się na powierzchniach obrabianych elemen-tów drewnianych. Pozwala na wnio-skowanie, jakimi metodami ciesielskimi dany element został obrobiony. W Pol-sce traseologia jest rzadko stosowana, w odróżnieniu do Czech, Słowacji, Bel-gii i Francji gdzie dużo częściej prowa-dzi się te badania2, zwłaszcza przy sta-rych konstrukcjach (w Polsce od końca XIX w. drewno coraz częściej było ob-rabiane mechanicznie).Podstawowe opracowania powierzchni drewna, możliwe do odróżnienia pod względem obróbki, to powierzchnie: oko-rowane (ślady ośnika), ślady po rozłupa-niu klinami, ślady cięcia trakiem ręcznym, obrabiane toporem, piłą ręczną, obrabia-ne ciosłem (cieślicą), powierzchnie ze śladami cięcia trakiem mechanicznym.Poszczególne płaszczyzny jednego ele-mentu mogą posiadać różne ślady ob-róbki. Wnioski z analizy tych śladów są pomocne przy ustalaniu, czy konstrukcja została wykonana przez jedną czy przez więcej ekip oraz w których jej częściach dokonano przebudów lub napraw. Mogą także posiadać ślady po spławianiu drew-na lub transporcie pionowym.Przy szczegółowych badaniach rozpo-znanie i inwentaryzacja charakterystycz-nych śladów, pozostawionych przez narzędzia ciesielskie na powierzchni obrabianych elementów powinna zawie-rać dla każdego typu powierzchni (jeśli jest to możliwe): dokumentację foto-grafi czną wraz z opisem (i ewentualnie w przypadkach niejednorodnych wyni-ków – opis lokalizacji poszczególnych, odmiennie obrabianych elementów, np. na inwentaryzacyjnym rysunku rzutu więźby dachowej).Przeprowadzone badania skonfronto-wane z typologią znanych struktur kon-strukcyjnych prowadzić powinny do

opracowania stratygrafi i poszczególnych elementów więźby i zależnie od uzyska-nych wyników do wykonania teoretycz-nej rekonstrukcji drewnianego ustroju istotnego dla przyjęcia rozwiązań projek-towych w następnej fazie prac.Traseologia jest częścią naukowe-go rozpoznania konstrukcji i nie we wszystkich przypadkach konstrukcji jest konieczna. Natomiast usuwanie oryginalnych elementów z konstruk-cji lub współczesne ociosywanie po-wierzchni drewna może w przyszłości takie badania uniemożliwić.

1.5. Rozpoznanie układu i typu kon-strukcji historycznej Po zapoznaniu się z konstrukcją więź-by dachowej, powinno się określić jed-norodność i kompletność konstrukcji. Następnym krokiem jest ustalenie ukła-du konstrukcji i zaszeregowanie jej pod względem typu lub typów zastosowanych historycznych rozwiązań konstrukcyjno – przestrzennych3.

1.6. Badania dendrochronologiczneW przypadku występowania drewnia-nych elementów w budowli istotnych dla bezwzględnego jej datowania istnieje możliwość (a w wielu obiektach — wręcz konieczność) przeprowadzenia badań dendrochronologicznych. Wykonywanie tych badań w obiektach zabytkowych jest obecnie standardem europejskim przy rozpoznawaniu konstrukcji drew-nianych. Badania dendrochronologiczne powin-ny mieć ściśle określony cel – inaczej ustala się, który z elementów konstruk-cji jest najstarszy, inaczej datuje się ca-łość konstrukcji. Dlatego badania te wymagają wcześniejszych oględzin kon-strukcji a czasem i konsultacji z dendro-chronologiem, czy są możliwe do wyko-nania. Miejsca pobrania próbek drewna powinny być ściśle udokumentowane i konsultowane z autorem badań ar-chitektonicznych. W przeciwnym razie wartość merytoryczna badania będzie

Traseologia

2 Rouzicka P. „Trasologie tesarskych seker – stopy po nastrojach, które vznikaji pri opracovani dreva pri vyrobe tesarskych konstrukcji” – Svornik 3/2005, unicornis Praha

2005, str. 5–293 Tajchman J. – „Propozycja systematyki i uporządkowania terminologii ciesielskich konstrukcji dachowych występujących na terenie Polski od XIV do XX w.”, Monument

nr 2 – Studia i materiały Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków, s. 7–36 , Warszawa 2005 r.

KONSTRUKCJE

znacznie ograniczona lub wynik bada-nia może być niemiarodajny. Zwracamy uwagę, że jedynie poprawnie wykonane badania dendrochronologiczne stanowią szczególnie cenny materiał pomocniczy dla badań architektonicznych, uściślają-cy ich wyniki.

1.7. Rozwarstwienie chronologicznePozwala zorientować się dokładnie w fa-zach budowy obiektu i pomaga ustalić autentyczność zachowanych części kon-strukcji. Badania więźby są ściśle związane z roz-poznaniem stratygrafi i całego obiektu, a obserwacja przestrzeni poddasza za-zwyczaj prowadzi do uzyskania wnio-sków badawczych o szerszym zakresie niż historia jednego tylko elementu za-bytkowej budowli.

2. Orzeczenia techniczne2.1. Ekspertyza mykologiczna (miko-logiczna) Określa stan zachowania drewna kon-strukcji w aspekcie występowania korozji biologicznej oraz określa jej zasięg i przy-czyny, rozpoznaje szkodniki biologiczne i ich aktywność oraz podaje metody ich zwalczania. Orzeczenie mykologiczne

musi być wykonane przez osoby posia-dające świadectwa ukończenia odpo-wiednich specjalistycznych szkoleń, np. organizowanych przez Polskie Stowarzy-szenie Mykologów Budownictwa. Orzeczenie mykologiczne powinno za-wierać:1. Rozpoznanie gatunku drewna, z które-

go wykonano konstrukcję, precyzyjny, pozbawiony jakichkolwiek uogólnień opis rodzaju i zakresu występowania stwierdzonych uszkodzeń (sformuło-wanie właściwej diagnozy często wiąże się z koniecznością wykonania odkry-wek konstrukcji).

2. Ustalenie, czy korozja biologiczna jest aktywna (w przypadku grzybów domo-

wych i pleśniowych ustalenia powinny być poparte pomiarami wilgotności, wykonanymi za pomocą skalowanych urządzeń).

3. Rozpoznanie aktywności żeru larw owadów, co wiąże się wyborem i wska-zaniem stosowania właściwych środ-ków i metod – do zwalczania szkodni-ków lub zabezpieczania drewna przed ich atakiem.

4. Zalecenie odpowiednich środków chemicznych do zwalczania korozji biologicznej, wraz z ustaleniem jakie preparaty zastosowano wcześniej do konserwacji drewna konstrukcji.

5. Wszelkie preparaty przewidziane do zastosowania muszą posiadać aktualne

Znaki pozostawione przez dawnych cieśli

KONSTRUKCJE

22 Dachy 3/2010

świadectwo dopuszczające do ich sto-sowania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Wycofane z użycia i obecnie zabronione są wszelkiego rodzaju xy-lamity, a większość środków dawnego INCO-Veritas (Imprex W, Imprex Z, Antox B) nie jest od wielu lat produ-kowana.

6. Zalecenie innych metod i środków, które są sprawdzone i dopuszczone do stosowania w budownictwie i w kon-serwacji zabytków.

7. Dokumentację fotografi czną miejsc uszkodzonych z opisem uszkodzenia i jego zasięgu wraz z tzw.; mapą znisz-czeń i uszkodzeń.

Orzeczenie mykologiczne powinno uwzględniać zabytkowe wartości kon-strukcji, podawać metody naprawy kon-strukcji z pełnym poszanowaniem zabyt-kowej substancji. Wskazane jest, aby we wnioskach uwzględniać ustalenia doty-czące wcześniej zastosowanych środków chemicznych do konserwacji konstruk-cji. W ramach ekspertyzy mykologicznej można wskazywać elementy uszkodzone do wymiany lub naprawy, ale o sposobie naprawy lub o konieczności wymiany powinno decydować rozpoznanie kon-strukcyjne uwzględniające wyniki badań mykologicznych.

2.2. Ekspertyza techniczna (konstruk-cyjna)Określa stan zachowania konstrukcji pod względem technicznym, wytrzymałościo-wym. Wraz z wytycznymi konserwator-skimi i wnioskami z opinii mykologicznej jest podstawą do sporządzenia projektu remontu konstrukcji. Dokumentacja ta powinna zawierać:1. Rzetelny, opracowany bez uogólnień

opis uszkodzeń wszystkich elementów więźby i na całej ich długości (utrud-niony dostęp do poszczególnych ele-mentów, powodujący ograniczenie zakresu badania musi być zaznaczony w opisie; jeśli występuje konieczność lub możliwość zdjęcia pokrycia dachu, a tym samym odsłonięcia powierzchni elementów lub ich połączenia, które dotąd nie były dostępne, badanie sta-nu technicznego tych miejsc należy

dodatkowo wykonać po uzyskaniu do-stępu, ale przed podjęciem ostatecznej decyzji o ich sposobie naprawy). Na-leży stosować przyjętą specjalistyczną terminologię4.

2. Obliczenia konstrukcyjne wraz z przy-jętymi schematami statycznymi w celu ewentualnej weryfi kacji wniosków przyjętych w opracowaniu.

3. Pomiary wielkości utrwalonych defor-macji podstawowych elementów ukła-du nośnego jak tramy, płatwie, krokwie koszowe itd.

4. Dokumentację fotografi czną miejsc uszkodzonych z opisem uszkodze-nia i jego zasięgu wraz z tzw.; mapą zniszczeń i uszkodzeń – czyli pre-zentacją zniszczeń i uszkodzeń na rysunkach inwentaryzacyjnych. Każ-demu elementowi powinien towarzy-szyć opis uszkodzenia z podaniem jego zasięgu i wstępną kwalifi kacją remontową określająca konieczność naprawy elementu lub wymiany i w jakim zakresie.

Niedopuszczalne jest:− kwalifi kowanie nieznacznie uszko-

dzonych elementów drewnianych do całkowitej wymiany,

− niezgodne z rzeczywistym stanem konstrukcji rozszerzanie zasięgu uszkodzeń, prowadzące (do fał-szowania obliczeń statycznych i do błędnych wniosków dotyczących sposobów naprawy lub kwalifi kacji remontowych).

Należy pamiętać, że w zabytkowych więźbach dachowych często mamy do czynienia z wyselekcjonowanym drew-nem, o dużej zawartości twardzieli oraz elementami przewymiarowanymi (w stosunku do współczesnych norm). Zabytkowe ustroje budowlane mimo miejscowych lub odcinkowych uszko-dzeń w wielu przypadkach skutecznie opierają się czynnikom niszczącym, ma-jącym wpływ na ich stan techniczny.Bardzo ważne jest sprawdzenie (z za-znaczeniem w opisie), czy zachodzi np. zjawisko opierania się konstrukcji więź-by na płaszczu sklepienia, ponieważ taka sytuacja generuje zagrożenia dla

budowli – grozi zarwaniem konstrukcji sklepienia.

II. Faza projektowaJest to ta część dokumentacji, która po-winna korzystać z wcześniej opisanego rozpoznania obiektu. Faza projektowa remontowanego drewnianego ustroju to przyjęcie roz-wiązań techniczno–konserwatorskich prowadzących do zapewnienia istnieją-cej strukturze kontynuowania jej funk-cji w obiekcie, a w sytuacji, gdy jest to niemożliwe, wprowadzenie współ-czesnych ale odwracalnych rozwiązań technicznych (zastępujących wcześniej zastosowane) w celu zachowania jak największej części substancji auten-tycznej.

III. Faza wykonawczaPowinna dokładnie realizować zalecone w projekcie rozwiązania, co musi być kontrolowane przez odpowiedni nadzór.W przypadkach modyfi kacji projek-tu wynikających z ujawnionych już w czasie prac sytuacji, pamiętać trzeba o konieczności wykonania dokumen-tacji powykonawczej zawierającej uzu-pełniające w stosunku do projektu wy-niki badań i rozwiązań wykonawczych przyjętych w toku realizacji prac.

PodsumowanieEuropejskim trendem w konserwacji i naprawach zabytkowych konstrukcji drewnianych jest jak największe posza-nowanie zabytkowej substancji i prze-strzeganie przy jej naprawie tradycyjnych metod ciesielskich (uzupełnianie drewna drewnem) z zachowaniem pierwotnie użytego rodzaju drewna. Gdy jest to nie-możliwe, wskazane jest stosowanie roz-wiązań, które wprowadzają konstrukcje i elementy wykonane z innego materiału, są w pełni odwracalne i nie naruszają za-bytkowej substancji.

mgr inż. arch. Dominik Mączyński

Krajowy Ośrodek Badań Dokumenta-

cji Zabytków

Zdjęcia: Autor

4 Mączyński D., Tajchman J., Warchoł M. – „Materiały do terminologii konstrukcji więźb dachowych – podstawowe pojęcia”, Monument nr 2 –Studia i materiały Krajowego

Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków, s.37–44, Warszawa 2005 r.

