0

وزارت جهادكشاورزي

سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي

نقشه جامع علمي كشاورزي

:تهيه و تدوين

مركز اطالعات و مدارك علمي كشاورزي

دبيرخانه نقشه جامع علمي كشاورزي

1392پاييز

2ويرايش

1

فهرست مندرجات

صفحهعنوان

2..........................................................................................................................................................................................:مقدمه

3...................................................................................................................................همكاران تدوين نقشه جامع علمي كشاورزي

5...............................................................................................................................................نامه نقشه جامع علمي كشاورزيواژه

8............................................................................................................................ش.ه1404افقدريكشاورزبخشاندازچشم

9...................................................................................................................................................كشوريكشاورزبخشتيمامور

10...........................................................................................ش.ه1404افقدركشوريكشاورزفناوريوعلمنظاماندازچشم

11.................................................................................................................كشوريكشاورزبخشفناوريوعلمنظامتيمورما

14.........................................................................................................................يكشاورزيفناوروعلمنظامكالنهايچالش

13.......................................................................................................................يكشاورزيفناوروعلمنظامكالنيهااستيس

14................................................................................................................................يكشاورزيفناوروعلمنظامكالندافاه

15............................................................................................كشاورزيفناوريوعلمنظامكالناهدافاختصاصيراهبردهاي

2

: مقدمه

تحت هدايت و نظارت شوراي راهبري بخش كشاورزي كه با رياست وزيـر بخش كشاورزيعلمينقشه جامع به منظور تدوين آب،كشاورزي و منابع طبيعي و همچنين كميسـيون آمـوزش و تحقيقـات م جهاد كشاورزي و عضويت روساي كميسيونمحتر

هاي كشاورزي و منابع طبيعـي، معـاونين وزارت جهـاد كشـاورزي، سـازمان نظـام مجلس شوراي اسالمي، نمايندگان دانشكدهبطان بخش، تشكيل گرديد، مراحل تدوين اين سند، آغاز رمهندسي كشاورزي و مجمع ملي خبرگان بخش كشاورزي و ساير ذي

ها سند فرادستي و هزاران صفحه اسناد و مدارك و مطالعات پژوهشـي در طراحي نقشه جامع علمي بخش كشاورزي، از ده. شدربطان و يهاي ذآوري ديدگاههاي كارشناسي و تخصصي متعدد، ضمن جمعها و كميتهموجود استفاده شد و با تشكيل كارگروه

مطالعه و بررسي اسناد مذكور، نسبت به استخراج و تلفيق محورهاي كليدي، با توجه به روند تحوالت آتي علـم و وكارشناسان.فناوري كشاورزي، نظام ملي نوآوري كشاورزي، اقدام گرديده است

انداز و ماموريت بخـش كشـاورزي، چشمماحصل اين اقدامات كه چكيده آنها در اين مجموعه ارائه گرديده است شامل مباحث هاي كالن و اهداف كالن علم و فناوري كشـاورزي و همچنـين انداز و ماموريت نظام علم و فناوري كشاورزي، سياستچشم

.باشداهداف و راهبردهاي اختصاصي علم و فناوري كشاورزي مي

هـا و توان نسـبت بـه رفـع كاسـتي آمده است، هنوز ميرغم تالش وافري كه در تهيه اين سند ملي به عملبديهي است عليكنندگان اين سند و دبيرخانه طرح لذا، تهيه. تري ارائه نمودهاي بعدي، مجموعه كامل و مناسباشكاالت آن اقدام و در ويرايش

نظـران ايـن احبنظرات انديشـمندان و صـ تدوين نقشه جامع علمي كشاورزي، اشتياق خود را براي دريافت پيشنهادات و نقطه.نمايندحوزه، اعالم مي

3

:مرجع بررسي و تصويب نهايي بخش.1

دكتر صادق خليليان، دكتر جهانگير پرهمت، مهندس رجايي، دكتر محمدمهدي زاهدي، : شوراي راهبري بخش كشاورزي-

يدرحيم سـجادي، مهنـدس خشنود، مهندس غالمرضـا رازقـي، مهنـدس سـ بخت، مهندس مجيد خليليمهندس محمدعلي نيكالـدين عباسي، مهندس رضا فتوحي، مهندس اورنگي، مهندس موحديان، دكتر سيد محسن دستور، مهندس سيد نظـام ... اسعادت

پور، دكتر شعبانيان، دكتر شاهدي، دكتر حيدرپور، دكتر سنجابيسجادي، مهندس بزرگي، دكتر وكيلي

:بررسي و تصويب اوليه.2

-دكتر جهانگير پرهمت، دكتر نادرقلي ابراهيمي، دكتر محمدعلي كمـالي : ه جامع علمي كشاورزيكميسيون راهبري نقش-

الـدين سروستاني، دكتر محمدرضا نوتاش، دكتر اميرمسعود صابري، دكتر ارژنگ جوادي، دكتر مصطفي بستاكي، دكتر سـيد جـالل ر ضياءالدين شعاعي، دكتر پيمان فلسفي، دكتر سـيدجواد بيگي، دكتر حسن ركني، دكتبصام، دكتر جواد توكليان، دكتر مجتبي رجب

طباطبـايي، دكتـر غالمحسـين مخبردزفولي، دكتـر سـيدجواد ميـر، دكتـر مجيـد ولـدان، مهنـدس ... قريشي ابهري، مهندس عبدامحمدحسين مهديان

:تهيه و تدوين.3

كتر اميرمسعود صـابري، دكتـر دكتر محمدرضا نوتاش، د:اعضاي اصلي: كميته كارشناسي نقشه جامع علمي كشاورزي-ارژنگ جوادي، طيبه شهميرزادي

دكتر حسن عليپور، دكتر غالمرضـا :آمدعمل ميحسب موضوع از مديران و اعضاي تخصصي به شرح زير نيز در جلسه دعوت بهاله رحمانياصغر لشگري، سيامك مشايخي، صفتميركي، علي

: هاي تخصصيكارگروه.4با مسئوليت دكتر حسن ركني)گياهي، دامي، آبزيان(كارگروه توليدات كشاورزي-دكتر ضياءالدين شعاعيبا مسئوليت كارگروه منابع طبيعي و پايه-دكتر جواد تيموري و دكتر جواد ميربا مسئوليت وريكارگروه اقتصاد، توسعه و بهره-دزفوليمخبر... مهندس عبدابا مسئوليتمديريت علم و فناوري و منابع انسانيكارگروه-

: دبيرخانه نقشه.5دكتر محمدرضا نوتاش:مدير طرح-

دكتر اميرمسعود صابري:دبير-

طيبه شهميرزادي:مسئول دبيرخانه-

ترانه ابراهيمي :مسئول سايت-

جواد بشيري:كارشناس دبيرخانه-

تهيه و تصويب نقشه جامع علمي كشاورزيهمكاران

4

سلسله مراتب تهيه و تصويب نقشه جامع علمي كشاورزي

5

ادي و ملي است كه با توجه به عامل انسـان، محـيط و منـابع، اقدامات ساماندهي و نظام بخشي به فضاي طبيعي، اجتماعي، اقتص:آمايش سرزمين.دهداي سامان ميها را در فضاي جغرافيايي ملي و منطقهنحوه استفاده بهينه از منابع و امكانات و چگونگي استقرار انسانها در فعاليت

غذاي كافي، سالم و مغذي براي داشتن يك زندگي سـالم و عبارت است از دسترسي فيزيكي و اقتصادي تمام مردم در همه اوقات به :امنيت غذايي. فعال و براساس ترجيحات غذايي

. هاي پژوهشي را قابل عرضه در بازار رقابتي نمايدهاي نو و يا فعاليتفرآيندي است كه محصول جديد ناشي از ايده:سازيتجاري

.ها بيشتر مي باشدفني پيشرفته در توليد و كاربرد آنها از سهم ساير منابع و نهادههايي كه سهم دانشابزارها، لوازم و دستگاه:هتجهيزات فناوران

شود كه تنوع زيستي به گوناگوني اشكال حيات بر روي كره زمين در سه سطح ژن، گونه و اكوسيستم و تعامل اين عوامل اطالق مي:تنوع زيستي.تابعي از آب، هوا و اقليم است

ها و ديگر اشـتراكات مشـخص هي از انسانهاي ساكن در يك محل كه داراي هويت، منافع، نيازها، مشكالت، تهديدات، توانائيگرو: جوامع محلي