ORYNNOWANIE

24 Dachy 3/2010

Skutki zimy na dachach

Ekstremalne warunki zimowe dają się w tym roku wszystkim mocno we znaki. Cierpią Ekstremalne warunki zimowe dają się w tym roku wszystkim mocno we znaki. Cierpią

ludzie, zwierzęta i budowle. Swoisty egzamin sprawności, skuteczności i wytrzymałości ludzie, zwierzęta i budowle. Swoisty egzamin sprawności, skuteczności i wytrzymałości

przechodzą newralgiczne elementy dachu - instalacja zbierania i odprowadzania wody przechodzą newralgiczne elementy dachu - instalacja zbierania i odprowadzania wody

z dachów. z dachów.

a dachową instalację odwad-niającą składają się rynny dachowe i rury spustowe, wykonane najczęściej z ocynko-wanych blach stalowych, blach tytanowo cynkowych, blach miedzianych lub z two-rzyw sztucznych. Elementy te podczas takich warunków pogodowych, z jakimi mamy do czynienia w tym roku, narażone są na uszkodzenie, a w wielu przypadkach na zniszczenie. I kto nie zadbał o to, aby dach dodatkowo zabezpieczyć drabinkami przeciwśnieżnymi lub zaporami powstrzy-mującymi „zjeżdżanie” śnieżnej czapy z dachu, może liczyć się z tym, że system rynnowy zostanie uszkodzony a w ekstre-malnych warunkach zniszczony. Szacujemy, że po tegorocznej zimie co najmniej 30% dachów będzie miało uszkodzone lub zniszczone rynny dacho-we i rury spustowe. W najgorszej sytuacji są dachy wykonane z gładkich, równych pokryć, takich jak blachodachówka, po-krycia blaszane panelowe czy dachówka szkliwiona. Poślizg masy śniegu na tych materiałach nie napotyka na prawie ża-den opór.

Lodowy napórTegoroczna aura z dużymi opadami śniegu, solidnie skropionego potem deszczem, pojawiającymi się na prze-mian krótkimi odwilżami i dniami bar-dzo mroźnymi, utworzyła w rynnach i na krawędziach dachów lodową zaporę. Kompletnie wypełnione lodem są rury spustowe. Lodowo-śnieżny wał z opiera-jącą się o niego śnieżną czapą zalegającą na dachu stanowi ogromne obciążenie dla mocujących rynnę uchwytów. Przy

średnicy rynny wynoszącej 150 mm na 1 metrze mieści się w niej masa lodowa o ciężarze około 12 kg. Lodowa „narośl” na wypełnionej lodem rynnie i nacisk masy śniegu zalegającej na dachu ciężar ten zwielokrotniają. Pod tak ogromnym naporem uszkodzenia są nieuniknione. Norma regulująca wytrzymałość uchwy-tów rynnowych (EN 1462) podaje, iż uchwyt mocujący rynnę przewidziany do dużych obciążeń powinien bez odkształ-ceń przenosić obciążenie 750 N (tj. około 76 kg), a trwałe ugięcie uchwytu powinno być poniżej 5 mm. Jeden metr sześcienny zbitej masy śnieżno-lodowej ważyć może 800 do 1000 kg. Przy pokrywie śnieżnej o grubości 40 cm objętość 1 m³ osiąga-my już na 2,5 metrowej długości połaci. W domku jednorodzinnym długość poła-ci wynosi zazwyczaj zdecydowanie więcej niż 6 m, więc i napór masy śniegu może dojść nawet do granicy 3 ton na długości 1 m rynny. Takiego obciążenia niestety nie jest w stanie wytrzymać standardowa

konstrukcja zawieszenia i wykonania ry-nien. Więc skutki tegorocznej zimy dla wielu będą w tym roku bolesne.Lodowy wał zalegający w rynnie i na kra-wędzi dachu to nie tylko ogromne obcią-żenie i zagrożenie dla rynien dachowych. Powoduje on również podsiąkanie po-chodzącej z roztopów wody pod ozdob-ne obicia, a przy krótkich okapach woda pojawia się wręcz na ścianach. Jedyną rozsądną radą na uniknięcie takiej sytua-cji wydaje się tylko konstruowanie odpo-wiednio długich okapów, dobór prawid-łowego, adekwatnego do stosowanego pokrycia, pochylenia połaci dachowej oraz prawidłowe zamontowanie płotków (barier) przeciwśnieżnych lub zamonto-wanie ogrzewania elektrycznego w ryn-nach i rurach spustowych. Będzie na to czas do następnej zimy.

Klemens Weber

Protec

Fo

t. P

rote

c

MEMBRANY I FOLIE DACHOWE

26 Dachy 3/2010

Ośrodek sportu i rekreacji

pod pewną ochroną

Oddychająca membrana DuPont™ Tyvek® Supro dostarczy długotrwałej ochrony ośrodkowi Oddychająca membrana DuPont™ Tyvek® Supro dostarczy długotrwałej ochrony ośrodkowi

sportu i rekreacji „Les Thermes” w Strassen w Luksemburgu (www.lesthermes.net). sportu i rekreacji „Les Thermes” w Strassen w Luksemburgu (www.lesthermes.net).

Membrana została wybrana, by chronić drewnianą konstrukcję przed szkodliwym wpływem Membrana została wybrana, by chronić drewnianą konstrukcję przed szkodliwym wpływem

kondensującej wody i zapewnić ochronę przed warunkami atmosferycznymi (wiatr i woda).kondensującej wody i zapewnić ochronę przed warunkami atmosferycznymi (wiatr i woda).

harakterystyczny kształt ośrod-ka „Les Hermes” przypomina pojazd kosmiczny, który wylądował na hory-zoncie. W tym trzypiętrowym budyn-ku można korzystać z różnych form aktywności sportowych – od pływania w krytych lub odkrytych basenach, do relaksowania się w saunie lub ćwiczenia w klubie fi tness. Przeszklone wewnętrz-ne ściany ośrodka zapewniają wgląd do pomieszczeń, w których prowadzona jest aktywność sportowa oferowana przez centrum.Zbudowane na osi północ-południe baseny (kryte i te znajdujące się na ze-wnątrz ośrodka) zostały tak zaprojek-towane, aby jak najlepiej wykorzystać światło dzienne.Całe centrum rozrywki otoczone jest długą obejmą, naklejoną na laminowa-

ne drewno, która również podkreśla za-okrąglony kształt fasady. Użyte w kon-strukcji drewno zostało zamontowane bez odstępów między poszczególnymi profi lami, zapewniając izolację termicz-ną oraz ochronę przed zróżnicowanymi warunkami pogodowymi. Zewnętrzna warstwa tej specjalnej konstrukcji ścia-ny od dachu do fasady jest ukształto-

wana przez gont aluminiowy. Światło słoneczne swobodnie wpada do środka budynku przez rozległe, osłonięte ot-wory w dachu.Dużą część pracy w ośrodku – kon-strukcję dachu, fasady, wnętrza budyn-ku wykonała fi rma Ochs GmbH z nie-mieckiego Kirchberg. To inżynierowie fi rmy zdecydowali o użyciu oddychają-cej membrany DuPont™ Tyvek® Supro na tej nowoczesnej fasadzie. Membrana została zamontowana na konstrukcji budynku w taki sam sposób, jak dzieje się to na krokwiach dachowych, czyli ułożono ją bezpośrednio na deskowa-niu. Jej zadaniem jest wodoszczelność, wiatroszczelność oraz ochrona przed niekorzystnymi warunkami pogodo-wymi, przy jednoczesnym umożli-wieniu dyfuzji wilgoci na całej swojej powierzchni i tym samym likwidując potencjalne źródło butwienia drewna. Membrana DuPont™ Tyvek®, która do produkcji stosuje nowoczesną techno-logię łączenia włókien wytwarzanych w procesie gwałtownego ich wytryski-wania, jest mocna i odporna na uszko-dzenia mechaniczne, zużycie eksplo-atacyjne, a także promieniowane UV – oferuje bezpieczeństwo i spokój ze względu na swoją niezawodność, trwa-łość oraz łatwą instalację.

Na podstawie materiałów firmy

DuPont™

NARZĘDZIA

27Dachy 3/2010

Trwałość, wydajność,

innowacyjnośćNarzędzia akumulatorowe Bosch Professional

Zawodowcy cenią sobie narzędzia z niebieskiej linii Professional firmy Bosch. Produkty Zawodowcy cenią sobie narzędzia z niebieskiej linii Professional firmy Bosch. Produkty

wyróżniają się wysoką jakością, wydajnością i wytrzymałością. Firma znana jest równieżwyróżniają się wysoką jakością, wydajnością i wytrzymałością. Firma znana jest również

z wprowadzanych innowacji. Oto kilka nowych narzędzi z tej linii.z wprowadzanych innowacji. Oto kilka nowych narzędzi z tej linii.

Nowe narzędzia Przykładem akumulatorowego narzędzia z linii Professional jest pilarka tarczo-wa GKS 18 V-Li Professional, z tarczą o średnicy 165 mm i głębokości cięcia 52 mm. Narzędzie zostało zaprojekto-wane do wymagających prac wykony-wanych na budowach przez cieślów czy dekarzy.Użytkownicy docenią dobrą widoczność tarczy oraz linii cięcia. Pilarka posiada solidną podstawę, pewny chwyt dzięki okładzinom Softgrip na obu rękojeściach i ergonomiczną konstrukcję. Jej ciężar wynosi zaledwie 4,1 kg, dzięki czemu na-rzędzie jest niezwykle poręczne. Inne akumulatorowe narzędzie z linii nie-bieskiej Boscha to piła szablasta GSA 18 V-Li Professional. Piła posiada dwie prędkości skokowe: 2400 skoków na mi-nutę przy cięciu metalu i 2700 skoków na minutę przy cięciu drewna. Maksymalna długość cięcia wynosi 250 milimetrów, co czyni z niej użyteczne narzędzie dla wszystkich pracowników budowlanych. Łatwą pracę zapewnia ergonomiczna, miękka rękojeść oraz niewielki ciężar wynoszący zaledwie 3,4 kg. Obudowa przekładni jest wykonana z odlewu alu-miniowego i odznacza się dużą wytrzy-małością. Włącznik z regulacją prędkości umożliwia precyzyjne nacinanie. System SDS pozwala na szybką wymianę brzesz-czotów. Akumulatorowe nożyce do blachy Bosch GSC 10,8 V-Li Professio-nal tną metal cztery razy szybciej niż konwencjonalne nożyce ręczne. Mak-

symalna grubość ciętej blachy wynosi 1,3 mm, zaś nożyce mogą ciąć zarówno w linii prostej, jak i po krzywej o bar-dzo małym promieniu. Można nimi ciąć blachę cynkową, stalową (także stal nie-rdzewną), miedzianą, aluminiowa i me-tal laminowany tworzywem, a więc ma-teriały często wykorzystywane w branży dekarskiej. Poza tym profesjonaliści docenią możli-wość regulacji luzu pomiędzy ostrzami, co pozwala na optymalne przystosowa-nie narzędzia do cięcia materiału okre-ślonej grubości. Inną zaletą jest ostrze z 4 krawędziami tnącymi. Nożyce przed uszkodzeniem chroni elastyczna obu-dowa Dura Shield, która zadba o cał-kowitą sprawność nawet po upadku z wysokości jednego metra. Praktyczny wskaźnik stanu akumulatora z trzema diodami LED sygnalizuje użytkownika-mi ilość dostępnej energii.

Maksymalna wytrzymałość oraz duża wartość momentu obrotowego to cechy charakteryzujące nowe akumulatoro-we wkrętarko-wiertarki Bosch z serii Heavy Duty. Znajdują one zastosowa-nie wszędzie tam, gdzie wymagane jest wiercenie otworów i wkręcanie śrub w twardych materiałach. Są niezbędnym urządzeniem w pracy dekarza, cieśli czy stolarza. Akumulatorowa wiertarko-wkrętarka udarowa GSB 18 VE-2 Li Professional osiąga prędkość nawet 2050 obrotów na minutę, zapewniając w ten sposób ciągłość pracy. Narzędzie może wkręcać śruby o średnicy do 12 mm (wkręcani twarde) lub wiercić w drewnie otwory o średnicy do 50 mm.Zoptymalizowany mechanizm zapewnia szybki postęp pracy przy wierceniu zwy-kłym i udarowym (wersja GSB). Dzięki stopniowo zwiększanemu momentowi obrotowemu możliwe jest dopasowanie pracy urządzenia do każdego rozmiaru śruby. Szybką i wygodną pracę zapew-

Pilarka tarczowa GKS 18 V-Li Professional

waży zaledwie 4,1 kg

Akumulatorowe nożyce do blachy Bosch

GSC 10,8 V-Li Professional tną metal cztery

razy szybciej niż nożyce ręczne

NARZĘDZIA

niają ergonomiczny kształt uchwytu, nie-wielki ciężar oraz optymalne wyważenie.Elektroniczna ochrona silnika „Electronic Motor Protection” (EMP)automatycznie wyłącza silnik w chwili, kiedy traci on szybkość. W ten sposób system zapew-nia długą żywotność urządzenia oraz za-pobiega przegrzaniu się silnika.

Akumulatory litowo-jonoweWażnym atutem akumulatorowych na-rzędzi Bosch są wydajne akumulatory litowo-jonowe: kompaktowych rozmia-rów, ale pojemne i szybkoładujące się. W porównaniu z innymi akumulatorami, nowe baterie (zastosowane w wiertarko-wkrętarkach) osiągają nawet o 400 proc.

dłuższą żywotność. Wynik taki uzyska-no dzięki systemowi Bosch „Electronic Cell Protection” (ECP), który skutecznie chroni ogniwa akumulatora przed prze-ciążeniem, przegrzaniem i całkowitym rozładowaniem. Akumulatory z litowo-jonowej technologii Premium osiągają także dłuższy czas pracy w porówna-niu z innymi akumulatorami, osiągnięty dzięki wprowadzeniu wysokowydajnych ogniw akumulatora oraz inteligentnemu zarządzaniu energią.

GwarancjaWszystkie profesjonalne elektronarzę-dzia linii niebieskiej Bosch objęte są trzyletnią gwarancją. Jedynym warun-kiem do spełnienia jest rejestracja pod adresem www.bosch-pt.com/warranty w ciągu 4 tygodni od daty zakupu.Wszystkie akumulatorowe narzędzia Bosch są sprzedawane z zapasowymi dwoma akumulatorami, walizką i łado-warką.

Na podstawie materiałów

firmy Robert Bosch Sp. z o.o.

L-BOXX: najdoskonalszy system transportu i przechowywania

Od marca br. nowe narzędzia Boscha z linii niebieskiej sprzedawane są w nowych

opakowaniach - tzw. skrzynkach L-BOXX, które można w prosty sposób łączyć i odłączać

od siebie, co umożliwia komfortowy transport kilku elektronarzędzi jednocześnie.

Zaleta ich dowolnej konfiguracji umożliwia przechowywanie w porządku urządzeń

i osprzętu, co powoduje, że są one łatwiejsze w obsłudze niż konwencjonalne walizki.

Skrzynki L-BOXX mają wytrzymałą konstrukcję i dobrze znoszą ekstremalne warunki

eksploatacji. Każda ze skrzynek ma ładowność do 25 kg. Po ich połączeniu możliwe

jest stworzenie systemu transportowego o całkowitej ładowności 40 kg. Pokrywę

można obciążyć ciężarem maks. 100 kg. Koncepcja L-BOXX powstała we współpracy

z firmą Sortimo, wiodącym na rynku producentem wyposażenia pojazdów.

Skrzynki L-BOXX - innowacyjny system

opakowań i transportu narzędzi Bosch

Robert Bosch Sp. z o.o. ul. Jutrzenki 105

02-231 Warszawa

Infolinia 22/715 44 19

0-801 100 900

www.bosch.pl

Młot udarowo-obrotowy GBH 36 VF-LiLiczba biegów 1

Obroty biegu jałowego [1/min.] 0–960

Obroty w prawo/w lewo tak

Typ akumulatora litowo-jonowy

Napięcie akumulatora [V] 36

Pojemność akumulatora [Ah] 2,6

Czas ładowania akumulatora

[min.]

60

Ciężar z akumulatorem [kg] 4,5

Mechanizm sprzęgła mechaniczne bezpośrednie

Elektroniczna regulacja prędkości tak

Gwarancja 1 + 2 lata po rejestracji

Informacje dodatkowe pojemność akumulatora wystarcza do wywiercenia maks. 195 otworów 6 × 40 mm w betonie,

pneumatyczny mechanizm udarowy z funkcją dłutowania, nadaje się do wiercenia w drewnie i metalu

(wiertłami z chwytem cylindrycznym)

Zakres dostawy ładowarka, 2 akumulatory, walizka

NA

RZ

ĘD

ZIA

AK

UM

UL

AT

OR

OW

E

Udarowa wiertarko-wkrętarka GSB 18 V Li-2Maksymalny moment obrotowy

[Nm]

32 (wkręcanie miękkie),

80 (wkręcanie twarde)

Regulacja momentu obrotowego,

min./maks.

25 + 1 pozycji

Liczba biegów 2

Obroty biegu jałowego [1/min.] 0–960/0–2050






[min.]

30


Mechanizm sprzęgła mechaniczne



Informacje dodatkowe system elektronicznej ochrony silnika przez przeciążeniem, elastyczna obudowa Dura Shield,

system elektronicznej ochrony ogniw ECP chroniący akumulator przed przeciążeniem, przegrzaniem

i całkowitym rozładowaniem ogniw, specjalnie optymalizowane przełożenie przekładni przyspiesza

tempo pracy w trybie wiercenia i wiercenia z udarem, rękojeści ze strefą Comfort w części Softgrip,

Bosch Hyper Charge: akumulatory są naładowane w 75% po upływie połowy czasu ładowania

Zakres dostawy L-BOXX, ładowarka, 2 akumulatory

Nożyce do blachy GSC 10,8 V-LiLiczba biegów 1

Obroty biegu jałowego [1/min.] 3600

Obroty w prawo/w lewo nie


Napięcie akumulatora [V] 10,8



[min.]

30


Mechanizm sprzęgła nie

Elektroniczna regulacja prędkości nie


Informacje dodatkowe cięcie blachy o grubości do 1,3 mm, wydajność cięcia do 60 m w stali (400 N/nm2: 0,75 mm) na

jednym cyklu ładowania akumulatora, trzydiodowy wskaźnik poziomu naładowania akumulatora,

ostrze z 4 krawędziami tnącymi, regulacja luzu pomiędzy ostrzami w celu dopasowania do określonej

grubości ciętego materiału, elastyczna obudowa Dura Shield, system elektronicznej ochrony ogniw

ECP chroniący akumulator przed przeciążeniem, przegrzaniem i całkowitym rozładowaniem ogniw,

uszkodzenia ogniw

Zakres dostawy L-BOXX, ładowarka, 2 akumulatory, przymiar nastawczy, klucz sześciokątny, walizka narzędziowa

NA

RZ

ĘD

ZIA

AK

UM

UL

AT

OR

OW

E

Piła szablasta GSA 18 V LiLiczba biegów 2







[min.]

30





Informacje dodatkowe szybka i łatwa wymiana brzeszczotów dzięki mechanizmowi SDS, system elektronicznej ochrony

silnika przez przeciążeniem, elastyczna obudowa Dura Shield, system elektronicznej ochrony ogniw

ECP chroniący akumulator przed przeciążeniem, przegrzaniem i całkowitym rozładowaniem ogniw,

ergonomiczny kształt rękojeści ze strefą Comfort w części Softgrip, Bosch Hyper Charge: akumulatory

są naładowane w 75% po upływie połowy czasu ładowania

Zakres dostawy L-BOXX, ładowarka, 2 akumulatory, brzeszczot do drewna, brzeszczot do metalu

Pilarka tarczowa GKS 18 V LiLiczba biegów 1

Obroty biegu jałowego [1/min.] 3900






[min.]

30



Elektroniczna regulacja prędkości nie


Informacje dodatkowe bezstopniowa regulacja głębokości cięcia przy pomocy dźwigni szybkomocującej, system elektronicznej

ochrony silnika przez przeciążeniem, elastyczna obudowa Dura Shield, system elektronicznej ochrony

ogniw ECP chroniący akumulator przed przeciążeniem, przegrzaniem i całkowitym rozładowaniem

ogniw, rękojeść ze strefą Comfort w części Softgrip, Bosch Hyper Charge: akumulatory są naładowane

w 75% po upływie połowy czasu ładowania, brak efektu pamięci: akumulator można doładować

w dowolnej chwili, nie ryzykując uszkodzenia ogniw

Zakres dostawy L-BOXX, ładowarka, 2 akumulatory, tarcza pilarska z węglikami spiekanymi, prowadnica równoległa

Wiertarko-wkrętarka GSR 18 VE-2 LiMaksymalny moment obrotowy

[Nm]



Regulacja momentu obrotowego,

min./maks.

25 + 1 pozycji

Liczba biegów 2







[min.]

30


Mechanizm sprzęgła mechaniczne



Informacje dodatkowe system elektronicznej ochrony silnika przez przeciążeniem, elastyczna obudowa Dura Shield, system

elektronicznej ochrony ogniw ECP chroniący akumulator przed przeciążeniem, przegrzaniem

i całkowitym rozładowaniem ogniw, ergonomiczny kształt rękojeści ze strefą Comfort w części Softgrip,

Bosch Hyper Charge: akumulatory są naładowane w 75% po upływie połowy czasu ładowania

Zakres dostawy L-BOXX, ładowarka, 2 akumulatory

Makita Sp. z o.o.ul. Bestwińska 103

43-346 Bielsko-Biała

fax: 33/818 40 59

[email protected]

www.makita.pl

Wkrętarka udarowa BTD132RFE Nożyce do blachy BJS161RFELiczba biegów 3 –

Obroty biegu jałowego [1/min.] I bieg: 0–1100

II bieg: 0–1800

III bieg: 0–2400

4300

Obroty w prawo/w lewo tak nie dot.

Typ akumulatora litowo-jonowy litowo-jonowy

Napięcie akumulatora [V] 14,4 18

Pojemność akumulatora [Ah] 3,0 3,0

Ciężar z akumulatorem [kg] 1,4 2,0

Elektronika tak nie

Gwarancja 1 rok 1 rok

Informacje dodatkowe bezszczotkowy silnik prądu stałego,

świecący w ciemności fluorescencyjny

pierścień budowy, ergonomicznie

wyprofilowana rękojeść, dioda LED z funkcją

opóźnionego wygaszania

funkcja Anti-restart, kompaktowa i lekka

konstrukcja, wysoka wydajność cięcia

– tnie miękkie blachy stalowe o grubości

16 mm, podwójne ostrze ograniczające

stopień deformacji obrabianego materiału,

ergonomicznie wyprofilowana rękojeść,

uchwyt na kluczyk imbusowy

Zakres dostawy ładowarka, drugi akumulator, walizka ładowarka, drugi akumulator, walizka

NA

RZ

ĘD

ZIA

AK

UM

UL

AT

OR

OW

E

Wiertarko-wkrętarka BDF442RFE

Ręczna pilarka tarczowa BSS610RFE

Maksymalny moment obrotowy [Nm] 30 (wkręcanie miękkie),


–

Liczba biegów 2 –

Obroty biegu jałowego [1/min.] I bieg: 0–400

II bieg: 0–1400

0–3700

Obroty w prawo/w lewo tak nie





Mechanizm sprzęgła tak nie

Elektronika tak nie

Gwarancja 1 rok 1 rok

Informacje dodatkowe jednotulejowy, samozaciskowy uchwyt

wiertarski, 4-biegunowy silnik prądu

stałego, 16-stopniowa regulacja momentu

obrotowego + wiercenie, ergonomiczna

rękojeść, dioda LED do oświetlenia miejsca

pracy

lekka i kompaktowa pilarka tarczowa

165 mm, łatwa w prowadzeniu w materiale

dzięki diodzie LED oświetlającej obszar

cięcia oraz dyszy wydmuchującej pył z linii

cięcia, ergonomiczna rękojeść, aluminiowa

osłona tarczy tnącej

Zakres dostawy ładowarka, drugi akumulator, walizka ładowarka, drugi akumulator, walizka

NA

RZ

ĘD

ZIA

AK

UM

UL

AT

OR

OW

E

Metabo Polska Sp. z o.o.ul. Gdyńska 28

73-110 Stargard Szczeciński

91/579 34 34

91/ 579 34 30

[email protected]

www.metabo.pl

Wiertarko-wkrętarka BS 14.4 Li Wiertarko-wkrętarka BS 18 LiMaksymalny moment obrotowy [Nm] 20 (wkręcanie miękkie),