.بوده و در تعامل با يكديگر باشند

شده و يا رودخانهآبرو ، مسيل اي توليد شده در آن محدوده از طريق بارش يا ذوب برف وارد يك همحدوده ايست كه تمام روان آب:هاي آبخيزحوزه.كنددريافت مي) بركه، درياچه ويا درياي آزاد(و تمام رواناب توليدي را يك آب انباشت

.توانايي كشور در تامين محصوالت كشاورزي مورد نياز جامعه با اتكا به توليد داخل:خودكفايي كشاورزي

هاي مردم و جوامع محلي است كه در طول زمان با فرهنگ و تقادات تودهدانشي منبعث از تجارب گذشتگان و آميخته با فرهنگ و اع:دانش بومي.باشدمحيط محلي سازگاري و تكامل يافته و از نسلي به نسل ديگر منتقل و به اشكال شفاهي و مكتوب، قابل دسترس مي

ه اعم از اصالح شده يا نشده حامل عوامل ارثي شـناخته هاي موجودات زندبه انواع گونه، نژاد، سويه، تيپ، و جمعيت:)ذخاير توارثي(ذخاير ژنتيكي.شده يا نشده اطالق مي گردد

هاي داخلي ومزيت نسبي كشور درسازماندهي و توسعه نظـام علـم، ها، ظرفيتتوجه و اتكاء به قابليت:)در علم و فناوري(مداريرويكردهاي درونفناوري و نوآوري

رو در جهان، مشاركت علمي و فناوري و تعامل با كشـورهاي جهـان هاي پيشتوجه واتكاء به فرصت:)يدر علم و فناور(مداريرويكردهاي برون.در سازماندهي و توسعه نظام علم، فناوري ونوآوري

افزايي علم و ثروت و تجاري سازي دستاوردهاي علمي از طريـق توليـد شركت يا مؤسسه اي كه به منظور هم:بنيان كشاورزيهاي دانششركت.هاي برتر كشاورزي فعاليت كندبنيان در حوزه فناوريمحصوالت و ارائه خدمات دانش

غذاي پاك، شامل محصوالت كشاورزي و مواد غذايي است كه به طور مستقيم يا غيرمستقيم توسط انسان مورد مصرف قرار مي گيرد و :غذاي پاك.المللي و موازين اسالمي باشدي ملي، بينتمامي مراحل زنجيره توليد تا مصرف آن منطبق بر استانداردها

نقشه جامع علمي كشاورزينامه واژه

6

غذايي است متشكل از تركيبات و اجزاي مفيد و غير زيان بخش با رعايت استانداردها در كل فرآيند توليد تا مصرف:غذاي سالم

دگي جامعـه، بـدون فرهنگ جهادي گفتماني برخاسته از متن انقالب اسالمي، آميخته از عشق و ايمان و اخـالص در جهـت سـازن :فرهنگ جهادي.محدود شدن در زمان و مكان براي تحقق بخشيدن به آرمان ها و ارزش هاي نظام مقدس جمهوري اسالمي ايران

نظام توليد كشاورزي است از نظر اقتصادي با بهره وري مطلوب، از نظر زيست محيطي غير مخرب و غيرآالينده، با حفـظ تنـوع :كشاورزي پايدار.ماعي عادالنه، در جهت بهبود كيفيت زندگي و تامين غذاي سالم و از نظر فناوري مطلوب و سازگار با محيطزيستي، از نظر اجت

ورزي، كاشت، داشت و برداشت آن بر اساس حفاظت و مصرف بهينه منـابع توليـد و بـر عمليات زراعي كه تمامي مراحل خاك:كشاورزي حفاظتي.باشدورزي حفاظتي و رعايت تناوب زراعي هاي خاكدرصد، سيستم30داقل پايه سه اصل مديريت بقايا با نگهداري ح

هـا در انجـام موقـع نهـاده انـدازه، بجـا و بـه هاي نوين و اطالعات دقيق موضعي و مكاني بـراي مصـرف بـه گيري از فناوريبهره:كشاورزي دقيق.هاي كشاورزيفعاليت

.ها بيشتر استوليد آنها از سهم ساير منابع و نهادهمحصوالتي كه سهم دانش در ت:بنيانمحصوالت دانش

اين .اين واسطه ضرورتاٌ بايد در داخل كشور توليد شودمحصوالتي كه مستقيما در امنيت غذايي نقش دارد و به:)اساسي(محصوالت راهبرديمرغ گوشت سفيد، محصوالت آبزي، شير، تخم: هاي لبنيدهگروه پروتئين و فرآور. گندم، جو، ذرت، برنج ب: گروه غالت. الف: ازمحصوالت عبارتند

زميني، علوفه سيب: گروه ساير. هاي روغني، چغندرقند، نيشكر تدانه: گروه نباتات صنعتي. پ

وري بخش كشاورزي و نظرات قانون افزايش بهره31ماده پنجم توسعه وقانون برنامه143فهرست اين محصوالت با توجه به ماده ()كارشناسي تنظيم گرديده است

.محصوالتي كه از نظر قيمت و كيفيت داراي قدرت رقابت با محصوالت مشابه خارجي باشد:محصوالت رقابتي

: شامل: محصوالت كشاورزي داراي مزيت اقتصادي

هـاي بزرگتـري در زنجيـره نمايـد و يـا حلقـه د مـي ايجاهاي مصرف شدهمحصوالتي كه بيشترين ارزش توليد را به ازاء نهاده: محصوالت ويژه) 1.سهم بازار دنيا را در اختيار دارد%) 10(هاي صادراتي، حداقل ده درصد تواند محور رشد بخش كشاورزي باشد و يا با توجه به مزيتايجاد و ميارزش

باشدتوليد جهاني دارند و پاسخگوي مصرف داخلي نيز مياي در باشند و سهم عمدهين محصوالت داراي ارزش اقتصادي باال و مزيت صادراتي ميالپسته، زعفران، خرما، گياهان دارويي و معطر، انار، گيالس، خاويار و ميگو، بادام، فندق، گردو، انگور وكشمش، سيب، مركبات، حبوبات، عسشاملو

.باشدمي

اي توليد ست همراه با مزيت نباشد؛ ولي به واسطه شرايط خاص منطقهمحصوالتي كه توليد آنها در كشور ممكن ا: ايمحصوالت خاص منطقه) 2تواننـد بـه عنـوان اين محصوالت به لحاظ وجود صادرات مـي .ايجاد مزيت براي آن محصوالت اقدام نمودآنها اجتناب ناپذير است و بايد در جهت

.باشدميابريشم، چوب، پنبهجات، پيله كيوي، سبزيجات و صيفيشامل چاي، انجير، زرشك، و محسوب شوندايمحصوالت داراي مزيت منطقه

.باشدمي» دانش نوين مديريت«و » مباني ارزشي اسالم«سبك مديريتي بر پايه دو اصل زيربنايي :مديريت جهادي

ـ مديريت بر اساس اصول پايدار به منظور بهره:مديريت جامع حوزه آبخيز ز در ابعـاد فيزيكـي، بيولـوژيكي، برداري بهينه و حفاظـت از حـوزه آبخي.اجتماعي و اقتصادي كه ضمن تامين منافع جامعه، تاثير منفي بر منابع به حداقل برسد

.دستيابي به سطحي برتر از نظر ساختار و مناسبات در توليد، نشر و بكارگيري علم و فناوري به نحوي كه محل رجوع قرار گيرد:مرجعيت علمي

7

.زيستيو ذخاير هوا، ب، خاكست كه بستر توليد منابع طبيعي و محصوالت كشاورزي را فراهم مي نمايند و عبارتند از آمنابعي ا: منابع پايه

هـا، ها، مردابزارها، نيزارها، تاالبزارها، بوتههاي طبيعي، چمنها، مراتع، بيشهو اعياني جنگلمواهبي خداداي است شامل همه عرصه :منابع طبيعيهـاي كاشـت، پـارك هاي دستها، جنگلها، خليجها، درياها، درياچهي، موات، بياباني و كوهستاني، كويرها، شنزارها، منابع خاك، آبراههاراضي ساحل

هاي جانوري و آبزي آنهاي طبيعي با گونهجنگلي، ذخاير ژنتيكي، زيست بوم

پيوسته با هويت و مديريتي واحد در تعامل با محيط طبيعي و اجتمـاعي سازماني اجتماعي مركب از عناصري به هم :برداري كشاورزينظام بهرهبا هدف توليد اقتصادي محصوالت كشاورزي

هاي آموزشـي، نظامي است با هدف ارتقاي سطح كيفي محصول و توانمندسازي كشاورزان و روستائيان، كه از طريق روش:نظام ترويج كشاورزيهـاي مرسـوم كشـاورزي خـود را اصـالح ها و تكنيـك كند تا روشهاي جديد و پيشرفته، كشاورزان را ياري ميهاي پژوهشي و فناوريانتشار يافته