Liczba biegów 2 2

Obroty biegu jałowego [1/min.] 0–450/0–1600 0–450/0–1600

Obroty w prawo/w lewo tak tak





Elektronika Variospeed Variospeed

Gwarancja 3 lata (także na akumulator) 3 lata (także na akumulator)

Informacje dodatkowe możliwość przełączania na pracę

impulsową, hamulec do szybkiego

zatrzymywania, 20-stopniowa regulacja

momentu obrotowego plus stopień

wiercenia, system jednoręcznej wymiany

narzędzi „Metabo Quick”, dioda LED

oświetlająca miejsce pracy, gumowana

rękojeść, szybka wymiana akumulatorów,

system ESCP - elektroniczna kontrola

pojedynczego ogniwa

możliwość przełączania na pracę








system ESCP – elektroniczna kontrola

pojedynczego ogniwa

Zakres dostawy ładowarka ASC 30, 2 akumulatory, walizka ładowarka ASC 30, 2 akumulatory, walizka

Wiertarko-wkrętarka BS 14,4 LT Impuls

Wiertarko-wkrętarka BS 18 LTX Impuls

Maksymalny moment obrotowy [Nm] 24 (wkręcanie miękkie),


38 (wkręcanie miękkie


Liczba biegów 2 2

Obroty biegu jałowego [1/min.] 0–400/0–1400 0–450/0–1450

Obroty w prawo/w lewo tak tak





Elektronika Variospeed Variospeed

Gwarancja 3 lata (także na akumulator) 3 lata (także na akumulator)

Informacje dodatkowe możliwość przełączania na

pracę impulsową, hamulec do szybkiego




„Metabo Quick”, dioda LED oświetlająca

miejsce pracy, gumowana rękojeść, szybka

wymiana akumulatorów, system ESCP -

elektroniczna kontrola pojedynczego ogniwa

możliwość przełączania na pracę








system ESCP - elektroniczna kontrola

pojedynczego ogniwa

Zakres dostawy ładowarka ASC 30, 2 akumulatory, walizka ładowarka ASC 30, 2 akumulatory, walizka

KONSTRUKCJE

34 Dachy 3/2010

Lukarna wole oko, cz. 3 Wole oko z twardym koszem

– metoda wykreślna, odc. 2

Pierwszy odcinek stanowił wprowadzenie do zagadnienia wyznaczania konstrukcji wolego Pierwszy odcinek stanowił wprowadzenie do zagadnienia wyznaczania konstrukcji wolego

oka metoda wykreślną. Wykonany został pierwszy etap pracy, polegający na wykreśleniu oka metoda wykreślną. Wykonany został pierwszy etap pracy, polegający na wykreśleniu

kształtu deski czołowej lukarny. W drugim odcinku wykonane zostaną rysunki: widok kształtu deski czołowej lukarny. W drugim odcinku wykonane zostaną rysunki: widok

z przodu oraz z boku. Umożliwią one wykonanie rysunków krążyn. z przodu oraz z boku. Umożliwią one wykonanie rysunków krążyn.

Porządek na rysunkuUtrzymywanie ładu i porządku jest waż-nym elementem prowadzenia wszelkich prac. Dlatego w naszym rysunku też musimy zadbać o należyty porządek. Rysowane obiekty: linie, punkty, linie wymiarowe oraz opisy należy posegre-gować według pewnego klucza. Dzię-ki temu łatwiej będzie zapanować nad każdym rysunkiem. Do tego celu służą warstwy. Komendą 4 warstwy/grupy →

1 warstwy zarządzamy warstwami, czyli foliami, na których będziemy umiesz-czali elementy rysunku. Wykorzystanie warstw rysunkowych sprawi, że rysunek będzie bardziej przejrzysty. Dla porządku w rysunku wymagane jest konsekwentne korzystanie z nich. Dlatego ich obsługa jest opisana krok po kroku: z menu wybieramy komendę 4 warstwy/grupy → 1 warstwy (szybszy będzie skrót klawiszowy 4–1). Na ekra-nie pojawi się okno Warstwy. Warstwa standard występuje zawsze. Oczywiście możemy zmienić jej nazwę, jak również dokonać zmian w typie linii, grubości i kolorze linii. W naszym rysunku będziemy potrzebo-wali następujących warstw: dach, lukar-na, linie pomocnicze – poziom 1, linie pomocnicze – pion 1, linie pomocnicze – poziom 2, linie pomocnicze – ukośne, punkty i wymiary. Założenie nowej war-stwy wymaga ustawienia kursora poniżej już istniejącej nazwy, wpisaniu nazwy oraz dobraniu jej parametrów. Ustawie-

nia parametrów warstw należy wykonać według rys. 1, a wszystkie wprowadzone zmiany należy zatwierdzić przyciskiem TAK.

Widok z przodu INa początek przeniesiemy łuki deski czołowej z warstwy standard na warstwę lukarna. Wybieramy komendę 4 war-

stwy/grupy → 1 warstwy, w oknie Warstwy wybieramy środkowy przycisk DODAJ OBIEKTY i wskazujemy kolejno cztery łuki deski czołowej. Od tej pory elemen-ty przynależą do warstwy lukarna.Kolejnym krokiem jest podział deski na odcinki; im ich będzie więcej, tym więk-szą uzyskamy dokładność odwzorowa-nia krzywizny, ale będzie wymagało to więcej pracy. Podziału można dokonać na odcinki o stałej długości łuku lub na odcinki o stałej długości rzutu łuku. Przy odpowiedniej ilości punktów nie ma to żadnego znaczenia. W przykładzie szerokość lukarny 2,0 m podzielono na 20 odcinków po 0,1 m. Do wyznaczenia położenia punktów na łuku wykorzysta-my pionowe linie pomocnicze o długości

1 m. Ustawiamy jako aktywną warstwę linia pomocnicza – pion 1 (rys. 2) i rysu-jemy pierwszą, pionową linię z punktu 0 po lewej stronie, do góry. Kolejne linie powstaną w wyniku kopiowania równo-ległego. Wybieramy komendę 3 edycja →

4 kopiuj, równolegle podajemy wartość 0,1 – odsunięcie, następnie wskazujemy kopiowaną linię i wskazujemy dowol-ny punkt z prawej strony wybranej linii.

Wszystkie rysunki zamieszczone w artykule wykonano w bezpłatnym programie D-CAD

L/V firmy Dietrich’s. Program ten to dwuwymiarowe narzędzie CAD, które może służyć

zarówno do edycji dokumentacji rysunkowej przygotowanej przez systemy trójwymiarowe,

jak również może być całkowicie niezależnym narzędziem do robienia rysunków. D-

CAD pracuje w środowisku Windows (od Windows 98 do Windows 7). Nie potrzebuje

szczególnych wymogów w zakresie sprzętu komputerowego. Program można pobrać

z internetu, ze strony firmy Dietrich’s 3D CAD/CAM pod adresem: www.dietrichs.com/

polski/serwis/pobierz.lub zamówić drogą telefoniczną (71/793 67 99).

Rys. 1

Rys. 2

KONSTRUKCJE

36 Dachy 3/2010

Operację powtarzamy 18 razy. Punkty przecięcia linii pomocniczych z deską czołową oznaczany numerami. Komenda 6 tekst → 3 linia tekstu umożliwi opisanie punktów. Punkty numerujemy na desce czołowej od 0 do 10 (warstwa punkty). Punkty symetryczne, będące lustrzanym odbiciem otrzymują identyczne numery (rys. 3).

Zapis rysunkuProgram automatycznie wykonuje kopie bezpieczeństwa co 10 minut, ale to na nas spoczywa obowiązek zapisu rysunku. Jeśli tego nie zrobimy, utracimy rezultaty naszej pracy. Nowe rysunki nie posiada-ją nazwy. Komenda 1 plik → 1 rysunek →

3 zapisz umożliwia zapis aktualnego sta-nu rysunku. Funkcja 4 zapisz jako działa na takiej samej zasadzie jak w znanym wszystkim systemie Windows – każde-mu plikowi możemy nadać dowolną na-zwę i zapisać w dowolnym miejscu. Po zmianie nazwy pliku wyświetli się ona na nagłówku. Nazwa naszego rysunku to etap2A.

Widok z bokuZ prawej strony narysujemy widok z boku. Zaczynamy od wykreślenia po-ziomej linii na warstwie dach. Linia zaczy-na się w punkcie 0, z prawej strony i ma długość 2,5 m. Nachylenie do poziomu pod kątem 30 stopni uzyskamy obra-cając linię 3 edycja → 01 obróć. Środkiem obrotu będzie prawy koniec linii. W ten sposób uzyskaliśmy połać dachu. Za pomocą linii pomocniczej (warstwa linia pomocnicza – poziom 1) prze-nosimy z widoku z przodu położenie najniższego punktu 0 na widok z boku. Punkt przecięcia linii pomocniczej z li-nią połaci dachu oznaczamy jako 01. Z wyznaczonego punktu prowadzimy

pionową linię do góry (warstwa lukar-na) o długości 0,4 m. Będzie ona wy-znaczała deskę czołową lukarny. Jej wysokość zgodna jest z najwyższym punktem deski z widoku z przodu. Nowy punkt otrzyma oznaczenie 101.Kolejnym etapem jest wykreślenie oraz wyznaczenie długości linii grzbietu lu-karny. Trzymając się zasad poprawnego konstruowania lukarny, linia grzbietu odchylona będzie o 10 stopni od połaci dachu głównego. Z punktu 101 kreśli-my linię (warstwa lukarna) nachyloną pod kątem 20 stopni o długości 2,5 m. Punkt przecięcia nowej linii z linią da-chu oznaczamy jako 102. W ten sposób wyznaczone zostały gabaryty lukarny w widoku z boku (rys. 4). należy wykonać w widoku z przodu, to znaczy wyznaczyć kształt linii kosza. Za pomocą linii pomocniczych poziomych (warstwa linia pomocnicza – poziom 1) rzutujemy położenie punktów od 1 do 9 na linię deski czołowej w widoku z boku. Operację wykonamy jedynie dla punktów z prawej strony na desce czo-łowej. Najlepiej jest skopiować istnieją-cą już linię między punktami 0 oraz 01. Komenda 3 edycja → 1 kopiuj umożliwi grafi czne kopiowanie obiektów. Wska-

zujemy linię do skopiowania, podajemy ilość kopii – 1, wskazujemy jako punkt początkowy 0, a jako punkty docelowe kolejno 1, 2, 3, itd. Skopiowane linie nie dochodzą do pionowej linii deski ko-szowej, są za krótkie, dlatego należy je wydłużyć. Wybieramy komendę 3 edycja

→6 dopasuj, wybieramy linię graniczną: jest nią pionowa linia deski czołowej, a następnie wskazujemy wszystkie za krótkie linie pomocnicze. Nowe punk-ty otrzymują oznaczenia 1 → 11, 2 → 21, itp. Wyznaczone zostały położenia punktów pomocniczych na desce czo-łowej w widoku z boku (rys. 5). Kolejny krok będzie polegał na prze-niesieniu położenia punktów pomocni-czych na linię połaci dachu, czyli kosz lukarny. Do tego celu wykorzystamy li-nie równoległe do grzbietu lukarny. Za pomocą linii pomocniczych (warstwa linie pomocnicze – ukośne), równole-głych do linii grzbietu lukarny, na desce czołowej kreślimy linie przez punkty 11, 12, 13, itd. Podobnie jak poprzed-nio, najwygodniej jest wykorzystać funkcję kopiowania elementów; w tym przypadku linią bazową będzie linia grzbietu. W miejscach przecięcia linii pomocniczych z połacią dachu głów-

Rys. 3

Rys. 4

Rys. 5

nego oznaczamy punkty według sche-matu 11 → 12, 21 → 22, itp. Nowe punkty wyznaczą kontur linii kosza w widoku z boku, dlatego wszystkie są w jednej linii. Na ich podstawie wy-znaczona zostanie linia kosza w wido-ku z przodu (rys. 6).

Widok z przodu II

Aby wykonać kolejny krok, musimy przygotować do tego nasz rysunek. Operacja będzie polegała na wyłącze-niu warstwy linia pomocnicza – po-ziom 1 z całą grupą linii pomocni-czych, czyli ich czasowemu ukryciu. Wybieramy komendę 4 warstwy/grupy

→ 1 warstwy w oknie Warstwy odzna-czamy „ptaszka” przy nazwie warstwy linia pomocnicza – poziom 1 w pierw-szej kolumnie P-pokaż. Wyłączenie warstwy oznacza tylko ukrycie obiek-tów, a nie ich usunięcie! Dzięki wy-konanym zabiegom przygotowaliśmy rysunek do wykonania kolejnych linii pomocniczych. Przy pomocy nowych linii pomoc-niczych (warstwa linie pomocnicze – poziom 2), przenosimy położenie punktów 12–102 z widoku z boku na widok z przodu. Nowe linie przecinają się z pionowymi liniami pomocniczy-mi narysowanymi na samym początku.

Należy wyznaczyć punkty przecięcia wzajemnie powiązanych linii, to znaczy linia od punktu 10 przecina się z linią od punktu 102. W punkcie przecięcia znaczymy punkt 103. Operację powta-rzamy dla każdego z punktów. Jest to trudny etap pracy, łatwo tu o pomyłkę. Nowo powstałe punkty 13, 23, 33, itd. łączymy liniami od punktu do punktu (warstwa dach). W ten sposób powstał kształt zbliżony do dzwona. Jest to kształt linii kosza w widoku z przodu (rys. 7). Pracę kończymy zapisem pli-ku pod nową nazwą etap2B.

Ostatni etap prac, czyli wykonanie szablonów krążyn oraz widok z góry z szablonem deski koszowej w następnym odcinku.

mgr inż. Piotr Leń

Dietrich’s Polska

[email protected]

Rys. 6

Rys. 7

POKRYCIA Z DACHÓWEK

38 Dachy 3/2010

Męka wyboru – jakie pokrycie dachowe

na jaki dach, cz. 1

Potrzeba dachu na głową to jedna z podstawowych potrzeb Potrzeba dachu na głową to jedna z podstawowych potrzeb

człowieka. Jednak dach będący tylko ochroną przed człowieka. Jednak dach będący tylko ochroną przed

deszczem i śniegiem to dzisiaj o wiele za mało. Współczesna deszczem i śniegiem to dzisiaj o wiele za mało. Współczesna

„piąta elewacja” musi spełnić więcej zadań.„piąta elewacja” musi spełnić więcej zadań.

ymagania względem dachu, jego budowy, formy, wyglądu bardzo wzrosły wraz z rozwojem sztuki budowla-nej i wzrostem świadomości architektów i inwestorów.Pod wpływem czynnika kosztów i zróż-nicowania oczekiwań wobec żywotności dachu powstały dwa trendy:1. zbudowanie funkcjonalnego dachu

z uwzględnieniem wielkości posiada-nych środków fi nansowych; ze świa-domością, że w stosunkowo niedługim czasie dach trzeba będzie remontować;

2. zastosowanie sprawdzonego pokrycia dachowego wysokiej jakości, z uwzględ-nieniem aspektu estetycznego i przy oczekiwaniu długiej żywotności i funk-cjonalności.

Jak zmieniały się w czasie

twarde pokrycie Historia twardych materiałów pokrycio-wych sięga do ok. 1000 r. p.n.e. Wów-

Ok. 30-letnie pokrycie z dachówek

ceramicznych. Taki dach w niejako

naturalny sposób kształtuje swe

otoczenie


40 Dachy 3/2010

czas po raz pierwszy człowiek użył profi lowanych twardych materiałów do krycia dachu.Jednym z najstarszych rodzajów da-chówki ceramicznej, spotykanym także obecnie w basenie Morza Śródziemnego są dachówki typu tegula. W naszych sze-rokościach geografi cznych pojawiły się dopiero ok. XII w. W tym samym mniej więcej okresie pojawiły się dachówki mnich-mniszka i karpiówki. Ten ostatni model wciąż kojarzy się z gontami drew-nianymi, stosowanymi znacznie wcześ-niej niż dachówki.Od XV w. holenderscy producenci wy-twarzają dachówki esówki (holenderki) – falisty kształt był kolejnym krokiem w rozwoju. Już (lub dopiero) od 1844 r., a więc ok. 650 lat po rozprzestrzenieniu się mnicha-mniszki w Niemczech, zaprojektowano i ułożono na dachu pierwsze płytki ce-mentowe – protoplastów współczesnych dachówek cementowych. Swój triumfal-ny pochód rozpoczęły one na początku XX stulecia, gdy w Anglii wymyślono zautomatyzowany sposób ich produkcji. Jednak potrzeba było jeszcze wielu lat jeszcze wiele lat trwało, zanim maszy-nowo wytwarzane dachówki cementowe jako produkt masowy rozprzestrzeniły się w powojennych Niemczech w miejsce defi cytowych dachówek ceramicznych.

Zaprojektowanie w 1954 r. przez Rudolfa H. Braasa modelu Frankfurter rozpoczęło nową erę w branży pokryć dachowych.

Dachówka cementowa

– od masówki do elementu

zdobniczegoDo produkcji dachówek cementowych używa się surowców ogólnodostęp-nych. Na Ziemi są nieprzebrane ilości piasku kwarcowego, cement portlandz-ki także jest łatwo dostępny, podob-nie woda i pigmenty barwiące – z tych czterech rzeczy składa się dachówka cementowa.Poszczególne modele różnią się od siebie następującymi cechami:

formą – dachówki cementowe mogą mieć zaokrągloną lub ściętą falę środ-kową, mogą mieć jedno lub dwa za-głębienia, zamek podłużny może być płytki lub głęboki, powierzchnia może być profi lowana lub gładka. Najbardziej znanym modelem z gład-ką powierzchnią jest karpiówka; z ko-lei Tegalit to dachówka z gładką po-wierzchnią i zamkiem bocznym.

Dawniej widoczne krawędzie dachówek były ścinane, co wystawiało na świat-ło dzienne porowatą strukturę betonu – dzisiaj krawędzie te są zaokrąglane.

strukturą powierzchni – rozpoznać tu można wyraźne różnice. Powierzchnia

„normalnej” dachówki cementowej jest szorstka, porowata. W nierównoś-ciach może się odkładać kurz, porosty i mech. Nowoczesne metody produkcji (lepsze urządzenia, specjalne powłoki) pozwalają na wygładzenie powierzch-ni i uzyskania tzw. efektu kwiatu loto-su. Powierzchnia dachówki jest wtedy gładsza, mniej wrażliwa na zanieczysz-czenia i posiada intensywniejszą barwę. Są też dachówki zawierające cząsteczki dwutlenku tytanu. Wiążą one szkod-liwe substancje zawarte w atmosfe-rze, jak np. tlenki azotu i w procesach fotokalitycznych przekształcają je w związki nieszkodliwe. W ten sposób dachy przyczyniają się do zmniejszenia poziomu zanieczyszczenia atmosfery.

kolorem – przeważają tu wprawdzie odcienie czerwieni, brązu i szarości, ale można nabyć także dachówki w kolo-rze niebieskim czy zielonym i in. formatem – każdy producent oferuje dachówki w najróżniejszych wymia-rach i kształtach.

WyglądLiczne kształty, kolory, rodzaje po-wierzchni i sposoby układania (w przy-padku karpiówki) umożliwiają na od-powiednie kształtowanie bryły dachu. Niektórzy producenci dowiedli już także, że fala dachówki nie zawsze musi być zaokrąglona. Zaletę tę cenią zwłasz-cza architekci. Dodatkowo obraz dachu można jeszcze kształtować elementami dodatkowymi, jak belki czy płotki prze-ciwśniegowe.Tak duże bogactwo form i kolorów, do-datkowe akcesoria i kształtki wpływają na coraz większą akceptację dachówek cementowych przez architektów, inwe-storów czy konserwatorów zabytków. Tym samym produkty te zdobywają ry-nek zarezerwowany wcześniej dla dachó-wek ceramicznych, blachy czy łupka.

Układanie zgodnie z zasadamiWedług producentów najniższe zalecane pochylenie dla dachówek cementowych profi lowanych wynosi 22°–25° (NZP wg Wytycznych Niemieckiego Związku Dekarzy), dla nieprofi lowanych z za-mkiem bocznym 35° i dla karpiówki 30°. Zmniejszenie tego kąta jest możliwe, ale wtedy konieczne jest zastosowanie do-

Jeden (który?) z klasycznych już modeli Frankfurter lub Finkenberger. Widoczny mech

porastający przednią krawędź i porosty na górnej powierzchni


42 Dachy 3/2010

datkowych środków zabezpieczających, jak FWK czy deskowanie.Wymagania – wskazówki wykonawcze, jakość środków dodatkowych i podział podwyższonych wymagań – zostały jednak w roku 2009 na nowo zdefi nio-wane i znacznie zaostrzone. Powodem tego były zebrane doświadczenia na temat szkód, wywołanych m.in. zmia-nami w sposobach budowania: dachy stają się coraz bardziej płaskie i znajdu-je się na nich coraz więcej elementów i nadbudówek. Ponadto coraz częściej mijają tygodnie, jeśli nie miesiące, za-nim wstępne pokrycie z folii czy papy zostanie zastąpione właściwym pokry-ciem dachowym.Na dachu wystąpić mogą różne okolicz-ności, nakazujące zastosowanie dodatko-wych środków zabezpieczających, jak np.:

wykorzystywanie poddasza do celów mieszkalnych, skomplikowana forma dachu (wiele przejść, koszy itd.),

szczególne warunki klimatyczne (re-jony obfi tujące w opady deszczu czy śniegu itd.), inne.

W niedalekiej przyszłości na nowo zdefi -niowane i sklasyfi kowane zostaną również wymagania wobec zabezpieczeń przed ssaniem wiatru. Budynek znajdujący się w określonej strefi e wiatrowej, charakte-ryzujący się określonymi właściwościami, będzie wymagał zastosowania klamer o udokumentowanej wytrzymałości. Spe-cjalną uwagę należy zwrócić na dachy zlo-kalizowane w miejscach eksponowanych, np. na wybrzeżu morskim, na wzniesie-niach lub posadowione w takich miej-scach, gdzie istniejąca zabudowa powodu-je powstanie kanałów powietrznych. Dla takich obiektów niezbędne jest oddzielne badania wytrzymałości zamocowań.Zaostrzenie tych wymagań stało się wskazane, gdyż ostatnimi laty coraz wię-cej mamy silnych burz i huraganów, które wyrządzają dachom znaczne szkody.

Ideałem powinna być sytuacja, gdy pro-jektant i wykonawca są w stanie rozpo-znać specyfi czne warunki, które czy-nią takie specjalne środki koniecznymi i uwzględniają je jeszcze przed przystą-pieniem do swojej pracy.

Literatura:„Wärme und Feuchteschutz“, prof. dr. inż.

K-W. Liersch, Der Dachdeckermeister 2/98, Kleffmann-Verlag, Bochum;

„So wird das Alte wieder neu“, Gaston Lemme, Das Dachdeckerhandwerk 11/98, R. Müller Verlagsges., Köln;

Podręcznik „Geneigte Dächer“, Braas Dachsysteme GmbH, Oberursel

Informacje producentów: Braas Dachsy-steme GmbH & Co, Oberursel;

Dachziegelwerke Nelskamp GmbH, Schermbeck

„Das Dach – Regelfunktionen, Gestaltung, Beanspruchungen“, bauzeitung 10/95, Verlag für das Bauwesen GmbH, Ber-lin;

„Fälle aus der Praxis“, Das Dachdecker-handwerk 14/97, Müller-Verlag, Köln;

„Regelgerechte Bauausführung im Dach-deckerhandwerk (Nachschlagewerk)“, WEKA Baufachverlage GmbH, Augs-burg

Jürgen Lech

Certyfikowany rzeczoznawca

Essen/Idstein, Coswig

Niemcy

Zdjęcia: Jürgen Lech

Rocznik 1991. Dachówki cementowe podobne barwą do ceramicznych.

Przednie krawędzie są już zaokrąglone, mniej jest mchu i porostów

Proste linie pokrycia z modelu Tegalit

Skomlikowane połacie z wieloma grzbietami, koszami, lukarnami, zamieszkałym poddaszem…

Na dachu z lewej dachówki cementowe, na dachu z prawej – ceramiczne

Akcesoria dachowe WA-BiS to kompleksowy system stosowany w pokryciach dachowych.

Produkowane przez nas elementy cechuje wysoka jako osi gni ta dzi kistosowaniu najlepszych surowców wytwarzanych w oparciu o nowoczesne technologie stosowane obecnie na rynku wiatowym.