نموده، و كارايي و بازدهي توليد خود را افزايش دهند

هاي كشاورزيگيري از علوم و فناورياي متشكل از كليه عوامل موثر در توليد، هدايت، گسترش و بهرهسامانه:نظام علم و فناوري كشاورزي

گيري، اصالح، توسعه اي از نهادهاي خصوصي و دولتي كه فعاليت و تعامالت آنها باعث توليد ايده و دانش نو ، شكلشبكه:نظام نوآوري كشاورزي.گرددهاي جديد در بخش كشاورزي ميبرداري از فناوريو انتشار و بهره

8

ا، بخـش كشـاورزي در افـق .ا.انـدازنظام ج ستاي تحقـق اهـداف سـند چشـم با اتكال به قدرت اليزال الهي و در را

:هاي زير استغربي و داراي ويژگيبنيان و دستيافته به جايگاه نخست در منطقه آسياي جنوبش، دانش.ه1404

اتسالم، پاك و خودكفا در محصوالت اساسي و توسعه صادرغذايي با توليد غذايتوانمند در برقراري امنيت: 1

مند از منابع انساني توانمند،آگاه، متخصص، نوآور و كارآفرينبهره: 2

زيست و ذخاير ژنتيكيطبيعي و پايه؛ محيطبرداري پايدار از منابعپيشرفته در حفاظت، احياء و بهره: 3

پذير با تكيه بر استانداردهاي جهاني و مشاركت حداكثري بخش خصوصي و تعاونيرقابت: 4

در توليد ثروت و ايجاد رفاه براي فعاالن بخشتوانمند: 5

يافته و پيشرفتههاي فني و اقتصادي و صنايع كشاورزي توسعهبرخوردار از زير ساخت: 6

يافتههاي آبخيز و مناطق كشاورزي، روستايي و عشايري توسعهدستيافته به كشاورزي پايدار با مديريت جامع حوزه: 7

ش.ه1404نداز بخش كشاورزي در افق اچشم

9

و دستيابي به جايگاه برتـر در منطقـه آسـياي . ش.ه1404بخش كشاورزي كشور در افق اندازبه منظور تحقق چشم

:جنوب غربي، ماموريت بخش به شرح زير است

سالم، پاك، كافي و در دسترس بر اساس استانداردهاي ملي و تامين امنيت غذايي با دستيابي به توليد غذاي.1

اهبردي كشاورزيالمللي با تاكيد بر خودكفايي در محصوالت ربين

بهبود ساختار و تركيب منابع انساني بخش با تربيت و جذب نيروي ماهر و ايجاد بستر مناسب براي ارتقاء .2

توانمندي، تخصص، مهارت و منزلت اجتماعي و رشد خالقيت، نوآوري و كارآفريني

ايه و محيط زيستبرداري پايدار از ذخاير ژنتيكي، منابع طبيعي و پحفظ، ثبت، احيا، توسعه و بهره.3

المللي براي احراز رتبه اول در صادرات محصوالت داراي مزيت رقابتي و خدمات ارتقاء توان بخش در سطح بين.4

فني مهندسي

اي خاصوري در بخش با تاكيد بر افزايش كمي و كيفي محصوالت راهبردي، ويژه و منطقهارتقاء بهره.5

در بخشگذاريبهبود فضاي كسب و كار و توسعه سرمايه.6

ريزي و هدايت بخش كشاورزيارتقاء جايگاه و نقش بخش خصوصي و تعاوني در سياستگذاري، برنامه.7

اجتماعي و ايجاد بستر براي خلق ثروت و افزايش درآمد سرانه بخش و پوشش كامل خدمات حمايتي ارتقاء رفاه.8

به تمامي عوامل توليد بخش

سازي و هاي بخش، تجاريه حداكثري از دانش و فناوري در فعاليتها به منظور استفادتقويت و توسعه زيرساخت.9

بنيانحمايت از توليد و صادرات محصوالت دانش

تقويت و توسعه مكانيزاسيون، صنايع نوين و تجهيزات فناورانه و صنايع تبديلي و تكميلي پيشرفته مورد نياز .10

بخش

-، روستايي و عشايري با تاكيد بر مالحظات اقتصاديهاي آبخيز و مناطق كشاورزياعمال مديريت جامع بر حوزه.11

برداري متناسب از منابع پايه و تنوع زيستي به منظور هاي كشاورزي و حفظ و بهرهاجتماعي و زيست محيطي در فعاليت

دستيابي به كشاورزي پايدار

محصوالت كشاورزيتوانمندسازي توليدكنندگان به منظور افزايش سهم آنان در سود حاصل از بازاررساني .12

ماموريت بخش كشاورزي كشور

10

انـداز نظـام علـم و فنـاوري بخـش داراي چشـم .ش.ه1404انداز بخش كشاورزي در افق در راستاي تحقق اهداف چشم

:هاي زير خواهد بودويژگي

دستيافته به جايگاه نخست و مرجع توليد و انتشار علوم و فناوريهاي پيشرفته كشاورزي در سطح منطقه آسياي .1

ن اسالمغربي و جهاجنوب

غذايي و صادرات، توسعه پايدار كشاورزي و خودكفايي در توانمند در عرضه علم و فناوري مورد نياز امنيت.2

هاي استراتژيكحوزه

برخوردار از منابع انساني صالح، فرهيخته، توانا و متخصص در توليد و توسعه علم، فناوري و نوآوري.3

علم و فناوري كشاورزيبرخوردار از نظام پيشرفته نوآوري و مديريت .4

ارتباط گسترده علمي و فناورانه موثر در شبكه جهاني علم.5

ش.ه1404اورزي در افق نظام علم و فناوري كشانداز چشم

11

و دستيابي به جايگاه برتر در . ش.ه1404انداز نظام علم و فناوري كشاورزي كشور در افق به منظور تحقق چشم

:زير است منطقه آسياي جنوب غربي و جهان اسالم ، ماموريت علم و فناوري كشاورزي به شرح

توليد، جذب و انتشار دانش و فناوري مورد نياز بخش كشاورزي در راستاي دستيابي به مرجعيت علمي .1

غذايي، خودكفايي در محصوالت اساسي، توليد و افزايش سازي و تامين نيازهاي علمي براي امنيتظرفيت.2

سهم محصوالت دانش بنيان و صادرات محصوالت داراي مزيت

بـرداري پايـدار از ذخـاير هاي علمي مورد نيازحفظ، ثبت، احيا، توسـعه و بهـره ا و زيرساختهتوسعه ظرفيت.3

هـاي آبخيـز و منـاطق جـامع بـر حـوزه زيست، ذخايردريـايي و مـديريت طبيعي و پايه و محيطژنتيكي، منابع

كشاورزي، روستايي و عشايري

مهارت فعاالن بخشتوانمندسازي و توسعه منابع انساني با ارتقاء دانش، بينش و.4

سازي فناوري و تقويت دانش بومي در سازي براي شكوفايي خالقيت و نوآوري، رشد كارآفريني، بوميظرفيت.5

بخش

اعمال مديريت كارآمد علم و فناوري و استقرارنظام ملي نوآوري پيشرفته بخش كشاورزي.6

يشـرفته و صـنايع نـوين مطـابق بـا هـا، تجهيـزات پ گيري از فنـاوري هاي علمي براي بهرهايجاد زيرساخت.7

المللياستانداردهاي ملي و بين

وري بـه منظـور خلـق ثـروت و ايجـاد رفـاه هاي علمي و كاربرد دستاوردهاي آن در ارتقاء بهرهتقويت بنيان.8

اجتماعي در بخش

هاي تحقيقاتيتقويت و ايجاد بسترهاي الزم براي تجاري سازي و انتقال يافته.9

امالت و ارتباطات علمي و فناورانه موثر در سطح جهانتقويت وتوسعه تع.10

سازي فرهنگ و مديريت توسعه، ترويج و نهادينه.11

ماموريت نظام علم و فناوري كشاورزي

12

ناپايداري در امنيت غذايي و ضريب پايين خودكفايي در برخي محصوالت اساسي .1

هاي وارداتي ها و نهادهوابستگي توليدات بخش به برخي از فناوري.2

رخي توليدات كشاورزيپايين بودن سالمت ب.3

ها و عدم تعادل در منابع و مصارف آب در محدوديت منابع آبي كشور و افت كمي و كيفي آن در بسياري از دشت.4

هاآبخوان

زايي و تغيير كاربري اراضي كشاورزيها و مراتع، فرسايش و تخريب خاك، بيابانتخريب جنگل.5