Wdro ony i rygorystycznie przestrzegany system kontroli produkcji, pozwala na utrzymanie gwarantowanej jako ci oraz identycznej powtarzalno ci produktów.

www.wa-bis.com.pl

44 Dachy 3/2010

PRZEGLĄD TECHNICZNY

S talowy system rynnowy Flamingo® produkowany przez fi rmę Budmat

to kompletny, zintegrowany system, któ-ry ma za zadanie zapewnić bezpieczeń-stwo, spokój i komfort w deszczowe dni. Wszystkie elementy systemu wykonane są ze specjalnego materiału Prelaq® RWS (blachy stalowej Rain Water System), do-starczanego przez szwedzki koncern hut-niczy Ssab. Huta ta jako jedyna na świe-cie produkuje wszystkie gatunki blach potrzebne do wykonania kompletnych akcesoriów rynnowych. Stal do produk-cji systemu rynnowego Flamingo pokry-ta jest jednorodnymi powłokami lakier-niczymi, dzięki temu wszystkie elementy systemu wyróżnia jednolity, trwały kolor i najwyższa jakość. System rynnowy Flamingo tworzą nastę-pujące elementy:− rynna, − hak rynnowy (w systemie Flamingo jest

to rozwiązanie uniwersalne, ponieważ może być montowany zarówno jako hak doczołowy – do deski czołowej, jak i dokrokwiowy – montowany z pła-skownikiem bezpośrednio do krokwi). Ponadto haki w systemie Flamingo mogą być wykorzystane także jako wspornik do każdego poziomego ele-mentu systemu (rynna, narożnik, łącz-

nik), spełniając jednocześnie najwyższą, ponadnormatywną klasę nośności

− rura spustowa, − obejma rury spustowej,− łącznik rynnowy,− złączka rury spustowej,− denko rynny – element zabezpieczają-

cy przed wylewaniem się wody z rynny. Zastosowanie innowacyjnego i specjal-

nie zaprojektowanego przez Budmat złącza gwarantuje trwałe połączenie denka z rynną, spełniając swoje funk-cje w każdych warunkach atmosfe-rycznych. Denko rynny w systemie Flamingo jest jedynym dostępnym na rynku takim rozwiązaniem,

− narożnik zewnętrzny,− narożnik wewnętrzny,− sztucer,− kolanko,− wylewka.Dzięki uniwersalnym elementom, które wzajemnie się uzupełniając mogą pełnić kilka funkcji jednocześnie, system Fla-mingo jest łatwy w montażu.System jest dostępny w dwóch rozmia-rach: mniejszym – dla obiektów o charak-terze mieszkalnym (125/87) i większym – z przeznaczeniem na obiekty prze-mysłowe, wielkogabarytowe (150/100). Rynny Flamingo dostępne są w 8 kolo-rach, które komponują się z kolorystyką oferowanych przez Budmat pokryć da-chowych (blachodachówki: Wenus, Sara, Aria, Zefi r). Zastosowanie do produkcji najlepszego materiału i wykorzystanie najnowocześ-niejszych technologii wytwarzania po-zwoliło udzielić na Stalowy System Ryn-nowy Flamingo aż 30-letniej gwarancji.

Stalowy system rynnowy

fot.

Bu

dm

at

fot.

Bu

dm

at

46 Dachy 3/2010

PRZEGLĄD TECHNICZNY

Stalowe narożniki do rynien

N arożniki stalowe fi rmy Galeco – narożnik zewnętrzny 130 mm

regulowany w kącie 105˚–135˚, narożnik 110 mm klamrowy oraz narożniki 130 mm z systemem kluczykowym charakteryzują łatwość montażu, zaawansowane rozwią-zania konstrukcyjne oraz wysoka jakość. Tak jak pozostałe elementy systemu ryn-nowego Galeco Stal wykonane są z naj-wyższej jakości stali powlekanej i dostęp-ne są w szerokiej gamie barw. Narożniki klamrowe wewnętrzne i zewnętrzne 90˚, 110 mm są oferowane w kolorze grafi to-wym, czarnym, ceglastym, czekoladowym brązie, ciemnoczerwonym oraz ciemno-brązowym. Narożnik zewnętrzny regu-lowany w kącie 130 mm oraz narożniki wewnętrzne i zewnetrzne 90˚, 130 mm występują we wszystkich dostępnych w fi rmie Galeco kolorach stali – czyli w odcieniu ceglastym, ciemnobrązowym, czekoladowym brązie, miedzianym, bia-łym, czarnym, ciemnoczerwonym, grafi -towym i ciemnozielonym.Narożnik zewnętrzny 130 mm, regu-lowany w kącie 105˚–135˚ pozwala na przejście rynny w prostopadłych kie-

runkach, nawet przy niestandardowych konstrukcjach. Narożnik wyjściowo składa się z dwóch części (regulowanej i bazowej), przeciętych symetrycznie pod kątem 45˚. Wsunięcie połówki re-gulowanej w bazową pozawala uzyskać kąt od 105˚ do 135˚. Narożnik regulowa-ny można dociąć ręcznie, dzięki czemu pożądany kąt zwiększy się aż do ponad 165˚. Elementy narożnika są łączone za pomocą specjalnego kleju uszczelniają-cego, a także na zakładkę z listkami mo-cującymi. Specjalnie zaprojektowane ot-wory umożliwiają dodatkowe zespolenie listków za pomocą nitów, co pozwala

zwiększyć stabilność systemu rynnowe-go. Szczelność połączeń z rynną gwa-rantują uszczelki o szerokości 70 mm. Dodatkowy kluczykowy system monta-żu bardzo ułatwia prace, a także obniża koszt wykonania całego systemu. Stalowy narożnik 90˚ 130 mm z opa-tentowanym systemem kluczykowym to rozwiązanie pozwalające na dokładne i szczelne zespojenie narożnika z rynną, tworzące powierzchnię odporną na prze-cieki. Kluczykowy system dociągania do rynny zastosowany został we wszystkich czterech listkach zaczepowych narożni-ka. Dodatkowym zabezpieczeniem przed nieszczelnością oraz gwarantem stabilno-ści zespolenia jest uszczelka o szerokości 70 mm, ze specjalnie zaprojektowanym profi lem przekroju poprzecznego. Na-rożnik z opatentowanym systemem klu-czykowym fi rmy Galeco mocowany jest bezpośrednio do rynny bez użycia klejów i łączników, co znacząco wpływa na skró-cenie czasu montażu systemu rynnowego. W opracowaniu jest stalowy narożnik zewnętrzny 130 mm regulowany w kącie 105˚–135˚ Galeco.

D elta®-Roof fi rmy Dörken to odpor-na i wytrzymała folia wstępnego kry-

cia pod pokrycia z gontu bitumicznego.Jest to połączenie materiałów, które chronią wnętrze dachu przed deszczem, wiatrem, kurzem oraz lotnym śniegiem. Delta®-Roof składa się z czterech warstw materiału. Warstwa wodoszczelna umiej-

scowiona została między dwoma war-stwami plecionego włókna syntetyczne-go oraz wzmocnieniem – struktura ta polepsza wiatroszczelność i wytrzyma-łość w stosunku do tradycyjnych nasą-czonych bitumem folii/pap. Dzięki swej specjalnej strukturze po-wierzchni folia jest bardzo odporna na

ścieranie i zapobiega ślizganiu się. Można ją układać pod wszelkie konwencjonalne produkty/pokrycia dachowe.Niewielki ciężar sprawia, że jest ona ła-twiejsza w użyciu niż nasączone bitu-mem folie i papy. Masa i wymiary rolek pozwalają przyśpieszyć pracę oraz zre-dukować koszty. Delta®-Roof idealnie współpracuje z wiatro- i paroizolacją Delta®-Refl ex.

Folia pod gonty bitumiczne

Dane techniczneDane techniczne

Materiał Materiał kombinacja odpornej na rozrywanie włókniny kombinacja odpornej na rozrywanie włókniny

PE, warstwy wodoszczelnej oraz zbrojenia PE, warstwy wodoszczelnej oraz zbrojenia

ZastosowanieZastosowanie na dachy deskowane, idealna jako podkład na dachy deskowane, idealna jako podkład

pod gont bitumiczny pod gont bitumiczny

Klasa reakcji na ogieńKlasa reakcji na ogień E, EN 13501-1 E, EN 13501-1

Odporność na rozerwanie [N/5 cm]Odporność na rozerwanie [N/5 cm] ok. 650/550, co odpowiada EN 12311-1 ok. 650/550, co odpowiada EN 12311-1

WodoszczelnośćWodoszczelność W1 W1

Wartość sd [m]Wartość sd [m] 80 (-20/+20) 80 (-20/+20)

Odporność temperaturowaOdporność temperaturowa –40°C do +80°C –40°C do +80°C

Masa [g/m2]Masa [g/m2] 220 (–10%/+20%) 220 (–10%/+20%)

Waga rolki [kg]Waga rolki [kg] 16 16

Wymiary [m]Wymiary [m] 50 × 1,50 x 1,50 50 × 1,50 x 1,50

CE CE EN 13859-1 EN13859-2 EN 13859-1 EN13859-2

fot.

Dö

rke

n

fot. Galeco

TARGI

47Dachy 3/2010

Dach+Holz International 2010Relacja

W sobotę, 27 lutego br. oficjalnie zakończyły się targi W sobotę, 27 lutego br. oficjalnie zakończyły się targi

Dach+Holz. Odbyły się one w Kolonii. Na łącznej powierzchni Dach+Holz. Odbyły się one w Kolonii. Na łącznej powierzchni

65 000 m65 000 m22 swoje oferty przedstawiło 471 wystawców. swoje oferty przedstawiło 471 wystawców.

Ich stoiska odwiedziło ponad 42 000 gości – samych Ich stoiska odwiedziło ponad 42 000 gości – samych

profesjonalistów.profesjonalistów.

ekarze, cieśle, blacharze, archi-tekci, projektanci i inżynierowie to grupa profesjonalistów, do których skierowa-na jest oferta prezentowana na targach Dach+Holz International. Tu mogli oni zapoznać się z produktami nowymi, przekonać się, czy pojawiły się jakieś in-nowacje w już znanych i spróbować wy-czuć nowe trendy.

Targi zorganizowano z wielkim rozma-chem. Widać było, że jest to impreza, do której producenci szykują się dużą sta-rannością i gotowi są na wiele, aby przy-ciągnąć zwiedzających do swoich stoisk. Niektóre stoiska imponowały swoimi rozmiarami i koncepcjami projektowy-mi. Wzrok przyciągały wysmakowane pomysły estetyczne zastosowane w wy-stroju stoisk.

Dach+Holz International 2010

65 000 m2 powierzchni wystawowej

42 000 zwiedzających

471 wystawców z 24 krajów

TARGI

48 Dachy 3/2010

Wysoki poziom zwiedzających

i wystawcówWystawcy chwalili sobie nie tylko dużą liczbę zwiedzających. Doceniali też ich jakość – na targach nie było ludzi przy-padkowych, wszyscy w jakiś sposób są związani z branżą dachową. W do-datku duża część z nich to decydenci podejmujący w swoich fi rmach kluczo-we decyzje odnośnie zakupów sprzętu, narzędzi, materiałów. 85,45% wysta-wiających się fi rm ocenili fachowość zwiedzających na poziomie wysokim i bardzo wysokim.Jak informują organizatorzy targów, 91,1% zwiedzających wystawiło imprezie oceny „dobre” lub „bardzo dobre”. Jako

główny powód obecności podawali oni chęć zapoznania się z nowościami. W porównaniu z edycją poprzednią, z 2008 r., podwoiła się liczba zagra-nicznych zwiedzających: w tym roku było ich 13% spośród wszystkich gości. W targowych halach słychać było rów-nież język polski. Grupy gości z Polski były zainteresowane zwłaszcza bogatą ofertą narzędziową i maszynową. Mieli co oglądać, ponieważ tym dziedzinom poświęcone były dwie duże hale wysta-wowe. Każdy mógł wziąć do ręki gwoź-dziarkę, piłę czy własnoręcznie przeko-nać się o możliwościach nowoczesnych zaginarek i giętarek.

NowościW Kolonii swoje prapremiery miało kil-ka produktów, w tym m.in. system foto-woltaiczny na dachy płaskie, płyty kar-tonowo-gipsowe pochłaniające zapachy, dachówki cementowe aktywnie zmniej-szające zanieczyszczenie powietrza i in. Uwagę zwracały dachówki ułożone na demonstracyjnych połaciach pochylo-nych pod kątem zaledwie 7°. Superszczel-ne zamki z zastosowaniem dodatkowych zabezpieczeń mają w pełni chronić dach przed przeciekami.Pokazano też nowa maszynę ciesielską do odwiązywania więźby dachowej. Jest ona w stanie w jednej sekwencji pracy obrobić element w sześciu osiach. Na zewnątrz stały podnośniki, dźwigi i win-dy, wśród których wyróżniał się nowy dźwig na podwoziu samochodowym o wysięgu 44 m i 35-metrowym zasięgu bocznym.