تغييرات اقليم، خشكسالي و مخاطرات طبيعي .6

باالي ضايعات نهاده ها و محصوالت در زنجيره توليد تا مصرفسهم.7

وري استفاده از منابع و عوامل توليدپايين بودن بهره.8

و پايين بودن ضريب مكانيزاسيون و فناوري) بويژه تراكتور و كمباين(ها و تجهيزات كشاورزي فرسودگي ماشين.9

ارزش افزوده بخشپايين بودن سهم فرآوري محصوالت كشاورزي در ايجاد .10

ضعف در مديريت يكپارچه دانش و اطالعات بخش كشاورزي .11

عدم تناسب نظام آموزش كشاورزي با نيازهاي بخش .12

برداران بخشآموختگان كشاورزي و پايين بودن تحصيالت بهرهنرخ باالي بيكاري دانش.13

پراكندگي و خرد بودن اراضي كشاورزي.14

ب با آمايش سرزمينعدم طراحي و اجراي الگوي كشت متناس.15

شناخت ناكافي نسبت به منزلت اجتماعي حرفه كشاورزي.16

هاي تحقيقات براي توسعه بخشسهم پائين انتقال دانش به عرصه توليد و عدم تناسب خروجي.17

پايين بودن نقش نهادهاي غيردولتي در بخش كشاورزي.18

ها و مقررات بخشبي ثباتي در سياست.19

ازاريابي و سهم پائين توليد كننده از قيمت نهايي مصرف كنندهنابساماني نظام بازار و ب.20

گذاري در بخش كشاورزينرخ پايين و امنيت ناكافي سرمايه.21

هاي كالن بخش كشاورزي چالش

13

جهادي در بخش كشاورزي.12

14

انسجام و هماهنگي در امور سياستگذاري و اجرايي نظام علم و فناوري در بين كليه عوامل مرتبط با بخش كشاورزي.1

با نيازمنديهاي بخش كشاورزيكاربردي و تناسب حداكثري توليد علم و فناوريهايتقويت پژوهش.2

اي و بين الملليهاي كشاورزي در سطح ملي، منطقهتقويت نظام ترويج و تسهيل انتقال علوم و فناوري.3

هاي بنيادي براي توسعه مرزهاي دانش درعلوم كشاورزيتقويت پژوهش.4

مداري در توليد و كسب علوم و فناوريهاي كشاورزيمداري و برونگيري توام از رويكردهاي درونبهره.5

هاي آموزشي، پژوهشي و فناوري مبتني بر ساماندهي فرايند توليد و اصالح نظام بازار حمايت از فعاليت.6

محصوالت كشاورزي

و واحدهاي ها هاي دانش بنيان با مشاركت نهادهاي علمي، تشكلهاي تحقيق و توسعه و شركتحمايت از شبكه.7

كشاورزي توليدي و خدماتي بخش

هاي علم و فناوريرعايت مالحظات زيست محيطي و آمايش سرزمين در توسعه فعاليت.8

توسعه سرمايه انساني در بخش كشاورزي و حمايت از نخبگان و كارآفرينان و توليدكنندگان برتر.9

ال و كاربست علوم و فنون كشاورزيتقويت مشاركت و ايفاي نقش بخش خصوصي و تعاوني در توليد، انتق.10

وري و نوآوري در بخشتقويت انگيزه و حمايت موثر از رقابت در توليد علم براي ارتقاي بهره.11

در ) هاي خطرپذيرگذار و سرمايههاي سرمايهبورس، بيمه، بانك و شركت(تقويت، حمايت و هدايت بازار مالي.12

سازي بخش كشاورزي راستاي كارآفريني و نوين

سازي و ترويج مديريت علمي توليد و مصرف محصوالت كشاورزيفرهنگ.13

بنيان براي ارتقاء سطح درآمد و زندگي روستائيان، كشاورزان، عشاير و صيادانتوسعه كشاورزي دانش.14

هاي كالن نظام علم و فناوري كشاورزي سياست

15

كسب مقام نخست و مرجعيت علم و فناوري بخش كشاورزي در سطح منطقه و جهان اسالم.1

مورد نياز براي تامين امنيت غذايي، خودكفايي در محصوالت اساسي، توليد غذاي سالم دستيابي به علوم و فنون.2

و پاك و افزايش كيفيت توليدات

درصـد از كـل 50افزايش سهم ارزش محصوالت و خدمات كشاورزي مبتني بر دانش و فنـاوري بـه بـيش از .3

توليدات و خدمات بخش

مي مورد نياز براي شناسايي، حفظ و ثبت ذخاير ژنتيكيهاي علارتقاء دانش، استانداردها و زيرساخت.4

برداري پايدار منابع پايههاي آبخيز و بهرههاي علمي و فني مديريت جامع حوزهارتقاء و توسعه روش.5

هاي علمي توسعه و مديريت مناطق روستايي و عشايري مبتني بـر جوامـع محلـي، سـرزمين تامين زيرساخت.6

گرايي و نهادمندي

هاي بخشظرفيت، رشد و ارتقاء مهارت، نوآوري و كارآفريني نيروي انساني متناسب با نيازها و اولويتتوسعه .7

سازي و مديريت كارآمد علم و فناوري كشاورزيتوسعه و استقرار كامل نظام نوآوري، تجاري.8

كشاورزيهاي پيشرفتههاي دانش نوين و فناوريتدوين و توسعه كاربرد دانش بومي و ارتقاء ظرفيت.9

ايجاد شبكه پوياي ارتباطات علمي و فناورانه و توسعه تعامالت موثر در سطح جهان.10

بسترسازي علمي براي توليد اقتصادي و مديريت بازار محصوالت كشاورزي.11

برداري بهينه از عوامل توليدوري و بهرهتوسعه ظرفيت علمي و فناوري به منظور ارتقاء بهره.12

بكارگيري الگوي فرهنگ و مديريت جهادي در بخش كشاورزيبسترسازي براي ترويج و.13

اهداف كالن نظام علم و فناوري كشاورزي

16

كسب مقام نخست و مرجعيت علم و فناوري بخش كشاورزي در سطح منطقه و جهان اسالم: 1هدف كالن

اهداف اختصاصي

دستيابي به مقام نخست ثبت اختراعات ، اكتشافات و نوآوري علمي در سطح منطقه و جهان اسالم1.1

به مقام ده كشور برتر جهان در توليد و نشر علوم كشاورزيدستيابي 1.2

هاي كشاورزي در سطح منطقه و جهان اسالمدستيابي به مقام نخست در توليد، اشاعه و مبادله فناوري1.3

دستيابي به علوم و فنون مورد نياز براي تامين امنيت غذايي، خودكفايي در محصوالت اساسي، توليد غذاي : 2هدف كالن

سالم و پاك و افزايش كيفيت توليدات

اختصاصياهداف

معرفي ارقام گياهي داراي صفات كمي وكيفي برتر متناسب با شرايط اقليمي كشور2.1

معرفي نژاد و سويه هاي برتر دام، طيور و آبزيان سازگار با شرايط اقليمي كشور2.2

تدوين نظام جامع ارتقاء سالمت محصوالت كشاورزي2.3

ارتقاء و توسعه الگوهاي توليد پايدار2.4

از كل % 50افزايش سهم ارزش محصوالت و خدمات كشاورزي مبتني بر دانش و فناوري به بيش از : 3هدف كالن

توليدات و خدمات بخش

اختصاصياهداف

هاي علمي و فني كشاورزيتوسعه دانش و ترويج يافته3.1

ناوري متناسب با نيازهاي بخشهاي علم و فتوسعه زير ساخت3.2

بنيان بخشوري توليد محصوالت و خدمات دانشتوسعه ظرفيت و سازوكارهاي علمي براي افزايش بهره3.3

ارتقاي سهم دانش و فناوري در توليد محصوالت و خدمات بخش3.4

سايي، حفظ و ثبت ذخاير ژنتيكيهاي علمي مورد نياز براي شناارتقاء دانش، استانداردها و زيرساخت: 4هدف كالن

اهداف اختصاصي

توسعه دستيابي به علوم و فنون روز در شناسايي، حفاظت و بازسازي ذخاير ژنتيكي4.1

ارتقاء استانداردهاي حفاظت و ثبت ذخاير ژنتيكي4.2

نظام علم و فناوري كشاورزي اهداف كالن اهداف اختصاصي

17

هاي مورد نياز ذخاير توارثيتوسعه و ارتقاء زيرساخت4.3

نتيكيوري ذخاير ژارتقاء بهره4.4

برداري پايدار منابع پايههاي آبخيز و بهرههاي علمي و فني مديريت جامع حوزهارتقاء و توسعه روش: 5هدف كالن

اهداف اختصاصي

شناسايي و تعيين ظرفيت منابع پايه و طبيعي كشور5.1

وري منابع حوزه هاي آبخيزها براي افزايش بهرهتوسعه فناوري5.2

ها، دام، طيور، آبزيان و اكوسيستممرتعبهبود و توسعه مديريت منابع جنگل،5.3

برداري منابع آب و حفاظت خاكهاي تامين و بهرهارتقاء و توسعه روش5.4

برداري از خاك كشاورزيسازي مصرف آب و بهرهبهينه5.5

ع آب و خاكمحيطي و كاهش آاليندگي منابارتقاء استانداردهاي زيست5.6

هاي علمي توسعه و مديريت مناطق روستايي و عشايري مبتني بر جوامع محلي، سرزمين تامين زيرساخت: 6هدف كالن

گرايي و نهادمندي

اهداف اختصاصي

ايراني پيشرفت در مديريت مناطق روستايي و عشايري مبتني برجوامع محلي، سرزمين گرايي و –دستيابي به الگوي اسالمي6.1نهادمندي

هاي ارتباطي در مناطق روستايي و عشايريهاي علمي، آموزشي و فناوريتوسعه ظرفيت6.2

هاي توسعه ظرفيت، رشد و ارتقاء مهارت، نوآوري و كارآفريني نيروي انساني متناسب با نيازها و اولويت: 7هدف كالن

بخش

اهداف اختصاصي

ي بخش كشاورزيتخصصي منابع انسان-ارتقاي توانمنديفني7.1

بهبود هرم نيروي انساني بخش كشاورزي7.2

توسعه خالقيت، نوآوري و كارآفريني در بخش كشاورزي7.3

سازي و مديريت كارآمد علم و فناوري كشاورزيتوسعه و استقرار كامل نظام نوآوري، تجاري: 8هدف كالن

اهداف اختصاصي

زيدستيابي به نظام نوآوري در بخش كشاور8.1

دستيابي به نظام تجاري سازي دانش و فناوري كشاورزي8.2

18

بهبود مديريت نظام علم و فناوري كشاورزي8.3

هاي پيشرفته كشاورزيهاي دانش نوين و فناوريبومي و ارتقاء ظرفيتتدوينو توسعه كاربرد دانش: 9هدف كالن

اهداف اختصاصي

رد آنشناسايي، تدوين و توسعه دانش بومي و كارب9.1

هاي پيشرفتههاي متخصصان حوزه دانش بومي و نوين و فناوريها و مهارتظرفيت سازي و ارتقاي توانايي9.2

هاي پيشرفتهها و نهادهاي تخصصي مرتبط با دانش نوين و فناوريگسترش كمي و كيفي زيرساخت9.3

عه تعامالت موثر در سطح جهانايجاد شبكه پوياي ارتباطات علمي و فناورانه و توس: 10هدف كالن

اهداف اختصاصي

دستيابي به شبكه يكپارچه ملي ارتباطات علمي و فناورانه كشاورزي10.1

الملليتوسعه تعامالت علمي و فناورانه بين10.2

بسترسازي علمي براي توليد اقتصادي و مديريت بازار محصوالت كشاورزي: 11هدف كالن

اهداف اختصاصي

تيابي به الگو هاي كارا و رقابتي در مديريت بازار نهاده ها و محصوالت كشاورزيدس11.1

ظرفيت سازي علمي براي ارتقاي سهم توليد كننده از حاشيه بازار11.2

توسعه بسترهاي علمي نظام توليد اقتصادي11.3

برداري بهينه از عوامل توليدوري و بهرهتوسعه ظرفيت علمي و فناوري به منظور ارتقاء بهره: 12هدف كالن

اهداف اختصاصي

هاي كاهش ضايعاتارتقاء فناوري12.1

هاي علم و فناوري ارتقاء كارايي و اثر بخشي عوامل توليدي زيرساختتوسعه12.2

ايهاي حرفهتوسعه نهادهاي علمي، تخصصي و تشكل12.3

فرهنگ و مديريت جهادي در بخش كشاورزيبسترسازي براي ترويج و به كارگيري الگوي : 13هدف كالن

اهداف اختصاصي

دستيابي به الگوي روزآمد فرهنگ و مديريت جهادي در بخش كشاورزي13.1

ارتقاي نظام تعالي سازماني بر مبناي معيارهاي فرهنگ و مديريت جهادي13.2

19

نطقه و جهان اسالمكسب مقام نخست و مرجعيت علم و فناوري بخش كشاورزي در سطح م: 1هدف كالن

اهداف اختصاصي

دستيابي به مقام نخست ثبت اختراعات ، اكتشافات و نوآوري علمي در سطح منطقه و جهان اسالم1.1

راهبردهاي اختصاصي

تقويت نظام ارزيابي و ثبت اختراعات و اكتشافات كشاورزي در منطقه و جهان اسالم در كشور1.1.1

الملليها و اختراعات تجاري شده ملي در مراجع معتبر بينيافزايش سهم ثبت فناور1.1.2

حمايت و تسهيل ثبت اختراع، اكتشاف و نوآوري هاي كشاورزي1.1.3

دستيابي به مقام ده كشور برتر جهان در توليد و نشر علوم كشاورزي1.2

راهبردهاي اختصاصي

المللي معتبراتي بينهاي اطالعشده در پايگاهافزايش سهم مقاالت نمايه1.2.1

تاثير نشريات علمي بخش در سطح ملي و بين الملليارتقاء تعداد و ضريب1.2.2

ي مراكز آموزشي و پژوهشي بين المللي كشاورزي در كشورتوسعه1.2.3

الملليهاي مرجع بينتوسعه آزمايشگاه1.2.4

سه درصد توليد ناخالص داخلي كشورگذاري در پژوهش كشاورزي به حداقل افزايش سهم سرمايه1.2.5

هاي كشاورزي در سطح منطقه و جهان اسالمدستيابي به مقام نخست در توليد، اشاعه و مبادله فناوري1.3

راهبردهاي اختصاصي

هاي كشاورزيدار علوم و فناوريهاي مزيتاولويت بخشي و حمايت از حوزه1.3.1

ادهاي فروش امتياز و انتقال فناوري با كشورهاي منطقه و جهان اسالمتسهيل و افزايش مبادالت و قرارد1.3.2

هاي مورد نياز احراز مرجعيت علم و فناوري كشاورزي در منطقه و جهان اسالمتوسعه كمي و كيفي زيرساخت1.3.3

هاي دانش بنيان كشاورزيتوسعه پاركها، شهركهاي تحقيقاتي و فناوري، مراكز رشد و شركت1.3.4

دستيابي به علوم و فنون مورد نياز براي تامين امنيت غذايي، خودكفايي در محصوالت اساسي، توليد : 2ف كالنهد

غذاي سالم و پاك و افزايش كيفيت توليدات

اختصاصياهداف

راهبردهاي اختصاصي اهداف كالن نظام علم و فناوري كشاورزي

20

معرفي ارقام گياهي داراي صفات كمي وكيفي برتر متناسب با شرايط اقليمي كشور.2.1

راهبردهاي اختصاصي

اسايي، ارزيابي و حفاظت ژرم پالسم داخلي در راستاي حفظ تنوع زيستي توليدات گياهيشن2.1.1

ي تحقيقات منتج به دانش فني توليد بذور پايه و نهال اصالح شده زراعي و باغيتوسعه2.1.2

ي تحقيقات منتج به دانش فني توليد بذور پايه و نهال اصالح شده مرتعي و جنگليتوسعه2.1.3

ساماندهي و توسعه زيرساختهاي توليد ارقام جديد2.1.4

حمايت و تقويت بخش خصوصي در توليد ارقام جديد2.1.5

معرفي نژاد و سويه هاي برتر دام، طيور و آبزيان سازگار با شرايط اقليمي كشور2.2

راهبردهاي اختصاصي

هاي برتر دام، طيور و آبزيانهاي كاربردي و ترويج نژاد و سويهتوسعه دانش فني، روش2.2.1

شناسايي، ارزيابي و حفاظت ژرم پالسم داخلي2.2.2

هاي برتر دام، طيور و آبزيانساماندهي و توسعه زيرساختهاي توليد نژاد و سويه2.2.3

تدوين نظام جامع ارتقاء سالمت محصوالت كشاورزي2.3

راهبردهاي اختصاصي

گواهي محصول سالمتدوين نظام توليد، عرضه و2.3.1

تدوين و ارتقاء استانداردهاي توليد محصول سالم كشاورزي2.3.2

ها و محصوالت كشاورزيمستمر بهداشت و سالمت توليد و عرضه نهادهي الگوي جامع پايشتوسعه2.3.3