TARGI

49Dachy 3/2010

Pojawiły się nowości wśród akcesoriów: taśmy kalenicowe, membrany, klamry itd.Były tez takie ciekawostki jak sztuczna strzecha, maszyny do łamania dachówek czy przesuwne lukarny. Po wbudowaniu w dach można je odsunąć na bok niczym przesuwne drzwi, uzyskując jeszcze bliż-szy kontakt z naturą niż w przypadku okien dachowych.Doskonale widoczny był „trend solarny” – przedstawiono nie tylko panele solarne i wsporniki do nich, ale mnogość roz-wiązań na dachy płaskie, w tym gotowe do układania membrany hydroizolacyjne z ogniwami fotowoltaicznymi. Z kolei energooszczędność to już nie jest moda, lecz rzeczywistość. Przedstawicie-

le producentów przyznawali, że pytający ogromną wagę przywiązują do rozwiązań energooszczędnych, czy to stosowanych przy renowacjach, czy w nowych inwe-stycjach.

Trzeba jednak przyznać, że generalnie nastroje w niemieckiej branży dachowej nie są optymistyczne. Oznaki ożywienia po zapaści gospodarczej sprzed roku czy dwóch są bardzo słabe i wszyscy li-czą się, że taki stan rzeczy może jeszcze potrwać. Rząd federalny nie ma funduszy na wspieranie nowoczesnych trendów rozwoju w budownictwie, zmniejszono środki na dopłaty dla inwestorów z tytu-łu stosowania rozwiązań energooszczęd-

nych. Rynek od razu wyczuł hamujący skutek tych działań, gdyż było one istot-nym czynnikiem stymulującym. Niektó-rzy właściciele fi rm dekarskich zwalniają pracowników i rozpaczliwie szukają zle-ceń, gdyż brakuje im nawet na raty leasin-gowe za sprzęt.

Następna edycja targów odbędzie się w Stuttgarcie, w dniach 31 stycznia – 2 lutego 2012 r.

Piotr Rożnowicz

BRANŻA

50 Dachy 3/2010

Fundusze dla firm

– jak je pozyskać

Skąd pieniądze? Nie ma właściciel firmy, który nie zadawałby sobie takiego pytania.Skąd pieniądze? Nie ma właściciel firmy, który nie zadawałby sobie takiego pytania.

Można posiłkować się oszczędnościami, wziąć kredyt, samochód czy maszyny wziąć Można posiłkować się oszczędnościami, wziąć kredyt, samochód czy maszyny wziąć

w leasing. Można tez jednak wspomóc się dotacjami z Unii Europejskiej. Zasady ich w leasing. Można tez jednak wspomóc się dotacjami z Unii Europejskiej. Zasady ich

przyznawania są jednak dosyć skomplikowane, a trzeba także wiedzieć, o środkiprzyznawania są jednak dosyć skomplikowane, a trzeba także wiedzieć, o środki

z jakiej puli można się ubiegać.z jakiej puli można się ubiegać.

rzedsiębiorstwa chcące pozyskać fun-dusze na rozwój swojej działalności nie są skazane na ubieganie się o kredyty. Mogą skorzystać ze środków unijnych w ramach programów operacyjnych: In-nowacyjna Gospodarka, Kapitał Ludzki, Infrastruktura i Środowisko oraz w ra-mach 16 regionalnych programów ope-racyjnych.

ProgramyNajprostszą zasadą jest to, że w ramach programów krajowych fi rma ubiegać się może o dofi nansowanie projektów dużej wartości, a tych mniejszej – w progra-mach regionalnych, o mniejszym zasięgu. Dofi nansowanie może otrzymać każda fi rma, bez względu na wielkość – pod warunkiem napisania wniosku i spełnie-nia określonych w dokumentacji kon-kursowej warunków. Szczególną jednak uwagę poświęca się promowaniu rozwoju mikro, małych i średnich fi rm (MMSP), które mają mniejsze możliwości inwesto-wania własnych środków.Pierwszym krokiem, jaki należy zrobić, to zastanowienie się nad potrzebami włas-nej fi rmy: jakiego rodzaju wsparcia po-trzebujemy – czy będzie to przyuczenie pracowników do nowych technologii, zakup maszyn, uruchomienie nowej linii produkcyjnej czy też zatrudnienie nowych pracowników itp. Dopiero wtedy możemy zacząć szukać programów, w ramach któ-rych możemy aplikować o środki.

Dotacje przyznawane są w konkursach na projekty. To, czy aktualnie jest jakiś kon-kurs jest otwarty, tj. trwa, możemy spraw-dzić m.in. na stronach internetowych:Innowacyjna Gospodarka, www.poig.gov.pl To jeden z 6 programów krajowych Naro-dowych Strategicznych Ram Odniesienia, który fi nansowany jest ze środków euro-pejskich, skierowany do przedsiębiorców, którzy chcą realizować innowacyjne pro-jekty, związane z badaniami i rozwojem, nowoczesnymi technologiami, inwesty-cjami o dużym znaczeniu dla gospodarki lub wdrażaniem i stosowaniem technologii informacyjnych i komunikacyjnych w każ-dym sektorze i branży na skalę krajową i międzynarodową. Uwaga – w ramach Pro-gramu nie będzie wspierana innowacyjność na poziomie lokalnym czy regionalnym. Wspieraniem tych inicjatyw zajmuje się: Regionalny Program Operacyjny, np. www.rpo.lodzkie.pl (dla woj. łódzkiego).Każde z województw ma osobną stronę internetową dla realizowanego przez sie-bie programu operacyjnego, który został przygotowany w odpowiedzi na lokalne potrzeby oraz jest dostosowany do spe-cyfi ki województwa. Środki przeznaczo-ne dla przedsiębiorców koncentrują się przede wszystkim na:− wsparciu inwestycji w zakresie wdro-żenia nowych technologii,

− wsparciu działań zmierzających do podniesienia innowacyjności przedsię-

biorstw (projekty obejmujące innowa-cje produktowe, organizacyjne, marke-tingowe oraz procesowe),

− wsparciu wdrożeń własnych lub zleco-nych wyników prac badawczo – roz-wojowych oraz ich rozwój w przedsię-biorstwach,

− inwestycjach w środowisko (ogra-niczenie ilości wytwarzanych zanie-czyszczeń, racjonalizacja gospodarki odpadami),

− inwestycjach w energetykę (odnawial-ne źródła energii, wysokosprawne wy-twarzanie energii),

− dofi nansowaniu udziału w targach i misjach gospodarczych za granicą w ramach promocji eksportu,

− inwestycjach w turystykę,− wsparciu projektów informatycznych

(e-usługi, technologie ICT).Należy pamiętać, że podstawowym kry-terium jest tutaj innowacyjność na skalę regionu.Inne programy unijne to:Kapitał Ludzki, www.efs.gov.pl Celem tego programu jest rozwój zaso-bów ludzkich poprzez wzrost zatrudnie-nia i spójności społecznej. Można tutaj składać wnioski o pozyskanie środków na projekty w następujących obszarach: zatrudnienie, edukacja, integracja spo-łeczna, rozwój potencjału adaptacyj-nego pracowników i przedsiębiorstw, zagadnienia związane z budową spraw-nej i skutecznej administracji publicznej

BRANŻA

51Dachy 3/2010

wszystkich szczebli i wdrażanie zasady dobrego rządzenia.Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, www.pois.gov.plCelem programu jest poprawa atrakcyj-ności inwestycyjnej Polski i jej regionów przez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spój-ności terytorialnej. W ramach programu realizowanych jest 15 priorytetów:

Gospodarka wodno-ściekowa; Gospodarka odpadami i ochrona po-wierzchni ziemi; Zarządzanie zasobami i przeciwdziała-nie zagrożeniom środowiska; Przedsięwzięcia dostosowujące przed-siębiorstwa do wymogów ochrony śro-dowiska;

Ochrona przyrody i kształtowanie po-staw ekologicznych; Drogowa i lotnicza sieć TEN-T; Transport przyjazny środowisku; Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe;

Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna; Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfi kacja źródeł energii; Kultura i dziedzictwo kulturowe; Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia; Infrastruktura szkolnictwa wyższego; Pomoc techniczna – Europejski Fun-dusz Rozwoju; Pomoc techniczna – Fundusz Spójności.

Szczegółowe opisy priorytetów i działań zawarte są na podanych stronach inter-netowych; mogą posłużyć za przewod-nik, który pomoże zdecydować, jaki pro-gram wybrać dla swojej fi rmy.

Pomoc w wypełnianiu

wnioskówW ogłoszeniu o konkursie zawsze po-dana jest data, do jakiej należy zło-żyć projekt, wymagane załączniki i ich wzory oraz dokumentacja konkursowa, która dokładnie opisuje, jakie elementy powinien zawierać dany projekt, żeby uzyskać dofi nansowanie. Rozpatrzenie wniosku trwa od 1–2 miesięcy do ok. pół roku w zależności od programu, ilo-ści zgłoszonych wniosków itp. Instytu-cja, w której składamy wniosek przysyła nam informacje dotyczące wyniku oceny formalnej (kompletność dokumentów, podpisów) i oceny merytorycznej. Każ-dy wniosek w procesie oceny otrzymuje punkty, dlatego prawidłowe wypełnienie wniosku nie jest gwarancją otrzymania dotacji – jak w każdym konkursie wygry-wają najlepsi.Jeśli nasz wniosek nie uzyska dofi nan-sowania, możemy odwołać się od oceny lub poprawić go według uwag komisji oceny i ponownie złożyć w kolejnym konkursie.Dla przedsiębiorców, którzy nie mają czasu na wczytywanie się w dokumen-ty programowe i dla tych, którzy wolą powierzyć przygotowanie wniosku „fa-chowcom”, skierowana jest oferta fi rm

szkoleniowych, konsultingowych, które zajmują się wyszukaniem odpowiedniego konkursu, napisaniem wniosku, często również rozliczaniem dotacji. Koszt takiej usługi zależy od wartości projektu, czasu włożonego w napisa-nie wniosku, stopnia skomplikowania inwestycji itd. Na pewno jednak nic nie kosztuje zgłoszenie się do takiej fi rmy i zapytanie o możliwość współpracy. W napisaniu wniosków pomagają rów-nież bezpłatnie różnego rodzaju fundacje punkty informacyjne w wojewódzkich urzędach pracy oraz innych instytucjach. Należy szukać ich np. w dokumentacji konkursowej, na stronach internetowych. Trzeba jednak liczyć się z tym, że raczej nie napiszą one za nas całego wniosku, a jedynie dadzą wskazówki i odpowiedzą na konkretne pytania.Pozyskiwanie funduszy unijnych wymaga co prawda trochę uwagi i czasu, jednak na pewno jest warte tego wysiłku. Wsparcie, jakie mogą uzyskać w ten sposób przed-siębiorstwa są ogromną szansą, stanowią bowiem bodźcem do szybkiego rozwoju polskiej przedsiębiorczości.

Katarzyna Bieniek

Małgorzata Haraszkiewicz

Instytut Organizacji Przedsiębiorstw

i Technik Informacyjnych

InBIT Sp. z o.o.

www.inbit.pl

PRZEWODNIK BRANŻOWYD L A D E K A R Z Y

AKCESORIA

ASTAT Sp. z o.o.ul. Dąbrowskiego 44160-451 Poznańwww.astat.com.plCentrala tel. 61 848 88 71Dział Taśm Samoprzylepnychtel. 61 849 80 70e-mail: [email protected]

Blachotrapez T.J.Luberda Sp. Jawna34-700 Rabka Zdrój; Ponice 216atel. 18 268 52 00; fax. 18 268 52 15Działy handlowe: Rabka Ponice: detal/ 18 269 15 22; hurt/ 18 269 15 13Warszawa Sękocin: detal/ 22 720 27 58; hurt/ 22 720 32 85e-mail: [email protected]; [email protected]; www.blachotrapez.eu

Braas, Monier Sp. z o.o.ul. Wschodnia 26, 45-449 Opoletel. 77 541 20 00; fax 77 541 20 09infolinia 0801 900 555e-mail: [email protected]; www.braas.pl

ENKE-WERK Johannes Enke GmbH & Co.KGHamburger Str. 16, 40221 DusseldorfBiuro Katowice:40-524 Katowice, ul.Kościuszki 173tel. kom. 513078430,tel/fax 33 810 50 14, fax 32 209 12 06,email: [email protected]; www: www.enke.pl

Klober – HPI Polska Sp. z o.o.ul. 17 Stycznia 45 b, 02-146 Warszawatel. +48 22 35 12 900fax +48 22 35 12 901e-mail: [email protected]; www.kloeber-hpi.biz

RuppCeramika, Monier Sp. z o.o.ul. Wschodnia 26, 45-449 Opoletel. 77 541 20 00; fax 77 541 20 09; infolinia 0801 900 555e-mail: [email protected]; www.ruppceramika.pl