ي تحقيقات ارتقاء سالمت محصولتوسعه2.3.4

ارتقاء و توسعه الگوهاي توليد پايدار2.4

راهبردهاي اختصاصي

توليد دانش و ترويج فناوريهاي نوين بهره برداري از آب و خاك نامتعارف2.4.1

ي دانش مديريت ريسك در بخش كشاورزيتوسعه2.4.2

ارائه و ترويج الگوهاي كشت متناسب با آمايش سرزمين2.4.3

هاي پيشگيري از آلودگي آب و خاكي فناوريتوسعه2.4.4

جا زراعيهاي فني، اقتصادي و اجتماعي يكپارچه سازي اراضي و يكي فرهنگ و ترويج روشتوسعه2.4.5

طراحي و بهبود نظامهاي بهره برداري پايدار2.4.6

ي تحقيقات و ترويج زنجيره توليد و الگوي مصرف محصوالتتوسعه2.4.7

21

از كل % 50ني بر دانش و فناوري به بيش از افزايش سهم ارزش محصوالت و خدمات كشاورزي مبت: 3هدف كالن

توليدات و خدمات بخش

اختصاصياهداف

هاي علمي و فني كشاورزيتوسعه دانش و ترويج يافته3.1

راهبردهاي اختصاصي

دهي به چرخه علم و فناوري نوآوري به ايفاي نقش موثرتر در بخش كشاورزيجهت3.1.1

بين نهادهاي زيربط در علم و فناوري و تكميل نهادهاي مرتبط با چرخه علم و فناوريايجاد هماهنگي و انسجام3.1.2

عمومي نسبت به علم، فناوري و نوآوري كشاورزي با تاكيد بر نقش رسانه مليارتقاي آگاهي3.1.3

المللي مورد نياز افزايش دسترسي به منابع علمي داخلي و بين3.1.4

هاي علمي، مراكز آموزشي و پژوهشيد علم و فناوري در حوزه كشاورزي با مشاركت انجمنايجاد نهادهاي رص3.1.5

هاي اجرايها و سازمانگيري مناسب از دستاوردهاي علمي و فناوري بخش توسط دستگاهبسترسازي براي بهره3.1.6

هاي نوينوريهاي كشاورزي با تاكيد بر فناانتقال و بومي سازي مستمر دانش و فناوري3.1.7

برداراننهادينه كردن نظام مديريت دانش در بخش كشاورزي با اولويت انتقال دانش به بهره3.1.8

هاي علم و فناوري متناسب با نيازهاي بخشتوسعه زير ساخت3.2

راهبردهاي اختصاصي

ي مراكز رشد و پاركهاي علم و فناوريايجاد و توسعه3.2.1

اي كشاورزي مبتني بر دانش علمي و فني براي اداره واحدهاي توليدي بخشحرفهساماندهي نظام 3.2.2

هـاي سـرمايه گـذاري خطرپـذير، توسـعه و ايجاد و توسعه نهادهاي مالي نظام علم، فناوري و نوآوري كشاورزي از جمله صـندوق 3.2.3هاي تامين سرمايه و تامين بهنگام منابع مالي آنهافناوري، شركت

ها و نهادهاي عرضه كننده محصوالت دانش بنيانوسعه شركتت3.2.4

بنيان بخشوري توليد محصوالت و خدمات دانشتوسعه ظرفيت و سازوكارهاي علمي براي افزايش بهره3.3

راهبردهاي اختصاصي

توانمندسازي بخش غيردولتي در نظام علم و فناوري و كاهش تصدي گري دولت3.3.1

اقتصادي بخش كشاورزي-هاي علمييزه براي جذب متخصصين و نخبگان جامعه براي فعاليتتقويت انگ3.3.2

هاي اقتصادي در توليد و تجاري سازي علم و فناوري بخش كشاورزيحمايت از سرمايه گذاري بنگاه3.3.3

ي سازوكارهاي الزم به منظور صدور خدمات فني و مهندسي بخش كشاورزي توسعه3.3.4

22

رتقاي سهم دانش و فناوري در توليد محصوالت و خدمات بخشا3.4

راهبردهاي اختصاصي

هاي راهبردي، كاربردي و تقاضا محورافزايش سهم حمايتي دولت از پژوهش3.4.1

هاي مهارتي پيشرفته با مشاركت بخش خصوصيموزشآحمايت از توسعه 3.4.2

انش بنيان بخش كشاورزي به فرابورس و بورسهاي دسازي براي ورود موسسات و شركتزمينه3.4.3

بازارها براي معرفي خدمات و محصوالت نوآورانه بخشحمايت از بازارسازي و ايجاد فن3.4.4

هاي نوين كشاورزيها و فناوريتوسعه استفاده از روش3.4.5

سـايي، حفـظ و ثبـت ذخـاير هاي علمي مورد نياز بـراي شنا ارتقاء دانش، استانداردها و زيرساخت: 4هدف كالن

ژنتيكي

اهداف اختصاصي

توسعه دستيابي به علوم و فنون روز در شناسايي، حفاظت و بازسازي ذخاير ژنتيكي4.1

راهبردهاي اختصاصي

هاي نوينهاي الزم در نگهداري ذخائر توارثي با روشتوليد و بكارگيري دانش فني مورد نياز و تدوين دستور العمل4.1.1

، تخمك، اسپرم، DNA ،RNAازجمله كشت سلولهاي بنيادي، كشت بافت، انتقال جنين، ( توسعه و بكارگيري فناوري هاي نوين 4.1.2بمنظور نگهداري و حفاظت از ذخائر ژنتيكي.....) تعيين جنسيت جنين و اسپرم و

ارتقاء استانداردهاي حفاظت و ثبت ذخاير ژنتيكي4.2

راهبردهاي اختصاصي

كارگيري استانداردهاي مورد نياز در ثبت ملي و بين المللي ذخائر توارثي انحصاري كشورتدوين و به4.2.1

هاي مورد نياز ذخاير توارثيتوسعه و ارتقاء زيرساخت4.3

راهبردهاي اختصاصي

رفتههاي الزم در نگهداري ذخاير توارثي با بهره گيري از روشهاي پيشتكميل و تجهيز زيرساخت4.3.1

اجتماعي در راستاي نگهداري، بازسازي و پايداري ذخائر ژنتيكي- ظرفيت سازي و ايجاد زير ساخت هاي اقتصادي4.3.2

ها و مناطق حفاظت ، بانكها ، ايستگاههاي تحقيقاتي ، آزمايشگاههاي مرجع، پارك موزه) هاكلكسيون(توسعه و تجهيز مجموعه ها 4.3.3توارثيشده براي نگهداري ذخائر

وري ذخاير ژنتيكيارتقاء بهره4.4

راهبردهاي اختصاصي

23

هاي اصالح شده جنگلي، مرتعي، گياهي ، دامي و آبزيانتوليد ارقام و گونه4.4.1

برداري پايدار منابع پايههاي آبخيز و بهرههاي علمي و فني مديريت جامع حوزهارتقاء و توسعه روش: 5هدف كالن

اهداف اختصاصي

شناسايي و تعيين ظرفيت منابع پايه و طبيعي كشور5.1

راهبردهاي اختصاصي

هاي بزرگ مقياس و ايجاد بانك اطالعات منابع پايهتوليد نقشهنگري در جامع5.1.1

هاكاربريانواع تعيين تناسب اراضي براي 5.1.2

هاي اراضي كشاورزيها و قابليتمحدوديتشناسايي 5.1.3

هاي اصالح اراضيپايش مستمر منابع پايهو ارتقاء روششبكه ملي توسعه5.1.4

وري منابع حوزه هاي آبخيزها براي افزايش بهرهتوسعه فناوري5.2

راهبردهاي اختصاصي

هاي آبخيزهاي بومي مديريت جامع حوزهمدلهاي پيشرفته در توسعه بكارگيري فناوري5.2.1

هاي آبخيزحوزههاي اطالعاتي مورد نياز در مديريت جامع ها و بانكاردها، اطلستدوين و بكارگيري استاند5.2.2

هاي متاثر از بالياي طبيعيهاي علمي در مديريت حوزهروشارتقاء 5.2.3

خشكسالي و سيالب و مديريت اثرات آنهابيني هاي پيشرفته در پيشبكارگيري فناوري5.2.4

ها، دام، طيور، آبزيان و اكوسيستممرتعع جنگل،بهبود و توسعه مديريت مناب5.3

راهبردهاي اختصاصي

هاي كشوربيابانعرصهزدائي و استفاده از ظرفيتهاي علمي بيابانروشبكارگيري 5.3.1

هاي جنگلي و مرتعيهاي نوين در مديريت عرصهبكارگيري روش5.3.2

هاي آبخيزهاي مازاد حوزهبا استفاده از آبطراحي الگوهاي مديريت مزارع پرورش آبزيان5.3.3

برداري متعادل دام از مرتعهاي علمي بهرهبكارگيري روش5.3.4

برداري پايدار از منابع طبيعي و هاي تخصصي در مديريت، نگهداري و بهرهتقويت نقش بخش خصوصي، جوامع محلي و تشكل5.3.5هااكوسيستم

برداري منابع آب و حفاظت خاكتامين و بهرههايارتقاء و توسعه روش5.4

راهبردهاي اختصاصي

24

هاو آبخيزهاپايدارآبخوانمطالعات جامع و فني در توسعه 5.4.1

...)هاو،پسابآبهاشور، دريا، زه(هاي غيرمتعارفآبسنجي و توسعه استفاده از امكان5.4.2

ي استحصال آب و تدوين دانش فنيهايبومهاي پيشرفته و احياء شيوهتوسعه روش5.4.3

و منابع خاكو ذخاير سطحي هاي آب زيرزمينيسفرهبرداري از ارائه الگوهاي علمي بهره5.4.4

...)ها وبرفها، آبها، سيالبها، رودخانهباران(هايسطحيآبمديريت روان5.4.5

حفاظت خاكوكشاورزي هاي توزيع آبها و شبكهاصالح و توسعه زير ساخت5.4.6

برداري از خاك كشاورزيسازي مصرف آب و بهرهبهينه5.5

راهبردهاي اختصاصي

هاي نوين آبياريها و سيستمتوسعه روش5.5.1

ارتقاء راندمان و كارايي مصرف آب5.5.2

آبياريهاي سنتي سازي روشاصالح و بهينه5.5.3

از خاك و مصرف بهينه آببرداري ر بهرههاي مردمي دهاي علمي مشاركتتوسعه روش5.5.4

محيطي و كاهش آاليندگي منابع آب و خاكارتقاء استانداردهاي زيست5.6

راهبردهاي اختصاصي

هاي تست سريع در تشخيص آالينده ها در منابع آب و خاكروشتوسعه 5.6.1

كشاورزيي توليد محصوالت هاي زيست محيطي در چرخهارتقا و بهبود شاخص5.6.2

آبهاهاي بازيافت پسماندها و پسارتقا روش5.6.3

هاي علمي توسعه و مديريت مناطق روستايي و عشايري مبتني بر جوامع محلي، تامين زيرساخت: 6هدف كالن

سرزمين گرايي و نهادمندي

اهداف اختصاصي

و عشايري مبتني برجوامع محلي، سرزمين ايراني پيشرفت در مديريت مناطق روستايي–دستيابي به الگوي اسالمي6.1

گرايي و نهادمندي

راهبردهاي اختصاصي

25

هاي محلي، آمايش سرزمين و نهادهاي ها و ظرفيتبازنگري و تبيين مفاهيم اساسي توسعه روستايي و عشايري مبتني بر ويژگي6.1.1محلي

ي و عشايري با رويكرد الگوي اسالمي ايراني پيشرفتها و فرآيندهاي توسعه و مديريت مناطق روستايتدوين مولفه6.1.2

تبيين الگوي مديريت مبتني بر مشاركت جوامع محلي6.1.3

اي نمونه و ترويجيايجاد و حمايت از الگوهاي توسعه6.1.4

هاي ارتباطي در مناطق روستايي و عشايريهاي علمي، آموزشي و فناوريتوسعه ظرفيت6.2

راهبردهاي اختصاصي

توسعه پژوهش و توليد دانش در حوزه توسعه روستايي و عشايري6.2.1

ها براي توليد، نشر و گسترش دانش و فناوري در مناطق روستايي و عشايريتوسعه زيرساخت6.2.2

هاي آموزشي در مناطق روستايي و عشايريهاي فناوري اطالعات، ارتباطات و شبكهتوسعه زيرساخت6.2.3

توسعه ظرفيت، رشد و ارتقاء مهارت، نوآوري و كارآفريني نيروي انساني متناسب با نيازها و :7هدف كالن

هاي بخشاولويت

اهداف اختصاصي

تخصصي منابع انساني بخش كشاورزي-ارتقاي توانمنديفني7.1

راهبردهاي اختصاصي

بخشترويجي براي توسعه منابع انسانينيازسنجي مستمر آموزشي، پژوهشي و 7.1.1

المللي كشاورزيبهسازي نظام آموزش متوسطه و عالي متناسب با نيازهاي بازار داخلي و بين7.1.2

بردارانتدوين برنامه جامع آموزش مهارتي بهره7.1.3

ارتقاء دانش فني و مهارت بهره برداران7.1.4

ايي در مزرعههاي فني، مهارتي و حرفهگسترش آموزش7.1.5

مروجيناء مهارت و تواناييارتق7.1.6

بهبود هرم نيروي انساني بخش كشاورزي7.2

راهبردهاي اختصاصي

اي بخشهاي توسعهنيروي انساني متناسب با برنامهفرايندهاي علمي تامين، نگهداري، بهسازي و كاربرد موثربهبود 7.2.1

26

خشسازي سن و سطوح تحصيلي با نياز بارائه الگوهاي متناسب7.2.2

تدوين استانداردهاي واحدهاي توليدي خدماتي بخش كشاورزي از نظر نيروي انساني 7.2.3

توسعه خالقيت، نوآوري و كارآفريني در بخش كشاورزي7.3

راهبردهاي اختصاصي

ريزي براي ترغيب جوانان بسوي نوآوري و كارآفرينيبرنامه7.3.1

عه كارآفرينيهاي توسبسترسازي براي اجراي طرح7.3.2

پردازان و نوآورانايدهحمايت ويژه از نخبگان، 7.3.3

سازي و مديريت كارآمد علم و فناوري كشاورزيتوسعه و استقرار كامل نظام نوآوري، تجاري: 8هدف كالن

اهداف اختصاصي

دستيابي به نظام نوآوري در بخش كشاورزي8.1

راهبردهاي اختصاصي

الگوي نظام نوآوري بخش كشاورزيمطالعه و تدوين8.1.1

ايجاد و تقويت نهادها و ساختار مناسب در نظام نوآوري و بهبود تعامالت و روابط فيمابين آنها8.1.2

هاي موثر در بهبود عملكرد نظام نوآوريتدوين ضوابط، مقررات و رويه8.1.3

دستيابي به نظام تجاري سازي دانش و فناوري كشاورزي8.2

دهاي اختصاصيراهبر

سازي بخش كشاورزيمطالعه و تدوين الگوي نظام تجاري8.2.1

سازي و بهبود تعامالت و روابط فيمابين آنهاايجاد و تقويت نهادها و ساختار مناسب در نظام تجارياز مالكيت معنوي و حمايت8.2.2

سازيجاريتهاي موثر در بهبود عملكرد نظام تدوين ضوابط، مقررات و رويه8.2.3

بهبود مديريت نظام علم و فناوري كشاورزي8.3

27

راهبردهاي اختصاصي

هاي تحقيق، آموزش و ترويج كشاورزيسازي نظام ارتباطي يكپارچه بين بخشطراحي و پياده8.3.1

هاي پژوهشي، آموزشي و ترويجي بر اساس نيازهاي بخش كشاورزيريزي و هدايت طرحبرنامه8.3.2

اي بخش و علوم كشاورزيهاي آموزشي و پژوهشي دانشگاهي بر اساس نيازهاي توسعهدايت فعاليته8.3.3

هاي پيشرفته كشاورزيهاي دانش نوين و فناوريبومي و ارتقاء ظرفيتتدوينو توسعه كاربرد دانش: 9هدف كالن

اهداف اختصاصي

شناسايي، تدوين و توسعه دانش بومي و كاربرد آن9.1

ي اختصاصيراهبردها

مديريت و ساماندهي دانش بومي و بكارگيري آن9.1.1

ايجاد و تقويت نهادهاي فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي براي احياء و بكارگيري دانش بومي9.1.2

هاي نوينايجاد ساز و كار مناسب براي سازگاري و تلفيق دانش بومي با دانش و فناوري9.1.3

هاي پيشرفتههاي متخصصان حوزه دانش بومي و نوين و فناوريها و مهارتاي تواناييظرفيت سازي و ارتق9.2