BLACHY POWLEKANE

Blachotrapez T.J.Luberda Sp. Jawna34-700 Rabka Zdrój; Ponice 216atel. 18 268 52 00; fax 18 268 52 15Działy handlowe: Rabka Ponice: detal/ 18 269 15 22; hurt/ 18 269 15 13Warszawa Sękocin: detal/ 22 720 27 58; hurt/ 22 720 32 85e-mail: [email protected]; [email protected]; www.blachotrapez.eu

BLACHY SZLACHETNE

BROCHEM METAL Sp. z o.o.ul. Szkolna 39, 62-023 Robakowotel. 61 664 29 50; fax 61 664 29 55ul. Warszawska 15, 32-086 Węgrzce k. Krakowatel. 12 286 30 55; fax 12 285 74 24e-mail: [email protected]; [email protected]; www.brochem.pl

PROTEC Budowa Prototypów i Technika Wytłaczania Sp. z o.o.ul. Korfantego 43, 46-080 Chróścice tel. 0-77/427 81 16,18, fax 0-77/427 81 08e-mail: [email protected]; www.protec.com.pl

PREFA Polska sp. z o.o.ul. Emaliowa 28, 02-295 Warszawatel. 22 720 62 90, fax 22 886 10 54e-mail: [email protected]; www.prefa.com

RHEINZINK Polska Sp. z o.o. Majdan 105; 05-462 Wiązowna tel. 22 611 71 30; fax 22 611 71 32 e-mail: [email protected]; www.rheinzink.pl Polska północno-zachodnia 604 60 55 92 Polska południowo-zachodnia 608 08 70 70 Polska południowo-wschodnia 604 50 64 44 Polska środkowo-wschodnia 660 77 58 05

UMICORE Marketing Services Polska Sp. z o.o.ul. Ludwiki 4; 01-226 Warszawatel. 22 632 47 61 01; fax 22 632 46 40e-mail: [email protected]; www.vmzinc.pl

ZM Silesia SAul. Konduktorska 8, 40-155 Katowicetel. 32 35 87 400; fax 32 259 83 31e-mail: [email protected]; www.blachasilesia.pl;

DACHÓWKA CERAMICZNA

DACHY BAWARII Sp. J.Generalny Partner Bayerische Dachziegelwerke Bogen w Polsce63-460 Nowe Skalmierzyce, Ociąż ul. Ostrowska 50aTel. +48 62 735 31 75, +48 62 735 45 14Fax +48 62 505 70 89e-mail: [email protected]; www.bogen.pl

Dachkeramik Meyer-Holsen GmbHTonstraβe 78, 32609 HüllhorstTel.+49 57 44 94 01 17e-mail: [email protected];www.meyer-holsen.deReprezentant firmy w Polsce Maciej ReniecTel. 0606 273 [email protected]

RuppCeramika, Monier Sp. z o.o.ul. Wschodnia 26, 45-449 Opoletel. 77 541 20 00; fax 77 541 20 09infolinia 0 801 900 555e-mail: [email protected];www.ruppceramika.pl

CHEMIA BUDOWLANA

ASTAT Sp. z o.o.ul. Dąbrowskiego 44160-451 Poznańwww.astat.com.plCentrala tel. 61 848 88 71Dział Taśm Samoprzylepnychtel. 61 849 80 70e-mail: [email protected]

ENKE-WERK Johannes Enke GmbH & Co.KGHamburger Str. 16, 40221 DusseldorfBiuro Katowice:40-524 Katowice, ul.Kościuszki 173tel. kom. 513078430,tel/fax 33 810 50 14, fax 32 209 12 06,email: [email protected]; www: www.enke.pl

DACHÓWKA CEMENTOWA

Braas, Monier Sp. z o.o.ul. Wschodnia 26, 45-449 Opoletel. 77 541 20 00; fax 77 541 20 09; infolinia 0801 900 555e-mail: [email protected]; www.braas.pl

IBF Polska Sp. z o.o.ul. Kościuszki 21; 59-700 Bolesławiectel. 75 732 40 31; fax 75 732 40 34Oddział: ul. Poznańska 294; 87-700 Toruńtel. 56 658 14 51; fax 56 658 14 48e-mail: [email protected]; www.ibf.pl

FOLIE DACHOWE

DuPont Poland Sp. z o.oul. Powązkowska 44C, 01-797 Warszawa tel. 022 320 09 00, fax 022 320 09 88infolinia techniczna: 801 88 99 40e-mail: [email protected]; www.construction.tyvek.com

Zakłady Tworzyw Sztucznych Gamrat S.Aul. Mickiewicza 108, 38-200 Jasłotel. kom. 0726 002 166, fax 13 491 50 94e-mail: [email protected]; www.gamrat.pl

Klober-HPI Polska Sp. z o.o.ul. 17 Stycznia 45 b, 02-146 Warszawatel. +48 22 35 12 900fax +48 22 35 12 901e-mail: [email protected]; www.kloeber-hpi.biz

INTERNET

Polskie Centrum Budownictwa Sp. z o.o. 02-516 Warszawa, ul. Starościńska 1b lok. 2tel./fax 22 646 75 21 – 24, e-mail: [email protected]; www.dachy.info.pl

Dachowy Sp. z o.o.91-341 Łódź, ul. Brukowa 16tel/fax 42 651 26 57e-mail: [email protected]; www.dachowy.pl;

Specjalistyczny serwis o dachach52-427 Wrocław, ul. Kupiecka 10tel./fax (71) 363 45 80www.dachy.org, www.dekarze.pl

NARZĘDZIA I MASZYNY

BROCHEM METAL Sp. z o.o.ul. Szkolna 39, 62-023 Robakowotel. 61/664 29 50; fax 61/664 29 55ul. Warszawska 15, 32-086 Węgrzce k. Krakowatel. 12 286-30-55; fax 12 285-74-24e-mail: [email protected]; [email protected]; www.brochem.pl

LIFT POLSKAul Wolności 15, 46-034 Pokójwoj. opolskietel. kom. 796 388 026 e-mail: [email protected]; www.lift-polska.pl

Zi-Co Sp. z o.o. Specjalistyczne narzędzia, maszyny dla dekarzy52-427 Wrocław, ul. Kupiecka 10tel. 71 364 33 38; tel/fax 71 363 45 80e-mail: [email protected]

WINDEX Maszyny i Urządzenia Dekarskieul. Towarowa 8, 89-620 Chojnicetel. 52 396 77 20, fax 52 396 77 21e-mail: [email protected]

RYNNY

Alpodach Sp.z o.o.Ul. Witosa 29, 68-200 Żarytel. 68 470 49 96; fax 68 470 49 94e-mail: [email protected]; www.alpodach.pl

Braas, Monier Sp. z o.o.ul. Wschodnia 26, 45-449 Opoletel. 77 541 20 00; fax 77 541 20 09infolinia 0801 900 555e-mail: [email protected]; www.braas.pl

BROCHEM METAL Sp. z o.o.ul. Szkolna 39, 62-023 Robakowotel. 61/664 29 50; fax 61/664 29 55ul. Warszawska 15, 32-086 Węgrzce k. Krakowatel. 12 286-30-55; fax 12 285-74-24e-mail: [email protected]; [email protected]; www.brochem.pl

Zakłady Tworzyw Sztucznych Gamrat S.Aul. Mickiewicza 108, 38-200 Jasłotel. (013) 491 48 08; fax 13 491 50 94email: [email protected], www.gamrat.pl

Plastmo PolskaFalencka 1, 05-090 Janki tel. 22 720 37 93; fax 22 720 37 95, email: [email protected]; www.plastmo.pl

PREFA Polska sp. z o.o.ul. Emaliowa 28, 02-295 Warszawatel. 22 720-62-90; fax 22 886-10-54e-mail: [email protected]; www.prefa.com

PROTEC Budowa Prototypów i Technika Wytłaczania Sp. z o.o.ul. Korfantego 43, 46-080 Chróścice tel. 0-77/427 81 16,18, fax 0-77/427 81 08e-mail: [email protected]; www.protec.com.pl

RHEINZINK Polska Sp. z o.o. Majdan 105; 05-462 Wiązowna tel.: 22 611 71 30; fax 22 611 71 32 email: [email protected]; www.rheinzink.pl Polska północno-zachodnia 604 60 55 92 Polska południowo-zachodnia 608 08 70 70 Polska południowo-wschodnia 604 50 64 44 Polska środkowo-wschodnia 660 77 58 05

UMICORE Marketing Services Polska Sp. z o.o.ul. Ludwiki 4; 01-226 Warszawatel. 22 632 47 61 01; fax 22 632 46 40email: [email protected]; www.vmzinc.pl

ZM Silesia SAul. Konduktorska 8, 40-155 Katowicetel. 32/35 87 400; fax 32/259 83 31www.blachasilesia.pl; [email protected]

SZKOLENIA

Akademia Sztuki Dekarskiej ul. Witosa 29, 68-200 Żarytel.+48 68 470 49 96; fax +48 68 470 49 94 email: [email protected]; www.asd.alpodach.pl

WYCIĄGI DEKARSKIE

GEDA-Dechentreiter GmbH/Co. KG Mertinger Strasse 60; D-86663 Asbach-Bäumenheim fax +49 906 9809 50; email: [email protected] dealerów na http://www.dachy.info.pl/

LIFT POLSKAul Wolności 15, 46-034 Pokójwoj. opolskietel. kom. 796 388 026 e-mail: [email protected]; www.lift-polska.pl

WINDEX Maszyny i Urządzenia Dekarskieul. Towarowa 8, 89-620 Chojnicetel. 52 396 77 20, fax 52 396 77 21e-mail: [email protected]

PRZEWODNIK BRANŻOWYD L A D E K A R Z Y

54 Dachy 3/2010

W NASTĘPNYM NUMERZE

Remont dachu i montaż instalacji solarnej

Sielsko położony zajazd powstał przed laty. Od tamtej pory nie był remontowany zarówno on sam, jak i dach. A czas pozo-stawił na nim wyraźne ślady… „Jeśli remont dachu, to od razu i panele solarne, i instalacja fotowoltaiczna” – postanowił właś-ciciel obiektu.

Znaki, inskrypcje i ślady na powierzchni

drewna w zabytkowych konstrukcjach

dachowych

Zabytkowe konstrukcje dachowe to części zabytku, które są szczególnie zagrożone nieprzemyślanymi działaniami człowie-ka. Jeszcze do niedawna zabytkowe konstrukcje dachowe były słabo rozpoznane i zbadane. Dzisiaj stan ten ulega w Polsce nie-znacznej poprawie. Dzięki nowym informacjom naukowo–ba-dawczym inaczej prowadzi się rozpoznanie starych konstrukcji więźb — zwraca się uwagę na nowe, pomijane dotąd elementy.

Męka wyboru – jakie pokrycie dachowe na jaki

dach, cz. 2

Potrzeba dachu na głową to jedna z podstawowych potrzeb człowieka. Jednak dach będący tylko ochroną przed deszczem i śniegiem to dzisiaj o wiele za mało. Współczesna ”piąta elewa-cja” musi spełnić więcej zadań. Dalszy ciąg rozważań na temat pokryć dachówkowych.

aktualnych informacji

o materiałach pokryciowych

i izolacyjnych,

rozwiązań konstrukcyjno-

-projektowych,

wydarzeń w branży.

ZAMÓW PRENUMERATĘ I CZYTAJ!

PRENUMERATA DACHY 2010

Zamów prenumeratę roczną miesięcznika Dachy w cenie 102 zł (brutto)

Nazwa firmy …………………………………………………………………………………………..………………....……....…….

Imię i nazwisko zamawiającego …………………………………………………………………..…………………..……....…….

Ulica ……………………………………………………………………………………….……………………………………………

Kod ………………………………….……… Miasto ……………………………………………………………...……...........……

NIP ……………………………………………………………………………………….…………………………….……................

Tel/fax …………………………………..………….. e-mail ………………………………………..…………………….….…..….

Polskie Centrum Budownictwa Sp. z o.o., ul. Starościńska 1B lok. 2, 02-516 Warszawa

e-mail: [email protected] tel. 0-22 646 75 21

Wyra am zgod na umieszczenie moich danych osobowych w bazie danych wydawnictwa Polskie Centrum Budownictwa Sp. z o.o., oraz na ich przetwarzanie zgodnie z tre ci Ustawy o ochronie danych osobowych z dn. 29.08.1997r. (Dz.U.133, poz.88) wy cznie dla potrzeb marketingowych wydawnictwa.

Dzięki prenumeracie masz stały dostęp do:

DA

CH

Y 3

/201

0

Documents

Dachy 3/2010