راهبردهاي اختصاصي

هاي پيشرفتههاي تخصصي و تحصيالت تكميلي مرتبط با دانش نوين و فناوريها، دورهتوسعه آموزش9.2.1

هاي نوينناوريبهبود نظام و ساختار آموزشي و پژوهشي براي انتقال دانش بومي و ف9.2.2

برداران و متخصصانهاي بهرهتدوين و بكارگيري ساز و كارهاي انگيزشي، براي توسعه توانمندي9.2.3

هاي پيشرفتهها و نهادهاي تخصصي مرتبط با دانش نوين و فناوريگسترش كمي و كيفي زيرساخت9.3

راهبردهاي اختصاصي

هاي پيشرفتهزات متناسب با نظام دانش و فناوريزيرساخت، امكانات و تجهيتوسعه متوازن9.3.1

هاي پيشرفتهريزي، اجرا، نظارت و ارزيابي دانش نوين و فناوريو ساختارهايبرنامهاصالح و ساماندهي فرآيندها 9.3.2

هاي پيشرفتهاز ظرفيت بخش غيردولتي براي پيشبرد اهداف نظام علم و فناوريتوانمندسازي و استفاده 9.3.3

28

هاي پيشرفتههاي مرتبط با دانش نوين و فناوريارتقاء استانداردها در زيرساخت9.3.4

...اي، اطالعات و قابل استفاده در بخش كشاورزي از جمله نانو ، بيو ، هستههاي نوين پيشرفته سازي فناوريبومي9.3.5

بخش كشاورزيهاي صنفيحمايتي از نهادهاي تخصصي و نظامتهيه ساز و كارهاي 9.3.6

ايجاد شبكه پوياي ارتباطات علمي و فناورانه و توسعه تعامالت موثر در سطح جهان: 10هدف كالن

اهداف اختصاصي

دستيابي به شبكه يكپارچه ملي ارتباطات علمي و فناورانه كشاورزي10.1

راهبردهاي اختصاصي

كشاورزياورانه تدوين الگوي كارآمد شبكه ملي ارتباطات علمي و فن10.1.1

هاي زير بخشي در راستاي دستيابي به شبكه كارآمد مليساماندهي شبكه10.1.2

توسعه مديريت و منابع انساني مورد نياز شبكه ارتباطات علمي10.1.3

ايجاد و تقويت زيرساخت، فرآيندها و ساختارهاي مورد نياز شبكه ارتباطات علمي و فناورانه10.1.4

شبكه دسترسي الكترونيكي مراكز آموزشي، ترويجي و پژوهشي بخش كشاورزي در راستاي توسعه ارتباطات علمي و تقويت10.1.5

فناورانه

الملليتوسعه تعامالت علمي و فناورانه بين10.2

راهبردهاي اختصاصي

المللي در نظام ارتباطات علم و فناوريسهيل تعامالت علمي بينت10.2.1

هاي مناسب ارتباطات علمي و فناورانهوها و روشتدوين الگ10.2.2

المللينهادينه سازي و تقويت فرهنگ تعامالت موثر علمي و فناورانه بين10.2.3

الملليايي و بينارتقاء مراكز علمي داخلي براي كسب مرجعيت منطقه10.2.4

المللي در كشور و استفاده بهينه و تعامل مناسب با آنهاخصصي بينها، دفاتر و مجامع تنمايندگيبسترسازي براي توسعه و ايجاد 10.2.5

الملليهاي علمي بينظرفيت سازي و توانمندسازي منابع انساني براي احراز جايگاه10.2.6

29

بسترسازي علمي براي توليد اقتصادي و مديريت بازار محصوالت كشاورزي: 11هدف كالن

اهداف اختصاصي

الگو هاي كارا و رقابتي در مديريت بازار نهاده ها و محصوالت كشاورزيدستيابي به 11.1

راهبردهاي اختصاصي

ها و محصوالت كشاورزيها و اطالعات بازار نهادهو ارتقاء سامانة دادههتوسع11.1.1

توسعه تحقيقات كاربردي روزآمد در رابطه با بازار و نظام قيمت محصوالت كشاورزي11.1.2

ها و محصوالت كشاورزياحي الگوي مديريت يكپارچه و تنظيم بازار نهادهطر11.1.3

ظرفيت سازي علمي براي ارتقاي سهم توليد كننده از حاشيه بازار11.2

راهبردهاي اختصاصي

بستر سازي علمي در جهت بهبود و تكميل فرآيندهاي زنجيرة عرضة محصوالت كشاورزي11.2.1

ي بهبود كيفيت و كاهش ضايعات محصوالت كشاورزيتوسعه تحقيقات برا11.2.2

زمينه سازي علمي براي ترويج معامالت كشاورزي در بورس كاال11.2.3

هاي علمي مديريت ريسك ، بيمة محصوالت و قراردادهاي آتي و كشاورزي قرارداديآوري زمينهفراهم11.2.4

توسعه بسترهاي علمي نظام توليد اقتصادي11.3

ي اختصاصيراهبردها

هاي تجاري موفق براي توليدات كشاورزي استانداردسازي محصوالت كشاورزي، ايجاد نشانتوسعة تحقيقات و آموزش در زمينه 11.3.1و ثبت مالكيت معنوي آنها

محور و تقاضامندارتقاء دانش و ترويج مديريت توليد سفارش11.3.2

قياسمگسترش الگوهاي كشاورزي تجاري بزرگ11.3.3

ارائه الگوهاي كارآمد براي اقتصادي نمودن توليد در واحدهاي خرد و دهقاني11.3.4

برداري بهينه از عوامل توليدوري و بهرهتوسعه ظرفيت علمي و فناوري به منظور ارتقاء بهره: 12هدف كالن

اهداف اختصاصي

30

هاي كاهش ضايعاتارتقاء فناوري12.1

راهبردهاي اختصاصي

هاي فرآوري، نگهداري ، بسته بندي و بازارساني محصوالت كشاورزيتوسعه فناوري12.1.1

...هاي نوين كشاورزي از جمله كشاورزي دقيق، كشاورزي حفاظتي و تحقيق و توسعه فناوري12.1.2

هاي علم و فناوري ارتقاء كارايي و اثر بخشي عوامل توليدي زيرساختتوسعه12.2

صيراهبردهاي اختصا

ارائه الگوهاي سنجش و پايش بهره وري12.2.1

هايكشاورزيي مرجع و ابزار دقيق كنترل كيفيت تجهيزات، ادوات، ماشين آالت و ساير نهادههاتوسعه آزمايشگاه12.2.2

توسعه نظام مديريت عملكرد بخش 12.2.3

اي منابع انساني بخشهاي حرفهمهارتيارتقا12.2.4

ايهاي حرفههادهاي علمي، تخصصي و تشكلتوسعه ن12.3

راهبردهاي اختصاصي

هاي علمي محصولي و موضوعي كشاورزيحمايت و توانمند سازي انجمن12.3.1

هاي بخشهاي علمي، تخصصي و حرفه اي در سياستگذاري و تصميم گيريتوسعه فرآيندهاي مشاركت و ايفاي نقش تشكل12.3.2

ايهاي حرفهبرداران، توليدكنندگان با نهادهاي علمي، تخصصي و تشكلامل بهرهارتقاء فرهنگ تع12.3.3

بسترسازي براي ترويج و به كارگيري الگوي فرهنگ و مديريت جهادي در بخش كشاورزي: 13هدف كالن

اهداف اختصاصي

دستيابي به الگوي روزآمد فرهنگ و مديريت جهادي در بخش كشاورزي13.1

صاصيراهبردهاي اخت

مديريت دانش و مستندسازي تجربيات در زمينه فرهنگ و مديريت جهادي13.1.1

31

تبيين و ترويج معيارهاي فرهنگ و مديريت جهادي13.1.2

توسعه نظام آموزشي بخش بر اساس معيارهاي فرهنگ و مديريت جهادي13.1.3

اورزي مبتني بر الگوي فرهنگ و مديريت جهاديهاي توسعه بخش كشتعيين معيارهاي پيوست فرهنگي برنامه13.1.4

ارتقاي نظام تعالي سازماني بر مبناي معيارهاي فرهنگ و مديريت جهادي13.2

راهبردهاي اختصاصي

زمينه سازي استقرار و پايش الگوي نظام تعالي سازماني مبتني بر فرهنگ و مديريت جهادي13.2.1

تعالي سازماني بر اساس الگوي فرهنگ و مديريت جهاديتعيين معيارهاي روزآمد نظام 13.2.2